TogTok

Nkatsakanyo wa Tiko
Mali ya Rixaka
Ntsengo wa ku Cincana
Tiholideyi ta Nkoka
Xiyimo xa Mabindzu ya le Handle
Vuswikoti bya Nhluvukiso wa Makete
Switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa emakete
Swihlawulekisi swa vaxavi na taboo
Endlelo ra vulawuri bya khastomo
Tipholisi ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe
Tipholisi ta xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe
Switifikheti leswi lavekaka ku rhumela ematikweni mambe
Vutleketli lebyi ringanyetiweke
Tichannel ta nhluvukiso wa vaxavi

Sudan, leyi tiviwaka ximfumo tanihi Riphabliki ra Sudan, i tiko leri kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika. Yi avelana mindzilakano ya yona na matiko yo hlaya, kukatsa na Egypt en’walungwini, Ethiopia na Eritrea evuxeni, South Sudan e dzongeni, Central African Republic edzonga vupela dyambu, Chad evupela dyambu na Libya en’walungu vupela dyambu. Leswi tiko ra Sudan ri nga ni vaaki vo tlula 40 wa timiliyoni, i rin’wana ra matiko lamakulu eAfrika. Doroba-nkulu ra yona i Khartoum. Tiko leri rina matimu yo fuwa lawa yanga sungula eka magidi ya malembe naswona khale akuri kaya ra nhluvuko wa khale wofana na Kush na Nubia. Sudan rina tinxaka tohambana hambana leti vulavulaka tindzimi tohambana hambana kukatsa na Arabic na tindzimi to hlaya ta ndzhavuko ta Afrika tofana na Nubian, Beja, Fur na Dinka exikarhi ka tin’wana. Islam yi endliwa ngopfu hi kwalomu ka 97% wa vaaki va yona. Ikhonomi ya tiko yi titshege ngopfu hi vurimi laha swibyariwa leswikulu kunga vuhumelerisi bya cotton na vurimi bya oilseeds xikan’we na swibyariwa swin’wana swa cash swofana na sesame seeds. Ku engetela kwalaho, Sudan yi na vuhlayiselo bya oyili lebyikulu lebyi hoxaka xandla swinene eka ku tumbuluxiwa ka yona ka mali. Hi tlhelo ra tipolitiki, Sudan yi langutane na mintlhontlho yo hambana eka matimu ya yona hinkwawo ku katsa na timholovo exikarhi ka tinxaka to hambana xikan’we na timholovo exikarhi ka swifundzha endzeni ka tiko hi roxe. Emalembeni ya sweswinyana hambi leswi ku vile na matshalatshala yo fikelela ntshamiseko hi ku tirhisa mintwanano ya ku rhula Sudan yi tinyungubyisa hi tindzhawu to hambana hambana ta ntumbuluko leti hambanaka kusuka eka mananga eka swiphemu swale n’walungwini kufana na mananga ya Sahara lawa ya hangalakaka kuya fika eka swintshabyana swa Lwandle ro Tshwuka kasi mativa yo nona ya lawula tindzhawu tale xikarhi etlhelo ka milambu ya Nile na Atbara laha vurimi byi humelelaka kona. Hi ku gimeta,Sudan ri tshama ri ri tiko leri tsakisaka hikwalaho ka nkoka wa rona wa matimu,ku hambana ka mindhavuko,vuswikoti bya ikhonomi,na ndhawu ya tipolitiki leyi tlhontlhaka.Yi kombisa mintlhontlho leyimbirhi leyi langutaneke na matiko lama hluvukaka emisaveni hinkwayo kambe yi tlhela yi khoma vuswikoti lebyikulu bya ku kula & nhluvukiso eka swiyenge swo hambana ku fana na vurimi, vupfhumba,na ku lavisisa switirhisiwa swa ntumbuluko

Sudan i tiko leri kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika. Mali ya ximfumo leyi tirhisiwaka eSudan i Sudanese Pound (SDG). Pound yin’we ya le Sudan yi avanyisiwile hi 100 wa Piastres. Ku sukela loko ri ntshunxekile eka vulawuri bya vukoloni bya Britain hi 1956, tiko ra Sudan ri ve ni swiphiqo swo hambana-hambana swa ikhonomi ni ku nga tshamiseki. Hikwalaho ka sweswo, nkoka wa Sudanese Pound wu ve ehansi ka ku cinca-cinca lokukulu eka malembe lawa ya hundzeke. Eka minkarhi ya sweswinyana, ikhonomi ya Sudan yi langutane ni mintshikilelo ya inflexini ni swiphiqo swin’wana swa ikhonomi leyikulu. Ntsengo wa ku cincana wa Sudanese Pound wu hambana swinene eka timakete ta ximfumo na ta vantima. Hi matshalatshala yo tiyisisa mali ya yona, Bangi ya le Xikarhi ya Sudan yi tirhisile magoza yo hlayanyana yo fana na vulawuri bya mpimo wa ku cincana na vulawuri bya vuhlayiselo bya le handle. Swi fanele ku xiyiwa leswaku hikwalaho ka swiendlakalo swa tipolitiki na timhaka ta ikhonomi, ku vile na minkarhi leyi ku fikelela mali ya matiko mambe ku nga pimiwile eka vaaki lava tolovelekeke. Leswi swi endle leswaku ku va na makete wa ntima lowu hangalakeke wa timali leti nga na mimpimo ya le henhla swinene ya ku cincana leyi nga riki ya ximfumo ku tlula ya ximfumo. Hi Khotavuxika 2021, endzhaku ka tinhweti ta ku cinca ka ikhonomi loku yaka emahlweni hi mfumo wa nkarhinyana, ku katsa na ku hlanganisa mimpimo ya ku cincana na ku lawula swipfuno eka swixavisiwa swa nkoka swo fana na mafurha na koroni, Sudan yi vonile ku antswisiwa eka xiyimo xa yona xa mali. Valawuri va laha kaya va humelerile ku hunguta mimpimo ya inflexini loko va ri karhi va tiyisisa ku cincana ka matiko mambe loko ku pimanisiwa na timali tin’wana letikulu. Hambiswiritano, i swa nkoka ku tshama u ri karhi u tivisiwa hi swiendlakalo swa sweswi tanihileswi swiyimo mayelana na timali swi nga cincaka hi xihatla hikwalaho ka swilo swo hambana swo fana na nhluvukiso wa tipolitiki kumbe swiyimo swa ikhonomi ya misava hinkwayo. Hi ku angarhela, hambileswi matshalatshala ya endliwaka hi valawuri ku lulamisa mintlhontlho leyi fambelanaka na mali eSudan, swi tshama swi ri swa nkoka eka vanhu kumbe mabindzu lama tirhaka endzeni kumbe lama tirhanaka na mabindzu ya swa timali ya Sudan ku langutisisa swinene ku cinca-cinca ka mimpimo ya ku cincana na ku tshama va ri karhi va tivisiwa hi milawu yihi kumbe yihi leyi faneleke kumbe tipholisi leti nga ku khumba migingiriko ya vona ya swa timali endzeni ka tiko.

Mali ya ximfumo ya Sudan i Sudanese pound (SDG). Loko ku ri mimpimo ya ku cincana leyi ringanyetiweke ya ponto ya Sudan loko yi pimanisiwa na timali letikulu ta misava, hi leti tinhlayo tin’wana to angarhela (ku sukela hi September 2021 - mimpimo yi nga ha hambana): - USD (Dolara ya Amerika): 1 SDG ≈ 0.022 USD - EUR (Euro): 1 SDG ≈ 0.019 EUR - GBP (Ponto ya le Britain): 1 SDG ≈ 0.016 GBP - JPY (Yen ya Xijapani): 1 SDG ≈ 2.38 JPY - CNY (Yuan ya Xichayina Renminbi): 1 SDG ≈ 0.145 CNY Hi kombela u xiya leswaku mimpimo ya ku cincana yi cinca-cinca nkarhi na nkarhi hikwalaho ka swilo swo hambana swo fana na swiyimo swa makete na swiendlakalo swa ikhonomi, hikwalaho swi tshama swi ri swinene ku kambela na swihlovo leswi tshembekaka kumbe swivandla swa timali ku kuma mimpimo ya nkarhi wa sweswi swinene u nga si endla ku cincana kwihi na kwihi ka mali.

