Möhüm söwda sergileri
Gündogar Afrikada deňsiz-taýsyz ýurt bolan Uganda dürli halkara satyn alyş mümkinçiliklerini hödürleýär we birnäçe möhüm söwda sergilerini geçirýär. Bu ýollar, Uganda kärhanalaryna halkara alyjylar we üpjün edijiler bilen aragatnaşyk gurmaga mümkinçilik berýän ygtybarly eksport-import bazaryny ösdürmäge kömek edýär. Aşakda Ugandanyň halkara satyn alyş pudagynda käbir möhüm kanallar we sergiler bar:
1. Söwda ýarmarkalary / sergiler:
Uganda içerki kärhanalara önümlerini ýa-da hyzmatlaryny halkara tomaşaçylaryna hödürlemek üçin mümkinçilik döredýän köp sanly söwda ýarmarkalaryny we sergileri geçirýär. Annualyllyk belli çärelere şular girýär:
- Uganda halkara söwda ýarmarkasy: Bu ýarmarkada oba hojalygy, önümçilik, syýahatçylyk, maliýe, tehnologiýa ýaly pudaklaryň dürli önümleri görkezilýär.
- Kampala şäher festiwaly: businesseserli kärhanalaryň harytlaryny we hyzmatlaryny milli we halkara myhmanlara görkezip biljek täsirli waka.
Bu sergiler Ugandanyň üpjün edijileri bilen hyzmatdaşlyk isleýän daşary ýurtly alyjylary özüne çekýär.
2. Uganda eksportyny ösdürmek geňeşi (UEPB):
UEPB Ugandanyň eksportyny dünýä derejesinde ösdürmek üçin jogapkär döwlet edarasydyr. Eksport bazarlary barada gymmatly maglumatlary berýär we dürli işewürlik başlangyçlary arkaly eksportçylary dünýädäki potensial alyjylar bilen baglanyşdyrýar.
3. Sebitleýin integrasiýa:
Uganda, alty agza döwletden (Burundi, Keniýa, Ruanda, Günorta Sudan we Tanzaniýa) düzülen Gündogar Afrika Bileleşigi (EAC) ýaly sebitleýin integrasiýa tagallalarynyň bir bölegidir. Bu hyzmatdaşlyk Uganda kärhanalaryna EAC sebitinde has giň bazarlara çykmaga mümkinçilik berýär.
4. Oba hojalygynyň önümleriniň eksporty:
Ugandanyň ykdysadyýetinde oba hojalygy möhüm rol oýnaýar; şonuň üçin kofe noýbasy (Uganda iň uly kofe öndürijilerinden biri) ýa-da miwe we gök önümler ýaly bagbançylyk önümleri ýaly oba hojalyk önümleriniň eksportyny ösdürmäge gönükdirilen ýörite programmalar bar. Hökümet, oba hojalygynyň önümlerini eksport maksady bilen gowulandyrmaga kömek edýän Milli Oba hojalygy maslahat hyzmatlary (NAADS) ýaly başlangyçlar arkaly daýhanlary goldaýar.
5. Gymmat goşmak başlangyçlary:
Girdejini artdyrmak maksady bilen eksportdan ozal çig mallara gymmatlyk goşmak üçin tagalla edilýär. Hususy pudak gaznasy Uganda (PSFU) potensialy ýokarlandyrmaga, tehnologiki ösüşlere we goşmaça önümler üçin bazary ösdürmäge kömek edýär.
6. Afrika kontinental erkin söwda sebiti (AfCTA):
Uganda Afrika yklymynda harytlar we hyzmatlar üçin ýeke-täk bazary döretmäge gönükdirilen AfCTA şertnamasyna gol çekdi. Bu başlangyç, has uly sarp ediji bazasyna elýeterliligi üpjün eder we Ugandanyň üsti bilen dürli bazarlara girmek isleýän halkara alyjylary özüne çeker.
7. Elektron söwda platformalary:
Elektron söwdanyň ösmegi, Uganda kärhanalaryna Alibaba.com, Amazon.com, Jumia.com ýaly onlaýn platformalar arkaly halkara alyjylar bilen aragatnaşyk gurmaga mümkinçilik döretdi.
