More

TogTok

Timakete Letikulu
right
Nkatsakanyo wa Tiko
Nepal, leyi ximfumo yi tiviwaka tanihi Federal Democratic Republic of Nepal, i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga. Yi avelana mindzilakano na China en’walungwini na India evuxeni, dzonga na vupela dyambu. Nepal yi ni ndhawu ya kwalomu ka 147 516 wa swikwere-khilomitara naswona yi tiveka hi ntivo-misava wa yona wo hambana-hambana. Ntsindza wa tiko ni doroba lerikulu i Kathmandu. Ririmi ra ximfumo ra le Nepal i Xinepali. Hambiswiritano, tindzimi tin’wana to hlaya na tona ta vulavuriwa hikwalaho ka ku hambana ka mindhavuko leyi nga kona etikweni. Nepal ri ni vaaki va kwalomu ka 30 wa timiliyoni. Hambi leswi kunga tiko lerintsongo, rina nkoka lowukulu hikokwalaho ka matimu ya rona yo fuwa xikan’we na ndzhaka ya ndzhavuko. Vunyingi bya vanhu byi tirhisa Vuhindu byi landzeriwa hi Vubudha tanihi vukhongeri bya vona lebyikulu. Nepal yi tinyungubyisa hi swihlamariso swotala swa ntumbuluko kukatsa na Mount Everest – nhlohlorhi yale henhla swinene emisaveni – leyi kokaka rinoko ra vaendli va swilo swo hlamarisa kusuka emisaveni hinkwayo eka maendzo yo khandziya tintshava. Ku engetela kwalaho, ku ni tintshava tin’wana to tala letikulu to tanihi Annapurna na Kanchenjunga leti nyikelaka swivono leswi hlamarisaka. Ndzhawu ya tiko leri ya hambana swinene kusuka eka mativa yale hansi ya subtropical e dzongeni wa ndzhawu ya Terai kuya eka tindzhawu ta swintshabyana exikarhi laha kungana minkova yofana na Kathmandu Valley leyi tivekaka hiku saseka ka yona. Tindzhawu leti tohambana hambana tinyika minkarhi yotala eka migingiriko yale handle yofana naku famba hi milenge, ku famba hi milenge, maendzo ya safari ya swiharhi swa nhova eka ti national parks tofana na Chitwan National Park leyi tivekaka hi matshalatshala ya yona yo hlayisa eka tinxaka letinga ekhombyeni tofana na Bengal tigers na Indian rhinoceroses. Ku tlula kwalaho, Nepal yina nkoka lowukulu wa matimu na Tindhawu ta Ndzhaka ya Misava ya UNESCO tofana na Pashupatinath Temple (ndhawu ya nkoka ya pilgrimage ya Mahindu), Boudhanath Stupa (yin’wana ya ti stupas letikulu emisaveni hinkwayo), Swayambhunath (leyi tivekaka ngopfu tani hi Monkey Temple) leyi kombisaka ndzhavuko wa malembe xidzana lawa ya hlanganaka kahle na vumunhu bya manguva lawa. Hambiswiritano,Nepal ri langutane na mintlhontlho yo tala ku katsa na vusweti na swivandlanene swa nhluvukiso wa ikhonomi leswi nga nyawuriki leswi susumeteleke vanhu van’wana ematikweni mambe ku lava swivandlanene swa mintirho.Ikhonomi ya tiko ngopfungopfu yi sekeriwe eka vurimi, vupfhumba, na ku rhumeriwa ka mali ku suka eka vatirhi va le matikweni ya le handle va Nepal. Hi ku angarhela, Nepal i tiko leri fuweke hi mindhavuko naswona ri ni swilo swo hambana-hambana hi ntumbuluko leri nyikelaka nxaxamelo wa mintokoto eka vafambi hi tinhlohlorhi ta rona leti tlakukeke, titempele ta xihundla ni malwandla lama kufumelaka ya vanhu va le Nepal. Yi hambeta yi hlamarisa vaendzi hi ku saseka ka yona ka ntumbuluko ni matimba ya yona ya moya.
Mali ya Rixaka
Nepal, leyi ximfumo yi tiviwaka tanihi Federal Democratic Republic of Nepal, i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga. Mali ya ximfumo ya Nepal i Nepalese Rupee (NPR). Rupee ya Nepal yi kombisiwa hi mfungho lowu nge "ru" kumbe "Rs." naswona yi avanyisiwile hi tiyuniti letintsongo leti vuriwaka paisa. Hambiswiritano, hikwalaho ka nkoka lowu nga nyawuriki eka mabindzu ya siku na siku, mali ya nsimbi ya paisa a ya ha tirhisiwi. Sweswi, tiko ra Nepal ri ni mali ya nsimbi leyi kumekaka hi tidinominexini ta 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 na 1000 wa tirhandi. Ti coins letinga kona tina ti denominations ta 1 na/kumbe nkarhi wun’wana tiri na mali yale henhla kufana na ti coins ta xitsundzuxo eka swiendlakalo swo hlawuleka. Loko ku ri mpimo wa ku cincana na timali ta matiko mambe ku katsa na letikulu to fana na tidolara ta Amerika (USD) kumbe Tiyuro (EUR), wu hambana hi ku ya hi swiyimo swa makete na swilo swa ikhonomi leswi khumbaka Nepal na vatirhisani va yona va mabindzu. Vaendzi va matiko mambe va nga cinca mali ya vona hi ku olova hi Tirupi ta Nepal eka tibureau ta forex leti pfumeleriweke kumbe tibangi leti kumekaka emadorobeni lamakulu ni madoroba. I swa nkoka ku xiya leswaku hi ntolovelo swa antswa ku cincana mali hi tindlela leti pfumeleriweke ku papalata tinotsi ta vuxisi. Ku tlula kwalaho, loko u ri karhi u endla mabindzu ya swa timali endzeni ka Nepal yo tanihi ku xava kumbe ku dya ehandle eka swivandla swa kwalaho ehandle ka tindhawu ta vaendzi laha makhadi ya xikweleti ma nga ha vaka ma nga amukeriwi ngopfu; ku tirhisa mali swi ta va swa nkoka. Swi fanele ku tlhela swi xiyiwa leswaku hikwalaho ka ku cinca-cinca ka mimpimo ya ku cincana ka mali na swipimelo swihi kumbe swihi leswi nga vaka kona eka ku khomiwa ka mali ya matiko mambe leswi nghenisiwaka hi valawuri nkarhi na nkarhi; i swa nkoka eka vanhu lava kunguhataka ku tshama nkarhi wo koma kumbe nkarhi wo leha eNepal ku tshama va ri karhi va pfuxetiwa mayelana na milawu yihi kumbe yihi leyi faneleke leyi sindzisiwaka hi valawuri va ndhawu. Hiku gimeta,Rupee ya Nepal yi tirha tani hi mali ya ximfumo ya Nepal laha ti banknotes ti tirhisiwaka ngopfu eka mabindzu ya siku na siku kasi mali ya nsimbi yi hundzuke leyi nga tolovelekangiki ngopfu.The availabilityof denomination ranges from small values ​​like one rupee up till high-value notes like thousand rupees.Vesitors are va tsundzuxile ku cincana hi mali hi tindlela leti pfumeleriweke na ku tshama va ri karhi va tivisa mayelana na milawu leyi faneleke leyi rhendzeleke ku tirhisiwa ka mali ya matiko mambe eNepal.