Sudan, tiko leri nga ni mindhavuko yo hambana-hambana eAfrika, ri tlangela tiholideyi to hlayanyana ta nkoka lembe hinkwaro. Yin’wana ya minkhuvo ya nkoka leyi tlangeriwaka eSudan i Siku ra Ntshunxeko. Siku ra ntshunxeko ri tlangeriwa hi ti 1 ta Ndzhati ku tsundzuka ntshunxeko wa Sudan eka vulawuri bya Britain-Egypt. Holideyi leyi ya tiko yi fungha siku leri Sudan ri veke tiko leri tiyimeleke ximfumo hi 1956. Minkhuvo leyi yi katsa minkhuvo yo hambana-hambana ni swiendlakalo leswi khomeriwaka etikweni hinkwaro. Vanhu va le Sudan va hlengeletana ku xixima ku lwela ka vona ka matimu ka ntshunxeko na ntshunxeko. Mintlangu ya ndhavuko, tiparade ni ku macha ka ku rhandza tiko swi tolovelekile hi nkarhi lowu. Switarata swi khavisiwe hi mijeko, mijeko ni swikhaviso leswi fanekiselaka vun’we bya tiko ni ku tinyungubyisa. Holideyi yin’wana leyi tivekaka leyi tlangeriwaka e Sudan i Eid al-Fitr, leyi fungha ku hela ka Ramadan – nkarhi wa nhweti hinkwayo wa ku titsona swakudya eka Mamoslem. Nkhuvo lowu wu hlanganisa mindyangu na vanghana loko va ri karhi va joyina swikhongelo swa nhlengeletano emosque leswi landzeriwaka hi ku dya swakudya swo hlawuleka swa ndhavuko. Eid al-Adha i nkhuvo wun’wana wa nkoka lowu tlangeriwaka hi Mamoslem ya le Sudan. Nakambe yi tiviwa tani hi Nkhuvo wa Gandzelo, yi tsundzuka ku tiyimisela ka Muprofeta Ibrahim ku endla gandzelo hi n’wana wa yena tani hi xiendlo xo yingisa Xikwembu a nga si siviwa hi khuna hi nkarhi wo hetelela. Mindyangu yi hlangana leswaku yi khongela, yi avelana swakudya ni varhandziwa, yi hangalasa nyama eka lava nga riki na nkateko ni ku cincana tinyiko. Ku tlula kwalaho, Khisimusi yi xiximiwa exikarhi ka Vakreste eSudan hinkwaro tanihi nkhuvo wa nkoka wa vukhongeri lowu tlangelaka ku velekiwa ka Yesu Kreste. Hambileswi Vakreste va vumbeke ntlawa wutsongo exikarhi ka vaaki vo tala va Mamoslem va le Sudan, Khisimusi yi tshama yi ri yin’wana ya tiholideyi ta vona leti va ti tsakelaka swinene leti funghiweke hi minhlangano ya kereke, . tinsimu ta tinsimu, . swikhaviso, . ni ku cincana tinyiko exikarhi ka swirho swa ndyangu. Minkhuvo leyi yi tlanga xiave xa nkoka eku tlakuseni ka ku hambana ka mindhavuko loko yi ri karhi yi kurisa vun’we exikarhi ka miganga yo hambana ya vukhongeri endzeni ka Sudan.

Sudan, leyi kumekaka eN’walungu-vuxa bya Afrika, i tiko ra vurimi leri nga na ikhonomi leyi hluvukaka. Tiko ri na sisiteme ya ikhonomi leyi pfanganisiweke leyi katsaka vupulani bya le xikarhi na nxavo wa makete. Xiyimo xa mabindzu xa Sudan xi kuceteriwa hi swilo swo hambana-hambana swo tanihi rifuwo ra rona, swilo leswi endliweke hi vurimi ni ndhawu ya tipolitiki. Sudan ri ni swilo swa ntumbuluko swo tanihi petroliyamu, nsuku, nsimbi, silivhere ni koporo. Switirhisiwa leswi swi tlanga xiave lexikulu eka mali leyi nghenaka ya tiko eka ku xaviseriwa matiko mambe. Vatirhisani lavakulu va Sudan lava xavisaka petroliyamu i China na India. Vurimi byi hoxa xandla swinene eka ikhonomi ya Sudan. Tiko leri ri tiveka hi ku xavisa khotoni, mbewu ya sesame, gum arabic (xiaki xa nkoka lexi tirhisiwaka eka tiindasitiri ta swakudya na mirhi), swifuwo (ku katsa na tihomu na tinyimpfu), timanga, mavele ya sorghum (leyi tirhisiwaka ku dya swakudya) na swiluva swa hibiscus ( yi tirhisiwa eku humeseni ka tiya ya swimilana). Hambiswiritano, i swa nkoka ku xiya leswaku Sudan yi langutane na mintlhontlho eka mabindzu hikwalaho ka ku nga tshamiseki ka tipolitiki na timholovo eka malembe lawa ya hundzeke. Matiko man’wana ya veke swipimelo swa mabindzu eSudan hikwalaho ka ku vilela hi ku tlula timfanelo ta ximunhu kumbe ku seketela vutherorisi. Ntshunxeko wa Sudan Dzonga hi 2011 na wona wu vile na nkucetelo eka ku cinca ka mabindzu ya matiko lawa hamambirhi. Loko Sudan Dzonga ri kume vulawuri eka tindhawu to tala ta oyili endzhaku ko kuma ntshunxeko eka Sudan; hambiswiritano, ya ha titshege hi muakelani wa yona eka switirhisiwa swa tiphayiphi xikan’we na ku fikelela makete wa matiko ya misava. Ku nga khathariseki mintlhontlho leyi, matshalatshala ya endliwa ku antswisa swiyimo swa ikhonomi hi ku hambanyisa ku xaviseriwa matiko mambe ku tlula ku titshega hi oyili. Mfumo wu tirhisile tipholisi leti kongomisiweke eka ku ndlandlamuxa tisekithara leti nga riki ta oyili to fana na vurimi kumbe tiindasitiri ta vumaki loko wu ri karhi wu ringeta ku koka rinoko ra vuvekisi bya le handle. Hi ku gimeta, ikhonomi ya tiko leyi hlanganisiweke na switirhisiwa swa yona swa ntumbuluko leswi fuweke swi tisa minkarhi ya ku kula eka mabindzu na misava loko ku va na ku rhula; hambiswiritano,vuyelo lebyi nga heriki bya ku nga tshamiseki ka tipolitiki byi tshama byi ri swihinga eka ku lemuka vuswikoti bya byona lebyi heleleke

Sudan, leyi kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika, yi na vuswikoti lebyikulu byo hluvukisa makete wa yona wa mabindzu ya le handle. Hambileswi ri langutaneke ni mintlhontlho yo hambana-hambana, yo tanihi ku nga tshamiseki ka tipolitiki ni ikhonomi leyi karhataka, Sudan ri tinyungubyisa hi swilo swo hlayanyana leswi hoxaka xandla eka ntshembo wa rona wa mabindzu. Xo sungula, Sudan yi vuyeriwa eka ndhawu ya yona ya ntivo-misava ya maqhinga eka ku hlangana ka tindlela ta Afrika na Middle East. Ndzhawu leyi yiyi veka tani hi nyangwa wa mabindzu exikarhi ka swifundzha leswi swimbirhi. Hi ku antswisiwa ka switirhisiwa swa vutleketli na vuhlanganisi hi ku tirhisa tinetiweki ta magondzo na swikepe, Sudan yi nga olovisa ku fambafamba loku nga na swiphiqo ka nhundzu laha kaya na le matikweni ya misava. Xa vumbirhi, switirhisiwa swa ntumbuluko leswi fuweke swa Sudan swi tumbuluxa swivandlanene swa ku kula loku kongomisiwaka hi ku xaviseriwa matiko mambe. Tiko leri ri ni vuhlayiselo lebyikulu bya timinerali to tanihi nsuku, koporo, chromite ni uranium. Ku engetela kwalano, yitiveka hiku humelerisa swixavisiwa swa vurimi swofana na cotton, sesame seeds, gum arabic, switirhisiwa swa swifuwo na swin’wana. Switirhisiwa leswi swi nyika masungulo yo tiya eka Sudan ku hambanyisa swixavisiwa swa yona ku tlula ku titshega hi oyili na ku koka rinoko ra vuvekisi bya le handle eka tisekithara to hambana. Ku ya emahlweni,vaaki vo tala va Sudan va humesa makete wa laha kaya lowu kokaka rinoko lowu nga nyikaka swivandlanene swa ku ndlandlamuxiwa eka mabindzu ya le matikweni mambe. Ku na vuswikoti endzeni ka swiyenge swo fana na vuhlanganisi bya riqingho , vumaki , vurimi , eneji leyi pfuxetiwaka exikarhi ka swin’wana .Hi ku kongomisa eka xisekelo xa vatirhisi va laha kaya loko va ri karhi va namarhela leswi va swi tsakelaka swi nga endla leswaku ku va na ku tlakuka ka mali yo xavisa hi ku famba ka nkarhi. Ku tlula kwalaho,ku cinca ka sweswinyana ka tipolitiki eSudan ku katsa na ku cinca ku ya eka mfumo wa vaaki swi pfuxe ku tsakela ku suka eka vatirhisani va matiko ya misava.Ku olovisiwa ka swipimelo swa ikhonomi eka tiindasitiri leti hlawuriweke swi tumbuluxa ndhawu ya ntirhisano lowu engetelekeke na matiko man’wana Hambiswiritano,i swa nkoka ku xiya leswaku ku na mintlhontlho yo tala leyi sivelaka ku tirhisiwa lokunene ka vuswikoti lebyi.Ntlhontlho wun’wana wa nkoka wu katsa swihinga swa vukorhokeri,xibalo xo tala,swihinga swa tihakelo.Ehenhla,vuyelo lebyi nga heriki bya tinyimpi leti hlomeke byi khumba switirhisiwa swa vutleketli hi ndlela yoleyo ku endla mabindzu yo tsemakanya matiko swi tika swinene Hi ku gimeta,makete wa mabindzu ya le handle wa Sudan wu na vuswikoti lebyi nga tirhisiwangiki lebyi yimeleke ku pfuriwa.Hi matshalatshala lama ringaneke lama kongomisiweke eka ku antswisa ntshamiseko,ku cinca ka tipolitiki,ku olovisa milawu ya mabindzu & tipholisi leti kongomisiweke ngopfu eka makete lowu pfulekeke;Sudan yi nga ti veka nakambe tanihi ndhawu yo koka rinoko ku nga ri ya laha kaya ntsena kambe nakambe vuvekisi bya matiko ya misava na mabindzu.

