More

TogTok

މައި މާކެޓްތަކެވެ
right
ޤައުމުގެ އޯވަރވިއު
ރަސްމީކޮށް ރިޕަބްލިކް އޮފް މޮންގޯލިއާގެ ނަމުން މަޝްހޫރު މޮންގޯލިއާ އަކީ އިރުމަތީ އޭޝިއާގައި އޮންނަ ބިން ހިއްކާފައިވާ ގައުމެކެވެ. އުތުރުން ރަޝިޔާއާއި ދެކުނާއި އިރުމައްޗާއި ހުޅަނގަށް އޮތީ ޗައިނާއެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް 3 މިލިއަން މީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮންނަ މި ޤައުމަކީ ދުނިޔޭގައި އާބާދީ އެންމެ މަދު އެއް ޤައުމެވެ. މޮންގޯލިއާ އަކީ އެއް ޒަމާނެއްގައި 13 ވަނަ ގަރުނާއި 14 ވަނަ ގަރުނުގެ ތެރޭގައި އޭޝިއާ އާއި ޔޫރަޕްގެ ބޮޑު ބައެއްގައި ފުޅާވެފައިވާ މޮންގޯލިއާ ސަރުކާރުގެ މަރުކަޒަކަށް ވާތީ މުއްސަނދި ތާރީޚީ ތަރިކައެކެވެ. މިއަދު މޮންގޯލިއާގައި އޮތީ ދަތުރުވެރި މާޒީއާ ސަގާފީ ގޮތުން ވަރުގަދަ ގުޅުމެކެވެ. މޮންގޯލިއާގެ ވެރިރަށް އުލާންބާޓަރަކީ ވެސް ކަންދިމާކުރި ގޮތުން އެގައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ސިޓީ އެވެ. އެއީ ރާއްޖޭގެ ސަގާފީ އަދި އިގްތިސާދީ މަރުކަޒެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް ހިދުމަތް ކުރާ ތަނެކެވެ. ސަގާފީ ދަތުރުފަތުރުގެ އުސޫލުތައް އަދިވެސް ރަށްރަށުގައި އޮތް ނަމަވެސް، އުލާންބާޓަރ އިން ޒަމާނީކަން ދައްކުވައިދެނީ އުސް އިމާރާތްތައް ޔޫރޓްސް (ސަގާފީ ޕޯޓަބަލް ހޯމްސް) އާއި ގުޅިގެންނެވެ. މޮންގޯލިއާގެ ބިމުން ނޭވާލާން އުނދަގޫ ރީތިކަން ލިބެނީ ފުޅާ ސްޓެޕްތަކާއި އަލްޓައި އަދި ޚަންގައި ފަދަ ފަރުބަދަ ޝިކާރަތަކުން ފެންނަ ގުދުރަތީ މަންޒަރުތަކެކެވެ. މީގެ އިތުރުން، އޭޝިއާގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ތާޒާ ފެނުގެ ލޭކް - ލޭކް ޚޮވްސްގޯލް ("ބްލޫ ޕަރލް" ގެ ނަމުން ވެސް ނަންދެވިފައިވާ) އާއި ގޯބީ ސަހަރާ - ދުނިޔޭގެ އެންމެ ތަފާތު ފަޅު އިކޯސިސްޓަމްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ލޭކް ފަދަ އައިކޮނިކް ސައިޓްތަކުން ވެސް ބޮޑާ ހާކާފައިވެ އެވެ. އިޤްތިޞާދު މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބަރޯސާވެފައިވަނީ ކަޝްމީރު އުނދުން އުފެއްދުމަށްޓަކައި ދިރޭތަކެތި ގެންގުޅުން ފަދަ ސަގާފީ ގޮތުން ދަނޑުވެރިކަން ކުރުމާއެކު ކޮލާއި، ކޮޕަރާއި، ރަން، ޔޫރޭނިއަމް ފަދަ މައިނިންގ ވަސީލަތްތަކަށެވެ. މީގެ އިތުރުން ނާދަމް ފަދަ ސަގާފީ ފެސްޓިވަލްތައް ތަޖުރިބާ ކުރުމަށް ނުވަތަ ހުސްޓައި ނޭޝަނަލް ޕާކް ފަދަ ރީތި ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ ރިޒާވްތައް ހޯދުމަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ ޒިޔާރަތްތެރިން ދަމައިގަތުމުން ފަތުރުވެރިކަމުގެ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެ އެވެ. މޮންގޯލިއާގެ ސަގާފަތަކީ ސަގާފަތަށް ފުން އިހުތިރާމެއް ދައްކާ އަދި މެހެމާނުންނާ މެދު މެހެމާންދާރީއަށް ބާރުއަޅާ "އާރޫލް" ނުވަތަ "ހަޑަގް" އަކީ އާންމުކޮށް އެމީހުންގެ މުޖުތަމައުގެ ތެރޭގައި މެހެމާންދާރީގެ އަދަބުތަކަށް އަގުވަޒަންކޮށް ހުށަހަޅައިދޭ ސަގާފަތެކެވެ. ވެރިކަމުގެ އޮނިގަނޑުގެ ގޮތުން ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުން ތަމްސީލުކުރަނީ އިންސާނީ ހައްގުތައް ހަރުދަނާކުރުމާއި، މިނިވަންކަން ކުރިއެރުވުމާއި، އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަން އިތުރުކުރުމުގެ މަގުސަދުގައި ސޯޝަލިސްޓް ދައުލަތުން ޑިމޮކްރަސީއަށް ބަދަލުވުމުން 1990 ގެ އަހަރުތަކުގެ ކުރީކޮޅު ޑިމޮކްރެޓިކް އިންގިލާބު ހިނގި ފަހުން ބަރުލަމާނީ ޑިމޮކްރަސީ މޮޑެލްގެ ދަށުން އުފެދުނު ބަރުލަމާނީ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ތަފާތު މަސްލަހަތުތަކެކެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ މޮންގޯލިއާ އަކީ ދަތުރުވެރި ތަރިކައާއި، ރީތި މަންޒަރުތަކާއި، ތަފާތު ސަގާފަތުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ފޭސްޓިނޭޓިވް ގައުމެކެވެ. ކުޑަ ގައުމަކަށް ވިޔަސް، ތާރީޚުގައި ފޮހެވިގެން ނުދާނެ ނިޝާނެއް ދޫކޮށްލާފައިވާއިރު، ދިވެހިންނާއި ބައިނަލްއަގްވާމީ ޒިޔާރަތްތެރިންނަށް ވެސް ވަކި ތަޖުރިބާއެއް ލިބެމުން އަންނަ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.
ގައުމީ ފައިސާ
އިރުމަތީ އޭޝިއާގައި އޮންނަ ބިން ހިއްކާފައިވާ ގައުމެއް ކަމަށްވާ މޮންގޯލިއާގެ ރަސްމީ ފައިސާގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރަނީ މޮންގޯލިއަން ޓޮގްރޮގް އެވެ. ފައިސާގެ ނިޝާނަކީ ₮ ކަމަށާއި އާންމުކޮށް ކުރުކޮށް ކިޔަނީ އެމްއެންޓީ އެވެ. މޮންގޯލިއަން ޓޮގްރޮގް ތައާރަފް ކުރީ 1925 ވަނަ އަހަރު ކުރިން މޮންގޯލިއަން ޑޮލަރު ކިޔާ ފައިސާގެ ބަދަލުގައި އެވެ. މޮންގޯލިއާގެ މަނިޓަރީ ޕޮލިސީ ބެލެހެއްޓިފައިވަނީ އަގުތަކުގެ ހަމަޖެހުން ދެމެހެއްޓުމާއި އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުން ކުރިއެރުވުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ ބޭންކް އޮފް މޮންގޯލިއާ އެވެ. މިނިވަން މަރުކަޒީ ބޭންކެއްގެ ގޮތުގައި ފައިސާގެ ސަޕްލައި ރެގިއުލޭޓްކޮށް ބޭރު ފައިސާގެ ރިޒާވް ބެލެހެއްޓުމަށް ސިޔާސަތުތައް އެކުލަވާލައި ތަންފީޒު ކުރެ އެވެ. މޮންގޯލިއަން ޓޮގްރޮގްގެ މިހާރުގެ އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް އެމެރިކާ ޑޮލަރު ނުވަތަ ޔޫރޯ ފަދަ ބައިނަލްއަގްވާމީ ބޮޑެތި ފައިސާތަކާ އަޅާބަލާއިރު ތަފާތުވެއެވެ. އެހެން ގިނަ ފައިސާތަކެކޭ އެއްފަދައިން ދުނިޔޭގެ އިގްތިސާދީ ހާލަތަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ވިޔަފާރީގެ ސިޔާސަތުތަކާއި، އެތެރޭގެ އިންފްލޭޝަން ރޭޓާއި، އުފެދިފައިވާ މާކެޓްތަކާ މެދު އިންވެސްޓަރުންގެ ޝުއޫރު ހިމެނޭ ގޮތަށް އެކި ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން އޭގެ އަގު އުފުލިދާނެ އެވެ. ޑިނޮމިނޭޝަންތަކުގެ ގޮތުން ބަލާއިރު، 1₮ އާއި 20،000₮ އާއި ދެމެދުގެ އެކި އަގުތަކުގައި ފައިސާ ނޫޓު ލިބެން ހުރެއެވެ. ކޮންމެ ނޯޓެއްގައި ވެސް މޮންގޯލިއާގެ ތާރީޚުގެ މުހިންމު ފަރާތްތަކެއް ނުވަތަ މޮންގޯލިއާގެ ތަރިކަ ތަމްސީލުކުރާ މުހިންމު ސަގާފީ ރަމްޒުތަކެއް ހިމެނެ އެވެ. މޮންގޯލިއާއަށް ޒިޔާރަތްކުރާއިރު ނުވަތަ ދިރިއުޅެމުންދާއިރު މޮންގޯލިއަން ޓޮގްރޮގް ހޯދުމަށްޓަކައި، މުޅި ބޮޑެތި ސިޓީތަކުން ފެންނަ ލޯކަލް ބޭންކުތައް ނުވަތަ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ ފައިސާ ބަދަލުކުރާ އޮފީސްތައް ބޭނުންކުރެވިދާނެއެވެ. ބައިނަލްއަގްވާމީ ޑެބިޓް ނުވަތަ ކްރެޑިޓް ކާޑު ބޭނުންކޮށްގެން ފައިސާ ނެގޭނެ އާބަން ސަރަހައްދުތަކުގައި އޭޓީއެމް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ލިބެން ހުރެ އެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ މުހިންމު ކަމަކީ ބައެއް ހޮޓަލްތަކާއި ބޮޑެތި ތަންތަނުން ފައިސާ ދެއްކުމުގެ ބޭނުމުގައި އެމެރިކާ ޑޮލަރު ނުވަތަ ޔޫރޯ ފަދަ ބައިނަލްއަގްވާމީ ފައިސާ ބަލައިގަތް ނަމަވެސް (ޚާއްޞަކޮށް ފަތުރުވެރިންގެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި) ޤައުމުގެ ތެރޭގައި ގިނަ މުޢާމަލާތްތަކަށް ލޯކަލް ފައިސާ ގެންގުޅުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، މޮންގޯލިއާގެ ފައިސާގެ ހާލަތު ދެނެގަތުމަކީ، މި ޚާއްޞަ އޭޝިއާ ޤައުމުގެ ތެރޭގައި ދަތުރުކުރާއިރު ނުވަތަ މާލީ އެއްވެސް ހަރަކާތެއްގައި ބައިވެރިވާއިރު އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެއްކަން ސާބިތުވެގެންދާނެއެވެ.
އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް
މޮންގޯލިއާގެ ރަސްމީ ފައިސާއަކީ މޮންގޯލިއަން ޓޫގްރިކް (އެމްއެންޓީ) އެވެ. މޮންގޯލިއަން ޓޫގްރިކް އަށް ބޮޑެތި ފައިސާތަކުގެ އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް ތަފާތުވެދާނެ ކަމަށާއި ބަދަލު އަތުވެދާނެ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. އޮކްޓޯބަރ 2021 ގެ ނިޔަލަށް ގާތްގަނޑަކަށް: - 1 އެމެރިކާ ޑޮލަރު (ޔޫއެސްޑީ) އަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 2،835 މޮންގޯލިއަން ޓޫގްރިކްސް އާއި އެއްވަރެވެ. - 1 ޔޫރޯ (ޔޫރޯ) އަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 3،324 މޮންގޯލިއަން ޓޫގްރިކްސް އާއި އެއްވަރެވެ. - 1 ބްރިޓިޝް ޕައުންޑް (ޖީބީޕީ) އަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 3،884 މޮންގޯލިއަން ޓޫގްރިކްސް އާއި އެއްވަރެވެ. މާކެޓުގެ ހާލަތުގެ ސަބަބުން މި އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓްތައް އުފުލިދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ. ޞައްޙަ އަދި ޒަމާނީ އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓްތަކަށް ބަލާއިރު، މާލީ ގޮތުން އަގުހުރި މަސްދަރަކަށް ރިފަރ ކުރުން ނުވަތަ ބޭންކެއް ނުވަތަ ފައިސާ ބަދަލުކުރުމުގެ ހިދުމަތެއްގެ މަޝްވަރާ ހޯދުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ.
މުހިންމު ބަންދު ދުވަސްތަކެވެ