Ntsengo wa ku Cincana
Mali ya le nawini ya thendara ya le Nepal i Nepalese Rupee (NPR). Loko ku ri mimpimo leyi ringanyetiweke ya ku cincana ka timali letikulu ta misava, hi leswi swiringanyeto swin’wana swa sweswi: 1 Dolara ya le United States (USD) yi ringana na 121.16 wa Tirupi ta Nepal (NPR). 1 Euro (EUR) yi ringana na 133.91 wa Tirupi ta Nepal (NPR). 1 British Pound (GBP) yi ringana na 155.66 Nepalese Rupees (NPR). 1 Dolara ya Canada (CAD) yi ringana na 95.26 wa Tirupi ta Nepal (NPR). 1 Dolara ya Australia (AUD) yi ringana na 88.06 wa Tirupi ta Nepal (NPR). Hi kombela u xiya leswaku mimpimo leyi ya ku cincana yi nga ha hambana naswona swa hlohleteriwa ku kambela eka xihlovo lexi tshembekaka kumbe nhlangano wa swa timali ku kuma vuxokoxoko bya nkarhi wa sweswi swinene u nga si cincana hi timali.
Tiholideyi ta Nkoka
Nepal, tiko leri nga ni tindhawu to saseka ni ndzhaka leyi fuweke ya ndhavuko, ri tlangela minkhuvo yo tala lembe hinkwaro. Minkhuvo leyi yi ni nkoka lowukulu evuton’wini bya vanhu va le Nepal naswona yi nyikela vutivi bya mindhavuko ni ripfumelo ra vona ro hambana-hambana. Yin’wana ya minkhuvo ya nkoka swinene leyi tlangeriwaka eNepal i Dashain, leyi tlhelaka yi tiviwa tanihi Vijaya Dashami. Yi tsundzuka ku hlula ka leswinene eka leswo biha naswona yi teka masiku ya 15. Hi nkarhi lowu, swirho swa ndyangu swi hlangana ku endla swikhongelo eka Xikwembu-kati Durga, swi tshemba mikateko ni nsirhelelo wa xona. Vanhu va cincana tinyiko na mikateko kasi vakulukumba va nyika "tika" (nkatsakanyo wa vermillion powder, rice grains na yogurt) emimombyeni ya maxaka lamantsongo tani hi xikombiso xa rirhandzu ra vona. Nkhuvo wun’wana lowu xiyekaka i Tihar kumbe Deepawali, lowu hakanyingi wu vuriwaka Nkhuvo wa Mavoningo. Yi tlangeriwa masiku ya ntlhanu, yi xixima swilo swohambana hambana swofana na ti crows, timbyana, tihomu, tihomu na vamakwavo hiku tirhisa minkhuvo ya vugandzeri leyi tivekaka tani hi puja. Ti diyas (mavoni ya oyili) ya voningiwa ku sivela munyama hi nkarhi wa vusiku kasi swifaniso swa mihlovo ya Rangoli swi endliwa eka minnyangwa hiku tirhisa ti powder ta mihlovo kumbe swiluva. Ku tlula kwalaho, Nepal yi tlhela yi khoma minkhuvo ya vukhongeri yo tanihi Buddha Purnima (Siku ra ku velekiwa ka Buddha), leri tsundzukaka ku voningeriwa ka ku velekiwa ka Hosi Buddha ehansi ka murhi wa Bodhi eLumbini. Vagandzeri va endzela tindhawu ta tinghwendza va ambale swiambalo swo basa naswona va endla swikhongelo. Lumbini hi yoxe yi koka rinoko ra Mabudha kusuka emisaveni hinkwayo lawa ya taka ku ta xixima eka ndzhawu leyi yo kwetsima ya pilgrimage. Ku tlula kwalaho, vanhu va le Nepal va tlangela Holi hi ku nyanyuka loku fanaka ni ka le Indiya. Nkhuvo lowu wu kombisa vun’we exikarhi ka vanhu hi ku honisa ku hambana loku sekeriweke eka xiyimo xa ntshamisano kumbe ku hambana ka rixaka loko hi ku tlanga hi funengetana hi mihlovo- leyi yimelaka ntsako. Eku heteleleni ku fika Chhath Puja- nkhuvo wa khale wa Mahindu lowu nyiketeriweke ngopfu eka ku gandzela Xikwembu xa Dyambu Surya ku lava ku humelela & vuhlayiseki eka varhandziwa.Yi katsa mikhuva leyi sekeriweke eka ripfumelo ekusuhi na riverside & ku gandzela dyambu hi nkarhi wa ku huma na ku pela ka dyambu. Minkhuvo leyi ayi kombisi ntsena ku hambana ka mindhavuko, kambe yitlhela yi hlanganisa vanhu ku tiyisisa vuxaka bya vaaki naku tlakusa ntwanano. Hi ku tirhisa minkhuvo, vanhu va le Nepal va tlangela mindhavuko ya vona loko va ri karhi va tsundzuka mimpimanyeto leyi minkhuvo leyi yi yi katsaka- rirhandzu, xichavo ni vun’we.
Xiyimo xa Mabindzu ya le Handle
Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga. Tiko leri ri na ndhawu leyi nga na ntlhontlho na switirhisiwa swa ntumbuluko leswi nga nyawuriki, leswi khumbeke ku cinca ka mabindzu ya rona. Hi mayelana na ku xaviseriwa matiko mambe, Nepal ngopfu ngopfu yi titshege hi switirhisiwa swa vurimi swofana na tiya, rhayisi, swipayisisi na malapi. Swixavisiwa leswi swi endla xiphemu lexikulu xa mali leyi nghenaka ya tiko eka ku xaviseriwa matiko mambe. Hambiswiritano, hikokwalaho ka swilo swohambana hambana swofana na mbuyelo wa ku cinca ka maxelo xikan’we na nhluvukiso wa thekinoloji lowu nga nyawuriki eka sekithara ya vurimi, ku xaviseriwa matiko yale handle ka switirhisiwa leswi swi langutane na mintlhontlho eka mphikizano na vulawuri bya khwalithi. Hi tlhelo rin’wana, swilo leswi xavisiwaka hi Nepal swi vumbiwa ngopfu hi switirhisiwa swa petroliyamu, michini na switirhisiwa, vuhlalu bya nsuku na silivhere, switirhisiwa swo aka, switirhisiwa swa gezi xikan’we na mimovha. Xilaveko xa nhundzu leyi xi fambisiwa hi swilaveko swa matirhiselo ya laha kaya xikan’we na tiphurojeke ta nhluvukiso wa switirhisiwa leswi endliwaka hi mfumo. Hambi leswi yi nga na swipimelo leswi vangiwaka hi ndhawu ya yona ya ntivo-misava na switirhisiwa swa switirhisiwa leswi nga ringanelangiki swo fana na magondzo kumbe vuhlanganisi bya swikepe na matiko ya vaakelani yo fana na India kumbe China,Nepal ya ha hlayisa vuxaka bya mabindzu na matiko yo hambana emisaveni hinkwayo. Vatirhisani va yona lavakulu va mabindzu va katsa India (leyi avelana ndzilakano lowu pfulekeke), China, United States,na Germany exikarhi ka van’wana. Sweswinyana,leswaku yi tiyisisa ku ringanisela ka yona ka mabindzu,Nepal yi vile yi nghenelela hi xihatla eku ndlandlamuxeni ka mintwanano ya mabindzu ya ntshuxeko ya matiko mambirhi (FTAs) na matiko yo hambana.Hi 2020,mfumo wu sayine ntwanano wa FTA na Bangladesh,naswona minkanerisano ya le ku endliweni eka ti FTA leti nga vaka kona na Sri Lanka ,Malaysia,na matiko man’wana ya le Dzonga-vuxa bya Asia.Ti-FTA leti ti kongomisa ku ndlandlamuxa swivandlanene swa ku rhumela nhundzu ya Nepal loko ti ri karhi ti nyika mfikelelo eka tindlela to hambana to hambana ta ku nghenisa hi mimpimo yo phikizana. Hi ku angarhela,xiyimo xa mabindzu eNepal xi tshama xi ri ntlhontlho hikwalaho ka swilo swo hlayanyana swa le ndzeni ku katsa na swipimelo swa ntivo-misava,ku pfumaleka ka tisekithara ta vuhumelerisi to hambana,na swivandlanene swa vuvekisi leswi nga nyawuriki.Hambiswiritano,matshalatshala ya mfumo ku ya eka ku hambanyisa hi ku tirhisa ti-FTA ta matiko mambirhi ya nyika ntshembo wo antswisa swiyimo swa mabindzu eka nkarhi lowu taka.