Sözümiň ahyrynda, Uganda halkara satyn alyşlary ösdürmek üçin birnäçe möhüm kanal hödürleýär, şol sanda söwda ýarmarkalary / Uganda halkara söwda ýarmarkasy we Kampala şäher festiwaly. UEPB ýaly hökümet başlangyçlary gymmatly maglumatlar we işewürlik meýilnamalary arkaly eksporty ösdürýär. Gündogar Afrika Bileleşiginiň integrasiýasy sebit bazarlaryna girmegi üpjün edýär, gymmaty goşmak başlangyçlary çig mal eksportyny güýçlendirýär. Mundan başga-da, AfCTA şertnamasynyň bir bölegi bolmak we elektron söwda platformalaryny ulanmak Uganda halkara satyn alyş mümkinçiliklerini hasam giňeldýär
Umumy gözleg motorlary
Ugandada köplenç ulanylýan gözleg motorlarynda Google, Bing we Yahoo bar.
1. Google - Dünýäde iň meşhur gözleg motory Uganda-da giňden ulanylýar. Giňişleýin gözleg netijelerini we şekil gözlegi, täzelik täzelenmeleri, kartalar we ş.m. ýaly dürli aýratynlyklary üpjün edýär.
Sahypa: www.google.co.ug
2. Bing - Microsoft-yň gözleg motory Uganda köplenç ulanylýan başga bir wariant. Google-a özboluşly ýerleşişi we dizaýny bilen meňzeş aýratynlyklary hödürleýär.
Sahypa: www.bing.com
3. Yahoo - Soňky ýyllarda Google ýa-da Bing-den birneme meşhur bolsa-da, Yahoo-nyň Ugandada möhüm ulanyjy bazasy bar. Web gözlegi bilen birlikde e-poçta, habarlar, maliýe maglumatlary ýaly dürli hyzmatlary hödürleýär.
Sahypa: www.yahoo.com
Ugandanyň internet ulanyjylary, umumy täsirliligi we ulanmagyň amatlylygy sebäpli iň köp ulanylýan bu üç esasy gözleg motoryndan başga; belli bir zerurlyklara ýa-da talaplara esaslanyp beýleki lokallaşdyrylan ýa-da ýöriteleşdirilen wariantlar hem saýlanyp bilner.
Käbir ýurtda ýa-da Afrikada esaslandyrylan gözleg motorlarynyň hem bolup biljekdigini, ýöne Google ýa-da Bing ýaly global platformalar bilen deňeşdirilende ulanyjy bazasynyň köp bolmagynyň mümkindigini bellemelidiris.
Mundan başga-da, “Facebook” we “Twitter” ýaly sosial media platformalary Ugandalar üçin gözleg maksatlary üçin ýörite ulanyjylary daşarky web sahypalaryna gönükdirmezden, öz sahypalarynyň içindäki gözleg mümkinçilikleri arkaly maglumatlary tapmagyň alternatiw usuly bolup biler.
Umuman, Uganda ulanyjylary üçin internetde umumy gözleg zerurlyklary barada aýdylanda bolsa; “Google”, “Bing” we “Yahoo”, talaplaryňyza esaslanyp barmaklaryňyzyň ujunda köp mukdarda maglumat hödürleýän esasy saýlawlardyr
Esasy sary sahypalar
Gündogar Afrikada ýerleşýän Uganda, kärhanalary we hyzmatlary tapmak üçin ulanyp boljak birnäçe sary sahypa çeşmesine eýedir. Ine, web sahypalary bilen birlikde Ugandanyň belli sary sahypalary:
1. Sary sahypalar Uganda - www.yellowpages-uganda.com
Sary sahypalar Uganda, Ugandadaky kärhanalar we hyzmatlar üçin iň giňişleýin onlaýn kataloglardan biridir. Myhmanhanalar, restoranlar, hassahanalar, mekdepler, banklar we başgalar ýaly dürli kategoriýalarda sanaw berýär.
2. Hakyky sary sahypalar - www.realyellowpages.co.ug
Hakyky sary sahypalar, Ugandadaky kärhanalar we hyzmatlar barada maglumat tapmak üçin giňden ulanylýan katalogdyr. Ulanyjylara dürli kompaniýalaryň we guramalaryň aragatnaşyk maglumatlaryny we salgylaryny tapmaga mümkinçilik berýän ýönekeý gözleg funksiýasyny hödürleýär.