މޮންގޯލިއާ އަކީ ސަގާފީ ސަގާފަތްތަކާއި އުފާފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން މުއްސަނދި ގައުމެކެވެ. މިއީ މޮންގޯލިއާގައި ބާއްވާ މުހިންމު ބައެއް އީދުތަކެވެ. 1. ނާދަމް ފެސްޓިވަލް: ނައާދަމް އަކީ މޮންގޯލިއާގައި ބާއްވާ އެންމެ ބޮޑު އަދި އެންމެ މުހިންމު ފެސްޓިވަލް ކަމަށާއި، ގިނައިން ކިޔަނީ "ތިން ފިރިހެން ކުޅިވަރު" ފެސްޓިވަލެވެ. އަހަރަކު އެއްފަހަރު ޖުލައި 11-13 އަށް ބާއްވާ މި ގޭމްސް ފާހަގަކުރަނީ ރެސްލިން، އަސް ރޭސް، އަދި އާޗަރީގެ ތިން މެންލީ ގޭމްސް އެވެ. މި ސަގާފީ ކުޅިވަރު މުބާރާތްތަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް ނުވަތަ ބަލާލުމަށް ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން މީހުން އެއްވެއެވެ. 2. ޓްސާގާން ސާރ (ހުދު ހަނދު): ޓްސާގާން ސާރ އަކީ މޮންގޯލިއާގެ ހަނދުގެ އާ އަހަރު ފާހަގަކުރާ ދުވަސް ކަމަށާއި، މިއީ ޖެނުއަރީ އާއި ފެބްރުއަރީ މަހުގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކުރާ ކަމެކެވެ. ތިން ދުވަހަށް ދެމިގެންދާއިރު، މިއީ އާއިލާތައް އެއްތަނަކަށް އެއްވެ، ހަދިޔާ ބަދަލުކޮށް، ގާތްތިމާގެ މީހުންނަށް ޒިޔާރަތްކޮށް، ބޫޒް (ސްޓީމްޑް ޑަމްޕްލިންގްސް) ފަދަ ސަގާފީ ކާނާ ކެއުމާއި، ގޭމް ކުޅެ، ޝަގައީ ފަދަ ގަދީމީ ރިޗުއަލްތަކުގައި ބައިވެރިވާ ވަގުތެކެވެ. 3. އީގަލް ފެސްޓިވަލް: މި ތަފާތު ފެސްޓިވަލް ބާއްވަނީ ހުޅަނގު މޮންގޯލިއާގައި ސެޕްޓެމްބަރާއި އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ ތެރޭގައި ކަނބުލޭގެ ޝިކާރަކުރާ މީހުން އެމީހުންގެ ތަމްރީނު ލިބިފައިވާ ރަން އީގަލްތަކާއެކު އެމީހުންގެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޝިކާރަކުރުމުގެ ހުނަރު ދައްކާލާ ގޮތަށެވެ. މި އިވެންޓުގައި އީގަލް ކޯލިން ކޮންޓެސްޓް، ފަލްކަންރީ ޑިސްޕްލޭ، ސަގާފީ މިއުޒިކް ޕާފޯމަންސްތަކާއެކު އަސް ދުއްވުމުގެ ޑިސްޕްލޭ ފަދަ މުބާރާތްތައް ހިމެނެ އެވެ. 4.ޓްސާގާން އިޑީ (ހުދު ކާނާ): މޮންގޯލިއާގެ ހަނދު ކަލަންޑަރުގެ ނިޒާމަށް ބަލާއިރު ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 22 ވަނަ ދުވަހު ވިންޓަރ ދުވަސްވަރު ފާހަގަކުރެއެވެ؛ މި ދުވަސް ފާހަގަކުރަނީ މުޅިން އަންހެނުން ކްރީމް އިން އުފައްދާ ހުދު ކާނާ ނުވަތަ ކިރު އުފެއްދުންތައް ހުށަހެޅުމެވެ؛ it’s believed that this act can bring good fortune for upcoming year ,with numerous familys hosting feasts with deiry products (ޗީޒް) ފަދަ ކެއުންތައް ސަގާފީ ގޮތުން ޖަމަލު ނުވަތަ ގާ ކިރުން ތައްޔާރުކުރާ ކާނާ. މި ފެސްޓިވަލްތަކުގެ ސަބަބުން އެމީހުންގެ މުއްސަނދި ތަރިކައަށް ޝަރަފުވެރިކަން ދިނުމުގެ އިތުރުން މޮންގޯލިއާގެ ދިރުމެއް ހުރި ސަގާފަތް އަމިއްލައަށް ތަޖުރިބާ ކުރަން ބޭނުންވާ ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން ފަތުރުވެރިން ވެސް ޝައުގުވެރިވެ އެވެ.
ޚާރިޖީ ވިޔަފާރީގެ ޙާލަތު
މޮންގޯލިއާ އަކީ އިރުމަތީ އޭޝިއާގައި އޮންނަ ބިން ހިއްކާ ގައުމެއް ކަމަށާއި، އުތުރުން ރަޝިޔާއާއި ދެކުނުން ޗައިނާއާ ބޯޑަރުވެފައިވާ ގައުމެކެވެ. ޖިއޮގްރަފިކަލް ގޮތުން ދަތިތަކެއް ހުރި ނަމަވެސް، މޮންގޯލިއާގައި ކުރިއަރަމުން އަންނަ ވިޔަފާރީގެ ދާއިރާއެއް އޮތްއިރު، އެ ދާއިރާއަކީ އެގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމަށް ވަރަށް ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާ ދާއިރާއެކެވެ. މޮންގޯލިއާ އިން މުހިންމު ގޮތެއްގައި އެކްސްޕޯޓް ކުރަނީ މައުދަން ފަދަ މުދާ، ޚާއްސަކޮށް ކޮލާއި ކޮޕާ އެވެ. މި ވަސީލަތްތަކަކީ މޮންގޯލިއާގެ ޖުމްލަ އެކްސްޕޯޓް އާމްދަނީގެ ބޮޑު ބައެއް ހިއްސާކުރާ ވަސީލަތްތަކެކެވެ. ރާއްޖޭގެ ބޮޑު މައުދަން ރިޒާވްގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން މައިނިން ކުންފުނިތަކަށް ޝައުގުވެރިވާ މަންޒިލެކެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި މޮންގޯލިއާ އިން ދަނީ ދަނޑުވެރިކަމާއި ޓެކްސްޓައިލްސް އަދި ކަޝްމީރުގެ އުފެއްދުންތައް ފަދަ އެހެން ސިނާއަތްތައް ޕްރޮމޯޓްކޮށް އެކްސްޕޯޓްތައް ތަފާތު ކުރުމަށް ހީވާގިކަމާއެކު މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މި ދާއިރާތަކަށް އެހީތެރިވެދީ ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓަށް ހިތްވަރު ދިނުމުގެ ގޮތުން ސަރުކާރުން ވަނީ ތަފާތު ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކޮށްފަ އެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މި ސިނާއަތްތަކުން ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ލިބި، މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރި ފުޅާކުރުމަށް އެހީތެރިވެދެއެވެ. ޗައިނާއަކީ މޮންގޯލިއާގެ ގާތްކަމާއި އިގްތިސާދީ ގުޅުން ބަދަހިވުމުގެ ސަބަބުން އެންމެ ބޮޑު ވިޔަފާރީގެ ބައިވެރިޔާ އެވެ. މޮންގޯލިއާގެ އެކްސްޕޯޓްތައް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވެފައިވަނީ ޗައިނާގެ ބާޒާރަށް ކަމަށާއި، މި ވިޔަފާރީގެ ދަތުރުގެ ބޮޑު ބައެއް ހިމެނެނީ މަޢުދަންތަކެވެ. ރަޝިޔާއަކީ މުހިންމު ގޮތެއްގައި މޮންގޯލިއާގެ ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް ކަމަށްވާ މަހާއި ހަނޑުލުގެ ބާވަތްތައް އެތެރެކުރާ އަނެއް މުހިންމު ވިޔަފާރީގެ ބައިވެރިއެކެވެ. އަދި ޖަޕާން، ދެކުނު ކޮރެއާ، ޖަރުމަން، އަދި އޮސްޓްރޭލިއާ ފަދަ ދުނިޔޭގެ އެހެން ގައުމުތަކާ އެކު ވެސް ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރިތައް މޮންގޯލިއާ އިން ކުރެ އެވެ. މި ޤައުމުތަކުން މޮންގޯލިއާއިން އެކިއެކި މުދާ އެތެރެކުރުން ނުވަތަ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ނުވަތަ އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ ފަދަ ދާއިރާތަކުން އެއްބާރުލުންދީގެން މަޝްރޫޢުތައް ހިންގައެވެ. ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގެ ހާލަތާއި މުދަލުގެ އަގުތަކުގެ ސަބަބުން އުފުލުންތައް ކުރިމަތިވި ނަމަވެސް، މޮންގޯލިއާގެ ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރިން ވަނީ ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ގޮސް ކެތްތެރިކަން ދައްކާފައެވެ. ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޝައުގުވެރިވާ ފަދަ ވިޔަފާރީގެ މާހައުލުތައް ގާއިމްކޮށްގެން ވިޔަފާރީގެ ޕާޓްނަޝިޕްތައް އިތުރަށް ފުޅާކުރުމަށް މޮންގޯލިއާ ސަރުކާރުން ދަނީ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންނެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، ބިންގަނޑު ތޮއްޖެހިފައި އޮތް ނަމަވެސް،މޮންގޯލިއާ ފަޚުރުވެރިވަނީ ދަނޑުވެރިކަން ފަދަ އެހެން ސިނާއަތްތަކަށް ތަފާތު ކުރުމަށް ކުރާ މަސައްކަތްތަކާއެކު މުހިންމު ގޮތެއްގައި މަޢުދަން އެކްސްޕޯޓްތަކުން ދުއްވާ ހީވާގި ވިޔަފާރީގެ ދާއިރާއެކެވެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާކެޓްތަކުގައި މޮންގޯލިއާގެ ޙާޟިރީ
މާކެޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޕޮޓެންޝަލް
މެދުތެރޭ އޭޝިއާގައި އޮންނަ މޮންގޯލިއާ އަކީ ބޭރުގެ ވިޔަފާރީގެ މާކެޓް ތަރައްގީ ކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑު ފުރުސަތުތަކެއް ލިބިފައިވާ ގައުމެކެވެ. އެގައުމަކީ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުން މުއްސަނދި ގައުމެއް ކަމަށާއި އޭގެ ތެރޭގައި ކޮލާއި ކޮޕާ އާއި ރަން އަދި ޔޫރޭނިއަމް ފަދަ މައުދަންތައް ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. މި ވަސީލަތްތައް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ބޭނުންކޮށް، ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓް ޝައުގުވެރި ކުރެވޭނެ އެވެ. މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރީގެ ގާބިލްކަމަށް ބާރުފޯރުވާ ބޮޑު އެއް ކަމަކީ އިގްތިސާދީ ބާރުގަދަ ދެ ގައުމެއް ކަމަށްވާ ޗައިނާ އާއި ރަޝިޔާއާ ދެމެދު ސްޓްރެޓެޖިކް ލޮކޭޝަނެވެ. ދެ ގައުމަކީ ވެސް ރޯ މެޓީރިއަލް ބޮޑު އިމްޕޯޓަރުތަކެއް ކަމުން މޮންގޯލިއާގެ އެކްސްޕޯޓްތަކަށް ބޮޑު ފުރުސަތެއް ލިބިގެންދެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ޓްރާންސް މޮންގޯލިއަން ރޭލްވޭއަށް މޮންގޯލިއާއަށް ވަދެވޭނެ ގޮތާއި ޗައިނާއާއި ރަޝިޔާއާ އެއްގަމު ގުޅުން ގާއިމްކުރުމުގެ ސަބަބުން ވިޔަފާރިއަށް ދަތުރުފަތުރުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ އިތުރުވެގެންދެއެވެ. ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއަކީ ވެސް މޮންގޯލިއާގެ އިގްތިސާދުގައި ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ދާއިރާއެކެވެ. ދިރޭތަކެތި ގެންގުޅުމަށާއި ޖަނަވާރު ގެންގުޅުމުގެ އުސޫލުތަކަށް އެކަށީގެންވާ ފުޅާ ޗަސްބިންތަކެއް އެމީހުންގެ ސަގާފަތުގައި ފުންކޮށް ބިންވަޅު ނެގިފައިވާތީ، މޮންގޯލިއާއަށް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ބީފް އާއި ލެމްބް ފަދަ މަތީ ފެންވަރުގެ މަހުގެ އުފެއްދުންތައް އުފެއްދިދާނެ އެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި މޮންގޯލިއާ ސަރުކާރުން ވަނީ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުން ބޭރުގައި އެކްސްޕޯޓް މާކެޓް ތަފާތުކޮށް، ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޝައުގުވެރި ކުރުވުމަށް ތަފާތު ފިޔަވަޅުތައް އަޅާފައެވެ. އެމީހުން ވަނީ ކަސްޓަމްސްގެ އުސޫލުތައް ފަސޭހަކޮށްދީ، ފިކުރީ މުދަލުގެ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކުރުން ރަނގަޅުކޮށް ވިޔަފާރި ހިންގުމަށް ފަހި ގާނޫނީ އިސްލާހުތަކެއް ތަންފީޒުކޮށްފަ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ފަޅުތަކާއި، ފަރުބަދަތަކާއި (މަޝްހޫރު ގޯބީ ފަޅު ފަދަ)، ސްނޯ ލިއޮޕާޑްސް ނުވަތަ ވަލު އަސް (ޕްރްޒެވަލްސްކީ އަސް) ފަދަ ނެތިގެންދާ ޖަނަވާރުތަކުގެ ބާވަތްތައް ހިމެނޭ ނޭޝަނަލް ޕާކްތައް ހިމެނޭ މޮންގޯލިއާގެ ތަފާތު މަންޒަރުތަކުގެ ސަބަބުން ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ލިބިފައިވެއެވެ. މިއީ ބައިނަލްއަގްވާމީ ޒިޔާރަތްތެރިންނަށް އީކޯޓޫރިޒަމް ތަރައްގީކުރުމާއި އެއާ ގުޅުންހުރި ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ފުރުސަތުތައް ހުޅުވިގެންދާ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރީގެ ގާބިލްކަން ފުރިހަމައަށް ހާސިލްކުރުމަށް ހުރަސްއެޅިދާނެ ގޮންޖެހުންތަކެއް އެބަހުރިކަން ފާހަގަކުރުން މުހިންމެވެ. ވަކި ދާއިރާތަކުން އެކަށީގެންވާ ވަރަށް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ތަރައްގީ ނުކުރުމަކީ ރާއްޖޭގެ ތެރޭގައި މުދާ ރަނގަޅަށް ދަތުރުކުރުމަށް ހުރަސްތަކެއް ކުރިމަތިވާ ކަމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ސިޔާސީ ނުތަނަވަސްކަން ނުވަތަ ދުނިޔޭގެ މުދަލުގެ އަގު އުފުލި އުފުލުންތަކުގެ ސަބަބުން އެތެރޭގެ އުފެއްދުމުގެ ގާބިލްކަމާއި އެކްސްޕޯޓް އާމްދަނީއަށް ވެސް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކޮށްފާނެ އެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، ގިނަ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކާއި ޗައިނާއާއި ރަޝިޔާއާ ދެމެދު ފައިދާހުރި ޖިއޮގްރަފިކް ލޮކޭޝަނަކާއެކު ފަތުރުވެރިކަން ހިމެނޭ ގޮތަށް އެކި ދާއިރާތަކުން ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓް ޝައުގުވެރި ކުރުވުމަށް ސަރުކާރުން ކުރާ މަސައްކަތްތަކާއެކު – މޮންގޯލިއާގައި ވިޔަފާރީގެ ގޮތުން ބޮޑު ފުރުސަތުތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މިހާރު ހުރި ގޮންޖެހުންތަކަށް ހައްލެއް ހޯދައި، ވިޔަފާރިއާ ރައްޓެހި ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒު ކުރަމުން ގެންދިއުމުން، މޮންގޯލިއާއަށް ފޮރިން ޓްރޭޑް މާކެޓް އިތުރަށް ތަރައްގީކޮށް، އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުން ކުރިއެރުވޭނެ އެވެ.
