TogTok

দেশৰ আভাস
ৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা
বিনিময় হাৰ
গুৰুত্বপূৰ্ণ বন্ধৰ দিন
বৈদেশিক বাণিজ্যৰ পৰিস্থিতি
বজাৰ উন্নয়নৰ সম্ভাৱনা
বজাৰত গৰম বিক্ৰী হোৱা সামগ্ৰী
গ্ৰাহকৰ বৈশিষ্ট্য আৰু নিষেধাজ্ঞা
শুল্ক ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা
আমদানি কৰ নীতি
ৰপ্তানি কৰ নীতি
ৰপ্তানিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় প্ৰমাণপত্ৰ
পৰামৰ্শ দিয়া লজিষ্টিক
ক্ৰেতাৰ বিকাশৰ বাবে চেনেল

আনুষ্ঠানিকভাৱে পিপলছ ৰিপাব্লিক অৱ বাংলাদেশ নামেৰে পৰিচিত বাংলাদেশ দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত এখন দেশ। ইয়াৰ সীমা পশ্চিম, উত্তৰ আৰু পূবে ভাৰত আৰু দক্ষিণ-পূবে ম্যানমাৰৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছে। ইয়াৰ দক্ষিণে বংগ উপসাগৰ অৱস্থিত। ১৬.৫ কোটিতকৈ অধিক জনসংখ্যাৰে বাংলাদেশ বিশ্বৰ ভিতৰতে ঘন জনবসতিপূৰ্ণ দেশসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ইয়াৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ ঢাকা। তুলনামূলকভাৱে সৰু হোৱাৰ পাছতো বাংলাদেশৰ এক চহকী সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য আছে। বাংলা সাহিত্য, সংগীত, লোকনৃত্যৰ দৰে নৃত্যৰ ৰূপ আৰু ভৰতনাট্যমৰ দৰে শাস্ত্ৰীয় নৃত্য শৈলী অতিশয় সন্মানীয়। জাতীয় ভাষা বাংলা যিয়ে শিল্প আৰু সংস্কৃতিত গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰিছে। অৰ্থনৈতিকভাৱে বাংলাদেশে যোৱা দশকবোৰত যথেষ্ট অগ্ৰগতি লাভ কৰিছে। বৰ্তমান ই বিশ্বৰ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা অৰ্থনীতিৰ ভিতৰত স্থান লাভ কৰিছে। দেশৰ মূল উদ্যোগসমূহৰ ভিতৰত বস্ত্ৰ আৰু কাপোৰ নিৰ্মাণ (ইয়াক "বস্ত্ৰশিল্পৰ দেশ" বুলি ডাকনাম লাভ কৰা), ঔষধ, জাহাজ নিৰ্মাণ, পাট উৎপাদনৰ লগতে কৃষি ৰপ্তানি যেনে চাউল আৰু চাহ আদি অন্তৰ্ভুক্ত। কিন্তু বাংলাদেশৰ বহু অঞ্চলত দৰিদ্ৰতা অব্যাহত আছে; বিভিন্ন উন্নয়নমূলক পদক্ষেপৰ জৰিয়তে এই সমস্যাটো লাঘৱ কৰিবলৈ স্থানীয় চৰকাৰী সংস্থা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা দুয়োটাই প্ৰচেষ্টা চলাইছে। বাংলাদেশৰ প্ৰাকৃতিক দৃশ্যপটত ৰসাল সেউজীয়া গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ পৰা আৰম্ভ কৰি মেঘনা-ব্ৰহ্মপুত্ৰ-যমুনা নদী অৱবাহিকাৰ দৰে বিস্তৃত নদী ব্যৱস্থালৈকে বিভিন্ন পৰিৱেশ তন্ত্ৰ আছে যিয়ে কৃষি উৎপাদনশীলতাত যথেষ্ট অৰিহণা যোগায়। অৱশ্যে বাৰ্ষিক বাৰিষাৰ বানপানীয়ে ব্যাপক ধ্বংসলীলাৰ বাবে বাংলাদেশ কৰ্তৃপক্ষৰ বাবে পানী ব্যৱস্থাপনা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰত্যাহ্বান হৈয়েই আছে। সামগ্ৰিকভাৱে,বাংলাদেশ হৈছে দ্ৰুতগতিত অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ সৈতে উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰ যদিও দৰিদ্ৰতা আৰু পৰিৱেশ সমস্যাৰ দৰে সামাজিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হ'বলগীয়া হৈছে।

বাংলাদেশ দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত এখন দেশ। বাংলাদেশত ব্যৱহৃত মুদ্ৰা হৈছে বাংলাদেশী টাকা (BDT)। টাকাৰ বাবে প্ৰতীক হৈছে ৳ আৰু ই ১০০ পইচাৰে গঠিত। আমেৰিকান ডলাৰ, ইউৰো, ব্ৰিটিছ পাউণ্ডৰ দৰে প্ৰধান বিদেশী মুদ্ৰাৰ বিপৰীতে বাংলাদেশী টাকাৰ বিনিময় হাৰ তুলনামূলকভাৱে সুস্থিৰ। বজাৰ কৰা, খাদ্য খোৱা, পৰিবহণ, আৰু থকাৰ ব্যৱস্থাকে ধৰি সকলো লেনদেনৰ বাবে ইয়াক দেশৰ ভিতৰতে বহুলভাৱে গ্ৰহণ কৰা হয়। মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ১ টাকা, ২ টাকা, ৫ টাকা, ১০ টকীয়াৰ পৰা ৫০০ টকীয়া নোটকে ধৰি বিভিন্ন মূল্যৰ মুদ্ৰা উপলব্ধ। আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত নোটবোৰ হ’ল সৰু মূল্যৰ নোট যেনে ১০ টাকা আৰু ২০ টাকা বিল। অন্য মুদ্ৰাৰ বিনিময়ত বাংলাদেশী টাকা লাভ কৰিবলৈ ব্যক্তিসকলে সমগ্ৰ দেশতে পোৱা অনুমোদিত বেংক বা মুদ্ৰা বিনিময় কেন্দ্ৰলৈ যাব পাৰে। বহু হোটেলে নিজৰ অতিথিসকলৰ বাবে মুদ্ৰা বিনিময় সেৱাও আগবঢ়ায়। মন কৰিবলগীয়া যে বাংলাদেশ ভ্ৰমণৰ সময়ত স্থানীয় মুদ্ৰা কঢ়িয়াই নিয়াটো অধিক সুবিধাজনক হ’ব পাৰে কাৰণ কিছুমান সৰু প্ৰতিষ্ঠানে বিদেশী মুদ্ৰা বা ক্ৰেডিট কাৰ্ড গ্ৰহণ নকৰিবও পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও, আপোনাৰ থকাৰ সময়ছোৱাত আপোনাৰ ডেবিট/ক্ৰেডিট কাৰ্ডে যাতে সুচাৰুৰূপে কাম কৰিব সেয়া নিশ্চিত কৰিবলৈ ভ্ৰমণৰ পূৰ্বে আপোনাৰ বেংকক জনোৱাটো ভাল। সামগ্ৰিকভাৱে বাংলাদেশে বাংলাদেশী টাকা (BDT) নামৰ ৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰাৰ দ্বাৰা কাম কৰে, যিটো দেশৰ সীমান্তৰ ভিতৰতে প্ৰধান আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰাৰ বিপৰীতে তুলনামূলকভাৱে সুস্থিৰ মূল্য ৰাখে।

বাংলাদেশৰ আইনী মুদ্ৰা হৈছে বাংলাদেশী টাকা (BDT)। বাংলাদেশী টাকাৰ বিপৰীতে কিছুমান প্ৰধান মুদ্ৰাৰ আনুমানিক বিনিময় হাৰ ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে: - ১ মাৰ্কিন ডলাৰ (USD) ≈ ৮৫ বিডিটি - ১ ইউৰো (ইউৰো) ≈ ১০০ বিডিটি - ১ ব্ৰিটিছ পাউণ্ড (জিবিপি) ≈ ১১৫ বিডিটি - ১ অষ্ট্ৰেলিয়ান ডলাৰ (AUD) ≈ ৬০ বিডিটি অনুগ্ৰহ কৰি মন কৰক যে বজাৰৰ অৱস্থা আৰু উঠা-নমাৰ দৰে বিভিন্ন কাৰকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি বিনিময় হাৰ ভিন্ন হ’ব পাৰে। অতি শেহতীয়া বিনিময় হাৰৰ বাবে কোনো নিৰ্ভৰযোগ্য উৎস বা বিত্তীয় প্ৰতিষ্ঠানৰ সৈতে পৰীক্ষা কৰাটো বাঞ্ছনীয়।

দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত বাংলাদেশত বছৰটোৰ ভিতৰতে কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ উৎসৱ পালন কৰা হয়। দেশৰ চহকী সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য আৰু বৈচিত্ৰময় পৰম্পৰাৰ মাজত গভীৰভাৱে শিপাই থকা এই উৎসৱসমূহ। বাংলাদেশৰ অন্যতম উদযাপিত উৎসৱ হৈছে ঈদ-উল-ফিতৰ। মুছলমানসকলৰ বাবে পবিত্ৰ ৰোজা মাহ ৰমজানৰ অন্ত পৰে। এই উৎসৱে আনন্দ আৰু সুখ কঢ়িয়াই আনে কাৰণ মানুহে নিজৰ পৰিয়াল আৰু বন্ধু-বান্ধৱীৰ সৈতে গোট খাই উদযাপন কৰে। মছজিদত বিশেষ নামাজ পঢ়া হয়, তাৰ পিছত বিৰিয়ানী আৰু নিৰ্মল কুৰ্মাৰ দৰে সুস্বাদু পৰম্পৰাগত খাদ্যৰ ভোজ দিয়া হয়। আন এক উল্লেখযোগ্য উৎসৱ হ’ল বঙালী নৱবৰ্ষ উপলক্ষে পহেলা বয়শাখ। বাংলা পঞ্জিকা অনুযায়ী প্ৰতি বছৰে ১৪ এপ্ৰিলত উদযাপন কৰা এই সময়খিনিত ৰাইজে অতি উৎসাহ আৰু আনন্দৰে নতুন বছৰটোক আদৰণি জনায়। "মংগল শোভাযত্ৰ" নামেৰে জনাজাত ৰঙীন শোভাযাত্ৰা চহৰৰ মাজেৰে সংগীত, নৃত্য প্ৰদৰ্শন, আৰু পৰম্পৰাগত কলা আৰু শিল্পকলাৰ প্ৰদৰ্শনীৰ সৈতে অনুষ্ঠিত হয়। তদুপৰি বাংলাদেশৰ হিন্দুসকলৰ মাজত দুৰ্গা পূজাৰ তাৎপৰ্য অপৰিসীম। এই ধৰ্মীয় উৎসৱত দেৱী দুৰ্গাৰ অশুভ শক্তিৰ ওপৰত জয়লাভৰ স্মৃতিত। নৃত্য নাটকৰ দৰে বিভিন্ন সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানৰ সৈতে ভক্তিমূলক গীত (ভজন)ৰ মাজত মন্দিৰত বিশৃংখলভাৱে সজোৱা দেৱী দুৰ্গাৰ মূৰ্তি পূজা কৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও বাংলাদেশত বাস কৰা যথেষ্ট সংখ্যক খ্ৰীষ্টান লোকে বৰদিন উদযাপন কৰে। গীৰ্জাসমূহ লাইট আৰু অলংকাৰেৰে সুন্দৰকৈ সজাই তোলা হয় আৰু বৰদিনৰ পূৰ্বে বা বৰদিনৰ পুৱা বিশেষ মিছ অনুষ্ঠিত হয় আৰু তাৰ পিছত উপহাৰ বিনিময় আৰু একেলগে ভোজ খোৱাকে ধৰি উদযাপন কৰা হয়। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মাতৃভাষা দিৱস হৈছে ১৯৫২ চনত বাংলা ভাষা স্বীকৃতিৰ পোষকতা কৰি ভাষা আন্দোলনৰ প্ৰতিবাদৰ সময়ত প্ৰাণ আহুতি দিয়া ভাষা শ্বহীদসকলক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনোৱাৰ বাবে বছৰি ২১ ফেব্ৰুৱাৰীত পালন কৰা আন এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দিন। এই উৎসৱসমূহে কেৱল সাংস্কৃতিক বৈচিত্ৰ্য প্ৰদৰ্শন কৰাই নহয়, বাংলাদেশৰ ভিতৰত বিভিন্ন ধৰ্মীয় সম্প্ৰদায়ৰ মাজত সম্প্ৰীতিৰ প্ৰসাৰ ঘটায়। তেওঁলোকে সকলো শ্ৰেণীৰ লোকক একত্ৰিত হৈ নিজৰ পৰম্পৰা উদযাপনৰ সুযোগ প্ৰদান কৰাৰ লগতে দেশজুৰি বৈচিত্ৰময় সম্প্ৰদায়ৰ মাজত ঐক্য গঢ়ি তোলে।