Vuswikoti bya Nhluvukiso wa Makete
Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga, leri kumekaka exikarhi ka matiko mambirhi lama nga ni matimba ya ikhonomi, ku nga India na China. Hambi leswi yi nga na swipimelo swa ndhawu, Nepal yi na vuswikoti bya nhluvukiso lowukulu eka makete wa yona wa mabindzu ya le handle. Vuyelo byin’wana lebyikulu bya Nepal i ndhawu ya yona ya maqhinga. Yinga tirha tani hi ndzhawu ya nkoka yo hundzisela exikarhi ka timakete timbirhi letikulu - India na China. Ku va ekusuhi loku ku nyika Nepal ku antswa hi tlhelo ra mfikelelo eka swisekelo leswi leswikulu swa vatirhisi. Hi ku tirhisa vuxaka bya vona bya mabindzu na vaakelani havambirhi, tiko ri nga koka rinoko ra vuvekisi bya le handle na ku tirhisa timakete leti ti vuyerisaka. Ku engetela kwalaho, Nepal yi ni swilo swo tala swa ntumbuluko leswi nga tirhisiwaka ku rhumela ematikweni mambe. Tiko leri ri fuwile hi vuswikoti bya gezi ra mati hikokwalaho ka milambu ya rona yotala na ndzhawu ya tintshava. Ku tirhisa xitirhisiwa lexi swi nga pfumelela vuhumelerisi bya eneji leyi pfuxetiwaka ku fikelela swilaveko swa laha kaya hambi ku ri ku rhumela eneji leyi saleke ematikweni ya vaakelani. Ku tlula kwalaho, vurimi byi hoxa xandla swinene eka ikhonomi ya Nepal. Misava leyi noneke yi humesa swibyariwa swohambana hambana swofana na rice, mavele, koroni, tiya, kofi, swipayisisi, na swin’wana, hinkwaswo swina vuswikoti bya kahle swinene byo xavisela matiko yale handle. Hiku tlakusa maendlelo ya vurimi lawa yanga heriki xikan’we naku vekisa eka ti indasitiri leti simekiweke eka agro tofana na switirhisiwa swo lulamisa swakudya na ku paka-—xikan’we na switirhisiwa leswi antswisiweke—Nepal yinga engetela swiyimo swa vuhumelerisi bya vurimi loko yirikarhi yitiyisisa ku xaviseriwa matiko yale handle ka khwalithi. Vupfhumba i sekithara yin’wana leyi nga na vuswikoti lebyi nga tirhisiwangiki eka nhluvukiso wa makete wa mabindzu ya le handle wa Nepal. Leswi ku nga ni tindhawu leti hlamarisaka ku katsa ni Ntshava ya Everest—nhlohlorhi leyi tlakukeke swinene eMisaveni—ni Tindhawu to hlayanyana ta Ndzhaka ya Misava ya UNESCO to tanihi Lumbini (ndhawu leyi Hosi Buddha a velekiweke eka yona), vaendzi va khitikanela leswaku va ta vona hinkwaswo leswi ndhavuko wa le Nepal wu nga na swona. Hi ku ndlandlamuxa switirhisiwa swa vupfhumba hi ku tirhisa minongonoko yo aka vuswikoti eka vaaki va ndhawu lava katsekaka eka migingiriko leyi fambelanaka na vupfhumba yo fana na vukorhokeri bya vupfhumba kumbe mintlangu ya vuhungasi leyi nyikiwaka hi tiphaki ta rixaka kumbe tindlela to famba hi milenge-—Nepal yi nga koka rinoko ra vaendzi vo tala loko yi ri karhi yi engetela mimbuyelo ya mali ku suka eka sekithara leyi. Hi ku gimeta, hambileswi yi nga ngheniwiki hi misava hi switirhisiwa leswi nga nyawuriki loko yi pimanisiwa ni ikhonomi yin’wana emisaveni hinkwayo; swipfuno swofana na ndzhawu ya maqhinga exikarhi ka timakete ta India-China leswi yi vekaka tani hi ndzhawu yo hundzisela, switirhisiwa swa ntumbuluko leswi fuweke, ikhonomi leyi simekiweke eka vurimi, na indasitiri ya vupfhumba leyi hluvukaka swinyika vuswikoti lebyikulu eka nhluvukiso wa makete wa mabindzu ya matiko mambe ya Nepal. Ku tirhisa vuswikoti lebyi hi ku hetiseka, mfumo wu fanele ku kongomisa eka ku aka switirhisiwa leswi tiyeke, ku kurisa tiindasitiri ta laha kaya hi ku tirhisa vuvekisi eka vutumbuluxi na thekinoloji loko wu ri karhi wu antswisa tipholisi to olova ku endla bindzu ku koka rinoko ra vuvekisi byo kongoma bya le handle.
Switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa emakete
Loko swi ta emhakeni yo hlawula swilo leswi xavisiwaka ngopfu emakete wa mabindzu ya le matikweni mambe ya le Nepal, ku ni swilo swo hlayanyana leswi faneleke swi tekeriwa enhlokweni. Hi leswi swiletelo swin’wana swa ndlela yo hlawula nhundzu leyi faneleke: Vulavisisi na nxopaxopo: Sungula hi ku endla ndzavisiso lowu heleleke eka mikhuva ya sweswi ya makete, leswi vaxavi va swi tsakelaka, na swilaveko eNepal. Languta swiyenge swa swikumiwa leswi dumeke naswona u kambisisa ku vuyeriwa ka swona loku nga vaka kona. Swilaveko swa ndhawu na leswi u swi tsakelaka: Twisisa swilaveko swo karhi, swiyenge swa ndhavuko, na mikhuva yo xava ya vaxavi va le Nepal. Tiyisisa eka switirhisiwa leswi fambelanaka na leswi va switsakelaka, tani hileswi leswi swinga ta engetela minkarhi ya wena yo humelela eka makete. Nxopaxopo wa vaphikizani: Hlawula vaphikizani va wena eka swiyenge swa swikumiwa leswi fanaka na ku kambela swinyikelo swa vona. Kambisisa tindlela ta vona ta nxavo, khwalithi ya nhundzu, matshalatshala ya branding, tindlela to hangalasa, na ku kambisisa ka vaxavi ku kuma vutivi bya leswi tirhaka kahle eka makete wa mabindzu ya le handle wa Nepal. Ku tiyisisiwa ka khwalithi: Tiyisisa leswaku switirhisiwa leswi hlawuriweke swi fikelela swipimelo swa matiko ya misava swa vulawuri bya khwalithi. Vaxavi va le Nepal va tlangela nhundzu ya xiyimo xa le henhla leyi nyikaka nkoka wa mali. Qhinga ra ku veka nxavo: Ntsengo wa switirhisiwa swa wena hi ndlela yo phikizana hi ku ya hi matimba yo xava ya laha kaya loko u ri karhi u hlayisa swipimelo swa vuyelo swi nga onhakanga. Languta swibalo swihi kumbe swihi swa ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe kumbe swibalo loko u kumisisa tindlela ta nxavo. Swibumabumelo swa vutleketli: Kambela tihakelo ta vutleketli, ku kumeka ka tindlela to rhumela (moya kumbe lwandle), swilaveko swa ku pfumeleriwa ka customs xikan’we na minkarhi yo rhangela loko ku kamberiwa tindlela leti nga vaka kona ta swixavisiwa. Ku landzelela milawu: Titolovete milawu ya ndhawu yo fana na switifikheti swa swikumiwa kumbe swilaveko swa ku lebula u nga si hetisisa ku hlawula kwihi na kwihi. Ku hambanyisa swinyikelo: Kunguhata switirhisiwa swo hambana-hambana ematshan’wini yo kongomisa ntsena eka xiyenge xin’we xo karhi xa swilo. Leswi swi hangalasa khombo loko swi ri karhi swi khathalela swiyenge swo hambana swa vatirhisi endzeni ka makete wa mabindzu ya le handle wa Nepal. Ku pulana ka pfhumba ro xavisa: Loko se u kumile switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa leswi faneleke makete wa mabindzu ya le handle wa Nepal hi ku ya hi mongo; tumbuluxa pulani yo xavisa leyi heleleke leyi kongomisaka eka vayingiseri lava u va lavaka hi ku tirhisa tindlela leti faneleke – tipulatifomo ta inthanete (tiwebsite/tindhawu ta vuxavisi/swihangalasamahungu swa le ka inthanete) kumbe maendlelo ya le handle ka inthanete (minkombiso ya mabindzu/vaxavisi). Ku kamberiwa loku yaka emahlweni & vutumbuluxi: Ku ya emahlweni u langutisisa mbuyelo wa vaxavi, datha ya ku xavisa, migingiriko ya vaphikizani, na ku cinca ka makete. Lulamisa tindlela ta wena to hlawula swikumiwa hi ku ya hi swona leswaku u fambisana na mikhuva leyi cincaka na leswi u swi tsakelaka. Hi ku landzelela swiletelo leswi, u nga hlawula hi ndlela leyinene switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa eka makete wa mabindzu ya le handle wa Nepal naswona u engetela minkarhi ya wena yo humelela eka xifundzha lexi.
