More

TogTok

މައި މާކެޓްތަކެވެ
right
ޤައުމުގެ އޯވަރވިއު
ރަސްމީކޮށް ރިޕަބްލިކް އޮފް ކެންޔާގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ކެންޔާ އަކީ އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. އިރުދެކުނުން އިންޑިއާ ކަނޑާ ބޯޑަރުވެފައިވާއިރު، ދެކުނުން ޓެންޒޭނިއާއާއި، ހުޅަނގުން ޔޫގަންޑާއާއި، ހުޅަނގު އުތުރުން ދެކުނު ސޫދާނާއި، އުތުރުން އިތިއޮޕިއާއާއި، އިރުމަތިން ސޯމާލިއާ ވަށާލެވިފައިވެއެވެ. 54 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮންނަ ކެންޔާއަކީ އެފްރިކާގެ އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު އެއް ގައުމެވެ. ނައިރޯބީ އަކީ އެގައުމުގެ ވެރިރަށް އަދި އެންމެ ބޮޑު ސިޓީގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރާ ސިޓީއެކެވެ. އިނގިރޭސި ބަހާއި ސްވާހިލީ ބަހަކީ އޭގެ ރަސްމީ ބަސްތަކުގެ ގޮތުގައި ބަލައިގަނެވިފައިވާ ބަހެކެވެ. ކެންޔާގެ އިރުމަތީ އައްސޭރިފަށުގެ އައްސޭރިފަށުގެ ފަޅުތަކުން ފެށިގެން މެދުތެރޭ ކެންޔާގެ މައުންޓް ކެންޔާ – އެފްރިކާގެ ދެވަނައަށް އެންމެ އުސް ފަރުބަދަ – ފަދަ ސްނޯ ފޮރުވިފައިވާ ފަރުބަދަތަކާ ހަމައަށް ތަފާތު މަންޒަރެއް ވެއެވެ. ގްރޭޓް ރިފްޓް ވެލީ ވެސް މި ގައުމުގެ ތެރެއިން ފާއިތުވެ، ވިކްޓޯރިއާ ލޭކާއި ތުރުކާނާ ލޭކް ފަދަ ލޭކްތަކާއެކު ތަފާތު ގުދުރަތީ ރީތިކަން އިތުރުކޮށްދެ އެވެ. ކެންޔާގެ އިގްތިސާދުގައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާއިރު ކޮފީ އާއި ސައި އަކީ ބޮޑެތި އެކްސްޕޯޓްތަކެކެވެ. އެގައުމަކީ ގުދުރަތުގެ ބޮޑު އެއް މަންޒަރު ކަމަށްވާ ދަ ގްރޭޓް މައިގްރޭޝަން އޮފް ވައިލްޑްބީސްޓްސް ކަމަށްވާ މާސައި މާރާ ނޭޝަނަލް ރިޒާވް ފަދަ ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ ރިޒާވްތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ގައުމެކެވެ. ނައިރޯބީ (ގިނަ ފަހަރަށް "ސިލިކަން ސަވާނާ" ގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ) ފަދަ ސިޓީތަކުގައި ފަތުރުވެރިކަމާއި ޓެކްނޮލޮޖީ ތަރައްގީގެ ހަބްތައް ފަދަ ދާއިރާތަކުން ދުއްވާލާފައިވާ އިގްތިސާދީ ގޮތުން ބޮޑު ފުރުސަތުތަކެއް ހުރި ނަމަވެސް، އިންފްރާސްޓްރަކްޗާގެ ގޮންޖެހުންތަކާއެކު ބައެއް ސަރަހައްދުތަކުގައި ފަގީރުކަން އާންމުވެ އެވެ. ކެންޔާއަކީ މުއްސަނދި ސަގާފީ ތަރިކައެއް އޮތް ތަރިކައެއް ކަމަށާއި މިއުޒިކާއި މާސައި ޖަމްޕިން ޑާންސް ނުވަތަ ކިކުޔޫ ސަގާފީ ލަވަތައް ފަދަ ނެށުމުގެ ފޯމްތަކާއި ޒަމާނީ ފެޝަން ޓްރެންޑްތައް ސަގާފީ ހެދުމާ ގުޅިފައިވާ އާބަން ސަރަހައްދުތަކުން ފެންނަ ޒަމާނީ ނުފޫޒުތަކާ ގުޅިގެން ފާހަގަކުރާ ތަފާތު ސަގާފަތްތައް 40 އަށް ވުރެ ގިނަ ނަސްލުގެ މީހުން ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރާ ކަމަށެވެ. ސިޔާސީ ގޮތުން ކެންޔާގައި ހިންގަނީ މަލްޓި ޕާޓީ ނިޒާމެއްގެ ދަށުން 1991 ވަނަ އަހަރު އެއް ޕާޓީއެއްގެ ވެރިކަމެއްގައި އަހަރުތަކެއް ވަންދެން މަލްޓިޕާޓީ ޑިމޮކްރަސީ ގެންގުޅުނު ދުވަހުން ފެށިގެންނެވެ. ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ބާއްވަނީ ކޮންމެ ފަސް އަހަރަކުން؛ އެހެންނަމަވެސް އިންތިޚާބުތައް ބެލެހެއްޓުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ މުއައްސަސާތަކުގެ ތެރޭގައި އިސްލާހުތައް ގެނައުމުގެ ބައެއް އިންތިޚާބީ ދައުރުތަކުގައި ސިޔާސީ ފިތުނަތައް ފެނިފައިވެއެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، ކެންޔާއަކީ ގައުމީ ޕާކްތަކުގެ ތެރޭގައި ރައްކާތެރިކޮށްފައިވާ ގަބޫލުނުކުރެވޭފަދަ ގުދުރަތީ ރީތިކަން ފޯރުކޮށްދޭ ގައުމެއް ކަމަށާއި، ގޮންޖެހުންތަކެއް ހުރި ނަމަވެސް އިޖުތިމާއީ އިގްތިސާދީ ތަރައްގީގެ ފުރުސަތުތަކާ ދިމާއަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ.
ގައުމީ ފައިސާ
ރަސްމީކޮށް ރިޕަބްލިކް އޮފް ކެންޔާގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ކެންޔާ އަކީ އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ކެންޔާގެ ފައިސާއަކީ ކެންޔާ ޝިލިންގް (ކޭއީއެސް) އެވެ. ރާއްޖޭގައި ރަސްމީ އަދި ހަމައެކަނި ގާނޫނީ ޓެންޑަރަކަށް ވާތީ، މިއީ "ކްޝް" ނުވަތަ "ކޭއެސް" ނިޝާނުން ދައްކުވައިދޭ އަދި 404 ގެ ކޯޑެކެވެ. ކެންޔާގެ ޝިލިން އަކީ 100 ސެންޓަށް ބަހާލައިގެންނެވެ. ފައިސާ ފޮތި ލިބެން ހުންނަނީ 1، 5، 10، އަދި 20 ޝިލިންގެ ޑިނޮމިނޭޝަންތަކުންނެވެ. ބޭންކްނޯޓް އަންނަނީ 50، 100، 200، 500، އަދި 1،000 ޝިލިންގެ ފައިސާގަ އެވެ. ސެންޓްރަލް ބޭންކް އޮފް ކެންޔާ (ސީބީކޭ) އިން ފައިސާ ދޫކުރުމާއި ރެގިއުލޭޓް ކުރުމުގެ ޒިންމާ އުފުލަ އެވެ. އެއީ ފައިސާ ފޮއްޗާއި ނޫޓުގައި ވެސް އެކި ސެކިއުރިޓީ ފީޗާސް މެދުވެރިކޮށް ވަގު ނޫޓުގެ އެކަށީގެންވާ ސަޕްލައިއެއް ދައުރުވަމުންދާކަން ކަށަވަރުކޮށްދިނުމެވެ. ކެންޔާގެ ޝިލިންގެ އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް ދުވާލަކު އުފުލިގެން ދަނީ ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރީގެ ޑައިނަމިކްސް އާއި މާކެޓް އުފުލުން ފަދަ އެތައް ކަމެއްގެ މައްޗަށެވެ. ދުނިޔޭގެ އެހެން ފައިސާތަކެކޭ އެއްފަދައިން ދުނިޔޭގެ އެހެން ފައިސާތަކާ އަޅާބަލާއިރު އޭގެ އަގު މައްޗަށް ނުވަތަ ދަށަށް ގޮސްދާނެ އެވެ. ކެންޔާއަށް ޒިޔާރަތްކުރާއިރު ނުވަތަ ކެންޔާގެ އިގްތިސާދާ ގުޅުންހުރި ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާމަލާތްތަކުގައި ބޭރު ފައިސާ ކެންޔާ ޝިލިންގަށް ނުވަތަ އެއާ ޚިލާފަށް ބަދަލުކުރުން؛ އެކަން ކުރެވޭނީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑެތި ސިޓީތަކުގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި ހުންނަ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ބޭންކުތަކުގައި ނުވަތަ ފޮރިން އެކްސްޗޭންޖް ބިއުރޯތަކުގަ އެވެ. ކެންޔާއަކީ ދަނޑުވެރިކަން (ސައި އެކްސްޕޯޓްކުރުން ހިމެނޭ ގޮތަށް)، ފަތުރުވެރިކަން (މާސައި މާރާ ފަދަ ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ ރިޒާވްތަކުން މަޝްހޫރު)، އުފެއްދުންތެރި ސިނާއަތްތައް (ޚާއްޞަކޮށް ޓެކްސްޓައިލްސް)، ޓެލެކޮމިއުނިކޭޝަންގެ ހިދުމަތްތަކާ އެކު މޯބައިލް ބޭންކިން ފަދަ މާލީ ޓެކްނޮލޮޖީގެ އާ އުފެއްދުންތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ކުރިއަރަމުން އަންނަ ހިދުމަތުގެ ދާއިރާއަކުން ކުރިއަރަމުން އަންނަ އިގްތިސާދެކެވެ މުޅި އެފްރިކާގައި މާލީ ހިމެނުމަށް އިންގިލާބެއް ގެނެސްފައިވާ އެމް-ޕެސާ ފަދަ ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، ކެންޔާގެ ފައިސާގެ ހާލަތު ދެނެގަތުމަކީ، އެފްރިކާގެ މި ޑައިނަމިކް ގައުމުގެ ތެރޭގައި ފައިސާގެ މުއާމަލާތްތައް ރަނގަޅަށް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ދިވެހިންނާއި ބިދޭސީންނަށް އެހީތެރިވެދޭ ކަމެކެވެ. (298 ބަސް)
އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް
ކެންޔާގައި ލީގަލް ޓެންޑަރަކީ ކެންޔާ ޝިލިންގް އެވެ. ތިރީގައި މިވަނީ ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ބައެއް ފައިސާތަކާ އަޅާބަލާއިރު ކެންޔާ ޝިލިންގްގެ ގާތްގަނޑަކަށް އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓެވެ. އެމެރިކާ ޑޮލަރަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 110 ކެންޔާ ޝިލިންގެވެ އެއް ޔޫރޯ އަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 130 ކެންޔާ ޝިލިންގެވެ އެއް ޕައުންޑަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 150 ކެންޔާ ޝިލިންގެވެ ކެނެޑާގެ އެއް ޑޮލަރަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 85 ކެންޔާ ޝިލިންގާ އެއްވަރެވެ ވަގުތާއި މާކެޓަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓްތަކަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެ ކަމަށާއި، މަތީގައިވާ އަދަދުތަކަކީ ހަމައެކަނި ރިފަރެންސް އަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ އަދަދުތަކެއްކަން ފާހަގަކުރަމެވެ. ބޭނުން ވަގުތެއްގައި ދުވަހުގެ އެންމެ ފަހުގެ އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް ޗެކް ކުރުން ރަނގަޅެވެ.
މުހިންމު ބަންދު ދުވަސްތަކެވެ