বাংলাদেশ দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত এখন উন্নয়নশীল দেশ। ইয়াৰ অৰ্থনীতি ৰপ্তানি খণ্ডৰ ওপৰত বিশেষকৈ বস্ত্ৰ আৰু কাপোৰ উদ্যোগৰ ওপৰত বহু পৰিমাণে নিৰ্ভৰশীল। যোৱা কিছু বছৰত দেশখনে যথেষ্ট বৃদ্ধিৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছে আৰু বিশ্বজুৰি কাপোৰৰ অন্যতম বৃহৎ উৎপাদন কেন্দ্ৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত বাংলাদেশে মূলতঃ নিটৱেৰ, বোৱা কাপোৰ, বস্ত্ৰ আদি পোছাকৰ সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰে। এই সামগ্ৰীসমূহ মূলতঃ আমেৰিকা আৰু ইউৰোপীয় সংঘৰ দেশসমূহৰ দৰে ডাঙৰ বজাৰলৈ ৰপ্তানি কৰা হয়। বাংলাদেশৰ মুঠ ৰপ্তানি উপাৰ্জনৰ এক উল্লেখযোগ্য অংশ ৰেডিমেড গাৰ্মেণ্টছ খণ্ডই গ্ৰহণ কৰে। দেশখনে ফ্ৰ’জেন মাছ আৰু সাগৰীয় খাদ্য, ঔষধ, চামৰাৰ সামগ্ৰী, পাটৰ সামগ্ৰী (পাট এটা প্ৰাকৃতিক আঁহ), চাহ-ধানৰ দৰে কৃষিজাত সামগ্ৰী, চিৰামিক সামগ্ৰী, আৰু জোতাকে ধৰি অন্যান্য সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰে। আমদানিৰ দিশত বাংলাদেশে মূলতঃ পেট্ৰলিয়াম সামগ্ৰী, বস্ত্ৰ আৰু ৰাসায়নিক সামগ্ৰীৰ দৰে উদ্যোগৰ বাবে যন্ত্ৰপাতিৰ সঁজুলি, লোহা আৰু তীখাজাত সামগ্ৰী, সাৰ, খাদ্য শস্য (মূলতঃ চাউল), ইলেক্ট্ৰনিকছ সঁজুলিকে ধৰি গ্ৰাহক সামগ্ৰী আমদানি কৰে। বাংলাদেশৰ মূল বাণিজ্যিক অংশীদাৰ দেশসমূহৰ ভিতৰত চীন (আমদানি আৰু ৰপ্তানি দুয়োটাৰে বাবে), ভাৰত (আমদানিৰ বাবে), ইউৰোপীয় সংঘৰ দেশসমূহ (ৰপ্তানিৰ বাবে), আমেৰিকা (ৰপ্তানিৰ বাবে)। তদুপৰি,বৰ্ধিত বাণিজ্যিক সহযোগিতাৰ বাবে চৌদি আৰৱৰ দৰে ইছলামিক দেশসমূহে গুৰুত্বপূৰ্ণ বাণিজ্যিক অংশীদাৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও বাংলাদেশে SAFTA (South Asian Free Trade Area)ৰ দৰে আঞ্চলিক বাণিজ্য চুক্তিৰ সৈতে সক্ৰিয়ভাৱে জড়িত য’ত দক্ষিণ এছিয়াৰ ভিতৰৰ সদস্য দেশসমূহে বিভিন্ন সামগ্ৰীৰ ওপৰত শুল্ক হ্ৰাস কৰি আন্তঃআঞ্চলিক বাণিজ্যক প্ৰসাৰিত কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখে। কিন্তু বাংলাদেশে বাণিজ্য খণ্ডত প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে যেনে আন্তঃগাঁথনিৰ বাধা যিয়ে সামগ্ৰীৰ দক্ষ পৰিবহণত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে, সময়সাপেক্ষ শুল্ক পদ্ধতি, উদ্যোগসমূহৰ ভিতৰত সামৰ্থ্য গঠনৰ সমস্যা। এই বাধাসমূহ আঁতৰাই পেলালে ইয়াৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যিক প্ৰদৰ্শন আৰু অধিক বৃদ্ধি পাব। সামগ্ৰিকভাৱে,বাংলাদেশৰ অৰ্থনীতি ইয়াৰ বস্ত্ৰ উদ্যোগৰ ওপৰত যথেষ্ট নিৰ্ভৰশীল,কিন্তু বহনক্ষম অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধি নিশ্চিত কৰিবলৈ ঔষধ,ফ্ৰ’জেন মাছ,আৰু চফট্ ৱেৰ সেৱাৰ দৰে সম্ভাৱ্য খণ্ডসমূহ টেপ কৰি ইয়াৰ ৰপ্তানিৰ ভিত্তি বৈচিত্ৰ্যময় কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে।

বংগ উপসাগৰৰ কাষত অৱস্থিত দক্ষিণ এছিয়াৰ এখন দেশ বাংলাদেশৰ বৈদেশিক বাণিজ্যৰ বজাৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত অপৰিসীম সম্ভাৱনা আছে। বিভিন্ন প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰ হোৱাৰ পিছতো বাংলাদেশে শেহতীয়া বছৰবোৰত যথেষ্ট অগ্ৰগতি লাভ কৰিছে আৰু বিশ্ব বাণিজ্যৰ মূল খেলুৱৈ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। বাংলাদেশৰ এটা প্ৰধান শক্তি নিহিত হৈ আছে ইয়াৰ বস্ত্ৰ আৰু পোছাক উদ্যোগ। দক্ষ শ্ৰমিকৰ উপলব্ধতা আৰু প্ৰতিযোগিতামূলক উৎপাদন ব্যয়ৰ পৰা লাভৱান হোৱা দেশখন এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম ৰেডিমেড কাপোৰৰ ৰপ্তানিকাৰক দেশ হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। সুলভ মূল্যৰ কাপোৰৰ বিশ্বব্যাপী চাহিদা বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে বাংলাদেশে এই সুযোগৰ মূলধন হিচাপে লৈ নিজৰ ৰপ্তানি আৰু অধিক সম্প্ৰসাৰণ কৰিব পাৰে। তদুপৰি বাংলাদেশৰ ভৌগোলিক অৱস্থান অনুকূল যিয়ে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ বাবে সুবিধাৰ কাম কৰে। ই ভাৰত আৰু ম্যানমাৰৰ সৈতে সীমান্ত ভাগ কৰি থকাৰ লগতে প্ৰধান সামুদ্ৰিক পথসমূহলৈ সহজে প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে। এই কৌশলগত অৱস্থানে ভাৰত আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ দৰে আঞ্চলিক বজাৰৰ বাবে দুৱাৰ মুকলি কৰাৰ লগতে ইয়াক অন্যান্য বিশ্ব বজাৰৰ সৈতেও সংযোগ কৰে। শেহতীয়া বছৰবোৰত বাংলাদেশ চৰকাৰে ব্যৱসায়িক অনুকূল নীতি ৰূপায়ণ আৰু বিশেষ অৰ্থনৈতিক মণ্ডল স্থাপন কৰি ব্যৱসায়ৰ সহজতা বৃদ্ধিৰ বাবে পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে। এই ব্যৱস্থাসমূহে উৎপাদন, সেৱা, আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন, শক্তিকে ধৰি বিভিন্ন খণ্ডত বিদেশী বিনিয়োগক আকৰ্ষণ কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও বাংলাদেশৰ উৰ্বৰ ভূমি আৰু অনুকূল জলবায়ুৰ বাবে কৃষি ৰপ্তানিৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট সম্ভাৱনা আছে। দেশত বিভিন্ন ধৰণৰ কৃষিজাত সামগ্ৰী যেনে চাউল, পাট (মোনা বনাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা), সাগৰীয় খাদ্য (চিংৰাকে ধৰি), ফল-মূল (আমৰ দৰে), মছলা (যেনে হলুদ) ইত্যাদি উৎপাদিত হয়, যাৰ বিশ্বজুৰি অধিক চাহিদা আছে। ৰপ্তানিৰ আন্তঃগাঁথনি শক্তিশালী কৰা আৰু মূল্য সংযোজনৰ প্ৰসাৰে বাংলাদেশী কৃষকৰ বাবে বৈদেশিক বাণিজ্যৰ সুযোগ বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। তদুপৰি আই টি খণ্ডত অনাবৃত সম্ভাৱনা আছে য’ত তথ্য প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত যুৱ জনসংখ্যাৰ দক্ষতাক লাভৱান কৰি চফট্ ৱেৰ ডেভেলপমেণ্ট আউটচ’ৰ্চিং সেৱা আৰু ডিজিটেল সমাধান প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত বৃদ্ধিৰ স্থান আছে। এই ৰপ্তানি বজাৰৰ সম্ভাৱনা সম্পূৰ্ণৰূপে উপলব্ধি কৰিবলৈ হ’লে কিছুমান প্ৰত্যাহ্বান যেনে লজিষ্টিক আন্তঃগাঁথনিৰ দক্ষতা উন্নত কৰা – বন্দৰৰ সুবিধাসমূহকে ধৰি – ৰাজনৈতিক স্থিতিশীলতা নিশ্চিত কৰা বা ব্যৱসায়িক কাৰ্য্যকলাপত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পৰা আমোলাতন্ত্ৰিক ৰঙাফিটা হ্ৰাস কৰা আদিৰ প্ৰয়োজন। সামৰণিত ক’ব পাৰি যে বাংলাদেশৰ বৈদেশিক বাণিজ্যৰ বজাৰখন গঢ়ি তোলাৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট সম্ভাৱনা আছে। প্ৰতিযোগিতামূলক বস্ত্ৰ খণ্ড, অনুকূল ভূগোল, ব্যৱসায়িক পৰিৱেশৰ উন্নতি, কৃষি সম্পদ, আৰু বৃদ্ধি পোৱা আই টি উদ্যোগৰ সৈতে – এই সকলোবোৰ প্ৰত্যাহ্বান অতিক্ৰম কৰাৰ প্ৰচেষ্টাৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত – বাংলাদেশে সুযোগৰ মূলধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰু বিশ্ব বাণিজ্যিক পৰিৱেশত নিজৰ উপস্থিতি বৃদ্ধি কৰিবলৈ সুস্থিৰ অৱস্থাত আছে।