ބާޒާރުގައި ހޫނު ވިއްކާ އުފެއްދުންތަކެވެ
މޮންގޯލިއާގެ ބޭރު ވިޔަފާރީގެ ބާޒާރަށް މަގުބޫލު އުފެއްދުންތައް ދެނެގަތުމަށްޓަކައި އެގައުމުގެ ސަގާފަތާއި، އިގްތިސާދީ މާހައުލާއި، ކޮންސިއުމަރ ޑިމާންޑަށް ރިއާޔަތްކުރުން މުހިންމެވެ. މާކެޓް ކުރެވޭ އުފެއްދުންތައް ހޮވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ބައެއް ފިޔަވަޅުތައް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. މާކެޓް ޓްރެންޑްސް ދިރާސާކުރުން: މޮންގޯލިއާގެ ބޭރު ވިޔަފާރީގެ މާކެޓާއި މިހާރުގެ ޓްރެންޑްތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ވިސްނުންތައް ހޯދައިގެން ފަށާށެވެ. ޑިމާންޑް ބޮޑު ނުވަތަ ކުރިއެރުމުގެ ޓްރެޖެކްޓަރީއެއް ފެންނަ އެންމެ ގިނައިން ވިއްކާ ތަކެތީގެ ރިޕޯޓްތައް ބަލާށެވެ. 2. ލޯކަލް ކަލްޗަރ ތަޙުލީލުކުރުން: މޮންގޯލިއަން ކޮންސިއުމަރުންގެ ސަގާފީ އިސްކަންދޭ ކަންކަމާއި އެމީހުންގެ ގަތުމުގެ އާދަތައް ދެނެގަތުން. ސަގާފީ އާދަކާދަތަކާއި، ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިއަށް އިސްކަންދޭ ކަންކަމާއި، ޕްރޮޑަކްޓް ޗޮއިސްތަކަށް އަސަރު ފޯރުވާފާނެ މޫސުމީ ތަފާތުތައް ފަދަ ކަންކަމަށް ވިސްނާށެވެ. 3. އިޤްތިޞާދީ މާޙައުލު އިވެލުއޭޓްކުރުން: ޖީޑީޕީ ކުރިއެރުމުގެ ރޭޓާއި، އިންފްލޭޝަން ރޭޓާއި، އިމްޕޯޓް/އެކްސްޕޯޓް ގަވާއިދުތަކާއި، ކޮންސިއުމަރ ސްޕެންޑިންގ ޕަވަރ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ ސިޔާސަތުތަކަށް އަސަރުކުރާ ކަމާބެހޭ އެހެން ކަންތައްތައް ހިމެނޭގޮތަށް މޮންގޯލިއާގެ އިޤްތިޞާދީ ޙާލަތު ވަޒަންކުރުން. 4. ނިޝް މާކެޓްތައް ދެނެގަތުން: ޑިމާންޑް ބޮޑު ނަމަވެސް ސަޕްލައި މަދުވެދާނެ ވަކި ނިޝް މާކެޓްތަކުގައި ފުރުސަތުތައް ހޯދުން. އޭގެ ތެރޭގައި މައުދަން/ވަސީލަތްތައް ނެގުމަށް ބޭނުންކުރާ ސާމާނު ނުވަތަ ދަނޑުވެރިކަމަށް ނުވަތަ އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ޓެކްނޮލޮޖީގެ ހައްލުތައް ފަދަ ދާއިރާތައް ހިމެނިދާނެއެވެ. 5. ދެމެހެއްޓެނިވި އުފެއްދުންތަކަށް ފޯކަސްކުރުން: ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީއާއި އީކޯ ފްރެންޑްލީ އުސޫލުތަކަށް މޮންގޯލިއާއިން ކުރާ މަސައްކަތަށް ބަލާއިރު، މި އީތޯސްއާ އެއްގޮތްވާ އުފެއްދުންތައް ކަމަށްވާ އޯގަނައިޒް ކާބޯތަކެތި ނުވަތަ ތިމާވެއްޓާ ރައްޓެހި ޓެކްނޮލޮޖީތައް ހޯދުން. 6. އަގު ޕޮއިންޓްތަކަށް ވިސްނުން: އާމްދަނީގެ މިންވަރާއި ގޭބިސީތަކުގެ އެވްރެޖް ޚަރަދުތައް ތަޙުލީލުކޮށްގެން މޮންގޯލިއާ މާކެޓުގައި އަގުގެ ނާޒުކުކަން ކަނޑައެޅުން؛ ކޮލިޓީ ސްޓޭންޑަޑްތައް ހިފަހައްޓައިގެން ތަފާތު އަގު ޕޮއިންޓްތަކަށް ޚިދުމަތްދޭ އުފެއްދުންތައް ހޮވުން. 7. ލޯކަލް ޑިސްޓްރިބިއުޓަރުން/ސަޕްލައި ކުރާ ފަރާތްތަކާ ޕާޓްނަރޝިޕް ހެދުން: މޮންގޯލިއާގެ މާކެޓްތަކުގައި ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ ލޯކަލް ޑިސްޓްރިބިއުޓަރުން ނުވަތަ ސަޕްލައި ކުރާ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރުން؛ އެމީހުންގެ ޢިލްމަކީ މާޒީގެ ތަޖުރިބާތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ކާމިޔާބު ޕްރޮޑަކްޓް ސެލެކްޝަންތަކާ ދިމާއަށް މަގުދައްކައިދިނުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ އެއްޗެކެވެ. 8. މާކެޓް ސާރވޭ/ފީސިބިލިޓީ ސްޓަޑީސް ހެދުން: ޓާގެޓް ކޮންސިއުމަރުންގެ މެދުގައި ސާރވޭތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް އިސްކަންދީ، އެކަމަށް ބޮޑު އިންވެސްޓްމަންޓެއް ކުރުމުގެ ކުރިން ޕޮޓެންޝަލް ޕްރޮޑަކްޓް އައިޑިއާސް ސައްހަ ކުރުން؛ ފީސިބިލިޓީ ސްޓަޑީޒްތަކުގެ ސަބަބުން ބޮޑެތި ޕްރޮޑަކްޝަން/ޑިސްޓްރިބިއުޝަންގެ އިންތިޒާމުތަކަށް ވަނުމުގެ ކުރިން ކަސްޓަމަރުންގެ ބޭނުންތައް/އެދޭ ކަންކަމާ ބެހޭ އަގުހުރި ވިސްނުންތަކެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. 9. ވާދަވެރިކަން މޮނިޓަރކުރުން: ވާދަވެރިންގެ ހަރަކާތްތަކަށް ގާތުން ފާރަވެރިވުން؛ ކާމިޔާބު ޕްރޮޑަކްޓް ކެޓަގަރީތަކަކީ ކޮބައިތޯ ބަލައި، ތިމާގެ ހުށަހެޅުންތައް ތަފާތުކޮށް ނުވަތަ އާ ކަންތައްތަކެއް އުފެއްދުމަށް ގޮތްތައް ހޯދުން. 10. އެޑެޕްޓް އެންޑް އިވޮލްވް: މާކެޓަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، އިސްކަންދޭ ކަންތައްތައް މެދުނުކެނޑި މޮނިޓަރކޮށް، އެއަށް ރިޢާޔަތްކޮށް ޕްރޮޑަކްޓް ސެލެކްޝަން އެޖެސްޓްކުރުން. މޮންގޯލިއާގެ ފޮރިން ޓްރޭޑް މާކެޓުގައި ކުރިއަށްދާ ކާމިޔާބީ ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި ކޮންސިއުމަރ ޑިމާންޑްތައް ތަރައްގީވަމުންދާ ގޮތާ ބެހޭ ގޮތުން އަޕްޑޭޓް ވެގެން ތިބޭށެވެ. މި ފިޔަވަޅުތަކަށް އަމަލުކުރުމުން މޮންގޯލިއާގެ ބޭރުގެ ވިޔަފާރީގެ ބާޒާރަށް އުފެއްދުންތައް ހޮވަމުން ދަނިކޮށް ވިސްނުންތެރިކަމާއެކު ނިންމުންތައް ނިންމޭނެ ކަމަށާއި، ކާމިޔާބީ ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު އެންމެ ބޮޑުވާނެ ކަމަށެވެ.
ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތަކާއި ތަބޫކު
މޮންގޯލިއާ އަކީ އިރުމަތީ އޭޝިއާގައި އޮންނަ ބިން ހިއްކާފައިވާ ގައުމެއް ކަމަށާއި، އެއީ މުއްސަނދި ސަގާފީ ތަރިކަތަކާއި ތަފާތު ސަގާފަތްތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ގައުމެކެވެ. މޮންގޯލިއަން ކްލައިންޓުންނާ މުއާމަލާތް ކުރާއިރު އެމީހުންގެ ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތަކާއި ތަބޫކުތައް ދެނެގަތުން މުހިންމެވެ. 1. ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތައް: މޮންގޯލިއާގެ ކަސްޓަމަރުން އާންމުކޮށް އަގުކުރަނީ އަމިއްލަ ގުޅުންތަކާއި ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތަކުގައި އިތުބާރު ކުރާ ގޮތަށެވެ. އެމީހުންނާ ގުޅުން ބަދަހިކުރުމަކީ ދިގު މުއްދަތުގެ ކާމިޔާބީއަށް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ގަޑިއަށް އަމަލުކުރުމުގެ އަގުވަޒަންކޮށް، ސުވާލުތަކަށް ނުވަތަ އެދުންތަކަށް އަވަސް ޖަވާބުތަކެއް ލިބޭނެ ކަމަށް އުންމީދު ކުރެ އެވެ. 2. ކެއުމުގެ އަދަބު: މޮންގޯލިއަން ކްލައިންޓުންނާއެކު ކެއުމަށް ބޭނުންކުރާއިރު، ސަގާފީ މަދު އަދަބުތަކެއް ފާހަގަކުރުން މުހިންމެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކަށް މޭޒުދޮށުގައި ހުންނަ އެންމެ ދުވަސްވީ މީހާ ކާން ފެށުމުގެ ކުރިން އިންތިޒާރު ކުރާށެވެ. އެމީހުން ފެށެންދެން ނުފެށުމުން އިޙްތިރާމް ދައްކާށެވެ. އަދި މޮންގޯލިއާގެ ސަގާފަތުގައި ކާނާއަކީ ނަޖިސް އެއްޗެއް ކަމަށް ބެލެވޭތީ ކަނާތު އަތުން ކާނާގައި އަތްލުމުން ދުރުހެލިވާށެވެ. 3. ހަދިޔާ ދިނުން: މޮންގޯލިއާގައި ހަދިޔާ ދިނުމަކީ އަގުވަޒަން ކުރުމުގެ ނުވަތަ ގުޅުން ބިނާކުރުމުގެ ގޮތުން އާންމު ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް މޮންގޯލިއަން ކްލައިންޓުންނަށް ހަދިޔާ ހޮވުމުގައި ބައެއް ކަންތައްތައް ވިސްނަން ޖެހެ އެވެ: ތޫނު ތަކެތި ދިނުމުން ދުރުހެލިވުން އެއީ ގުޅުން ނުވަތަ ގުޅުންތައް ކަނޑާލުން ރަމްޒުކޮށްދޭ އެއްޗެކެވެ؛ ބަނގުރާ ލިބޭ މީހާ ބޯކަން ޔަގީން ނުވާހާ ހިނދަކު ބަނގުރާ ހުށަހެޅުމުން ދުރުހެލިވުން؛ އަބަދުވެސް ހަދިޔާ ދިނުމުގައި ނުވަތަ ލިބޭއިރު ދެއަތް ބޭނުން ކުރާށެވެ. 4.ވިޔަފާރީގެ މުވާސަލާތު: ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތަކުގައި މުވާސަލާތީ ސްޓައިލްތަކުގެ ގޮތުން މޮންގޯލިއަނުންނަކީ ނުސީދާ އަދި އަދަބުވެރި ވާހަކަ ދައްކާ ބައެކެވެ.ވާހަކަ ދައްކާއިރު މެދުކަނޑާލުން ނުވަތަ މާ ބޮޑަށް ސާބިތުވެ އިހުތިރާމް ކުރަން މަސައްކަތް ކުރާށެވެ ޢަމަލުތައް ކުރެއެވެ. 5.ސަގާފީ އާދަކާދަތައް: މޮންގޯލިއާގެ ދަތުރުވެރި ތަރިކައަށް އިޙްތިރާމް ކުރުން މުހިންމެވެ.ތިމާގެ މޮންގޯލިއަން ކްލައިންޓުންނަށް އުނދަގޫ ނުކުރުމަށްޓަކައި: ދުވަހަކުވެސް ތެރެސްހޯލްޑްތަކަށް ފިޔަވަޅު އަޅަން ނުޖެހޭނެ - މިއީ މުޤައްދަސް ތަންތަނުގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ ތަންތަން؛އެއް އިނގިލިން މީހުންނަށް އިޝާރާތް ކުރުމުން ދުރުހެލިވާށެވެ – އޭގެ ބަދަލުގައި ހުޅުވާފައިވާ އަތުގެ އިޝާރާތެއް ބޭނުން ކުރާށެވެ؛ if visiting a ger (traditional dwelling) , ވަނުމުގެ ކުރިން ހުއްދަ ހޯދައިގެން އަންހެނުން ކަނާތްފަރާތުގައި އިށީނދެގެން ތިބޭއިރު ފިރިހެނުން އެތެރޭގައި ވާތްފަރާތުގައި އިށީނދެގެން ތިބޭކަން ހަނދާނުގައި ބަހައްޓަން؛ސާދާ "ހެލޯ" ސަލާމެއް ދެވޭނީ ކަނާތް އަތް އުފުލާލައިގެން، އަތްތިލަ ހުޅުވާލައިގެން، އަދި "ސައިން ބައިނާ އުއު" އޭ ބުނެގެންނެވެ. " " . ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ މޮންގޯލިއާގައި ކަސްޓަމަރުންގެ ސިފަތަކާއި ތަބޫކުތައް ދެނެގަތުމަކީ ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތައް ކާމިޔާބު ކުރުމަށްޓަކައި ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. އިތުބާރު އުފެއްދުމާއި، އަދަބުވެރި މުއާމަލާތްތަކާއި، ކާބޯތަކެތީގެ އަދަބުތަކާއި ހަދިޔާ ދިނުން ފަދަ ސަގާފަތްތަކަށް އިހުތިރާމް ކުރުމަކީ މޮންގޯލިއާގެ ކްލައިންޓުންނާ އެކު ވަރުގަދަ ގުޅުންތަކެއް އުފެއްދުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެކެވެ.
ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމް
މޮންގޯލިއާއަށް ޒިޔާރަތް ކުރަން ނުވަތަ ވިޔަފާރި ކުރަން ރާވާފައިވާ ކޮންމެ މީހަކަށް ވެސް މޮންގޯލިއާގެ ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ ފިޔަވަޅުތައް ވިސްނަން ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި އެވެ. މޮންގޯލިއާގެ ކަސްޓަމްސްގެ މަސްއޫލިއްޔަތަކީ އެގައުމަށް އެތެރެވުމާއި ނުކުންނަ މުދާ ރެގިއުލޭޓްކޮށް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމެވެ. ސަލާމަތީ ކަންކަން ދެމެހެއްޓުމާއި، ގައުމީ މަސްލަހަތު ހިމާޔަތްކުރުމާއި، ސްމާގްލިންގ ހުއްޓުވުމާއި، އިންސާފުވެރި ވިޔަފާރި ކުރިއެރުވުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ތަފާތު ޤާނޫނުތަކާއި ގަވާއިދުތައް ތަންފީޒުކުރެއެވެ. މޮންގޯލިއާގެ ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ނިޒާމުގެ މުހިންމު އެއް ކަމަކީ އިމްޕޯޓް/އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ އުސޫލުތަކެވެ. ޒިޔާރަތްކުރާ ފަރާތްތަކުން ނުވަތަ ވިޔަފާރިތަކުން މޮންގޯލިއާއަށް ގެންނަ ނުވަތަ ބޭރަށް ގެންދާ އެއްވެސް މުދަލެއް ކަސްޓަމްސް ޑިކްލެރޭޝަން ފޯމެއް މެދުވެރިކޮށް ޑިކްލެއާ ކުރަން ޖެހެ އެވެ. މި ފޯމު ޞައްޙަކޮށް ފުރިހަމަކޮށް، ދަތުރުކުރާ މުދަލާ ބެހޭ ތަފްޞީލީ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ވަކި ތަކެތި އިމްޕޯޓް ނުވަތަ އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގައި ވަކި ޙައްދުތަކާއި މަނާތަކެއް ކަނޑައެޅިފައިވެއެވެ. ހުރިހާ ގަވާއިދުތަކަށް އަމަލުކުރާތޯ ބެލުމަށްޓަކައި ކުރިން މޮންގޯލިއަން ކަސްޓަމްސްއާ މަޝްވަރާ ކުރުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ. ހަނިކުރެވިފައިވާ ތަކެތީގެ މިސާލެއްގެ ގޮތުން މަސްތުވާތަކެތި، ހަތިޔާރު/ބަޑި، ވަގު ފައިސާ، ނެތިދިއުމުގެ ނުރައްކާ އޮތް ބާވަތްތައް (ދިރިހުރި ޖަނަވާރުތަކާއި އެތަކެތީގެ ބައިތައް)، ވަކި ވައްތަރެއްގެ ގަސްގަހާގެހި/އޮށް ފަދަ ތަކެތި ހިމެނެއެވެ. އިމްޕޯޓްކުރާ މުދަލުން ނަގާ ޑިއުޓީ/ޓެކްސް ކަނޑައެޅުމުގައި ކަސްޓަމްސްއިން ހިންގާ ވެލިއުއޭޝަން ޕްރޮސެސްއަކީ ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗެކެވެ. ވެލިއުއޭޝަން ފެށެނީ މުއާމަލާތުގެ އަގަށް ބަލައިގެން – މުދަލަށް ދައްކާ ހަގީގީ އަގަށް ބަލައިގެން – ދަތުރުފަތުރުގެ ހަރަދު، އިންޝުއަރެންސް ޕްރީމިއަމް ހުރިނަމަ ފަދަ އެޑްޖަސްޓްމަންޓްތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށްގެންނެވެ. މޮންގޯލިއާގެ ބޯޑަރުތަކުން ދަތުރުކުރާއިރު، ޒިޔާރަތްކުރާ ފަރާތްތަކުން އެނގެން ޖެހޭނީ، އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ތަކެތި ރާއްޖެ އައުމުން/ފުރާއިރު ކަސްޓަމްސް އޮފިސަރުންގެ ފަރާތުން ބަލައިފާސްކުރެވިދާނެ ކަމެވެ. ޑިއުޓީ ފްރީ އެލަވަންސްތަކުގެ ސަބަބުން ޑިއުޓީ ފްރީ އިމްޕޯޓް/އެކްސްޕޯޓްތަކަށް ވަކި މިންވަރެއް/އަގު ލިމިޓެއް ވަކިވަކި ފަރުދުންނަށް ލިބިގެންދެއެވެ؛ މި ލިމިޓްތަކަށްވުރެ އިތުރުވުމުން، އިތުރުވާ ތަކެތިން އިތުރު ޓެކްސް/ޑިއުޓީއެއް ނަގައެވެ. ކަސްޓަމްސް އިންސްޕެކްޝަންތަކުގައި އިތުރު ލިޔެކިޔުންތައް ބޭނުންވެދާނެތީ ބައިނަލްއަގްވާމީ ދަތުރުތަކުގައި ލެޕްޓޮޕް/ކެމެރާ/ޖަވާހިރު ފަދަ އަގުހުރި ތަކެތި ގެންދިއުމުގައި ހަމައެކަނި ޕޯސްޓްކޮށްފައިވާ ހުރިހާ އިރުޝާދުތަކަށް އަމަލުކުރުމަކީ ބުއްދިވެރި ކަމެކެވެ. ބަޔޯސެކިއުރިޓީއާ މެދު މޮންގޯލިއާގެ ޒިންމާތައް ވަރަށް ސީރިއަސްކޮށް ނަގަނީ ބައެއް ގޮތްގޮތުން އެގައުމުގެ ޚާއްޞަ އިކޯސިސްޓަމް ސިފަތަކުގެ ސަބަބުން - ޚާއްޞަކޮށް ނާޒުކު ލައިވްސްޓޮކް ހަސްބެންޑްރީ ސިސްޓަމްތަކުން - ނުރައްކާތެރި ޓްރާންސްބައުންޑަރީ ޖަނަވާރުގެ ބަލިތަކަށް ހުށަހެޅިގެންނެވެ. މި ސަބަބަށްޓަކައި އެކަނިވެސް ޒިޔާރަތްކުރާ ފަރާތްތަކުން އެކަށީގެންވާ ލިޔެކިޔުންތަކެއް ނެތި ޖަނަވާރުތަކުން އުފައްދާ އެއްވެސް އުފެއްދުމެއް ނުގެންނަން ސަމާލުވާން ޖެހެއެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، މޮންގޯލިއާގެ ކަސްޓަމްސް މެނޭޖްމަންޓް ނިޒާމު ދެނެގަނެ، ރައްކާތެރިކަމުގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް އަމަލުކުރުމަކީ، އެގައުމުގެ ތެރޭގައި އޮމާން ދަތުރެއް ނުވަތަ ވިޔަފާރިއެއް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. ކުރިން މޮންގޯލިއާގެ ކަސްޓަމްސްއާ މަޝްވަރާކުރުމާއި، ކަސްޓަމްސް ޑިކްލެރޭޝަން ފޯމްތައް ޞަރީޙަކޮށް ފުރިހަމަކުރުމާއި، ހުރަސްތަކާއި މަނާ ކަންކަމަށް ތަބާވުމާއި، ޑިއުޓީ ފްރީ އެލަވަންސްތަކާ ބެހޭގޮތުން މަޢުލޫމާތު ލިބިފައިވުމަކީ މޮންގޯލިއަން ކަސްޓަމްސްގެ އުނދަގުލެއް ނެތް ތަޖުރިބާއެއް ކަށަވަރުކުރުމުގެ މުހިންމު ކަންކަމެވެ.
އިމްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތައް
މޮންގޯލިއާ އަކީ އިރުމަތީ އޭޝިއާގެ ބިން ހިއްކާފައިވާ ގައުމެއް ކަމަށާއި، ރަޝިޔާ އާއި ޗައިނާއާ ބޯޑަރު އޮންނަ ގައުމެކެވެ. އިމްޕޯޓް ޓެރިފް ޕޮލިސީއާ ބެހޭގޮތުން ބުނާނަމަ، މޮންގޯލިއާ އިން 1992 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ހާރމޮނައިޒްޑް ސިސްޓަމް (އެޗްއެސް) އަށް ބިނާކޮށް ޔުނިފައިޑް ކަސްޓަމްސް ޓެރިފް ނިޒާމެއް ތަންފީޒު ކުރަމުން އަންނައިރު، މޮންގޯލިއާގެ އިމްޕޯޓް ޓެކްސް ނިޒާމުގެ އާންމު އުސޫލަކީ ވިޔަފާރި ފަސޭހަކޮށްދީ، އެތެރޭގެ ސިނާއަތްތައް ހިމާޔަތްކޮށް އިންސާފުވެރި ވާދަވެރިކަން ކަށަވަރު ކުރުމެވެ. މޮންގޯލިއާގައި އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީގެ ސްޓޭންޑަޑް ރޭޓަކީ %5 ކަމަށާއި، މިއީ އެގައުމަށް އެތެރެކުރާ ގިނަ މުދަލަށް އަމަލުކުރާ ރޭޓެއް ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތަކާއި، އުފެއްދުމަށް ބޭނުންކުރާ ރޯ މެޓީރިއަލްސް، އަދި ބޭސް ފަދަ ވަކި ތަކެއްޗަކީ ކުޑަ ރޭޓެއް ނުވަތަ އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީން މުޅިން އިސްތިސްނާ ތަކެތި ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. އާންމު އިމްޕޯޓް ޓެރިފްގެ އިތުރުން ވަކި ކެޓަގަރީގެ މުދަލުން ވަކި އިތުރު ޓެކްސްތަކެއް ވެސް މޮންގޯލިއާ އިން ނަގަ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ކާރާއި ބަނގުރާ ފަދަ ބައެއް ލަގްޒަރީ މުދަލުން ވަކި އެއްޗަކަށް ބަލާފައި %10 އާއި %40 އާއި ދެމެދުގެ ރޭޓެއްގައި އެކްސައިޒް ޓެކްސް ނެގުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން އިމްޕޯޓް ކުރުމުން %10 ގެ ސްޓޭންޑަރޑް ރޭޓުން ވެލިއު އެޑެޑް ޓެކްސް (ވެޓް) ނަގާފާނެއެވެ. ނަމަވެސް ވެޓް ނުނަގާ ކާބޯތަކެތީގެ ބާވަތްތަކާއި މެޑިކަލް ސާމާނު ފަދަ ޒަރޫރީ ތަކެއްޗަށް އިސްތިސްނާތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމަކީ އިމްޕޯޓްކުރާ ގިނަ މުދާތައް ވެސް މޮންގޯލިއާގެ ބާޒާރަށް ވަނުމުގެ ކުރިން ވަކި ސެޓްފިކެޓްތަކެއް ނުވަތަ ލައިސަންސްތަކެއް ހޯދަން ޖެހެ އެވެ. މިއީ ރައްކާތެރިކަމުގެ މިންގަނޑުތަކަށް ތަބާވާކަން ކަށަވަރުކޮށްދީ ކޮންސިއުމަރ ރައިޓްސް ހިމާޔަތްކުރުމެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު މޮންގޯލިއާގެ އިމްޕޯޓް ޓެރިފް ޕޮލިސީގެ މަގުސަދަކީ ވިޔަފާރި ފަސޭހަކުރުމާއި އެތެރޭގެ ސިނާއަތްތަކަށް ޕްރޮޓެކްޝަނިޒަމްގެ ފިޔަވަޅުތައް ބެލެންސް ކުރުމެވެ. ސަރުކާރުން ބޭރުގެ ވިޔަފާރިއަށް ހިތްވަރު ދެނީ ލަގްޒަރީ މުދަލުން ޓެކްސް ބޮޑުކޮށްގެން ލޯކަލް ސިނާއަތްތައް ރައްކާތެރިކޮށް، ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ ތަކެތީގެ އަގު ހެޔޮކޮށް ޕްރޮމޯޓްކޮށްގެންނެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތައް
މޮންގޯލިއާ އަކީ މެދުތެރޭ އޭޝިއާގައި އޮންނަ ބިންގަނޑު ފުރިފައިވާ ގައުމެއް ކަމަށާއި، އެގައުމުގެ ފުޅާ ބިމާއި މުއްސަނދި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ގައުމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ ވިޔަފާރި ރެގިއުލޭޓްކޮށް އިގްތިސާދު ކުރިއެރުވުމަށް އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ތަފާތު ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒު ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. މޮންގޯލިއާ އިން އެކްސްޕޯޓްކުރާ ބޮޑު އެއް މުދަލަކީ މައުދަންތަކާއި ޚާއްސަކޮށް ކޮލާއި ކޮޕަރާއި ރަން އަދި ޔޫރޭނިއަމް އެވެ. ލޯކަލް ޕްރޮޑަކްޝަން ކުރިއެރުވުމާއި މައުދަން ވަސީލަތްތައް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ބޭނުންކުރެވޭނެ ގޮތް ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި މޮންގޯލިއާ އިން މި މުދަލުން އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސް ނަގަ އެވެ. ޓެކްސް ރޭޓް ތަފާތުވަނީ ވަކި މަޢުދަނަކަށް ބަލާފައި ކަމަށާއި ޖުމްލަ އަގުގެ %5 އާއި %30 އާއި ދެމެދުގެ މިންވަރަކަށް ވެސް ޓެކްސް ރޭޓް ތަފާތުވެދާނެއެވެ. މަޢުދަންތަކުގެ އިތުރުން މޮންގޯލިއާ އިން ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް ކަމަށްވާ މަސް (ޚާއްޞަކޮށް ބީފް އަދި މުޓަން)، ހަނޑުލާއި، ބާލީ، ކިރު އުފެއްދުންތަކާއި، ކަޝްމީރު ވެސް އެކްސްޕޯޓް ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ބޭރުގެ މާކެޓްތަކުގައި މި ދަނޑުވެރިކަމުގެ އެކްސްޕޯޓްތައް ކުރިއެރުމަށް ހިތްވަރު ދިނުމުގެ ގޮތުން ވަކި ޓެކްސްތަކެއް ނަގާފައެއް ނުވެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން މޮންގޯލިއާ އިން އަންނަނީ އިރުގެ ހަކަތަ އާއި ވައިގެ ހަކަތަ ފަދަ އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ ތަރައްގީ ކުރުމަށް ފޯކަސް ކުރަމުންނެވެ. ސާފު ހަކަތައަށް ހައްލު ހޯދުމަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ ޑިމާންޑްތައް ފުއްދައިދިނުމުގެ އިތުރުން ޑޮމެސްޓިކް ގްރީން އިނިޝިއޭޓިވްސް ޕްރޮމޯޓް ކުރުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައާ ބެހޭ ޓެކްނޮލޮޖީތައް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ސަރުކާރުން ފަހި ޓެކްސް އިންސެންޓިވްތަކެއް ފޯރުކޮށްދެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން މޮންގޯލިއާ މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ ޖީލުތަކުގެ ތެރެއިން ފޯރާފައިވާ ސަގާފީ ފަންނުވެރިކަމުގެ ހުނަރުތައް ދައްކުވައިދޭ އަތްތެރި މަސައްކަތުގެ ސަބަބުންނެވެ. އަތްތެރި މަސައްކަތުގެ އެކްސްޕޯޓްތަކުން އެއްވެސް ޓެކްސްއެއް ނުވަތަ ޑިއުޓީއެއް ނުނަގައި ސަރުކާރުން ފަންނުވެރިންނަށް ހިތްވަރު ދެއެވެ؛ މި ސިޔާސަތުގެ މަޤްޞަދަކީ ފަތުރުވެރިކަމާ ގުޅުންހުރި ހަރަކާތްތަކުން އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ އިތުރުން ސަޤާފީ ތަރިކަ ރައްކާތެރިކުރުމެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ މުހިންމު ކަމަކީ މޮންގޯލިއާގެ އެކްސްޕޯޓް ޓެކްސްގެ ސިޔާސަތުތަކަށް ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް ބަދަލުތަކެއް އަތުވެދާނެ ކަމެވެ. އެހެންކަމުން މޮންގޯލިއާގެ އެކްސްޕޯޓާ ގުޅޭ ވިޔަފާރީގެ އެއްވެސް ހަރަކާތެއް ކުރުމުގެ ކުރިން ސަރުކާރުގެ ވެބްސައިޓްތައް ފަދަ ރަސްމީ މަސްދަރުތައް މެދުނުކެނޑި މޮނިޓަރ ކުރުމަށް ނުވަތަ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ މަޝްވަރާ ކުރުމަށް ލަފާދެއެވެ.
އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ސެޓްފިކެޓްތައް
ރަސްމީކޮށް މޮންގޯލިއަން ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކްގެ ނަމުން މަޝްހޫރު މޮންގޯލިއާ އަކީ އިރުމަތީ އޭޝިއާގެ ބިން ހިއްކާފައިވާ ގައުމެކެވެ. އެއީ ދަތުރުވެރި ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިއާއި، ފުޅާ ޗަސްބިންތަކާއި، މުއްސަނދި ސަގާފަތުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ރަށެކެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި މޮންގޯލިއާ އިން އަންނަނީ އެކްސްޕޯޓް ދާއިރާ ފުޅާކޮށް، އުފެއްދުންތަކަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ ގޮތުން ފާހަގަ ކުރެވޭ ގޮތަށް ހީވާގިކަމާއެކު މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މޮންގޯލިއާ އިން އެކްސްޕޯޓް ކުރާ މުދަލުގެ ފެންވަރާއި ސައްހަކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި ސަރުކާރުން ވަނީ އެކްސްޕޯޓް ސެޓްފިކެޓް ދިނުމުގެ ވަކި އުސޫލުތަކެއް ތަންފީޒުކޮށްފަ އެވެ. މި ސެޓްފިކެޓްތަކުގެ މަގުސަދަކީ ޕްރޮޑަކްޓް ސްޓޭންޑަޑް ދެމެހެއްޓުމާއި ބޭރުގެ ގަންނަ ފަރާތްތަކާ މެދު އިތުބާރު އުފެއްދުމެވެ. މޮންގޯލިއާގައި ބޭނުންވާ ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ އެކްސްޕޯޓް ސެޓްފިކެޓްތަކަށް ބަލާލަމާ ހިނގާށެވެ: 1. ސެޓްފިކެޓް އޮފް އޮރިޖިން: މި ލިޔުމުގައި މޮންގޯލިއާއިން އެކްސްޕޯޓް ކުރަމުންދާ މުދާ އުފެއްދީ ނުވަތަ ޕްރޮސެސްކޮށްފައިވަނީ އެގައުމުގެ ބޯޑަރުގެ ތެރޭގައިކަން ޔަޤީންކޮށްދެއެވެ. 2. ފައިޓޯސެނިޓަރީ ސެޓްފިކެޓް: ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތަކަށް ނުވަތަ އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ޚާއްޞަ ގަސްގަހާގެހިތަކަށް، މި ސެޓްފިކެޓުގައި ޕެސްޓް ނުވަތަ ބަލި ފެތުރުން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ފައިޓޯސެނިޓަރީ ގަވާއިދުތަކަށް ފެތޭކަން ކަށަވަރުކޮށްދެއެވެ. 3. ހަލާލް ސެޓްފިކެޓް: މުސްލިމުން ގިނަ ޤައުމުތަކަށް ހަލާލް ކާބޯތަކެތީގެ އުފެއްދުންތައް އެކްސްޕޯޓްކުރާނަމަ، މޮންގޯލިއާގެ އެކްސްޕޯޓަރުން އިސްލާމީ ކާނާގެ ޝަރުޠުތަކަށް ތަބާވާކަން ކަށަވަރުކޮށްދޭ ހަލާލް ސެޓްފިކެޓް ހޯދަން ޖެހެއެވެ. 4. އައި.އެސް.އޯ ސެޓްފިކެޓް: މި ސެޓްފިކެޝަންގެ ސަބަބުން ކުންފުނިތަކުން އުފެއްދުމުގެ ޕްރޮސެސްތަކުގައި ކޮލިޓީ މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމްތަކުގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގޮތުން ޤަބޫލުކުރެވޭ މިންގަނޑުތަކަށް ތަބާވާކަން ކަށަވަރުވެއެވެ. 5. ވެޓެރިނަރީ ސެޓްފިކެޓް: ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި އިންސާނުން ބޭނުންކުރުމަށް ޚާއްޞަކޮށްފައިވާ މަސް ނުވަތަ ކިރު ފަދަ ޖަނަވާރުތަކުން އުފައްދާ އުފެއްދުންތަކަށް، މި ސެޓްފިކެޓަކީ، މި އުފެއްދުންތަކަކީ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ސާފުތާހިރުކަމާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ މިންގަނޑުތަކަށް ފެތޭ އުފެއްދުންތަކެކެވެ. 6. މައިނިންގ ލައިސަންސް: މޮންގޯލިއާގެ ފުޅާ މަޢުދަނީ މުއްސަނދިކަމަށް ބަލާއިރު (ކޯލާއި ކޮޕަރ ހިމެނޭގޮތަށް) މައިނިންގ ކުންފުނިތަކުން ޤާނޫނީ ގޮތުން ޤައުމުން ބޭރަށް މަޢުދަން ނުވަތަ މާމުއި އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ ކުރިން އެކަށީގެންވާ ލައިސަންސް ހޯދަންޖެހެއެވެ. މިއީ މޮންގޯލިއާގައި އެކްސްޕޯޓްކުރާ ފަރާތްތަކުން ބޭނުންވާ ސެޓްފިކެޓްތަކުގެ މަދު މިސާލުތަކެކެވެ؛ ވަކި ސިނާއަތްތަކަށް ނުވަތަ ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ޓާގެޓް މާކެޓްތަކަށް ބަލައިގެން އިތުރު ތަންތަން ހުރެދާނެ އެވެ. މި މުހިންމު އެކްސްޕޯޓް ސެޓްފިކެޓްތައް ހޯދައިގެން މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ މާކެޓްތަކުގައި އިތުބާރު އިތުރުކުރެވޭއިރު، މުދަލުގެ ފެންވަރާއި ސައްހަކަމުގެ ޔަގީންކަން ކްލައިންޓުންނަށް ލިބިގެންދެއެވެ. މި ފިޔަވަޅުތަކަކީ ހަމައެކަނި އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުން ކުރިއެރުވުމުގައި ނޫން ކަމަށާއި އެހެން ގައުމުތަކާއެކު ދެމެހެއްޓެނިވި ވިޔަފާރީގެ ގުޅުންތައް ގާއިމްކުރުމަށް މަގުފަހިކޮށްދިނުމުގައި ވެސް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ފިޔަވަޅުތަކެކެވެ.
ރެކޮމެންޑް ކުރެވިފައިވާ ލޮޖިސްޓިކްސް
މޮންގޯލިއާ އަކީ އިރުމަތީ އޭޝިއާ އާއި މެދުތެރޭ އޭޝިއާގައި އޮންނަ ބިން ހިއްކާފައިވާ ގައުމެކެވެ. އުތުރުން ރަޝިޔާ އާއި ދެކުނާއި އިރުމައްޗާއި ހުޅަނގަށް ޗައިނާއާ ގުޅިފައިވެއެވެ. ޖިއޮގްރަފިކަލް ގޮތުން ތަފާތު ލޮކޭޝަނެއް އޮތުމުން، ދަތުރުފަތުރާއި ލޮޖިސްޓިކްސް އަށް ބައެއް ފަހަރު މޮންގޯލިއާގައި ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ އެވެ. ނަމަވެސް ރާއްޖޭގައި ލޮޖިސްޓިކްސްގެ ހިދުމަތް ރަނގަޅު ކުރުމަށް ލަފާދީފައިވާ ބައެއް ގޮތްތައް އެބަހުއްޓެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޝިޕިންގ އާއި ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކާއިރު، ގިނަ ފަހަރަށް ވައިގެ މަގުން މުދާ އުފުލުމަށް އިސްކަންދެނީ މޮންގޯލިއާގެ ބިން ހިއްކުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. އުލާންބާޓަރުގައި ހުންނަ ޗިންގިސް ޚާން އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓަކީ މުދާ އުފުލުމުގެ ބޮޑު ހަބެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ދޭ އެއާޕޯޓެކެވެ. ބައިނަލްއަގްވާމީ ބައެއް އެއާލައިންތަކުން މޮންގޯލިއާއަށް މުދާ އުފުލުމުގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭއިރު، މުދާ އަވަހަށް އަދި އިތުބާރު ހުރި ގޮތެއްގައި ޑެލިވަރީ ކުރެވޭނެ އެވެ. ދެވަނަ ކަމަކީ، މޮންގޯލިއާގެ ތެރޭގައި އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރަކީ ޑޮމެސްޓިކް ލޮޖިސްޓިކްސް އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެހެން ބައެއް ގައުމުތަކާ އަޅާބަލާއިރު މަގުމަތީގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ އެހާ ތަރައްގީ ނުވެދާނެ ނަމަވެސް، އިތުބާރު ހުރި ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދޭ އަގުހުރި ޓްރަކިން ކުންފުނިތައް އެބަހުއްޓެވެ. މި ކުންފުނިތަކުން ފަނާވާ މުދަލަށް ޓެމްޕަރޭޗަރ ކޮންޓްރޯލް ޓްރަކް ނުވަތަ އޯވަރސައިޒް ޝިޕްމަންޓްތަކަށް ޚާއްޞަ ވެހިކަލްތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. ތިންވަނަ ކަމަކީ މޮންގޯލިއާގެ ލޮޖިސްޓިކްސްގައި ވެސް ރޭލް ޓްރާންސްޕޯޓް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ކަމެވެ. ޓްރާންސް މޮންގޯލިއަން ރޭލްވޭ އިން އުލާންބާޓާ އާއި ރަޝިޔާ އާއި ޗައިނާ ގުޅުވައިދޭއިރު، ބޯޑަރު ހުރަސްކޮށް މުދާ ގެންދިއުމުގެ ވަސީލަތްތައް ގާއިމްކޮށްފައިވެ އެވެ. ފިނިކުރާ ކޮންޓެއިނަރުތަކާއެކު މުދާ އުފުލާ ރޭލުތަކުގެ ސަބަބުން ވެސް އަވަށްޓެރި ގައުމުތަކުގެ މެދުގައި ހަލާކުވާ ތަކެތި ގެންދިއުމުގެ ފުރުސަތު ލިބެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން މޮންގޯލިއާގެ ފުޅާ ބިމާއި ވަކި މޫސުމްތަކުގައި މޫސުމުގެ ހަރުކަށި ހާލަތަށް ބަލާއިރު، މި ގޮންޖެހުންތައް ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި ކުރިމަތިލުމުގެ ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ ލޮޖިސްޓިކްސް ޕްރޮވައިޑަރެއް ހޮވުމަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. ތަޖުރިބާކާރު ލޯކަލް ފްރެއިޓް ފޯވާޑަރުން ނުވަތަ ކަސްޓަމްސް ބްރޯކަރުންނާ ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމުން ބޯޑަރު ހުރަސްތަކުގައި ކަސްޓަމްސް ކްލިއަރެންސް ޕްރޮސެސްތައް އޮމާންކަމާއެކު ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ އެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ ކަމަކީ މޮންގޯލިއާގެ އިގްތިސާދު ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވެފައިވަނީ ބޮޑެތި ސިޓީތަކާއި ނުވަތަ ރަށްތަކާ ދުރުގައި ހުންނަ ކޯލް މައިނިން މަޝްރޫއުތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް މައިނިން ހަރަކާތްތަކަށް ކަމަށްވާތީ؛ މި މަޝްރޫއުތަކަށް ބޭނުންވާ މައިނިންގ އިކުއިޕްމަންޓް ނުވަތަ މެޓީރިއަލްތަކަށް ޚާއްޞަ ލޮޖިސްޓިކް ޚިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކުން ޚާއްޞަ ދަތުރުފަތުރުގެ ހައްލުތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، މޮންގޯލިއާގެ ޖިއޮގްރަފީގައި ލޮޖިސްޓިކަލް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވާއިރު، އެތަން އޮތީ ބިން ހިއްކާފައި އޮތުމުންނެވެ؛ ޗިންގިސް ޚާން އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓް މެދުވެރިކޮށް ވައިގެ މުދާ އުފުލުމަކީ ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުތަކާ ރަނގަޅު ގުޅުންތަކެއް ފޯރުކޮށްދޭ ކަމެއް ކަމަށާއި އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުގެ ވަސީލަތްތަކުން އެތެރޭގެ ގުޅުންތަކެއް ފޯރުކޮށްދޭ ކަމަށެވެ. މޮންގޯލިއާ އަވަށްޓެރި ގައުމުތަކާ ގުޅުވައިދިނުމުގައި ރޭލް ޓްރާންސްޕޯޓަކީ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗަކަށް ވާއިރު، ކަސްޓަމްސް ކްލިއަރެންސް ރަނގަޅަށް ހެދުމަށް ލޯކަލް ލޮޖިސްޓިކްސްގެ ތަޖުރިބާކާރުންނާ ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމަށް ލަފާދެ އެވެ.
ގަންނަ ފަރާތް ތަރައްޤީ ކުރުމަށް ޗެނަލްތައް

