More

TogTok

މައި މާކެޓްތަކެވެ
right
ޤައުމުގެ އޯވަރވިއު
ރަސްމީކޮށް ރިޕަބްލިކް އޮފް ސޫދާންގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. އުތުރުން މިސްރު، އިރުމަތީގައި އިތިއޮޕިއާ އާއި އެރިޓްރިއާ، ދެކުނުން ދެކުނު ސޫދާން، ހުޅަނގު ދެކުނުން ސެންޓްރަލް އެފްރިކަން ރިޕަބްލިކް، ހުޅަނގަށް ޗޭޑް އަދި ހުޅަނގު އުތުރުން ލީބިޔާ ފަދަ ބައެއް ގައުމުތަކާ ބޯޑަރުތައް ހިއްސާކުރެއެވެ. 40 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮންނަ ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ޤައުމެވެ. އޭގެ ވެރިރަށް ޚާރްޠޫމް އެވެ. އެތައް ހާސް އަހަރެއްގެ މުއްސަނދި ތާރީހެއް އޮތް މިގައުމަކީ އެއް ޒަމާނެއްގައި ކުޝް އާއި ނޫބިއާ ފަދަ ގަދީމީ ޙަޟާރަތްތައް ދިރިއުޅޭ ގައުމެކެވެ. ސޫދާނުގައި ޢަރަބި ބަހާއި ނޫބިއަން، ބެޖާ، ފަރު އަދި ޑިންކާ ފަދަ އެފްރިކާގެ ދަރިކޮޅުގެ ބައެއް ބަސްތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ތަފާތު ބަސްބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ ތަފާތު ނަސްލުތައް އެބަހުއްޓެވެ. އިސްލާމްދީނަކީ އޭގެ އާބާދީގެ %97 އެއްހާ މީހުން ގިނައިން ޢަމަލުކުރާ ތަނެކެވެ. ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދު ބޮޑުތަނުން ބަރޯސާވެފައިވަނީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ މައްޗަށެވެ. މީގެ އިތުރުން ސޫދާނުގައި އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ވަރަށް ބޮޑު އެއްބާރުލުމެއް ލިބޭ ބޮޑެތި ތެލުގެ ރިޒާވްތަކެއް ވެސް އެބަހުއްޓެވެ. ސިޔާސީ ގޮތުން ސޫދާނަށް މުޅި ތާރީހުގައި އެކި ނަސްލުތަކުގެ މެދުގައި ހިނގާ ކޯޅުންތަކުގެ އިތުރުން ޚުދު އެގައުމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ސަރަހައްދުތަކުގެ މެދުގައި ހިނގާ ކޯޅުންތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ތަފާތު ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވެ އެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި ނަމަވެސް ސުލްހައިގެ އެއްބަސްވުންތަކުގެ ތެރެއިން ހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވިފައިވެއެވެ ސޫދާނުގައި ރަތް ކަނޑުގެ ފަރުބަދަތަކަށް ފޯރާ ސަހަރާ ފަޅު ފަދަ އުތުރުގެ ފަޅުތަކުން ތަފާތު ގުދުރަތީ މަންޒަރުތަކެއް ފެންނައިރު ދަނޑުވެރިކަން ކުރިއަރާފައިވާ ނައިލް އަދި އަޓްބާރާ ކޯރުތަކުގެ މެދުތެރޭގެ ސަރަހައްދުތަކުގައި ފަހި ފަޅުތައް ގިނަ އެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، ސޫދާނަކީ ތާރީޚީ މުހިންމުކަމާއި، ސަގާފީ ތަފާތުކަމާއި، އިޤްތިޞާދީ ފުރުޞަތުތަކާއި، ގޮންޖެހުންތަކެއް ހުރި ސިޔާސީ މަންޒަރުގެ ސަބަބުން ޝައުޤުވެރި ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދެމިއޮތް ޤައުމެކެވެ. ޓޫރިޒަމް،އަދި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތައް ހޯދުން
ގައުމީ ފައިސާ
ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ސޫދާނުގައި ބޭނުންކުރާ ރަސްމީ ފައިސާއަކީ ސޫދާން ޕައުންޑް (އެސްޑީޖީ) އެވެ. އެއް ސޫދާނުގެ ޕައުންޑަކީ 100 ޕިއާސްޓްރޭ އަށް ބަހާލެވިފައިވާ ޕައުންޑެކެވެ. އިނގިރޭސި އިސްތިޢުމާރީ ވެރިކަމުން 1956 ވަނަ އަހަރު ސޫދާނަށް މިނިވަންވި ފަހުން އިޤްތިޞާދީ ގޮތުން ތަފާތު ގޮންޖެހުންތަކާއި ނުތަނަވަސްކަން ކުރިމަތިވެފައިވެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ސޫދާން ޕައުންޑްގެ އަގަށް މިދިޔަ އަހަރުތަކުގައި ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އައިސްފައިވެ އެވެ. ފަހަކަށް އައިސް ސޫދާނުގެ އިގްތިސާދަށް ވަނީ އިންފްލޭޝަންގެ ޕްރެޝަރުތަކާއި އެހެނިހެން މެކްރޯ އިގްތިސާދީ ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައެވެ. ސޫދާނުގެ ޕައުންޑްގެ އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް ރަސްމީ މާކެޓާއި ކަޅު ބާޒާރުގައި ވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ތަފާތުވެ އެވެ. ފައިސާ ހަމައަކަށް އެޅުވުމުގެ މަސައްކަތުގައި ސޫދާނުގެ މަރުކަޒީ ބޭންކުން ވަނީ އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމާއި ފޮރިން ރިޒާވް ބެލެހެއްޓުން ފަދަ ބައެއް ފިޔަވަޅުތައް އަޅާފައެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ ކަމަކީ ސިޔާސީ ކަންކަމާއި އިގްތިސާދީ މައްސަލަތަކުގެ ސަބަބުން އާންމު ރައްޔިތުންނަށް ބޭރު ފައިސާ ލިބޭނެ ގޮތް ހަނިވެފައިވާ ދުވަސްވަރުތަކެއް އައިސްފައިވާކަމެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ރަސްމީ ފައިސާއަށްވުރެ ނުރަސްމީ ފައިސާގެ އަގު ވަރަށް ބޮޑަށް މަތިވި ފައިސާގެ ކަޅު ބާޒާރު ފުޅާވެގެން ދިޔައެވެ. 2021 ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހު، އިންތިގާލީ ސަރުކާރުން މަސްތަކެއް ވަންދެން ކުރިއަށް ގެންދާ އިގްތިސާދީ އިސްލާހުތަކުގެ ތެރޭގައި، އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް އެއްކޮށްލުމާއި، ތެލާއި ހަނޑުލާ ފަދަ މުހިންމު މުދަލަށް ސަބްސިޑީ ބެލެހެއްޓުމަށް ފަހު، ސޫދާނުގެ ފައިސާގެ ހާލަތު ރަނގަޅުވި އެވެ. ލޯކަލް އޮތޯރިޓީތަކުން ވަނީ ބޮޑެތި އެހެން ފައިސާތަކާ އަޅާބަލާއިރު ބޭރު ފައިސާ ހަމަޖެއްސުމުގެ އިތުރުން އިންފްލޭޝަން ރޭޓްތައް ކާމިޔާބުކަމާއެކު ދަށްކޮށްފަ އެވެ. ނަމަވެސް ސިޔާސީ ކަންކަން ނުވަތަ ދުނިޔޭގެ އިގްތިސާދީ ހާލަތު ފަދަ އެކިއެކި ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން ފައިސާއާ ގުޅޭ ހާލަތްތަކަށް ހަލުވިކަމާއެކު ބަދަލު އަތުވެދާނެތީ މިހާރު ހިނގަމުންދާ ކަންކަމާ އަޕްޑޭޓް ވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، ސޫދާނުގައި ފައިސާއާ ގުޅުންހުރި ގޮންޖެހުންތައް ހައްލުކުރުމަށް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާއިރު، ސޫދާނުގެ މާލީ މުއާމަލާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ އެ މުއާމަލާތްތަކާ މުއާމަލާތްކުރާ ފަރުދުން ނުވަތަ ވިޔަފާރިތަކަށް އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓްތަކަށް އަންނަ ބަދަލުތައް ގާތުން މޮނިޓަރކޮށް، ކަމާގުޅޭ ގަވާއިދެއް ނުވަތަ ސިޔާސަތުތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ލިބުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ ރާއްޖޭގެ ތެރޭގައި އެމީހުންގެ މާލީ ހަރަކާތްތަކަށް އަސަރުކުރުން.
އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް
ސޫދާނުގެ ރަސްމީ ފައިސާއަކީ ސޫދާން ޕައުންޑް (އެސްޑީޖީ) އެވެ. ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ފައިސާތަކާ އަޅާބަލާއިރު ސޫދާނުގެ ޕައުންޑްގެ ގާތްގަނޑަކަށް އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓަށް ބަލާއިރު، މިއީ އާންމު ބައެއް އަދަދުތައް (ސެޕްޓެމްބަރު 2021 ގެ ނިޔަލަށް - ރޭޓްތައް ތަފާތުވެދާނެ): - ޔޫއެސްޑީ (އެމެރިކާ ޑޮލަރު): 1 އެސްޑީޖީ ≈ 0.022 ޔޫއެސްޑީ - ޔޫރޯ (ޔޫރޯ): 1 އެސްޑީޖީ ≈ 0.019 ޔޫރޯ - ޖީބީޕީ (ބްރިޓިޝް ޕައުންޑް ސްޓަރލިންގ): 1 އެސްޑީޖީ ≈ 0.016 ޖީބީޕީ - ޖޭޕީ (ޖަޕާނު ޔެން): 1 އެސްޑީޖީ ≈ 2.38 ޖޭޕީ - ސީއެންވައި (ޗައިނީސް ޔުއާން ރެންމިންބީ): 1 އެސްޑީޖީ ≈ 0.145 ސީއެންވައި މާކެޓްގެ ހާލަތާއި އިގްތިސާދީ ހާދިސާތައް ފަދަ އެކި ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް ގިނައިން އުފުލިގެންދާކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.
މުހިންމު ބަންދު ދުވަސްތަކެވެ
އެފްރިކާގެ ސަގާފީ ގޮތުން ތަފާތު ގައުމެއް ކަމަށްވާ ސޫދާނުގައި މުޅި އަހަރު ދުވަހު މުހިންމު ބައެއް ބަންދު ދުވަސްތައް ފާހަގަކުރެ އެވެ. ސޫދާނުގައި ފާހަގަކުރާ މުހިންމު އެއް އީދަކީ މިނިވަން ދުވަހެވެ. މިނިވަން ދުވަސް ފާހަގަކުރަނީ ޖެނުއަރީ މަހުގެ އެއްވަނަ ދުވަހު އިނގިރޭސި-މިސްރުގެ ވެރިކަމުން ސޫދާނަށް މިނިވަންކަން ލިބުނު ދުވަސް ފާހަގަކުރުމުގެ ގޮތުންނެވެ. މި ގައުމީ ބަންދަކީ 1956 ވަނަ އަހަރު ރަސްމީކޮށް މިނިވަން ގައުމަކަށް ސޫދާން ވެފައިވާ ދުވަހެވެ. ސޫދާނުގެ ރައްޔިތުން އެއްވެ އުޅެނީ މިނިވަންކަމާއި މިނިވަންކަމަށްޓަކައި ކުރި ތާރީޚީ މަސައްކަތަށް ޝަރަފުވެރިކަން ދިނުމަށެވެ. މި ދުވަސްވަރު ސަގާފީ ޝޯތަކާއި، ޕެރޭޑްތަކާއި، ޤައުމީ ހިނގާލުންތައް އާންމުވެފައިވެއެވެ. މަގުތައް ޒީނަތްތެރިކޮށްފައިވަނީ ދިދަތަކާއި ބެނާތަކާއި ގައުމީ އެއްބައިވަންތަކަމާއި ފަޚުރުވެރިކަން ރަމްޒުކޮށްދޭ ޒީނަތްތެރިކަމެވެ. ސޫދާނުގައި ފާހަގަކުރާ އަނެއް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބަންދަކީ ރަމަޟާން މަސް ނިމުމުން ފާހަގަކުރާ ފިތުރު އީދު ދުވަހެވެ – މިއީ މުސްލިމުންނަށް މަހެއްހާ ދުވަހުގެ ރޯދަ މުއްދަތެކެވެ. މި ފެސްޓިވަލްގައި އާއިލާތަކާއި ރައްޓެހިން އެއްތަނަކަށް އެއްވެ، މިސްކިތްތަކުގައި ޖަމާޢަތުގެ ނަމާދުތަކުގައި ބައިވެރިވެ، އޭގެ ފަހުން ޚާއްޞަ ސަގާފީ ކެއުންތަކުން ޖާފަތް ބާއްވައެވެ. އަޟްޙާ ޢީދަކީ ސޫދާނުގެ މުސްލިމުން ފާހަގަކުރާ އަނެއް މުހިންމު ޢީދެވެ. ޤުރުބާނީގެ ޢީދުގެ ނަމުންވެސް ނަންދެވިފައިވާ މި ޢީދަކީ އެންމެ ފަހު ވަގުތު ކަނބުލޮއެއްގެ ބަދަލުގައި ކަނބުލޭގެ ގެނައުމުގެ ކުރިން މާތްالله އަށް ކިޔަމަންތެރިވުމުގެ އަމަލެއްގެ ގޮތުގައި ދަރިކަލުން ޤުރުބާން ކުރަން އިބްރާހިމް ރަސޫލާ ތައްޔާރަށް ހުންނެވި ދުވަސްތަކެވެ. އާއިލާތައް އެއްތަނަކަށް އެއްވެ ނަމާދުކޮށް، ލޯބިވާ މީހުންނާ ކެއުން ހިއްސާކޮށް، ނަސީބު ކުޑަ މީހުންނަށް މަސް ބަހާ، ހަދިޔާ ބަދަލުކުރެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން މުޅި ސޫދާނުގެ ކްރިސްޓިއަނުންގެ މެދުގައި ކްރިސްމަސް ފާހަގަކުރަނީ އީސާގެފާނުގެ އުފަންދުވަސް ފާހަގަކުރާ މުހިންމު ދީނީ ޢީދެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ސޫދާނުގެ މުސްލިމުން ގިނައިން އުޅޭ އާބާދީގެ ތެރޭގައި ކްރިސްޓިއަނުން މައިނޯރިޓީއެއް އުފެއްދި ނަމަވެސް، ކްރިސްމަސް އަކީ ޗާޗް ޚިދުމަތްތަކުން ފާހަގަކުރެވޭ އެމީހުންގެ އެންމެ ލޯބިވާ އެއް ބަންދު ދުވަސް، ކެރޯލްސް، ޒީނަތްތެރިކުރުން، އަދި އާއިލާގެ މެމްބަރުންގެ މެދުގައި ހަދިޔާ ބަދަލުކުރުން. މި ފެސްޓިވަލްތަކަކީ ސޫދާނުގެ ތެރޭގައި ތަފާތު ދީނީ ޖަމާއަތްތަކުގެ މެދުގައި އެއްބައިވަންތަކަން އުފެއްދުމުގެ އިތުރުން ސަގާފީ ތަފާތުކަން ކުރިއެރުވުމުގައި ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އީދުތަކެކެވެ.