Swihlawulekisi swa vaxavi na taboo
Nepal, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga, ri tiveka hi ndhavuko wa rona lowu fuweke ni ku saseka ka ntumbuluko loku hlamarisaka. Vapfhumba lava endzelaka eNepal va nga vona ku hlangana loku hlawulekeke ka Vuhindu ni Vubudha, tanihi leswi tiko leri ku nga kaya ra titempele to tala ta khale ni tindhawu ta tinghwendza. Xin’wana xa swihlawulekisi swa nkoka swa vaxavi va le Nepal i ku navela ka vona lokukulu eka ku hlayisa mimpimanyeto ya ndhavuko. Va dzime timitsu swinene eka ndzhaka ya vona ya ndhavuko naswona va xixima swinene mikhuva na mikhuva ya vona. Ku xixima loku ka ndhavuko switala ku khumba mahanyelo ya vona yo xava, tani hileswi va tsakelaka switirhisiwa leswi endliweke laha tikweni leswi kombisaka vutivi bya vona bya ndzhavuko. Ku engetela kwalaho, vaxavi va le Nepal va ni vuxiyaxiya swinene eka minxavo. Hi xiphemu lexikulu xa vaaki lava welaka eka mintlawa leyi holaka mali ya le hansi, ku fikeleleka swi hundzuka nchumu wa nkoka lowu khumbhaka swiboho swo xava. Va tala ku pimanisa minxavo eka switolo swo hambana-hambana va nga si xava, minkarhi hinkwayo va langutele swipfuno leswinene kumbe swihunguto. Vanhu va le Nepal va tlhela va rhangisa vuxaka bya munhu hi xiyexe eka mabindzu. Ku tshembana ku hoxa xandla swinene loko u tirhisana ni vaxavi eNepal; va teka vuxaka bya nkarhi wo leha lebyi akiweke eka ku twisisana ni ku tshembheka byi ri bya nkoka. Ku aka vuxaka hi ku tirhisa vuhlanganisi bya nkarhi na nkarhi kumbe swiendlakalo swa vuhlanganisi swi nga ndlandlamuxa swinene swivandlanene swa mabindzu eka makete lowu. Loko u xavisa eka vaxavi va le Nepal, i swa nkoka swinene ku va na vuxiyaxiya eka swipimelo swo karhi kumbe swipimelo leswi hangalakeke eka vaaki. Hi xikombiso, swi tekiwa tanihi ku pfumala xichavo ku khumba nhloko ya munhu tanihi leswi ku tshembiwaka leswaku swa kwetsima; hikwalaho ku papalata swikombiso swo tano swi ta va vutlhari hi nkarhi wa ku tirhisana ka vaxavi. Hilaha ku fanaka, ku kombisa muxaka wihi na wihi wa ku kombisa rirhandzu erivaleni swi nga ha voniwa tanihi leswi nga fanelangiki kumbe leswi khunguvanyisaka. Ku tlula kwalaho, ku bula hi tinhloko-mhaka leti nga ni khombo to tanihi vukhongeri kumbe tipolitiki swi fanele swi tshineleriwa hi vukheta handle ka loko swi sunguriwe hi muxavi hi woxe. Swikahle ku hlayisa langutelo leri nga riki na vukalatlhelo eka timhaka to tano loko u ri karhi u kongomisa ngopfu eka ku va dyondzisa hi xiendliwa/vukorhokeri bya wena ematshan’wini ya sweswo. Hi ku twisisa swihlawulekisi leswi swa vaxavi na ku xixima mikhuva ya laha kaya na swipimelo loko ti endla bindzu eNepal, tikhamphani ti nga tirhisana hi ndlela leyinene na vatirhisi va le Nepal loko ti ri karhi ti aka vutirhisani byo tiya lebyi simekiweke eka ku tshembana na ku twisisa ka ndhavuko.