বাংলাদেশৰ বৈদেশিক বাণিজ্য উদ্যোগৰ বাবে বজাৰযোগ্য সামগ্ৰীৰ কথা বিবেচনা কৰাৰ সময়ত দেশৰ অৰ্থনৈতিক পৰিৱেশ আৰু গ্ৰাহকৰ চাহিদা বুজাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। বাংলাদেশত যথেষ্ট সম্ভাৱনা থকা এটা সামগ্ৰীৰ শ্ৰেণী হ’ল বস্ত্ৰ আৰু পোছাক। বিশ্বৰ অন্যতম বৃহৎ কাপোৰ ৰপ্তানিকাৰক হিচাপে বাংলাদেশৰ বস্ত্ৰ উদ্যোগ এটা সমৃদ্ধিশালী। উচ্চমানৰ কাপোৰৰ পৰা তৈয়াৰী ফেশ্বনেবল কাপোৰৰ সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰাটো বিদেশী ব্যৱসায়ীৰ বাবে এক আকৰ্ষণীয় সুযোগ হ’ব পাৰে। আন এটা আশাব্যঞ্জক বজাৰ খণ্ড হ’ল কৃষি আৰু কৃষিভিত্তিক সামগ্ৰী। উৰ্বৰ মাটি আৰু অনুকূল জলবায়ুৰ বাবে বাংলাদেশত চাউল, পাট, চাহ, মছলা, ফল-মূল, শাক-পাচলি আদি বিভিন্ন ধৰণৰ কৃষি সামগ্ৰী উৎপাদন হয়। এই সামগ্ৰীসমূহৰ স্থানীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত প্ৰবল চাহিদা আছে। ইলেক্ট্ৰনিকছ আৰু আই টি সম্পৰ্কীয় সামগ্ৰীয়েও বাংলাদেশৰ বজাৰত জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে। প্ৰযুক্তিগত উন্নতি আৰু ব্যৱহাৰযোগ্য আয় বৃদ্ধিৰ বাবে স্মাৰ্টফোন, লেপটপ, টেবলেট, লগতে হেডফোন বা স্মাৰ্টৱাচৰ দৰে আনুষংগিক আনুষংগিক সামগ্ৰীৰ চাহিদা দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে। শেহতীয়া বছৰবোৰত নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ সামগ্ৰীয়ে চৰকাৰ আৰু বহনক্ষম সমাধান বিচৰা গ্ৰাহক উভয়ৰে দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে। এই উদীয়মান সেউজ খণ্ডত টেপ কৰিব বিচৰা বিদেশী ব্যৱসায়ীসকলৰ বাবে সৌৰ পেনেল, শক্তি-দক্ষ সঁজুলি যেনে এল ই ডি লাইট বা ফেনৰ ট্ৰেণ্ডিং বিকল্পৰ ভিতৰত অন্যতম। শেষত কিন্তু কম নহয়, পৰ্যটন সম্পৰ্কীয় সেৱা যেনে ইক’-টুৰিজিম পেকেজ বা দুঃসাহসিক ক্ৰীড়া বাংলাদেশৰ ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভ্ৰমণকাৰী উভয়ৰে মাজত জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছে সুন্দৰ বিল , আচৰিত পাহাৰ,সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ,জনবসতিপূৰ্ণ মেংগ্ৰোভ বনাঞ্চল,আৰু... এই খণ্ডটোৱে বিদেশী ব্যৱসায়ীসকলৰ বাবে লাভজনক সুযোগ আগবঢ়াব পাৰে। সামৰণিত ক'বলৈ গ'লে, বাংলাদেশে বস্ত্ৰ আৰু পোছাক, কৃষি আৰু কৃষিভিত্তিক সামগ্ৰী, ইলেক্ট্ৰনিক্স আৰু আই টি সামগ্ৰী、নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ সামগ্ৰী、আৰু পৰ্যটন সেৱাকে ধৰি বিভিন্ন উদ্যোগৰ মাজেৰে বিশাল সুযোগ প্ৰদান কৰে। কিন্তু,এই বজাৰসমূহত প্ৰৱেশ কৰা ব্যৱসায়ীসকলৰ বাবে, স্থানীয় পছন্দৰ ওপৰত গৱেষণা কৰা, উদ্ভাৱনী ধাৰণা প্ৰৱৰ্তন কৰা,আৰু প্ৰতিযোগিতামূলক মূল্য নিৰ্ধাৰণ কৌশল বজাই ৰখাৰ বাবে ই অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।সম্পূৰ্ণ গৱেষণা,ব্যৱসায়িক সহযোগিতা ,আৰু বাংলাদেশৰ বজাৰৰ ধাৰা বুজি পোৱাৰ জৰিয়তে বিদেশী ব্যৱসায়ীসকলে বাংলাদেশৰ সমৃদ্ধিশালী বিদেশীত সফলতাৰে প্ৰতিষ্ঠা আৰু সম্প্ৰসাৰণ কৰিব পাৰে বাণিজ্য উদ্যোগ।

দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত বাংলাদেশত গ্ৰাহকৰ অনন্য বৈশিষ্ট্য আৰু নিষেধাজ্ঞা আছে। ব্যৱসায় চলাওঁতে বা বাংলাদেশৰ গ্ৰাহকৰ সৈতে জড়িত হওঁতে এই বৈশিষ্ট্যসমূহ বুজাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। গ্ৰাহকৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ: ১/ আতিথ্য: বাংলাদেশীসকল উষ্ম আৰু আদৰণীয় স্বভাৱৰ বাবে জনাজাত। তেওঁলোকে ব্যক্তিগত সম্পৰ্কক মূল্য দিয়ে আৰু ব্যৱসায়িক কাৰ্য্যকলাপত লিপ্ত হোৱাৰ আগতে সংযোগ গঢ়ি তোলাক প্ৰায়ে অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে। ২) বয়োজ্যেষ্ঠসকলৰ প্ৰতি সন্মানঃ বাংলাদেশী সংস্কৃতিয়ে বয়োজ্যেষ্ঠসকলৰ প্ৰতি সন্মানৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। বয়সস্থ ব্যক্তিক উচ্চ সন্মান দিয়া হয় আৰু তেওঁলোকৰ মতামতক অতিশয় মূল্য দিয়া হয়। ৩) দৰদাম সংস্কৃতিঃ বাংলাদেশত বিশেষকৈ স্থানীয় বজাৰ বা ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ত দৰদাম কৰাটো এটা সাধাৰণ প্ৰথা। গ্ৰাহকে প্ৰায়ে মূল্যৰ আলোচনা কৰি সম্ভৱপৰ উত্তম চুক্তি লাভ কৰে। ৪) পৰিয়ালৰ গুৰুত্বঃ বাংলাদেশী সমাজত পৰিয়ালে কেন্দ্ৰীয় ভূমিকা পালন কৰে, আৰু পৰিয়ালৰ মংগলৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি প্ৰায়ে সামূহিকভাৱে সিদ্ধান্ত লোৱা হয়। ৫) ধৰ্মীয়তা: বাংলাদেশত ইছলাম ধৰ্ম প্ৰধান; সেয়েহে বহু গ্ৰাহকে ধৰ্মীয় পদ্ধতি মানি চলে আৰু ইছলামিক নীতি অনুসৰণ কৰে। গ্ৰাহকৰ নিষেধাজ্ঞা: ১/ ধৰ্মীয় সংবেদনশীলতা: বাংলাদেশী গ্ৰাহকৰ সৈতে মত বিনিময় কৰাৰ সময়ত ধৰ্মীয় বিশ্বাসক সন্মান কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ যিহেতু ধৰ্মই তেওঁলোকৰ জীৱনত অবিচ্ছেদ্য ভূমিকা পালন কৰে। ২) বাওঁহাতৰ ব্যৱহাৰ: কিবা এটা অফাৰ দিওঁতে, ধনৰ আদান-প্ৰদান বা খাওঁতে বাওঁহাত ব্যৱহাৰ কৰাটো অভদ্ৰতা বুলি গণ্য কৰা হয় কাৰণ পৰম্পৰাগতভাৱে বাথৰুম ব্যৱহাৰৰ লগত ইয়াৰ সম্পৰ্ক আছে। ৩) জোতাৰ শিষ্টাচাৰ: কাৰোবাৰ ফালে ভৰি আঙুলিয়াই দিয়া বা টেবুল/চকীত জোতা ৰখাটো বহু বাংলাদেশীৰ মাজত অসন্মানজনক আচৰণ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ৪.সামাজিক স্তৰ:ৰাজনীতিৰ দৰে স্পৰ্শকাতৰ বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা কৰা বা সমাজৰ ভিতৰত কৰ্তৃত্বৰ পদত অধিষ্ঠিত ব্যক্তিক সমালোচনা কৰা পৰিহাৰ কৰক। ৫)লিংগ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ: সমাজৰ কিছুমান ৰক্ষণশীল শ্ৰেণীত পুৰুষক অধিক সন্মান দি লিংগ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপক সতৰ্কতাৰে আগবঢ়োৱাটোৱেই উত্তম হ’ব পাৰে। এই গ্ৰাহকৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ বুজি পোৱা আৰু উল্লেখ কৰা নিষেধাজ্ঞাসমূহ এৰাই চলাটোৱে বাংলাদেশী ক্লায়েণ্টসকলৰ সৈতে ইতিবাচক সম্পৰ্ক স্থাপন কৰাত সহায় কৰিব আৰু লগতে তেওঁলোকৰ সাংস্কৃতিক কাঠামোৰ ভিতৰত সন্মানজনকভাৱে জড়িত হ’ব

বংগ উপসাগৰত অৱস্থিত দক্ষিণ এছিয়াৰ এখন দেশ বাংলাদেশৰ নিৰ্দিষ্ট শুল্ক নিয়ম আৰু নিৰ্দেশনা আছে যিবোৰৰ প্ৰতি দৰ্শনাৰ্থীসকলে দেশখনত প্ৰৱেশ বা প্ৰস্থান কৰাৰ সময়ত সচেতন হ’ব লাগে। বাংলাদেশৰ শুল্ক ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থাটো সামগ্ৰীৰ আমদানি আৰু ৰপ্তানি নিয়ন্ত্ৰণ আৰু আইনী প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ মানি চলাটো নিশ্চিত কৰাৰ বাবে ৰচনা কৰা হৈছে। মনত ৰখা কিছুমান মূল কথা ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল: ১/ প্ৰয়োজনীয় নথি-পত্ৰঃ যাত্ৰীসকলৰ বৈধ পাছপ’ৰ্ট কমেও ছমাহৰ বৈধতা থকা হ’ব লাগিব। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁলোকৰ থকাৰ উদ্দেশ্য আৰু সময়ৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি প্ৰাসংগিক ভিছাৰ নথিপত্ৰ বা অনুমতি পত্ৰৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে। ২) নিষিদ্ধ/নিষিদ্ধ সামগ্ৰীঃ বাংলাদেশত কিছুমান বিশেষ সামগ্ৰী আমদানি বা ৰপ্তানিৰ বাবে নিষিদ্ধ বা নিষিদ্ধ। ইয়াৰ ভিতৰত নিচাযুক্ত দ্ৰব্য, আগ্নেয়াস্ত্ৰ, গোলাবাৰুদ, নকল মুদ্ৰা, বিপজ্জনক সামগ্ৰী, পৰ্ণগ্ৰাফিক সামগ্ৰী, আৰু কিছুমান সাংস্কৃতিক সামগ্ৰী আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ৩) মুদ্ৰাৰ নিষেধাজ্ঞা: বাংলাদেশত প্ৰৱেশ বা প্ৰস্থানৰ সময়ত কঢ়িয়াই নিব পৰা স্থানীয় মুদ্ৰা (বাংলাদেশী টাকা)ৰ পৰিমাণৰ সীমা আছে। বৰ্তমান অনাবাসীয়ে ঘোষণা নকৰাকৈ ৫ হাজাৰ বিডিটি পৰ্যন্ত নগদ ধন আনিব পাৰে আনহাতে এই সীমা অতিক্ৰম কৰা ধনৰ বাবে শুল্ক বিভাগত ঘোষণা কৰাৰ প্ৰয়োজন হয়। ৪) শুল্কমুক্ত ভাট্টা: ভ্ৰমণৰ সময়ত ব্যক্তিগত ব্যৱহাৰৰ বাবে উপযুক্ত পৰিমাণৰ ভিতৰত বস্ত্ৰ আৰু প্ৰস্ৰাৱগাৰৰ দৰে ব্যক্তিগত সামগ্ৰী যেনে ব্যক্তিগত সামগ্ৰীৰ বাবে শুল্কমুক্ত ভাট্টা আছে। ৫) কাষ্টম ঘোষণা: যাত্ৰীসকলে শুল্কমুক্ত ভাট্টা অতিক্ৰম কৰিলে বা নিষিদ্ধ সামগ্ৰী কঢ়িয়াই লৈ ফুৰিলে আহি পোৱাৰ লগে লগে শুল্ক ঘোষণা সঠিকভাৱে সম্পূৰ্ণ কৰিব লাগিব। মন কৰিবলগীয়া যে ভ্ৰমণৰ পূৰ্বে ভ্ৰমণকাৰীসকলে সদায় বাংলাদেশৰ দূতাবাস/কনছুলেটৰ সৈতে পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰিব লাগে কাৰণ নিৰাপত্তাৰ চিন্তা বা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যত প্ৰভাৱ পেলোৱা অন্যান্য কাৰকৰ বাবে সময়ে সময়ে কাষ্টম নিয়ম সলনি হ’ব পাৰে। সামগ্ৰিকভাৱে বাংলাদেশ ভ্ৰমণ কৰা ব্যক্তিসকলে প্ৰযোজ্য শুল্ক নিয়মসমূহ মানি চলিব লাগিব আৰু প্ৰৱেশৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ মানি চলিব লাগিব কাৰণ তেনে নকৰিলে আইনী সমস্যা বা কৰ্তৃপক্ষই সামগ্ৰী জব্দ কৰিব পাৰে।