ޚާރިޖީ ވިޔަފާރީގެ ޙާލަތު
އިރުއުތުރު އެފްރިކާގައި އޮންނަ ސޫދާނަކީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާގައި ކުރިއަރަމުން އަންނަ އިގްތިސާދެއް އޮތް ގައުމެކެވެ. ރާއްޖޭގައި މިކްސްޑް އިކޮނޮމިކް ސިސްޓަމެއް އޮންނައިރު، ސެންޓްރަލް ޕްލޭނިންގ އާއި މާކެޓް ޕްރައިސިންގ ވެސް ހިމެނެއެވެ. ސޫދާނުގެ ވިޔަފާރީގެ ޙާލަތަށް އަސަރުކުރަނީ އެޤައުމުގެ ވަސީލަތްތަކާއި، ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތަކާއި، ސިޔާސީ މަންޒަރު ފަދަ ތަފާތު ކަންތައްތަކެވެ. ސޫދާނަކީ ޕެޓްރޯލިއަމް، ރަން، ދަގަނޑު ދަނޑި، ރިހި، އަދި ކޮޕާ ފަދަ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތައް ލިބިފައިވާ ގައުމެކެވެ. މި ވަސީލަތްތަކަކީ ރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އާމްދަނީގައި ވަރަށް ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާ ވަސީލަތްތަކެކެވެ. ސޫދާނުން ޕެޓްރޯލިއަމްގެ ވިޔަފާރީގެ އެންމެ ބޮޑު ބައިވެރިންނަކީ ޗައިނާ އާއި އިންޑިއާ އެވެ. ސޫދާނުގެ އިގްތިސާދަށް ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބޮޑު ހިއްސާއެއް ލިބެ އެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ކޮޓަން، އުނދުން، ގަމް އަރަބިކް (ކާބޯތަކެއްޗާއި ބޭސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތްތަކުގައި ބޭނުންކުރާ މުހިއްމު މާއްދާއެއް)، ދިރޭތަކެތި (ގޯރިއާއި ބިކަރު ހިމެނޭ)، ޕީނަޓް، ސޯގްހަމް ދަނޑުވެރިކަން (ކާނާ ބޭނުންކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ)، އަދި ހިބިސްކަސް މާ ( ހަރުފަ ސައި އުފެއްދުމުގައި ބޭނުންކުރެއެވެ). ނަމަވެސް ފާހަގަކޮށްލަން މުހިންމީ ސޫދާނަށް ވިޔަފާރީގައި ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވަނީ ސިޔާސީ ނުތަނަވަސްކަމާއި އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި ކުރިމަތިވެފައިވާ ކޯޅުންތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. ބައެއް ގައުމުތަކުން ވަނީ އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ހިލާފުވުން ނުވަތަ ޓެރަރިޒަމް ސްޕޮންސަރ ކުރުމާ ގުޅޭ ކަންބޮޑުވުންތަކާ ގުޅިގެން ސޫދާނަށް ވިޔަފާރީގެ ހުރަސްތައް އަޅާފައެވެ. 2011 ވަނަ އަހަރު ދެކުނު ސޫދާނަށް މިނިވަންކަން ލިބުމުން ވެސް ދެ ގައުމުގެ ވިޔަފާރީގެ ޑައިނަމިކްސް އަށް އަސަރު ކުރި އެވެ. ދެކުނު ސޫދާނަށް ގިނަ ތެޔޮ ދަނޑުތަކުގެ ކޮންޓްރޯލް ލިބުނީ ސޫދާނުން މިނިވަންކަން ލިބުމުން ކަމަށްވާއިރު؛ ނަމަވެސް އަދިވެސް ހޮޅި އިންފްރާސްޓްރަކްޗާގެ އިތުރުން ބައިނަލްއަގްވާމީ ބާޒާރަށް ވަނުމަށް ބަރޯސާވެފައިވަނީ އަވަށްޓެރި ގައުމަށެވެ. މި ގޮންޖެހުންތަކާ އެކުވެސް، ތެލަށް ބަރޯސާވުމުން ބޭރުގައި އެކްސްޕޯޓްތައް ޑައިވަރސިފައިކޮށްގެން އިގްތިސާދީ ހާލަތު ރަނގަޅު ކުރުމަށް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންދާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓް ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުން ދަނިކޮށް ދަނޑުވެރިކަން ނުވަތަ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ސިނާއަތް ފަދަ ތެޔޮ ނޫން ދާއިރާތައް ކުރިއެރުވުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ސިޔާސަތުތައް ސަރުކާރުން ވަނީ ތަންފީޒުކޮށްފަ އެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، ޤައުމީ އިޤްތިޞާދުގެ މުއްސަނދި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކާ ގުޅިގެން، ސުލްޙަ އުފެދިއްޖެނަމަ، ދުނިޔެއާއެކު ވިޔަފާރި ކުރިއެރުމުގެ ފުރުޞަތުތައް ހުށަހަޅައިދެއެވެ؛ ނަމަވެސް ސިޔާސީ ނުތަނަވަސްކަމުގެ ދިގުދެމިގެންދާ އަސަރުތައް އަދިވެސް އޮތީ އޭގެ ފުރިހަމަ ގާބިލްކަން ހާސިލްކުރުމަށް ހުރަސްތަކެކެވެ
މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޕޮޓެންޝަލް
އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ސޫދާނަކީ ޚާރިޖީ ވިޔަފާރީގެ މާކެޓް ތަރައްގީ ކުރުމަށް ބޮޑެތި ފުރުސަތުތަކެއް ލިބިފައިވާ ގައުމެކެވެ. ސިޔާސީ ނުތަނަވަސްކަމާއި އުނދަގޫ އިގްތިސާދެއް ފަދަ އެކިއެކި ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނު ނަމަވެސް، ސޫދާނުގައި ވިޔަފާރީގެ ކުރިމަގަށް ބާރުފޯރުވާ ބައެއް ކަންތައްތަކެއް ބޮޑާ ހާކާފައިވެ އެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ ސޫދާނަށް ފައިދާ ލިބެނީ އެފްރިކާ އާއި މެދުއިރުމަތީގެ ހުރަސްމަތީގައި އޮންނަ ސްޓްރެޓެޖިކް ޖިއޮގްރަފިކަލް ލޮކޭޝަނުންނެވެ. މި ލޮކޭޝަން ޕޮޒިޝަން ކުރަނީ މި ދެ ސަރަހައްދުގެ މެދުގައި ވިޔަފާރީގެ ދޮރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ދަތުރުފަތުރުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ ރަނގަޅުވެ، މަގުތަކުގެ ނެޓްވޯކްތަކާއި ބަނދަރުތަކުގެ ތެރެއިން ގުޅުން ރަނގަޅުވުމުން، ސޫދާނަށް ދިވެހިރާއްޖެއާއި ބައިނަލްއަގްވާމީ ގޮތުން ވެސް އެއްވެސް ދަތިކަމެއް ނެތި މުދާ ގެންދިއުމަށް މަގުފަހިކޮށްދެ އެވެ. ދެވަނަ ކަމަކީ، ސޫދާނުގެ މުއްސަނދި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުގެ ސަބަބުން އެކްސްޕޯޓް ލީޑް ކުރިއެރުމުގެ ފުރުސަތުތައް އުފެދިގެން ދިއުމެވެ. އެގައުމުގައި ރަން، ކޮޕާ، ކްރޮމައިޓް، އަދި ޔޫރޭނިއަމް ފަދަ މައުދަންތަކުގެ ފުޅާ ރިޒާވްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މީގެ އިތުރުން ދަނޑުވެރިކަމުގެ މުދާ ކަމަށްވާ ކޮޓަން، ސެސަމް ސީޑްސް، ގަމް އަރަބިކް، ލައިވްސްޓޮކް ޕްރޮޑަކްޓްސް އަދި އެހެނިހެން އުފެއްދުންތައް އުފެއްދުމަށް މަޝްހޫރު ކުންފުންޏެކެވެ. މި ވަސީލަތްތަކަކީ ތެލަށް ބަރޯސާވުމުން ބޭރުގެ އެކްސްޕޯޓްތައް ތަފާތުކޮށް، އެކި ދާއިރާތަކުން ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޝައުގުވެރި ކުރުވުމަށް ސޫދާނަށް ވަރުގަދަ ބިންގަލެއް ލިބިގެންދާ ވަސީލަތްތަކެކެވެ. މީގެ އިތުރުން، ސޫދާނުގެ ބޮޑު އާބާދީއަކީ ބޭރުގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ފުޅާވުމުގެ ފުރުސަތުތައް ލިބިގެންދާނެ ޝައުގުވެރި ޑޮމެސްޓިކް މާކެޓެކެވެ. ޓެލެކޮމިއުނިކޭޝަން , އުފެއްދުންތެރިކަން , ދަނޑުވެރިކަން , އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ ފަދަ ދާއިރާތަކުގެ ތެރޭގައި ޕޮޓެންޝަލް އެބަހުރި .ލޯކަލް ކޮންސިއުމަރ ބޭސް އަށް އަމާޒުކޮށްގެން އެމީހުންގެ އިސްތިގުލާލަށް ތަބާވެގެން ވަގުތާއެކު ވިއްކުމުގެ އާމްދަނީ އިތުރުކުރެވޭނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، މަދަނީ ސަރުކާރަށް ބަދަލުވުން ހިމެނޭ ގޮތަށް ސޫދާނަށް ފަހުގެ ސިޔާސީ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބައިވެރިންގެ ޝައުޤުވެރިކަން އުފެދިފައިވެއެވެ ނަމަވެސް މި ޕޮޓެންޝަލްތައް އެންމެ ރަނގަޅަށް ބޭނުންކުރުމަށް ހުރަސްއެޅޭ ގިނަ ގޮންޖެހުންތަކެއް ހުރިކަން ފާހަގަކުރުން މުހިންމެވެ ވަރަށް އުނދަގޫ ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، ސޫދާނުގެ ފޮރިން ޓްރޭޑް މާކެޓް އަންޓެޕްޑް ޕޮޓެންޝަލް ވެއިޓިންގ ޓު ބީ އަންލޮކް.With އެކަށީގެންވާ މަސައްކަތެއް އަމާޒުކޮށްގެން ސްޓެބިލިޓީ ރަނގަޅު ކުރުމަށް، ސިޔާސީ އިސްލާހުތައް، easing business regulations & more open-market oriented policies; އަދި ބައިނަލްއަޤްވާމީ އިންވެސްޓްމަންޓާއި ވިޔަފާރި ވެސް މެއެވެ.
ބާޒާރުގައި ހޫނު ވިއްކާ އުފެއްދުންތަކެވެ