3. Kampala.biz - www.kampala.biz
Kampala.biz, Ugandanyň paýtagty Kampala şäherine gönükdirilen ýerli işewürlik katalogy. Myhmansöýerlik, bilim, gurluşyk, lukmançylyk edaralary we ş.m. ýaly köp sanly pudak üçin sanawlary hödürleýär.
4. Ugfacts.net Business Directory - businessdirectory.ngo.abacozambia.com/ugfacts-net-uganda-business-directory/
Ugfacts.net Business Directory, Uganda işleýän dürli kärhanalar hakda maglumat berýän onlaýn çeşme. Onda oba hojalygy we ekerançylyk, bank we maliýe, logistika we transport ýaly pudaklar üçin kategoriýalaşdyrylan sanawlar bar.
5. Ugabox.com - www.uhabafrica.org/2021/06/yello-pages-search-engine-for-ugawan.html
Ugabox.com, Ugandanyň dürli pudaklarynda işleýän dürli kärhanalar barada maglumat bermäge bagyşlanan onlaýn maglumatlar bazasydyr.
Bular Ugandada kärhanalary we hyzmatlary tapmak üçin elýeterli sary sahypa çeşmeleriniň diňe birnäçe mysallary. Käbir web sahypalarynyň doly aragatnaşyk maglumatlaryna ýa-da belli bir kompaniýalar ýa-da edaralar barada takyk täzelenmelere girmek üçin goşmaça tassyklama ýa-da hasaba alynmagyny talap edip biljekdigini ýadyňyzdan çykarmaň.
Esasy söwda platformalary
Ugandada soňky ýyllarda internetiň we ykjam enjamlaryň köpelmegi sebäpli meşhurlyk gazanan birnäçe esasy elektron söwda platformasy bar. Ine, web sahypasynyň URL-leri bilen birlikde Ugandadaky belli elektron söwda platformalarynyň sanawy:
1. Jumia - Jumia, Uganda ýaly köp ýurtda işleýän Afrikanyň öňdebaryjy onlaýn bazarlaryndan biridir. Elektronika, moda, gözellik we öý goşlary ýaly önümleriň giň toplumyny hödürleýär.
Sahypa: www.jumia.ug
2. Kilimall - Kilimall, Uganda ýaly dürli Afrika ýurtlarynda işleýän başga bir meşhur onlaýn söwda platformasydyr. Elektronika, moda, öý enjamlary we başgalar ýaly dürli önümleri hödürleýär.
Sahypa: www.kilimall.co.ug
3. Takealot - Takealot, elektronika, kitap, oýunjak, moda esbaplary, gözellik önümleri we ş.m. ýaly dürli önümleri hödürleýän onlaýn bazary, Uganda ýaly köp Afrika ýurtlarynyň müşderilerine hyzmat edýär.
Sahypa: www.takealot.com/uganda
4. Olx - Olx, şahsyýetler öz jemgyýetlerinde ýa-da tutuş ýurt boýunça dürli harytlary we hyzmatlary satyn alyp we satyp bilýän onlaýn klassifikasiýa platformasydyr.
Sahypa: www.olx.co.ug
5. Koopy - Koopy, alyjylary köp dürli önümleri we hyzmatlary hödürleýän ýerli satyjylar bilen gönüden-göni baglanyşdyrýan Ugandanyň elektron söwda platformasydyr.