Endlelo ra vulawuri bya khastomo
Endlelo ra vulawuri bya swibalo eNepal ri na vutihlamuleri byo lawula ku nghena na ku huma ka nhundzu na vakhandziyi etikweni. Hi leti tinhla tin’wana ta nkoka leti u faneleke u ti xiya malunghana ni milawu ya le Nepal ya swibalo: 1. Xitiviso xa Customs: Vanhu hinkwavo lava nghenaka kumbe lava humaka eNepal va boheka ku tata fomo ya xitiviso xa customs hi ku kongoma leyi nyikaka vuxokoxoko bya mindzhwalo ya vona, ku katsa na nhundzu ya munhu hi xiyexe, mali, switirhisiwa swa elektroniki, na nhundzu yin’wana na yin’wana leyi nga ehansi ka swibalo kumbe swipimelo. 2. Swipfuno leswi nga hakeriki xibalo: Vafambi va pfumeleriwa ku tisa swilo swo karhi handle ka xibalo eka swipimelo leswi vekiweke. Hi xikombiso, fole ra 200 kumbe swigari swa 50 kumbe 250 wa tigiramu ta fole swi nga tisiwa handle ka xibalo. Hilaha ku fanaka, swipfuno swa byala swi titshege hi muxaka ni nhlayo leyi xaviweke eka mavhengele lama pfumeleriweke. 3. Swilo leswi siveleriweke/leswi yirisiweke: Swilo swo karhi swo fana na swidzidziharisi, matlhari (swibamu/swibakele), mali ya vuxisi/switirhisiwa swo yingisela na ku vona, switirhisiwa swa manyala/tibuku ta nhundzu leyi nga erivaleni/tiphepha/timagazini/tilogo leti onhaka xindzhuti xa rixaka/switirhisiwa swa xiya-ni-moya handle ka mpfumelelo ku suka eka valawuri lava faneleke na swin’wana, swi yirisiwile swinene. 4. Milawu ya Mali: Ku na swipimelo eka ntsengo wa mali leyi nga nghenisiwa kumbe ku humesiwa eNepal handle ko tivisa – ku fika eka USD 5,000 kumbe leyi ringanaka na yona yi fanele ku tivisiwa eka customs na matsalwa lama faneleke. 5. Ku Kamberiwa ka Mindzhwalo: Mindzhwalo hinkwayo yi kamberiwa hi X-rheyi loko yi fika ni loko yi suka eswiticini swa swihahampfhuka swa Nepal hikwalaho ka swivangelo swa vuhlayiseki swin’we ni ku kumisisa mintirho leyi nga ha vaka kona yo ngungumerisa. 6. Red Channel/Green Channel: Loko u ri na swo karhi swo swi tivisa (ku tlula swipfuno leswi nga hakeriwiki xibalo), yana emahlweni hi red channel laha minkwama ya wena yi nga ha kamberiwaka hi vatirhela-mfumo va customs. Loko u nga ri na nchumu wo engetela lowu lavekaka ku tivisa endzhaku ko tsemakanya swipimelo leswi pfumeleriwaka swa mpfuneto leswi hlamuseriweke hi Nawu wa Khastomo wa Nepal kutani yana emahlweni hi xitichi xa rihlaza u papalata ku kamberiwa hi vuxokoxoko handle ka loko swi ehleketeleriwa. 7.Tindzhawu ta Mabindzu leti yirisiweke/Tindhawu ta Mabindzu ya le Ndzilakaneni wa Nepal-China : Mpfumelelo wo hlawuleka wu nga laveka eka ku xaviselana exikarhi ka tindhawu leti nga ekusuhi na mindzilakano na China i.e.: Tatopani/Kodari/Syabrubesi/Rasuwagadhi etc. Maendlelo lama faneleke ya customs lama nga na matsalwa lama hlamuseriweke kahle i ya nkoka eka swiyimo swo tano. I swa nkoka ku tolovelana na milawu ya customs ya Nepal u nga si famba ku tiyisisa leswaku ku nghena na ku huma swi famba kahle. Ku nga landzeleli milawu ya customs swi nga endla leswaku ku xupuriwa, ku tekeriwa swilo leswi yirisiweke kumbe hambi ku ri magoza ya le nawini.
Tipholisi ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe
Nepal, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle eAsia Dzonga leri tivekaka hi tintshava ta rona letikulu ta Himalaya, ri ni nawu wo karhi wa xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe. Tiko ri hakela swibalo swo hambana eka nhundzu leyi humaka ematikweni mambe ku lawula mabindzu na ku sirhelela tiindasitiri ta rona ta laha kaya. Xo sungula, Nepal yi hlawula swilo leswi humaka ematikweni mambe ehansi ka swiyenge swo hambana-hambana hi ku ya hi muxaka wa swona ni xikongomelo xa swona. Swiyenge leswi swi katsa switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga, nhundzu ya le xikarhi, nhundzu ya xiphemu xa mali, switirhisiwa swa vatirhisi, na swilo swa xiyimo xa le henhla. Xiyenge xin’wana na xin’wana xi na mpimo wa xona wa xibalo. Switirhisiwa swa raw na nhundzu yale xikarhi leswinga swa nkoka eka maendlelo ya vuhumelerisi switsakela xibalo xale hansi ku hlohletela ti indasitiri ta laha kaya. Swilo leswi swi tala ku lava ku hundza eka customs clearance tani hi milawu leyi faneleke. Nhundzu ya xiphemu xo fana na michini kumbe switirhisiwa leswi tirhisiwaka eka swikongomelo swa vumaki na swona swi kuma vukorhokeri byo hlawuleka hi swibalo swa le hansi swinene swa ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe. Mfumo wu kongomisa ku tlakusa ku kula ka tiindasitiri hi ku endla leswaku swilo leswi swi fikeleleka swinene. Switirhisiwa swa vatirhisi leswi nga humelerisiwiki laha kaya swi tala ku langutana na swibalo swa le henhla swa ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe ku hlayisa mabindzu ya laha kaya na ku tlakusa ku tiyimela eka nkarhi wo leha. Endlelo leri i xiphemu xa maqhinga ya Nepal yo hunguta ku titshega hi switirhisiwa leswi endliweke ematikweni mambe. Ku engetela kwalaho, swilo swo karhi swa xiyimo xa le henhla swo fana na swa elektroniki swa xiyimo xa le henhla kumbe mimovha swi langutane na swibalo swa le henhla swinene tanihileswi swi tekiwaka tanihi ku xavisiwa ka swixavisiwa leswi nga riki swa nkoka leswi kongomisiweke ngopfu eka vatirhisi lava fuweke. I swa nkoka ku xiya leswaku mimpimo ya xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe yi nga ha hambana ku ya hi mintwanano leyi sayiniweke exikarhi ka Nepal na matiko man’wana kumbe swifundzha. Mintwanano leyi yi nga ha nyika mipfumelelo ya tihakelo kumbe ku ntshunxiwa ehansi ka swiyimo swo karhi. Hi ku angarhela, pholisi ya xibalo xa le handle ya Nepal yi lwela ku fikelela ku tiyimela hi ku seketela tiindasitiri ta laha kaya loko yi ri karhi yi lawula ku khuluka ka mabindzu ya matiko ya misava hi ndlela leyinene. Vaxavisi va swilo leswi humaka ematikweni mambe va fanele ku tshama va ri karhi va tiva milawu leyi nga kona leyi fambelanaka na swibalo swa customs va nga si nghenisa nhundzu yihi na yihi etikweni. (Nhlayo ya marito: 271)
Tipholisi ta xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe
Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi mati eAsia Dzonga, leri tivekaka hi ndzhaka ya rona leyi fuweke ya ndhavuko ni tindhawu leti hlamarisaka. Loko swi ta eka tipholisi ta xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe, Nepal ri tirhise magoza yo karhi yo tlakusa ku kula ka mabindzu na ikhonomi. Le Nepal, pholisi ya xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe ya hambana kuya hi muxaka wa nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Mfumo wu kongomisa ku hlohlotela ku rhumeriwa ka swikumiwa swo karhi hi ku nyika swihlohloteri swa xibalo na ku ntshunxiwa. Tiindasitiri leti kongomisiweke eka ku xaviseriwa matiko mambe to fana na swiambalo, tikhapete, vumaki bya mavoko, na mirhi ti tiphina hi tipholisi letinene ta xibalo. Tisekithara leti ti kuma mimbuyelo yo fana na swikimi swa ku tlheriseriwa endzhaku ka xibalo kumbe mimpimo ya xibalo leyi hungutiweke. Hi tlhelo rin’wana, switirhisiwa swin’wana swinga langutana na swibalo swale henhla kumbe swipimelo hikokwalaho ka ku vilela hi mbango kumbe nsirhelelo wa makete wa laha kaya. Xikombiso, nhundzu yofana na mapulanga na switirhisiwa swa swiharhi swa nhova yina milawu yo tika swinene leyi vekiweke hi milawu ya tiko na mintwanano ya matiko ya misava. Ku engetela kwalaho, Nepal yi tlhele yi sayina mintwanano yo hambana ya mabindzu yo hlawuleka na matiko ya vaakelani yo fana na India na Bangladesh. Mintwanano leyi yi kongomisa ku olovisa mabindzu yo tsemakanya mindzilekano hi ku hunguta tihakelo eka nhundzu yo karhi leyi xavisiwaka exikarhi ka matiko lawa. Malunghiselelo yo tano ma pfumelela vaxavisi va le Nepal leswaku va fikelela timakete letikulu hi minxavo leyi phikizanaka. Vuxokoxoko lebyi kongomeke bya swibalo swa ku rhumela ematikweni mambe eka xiyenge xin’wana na xin’wana xa swikumiwa eNepal byi nga kumeka eka Nawu wa Tihakelo ta Khastomo wa 2075 (2018). Nawu lowu wu nyika vuxokoxoko lebyi heleleke mayelana na swibalo swa swibalo leswi hakeriwaka eka tinxaka to hambana ta swixavisiwa hi nkarhi wa mabindzu yo nghenisa kumbe yo rhumela ematikweni mambe. Hi ku angarhela, mfumo wa Nepal wu lemuka nkoka wa ku xaviseriwa matiko mambe eka nhluvukiso wa ikhonomi naswona wu tirhisile tipholisi leti seketelaka tisekithara to hlayanyana loko wu ri karhi wu tekela enhlokweni ku kondletela mbango na swivilelo swa nsirhelelo wa makete wa laha kaya.