މުހިންމު ޓްރޭޑް ޝޯވތަކެއް

ރަޝިޔާ އާއި ޗައިނާއާ ދެމެދު އޮންނަ މޮންގޯލިއާ އަކީ ކޮލާއި ކޮޕާ އަދި ރަން ފަދަ މުއްސަނދި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ގައުމެކެވެ. ހަލުވިކަމާއެކު ކުރިއަރަމުން އަންނަ އިގްތިސާދަކާއި ދުނިޔޭގެ ޕްރެޒެންސް އިތުރުވަމުން އަންނަ މޮންގޯލިއާ އަކީ ބައިނަލްއަގްވާމީ ގިނަ ގަންނަ ފަރާތްތަކާއި އިންވެސްޓަރުންގެ ސަމާލުކަން ހޯދާފައިވާ ގައުމެކެވެ. މި ލިޔުމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ވާހަކަ ދައްކާނީ މޮންގޯލިއާގައި ބާއްވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޗެނަލްތަކާއި މައުރަޒުތަކާ ބެހޭގޮތުންނެވެ. 1. ބައިނަލްއަޤްވާމީ ވިޔަފާރީގެ މައުރަޒުތައް: - އުލާންބާޓަރ އަހަރީ އިންޓަނޭޝަނަލް އިންޓެލެކްޗުއަލް ޕްރޮޕަޓީ އެކްސްޕޯ: މި މައުރަޒުގައި ބޮޑަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ ފިކުރީ މުދަލުގެ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކުރުމާއި ޓެކްނޮލޮޖީ ޓްރާންސްފާ ކުރުމަށެވެ. އެއީ ޓެކްނޮލޮޖީއަށް ފޯކަސްކޮށްގެން ކުރާ އިންވެސްޓްމަންޓްތަކަށް ޝައުގުވެރިވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ ގިނަ ގަންނަ ފަރާތްތަކެއް ޝައުގުވެރިވާ ތަނެކެވެ. - މޮންގޯލިއަން ޒީނަތްތެރިކުރުމުގެ މައުރަޒު: މި މައުރަޒުގައި ގަހަނާ ހެދުމާއި، އެމްބްރޮއިޑަރީއާއި، ޓެކްސްޓައިލްސް ފަދަ މޮންގޯލިއަން ސަގާފީ ކުޅިވަރުތައް ދައްކާލާފައިވެއެވެ. އެއީ ޔުނިކް އާޓިޒަނަލް ޕްރޮޑަކްޓްތައް ހޯދަން ބޭނުންވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް މޮޅު ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. - މޮންގޯލިއާ މައިން އެކްސްޕޯ: އޭޝިއާގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް މައިނިން މައުރަޒުގެ ގޮތުގައި މި އިވެންޓުގައި ލޯކަލް އަދި އިންޓަނޭޝަނަލް މައިނިން ކުންފުނިތައް އެއްތަނަކަށް އެއްވެ، އެމީހުންގެ އެންމެ ފަހުގެ ޓެކްނޮލޮޖީތައް ދައްކާލައި ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތައް ހޯދައިދެ އެވެ. - އުލާންބާޓަރ ފުޑް އެކްސްޕޯ: އަހަރަކު އެއްފަހަރު ބާއްވާ މި މައުރަޒުގައި ލޯކަލް ޕްރޮޑިއުސަރުންނާއި ބައިނަލްއަގްވާމީ ބްރޭންޑްތަކުގެ ކާބޯތަކެތީގެ އުފެއްދުންތައް ދައްކާލަ އެވެ. އެއީ މޮންގޯލިއާގެ މަތީ ފެންވަރުގެ ކާބޯތަކެތީގެ އުފެއްދުންތައް ހޯދުމަށް ޝައުގުވެރިވާ ދުނިޔޭގެ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ރަނގަޅު ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. 2. އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތައް: މުޅި ދުނިޔޭގައި އޮންލައިން ޝޮޕިންގެ މަގުބޫލުކަން އިތުރުވަމުންދާއިރު، ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ސަޕްލައި ކުރާ ފަރާތްތަކާއި ޕޮޓެންޝަލް ކަސްޓަމަރުން ގުޅުވައިދޭ ބައެއް އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތައް މޮންގޯލިއާގައި އުފެދިފައިވެއެވެ: - Goyol.mn: ހެދުން، އެކްސެސަރީޒް، އިލެކްޓްރޯނިކްސް، ގޭތެރޭގެ ތަކެތި ފަދަ ގިނަ އުފެއްދުންތަކެއް ލިބެން ހުންނަ މަޝްހޫރު އީ-ކޮމާސް ވެބްސައިޓެއް، ވިއްކާ ފަރާތްތަކަށް ލޯކަލް ގޮތުންނާއި ބައިނަލްއަގްވާމީ ގޮތުން ވެސް ގަންނަ ފަރާތްތަކާ ގުޅޭނެ އެވެ. - Melshop.mn: ސްމާޓްފޯން، ލެޕްޓޮޕް ފަދަ އިލެކްޓްރޯނިކްސް ވިއްކުމަށް ޚާއްސަ އޮންލައިން މާކެޓެއް، މުޅި މޮންގޯލިއާގައި ޑެލިވަރީގެ ހިދުމަތް ދޭ. 3.ޓްރޭޑް މިޝަންސް އެންޑް ޗެމްބަރސް އޮފް ކޮމާސް: އޯގަނައިޒްޑް ޓްރޭޑް މިޝަންތަކުގެ ސަބަބުން ބޭރުގެ ވިޔަފާރިތަކަށް މޮންގޯލިއާގެ މާކެޓްތަކުގެ ތެރޭގައި މިހާރު ވެސް ގާއިމްވެފައިވާ ޕޮޓެންޝަލް ޕާޓްނަރުން ނުވަތަ ސަޕްލައި ކުރާ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން އިންވެސްޓްމަންޓް ޕްރޮސްޕެކްޓްތައް ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބެ އެވެ -މޮންގޯލިއާ ނޭޝަނަލް ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ (އެމްއެންސީސީއައި): އެމްއެންސީސީއައި އިން ގަވާއިދުން ޓްރޭޑް މިޝަންތައް އިންތިޒާމް ކުރަނީ ދެގައުމުގެ ވިޔަފާރިއާއި އިންވެސްޓްމަންޓް ކުރިއެރުވުމަށެވެ. އެއީ ބައިނަލްއަގްވާމީ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށާއި މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ގުޅިގެން ދެފަރާތަށް ފައިދާހުރި ފުރުސަތުތައް ހޯދުމަށް ޕްލެޓްފޯމެއް ފޯރުކޮށްދޭ ތަންތަނެވެ. 4. ސަރުކާރުގެ އިސްނެގުމެއް: މޮންގޯލިއާ ސަރުކާރުން ވަނީ ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓް ޝައުޤުވެރިކުރުމަށާއި ވިޔަފާރީގެ ގުޅުންތައް ރަނގަޅު ކުރުމަށް ތަފާތު ފިޔަވަޅުތައް އަޅާފައެވެ. މުހިންމު ބައެއް ޕްރޮގްރާމްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ؛ - އެކްސްޕޯޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޕްރޮގްރާމް: އެކްސްޕޯޓް ކުރިއެރުވުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ހިންގާ މި ޕްރޮގްރާމްގައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާކެޓްތަކަށް ފުޅާވާން ބޭނުންވާ ވިޔަފާރިތަކަށް މާލީ އިނާޔަތްތަކާއި، ތަމްރީނު ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، މާކެޓް ރިސާޗް ސަޕޯޓް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. - ވަން ސްޓޮޕް ސާވިސް ސެންޓަރ: މި އިސްނެގުމަކީ ކަސްޓަމްސް ކްލިއަރެންސް ހިމެނޭ ގޮތަށް އިދާރީ އުސޫލުތަކަށް އެއް ވިންޑޯގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދީގެން ވިޔަފާރި އެއްވެސް ދަތިކަމެއް ނެތި ހިންގުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، މޮންގޯލިއާ އިން ވިޔަފާރީގެ މައުރަޒުތަކާއި، އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކާއި، ސަރުކާރުގެ އިސްނެގުމާއި، ވިޔަފާރީގެ މިޝަންތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޗެނަލްތަކުގެ މުހިންމު ބައެއް ޗެނަލްތައް ހުށަހަޅައެވެ. މި ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ސަބަބުން މޮންގޯލިއާގެ އުފެއްދުންތައް ހޯދުމަށް ނުވަތަ އެގައުމުގެ ކުރިއަރަމުން އަންނަ އިގްތިސާދުގައި އިންވެސްޓްމަންޓް ޕްރޮސްޕެކްޓްތައް ހޯދުމަށް ޝައުގުވެރިވާ ދުނިޔޭގެ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ފުރުސަތު ލިބެ އެވެ.
މޮންގޯލިއާގައި އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ސަރޗް އިންޖީނުތަކަކީ؛ 1. www.google.mn: ގޫގުލް އަކީ މޮންގޯލިއާގެ އިތުރުން ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ވެސް އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ސަރޗް އިންޖީނެވެ. އެއީ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ހޯދުމުގެ ނަތީޖާ ފޯރުކޮށްދޭ އަދި މޮންގޯލިއަން ބަހުން ލިބެން ހުންނަ އެއްޗެކެވެ. 2. www.search.mn: Search.mn އަކީ މޮންގޯލިއާއަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ލޯކަލައިޒްޑް ސަރޗް އިންޖީނެކެވެ. އެއީ ލޯކަލް ވެބްސައިޓްތަކާއި، ޚަބަރުތަކާއި، ތަސްވީރުތަކާއި، ވީޑިއޯތަކާއި، އަދި އެހެނިހެން ވަސީލަތްތަކަށް ވަދެވޭނެ ގޮތް ފަހިކޮށްދޭ ތަނެކެވެ. 3. www.yahoo.com: މޮންގޯލިއާގެ ޔޫޒަރުންނަށް ވެސް ޔާހޫ އަކީ މަގުބޫލު ސަރޗް އިންޖީން އޮޕްޝަނެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް ހިދުމަތް ކުރާ ތަނެކެވެ. އެއީ ވެބް ސަރޗިން، އީމެއިލް ސާވިސް، ނިއުސް އަޕްޑޭޓް، އަދި އެހެނިހެން ހިދުމަތްތައް ފަދަ ތަފާތު ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދޭ ތަނެކެވެ. 4. www.bing.com: ބިންގް އަކީ މޮންގޯލިއާގައި ވެސް ޕްރެޒެންސް ލިބިފައިވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ އަނެއް ސަރޗް އިންޖީނެކެވެ. ޔޫޒަރުންނަށް ބިންގް ޕްލެޓްފޯމްގެ ތެރެއިން ވެބް ސަރޗް، އިމޭޖް ސަރޗް، ވީޑިއޯ ސަރޗް ކުރެވޭނެއެވެ. 5. www.yandex.com: ޔަންޑެކްސް އަކީ ރަޝިޔާގެ މަޝްހޫރު ސަރޗް އިންޖީނެއް ކަމަށާއި، މޮންގޯލިއަން ސިރިލިކް ސްކްރިޕްޓް އާއި އެކު މެޕް އަދި އީމެއިލް ސާވިސް ފަދަ އެހެން ފީޗާސްތަކަށް ބަހުން ސަޕޯޓް ދިނުމުން މޮންގޯލިއަން އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ މެދުގައި މަގުބޫލުކަން ހޯދާފައިވާ އިންޖީނެކެވެ. މަތީގައި ބަޔާންކުރެވުނު މި މެއިންސްޓްރީމް އޮޕްޝަންތައް ފިޔަވައި، ލޯކަލައިޒްޑް ވާޝަންތައް ހުންނަ ނުވަތަ ރަސްމީކޮށް ނުވަތަ ނުރަސްމީކޮށް މޮންގޯލިއަން ބަހަށް ތާއީދުކުރާ ގޮތްތައް؛ އަދި ބައިޑޫ (www.baidu.com) ނުވަތަ ނަވަރ (www.naver.com) ފަދަ ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު އެހެން އިންޖީނުތަކަށް ވަނުމަށް ވީޕީއެން ކަނެކްޝަން ފަދަ ބަދަލު ގޮތްތައް ވެސް މީހުން ބޭނުން ކުރެވިދާނެ އެވެ. މޮންގޯލިއާގައި އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ އަމިއްލަ އިސްތިގުލާލާއި ފަރުދީ އިޚްތިޔާރުތަކަށް ބަލައިގެން ތަފާތު ސަރޗް އިންޖީނުތައް ލިބޭނެ ގޮތާއި ބޭނުންކުރުން ތަފާތުވެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

ބޮޑެތި ރީނދޫ ޞަފްޙާތަކެވެ

މޮންގޯލިއާގެ މައިގަނޑު ޔެލޯ ޕޭޖްތަކުގައި ހިމެނެނީ އެގައުމުގެ ވިޔަފާރިތަކާއި ހިދުމަތްތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ތަފާތު އޮންލައިން ޑައިރެކްޓަރީތަކެކެވެ. މިއީ ޔެލޯ ޕޭޖްތަކުގެ ބޮޑެތި ބައެއް ވެބްސައިޓްތަކެވެ. 1. ޔެލޯ ޕޭޖްސް މޮންގޯލިއާ - މިއީ އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ ވިޔަފާރިތަކާއި، ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކާއި، ޖަމިއްޔާތަކާއި، ޕްރޮފެޝަނަލް ޚިދުމަތްތަކުގެ ލިސްޓިންގތައް ލިބޭ ފުރިހަމަ އޮންލައިން ޑައިރެކްޓަރީއެކެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓް www.yellowpages.mn އިން ލިބެން ހުންނާނެއެވެ. 2. އުލާންބާޓަރ އޮންލައިން ޔެލޯ ޕޭޖްސް - ޚާއްޞަކޮށް ވެރިރަށް އުލާންބާޓަރަށް ފޯކަސްކޮށްފައިވާ މި ޑައިރެކްޓަރީގައި ލޯކަލް ވިޔަފާރިތަކާއި ރައްޔިތުންނާއި ޒިޔާރަތްކުރާ ފަރާތްތަކަށް ޚިދުމަތްދޭ ޚިދުމަތްތަކާ ބެހޭ މަޢުލޫމާތު ލިބިގެންދެއެވެ. މި ވެބްސައިޓް www.yellowpagesub.info އިން ލިބެން ހުންނާނެއެވެ. 3. ބިޒްނެޓްވޯކް.އެމްއެން - މި ޑިޖިޓަލް ޕްލެޓްފޯމްގައި ސިނާއަތަށް ބަލާފައި ކެޓަގަރީ ކުރެވިފައިވާ ވިޔަފާރި ލިސްޓިންގތަކުގެ ފުޅާ ދާއިރާއެއް ލިބިގެންދާއިރު، ބޭނުންވާ ވަކި އުފެއްދުންތަކެއް ނުވަތަ ހިދުމަތްތަކެއް ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދެއެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓް www.biznetwork.mn އަށް ޒިޔާރަތް ކުރައްވާ. 4. SeekYellow.MN - މުޅި މޮންގޯލިއާގައި ސިނާޢަތް ނުވަތަ ކެޓަގަރީއަށް ބަލައިގެން ވިޔަފާރީގެ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ އެހެން ފުރިހަމަ ޔެލޯ ޕޭޖްސް ޑައިރެކްޓަރީއެއް www.seekyellow.mn މެދުވެރިކޮށް ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ. 5. InfoMongolia.com - މުޅިން ޔެލޯ ޕޭޖް ލިސްޓިންތަކަށް ޚާއްޞަ ނޫން ނަމަވެސް، ފަތުރުވެރިކަމަށް ފޯކަސްކުރާ މި ވެބްސައިޓުން ހޮސްޕިޓަލިޓީ، ފައިނޭންސް، ރީޓެއިލް ފަދަ ދާއިރާތަކުން ކެޓަގަރީކޮށްފައިވާ ކޮންޓެކްޓް މައުލޫމާތުގެ އިތުރުން ޒިޔާރަތްކުރާ ނުވަތަ ދިރިއުޅޭ ބިދޭސީންނަށް މުހިންމު އެހެން ވަސީލަތްތައް ބޭނުންތެރި ވިޔަފާރި ޑައިރެކްޓަރީތައް ވެސް ލިބިގެންދެއެވެ މޮންގޯލިއާގައި؛ އެމީހުންގެ ސައިޓް www.infomongolia.com/directory/ އިން ލިބެން ހުންނާނެއެވެ. މިއީ މިއަދު މޮންގޯލިއާގެ އޮންލައިން މާހައުލުގައި ލިބެން ހުރި ޕްރައިމަރީ ޔެލޯ ޕޭޖްސް ރިސޯސްތަކުގެ މަދު މިސާލުތަކެކެވެ. ކޮންމެ ގައުމެއްގައި ވެސް ވަކި ވިޔަފާރިތަކެއް ނުވަތަ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކެއް ހޯދަން އުޅޭއިރު އަބަދުވެސް ގިނަ މަސްދަރުތަކެއް ހޯދުމަކީ ރަނގަޅު ކަމެކެވެ.