ސޫދާނަށް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް އުފެއްދުންތައް ހޮވުމުގައި އެގައުމުގެ މާކެޓް ޑިމާންޑާއި އިސްކަންދޭ ކަންކަމަށް ރިއާޔަތްކުރުން މުހިންމެވެ. މިއީ ސޫދާނުގެ ޚާރިޖީ ވިޔަފާރީގެ ބާޒާރުގައި ކާމިޔާބީ ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު އޮތް މަޝްހޫރު ބައެއް ޕްރޮޑަކްޓް ކެޓަގަރީތަކެވެ. 1. ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް: ސޫދާނަކީ ގިނައިން ދަނޑުވެރިކަމުގެ އިޤްތިޞާދެއް އޮންނަ ޤައުމަކަށް ވާތީ، ދަނޑުވެރިކަމާ ގުޅުންހުރި އުފެއްދުންތަކަށް ޑިމާންޑް ބޮޑުވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ސޯގްހަމް، ގަމް އަރަބިކް، ސެސަމް ސީޑްސް، އަދި ކޮޓަން ފަދަ ބާވަތްތައް ހިމެނެއެވެ. 2. ކާނާއާއި ބުއިންތައް: އާބާދީ ބޮޑުކަމާއި މުއްސަނދި ސަގާފީ ތަފާތުތަކެއް ހުރުމުން ކާބޯތަކެތީގެ ތަކެތި ވަރަށް ބޮޑު ފައިދާއެއް ލިބިދާނެއެވެ. ރައިސް، ހަނޑުލުގެ ފުށް، ކެއްކުމަށް ބޭނުންކުރާ ތެޔޮ، ރަހަ (ޖީރިން ފަދަ)، ސައިފަތް، އަދި ދަޅު މުދާ ފަދަ ސްޓޭޕްލްސް އަށް އެއްގޮތަކަށް ވެސް ޑިމާންޑް ނުކުރެވެ އެވެ. 3. ގޭތެރޭގެ ތަކެތި: ސޫދާން ފަދަ ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކުގައި އަބަދުވެސް އަގުހެޔޮ ކޮންސިއުމަރ ގޫޑްސް އަށް ވަރަށް ބޮޑު ޑިމާންޑެއް ލިބެއެވެ. ބަދިގެއަށް ބޭނުންކުރާ ސާމާނު (ބްލެންޑަރ/ޖޫސަރ)، ޕްލާސްޓިކް އުފެއްދުންތައް (ކޮންޓެއިނަރ/ކަޓްލަރީ)، ޓެކްސްޓައިލްސް (ތުވާލި/ބެޑްޝީޓް)، އަދި ސާފުކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ސާމާނު ފަދަ އުފެއްދުންތައް ރަނގަޅަށް ކުރެވިދާނެއެވެ. 4. ކޮންސްޓްރަކްޝަން މެޓީރިއަލްސް: ސޫދާނުގައި އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކުރިއަރަމުންދަނީ އާބަނައިޒޭޝަން އިތުރުވަމުންދާތީއެވެ. ސިމެންތި، ސްޓީލް ބާރ/ވަޔަރ/މެޝް/ރިބާ/ސްޓޯރ ފިކްސްޗަރ/ފާޚާނާ ފިޓިންގސް/ހޮޅި ފަދަ ކޮންސްޓްރަކްޝަން މެޓީރިއަލްސް އިން ވަރަށް ބޮޑު ޕޮޓެންޝަލްއެއް ލިބިގެންދެއެވެ. 5. ހެލްތްކެއާ އިކުއިޕްމަންޓްސް: މުޅި ރާއްޖޭގައި ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ވަސީލަތްތަކާއި އިކުއިޕްމަންޓްތައް ރަނގަޅު ކުރުމުގެ ބޭނުންތެރިކަން ދެނެގަނެވޭ މިންވަރު އިތުރުވަމުންދާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ޑައިގްނޯސްޓިކްސް އާއި ގުޅުންހުރި މެޑިކަލް ޑިވައިސްސް/އިންސްޓްރޫމެންޓްސް/ސަޕްލައިސް (އެބަހީ، ތަމަމީޓަރު/ބްލަޑް ޕްރެޝަރ މޮނިޓަރ) ނުވަތަ ކުދިކުދި ޕްރޮސީޖަރސްތަކަށް ބެލެވިދާނެއެވެ. 6. އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ އުފެއްދުންތައް: މުޅި އަހަރު ދުވަހު އިރުގެ އަލި ގިނައިން ހުރުމާއެކު، ސޯލާ ޕެނަލް، ސޯލާ ވޯޓަރ ހީޓަރ، އަދި އެހެނިހެން ފެހި ހަކަތަ ހައްލުތައް ސޫދާނުގެ ހަކަތަ ދާއިރާގެ ތެރޭގައި ޓްރެކްޝަން ހޯދަމުންދެއެވެ . ކާމިޔާބު ޕްރޮޑަކްޓް ސެލެކްޝަން ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި،މާކެޓް ރިސާޗާއި އެނަލިސިސް ހެދުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ލޯކަލް މާކެޓް ޑިމާންޑް،ޕަރޗޭސިންގ ޕަވަރ،ކޮމްޕެޓިޝަން، އަދި އިޤްތިޞާދީ ކަންތައްތައް ވަޒަންކުރުމަކީ މަޢުލޫމާތު ލިބިފައިވާ ނިންމުންތައް ނިންމުމުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާނެ ކަމެކެވެ. އަދި ސީމްލޭސް ޕްރޮޑަކްޓް ޕެނެޓްރޭޝަން އަށް ސޫދާނުގެ މާކެޓަށް ރަނގަޅަށް ފަރިތަ އިތުބާރު ހުރި ލޯކަލް ޑިސްޓްރިބިއުޓަރުން ނުވަތަ އޭޖެންޓުންނާ ޕާޓްނަރޝިޕް ހެދުމަކީ ވެސް ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ.
ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތަކާއި ތަބޫކު
ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. އެއީ ތަފާތު އާބާދީތަކާއި، މުއްސަނދި ސަގާފީ ތަރިކަތަކާއި، ރީތި މަންޒަރުތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ތަނެކެވެ. މިއީ ސޫދާނުގެ ކަސްޓަމަރުންގެ ބައެއް ސިފަތަކާއި ސަމާލުވާން ޖެހޭ ސަގާފީ ތަބޫކުތަކެވެ. 1. މެހެމާންދާރީ އަދާކުރާ ޠަބީޢަތް: ސޫދާނުގެ މީހުންނަކީ އާންމުކޮށް ޒިޔާރަތްކުރާ މީހުންނާ މެދު ހޫނު އަދި މަރުހަބާ ކިޔާ ބައެކެވެ. އެމީހުން މެހެމާންދާރީއަށް އަގުދޭއިރު، ގިނަ ފަހަރަށް މެހެމާނުންނަށް ފަސޭހަކޮށްދިނުމަށް ކުރެވެން އޮތް ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ކުރެއެވެ. 2. މުޖުތަމަޢުގެ ވަރުގަދަ އިޙްސާސް: ސޫދާނުގެ ސަޤާފަތުގައި މުޖުތަމަޢުގެ މުހިންމު ދައުރެއް އޮންނައިރު، ގިނަ ފަހަރަށް ނިންމުންތައް ނިންމަނީ ވަކިވަކިން ނިންމުމުގެ ބަދަލުގައި ޖަމާޢަތުންނެވެ. އެހެންކަމުން މުޖުތަމައުގެ ލީޑަރުން ނުވަތަ ނުފޫޒުގަދަ ފަރާތްތަކާ ގުޅުން ބިނާކުރުމަކީ ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތައް ކާމިޔާބު ކުރުމަށް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. 3. އިސްވެރިންނަށް އިޙްތިރާމްކުރުން: ސޫދާނުގެ މުޖުތަމަޢުން ބޮޑެތި މީހުންނާއި މުޖުތަމަޢުގެ އިސް މެންބަރުންނަށް އިޙްތިރާމް ކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑު އަގެއް ދެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ވިޔަފާރީގެ ބައްދަލުވުންތަކުގައި ނުވަތަ އިޖުތިމާޢީ ޖަލްސާތަކުގައި އުމުރުން ދުވަސްވީ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން އުޅޭއިރު އިޙްތިރާމް ދެއްކުން މުހިންމެވެ. 4. އިސްލާމީ ސަގާފަތް: ސޫދާނަކީ ގިނައިން މުސްލިމުން ދިރިއުޅޭ ގައުމަކަށް ވާތީ، އެގައުމުގައި ވިޔަފާރި ހިންގާއިރު އިސްލާމީ އާދަކާދަތައް ދެނެގަނެ އިހުތިރާމް ކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހެދުން އެޅުމުގެ އުސޫލުތަކަށް ސަމާލުކަން ދިނުން (އަންހެނުން ބޯ ނިވާކުރަން ޖެހޭނެ)، ނަމާދު ވަގުތުތަކުގައި ބައްދަލުވުންތައް ޝެޑިއުލް ކުރުމުން ދުރުހެލިވުމާއި، ބަނގުރާ ބުއިމުން ދުރުހެލިވުން ހިމެނެއެވެ. 5. ޖެންޑަރ ރޯލްސް: ސޫދާނުގައި ޖެންޑަރ ރޯލްސް އަކީ ފުދޭވަރަކަށް ސަގާފީ ކަމެއް ކަމުގައި ވާއިރު، ގިނަ ފަހަރަށް ފިރިހެނުން މުޖުތަމަޢުގެ ތެރޭގައި ބާރުވެރިކަމުގެ މަޤާމުތައް އަދާކުރާއިރު، އާއިލީ އޮނިގަނޑުތަކަކީ އާންމުކޮށް ފިރިހެންވަންތަކަމުގެ ސިފަތަކެކެވެ. 6. މެހެމާންދާރީ ތަބޫކު: ސޫދާނުގެ ސަގާފަތުގައި މީހެއްގެ ގެއަށް ނުވަތަ އޮފީސް ޖާގައަށް ޒިޔާރަތްކުރާއިރު މެހެމާންދާރީގެ ނިޝާނެއްގެ ގޮތުގައި ކާއެއްޗެހި ނުވަތަ ބުއިން ދިނުމަކީ އާދައެކެވެ. އެ ހުށަހެޅުން އޯގާތެރިކަމާއެކު ބަލައިގަތުމަކީ ތިމާގެ ހޯސްޓާ މެދު އިޙްތިރާމް ކުރާކަން ދައްކުވައިދޭ ކަމެކެވެ. 7.ތަބޫކު މައުޟޫޢުތައް: ދީން (ކޮންމެހެން ބޭނުން ނުވާނަމަ)، ސިޔާސަތު (ޚާއްޞަކޮށް އެތެރޭގެ ކޯޅުންތަކާ ގުޅުންހުރި)، ނުވަތަ ލޯކަލް އާދަކާދަތަކަށް ފާޑުކިޔުން ފަދަ ނާޒުކު މައުޟޫޢުތަކާ ބެހޭގޮތުން މަޝްވަރާކުރުމުން ދުރުހެލިވާށެވެ. 8.ރަމަޟާން މަހަށް އިޙްތިރާމްކުރުން: ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފުމަކީ ސޫދާނުގެ މުސްލިމުންގެ މެދުގައި (ސިއްޙީ މައްސަލަތައް ހުންނަ މީހުން ނުހިމަނައި) މުހިންމު ދީނީ ޢަމަލެކެވެ. މި ވަގުތު އާންމުކޮށް ނުކައި/ބުއިމާއި ރޯދައަށް ތިބި މީހުންނާ މެދު ނާޒުކުކަން ދެއްކުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ. 9. އަތް ދިއްކުރުން: ރަސްމީ މާހައުލުގައި ވަރުގަދަ އަތް ދިއްކުރުމަކީ އެއް ޖިންސުގެ ފަރުދުންގެ މެދުގައި އާންމުކޮށް ކުރާ ސަލާމެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފާހަގަކުރުން މުހިންމީ އިދިކޮޅު ޖިންސުގެ މީހުން އާއިލާގެ ގާތް މެމްބަރުންނަށް ނޫނީ ޖިސްމާނީ ގުޅުން ނުފެށޭނެ ކަމެވެ. 10. ގަޑިއަށް އަމަލުކުރުން: ސޫދާނުގެ ސަގާފަތުގައި އާންމުކޮށް ގަޑިއަށް އަމަލުކުރުމާ މެދު ލުއި ގޮތެއް އޮތް ނަމަވެސް، ވިޔަފާރީގެ ބައްދަލުވުންތަކަށް ނުވަތަ އެޕޮއިންޓްމަންޓްތަކަށް ގަޑިއަށް ދިއުމަކީ އަދިވެސް ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ. ހަނދާން ކުރާތި، މި އޯވަރވިއު އިން ސޫދާނުގެ ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތަކާއި ތަބޫކުތަކާ ބެހޭ އާންމު ވިސްނުންތަކެއް ލިބިގެންދެއެވެ. އަބަދުވެސް ލަފާދެނީ ތަފާތު ސަގާފަތްތަކުގެ ފަރުދުންނާ މުއާމަލާތްކުރާއިރު އިތުރު ދިރާސާތަކެއްކޮށް އެއަށް ރިއާޔަތްކޮށް ސުލޫކު އެޑެޕްޓް ކުރުމެވެ.
ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމް
ރަސްމީކޮށް ރިޕަބްލިކް އޮފް ސޫދާންގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. އެގޮތުން، ބޯޑަރު ކޮންޓްރޯލާއި މެނޭޖްމަންޓް ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި ކަސްޓަމްސް އަދި އިމިގްރޭޝަން ގަވާއިދުތައް ގާއިމްކޮށްފައިވެ އެވެ. ސޫދާނުގެ ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމްގައި ބޮޑަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ މުދާ އެތެރެކުރުމާއި އެކްސްޕޯޓްކުރުން ރެގިއުލޭޓް ކުރުމަށެވެ. އެއީ ގައުމީ ސަލާމަތް ރައްކާތެރިކުރުމާއި، އާންމު ސިއްހަތު ހިމާޔަތްކުރުމާއި، ވިޔަފާރީގެ ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކުރުމާއި، ސްމާގްލިން ފަދަ ނާޖާއިޒު ހަރަކާތްތައް ހުއްޓުވުމެވެ. ސޫދާނުގެ އެންޓްރީ ބަނދަރުތަކަށް (އެއާޕޯޓް، ސީޕޯޓް) ވަޑައިގަތުމުން ނުވަތަ ފުރާއިރު، ދަތުރުވެރިން އިމިގްރޭޝަންގެ އުސޫލުތަކުގެ ތެރެއިން ޕާސްޕޯޓާއި ވިސާ ފަދަ ބޭނުންވާ ލިޔެކިޔުންތައް ހުށަހަޅަން ޖެހެ އެވެ. ސޫދާނުގެ އާދަކާދައާ މުއާމަލާތް ކުރާއިރު ވިސްނަންޖެހޭ މުހިންމު ބައެއް ނުކުތާތައް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. ދަތުރު ލިޔެކިޔުންތައް: ސޫދާނަށް ވަންނަ ތާރީހުން ފެށިގެން މަދުވެގެން ހަ މަސް ދުވަހުގެ ސައްހަ ޕާސްޕޯޓެއް އޮތްތޯ ޔަގީންކުރުން. ވިސާގެ އިތުރުން ވިސާއެއް ލިބޭނަމަ. 2. ހަނިކުރެވިފައިވާ ތަކެތި: ސޫދާނަށް އެތެރެ ނުކުރެވޭ މަނާ ނުވަތަ ހަނިކުރެވިފައިވާ ތަކެތި ފާހަގަކުރުން. އޭގެ ތެރޭގައި ބަޑި، މަސްތުވާތަކެތި، ވަގު މުދާ، ފާޙިޝް ތަކެތި، ބެހުމަށް ޚާއްޞަ ދީނީ އަދަބިއްޔާތު، ކުރިން ހުއްދަ ނުވަތަ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުގެ ލައިސަންސް ނެތި ވަކި ކާބޯތަކެތި ހިމެނިދާނެއެވެ. 3. ފައިސާގެ ގަވާއިދު: ސޫދާނަށް ގެނެވޭނެ ނުވަތަ ނެރެވޭނެ ބޭރު ފައިސާގެ އަދަދަށް ލިމިޓްތަކެއް ކަނޑައެޅިފައިވެއެވެ؛ އެއްވެސް މައްސަލައެއް ނުޖެހުމަށްޓަކައި މި ގަވާއިދުތައް ވިސްނޭތޯ ޔަގީންކުރުން. 4. ޑިކްލެރޭޝަން ޕްރޮސެސް: ސޫދާނަށް އައުމުން ނުވަތަ ފުރުމުގެ ކުރިން ޑިއުޓީ ދައްކަންޖެހޭ އެއްވެސް އެއްޗެއް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް އެކްސްޕޯޓްކުރާނަމަ ޞަރީޙަކޮށް ޑިކްލެއަރ ކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. 5. ޑިއުޓީއާއި ޓެކްސް: ސޫދާނަށް ގެންނަ ވަކި މުދަލެއްގެ އަގަށް/ކެޓަގަރީއަށް ބަލައިގެން ޑިއުޓީއާއި ޓެކްސް ނަގާފާނެކަން ދެނެގަތުން؛ ކަސްޓަމްސް އިންސްޕެކްޝަންތަކުގައި އޮމާންކަމާއެކު ކްލިއަރެންސް ކުރުމަށްޓަކައި ކަމާބެހޭ ގަވާއިދުތަކަށް އަމަލުކުރާކަން ކަށަވަރުކުރުން. 6. ސިއްހީ ގޮތުން ވިސްނަންޖެހޭ ކަންތައްތައް: ލޯކަލް އޮތޯރިޓީތަކުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ގޮތުގެމަތިން ސޫދާނަށް އެތެރެވުމަށް ބޭނުންވާ ވެކްސިން ފަދަ ސިއްހަތާ ގުޅުންހުރި ކަންކަމަށް އަހުލުވެރިވުން؛ އަދި ކުރިން ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކުން އެކަށީގެންވާ ހުއްދައެއް ނެތި ފުޓް އެންޑް މައުތު ޑިޒީޒް ނުވަތަ އެވިއަން އިންފްލުއެންޒާ ވައިރަސް ފަދަ ބަލިތައް ފެތުރުމުގެ ނުރައްކާ އޮތުމުން މަނާކޮށްފައިވާ އެއްވެސް ކާނާއެއް ނުގެންނާކަން ޔަގީންކުރުން. މި ގައިޑްލައިންތަކުގެ ބޭނުމަކީ ސޫދާނުގެ ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ނިޒާމާއި ދަތުރުވެރިންނަށް އަޅަންޖެހޭ ރައްކާތެރިކަމުގެ އާންމު ވިސްނުމެއް ހޯދައިދިނުމެވެ. ފުރިހަމަ އަދި ޒަމާނީ މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް އަބަދުވެސް ސޫދާނުގެ އެމްބަސީ ނުވަތަ ކޮންސިއުލޭޓާ މަޝްވަރާ ކުރުން ރަނގަޅެވެ.
އިމްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތައް
އިރުއުތުރު އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެއް ކަމަށްވާ ސޫދާނުން ވަނީ އެގައުމުގެ މުދަލަށް އިމްޕޯޓް ޓެރިފް ޕޮލިސީއެއް ކަނޑައަޅާފައެވެ. އިމްޕޯޓް ޓެރިފް ރޭޓްތައް ތަފާތުވަނީ އިމްޕޯޓް ކުރާ އުފެއްދުމަކަށް ބަލައިގެންނެވެ. ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތަކަށް ސޫދާނުން އެވްރެޖްކޮށް %35 ގެ ޓެރިފް ރޭޓެއް ކަނޑައަޅާއިރު، ދުންފަތާއި ހަކުރު ފަދަ ވަކި ބައެއް އުފެއްދުންތަކަށް ބޮޑު ޓެރިފްތަކެއް ނަގަ އެވެ. މި ފިޔަވަޅުތަކުގެ މަގުސަދަކީ ލޯކަލް ދަނޑުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތްތައް ވާދަވެރިކަމުން ރައްކާތެރިކޮށް، އަމިއްލައަށް ދިރިއުޅެވޭނެ ގޮތްތައް ކުރިއެރުވުމެވެ. އުފައްދާ މުދަލުގެ ގޮތުން ސޫދާނުން އާންމުކޮށް އިމްޕޯޓް ކުރާ މުދަލުގެ މައްޗަށް %20 ގެ ފްލެޓް ރޭޓެއް ކަނޑައަޅާފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް ކާރު ފަދަ ވަކި ތަކެތީގެ ސަބަބުން ލޯކަލް ސިނާއަތާއި ވަޒީފާއަށް ކުރާ އަސަރުތަކުގެ ސަބަބުން ބޮޑު ޓެރިފްތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ވަކި މުދަލަކުން ނަގާ ވަކި ބައެއް ޓެކްސްތައް ވެސް އެބަހުއްޓެވެ. މިސާލަކަށް ގަހަނާ އާއި ހައި އެންޑް އިލެކްޓްރޯނިކްސް ފަދަ ލަގްޒަރީ މުދަލުން އިތުރު އެކްސައިޒް ޓެކްސް ނަގަ އެވެ. މިއީ ސަރުކާރަށް އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް އަދި ކޮންސިއުމަރ ބިހޭވިއަރ ރެގިއުލޭޓް ކުރުމަށް ކުރާ މަސައްކަތެކެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ މުހިންމު ކަމަކީ އިގްތިސާދީ ހާލަތު ނުވަތަ ސަރުކާރުން އިސްކަންދޭ ކަންކަމުގެ ސަބަބުން ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް ސޫދާނުގެ އިމްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތަކަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެ ކަމެވެ. އެގޮތުން، ސޫދާނާއެކު ވިޔަފާރި ކުރަން ރާވާފައިވާ ވިޔަފާރިތަކަށް ނުވަތަ ފަރުދުންނަށް އަބަދުވެސް ރަނގަޅުވާނީ އެގައުމުގެ ކަސްޓަމްސް އޮތޯރިޓީތަކުން ކަނޑައަޅާފައިވާ އެންމެ ފަހުގެ ގަވާއިދުތަކާ ގުޅިގެންނެވެ. ޚުލާޞާކޮށް ދަންނަވާނަމަ، ސޫދާނުގައި ޕްރޮޑަކްޓް ކެޓަގަރީއަށް ބިނާކޮށް ތަފާތު އިމްޕޯޓް ޓެކްސް ޕޮލިސީއެއް ގެންގުޅެނީ، ގިނަ އުފެއްދުންތެރި މުދަލަށް %20 އިން ފެށިގެން ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތަކަށް %35 އާ ހަމައަށެވެ. މީގެ އިތުރުން ގަހަނާ އާއި ހައި އެންޑް އިލެކްޓްރޯނިކްސް ފަދަ ލަގްޒަރީ ތަކެތިން ވެސް ވަކި ޓެކްސްތަކެއް ނަގަ އެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތައް
އިރުއުތުރު އެފްރިކާގެ ގައުމެއް ކަމަށްވާ ސޫދާނުގައި އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސް ނެގުމުގެ ސިޔާސަތެއް ގެންގުޅެނީ އެގައުމުގެ އިގްތިސާދު ރެގިއުލޭޓްކޮށް ކުރިއެރުވުމަށެވެ. އެކްސްޕޯޓްކުރާ މުދަލުން ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ސޫދާން ސަރުކާރުން ތަފާތު ފިޔަވަޅުތައް އަޅައެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ ސޫދާނުން އެގައުމުން އެކްސްޕޯޓްކުރާ ވަކި މުދަލުން އެކްސްޕޯޓް ޑިއުޓީ ނަގަ އެވެ. މި ޑިއުޓީ ނަގަނީ ޕެޓްރޯލިއަމް ފަދަ ވަކި އުފެއްދުންތަކާއި ރަން، ރިހި، އަދި އަގުހުރި ހިލަ ފަދަ މައިނިން އުފެއްދުންތަކުންނެވެ. އެކްސްޕޯޓަރުން ސޫދާނުގެ ބޯޑަރުން ބޭރަށް ޝިޕިންގ ކުރާއިރު ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި މި މުދަލުގެ އަގުގެ ވަކި އިންސައްތައެއް ދައްކަން ޖެހެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ސޫދާނުން ވެސް އެކްސްޕޯޓްކުރާ ބައެއް މުދަލުން ވެލިއު އެޑެޑް ޓެކްސް (ވެޓް) ނަގަ އެވެ. ވެޓް އަކީ އުފެއްދުމެއް ނުވަތަ ހިދުމަތަކަށް އަގު އިތުރުވާ އުފެއްދުމާއި ބެހުމުގެ ކޮންމެ މަރުހަލާއެއްގައި ނަގާ ކޮންސިއުމަންސް ޓެކްސްއެކެވެ. ބައިނަލްއަގްވާމީ ގޮތުން ވިޔަފާރިކުރާ ޝަރުތު ހަމަވާ މުދަލުން އެކްސްޕޯޓަރުން ވެޓް ނަގަން ޖެހެ އެވެ. އެކްސްޕޯޓް ޑިއުޓީއާއި ވެޓްގެ އިތުރުން ސޫދާނުން އެކްސްޕޯޓްކުރާ އުފެއްދުންތަކުގެ ބާވަތަށް ބަލާފައި އެހެން ގޮތްގޮތުން ޓެކްސް ނުވަތަ ޓެރިފްތައް ތަންފީޒު ކުރެވިދާނެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އެކްސައިޒް ޓެކްސް ނުވަތަ އިމްޕޯޓް ކުރާ ބަދަލު ތަކެތީގެ މައްޗަށް ބޮޑު ހަރަދެއް ކޮށްގެން ދިވެހި ސިނާއަތްތައް ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ ކަސްޓަމް ޓެރިފް ހިމެނިދާނެ އެވެ. ނަމަވެސް ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ ކަމަކީ ސޫދާނުގެ ސިޔާސީ ނުތަނަވަސްކަން ނުވަތަ ބަދަލުވަމުން އަންނަ އިގްތިސާދީ ހާލަތު ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތަކަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެ ކަމެވެ. ސޫދާނުގައި މިހާރު އަމަލުކުރަމުންދާ އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސް ނެގުމުގެ ގަވާއިދުތަކާ ގުޅޭ ޞައްޙަ މަޢުލޫމާތު ހޯދުމަށްޓަކައި، އެކްސްޕޯޓްކުރާ ފަރާތްތަކުން ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކާ ނުވަތަ އެޤައުމުގެ ތެރޭގައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ވިޔަފާރީގެ ޤާނޫނުތަކަށް ރަނގަޅަށް އެނގޭ ޕްރޮފެޝަނަލް އެޑްވައިޒަރުންނާ މަޝްވަރާ ކުރުން ރަނގަޅެވެ. ސޫދާން ފަދަ ގައުމުތަކުގައި އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސް ނެގުމަކީ ސަރުކާރުގެ ހަރަދަށް އާމްދަނީ ހޯދައިދިނުމުގެ އިތުރުން ބޭރުގެ އިމްޕޯޓާ އަޅާބަލާއިރު ލޯކަލް ސިނާއަތްތަކުގެ ކުރިއެރުމާއި ވާދަވެރިކަމަށް އެހީތެރިވެދީ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗެކެވެ. އަދި އިގްތިސާދީ މަގުސަދުތަކާއި އިޖުތިމާއީ މަސްލަހަތުތައް ބެލެންސްކޮށްގެން އެކްސްޕޯޓް ރެގިއުލޭޓް ކުރުމަށް ވަސީލަތެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް ހިދުމަތް ކުރެ އެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ސެޓްފިކެޓްތައް
