More

TogTok

Asi Veviwo
right
Dukɔa ƒe Nyatakakawo
Sudan, si woyɔna le se nu be Republic of Sudan, nye dukɔ si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe. Ema eƒe liƒowo kple dukɔ geɖe, siwo dometɔ aɖewoe nye Egipte le dziehe, Ethiopia kple Eritrea le ɣedzeƒe, South Sudan le dzigbe, Central African Republic le dzigbeɣetoɖoƒe, Chad le ɣetoɖoƒe kple Libya le dzieheɣetoɖoƒe. Esi ame miliɔn 40 kple edzivɔ le Sudan ta la, enye Afrika dukɔ gãtɔwo dometɔ ɖeka. Eƒe fiadu enye Khartoum. Dukɔa ƒe ŋutinya deŋgɔ tso ƒe akpe geɖe enye sia eye blema dekɔnuwo abe Kush kple Nubia ene nɔ afima tsã. To vovovo siwo doa gbe vovovowo le Sudan me siwo dometɔ aɖewoe nye Arabgbe kple Afrika gbegbɔgblɔ geɖewo abe Nubian, Beja, Fur kple Dinka kpakple bubuawo. Islam nye esi eƒe dukɔmeviwo ƒe 97% lɔƒo wɔna wu. Dukɔa ƒe ganyawo nɔ te ɖe agbledede dzi koŋ eye nuku veviwoe nye kotokuwo wɔwɔ kple amikuwo ƒe agbledede tsɔ kpe ɖe gaku bubuwo abe sesame nukuwo ene ŋu. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ami gbogbo aɖewo le Sudan si siwo kpena ɖe eƒe gakpɔkpɔ ŋu ŋutɔ. Le dunyahehe me la, Sudan do go kuxi vovovowo le eƒe ŋutinya katã me siwo dometɔ aɖewoe nye dzrehehe siwo le to vovovowo dome kpakple dzrehehe siwo le nuto siwo le dukɔa ŋutɔ me dome. Le ƒe ʋɛ siwo va yi me togbɔ be wodze agbagba be woaɖo liƒo to ŋutifafanubablawo dzi hã Sudan ƒo adegbe le dzɔdzɔmenu vovovo siwo to vovo tso dzogbe siwo le dziehekpawo abe Sahara dzogbe si keke ɖe enu va ɖo Ƒudzĩa ƒe togbɛwo dzi esime gbadzaƒe nyuiwo xɔ aƒe ɖe titina nuto siwo le Nil kple Atbara tɔsisiwo to afisi agbledede yia edzi le gbɔ. Le nyataƒoƒo me la,Sudan gakpɔtɔ nye dukɔ dodzidzɔname aɖe le eƒe ŋutinya me vevienyenye,dekɔnu vovovowo,ganyawo ƒe ŋutete,kple dunyahehe ƒe nɔnɔme sesẽwo ta.Eɖe kuxi evea siaa si dukɔ madeŋgɔwo do goe le xexeame katã fia gake egakpɔ ŋutete gã aɖe na dzidziɖedzi & ŋgɔyiyi le akpa vovovowo abe agbledede, tsaɖiɖi,kple dzɔdzɔmenunɔamesiwo didi
Dukɔa ƒe Ga
Sudan nye dukɔ si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe. Ga si dziɖuɖua zãna le Sudan enye Sudan Pound (SDG). Sudantɔwo ƒe Pound ɖeka ma ɖe Piastre 100 me. Tso esime Sudan xɔ ɖokuisinɔnɔ tso Britaintɔwo ƒe dutanyigbadziɖuɖu me le ƒe 1956 me la, eto ganyawo ƒe kuxi vovovowo kple malikenyenye vovovowo me. Esia wɔe be Sudantɔwo ƒe Pound ƒe asixɔxɔ trɔ ŋutɔ le ƒeawo me. Nyitsɔ laa la, Sudan ƒe ganyawo do go ga ƒe asixɔxɔ ƒe nyaƒoɖeamenuwo kple ganyawo ƒe kuxi gã bubuwo. Sudan Pound ƒe asitɔtrɔ ƒe asi toa vovo ŋutɔ le dziɖuɖudɔwɔƒewo kple ameyibɔwo siaa ƒe asiwo me. Le agbagbadzedze be yeana yeƒe ga nali ke me la, Sudan ƒe Gadzraɖoƒegã wɔ afɔɖeɖe geɖe abe ga ƒe asixɔxɔ dzi kpɔkpɔ kple duta ga si wodzra ɖo dzi kpɔkpɔ ene. Ele be míade dzesii be le dunyahehe me nudzɔdzɔwo kple ganyawo ta la, ɣeyiɣi aɖewo va yi siwo me duta ga ƒe mɔnukpɔkpɔ mesu dukɔmevi dzrowo si o. Esia na be asitsaƒe yibɔwo va bɔ ɖe ga siwo ƒe asitɔtrɔ le ga si womeɖo le se nu o la dzi ŋutɔ wu esi dziɖuɖumegãwo tɔ o. Le October 2021 me, le ganyawo ƒe ɖɔɖɔɖo siwo dziɖuɖu si le tɔtrɔɣia wɔ ɣleti geɖe, siwo dometɔ aɖewoe nye ga ƒe asixɔxɔ ƒe ɖekawɔwɔ kple gakpekpeɖeŋu siwo wonana le adzɔnu veviwo abe ami kple lu ene dzi kpɔkpɔ megbe la, Sudan kpɔ ŋgɔyiyi le eƒe ga ƒe nɔnɔme me. Nutoa me dziɖuɖumegãwo ɖe ga ƒe asixɔxɔ dzi kpɔtɔ dzidzedzetɔe esime wole duta ga si wotsɔ dzraa gae la li ke ne wotsɔe sɔ kple ga gã bubuwo. Ke hã, ele vevie be woanya nu tso nudzɔdzɔ siwo le edzi yim fifia ŋu elabena nɔnɔme siwo ku ɖe ga ŋu ate ŋu atrɔ kabakaba le nu vovovowo abe dunyahehe ƒe ŋgɔyiyi alo xexeame ƒe ganyawo ƒe nɔnɔmewo ene ta. Le blibo me la, togbɔ be dziɖuɖumegãwo le agbagba dzem be yewoakpɔ kuxi siwo do ƒome kple gazazã gbɔ le Sudan hã la, egakpɔtɔ le vevie ŋutɔ be ame ɖekaɖekawo alo dɔwɔƒe siwo le dɔ wɔm le Sudan ƒe ganyawo me alo le wo wɔm kplii be woalé ŋku ɖe asitɔtrɔ le ga ƒe asixɔxɔ ŋu nyuie eye woanya nu tso ɖoɖo alo ɖoɖo ɖesiaɖe si sɔ si ate ŋui ŋu kpɔa ŋusẽ ɖe woƒe ganyawo dzi le dukɔa me.
Asitɔtrɔ ƒe Asixɔxɔ
Sudan ƒe ga si dziɖuɖua zãnae nye Sudan pound (SDG). Le Sudan pound ƒe asitɔtrɔ ƒe asixɔxɔ si gogo le xexeame ƒe ga gãwo gome gome la, akɔntabubu gbadza aɖewoe nye esi (tso September 2021 - ga homewo ate ŋu ato vovo): - USD (Amerika Dollar): 1 SDG ≈ 0.022 USD - EUR (Euro): 1 SDG ≈ 0.019 EUR - GBP (Britaintɔwo ƒe Pound Sterling): 1 SDG ≈ 0.016 GBP - JPY (Japan Yen): 1 SDG ≈ 2.38 JPY - CNY (Chinatɔwo ƒe Yuan Renminbi): 1 SDG ≈ 0.145 CNY Taflatse de dzesii be ga ƒe asi trɔna enuenu le nu vovovowo abe asitsanyawo kple ganyawo ƒe nudzɔdzɔwo ene ta, eyata anyo ɣesiaɣi be nàbia tso teƒe siwo ŋu kakaɖedzi le alo gadzikpɔƒewo gbɔ be woakpɔ ga home siwo sɔ ɖe ɣeyiɣia nu wu hafi awɔ ga ƒe asitɔtrɔ ɖesiaɖe.
Ŋkekenyui Veviwo
Sudan, si nye dukɔ si me dekɔnu vovovowo le le Afrika, ɖua azã vevi geɖe le ƒe bliboa me. Azã ɖedzesi siwo woɖuna le Sudan dometɔ ɖekae nye Ðokuisinɔɣi. Woɖua ɖokuisinɔnɔ Ŋkeke le January 1st dzi tsɔ ɖoa ​​ŋku Sudan ƒe ɖokuisinɔnɔ tso Britain-Egipte dziɖuɖu me dzi. Dukɔa ƒe azã sia nye ŋkeke si dzi Sudan va zu dukɔ si le eɖokui si le se nu le ƒe 1956. Azãɖuɖuawo lɔ azãɖuɖu kple wɔna vovovo siwo wowɔna le dukɔa me godoo ɖe eme. Sudan dukɔmeviwo ƒoa ƒu be yewoade bubu yewoƒe ŋutinya me ʋiʋli be yewoakpɔ ablɔɖe kple ɖokuisinɔnɔ ŋu. Dekɔnuwo wɔwɔ, aʋawɔnuwo ɖeɖefia, kple dulɔlɔ̃ ƒe azɔlizɔzɔwo bɔ le ɣeyiɣi sia me. Wotsɔ aflagawo, aflagawo, kple atsyɔ̃ɖonuwo ɖo atsyɔ̃ na ablɔwo dzi siwo nye dukɔa ƒe ɖekawɔwɔ kple dada ƒe kpɔɖeŋu. Azã xɔŋkɔ bubu si woɖuna le Sudan enye Eid al-Fitr, si nye Ramadan ƒe nuwuwu – si nye ɣleti ɖeka ƒe nutsitsidɔ na Moslemtɔwo. Azã sia naa ƒomewo kple xɔlɔ̃wo ƒoa ƒu esime wowɔa ɖeka kple gbedodoɖa siwo wowɔna ɖekae le gbedoxɔwo me eye woɖua kplɔ̃ le dekɔnu nuɖuɖu tɔxɛwo dzi. Eid al-Adha nye azã ɖedzesi bubu si Moslemtɔwo