އިރުމަތީ އެފްރިކާގެ ދިރުމެއް ހުރި ގައުމެއް ކަމަށްވާ ކެންޔާގައި މުޅި އަހަރު ދުވަހު މުހިންމު ބައެއް ބަންދު ދުވަސްތައް ފާހަގަ ކުރެ އެވެ. މި ބަންދު ދުވަސްތަކުގައި ރާއްޖޭގެ މުއްސަނދި ސަގާފީ ތަރިކައާއި، ތާރީޚާއި، ތަފާތު ދީނީ ޢަމަލުތައް ދައްކުވައިދެއެވެ. މިއީ ކެންޔާގައި ފާހަގަކުރާ މުހިންމު މަދު ބަންދު ދުވަސްތަކެކެވެ. 1. ޖަމްހޫރީ ދުވަސް (މިނިވަން ދުވަސް): ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 12 ވަނަ ދުވަހު ފާހަގަކުރާ މި ބަންދަކީ 1963 ވަނަ އަހަރު އިނގިރޭސި އިސްތިޢުމާރީ ވެރިކަމުން ކެންޔާއަށް މިނިވަންކަން ލިބުނު ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ދުވަހެކެވެ. 2. މަދަރަކާ ދުވަސް: މި ޤައުމީ ބަންދު ފާހަގަކުރަނީ ޖޫން މަހުގެ އެއްވަނަ ދުވަހު، އެ އަހަރުގެ ފަހުކޮޅު ކެންޔާއަށް ފުރިހަމަ މިނިވަންކަން ލިބުމުގެ ކުރިން 1963 ވަނަ އަހަރު އަމިއްލަ ވެރިކަން ލިބުނު ދުވަހުގެ ޝަރަފުވެރިކުރުމަށެވެ. ކެންޔާގެ ރައްޔިތުން އުފާފާޅުކުރަނީ އާންމު އެއްވުންތަކާއި، ލޯކަލް އާޓިސްޓުން ބައިވެރިވާ ކޮންސެޓްތަކާއި، އެގައުމުގެ ކާމިޔާބީތައް ދައްކުވައިދޭ މައުރަޒުތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ. 3. މަޝޫޖާ ދުވަސް (ބަޠަލުންގެ ދުވަސް): ކޮންމެ އަހަރެއްގެ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 20 ވަނަ ދުވަހު ބާއްވާ މި ބަންދަކީ މިނިވަންކަމާ ހަނގުރާމަކުރުމާއި ޤައުމީ ތަރައްޤީގެ މަސައްކަތްތަކުގައި ކެންޔާގެ ދިރުމެއް ހުރި ތާރީޚު ބައްޓަންކުރުމުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރި ބަޠަލުންނަށް ޝަރަފުވެރިކަން ދިނުމެވެ. 4. ފިތުރު އީދު: އިސްލާމީ މި މުހިންމު ޢީދަކީ ރަމަޟާން މަސް – ދުނިޔޭގެ މުސްލިމުންނަށް ރޯދަ ހިފުމުގެ މާތް މަސް – ނަމާދާއި ޖާފަތާއެކު ނިމުމެވެ. ކެންޔާގެ ނައިރޯބީ އާއި މޮމްބާސާ ފަދަ މުސްލިމުން ގިނަ ސަރަހައްދުތަކުގައި އާއިލާތައް އެއްވެ އާންމު ކެއުމަށް އެއްވެ އުޅޭއިރު އާ ހެދުންތައް ލައިގެން އުފާފާޅުކުރުން ފާހަގަ ކުރެ އެވެ. 5. ކްރިސްމަސް: ކެންޔާގައި ކްރިސްޓިއަން ދީނަކީ ބޮޑު ދީނެއް ކަމުން، ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 25 ވަނަ ދުވަހު މުޅި ރާއްޖޭގައި ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ކްރިސްމަސް ފާހަގަކުރެއެވެ. ކެންޔާގެ މީހުން ޗާޗް ޚިދުމަތްތަކުގައި ކެރޯލް ކިޔައި އޭގެ ފަހުން އާއިލާގެ މެމްބަރުން ނުވަތަ މުޖުތަމައުތަކުގެ މެދުގައި ހިއްސާކުރާ އުފާވެރި ޖާފަތްތަކެއް ބާއްވަ އެވެ. 6. އީސްޓަރ: މުޅި ކެންޔާގެ އިތުރުން ދުނިޔޭގެ އެހެން ހިސާބުތަކުގައި ކްރިސްޓިއަނުން މާރޗް ނުވަތަ އޭޕްރީލް މަހު (ހަނދުގެ ހިސާބުތަކަށް ބަލާފައި) ފާހަގަކުރާ އީސްޓަރަކީ ކްރިސްޓިއަން ޢަޤީދާތަކަށް ބަލާއިރު އީސާގެފާނު މަރުވިތާ ތިން ދުވަސް ފަހުން ޞަލީބަށް އެރުވުމުން ދިރުއްވައި ދިރުއްވުމެވެ. މި ފެސްޓިވަލްތަކަކީ ކެންޔާގެ ރައްޔިތުންނަށް ތާރީޚީ ހާދިސާތައް ހަނދާންކޮށް ދީނީ ވަފާތެރިކަން ފާޅުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދާ ފެސްޓިވަލްތަކެއް ނޫން ކަމަށާއި އާއިލީ ގުޅުންތައް ބަދަހިކުރުމާއި ގައުމީ އެއްބައިވަންތަކަން ކުރިއެރުވުމާއި ކެންޔާގެ ތަފާތު ސަގާފީ ފޭރާންތައް ދައްކާލުމުގެ މުނާސަބަތުތަކެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް ފާހަގަކުރެވޭ ފެސްޓިވަލްތަކެކެވެ.
ޚާރިޖީ ވިޔަފާރީގެ ޙާލަތު
ކެންޔާއަކީ އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެއް ކަމަށާއި، ތަފާތު ދާއިރާތަކުން ވިޔަފާރީގެ ހަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވާ ތަފާތު އިގްތިސާދެއް އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ މައިގަނޑު އެކްސްޕޯޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ސައި، ކޮފީ، ހޯޓިކަލްޗަރަލް ޕްރޮޑަކްޓްސް، ޕެޓްރޯލިއަމް ޕްރޮޑަކްޓްސް، އަދި ޓެކްސްޓައިލްސް ހިމެނެއެވެ. މި މުދާ މުހިންމު ގޮތެއްގައި އެކްސްޕޯޓް ކުރަނީ އިނގިރޭސިވިލާތް، ނެދަލެންޑްސް، އެމެރިކާ، ޖަރުމަން، އަދި ޔޫގަންޑާ ފަދަ ގައުމުތަކަށެވެ. ކެންޔާގެ ވިޔަފާރީގެ ސިނާއަތުގައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއަކީ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ދާއިރާއެކެވެ. ކެންޔާއަކީ ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި އެންމެ ގިނައިން ސައި އެކްސްޕޯޓްކުރާ އެއް ގައުމާއި، މަތީ ފެންވަރުގެ ސައިފަތް އުފެއްދުމަށް މަޝްހޫރު ގައުމެކެވެ. ކޮފީ އުފެއްދުމަކީ ވެސް ވިޔަފާރީގެ އާމްދަނީއަށް ވަރަށް ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗެކެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި ކެންޔާއިން ވަނީ އުފެއްދުންތެރިކަމާއި ހިދުމަތްތައް ފަދަ އެހެން ދާއިރާތަކަށް އިންވެސްޓްކޮށްގެން އިގްތިސާދު ތަފާތު ކުރުމަށް މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްފައެވެ. އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާ ކުރިއަރާފައިވަނީ މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ހަކުރު ސާފުކުރުމާއި ކިރު އުފެއްދުންތައް ފަދަ ކާބޯތަކެތި ޕްރޮސެސް ކުރުމުގެ ސިނާއަތްތަކުންނެވެ. ދަނޑުވެރިކަމާއި އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާތަކުން ސަގާފީ އެކްސްޕޯޓްގެ އިތުރުން ކެންޔާގައި ފަތުރުވެރިކަން ފަދަ ހިދުމަތްތަކުގެ ބާޒާރެއް ވެސް އުފެދިފައިވެ އެވެ. ގައުމީ ޕާކްތައް (މާސައި މާރާ ފަދަ)، ގޮނޑުދޮށްތައް (މޮމްބާސާގައި)، ތަފާތު ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ ބާވަތްތައް (ފިނޮޅާއި ސިންގާ ހިމެނޭ)، އަދި ސަގާފީ ތަރިކަ (މާސައި ގަބީލާތައް ފަދަ) ފަދަ ރީތި މަންޒަރުތަކުގެ ސަބަބުން ފަތުރުވެރިން ޝައުގުވެރިވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ ކަމަކީ ކެންޔާއަށް ވިޔަފާރީގެ ސިނާއަތުގައި ބައެއް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާކަމެވެ. އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ލިމިޓެޝަންތަކުގެ ސަބަބުން ދިވެހިރާއްޖެއާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގޮތުންވެސް މުދާ ރަނގަޅަށް ގެންދިއުމަށް ހުރަސްއެޅިދާނެއެވެ. ކޮރަޕްޝަނަކީ ރާއްޖޭގައި ވިޔަފާރި ކުރުމަށް ފަސޭހައަށް އަސަރުކުރާ އަނެއް މައްސަލަ އެވެ. ވިޔަފާރީގެ ކުރިމަގު އިތުރަށް ރަނގަޅު ކުރުމަށްޓަކައި ކެންޔާއިން ވަނީ މެމްބަރު ގައުމުތަކުގެ މެދުގައި އިގްތިސާދީ އެއްބާރުލުން ކުރިއެރުވުމުގެ މަގުސަދުގައި އީސްޓް އެފްރިކަން ކޮމިއުނިޓީ (އީއޭސީ) ފަދަ ޖަމިއްޔާތައް މެދުވެރިކޮށް އިރުމަތީ އެފްރިކާގެ ތެރޭގައި ސަރަހައްދީ އިންޓަގްރޭޝަންގެ މަސައްކަތްތަކުގައި ހީވާގިކަމާއެކު ބައިވެރިވެފަ އެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، ދަނޑުވެރިކަން ކެންޔާގެ ވިޔަފާރީގެ ހަރަކާތްތަކުގެ މުހިންމު ބައެއްގެ ގޮތުގައި ދެމިއޮތްއިރު، ސައި އާއި ކޮފީ ފަދަ އެކްސްޕޯޓްތަކުން އާމްދަނީގެ ކުރިއެރުމެއް ލިބެ އެވެ؛ ފަތުރުވެރިކަން ފަދަ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ހިދުމަތްތައް ފަދަ އެހެން ދާއިރާތަކަށް ވެސް ޑައިވަރސިފައި ކުރުމަށް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންދާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.
މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޕޮޓެންޝަލް
އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ކެންޔާއަކީ ބޭރުގެ ވިޔަފާރީގެ މާކެޓް ތަރައްގީ ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ބޮޑު ގައުމެކެވެ. ތަފާތު އަދި ދިރުމެއް ހުރި އިގްތިސާދެއް އޮންނަ ކެންޔާއަކީ ދުނިޔޭގެ ވިޔަފާރިއަށް ގިނަ ފުރުސަތުތަކެއް ހުޅުވާލާފައިވާ ގައުމެކެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ ކެންޔާއަކީ ސްޓްރެޓެޖިކް ގޮތެއްގައި އިރުމަތީ އެފްރިކާގެ ބޮޑު ސަރަހައްދަށް ވަދެވޭނެ ދޮރެއްގެ ގޮތުގައި ބެހެއްޓިފައިވާ ގައުމެކެވެ. އެއީ ރަނގަޅަށް ތަރައްގީވެފައިވާ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ އާއި ބަނދަރުތަކުގެ ސަބަބުން ސަރަހައްދީ ޓްރާންސިޓާއި ވިޔަފާރީގެ ހަބެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތްކުރާ ތަނެކެވެ. މި ފައިދާހުރި ތަނުގެ ސަބަބުން އެފްރިކާގައި އޮޕަރޭޝަންތައް ފުޅާކުރަން ބޭނުންވާ ބޭރުގެ ކުންފުނިތަކަށް ކެންޔާއަކީ ޝައުގުވެރި އިންވެސްޓްމަންޓް މަންޒިލެކެވެ. ދެވަނަ ކަމަކީ، ރާއްޖޭގެ ވިޔަފާރީގެ މާހައުލު ރަނގަޅު ކުރުމާ ދިމާލަށް ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި ބޮޑެތި ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދާފައިވާ ކަމެވެ. ބިއުރޯކްރެޓިކް ޕްރޮސެސްތައް ސްޓްރީމްލައިން ކުރުމާއި ރެޑް ޓޭޕް މަދުކުރުމުގެ އިތުރުން ވިޔަފާރި ކުރުމަށް ފަސޭހަކަން އިތުރުކުރުމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ތަފާތު އިސްލާހުތައް ގެނެސްފައެވެ. މި ފަހި ވިޔަފާރީގެ މާހައުލަކީ ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓަށް ހިތްވަރު ލިބި، ވިޔަފާރީގެ ހަރަކާތްތަކަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ކެންޔާއަކީ ގިނަ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތައް ގިނަ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއެއް ވަރުގަދަ ގައުމެކެވެ. އެއީ ދުނިޔޭގައި ސައި އާއި ކޮފީ އެކްސްޕޯޓްކުރާ އެއް ގައުމެއްގެ އިތުރުން އެވޮކާޑޯ އާއި މާ ފަދަ ހޯޓިކަލްޗާ ޕްރޮޑަކްޓްތަކުގައި ވެސް ބޮޑު އުފެއްދުމުގެ ގާބިލްކަން ހުރި ކުންފުންޏެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ރަން، ޓައިޓެނިއަމް، ލައިމްސްޓޯން، އަދި ތެޔޮ ޖަމާވެފައިވާ އަގުހުރި މައުދަން ވަސީލަތްތައް އެގައުމުގައި ހުރިއިރު، އެ ވަސީލަތްތަކުން އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. މީގެ އިތުރުން މިހާރު ހުރި މިނިވަން ވިޔަފާރީގެ އެއްބަސްވުންތައް (އެފްޓީއޭ) މެދުވެރިކޮށް ބައިނަލްއަގްވާމީ ބޮޑެތި މާކެޓްތަކަށް އިސްކަންދީގެން ވަދެވޭނެ ގޮތް ކެންޔާއަށް ލިބެ އެވެ. މިސާލަކަށް އިކޮނޮމިކް ޕާޓްނަޝިޕް އެގްރީމަންޓް (އީޕީއޭ) ގެ ދަށުން ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަންއަށް ޑިއުޓީ ފްރީކޮށް ވަދެވޭނެ ގޮތް ފަހިކޮށްދީ، ކެންޔާގެ އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް ދުނިޔޭގެ އެހެން ވާދަވެރިންނަށް ވުރެ ވާދަވެރި ކުރިއެރުމެއް ލިބިގެންދެ އެވެ. އީ-ކޮމާސްގެ ހަލުވި ކުރިއެރުމަކީ ވެސް ކެންޔާގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ކުރިއަށްވުރެ ފަސޭހައިން ބައިނަލްއަގްވާމީ މާކެޓްތަކަށް ވާސިލްވުމުގެ ބޮޑު ފުރުސަތުތަކެއް ލިބިގެންދާ ކަމެކެވެ. އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޝަން ކައުންސިލް