Switifikheti leswi lavekaka ku rhumela ematikweni mambe
Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga, leri tivekaka hi matimu ya rona lama fuweke, mindhavuko yo hambana-hambana ni ku saseka ka ntumbuluko loku hlamarisaka. Loko swi ta eka xitifikheti xa ku rhumela ematikweni mambe, Nepal yi landzelela maendlelo yo karhi ku tiyisisa khwalithi na ntiyiso wa nhundzu ya yona leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Vulawuri lebyikulu lebyi nga na vutihlamuleri bya xitifikheti xa ku rhumela ematikweni mambe eNepal i Ndzawulo ya Mphakelo wa Mabindzu na Nsirhelelo wa Vatirhisi (DoCSCP). Ndzawulo leyi yi na vutihlamuleri byo lawula na ku tlakusa migingiriko ya mabindzu etikweni. DoCSCP yi humesa tinxaka to hambana ta switifikheti swo rhumela ematikweni mambe hi ku ya hi muxaka wa nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Xitifikheti xin’wana xa nkoka lexi lavekaka hi vaxavisi va le Nepal i Xitifikheti xa Masungulo (COO). Tsalwa leri ri nyika vumbhoni bya leswaku nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe yi humelerisiwa kumbe ku endliwa eNepal. COO yi pfuneta ku simeka ntiyiso wa swikumiwa na ku sivela vuxisi lebyi nga kotekaka kumbe migingiriko ya vuxisi eka mabindzu ya matiko ya misava. Xitifikheti xin’wana xa nkoka lexi humesiweke hi DoCSCP i Phytosanitary Certificate, leyi tiyisisaka leswaku switirhisiwa leswi endliweke hi swimilani swi fikelela swipimelo hinkwaswo swa rihanyo leswi lavekaka leswi vekiweke hi matiko lawa ya xavisaka. Xitifikheti lexi xi tiyisisa leswaku switirhisiwa swa vurimi leswi humaka eNepal a swi na switsotswana, mavabyi kumbe swilo swin’wana leswi thyakeke leswi nga onhaka swibyariwa swa kwalaho loko swi nghenisiwa etikweni. Ku tlula kwalaho, ku ya hi swiyenge swo karhi kumbe tiindasitiri leti katsekaka eka ku xaviseriwa matiko mambe ku fana na swiambalo, vumaki bya mavoko, kumbe mirhi ya swimilana; switifikheti swo engetela swi nga ha laveka. Switifikheti leswi swinga katsa switifikheti swa ISO eka tisisiteme ta vulawuri bya khwalithi kumbe switifikheti swa organic eka swibyariwa swa vurimi. Vaxavisi lava tshamaka eNepal va fanele ku tlhela va landzelela milawu yo karhi ya ku xavisa leyi vekiweke hi matiko lama yaka eka wona. Leswi swinga katsa ku landzelerisa swihinga swa xithekiniki eka mabindzu swofana na swilaveko swa ku lebula kumbe ku kamberiwa ka ku fambisana kufana na CE marking eka ku rhumeriwa ka michini kuya e Europe. Hi ku gimeta, endlelo ra xitifikheti xa ku rhumela ematikweni mambe ra Nepal ri katsa matsalwa yo hambana lama humesiweke ngopfungopfu hi DoCSCP. Xitifikheti xi tiyisisa ku tiyisisiwa ka masungulo ya swikumiwa na ku landzelerisa swipimelo swa matiko ya misava leswi khumbaka vuhlayiseki bya rihanyo kumbe tisisiteme ta vulawuri bya khwalithi. Vaxavisi va le Nepal va fanele ku tshama va tolovelane na milawu leyi faneleke leyi fambelanaka na tiindasitiri to karhi loko va ri karhi va tlhela va namarhela swilaveko swa customs leswi vekiweke hi matiko lama yaka eka wona
Vutleketli lebyi ringanyetiweke
Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga. Hambi leswi yi nga na mintlhontlho yo hlawuleka ya ntivo-misava, Nepal yi tumbuluxile netiweke ya vutleketli leyi tirhaka kahle na ku tshembheka leyi khathalelaka swilaveko swa mabindzu ya laha kaya na ya matiko ya misava. Loko swi ta eka swo famba, Nepal ngopfu-ngopfu yi titshege hi vutleketli bya le magondzweni hikwalaho ka ndhawu leyi nga ni tintshava. Tiko leri ri na netiweke yo anama ya magondzo lamakulu lama hlanganisaka madoroba yo hambana na madoroba. Hambiswiritano, i swa nkoka ku xiya leswaku swiyimo swa magondzo swi nga ha hambana, ngopfu-ngopfu etindhawini ta le makaya. Hikwalaho, swa antswa ku tirhisa vaphakeri va vutleketli bya laha kaya lava nga ni ntokoto lava toloveleke tindlela ta kwalaho naswona va kotaka ku khoma ndhawu leyi nga ni ntlhontlho. Eka vukorhokeri bya ku rhwala nhundzu hi swihaha-mpfhuka, Rivala ra Swihaha-mpfhuka ra Matiko Hinkwawo ra Tribhuvan eKathmandu ri tirha tanihi nyangwa lowukulu wa Nepal wa ndzhwalo wa matiko hinkwawo. Yi nyika switirhisiwa swo hambana swa ku khoma ndzhwalo naswona yi simekile vuhlanganisi na tikhamphani letikulu ta swihahampfhuka ta misava hinkwayo. Loko u lava ku rhumeriwa hi xihatla kumbe u ri ni nhundzu leyi nga ni nkarhi, ku rhwala nhundzu hi xihaha-mpfhuka ku nga va ndlela leyi tirhaka. Hi mayelana na vukorhokeri bya ku rhwala nhundzu elwandle, Nepal a yi na mfikelelo wo kongoma eka swikepe swihi na swihi tanihileswi yi nga tiko leri nga ngheniki emisaveni. Hambiswiritano, swirhumeriwa swinga fambisiwa hiku olova ematikweni ya vaakelani yofana na India kumbe Bangladesh hiku tirhisa switirhisiwa swa vona swa ribuwa swinga se yisiwa hi misava kuya e Nepal. Nepal yitlhela yiva na vuhlanganisi bya swiporo na India leswi nyikaka tindlela to engetela to fambisa nhundzu. Layini ya xiporo ya Raxaul-Birgunj ekusuhi na ndzilakano wa le dzongeni yi tirha tanihi ndlela ya nkoka ya mabindzu exikarhi ka Nepal na India. Loko ku langutiwa tindlela to hlayisa kumbe swintshuxo swa vuhlayiselo eNepal, kuna vuhlayiselo byo hlaya bya phurayivhete lebyi kumekaka etikweni hinkwaro lebyi nyikaka switirhisiwa swo hlayisa leswi sirhelelekeke leswi hlomisiweke hi thekinoloji ya manguva lawa yofana na tisisiteme ta vulawuri bya nhundzu na tindlela to lawula mahiselo. I swa nkoka ku nghenelela eka vafambisi va nhundzu va xiphurofexinali lava nga na vutivi bya laha kaya na vutshila loko va tirhana na matirhelo ya vutleketli eNepal. Va nga pfuneta ku fambisa maendlelo ya customs hi ndlela leyinene loko va ri karhi va tiyisisa ku landzeleriwa ka milawu ya ku nghenisa/ku rhumela ehandle. Xo hetelela, hi ku languta ndhawu ya yona ya maqhinga exikarhi ka China na India – ikhonomi yimbirhi leyi kulaka hi xihatla – Nepal yi khome vuswikoti lebyikulu byo va ntsindza wa xifundzankulu wa migingiriko ya ku hundzisela swikepe eka nkarhi lowu taka. Leswi swi ta ya emahlweni swi ndlandlamuxa vuswikoti bya vutleketli bya Nepal na ku nyika swivandlanene swo tala eka mabindzu ya matiko ya misava. Hi ku gimeta, Nepal yi ake netiweke ya vutleketli leyi tshembekaka hambileswi yi nga na mintlhontlho ya ntivo-misava. Vutleketli bya le magondzweni byi tshama byi ri ndlela leyikulu ya vutleketli, kasi vukorhokeri bya ku rhwala nhundzu hi swihahampfhuka byi kumeka hi ku tirhisa Rivala ra Swihahampfhuka ra Matiko ya Misava ra Tribhuvan. Eka ku rhwala nhundzu elwandle, ku nga tirhisiwa swikepe swa matiko ya vaakelani. Vafambisi va nhundzu ya xiphurofexinali na vuhlayiselo bya phurayivhete na vona va kona ku olovisa matirhelo yo olova eka mphakelo wa tiko.