ɖuna le Sudan. Wogayɔnae be Vɔsazã, eye wòɖoa ŋku Nyagblɔɖila Ibrahim ƒe lɔlɔ̃ faa be yeatsɔ ye vi asa vɔe abe toɖoɖo Mawu ƒe nuwɔna ene hafi woatsɔ agbo aɖe aɖo eteƒe le ɣeyiɣi mamlɛtɔ me dzi. Ƒomewo ƒoa ƒu doa gbe ɖa, woɖua nu kple woƒe lɔlɔ̃tɔwo, womaa lã na amesiwo ƒe dzɔgbenyui mede o, eye woɖɔlia nunanawo. Gawu la, woda asi ɖe Kristmas dzi le Kristotɔwo dome le Sudan godoo be enye mawusubɔsubɔ ƒe azã vevi aɖe si woɖua Yesu Kristo dzidzi. Togbɔ be Kristotɔwo nye ame ʋɛ aɖewo le Sudan dukɔ siwo me Moslemtɔwo sɔ gbɔ ɖo dome hã la, Kristmas gakpɔtɔ nye woƒe azãɖuɖu siwo ŋu wodea asixɔxɔe wu siwo sɔlemehawo ƒe subɔsubɔdɔwo dea dzesii la dometɔ ɖeka, . hadzidziwo, . atsyɔ̃ɖonuwo, . kple nunanawo ɖɔliɖɔli le ƒomea me tɔwo dome. Azã siawo wɔa akpa vevi aɖe le dekɔnu vovovowo dodo ɖe ŋgɔ me esime wole ɖekawɔwɔ tum ɖo le subɔsubɔha vovovo siwo le Sudan me dome.
Duta Asitsatsa ƒe Nɔnɔme
Sudan, si le Dzieheɣedzeƒe Afrika la nye agblededukɔ si ƒe ganyawo le ŋgɔ yim. Ganyawo ƒe ɖoɖo si me wotsaka le le dukɔa me si me ɖoɖowɔwɔ le titina kple asitsatsa ƒe asixɔxɔ le. Nu vovovowo abe eƒe nunɔamesiwo, agblemenukuwo, kple dunyahehe ƒe nɔnɔme ene kpɔa ŋusẽ ɖe Sudan ƒe asitsatsa ƒe nɔnɔme dzi. Dzɔdzɔmenuwo abe ami, sika, gayibɔ, klosalo, kple akɔbli ene le Sudan. Nu siawo wɔa akpa vevi aɖe le ga si dukɔa kpɔna tso nusiwo wodɔna ɖa me. Sudan ƒe asitsahabɔbɔ gãtɔwo le ami ŋue nye China kple India. Agbledede kpena ɖe Sudan ƒe ganyawo ŋu ŋutɔ. Wonya dukɔa ɖe kotoku, sesame-ku, gum arabic (nu vevi aɖe si wozãna le nuɖuɖu kple atikewɔƒewo), lãhawo (siwo dome nyiwo kple alẽwo hã le), atikutsetsewo, sorghum nukuwo (siwo wozãna tsɔ ɖua nuɖuɖu), kple hibiscus seƒoƒowo ( wozãna le gbetikewo ƒe tii wɔwɔ me). Ke hã, ele vevie be míade dzesii be Sudan doa go kuxiwo le asitsatsa me le dunyahehe ƒe malikenyenye kple dzrehehe siwo do mo ɖa le ƒeawo me ta. Dukɔ aɖewo de mɔxexe ɖe asitsatsa nu Sudan le esi wotsi dzi ɖe amegbetɔ ƒe gomenɔamesiwo dzi dada alo ŋɔdzinuwɔwɔ ƒe gakpekpeɖeŋu ta. South Sudan ƒe ɖokuisinɔnɔ le ƒe 2011 me hã kpɔ ŋusẽ ɖe dukɔ eveawo ƒe asitsatsa ƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi dzi. Togbɔ be South Sudan va kpɔ ŋusẽ ɖe amikuƒe akpa gãtɔ dzi le ɖokuisinɔnɔ tso Sudan si me vɔ megbe hã la; ke hã, eganɔa te ɖe eƒe aƒelika dzi kokoko le pɔmpiwo ƒe xɔtuɖoɖowo kpakple dukɔwo dome asitsatsa me yiyi ŋu. Togbɔ be kuxi siawo li hã la, wole agbagba dzem be woana ganyawo nanyo ɖe edzi to nusiwo wotsɔna ɖoa duta ƒe vovototodedeameme me wu ami ƒe ŋuɖoɖo ɖe eŋu. Dziɖuɖua wɔ ɖoɖo siwo ƒe taɖodzinue nye be yeado dɔwɔƒe siwo menye ami o abe agbledede alo adzɔnuwo wɔwɔ ƒe dɔwɔƒewo ene ɖe ŋgɔ esime wòle agbagba dzem be yeahe duta gadede asi vɛ. Le nyataƒoƒo me la, ƒe ganyawo si wotsɔ de dukɔa me tsɔ kpe ɖe eƒe dzɔdzɔmenunɔamesi kesinɔnuwo ŋu hea mɔnukpɔkpɔwo vɛ be asitsatsa kple xexeame nadzi ɖe edzi ne ŋutifafa va li; ke hã, dunyahehe me malikenyenye ƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi siwo nɔa anyi didi gakpɔtɔ nye mɔxenuwo be woakpɔ eƒe ŋutete bliboa adze sii
Asitsatsa ƒe Ŋgɔyiyi ƒe Ŋutete
Sudan, si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe la, ƒe ŋutete gã aɖe le esi be wòado eƒe duta asitsatsa ƒe asi ɖe ŋgɔ. Togbɔ be Sudan dze ŋgɔ kuxi vovovowo, abe dunyahehe me malikenyenye kple ganyawo ƒe sesẽ ene hã la, eƒo adegbe le nu geɖe siwo na eƒe asitsatsa ƒe mɔkpɔkpɔwo le ŋu. Gbã la, Sudan kpɔa viɖe tso eƒe anyigba ƒe nɔnɔme nyui si le Afrika kple Titina Ɣedzeƒe ƒe mɔdodowo ƒe tsatsam la me. Teƒe sia na wòzu agbo si dzi woato awɔ asitsatsa le nuto eve siawo dome. Esi ʋuɖoɖo ƒe ɖoɖowo nyo ɖe edzi eye kadodo to mɔdodowo kple melidzeƒewo dzi ta la, Sudan ate ŋu ana adzɔnuwo ƒe ʋuʋu le dukɔa me kple dukɔwo dome siaa nanya wɔ. Evelia, Sudan ƒe dzɔdzɔmenunɔamesi gbogboawo naa mɔnukpɔkpɔwo be dzidziɖedzi si woatsɔ ayi duta akplɔe ɖo. Tomenu gbogbo aɖewo abe sika, akɔbli, chromite, kple uranium ene le dukɔa me. Gakpe ɖe eŋu la, wonyae be ewɔa agblemenukuwo abe kotoklobo, sesame nukuwo, gum arabic, lãnyinyinuwo kple bubuwo. Dɔwɔnu siawo nye gɔmeɖoanyi sesẽ na Sudan be wòatrɔ asi le eƒe nusiwo wòdɔna ɖa ŋu wòato vovo wu ami ƒe ŋuɖoɖo ɖe eŋu eye wòahe duta gadede asi vɛ le dɔwɔƒe vovovowo me. Gawu la,Sudan ƒe amewo ƒe agbɔsɔsɔ gã la nye dukɔa me asi si hea ame si ate ŋu ana mɔnukpɔkpɔwo be woakeke wo ɖokui ɖe enu na duta dɔwɔƒewo. Ŋutete le dɔwɔƒewo abe telefonkadodowo , adzɔnuwo wɔwɔ , agbledede , ŋusẽ yeyewo kple bubuawo me .To taɖodzinu ɖoɖo ɖe nutoa me nuƒlelawo ŋu esime wole woƒe didiwo dzi wɔm ate ŋu ana ga si woakpɔ tso nudzadzra me nadzi ɖe edzi le ɣeyiɣi aɖe megbe. Gawu la, dunyahehe me tɔtrɔ siwo va nyitsɔ laa le Sudan si me tɔtrɔ yi dumevi dzrowo ƒe dziɖuɖu gbɔ hã le la na dukɔwo dome hadɔwɔlawo tsɔ ɖe le eme.Ganyawo ƒe toheɖoɖowo dzi ɖeɖe kpɔtɔ ɖe dɔwɔƒe tiatia aɖewo ŋu na mɔnukpɔkpɔ be woawɔ dɔ aduadu kple dukɔ bubuwo geɖe wu Ke hã,ele vevie be míade dzesii be kuxi geɖewo li siwo xea mɔ na ŋutete siawo zazã nyuie.Kuxi vevi aɖewo dometɔ aɖewoe nye dɔwɔƒewo ƒe mɔxenuwo,adzɔ geɖe,adzɔxexe ƒe mɔxenuwo.Le etame la, aʋawɔnuwo ƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi si nɔa anyi didi kpɔa ŋusẽ ɖe ʋuɖoɖo ƒe xɔtuɖoɖowo dzi ale be wowɔa asitsatsa le dukɔwo dome sesẽ ŋutɔ Le nyataƒoƒo me la,Sudan ƒe duta asitsatsa ƒe asi untapped ŋutete lala be unlocked.With agbagbadzedze siwo sɔ si woɖo ɖe liƒo nyonyo,dunyahehe me ɖɔɖɔɖowo,asitsatsa ƒe sededewo dzi ɖeɖe kpɔtɔ & asi ʋuʋu geɖe wu ɖoɖowo;Sudan ate ŋu agbugbɔ aɖo eɖokui abe teƒe si hea ame ene menye na dukɔa me tɔwo ɖeɖeko o ke boŋ dukɔwo dome gadodo kple asitsatsa hã.
Nusiwo wodzrana vevie le asi me