ވިޔަފާރީގެ ބޮޑެތި ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

މޮންގޯލިއާގެ އީ-ކޮމާސް ދާއިރާގައި ފާއިތުވި ދިހަ އަހަރު ތެރޭގައި ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ލިބިފައިވެ އެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑެތި އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން އެ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ވެބްސައިޓް ޔޫ.އާރް.އެލް. 1. މާޓް.އެމްއެން - މާޓް އަކީ މޮންގޯލިއާގެ ލީޑިން އޮންލައިން ޝޮޕިން ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޕްލެޓްފޯމް ކަމަށާއި، އިލެކްޓްރޯނިކްސް އާއި ހެދުންތަކުން ފެށިގެން ގޭތެރޭގެ ސާމާނާއި ހަމައަށް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި އުފެއްދުންތައް ލިބެން ހުންނަ ކަމަށެވެ. ވެބްސައިޓް: www.mart.mn 2. މައިޝޮޕްސް - މައިޝޮޕްސް އަކީ މުޅި މޮންގޯލިއާގައި ލޯކަލް ސޭލަރުންނާއި ގަންނަ ފަރާތްތަކާ ގުޅުވައިދޭ އުފެދިފައިވާ އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. އެއީ ވާދަވެރި އަގުގައި އެކި އުފެއްދުންތައް ގަތުމަށް ފަސޭހަ ގޮތެއް ހޯދައިދޭ ތަނެކެވެ. ވެބްސައިޓް: www.myshops.mn 3. ގޫގޫ - ގޫގޫ އަކީ ފެޝަން، އިލެކްޓްރޯނިކްސް، ކޮސްމެޓިކްސް، އަދި ގޭތެރޭގެ ސާމާނު ހިމެނޭ ގޮތަށް ތަފާތު ޕްރޮޑަކްޓް ސެލެކްޝަން އަށް މަޝްހޫރު އޮންލައިން މާކެޓެކެވެ. އެއީ ކޮންސިއުމަރުންގެ އިސްކަންދޭ ގޮތަށް ލޯކަލް އަދި އިންޓަނޭޝަނަލް ބްރޭންޑްތައް ވެސް ހުށަހަޅާ ތަނެކެވެ. ވެބްސައިޓް: www.googoo.mn 4. ހުއްނޫ މޯލް - ހުއްނޫ މޯލަކީ އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމެއް މެދުވެރިކޮށް އޮންލައިންކޮށް ވިޔަފާރި ފުޅާކޮށްފައިވާ މޮންގޯލިއާގެ މަޝްހޫރު ޝޮޕިން މަންޒިލެކެވެ. އެއީ ހެދުންތަކުން ފެށިގެން ބަދިގެ ސާމާނާއި ރީތިވުމަށް ބޭނުންކުރާ ސާމާނާއި ހަމައަށް ގިނަ އުފެއްދުންތަކެއް ލިބެން ހުންނަ ތަނެކެވެ. ވެބްސައިޓް: www.hunnumall.com އެވެ 5 . ނޮމިން ޝޮޕް - ނޮމިން ޝޮޕް ޚާއްސަވެފައިވަނީ ސްމާޓްފޯން، ކޮމްޕިއުޓަރ، ކެމެރާ، އަދި އެކްސެސަރީސް ފަދަ އިލެކްޓްރޯނިކްސް ސާމާނު މޮންގޯލިއާގެ ބާޒާރުގައި ވާދަވެރި އަގުތަކެއްގައި އޮންލައިން ސްޓޯރ މެދުވެރިކޮށް ވިއްކުމަށެވެ. ވެބްސައިޓް: www.nomin-shop.com އެވެ 6 . ސުޕަރ ނެޓް އޮންލައިން - ސުޕަރ ނެޓް އޮންލައިން އިން ފޯކަސް ކުރަނީ އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓް މެދުވެރިކޮށް އިންޓަނެޓާ ގުޅުންހުރި ހިދުމަތްތައް ކަމަށްވާ ބްރޯޑްބޭންޑް ކަނެކްޝަން، ސްމާޓް ޑިވައިސް، ހޯމް އޮޓޮމޭޝަން ސޮލިއުޝަންސް، އަދި އައިޓީ ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ. ވެބްސައިޓް:www.supernetonline.net މިއީ މޮންގޯލިއާގެ ކުރިއަރަމުން އަންނަ ޑިޖިޓަލް މާކެޓް ސްޕޭސްގެ ތެރޭގައި ހިންގާ ބައެއް ފާހަގަކޮށްލެވޭ އީ-ކޮމާސް ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ. ނޯޓް: އިންޓަރނެޓްގެ ޓްރެންޑްތައް ހަލުވިކަމާއެކު ތަރައްޤީވެ، އާ ވިޔަފާރިތައް މެދުނުކެނޑި އުފެދެމުންދާއިރު، މޮންގޯލިއާގައި ވަކި ވެބްސައިޓްތަކާ ނުވަތަ މި ސިނާޢަތުގެ ސެގްމަންޓުގެ ތެރެއިން އާ އިތުރުވުމެއް/ފުރިވުމާ ގުޅޭ އެންމެ ޞައްޙަ މަޢުލޫމާތު ހޯދުމަށް އަމިއްލައަށް ދިރާސާކުރުން ނުވަތަ އަޕްޑޭޓް ކުރެވިފައިވާ މަސްދަރުތަކުން މަޝްވަރާކުރުން އަބަދުވެސް ރަނގަޅެވެ.

ބޮޑެތި ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

މޮންގޯލިއާގައި ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި މަގުބޫލު ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މި ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން ބައެއް ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ވެބްސައިޓް އެޑްރެސްތަކާއެކު ލިސްޓެއް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. ފޭސްބުކް (www.facebook.com) ފޭސްބުކް އަކީ މޮންގޯލިއާގައި އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޕްލެޓްފޯމެވެ. އެއީ ރައްޓެހިންނާ ގުޅިގެން، އަޕްޑޭޓްތަކާއި، ފޮޓޯތަކާއި، ވީޑިއޯތައް ހިއްސާކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދާ އެއްޗެކެވެ. 2. ޓްވިޓަރ (www.twitter.com) ޓްވިޓާ އަކީ މޮންގޯލިއާގެ މަޝްހޫރު އެހެން ސޯޝަލް ނެޓްވޯކިން ސައިޓެކެވެ. އެއީ ފޮލޯވަރުންނާ ކުރު މެސެޖުތައް ނުވަތަ "ޓްވީޓް" ހިއްސާކުރުމާއި މިހާރު ހިނގަމުންދާ ކަންކަމުގެ މައުލޫމާތު ލިބިގަތުމަށް ފަސޭހަކޮށްދޭ އެއްޗެކެވެ. 3. އިންސްޓަގްރާމް (www.instagram.com) އިންސްޓަގްރާމް އަކީ މޮންގޯލިއާ މީހުން އެމީހުންގެ ރައްޓެހިންނާއި ފޮލޯވަރުންނާ ފޮޓޯ އާއި ވީޑިއޯ ހިއްސާ ކުރުމަށް ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ތަނެކެވެ. އަދި ހެޝްޓެގް މެދުވެރިކޮށް މަޝްހޫރު ޓްރެންޑްތައް ވެސް ޔޫޒަރުންނަށް ތަހުގީގު ކުރެވޭނެ އެވެ. 4. ވީކޮންޓަކްޓޭ (vk.com) އާންމުކޮށް ވީކޭގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ވީކޮންޓަކްޓޭ އަކީ ރަޝިޔާގައި އުފައްދާފައިވާ ސޯޝަލް ނެޓްވޯކިން ސައިޓެއް ކަމަށާއި، މޮންގޯލިއާގައި ވެސް މަގުބޫލުކަން ހޯދާފައިވާ ސައިޓެކެވެ. އެއީ ކޮންޓެންޓް ހިއްސާކުރުމާއި، ގްރޫޕް ނުވަތަ ޕޭޖް އުފެއްދުމާއި، ރައްޓެހިންނާ ޗެޓްކުރުން ފަދަ ފޭސްބުކް އާއި އެއްގޮތް ފީޗާސްތަކެކެވެ. 5.ކުކުޅުދޫ(微视) https://kukeduo.mn/ Kuukeduo(މޮންގޯލިއަން: 微视) އަކީ މޮންގޯލިއާގެ ޒުވާނުންގެ މެދުގައި ވަރަށް މަގުބޫލުވެފައިވާ ޓިކްޓޮކް އާއި އެއްގޮތް ވީޑިއޯ ޝެއަރިން އެޕްއެކެވެ. 6.އޮޑޮންޗިމެގް.އެމްއެން(Одончимэг - Социаль холбооны шилдэг сайт): https://odonchimeg.mn/ Odonchimeg.mn އަކީ ރައްޓެހިންނާ ގުޅުމާއި، ޚިޔާލުތައް ނުވަތަ ލިޔުންތައް ހިއްސާކުރުމާއި، ޚަބަރު އަޕްޑޭޓްތައް ހޯދުން ފަދަ އެކި ފީޗާސްތައް ލިބޭ ލޯކަލް މޮންގޯލިއަން ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. 7.ޓްސާގިންޓޭލްބާ(Цагийн тайлбар): http://tzag.chatsmgl.net/ Tsagiin Tailbar(މޮންގްލިއަން: Цагийн тайлбар) އަކީ މޮންގޯލިއާގެ މަޝްހޫރު ޚަބަރުތައް ހިއްސާކުރުމުގެ ޕްލެޓްފޯމެއް ކަމަށާއި، މި ޕްލެޓްފޯމްގައި ލިޔުންތައް ޕޯސްޓްކުރުމާއި، އެހެން މީހުންގެ ޕޯސްޓްތަކަށް ކޮމެންޓްކުރުމާއި، މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިވެވޭނެ ކަމަށެވެ. 8. ގޯގޯ.އެމްއެން(Гоогоо - Монголын олон нийтийн портал): https://www.gogo.mn/ ގޯގޯ.އެމްއެން އަކީ ރައްޓެހިންނާ ގުޅިގެން ޚިޔާލުތައް ހިއްސާކުރުމަށް ނިއުސް އަޕްޑޭޓް، އީ-ކޮމާސް، އަދި ސޯޝަލް ނެޓްވޯކިން ފަންކްޝަނަލިޓީސް ފަދަ އެކި ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދޭ މޮންގޯލިއާގެ އޮންލައިން ޕޯޓަލެކެވެ. މި ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ލިބޭނެ ގޮތާއި މަގުބޫލުކަން ވަގުތު ފާއިތުވަމުންދާ ވަރަކަށް ބަދަލުވެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.

ސިނާއަތުގެ ބޮޑެތި ޖަމިއްޔާތަކެވެ

"ލޭންޑް އޮފް ދަ ބްލޫ ސްކައި" ގެ ނަމުން މަޝްހޫރު މޮންގޯލިއާ އަކީ މެދުތެރޭ އޭޝިއާގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. އެގައުމުގެ އިގްތިސާދަށް ފައިދާހުރި ތަފާތު ސިނާއަތްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މިއީ މޮންގޯލިއާގެ މައިގަނޑު ބައެއް ސިނާއަތުގެ ޖަމިއްޔާތަކާއި އެ ޖަމިއްޔާތަކުގެ ވެބްސައިޓްތަކެވެ. 1. މޮންގޯލިއާގެ ނޭޝަނަލް ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ (އެމްއެންސީސީއައި) - އެމްއެންސީސީއައި އަކީ މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރިތަކުގެ މަސްލަހަތު ތަމްސީލުކުރާ ކުންފުންޏެކެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓަކީ: https://mncci.mn/en/ 2. މޮންގޯލިއަން ބޭންކަރސް އެސޯސިއޭޝަން (އެމްބީއޭ) - އެމްބީއޭ އިން މަސައްކަތް ކުރަނީ ބޭންކުތަކުގެ މެދުގައި އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް މަގުފަހިކޮށްދީ، އެންމެ ރަނގަޅު އުސޫލުތައް ކުރިއެރުވައިގެން މޮންގޯލިއާގެ ބޭންކިން ދާއިރާ ތަރައްގީކޮށް ހަރުދަނާކުރުމަށެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓަކީ: http://www.mbassoci.org.mn/ އެވެ. 3. މޮންގޯލިއަން މައިން އެސޯސިއޭޝަން (އެމްއެމްއޭ) - އެމްއެމްއޭ އަކީ މޮންގޯލިއާގައި ހިންގާ މައިނިން ކުންފުނިތައް ތަމްސީލުކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމަށް އެހީތެރިވެދޭ ޒިންމާދާރު މައިނިން އުސޫލުތައް ކުރިއެރުވުމެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓަކީ: http://mongoliamining.org/ އެވެ. 4. މޮންގޯލިއަން އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ އިންޑަސްޓްރީސް އެސޯސިއޭޝަން (މޯރެއިއާ) - މޮންގޯލިއާގައި އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ އުފެއްދުން ކުރިއެރުވުމާއި، ފޮސިލް ފިއުލްއަށް ބަރޯސާވުން މަދުކުރުމާއި، މޮންގޯލިއާގައި އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ ކުރިއެރުވުމަށް ތާއީދުކުރާ ފަހި ސިޔާސަތުތަކަށް ވަކާލާތުކުރުމަށެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓަކީ: http://www.morei.nuuledom.mn/Home/index އެވެ 5. މޮންގޯލިއަން ޓޫރިޒަމް އެސޯސިއޭޝަން (އެމްޓީއޭ) - މޮންގޯލިއާގައި ފަތުރުވެރިކަމުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރާއި ހިދުމަތްތައް ރަނގަޅުކުރުމަށް ސްޓޭކްހޯލްޑަރުންނާ ހީވާގިކަމާއެކު ގުޅިގެން އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމަށް މުހިންމު ދާއިރާއެއްގެ ގޮތުގައި ފަތުރުވެރިކަން ކުރިއެރުވުމަށް އެމްޓީއޭއިން މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓަކީ:http://www.tourismassociation.mn/ އެވެ. 6.މޮންގޯލިއާ އައިސީޓީ ކައުންސިލް- ޤައުމީ ފެންވަރުގައި އިންފޮމޭޝަން ޓެކްނޮލޮޖީ ދާއިރާއަށް ލޯކަލް & ފޮރިން ޑައިރެކްޓް އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޝައުޤުވެރިވާނެ އިސްލާހުތައް ކުރިއެރުވުން؛ ސަރަޙައްދީ ފެންވަރުގައި އިންޓެގްރޭޓަލް އިންފޮމޭޝަން ސޮސައިޓީ ތަރައްޤީކުރުން ކަށަވަރުކުރުން އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓް @https://mongoliadigital.com/council/ict-council އަށް ޒިޔާރަތް ކުރައްވާ. މި ސިނާއަތުގެ ޖަމިއްޔާތަކުން މޮންގޯލިއާގެ ތެރޭގައި ޖުމްލަ އިގްތިސާދީ ތަރައްގީއަށް ޙިއްޞާކުރާއިރު، އެކި ދާއިރާތަކުގެ މަސްލަހަތު ތަމްސީލުކުރުމުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއެވެ. މި ވެބްސައިޓްތަކަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެ ކަމަށާއި، އެންމެ އަޕްޑޭޓް މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް އެ ޖަމިއްޔާއެއްގެ ވެބްސައިޓަށް ޒިޔާރަތް ކުރުން ރަނގަޅު ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