Loko swita eka ku hlawula switirhisiwa leswaku swita rhumeriwa e Sudan, swina nkoka ku tekela enhlokweni xilaveko xa makete wa tiko na leswi switsakelaka. Hi leswi swiyenge swin’wana swa swikumiwa leswi dumeke leswi nga na vuswikoti byo humelela eka makete wa mabindzu ya le handle wa Sudan. 1. Switirhisiwa swa Vurimi: Sudan rina ikhonomi ya vurimi ngopfu, leswi endlaka leswaku switirhisiwa leswi fambelanaka na vurimi swiva na xilaveko xale henhla. Leswi swikatsa swibyariwa swofana na sorghum, gum arabic, sesame seeds, na cotton. 2. Swakudya Ni Swinwiwa: Leswi ku nga ni vaaki vo tala ni mindhavuko leyi fuweke, swilo swa swakudya swi nga vuyerisa swinene. Swilo leswikulu swofana na rhayisi, vuswa bya koroni, mafurha yo sweka, swipayisisi (swofana na cumin), matluka ya tiya, na swilo leswinga emathinini swina xilaveko lexi nga cincekiki. 3. Swilo swa le Kaya: Switirhisiwa swa vatirhisi leswi nga durhiki swi tshama swi ri swa nkoka swinene ematikweni lama hluvukaka ku fana na Sudan. Switirhisiwa swofana na switirhisiwa swale khixini (blenders/juicers), switirhisiwa swa plastiki (swibye/switirhisiwa swo sweka), swiambalo (tithawula/bedsheets), na switirhisiwa swo basisa swinga endla kahle. 4. Switirhisiwa swo Aka: Nhluvukiso wa switirhisiwa wu le ku tlakukeni eSudan hikwalaho ka ku andza ka ku tshama emadorobeni. Switirhisiwa swo aka swofana na semende, ti steel bars/wires/meshes/rebars/switirhisiwa swa xitolo/switirhisiwa swo hlambela/tiphayiphi swinyika vuswikoti lebyikulu. 5. Switirhisiwa swa Nkhathalelo wa Rihanyo: Ku na ku lemuka loku kulaka ka xilaveko xa switirhisiwa swa nhlayiso wa rihanyo leswi antswisiweke na switirhisiwa etikweni hinkwaro. Switirhisiwa swa vutshunguri/switirhisiwa/mphakelo leswi fambelanaka na vukamberi (e.g., ti thermometers/swilanguteri swa nsusumeto wa ngati) kumbe maendlelo lamantsongo ya nga tekeriwa enhlokweni. 6. Switirhisiwa swa Eneji leyi Pfuxetiwaka: Hi ku vonakala ko tala ka dyambu lembe hinkwaro,tiphaneleni ta dyambu,swihisi swa mati swa dyambu,na swintshuxo swin’wana swa eneji ya rihlaza swi kuma ku koka rinoko endzeni ka sekithara ya eneji ya Sudan 7.Artisanal Products:Sudan yina ndzhavuko lowu fuweke laha mintirho ya mavoko ya ndzhavuko yinga ya nkoka swinene.Swikombiso swikatsa mabasikiti lawa ya lukiweke hi mavoko,ti palm leaf mats,pottery,copperware,na swilo swa dzovo.Matsalwa lawa yana kutsakisa ka laha kaya xikan’we na vuswikoti byo rhumeriwa ematikweni mambe. Ku tiyisisa leswaku ku hlawuriwa ka swikumiwa ku humelela,i swa nkoka swinene ku endla ndzavisiso wa makete na nxopaxopo. Ku kambela xilaveko xa makete wa laha kaya,matimba yo xava,mphikizano,na swilo swa ikhonomi swi ta pfuna swinene eku endleni ka swiboho leswi nga na vutivi. Switlhela switsundzuxiwa ku tirhisana na vaxavisi va laha kaya lava tshembekaka kumbe vayimeri lava tivaka kahle eka makete wa Sudan eka ku nghena ka swikumiwa leswinga na swiphiqo.

Sudan i tiko leri kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika. Yi tiveka hi vaaki va yona vo hambana-hambana, ndzhaka ya ndhavuko leyi fuweke ni tindhawu to saseka. Hi leswi swihlawulekisi swin’wana swa vaxavi va le Sudan na swipimelo swa ndhavuko leswi u faneleke ku swi xiya: 1. Ntumbuluko wo amukela vaendzi: Hi ntolovelo vanhu va le Sudan va kufumela naswona va amukela vaendzi. Va teka malwandla swi ri swa nkoka naswona hakanyingi va endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka ku endla leswaku vaendzi va titwa va ntshunxekile. 2. Ntlhaveko wo tiya wa Vaaki: Vaaki va tlanga xiave xa nkoka eka ndhavuko wa le Sudan, naswona swiboho swi tala ku endliwa hi vun’we ku nga ri hi munhu hi xiyexe. Hikwalaho, ku aka vuxaka na varhangeri va vaaki kumbe vanhu lava nga na nkucetelo swi nga va swa nkoka eka vuhlanganisi bya mabindzu lebyi humelelaka. 3. Ku Xixima Vakulu: Vanhu va le Sudan va teka ku xixima vakulu ni swirho leswikulu swa vaaki swi ri swa nkoka swinene. I swa nkoka ku kombisa xichavo, ngopfu-ngopfu loko u vulavula ni vanhu lava dyuhaleke hi nkarhi wa minhlangano ya mabindzu kumbe minhlangano ya ntshamisano. 4. Mindhavuko ya Vuislem: Sudan ngopfu-ngopfu i Mamoslem, hikwalaho i swa nkoka ku twisisa ni ku xixima mikhuva ya Vuislem loko u ri karhi u fambisa bindzu etikweni. Leswi swi katsa ku tsundzuka milawu ya maambalelo (vavasati va fanele va funengeta tinhloko), ku papalata ku hlela minhlangano hi minkarhi ya xikhongelo ni ku papalata ku nwa byala. 5. Mintirho ya Rimbewu: Mintirho ya rimbewu eSudan i ya ndhavuko swinene laha vavanuna va talaka ku khoma swiyimo swa vulawuri endzeni ka vaaki naswona swivumbeko swa ndyangu hi ntolovelo swi ri swa vupatriyarka hi ntumbuluko. 6. Ku yirisiwa ka ku amukela vaendzi: Eka ndhavuko wa le Sudan, i ntolovelo ku nyikela swakudya kumbe swakunwa tanihi xikombiso xa ku amukela vaendzi loko u endzela ekaya ra munhu kumbe ehofisini. Ku amukela nyiko hi musa swi kombisa xichavo eka muhaxi wa wena. 7.Tinhlokomhaka ta Taboo: Papalata ku burisana hi tinhlokomhaka leti nga na vuxiyaxiya to fana na vukhongeri (handle ka loko swi laveka), tipolitiki (ngopfungopfu leti fambelanaka na timholovo ta le ndzeni), kumbe ku sola mikhuva ya ndhawu tani hi leswi swi nga tekiwa tani hi leswi nga xiximiki kumbe leswi khunguvanyisaka. 8.Hlonipha ku tlangela Ramadan: Hi nhweti yo kwetsima ya Ramadan, ku titsona swakudya ku sukela loko dyambu ri huma ku fikela loko dyambu ri pela i mukhuva wa nkoka wa vukhongeri eka Mamoslem ya le Sudan (ku nga katsiwi lava nga na timhaka ta rihanyo). Swikahle kuva unga dyi/nwi erivaleni hi nkarhi lowu naswona u kombisa ku twisisa eka lava va titsonaka swakudya. 9. Ku khomana hi mavoko: Eka swiyimo swa ximfumo, ku khomana hi mavoko loku tiyeke i ku xeweta loku tolovelekeke exikarhi ka vanhu va rimbewu rin’we. Hambiswiritano, i swa nkoka ku xiya leswaku rimbewu leri hambaneke ri nga ha sungula ku hlangana emirini handle ka loko va ri swirho swa ndyangu leswi nga ekusuhi. 10. Ku hlayisa nkarhi: Hambileswi ndhavuko wa le Sudan hi ntolovelo wu nga ni ndlela yo ntshunxeka swinene yo hlayisa nkarhi, swa ha antswa ku va hi nkarhi eka minhlangano ya mabindzu kumbe ku thoriwa tanihi xikombiso xo xixima vatirhi-kuloni. Tsundzuka, nkatsakanyo lowu wu nyika vutivi byo angarhela eka swihlawulekisi swa vaxavi va le Sudan na swipimelo. Minkarhi hinkwayo swa hlohleteriwa ku endla ndzavisiso lowu engetelekeke na ku cinca mahanyelo ya wena hi ku ya hi wona loko u tirhisana na vanhu vo huma eka mindhavuko yo hambana.