Ne míele nusiwo woatsɔ ayi Sudan tiam la, ele vevie be woabu dukɔa ƒe asitsalawo ƒe didi kple nusiwo wòlɔ̃ ŋu. Adzɔnuwo ƒe hatsotso xɔŋkɔ aɖewo siwo ate ŋu akpɔ dzidzedze le Sudan ƒe duta asitsatsa me lae nye esi. 1. Agblemenukuwo: Agbledede koŋue le Sudan ƒe ganyawo me, si wɔe be nusiwo do ƒome kple agbledede la hiã vevie. Esia lɔ agblemenukuwo abe sorghum, gum arabic, sesame seeds, kple cotton ɖe eme. 2. Nuɖuɖu Kple Nunono: Esi amewo sɔ gbɔ eye dekɔnu vovovowo bɔ ta la, nuɖuɖu ate ŋu aɖe vi ŋutɔ. Nuɖuɖu veviwo abe bli, luwɔ, nuɖami, nu ʋeʋĩwo (abe kumin ene), tii aŋgbawo, kple nusiwo wotsɔ gaze me dzrana ɖo ɣesiaɣi. 3. Aƒemenuzazãwo: Wodina nuzazã siwo ƒe asi bɔbɔ ɣesiaɣi le dukɔ madeŋgɔwo abe Sudan ene me. Adzɔnuwo abe nuɖanuwo (blenders/juicers), plastiknuwo (nugoewo/nuɖanuwo), avɔwo (afɔkpawo/abadzivɔwo), kple dzadzɛnyenyenuwo ate ŋu awɔ dɔ nyuie. 4. Xɔtunuwo: Dɔwɔƒewo ƒe ŋgɔyiyi le dzidzim ɖe edzi le Sudan le dugãwo me nɔnɔ ƒe dzidziɖedzi ta. Xɔtunuwo abe siminti, gakpowo/ka/meshes/rebars/fiase me nuzazãwo/tsileƒe ƒe nuzazãwo/pɔmpiwo naa ŋutete gã aɖe. 5. Lãmesẽnyawo Gbɔkpɔha ƒe Dɔwɔnuwo: Wole dzesi dem be ehiã be woawɔ lãmesẽdɔwɔƒewo kple dɔwɔnu siwo nyo wu le dukɔa me godoo. Woate ŋu abu atikewɔnuwo/dɔwɔnuwo/nuzazã siwo ku ɖe dɔlélewo didi ŋu (e.g., dzoxɔxɔdzidzenuwo/ʋu ƒe sisidzidzenuwo) alo dɔdamɔnu suesuesuewo ŋu. 6. Ŋusẽ yeyewo ƒe nuwɔna: kple ɣe ƒe keklẽ gbogbo aɖe le ƒe bliboa me,ɣe ƒe keklẽ,ɣe ƒe dzoxɔxɔnamɔ̃wo,kple ŋusẽ dama ƒe kuxiwo gbɔkpɔnu bubuwo le ŋusẽ kpɔm ɖe ŋusẽ ƒe akpa si le Sudan me . Be woakpɔ egbɔ be wokpɔ dzidzedze le adzɔnuwo tiatia me,ele vevie ŋutɔ be woawɔ asitsatsa ŋuti numekuku kple numekuku. Nutoa me asitsalawo ƒe didi,nuƒleŋusẽ,hoʋiʋli,kple ganyawo me dzodzro anye dɔwɔnu vevi aɖe le nyametsotso siwo ŋu wonya nu tsoe wɔwɔ me. Anyo hã be nàwɔ ɖeka kple nutoa me mamalawo alo dɔwɔƒe siwo ŋu kakaɖedzi le siwo nya nu tso Sudan ƒe asitsatsa ŋu nyuie hena adzɔnuwo ƒe gege ɖe eme si me kuxi aɖeke mele o.
Asitsalawo ƒe nɔnɔmewo kple nusiwo ŋu wode se ɖo
Sudan nye dukɔ si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe. Wonyae ɖe eƒe ameƒomevi vovovowo, dekɔnuwo ƒe domenyinu gbogbo aɖewo, kple anyigba dzeaniwo ta. Sudantɔwo ƒe asisiwo ƒe nɔnɔme aɖewo kple dekɔnuwo ƒe sedede siwo ŋu wòle be woanya nu tsoe nye esi: 1. Amedzrowɔwɔ ƒe Dzɔdzɔme: Zi geɖe la, Sudantɔwo doa vivi ɖe amedzrowo ŋu eye woxɔa amedzrowo nyuie. Wodea asixɔxɔ amedzrowɔwɔ ŋu eye zi geɖe la, wowɔa nusianu si woate ŋui be amedzrowo nase le wo ɖokui me be yewovo. 2. Nutoa me ƒe Seselelãme Sesẽ: Nutoa me tɔwo wɔa akpa vevi aɖe le Sudantɔwo ƒe dekɔnuwo me, eye zi geɖe la, wowɔa nyametsotsowo le ƒuƒoƒo me tsɔ wu be woawɔe le ame ɖekaɖekawo dome. Eyata ƒomedodo tutuɖo kple nutoa me kplɔlawo alo ame ŋkutawo ate ŋu anye nu vevi aɖe na asitsatsa ƒe kadodo dzidzedzetɔe. 3. Bubudede Hamemegãwo Ŋu: Sudantɔwo ƒe hadomegbenɔnɔ dea asixɔxɔ gã aɖe bubudede hamemegãwo kple nutoa me tɔ tsitsiwo ŋu. Ele vevie be woaɖe bubu afia, vevietɔ ne èle nu ƒom kple ame tsitsiwo le asitsakpekpewo alo hadomekpekpewo me. 4. Islamtɔwo ƒe Kɔnyinyiwo: Moslemtɔwo koŋue le Sudan, eyata ele vevie be woase Islamtɔwo ƒe kɔnyinyiwo gɔme ahade bubu wo ŋu esime wole asitsadɔ wɔm le dukɔa me. Esia lɔ awudodo ƒe ɖoɖowo ŋu bubu ɖe eme (ele be nyɔnuwo natsyɔ ta), aƒo asa na ɖoɖowɔwɔ ɖe kpekpewo ŋu le gbedodoɖaɣiwo, kple ahanono. 5. Ŋutsuwo kple nyɔnuwo ƒe Dɔwɔwɔ: Ŋutsuwo kple nyɔnuwo ƒe akpa siwo wowɔna le Sudan nye kɔnyinyi ŋutɔ eye zi geɖe la, ŋutsuwo xɔa ŋusẽnɔƒewo le hadomegbenɔnɔ me eye zi geɖe la, ƒome ƒe ɖoɖowo nyea blemafofowo tɔ. 6. Amedzrowɔwɔ ƒe Sedede: Le Sudantɔwo ƒe dekɔnuwo me la, enye kɔnu be woatsɔ nuɖuɖu alo nunono ana ame abe amedzrowɔwɔ ƒe dzesi ene ne wova srã ame aɖe ƒe aƒeme alo ɔfis kpɔ. Lɔlɔ̃ ɖe nusi wotsɔ na wò dzi dɔmenyotɔe fia bubudede wò amedzroxɔla ŋu. 7.Taboo Topics: Ƒo asa na nyati veviwo abe mawusubɔsubɔ (negbe ɖe wòhiã ko), dunyahehe (vevietɔ esiwo ku ɖe ememe dzrehehewo ŋu), alo ɖeklemiɖeɖe nutoa me dekɔnuwo me dzodzro elabena woate ŋu abui be enye bubumademade ame ŋu alo enye nusi doa dziku na ame. 8.De bubu Ramadan ɖuɖu ŋu: Le Ramadan ɣleti kɔkɔe me la, nutsitsidɔ tso ɣedzeƒe vaseɖe ɣeɖoto nye mawusubɔsubɔ ƒe nuwɔna ɖedzesi aɖe le Moslemtɔwo dome le Sudan (amesiwo ŋu lãmesẽkuxiwo le mele eme o). Enyo be màgaɖu nu/no nu le dutoƒo le ɣeyiɣi sia me o eye nàɖe veveseseɖeamenu afia amesiwo le nu tsim. 9. Asiléle: Le nɔnɔme siwo wowɔna le se nu me la, asiléle sesẽ nye gbedoname si bɔ ɖe ame ɖekaɖeka siwo nye ŋutsu alo nyɔnu dome. Gake ele vevie be míade dzesii be ɖewohĩ ŋutsu alo nyɔnu siwo to vovo na wo nɔewo madze ŋutilãme kadodo gɔme o negbe ɖe wonye ƒometɔ kplikplikpliwo hafi. 10. Gazazã dzi wɔwɔ: Togbɔ be zi geɖe la, Sudantɔwo ƒe dekɔnuwo ɖea dzi ɖi wu le gamedzinɔnɔ me hã la, anyo kokoko be nànɔ game dzi na asitsakpekpewo alo ɖoɖowɔɖiwo abe bubudede wò hatiwo ŋu ƒe dzesi ene. Ðo ŋku edzi be numedzodzro sia naa gɔmesese blibo le Sudantɔwo ƒe asisiwo ƒe nɔnɔmewo kple nusiwo ŋu wode se ɖo ŋu. Wokafui ɣesiaɣi be nàwɔ numekuku bubuwo eye nàtrɔ asi le wò nuwɔna ŋu wòasɔ ɖe enu ne èle nu wɔm kple ame ɖekaɖeka siwo tso dekɔnu vovovowo me.
Dukɔa ƒe dukɔmeviwo ƒe adzɔxenyawo gbɔ kpɔkpɔ ƒe ɖoɖo