ވިޔަފާރިއާއި ވިޔަފާރީގެ ވެބްސައިޓްތަކެވެ

މޮންގޯލިއާއާ ގުޅުންހުރި އިގްތިސާދީ އަދި ވިޔަފާރީގެ ބައެއް ވެބްސައިޓްތައް އެބަހުއްޓެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ލިސްޓެއް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ. 1. މޮންގޯލިއާގެ ޖުމްލަ ޤައުމީ އުފާވެރިކަން: https://www.grossnationalhappiness.com މި ވެބްސައިޓުން މޮންގޯލިއާގެ އިގްތިސާދާއި، ވިޔަފާރިއާއި، ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތަކާއި، އިންވެސްޓްމަންޓާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ލިބިގެންދެއެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީގެ މަސައްކަތްތަކުގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވެއެވެ. 2. މޮންގޯލިއަން ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ: http://www.mongolchamber.mn މޮންގޯލިއަން ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓުން މޮންގޯލިއާގައި ވިޔަފާރި ކުރިއެރުވުމާއި، ވިޔަފާރި ނެޓްވޯކިންގ އާއި، މާކެޓް ރިސާޗާއި، އިންވެސްޓްމަންޓް ފުރުސަތުތަކަށް އަގުހުރި ވަސީލަތްތައް ލިބެން ހުންނާނެއެވެ. 3. ފޮރިން އިންވެސްޓްމަންޓް އެޖެންސީ - މިނިސްޓްރީ އޮފް ފޮރިން އެފެއާޒް: https://foreigninvestment.mn މި ވެބްސައިޓަކީ މޮންގޯލިއާގައި ފުރުސަތުތައް ހޯދަން ބޭނުންވާ ބޭރުގެ އިންވެސްޓަރުންނަށް ގޭޓްވޭއެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރާ ވެބްސައިޓެކެވެ. އެއީ މޮންގޯލިއާގެ އިގްތިސާދުގެ އެކި ދާއިރާތަކަށް އިންވެސްޓްކުރުމާ ބެހޭ ފުރިހަމަ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ތަނެކެވެ. 4. ޓްރޭޑް އެންޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކް: https://www.tdbm.mn ޓްރޭޑް އެންޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކަކީ ޓްރޭޑް ފައިނޭންސްގެ ހިދުމަތްތަކާއި، ޕްރޮޖެކްޓް ފައިނޭންސިން، އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ ބޭންކިން އޮޕަރޭޝަންތަކުގެ ތެރެއިން ވިޔަފާރިތަކަށް އެހީތެރިވުމަށް ފޯކަސްކުރާ މޮންގޯލިއާގެ އެއް މާލީ އިދާރާ އެވެ. 5. އިންވެސްޓް މޮންގޯލިއާ އެޖެންސީ - މިނިސްޓްރީ އޮފް މައިން އެންޑް ހެވީ އިންޑަސްޓްރީ: http://investmongolia.gov.mn/en/ މޮންގޯލިއާގެ މައިނިން ދާއިރާގައި އިންވެސްޓްމަންޓް ފުރުސަތުތައް ކުރިއެރުވުމަށް ޚާއްސަ މި ވެބްސައިޓުން ލައިސަންސްތަކާއި، ގަވާއިދުތަކާއި، އިންވެސްޓްމަންޓް ޕާޓްނަޝިޕް ނުވަތަ ހޯދުމަށް ލިބެން ހުރި މަޝްރޫއުތަކުގެ މައުލޫމާތު ލިބިގެންދެއެވެ. 6. އެކްސްޕޯޓްމޮންގޯލިއާ.ގޯވް.އެމް: https://exportmongolia.gov.mn/eng/ މިނިސްޓްރީ އޮފް ފޮރިން އެފެއާޒުން ހިންގާ މި ޕްލެޓްފޯމަކީ މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރިތަކަށް މާކެޓުގެ މައުލޫމާތު ހޯދައިގެން އެމީހުންގެ އުފެއްދުންތައް ބޭރުގެ މާކެޓްތަކަށް އެކްސްޕޯޓްކުރުމުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީ ސަޕޯޓްކުރާ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. 7. ބިޒްނަސް ކައުންސިލްތަކާއި ޖަމިއްޔާތައް: - އެމެރިކަން ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އިން މޮންގޯލިއާ (އެމްޗަމް): http://amcham.org.il/en/Home/ - ޔޫރަޕިއަން ބިޒްނަސް އެސޯސިއޭޝަން (އީބީއޭ): http://www.eba-mng.com/members.html - ޖަރުމަން-މޮންގޯލިއަން ބިޒްނަސް އެސޯސިއޭޝަން (ޑީއެމްޔޫވީ): https://dmuv.de މި ވެބްސައިޓްތަކުން މޮންގޯލިއާގެ އިގްތިސާދާއި، ވިޔަފާރީގެ ތަފާސްހިސާބުތަކާއި، އިންވެސްޓްމަންޓް ފުރުސަތުތަކާއި، މާކެޓް ގަވާއިދުތަކާއި، ވިޔަފާރި ނެޓްވޯކިން ޕްލެޓްފޯމްތަކާ ބެހޭ އަގުހުރި ވިސްނުންތަކެއް ލިބިގެންދެއެވެ.

ޓްރޭޑް ޑޭޓާ ކިއުއަރީ ވެބްސައިޓްތަކެވެ

މޮންގޯލިއާއާ ބެހޭ ވިޔަފާރީގެ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ބައެއް ވެބްސައިޓްތައް އެބަހުއްޓެވެ. މިއީ އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ މަދު ތަކެއްޗާއި، އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓް ލިންކްތަކެވެ. 1. މޮންގޯލިއަން ކަސްޓަމްސް ޖެނެރަލް އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަން (https://www.customs.mn/) - މިއީ މޮންގޯލިއަން ކަސްޓަމްސް ޖެނެރަލް އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަންގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓެވެ. އެއީ އިމްޕޯޓް އަދި އެކްސްޕޯޓް ޑޭޓާ ހިމެނޭ ގޮތަށް ބޭރުގެ ވިޔަފާރީގެ ތަފާސްހިސާބުތަކާ ބެހޭ ފުރިހަމަ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ތަނެކެވެ. 2. ނޭޝަނަލް ސްޓެޓިސްޓިކްސް އޮފީސް އޮފް މޮންގޯލިއާ (http://www.nso.mn/en) - މޮންގޯލިއާގެ ނޭޝަނަލް ސްޓެޓިސްޓިކްސް އޮފީހުން ވިޔަފާރީގެ ތަފާސްހިސާބުތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ތަފާތު ތަފާސްހިސާބުތަކުގެ މައުލޫމާތު އެއްކޮށް ޝާއިއުކުރެއެވެ. އެ ވެބްސައިޓުގައި ބޭރުގެ ވިޔަފާރިއާ ގުޅޭ ރިޕޯޓްތަކާއި ޓޭބަލްތަކާއި ޕަބްލިކޭޝަންތައް ލިބެން ހުރެ އެވެ. 3. ޓްރޭޑް މެޕް (https://trademap.org/Country_SelProduct_TS.aspx) - ޓްރޭޑް މެޕަކީ އިންޓަނޭޝަނަލް ޓްރޭޑް ސެންޓަރ (އައިޓީސީ) އިން އުފައްދާފައިވާ އޮންލައިން ޓޫލެކެވެ. އެއީ މޮންގޯލިއާ ހިމެނޭ ގޮތަށް ދުނިޔޭގެ އެކި ގައުމުތަކުގެ އިމްޕޯޓް/އެކްސްޕޯޓް ތަފާސްހިސާބުތަކާ ބެހޭ ތަފްސީލީ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ތަނެކެވެ. 4. އދ.ގެ ކޮމްޓްރޭޑް ޑޭޓާބޭސް (https://comtrade.un.org/) - އދ. ގައުމުގެ މެނޫއިން މޮންގޯލިއާ ހޮވައި، ދާއިރާ ނުވަތަ އުފެއްދުމަކަށް ބަލާފައި ވިޔަފާރީގެ ތަފްސީލީ މައުލޫމާތު ހޯދައިލެވޭނެ އެވެ. 5. ވޯލްޑް ބޭންކުގެ ވޯލްޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އިންޑިކޭޓަރސް (https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators) - ވޯލްޑް ބޭންކުގެ ވޯލްޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އިންޑިކޭޓަރސް އިން ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގިނަ އިޖްތިމާޢީ އިޤްތިޞާދީ ކަންކަން ހިމެނޭ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ތަފާސްހިސާބު ޑޭޓާސެޓްތައް ލިބެން ހުރެއެވެ މޮންގޯލިއާއަށް މުދާ ވިއްކުމެވެ. މި ވެބްސައިޓްތަކުން މޮންގޯލިއާގެ އިމްޕޯޓާއި އެކްސްޕޯޓާ ބެހޭ ޒަމާނީ ވިޔަފާރީގެ މައުލޫމާތު ލިބި، އެގައުމާ ގުޅުން ހުރި ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތަކާ ގުޅޭ ދިރާސާ ނުވަތަ ތަހުލީލު ކުރުމަށް މަގުފަހިވެގެންދާނެ އެވެ. ބައެއް ސައިޓްތަކުގައި ރަޖިސްޓްރީ ކުރަން ޖެހިދާނެ ނުވަތަ ވަކި ޑޭޓާ ސެޓްތަކަށް ވަނުމަށް ވަކި ހުރަސްތަކެއް ހުރެދާނެކަން ފާހަގަކުރަމެވެ

ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކެވެ

އިރުމަތީ އޭޝިއާގެ ބިންގަނޑު ފުރިފައިވާ ގައުމެއް ކަމަށްވާ މޮންގޯލިއާގައި އެހެން ބައެއް ގައުމުތަކުގައި ހުންނަވަރަށް ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމް ނުލިބިދާނެ ނަމަވެސް އަދިވެސް ވިޔަފާރިތަކަށް ބޭނުންކުރެވޭނެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަދު ޕްލެޓްފޯމްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މިއީ މޮންގޯލިއާގައި ހުރި ބައެއް ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކާއި އެ ޕްލެޓްފޯމްތަކުގެ ޔޫއާރްއެލްތަކެވެ. 1. މޮންގޯލިއަން ބިޒްނަސް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އެޖެންސީ (އެމްބީޑީއޭ) - އެމްބީޑީއޭ ޕްލެޓްފޯމަކީ މޮންގޯލިއާގައި ހުރި އެކިއެކި ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދީ، ދިވެހި އަދި ބޭރުގެ ކުންފުނިތަކަށް މެޗްމެކިންގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. ވެބްސައިޓް: www.mongolbd.com އެވެ 2. މޮންގޯލިއަން ޓްރޭޑް އެންޑް އިންޑަސްޓްރިއަލް އެސޯސިއޭޝަން (އެމްޓީއައިއޭ) - އެމްޓީއައިއޭ އަކީ މޮންގޯލިއާގައި ވިޔަފާރިއާއި ވިޔަފާރި ކުރިއެރުވުމަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމިއްޔާއެކެވެ. އެމީހުންގެ ވެބްސައިޓުގައި މެމްބަރު ކުންފުނިތަކުގެ ޑައިރެކްޓަރީއެއް ހިމެނޭއިރު، ވިޔަފާރިތަކަށް ރާއްޖޭގެ ތެރޭގައި ޕޮޓެންޝަލް ޕާޓްނަރުން ނުވަތަ ސަޕްލައި ކުރާ ފަރާތްތައް ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބެ އެވެ. ވެބްސައިޓް: www.mtia.mn 3. މޮންގޯލިއާގެ ނޭޝަނަލް ޗެމްބަރ އޮފް ކޮމާސް އެންޑް އިންޑަސްޓްރީ (އެމްއެންސީސީއައި) - މޮންގޯލިއާއަށް ވަންނަން ނުވަތަ އޮޕަރޭޝަންތައް ފުޅާކުރަން ބޭނުންވާ ވިޔަފާރިތަކަށް އެމްއެންސީސީއައި އިން ވަސީލަތްތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. އެމީހުންގެ އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯމްގައި ވިޔަފާރި ޑައިރެކްޓަރީއަކާއި، ނެޓްވޯކިންގެ ފުރުސަތުތަކާއި، މާކެޓުގެ މައުލޫމާތު ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ހިމެނެ އެވެ. ވެބްސައިޓް: www.mongolchamber.mn 4. ބިޒްނެޓްވޯކް - ބިޒްނެޓްވޯކަކީ މުޅި މޮންގޯލިއާގެ އެކި ސިނާއަތްތަކުގެ ވިޔަފާރިތައް ގުޅުވައިދޭ މަޝްހޫރު އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. ވެބްސައިޓް: www.biznetwork.mn 5. އޭޝިއަން ބިޒްނަސް އެއާބްރިޖް (އޭބީއޭބީ) - އޭބީއޭބީ އަކީ މޮންގޯލިއާގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ގަންނަން ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކާއި، އިމްޕޯޓަރުންނާއި، އެކްސްޕޯޓަރުންނާ ގުޅޭނެ ބައިނަލްއަގްވާމީ ވިޔަފާރީގެ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. ވެބްސައިޓް: www.ababtrade.com/en/mng.html އެވެ މި ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމްތަކަކީ ޕާޓްނަޝިޕް ހޯދަން ނުވަތަ މޮންގޯލިއާގެ ބޯޑަރުތަކުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ބައިނަލްއަގްވާމީ ސަރަހައްދުތަކުން ބޭރުގައި އޮޕަރޭޝަންތައް ފުޅާކުރަން މަސައްކަތްކުރާ ވިޔަފާރިތަކަށް ބޭނުންތެރި ވަސީލަތްތަކެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރެވިދާނެ ޕްލެޓްފޯމްތަކެކެވެ. ޕާޓްނަޝިޕް ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތަކަށް ވިސްނާއިރު އެއްވެސް ބީ2ބީ ޕްލެޓްފޯމަކާ ނުވަތަ ކުންފުންޏަކާ ގުޅުމުގެ ކުރިން ޑިއު ޑިލިޖެންސް ހެދުމަކީ އަބަދުވެސް ރަނގަޅު ކަމެއްކަން ހަނދާން ކުރާށެވެ.
//