দেশত প্ৰৱেশ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰীৰ ওপৰত বাংলাদেশে আমদানি শুল্ক আৰোপ কৰে। আৰোপ কৰা কৰসমূহে আমদানি নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ঘৰুৱা উদ্যোগসমূহক সুৰক্ষা প্ৰদানৰ উপায় হিচাপে কাম কৰে। সামগ্ৰীৰ শ্ৰেণীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি আমদানি শুল্কৰ হাৰ ভিন্ন হয়। খাদ্য সামগ্ৰীৰ দৰে অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰীৰ বাবে চৰকাৰে নিজৰ নাগৰিকসকলৰ বাবে ব্যয়সাধ্যতা আৰু উপলব্ধতা নিশ্চিত কৰিবলৈ সাধাৰণতে কম কৰ হাৰ আৰোপ কৰে। কিন্তু বিলাসী সামগ্ৰীসমূহে ইয়াৰ ব্যৱহাৰক নিৰুৎসাহিত কৰিবলৈ আৰু স্থানীয় বিকল্পৰ প্ৰচাৰৰ বাবে অধিক কৰ হাৰৰ সন্মুখীন হয়। বাংলাদেশত আমদানি শুল্কৰ হাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্য চুক্তি আৰু ঘৰুৱা নীতিৰ ভিত্তিত বিভিন্ন সূচীৰ অধীনত শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সাধাৰণতে ঔদ্যোগিক উৎপাদনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মৌলিক কেঁচামালসমূহে উৎপাদন খণ্ডসমূহক সহায় কৰিবলৈ কম শুল্ক বা ৰেহাইৰ দ্বাৰা লাভৱান হয়। আমদানি শুল্কৰ উপৰিও বাংলাদেশে বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে মূল্য সংযোজিত কৰ (VAT)ও প্ৰয়োগ কৰে। এইটো এটা অতিৰিক্ত উপভোগ ভিত্তিক কৰ যিয়ে আমদানিকৃত সামগ্ৰীৰ খৰচৰ সৈতে যোগ কৰে। বাংলাদেশৰ শুল্ক আইনখনে দেশলৈ সামগ্ৰী আমদানি কৰাৰ আইনী ভিত্তি হিচাপে কাম কৰে। ইয়াত প্ৰযোজ্য শুল্ক আৰু কৰকে ধৰি আমদানি নিয়ন্ত্ৰণ কৰা পদ্ধতি, নিয়ম আৰু নিষেধাজ্ঞাৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰা হৈছে। বাংলাদেশলৈ আমদানি কৰাৰ সময়ত আমদানিকাৰকসকলে সঠিক নথিপত্ৰ আহৰণ কৰা আৰু পেছাদাৰী পৰামৰ্শ লোৱাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ শুল্ক নিয়ম মানি চলাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। তদুপৰি বৰ্তমানৰ নীতিসমূহৰ সৈতে আপডেট হৈ থকাটো অতি প্ৰয়োজনীয় কাৰণ অৰ্থনৈতিক কাৰক বা ঘৰুৱা উদ্যোগসমূহক উন্নীত কৰা বা নিৰ্দিষ্ট খণ্ডসমূহৰ আমদানি নিয়ন্ত্ৰণৰ লক্ষ্যৰে চৰকাৰী পদক্ষেপৰ বাবে সেইবোৰ সময়ে সময়ে সলনি হ’ব পাৰে। সামগ্ৰিকভাৱে বাংলাদেশৰ আমদানি কৰ নীতিয়ে বাণিজ্যিক প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ লগতে স্থানীয় উৎপাদকসকলক সহায় কৰাৰ লগতে অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰীসমূহ ইয়াৰ নাগৰিকসকলৰ বাবে সুলভ হৈ থকাটো নিশ্চিত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।

দক্ষিণ এছিয়াৰ এখন দেশ বাংলাদেশে নিজৰ ৰপ্তানি সামগ্ৰীৰ বাবে এক নিৰ্দিষ্ট কৰ নীতি পালন কৰে। তেওঁলোকৰ ৰপ্তানি কৰ নীতিৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে বাংলাদেশৰ সামগ্ৰিক অৰ্থনৈতিক উন্নয়নত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰা ৰপ্তানিমুখী উদ্যোগসমূহক প্ৰসাৰ আৰু প্ৰৰোচনা কৰা। বাংলাদেশৰ ৰপ্তানিকাৰকসকলে বিশ্ব বাণিজ্যত অংশগ্ৰহণক উৎসাহিত কৰিবলৈ বিভিন্ন কৰ সুবিধা আৰু প্ৰৰোচনা লাভ কৰে। তেনে এটা সুবিধা হ’ল বাংলাদেশৰ পৰা প্ৰায়বোৰ ৰপ্তানি কৰ ৰেহাই দিয়া হয় বা অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হয়। ইয়াৰ ফলত ৰপ্তানিকাৰকসকলে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰত প্ৰতিযোগিতামূলকভাৱে থাকিব পাৰে। বিভিন্ন সামগ্ৰী ৰপ্তানিৰ বাবে কৰ নীতি খণ্ড আৰু সামগ্ৰীৰ প্ৰকাৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ভিন্ন হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, বাংলাদেশৰ ৰপ্তানিৰ এক উল্লেখযোগ্য অংশ গঠন কৰা কাপোৰ আৰু বস্ত্ৰজাত সামগ্ৰীৰ কৰ নিয়ম সাধাৰণতে পাট বা ঔষধৰ দৰে অন্যান্য খণ্ডৰ তুলনাত বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰপ্তানিমুখী উদ্যোগসমূহে বণ্ডেড গুদাম, শুল্ক ড্ৰ’বেক ব্যৱস্থা, কেৱল ৰপ্তানি ভিত্তিক উদ্যোগৰ বাবে উৎপাদনৰ উদ্দেশ্যে ব্যৱহাৰ কৰা কিছুমান কেঁচামালৰ ওপৰত মূল্য সংযোজিত কৰ (ভেট) ৰেহাই আদি বিভিন্ন আঁচনিৰ জৰিয়তে কৰ ৰেহাই বা হ্ৰাস কৰা হাৰৰ সুবিধা ল’ব পাৰে . ৰপ্তানিকাৰকসকলক অধিক সুবিধা প্ৰদান কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ সামগ্ৰীৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য কৰ সম্পৰ্কে নিশ্চয়তা প্ৰদান কৰিবলৈ বাংলাদেশে ৰপ্তানি কৰা সামগ্ৰীৰ বাবে এক সুসংহত ব্যৱস্থা (এইচ এছ) ক’ড শ্ৰেণীবিভাজনো ৰূপায়ণ কৰিছে। এই ব্যৱস্থাই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰামাণিকসমূহৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি প্ৰতিটো পণ্য শ্ৰেণীলৈ নিৰ্দিষ্ট ক'ড নিযুক্ত কৰে। বাংলাদেশৰ পৰা সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰাৰ সময়ত এই সংহিতাসমূহৰ উল্লেখ কৰি ৰপ্তানিকাৰকসকলে প্ৰযোজ্য হাৰ আৰু নিয়মসমূহ অধিক সহজে নিৰ্ধাৰণ কৰিব পাৰে। বাংলাদেশত ৰপ্তানি কাৰ্য্যকলাপত নিয়োজিত ব্যৱসায়ীসকলে কৰ নীতি সম্পৰ্কে কৰ্তৃপক্ষই কৰা পৰিৱৰ্তন বা আপডেটৰ সৈতে জড়িত হৈ থকাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ যিকোনো তাৰতম্যই তেওঁলোকৰ কাৰ্য্যকলাপত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ৰপ্তানিকাৰকসকলে তেওঁলোকৰ সামগ্ৰী বা খণ্ডৰ সৈতে জড়িত যিকোনো নিৰ্দিষ্ট উদ্বেগৰ সন্দৰ্ভত এই নীতিসমূহ ৰূপায়ণৰ বাবে দায়বদ্ধ স্থানীয় কৰ বিশেষজ্ঞ বা সংশ্লিষ্ট চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ সৈতে পৰামৰ্শ ল’ব পাৰে। সামগ্ৰিকভাৱে, ৰপ্তানি সমৰ্থন আৰু বৈদেশিক বাণিজ্য অংশীদাৰিত্বক উৎসাহিত কৰাৰ লক্ষ্যৰে ইয়াৰ অনুকূল কৰ নীতিৰ সৈতে, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ বাবে ক্ৰমান্বয়ে আকৰ্ষণীয় গন্তব্যস্থান হোৱাৰ দিশত বাংলাদেশে প্ৰচেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছে।

বাংলাদেশ দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত এখন দেশ। ইয়াৰ শক্তিশালী ৰপ্তানি উদ্যোগৰ বাবে স্বীকৃতি লাভ কৰিছে। মসৃণ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ সুবিধাৰ বাবে বাংলাদেশে ৰপ্তানি কৰা সামগ্ৰীৰ গুণগত মান আৰু সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ৰপ্তানি প্ৰমাণপত্ৰ আৰু মানদণ্ড ৰূপায়ণ কৰিছে। বাংলাদেশৰ এটা বিশিষ্ট ৰপ্তানি প্ৰমাণপত্ৰ হৈছে ৰপ্তানি প্ৰসাৰ ব্যুৰো (EPB) প্ৰমাণপত্ৰ। এই প্ৰমাণ পত্ৰ ইপিবিয়ে প্ৰদান কৰে, যিয়ে বাংলাদেশৰ পৰা ৰপ্তানিৰ প্ৰচাৰ আৰু নিৰীক্ষণৰ দায়িত্ব লয়। ইপিবি প্ৰমাণপত্ৰই নিশ্চিত কৰে যে ৰপ্তানিকাৰকসকলে তেওঁলোকৰ সামগ্ৰী বিদেশলৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ আগতে সকলো প্ৰয়োজনীয় প্ৰয়োজনীয়তা আৰু নিয়ম মানি চলে। বাংলাদেশৰ আন এক অত্যাৱশ্যকীয় ৰপ্তানি প্ৰমাণপত্ৰ হ’ল উৎপত্তিৰ প্ৰমাণপত্ৰ (CO)। এই নথিখনে পৰীক্ষা কৰে যে কোনো সামগ্ৰী সম্পূৰ্ণৰূপে বাংলাদেশত নিৰ্মিত বা উৎপাদিত হৈছিল। ই বাংলাদেশ আৰু অন্যান্য দেশৰ মাজত হোৱা নিৰ্দিষ্ট বাণিজ্যিক চুক্তিৰ অধীনত অগ্ৰাধিকাৰ ব্যৱহাৰৰ বাবে যোগ্যতা স্থাপন কৰাত সহায় কৰে। ইয়াৰ উপৰিও বাংলাদেশৰ পৰা ৰপ্তানি কৰা সামগ্ৰীসমূহে বিশ্বজুৰি গুণগত মানৰ আশা পূৰণ কৰিবলৈ প্ৰায়ে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানদণ্ড মানি চলাৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে এটা মানদণ্ড হৈছে ISO 9001:2015 প্ৰমাণীকৰণ, যিয়ে এটা কোম্পানীয়ে ইয়াৰ সমগ্ৰ উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াত গুণগত ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা প্ৰদৰ্শন কৰে। শেহতীয়া বছৰবোৰত বাংলাদেশৰ কেইবাটাও খণ্ডই ৰপ্তানিৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট বৃদ্ধিৰ সাক্ষী হৈ পৰিছে। বস্ত্ৰ আৰু কাপোৰ উদ্যোগ দেশৰ বাবে বৈদেশিক মুদ্ৰাৰ উপাৰ্জনৰ অন্যতম আগশাৰীৰ খণ্ডত পৰিণত হৈছে। প্ৰতিযোগিতামূলক ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ ই Oeko-Tex Standard 100 ৰ দৰে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰমাণপত্ৰ মানি চলে, যিয়ে বস্ত্ৰশিল্পই মানৱ-পৰিৱেশগত কঠোৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰাটো নিশ্চিত কৰে। তদুপৰি, পাট বা সাগৰীয় খাদ্যৰ দৰে কৃষিজাত সামগ্ৰীসমূহে বিপদ বিশ্লেষণ জটিল নিয়ন্ত্ৰণ পইণ্ট (HACCP) বা গ্ল’বেলজি.এ.পি. সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে বাংলাদেশৰ পৰা সামগ্ৰী ৰপ্তানিৰ কথা আহিলে বিভিন্ন প্ৰমাণপত্ৰই পণ্যৰ উৎপত্তি, গুণগত মান ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা,আৰু খাদ্য সুৰক্ষা পদ্ধতিৰ সৈতে জড়িত নিয়ম আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানদণ্ড মানি চলাটো নিশ্চিত কৰি বাণিজ্যৰ সুবিধা প্ৰদান কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। এই প্ৰমাণপত্ৰসমূহে বিশ্বজুৰি বাংলাদেশৰ ৰপ্তানিৰ সুনাম বৃদ্ধি কৰাৰ লগতে বিশ্ব ক্ৰেতাসকলৰ মাজত আস্থা গঢ়ি তোলাত অৰিহণা যোগায়।