Sudan, si woyɔna le se nu be Republic of the Sudan, nye dukɔ si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe. Esi wòle alea ta la, eɖo dukɔmeviwo ƒe dukɔmevinyenye kple amedzrowo ƒe sewo be woakpɔ egbɔ be wokpɔ liƒowo dzi nyuie ahakpɔ wo dzi. Sudan ƒe dukɔmeviwo ƒe dukɔmeviwo ƒe adzɔnuwo dzikpɔkpɔ ƒe ɖoɖoa léa fɔ ɖe adzɔnuwo ƒe tsɔtsɔ yi duta kple wo ɖoɖo ɖe duta dzi kpɔkpɔ ŋu. Eƒe taɖodzinue nye be yeakpɔ dukɔa ƒe dedienɔnɔ ta, akpɔ dukɔa ƒe lãmesẽ ta, awɔ asitsatsa ŋuti ɖoɖowo dzi, eye yeaxe mɔ ɖe nuwɔna manɔsenuwo abe adzodada ene nu. Ne wova ɖo alo dzo le Sudan ƒe melidzeƒe siwo wogena ɖo (yameʋudzeƒewo, ƒudzimelidzeƒewo) la, wobia tso mɔzɔlawo si be woato ameʋuʋu ƒe ɖoɖowo me eye woatsɔ agbalẽ siwo hiã abe mɔzɔgbalẽwo kple mɔɖegbalẽviwo ene afia. Nya vevi aɖewo siwo ŋu wòle be nàbu ne èle nu wɔm tso Sudantɔwo ƒe dekɔnuwo ŋue nye esi: 1. Mɔzɔzɔ Ŋuti Nuŋlɔɖiwo: Kpɔ egbɔ be mɔzɔgbalẽ si sɔ si ƒe dɔwɔwɔ ɣleti ade ya teti susɔ tso ŋkeke si dzi nège ɖe Sudan dzi la le asiwò. Tsɔ kpe ɖe visa ŋu ne ehiã. 2. Nusiwo Ŋu Woxe Mɔ Ðo: Nya nu tso nusiwo ŋu wode se ɖo alo esiwo ŋu seɖoƒe le siwo womate ŋu atsɔ ava Sudan o ŋu. Esiawo ate ŋu anye tu, atike vɔ̃ɖiwo, aʋatsonuwo, nya ƒaƒãwo, mawusubɔsubɔgbalẽ siwo woɖo be woama, nuɖuɖu aɖewo siwo womexɔ mɔɖeɖe do ŋgɔ alo mɔɖegbalẽ tso dziɖuɖumegã siwo ŋu nya ku ɖo gbɔ o. 3. Gazazã Ŋuti Ðoɖowo: Seɖoƒe li na duta ga agbɔsɔsɔme si nàte ŋu atsɔ ava Sudan alo atsɔe ado goe; kpɔ egbɔ be yese se siawo gɔme be nàƒo asa na nya aɖeke. 4. Gbeƒãɖeɖe ƒe Dɔwɔna: Ele vevie be woagblɔ nusiwo ŋu woaxe adzɔ ɖo la pɛpɛpɛ ne wova ɖo Sudan alo hafi wodzo ne wole adzɔnuwo ɖom ɖe dukɔa me. 5. Adzɔxexe Kple Adzɔxexe: Se egɔme be adzɔ kple adzɔ ate ŋu axɔ ɖe adzɔnu aɖewo siwo wotsɔ va Sudan dzi le woƒe asixɔxɔ/ƒomevi nu; kpɔ egbɔ be yewɔ ɖe se siwo sɔ dzi be woaɖe mɔ nyuie le dukɔmeviwo ƒe dukɔmeviwo ƒe dukɔmeviwo ƒe adzɔnuwo me toto me. 6. Lãmesẽnyawo ŋu bubu: Nya nudidi siwo ku ɖe lãmesẽnyawo ŋu abe atikewɔmɔnu siwo hiã hafi nàge ɖe Sudan abe alesi nutoa me dziɖuɖumegãwo gblɔe ene; kpɔ egbɔ hã be yewomatsɔ nuɖuɖu aɖeke si ŋu wode se ɖo o le esi woate ŋu agblẽ dɔlélewo abe Afɔ kple Nu me dɔléle alo Avian Influenza Virus ene kaka me ɖe asi ne womexɔ mɔɖegbalẽ nyui tso dziɖuɖumegã siwo dze gbɔ do ŋgɔ o. Woɖoe be mɔfiame siawo nase Sudan ƒe dukɔmeviwo ƒe dukɔmeviwo ƒe dukɔmevinyenye ƒe ɖoɖoa kple afɔɖeɖe siwo woawɔ na mɔzɔlawo gɔme bliboe. Ne èdi nyatakaka siwo de to eye wole ɣeyiɣi nyuitɔ dzi la, wokafui ɣesiaɣi be nàbia Sudan ƒe dudɔnunɔla alo alɔdzedɔwɔƒe.
Adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ƒe ɖoɖowo
Sudan, si nye dukɔ si le Dzieheɣedzeƒe Afrika, ɖo adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ta ƒe ɖoɖo aɖe ɖe eƒe adzɔnuwo ta. Adzɔ si woxena ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ta la toa vovo le nusi wotsɔ tso duta vɛ nu. Le agblemenukuwo gome la, Sudan dea adzɔxexe ƒe agbɔsɔsɔme si nye 35% le mama dedie nu, eye woxea adzɔ geɖe ɖe adzɔnu aɖewo koŋ abe atama kple sukli ene dzi. Afɔɖeɖe siawo ƒe taɖodzinue nye be woakpɔ nutoa me agblededɔwɔƒewo ta tso hoʋiʋli me eye woado wo ɖokui dzi kpɔkpɔ ɖe ŋgɔ. Le adzɔnu siwo wowɔ gome la, zi geɖe la, Sudan zãa ga home ɖeka si nye 20% ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ŋu. Gake nu aɖewo abe ʋuwo ene ate ŋu adze ŋgɔ adzɔxexe si lolo wu le ŋusẽ si woate ŋu akpɔ ɖe nutoa me dɔwɔƒewo kple dɔwɔɖuiwo dzi ta. Gakpe ɖe eŋu la, adzɔ aɖewo koŋ hã li siwo woxena ɖe adzɔnu aɖewo koŋ ta. Le kpɔɖeŋu me, woxea adzɔ bubuwo ɖe atsyɔ̃ɖonuwo abe atsyɔ̃ɖonuwo kple elektrɔnikmɔ̃ deŋgɔwo ta. Esia nyea gakpɔkpɔ ƒe mɔnu na dziɖuɖua kple agbagbadzedze be yeawɔ ɖoɖo ɖe nuƒlelawo ƒe nuwɔna ŋu siaa. Ele vevie be míade dzesii be Sudan ƒe adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ƒe ɖoɖowo ateŋu atrɔ le ɣeyiɣi aɖe megbe le ganyawo ƒe nɔnɔmewo alo nusiwo dziɖuɖua tsɔ ɖo nɔƒe gbãtɔ ta. Esi wòle alea ta la, anyo ɣesiaɣi be asitsahawo alo ame ɖekaɖeka siwo le ɖoɖo wɔm be yewoawɔ asitsatsa kple Sudan la nanya nu tso se yeye siwo dukɔa ƒe dukɔmeviwo ƒe adzɔxehawo ɖo ŋu. Kpuie ko la, Sudan ƒe adzɔxexe ƒe ɖoɖo si to vovo le nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ŋu si wotu ɖe nusiwo wowɔ ƒe hatsotso dzi tso 20% na adzɔnu siwo wowɔ akpa gãtɔ va ɖo 35% na agblemenukuwo. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, adzɔ tɔxɛ aɖewo hã li siwo woxena ɖe atsyɔ̃ɖonuwo abe atsyɔ̃ɖonuwo kple elektrɔnikmɔ̃ deŋgɔwo ene ta.
Adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ yi duta ƒe ɖoɖowo
Sudan, si nye dukɔ aɖe si le Dzieheɣedzeƒe Afrika, ƒe ɖoɖo aɖe le adzɔxexe ɖe nusiwo wodɔna ɖa ta si ƒe taɖodzinue nye be yeawɔ ɖoɖo ɖe yeƒe ganyawo ŋu ahadoe ɖe ŋgɔ. Sudan dziɖuɖua wɔa afɔɖeɖe vovovowo tsɔ xɔa adzɔxexe ƒe ga tso adzɔnu siwo woɖona ɖe duta me. Gbã la, Sudan dea adzɔ siwo woxena ɖe nusiwo wodɔna ɖa ta ɖe adzɔnu aɖewo siwo woɖona tso dukɔa me dzi. Woxɔa adzɔ siawo ɖe nu tɔxɛ aɖewo abe ami kple tomenukunuwo abe sika, klosalo, kple kpe xɔasiwo ene dzi. Ele be amesiwo tsɔa wo ɖoa duta naxe adzɔnu siawo ƒe asixɔxɔ ƒe alafa memamã aɖe abe adzɔ ene ne wole wo ɖom ɖe Sudan ƒe liƒowo godo. Gawu la, Sudan hã xɔa adzɔ siwo woxena ɖe asixɔxɔ si wotsɔ kpe ɖe nu ŋu (VAT) ɖe adzɔnu aɖewo siwo woɖona ɖe duta ta. VAT nye nuzazãwo ƒe adzɔ si woxena le nuwɔwɔ kple emama ƒe akpa ɖesiaɖe me afisi wotsɔa asixɔxɔ kpena ɖe adzɔnu alo dɔwɔnu aɖe ŋu le. Wobia tso amesiwo tsɔa nuawo ɖoa duta si be woaxɔ adzɔxexe ɖe adzɔnu siwo dze siwo wodzrana le dukɔwo dome ta. Tsɔ kpe ɖe adzɔ siwo woxena ɖe nusiwo wodɔna ɖa kple VAT ŋu la, Sudan ate ŋu awɔ adzɔ alo adzɔxexe ƒomevi bubuwo le nusiwo wotsɔ yi duta ƒe nɔnɔme nu. Esiawo ate ŋu anye adzɔ siwo woxena ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ta alo adzɔ siwo woxena ɖe dukɔmeviwo ƒe adzɔxexe ta si wowɔ be woatsɔ akpɔ dukɔa me dɔwɔƒewo ta to gazazã gãwo ɖoɖo ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ siwo wotsɔ ɖoa ​​wo teƒe ŋu me. Gake ele be míade dzesii be adzɔxexe ŋuti ɖoɖowo ate ŋu atrɔ le ɣeyiɣi aɖe megbe le dunyahehe ƒe malikenyenye alo ganyawo ƒe tɔtrɔ le Sudan ta. Be woakpɔ nyatakaka siwo sɔ ku ɖe adzɔxexe ƒe ɖoɖo siwo li fifia le nusiwo wodɔna ɖa ŋu le Sudan la, anyo be nudzralawo naƒo nu kple dziɖuɖumegã siwo ŋu nya ku ɖo alo aɖaŋuɖola bibi siwo nya dukɔwo dome asitsatsa ŋuti sewo nyuie le dukɔa me. Adzɔxexe ɖe nusiwo wodɔna ɖa ta wɔa akpa vevi aɖe le dukɔwo abe Sudan ene me to gakpɔkpɔ tso dziɖuɖu ƒe gazazãwo me esime wòdoa alɔ nutoa me dɔwɔƒewo ƒe dzidziɖedzi kple hoʋiʋli le dukɔa me kple nusiwo wotsɔ tso duta vɛ. Ewɔa dɔ hã abe dɔwɔnu si dzi woato akpɔ nusiwo wodɔna ɖa dzi to ganyawo ƒe taɖodzinuwo kple hadome viɖewo dadasɔ me.