Tichannel ta nhluvukiso wa vaxavi

Minkombiso ya nkoka ya mabindzu

Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga, leri nga endzilakaneni wa India na China. Hambi leswi yi nga yitsongo na mintlhontlho ya ntivo-misava, Nepal yi na tindlela to hlayanyana ta nkoka ta matiko ya misava to xava na minkombiso ya mabindzu leyi fambisaka nhluvukiso wa mabindzu. Yin’wana ya tindlela ta nkoka ta matiko ya misava ta ku xava eNepal yi fambisiwa hi ku tirhisa mintwanano ya mabindzu na matiko ya vaakelani. Nepal yi vuyeriwa eka mfikelelo wo hlawuleka eka timakete to hambana hi ku tirhisa mintwanano ya matiko mambirhi na ya matiko yo tala ku fana na ntwanano wa Ndhawu ya Mabindzu ya Ntshunxeko ya Dzonga wa Asia (SAFTA) na matiko man’wana ya swirho swa SAARC. Leswi swi nyika swivandlanene eka mabindzu ya le Nepal ku rhumela switirhisiwa swa vona ematikweni lawa hi tihakelo leti hungutiweke kumbe ta zero. Ku engetela kwalaho, Nepal i xirho xa Nhlangano wa Mabindzu ya Misava Hinkwayo (WTO), lowu yi pfumelelaka ku hlanganyela eka minkanerisano ya mabindzu ya misava hinkwayo ni ku vuyeriwa eka endlelo ra WTO ro lulamisa timholovo. Vuxirho lebyi byi nyika vaxavisi va le Nepal swiyimo leswinene swa mabindzu emisaveni hinkwayo. Ku tlula kwalaho, ku ni minkombiso yo hlayanyana leyi dumeke ya mabindzu leyi khomeriwaka eNepal leyi kokaka vaxavi va matiko hinkwawo ni ku nyika tipulatifomo to kombisa swilo ni vukorhokeri. Tin’wana ta leti xiyekaka ti katsa: 1. Nkombiso wa Mabindzu ya Matiko ya Misava wa Nepal: Wu hleriwa lembe na lembe hi Nhlangano wa Tikhamphani ta Mabindzu na Vumaki bya Nepal (FNCCI), nkombiso lowu wu hlanganisa vakombisa va laha kaya na va matiko ya misava eka swiyenge swo hambana ku fana na vurimi, vumaki bya mavoko, swiambalo, michini, vupfhumba, na swin’wana. 2. Himalayan Travel Mart: Nkombiso lowu wu kongomisiweke eka vupfhumba wu kongomisa ku tlakusa Nepal tanihi ndhawu leyikulu ya vupfhumba bya vuhungasi. Yi koka rinoko ra tiejensi ta maendzo ta misava hinkwayo, vafambisi va maendzo, tikhamphani ta swihahampfhuka, tihotela/tiresort leti lavaka ntirhisano wa mabindzu. 3. Nkombiso wa Mabindzu ya Vumaki bya Mavoko: Yi hleleriwe hi Federation of Handicraft Associations of Nepal (FHAN), nkombiso lowu wu kongomisa eka ku tlakusa mintirho ya mavoko ya ndhavuko ya Nepal ku fana na vumba, ku vatla hi mapulanga, ntirho wa nsimbi exikarhi ka swin’wana. 4. International Construction Expo: Pulatifomo leyi nyiketeriweke eka tiindasitiri leti fambelanaka na ku aka leyi katsaka vaphakeri va switirhisiwa swo aka/swikumiwa etlhelo ka vatumbuluxi va tindlu na misava/tikhamphani to aka laha va nga kombisaka swinyikelo swa vona swa sweswinyana. 5.Go Organic Expo & Symposium: Xiendlakalo xa lembe na lembe lexi kongomisaka eka ku tlakusa vurimi bya organic na switirhisiwa leswi fambelanaka na swona e Nepal. I ndlela leyinene eka vahumelerisi va organic va Nepal ku kombisa nhundzu ya vona leyi nga riki na swidlaya-switsotswana. Minkombiso leyi ya mabindzu yi nyika swivandlanene eka vaxavi va laha kaya na va matiko ya misava ku tihlanganisa na vahumelerisi va laha kaya, ku lavisisa vutirhisani lebyi nga vaka kona, na ku kuma swikumiwa/vukorhokeri ku suka eNepal. Ku tlula kwalaho, ti hoxa xandla swinene eku tlakuseni ka ikhonomi ya Nepal hi ku koka rinoko ra vuvekisi bya matiko mambe na ku kurisa ku kula ka ku xaviseriwa matiko mambe. Hi ku gimeta, hambileswi xiyimo xa yona xi nga ngheniki emisaveni, Nepal yi na tindlela ta nkoka ta matiko ya misava to xava hi ku tirhisa mintwanano ya mabindzu na matiko ya vaakelani yo fana na India na China. Ku engetela kwalaho, minkombiso ya mabindzu yo fana na Nepal International Trade Fair, Himalayan Travel Mart, Handicraft Trade Fair yi nyika tipulatifomo laha mabindzu ya nga kombisaka swinyikelo swa wona eka vayingiseri va misava hinkwayo. Tindlela leti ti hlohlotela ku kula ka ikhonomi eNepal hi ku koka rinoko ra vaxavi va matiko ya misava na ku fambisa swivandlanene swa nhluvukiso wa mabindzu eka tikhamphani ta laha kaya na ta le handle leti tirhaka eka swiyenge swo hambana swa ikhonomi.