ފަދަ ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކުން ކުރާ މަސައްކަތާ ގުޅިގެން ޑިޖިޓަލް އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ ރަނގަޅުވުމުން އެކްސްޕޯޓް ޑޮކިއުމަންޓޭޝަން އެހީތެރިކަމާއި މާކެޓް ރިސާޗް ފަދަ ސަޕޯޓް ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ބޯޑަރު ހުރަސްކޮށް އީ-ކޮމާސް މުއާމަލާތްތަކަށް މަގުފަހިކޮށްދެ އެވެ. ކެންޔާގެ ޚާރިޖީ ވިޔަފާރީގެ ބާޒާރަށް ވަދެވޭއިރު އަދިވެސް ގޮންޖެހުންތަކެއް ހުރިކަން ފާހަގަކުރުން ކޮންމެހެން މުހިންމެވެ. އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ގޭޕްތައް އިތުރަށް ރަނގަޅު ކުރަން ޖެހޭ؛ ސަރުކާރުން ކޮރަޕްޝަނާ ދެކޮޅަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ނަމަވެސް ކޮރަޕްޝަންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ދެމިއޮތް؛ ފައިސާގެ އަގު ބަދަލުވުމުން އިމްޕޯޓް/އެކްސްޕޯޓް ހަރަދަށް އަސަރު ފޯރާފާނެ؛ ޕްލަސް އިޖްތިމާއީ ސިޔާސީ ހަމަޖެހުމަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ކުރިއެރުމަށް މުހިންމު ކަމެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، ކެންޔާގެ ޚާރިޖީ ވިޔަފާރީގެ ބާޒާރުގައި ސްޓްރެޓެޖިކް ލޮކޭޝަނާއި، ވިޔަފާރީގެ މާހައުލު ރަނގަޅުވުމާއި، މުއްސަނދި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކާއި، މިހާރު ހުރި ވިޔަފާރީގެ އެއްބަސްވުންތަކާއި، ކުރިއަރަމުން އަންނަ ޑިޖިޓަލް އިޤްތިޞާދުގެ ސަބަބުން އިންތިހާއަށް ފުރުޞަތުތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލުމަށާއި ދެމެހެއްޓެނިވި އިގްތިސާދީ ތަރައްގީ ކުރިއެރުވުމަށް ކުރިއަށްދާ މަސައްކަތްތަކާއެކު ކެންޔާ އޮތީ އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި ދުނިޔޭގެ ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތަކުގެ ދޮރުފަތެއްގެ ގޮތުގައި ރަނގަޅު މަގާމެއްގަ އެވެ.
ބާޒާރުގައި ހޫނު ވިއްކާ އުފެއްދުންތަކެވެ
ކެންޔާގެ ފޮރިން ޓްރޭޑް މާކެޓަށް ހޮޓް ސެލިން ޕްރޮޑަކްޓްތައް ހޮވާއިރު އެގައުމުގެ ބޭނުންތަކާއި އިސްކަންދޭ ކަންކަމަށް ރިއާޔަތްކުރުން މުހިންމެވެ. ކެންޔާގައި ރަނގަޅަށް ވިއްކުމުގެ ފުރުސަތު އޮތް އުފެއްދުންތައް ހޮވޭނެ ގޮތުގެ ބައެއް ހުށަހެޅުންތައް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. ދަނޑުވެރިކަމާއި ކާބޯތަކެތީގެ އުފެއްދުންތައް: ކެންޔާއަކީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ވަރުގަދަ ގައުމެއް ކަމަށާއި، ދަނޑުވެރިކަމުގެ މެޝިނަރީއާއި، ފަރުދާއާއި، އޮށާއި، ޒަމާނީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުކުޅުތަކަށް ޑިމާންޑް ބޮޑު ޤައުމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ޕެކޭޖްކޮށްފައިވާ ލުއި ކާނާއާއި ބުއިންތައް ފަދަ ޕްރޮސެސްޑް ކާނާއަށް ވެސް ޑިމާންޑް އިތުރުވަމުންދާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. 2. އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ އުފެއްދުންތައް: އިރުގެ އަލިކަމާއި ވައި ފަދަ ގިނަ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކާއެކު ކެންޔާގައި އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައަށް ހައްލު ހޯދުމަށް ޝައުގުވެރިކަން ބޮޑުވަމުންދެއެވެ. ސޯލާ ޕެނަލް، ވިންޑް ޓަރބައިން، ހަކަތަ ރައްކާތެރި އާލާތްތަކަކީ ރަނގަޅު ޗޮއިސްތަކަކަށް ވެދާނެ އެވެ. 3. ހެދުން އެޅުމާއި ޓެކްސްޓައިލްސް: ކެންޔާގެ އެޕަރަލް އިންޑަސްޓްރީ ކުރިއަރަމުންދަނީ ޑިސްޕޯޒެބަލް އިންކަމް ލިބޭ މެދުފަންތީގެ އާބާދީ އިތުރުވަމުންދާތީއެވެ. ފެޝަން ހެދުން އެޅުމުގެ ތަކެތި ހެޔޮ އަގުގައި ސަޕްލައި ކުރުމަށް ވިސްނާށެވެ. 4. ކޮންސްޓްރަކްޝަން މެޓީރިއަލްސް: ކެންޔާގައި ބޮޑު އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ޑިވެލޮޕްމަންޓެއް ހިނގަމުންދާއިރު، ސިމެންތި، ސްޓީލް ބާރ/ރޭލް، ޓައިލްސް/ސެނިޓަރީވޭއާ ފަދަ ކޮންސްޓްރަކްޝަން މެޓީރިއަލްސް އަށް އެއްގޮތަކަށްވެސް ޑިމާންޑް ނުކުރެވެއެވެ. 5. ޓެކް ގެޖެޓްސް އެންޑް އިލެކްޓްރޯނިކްސް: ޓެކްނޮލޮޖީ އާންމު އާބާދީއަށް ފަސޭހަވަމުންދާ ވަރަކަށް ކެންޔާގެ ކޮންސިއުމަރުންގެ މެދުގައި ކޮންސިއުމަރ އިލެކްޓްރޯނިކްސްއަށް ޝައުގުވެރިކަން އިތުރުވަމުންދެއެވެ. ސްމާޓްފޯން އެކްސެސަރީޒް (ޗާޖަރު/ކޭސް)، ލެޕްޓޮޕް/ޓެބްލެޓް އަކީ ޕޮޓެންޝަލް ބެސްޓްސެލަރސް އެވެ. 6. ހެލްތްކެއާ ޕްރޮޑަކްޓްސް: ހެލްތްކެއާ އިންޑަސްޓްރީން ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ނުވަތަ އަމިއްލަ ކްލިނިކްތަކަށް އަމާޒުކޮށްގެން މެޑިކަލް އިކުއިޕްމަންޓް ސަޕްލައިކުރާ ފަރާތްތަކަށް ނުވަތަ ބޭސް އުފައްދާ ފަރާތްތަކަށް ފުރުސަތުތައް ހުށަހަޅައެވެ. 7. ފަތުރުވެރިކަމާ ގުޅުންހުރި ތަކެތި: އެފްރިކާގެ ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ ރިޒާވްތަކާއި ކައިރީގައިވާ މާސައި މާރާ ނޭޝަނަލް ރިޒާވް ނުވަތަ މައުންޓް ކިލިމަންޖާރޯ ފަދަ ރީތި މަންޒަރުތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު އެއް ފަތުރުވެރިކަމުގެ މަންޒިލެއްގެ ގޮތުގައި؛ ޓްރެވަލް ގިއާ/އިކުއިޕްމަންޓް ނުވަތަ ލޯކަލް ގޮތުން އަތުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ހަނދާނީ ތަކެތި ހުށަހެޅުމަކީ މި ސަރަހައްދަށް ޒިޔާރަތްކުރާ ފަތުރުވެރިންގެ މެދުގައި އިންތިހާއަށް މަގުބޫލު ކަމަކަށް ވެދާނެ އެވެ. ޕްރޮޑަކްޓް ހޮވުމުގެ އެއްވެސް ނިންމުމެއް ނިންމުމުގެ ކުރިން ކެންޔާގެ ތެރޭގައި ތިމާގެ ޓާގެޓް އޮޑިއެންސަށް ޚާއްޞަ މާކެޓް ރިސާޗެއް ހެދުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއްކަން ހަނދާން ކުރާށެވެ.
ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތަކާއި ތަބޫކު
އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ކެންޔާ އަކީ ވިޔަފާރި ހިންގާއިރު ނުވަތަ ލޯކަލް އާބާދީއާ މުއާމަލާތް ކުރާއިރު އިހުތިރާމް ކުރަން ޖެހޭ ކަސްޓަމަރުންގެ ތަފާތު ސިފަތަކާއި ސަގާފީ ތަބޫކުތަކެއް ހުރި ގައުމެކެވެ. މިއީ ކެންޔާގެ ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތަކާއި ތަބޫކުތަކާ ބެހޭ ބައެއް ވިސްނުންތަކެވެ. ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތައް: 1. މެހެމާންދާރީ: ކެންޔާގެ މީހުން މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ ޒިޔާރަތްކުރާ މީހުންނާ މެދު ހޫނު މެހެމާންދާރީއާއި އެކުވެރިކަމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެމީހުން ގިނަ ފަހަރަށް މެހެމާނުންނާ ސަލާމް ކުރަނީ ހިނިތުންވުމަކާއި އެކު ކަމަށާއި އެމީހުން ދެނެގަތުމަށް އަސްލު ޝައުގުވެރިކަން ދައްކާ ކަމަށެވެ. 2. އިސްވެރިންނަށް އިޙްތިރާމްކުރުން: ކެންޔާގެ މުޖުތަމަޢުގައި އިސްވެރިންނަށް އިޙްތިރާމް ކުރުމަކީ ވަރަށް ބޮޑު އަގެއް. އުމުރުން ދުވަސްވީ ކަސްޓަމަރުންނާ މެދު އިހުތިރާމާއެކު ކަންތައްކޮށް އިސްކަންދޭން ޖެހެ އެވެ. 3. މުޖުތަމަޢުގެ ވަރުގަދަ އިޙްސާސް: ކެންޔާގެ މީހުންނަކީ މުޖުތަމަޢާއި އެއްބާރުލުން ދިނުމުގެ ވަރުގަދަ އިޙްސާސެއް އޮންނަ ބައެކެވެ. ކެންޔާގައި ކަސްޓަމަރުންނާ މުއާމަލާތް ކުރާއިރު އިތުބާރާއި ދެފަރާތަށް އިހުތިރާމް ކުރުމުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ގުޅުންތައް ބިނާކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. 4. އާއިލީ އަގުތަކުގެ މުހިންމުކަން: ކެންޔާގެ ސަގާފަތުގައި އާއިލާއަކީ މައިގަނޑު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗަކަށް ވާތީ އާއިލީ ޑައިނަމިކްސްގެ މުހިންމުކަން ދެނެގަތުމަކީ ކަސްޓަމަރުންނާ ގުޅުން ގާއިމްކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެކެވެ. ސަގާފީ ތަބޫކުތައް: 1. މީހުންނަށް އިޝާރާތްކުރުން: ސީދާ މުޚާޠަބުކުރާއިރު އިނގިލި ނުވަތަ އެއްވެސް އެއްޗެއް ބޭނުންކޮށްގެން މީހަކަށް އިޝާރާތްކުރުމަކީ ރުޅިވެރިކަމެއް ކަމުގައި ބެލެވެއެވެ. 2.ގޭގެއަށް ވަންނައިރު ބޫޓު ނެގުން: މީހެއްގެ ގެއަށް ވަނުމުގެ ކުރިން އެމީހެއްގެ ޖާގައަށް އިޙްތިރާމް ކުރުމުގެ ނިޝާނެއްގެ ގޮތުން ބޫޓު ނައްޓާލުމަކީ އާދައެކެވެ. 3.އެކަށީގެންނުވާ ހެދުން އެޅުން: ލޯކަލް މީހުންނާ މުޢާމަލާތުކުރާއިރު ޚާއްޞަކޮށް ކޮންޒަރވޭޓިވް ސަރަޙައްދުތަކުގައި ނުވަތަ ދީނީ ތަންތަނުގައި އާދައިގެ ހެދުން އެޅުން. 4.ޕާސަނަލް ސްޕޭސް: އާންމު ގޮތެއްގައި ކެންޔާގެ މީހުން މުއާމަލާތް ކުރާއިރު ހުޅަނގުގެ ސަގާފަތްތަކަށް ހޭނިފައި ހުންނަ ވަރަށް ވުރެ ގާތް ޖިސްމާނީ ގާތްކަން އިސްކަންދެއެވެ؛ އެހެންނަމަވެސް އަދިވެސް ޒާތީ ޙައްދުތަކަށް ރިޢާޔަތްކުރުން މުހިންމެވެ. އަބަދުވެސް ވާގޮތަށް ސަގާފީ ނާޒުކުކަމުގެ ތަމްރީނުތަކާއި ވަކި އާދަކާދަތަކެއް ދިރާސާކުރުމަކީ ކެންޔާގެ ތެރޭގައި ޒިޔާރަތްކުރާ ނުވަތަ ލޯކަލް މީހުންނާ ގާތުން މަސައްކަތް ކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ的交流时,尊重和理解当地人的习俗是非常重要的。
ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމް
ކެންޔާގެ ކަސްޓަމްސް އެންޑް އިމިގްރޭޝަން ކޮންޓްރޯލްގެ ސަބަބުން އެގައުމަށް މީހުންނާއި މުދާ އޮމާންކަމާއެކު އެތެރެއާއި ބޭރަށް ނުކުމެވޭނެއެވެ. ކަސްޓަމްސްގެ ގަވާއިދުތައް ބެލެހެއްޓުމުގެ ޒިންމާ ކެންޔާގެ ރެވެނިއު އޮތޯރިޓީ (ކޭއާރުއޭ) އިން ކުރާއިރު، އެންޓްރީ އާއި އެގްޒިޓް ޕްރޮސީޖަރސް ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ ޑިޕާޓްމަންޓް އޮފް އިމިގްރޭޝަނުންނެވެ. މިއީ ކެންޔާގެ ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމްގެ މުހިންމު ބައެއް ކަންތައްތަކެވެ. 1. އެންޓްރީ ޝަރުތުތައް: ކެންޔާއަށް ޒިޔާރަތްކުރާ ފަރާތްތަކުން އިސްތިސްނާ ގައުމުތަކުން ނޫނީ ވިސާއާއެކު މަދުވެގެން ހަ މަސް ދުވަހުގެ ސައްހަ ޕާސްޕޯޓެއް އޮންނަންވާނެއެވެ. ފަތުރުވެރިން ރާއްޖެ އައުމުން ވިސާ ހޯދައި ނުވަތަ ދަތުރު ކުރުމުގެ ކުރިން އޮންލައިންކޮށް އެޕްލައި ކުރެވޭނެ އެވެ. 2. މުދާ އިޢުލާންކުރުން: އިމްޕޯޓްކުރާ ހުރިހާ މުދަލެއް ރާއްޖެ އައުމުން ޑިކްލެއަރ ކުރަންވާނީ ކަމާބެހޭ ކަސްޓަމްސް ފޯމުތައް ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ. ޕާސަނަލް އިފެކްޓްސް، ކަނޑައެޅިފައިވާ ލިމިޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ޑިއުޓީ ފްރީ ތަކެތި، އަދި ހުއްދަ ދީފައިވާ ފައިސާގެ އަދަދުތައް ޑިކްލެރޭޝަނެއް ނެތި ގެންދެވޭނެއެވެ. 3. މަނާ ތަކެތި: ގަވާއިދާ ހިލާފު މަސްތުވާތަކެތި، ހަތިޔާރު، ވަގު މުދާ، ނުރައްކާތެރި ތަކެތި، ފާޙިޝް ޝާއިޢުތައް، ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ އުފެއްދުންތައް އެކަށީގެންވާ ލިޔެކިޔުންތަކެއް ނެތި ވަކި ތަކެތި ބޭނުންކުރުމަކީ ކަނޑައެޅިގެން މަނާކަމެކެވެ. 4. ޑިއުޓީ ދެއްކުން: އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ ނަގަނީ ކެންޔާއަށް ގެންނަ މުދަލުގެ ބާވަތާއި އަގަށް ބަލައިގެންނެވެ. ކޭއާރުއޭ އިން ފާސްކޮށްފައިވާ ޕްލެޓްފޯމްތައް މެދުވެރިކޮށް ފައިސާ ނުވަތަ އިލެކްޓްރޯނިކް ގޮތެއްގައި ފައިސާ ދެއްކޭނެ އެވެ. 5. ވަގުތީ ގޮތުން އެތެރެކުރުން: ވަގުތީ ގޮތުން އަގުބޮޑު ސާމާނު ނުވަތަ އުޅަނދު ގެންނަނަމަ (އެބަހީ، ފިލްމު ކުޅެން ނުވަތަ އިވެންޓްތަކަށް) ޒިޔާރަތްކުރާ ފަރާތްތަކުން ވަގުތީ ގޮތުން ބޭނުންކުރުމުން ދާއިމީ ގޮތެއްގައި އެތެރެ ނުކުރެވޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަންދޭ ސެކިއުރިޓީ ޑިޕޮސިޓެއް ދޭން ޖެހިދާނެއެވެ. 6. އެކްސްޕޯޓް ގަވާއިދުތައް: ސަގާފީ ގޮތުން ނާޒުކު ވަކި ތަކެތި ނުވަތަ ވަލު ޖަނަވާރުގެ އުފެއްދުންތައް ފަދަ ހިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކަށް، ރާއްޖެއިން ބޭރުކުރުމުގެ ކުރިން އެކްސްޕޯޓް ހުއްދައެއް ހޯދަންޖެހިދާނެއެވެ. ކެންޔާއަށް ދަތުރުކުރާ ފަރާތްތަކުން ވެސް ތިރީގައިވާ މުހިންމު ކަންތައްތައް ވިސްނަން ޖެހެ އެވެ. 1. ސިއްހީ ގޮތުން ބޭނުންވާ ކަންތައްތައް: ޔެލޯ ފީވަރ ފަދަ ބައެއް ވެކްސިންތައް ދިނުން ލާޒިމުވެދާނެ ކަމަށާއި އެއީ ތިމާ އަންނަ ތަނަށް ބަލާފައި؛ އަޕްޑޭޓް މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ލޯކަލް ކެންޔާ އެމްބަސީން ޗެކްކުރުން. 2.ފައިސާގެ ޙައްދުތައް: ކެންޔާއަށް ގެނެވޭނެ ނުވަތަ ނެގޭނެ ބޭރު ފައިސާގެ މިންވަރަށް ޙައްދެއް ނެތް ނަމަވެސް އެންޓްރީ/އެގްޒިޓް ޕޮއިންޓްތަކުގައި 10 000 ޑޮލަރަށްވުރެ މަތީގެ އަދަދުތައް ޑިކްލެއަރ ކުރަންވާނެއެވެ. 3.މަނާ ވިޔަފާރީގެ އުސޫލުތަކާއި ސަގާފީ ނާޒުކުކަން: ވަގު މުދާ ގަތުން ނުވަތަ ވިއްކުން ނުވަތަ ވަލު ޖަނަވާރު ޓްރެފިކިންގެ ހަރަކާތްތައް ހިންގުން ފަދަ މަނާ ވިޔަފާރީގެ އުސޫލުތަކުގައި ބައިވެރިވުމަކީ ބޮޑެތި އަދަބުތަކެއް ލިބިދާނެ ކަމެކެވެ. ލޯކަލް ގާނޫނުތަކަށް ތަބާވުމާއި ސަގާފީ އުސޫލުތަކަށް އިހުތިރާމް ކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ކަސްޓަމްސްގެ ގަވާއިދުތަކަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެކަން ހަނދާން ކުރާށެވެ، އެހެންކަމުން ކެންޔާއަށް ދަތުރުކުރުމުގެ ކުރިން ސަރުކާރުގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓްތައް ޗެކްކުރުން ނުވަތަ ޒަމާނީ މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ މަޝްވަރާކުރުން ރަނގަޅެވެ.
އިމްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތައް
އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެއް ކަމަށްވާ ކެންޔާއިން ވަނީ މުދާ އެތެރެކުރުން ރެގިއުލޭޓްކޮށް އެއާ އެއްގޮތަށް ޓެކްސް ނެގުމަށް ތަފާތު ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކޮށްފަ އެވެ. ކެންޔާގައި އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީގެ ރޭޓްތައް ބިނާވެފައިވަނީ ވަކި އުފެއްދުމެއްގެ ކެޓަގަރީއަކާއި އެއާ ގުޅޭ ޓެރިފް ކޯޑަކަށެވެ. މިސާލަކަށް ހަނޑުލުގެ ނުވަތަ ދޮންކެޔޮ ފަދަ ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތަކުން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ ރޭޓް %10 އަށް އަރާއިރު، ކިރު ފަދަ ކިރު އުފެއްދުންތަކުން %60 ޑިއުޓީ ރޭޓް މަތިވެއެވެ. ބަނގުރާ ފަދަ ބުއިންތަކުން %25 އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ ނަގާއިރު، ދުންފަތުގެ ބާވަތްތަކުން %100 ގެ ރޭޓް އެއަށްވުރެ މަތިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ކެންޔާއަށް މުދާ އެތެރެކުރާއިރު ނަގާފާނެ އެހެން ބާވަތްތަކުގެ ޓެކްސްތައް ވެސް އެބަހުއްޓެވެ. މިސާލަކަށް އިމްޕޯޓްކުރާ ގިނަ މުދަލުން ވެލިއު އެޑެޑް ޓެކްސް (ވެޓް) ނަގަނީ %16 ގެ ސްޓޭންޑަރޑް ރޭޓުންނެވެ. އަދި ބަނގުރާ، ސިނގިރޭޓް، އަދި ޕެޓްރޯލިއަމް އުފެއްދުންތައް ފަދަ ވަކި ތަކެއްޗަށް ވެސް އެކްސައިޒް ޑިއުޓީ ނަގާފާނެ އެވެ. ކެންޔާގެ ޓެކްސް ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ވެސް ވަކި އިސްތިސްނާތަކާއި މާއްދާތަކެއް ހުރިކަން އިމްޕޯޓަރުންނަށް ވިސްނުން މުހިންމެވެ. ބައެއް މުދަލަށް ކުޑަ ރޭޓްތަކެއް ލިބިދާނެ ނުވަތަ މުހިންމު ދާއިރާތައް ކުރިއެރުވުމަށް ނުވަތަ ލޯކަލް ޕްރޮޑަކްޝަނަށް ހިތްވަރު ދިނުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ވަކި ގަވާއިދުތަކެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ވަކި ޓެކްސްތަކުން އިސްތިސްނާވެދާނެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ ކަމަކީ، އިމްޕޯޓްކުރާ މުދަލުގެ ފެންވަރުގެ މިންގަނޑުތަކަށް ތަބާވުން ކަށަވަރުކުރުމުގައި ކެންޔާ ބިއުރޯ އޮފް ސްޓޭންޑަރޑްސް (ކޭބީއެސް) ފަދަ ރެގިއުލޭޓަރީ އެޖެންސީތަކުން މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު ކެންޔާގެ އިމްޕޯޓް ޓެކްސް ސިޔާސަތުތަކުގެ މަގުސަދަކީ ސަރުކާރަށް އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ އިތުރުން އެތެރޭގެ ސިނާއަތްތައް ހިމާޔަތްކުރުމެވެ. އިމްޕޯޓަރުން ވިސްނަންވާނީ ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރީގެ އެއްވެސް ހަރަކާތެއް ކުރުމުގެ ކުރިން ތަޖުރިބާކާރުން ނުވަތަ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ މަޝްވަރާ ކުރުމަށެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތައް
ކެންޔާއަކީ އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެއް ކަމަށާއި، އެކިއެކި އެކްސްޕޯޓް މުދަލާއި އެކު ތަފާތު އިގްތިސާދެއް އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސް ނެގުމުގެ ސިޔާސަތުގެ މަގުސަދަކީ އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުން ކުރިއެރުވުމާއި، އެތެރޭގެ ސިނާއަތްތައް ހިމާޔަތްކުރުމާއި، ސަރުކާރަށް އާމްދަނީ ހޯދުމެވެ. ކެންޔާގައި އެކްސްޕޯޓް ކުރާ މުދަލަށް އެކި ބާވަތުގެ ޓެކްސް އާއި ޑިއުޓީ ނަގަ އެވެ. އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދަލުން ނަގާ މުހިންމު ބައެއް ޓެކްސްތަކުގެ ތެރޭގައި ވެލިއު އެޑެޑް ޓެކްސް (ވެޓް)، ކަސްޓަމްސް ޑިއުޓީ، ​​އެކްސައިޒް ޑިއުޓީ، ​​އަދި އެކްސްޕޯޓް ލެވީ ހިމެނެ އެވެ. ވަކި މުދަލާއި ހިދުމަތްތަކުން ވެލިއު އެޑެޑް ޓެކްސް (ވެޓް) ނަގަނީ %16 ގެ ރޭޓުންނެވެ. ނަމަވެސް އާންމުކޮށް އެކްސްޕޯޓް ކުރަނީ ވެޓްގެ ބޭނުމުގައި ޒީރޯ ރޭޓިން އެވެ. މާނައަކީ އުފެއްދުމުގެ މަރުހަލާގައި ބޭނުންކުރާ އިންޕުޓްތަކުން ދައްކާފައިވާ އެއްވެސް ވެޓަކަށް އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް ރިފަންޑް ކްލެއިމް ކުރެވޭނެ އެވެ. ކަސްޓަމްސް ޑިއުޓީ ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ހާރމޮނައިޒްޑް ސިސްޓަމް (އެޗްއެސް) ކޯޑުގެ ދަށުން އިމްޕޯޓް ނުވަތަ އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދަލުން ގިންތިކުރުމަށް ބަލައިގެން ނަގާ ޓެކްސްތަކަށެވެ. އެކްސްޕޯޓް ކުރާ އުފެއްދުމުގެ ބާވަތަށް ބަލާފައި ރޭޓްތައް ތަފާތުވެއެވެ. ބަނގުރާ، ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް، ޕެޓްރޯލިއަމް އުފެއްދުންތަކާއި، ބައެއް ލަގްޒަރީ ތަކެތި ފަދަ ވަކި އުފެއްދުންތަކަށް އެކްސައިޒް ޑިއުޓީ ނަގާފާނެއެވެ. މި ޓެކްސްގެ މަޤްޞަދަކީ ސަރުކާރަށް އާމްދަނީ ލިބޭއިރު ކޮންސިއުމަންޓްގެ ހިތްވަރު ކަނޑާލުމެވެ. މީގެ އިތުރުން ކެންޔާއިން ސައި އާއި ކޮފީ ފަދަ ވަކި މުދަލުން އެކްސްޕޯޓް ލެވީއެއް ނަގަ އެވެ. ސީދާ ރޭޓް ބިނާވެފައިވަނީ މާކެޓުގެ ހާލަތާއި ކޮންމެ ވަގުތެއްގައި ވެސް ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތުތަކުގެ މައްޗަށެވެ. ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމަކީ ވަކި ދާއިރާތަކެއްގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ކުންފުނިތަކަށް ނުވަތަ ކަނޑައެޅިފައިވާ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިން ޒޯން (އީޕީޒެޑް) ގެ ތެރޭގައި ހިންގާ ކުންފުނިތަކަށް ޓެކްސް އިންސެންޓިވް ލިބިދާނެ ކަމެވެ. މި އިންސެންޓިވްތަކުގެ މަގުސަދަކީ ވަކި ޓެކްސްތަކެއް ނުވަތަ ޑިއުޓީތަކުން ކުޑަކުރުން ނުވަތަ އިސްތިސްނާކުރުމުގެ ފުރުސަތު ހުށަހަޅައިގެން އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޝައުގުވެރިކޮށް އެކްސްޕޯޓް ކުރިއެރުވުމެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު ކެންޔާގެ އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސް ނެގުމުގެ ސިޔާސަތުގައި މަސައްކަތް ކުރަނީ އުފެއްދުންތަކުގެ ކެޓަގަރީތަކަށް ބަލައިގެން ތަފާތު ވައްތަރުގެ ޓެކްސް ނަގައިގެން މާލީ މަގުސަދުތަކާއި ވިޔަފާރި ކުރިއެރުވުމުގެ ލަނޑުދަނޑިތައް ބެލެންސް ކުރުމަށެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ސެޓްފިކެޓްތައް
އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ކެންޔާއަކީ ބައިނަލްއަގްވާމީ މާކެޓްތަކުގައި އުފެއްދުންތަކުގެ ފެންވަރާއި ކޮމްޕްލައިންސް ކަށަވަރުކޮށްދޭ އެކްސްޕޯޓް ސެޓްފިކެޓްތަކެއް ލިބިފައިވާ ގައުމެކެވެ. ކެންޔާގައި އެކްސްޕޯޓް ކުރާ މުހިންމު އެއް ސެޓްފިކެޓަކީ ކެންޔާ ބިއުރޯ އޮފް ސްޓޭންޑަޑްސް (ކޭބީއެސް) ސެޓްފިކެޓެވެ. މި ސެޓްފިކެޝަންގެ ސަބަބުން އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދާތައް ޤައުމީ އަދި ބައިނަލްއަޤްވާމީ މިންގަނޑުތަކަށް ފެތޭކަން ކަށަވަރުވެގެންދެއެވެ. އެގޮތުން ދަނޑުވެރިކަމާއި، އުފެއްދުންތެރިކަމާއި، ޚިދުމަތްތައް ފަދަ އެކި ދާއިރާތައް ހިމެނެއެވެ. ސައި، ކޮފީ، ތަރުކާރީ، މޭވާ، އަދި މާ ފަދަ ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތަކަށް ކެންޔާ ޕްލާންޓް ހެލްތު އިންސްޕެކްޓޯރޭޓް ސާވިސް (ކެފިސް) އިން ސެޓްފިކެޓް ފޯރުކޮށްދެނީ ފައިޓޯސެނިޓަރީ ޝަރުތުތަކަށް ތަބާވާކަން ޔަގީންކުރުމަށެވެ. މި ސެޓްފިކެޓުގެ ސަބަބުން މި އުފެއްދުންތައް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ ކުރިން ޕެސްޓްތަކާއި ބަލިތަކުން އެއްކިބާވެފައިވާ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ލިބެއެވެ. ހޯޓިކަލްޗަރަލް ކްރޮޕްސް ޑިރެކްޓަރޭޓް (އެޗްސީޑީ) އިން ވެސް މާ އާއި ތާޒާ ބާވަތްތައް ފަދަ ހޯޓިކަލްޗަރަލް ކްރޮޕްސް އަށް އެކްސްޕޯޓް ލައިސަންސް ލިބެ އެވެ. މި ސެޓްފިކެޝަންގެ ސަބަބުން މި އުފެއްދުންތަކަކީ ކޮލިޓީ ސްޓޭންޑަޑްތަކަށް ފެތޭ ގޮތަށް ވަކި ޝަރުތުތަކެއްގެ ދަށުން އުފައްދާ އުފެއްދުންތަކެއްކަން ކަށަވަރުކޮށްދޭ ސެޓްފިކެޓެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ޓެކްސްޓައިލްސް، ހަމުގެ އުފެއްދުންތައް، ޕްރޮސެސްޑް ފުޑްސް/މަސް/ޕޯލްޓްރީ/މަސްވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް ފަދަ އުފެއްދުންތެރި މުދަލަށް؛ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިން ޒޯންސް އޮތޯރިޓީ (އީޕީޒޭއޭ) އިން ކަނޑައަޅާފައިވާ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސިން ޒޯންތަކުގެ ތެރޭގައި ހިންގާ ކުންފުނިތަކުން ޑިއުޓީ ފްރީ ނުވަތަ އިސްތިސްނާ ރޭޓުން މުދާ އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ ހުއްދަ ދެއެވެ. ކެންޔާގެ އެކްސްޕޯޓްގެ އަނެއް މުހިންމު ކަމަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ގެންދިއުމެވެ. އިޖުތިމާއީ ޒިންމާދާރުކަމުގެ ކަންތައްތައް ކަށަވަރުކުރުމާއެކު ތިމާވެށްޓަށް ކުރާ އަސަރު އެންމެ ކުޑަކޮށް ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ވިޔަފާރީގެ އުސޫލުތައް ކުރިއެރުވުން؛ ކެންޔާއިން ވަނީ ދަނޑުވެރިންގެ އުފެއްދުންތަކަށް ރަނގަޅު އަގުތަކެއް ކަށަވަރުކޮށްދީ ދަނޑުވެރިންގެ ފެންވަރުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކަންކަން ތަންފީޒުކުރުމާ އެކު އިންސާފުވެރި ޝަރުތުތަކެއްގެ ދަށުން ސީދާ ގަންނަ މީހުންނާ ގުޅުވައިދޭ ފެއާޓްރޭޑް ސެޓްފިކެޝަން ފަދަ އިސްނެގުމެއް ހުށަހަޅާފައެވެ. މީގެ އިތުރުން ޖަނަވާރުތަކަށް ބިނާކޮށް ކާބޯތަކެތި އެތެރެކުރާ ޤައުމުތަކުން ޖަނަވާރު/ވަލު ޖަނަވާރުން އުފައްދާ ކާބޯތަކެތި އެކްސްޕޯޓްކުރުން ރައްކާތެރި & ބަލިތަކުން އެއްކިބާވެފައިވާކަން ޔަޤީންކުރާ ވެޓެރިނަރީ ސާވިސަސް ޑިރެކްޓަރޭޓުން ދޫކުރާ ވެޓެރިނަރީ ހެލްތު ސެޓްފިކެޓްތައް ބޭނުންވެއެވެ ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، ކެންޔާއިން ތަފާތު އެކްސްޕޯޓް ސެޓްފިކެޓްތައް ފޯރުކޮށްދެނީ ގިނަ ސިނާއަތްތަކެއް ހިމެނޭ ގޮތަށް - ދަނޑުވެރިކަމުން ފެށިގެން އުފެއްދުންތެރިކަމާ ހަމައަށް. މި ސެޓްފިކެޓްތަކަކީ ކެންޔާއިން ގަންނަ ތަކެތި ދުނިޔޭގެ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ޔަގީންކަން ދިނުމުގެ ގޮތުން ގައުމީ/ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކާ އެއްގޮތަށް އުފެއްދުމުގެ ފެންވަރު ކަށަވަރުކޮށްދޭ ސެޓްފިކެޓްތަކެކެވެ.
ރެކޮމެންޑް ކުރެވިފައިވާ ލޮޖިސްޓިކްސް
އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ކެންޔާއަކީ ތަފާތު ބިމުގެ މަންޒަރުތަކާއި ދިރުމެއް ހުރި ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ގައުމެކެވެ. ލޮޖިސްޓިކްސް އާއި ދަތުރުފަތުރުގެ ދާއިރާއިން ވާހަކަ ދައްކާއިރު، ވިސްނުންތެރިކަމާއެކު ނިންމުންތައް ނިންމުމަށްޓަކައި ވިސްނަންޖެހޭ މުހިންމު ބައެއް ކަންތައްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކަށް ކެންޔާއަށް މުދާ ފޮނުވާއިރު، ޤާއިމުވެފައިވާ ނެޓްވޯކްތަކެއް ހުރި އަދި ލޯކަލް ކަސްޓަމްސް ގަވާއިދުތައް އެނގޭ ތަޖުރިބާކާރު ފްރެއިޓް ފޯވާޑަރެއް ނުވަތަ ލޮޖިސްޓިކްސް ކުންފުންޏެއް ހޮވުން ރަނގަޅެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޓްރާންސިޓް އޮމާންކަމާއި އިމްޕޯޓް ޝަރުތުތަކަށް ތަބާވުން ކަށަވަރުވެގެންދާނެއެވެ. އެއާ ފްރެއިޓް އޮޕްޝަންތަކަށް ބަލާއިރު، ނައިރޯބީގައި ހުންނަ ޖޯމޯ ކެންޔާޓާ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓް (ޖޭކޭއައިއޭ) އަކީ ބައިނަލްއަގްވާމީ މުދާ އުފުލާ މައި ދޮރެވެ. ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި މަންޒިލްތަކަށް ގަވާއިދުން ދަތުރުކުރާ ގްލޯބަލް އެއާ ކާގޯ ކެރިއަރުންތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ޖޭކޭއައިއޭ އިން ލިބެނީ މޮޅު ހެންޑްލިން ފެސިލިޓީތަކާއި ލޮޖިސްޓިކަލް އޮޕަރޭޝަންތައް ރަނގަޅަށް ހިންގުމަށް ބޭނުންވާ ޒަމާނީ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ އެވެ. ކަނޑުގެ ބަނދަރުތަކުގެ ގޮތުން ބަލާއިރު، މޮމްބާސާ ބަނދަރަކީ ކެންޔާގެ ކަނޑުގެ ވިޔަފާރީގެ ޕްރައިމަރީ ގޭޓްވޭގެ ގޮތުގަ އެވެ. އިންޑިއާ ކަނޑުގެ އެއްފަރާތުގައި ސްޓްރެޓެޖިކް ގޮތެއްގައި އޮންނަ މި ސަރަހައްދަކީ ހަމައެކަނި ކެންޔާއަށް ނޫން ކަމަށާއި އަވަށްޓެރި ބިން ހިއްކާފައިވާ ޔޫގަންޑާ، ރުވާންޑާ، ދެކުނު ސޫދާން، ބުރޫންޑީ، އަދި ޑިމޮކްރެޓިކް ރިޕަބްލިކް އޮފް ކޮންގޯގެ އިރުމަތީ ސަރަހައްދުތަކަށް ވެސް ވަދެވޭނެ ތަނެކެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ސަރަހައްދީ ވިޔަފާރީގެ ގުޅުންތަކުގައި މޮމްބާސާ ބަނދަރަކީ ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ބަނދަރެކެވެ. ކެންޔާގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ބޯޑަރު ހުރަސްކޮށް ވެސް ކުރިން ދެންނެވި އަވަށްޓެރި ގައުމުތަކަށް ބިމުގެ ދަތުރުފަތުރު ކުރުމަށް މަގުފަހިކޮށްދިނުމަށް - އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރަކީ ދަތުރުފަތުރު ކުރެވޭތީ މަގުބޫލު ގޮތެކެވެ. ރަނގަޅަށް ބެލެހެއްޓިފައިވާ ހައިވޭތަކުން ނައިރޯބީ (ވެރިރަށް)، މޮމްބާސާ (އެންމެ ބޮޑު ބަނދަރު ސިޓީ)، ކިސޫމޫ (ވިކްޓޯރިއާ ލޭކްގައި އޮންނަ)، ނަކުރޫ (ދަނޑުވެރިކަމުގެ މުހިންމު މަރުކަޒެއް) ފަދަ ބޮޑެތި ސިޓީތައް ގުޅުވައިދެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ސްޓޭންޑަޑް ގޭޖް ރޭލްވޭ (އެސްޖީއާރު) ފަދަ ބޮޑެތި އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ މަޝްރޫއުތަކުގެ ތެރެއިން ކެންޔާގައި ރޭލް ދަތުރުފަތުރު އާލާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ދަނީ ކުރަމުންނެވެ. އެސްޖީއާރު އިން ފުރަތަމަ މޮމްބާސާ ބަނދަރާއި ނައިރޯބީ ގުޅުވާލި ނަމަވެސް އިތުރު އެކްސްޓެންޝަން ޕްލޭންތަކުގެ ތެރޭގައި ޔޫގަންޑާ ފަދަ އިރުމަތީ އެފްރިކާގެ އެހެން ސަރަހައްދުތައް ގުޅުވައިދިނީ ލޮޖިސްޓިކްސް އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ބޮޑު ފަސޭހައެއް ލިބޭ ގޮތަށް ގުޅިފައިވާ ރޭލްވޭ ނެޓްވޯކެއް މެދުވެރިކޮށެވެ. ކެންޔާގެ ލޮޖިސްޓިކްސް ލޭންޑްސްކޭޕްގެ ތެރޭގައި ގުދަންކުރުމުގެ ވަސީލަތްތަކާ ބެހޭގޮތުން ބުނާނަމަ - ލޮޖިސްޓިކް ކުންފުނިތަކުން ނުވަތަ ތިންވަނަ ފަރާތެއްގެ ޕްރޮވައިޑަރުން ހިންގާ އަމިއްލަ ގުދަންތައް ވެސް ނައިރޯބީ، މޮމްބާސާ އަދި އެހެނިހެން ބޮޑެތި ވިޔަފާރި މަރުކަޒުތަކުގައި ލިބެން ހުރެއެވެ. މި ގުދަންތަކުގައި ސްޓޯރޭޖް ޖާގަތަކުގެ އިތުރުން އިންވެންޓްރީ މެނޭޖްމަންޓާއި ޑިސްޓްރިބިއުޝަން ފަދަ އިތުރު ހިދުމަތްތައް ވެސް ލިބެ އެވެ. ޚުލާޞާކޮށް ދަންނަވާނަމަ ކެންޔާއިން ލޮޖިސްޓިކްސްގެ ގިނަ ގޮތްތަކެއް ލިބެން ހުރެއެވެ. ކެންޔާއަށް މުދާ ފޮނުވަން ވިސްނާއިރު، ތަޖުރިބާކާރު ފްރެއިޓް ފޯވާޑަރުން ނުވަތަ ލޮޖިސްޓިކްސް ކުންފުނިތަކާ ގުޅިގެން، ޖޯމޯ ކެންޔާޓާ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓް މެދުވެރިކޮށް އެއާ ކާގޯގެ ހިދުމަތް ބޭނުންކުރުން ނުވަތަ ކަނޑުގެ ވިޔަފާރިއަށް މޮމްބާސާ ބަނދަރުގެ ސްޓްރެޓެޖިކް ލޮކޭޝަނާއި ގުޅުން ލީވަރ ކުރުން ރަނގަޅެވެ. މީގެ އިތުރުން އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުގެ ސަބަބުން ކެންޔާގެ ތެރޭގައި ވަދެވޭނެ ގޮތް ފަހިކޮށްދޭއިރު ސްޓޭންޑަޑް ގޭޖް ރޭލްވޭ ފަދަ ރޭލް އިންފްރާސްޓްރަކްޗާގެ ސަބަބުން ސަރަހައްދީ ގުޅުން އިތުރުވެގެންދެއެވެ. އަދި ސްޓޯރޭޖް އަދި ޑިސްޓްރިބިއުޝަންގެ ބޭނުންތަކަށް މުހިއްމު ތަންތަނުގައި ވެއަރހައުސިންގ އޮޕްޝަންތައް ލިބެން ހުރެއެވެ.
ގަންނަ ފަރާތް ތަރައްޤީ ކުރުމަށް ޗެނަލްތައް