Ðaseɖigbalẽ siwo hiã hafi woate ŋu atsɔ wo ayi duta
Sudan, si nye dukɔ si le Dzieheɣedzeƒe Afrika, ƒe adzɔnuwo le vovovo siwo wòɖona ɖe dukɔ vovovowo me le xexeame godoo. Be woakpɔ egbɔ be nusiwo wotsɔ ɖoa ​​duta siawo ƒe nyonyome kple nyateƒetoto le wo ŋu la, Sudan wɔ ɖoɖo aɖe si dzi woato ana ɖaseɖigbalẽ le nusiwo wodɔna ɖa ŋu. Sudan dziɖuɖua bia tso amesiwo tsɔa wo ɖoa duta si be woaxɔ ɖaseɖigbalẽ si ɖee fia be woƒe adzɔnuwo dzɔ tso. Agbalẽ sia ɖo kpe dukɔ si me adzɔnua tso dzi eye wòhiã na dukɔmeviwo ƒe mɔɖeɖe le dukɔ si me wotsɔe vɛ me. Enye kpeɖodzi be Sudan ye wowɔ adzɔnuwo hewɔ wo le. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, adzɔnu aɖewo koŋ ate ŋu abia ɖaseɖigbalẽ bubuwo. Le kpɔɖeŋu me, agblemenukuwo abe kotoku alo sesame nukuwo ene ate ŋu ahiã numiemiewo ƒe dzadzɛnyenye ŋuti ɖaseɖigbalẽwo be woatsɔ aɖo kpe edzi be woɖo dukɔwo dome dzidzenuwo gbɔ ku ɖe nudzodzoeviwo kple dɔlélewo ŋu. Ele be amesiwo tsɔa lãwo abe lã alo nyinotsi ene ɖoa duta naxɔ lãwo ƒe lãmesẽ ŋuti ɖaseɖigbalẽ siwo ɖo kpe edzi be yewoƒe adzɔnuwo le dedie na nuɖuɖu. Amesiwo tsɔa nu yina duta ate ŋu axɔ ɖaseɖigbalẽ siawo to dziɖuɖudɔwɔƒe vovovo siwo kpɔa asitsatsa kple dɔwɔƒewo ƒe ɖoɖowo dzi abe Asitsanyawo Gbɔkpɔha alo Agbledede Dɔwɔƒe ene dzi. Dɔwɔƒe siawo kpɔa egbɔ be wowɔ ɖe dukɔwo dome dzidzenuwo dzi esime wole asitsatsa dzɔdzɔe ƒe ɖoɖowo dom ɖe ŋgɔ. Gawu la, Sudan hã nye nutome ganyawo ƒe habɔbɔwo abe COMESA (Common Market for Eastern and Southern Africa) ƒe akpa aɖe eye dukɔ eve ƒe asitsatsa ŋuti nubablawo le esi kple dukɔ geɖewo. Zi geɖe la, nubabla siawo va kple woawo ŋutɔ ƒe se siwo ku ɖe nusiwo wotsɔ ɖoa ​​duta ŋuti nuŋlɔɖiwo ŋu, si kpɔa egbɔ be wowɔ ɖe nyonyome ƒe dzidzenu tɔxɛwo dzi. Le ƒe ʋɛ siwo va yi me la, Sudan le dɔ wɔm be yeana yeƒe nusiwo wotsɔna ɖoa duta ƒe ɖoɖowo nanyo ɖe edzi to eƒe ɖaseɖigbalẽ nana ƒe ɖoɖowo tsɔtsɔ de kɔmpiuta dzi to Internet dzi mɔnuwo dzi. Afɔɖeɖe sia ƒe taɖodzinue nye be woadzi dɔwɔwɔ nyuie ɖe edzi le nuŋlɔɖi siwo hiã xɔxɔ me esime wole dɔwɔƒegãwo ƒe dɔwɔwɔ si do ƒome kple agbalẽ ŋutɔŋutɔwo wɔwɔ dzi ɖem kpɔtɔ. Le nyataƒoƒo me la, Sudan bia tso amesiwo ɖoa duta si be woaxɔ ɖaseɖigbalẽ siwo ɖee fia be wotso kpe ɖe ɖaseɖigbalẽ bubu ɖesiaɖe ŋu le nusiwo wotsɔ yi duta ƒe nɔnɔme nu abe numiemiewo ƒe dzadzɛnyenye ƒe ɖaseɖigbalẽwo alo lãwo ƒe lãmesẽ ŋuti ɖaseɖigbalẽwo ene. Nudidi siawo le vevie ŋutɔ be woana kakaɖedzi be woawɔ nu le gaglãgbe le dukɔwo dome asitsatsa ƒe asitsatsa siwo dzɔ tso Sudan me esime wole xexeame katã ƒe nyonyome ƒe ɖoɖowo gbɔ ɖom.
Nuwo ɖoɖoɖa si wokafu
Sudan, si woyɔna le se nu be Republic of Sudan, nye dukɔ si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe. Esi anyigba ƒe lolome anɔ abe kilometa miliɔn 1.8 le dzogoe ene me ta la, Sudan nye dukɔ etɔ̃lia si lolo wu le Afrika-nyigbagã dzi. Togbɔ be Sudan lolo ŋutɔ eye anyigba ƒe nɔnɔme to vovo hã la, kuxi vovovowo doa goe ne wole nu ƒom tso nuwo ɖoɖoɖa kple ʋuɖoɖo ƒe ɖoɖowo ŋu. Ne míele nudɔdɔwo ŋu bum le Sudan la, ele vevie be míade dzesii be dunyahehe me malikenyenye kple aʋawɔnuwo ƒe aʋawɔwɔ le dukɔa me le ƒe ʋɛ siwo va yi me. Nu siawo kpɔ ŋusẽ gbegblẽ ɖe xɔtuɖoɖowo abe mɔdodowo, ketekemɔwo, melidzeƒewo, kple yameʋudzeƒewo ene ƒe ŋgɔyiyi kple wo dzi kpɔkpɔ dzi. Le dukɔwo dome meli siwo gena ɖe Sudan alo dzona gome la, Port Sudan nyea ƒudziʋuɖoɖo ƒe teƒe vevi aɖe. Enɔ Ƒudzĩa ƒe ƒuta eye wònaa woate ŋu age ɖe asitsamɔ vevi siwo ƒoa Europa, Asia, kple Afrika nu ƒu la dzi. Gake le ŋutete sue kple dɔwɔƒe siwo do xoxo le Port Sudan ta la, woate ŋu ahe ɖe megbe le ɣeyiɣi siwo me amewo sɔa gbɔ wu me. Le mɔdodowo dzi ʋuɖoɖo gome le Sudan ƒe liƒowo dzi la, mɔ gã siwo woɖo kpee siwo ƒoa du gãwo abe Khartoum (fiadu), Port Sudan, Nyala, El Obeident.coordinate logistical operations effectively across different regions la li. Yameʋuɖoɖo hã le Sudan me to dukɔa me yameʋudzeƒe geɖewo abe Khartoum Dukɔwo Dome Yameʋudzeƒe ene dzi. Ekpɔa mɔzɔlawo kple agbatsɔʋuwo siaa gbɔ gake ate ŋu ado go kuxiwo le esi agbatsɔʋu gãwo ƒe ŋutetewo mesɔ gbɔ o ta. Be woakpɔ ɖoɖowɔwɔ ƒe kuxi siawo gbɔ nyuie le Sudan: 1. Wɔ ɖoɖo do ŋgɔ: Ne míebu megbedede alo tɔtɔ siwo ate ŋu ado tso xɔtuɖaŋu alo dɔwɔƒewo ƒe ɖoɖo siwo mesɔ o gbɔ le dukɔmeviwo ƒe adzɔxenyawo gbɔ kpɔkpɔ ƒe ɖoɖowo me ta; ɖoɖo si ŋu wobu nyuie ƒe amesinɔnɔ ate ŋu akpe ɖe ŋuwò nàɖe kpododonu siwo womekpɔ mɔ na o dzi akpɔtɔ. 2. Di nutoa me nunyalawo: Habɔbɔ kple nutoa me nuwo ɖoɖoɖa dɔwɔƒe siwo si nuteƒekpɔkpɔ le le dɔwɔwɔ me le dukɔa me ate ŋu anye nusi ŋu asixɔxɔ gã aɖe le hena dɔwɔƒewo ƒe ɖoɖowo dzi kpɔkpɔ alo nutoa me ƒe afɔkuwo dzi kpɔkpɔ nyuie. 3.Prioritize kadodo: Beléle na kadodo edziedzi kple amesiwo kpɔ gome le wò nuzazãwo ƒe kɔsɔkɔsɔ network – nudzralawo , tsɔlawo , nudzraɖoƒewo kple bubuawo, ana smoother operations.he complexities related drips remote areas requires proper coordination among all parties involved, 4.Woaku nu me le ʋuɖoɖomɔnu bubuwo ŋu: Ne míebu kuxi siwo ate ŋu ado mo ɖa le mɔdodowo ƒe xɔtuɖoɖowo ŋu ta la, ʋuɖoɖomɔnu bubuwo me dzodzro, abe keteke alo yameʋuɖoɖo ƒe agbatsɔtsɔ na mɔ tɔxɛwo alo nusiwo wowɔ ene, ate ŋu aɖe vi. 5. Dze agbawo ta eye nàɖe afɔkuwo dzi akpɔtɔ: Wokafui vevie be nàzã afɔkudzikpɔkpɔ ƒe mɔnuwo abe nugblẽfexeɖoɖo ene atsɔ akpɔ wò adzɔnuwo ta le nuzazãwo ƒe ɖoɖo bliboa me. Le nyataƒoƒo me la, Sudan ƒe ɖoɖowɔwɔ ƒe nɔnɔme nye kuxi geɖe le xɔtuɖaŋu siwo mesɔ o kple dunyahehe ƒe malikenyenye ta. Ke hã, ne wowɔ ɖoɖo nyuie, nutoa me eŋutinunyalawo ƒe hadomeɖoɖowo, kadodomɔnu nyuiwo, ʋuɖoɖomɔnu bubuwo zazã le afisi wòhiã le eye wowɔ afɔku dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe afɔɖeɖewo ŋudɔ la, anya wɔ be woazɔ Sudan ƒe ɖoɖowo dzi dzidzedzetɔe.
Mɔ siwo dzi woato awɔ nuƒlela ƒe ŋgɔyiyi