އިރުއުތުރު އެފްރިކާގައި އޮންނަ ގައުމެއް ކަމަށްވާ ސޫދާނުގައި ދުނިޔޭގެ އެކި ގައުމުތަކަށް އެކްސްޕޯޓްކުރާ ތަފާތު އުފެއްދުންތައް އެބަހުއްޓެވެ. މި އެކްސްޕޯޓްތަކުގެ ފެންވަރާއި ސައްހަކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި ސޫދާނުން ވަނީ އެކްސްޕޯޓް ސެޓްފިކެޓް ދިނުމުގެ ޕްރޮސެސްއެއް ހިންގާފައެވެ. ސޫދާން ސަރުކާރުން އަންގަނީ އެކްސްޕޯޓަރުން މުދަލުގެ ސެޓްފިކެޓް އޮފް އޮރިޖިން ހޯދުމަށެވެ. މި ލިޔުމަކީ އުފެއްދުން އުފެދިފައިވާ ޤައުމެއް ޔަޤީންކޮށްދޭ އަދި އެތެރެކުރާ ޤައުމުގައި ކަސްޓަމްސް ކްލިއަރެންސްއަށް ބޭނުންވާ އެއްޗެއްކަން ޔަޤީންކޮށްދެއެވެ. އެއީ ސޫދާނުގައި މުދާ އުފައްދައި އުފެއްދި ކަމުގެ ހެއްކެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރާ ކަމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ވަކި ބައެއް އުފެއްދުންތަކަށް އިތުރު ސެޓްފިކެޓްތަކެއް ބޭނުންވެދާނެއެވެ. މިސާލަކަށް ކޮޓަން ނުވަތަ އުނދުން ފަދަ ދަނޑުވެރިކަމުގެ މުދަލަކީ ޕެސްޓްތަކާއި ބަލިތަކާ ގުޅޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކަށް ފެތޭ އެއްޗެއްކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށް ފައިޓޯސެނިޓަރީ ސެޓްފިކެޓް ބޭނުންވެދާނެ އެވެ. މަސް ނުވަތަ ކިރު ފަދަ ޖަނަވާރު އުފެއްދުންތައް އެކްސްޕޯޓްކުރާ ފަރާތްތަކުން އެމީހުންގެ މުދަލަކީ ބޭނުންކުރުމަށް ރައްކާތެރި މުދަލެއްކަން ސާބިތުކޮށްދޭ ވެޓެރިނަރީ ހެލްތު ސެޓްފިކެޓްތައް ހޯދަން ޖެހެ އެވެ. އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް މި ސެޓްފިކެޓްތައް ލިބިދެވޭނީ ވިޔަފާރި އާއި ސިނާއަތުގެ ގަވާއިދުތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ޒިންމާވާ ސަރުކާރުގެ އެކި އިދާރާތައް ކަމަށްވާ މިނިސްޓްރީ އޮފް ޓްރޭޑް ނުވަތަ މިނިސްޓްރީ އޮފް އެގްރިކަލްޗާ މެދުވެރިކޮށެވެ. މި ޑިޕާޓްމަންޓްތަކުން އިންސާފުވެރި ވިޔަފާރީގެ އުސޫލުތައް ކުރިއެރުވުމާއެކު ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކަށް ތަބާވުން ކަށަވަރުކޮށްދެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ސޫދާނަކީ ވެސް ކޮމެސާ (ކޮމަން މާކެޓް ފޯ އީސްޓަރން އެންޑް ސަދަން އެފްރިކާ) ފަދަ ސަރަހައްދީ އިގްތިސާދީ ބްލޮކްތަކުގެ ބައެއް ކަމަށާއި ބައެއް ގައުމުތަކާއެކު ދެގައުމުގެ ވިޔަފާރީގެ އެއްބަސްވުންތައް ހަދާފައިވާ ގައުމެކެވެ. މި އެއްބަސްވުންތައް ގިނަ ފަހަރަށް އަންނަނީ އެކްސްޕޯޓް ލިޔެކިޔުންތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން އަމިއްލަ ގަވާއިދުތަކެއް އެކުލެވިގެންވާއިރު، ވަކި ކޮލިޓީ ސްޓޭންޑަޑްތަކަށް ތަބާވުން ކަށަވަރުކޮށްދެ އެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި ސޫދާނުން އަންނަނީ އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން ސެޓްފިކެޓް ދިނުމުގެ އުސޫލުތައް ޑިޖިޓަލައިޒްކޮށް އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސްތައް ރަނގަޅު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މި ފިޔަވަޅުގެ މަޤްޞަދަކީ ފިޒިކަލް ޕޭޕަރވޯކާއި ގުޅުންހުރި ބިއުރޯކްރެސީ ކުޑަކުރުމުގެ އިތުރުން ބޭނުންވާ ލިޔެކިޔުންތައް ހޯދުމުގެ ރަނގަޅުކަން އިތުރުކުރުމެވެ. ނިންމާލަމުން ސޫދާނުން ބުނާ ގޮތުގައި އެކްސްޕޯޓްކުރާ އުފެއްދުންތަކުގެ ބާވަތަށް ބަލާއިރު ފައިޓޯސެނިޓަރީ ސެޓްފިކެޓް ނުވަތަ ވެޓެރިނަރީ ހެލްތު ސެޓްފިކެޓް ފަދަ އިތުރު ސެޓްފިކެޓްތަކާއެކު އެކްސްޕޯޓް ކުރާ ފަރާތްތަކުން ސެޓްފިކެޓް އޮފް އޮރިޖިން ހޯދަން ޖެހެ އެވެ. މި ޝަރުތުތަކަކީ ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގެ އުސޫލުތައް ފުރިހަމަވާއިރު ސޫދާނުން ފެށިގެން އަންނަ ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތަކުގައި ހާމަކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި ކަންކަން ކަށަވަރުކުރުމަށް އެންމެ މުހިންމު ޝަރުތުތަކެކެވެ.
ރެކޮމެންޑް ކުރެވިފައިވާ ލޮޖިސްޓިކްސް
ރަސްމީކޮށް ރިޕަބްލިކް އޮފް ސޫދާންގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް 1.8 މިލިއަން އަކަކިލޯމީޓަރުގެ ބިމުގެ ސަރަހައްދެއް އޮންނަ ސޫދާނަކީ އެފްރިކާ ބައްރުގެ ތިންވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ގައުމެވެ. ބޮޑު ސައިޒާއި ތަފާތު ޖިއޮގްރަފީއެއް އޮތް ނަމަވެސް ލޮޖިސްޓިކްސް އާއި ދަތުރުފަތުރުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ އަށް ބަލާއިރު ސޫދާނަށް ތަފާތު ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެ އެވެ. ސޫދާނުގައި ލޮޖިސްޓިކްސް އަށް ވިސްނާއިރު، ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި އެގައުމުގައި ސިޔާސީ ނުތަނަވަސްކަމާއި ހަތިޔާރު އެޅި ހަމަނުޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާކަން ފާހަގަކުރުން މުހިންމެވެ. މިކަންކަމުގެ ސަބަބުން މަގުތަކާއި، ރޭލު ދަތުރުތަކާއި، ބަނދަރުތަކާއި، އެއާޕޯޓްތައް ފަދަ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ނެޓްވޯކްތައް ތަރައްޤީކޮށް ބެލެހެއްޓުމަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކޮށްފައިވެއެވެ. ސޫދާނަށް ވަންނަ ނުވަތަ ފުރާ ބައިނަލްއަގްވާމީ ޝިޕްމަންޓްތަކަށް ޕޯޓް ސޫދާނަކީ ކަނޑުގެ ދަތުރުފަތުރުގެ މުހިންމު މަރުކަޒެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރާ ތަނެކެވެ. ރަތް ކަނޑުގެ އައްސޭރީގައި އޮންނަ މި ރަށަކީ ޔޫރަޕާއި އޭޝިއާ އަދި އެފްރިކާ ގުޅުވައިދޭ މުހިންމު ވިޔަފާރީގެ މަގުތަކަށް ވަދެވޭނެ މަގުތަކެކެވެ. ނަމަވެސް ޕޯޓް ސޫދާނުގައި ކެޕޭސިޓީ މަދުވުމާއި މުއްދަތު ހަމަނުވާ ފެސިލިޓީތަކުގެ ސަބަބުން ޕީކް ޕީރިއަޑްތަކުގައި ލަސްތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ އެވެ. ސޫދާނުގެ ބޯޑަރުތަކުގެ ތެރޭގައި އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުގެ ގޮތުން ބަލާއިރު، ޚާރްޠޫމް (ވެރިރަށް)، ޕޯޓް ސޫދާން، ނިޔާލާ، އެލް އޮބެއިޑެންޓް ފަދަ ބޮޑެތި ސިޓީތައް ގުޅުވައިދޭ ތާރު އަޅާފައިވާ ހައިވޭތައް ހުރެއެވެ. ޚާރްޠޫމް އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓް ފަދަ ބައެއް ޑޮމެސްޓިކް އެއާޕޯޓްތައް މެދުވެރިކޮށް ވެސް ސޫދާނުގެ ތެރޭގައި އެއާ ކާގޯގެ ހިދުމަތް ލިބެ އެވެ. ފަސިންޖަރުންނާއި ކާގޯ ފްލައިޓްތައް ވެސް ބެލެހެއްޓި ނަމަވެސް ބޮޑެތި މުދާ އުފުލުމުގެ ކެޕޭސިޓީތައް މަދުވުމުން ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ އެވެ. ސޫދާނުގައި މި ލޮޖިސްޓިކަލް ގޮންޖެހުންތައް ރަނގަޅަށް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށްޓަކައި: 1. ކުރިން ޕްލޭންކުރުން: ކަސްޓަމްސް ކްލިއަރެންސް ޕްރޮސީޖަރތަކުގެ ތެރޭގައި އެކަށީގެންވާ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ނުވަތަ ބިއުރޯކްރެޓިކް ޕްރޮސެސްތައް ނުހިނގާތީ ލަސްތަކެއް ނުވަތަ ބުރޫއެރުންތަކެއް ދިމާވެދާނެތީ؛ ރަނގަޅަށް ވިސްނާފައިވާ ޕްލޭނެއް އޮތުމަކީ ކުރިން ލަފާނުކުރެވޭ ފަދަ ނާކާމިޔާބީތައް ކުޑަކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެކެވެ. 2. ލޯކަލް ތަޖުރިބާ ހޯދުން: ރާއްޖޭގެ ތެރޭގައި ހިންގުމުގެ ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ ލޯކަލް ލޮޖިސްޓިކްސް ޕްރޮވައިޑަރުންނާ ޕާޓްނަރޝިޕް ހެދުމަކީ ބިއުރޯކްރެޓިކް ޕްރޮސެސްތަކުގައި ދަތުރުކުރުމަށް ނުވަތަ ލޯކަލައިޒްޑް ރިސްކްތައް ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި މެނޭޖްކުރުމަށް އަގުހުރި ކަމެއް ކަމުގައި ވެދާނެއެވެ. . 4.ދަތުރުފަތުރުގެ ބަދަލު ގޮތްތައް ތަހުގީގުކުރުން: މަގުމަތީގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ އަށް ދިމާވެދާނެ ގޮންޖެހުންތަކަށް ބަލާއިރު، ވަކި މަގުތަކަކަށް ނުވަތަ އުފެއްދުންތަކަށް ރޭލް ނުވަތަ ވައިގެ މަގުން މުދާ އުފުލުން ފަދަ ދަތުރުފަތުރުގެ ބަދަލު ގޮތްތައް ހޯދުމަކީ ފައިދާހުރި ކަމެއް ކަމަށް ސާބިތުވެދާނެއެވެ. 5. ކާގޯ ރައްކާތެރިކޮށް ރިސްކްތައް ކުޑަކުރުން: މުޅި ސަޕްލައި ޗޭންގައި މުދާ ރައްކާތެރިކުރުމަށްޓަކައި އިންޝުއަރެންސް ކަވަރޭޖް ފަދަ ރިސްކް މެނޭޖްމަންޓް ސްޓްރެޓެޖީތައް ބޭނުންކުރުމަކީ ވަރަށް ރަނގަޅު ކަމެކެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، އެކަށީގެންވާ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރެއް ނެތުމާއި ސިޔާސީ ނުތަނަވަސްކަމުގެ ސަބަބުން ސޫދާނުގެ ލޮޖިސްޓިކަލް ލޭންޑްސްކޭޕްގައި ގިނަ ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެ އެވެ. ނަމަވެސް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ޕްލޭންކޮށް، ލޯކަލް އެކްސްޕާޓައިޒް ޕާޓްނަޝިޕްތަކާއި، ފައިދާހުރި މުވާސަލާތީ ޗެނަލްތަކާއި، ބޭނުންވާ ތަންތަނުގައި ބަދަލު ދަތުރުފަތުރުގެ ގޮތްތައް ބޭނުންކުރުމާއި، ރިސްކް ކުޑަކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް ތަންފީޒުކުރުމުން ސޫދާނުގެ ލޮޖިސްޓިކްސް ކާމިޔާބުކަމާއެކު ދަތުރުކުރެވޭނެއެވެ.
ގަންނަ ފަރާތް ތަރައްޤީ ކުރުމަށް ޗެނަލްތައް