މުހިންމު ޓްރޭޑް ޝޯވތަކެއް

އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ކެންޔާއަކީ ތަފާތު ވައްތަރުގެ ވަލު ޖަނަވާރުތަކާއި، ރީތި މަންޒަރުތަކާއި، ދިރުމެއް ހުރި ސަގާފަތުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ގައުމެކެވެ. ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރީގެ މުހިންމު ހަބަކަށް ވެފައިވާއިރު، ބައިނަލްއަގްވާމީ މުހިންމު ބައެއް ގަންނަ ފަރާތްތަކާއި ޓްރޭޑް ޝޯތައް ވެސް ޝައުގުވެރިވާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. މި ލިޔުމުގައި ކެންޔާގައި ބާއްވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޗެނަލްތަކާއި ޓްރޭޑް ޝޯތަކުގެ ތެރެއިން މުހިންމު ބައެއް ޗެނަލްތައް ތަޙުޤީޤުކުރާނަމެވެ. ކެންޔާގައި މުހިންމު ބައިނަލްއަގްވާމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޗެނަލަކީ އެފްރިކާގެ އެންމެ ބޮޑު އޯޕަން އެއާ މާކެޓް ކަމަށްވާ މާސައި މާކެޓެވެ. މި މާކެޓުގައި ސަގާފީ އަތްތެރި މަސައްކަތާއި، ގަހަނާ، ހެދުން، އާޓް ޕީސް، ލޯކަލް އާޓިޒަނުން އުފައްދާ ފަރުނީޗަރ ފަދަ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި އުފެއްދުންތައް ލިބެން ހުރެއެވެ. އެއީ އެފްރިކާގެ ތަފާތު އުފެއްދުންތަކަށް ޝައުގުވެރިވާ ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން ގަންނަ ފަރާތްތައް ޝައުގުވެރިވާ ތަނެކެވެ. މާސައި މާކެޓްގެ އިތުރުން ކްރިޓިކަލް ސޯސިން ޗެނަލަކީ ނައިރޯބީ ސިޓީ މާކެޓެވެ. މި މާކެޓަކީ ލޯކަލް އަދި އިންޓަނޭޝަނަލް ސޭލަރުންނަށް ކެންޔާގެ އާޓްސް އެންޑް ކްރާފްޓްސް، އަތުން ހަދާ ގަހަނާ، ކިޓެންގޭ ނުވަތަ ކިކޯއީ ފަދަ އެފްރިކާގެ ފޮތިން ހަދާ ހެދުން ފަދަ ތަކެތި ދައްކާލުމަށް ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ކެންޔާގައި ވަކި ސިނާއަތްތަކަށް ޚާއްޞަ ޓްރޭޑް ފެއާތަކެއް ބާއްވައެވެ. ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް ހަރަކާތަކީ އެގްރިކަލްޗަރަލް ސޮސައިޓީ އޮފް ކެންޔާ (އޭއެސްކޭ) އިން އަހަރަކު އެއްފަހަރު ބާއްވާ ނައިރޯބީ އިންޓަނޭޝަނަލް ޓްރޭޑް ފެއާ އެވެ. މި ފެއާގައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ތަފާތު އުފެއްދުންތަކުގެ ތެރޭގައި ދަނޑުވެރިކަމާ ގުޅުންހުރި މެޝިނަރީ އިކުއިޕްމަންޓްތައް ނުވަތަ ކިރު ދަނޑުވެރިކަން ނުވަތަ މަދިރި ގެންގުޅުން ފަދަ ދިރޭތަކެތި ގެންގުޅުމުގެ އުކުޅުތައް ދައްކާލަ އެވެ. އެއީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ މެޝިނަރީ ހޯދުމަށް ނުވަތަ ކެންޔާގެ ދަނޑުވެރިންނާ އެކު ޕާޓްނަޝިޕް ގާއިމް ކުރަން ބޭނުންވާ ގަންނަ ފަރާތްތައް ޝައުގުވެރިވާ ތަނެކެވެ. ފާހަގަކޮށްލެވޭ އަނެއް މައުރަޒަކީ ކޮންމެ އަހަރަކު މާމާ ންގިނާ ވޯޓާފްރަންޓް ޕާކުގައި ބާއްވާ މޮމްބާސާ އިންޓަނޭޝަނަލް ޓްރޭޑް ފެއާ އެވެ. މި އިވެންޓުގައި ޓެކްސްޓައިލްސް، ފާމަސިއުޓިކަލްސް އިލެކްޓްރޯނިކްސް ދާއިރާ ފަދަ އެކި ދާއިރާތަކުގެ އުފެއްދުންތެރިން އެއްތަނެއްގައި އެމީހުންގެ އުފެއްދުންތައް ދައްކާލަނީ މި ފެއާގައި ބައިވެރިވާ އިމްޕޯޓަރސް/އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް މި ދާއިރާތަކުން އާ ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތައް ހޯދުމަށް އަމާޒުކޮށްގެންނެވެ. ކެންޔާގެ ކުރިއަރަމުން އަންނަ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގައި ފަތުރުވެރިކަމާ ގުޅުން ހުރި ގަތުމާއި ޕާޓްނަޝިޕްތަކަށް ޝައުގުވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް މެޖިކަލް ކެންޔާ ޓޫރިޒަމް އެކްސްޕޯ (އެމްކޭޓީއީ) އަށް ޒިޔާރަތް ކުރެވޭނެ އެވެ. މި އަހަރީ މައުރަޒުގައި ހޮޓެލިއަރުން ޓުއާ އޮޕަރޭޓަރުން ސަފާރީ ކުންފުނިތަކުން ޓްރެވަލް އޭޖެންޓުން ޕްރެޒެންޓް ކުރާ ޓޫރިސްޓް މަންޒިލްތަކުގެ ހިދުމަތް ރޭންޖް ލިބެން ހުރި އެހެން ޓޫރިޒަމާ ގުޅުން ހުރި ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކަށް ތަރައްގީވަމުން އަންނަ ގައުމުގެ ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރަން ޝައުގުވެރިވާ ޕޮޓެންޝަލް ކްލައިންޓުންނާ ބައްދަލު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ނައިރޯބީ އިންޓަނޭޝަނަލް ކޮންވެންޝަން ސެންޓަރު (ކޭއައިސީސީ) ގައި މުޅި އަހަރު ދުވަހު ތަފާތު ޓްރޭޑް ޝޯތަކާއި މައުރަޒުތައް ބާއްވަ އެވެ. އެއީ ކޮންސްޓްރަކްޝަން، ޓެކްނޮލޮޖީ، ފައިނޭންސް، އަދި އޮޓޯމޯބައިލް އިންޑަސްޓްރީ ފަދަ ދާއިރާތަކާ ގުޅުން ހުރި އިވެންޓްތައް ބާއްވާ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ތަނެކެވެ. ކޭއައިސީސީގައި ތަކުރާރުކޮށް ބާއްވާ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބައެއް އިވެންޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ދަ ބިގް 5 ކޮންސްޓްރަކްޓް އީސްޓް އެފްރިކާ އެކްސްޕޯ އެންޑް ފޯރަމް، ކެންޔާ މޮޓޯ ޝޯ، އަދި އީސްޓް އެފްރިކާ ކޮމް ހިމެނެ އެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ ކެންޔާއިން އެފްރިކާގެ ތަފާތު އުފެއްދުންތައް ފޯރުކޮށްދޭ މާސައި މާކެޓާއި ނައިރޯބީ ސިޓީ މާކެޓް ފަދަ މުހިންމު ބައިނަލްއަގްވާމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޗެނަލްތަކެއް ހުށަހަޅަ އެވެ. އަދި ވަކި ސިނާއަތްތަކަށް ޚިދުމަތްދޭ ނައިރޯބީ އިންޓަނޭޝަނަލް ޓްރޭޑް ފެއާ އާއި މޮމްބާސާ އިންޓަނޭޝަނަލް ޓްރޭޑް ފެއާ ފަދަ މުހިންމު ޓްރޭޑް ޝޯތައް ވެސް އެގައުމުގައި ބާއްވަ އެވެ. މީގެ އިތުރުން އެމްކޭޓީއީ ފަދަ އިވެންޓްތަކުގައި ކުރިއަރަމުން އަންނަ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާގެ ތެރޭގައި ޕާޓްނަޝިޕް ހެދުމަށް ޝައުގުވެރިވާ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ޚިދުމަތް ލިބެ އެވެ. އެންމެ ފަހުން ކޭއައިސީސީ އަކީ މުޅި އަހަރު ދުވަހު އެކި ދާއިރާތަކާ ގުޅޭ އެކިއެކި ވިޔަފާރީގެ މައުރަޒުތައް ބާއްވާ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ތަނެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރާ ތަނެކެވެ.
ކެންޔާގައި އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ސަރޗް އިންޖީނުތަކަކީ؛ 1. ގޫގުލް - www.google.co.ke ގޫގުލް އަކީ ކެންޔާގައި އެންމެ މަގުބޫލު އަދި އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ސަރޗް އިންޖީނެވެ. އެއީ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ފީޗާސްތަކެއް ފޯރުކޮށްދޭ އެއްޗަކަށް ވާއިރު، މައުލޫމާތާއި، ތަސްވީރު، ވީޑިއޯ، ޚަބަރު އާޓިކަލް އަދި އެހެނިހެން ކަންކަން ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދެއެވެ. އަދި ކެންޔާގެ ޔޫޒަރުންނަށް ހާއްސަކޮށްގެން ލޯކަލައިޒްޑް ނަތީޖާތައް ވެސް ގޫގުލް އިން ފޯރުކޮށްދެ އެވެ. 2. ބިންގް - www.bing.com ބިންގް އަކީ ކެންޔާގައި ގިނައިން ބޭނުންކުރާ އަނެއް މަޝްހޫރު ސަރޗް އިންޖީނެކެވެ. އެއީ ގޫގުލް އާއި އެއްގޮތް ފީޗާސްތަކެއް ނަމަވެސް ތަފާތު ލޭއައުޓާއި އިންޓަފޭސް އެއް އެކުލެވޭ ފީޗާސްތަކެކެވެ. އަދި ކެންޔާގެ ޔޫޒަރުންނަށް ލޮކަލައިޒްޑް ނަތީޖާތައް ވެސް ބިންގް އިން ފޯރުކޮށްދެ އެވެ. 3. ޔާހޫ - www.yahoo.com ޔާހޫ އަކީ އީމެއިލް، ނިއުސް، ފައިނޭންސް، ސްޕޯޓްސް އަޕްޑޭޓްސް، އަދި އެހެނިހެން ތަފާތު ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދޭ ސަރޗް އިންޖީނެއް އަދި ވެބް ޕޯޓަލްއެއްގެ ގޮތުގައި ހިންގާ އެމެރިކާގެ ކުންފުންޏެކެވެ. 4. ޑަކްޑަކްގޯ - ޑަކްޑަކްގޯ.ކޮމް ޑަކްޑަކްގޯ އަކީ ޕްރައިވެސީއަށް ފޯކަސް ކުރާ ސަރޗް އިންޖީނެއް ކަމަށާއި، މިއީ ޔޫޒަރުންގެ ހަރަކާތްތައް ޓްރެކް ނުކުރާ އަދި ޒާތީ މައުލޫމާތު އެއް ނުކުރާ އިންޖީނެކެވެ. އެއީ ޕާސަނަލައިޒްޑް އިޝްތިހާރުތަކެއް ނެތި އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ނުބަލާ ސަރޗް ނަތީޖާ ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. 5. ޔަންޑެކްސް - www.yandex.ru (އިނގިރޭސި ބަހުން ލިބެން ހުންނާނެ) ޔަންޑެކްސް އަކީ ރަޝިޔާގައި އުފައްދާފައިވާ ސަރޗް އިންޖީނެއް ކަމަށާއި، މެޕް، އީމެއިލް، ކްލައުޑް ސްޓޯރޭޖް ފަދަ އެކި ހިދުމަތްތަކާއެކު ފުރިހަމަ ވެބް ސަރޗިންގ ކެޕޭސިޓީތައް ފޯރުކޮށްދޭ އިންޖީނެކެވެ. 6. ނިއެރީ ކައުންޓީގެ އީ-ޕޯޓަލް - nyeri.go.ke (ނިއެރީ ކައުންޓީގެ ތެރޭގައި ލޯކަލް ސަރޗްތަކަށް) ނިއެރީ ކައުންޓީގެ އީ-ޕޯޓަލްގައި ބޮޑަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ ކެންޔާގެ ތެރޭގައި ތިބި ނިއެރީ ކައުންޓީގެ ރައްޔިތުންނަށް ޚާއްޞަކޮށް ލޮކަލައިޒްޑް ރިސޯސްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ. މިއީ ކެންޔާގައި އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ބައެއް ސަރޗް އިންޖީނުތަކެއް ނަމަވެސް ވަކިވަކި ފަރުދުންގެ އިސްތިގުލާލާއި ޝަރުތުތަކަށް ބަލާއިރު ސަރަހައްދަށް ނުވަތަ ނިޝް އަށް ޚާއްޞަ އެހެން ގޮތްތައް ވެސް ހުރެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

ބޮޑެތި ރީނދޫ ޞަފްޙާތަކެވެ

އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ކެންޔާގައި މުޅި ގައުމުގައި ވިޔަފާރިތަކާއި ހިދުމަތްތައް ހޯދުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަދު ޔެލޯ ޕޭޖްސް ޑައިރެކްޓަރީތަކެއް ހުރެ އެވެ. މިއީ ކެންޔާގެ ބޮޑެތި ޔެލޯ ޕޭޖްތަކުގެ ބައެއް ވެބްސައިޓްތަކާއެކު އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓްތަކެވެ. 1. ކެންޔާ ބިޒްނަސް ޑައިރެކްޓަރީ (https://www.businesslist.co.ke/): މި ޑައިރެކްޓަރީގައި ކެންޔާގެ އެކި ވިޔަފާރިތަކުގެ ފުރިހަމަ ލިސްޓެއް ލިޔެފައިވެއެވެ. އެއީ ދަނޑުވެރިކަމާއި، އިމާރާތްކުރުމާއި، މެހެމާންދާރީއާއި، ސިއްހަތާއި، އުފެއްދުންތެރިކަމާއި، ދަތުރުފަތުރާއި، އަދި އެހެނިހެން ދާއިރާތައް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ. 2. ޔެލޯ ކެންޔާ (https://www.yello.co.ke/): ޔެލޯ ކެންޔާ އިން ތައުލީމީ، މާލީ ހިދުމަތް، ރިއަލް އެސްޓޭޓް، ފަތުރުވެރިކަން، މުވާސަލާތީ ދާއިރާ، އަދި އެހެނިހެން އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ ވިޔަފާރި ލިސްޓިންގްސްގެ ފުޅާ ކޮލެކްޝަނެއް ލިބެން ހުރެއެވެ. 3. ފިންޑިޓް 365 (https://findit-365.com/): ފިންޑިޓް 365 އަކީ ކެންޔާގެ މަޝްހޫރު އަނެއް ޔެލޯ ޕޭޖްސް ޑައިރެކްޓަރީއެއް ކަމަށާއި، މި ޑައިރެކްޓަރީގައި ކެޓަގަރީ ނުވަތަ ލޮކޭޝަނަށް ބަލައިގެން ވިޔަފާރިތައް ހޯދައިލެވޭނެ ކަމަށެވެ. އެއީ ރެސްޓޯރެންޓްތަކާއި ހޮޓަލްތަކާއި އެކޮމޮޑޭޝަން އޮޕްޝަންތަކާއި ފިހާރަތަކާއި ރީޓެއިލް ފިހާރަތަކުގެ އިތުރުން ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކުގެ ލިސްޓިންގްސް އެވެ. 4. މައިގައިޑް ކެންޔާ (https://www.myguidekenya.com/): މައިގައިޑް ކެންޔާ އިން ލޯކަލް ވިޔަފާރިތަކުގެ ފުރިހަމަ ލިސްޓިންގއެއް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ އިތުރުން މުޅި ރާއްޖޭގައި ހިނގާ ފަތުރުވެރިންގެ ޝައުގުވެރިކަން ހުންނަ ތަންތަނާއި އިވެންޓްތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ވެސް ލިބެ އެވެ. 5. ބިޒްނަސް ޑައިރެކްޓަރީ-ކޭ ބިޒްނެޓް (http://bizpages.ke./): ކޭއީ ބިޒްނެޓަކީ އޮޓޯމޯޓިވް އިންޑަސްޓްރީގެ ޕާޓްސް އެންޑް ސާވިސަސް ފަދަ އެކި ދާއިރާތަކުގައި ހިންގާ ކެންޔާގެ ކުންފުނިތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ އޮންލައިން ޑައިރެކްޓަރީއެކެވެ؛ ކޮންސްޓްރަކްޝަން ކުންފުނިތައް؛ ސާފުކުރުމުގެ ހިދުމަތް؛ ކޮމްޕިއުޓަރުގެ ހިދުމަތްތައް؛ ފައިނޭންޝަލް ކޮންސަލްޓަންޓުންނާއި އެހެނިހެން ގިނަ ކްލަސިފައިޑް ވިޔަފާރީގެ ދާއިރާތަކުންނެވެ. 6. ދަ ސްޓާ ކްލަސިފައިޑްސް - ސާވިސަސް ޑައިރެކްޓަރީ (https://www.the-starclassifieds.com/services-directory/) 7.ސަރަޕްލާސްޓް ޔެލޯ ޕޭޖްސް - ނައިރޯބީ ބިޒްނަސް ގައިޑް: ސަރަޕްލާސްޓަކީ މުޅި ނައިރޯބީ ސިޓީގައި އޮންލައިންކޮށް އަދި ފިޒިކަލީ ވެސް ލިބެން ހުރި އެންމެ ދުވަސްވީ ޔެލޯ ޕޭޖްސް ޑައިރެކްޓަރީތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޑައިރެކްޓަރީ އެވެ .(http//0770488579.ސީއޯ). މި ޔެލޯ ޕޭޖްތަކުން ކެންޔާގެ އެކި ވިޔަފާރިތަކަށް ގުޅޭނެ މައުލޫމާތާއި އެޑްރެސް އަދި ހިދުމަތްތައް ހޯދުމަށް ފަސޭހަ ގޮތެކެވެ. އެއީ އޮންލައިންކޮށް އެކްސެސް ކުރެވޭ، ގަވާއިދުން އަޕްޑޭޓް ކުރެވޭ އަދި ލޯކަލް ވިޔަފާރިތަކާ ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރަން ބޭނުންވާ ލޯކަލް ރައްޔިތުންނާއި ފަތުރުވެރިންނަށް ވެސް ބޭނުންތެރި ވަސީލަތްތަކެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރެވޭ ތަންތަނެވެ.