Asitsatsa ƒe ɖeɖefia veviwo

Dukɔwo dome nuƒlemɔnu vevi geɖewo kple ɖeɖefia ƒe mɔnukpɔkpɔ geɖe le Sudan, si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe gome na asitsaha siwo le didim be yewoakeke yewoƒe asi ɖe enu. Wo dometɔ aɖewo siwo ɖe dzesi ŋutɔe nye esi: 1. Dukɔwo Dome Nuƒlemɔnu: a) Sudan ƒe Nuƒleƒe: Dziɖuɖudɔwɔƒe si kpɔa adzɔnuwo kple dɔwɔnawo ƒeƒle na dɔwɔƒe vovovowo kple dukɔa ƒe dɔwɔƒewo. b) Dukɔ Ƒoƒuawo (UN): Sudan nye dukɔ si xɔa Dukɔ Ƒoƒuawo ƒe kpekpeɖeŋu kple ŋgɔyiyi ƒe ɖoɖowo vevie, si naa mɔnukpɔkpɔ nudzralawo be woaƒle nubablawo to Dukɔ Ƒoƒuawo ƒe dɔwɔƒewo abe Dukɔ Ƒoƒuawo ƒe Ŋgɔyidɔwo ƒe Ðoɖowɔha (UNDP) alo Xexeame ƒe Nuɖuɖu Ŋuti Ðoɖowɔha (WFP) dzi. c) Habɔbɔ siwo menye Dziɖuɖu tɔ o (NGOs): NGO geɖewo le dɔ wɔm le Sudan, siwo naa kpekpeɖeŋu le dɔwɔƒewo abe lãmesẽ, sukudede, agbledede, kple xɔtuɖaŋuwo ene me. Zi geɖe la, nuƒle ƒe hiahiã siwo ate ŋu anye asitsatsa ƒe mɔnukpɔkpɔ siwo ate ŋu asu wo si la nɔa habɔbɔ siawo si. 2. Nukpɔkpɔwo: a) Khartoum Dukɔwo Dome Nukpɔkpɔ: Ƒe sia ƒe ƒe wɔna sia si wowɔna le Khartoum nye Sudan ƒe ɖeɖefia gãtɔwo dometɔ ɖeka si ku ɖe akpa vovovowo abe agbledede, adzɔnuwo wɔwɔ, mɔ̃ɖaŋununya, ŋusẽ, xɔtutu, kple bubuwo ŋu. Ehea nutoa me kple dukɔwo dome ɖeɖefiawɔlawo siaa. b) Sudan Agbledede e Agbledede: Esi wole susu hem yi agbledede e akpa dzi koŋ - si nye Sudan ƒe ganyawo ƒe akpa vevi aɖe - ɖeɖefia sia naa mɔnukpɔkpɔ dɔwɔƒe siwo kpɔa gome le agbledemɔ̃wo, mɔ̃ɖaŋununya, nukuwo/amiwo me be woaɖe woƒe nutovɛwo afia. c) Sudan Dukɔwo Dome Nubablɛwo & Agbalẽtata ƒe Adzɔnuɖefia: Nuwɔna sia te gbe ɖe nubablɛwo ƒe kuxiwo gbɔkpɔnu dzi le dɔwɔƒewo abe nuɖuɖu ŋuti dɔwɔwɔ/nubablɛ dɔwɔƒewo alo agbalẽtata dɔwɔƒewo siwo ƒe taɖodzinue nye be yewoaƒo asi ɖe asi me. Menye ɖeko ɖeɖefia siawo nyea mɔnu si dzi woato aɖe adzɔnuwo afia ko o, ke wozua nuƒolanɔƒe siwo woate ŋu awɔ kadodo kple ame vevi siwo kpɔ gome le eme tso dziɖuɖudɔwɔƒewo/subɔsubɔhawo alo amesiwo ate ŋu ava zu asisiwo/hadɔwɔlawo hã. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, . d) Asitsahawo/Takpekpewo: Habɔbɔwo abe asitsahabɔbɔwo alo asitsatsa dodoɖeŋgɔ habɔbɔwoe wɔa ɖoɖo ɖe asitsahabɔbɔ/takpekpe vovovowo ŋu le ƒe bliboa me. Nuwɔna siawo naa sidzedze mamã ƒe ɣeyiɣiwo kple kadodo ƒe mɔnukpɔkpɔwo kple dɔwɔƒea ƒe eŋutinunyalawo/dɔwɔla bibi siwo tso dukɔ vovovowo me. Ele vevie be míade dzesii be le dunyahehe kple ganyawo ƒe kuxi siwo le edzi yim ta la, Sudan ƒe asitsatsa ƒe nɔnɔme ate ŋu ahe afɔku aɖewo vɛ. Anyo be woawɔ numekuku tsitotsito, akpɔ egbɔ be wowɔ ɖe nutoa me sewo kple ɖoɖowo dzi, eye woabu nutoa me dɔwɔhatiwo ŋudɔwɔwɔ ŋu ne wole asitsatsa ƒe mɔnukpɔkpɔwo dim le Sudan.
Le Sudan la, mɔ̃ geɖe li siwo wozãna zi geɖe tsɔ dia nyatakakawo. Wo dometɔ vevitɔwo dometɔ aɖewoe nye: 1. Google (https://www.google.sd): Google nye mɔ̃ si wozãna tsɔ dia nyatakakawo wu le xexeame katã, eye wozãnɛ geɖe le Sudan hã. Enaa nyatakaka siwo katã wodi kple nu vovovowo abe nɔnɔmetatawo, anyigbatatawo, nyadzɔdzɔwo, kple bubuwo ene. 2. Bing (https://www.bing.com): Bing nye mɔ̃ bubu si wozãna tsɔ dia nyatakakawo le Sudan. Enaa nyatakakadzraɖoƒewo didi, nɔnɔmetatawo didi, videowo, nyadzɔdzɔwo, kple dɔwɔna bubuwo. 3. Yahoo (https://www.yahoo.com): Togbɔ be mebɔ abe Google alo Bing ene le Sudan o hã la, Yahoo zãlawo gakpɔtɔ le dukɔa me ŋutɔ. Tsɔ kpe ɖe nyatakakadzraɖoƒewo didi le mɔ gbadza nu abe mɔ̃ bubuwo ene ŋu la, enaa e-mail dɔwɔƒewo kple nyadzɔdzɔ yeyewo. 4. Yandex (https://yandex.com): Yandex nye Russia-dukɔwo didi ƒe mɔ̃ si hã wɔa dɔ le Sudan ƒe internet dzi nɔnɔme me si naa web didiwo eye wòtea gbe ɖe nyatakakawo ɖoɖo ɖe teƒe ɖeka dzi na ezãlawo. 5. DuckDuckGo (https://duckduckgo.com): Le amesiwo tsia dzi ɖe ame ŋutɔ ƒe nyatakakawo kple nyatakakawo takpɔkpɔ ŋu esime wole nu dim le internet dzi le Sudan alo teƒe bubuwo le xexeame katã la, woate ŋu alɔ̃ DuckDuckGo elabena meléa ŋku ɖe ame ŋutɔ ƒe nyatakakawo ŋu abe alesi nyatakakadimɔ̃ gã bubuwo wɔnɛ ene o. 6. Ask.com (http://www.ask.com): Woyɔe tsã be Bia Jeeves hafi trɔ ŋkɔ na eɖokui wòzu Ask.com., nyabiasewo ŋuɖoɖo ƒe mɔnu sia si ŋu wotsia dzi ɖo la ɖea mɔ na ezãlawo be woabia nya tɔxɛ siwo ŋu eŋutinunyalawo aɖo alo wokpɔe tso nyatakakadzraɖoƒe siwo ŋu kakaɖedzi le siwo sɔ kple nya vevi siwo ezãlawo ŋlɔ la me. Esiawo nye mɔ̃ siwo wozãna zi geɖe tsɔ dia nyatakakawo le Sudan la dometɔ aɖewo ko; ke hã, ele vevie be míade dzesii be ame geɖe ate ŋu azã xexeame katã ƒe dɔwɔƒe gãwo abe Google ene koŋ kokoko hena woƒe didi ƒe hiahiãwo le esi woƒe asi keke ta eye wonya nyuie le internet zãlawo dome le xexeame katã ta.

Axa ɣi gãwo

Yellow Page vevi siwo le Sudan la dometɔ aɖewoe nye esiawo: 1. Sudantɔwo ƒe Axa Dzĩwo: Nyatakakadzraɖoƒe sia na dɔwɔƒe, habɔbɔ, kple dɔwɔƒe vovovo siwo le Sudan ƒe ŋkɔwo ƒe xexlẽdzesi gbogbo aɖewo. Eŋlɔa amewo ƒe kadodo ŋuti nyatakakawo, adrɛswo, kple ŋkɔ ɖesiaɖe ŋuti numeɖeɖe kpuiwo. Àte ŋu ayi woƒe nyatakakadzraɖoƒe le www.sudanyellowpages.com. 2. South Sudan Yellow Pages: Ne èdi dɔwɔƒewo kple dɔwɔƒe siwo le South Sudan koŋ la, àte ŋu akpɔ South Sudan Yellow Pages. Enaa hatsotso vovovowo abe amedzrodzeƒewo, nuɖuɖudzraƒewo, kɔdziwo, yunivɛsitiwo, kple bubuwo ene. Woƒe nyatakakadzraɖoƒee nye www.southsudanyellowpages.com. 3. Juba-Link Business Directory: Internet dzi nyatakakadzraɖoƒe sia ku ɖe asitsaha siwo le dɔ wɔm le Juba - South Sudan ƒe fiadu me ŋu. Enaa kadodo ŋuti nyatakakawo kple nyatakakawo na dɔwɔƒe gbogbo aɖewo siwo dometɔ aɖewoe nye xɔtudɔwɔƒewo, ʋudzraƒewo, gadzraɖoƒewo, amedzrodzeƒewo kple bubuwo. Woƒe nyatakakadzraɖoƒee nye www.jubalink.biz. 4. Khartoum Internet dzi Nyatakakadzraɖoƒe: Na asitsaha siwo le Khartoum - Sudan ƒe fiadu - la, àte ŋu akpɔ nyatakakadzraɖoƒe sia hena nutoa me ŋkɔwo abe nuɖuɖudzraƒewo, asitsaƒewo, atikewɔƒewo, . hotels etc.. Khartoum ƒe Internet dzi Nyatakakadzraɖoƒe ƒe nyatakakadzraɖoƒee nye http://khartoumonline.net/. 5.YellowPageSudan.com: Mɔ̃ sia ƒe taɖodzinue nye be yeatsɔ nuƒlelawo aɖo kadodo me kple nutoa me dɔwɔƒewo le dɔwɔƒe vovovowo me le dukɔa me godoo. Nyatakakadzraɖoƒea naa didimɔnu aɖe si me ezãlawo ate ŋu akpɔ adzɔnu alo dɔwɔnu aɖewo koŋ siwo dim wole tsɔ kpe ɖe kadodo ŋuti nyatakakawo ŋu. Àte ŋu akpɔ dɔwɔnu sia le www.yellowpasudan.com. Taflatse de dzesii be woate ŋu atrɔ nyatakakadzraɖoƒe siawo alo woate ŋu awɔ asitɔtrɔ le wo ŋu le ɣeyiɣi aɖe megbe; eyata anyo ɣesiaɣi be nàlé ŋku ɖe woƒe nyateƒenyenye ŋu zi eve hafi awɔ asitsatsa ŋuti nyabiase alo nyametsotso vevi aɖeke.