Sudan, leyi tiviwaka ximfumo tanihi Riphabliki ra Sudan, i tiko leri kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika. Hi ndlela yaleyo, yi simekile milawu ya mikhuva na vuhlapfa ku tiyisisa vulawuri na vufambisi bya mindzilakano lebyi tirhaka. Sisiteme ya vulawuri bya swibalo ya le Sudan yi kongomisa eka ku lawula ku nghenisiwa na ku rhumeriwa ka nhundzu. Yi kongomisa eka ku hlayisa vuhlayiseki bya tiko, ku sirhelela rihanyo ra vaaki, ku sindzisa tipholisi ta mabindzu, na ku sivela migingiriko leyi nga riki enawini yo fana na ku ngungumerisa. Loko va fika kumbe ku suka eka swikepe swo nghena swa le Sudan (swihambukelo swa swihahampfhuka, swikepe swa le lwandle), vafambi va boheka ku hundza eka maendlelo ya vuhlapfa na ku humesa matsalwa lama lavekaka yo fana na mapasi na tivhisa. Hi leti tinhla tin’wana ta nkoka leti u faneleke u ti kambisisa loko u tirhana ni mikhuva ya le Sudan: 1. Matsalwa ya Maendzo: Tiyisisa leswaku u na pasi leri tirhaka leri nga sala ku tirha tinhweti ta tsevu ku sukela siku ro nghena eSudan. Ku engetela eka vhisa loko swi fanerile. 2. Swilo leswi siveleriweke: Tiva swilo leswi yirisiweke kumbe leswi siveleriweke leswi nga nghenisiwiki eSudan. Leswi swi nga ha katsa swibamu, swidzidziharisi, swilo swa vuxisi, swilo leswi thyakeke, tibuku ta vukhongeri leti kunguhatiweke ku hangalasiwa, swakudya swo karhi handle ka mpfumelelo wa le mahlweni kumbe tilayisense leti humaka eka valawuri lava faneleke. 3. Milawu ya Mali: Ku na swipimelo eka ntsengo wa mali ya matiko mambe leyi u nga yi tisaka kumbe ku yi humesa eSudan; tiyisisa leswaku wa twisisa milawu leyi ku papalata timhaka tihi na tihi. 4. Endlelo ro Tivisa: I swa nkoka ku tivisa hi ku kongoma swilo swihi kumbe swihi leswi hakeriwaka xibalo loko u fika eSudan kumbe u nga si suka loko ku rhumeriwa nhundzu ehandle ka tiko. 5. Mintirho na Swibalo: Twisisa leswaku swibalo na swibalo swi nga tirha eka nhundzu yo karhi leyi tisiwaka eSudan ku ya hi nkoka/xiyenge xa yona; tiyisisa leswaku u landzelela milawu leyi faneleke ya ku basisiwa lokunene hi nkarhi wa ku kamberiwa ka khastomo. 6. Swibumabumelo swa Rihanyo: Titolovete swilaveko leswi fambelanaka na rihanyo ku fana na switlhavelo leswi lavekaka ku nghena eSudan tanihilaha swi boxiweke hakona hi valawuri va ndhawu; nakambe tiyisisa leswaku a wu tisi swakudya swihi na swihi leswi yirisiweke hikwalaho ka nxungeto wa swona lowu nga vaka kona wo hangalasa mavabyi yo fana na vuvabyi bya Milenge na Nomu kumbe Xitsongwatsongwana xa Influenza ya Swinyenyana handle ka mpfumelelo lowu faneleke ku suka eka valawuri lava nga na vuswikoti ka ha ri emahlweni. Swiletelo leswi swi endleriwe ku nyika ku twisisa hi ku angarhela ka sisiteme ya vulawuri bya swibalo swa le Sudan na switsundzuxo eka vafambi. Ku kuma vuxokoxoko lebyi heleleke na bya nkarhi wa sweswi, minkarhi hinkwayo swa hlohleteriwa ku vulavurisana na vuyimeri kumbe vuyimeri bya tiko ra Sudan.

Sudan, tiko leri kumekaka eN’walungu-vuxa bya Afrika, ri na pholisi ya tihakelo ta ku nghenisa nhundzu leyi nga kona eka nhundzu ya rona. Mimpimo ya tihakelo ta ku xavisa ya hambana kuya hi xiendliwa lexi nghenisiwaka etikweni. Eka switirhisiwa swa vurimi, Sudan yi veka mpimo wa xikarhi wa tihakelo wa 35%, laha switirhisiwa swin’wana swokarhi swofana na fole na chukele swinga ehansi ka tihakelo tale henhla. Magoza lawa ya kongomisa eka ku sirhelela tiindasitiri ta vurimi ta laha kaya eka mphikizano na ku tlakusa ku tiyimela. Hi mayelana na nhundzu leyi endliweke, Sudan hi ntolovelo yi tirhisa mpimo wa xiyimo xa le henhla wa 20% eka ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe. Hambiswiritano, swilo swo karhi swo fana na mimovha swi nga langutana na tihakelo ta le henhla hikwalaho ka nkucetelo wa swona lowu nga vaka kona eka indasitiri ya laha kaya na mitirho. Ku tlula kwalaho, ku tlhela ku va ni swibalo swin’wana swo karhi leswi vekiwaka eka nhundzu yo karhi. Hi xikombiso, nhundzu ya xiyimo xa le henhla yo fana na swin’wetsin’wetsi na switirhisiwa swa elektroniki swa xiyimo xa le henhla swi hakeriwa swibalo leswi engetelekeke swa swilo leswi xavisiwaka. Leswi swi tirha tanihi mpimo wa ku tumbuluxa mali eka mfumo na ku ringeta ku lawula mahanyelo ya vatirhisi. I swa nkoka ku xiya leswaku tipholisi ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe ta Sudan ti nga cinca hi ku famba ka nkarhi hikwalaho ka swiyimo swa ikhonomi kumbe swilo leswi rhangisaka emahlweni swa mfumo. Hi ndlela yaleyo, swi tshama swiri swinene eka mabindzu kumbe vanhu lava kunguhataka ku nghenela mabindzu na Sudan ku tshama va ri karhi va pfuxetiwa hi milawu ya sweswinyana leyi vekiweke hi valawuri va swibalo va tiko. Hiku komisa, Sudan yina pholisi yohambana hambana ya xibalo xa ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe leyi simekiweke eka xiyenge xa swikumiwa kusuka eka 20% eka nhundzu yotala leyi endliweke kuya eka 35% eka switirhisiwa swa vurimi. Ku engetela kwalaho, ku tlhela ku va na swibalo swo karhi leswi vekiwaka eka swilo swa xiyimo xa le henhla swo fana na vuhlalu na switirhisiwa swa elektroniki swa xiyimo xa le henhla.

Sudan, tiko leri nga eN’walungu-vuxa bya Afrika, ri na pholisi ya xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe leyi kongomisaka eka ku lawula na ku tlakusa ikhonomi ya rona. Mfumo wa Sudan wu tirhisa magoza yo hambana ku hlengeleta mali leyi nghenaka ya xibalo eka nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Xo sungula, Sudan yi veka swibalo swa ku rhumela ematikweni mambe eka swixavisiwa swo karhi leswi rhumeriwaka ehandle ku suka etikweni. Swibalo leswi swi hakerisiwa eka switirhisiwa swokarhi swofana na petroliyamu na switirhisiwa swa migodi swofana na nsuku, silivhere, na maribye ya risima. Vaxavisi va nhundzu va fanele ku hakela phesente yo karhi ya nkoka wa nhundzu leyi tanihi swibalo loko va yi rhumela ehandle ka mindzilakano ya Sudan. Ku tlula kwalaho, Sudan ri tlhela ri tirhisa swibalo swa nkoka lowu engeteriweke (VAT) eka nhundzu yin’wana leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. VAT i xibalo xa matirhiselo lexi vekiwaka eka xiteji xin’wana na xin’wana xa vuhumelerisi na ku hangalasiwa laha nkoka wu engeteriwaka eka xiendliwa kumbe vukorhokeri. Vaxavisi va le handle va boheka ku hakela VAT eka nhundzu leyi faneleke leyi xavisiwaka emisaveni hinkwayo. Ku engetela eka swibalo swa ku rhumela ematikweni mambe na VAT, Sudan yi nga sindzisa swivumbeko swin’wana swa swibalo kumbe tihakelo ku ya hi muxaka wa swikumiwa leswi rhumeriwaka ematikweni mambe. Leswi swi nga katsa swibalo swa swilo leswi xavisiwaka kumbe tihakelo ta ntolovelo leti endleriweke ku sirhelela tiindasitiri ta laha kaya hi ku veka swibalo swa le henhla eka swilo leswi nga ta siva leswi humaka ematikweni mambe. Hambiswiritano, swi fanele ku xiyiwa leswaku tipholisi ta xibalo ti nga cinca hi ku famba ka nkarhi hikwalaho ka ku nga tshamiseki ka tipolitiki kumbe ku cinca ka swiyimo swa ikhonomi eSudan. Ku kuma vuxokoxoko lebyi kongomeke mayelana na milawu ya sweswi ya xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe eSudan, swa antswa leswaku vaxavisi va le handle va burisana na valawuri va mfumo lava faneleke kumbe vatsundzuxi va xiphurofexinali lava tivaka kahle milawu ya mabindzu ya matiko ya misava endzeni ka tiko. Xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe xi tlanga xiave xa nkoka ematikweni yo fana na Sudan hi ku tumbuluxa mali leyi nghenaka eka matirhiselo ya mali ya mfumo loko ku ri karhi ku seketela ku kula ka tiindasitiri ta laha kaya na ku phikizana laha tikweni na ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe. Yi tlhela yi tirha tanihi xitirhisiwa xo lawula ku xaviseriwa matiko mambe hi ku ringanisela swikongomelo swa ikhonomi na ku tsakela ka vaaki.