বাংলাদেশ দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত এখন উন্নয়নশীল দেশ, চহকী সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য আৰু ক্ৰমবৰ্ধমান অৰ্থনীতিৰ বাবে পৰিচিত। লজিষ্টিকছৰ কথা আহিলে কেইটামান মূল কাৰকে বাংলাদেশক আকৰ্ষণীয় পছন্দ কৰি তুলিছে। প্ৰথমতে, বাংলাদেশৰ কৌশলগত অৱস্থানে ইয়াক আঞ্চলিক আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ বাবে এক আদৰ্শ কেন্দ্ৰ কৰি তুলিছে। দক্ষিণ এছিয়া, দক্ষিণ-পূব এছিয়া আৰু পূব এছিয়াৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত এই দেশখনে এই অঞ্চলসমূহৰ মাজত প্ৰৱেশদ্বাৰ হিচাপে কাম কৰে। এই সুবিধাজনক ভৌগোলিক অৱস্থানৰ সহায়ত ভাৰত আৰু চীনৰ দৰে ডাঙৰ বজাৰলৈ সহজে প্ৰৱেশ কৰিব পৰা যায়। দ্বিতীয়তে, বাংলাদেশে ইয়াৰ ক্ৰমবৰ্ধমান লজিষ্টিক খণ্ডক সহায় কৰিবলৈ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়নত যথেষ্ট বিনিয়োগ কৰি আহিছে। সমগ্ৰ দেশৰ পথ, ৰেলপথ, বিমানবন্দৰ, সাগৰীয় বন্দৰ আদিৰ উন্নতিৰ ক্ষেত্ৰত চৰকাৰে গুৰুত্ব আৰোপ কৰি আহিছে। উদাহৰণস্বৰূপে, শেহতীয়াকৈ সম্প্ৰসাৰিত হোৱা চট্টগ্ৰাম বন্দৰটো এতিয়া দক্ষিণ এছিয়াৰ অন্যতম ব্যস্ত বন্দৰ। তৃতীয়তে, অঞ্চলটোৰ আন দেশৰ তুলনাত বাংলাদেশে প্ৰতিযোগিতামূলক পৰিবহণ খৰচৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে। কম খৰচী শ্ৰমিকৰ উপলব্ধতাই লজিষ্টিক কাৰ্য্যকলাপত খৰচ-দক্ষতাত অধিক অৰিহণা যোগায়। তদুপৰি শুল্ক পদ্ধতি সৰল কৰাৰ লগতে সামগ্ৰী আমদানি বা ৰপ্তানি কৰা ব্যৱসায়ৰ বাবে আমোলাতন্ত্ৰিক বাধা হ্ৰাস কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও বাংলাদেশে যোৱা কিছু বছৰত ই-কমাৰ্চৰ কাৰ্যকলাপৰ যথেষ্ট বৃদ্ধিৰ সাক্ষী হৈ পৰিছে। এইটোৱে এই উদীয়মান বজাৰখনত টেপ কৰিবলৈ বিচৰা লাষ্ট-মাইল ডেলিভাৰী সেৱা বা অনলাইন খুচুৰা প্লেটফৰ্মত নিয়োজিত কোম্পানীসমূহৰ বাবে অসংখ্য সুযোগ উপস্থাপন কৰে। তদুপৰি বাংলাদেশৰ ভিতৰত কেইবাটাও আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় লজিষ্টিক কোম্পানীয়ে বিমান বা সাগৰীয় মাধ্যমেৰে মালবাহী প্ৰেৰণকে ধৰি বিস্তৃত সেৱা প্ৰদান কৰি কাম কৰে; শুল্ক দালালি; গুদাম; বিতৰণ; পেকেজিং সমাধান; এক্সপ্ৰেছ ডেলিভাৰী সেৱা আদি। কিন্তু আন যিকোনো উন্নয়নশীল দেশৰ দৰেই বাংলাদেশতো যথেষ্ট লজিষ্টিক প্ৰত্যাহ্বান আছে যেনে মহানগৰীৰ বাহিৰত পথৰ অপৰ্যাপ্ত অৱস্থা যিয়ে বিশেষকৈ বাৰিষাৰ সময়ত সময়মতে সামগ্ৰী যোগান ধৰাত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।সেয়েহে ,ব্যৱসায়ীসকলে অভিজ্ঞ স্থানীয় অংশীদাৰৰ সৈতে কাম কৰাটো সদায় বাঞ্ছনীয় যিসকল সুস্থ -এই প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ সৈতে পৰিচিত আৰু স্থানীয় বিশেষজ্ঞতাৰ অধিকাৰী যিয়ে ইয়াৰ মাজেৰে মসৃণভাৱে নেভিগেট কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। সকলো কথা বিবেচনা কৰিলে, বাংলাদেশে বিস্তৃত আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন, মনোমোহা ভৌগোলিক অৱস্থান আৰু সম্প্ৰসাৰিত ই-কমাৰ্চ বজাৰৰ সম্ভাৱনাৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত দক্ষ লজিষ্টিক সমাধান বিচৰা ব্যৱসায়ীসকলৰ বাবে আশাব্যঞ্জক সুযোগ প্ৰদান কৰে।

গুৰুত্বপূৰ্ণ বাণিজ্যিক প্ৰদৰ্শনী

দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত বাংলাদেশে শক্তিশালী উৎপাদন খণ্ডৰ জৰিয়তে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰত এক উল্লেখযোগ্য খেলুৱৈ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। দেশখনে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰয় আৰু উৎসৰ বাবে কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ পথ আগবঢ়াইছে, লগতে বিভিন্ন ধৰণৰ বাণিজ্যিক প্ৰদৰ্শনী আৰু প্ৰদৰ্শনীও আগবঢ়াইছে। বাংলাদেশৰ পৰা উৎস বিচাৰি উলিওৱাৰ অন্যতম মূল মাধ্যম হৈছে ইয়াৰ সজীৱ কাপোৰ উদ্যোগৰ জৰিয়তে। বাংলাদেশ বিশ্বজুৰি ৰেডিমেড কাপোৰৰ অন্যতম বৃহৎ ৰপ্তানিকাৰক দেশ, ই আমেৰিকা, জাৰ্মানী, ফ্ৰান্স, ইটালীৰ দৰে দেশৰ পৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰেতাক আকৰ্ষণ কৰে। স্থানীয় বস্ত্ৰ নিৰ্মাতাসকলে প্ৰতিযোগিতামূলক মূল্য আৰু উচ্চমানৰ সামগ্ৰী আগবঢ়াই নিজকে নিৰ্ভৰযোগ্য যোগানকাৰী হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে। বস্ত্ৰ আৰু বস্ত্ৰশিল্পৰ উপৰিও বাংলাদেশে চামৰাৰ সামগ্ৰী আৰু পাটৰ সামগ্ৰীৰ দৰে খণ্ডতো পাৰদৰ্শিতা দেখুৱাইছে। বাংলাদেশৰ চামৰাৰ সামগ্ৰী নিৰ্মাতাসকলে বেগ, জোতা, জেকেট, মানিবেগ আদি বিভিন্ন সামগ্ৰী উৎপাদনৰ বিশেষজ্ঞতাৰ বাবে বিশ্বজুৰি বিখ্যাত ব্ৰেণ্ডসমূহৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিছে।একেদৰে পাট ভিত্তিক সামগ্ৰী যেনে ৰাগ আৰু কাৰ্পেট বাংলাদেশৰ পৰা জনপ্ৰিয় ৰপ্তানি। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰেতা আৰু স্থানীয় যোগানকাৰীৰ মাজত ব্যৱসায়ৰ সুবিধাৰ বাবে বছৰটোৰ ভিতৰতে বিভিন্ন ট্ৰেড শ্ব’ৰ আয়োজন কৰা হয়। কিছুমান উল্লেখযোগ্য প্ৰদৰ্শনীৰ ভিতৰত আছে: ১) ঢাকা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্য মেলা: বছৰি অনুষ্ঠিত হোৱা এই মাহজোৰা অনুষ্ঠানত বস্ত্ৰ আৰু কাপোৰকে ধৰি বিভিন্ন ধৰণৰ সামগ্ৰী প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, পাট আৰু পাটৰ সামগ্ৰী, চামৰা আৰু চামৰাৰ সামগ্ৰী, খাদ্য আৰু খাদ্য প্ৰক্ৰিয়াকৰণ যন্ত্ৰপাতি, আইচিটি সেৱা, আৰু বহুত কিবাকিবি। ২) বিজিএমইএ এপাৰেল এক্সপ’: বাংলাদেশী গাৰ্মেণ্ট মেনুফেকচাৰছ এণ্ড এক্সপ’ৰ্টাৰ্ছ এছ’চিয়েশ্যনে (বিজিএমইএ) আয়োজন কৰা এই অনুষ্ঠানটোৱে একান্তভাৱে এটা চালিৰ তলত ৪০০ৰো অধিক নিৰ্মাতাৰ পৰা এপাৰেল ছ’ৰ্চিংৰ সুযোগৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ৩) আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চামৰাৰ সামগ্ৰী মেলা (আই এল জি এফ) – ঢাকা: এই মেলাখন প্ৰতিযোগিতামূলক মূল্যত ট্ৰেণ্ডি ডিজাইন বিচৰা বিশ্বব্যাপী ক্ৰেতাক লক্ষ্য কৰি বাংলাদেশৰ আগশাৰীৰ নিৰ্মাতাসকলে উৎপাদিত উচ্চমানৰ চামৰাৰ সামগ্ৰী প্ৰদৰ্শনৰ বাবে উৎসৰ্গিত। ৪.কৃষি টেক - কৃষি-উৎপাদন উন্নয়ন প্ৰযুক্তি আদিৰ লক্ষ্যৰে কৃষি যন্ত্ৰপাতি সঁজুলি ৰপ্তানি-প্ৰক্ৰিয়াকৰণ মণ্ডল প্ৰকল্প আদি বিভিন্ন কৃষিভিত্তিক উদ্যোগৰ মাজেৰে ক্ৰয়ৰ সুযোগ প্ৰদান কৰাৰ সমান্তৰালভাৱে কৃষি উন্নতিক প্ৰসাৰিত কৰা এক বিশেষ কৃষি প্ৰদৰ্শনী, এই ট্ৰেড শ্ব’সমূহে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰেতাসকলক সম্ভাৱ্য যোগানকাৰীসকলক লগ পোৱা, নেটৱৰ্ক স্থাপন, আৰু ব্যৱসায়িক সুযোগসমূহ অন্বেষণ কৰাৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰে। স্থানীয় উদ্যোগৰ পৰিৱেশ বুজি পোৱাত আৰু উদীয়মান ধাৰা আৰু সামগ্ৰীৰ বিষয়ে অন্তৰ্দৃষ্টি লাভ কৰাত সহায় কৰে। বাংলাদেশে অৰ্থনৈতিক মণ্ডল প্ৰতিষ্ঠা কৰি বিনিয়োগকাৰী অনুকূল পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যক প্ৰসাৰিত কৰাৰ দায়বদ্ধতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে। ই বিদেশী বিনিয়োগকাৰীক আকৰ্ষণীয় প্ৰৰোচনা আৰু সুবিধা প্ৰদান কৰাৰ লগতে ন্যায্য শ্ৰম পদ্ধতি নিশ্চিত কৰে। ইয়াৰ ফলত বিশ্বব্যাপী ক্ৰেতাসকলৰ বাবে উৎসৰ গন্তব্যস্থান হিচাপে দেশখনৰ আবেদন আৰু অধিক বৃদ্ধি পাইছে। সামগ্ৰিকভাৱে, ইয়াৰ শক্তিশালী উৎপাদন ভিত্তি, প্ৰতিযোগিতামূলক মূল্য নিৰ্ধাৰণ, আৰু উন্নত গুণগত মানদণ্ডৰ সৈতে বাংলাদেশে বিভিন্ন খণ্ডৰ বিশিষ্ট আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰেতাক আকৰ্ষণ কৰি আহিছে। বাণিজ্যিক প্ৰদৰ্শনীত ইয়াৰ অংশগ্ৰহণে নেটৱৰ্কিং, সামগ্ৰীৰ উৎস বিচাৰি উলিওৱা, আৰু দেশৰ গতিশীল ব্যৱসায়িক পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ ভিতৰত সম্ভাৱ্য অংশীদাৰিত্বৰ সন্ধানৰ বাবে যথেষ্ট সুযোগ প্ৰদান কৰে।