Asitsatsa ƒe mɔnu gãwo

Sudan nye dukɔ si le Dzieheɣedzeƒe Afrika si me asitsatsa to kɔmpiuta dzi ƒe dɔwɔƒe le ŋgɔ yim le. E-asitsatsa ƒe mɔnu vevi aɖewo le Sudan tsɔ kpe ɖe woƒe nyatakakadzraɖoƒe ƒe URLwo ŋue nye esi: 1. Markaz.com - Nyatakakadzraɖoƒe: https://www.markaz.com/ Markaz.com nye e-asitsatsa ƒe mɔnu xɔŋkɔwo dometɔ ɖeka le Sudan, si naa nu vovovowo siwo dometɔ aɖewoe nye elektrɔnikmɔ̃wo, atsyãwo, aƒemenuzazãwo, atsyɔ̃ɖonuwo, kple bubuwo. 2. ALSHOP - Nyatakakadzraɖoƒe: http://alshop.sd/ . ALSHOP nye asitsatsa to kɔmpiuta dzi ƒe mɔnu bubu si ame geɖe lɔ̃a zazã le Sudan si naa adzɔnu vovovowo abe elektrɔnikmɔ̃wo, awuwo, nuzazãwo, aƒemenuzazãwo, kple lãmesẽ kple atsyɔ̃ɖonuwo. 3. Khradel Internet dzi - Nyatakakadzraɖoƒe: https://www.khradelonline.com/ Khradel Online naa elektrɔnikmɔ̃wo ƒe tiatia geɖe tso adzɔha xɔŋkɔwo abe Samsung kple LG ene gbɔ. Wonaa asisiwo subɔsubɔ si ŋu kakaɖedzi le kple mɔnu siwo dzi woato aɖo wo kabakaba hã. 4. Neelain Asitsaƒe - Nyatakakadzraɖoƒe: http://neelainmall.sd/ Neelain Mall naa nu vovovowo siwo dometɔ aɖewoe nye awudodo na ŋutsuwo kple nyɔnuwo, elektrɔnikmɔ̃wo, aƒemenuzazãwo, lãmesẽnyawo gbɔ kpɔkpɔ ƒe nuzazãwo, atsyɔ̃ɖonuwo, kple bubu geɖewo. 5. Souq Jumia Sudan - Nyatakakadzraɖoƒe: https://souq.jumia.com.sd/ Souq Jumia Sudan nye Jumia Group si wɔa dɔ le Afrika dukɔ vovovowo me la ƒe akpa aɖe. Wotsɔa nu vovovowo naa amewo tso elektrɔnikmɔ̃wo dzi va ɖo atsyãwo dzi va ɖo aƒemenuzazã veviwo dzi. 6. Almatsani Fiase - Facebook ƒe Axa: https://www.facebook.com/Almatsanistore Almatsani Fiasea wɔa dɔ koŋ to eƒe Facebook axa dzi afisi asisiwo ateŋu adzro adzɔnuwo ƒe hatsotso vovovowo me siwo dometɔ aɖewoe nye atsyã siwo le ŋutsuwo kple nyɔnuwo ƒe awuwo me. Taflatse de dzesii be mɔ̃ siawo ƒe anyinɔnɔ kple woƒe lɔlɔ̃ ate ŋu ato vovo le ɣeyiɣi aɖe megbe esime asitsatsa to kɔmpiuta dzi ƒe nɔnɔme le tɔtrɔm le Sudan.

Hadomegbenɔnɔ ƒe nyatakakadzraɖoƒe gãwo

Sudan, si nye dukɔ gãtɔ kekeake le Afrika, ƒe anyinɔnɔ le dzidzim ɖe edzi le dijitaal xexeame eye hadomenyatakakadzraɖoƒe geɖewo xɔ ŋkɔ le eƒe dukɔmeviwo dome. Hadomegbenɔnɔ ƒe nyatakakadzraɖoƒe gã aɖewo siwo wozãna le Sudan tsɔ kpe ɖe woƒe nyatakakadzraɖoƒe ƒe URLwo ŋue nye esi: 1. Facebook (https://www.facebook.com): Facebook nye hadomenyatakakadzraɖoƒe siwo wozãna wu le Sudan la dometɔ ɖeka. Enaa ezãlawo doa ka kple xɔlɔ̃wo kple ƒometɔwo, ma nya yeyewo, eye wogena ɖe ƒuƒoƒo alo axa siwo me wotsɔ ɖe le me. 2. WhatsApp (https://www.whatsapp.com): WhatsApp nye gbedasiwo ɖoɖoɖa ƒe dɔwɔnu xɔŋkɔ aɖe si nana be ezãlawo te ŋu ɖoa nyatakakawo ɖe amewo to asitelefon dzi, ƒoa ka kple video, eye woama nyatakaka vovovowo abe fotowo, videowo, kple nuŋlɔɖiwo ene. 3. Twitter (https://www.twitter.com): Twitter naa mɔnukpɔkpɔ si dzi woato aɖo dze le ɣeyiɣi ŋutɔŋutɔ me to nuŋɔŋlɔ kpui siwo woyɔna be tweets dzi. Zãlawo ate ŋu akplɔ akɔntabubu siwo me wotsɔ ɖe le ɖo be woaxɔ nyatakaka yeyewo tso ame ɖekaɖekawo alo habɔbɔwo gbɔ. 4. Instagram (https://www.instagram.com): Instagram ƒe susu nɔa foto kple videowo mama kple eyomedzelawo ŋu. Zãlawo ate ŋu atrɔ asi le woƒe nɔnɔmetatawo ŋu to mɔ̃ vovovowo kple nutovɛ dɔwɔnuwo zazã me hafi atsɔ wo ade woƒe nɔnɔmetata dzi. 5. YouTube (https://www.youtube.com): YouTube naa video gbogbo aɖewo siwo ame ɖekaɖekawo alo habɔbɔwo da ɖe Internet dzi le xexeame godoo. Zi geɖe la, Sudantɔwo zãa mɔnu sia tsɔ ɖea modzaka alo tsɔ ma nyatakaka siwo ku ɖe dekɔnuwo kple wɔnawo ŋu. 6. LinkedIn (https://www.linkedin.com): Wozãa LinkedIn koŋ na dɔnyala bibiwo ƒe kadodo kple amewo. Sudantɔwo ƒe dɔwɔlawo zãa mɔnu sia tsɔ wɔa kadodowo le woƒe dɔwɔƒewo me, ɖea aɖaŋu kple nuteƒekpɔkpɔwo fiana le amewo ƒe nɔnɔmetatawo dzi, dia dɔwɔwɔ ƒe mɔnukpɔkpɔwo, kple bubuawo. 7. Telegram (https://telegram.org/): Telegram nye gbedasiwo ɖoɖoɖa enumake ƒe dɔwɔnu si wotu ɖe alilikpo dzi si xɔ ŋkɔ le eƒe kadodomɔnu siwo le dedie abe nyatakakadzraɖoƒe ƒe ŋutete siwo tso nuwuwu vaseɖe nuwuwu ene ta. 8.Snapchat( https://www.snapchat.com/ ): Snapchat ɖea mɔ na ezãlawo be woama ɣeyiɣi kpui aɖe ƒe nɔnɔmetatawo alo video kpui siwo woyɔna be snaps siwo buna le wo kpɔkpɔ vɔ megbe le amesiwo xɔe la gbɔ. Ele vevie be míade dzesii be togbɔ be hadomenyatakakadzraɖoƒe siawo xɔ ŋkɔ le Sudan hã la, wo zazã ate ŋu ato vovo le ame ɖekaɖekawo dome le ame ŋutɔ ƒe didiwo kple nusiwo me wotsɔ ɖe le nu.

Dɔwɔƒe gãwo ƒe habɔbɔwo

Sudan, si woyɔna le se nu be Republic of Sudan, nye dukɔ si le Afrika ƒe dzieheɣedzeƒe. Ganyawo le vovovo eye dɔwɔƒe kple akpa vovovowo le esi. Adzɔha gã siwo le Sudan dometɔ aɖewoe nye: 1. Sudan Asitsalawo Kple Dɔtɔwo ƒe Habɔbɔ (SBEF) . Nyatakakadzraɖoƒe: https://www.sbefsudan.org/ SBEF le ame ŋutɔ ƒe dɔwɔƒewo teƒe le Sudan eye eƒe taɖodzinue nye be yeado asitsatsa ƒe dɔwɔnawo ɖe ŋgɔ, ado ŋusẽ asitsatsa ƒe kadodowo, eye yeado alɔ ganyawo ƒe ŋgɔyiyi le dukɔa me. 2. Agbledede ƒe Asitsahabɔbɔ (ACC) . Nyatakakadzraɖoƒe: Womekpɔe o ACC ƒe susu le agbledede ƒe dɔwɔnawo dodo ɖe ŋgɔ ŋu le Sudan to mɔfiame, kpekpeɖeŋu, kple teƒenɔlawo nana agbledelawo, agbledelawo, kple amesiwo do ƒome kplii me. 3. Sudantɔwo ƒe Adzɔnuwo Dɔwɔƒewo ƒe Habɔbɔ (SMA) . Nyatakakadzraɖoƒe: http://sma.com.sd/ SMA le tsitre ɖi na adzɔnuwo wɔlawo le akpa vovovowo me siwo dometɔ aɖewoe nye avɔlɔlɔ̃, nuɖuɖu ŋuti dɔwɔwɔ, atikewo, xɔtunuwo, mɔ̃wo wɔwɔ kple bubuawo. 4. Asitsahabɔbɔ kple Dɔwɔƒewo ƒe Habɔbɔ Khartoum Dukɔa (COCIKS) . Xɔ sia wɔa akpa vevi aɖe abe mɔnu na asitsaha siwo le dɔ wɔm le Khartoum Dukɔa me to asitsatsa dodo ɖe ŋgɔ ƒe dɔwɔnawo wɔwɔ to kadodo ƒe wɔnawo me kple nunɔamesiwo nana dɔwɔlawo me. 5. Gadzraɖoƒewo & Ganyawo Gbɔkpɔha ƒe Habɔbɔ si le Sudan Nyatakakadzraɖoƒe: Womekpɔe o Habɔbɔ sia nye habɔbɔ si le gadzraɖoƒewo kple gadzikpɔƒewo teƒe le Sudan katã be wòado nuwɔwɔ aduadu ɖe ŋgɔ le eƒe hameviwo dome esime wòle ɖoɖo siwo kpena ɖe gadzraɖoƒewo ƒe dzidziɖedzi ŋu hã wɔm. 6. Nyatakakamɔnu Dɔwɔƒewo ƒe Habɔbɔ - ITIA Nyatakakadzraɖoƒe: https://itia-sd.net/ ITIA ƒe susu le kpekpeɖeŋu nana nyatakakamɔnu ƒe dɔwɔƒea ŋu to ɖoɖo siwo doa nu yeyewo dodo ɖe ŋgɔ kple asitsatsa ɖe ŋgɔ la taʋiʋli me esime wòle ekpɔm be wolé dɔwɔƒewo ƒe dzidzenuwo me ɖe asi. Taflatse de dzesii be ɖewohĩ nyatakakadzraɖoƒe tɔxɛ aɖeke mele habɔbɔ aɖewo si o alo ɖewohĩ womate ŋu akpɔ woƒe nyatakakadzraɖoƒewo ɣesiaɣi o le nɔnɔme tɔxɛ aɖewo siwo le habɔbɔ ɖesiaɖe me alo mɔ̃ɖaŋunyawo ta; eyata alesi woate ŋu akpɔe ate ŋu ato vovo tso ɣeyiɣi yi ɣeyiɣi. Ele vevie be nàtsɔ nyatakakatsoƒe siwo ŋu kakaɖedzi le aɖo kpe edzi alo awɔ numekuku bubuwo ku ɖe habɔbɔ siawo ƒe nɔnɔme si li fifia ŋu ne èdi nyatakaka yeyewo.