Sudan, tiko leri kumekaka eN’walungu-vuxa bya Afrika, ri ni swilo swo hambana-hambana leswi ri swi rhumelaka ematikweni yo hambana-hambana emisaveni hinkwayo. Ku tiyisisa khwalithi na ntiyiso wa swixavisiwa leswi, Sudan ri tirhisile endlelo ra xitifikheti xa ku xaviseriwa matiko mambe. Mfumo wa Sudan wu lava leswaku vaxavisi va le handle va kuma xitifikheti xa masungulo ya nhundzu ya vona. Tsalwa leri ri tiyisisa tiko leri xiendliwa xi humaka eka rona naswona ra laveka eka ku pfumeleriwa ka customs etikweni leri xavisaka. Swi tirha tanihi vumbhoni bya leswaku nhundzu a yi endliwa ni ku endliwa eSudan. Ku engetela kwalaho, switirhisiwa swin’wana swo karhi swi nga ha lava switifikheti leswi engetelekeke. Xikombiso, swixavisiwa swa vurimi swofana na cotton kumbe sesame seeds swinga lava switifikheti swa phytosanitary ku tiyisisa leswaku swifikelela swipimelo swa matiko ya misava mayelana na switsotswana na mavabyi. Vaxavisi va switirhisiwa swa swifuwo swofana na nyama kumbe masi vafanele ku kuma switifikheti swa rihanyo ra swifuwo leswi tiyisisaka leswaku nhundzu ya vona yi hlayisekile kuva yi dyiwa. Vaxavisi va le handle va nga kuma switifikheti leswi hi ku tirhisa tiejensi to hambana ta mfumo leti nga na vutihlamuleri eka milawu ya mabindzu na indasitiri ku fana na Ministry of Trade kumbe Ministry of Agriculture. Tindzawulo leti ti tiyisisa ku landzeleriwa ka swiyimo swa matiko ya misava loko ti ri karhi ti tlakusa maendlelo ya mabindzu lama lulameke. Ku tlula kwalaho, Sudan yi tlhela yi va xiphemu xa swiyenge swa ikhonomi swa miganga swo fana na COMESA (Common Market for Eastern and Southern Africa) naswona yi na mintwanano ya mabindzu ya matiko mambirhi na matiko yo hlaya. Mintwanano leyi yi tala ku ta na sete ya yona ya milawu mayelana na matsalwa ya ku xaviseriwa matiko mambe, ku tiyisisa ku namarhela swipimelo swo karhi swa khwalithi. Emalembeni ya sweswinyana, Sudan ri vile ri tirha ku antswisa maendlelo ya rona yo rhumela ematikweni mambe hi ku endla leswaku maendlelo ya rona ya switifikheti ya xidijitali hi ku tirhisa tipulatifomo ta inthanete. Goza leri ri kongomisa eka ku engetela vukorhokeri eku kumeni ka matsalwa lama lavekaka loko ku ri karhi ku hunguta vukorhokeri lebyi fambelanaka na maphepha ya xiviri. Hiku gimeta, Sudan yi lava leswaku vaxavisi va matiko mambe va kuma switifikheti swa masungulo xikan’we na switifikheti swihi na swihi swo engetela kuya hi muxaka wa switirhisiwa leswi rhumeriwaka ematikweni mambe swofana na switifikheti swa phytosanitary kumbe switifikheti swa rihanyo ra swifuwo. Swilaveko leswi i swa nkoka swinene ku tiyisisa ku va erivaleni eka mabindzu ya matiko ya misava lama humaka eSudan loko ku ri karhi ku fikelela mimpimanyeto ya khwalithi ya misava hinkwayo.

Sudan, leyi tiviwaka ximfumo tanihi Riphabliki ra Sudan, i tiko leri kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika. Hi ndzhawu ya kwalomu ka 1.8 wa mamiliyoni ya swikwere khilomitara, Sudan i tiko ra vunharhu hi vukulu eka tikonkulu ra Afrika. Ku nga khathariseki vukulu bya rona ni ntivo-misava wo hambana-hambana, Sudan ri langutane ni mintlhontlho yo hambana-hambana loko swi ta eka switirhisiwa swa vutleketli ni swa vutleketli. Loko ku langutiwa vutleketli eSudan, i swa nkoka ku xiya leswaku tiko ri vile na ku nga tshamiseki ka tipolitiki na nyimpi ya matlhari eka malembe ya sweswinyana. Swilo leswi swi khumbe hi ndlela yo biha nhluvukiso na ku hlayisiwa ka tinetiweki ta switirhisiwa swo fana na magondzo, swiporo, swikepe, na swihahampfhuka. Eka swirhumeriwa swa matiko ya misava leswi nghenaka kumbe leswi humaka eSudan, Port Sudan yi tirha tanihi ntsindza wa nkoka wa vutleketli bya le lwandle. Yi kumeka eribuweni ra Lwandle ro Tshwuka naswona yi nyika mfikelelo eka tindlela ta nkoka ta mabindzu leti hlanganisaka Yuropa, Asia na Afrika. Hambiswiritano, hikwalaho ka vuswikoti lebyi nga nyawuriki na switirhisiwa leswi hundzeriweke hi nkarhi ePort Sudan, ku hlwela ku nga ha humelela hi minkarhi ya nhlohlorhi. Hi mayelana na vutleketli bya le magondzweni endzeni ka mindzilakano ya Sudan, ku na magondzo lamakulu lama nga na ribye lama hlanganisaka madoroba lamakulu yo fana na Khartoum (ntsindza), Port Sudan, Nyala, El Obeident.coordinate logistical operations effectively across different regions. Vukorhokeri bya ndzhwalo wa swihahampfhuka byi tlhela byi kumeka endzeni ka Sudan hi ku tirhisa swihahampfhuka swo hlayanyana swa laha kaya swo fana na Rivala ra Swihahampfhuka ra Matiko ya Misava ra Khartoum. Yi khoma swihahampfhuka swa vakhandziyi na ndzhwalo kambe yi nga langutana na swipimelo hikwalaho ka vuswikoti lebyi nga nyawuriki bya vutleketli lebyikulu bya nhundzu. Ku fambisa mintlhontlho leyi ya vutleketli hi ndlela leyinene eSudan: 1. Pulani ka ha ri emahlweni: Hi ku nyikiwa ku hlwela loku nga vaka kona kumbe ku kavanyeteka loku vangiwaka hi switirhisiwa leswi nga ringanelangiki kumbe maendlelo ya vukorhokeri hi nkarhi wa maendlelo ya ku basisiwa ka swibalo; ku va ni pulani leyi anakanyisisiweke kahle swi nga pfuna ku hunguta swiphiqo leswi nga languteriwangiki. 2. Lava vutshila bya laha kaya: Ku tirhisana na vaphakeri va vukorhokeri bya laha kaya lava nga na ntokoto wo tirha endzeni ka tiko swi nga va swa nkoka swinene eka ku fambisa maendlelo ya vukorhokeri kumbe ku lawula makhombo ya laha kaya hi ndlela leyinene. 3.Ku rhangisa vuhlanganisi: Ku hlayisa vuhlanganisi bya nkarhi na nkarhi na vakhomaxiave lava katsekaka eka netiweke ya wena ya mphakelo – vaphakeri , vafambisi , vuhlayiselo na swin’wana, swi ta olovisa matirhelo yo olova.he complexities related drips remote areas requires proper coordination among all parties involved, 4.Ku lavisisa tindlela tin’wana ta vutleketli: Loko hi nyikiwa mintlhontlho leyi nga vaka kona eka switirhisiwa swa magondzo, ku lavisisa tindlela tin’wana ta vutleketli, ku fana na ku rhwala nhundzu hi xiporo kumbe hi xihahampfhuka eka tindlela to karhi kumbe swikumiwa, swi nga tikomba swi pfuna. 5. Ku sirhelela ndzhwalo na ku hunguta makhombo: Ku tirhisa tindlela ta vulawuri bya makhombo ku fana na vuhlayiseki bya ndzindzakhombo ku hlayisa nhundzu ya wena eka mphakelo hinkwawo swa hlohleteriwa swinene. Hi ku gimeta, ndhawu ya vutleketli ya Sudan yi tisa mintlhontlho yo hlayanyana hikwalaho ka switirhisiwa leswi nga ringanelangiki na ku nga tshamiseki ka tipolitiki. Hambiswiritano, hi ku pulana hi vukheta, vutirhisani bya vutshila bya laha kaya, tindlela ta vuhlanganisi leti tirhaka, ku tirhisiwa ka tindlela tin’wana ta vutleketli laha swi lavekaka na ku tirhisa magoza yo hunguta khombo, swa koteka ku fambisa vukorhokeri bya Sudan hi ku humelela.