সাধাৰণ চাৰ্চ ইঞ্জিন

বাংলাদেশত সৰ্বাধিক ব্যৱহৃত চাৰ্চ ইঞ্জিনসমূহ হ’ল- ১) গুগল (www.google.com.bd): বাংলাদেশ আৰু বিশ্বৰ ভিতৰতে গুগল হৈছে আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় চাৰ্চ ইঞ্জিন। ই বিভিন্ন বিষয় যেনে বাতৰি, ছবি, ভিডিঅ', মানচিত্ৰ, আৰু অধিক সামৰি লৈ বিস্তৃত সন্ধান ফলাফল প্ৰদান কৰে। ২) Bing (www.bing.com): বাংলাদেশত Bing আন এক বহুলভাৱে ব্যৱহৃত চাৰ্চ ইঞ্জিন। ই গুগলৰ দৰেই বৈশিষ্ট্য প্ৰদান কৰে আৰু দৈনিক সলনি হোৱা ছবিৰ সৈতে ইয়াৰ দৃশ্যগতভাৱে আকৰ্ষণীয় হোমপেজৰ বাবে পৰিচিত। ৩) য়াহু (www.yahoo.com): গুগল বা বিঙৰ দৰে জনপ্ৰিয় নহ’লেও বাংলাদেশত য়াহুৰ ব্যৱহাৰকাৰীৰ সংখ্যা এতিয়াও উল্লেখযোগ্য। য়াহুৱে ৱেব-সন্ধান ক্ষমতাকে ধৰি এক পৰিসৰৰ সেৱা প্ৰদান কৰে। 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo ব্যৱহাৰকাৰী গোপনীয়তাত গুৰুত্ব দি নিজকে পৃথক কৰে। ই কোনো ব্যক্তিগত তথ্য সংৰক্ষণ নকৰে আৰু ব্ৰাউজিং ইতিহাসৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ব্যক্তিগতকৃত সন্ধান ফলাফল এৰাই চলে। ৫) ইকোচিয়া (www.ecosia.org): ইকোচিয়া হৈছে পৰিৱেশ অনুকূল চাৰ্চ ইঞ্জিন যিয়ে নিজৰ ৰাজহ ব্যৱহাৰ কৰি বিশ্বজুৰি গছ ৰোপণ কৰে, পুনৰ বনানীকৰণৰ প্ৰচেষ্টাক সমৰ্থন কৰাৰ লগতে নিৰ্ভৰযোগ্য অনুসন্ধান ফলাফল প্ৰদান কৰে। ৬) ইয়াণ্ডেক্স (yandex.com): ইয়াণ্ডেক্স হৈছে ৰাছিয়া ভিত্তিক চাৰ্চ ইঞ্জিন বাংলাদেশৰ কিছু অংশকে ধৰি পূব ইউৰোপ আৰু মধ্য এছিয়াৰ কিছুমান অঞ্চলত বহুলভাৱে ব্যৱহৃত। ৭) নাভেৰ (search.naver.com): দক্ষিণ কোৰিয়াত মূলতঃ জনপ্ৰিয় হ’লেও কোৰিয়াৰ বাহিৰৰ ব্যৱহাৰকাৰীসকলে বাতৰি, ৱেবপেজ, ছবি আদিকে ধৰি বিভিন্ন বিষয়ৰ বিষয়ে তথ্য বিচৰা ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ বাবে নাভাৰে ইংৰাজী ভাষাৰ বিকল্প আগবঢ়ায়। ৮) বাইডু (www.baidu.com): বাইডু চীনৰ অন্যতম আগশাৰীৰ চাৰ্চ ইঞ্জিন যদিও ইয়াৰ সহায়ত প্ৰাসংগিক কীৱৰ্ড প্ৰৱেশ কৰি বা প্ৰয়োজন হ’লে অনুবাদৰ সঁজুলি ব্যৱহাৰ কৰি বাংলাদেশৰ সৈতে জড়িত তথ্য লাভ কৰিব পাৰি। এইবোৰ হৈছে বাংলাদেশত সাধাৰণতে ব্যৱহৃত কিছুমান চাৰ্চ ইঞ্জিনৰ লগতে নিজ নিজ ৱেব ঠিকনা য'ত আপুনি আপোনাৰ সন্ধানৰ বাবে এইবোৰত প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে।

ডাঙৰ হালধীয়া পৃষ্ঠা

বাংলাদেশত কেইবাটাও বিশিষ্ট হালধীয়া পৃষ্ঠা আছে যিয়ে বিভিন্ন ব্যৱসায় আৰু সেৱাৰ বাবে তালিকা আৰু যোগাযোগৰ তথ্য প্ৰদান কৰে। তলত বাংলাদেশৰ কিছুমান প্ৰধান হালধীয়া পৃষ্ঠাৰ লগতে ৱেবছাইটৰ ঠিকনাও দিয়া হ'ল: ১/ বাংলাদেশ হালধীয়া পৃষ্ঠা: এইটো দেশৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় হালধীয়া পৃষ্ঠা ডাইৰেক্টৰী, বিভিন্ন উদ্যোগৰ ব্যৱসায়ৰ এক বিস্তৃত তালিকা প্ৰদান কৰে। তেওঁলোকৰ ৱেবছাইটৰ ঠিকনা হ’ল: https://www.bgyellowpages.com/ ২) গ্ৰামীণফোন বুকষ্ট'ৰ: বাংলাদেশৰ অন্যতম আগশাৰীৰ টেলিকম অপাৰেটৰ গ্ৰামীণফোনে "বুকষ্ট'ৰ" নামৰ এটা নিৰ্দিষ্ট অনলাইন ডাইৰেক্টৰী ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰে। ইয়াত বিভিন্ন খণ্ডৰ ব্যৱসায়িক তালিকাৰ বিস্তৃত সংগ্ৰহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। আপুনি ইয়াক এই ৱেবচাইটত পাব পাৰে: https://grameenphone.com/business/online-directory/bookstore ৩/ প্ৰথম আলো ব্যৱসায়িক ডাইৰেক্টৰী: প্ৰথম আলো বাংলাদেশৰ এখন বহুলভাৱে পঢ়া বাতৰি কাকত যিয়ে স্থানীয় ব্যৱসায় বিচাৰিবলৈ অনলাইন প্লেটফৰ্মও আগবঢ়ায়। তেওঁলোকৰ ব্যৱসায়িক ডাইৰেক্টৰী এই লিংকৰ জৰিয়তে প্ৰৱেশ কৰিব পাৰিব: https://vcd.prothomalo.com/directory ৪) চিটিইনফ' চাৰ্ভিচেছ লিমিটেড (চিআইএছএল): চিআইএছএলে "বাংলাদেশ তথ্য সেৱা" নামেৰে জনাজাত এটা অনলাইন প্লেটফৰ্ম পৰিচালনা কৰে যিয়ে বিভিন্ন ডমেইনত স্থানীয় সংস্থা আৰু সেৱাসমূহৰ বিষয়ে মূল্যৱান তথ্য প্ৰদান কৰে। তেওঁলোকৰ হালধীয়া পৃষ্ঠাৰ বাবে ৱেবছাইটটো হ’ল: http://www.bangladeshinfo.net/ 5. বাংলা স্থানীয় অনুসন্ধান ইঞ্জিন - Amardesh24.com অনলাইন ডাইৰেক্টৰী: Amardesh24.com "বাংলা স্থানীয় সন্ধান ইঞ্জিন" নামৰ অনলাইন ডাইৰেক্টৰী সেৱাৰ জৰিয়তে বাংলাদেশৰ ভিতৰত পৰিচালিত ব্যৱসায়ৰ বাবে বিস্তৃত তালিকা আৰু যোগাযোগৰ বিৱৰণ প্ৰদান কৰে। ৱেবছাইটৰ লিংকটো হ'ল:http://business.amardesh24.com/ ৬.চিটি কৰ্পৰেশ্যন ৱেবছাইট (যেনে, ঢাকা উত্তৰ চহৰ নিগম- www.dncc.gov.bd আৰু ঢাকা দক্ষিণ চহৰ নিগম- www.dscc.gov.bd): ঢাকাৰ দৰে ডাঙৰ চহৰসমূহত নিজ নিজ চহৰ নিগমৰ দ্বাৰা পৰিচালিত নিৰ্দিষ্ট ৱেবছাইট আছে যিবোৰৰ ভিতৰত থাকিব পাৰে ব্যৱসায়িক ডাইৰেক্টৰী বা যোগাযোগৰ তথ্য। অনুগ্ৰহ কৰি মন কৰক যে ওপৰত উল্লেখ কৰা ৱেবছাইটসমূহ এই লেখাটো লিখাৰ সময়ত সঠিক আছিল যদিও ইয়াৰ পৰিৱৰ্তন হ’ব পাৰে। তদুপৰি যিকোনো দেশত ব্যৱসায়িক লেনদেন চলাওঁতে বা সেৱা বিচৰাৰ সময়ত চৰকাৰী বা বিশ্বাসযোগ্য উৎসৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো ভাল।