Sahypa: www.koopy.com
Bular häzirki wagtda Uganda işleýän esasy elektron söwda platformalarynyň käbir mysallary; önümiň aýratyn zerurlyklaryna ýa-da sebitleýin isleglerine baglylykda başga wariantlar hem bolup biler. "
Esasy sosial media platformalary
Ugandada ilat tarapyndan giňden ulanylýan birnäçe sosial media platformasy bar. Ine, degişli web sahypalary bilen birlikde Ugandadaky käbir meşhur sosial media platformalarynyň sanawy:
1. “Facebook” - “Facebook” Ugandanyň iň meşhur sosial media platformasydyr. Köp adamlar muny dostlary we maşgalasy bilen aragatnaşyk gurmak, suratlar we wideolar paýlaşmak we dürli gyzyklanma toparlaryna goşulmak üçin ulanýarlar. Sahypa: www.facebook.com
2. Twitter - Twitter twit diýlip atlandyrylýan gysga habarlary paýlaşmak üçin ulanylýan başga bir meşhur platforma. Ugandalar köplenç täzelik täzelenmelerini yzarlamak, dürli mowzuklarda öz pikirlerini aýtmak we gyzyklanýan adamlar ýa-da guramalar bilen aragatnaşyk gurmak üçin Twitter-den peýdalanýarlar. Sahypa: www.twitter.com
3. “WhatsApp” - “WhatsApp” Uganda şahsy we işewür maksatlar üçin giňden ulanylýan habarlaşma programmasydyr. Ulanyjylara tekst habarlaryny ibermäge, ses ýa-da wideo jaňlaryny etmäge, faýllary paýlaşmaga we topar söhbetlerini aňsatlyk bilen döretmäge mümkinçilik berýär. Sahypa: www.whatsapp.com
4. “Instagram” - “Instagram” surat we wideo paýlaşma platformasy bolup, ulanyjylara onlaýn suratlaryny goýmazdan ozal suratlaryna süzgüçleri ulanmaga mümkinçilik berýär. Ugandada, köp adamlar gündelik durmuşyndan pursatlary paýlaşmak ýa-da wizual mazmun döretmek arkaly telekeçiligi ösdürmek üçin Instagram-dan peýdalanýarlar.
Sahypa: www.instagram.com
5
Sahypa: www.linkedin.com
6. “YouTube” - “YouTube”, Ugandalylara güýmenje, aýdym-saz wideo ýaly dürli mowzuklarda wideo görmek ýa-da ýüklemek üçin platforma hödürleýär,
okuw mazmuny ýa-da okuw gollanmalary.
Sahypa: www.youtube.com
Bu sosial media platformalarynyň elýeterliliginiň we ulanylyşynyň, internetiň derejesi we şahsy islegleriňiz ýaly faktorlar sebäpli Ugandanyň dürli şahslarynyň ýa-da sebitleriniň arasynda üýtgäp biljekdigini bellemelidiris.
Esasy pudak birleşikleri
Resmi taýdan Uganda Respublikasy diýlip atlandyrylýan Uganda, Gündogar Afrikada ýerleşýän gury ýer. Economyurduň dürli ykdysadyýeti bar we dürli pudaklary ösdürmekde we goldamakda möhüm rol oýnaýan birnäçe belli pudak birleşikleri bar. Ine, degişli web sahypalary bilen birlikde Ugandanyň esasy senagat birleşikleri:
1. Uganda Öndürijiler Assosiasiýasy (UMA): UMA, Ugandadaky önümçilik pudaklarynyň wekillerine wekilçilik etmek we öňe sürmek üçin birleşme. Olaryň web sahypasy: https://www.umauganda.org/
2. Hususy pudak gaznasy Uganda (PSFU): PSFU hususy pudagy wagyz etmek we iş bilen baglanyşykly meselelerde utgaşdyrmak üçin merkez bolup hyzmat edýär. Kärhanalaryň gülläp ösmegi üçin amatly şert döretmek üçin dürli pudaklar bilen hyzmatdaşlyk edýärler. Sahypa: https://psfuganda.org/
3. Uganda Kiçi we Orta Kärhanalar Federasiýasy (FSME): FSME çeşmeler, maglumat, okuw mümkinçilikleri, aragatnaşyk platformalary we KOK-a dostlukly syýasatlar bilen çykyş etmek arkaly kiçi we orta kärhanalara (KOK) goldaw bermäge ünsi jemleýär. Sahypa: http://www.fsmeuganda.org/
4. Ugandanyň kompýuter birleşigi (CAU): CAU ýurtdaky Maglumat tehnologiýasy pudagyna wekilçilik edýär, amatly syýasatlary goldaýar, IT ösüşleri bilen baglanyşykly çäreleri guraýar, hünärmenler üçin okuw meýilnamalaryny hödürleýär we ş.m.
Sahypa: http://cauug.com/
5.Uganda Bankirler Assosiasiýasy (UBA): UBA Ugandanyň bank ulgamynyň çäginde işleýän täjirçilik banklary üçin wekilçilikli gurama hökmünde çykyş edýär. Banklaryň köpçülikleýin ýüzbe-ýüz bolýan kynçylyklaryny çözmek bilen, agza banklaryň arasynda hyzmatdaşlygy ösdürýärler.