Minkombiso ya nkoka ya mabindzu

Sudan, leyi kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika, yi na tindlela to hlaya ta nkoka ta matiko ya misava to xava na swivandlanene swa nkombiso eka mabindzu lama lavaka ku ndlandlamuxa ku fikelela ka wona. Hi leti tin’wana leti xiyekaka: 1. Tindlela ta ku Xava ka Matiko ya Misava: a) Vulawuri bya ku Xava bya Sudan: Ejensi ya mfumo leyi nga na vutihlamuleri byo xava nhundzu na vukorhokeri eka vukorhokeri byo hambana na swiyenge swa mfumo. b) Nhlangano wa Matiko (UN): Sudan i muamukeri lonkulu wa mpfuneto wa UN na minongonoko ya nhluvukiso, yi nyika swivandlanene eka vaphakeri ku bida eka tikontiraka hi ku tirhisa tiejensi ta UN to fana na Nongonoko wa Nhluvukiso wa Nhlangano wa Matiko (UNDP) kumbe Nongonoko wa Swakudya wa Misava (WFP). c) Minhlangano leyi nga riki ya Mfumo (NGO): TiNGO to hlayanyana ti tirha eSudan, ti nyika mpfuneto eka swiyenge hinkwaswo swo fana na rihanyo, dyondzo, vurimi, na switirhisiwa. Tinhlengeletano leti ti tala ku va na swilaveko swa ku xava leswi nga vaka swivandlanene swa bindzu. 2. Minkombiso: . a) Khartoum International Fair: Xiendlakalo lexi xa lembe na lembe lexi khomeriwaka eKhartoum i xin’wana xa minkombiso leyikulu ya le Sudan leyi katsaka swiyenge swo hambana ku fana na vurimi, vumaki, thekinoloji, eneji, ku aka, na swin’wana. Yi koka rinoko ra vakombisa va laha kaya na va matiko ya misava. b) Nkombiso wa Vurimi wa Sudan: Ku kongomisa ngopfu eka sekithara ya vurimi - xiphemu xa nkoka xa ikhonomi ya Sudan - nkombiso lowu wu nyika nkarhi eka tikhamphani leti katsekaka eka michini ya vurimi, thekinoloji, mbewu/manyoro ku kombisa swikumiwa swa tona. c) Nkombiso wa Matiko ya Misava wa Sudan wa ku Paka & Ku Gandlisa: Xiendlakalo lexi xi kombisa swintshuxo swa ku paka eka tiindasitiri hinkwato to fana na tikhamphani to lulamisa/ku paka swakudya kumbe mabindzu yo kandziyisa lama kongomisaka ku nghena eka makete. Minkombiso leyi a yi nyiki ntsena ndlela yo kombisa swikumiwa kambe yi tlhela yi tirha tanihi tipulatifomo to endla vuxaka na vakhomaxiave va nkoka ku suka eka mihlangano ya mfumo/vutirheli kumbe tiklayenti/vatirhisani lava nga ta va kona. Ku engetela kwalaho, . d) Tiforamu/Tikhonferense ta Mabindzu: Tiforamu/tikhonferense to hambana ta mabindzu ti hleriwa lembe hinkwaro hi tinhlengeletano to fana na tikhamphani ta mabindzu kumbe mihlangano yo tlakusa mabindzu. Swiendlakalo leswi swi nyika tisexini to avelana vutivi na swivandlanene swa vuhlanganisi na vativi/tiphurofexinali ta indasitiri ku suka ematikweni yo hambana. I swa nkoka ku xiya leswaku hikwalaho ka mintlhontlho ya tipolitiki na ikhonomi leyi yaka emahlweni, ndhawu ya mabindzu ya Sudan yi nga ha tisa makhombo yo karhi. Switsundzuxiwa ku endla ndzavisiso lowu heleleke, ku tiyisisa ku landzeleriwa ka milawu na swiletelo swa laha kaya, na ku ehleketa ku nghenelela eka vatirhisani va laha kaya loko ku lavisisa swivandlanene swa mabindzu eSudan.

Tinjhini to lavisisa leti tolovelekeke

Le Sudan, ku ni tinjhini to hlayanyana leti tirhisiwaka ngopfu to lavisisa. Letikulu ti katsa: 1. Google (https://www.google.sd): Google i njhini yo lavisisa leyi dumeke swinene emisaveni hinkwayo, naswona yi tirhisiwa ngopfu na le Sudan. Yi nyika mimbuyelo ya ku lavisisa leyi heleleke na swihlawulekisi swo hambana swo fana na swifaniso, mimepe, mahungu, na swin’wana. 2. Bing (https://www.bing.com): Bing i njhini yin’wana yo lavisisa leyi tirhisiwaka ngopfu eSudan. Yi nyika mbuyelo wa ku lavisisa eka webu, ku lavisisa swifaniso, tivhidiyo, swihloko swa mahungu, na vukorhokeri byin’wana. 3. Yahoo (https://www.yahoo.com): Hambileswi yi nga hangalakangiki ku fana na Google kumbe Bing eSudan, Yahoo ya ha ri na vatirhisi vo tala etikweni. Handle ko nyika ku lavisisa ka webu hi ku angarhela ku fana na tinjhini tin’wana, yi nyika vukorhokeri bya imeyili na ku pfuxetiwa ka mahungu. 4. Yandex (https://yandex.com): Yandex i njhini yo lavisisa leyi simekiweke eRussia leyi tlhelaka yi tirha endzeni ka ndhawu ya inthanete ya Sudan leyi nyikaka ku lavisisa ka webu hi ku kandziyisa ku veka swilo swa laha kaya eka vatirhisi. 5. DuckDuckGo (https://duckduckgo.com): Eka lava va vilerisiwaka hi vuhlayiseki bya vuxokoxoko na nsirhelelo wa data loko va ri karhi va lavisisa inthanete eSudan kumbe kun’wana emisaveni hinkwayo va nga ha tsakela DuckDuckGo hikuva a yi landzelerisi vuxokoxoko bya munhu ku fana na tinjhini tin’wana letikulu to lavisisa. 6. Ask.com (http://www.ask.com): Khale a yi tiviwa tanihi Ask Jeeves before rebranding itself to Ask.com., pulatifomo leyi yi kongomisiweke eka ku hlamula swivutiso yi pfumelela vatirhisi ku vutisa swivutiso swo karhi leswi nga ta hlamuriwa hi vativi kumbe swi kumiwile eka tiwebsite leti tshembekaka leti fambelanaka na marito ya nkoka lama nghenisiweke hi vatirhisi. Leti i tin’wana ta tinjhini to lavisisa leti tirhisiwaka ngopfu eSudan; hambiswiritano, i swa nkoka ku xiya leswaku vanhu vo tala va nga ha tirhisa ngopfu-ngopfu swigangu swa misava hinkwayo swo fana na Google eka swilaveko swa vona swo lavisisa hikwalaho ka ku fikelela ka swona lokukulu na ku tolovelana exikarhi ka vatirhisi va inthanete emisaveni hinkwayo.

Matluka lamakulu yo tshwuka

Matluka yo Tshwuka lamakulu eSudan ma katsa leswi landzelaka: 1. Matluka yo Tshwuka ya le Sudan: Website leyi yi nyika nxaxamelo lowu heleleke wa mabindzu yo hambana-hambana, tinhlengeletano ni vukorhokeri eSudan. Yi xaxameta vuxokoxoko bya vuhlanganisi, tiadirese, na tinhlamuselo to koma ta nxaxamelo wun’wana na wun’wana. U nga endzela webusayiti ya vona eka www.sudanyellowpages.com. 2. Matluka yo Tshwuka ya Sudan Dzonga: Eka mabindzu na vukorhokeri lebyi kumekaka hi ku kongoma eSudan Dzonga, u nga languta eka Matluka yo Tshwuka ya Sudan Dzonga. Yi nyika swiyenge swo hambana hambana swo fana na tihotela, tirhesiturente, swibedlhele, tiyunivhesiti, na swin’wana. Website ya vona i www.southsudanyellowpages.com. 3. Juba-Link Business Directory: Xikombo lexi xa inthanete xi kongomisa eka mabindzu lama tirhaka eJuba - doroba-nkulu ra Sudan Dzonga. Yi nyika vuxokoxoko bya vuhlanganisi na vuxokoxoko bya swiyenge swo tala ku katsa na tikhamphani to aka, vuxavisi bya mimovha, tibangi, tihotela na swin’wana. Website ya vona i www.jubalink.biz. 4. Khartoum Online Directory: Eka mabindzu lama simekiweke eKhartoum - doroba-nkulu ra Sudan - u nga languta eka directory leyi ku kuma nxaxamelo wa ndhawu yo fana na tirhesiturente, tisenthara ta mavhengele, switirhisiwa swa vutshunguri, . hotels etc.. Website ya Khartoum Online Directory i http://khartoumonline.net/. 5.YellowPageSudan.com: Pulatifomo leyi yi kongomisa ku hlanganisa vatirhisi na mabindzu ya laha kaya eka tiindasitiri to hambana etikweni hinkwaro. Webusayiti yi nyika ntirho wo lavisisa laha vatirhisi va nga kumaka swikumiwa kumbe vukorhokeri byo karhi lebyi va byi lavaka xikan’we na vuxokoxoko bya vuhlanganisi. U nga fikelela xitirhisiwa lexi eka www.yellowpasudan.com. Hi kombela u xiya leswaku tidayirekitara leti ti nga cinca kumbe ku pfuxetiwa ku nga ha humelela hi ku famba ka nkarhi; hikokwalaho switshama swiri swinene ku kambela kambirhi ku pakanisa ka swona loko unga se endla swivutiso swa nkoka swa bindzu kumbe swiboho.