Asitsatsa kple asitsatsa ƒe nyatakakadzraɖoƒewo

Asitsatsa kple ganyawo ŋuti nyatakakadzraɖoƒe aɖewo siwo ku ɖe Sudan ŋue nye esi: 1. Sudan ƒe Asitsahabɔbɔwo kple Dɔwɔƒewo ƒe Habɔbɔ (SCCI) - http://www.sudanchamber.org/ . SCCI nye habɔbɔ si dziɖuɖua ɖo si ƒe dɔe nye be wòado asitsatsa kple gadede asi ɖe ŋgɔ le Sudan. Woƒe nyatakakadzraɖoƒea naa nyatakakawo tso subɔsubɔdɔ vovovowo, asitsatsa ƒe mɔnukpɔkpɔwo, nudzɔdzɔwo, kple nyadzɔdzɔ siwo ku ɖe dukɔa ƒe ganyawo ŋu. 2. Sudan ƒe Gadede Dɔwɔƒe (SIA) - http://www.sudaninvest.org/ . SIA ƒe nyatakakadzraɖoƒea na gɔmesese veviwo le gadodo ƒe mɔnukpɔkpɔ siwo le Sudan ƒe ganyawo ƒe akpa vovovowo ŋu. Enaa nyatakaka tsitotsito tso sewo, ɖoɖowo, dzideƒonamenuwo, dɔwo, kple ɖoɖo siwo woawɔ be woatsɔ ahe nutoa me kple duta gadelawo vɛ ŋu. 3. Nudɔdɔwo Dodo Ðe Ŋgɔ ƒe Aɖaŋuɖoha (EPC) - http://www.epc.gov.sd/ . EPC ƒe taɖodzinue nye be yeado nusiwo wodɔna ɖa ƒe dɔwɔnawo ɖe ŋgɔ to mɔfiame siwo hiã, kpekpeɖeŋunadɔwo, asitsatsa ŋuti nyatakakawo, kple nusiwo wodɔna ɖa dodo ɖe ŋgɔ ƒe ɖoɖowo nana nudzralawo me. Woƒe nyatakakadzraɖoƒea naa dɔwɔnu nyuiwo amesiwo tsɔa wo ɖoa duta siwo le didim be yewoakeke yewoƒe asiwo ɖe enu. 4. Sudan ƒe Gadzraɖoƒegã (CBOS) - https://cbos.gov.sd/en/ CBOS ƒe dɔe nye be wòawɔ ganyawo ŋuti ɖoɖowo eye wòakpɔ dukɔa ƒe ganyawo dzi. Woƒe nyatakakadzraɖoƒea ƒo nu tso ganyawo ŋuti nyatakaka veviwo abe deme, ga ƒe asixɔxɔ ƒe akɔntabubu, ga ƒe asixɔxɔ, ganyawo ƒe kelili ŋuti nyatakakawo. 5. Asitsatsa kple Dɔwɔƒewo ƒe Dɔwɔƒe - https://tradeindustry.gov.sd/en/homepage Dziɖuɖudɔwɔƒe sia si dziɖuɖua da asi ɖo la kpɔa ɖoɖo siwo ku ɖe asitsatsa ŋu le Sudan dzi. Nyatakakadzraɖoƒea naa nyatakaka yeyewo tso dukɔwo dome nubabla/kadodo siwo kpɔa ŋusẽ ɖe asitsatsa dzi ŋu tsɔ kpe ɖe mɔfiame siwo ku ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ/wo tsɔtsɔ yi duta ƒe ɖoɖowo ŋu. 6. Khartoum ƒe Asitsaƒe (KSE) - https://kse.com.sd/index.php KSE nye gaxɔmenudzraƒe vevitɔ le Sudan afisi dɔwɔƒewo ateŋu aŋlɔ woƒe gomenɔamesiwo ɖe asitsatsa ta alo gadelawo ateŋu akpɔ nyatakaka tso dɔwɔƒe siwo woŋlɔ ŋkɔ na ƒe dɔwɔwɔ kple asitsatsa ƒe dɔwɔnawo ŋu to nyatakakadzraɖoƒe sia dzi. 7.Tendersinfo.com/Sudan-Dɔwɔƒewo.asp Le amesiwo di be yewoakpɔ gome le dukɔa ƒe nuƒleƒe ƒe dɔbiagbalẽviwo me le Sudan me alo akpɔ asitsatsa ƒe mɔnukpɔkpɔwo gome la, nyatakakadzraɖoƒe sia na nyatakaka tsitotsito. Taflatse de dzesii be nyatakakadzraɖoƒe siawo ƒe anyinɔnɔ kple woƒe dɔwɔwɔ ate ŋu ato vovo le ɣeyiɣi aɖe megbe.

Asitsatsa nyatakakawo biabia nyatakakadzraɖoƒewo

Asitsatsa ŋuti nyatakakawo biabia ƒe nyatakakadzraɖoƒe geɖewo li na Sudan. Wo dometɔ aɖewoe nye esi: 1. Sudan Asitsaƒe: Nyatakakadzraɖoƒe sia naa dɔwɔna vovovo siwo ku ɖe asitsatsa le Sudan ŋu, siwo dometɔ aɖewoe nye asitsatsa ŋuti akɔntabubuwo, nusiwo wotsɔ tso duta vɛ kple esiwo wotsɔ yina duta ŋuti sewo, gadede asi ƒe mɔnukpɔkpɔwo, kple asitsanyawo ŋuti nuŋlɔɖiwo. Àte ŋu akpɔ woƒe asitsatsa ŋuti nyatakakawo ƒe akpaa le: https://www.sudantradepoint.gov.sd/ . 2. COMTRADE: COMTRADE nye Dukɔ Ƒoƒuawo ƒe dukɔwo dome asitsatsa ŋuti akɔntabubu siwo dziɖuɖua da asi ɖo kple numekuku kplɔ̃ siwo sɔ la ƒe nudzraɖoƒe. Àte ŋu adi Sudan ƒe asitsatsa ŋuti nyatakakawo ne ètia dukɔa kple ɣeyiɣi si nèdi le: https://comtrade.un.org/ . 3. Xexeame ƒe Asitsatsa ƒe Egbɔkpɔnu si Wowɔ Ðekae (WITS): WITS nye kɔmpiutadziɖoɖo aɖe si Xexeame ƒe Gadzraɖoƒegã wɔ si na be ezãlawo te ŋu kua dukɔwo dome adzɔnuwo ƒe asitsatsa ƒe sisi me to nɔnɔmetata kple anyigbatata siwo me woɖea nɔnɔmetatawo le dzi alo wɔa nyatakaka gbogbo aɖewo ƒe kɔpi hena numekuku. Àteŋu akpɔ woƒe nyatakakadzraɖoƒea ne ètia "Sudan" abe dukɔ ene le didiƒe le axa sia dzi: https://wits.worldbank.org/ . 4. Dukɔwo Dome Asitsaƒe (ITC): ITC naa asi me dzodzro ƒe dɔwɔnu siwo dometɔ aɖewoe nye nusiwo woate ŋu atsɔ ayi duta ƒe dodokpɔ, asi ŋuti nyatakaka kpuiwo, kple adzɔnuwo ŋuti numekukuwo be woakpe ɖe asitsalawo ŋu woawɔ nyametsotso siwo ŋu wonya nu tsoe le dukɔwo dome asiwo me. Woƒe nyatakakadzraɖoƒea na mɔnukpɔkpɔ be woakpɔ dɔwɔnu vovovo siwo ku ɖe Sudan ƒe asitsatsa ƒe dɔwɔnawo ŋu le: https://www.intracen.org/marketanalysis Taflatse de dzesii be nyatakakadzraɖoƒe siawo dometɔ aɖewo ate ŋu abia be woaŋlɔ ŋkɔ alo awɔ nudɔdɔ hafi axɔ nyatakaka tsitotsito alo nyatakakadzraɖoƒe aɖewo siwo gbɔ nyatakaka vevi siwo li na amewo be woazã femaxee ŋu.

B2b ƒe nuƒolanɔƒewo

B2B-mɔ̃ aɖewo siwo le Sudan tsɔ kpe ɖe woƒe nyatakakadzraɖoƒewo ŋue nye esi: 1. Sudan B2B Asitsaƒe - www.sudanb2bmarketplace.com Nuƒolanɔƒe sia doa ka kple nuƒlelawo kple nudzralawo le dɔwɔƒe vovovowo, siwo dometɔ aɖewoe nye agbledede, adzɔnuwo wɔwɔ, kple lãmesẽnyawo gbɔ kpɔkpɔ. 2. SudanAsitsatsa ƒe Dɔwɔƒe - www.sudantradenet.com SudanTradeNet nye internet dzi mɔnu si naa asitsatsa nɔa bɔbɔe le dɔwɔƒewo dome le Sudan to fexexe ƒe mɔnu siwo le dedie kple ɖoɖowɔwɔ ƒe kpekpeɖeŋu nana me. 3. Afrika ƒe Asitsanyawo - sudan.afribiz.info Africa Business Pages nye asitsanyawo ƒe nyatakakadzraɖoƒe si me kɔ nyuie le Sudan. Enaa mɔnu aɖe si dzi woato awɔ B2B kadodo kple asitsatsa dodo ɖe ŋgɔ. 4. Asitsaha ƒe Dɔdzikpɔla - www.asitsatsa.com/sudan TradeBoss ƒe taɖodzinue nye be yeatsɔ nutoa me dɔwɔƒewo aɖo kadodo me kple xexeame katã ƒe hadɔwɔlawo, ana asitsatsa ƒe mɔnukpɔkpɔwo le akpa vovovowo abe xɔtutu, elektrɔnikmɔ̃wo, kple avɔlɔ̃nuwo ene me. 5. Afrikta - afrikta.com/sudan-nudzraɖoƒe Afrikta naa dɔwɔƒe siwo le dɔ wɔm le Sudan le dɔwɔƒe vovovowo abe agbledede, tomenukuƒewo, ŋusẽ, tsaɖiɖi, kple mɔ̃ɖaŋununya me ƒe ŋkɔwo. 6. eTender.gov.sd/en eTender nye dziɖuɖua ƒe nuƒleƒe ƒe mɔnu si dziɖuɖua da asi ɖo na dɔbiagbalẽviwo kple dɔbiagbalẽvi siwo woɖo ɖe asitsaha siwo le didim be yewoana adzɔnuwo alo dɔwɔnawo dziɖuɖudɔwɔƒewo le Sudan. 7. Biznutoa me tɔwo – www.bizcommunity.africa/sd/196.html Bizcommunity naa nyadzɔdzɔ yeye siwo ku ɖe asitsatsa ƒe dɔwɔnawo ŋu kpakple dɔwɔƒe siwo le dɔ wɔm le dukɔa ƒe dɔwɔƒewo ƒe ŋkɔwo ƒe ŋkɔwo. Taflatse de dzesii be mɔ̃ siawo dometɔ aɖewo ate ŋu anye nuto aɖewo koŋ tɔ alo woƒe nunanawo seɖoƒe li na le B2B teƒe si le Sudan la me. Wokafui be nàdzro nyatakakadzraɖoƒe ɖesiaɖe me ɖekaɖeka hena nyatakaka bubuwo tso dɔ siwo li siwo wowɔna ŋu.
//