ވިޔަފާރީގެ ބޮޑެތި ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ކެންޔާގައި ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތައް ވަރަށް ހަލުވިކަމާއެކު ކުރިއަރަމުން އަންނަ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. މިއީ ކެންޔާގެ މައިގަނޑު ބައެއް އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކާއި އެތަންތަނުގެ ވެބްސައިޓްތަކެވެ. 1. ޖުމިއާ: ޖޫމިއާ އަކީ ކެންޔާގެ ލީޑިން އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޕްލެޓްފޯމް ކަމަށާއި އެ ޕްލެޓްފޯމްގައި އިލެކްޓްރޯނިކްސް، ފެޝަން، ބިއުޓީ ޕްރޮޑަކްޓްސް، އަދި ގްރޮސެރީސް ފަދަ ގިނަ އުފެއްދުންތަކެއް ލިބެން ހުންނަ ކަމަށެވެ. ވެބްސައިޓް: www.jumia.co.ke އެވެ 2. ކިލިމަލް: ކިލިމަލް އަކީ ކެންޔާގައި އިލެކްޓްރޯނިކްސް، ގޭތެރޭގެ ސާމާނު، ހެދުން، އަދި ރީތިވުމަށް ބޭނުންކުރާ ތަކެތި ފަދަ ތަފާތު އުފެއްދުންތައް ފޯރުކޮށްދޭ ކެންޔާގެ މަގުބޫލު އަނެއް އޮންލައިން ޝޮޕިން ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. ވެބްސައިޓް: www.kilimall.co.ke އެވެ 3. މަސޯކޯ ބައި ސަފާރިކޮމް: މަސޯކޯ އަކީ ކެންޔާގެ ލީޑިން މޯބައިލް ނެޓްވޯކް އޮޕަރޭޓަރެއް ކަމަށްވާ ސަފާރިކޮމް އިން ތައާރަފްކުރި އޮންލައިން ރީޓެއިލް ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. އެ ކުންފުނީގެ ވެބްސައިޓުގައި އިލެކްޓްރޯނިކްސް، ފެޝަން އެކްސެސަރީޒް، ފަރުނީޗަރު، އަދި އެހެނިހެން އުފެއްދުންތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ތަފާތު ޕްރޮޑަކްޓް ކެޓަގަރީތައް ލިބެން ހުރެ އެވެ. ވެބްސައިޓް: masoko.com އެވެ 4. ޕިޖިއާމޭ: ޕިޖިއާމޭ އަކީ ކެންޔާގެ އެންމެ ދުވަސްވީ ކްލަސިފައިޑް އަދި އީ-ކޮމާސް ވެބްސައިޓްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ވެބްސައިޓެވެ. ވެބްސައިޓް: www.pigiame.co.ke އެވެ 5. ޒިޑިޝާ ޕްލަސް+: ޒިޑިޝާ ޕްލަސް+ އަކީ އެންޑްރޮއިޑް ފޯނުތަކަށް ސީދާ އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓް ނުވަތަ އެޕް ބެސްޓް އިންޓަފޭސް މެދުވެރިކޮށް އަތުން ހަދާފައިވާ ކްރާފްޓްތަކާއި އާޓިޒަނަލް މުދާ ފަދަ ޔުނިކް ލޯކަލް ކެންޔާ ޕްރޮޑަކްޓްތައް ހުށަހަޅާ ސޭލަރުންނާ ގުޅުވައިދޭ އާ ވާޗުއަލް މާކެޓް ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. 6.ޓްވިގާ ފުޑްސް:ޓްވިގާ ފުޑްސްގެ އަމާޒަކީ ދަނޑުވެރިންނަށް ވަރަށް ބޭނުންވާ ސްޓްރަކްޗަރޑް މާކެޓްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ އިތުރުން ކުދި ވިޔަފާރިވެރިންގެ ހަރަދު ކުޑަކުރުމަށް ޑިމާންޑް އެއްކޮށްލުމެވެ. މިއީ ކެންޔާގެ ޑިޖިޓަލް ލޭންޑްސްކޭޕްގެ ތެރޭގައި އޮންލައިން ޝޮޕިން ތަޖުރިބާތައް ކުރިއެރުމަށް ބާރުއަޅާ އުފެދިފައިވާ އެހެން ގިނަ އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަދު މިސާލުތަކެކެވެ. މި ވެބްސައިޓްތަކަށް ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެ ކަމުން މި ޕްލެޓްފޯމްތަކުން އެއްވެސް އެއްޗެއް ގަތުމުގެ ކުރިން ނުވަތަ ސުވާލު ކުރުމުގެ ކުރިން އަބަދުވެސް އެންމެ ފަހުގެ މައުލޫމާތު ހޯދުމަކީ ރަނގަޅު ކަމެއްކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ.

ބޮޑެތި ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެއް ކަމަށްވާ ކެންޔާގައި މިދިޔަ އަހަރުތަކުގައި ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތައް ބޭނުންކުރުމުގައި ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ލިބިފައިވެ އެވެ. ނެޓްވޯކިން އިން ފެށިގެން ވިޔަފާރި ޕްރޮމޯޓް ކުރުމާ ހަމައަށް އެކި ކަންކަމުގައި ކެންޔާގެ ރައްޔިތުން ގިނައިން ބޭނުންކުރާ މަޝްހޫރު ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މި ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން ބައެއް ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ވެބްސައިޓް އެޑްރެސްތަކާއެކު ލިސްޓެއް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. ފޭސްބުކް (www.facebook.com): ކެންޔާގައި މިހާތަނަށް އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމަކީ ފޭސްބުކް އެވެ. އެއީ ރައްޓެހިންނާއި އާއިލާއާ ގުޅުމާއި، އަޕްޑޭޓްތަކާއި ފޮޓޯތަކާއި ވީޑިއޯތައް ހިއްސާކުރުމާއި، ޝައުގުވެރިކަން ނުވަތަ ގުޅުންތަކަށް ބަލައިގެން ގްރޫޕްތަކާއި ޕޭޖްތަކުގައި ބައިވެރިވުން ފަދަ ފީޗާސްތައް ޔޫޒަރުންނަށް ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. 2. ޓްވިޓަރ (www.twitter.com): ޓްވިޓަރ އަކީ ކެންޔާގައި ގިނައިން ބޭނުންކުރާ އަނެއް މަޝްހޫރު ސޯޝަލް ނެޓްވޯކިންގ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. އެއީ "ޓްވީޓް" ކިޔާ ކުރު މެސެޖުތައް ޕޯސްޓްކޮށް މުއާމަލާތް ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭ ގޮތަށެވެ. ކެންޔާގެ މީހުން ޓްވިޓާ ބޭނުންކުރަނީ ޚަބަރުތަކުގެ އަޕްޑޭޓްތައް ހޯދުމާއި، ޚިޔާލު/ޚިޔާލުތައް ހިއްސާކުރުމާއި، އިންފްލޫއެންސަރުން/މަޝްހޫރު ފަރާތްތައް/ސިޔާސީ މީހުން ފޮލޯކުރުމަށެވެ. 3. އިންސްޓަގްރާމް (www.instagram.com): ފޮޓޯއާއި ވީޑިއޯ މެދުވެރިކޮށް ވިޝުއަލް ކޮންޓެންޓް ހިއްސާކުރުމަށް ފޯކަސް ކުރުމުން ކެންޔާގެ ޒުވާނުންނާއި ވިޔަފާރިވެރިންގެ މެދުގައި އިންސްޓަގްރާމް އިން އިންތިހާއަށް މަގުބޫލުކަން ލިބިފައިވެއެވެ. ޔޫޒަރުންނަށް އެމީހުންގެ ކްރިއޭޓިވް ކޮންޓެންޓް ހިއްސާ ކުރެވޭއިރު އެހެން މީހުންނާ ވެސް ގުޅިގެން އުޅެވޭނެ އެވެ. 4. ލިންކްޑްއިން (www.linkedin.com): ލިންކްޑްއިން އަކީ އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރަނީ ހުނަރު/ތަޖުރިބާ/ބެކްގްރައުންޑް މައުލޫމާތު ފާހަގަކޮށްދޭ ޕްރޮފެޝަނަލް ޕްރޮފައިލްތައް އުފައްދައިގެން ނެޓްވޯކް ނުވަތަ ވަޒީފާގެ ފުރުސަތުތައް ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރާ ޕްރޮފެޝަނަލުން/ވިޔަފާރިތަކުންނެވެ. 5. ވަޓްސްއެޕް (www.whatsapp.com): ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި މުހިންމު ގޮތެއްގައި މެސެޖިން އެޕް އެއް ނަމަވެސް، ހިލޭ މެސެޖިން/ކޯލިން ފީޗާސް އަށް ފަރުދުންނާއި ވިޔަފާރިތަކުގެ މެދުގައި ވެސް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ބޭނުން ކުރެވޭތީ، ކެންޔާގައި ވަޓްސްއެޕް އަކީ މުހިންމު މުވާސަލާތީ ވަސީލަތެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. 6.ވައިބަރ(www.viber.com)-މިއީ ކެންޔާގެ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި މަގުބޫލު އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ އަނެއް އިންސްޓޭންޓް މެސެޖިން އެޕް ކަމުން ވައިފައި ނުވަތަ ޑޭޓާ ކަނެކްޝަން މެދުވެރިކޮށް ހިލޭ ކޯލް/ޓެކްސްޓް/މެސެޖިން ކުރެވޭނެ އެވެ. 7.ޓިކްޓޮކް(www.tiktok.com)- ކެންޔާގެ ޒުވާނުން ފޯރިއާއެކު ހުނަރު/ހުނަރު/މަޖާ ހާދިސާތައް ދައްކުވައިދޭ ކުރު ފޯމް ވީޑިއޯތައް އުފެއްދުމުގައި ޓިކްޓޮކްގެ މަގުބޫލުކަން ފަހަކަށް އައިސް ވަނީ އިތުރުވެފަ އެވެ. 8.ސްކައިޕް(www.skype.com)-ސްކައިޕް އަކީ ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ވީޑިއޯ އަދި ވޮއިސް ކޯލް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ އެއްޗެކެވެ. ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުވާޞަލާތު ކުރުމަށް ނުވަތަ ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ތިބި އާއިލާ/ރައްޓެހިންނާ ގުޅުމަށް ކެންޔާގައި މަގުބޫލު އެއްޗެކެވެ. 9.ޔޫޓިއުބް(www.youtube.com)-ކެންޔާގައި ޔޫޓިއުބްގައި ކޮންޓެންޓް ކްރިއޭޓަރުންގެ ކުރިއަރަމުން އަންނަ ކޮމިއުނިޓީއެއް އޮންނައިރު، ވްލޮގް، މިއުޒިކް، ތައުލީމީ ވީޑިއޯ، ކޮމެޑީ ސްކިޓްތަކުން ފެށިގެން ޑޮކިއުމެންޓްރީ ސްޓައިލްގެ ފިލްމު އުފެއްދުމާ ހަމައަށް ތަފާތު ކޮންޓެންޓް އުފައްދަ އެވެ. 10.ސްނެޕްޗެޓް(www.snapchat.com)-ސްނެޕްޗެޓް އިން ކެންޔާގެ ޔޫޒަރުންނަށް ފިލްޓަރސް/ފޭސް-ސްވޮޕްސް/ސްޓޯރީސް ފަދަ އިންޓަރެކްޓިވް ފީޗާސްތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. އާ ޕްލެޓްފޯމްތައް އުފެދުމުން ނުވަތަ މިހާރު ހުރި ޕްލެޓްފޯމްތަކަށް ލޯބި ގެއްލިގެން ދިއުމުން ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް މި ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ މަގުބޫލުކަމާއި ބޭނުންކުރުން ބަދަލުވެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

ސިނާއަތުގެ ބޮޑެތި ޖަމިއްޔާތަކެވެ

ކެންޔާގައި އެގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ތަރައްގީގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ބޮޑެތި ސިނާއަތުގެ ޖަމިއްޔާތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މި ޖަމިއްޔާތަކުން އެކި ދާއިރާތަކަށް ފޯކަސްކޮށް، އެއްބާރުލުން ދިނުން ކުރިއެރުވުމާއި، ސަޕޯޓް ސާވިސް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، މެމްބަރުންނަށް ފައިދާހުރި ސިޔާސަތުތަކަށް ވަކާލާތުކޮށް، އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ މަސްލަހަތު ކުރިއެރުވުމަށް މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. މިއީ ކެންޔާގެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ސިނާއަތުގެ ޖަމިއްޔާތަކެވެ. 1. ކެންޔާ އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މެނުފެކްޗަރސް (ކޭއޭއެމް) - މި ޖަމިއްޔާއަކީ ކެންޔާގެ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާ ތަމްސީލުކުރާ ޖަމިއްޔާއެއް ކަމަށާއި، މި ޖަމިއްޔާގެ މަޤްޞަދަކީ ވާދަވެރިކަމާއި، އާ އުފެއްދުންތަކާއި، ސިނާޢަތުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ކުރިއެރުން ކުރިއެރުވުމެވެ. ވެބްސައިޓް: https://www.kam.co.ke/ 2. ފެޑެރޭޝަން އޮފް ކެންޔާ އެމްޕްލޯޔަރސް (އެފްކޭއީ) - އެފްކޭއީ އަކީ ކެންޔާގެ ހުރިހާ ދާއިރާއެއްގައި ވަޒީފާދޭ ފަރާތްތަކުގެ މަސްލަހަތު ތަމްސީލުކުރާ ކުންފުންޏެކެވެ. އެއީ ސިޔާސަތު ވަކާލާތުކުރުމާއި، ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑިންގ ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގުމާއި، ލޭބަރ އާއި ގުޅުންހުރި ކަންކަމުގައި މެމްބަރުންނަށް ލަފާދިނުމެވެ. ވެބްސައިޓް: https://www.fke-kenya.org/ 3. ކެންޔާ ނޭޝަނަލް ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ (ކޭއެންސީސީއައި) - ކެންޔާގެ ހުރިހާ ދާއިރާއަކުން ވިޔަފާރިއާއި، އިންވެސްޓްމަންޓް ފުރުސަތުތަކާއި، ވިޔަފާރިވެރިކަން ކުރިއެރުވައިގެން ވިޔަފާރިތަކަށް އެހީތެރިވެދެއެވެ. ވެބްސައިޓް: http://kenyachamber.or.ke/ 4. އިންފޮމޭޝަން ކޮމިއުނިކޭޝަން ޓެކްނޮލޮޖީ އެސޯސިއޭޝަން އޮފް ކެންޔާ (އައިސީޓީއޭކޭ) - އައިސީޓީއޭކޭ އަކީ ނެޓްވޯކިންގ ފޯރަމްތަކާއި، ޕްރޮފެޝަނަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، ވަކާލާތުކުރުމުގެ މަސައްކަތްތަކުގެ ތެރެއިން އިންފޮމޭޝަން ކޮމިއުނިކޭޝަން ޓެކްނޮލޮޖީ ކުރިއެރުވުމުގައި ބައިވެރިވާ ކުންފުންޏެކެވެ. ވެބްސައިޓް: http://ictak.or.ke/ 5. އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޝަން ކައުންސިލް (އީޕީސީ) - އީޕީސީން ފޯކަސް ކުރަނީ މާކެޓް ރިސާޗް އެނަލިސިސް، ޓްރޭޑް ފެއާތަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް މަގުފަހިކޮށްދިނުމާއި، އެކްސްޕޯޓް ޓްރޭނިންގ ޕްރޮގްރާމްތައް ފަދަ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާކެޓްތަކަށް ކެންޔާގެ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޓްކުރުމަށެވެ. ވެބްސައިޓް: https://epc.go.ke/ . ވެބްސައިޓް: https://ask.co.ke/ މިއީ މަދު މިސާލުތަކެކެވެ؛ ކެންޔާގެ އެކި ދާއިރާތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ އިތުރު އެތައް ސިނާއީ ޖަމިއްޔާތަކެއް އެބަހުރި ކަމަށްވާ ދަ ޓޫރިޒަމް ފެޑެރޭޝަން ފަދަ ޓޫރިޒަމް/މެހެމާންދާރީއާ ގުޅުންހުރި ޖަމިއްޔާތައް ނުވަތަ ކެންޔާ ބޭންކަރސް އެސޯސިއޭޝަން ފަދަ ބޭންކިން/ފައިނޭންޝަލް އިންސްޓިޓިއުޝަންތަކުގެ ޖަމިއްޔާތަކެވެ. ކޮންމެ ސިނާއަތަކީ ވެސް ވަކި ސިނާއަތަކަށް ހިދުމަތްކޮށް، އެ ސިނާއަތެއްގެ ތަރައްގީ އިތުރުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރާ އެއްޗެކެވެ.