Sahypa: http://www.bankafrica.info/index.php/aboutus/our-members
6.Uganda Eksporty Ösdüriş Geňeşi (UEPB): UEPB, söwda sergilerine gatnaşmak, mümkinçilikleri artdyrmak maksatnamalary arkaly bazara girmegi ýeňilleşdirmek arkaly Ugandanyň eksportyny dünýä derejesinde ösdürmek ugrunda işleýär,
we halkara bäsleşige ukyply iş tejribesini wagyz etmek.
Sahypa: https://www.epb.go.ug/
7.Uganda Syýahatçylyk Geňeşi (UTB): UTB-iň esasy maksady, milli we dünýä derejesinde ileri tutulýan syýahatçylyk merkezi hökmünde Ugandany tanatmak we bazara çykarmak. Marka, marketing, mahabat kampaniýalary we durnukly syýahatçylyk tejribesini ösdürmek bilen işjeň meşgullanýarlar.
Sahypa: https://www.visituganda.com/
Bu birleşikler degişli pudaklarda möhüm rol oýnaýar, amatly iş gurşawyny döretmäge kömek edýär, ösüşi goldaýar we agzalarynyň bähbitlerini goraýar.
Iş we söwda web sahypalary
Uganda bilen baglanyşykly birnäçe ykdysady we söwda web sahypasy bar. Ine, olaryň käbiri:
1. Uganda maýa goýum gullugy (UIA) - UIA Uganda maýa goýumlaryny ösdürmek we ýeňilleşdirmek üçin jogapkär döwlet edarasydyr. Olaryň web sahypasy, maýa goýum mümkinçilikleri, höweslendirişler, pudaga degişli gollanmalar we telekeçiligi hasaba alyş amallary barada maglumat berýär.
Sahypa: http://www.ugandainvest.go.ug/
2. Söwda, senagat we kooperatiw ministrligi - Bu ministrligiň web sahypasy Ugandadaky söwda, senagat we kooperatiwler bilen baglanyşykly syýasatlara bagyşlanýar. Eksporty ösdürmek maksatnamalary, söwda düzgünleri, bazara giriş başlangyçlary we senagaty ösdürmek meýilnamalary baradaky maglumatlary öz içine alýar.
Sahypa: https://mtic.go.ug/
3. Gümrük müdirligi - Bu web sahypasy, importçylar we eksportçylar üçin Ugandadaky gümrük amallary barada jikme-jik maglumat berýär. Ol ýurda girmek / çykmak portlarynda gümrük taýdan resmileşdirmek boýunça görkezmeleri öz içine alýar.
Sahypa: https://www.trademarks.go.ke/customs/services/customs-clearance.html
4. Uganda Öndürijiler Assosiasiýasy (UMA) - UMA ýurduň dürli pudaklarynda öndürijileriň gyzyklanmalaryny görkezýär. Olaryň web sahypasy öndürijiler üçin işewürligi ösdürmek hyzmatlary, şeýle hem Ugandadaky önümçilik pudagyna täsir edýän syýasatlar barada çeşmeler hödürleýär.
Sahypa: https://www.umau.or.ke/
5.Uganda Eksporty Ösdüriş Geňeşi (UEPB) - UEPB dünýäde täze bazarlary kesgitlemek bilen bir hatarda eksportçylara zerur goldaw hyzmatlaryny bermek arkaly Ugandanyň eksportyny dünýä derejesinde ösdürmäge jogapkärdir. Bu platforma ýurduň esasy pudaklaryna daşary ýurt maýa goýumlaryny hem höweslendirýär. Eksport resminamalary boýunça görkezmeler berýär talaplar, gözleg maglumatlary, syýasatlar. Bazar baglanyşygyny goldaýan programmalary we maliýe mobilizasiýa kömegini dörediň ýa-da hödürläň.
Sahypa: http //: leerkeermoiquest.com/exportpromotion
Bu web sahypalary, Ugandada bar bolan maýa goýum mümkinçilikleri, iş düzgünleri, görkezmeler we goldaw hyzmatlary barada peýdaly maglumatlary berip biler. Goşmaça gözlegleriň netijesinde belli bir pudaklara ýa-da pudaklara gönükdirilen goşmaça web sahypalary bolup biler.