প্ৰধান বাণিজ্যিক মঞ্চ

বাংলাদেশত ই-কমাৰ্চ উদ্যোগটোৱে যোৱা কিছু বছৰত দ্ৰুতগতিত ফুলি উঠিছে। দেশখনত কেইবাটাও বিশিষ্ট ই-কমাৰ্চ প্লেটফৰ্ম আছে যিয়ে ইয়াৰ ক্ৰমবৰ্ধমান ডিজিটেল জনসংখ্যাৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰে। বাংলাদেশৰ কিছুমান প্ৰধান ই-কমাৰ্চ প্লেটফৰ্মৰ লগতে তেওঁলোকৰ ৱেবছাইটৰ URLসমূহ ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে: ১) দাৰাজ (www.daraz.com.bd): বাংলাদেশৰ অন্যতম বৃহৎ অনলাইন বজাৰ দাৰাজ য’ত ইলেক্ট্ৰনিকছ, ফেশ্বন, ঘৰুৱা সঁজুলি, গেলামালৰ সামগ্ৰী আৰু বহুতো সামগ্ৰী উপলব্ধ। ইয়াৰ জৰিয়তে স্থানীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় উভয় বিক্ৰেতাই নিজৰ সামগ্ৰী প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। ২) বেগডুম (www.bagdoom.com): বেগডুম হৈছে এটা জনপ্ৰিয় অনলাইন শ্বপিং প্লেটফৰ্ম যিয়ে ইলেক্ট্ৰনিকছ, ফেশ্বন সামগ্ৰী, সৌন্দৰ্য্য আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ সামগ্ৰী, ঘৰ সজ্জা, আৰু উপহাৰকে ধৰি বিভিন্ন ধৰণৰ সামগ্ৰী আগবঢ়ায়। 3. AjkerDeal (www.ajkerdeal.com): AjkerDeal এটা অল-ইন-ৱান বজাৰ য'ত গ্ৰাহকে পুৰুষ আৰু মহিলাৰ বাবে কাপোৰ আৰু আনুষংগিক সামগ্ৰী, ইলেক্ট্ৰনিক্স গেজেট, ঘৰুৱা সামগ্ৰী,আৰু অধিককে ধৰি জীৱনশৈলীৰ সামগ্ৰীৰ এক বিস্তৃত সংগ্ৰহ বিচাৰি পাব পাৰে। 4. pickaboo (www.pickaboo.com): pickaboo সুপৰিচিত ব্ৰেণ্ডৰ পৰা স্মাৰ্টফোন, লেপটপ/টেবলেট,লেপটপ/ডেস্কটপ কেমেৰা আৰু আনুষংগিক বস্তু,গেমিং কনছ'ল,গেম আদি ইলেক্ট্ৰনিক ডিভাইচ বিক্ৰী কৰাত বিশেষজ্ঞ। 5.Rokomari(https://www.rokomari.com/): Rokomari মূলতঃ অনলাইন কিতাপৰ দোকান হিচাপে পৰিচিত যদিও ইলেক্ট্ৰনিকছ গেজেট,ব্যক্তিগত যত্নৰ সামগ্ৰী,কাপোৰ আৰু ফেশ্বন ,উপহাৰ সামগ্ৰী ইত্যাদি অন্যান্য বিভিন্ন শিতান সামৰি লয়। বাংলাদেশৰ অনলাইন বজাৰৰ ভিতৰত চলি থকা উল্লেখযোগ্য ই-কমাৰ্চ প্লেটফৰ্মৰ এইবোৰ মাত্ৰ কেইটামান উদাহৰণ।এইবোৰৰ উপৰিও বছৰ বছৰ ধৰি আৰোং,ব্ৰেক ষ্ট’ৰৰ দৰে জনপ্ৰিয় অফলাইন খুচুৰা বিক্ৰেতাসকলেও নিজৰ কাৰ্য্যকলাপ অনলাইনত লৈছে যাৰ ফলত গ্ৰাহকে ৱেবছাইট বা মোবাইল এপৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ পৰা কিনিব পাৰে .আন বহুতেও এই দেশৰ সীমাৰ ভিতৰত অনলাইন শ্বপিঙত বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন আনিবলৈ নিজৰ অৱদান যোগ কৰি দ্ৰুতগতিত আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। গ্ৰাহকে ক্ৰয় কৰাৰ আগতে কোনটো প্লেটফৰ্মক বিশ্বাস কৰিব সেইটো নিৰ্ণয় কৰাৰ সময়ত মূল্য, গুণগত মান, আৰু গ্ৰাহকৰ পৰ্যালোচনাৰ দৰে কাৰকসমূহ বিবেচনা কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।

প্ৰধান ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম

বাংলাদেশত কেইবাটাও জনপ্ৰিয় ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম আছে যিবোৰ মানুহে আনৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন আৰু তথ্য ভাগ-বতৰা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰে। দেশৰ কিছুমান বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ছ’চিয়েল নেটৱৰ্কিং চাইটৰ লগতে নিজ নিজ ৱেবছাইটৰ URL সমূহ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল: ১/ ফেচবুক (www.facebook.com): ফেচবুক বাংলাদেশৰ বহু দূৰলৈকে আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম। ইয়াৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰকাৰীয়ে প্ৰফাইল তৈয়াৰ কৰিব পাৰে, বন্ধু-বান্ধৱ আৰু পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিব পাৰে, গোটত যোগদান কৰিব পাৰে, ফটো আৰু ভিডিঅ’ শ্বেয়াৰ কৰিব পাৰে, আৰু বাৰ্তাৰ জৰিয়তে যোগাযোগ কৰিব পাৰে। ২) ইউটিউব (www.youtube.com): ইউটিউব হৈছে বাংলাদেশত বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ভিডিঅ’ শ্বেয়াৰিং প্লেটফৰ্ম য’ত ব্যৱহাৰকাৰীয়ে মনোৰঞ্জনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি শিক্ষামূলক বিষয়বস্তুলৈকে বিভিন্ন বিষয় সামৰি ভিডিঅ’ আপলোড, চাব, আৰু মন্তব্য কৰিব পাৰে। ৩) ইনষ্টাগ্ৰাম (www.instagram.com): ইনষ্টাগ্ৰাম হৈছে বাংলাদেশৰ আন এক প্ৰিয় সামাজিক মঞ্চ য’ত ব্যৱহাৰকাৰীয়ে ফটো আৰু চুটি ভিডিঅ’ শ্বেয়াৰ কৰিব পাৰে। ই গল্প, লাইভ ষ্ট্ৰীমিং, বাৰ্তা প্ৰেৰণ বিকল্প, আৰু নতুন বিষয়বস্তু আৱিষ্কাৰৰ বাবে এটা অন্বেষণ টেবৰ দৰে বৈশিষ্ট্যও প্ৰদান কৰে। ৪) টুইটাৰ (www.twitter.com): বাংলাদেশৰ জনসংখ্যাৰ এক উল্লেখযোগ্য অংশৰ মাজত টুইটাৰে জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে কাৰণ ই টুইট নামৰ চুটি বাৰ্তা শ্বেয়াৰ কৰাৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰিছে। ব্যৱহাৰকাৰীয়ে আনৰ একাউণ্ট অনুসৰণ কৰি বাতৰিৰ আপডেটৰ সৈতে খাপ খুৱাব পাৰে বা ২৮০ আখৰৰ সীমাৰ ভিতৰত নিজৰ চিন্তা প্ৰকাশ কৰিব পাৰে। ৫) লিংকডইন (www.linkedin.com): বাংলাদেশত লিংকডইন প্ৰধানকৈ পেছাদাৰী নেটৱৰ্কিঙৰ উদ্দেশ্যে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ দক্ষতা, অভিজ্ঞতা, আৰু নিয়োগৰ ইতিহাসক উজ্জ্বল কৰি তোলা প্ৰফাইল সৃষ্টি কৰি অনলাইনত পেছাদাৰী সংযোগ গঢ়ি তুলিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ৬) স্নেপচ্যাট: যদিও এই তালিকাৰ আন প্লেটফৰ্মৰ দৰে ব্যাপক নহয় তথাপিও যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে—স্নেপচ্যাটত ব্যৱহাৰকাৰীয়ে এনে ছবি বা ভিডিঅ’ প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে যিবোৰ গ্ৰাহকে চোৱাৰ পিছত নোহোৱা হৈ যায়। ৭) টিকটকঃ টিকটক ইয়াৰ মনোৰঞ্জনমূলক চুটি ৰূপৰ ভিডিঅ’ কন্টেন্ট সৃষ্টিৰ ক্ষমতাৰ বাবে শেহতীয়াকৈ বাংলাদেশৰ যুৱ ব্যৱহাৰকাৰীৰ মাজত যথেষ্ট জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে। ৮ হোৱাটছএপ: যদিও কাৰিকৰীভাৱে পৰম্পৰাগত ছ’চিয়েল মিডিয়া চাইটতকৈ মেছেজিং এপ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছে; কিন্তু উল্লেখযোগ্য যে হোৱাটছএপক টেক্সট মেছেজৰ লগতে মাল্টিমিডিয়া ফাইল শ্বেয়াৰ কৰাকে ধৰি যোগাযোগৰ উদ্দেশ্যে সকলো বয়সৰ লোকৰ মাজত ব্যাপক ব্যৱহাৰৰ বাবে। বাংলাদেশৰ মানুহে আনৰ সৈতে কেনেকৈ যোগাযোগ, ভাগ-বতৰা, আৰু সংযোগ স্থাপন কৰে তাৰ ওপৰত এই প্লেটফৰ্মসমূহে গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। সময়ৰ লগে লগে এই প্লেটফৰ্মসমূহৰ জনপ্ৰিয়তা সলনি হ’ব পাৰে যদিও বৰ্তমান দেশৰ ভিতৰত সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ আৰু অনলাইন সম্প্ৰদায় গঢ় দিয়াত ইয়াৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা আছে।

উদ্যোগৰ প্ৰধান সংস্থাসমূহ

বাংলাদেশত অৰ্থনীতিৰ বিভিন্ন খণ্ডক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা কেইবাটাও ডাঙৰ উদ্যোগ সংস্থা আছে। এই সংস্থাসমূহে নিজ নিজ উদ্যোগৰ স্বাৰ্থৰ প্ৰসাৰ আৰু সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। বাংলাদেশৰ কিছুমান মূল উদ্যোগ সংস্থাৰ লগতে তেওঁলোকৰ ৱেবছাইটসমূহ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল: ১) বাংলাদেশ কাপোৰ নিৰ্মাতা আৰু ৰপ্তানিকাৰক সংস্থা (BGMEA): এই সংস্থাই দেশৰ সৰ্ববৃহৎ ৰপ্তানি উদ্যোগ অৰ্থাৎ ৰেডিমেড কাপোৰ নিৰ্মাণ আৰু ৰপ্তানিক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। ৱেবছাইট: http://www.bgmea.com.bd/ ২) বাংলাদেশ চেম্বাৰ্ছ অৱ কমাৰ্চ এণ্ড ইণ্ডাষ্ট্ৰী ফেডাৰেচন (এফবিচিচিআই): এফবিচিচিআই হৈছে বাংলাদেশৰ বিভিন্ন খণ্ড-নিৰ্দিষ্ট চেম্বাৰ আৰু সংঘৰে গঠিত শীৰ্ষ বাণিজ্য সংস্থা। ৱেবছাইট: https://fbcci.org/ ৩) ঢাকা চেম্বাৰ অৱ কমাৰ্চ এণ্ড ইণ্ডাষ্ট্ৰী (ডিচিচিআই): ডিচিচিআইয়ে ঢাকা চহৰত বাণিজ্যিক কাৰ্য্যকলাপক প্ৰসাৰিত কৰে, স্থানীয় ব্যৱসায়ীসকলৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সমকক্ষৰ সৈতে যোগাযোগ স্থাপনৰ এক মঞ্চ হিচাপে কাম কৰে। ৱেবছাইট: http://www.dhakachamber.com/ ৪) চিটাগং চেম্বাৰ অৱ কমাৰ্চ এণ্ড ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ (CCCI): চিচিচিআইয়ে বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান ঔদ্যোগিক কেন্দ্ৰ চট্টগ্ৰামত চলি থকা ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানসমূহক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। ৱেবছাইট: https://www.cccibd.org/ ৫) বাংলাদেশত ইলেক্ট্ৰনিক্স ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ এছ’চিয়েচন (AEIB): এই খণ্ডৰ ভিতৰত বৃদ্ধি আৰু উন্নয়নক প্ৰসাৰিত কৰা ইলেক্ট্ৰনিক্স উৎপাদনকাৰী কোম্পানীৰে গঠিত এটা সংস্থা। ৱেবছাইট: http://aeibangladesh.org/ ৬) বাংলাদেশৰ চামৰাৰ সামগ্ৰী আৰু জোতা নিৰ্মাতা আৰু ৰপ্তানিকাৰক সংস্থা (LFMEAB): LFMEAB এ বাংলাদেশৰ ভিতৰত চামৰাৰ সামগ্ৰী উদ্যোগৰ বিকাশ, প্ৰচাৰ, সুৰক্ষা আৰু শক্তিশালী কৰাৰ বাবে কাম কৰে। ৱেবছাইট: https://lfmeab.org/ ৭) পাট সামগ্ৰী উৎপাদক আৰু ৰপ্তানিকাৰক সংস্থা অৱ বিডি লিমিটেড: এই সংস্থাটোৱে বাংলাদেশৰ পৰম্পৰাগত উদ্যোগসমূহৰ ভিতৰত এটাত অৰিহণা যোগোৱা পাটৰ সামগ্ৰী নিৰ্মাতা আৰু ৰপ্তানিকাৰকসকলক প্ৰতিনিধিত্ব কৰাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। কোনো নিৰ্দিষ্ট ৱেবছাইট পোৱা নগ'ল ঔষধ, চিৰামিক, আই টি, আৰু বস্ত্ৰশিল্পৰ দৰে বিভিন্ন খণ্ডত কাম কৰা আন বহুতো উদ্যোগ সংস্থাৰ ভিতৰত এইবোৰ মাত্ৰ কেইটামান উদাহৰণ। এই সংস্থাসমূহে বাণিজ্যক প্ৰসাৰিত কৰা, নীতি পৰিৱৰ্তনৰ বাবে লবীং কৰা, অনুষ্ঠান আৰু প্ৰদৰ্শনীৰ আয়োজন কৰা, প্ৰশিক্ষণ আৰু উন্নয়নৰ সুযোগ প্ৰদান কৰা, আৰু বাংলাদেশৰ ব্যৱসায়ীসকলৰ মাজত সহযোগিতা গঢ়ি তোলাত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে।