މުހިންމު ޓްރޭޑް ޝޯވތަކެއް

އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ސޫދާނުގައި ބައިނަލްއަގްވާމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޗެނަލްތަކުގެ މުހިންމު ގިނަ ޗެނަލްތަކާއި މައުރަޒުތަކުގެ ފުރުސަތުތައް ފުޅާކުރަން ބޭނުންވާ ވިޔަފާރިތަކަށް ހުޅުވާލެވިފައިވެ އެވެ. މިއީ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބައެއް ކަންކަމެވެ. 1. ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޗެނަލްތައް: އ) ސޫދާނުގެ ޕްރޮކިއުމަންޓް އޮތޯރިޓީ: އެކިއެކި މިނިސްޓްރީތަކާއި ޕަބްލިކް އެންޓިޓީތަކަށް މުދަލާއި ހިދުމަތް ހޯދުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ ސަރުކާރުގެ އިދާރާއެވެ. ބ) އދ.: ސޫދާނަކީ އދ. ގ) ސަރުކާރު ނޫން ޖަމިއްޔާތައް (އެންޖީއޯ): ސޫދާނުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ބައެއް އެންޖީއޯތަކުން ސިއްހީ، ތައުލީމު، ދަނޑުވެރިކަން، އަދި އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ފަދަ ދާއިރާތަކުން އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެއެވެ. މި ޖަމިއްޔާތަކުގައި ގިނަ ފަހަރަށް ޕްރޮކިއުމަންޓް ބޭނުންތައް ހުންނައިރު އެއީ ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތަކެއް ލިބިދާނެ ކަމެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. 2. މައުރަޒުތައް: އ) ޚާރްޠޫމް ބައިނަލްއަޤްވާމީ ފެއާ: ޚާރްޠޫމްގައި ބާއްވާ މި އަހަރީ ހަރަކާތަކީ ދަނޑުވެރިކަމާއި، އުފެއްދުންތެރިކަމާއި، ޓެކްނޮލޮޖީއާއި، ހަކަތައާއި، އިމާރާތްކުރުމާއި، އަދި އެހެނިހެން ދާއިރާތައް ހިމެނޭ ސޫދާނުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް މައުރަޒެވެ. އެއީ ލޯކަލް އަދި އިންޓަނޭޝަނަލް އެގްޒިބިޓަރުން ވެސް ޝައުގުވެރިވާ ތަނެކެވެ. ބ) ސޫދާން ދަނޑުވެރިކަމުގެ މައުރަޒު: ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއަށް ޚާއްޞަކޮށް ފޯކަސްކޮށްގެން - ސޫދާނުގެ އިޤްތިޞާދުގެ މުހިންމު ބައެއް - މި މައުރަޒަކީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ މެޝިނަރީ، ޓެކްނޮލޮޖީ، އޮށް/ފަރުދާތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ކުންފުނިތަކަށް އެމީހުންގެ އުފެއްދުންތައް ދައްކާލުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިގެންދާ މައުރަޒެކެވެ. ގ) ސޫދާން އިންޓަރނޭޝަނަލް އެގްޒިބިޝަން ފޯރ ޕެކޭޖިންގ އެންޑް ޕްރިންޓިންގ: މި އިވެންޓުގައި މާކެޓަށް ވަނުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ކާބޯތަކެތި ޕްރޮސެސިންގ/ޕެކޭޖިންގ ކުންފުނިތައް ނުވަތަ ޕްރިންޓިންގ ވިޔަފާރިތައް ފަދަ ސިނާޢަތްތަކުގެ ތެރެއިން ޕެކޭޖިންގ ސޮލިއުޝަންތަކަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވެއެވެ. މި މައުރަޒުތަކަކީ ހަމައެކަނި އުފެއްދުންތައް ދައްކާލުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ މައުރަޒުތަކެއް ނޫން ކަމަށާއި ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކުގެ/މިނިސްޓްރީތަކުގެ ނުވަތަ ޕޮޓެންޝަލް ކްލައިންޓުން/ޕާޓްނަރުންގެ މުހިންމު ސްޓޭކްހޯލްޑަރުންނާ ނެޓްވޯކް ކުރުމަށް ޕްލެޓްފޯމްތަކެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް ހިދުމަތް ކުރާ މައުރަޒުތަކެކެވެ. މީގެ އިތުރުން، ދ) ވިޔަފާރި ފޯރަމް/ކޮންފަރެންސް: ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް ނުވަތަ ޓްރޭޑް ޕްރޮމޯޝަން ބޮޑީސް ފަދަ ޖަމިއްޔާތަކުން މުޅި އަހަރު ދުވަހު ތަފާތު ވިޔަފާރި ފޯރަމް/ކޮންފަރެންސްތައް އިންތިޒާމްކުރެއެވެ. މި އިވެންޓްތަކުގައި އެކި ގައުމުތަކުގެ ސިނާއަތުގެ ތަޖުރިބާކާރުން/ޕްރޮފެޝަނަލުންނާއެކު ނޮލެޖް ޝެއަރިންގ ސެޝަންތަކާއި ނެޓްވޯކިންގ ފުރުސަތުތައް ލިބިގެންދެއެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ މުހިންމު ކަމަކީ ހިނގަމުންދާ ސިޔާސީ އަދި އިގްތިސާދީ ގޮންޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން ސޫދާނުގެ ވިޔަފާރީގެ މާހައުލުގައި ވަކި ނުރައްކާތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމެވެ. ސޫދާނުގައި ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތައް ހޯދުމަށް ފުރިހަމަ ދިރާސާތަކެއް ކުރުމާއި، ލޯކަލް ގާނޫނުތަކާއި ގަވާއިދުތަކަށް އަމަލުކުރާކަން ކަށަވަރުކުރުމާއި، ލޯކަލް ޕާޓްނަރުންނާ ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމަށް ވިސްނުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ.
ސޫދާނުގައި އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ބައެއް ސަރޗް އިންޖީނުތައް އެބަހުއްޓެވެ. މައިގަނޑު ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ؛ 1. ގޫގުލް (https://www.google.sd): ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި އެންމެ މަގުބޫލު ސަރޗް އިންޖީނަކީ ގޫގުލް ކަމަށާއި، ސޫދާނުގައި ވެސް މިއީ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ އިންޖީނެކެވެ. އެއީ ފުރިހަމަ ސަރޗް ނަތީޖާތަކާއި ތަސްވީރު، މެޕް، ޚަބަރު، އަދި އެހެނިހެން ތަފާތު ފީޗާސްތައް ލިބޭ ތަނެކެވެ. 2. ބިންގް (https://www.bing.com): ބިންގް އަކީ ސޫދާނުގައި ގިނައިން ބޭނުންކުރާ އަނެއް ސަރޗް އިންޖީނެކެވެ. އެއީ ވެބް ސަރޗް ނަތީޖާ، އިމޭޖް ސަރޗް، ވީޑިއޯ، ޚަބަރު އާޓިކަލް، އަދި އެހެނިހެން ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދޭ ތަނެކެވެ. 3. ޔާހޫ (https://www.yahoo.com): ސޫދާނުގައި ގޫގުލް ނުވަތަ ބިންގް ފަދައިން އާންމު ނުވި ނަމަވެސް، ޔާހޫގެ ޔޫޒަރ ބޭސް އަދިވެސް އެގައުމުގައި ގިނައެވެ. އެހެން އިންޖީނުތަކެކޭ އެއްފަދައިން އާންމު ވެބް ސަރޗްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ އިތުރުން އީމެއިލް ޚިދުމަތްތަކާއި ޚަބަރު އަޕްޑޭޓްތައް ވެސް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. 4. ޔަންޑެކްސް (https://yandex.com): ޔަންޑެކްސް އަކީ ރަޝިޔާގެ ސަރޗް އިންޖީނެއް ކަމަށާއި، ސޫދާނުގެ އޮންލައިން ލޭންޑްސްކޭޕްގެ ތެރޭގައި ވެސް ހިންގާ ސަރޗް އިންޖީނެއް ކަމަށާއި، ޔޫޒަރުންނަށް ކޮންޓެންޓް ލޯކަލައިޒް ކުރުމަށް ބާރުއަޅައިގެން ވެބް ސަރޗް ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ހުޅުވާލާ ކަމަށެވެ. 5. ޑަކްޑަކްގޯ (https://duckduckgo.com): ސޫދާނުގައި ނުވަތަ ދުނިޔޭގެ އެހެން ތަންތަނުގައި އިންޓަނެޓް ސަރޗް ކުރާއިރު ޕްރައިވެސީއާއި ޑޭޓާ ޕްރޮޓެކްޝަންއާ މެދު ކަންބޮޑުވާ ފަރާތްތަކަށް ޑަކްޑަކްގޯ އިސްކަން ދީފާނެ ސަބަބަކީ އެހެން ބޮޑެތި ސަރޗް އިންޖީނުތަކުން ކުރާ ފަދައިން ޒާތީ މައުލޫމާތު ޓްރެކް ނުކުރާތީއެވެ. 6. އަސްކް ޑޮޓްކޮމް (http://www.ask.com): ކުރިން އަސްކް ޖީވްސް ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ އަސްކް ޑޮޓްކޮމް އަށް ރީބްރޭންޑް ކުރުމުގެ ކުރިން، މި ސުވާލު ޖަވާބު ފޯރުކޮށްދޭ ޕްލެޓްފޯމް މެދުވެރިކޮށް ވަކި ސުވާލުތަކެއް ކުރެވޭނެ ކަމަށާއި އެ ސުވާލުތަކަށް ތަޖުރިބާކާރުން ނުވަތަ... ޔޫޒަރުން އެންޓަރ ކުރާ ކީވޯޑްތަކާ އެއްގޮތްވާ އިތުބާރު ހުރި ވެބްސައިޓްތަކުން ސޯސް ކުރެވިފައިވެއެވެ. މިއީ ސޫދާނުގައި އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ބައެއް ސަރޗް އިންޖީނުތަކެވެ؛ އެހެންނަމަވެސް ފާހަގަކުރުން މުހިންމީ ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ މެދުގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ފޯރާފައިވާ އަދި އަހުލުވެރިވުމުގެ ސަބަބުން ގިނަ ބަޔަކު އަދިވެސް މުހިންމު ގޮތެއްގައި ގޫގުލް ފަދަ ގްލޯބަލް ޖަޔަންޓްތައް ހޯދުމުގެ ބޭނުންތަކަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ކަމެވެ.

ބޮޑެތި ރީނދޫ ޞަފްޙާތަކެވެ

ސޫދާނުގެ މައިގަނޑު ޔެލޯ ޕޭޖްތަކުގެ ތެރޭގައި ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. ސޫދާނުގެ ޔެލޯ ޕޭޖްސް: މި ވެބްސައިޓުގައި ސޫދާނުގެ އެކި ވިޔަފާރިތަކާއި، ޖަމިއްޔާތަކާއި، ހިދުމަތްތަކުގެ ފުރިހަމަ ޑައިރެކްޓަރީއެއް ލިބެން ހުރެއެވެ. އެއީ ކޮންޓެކްޓް މައުލޫމާތާއި، އެޑްރެސްތަކާއި، ކޮންމެ ލިސްޓިންގއެއްގެ ކުރު ބަޔާންތައް ލިސްޓްކޮށްފައިވެއެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓް www.sudanyellowpages.com އަށް ޒިޔާރަތް ކުރެވޭނެއެވެ. 2. ދެކުނު ސޫދާން ޔެލޯ ޕޭޖްސް: ދެކުނު ސޫދާނުގައި ޚާއްޞަކޮށް ހުންނަ ވިޔަފާރިތަކާއި ޚިދުމަތްތަކަށް ސައުތު ސޫދާން ޔެލޯ ޕޭޖްސް އަށް ރިއާޔަތް ކުރެވިދާނެއެވެ. އެއީ ހޮޓަލް، ރެސްޓޯރެންޓް، ހޮސްޕިޓަލް، ޔުނިވާސިޓީ، އަދި އެހެނިހެން ގިނަ ކެޓަގަރީތަކެކެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓަކީ www.southsudanyellowpages.com އެވެ. 3. ޖުބާ-ލިންކް ބިޒްނަސް ޑައިރެކްޓަރީ: މި އޮންލައިން ޑައިރެކްޓަރީގައި ބޮޑަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ ޖޫބާ - ދެކުނު ސޫދާނުގެ ވެރިރަށް ސިޓީގައި ހިންގާ ވިޔަފާރިތަކަށެވެ. އެއީ ކޮންސްޓްރަކްޝަން ކުންފުނިތަކާއި، އޮޓޯމޯބައިލް ޑީލަރޝިޕްތަކާއި، ބޭންކުތަކާއި، ހޮޓަލްތަކާއި އަދިވެސް އެތައް ދާއިރާއެއްގެ ކޮންޓެކްޓް ޑީޓެއިލްސް އާއި މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ކުންފުންޏެކެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓަކީ www.jubalink.biz އެވެ. 4. ޚާރްޠޫމް އޮންލައިން ޑައިރެކްޓަރީ: ޚާރްޠޫމްގައި ބިނާކޮށްފައިވާ ވިޔަފާރިތަކަށް - ސޫދާނުގެ ވެރިރަށް ސިޓީ - ރެސްޓޯރެންޓް، ޝޮޕިންގ ސެންޓަރު، މެޑިކަލް ފެސިލިޓީސް، hotels etc.. ޚާރްޠޫމް އޮންލައިން ޑައިރެކްޓަރީގެ ވެބްސައިޓަކީ http://khartoumonline.net/ އެވެ. 5.YellowPageSudan.com: މި ޕްލެޓްފޯމްގެ މަގުސަދަކީ މުޅި ރާއްޖޭގެ އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ ލޯކަލް ވިޔަފާރިތަކާ ކޮންސިއުމަރުން ގުޅުވައިދިނުމެވެ. މި ވެބްސައިޓުގައި ސަރޗް ފަންކްޝަނެއް ހުންނައިރު، އެ ފަންކްޝަނުގައި ޔޫޒަރުންނަށް ކޮންޓެކްޓް ޑީޓެއިލްސް އާއި އެކު ހޯދަން ބޭނުންވާ ވަކި އުފެއްދުންތަކެއް ނުވަތަ ހިދުމަތްތަކެއް ހޯދައިލެވޭނެ އެވެ. މި ރިސޯސް www.yellowpasudan.com އިން ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ. މި ޑައިރެކްޓަރީތަކަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެ ނުވަތަ ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް އަޕްޑޭޓްތައް ދިމާވެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ؛ އެހެންކަމުން ވިޔަފާރީގެ މުހިންމު އެއްވެސް ސުވާލެއް ނުވަތަ ނިންމުމެއް ނިންމުމުގެ ކުރިން އެމީހުންގެ ޞައްޙަކަން ދެފަހަރު ޗެކް ކުރުމަކީ އަބަދުވެސް ރަނގަޅު ކަމެކެވެ.