Söwda maglumatlary web sahypalary
Uganda üçin käbir söwda maglumatlary web sahypalary:
1. Uganda Statistika Býurosy (UBOS) - Uganda söwda maglumatlary berýän resmi statistika gullugy.
Sahypa: https://www.ubos.org
2. Söwda kartasy - Söwda statistikasy we bazara giriş maglumatlary hödürleýän Halkara Söwda Merkezi (ITC) maglumat bazasy.
Sahypa: https://www.trademap.org
3. Birleşen Milletler Guramasynyň Haryt Söwda Statistikasy Maglumatlar bazasy (BMG Comtrade) - Halkara haryt akymlary barada gymmatly düşünje berýän giňişleýin söwda bazasy.
Sahypa: https://comtrade.un.org
4. Bütindünýä bankynyň açyk maglumatlary - Uganda ýaly birnäçe ýurdy öz içine alýan söwda statistikasy ýaly global ösüş maglumatlarynyň giň toplumy.
Sahypa: https://data.worldbank.org
5. GlobalEDGE - halkara söwdasyny goşmak bilen dürli taraplar boýunça ýurtda aýratyn maglumatlary hödürleýän global işewürlik bilimleriniň çeşmesi.
Sahypa: https://globaledge.msu.edu/countries/uganda/tradestats
6. Afrika Ösüş Bankynyň Topar Maglumat Portaly - Söwda hyzmatdaşlary baradaky maglumatlar bilen birlikde Afrika ýurtlary üçin ykdysady we sosial görkezijileri berýär.
Sahypa: https://dataportal.afdb.org/en/countries/uga-uganda/
Maglumatlaryň elýeterliligi we takyklygy bu web sahypalarynda dürli bolup biler, şonuň üçin hemmetaraplaýyn derňew maksatlary üçin birnäçe çeşmä salgylanmak maslahat berilýär.
B2b platformalary
Gündogar Afrikada ýerleşýän Uganda, ýurduň içindäki kärhanalaryň isleglerini kanagatlandyrýan birnäçe B2B platformasy bar. Aşakda Ugandanyň belli web sahypalary bilen birlikde belli B2B platformalary bar:
1. Jumia (https://www.jumia.ug/): Jumia Ugandada önümleriň we hyzmatlaryň giň topary üçin bazary üpjün edýän öňdebaryjy elektron söwda platformasydyr. Bu kärhanalara we şahsyýetlere önümlerini görkezmäge we potensial alyjylar bilen aragatnaşyk gurmaga mümkinçilik berýär.
2. Sary sahypalar Uganda (https://yellowpages-uganda.com/): Sary sahypalar, Uganda dürli pudaklarda işleýän dürli kompaniýalaryň sanawyny görkezýän onlaýn işewürlik katalogy. Kärhanalar özlerini tanatmak we potensial müşderileri çekmek üçin platforma bolup hyzmat edýär.
3. Tradebaba (https://www.tradebaba.com/uganda/): Tradebaba, Uganda ýaly dürli ýurtlardan importçylary, eksportçylary, öndürijileri we üpjün edijileri birleşdirýän onlaýn B2B bazarydyr. Kärhanalaryň arasynda önüm sanawlaryny ýerleşdirmäge, şertnamalary baglaşmaga we hyzmatdaşlygy ýola goýmaga mümkinçilik bermek arkaly söwdany ýeňilleşdirýär.
4. AfricaBizLink (https://www.africabizlink.com/): AfricaBizLink Afrikanyň dürli ýurtlaryndan, şol sanda Uganda ýaly sanawlary öz içine alýan giňişleýin Afrika işewürlik katalogydyr. Kärhanalar potensial hyzmatdaşlaryň ýa-da müşderileriň arasynda görnükliligini ýokarlandyrmak üçin platformada profil döredip bilerler.
5. BizAfrika Biznes Katalogy (http://bizafrika.com/): BizAfrika Afrikanyň dürli pudaklarynda, şol sanda Ugandada ýerleşýän kärhanalarda işleýän kärhanalaryň giňişleýin katalogyny hödürleýär. Platforma kompaniýalara degişli maglumatlar bilen jikme-jik profil döretmek arkaly önümlerini ýa-da hyzmatlaryny mahabatlandyrmaga mümkinçilik berýär.
Bular Uganda bar bolan B2B platformalarynyň diňe käbir mysallary; othersurduň ykdysadyýetindäki pudaklara ýa-da pudaklara ýörite iýmitlenýän beýlekiler bolup biler.