Tipulatifomo letikulu ta mabindzu

Sudan i tiko ra le N’walungu-vuxa bya Afrika leri nga na bindzu ra e-commerce leri hluvukaka. Hi leti tin’wana ta tipulatifomo letikulu ta e-commerce eSudan xikan’we na ti-URL ta tona ta webusayiti: 1. Markaz.com - Webusayiti: https://www.markaz.com/ . Markaz.com i yin’wana ya tipulatifomo ta e-commerce leti rhangelaka eSudan, leyi nyikaka switirhisiwa swo hambana ku katsa na swa elektroniki, fexeni, switirhisiwa swa le kaya, switirhisiwa swo saseka, na swin’wana. 2. ALSHOP - Webusayiti: http://alshop.sd/ . ALSHOP i pulatifomo yin’wana leyi dumeke ya e-commerce eSudan leyi nyikaka nhundzu yo hambana ku fana na switirhisiwa swa elektroniki, swiambalo, switirhisiwa, switirhisiwa swa le kaya, na switirhisiwa swa rihanyo na ku saseka. 3. Khradel eka Inthanete - Webusayiti: https://www.khradelonline.com/ . Khradel Online yi nyika nhlawulo wo anama wa switirhisiwa swa elektroniki ku suka eka swikoweto swa ndhuma swo fana na Samsung na LG. Va tlhela va nyika vukorhokeri bya vaxavi lebyi tshembekaka na tindlela to hatlisa to rhumela. 4. Neelain Mall - Webusayiti: http://neelainmall.sd/ . Neelain Mall yi nyika switirhisiwa swo hambana ku katsa na swiambalo swa vavanuna na vavasati, switirhisiwa swa elektroniki, switirhisiwa swa le kaya, swilo swa nhlayiso wa rihanyo, switolwa, na swin’wana swo tala. 5. Souq Jumia Sudan - Webusayiti: https://souq.jumia.com.sd/ . Souq Jumia Sudan i xiphemu xa Jumia Group leyi tirhaka eka matiko yo hambana ya Afrika. Va nyikela hi swilo swo hambana-hambana ku sukela eka swa elektroniki ku ya eka fexeni ku ya eka swilo swa nkoka swa le kaya. 6. Vhengele ra Almatsani - Tluka ra Facebook: https://www.facebook.com/Almatsanistore Vhengele ra Almatsani ngopfungopfu ri tirha hi ku tirhisa pheji ya rona ya Facebook laha vaxavi va nga langutaka eka swiyenge swo hambana swa swikumiwa ku katsa na mikhuva ya fexeni ya swiambalo swa vavanuna na vavasati. Hi kombela mi xiya leswaku ku kumeka na ku duma ka tipulatifomo leti swi nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi loko xiyimo xa e-commerce xi ri karhi xi hluvuka eSudan.

Tipulatifomo letikulu ta swihangalasamahungu swa le ka social media

Sudan, tiko lerikulu swinene eAfrika, ri na vukona lebyi kulaka emisaveni ya xidijitali laha tipulatifomo to hlaya ta swa mahungu ya swa matirhiselo ya vanhu ti tsakeriwaka ngopfu hi vaaki va rona. Hi lowu nxaxamelo wa tipulatifomo tin’wana letikulu ta swihangalasamahungu swa le ka social media leti tirhisiwaka eSudan xikan’we na ti-URL ta tona ta webusayiti: 1. Facebook (https://www.facebook.com): Facebook i yin’wana ya tipulatifomo ta vuhlanganisi bya le ka social network leti tirhisiwaka ngopfu eSudan. Yi pfumelela vatirhisi ku tihlanganisa na vanghana na ndyangu, ku avelana swintshuxo, na ku joyina mintlawa kumbe matluka lawa va ma tsakelaka. 2. WhatsApp (https://www.whatsapp.com): WhatsApp i app ya marungula leyi dumeke leyi endlaka leswaku vatirhisi va kota ku rhumela marungula, ku bela riqingho hi rito na hi vhidiyo, na ku avelana swilo swa multimedia swo fana na swifaniso, tivhidiyo, na matsalwa. 3. Twitter (https://www.twitter.com): Twitter yi nyika pulatifomo ya mabulo ya nkarhi wa xiviri hi ku tirhisa swiviko swo koma swa matsalwa leswi vuriwaka ti-tweet. Vatirhisi va nga landzelela tiakhawunti ta ku tsakela ku kuma swintshuxo ku suka eka vanhu kumbe tinhlengeletano. 4. Instagram (https://www.instagram.com): Instagram yi kongomisa eka ku avelana swifaniso na tivhidiyo na valandzeri. Vatirhisi va nga hlela swifaniso swa vona hi ku tirhisa swisefo swo hambana na switirhisiwa swo tumbuluxa va nga si swi veka eka phurofayili ya vona. 5. YouTube (https://www.youtube.com): YouTube yi nyika nhlengeleto wo anama wa tivhidiyo leti layichiweke hi vanhu kumbe tinhlengeletano emisaveni hinkwayo. Vatirhisi va le Sudan va tala ku tirhisa pulatifomo leyi hi xikongomelo xo tihungasa kumbe ku avelana swilo leswi fambelanaka na ndhavuko na swiendlakalo. 6. LinkedIn (https://www.linkedin.com): LinkedIn yi tirhisiwa ngopfu eka swikongomelo swa vuhlanganisi bya xiphurofexinali. Vatirhi va le Sudan va tirhisa pulatifomo leyi ku tumbuluxa vuhlanganisi endzeni ka tiindasitiri ta vona, ku kombisa vuswikoti na ntokoto eka tiphrofayili, ku lava swivandlanene swa mintirho, na swin’wana. 7. Telegram (https://telegram.org/): Telegram i app ya marungula ya xihatla leyi simekiweke eka papa leyi dumeke hi swihlawulekisi swa yona swa vuhlanganisi leswi sirhelelekeke swo fana na vuswikoti byo fihla ku suka emakumu ku ya eka makumu. 8.Snapchat( https://www.snapchat.com/ ): Snapchat yi pfumelela vatirhisi ku avelana swifaniso swa nkarhinyana kumbe tivhidiyo to koma leti tiviwaka tanihi ti snaps leti nyamalaka endzhaku ko hlaleriwa hi va amukeri. I swa nkoka ku xiya leswaku hambi leswi tipulatifomo leti ta swihangalasamahungu swa le ka social media ti dumeke eSudan, matirhiselo ya tona ya nga ha hambana exikarhi ka vanhu hi ku ya hi leswi munhu a swi tsakelaka na leswi a swi tsakelaka.

Minhlangano leyikulu ya tiindasitiri

Sudan, leyi tiviwaka ximfumo tanihi Riphabliki ra Sudan, i tiko leri kumekaka en’walungu-vuxa bya Afrika. Yi na ikhonomi yo hambana hambana na ti indasitiri na tisekithara to hambana. Minhlangano leyikulu ya tiindasitiri eSudan yi katsa: 1. Nhlangano wa Van’wamabindzu na Vathori wa le Sudan (SBEF) . Website: https://www.sbefsudan.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga SBEF yi yimela sekithara ya phurayivhete eSudan naswona yi kongomisa ku tlakusa migingiriko ya mabindzu, ku tiyisisa vuxaka bya mabindzu, na ku seketela nhluvukiso wa ikhonomi etikweni. 2. Huvo ya Mabindzu ya Vurimi (ACC) . Website: A yi kumeki ACC yi kongomisa eka ku tlakusa migingiriko ya vurimi eSudan hi ku nyika nkongomiso, nseketelo, na vuyimeri eka van’wamapurasi, mabindzu ya swa vurimi, na vakhomaxiave lava fambelanaka. 3. Nhlangano wa Vaendli va Swilo va le Sudan (SMA) . Webusayiti: http://sma.com.sd/ SMA yi yimela vaendli eka swiyenge swo hambana ku katsa na swiambalo, ku lulamisiwa ka swakudya, tikhemikhali, switirhisiwa swo aka, vumaki bya michini exikarhi ka swin’wana. 4. Huvo ya Mabindzu na Vumaki Mfumo wa Khartoum (COCIKS) . Kamara leri ri tlanga xiave xa nkoka tanihi pulatifomo ya mabindzu lama tirhaka endzeni ka Xifundzankulu xa Khartoum hi ku fambisa migingiriko ya ku tlakusa mabindzu hi ku tirhisa swiendlakalo swa vuhlanganisi na ku nyika switirhisiwa eka van’wamabindzu. 5. Nhlangano wa Vukorhokeri bya Tibangi na swa Timali wa le Sudan Website: A yi kumeki Nhlangano lowu wu tirha tanihi nhlangano wa ambulense lowu yimelaka tibangi na swivandla swa timali eSudan hinkwayo ku tlakusa ntirhisano exikarhi ka swirho swa wona loko wu ri karhi wu tlhela wu tumbuluxa tipholisi leti hoxaka xandla eka ku kula ka sekithara ya tibangi. 6. Nhlangano wa Vumaki bya Thekinoloji ya Mahungu - ITIA Website: https://itia-sd.net/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga ITIA yi kongomisa eka ku seketela sekithara ya thekinoloji ya mahungu hi ku seketela tipholisi leti kurisaka vutumbuluxi na vubindzurisi loko yi ri karhi yi tiyisisa leswaku swiyimo swa indasitiri swa hlayisiwa. Hi kombela mi xiya leswaku minhlangano yin’wana yi nga ha va yi nga ri na tiwebsite leti tinyiketeleke kumbe tiwebsite ta yona ti nga ha va ti nga fikeleleki minkarhi hinkwayo hikwalaho ka swiyimo swo karhi endzeni ka nhlangano wun’wana na wun’wana kumbe timhaka ta xithekiniki; hikwalaho ku kumeka ku nga ha hambana nkarhi na nkarhi. I swa nkoka ku tiyisisa hi swihlovo leswi tshembekaka kumbe ku endla ndzavisiso wun’wana lowu fambelanaka na xiyimo xa sweswi xa minhlangano leyi loko u lava vuxokoxoko bya nkarhi wa sweswi.