ވިޔަފާރީގެ ބޮޑެތި ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

ސޫދާނަކީ އިރުއުތުރު އެފްރިކާގެ އީ-ކޮމާސް އިންޑަސްޓްރީ ކުރިއަރަމުން އަންނަ ގައުމެކެވެ. މިއީ ސޫދާނުގެ މައިގަނޑު ބައެއް އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކާއި އެ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ވެބްސައިޓް ޔޫއާރްއެލްތަކެވެ. 1. މާރކާޒް.ކޮމް - ވެބްސައިޓް: https://www.markaz.com/ މާކާޒް ޑޮޓްކޮމް އަކީ ސޫދާނުގެ ލީޑިން އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޕްލެޓްފޯމް ކަމަށާއި، އިލެކްޓްރޯނިކްސް، ފެޝަން، ގޭތެރޭގެ ސާމާނު، ރީތިވުމަށް ބޭނުންކުރާ ތަކެތި، އަދި އެހެނިހެން ގިނަ އުފެއްދުންތައް ލިބެން ހުންނަ ޕްލެޓްފޯމް ކަމަށެވެ. 2. އަލްޝޮޕް - ވެބްސައިޓް: http://alshop.sd/ އަލްޝޮޕް އަކީ ސޫދާނުގައި އިލެކްޓްރޯނިކްސް، ހެދުން، އެކްސެސަރީޒް، ގޭތެރޭގެ ސާމާނު، އަދި ސިއްހަތާއި ރީތިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް ފަދަ ތަފާތު މުދާ ފޯރުކޮށްދޭ ސޫދާނުގައި މަޝްހޫރު އަނެއް އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. 3. ޚްރަދުލް އޮންލައިން - ވެބްސައިޓް: https://www.khradelonline.com/ ޚްރަޑެލް އޮންލައިން އިން ސެމްސަންގް އަދި އެލްޖީ ފަދަ މަޝްހޫރު ބްރޭންޑްތަކުގެ އިލެކްޓްރޯނިކްސްގެ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ސެލެކްޝަން ލިބެން ހުރެ އެވެ. އަދި އިތުބާރު ހުރި ކަސްޓަމަރ ސާވިސް އާއި އަވަހަށް ޑެލިވަރީ ކުރުމުގެ ފުރުސަތުތައް ވެސް ފޯރުކޮށްދެ އެވެ. 4. ނީލައިން މޯލް - ވެބްސައިޓް: http://neelainmall.sd/ ނީލައިން މޯލްގައި އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށް ޚާއްޞަ ހެދުމާއި، އިލެކްޓްރޯނިކް ގެޖެޓްތަކާއި، ގޭތެރޭގެ ސާމާނާއި، ސިއްހީ ފަރުވާއަށް ބޭނުންވާ ތަކެތި، ކޮސްމެޓިކްސް، އަދި އެތައް ކަމެއް ހިމެނެއެވެ. 5. ސޫޤް ޖުމިއާ ސޫދާން - ވެބްސައިޓް: https://souq.jumia.com.sd/ ސޫކް ޖުމިއާ ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އެކި ގައުމުތަކުގައި ހިންގާ ޖުމިއާ ގްރޫޕްގެ ބައެކެވެ. އެމީހުން އިލެކްޓްރޯނިކްސް އިން ފެށިގެން ފެޝަނާއި ގޭގައި ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ ތަކެތި ފަދަ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި އުފެއްދުންތައް ލިބެން ހުރެ އެވެ. 6. އަލްމަތުސާނީ ފިހާރަ - ފޭސްބުކް ޕޭޖް: https://www.facebook.com/Almatsanistore އަލްމަޓްސާނީ ސްޓޯރު މުހިންމު ގޮތެއްގައި ހިންގަނީ އެ ކުންފުނީގެ ފޭސްބުކް ޕޭޖް މެދުވެރިކޮށް ކަމަށާއި އެ ޕޭޖުގައި ކަސްޓަމަރުންނަށް ފިރިހެނުންނާއި އަންހެނުންގެ ހެދުމުގެ ފެޝަން ޓްރެންޑްތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް އެކި ޕްރޮޑަކްޓް ކެޓަގަރީތައް ބްރައުޒް ކުރެވޭނެ ކަމަށެވެ. ސޫދާނުގައި އީ-ކޮމާސްގެ މަންޒަރު ތަރައްގީވަމުންދާ ވަރަކަށް މި ޕްލެޓްފޯމްތައް ލިބޭނެ ގޮތާއި މަގުބޫލުކަން ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް ތަފާތުވެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

ބޮޑެތި ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

އެފްރިކާގެ އެންމެ ބޮޑު ގައުމު ކަމަށްވާ ސޫދާން ޑިޖިޓަލް ދުނިޔޭގައި ކުރިއަރަމުން އަންނައިރު، ސޯޝަލް މީޑިއާގެ ބައެއް ޕްލެޓްފޯމްތައް އާބާދީގެ މެދުގައި މަގުބޫލުވެފައިވެ އެވެ. މިއީ ސޫދާނުގައި ބޭނުންކުރާ ބޮޑެތި ބައެއް ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ލިސްޓާއި އެ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ވެބްސައިޓް ޔޫއާރްއެލްތަކެވެ. 1. ފޭސްބުކް (https://www.facebook.com): ފޭސްބުކް އަކީ ސޫދާނުގައި އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ސޯޝަލް ނެޓްވޯކިން ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޕްލެޓްފޯމެވެ. އެއީ ރައްޓެހިންނާއި އާއިލާއާ ގުޅިގެން، އަޕްޑޭޓްތައް ހިއްސާކުރުމާއި، ޝައުގުވެރިވާ ގްރޫޕް ނުވަތަ ޕޭޖްތަކާ ގުޅުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭ ގޮތަށެވެ. 2. ވަޓްސްއެޕް (https://www.whatsapp.com): ވަޓްސްއެޕް އަކީ ޓެކްސްޓް މެސެޖު ފޮނުވުމާއި، އަޑު އަދި ވީޑިއޯ ކޯލް ކުރުމާއި، ފޮޓޯ، ވީޑިއޯ، އަދި ލިޔެކިޔުންތައް ފަދަ މަލްޓިމީޑިއާ ކޮންޓެންޓް ހިއްސާކުރުމުގެ މަގުބޫލު މެސެޖިން އެޕެކެވެ. 3. ޓްވިޓަރ (https://www.twitter.com): ޓްވިޓަރ އިން ޓްވީޓް ކިޔާ ކުރު ޓެކްސްޓް ޕޯސްޓްތަކުގެ ތެރެއިން ރިއަލް ޓައިމް ވާހަކަ ދެއްކުމަށް ޕްލެޓްފޯމެއް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. ޔޫޒަރުންނަށް ޝައުގުވެރިކަން ހުންނަ އެކައުންޓްތައް ފޮލޯކޮށްގެން ވަކިވަކި ފަރުދުން ނުވަތަ ޖަމާއަތްތަކުން އަޕްޑޭޓްތައް ލިބޭނެ އެވެ. 4. އިންސްޓަގްރާމް (https://www.instagram.com): އިންސްޓަގްރާމް ފޯކަސް ކުރަނީ ފޮލޯވަރުންނާ ފޮޓޯ އާއި ވީޑިއޯ ހިއްސާ ކުރުމަށެވެ. ޕްރޮފައިލްގައި ޕޯސްޓް ކުރުމުގެ ކުރިން އެކި ފިލްޓަރުތަކާއި ކްރިއޭޓިވް ޓޫލްސް ބޭނުންކޮށްގެން އެމީހުންގެ ތަސްވީރުތައް އެޑިޓް ކުރެވޭނެ އެވެ. 5. ޔޫޓިއުބް (https://www.youtube.com): ޔޫޓިއުބްގައި ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ވަކިވަކި ފަރުދުން ނުވަތަ ޖަމިއްޔާތަކުން އަޕްލޯޑްކުރާ ވީޑިއޯތަކުގެ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ހިމެނެއެވެ. ސޫދާނުގެ ޔޫޒަރުން ގިނައިން މި ޕްލެޓްފޯމް ބޭނުންކުރަނީ މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ބޭނުމުގައި ނުވަތަ ސަގާފަތާއި އިވެންޓްތަކާ ގުޅުންހުރި ކޮންޓެންޓް ހިއްސާކުރުމަށެވެ. 6. ލިންކްޑްއިން (https://www.linkedin.com): ލިންކްޑްއިން އަކީ މުހިންމު ގޮތެއްގައި ބޭނުންކުރަނީ ޕްރޮފެޝަނަލް ނެޓްވޯކިންގ ގެ ބޭނުމުގައެވެ. ސޫދާނުގެ ޕްރޮފެޝަނަލުން މި ޕްލެޓްފޯމް ބޭނުންކޮށްގެން އެމީހުންގެ ސިނާއަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ގުޅުންތައް އުފެއްދުމާއި، ޕްރޮފައިލްތަކުގައި ހުނަރާއި ތަޖުރިބާ ދައްކާލުމާއި، ވަޒީފާގެ ފުރުސަތުތައް ހޯދުމާއި ފަދަ ކަންކަން ކުރެ އެވެ. 7. ޓެލެގްރާމް (https://telegram.org/): ޓެލެގްރާމް އަކީ ކްލައުޑް އަށް ބިނާކޮށް އިންސްޓޭންޓް މެސެޖިން އެޕް އެއް ކަމަށާއި އެއީ އެންޑް ޓު އެންޑް އެންކްރިޕްޝަން ކެޕޭސިޓީ ފަދަ ރައްކާތެރި މުވާސަލާތީ ފީޗާސްތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު އެޕެކެވެ. 8.ސްނެޕްޗެޓް( https://www.snapchat.com/ ): ސްނެޕްޗެޓް މެދުވެރިކޮށް ވަގުތީ ތަސްވީރު ނުވަތަ ސްނެޕްގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ކުރު ވީޑިއޯތައް ޝެއާ ކުރެވޭއިރު އެ ވީޑިއޯތައް ލިބޭ ފަރާތްތަކުން ބަލާލުމަށްފަހު ގެއްލިގެންދެއެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ މުހިންމު ކަމަކީ މި ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކަކީ ސޫދާނުގައި މަގުބޫލު ޕްލެޓްފޯމްތަކެއް ނަމަވެސް، އަމިއްލަ އިސްތިގުލާލާއި ޝައުގުވެރިކަންތަކަށް ބަލައިގެން ފަރުދުންގެ މެދުގައި އެ ޕްލެޓްފޯމްތައް ބޭނުންކުރުން ތަފާތުވެދާނެ ކަމެވެ.

ސިނާއަތުގެ ބޮޑެތި ޖަމިއްޔާތަކެވެ

ރަސްމީކޮށް ރިޕަބްލިކް އޮފް ސޫދާންގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ ސޫދާނަކީ އެފްރިކާގެ އިރުއުތުރުގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. އެކި ސިނާއަތްތަކާއި ދާއިރާތަކާއެކު ތަފާތު އިގްތިސާދެއް އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ސޫދާނުގައި ސިނާއަތުގެ ބޮޑެތި ޖަމިއްޔާތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ؛ 1. ސޫދާނުގެ ބިޒްނަސްމަން އެންޑް އެމްޕްލޯޔަރސް ފެޑެރޭޝަން (އެސްބީއީއެފް) ވެބްސައިޓް: https://www.sbefsudan.org/ ސޫދާނުގެ އަމިއްލަ ފަރާތްތައް ތަމްސީލުކުރާ އެސްބީއީއެފްގެ މަގުސަދަކީ ވިޔަފާރީގެ ހަރަކާތްތައް ކުރިއެރުވުމާއި، ވިޔަފާރީގެ ގުޅުންތައް ބަދަހިކުރުމާއި، އެގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ތަރައްގީއަށް އެހީތެރިވުމެވެ. 2. އެގްރިކަލްޗަރަލް ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް (އޭސީސީ) . ވެބްސައިޓް: ލިބެން ނެތް އޭސީސީން ފޯކަސް ކުރަނީ ދަނޑުވެރިންނާއި، ދަނޑުވެރިކަމުގެ ވިޔަފާރިތަކާއި، އެކަމާ ގުޅުންހުރި ފަރާތްތަކަށް އިރުޝާދާއި، ސަޕޯޓާއި، ތަމްސީލުކޮށްދީ، ސޫދާނުގައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ހަރަކާތްތައް ކުރިއެރުވުމަށެވެ. 3. ސޫދާނުގެ އުފެއްދުންތެރިންގެ ޖަމިއްޔާ (އެސްއެމްއޭ) ވެބްސައިޓް: http://sma.com.sd/ އެސްއެމްއޭ އަކީ ޓެކްސްޓައިލްސް، ފުޑް ޕްރޮސެސިން، ކެމިކަލްސް، ކޮންސްޓްރަކްޝަން މެޓީރިއަލްސް، މެޝިނަރީ މެނުފެކްޗަރިން ފަދަ އެކި ދާއިރާތަކުގެ އުފެއްދުންތެރިން ތަމްސީލުކުރާ ކުންފުންޏެކެވެ. 4. ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ ޚާރްޠޫމް ސްޓޭޓް (ކޯސިކްސް) މި ޗެމްބަރަކީ ނެޓްވޯކިންގ އިވެންޓްތަކުގެ ތެރެއިން ވިޔަފާރި ކުރިއެރުވުމުގެ ހަރަކާތްތަކަށް މަގުފަހިކޮށްދީ، ވިޔަފާރިވެރިންނަށް ވަސީލަތްތައް ފޯރުކޮށްދީ، ޚާރްޠޫމް ސްޓޭޓްގެ ތެރޭގައި ހިންގާ ވިޔަފާރިތަކަށް ޕްލެޓްފޯމެއްގެ ގޮތުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ޗެމްބަރެކެވެ. 5. ބޭންކިންގ އެންޑް ފައިނޭންޝަލް ސާވިސަސް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް ސޫދާން ވެބްސައިޓް: ލިބެން ނެތް މި ޖަމިއްޔާއަކީ މުޅި ސޫދާނުގެ ބޭންކުތަކާއި މާލީ އިދާރާތައް ތަމްސީލުކުރާ ޗުއްޓީ ޖަމިއްޔާއެއްގެ ގޮތުގައި މެމްބަރުންގެ މެދުގައި އެއްބާރުލުން ދިނުމުގެ އިތުރުން ބޭންކިން ދާއިރާ ކުރިއެރުމަށް އެހީތެރިވެދޭ ސިޔާސަތުތައް އެކުލަވާލާ ޖަމިއްޔާއެކެވެ. 6. އިންފޮމޭޝަން ޓެކްނޮލޮޖީ އިންޑަސްޓްރީ އެސޯސިއޭޝަން - އައިޓީއައިއޭ ވެބްސައިޓް: https://itia-sd.net/ އައިޓީއައިއޭ އިން ފޯކަސް ކުރަނީ ސިނާއަތުގެ މިންގަނޑުތައް ދެމެހެއްޓޭތޯ ބެލުމުގެ އިތުރުން އިނޮވޭޝަން އާއި ވިޔަފާރިވެރިކަން ކުރިއަރުވާ ސިޔާސަތުތަކަށް ވަކާލާތުކޮށްގެން އިންފޮމޭޝަން ޓެކްނޮލޮޖީ ދާއިރާއަށް އެހީތެރިވުމަށެވެ. ބައެއް ޖަމިއްޔާތަކުގައި ޚާއްޞަ ވެބްސައިޓްތައް ނުހުންނާނެކަން ނުވަތަ ކޮންމެ ޖަމިއްޔާއެއްގެ ތެރޭގައި ހުންނަ ވަކި ޙާލަތްތަކެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ފަންނީ މައްސަލަތަކެއްގެ ސަބަބުން އެ ޖަމިއްޔާތަކުގެ ވެބްސައިޓްތަކަށް ހުރިހާ ވަގުތެއްގައިވެސް ނުވަދެވޭނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ. އެހެންކަމުން ލިބޭ މިންވަރު ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ތަފާތުވެދާނެއެވެ. ޒަމާނީ މައުލޫމާތު ބޭނުންވާނަމަ އިތުބާރު ހުރި މަސްދަރުތަކުން ޔަގީންކުރުން ނުވަތަ މި ޖަމިއްޔާތަކުގެ މިހާރުގެ ހާލަތާ ގުޅޭ އިތުރު ދިރާސާތައް ކުރުން މުހިންމެވެ.