ވިޔަފާރިއާއި ވިޔަފާރީގެ ވެބްސައިޓްތަކެވެ

ކެންޔާގައި އެކި ދާއިރާތަކާއި ފުރުސަތުތަކުގެ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ އިގްތިސާދީ އަދި ވިޔަފާރީގެ ބައެއް ވެބްސައިޓްތައް އެބަހުއްޓެވެ. ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބައެއް ވެބްސައިޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ؛ 1. ކެންޔާ އިންވެސްޓްމަންޓް އޮތޯރިޓީ (ކެންއިންވެސްޓް) - އެއީ ކެންޔާގައި އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޕްރޮމޯޓް ކުރުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ ސަރުކާރުގެ އިދާރާއެކެވެ. މި ވެބްސައިޓުގައި އިންވެސްޓްމަންޓް ކްލައިމެޓާއި، ދާއިރާތަކާއި، އިންސެންޓިވްތަކާއި، ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމުގެ އުސޫލުތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ލިބިގެންދެއެވެ. ވެބްސައިޓް: www.investmentkenya.com އެވެ 2. އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޝަން ކައުންސިލް (އީޕީސީ) - އީޕީސީން ކެންޔާގެ އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޓް ކުރަނީ ލޯކަލް ވިޔަފާރިތަކަށް އެމީހުންގެ އުފެއްދުންތަކާއި ހިދުމަތްތައް ބައިނަލްއަގްވާމީ ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދީގެންނެވެ. މި ވެބްސައިޓުގައި އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޝަން ޕްރޮގްރާމްތަކާއި މާކެޓް އިންޓެލިޖެންސް ރިޕޯޓްތަކާއި ވިޔަފާރީގެ އިވެންޓްތަކާއި ފައިސާ ހޯދުމުގެ ފުރުސަތުތައް ހިމެނެ އެވެ. ވެބްސައިޓް: www.epckenya.org އެވެ 3. ކެންޔާ ނޭޝަނަލް ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ (ކޭއެންސީސީއައި) - މިއީ ކެންޔާގެ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުގެ ކުންފުނިތައް ތަމްސީލުކުރާ މެމްބަޝިޕް ޖަމިއްޔާއެކެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓުން ވިޔަފާރީގެ ވަސީލަތްތަކާއި، ނެޓްވޯކިން އިވެންޓްތަކާއި، ޓްރޭޑް މިޝަންތަކުގެ މައުލޫމާތާއި، ޕޮލިސީ އެޑްވޮކޭޝަން ހަރަކާތްތަކުގެ އަޕްޑޭޓްތައް ލިބެން ހުރެއެވެ. ވެބްސައިޓް: www.nationalchamberkenya.com އެވެ 4. އީސްޓް އެފްރިކަން ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އިންޑަސްޓްރީ އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ (އީއޭސީސީއައިއޭ) - އީއޭސީސީއައިއޭ އިން ކެންޔާ ހިމެނޭ ގޮތަށް އިރުމަތީ އެފްރިކާގެ ޤައުމުތަކުގެ މެދުގައި އެއްބާރުލުން ދިނުން ކުރިއެރުވައިގެން ސަރަހައްދީ ވިޔަފާރިއަށް މަގުފަހިކޮށްދެއެވެ. މި ވެބްސައިޓުގައި ބޯޑަރު ހުރަސްކޮށް ވިޔަފާރި ފަސޭހަކުރުމުގެ މަސައްކަތްތަކާ ގުޅޭ ޚަބަރުތަކުގެ އަޕްޑޭޓްތައް ހިމެނެ އެވެ. ވެބްސައިޓް: www.eastafricanchamber.org އެވެ 5. ނައިރޯބީ ސެކިއުރިޓީޒް އެކްސްޗޭންޖް (އެންއެސްއީ) - އެންއެސްއީ އަކީ ކެންޔާގެ ޕްރައިމަރީ ސްޓޮކް އެކްސްޗޭންޖެވެ. ވެބްސައިޓް: www.nse.co.ke 6. ސެންޓްރަލް ބޭންކް އޮފް ކެންޔާ (ސީބީކޭ) - ސީބީކޭގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓުން ދުވާލަކު އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓާއި މަނިޓަރީ ޕޮލިސީ ސްޓޭޓްމަންޓްތަކާއި ބޭންކިން ސެކްޓަރ ރެގިއުލޭޓަރުގެ ރިޕޯޓްތައް ފަދަ ފައިނޭންޝަލް މާކެޓްތަކުގެ ޑޭޓާ ލިބެން ހުރެއެވެ. ވެބްސައިޓް: www.centralbank.go.ke އެވެ 7.ކެންޔާ ޕޯޓްސް އޮތޯރިޓީ- އެއީ ކެންޔާގެ ތެރޭގައިވާ ހުރިހާ ބަނދަރުތަކެއް ބެލެހެއްޓުމަށް މެންޑޭޓް ކުރެވިފައިވާ ސްޓޭޓް ކޯޕަރޭޝަނެކެވެ؛ މޮމްބާސާ ބަނދަރަކީ އޭގެ ޕްރިންސިޕަލް ސީޕޯޓަކަށް ވުމުންނެވެ.އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓުގައި ބަނދަރު ޓެރިފް،ޓެންޑަރސް އަދި ޝިޕިންގ ޝެޑިއުލްތައް ހިމެނެއެވެ ވެބްސައިޓް: www.kpa.co.ke މި ވެބްސައިޓްތަކަކީ ކެންޔާގައި ވިޔަފާރި ނުވަތަ އިންވެސްޓްމަންޓް ހަރަކާތްތައް ހިންގަން ބޭނުންވާ ލޯކަލް އަދި އިންޓަނޭޝަނަލް ވިޔަފާރިތަކަށް އަގުހުރި ވަސީލަތްތަކެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތްކުރާ ވެބްސައިޓްތަކެކެވެ.

ޓްރޭޑް ޑޭޓާ ކިއުއަރީ ވެބްސައިޓްތަކެވެ

ކެންޔާއަށް ޓްރޭޑް ޑޭޓާ އިންކުއަރީ ކުރާ ބައެއް ވެބްސައިޓްތައް އެބަހުއްޓެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ޔޫ.އާރް.އެލް އާއި އެކު ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. ކެންޔާ ޓްރޭޑްނެޓް ސިސްޓަމް: މިއީ ކެންޔާގައި އިމްޕޯޓް، އެކްސްޕޯޓް، އަދި ކަސްޓަމްސް ޕްރޮސީޖަރސް އާއި ބެހޭ ފުރިހަމަ ވިޔަފާރީގެ މައުލޫމާތާއި މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. ވެބްސައިޓް: https://www.kenyatradenet.go.ke/ 2. ޓްރޭޑް މެޕް: އިންޓަނޭޝަނަލް ޓްރޭޑް ސެންޓަރ (އައިޓީސީ) އިން ބެލެހެއްޓޭ ވެބްސައިޓެއް ކަމަށާއި، މިއީ ކެންޔާގެ ވިޔަފާރީގެ ތަފްސީލީ ތަފާސްހިސާބުތަކާއި މާކެޓް އެނަލިސިސްތައް ހިމެނޭ ވެބްސައިޓެކެވެ. ވެބްސައިޓް: https://www.trademap.org/ 3. އދ. ވެބްސައިޓް: http://comtrade.un.org/ 4. ކެންޔާ ނޭޝަނަލް ބިއުރޯ އޮފް ސްޓެޓިސްޓިކްސް (ކޭއެންބީއެސް): ކެންޔާގެ އިޤްތިޞާދުގެ އެކި ދާއިރާތަކުގެ ތަފާސްހިސާބުތަކުގެ މަޢުލޫމާތު، ބޭރުގެ ވިޔަފާރި ހިމެނޭ ގޮތަށް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. ވެބްސައިޓް: https://www.knbs.or.ke/ 5. ވޯލްޑް ބޭންކް އޯޕަން ޑޭޓާ - ވޯލްޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އިންޑިކޭޓަރސް (ޑަބްލިޔުޑީއައި): ކެންޔާއަށް ވިޔަފާރިއާ ގުޅުންހުރި އިންޑިކޭޓަރސް ހިމެނޭ ގޮތަށް ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކަށް ފުޅާ އިޤްތިޞާދީ ޑޭޓާ ފޯރުކޮށްދެއެވެ. ވެބްސައިޓް: https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators އިމްޕޯޓް، އެކްސްޕޯޓް، ޓެރިފް، އަދި ކެންޔާގެ ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރީގެ ހަރަކާތްތަކާ ބެހޭ ޞައްޙަ އަދި ޒަމާނީ ވިޔަފާރީގެ މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް މި ވެބްސައިޓްތަކަށް ޒިޔާރަތް ކުރުމަށް ލަފާދެއެވެ.

ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

ކެންޔާއަކީ އިރުމަތީ އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެއް ކަމަށާއި، ކުންފުނިތަކަށް ގުޅުމާއި، ނެޓްވޯކްކުރުމާއި، ވިޔަފާރި ކުރުމަށް ބިޒްނަސް ޓު ބިޒްނަސް (ބީ2ބީ) ގެ ބައެއް ޕްލެޓްފޯމްތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. މިއީ ކެންޔާގެ ބައެއް ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ވެބްސައިޓް ޔޫއާރްއެލްތަކާއެކުގައެވެ. 1. ޓްރޭޑްހޯލްޑިންގ.ކޮމް (https://www.tradeholding.com): މިއީ ކެންޔާގެ ވިޔަފާރިތައް ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގަންނަ ފަރާތްތަކާއި ސަޕްލައި ކުރާ ފަރާތްތަކާ ގުޅުވައިދޭ އޮންލައިން ބީ2ބީ މާކެޓްޕްލޭސްއެކެވެ. ކުންފުނިތަކަށް ޕްރޮފައިލް އުފައްދައި، ޕްރޮޑަކްޓް/ސާވިސް ޕޯސްޓްކޮށް، ޕޮޓެންޝަލް ޓްރޭޑިން ޕާޓްނަރުން ހޯދައިލެވޭނެ އެވެ. 2. ExportersIndia.com (https://www.exportersindia.com): މި ޕްލެޓްފޯމްގެ ސަބަބުން ކެންޔާގެ އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް އެމީހުންގެ އުފެއްދުންތައް ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ދައްކާލެވޭނެއެވެ. ވިޔަފާރިތަކަށް ދަނޑުވެރިކަން، ޓެކްސްޓައިލްސް، މެޝިނަރީ ފަދަ އެކި ކެޓަގަރީތަކުގެ ދަށުން އެމީހުންގެ ހުށަހެޅުންތައް ލިސްޓްކުރެވޭނީ، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގަންނަ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެންނެވެ. 3. Ec21.com (https://www.ec21.com): EC21 އަކީ ކެންޔާގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގެ ކުންފުނިތަކާއެކު ވިޔަފާރި ކުރެވޭނެ ގްލޯބަލް ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. އެއީ ކުންފުނީގެ ޕްރޮފައިލްތަކާއި އިންކުއަރީ މެނޭޖްމަންޓް ފަދަ ފީޗާސްތަކާއެކު ޕްރޮޑަކްޓް ކެޓަގަރީތަކުގެ ފުޅާ ދާއިރާއެއް ފޯރުކޮށްދޭ ތަނެކެވެ. 4. އެފްރިންޑެކްސް ޑޮޓްކޮމް (http://kenya.afrindex.com): އެފްރިންޑެކްސް އިން ކެންޔާ ހިމެނޭ ގޮތަށް އެފްރިކާގެ އެކި ޤައުމުތަކުގެ ފުރިހަމަ ބިޒްނަސް ޑައިރެކްޓަރީއެއް ލިބެން ހުރެއެވެ. އެއީ ވިޔަފާރިތަކަށް އިންޑަސްޓްރީ ކެޓަގަރީ ނުވަތަ ކީވޯޑް ސަރޗް އަށް ބަލައިގެން ސަޕްލައި ކުރާ ފަރާތްތައް ނުވަތަ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތައް ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭ ގޮތަށެވެ. 5. އެކްސްޕޯޓަރުން.އެސްޖީ - ސޯސް ގްލޯބަލީ! ގްލޯބަލްކޮށް ވިއްކާ! +65 6349 1911: އެހެން ޕްލެޓްފޯމްތަކާ އެއްގޮތަށް އެކްސްޕޯޓަރސް.އެސްޖީ އިން ކެންޔާގެ އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގަންނަ ފަރާތްތަކާ ގުޅުމަށް އެހީތެރިވެދެނީ އެ ކުންފުނީގެ އޮންލައިން ޕޯޓަލް މެދުވެރިކޮށެވެ. 6. ބިޒްވައިބް - ދުނިޔޭގެ އެންމެ މަތީ އިމްޕޯޓަރުންނާއި އެކްސްޕޯޓަރުންނާ ގުޅުން: ބިޒްވައިބް އިން ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި އިމްޕޯޓް-އެކްސްޕޯޓް ކުންފުނިތަކުގެ ފުޅާ ޑޭޓާބޭސްއެއް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. މިއީ ކެންޔާގައި އެގައުމުގެ އެކި ސިނާއަތްތަކުގައި ހިންގާ ވިޔަފާރިތަކަށް އެތެރޭގެ އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރިއަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ އެތައް ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކެއްގެ މަދު މިސާލުތަކެކެވެ.
//