ব্যৱসায় আৰু বাণিজ্যিক ৱেবছাইট

আনুষ্ঠানিকভাৱে পিপলছ ৰিপাব্লিক অৱ বাংলাদেশ নামেৰে পৰিচিত বাংলাদেশ দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত এখন দেশ। ইয়াৰ অৰ্থনীতি বৃদ্ধি পাইছে আৰু ইয়াৰ কাপোৰ উদ্যোগ, কৃষিজাত সামগ্ৰী, বস্ত্ৰ ৰপ্তানিৰ বাবে পৰিচিত। ইয়াত বাংলাদেশৰ কিছুমান অৰ্থনৈতিক আৰু বাণিজ্যিক ৱেবছাইট দিয়া হ’ল: ১) বাণিজ্য মন্ত্ৰালয়: বাণিজ্য মন্ত্ৰালয়ৰ অফিচিয়েল ৱেবছাইটত বাংলাদেশৰ বাণিজ্যিক নীতি, নিয়ম, আৰু বিনিয়োগৰ সুযোগৰ বিষয়ে তথ্য প্ৰদান কৰা হয়। দৰ্শকে ব্যৱসায় সম্পৰ্কীয় বাতৰি, ৰপ্তানি-আমদানি তথ্য, বাণিজ্যিক চুক্তি, আৰু অন্যান্য সম্পদসমূহ প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে। ৱেবছাইট: https://www.mincom.gov.bd/ ২) ৰপ্তানি প্ৰসাৰ ব্যুৰো (EPB): বাংলাদেশৰ পৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰলৈ ৰপ্তানি প্ৰচাৰৰ বাবে ইপিবি দায়বদ্ধ। তেওঁলোকৰ ৱেবছাইটত বাংলাদেশৰ ৰপ্তানি সম্ভাৱ্য খণ্ডৰ তথ্যৰ লগতে চৰকাৰে চলোৱা বিভিন্ন ৰপ্তানি প্ৰসাৰ কাৰ্যসূচীৰ বিষয়ে বিতং তথ্যও পোৱা যায়। ৱেবছাইট: http://www.epb.gov.bd/ ৩) বিনিয়োগ ব’ৰ্ড (BOI): BOI হৈছে বাংলাদেশৰ প্ৰাথমিক বিনিয়োগ প্ৰসাৰ সংস্থা। তেওঁলোকৰ ৱেবছাইটত দেশৰ বিভিন্ন খণ্ডত বিনিয়োগৰ সুযোগৰ বিষয়ে বিস্তৃত তথ্য প্ৰদান কৰা হৈছে। দৰ্শকে বিদেশী বিনিয়োগকাৰীৰ বাবে প্ৰৰোচনা আৰু ব্যৱসায় স্থাপনৰ বাবে নিৰ্দেশনাৰ বিষয়ে বিতংভাৱে অন্বেষণ কৰিব পাৰে। ৱেবছাইট: https://boi.gov.bd/ ৪) ঢাকা চেম্বাৰ অৱ কমাৰ্চ এণ্ড ইণ্ডাষ্ট্ৰী (ডিচিচিআই): ডিচিচিআইয়ে বাংলাদেশৰ ৰাজধানী ঢাকা চহৰৰ ভিতৰত চলি থকা ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানসমূহক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। চেম্বাৰৰ ৱেবছাইটত ব্যৱসায়িক ডাইৰেক্টৰী, ইভেণ্ট কেলেণ্ডাৰ, বজাৰ চোৰাংচোৱাৰ প্ৰতিবেদন, আৰু সদস্যসকলক প্ৰদান কৰা বিভিন্ন সেৱাকে ধৰি উপযোগী সম্পদ আগবঢ়োৱা হয়। ৱেবছাইট: https://www.dhakachamber.com/ ৫) ফেডাৰেচন অৱ বাংলাদেশ চেম্বাৰ্ছ এণ্ড কমাৰ্চ ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ (এফবিচিচিআই): এফবিচিচিআই হৈছে বাংলাদেশৰ অন্যতম বৃহৎ ব্যৱসায়িক চেম্বাৰ যিয়ে সমগ্ৰ দেশৰ বিভিন্ন খণ্ডৰ ব্যৱসায়িক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। তেওঁলোকৰ অফিচিয়েল ৱেবছাইটত এফবিচিচিআইয়ে আয়োজন কৰা ব্যৱসায়িক অনুষ্ঠানৰ সবিশেষৰ লগতে খণ্ড নিৰ্দিষ্ট তথ্যও সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। ৱেবছাইট: https://fbcci.org/ ৬

ট্ৰেড ডাটা প্ৰশ্ন ৱেবছাইট

বাংলাদেশৰ বাণিজ্যিক তথ্য প্ৰদান কৰা কেইবাটাও ৱেবছাইট আছে। ইয়াৰে কেইটামান ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল: ১) ৰপ্তানি প্ৰসাৰ ব্যুৰো, বাংলাদেশ: অফিচিয়েল ৱেবছাইটত ৰপ্তানিৰ পৰিসংখ্যা, বজাৰত প্ৰৱেশ, বাণিজ্য নীতি, আৰু বাণিজ্য সম্পৰ্কীয় বাতৰিৰ তথ্য প্ৰদান কৰা হয়। অধিক বিৱৰণ আপুনি https://www.epbbd.com/ ত পাব পাৰে। ২) বাংলাদেশ বেংকঃ বাংলাদেশৰ কেন্দ্ৰীয় বেংকে বাণিজ্যিক তথ্য যেনে ৰপ্তানি আৰু আমদানিৰ প্ৰতিবেদনকে ধৰি বিভিন্ন অৰ্থনৈতিক সূচক প্ৰকাশ কৰে। আপুনি https://www.bb.org.bd/ ত তথ্য লাভ কৰিব পাৰে। ৩/ শুল্ক আবকাৰী আৰু ভেট বিভাগ, বাংলাদেশ: ইয়াত দেশৰ আমদানি আৰু ৰপ্তানিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰয়োগ কৰা শুল্ক শুল্ক আৰু শুল্কৰ তথ্য প্ৰদান কৰা হয়। আপুনি তেওঁলোকৰ ৱেবছাইট http://customs.gov.bd/ চাব পাৰে। ৪) বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা (WTO): বিশ্ব ব্যৱসায় সংস্থাই বাংলাদেশকে ধৰি বিভিন্ন দেশৰ সামগ্ৰিক বাণিজ্যিক পৰিসংখ্যা প্ৰদান কৰে। তেওঁলোকৰ ৱেবছাইট চাওক আৰু অধিক বিৱৰণৰ বাবে "পৰিসংখ্যা" অংশলৈ যাওক https://www.wto.org/ ৫) বাণিজ্য অৰ্থনীতি: এই মঞ্চত বাংলাদেশকে ধৰি বিশ্বৰ বিভিন্ন দেশৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ বিশদ তথ্যকে ধৰি বিস্তৃত অৰ্থনৈতিক সূচক প্ৰদান কৰা হয়। তেওঁলোকৰ ৱেবছাইট চাওক https://tradingeconomics.com/bangladesh/exports এই ৱেবছাইটসমূহে আপোনাক বাংলাদেশৰ আমদানি আৰু ৰপ্তানিৰ সৈতে জড়িত বাণিজ্যিক তথ্যৰ নিৰ্ভৰযোগ্য উৎসৰ লগতে অন্যান্য প্ৰাসংগিক তথ্য যেনে শুল্কৰ হাৰ আৰু বজাৰৰ ধাৰা প্ৰদান কৰিব লাগে।

B2b প্লেটফৰ্মসমূহ

দক্ষিণ এছিয়াত অৱস্থিত বাংলাদেশে বি টু বি (ব্যৱসায়ৰ পৰা ব্যৱসায়লৈ) বজাৰত উল্লেখযোগ্য খেলুৱৈ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। বাণিজ্যৰ সুবিধা আৰু বিভিন্ন উদ্যোগৰ ব্যৱসায়িক সংযোগৰ বাবে কেইবাটাও বি টু বি প্লেটফৰ্ম প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। বাংলাদেশৰ কিছুমান বিশিষ্ট B2B প্লেটফৰ্মৰ লগতে তেওঁলোকৰ ৱেবছাইট URLসমূহ ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে: ১) ট্ৰেড বাংলা (https://www.tradebangla.com.bd): ট্ৰেড বাংলা বাংলাদেশৰ অন্যতম আগশাৰীৰ বি টু বি প্লেটফৰ্ম, যিয়ে একাধিক খণ্ডত পণ্য আৰু সেৱাৰ এক বিস্তৃত পৰিসৰ আগবঢ়ায়। ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে ইয়াৰ ব্যৱহাৰকাৰী-বন্ধুত্বপূৰ্ণ আন্তঃপৃষ্ঠৰ জৰিয়তে ক্ৰেতা আৰু বিক্ৰেতাৰ মাজৰ ব্যৱধান দূৰ কৰা। 2. ৰপ্তানিকাৰক ডাইৰেক্টৰী বাংলাদেশ (https://www.exportersdirectorybangladesh.com): এই প্লেটফৰ্মে বিভিন্ন উদ্যোগ যেনে কাপোৰ, বস্ত্ৰ, পাটৰ সামগ্ৰী, ঔষধ, আৰু অধিক বাংলাদেশৰ ৰপ্তানিকাৰক ডাইৰেক্টৰী প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰেতাসকলে ব্যৱসায়িক সহযোগিতাৰ বাবে ৰপ্তানিকাৰকৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষভাৱে সংযোগ স্থাপন কৰিব পাৰে। ৩) বিজবাংলাদেশ (https://www.bizbangladesh.com): বিজবাংলাদেশ হৈছে এক জনপ্ৰিয় অনলাইন বজাৰ যিয়ে পোছাক আৰু ফেশ্বন, কৃষি, ইলেক্ট্ৰনিকছ, নিৰ্মাণ সামগ্ৰী আদিৰ দৰে বিভিন্ন খণ্ডৰ সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ বিস্তৃত পৰিসৰ আগবঢ়ায়। ই ব্যৱসায়ক সক্ষম কৰে তেওঁলোকৰ প্ৰস্তাৱসমূহ বিশ্বব্যাপী প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ। ৪) ঢাকা চেম্বাৰ ই-কমাৰ্চ চাৰ্ভিচেছ লিমিটেড (http://dcesdl.com): ডিচিচি ই-কমাৰ্চ চাৰ্ভিচেছ লিমিটেড হৈছে ঢাকা চেম্বাৰ অৱ কমাৰ্চ এণ্ড ইণ্ডাষ্ট্ৰীয়ে বাংলাদেশৰ ভিতৰত স্থানীয় ব্যৱসায়ীসকলৰ মাজত বি টু বি লেনদেনক বিশেষভাৱে লক্ষ্য কৰি স্থাপন কৰা এটা ই-কমাৰ্চ প্লেটফৰ্ম। ৫. যিয়ে নিৰ্দিষ্ট পণ্য নিৰ্মাতা বিচৰা ব্যৱসায়ীসকলৰ বাবে সহজ উৎসৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে। বাংলাদেশৰ ব্যৱসায়িক পৰিৱেশৰ ভিতৰত চলি থকা উল্লেখযোগ্য বি টু বি প্লেটফৰ্মৰ এইবোৰ মাত্ৰ কিছুমান উদাহৰণ; নিৰ্দিষ্ট উদ্যোগ বা নিচৰ বাবে আন বহুতো থাকিব পাৰে। উল্লেখযোগ্য যে এই মঞ্চসমূহে ব্যৱসায়সমূহক সংযোগ কৰাৰ বাবে আৰু বাণিজ্যৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদানৰ বাবে সুবিধা প্ৰদানকাৰী হিচাপে কাম কৰে; ব্যৱহাৰকাৰীসকলক যিকোনো ব্যৱসায়িক লেনদেনত জড়িত কৰাৰ সময়ত যথাযথ পৰিশ্ৰম কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হয়।