ވިޔަފާރިއާއި ވިޔަފާރީގެ ވެބްސައިޓްތަކެވެ

މިއީ ސޫދާނާ ގުޅުންހުރި ބައެއް ވިޔަފާރީގެ އަދި އިގްތިސާދީ ވެބްސައިޓްތަކެވެ. 1. ސޫދާނުގެ ޗެމްބަރސް އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ (އެސްސީސީއައި) - http://www.sudanchamber.org/ އެސްސީސީއައި އަކީ ސޫދާނުގައި ވިޔަފާރި އާއި އިންވެސްޓްމަންޓް ކުރިއެރުވުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ ރަސްމީ ޖަމިއްޔާ އެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓުގައި ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދާ ގުޅޭ އެކިއެކި ހިދުމަތްތަކާއި، ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތަކާއި، އިވެންޓްތަކާއި، ޚަބަރުތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. 2. ސޫދާން އިންވެސްޓްމަންޓް އޮތޯރިޓީ (އެސްއައިއޭ) - http://www.sudaninvest.org/ އެސްއައިއޭގެ ވެބްސައިޓުން ސޫދާނުގެ އިގްތިސާދުގެ އެކި ދާއިރާތަކުގައި އިންވެސްޓް ކުރުމުގެ ފުރުސަތުތަކާ ބެހޭ އަގުހުރި ވިސްނުންތަކެއް ލިބިގެންދެ އެވެ. އެއީ ދިވެހި އަދި ބޭރުގެ އިންވެސްޓަރުން ޝައުގުވެރި ކުރުވުމަށް ގާނޫނުތަކާއި ގަވާއިދުތަކާއި އިނާޔަތްތަކާއި މަޝްރޫއުތަކާއި ސިޔާސަތުތަކާ ބެހޭ ތަފްސީލީ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. 3. އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޝަން ކައުންސިލް (އީޕީސީ) - http://www.epc.gov.sd/ އީޕީސީގެ މަގުސަދަކީ އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް ބޭނުންވާ އިރުޝާދާއި، ސަޕޯޓް ސާވިސްތަކާއި، މާކެޓް އިންޓެލިޖެންސްއާއި، އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮމޯޝަން ޕްރޮގްރާމްތައް ފޯރުކޮށްދީގެން އެކްސްޕޯޓްގެ ހަރަކާތްތައް އިތުރުކުރުމެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓުން މާކެޓްތައް ފުޅާކުރަން ބޭނުންވާ އެކްސްޕޯޓަރުންނަށް ބޭނުންތެރި ވަސީލަތްތައް ލިބިގެންދެއެވެ. 4. މަރުކަޒީ ބޭންކް އޮފް ސޫދާން (ސީބީއޯއެސް) - https://cbos.gov.sd/en/ ސީބީއޯއެސްގެ މަސްއޫލިއްޔަތަކީ މަނިޓަރީ ޕޮލިސީތައް އެކުލަވާލުމުގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގެ މާލީ ނިޒާމު ބެލެހެއްޓުމެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓުގައި އިންޓަރެސްޓް ރޭޓް، އިންފްލޭޝަންގެ އަދަދު، އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް، މާލީ ހަމަޖެހުމާ ބެހޭ ރިޕޯޓްތައް ފަދަ މުހިންމު އިގްތިސާދީ ޑޭޓާތައް ހިމެނެ އެވެ. 5. މިނިސްޓްރީ އޮފް ޓްރޭޑް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ - https://tradeindustry.gov.sd/en/homepage މި ރަސްމީ ސަރުކާރުގެ މިނިސްޓްރީން ސޫދާނުގައި ވިޔަފާރިއާ ގުޅުންހުރި ސިޔާސަތުތައް ބަލަހައްޓައެވެ. މި ވެބްސައިޓުގައި ވިޔަފާރިއަށް އަސަރުކުރާ ބައިނަލްއަގްވާމީ އެއްބަސްވުން/ގުޅުންތަކުގެ އަޕްޑޭޓްތަކާއި އިމްޕޯޓް/އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ އުސޫލުތަކާ ބެހޭ ގައިޑްލައިންތައް ވެސް ލިބެން ހުރެ އެވެ. 6. ޚާރްޠޫމް ސްޓޮކް އެކްސްޗޭންޖް (ކޭއެސްއީ) - https://kse.com.sd/index.php ކޭއެސްއީ އަކީ ސޫދާނުގެ މައި ސްޓޮކް އެކްސްޗޭންޖެވެ، ވިޔަފާރީގެ ބޭނުމުގައި ކުންފުނިތަކަށް ހިއްސާ ލިސްޓްކުރެވޭނެ ނުވަތަ އިންވެސްޓަރުންނަށް ލިސްޓްކޮށްފައިވާ ކުންފުނިތަކުގެ ޕާފޯމަންސާއި މާކެޓް ހަރަކާތްތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު މި ވެބްސައިޓް މެދުވެރިކޮށް ހޯދައިލެވޭނެ އެވެ. 7.Tendersinfo.com/Sudan-Tenders.asp ސޫދާނުގެ ތެރޭގައި ޕަބްލިކް ޕްރޮކިއުމަންޓް ބީލަންތަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތައް ހޯދުމަށް ޝައުގުވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް މި ވެބްސައިޓުން ފުރިހަމަ ތަފްސީލުތަކެއް ލިބިގެންދެއެވެ. މި ވެބްސައިޓްތަކުގެ ބޭނުންކުރެވޭ ގޮތާއި ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް ތަފާތުވެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

ޓްރޭޑް ޑޭޓާ ކިއުއަރީ ވެބްސައިޓްތަކެވެ

ސޫދާނަށް ޓްރޭޑް ޑޭޓާ ކިއުއަރީގެ ބައެއް ވެބްސައިޓްތައް ލިބެން ހުރެ އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ކަންތައްތައް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. ސޫދާން ޓްރޭޑް ޕޮއިންޓް: މި ވެބްސައިޓުން ސޫދާނުގެ ވިޔަފާރިއާ ގުޅޭ އެކިއެކި ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. އެމީހުންގެ ޓްރޭޑް ޑޭޓާ ސެކްޝަނަށް ވަދެވޭނީ: https://www.sudantradepoint.gov.sd/ އިންނެވެ. 2. ކޮމްޓްރޭޑް: ކޮމްޓްރޭޑަކީ އދ.ގެ ރަސްމީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ވިޔަފާރީގެ ތަފާސްހިސާބުތަކާއި ކަމާބެހޭ ތަޙްލީލީ ތާވަލުތައް ރައްކާކުރާ ތަނެކެވެ. ސޫދާނުގެ ވިޔަފާރީގެ މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް އެގައުމާއި ބޭނުންވާ މުއްދަތެއް ހޮވައިގެން މި ލިންކުން ހޯދައިލެވޭނެއެވެ: https://comtrade.un.org/ 3. ވޯލްޑް އިންޓެގްރޭޓެޑް ޓްރޭޑް ސޮލިއުޝަން (WITS): ވިޓްސް އަކީ ވޯލްޑް ބޭންކުން އުފައްދާފައިވާ ސޮފްޓްވެއާއެއް ކަމުން އެނިމޭޓެޑް ޗާޓްތަކާއި މެޕްތަކުގެ ޒަރީއާއިން ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާޗަންޑައިޒް ޓްރޭޑް ފްލޯތައް ހޯދައި ނުވަތަ ތަޙުލީލުކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ފުރިހަމަ ޑޭޓާސެޓްތައް ޑައުންލޯޑް ކުރެވޭނެއެވެ. އެމީހުންގެ ޑޭޓާބޭސްއަށް ވަދެވޭނެ މި ޕޭޖުގައިވާ ސަރޗް ފީލްޑުގައި "ސޫދާން" ގައުމުގެ ގޮތުގައި ހޮވައިގެން: https://wits.worldbank.org/ 4. އިންޓަރނޭޝަނަލް ޓްރޭޑް ސެންޓަރ (އައިޓީސީ): ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާކެޓްތަކުގައި ވިޔަފާރިތަކަށް މަޢުލޫމާތު ލިބިފައިވާ ނިންމުންތައް ނިންމުމަށް އެހީތެރިވުމަށްޓަކައި އެކްސްޕޯޓް ޕޮޓެންޝަލް އެސެސްމަންޓްސް، މާކެޓް ބްރީފްސް، އަދި ޕްރޮޑަކްޓަށް ޚާއްޞަ ދިރާސާތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް މާކެޓް އެނަލިސިސް ޓޫލްސް އައިޓީސީން ފޯރުކޮށްދެއެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓުން ސޫދާނުގެ ވިޔަފާރީގެ ހަރަކާތްތަކާ ގުޅުންހުރި އެކި ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރެވޭނީ: https://www.intracen.org/marketanalysis އިންނެވެ މި ވެބްސައިޓްތަކުގެ ތެރެއިން ބައެއް ވެބްސައިޓްތަކުން އާންމުންނަށް ހިލޭ ބޭނުންކުރެވޭ އަސާސީ ޑޭޓާގެ އިތުރުން ތަފްސީލީ މައުލޫމާތު ނުވަތަ ވަކި ޑޭޓާސެޓްތައް ހޯދުމަށް ރަޖިސްޓްރީ ނުވަތަ ސަބްސްކްރިޕްޝަން ބޭނުންވެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

މިއީ ސޫދާނުގައި ހުރި ބައެއް ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކާއި އެތަންތަނުގެ ވެބްސައިޓްތަކެވެ. 1. ސޫދާން ބީ2ބީ މާކެޓްޕްލޭސް - www.sudanb2bmarketplace.com މި ޕްލެޓްފޯމަކީ ދަނޑުވެރިކަމާއި، އުފެއްދުންތެރިކަމާއި، ސިއްހީ ހިދުމަތް ފަދަ އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ ގަންނަ ފަރާތްތަކާއި ވިއްކާ ފަރާތްތައް ގުޅުވައިދޭ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. 2. ސުޑަންޓްރޭޑްނެޓް - www.sudantradenet.com ސޫދާންޓްރޭޑްނެޓަކީ ރައްކާތެރި ޕޭމަންޓް އޮޕްޝަންތަކާއި ލޮޖިސްޓިކްސް ސަޕޯޓް ފޯރުކޮށްދީގެން ސޫދާނުގެ ވިޔަފާރިތަކުގެ މެދުގައި ވިޔަފާރި ކުރުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. 3. އެފްރިކާ ބިޒްނަސް ޕޭޖްސް - sudan.afribiz.info އެފްރިކާ ބިޒްނަސް ޕޭޖްސް އަކީ ސޫދާނުގެ ވިޔަފާރިތަކުގެ ފުރިހަމަ ޑައިރެކްޓަރީއެކެވެ. އެއީ ބީ2ބީ ނެޓްވޯކިން އާއި ވިޔަފާރި ޕްރޮމޯޝަން އަށް ޕްލެޓްފޯމެއް ލިބޭ ތަނެކެވެ. 4. ޓްރޭޑްބޮސް - www.tradeboss.com/sudan ޓްރޭޑްބޮސްގެ އަމާޒަކީ ލޯކަލް ވިޔަފާރިތައް ގްލޯބަލް ޕާޓްނަރުންނާ ގުޅުވައި، ކޮންސްޓްރަކްޝަން، އިލެކްޓްރޯނިކްސް، އަދި ޓެކްސްޓައިލްސް ފަދަ އެތައް ދާއިރާއަކުން ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތައް ހުޅުވާލުމެވެ. 5. އަފްރިކްތާ - afrikta.com/sudan-directory އެފްރިކްޓާ އިން ދަނޑުވެރިކަމާއި، މައިނިން، ހަކަތަ، ފަތުރުވެރިކަން، އަދި ޓެކްނޮލޮޖީ ފަދަ އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ ތެރެއިން ސޫދާނުގައި ހިންގާ ކުންފުނިތަކުގެ ޑައިރެކްޓަރީއެއް ފޯރުކޮށްދެ އެވެ. 6. eTender.gov.sd/en އީޓެންޑަރަކީ ސޫދާނުގެ ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކަށް މުދާ ނުވަތަ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރާ ވިޔަފާރިތަކަށް އަމާޒުކޮށްގެން ބިޑްތަކާއި ބީލަންތަކަށް ސަރުކާރުގެ ރަސްމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޕޯޓަލް އެވެ. 7. ބިޒްކޮމިއުނިޓީ – www.bizcommunity.africa/sd/196.html ބިޒްކޮމިއުނިޓީން ވިޔަފާރީގެ ހަރަކާތްތަކާ ގުޅޭ ޚަބަރު އަޕްޑޭޓްތަކުގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގެ ސިނާއީ ދާއިރާތަކުގެ ތެރޭގައި ހިންގާ ކުންފުނިތަކުގެ ޑައިރެކްޓަރީއެއް ވެސް ލިބެން ހުރެ އެވެ. މި ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން ބައެއް ޕްލެޓްފޯމްތަކަކީ ވަކި ސަރަހައްދުތަކަށް ޚާއްޞަ ޕްލެޓްފޯމްތަކަކަށް ވެދާނެ ނުވަތަ ސޫދާނުގެ ބީ2ބީ ޖާގަގެ ތެރޭގައި ލިމިޓެޑް އޮފާތަކެއް ހުރެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ. އެ ވެބްސައިޓުން ދޭ ހިދުމަތްތަކާ ބެހޭ އިތުރު މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ކޮންމެ ވެބްސައިޓެއް ވަކިވަކިން އެކްސްޕްލޯރ ކުރުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ.
//