Tiwebsite ta mabindzu na mabindzu

Hi leti tiwebsite tin’wana ta mabindzu ni ta ikhonomi leti fambisanaka na Sudan: 1. Tikhamphani ta Mabindzu na Vumaki ta le Sudan (SCCI) - http://www.sudanchamber.org/ . SCCI i nhlangano wa ximfumo lowu nga na vutihlamuleri byo tlakusa mabindzu na vuvekisi eSudan. Webusayiti ya vona yi nyika vuxokoxoko bya vukorhokeri byo hambana, swivandlanene swa mabindzu, swiendlakalo, na mahungu lama fambelanaka na ikhonomi ya tiko. 2. Vulawuri bya Vuvekisi bya Sudan (SIA) - http://www.sudaninvest.org/ . Webusayiti ya SIA yi nyika vutivi bya nkoka eka swivandlanene swa vuvekisi eka swiyenge swo hambana swa ikhonomi ya Sudan. Yi nyika vuxokoxoko bya vuxokoxoko mayelana na milawu, swiletelo, swihlohloteri, tiphurojeke, na tipholisi ku koka rinoko ra vavekisi va laha kaya na va le matikweni mambe. 3. Huvo yo Tlakusa ku Rhumela eMatikweni mambe (EPC) - http://www.epc.gov.sd/ . EPC yi kongomisa ku ndlandlamuxa migingiriko ya ku rhumela ematikweni mambe hi ku nyika vaxavisi va le handle nkongomiso lowu lavekaka, vukorhokeri bya nseketelo, vutlhari bya makete, na minongonoko yo tlakusa ku rhumela ematikweni mambe. Webusayiti ya vona yi nyika switirhisiwa leswi pfunaka eka vaxavisi lava lavaka ku ndlandlamuxa timakete ta vona. 4. Bangi ya le Xikarhi ya Sudan (CBOS) - https://cbos.gov.sd/en/ CBOS yi na vutihlamuleri byo vumba tipholisi ta swa timali xikan’we na ku lawula sisiteme ya swa timali ya tiko. Webusayiti ya vona yi na datha ya nkoka ya ikhonomi yo fana na mimpimo ya ntswalo, tinhlayo ta inflexini, mimpimo ya ku cincana, swiviko swa ku tshamiseka ka swa timali. 5. Vukorhokeri bya Mabindzu na Vumaki - https://tradeindustry.gov.sd/en/homepage Vukorhokeri lebyi bya ximfumo bya mfumo byi langutela tipholisi leti fambelanaka na mabindzu eSudan. Webusayiti yi nyika swintshuxo eka mintwanano/vuxaka bya matiko ya misava lebyi khumbhaka mabindzu xikan’we na swiletelo swa maendlelo ya ku nghenisa/ku rhumela ehandle. 6. Xitolo xa Switoko xa Khartoum (KSE) - https://kse.com.sd/index.php KSE i xitolo lexikulu xa switoko eSudan laha tikhamphani ti nga xaxametaka swiave swa tona hi swikongomelo swa mabindzu kumbe vavekisi va nga kuma vuxokoxoko mayelana na matirhelo ya tikhamphani leti xaxametiweke na migingiriko ya makete hi ku tirhisa webusayiti leyi. 7.Tithendara eka.com/Sudan-Tithendara.asp Eka lava va tsakelaka ku nghenelela eka tithendara ta ku xava ka mfumo endzeni ka Sudan kumbe ku fikelela swivandlanene swa mabindzu, webusayiti leyi yi nyika vuxokoxoko lebyi heleleke. Hi kombela u xiya leswaku ku kumeka ni matirhelo ya tiwebsite leti swi nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi.

Tiwebsite ta swivutiso swa data swa mabindzu

Kuna tiwebsite to hlaya ta swivutiso swa datha ya mabindzu leti kumekaka eka Sudan. Hi leswi swin’wana swa swona: 1. Ndhawu ya Mabindzu ya Sudan: Webusayiti leyi yi nyika vukorhokeri byo hambana lebyi fambelanaka na mabindzu eSudan, ku katsa na tinhlayo ta mabindzu, milawu ya ku nghenisa na ku rhumela ehandle, minkarhi ya vuvekisi, na xikombo xa mabindzu. U nga fikelela xiyenge xa vona xa datha ya mabindzu eka: https://www.sudantradepoint.gov.sd/ . 2. COMTRADE: COMTRADE i vuhlayiselo bya Nhlangano wa Matiko bya tinhlayo ta ximfumo ta mabindzu ya matiko ya misava na matafula ya nxopaxopo lama faneleke. U nga lavisisa datha ya mabindzu ya Sudan hi ku hlawula tiko na nkarhi lowu u wu lavaka eka: https://comtrade.un.org/ . 3. Ntlhantlho wa Mabindzu ya Misava leyi Hlanganisiweke (WITS): WITS i sofwere leyi tumbuluxiweke hi Bangi ya Misava leyi pfumelelaka vatirhisi ku lavisisa ku khuluka ka mabindzu ya swixavisiwa swa matiko ya misava hi ku tirhisa tichati leti nga na swifaniso leswi hanyaka na mimepe kumbe ku kopa tidathaseti leti heleleke hi swikongomelo swa nxopaxopo. U nga nghena eka database ya vona hi ku hlawula "Sudan" tanihi tiko eka ndhawu yo lavisisa eka tluka leri: https://wits.worldbank.org/ 4. Senthara ya Mabindzu ya Matiko ya Misava (ITC): ITC yi nyika switirhisiwa swa nxopaxopo wa makete ku katsa na swikambelo swa vuswikoti byo rhumela ematikweni mambe, swiviko swa makete, na tidyondzo leti kongomisiweke eka swikumiwa ku pfuna mabindzu ku teka swiboho leswi nga na vutivi eka timakete ta matiko ya misava. Webusayiti ya vona yi nyika mfikelelo eka switirhisiwa swo hambana leswi fambelanaka na migingiriko ya mabindzu ya Sudan eka: https://www.intracen.org/marketanalysis Hi kombela u xiya leswaku tin’wana ta tiwebsite leti ti nga ha lava ku tsarisiwa kumbe ku tsarisa ku kuma vuxokoxoko bya vuxokoxoko kumbe tidathaseti to karhi ku tlula datha ya xisekelo leyi kumekaka ku tirhisiwa mahala hi mani na mani.

Tipulatifomo ta B2b

Hi leti tipulatifomo tin’wana ta B2B eSudan xikan’we na tiwebsite ta vona: 1. Ndhawu yo xavisa ya B2B ya le Sudan - www.sudanb2bmarketplace.com Pulatifomo leyi yi hlanganisa vaxavi na vaxavisi eka tiindasitiri to hambana, ku katsa na vurimi, vumaki, na nhlayiso wa rihanyo. 2. Xihlamusela-marito xa Sudan - www.sudantradenet.com SudanTradeNet i pulatifomo ya inthanete leyi fambisaka mabindzu exikarhi ka mabindzu eSudan hi ku nyika tindlela to hakela leti sirhelelekeke na nseketelo wa vutleketli. 3. Mapheji ya Mabindzu ya Afrika - sudan.afribiz.info Africa Business Pages i xikombo lexi heleleke xa mabindzu eSudan. Yi nyika pulatifomo ya vuhlanganisi bya B2B na ku tlakusa bindzu. 4. Mufambisi wa Mabindzu - www.tradeboss.com/sudan TradeBoss yi kongomisa ku hlanganisa mabindzu ya laha kaya na vatirhisani va misava hinkwayo, ku nyika swivandlanene swa mabindzu eka swiyenge swo tala swo fana na ku aka, swa elektroniki, na swiambalo. 5. Afrikta - afrikta.com/sudan-xikombo xa Xitsonga Afrikta yi nyika nxaxamelo wa tikhamphani leti tirhaka eSudan eka tiindasitiri to hambana to fana na vurimi, migodi, eneji, vupfhumba, na thekinoloji. 6. eTender.gov.sd/ts eTender i khokholo ya ximfumo ya ku xava ya mfumo ya tibidhi na tithendara leti kongomisiweke eka mabindzu lama lavaka ku phakela nhundzu kumbe vukorhokeri eka swiyenge swa mfumo eSudan. 7. Ximunhuhatwa xa Biz – www.bizcommunity.afrika/sd/196.html Bizcommunity yi nyika swintshuxo swa mahungu leswi fambelanaka na migingiriko ya mabindzu xikan’we na nxaxamelo wa tikhamphani leti tirhaka endzeni ka swiyenge swa tiindasitiri ta tiko. Hi kombela u xiya leswaku tin’wana ta tipulatifomo leti ti nga ha va ti kongomile eka swifundzha swo karhi kumbe ti ri na tihakelo leti nga nyawuriki endzeni ka ndhawu ya B2B eSudan. Swi ringanyetiwa ku kambisisa webusayiti yin’wana na yin’wana hi yoxe ku kuma vuxokoxoko byo tala hi vukorhokeri lebyi nga kona lebyi va byi nyikaka.