Nepal, tiko leri nga ngheniwiki hi mati eAsia Dzonga, ri tiveka hi tindhawu ta rona leti hlamarisaka ta le Himalaya ni ndzhaka ya rona leyi fuweke ya ndhavuko. Loko swi ta eka tinjhini to lavisisa leti dumeke leti tirhisiwaka eNepal, ku ni tindlela to hlayanyana leti nga kona. Hi leti tinjhini tin’wana to lavisisa leti tirhisiwaka ngopfu eNepal swin’we ni tiadirese ta tona ta tiwebsite: 1. Google (www.google.com.np): A swi kanakanisi leswaku Google i njhini yo lavisisa leyi dumeke swinene naswona yi tirhisiwaka ngopfu emisaveni hinkwayo. Yi nyika vuhlanganisi lebyi olovaka ku tirhisa lebyi nga na vuswikoti byo tala byo lavisisa, leswi endlaka leswaku yi va nhlawulo lowu tsakeriwaka eka vatirhisi va le Nepal na vona. 2. Yahoo! Nepal (np.yahoo.com): Yahoo! Nepal yi nyika mahungu ya laha kaya, vukorhokeri bya imeyili, na njhini yo lavisisa leyi tinyiketeleke eka vatirhisi va le Nepal. Hambi leswi yi nga ha vaka yi nga tsakeriwi ku fana na Google emisaveni hinkwayo, ya ha ri na vatirhisi vo tala vo tshembeka endzeni ka tiko. 3. Bing (www.bing.com): Bing i njhini yin’wana yo lavisisa leyi dumeke leyi nyikaka swihlawulekisi swo hambana ku fana na ku lavisisa eka webu, ku lavisisa swifaniso, ku lavisisa hi vhidiyo, na swin’wana. 4. Baidu (www.baidu.com): Hambi leswi ngopfu-ngopfu yi tirhisiwaka eChina laha ku averiwa ka makete ka Baidu ku tlulaka ka tinjhini tin’wana to lavisisa to fana na Google kumbe Bing; hikwalaho ka ku fana ka mindhavuko exikarhi ka China na Nepal na nhlayo leyi andzaka ya vaendzi va Machayina lava endzelaka Nepal lembe na lembe; vatirhisi vo tala va le Nepal va sungurile ku tirhisa Baidu eka swikongomelo swo karhi ku fana na mahungu lama fambelanaka na vupfhumba bya China kumbe ndhavuko. 5. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo i njhini yo lavisisa leyi kongomisiweke eka vuhlayiseki bya vuxokoxoko leyi nga landzeleriki data ya mutirhisi kumbe ku nyika mbuyelo lowu endleriweke munhu hi xiyexe lowu sekeriweke eka matimu ya ku pfula. 6. Nelta Net Search Engine (nelta.net.np/search/): Nelta Net Search Engine yi endleriwe hi ku kongoma valavisisi kumbe vanhu lava lavaka switirhisiwa swa dyondzo ku suka eka xiyenge xa ​​tidyondzo ta Dyondzo ya Ririmi ra Xinghezi /Dyondzo/ Applied Linguistics eNepal. Leswi i swikombiso swi nga ri swingani swa tinjhini to lavisisa leti tirhisiwaka ngopfu eNepal; hambiswiritano, vanhu vo tala va tala ku tirhisa Google tanihi nhlawulo wa vona wo sungula hikwalaho ka ku fuma ka yona emisaveni hinkwayo na nhlayo leyikulu ya rungula leri kumekaka hi ku tirhisa pulatifomo ya yona yo lavisisa.

Matluka lamakulu yo tshwuka

Le Nepal, matluka lamakulu yo tshwuka i nxaxamelo lowu heleleke wa mabindzu ni vukorhokeri lebyi kumekaka etikweni. Ti pfuna vanhu ni tinhlengeletano ku kuma rungula malunghana ni tiindasitiri to hambana-hambana, ku katsa ni tirhesiturente, tihotela, swibedlhele, vukorhokeri bya swo famba ni swin’wana. Hi leti ti-directory tin’wana letikulu ta matluka yo tshwuka eNepal swin’we ni tiwebsite ta tona: 1. Yellow Pages Nepal: I yin’wana ya tidayirekitara leti dumeke ta inthanete leti nyikaka vuxokoxoko mayelana na mabindzu eka swiyenge swo hambana. Website: https://www.matluka yo tshwukanepal.com/ 2. BizServeNepal: Nxaxamelo lowu wu nyika nxaxamelo wo anama wa mabindzu ya tikhamphani ta laha kaya na ta matiko ya misava leti tirhaka eNepal. Website: https://www.bizservenepal.com/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 3. Nepali Yellow Pages (NYP): NYP yi nyika nxaxamelo wo anama wa mabindzu ya laha kaya lama hambanisiweke hi muxaka wa indasitiri. Webusayiti: http://nypages.net/ 4. NepalYP.com: I xikombo xa le ka inthanete lexi nyikaka vuxokoxoko bya vuhlanganisi na tiadirese ta mabindzu yo hambana-hambana eNepal. Website: https://www.nepalyp.com/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 5. Best Yellow Pages Nepal (BYN): BYN yi nyika pulatifomo yo tiya eka vatirhisi ku lavisisa swiyenge swo hambana swa mabindzu eka tindhawu to karhi endzeni ka Nepal. Webusayiti: http://www.bestyellowpagesnepal.com/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 6. Yoolk Nepali Business Directory & Travel Guide (Yoolk.com): Website leyi yi katsa minxaxamelo ya vuxokoxoko na ku kamberiwa ka mabindzu eka tiindasitiri to hambana hambana xikan’we na swiletelo swa maendzo leswi faneleke. Website: https://www.yoolk.com.np/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga Tipulatifomo leti ti nyika vuhlanganisi lebyi olovaka ku tirhisa laha vaendzi va nga lavisisaka hi sekithara kumbe ndhawu ku kuma vuxokoxoko bya vuhlanganisi, tiadirese, ku kambisisa ka vaxavi, swiringanyeto, na vuxokoxoko byin’wana lebyi faneleke mayelana na mabindzu lama tsarisiweke. Hi kombela u xiya leswaku ku kumeka ka webusayiti ku nga cinca hi ku famba ka nkarhi; swi tshama swi ri swinene ku kambela loko tisayiti ta ha tirha u nga si ti tirhisa.

Tipulatifomo letikulu ta mabindzu

Nepal, tiko ro saseka leri nga ngheniwiki hi misava eAsia Dzonga, ri vone ku kula lokukulu eka bindzu ra rona ra mabindzu ya e-commerce eka malembe ma nga ri mangani lama hundzeke. Tipulatifomo to hlayanyana leti dumeke ta e-commerce ti humelerile, leti nyikaka swikumiwa na vukorhokeri byo hambana eka vatirhisi va le Nepal. Hi leti tin’wana ta tipulatifomo letikulu ta e-commerce eNepal swin’we ni ti-URL ta tona ta webusayiti: 1. Daraz (https://www.daraz.com.np): Daraz i yin’wana ya tindhawu letikulu to xava eka tona eka inthanete eNepal. Yi nyika switirhisiwa swo hambana hambana ku suka eka swiyenge swo hambana ku katsa na fexeni, swa elektroniki, switirhisiwa swa le kaya, switirhisiwa swo saseka, na swin’wana. 2. Sastodeal (https://www.sastodeal.com): Sastodeal i ndhawu yin’wana yo xavisa ya inthanete leyi dumeke eNepal leyi nyikaka nhlawulo lowukulu wa switirhisiwa hi minxavo yo phikizana. Yi katsa swiyenge swo fana na swa elektroniki, swiambalo swa fexeni, switirhisiwa swa le khixini, tibuku na swilo swo tsala. 3. Kaymu (https://www.kaymu.com.np): Kaymu i pulatifomo yo xava eka inthanete laha vanhu va nga xavaka no xavisa swilo leswintshwa kumbe leswi tirhisiweke eka swiyenge swo hambana ku fana na swa elektroniki, switirhisiwa swa fexeni, swilo swo khavisa ekaya na swin’wana. 4. NepBay (https://www.nepbay.com): NepBay i pulatifomo ya e-commerce ya hinkwaswo eka yin’we leyi nyikaka switirhisiwa swo hambana ku suka eka switirhisiwa swa elektroniki swa vatirhisi ku ya eka swilo swa le kaya na swiambalo. 5. Hamrobazar (https://hamrobazaar.com): Hamrobazar a hi ndhawu yo xavisa ya le ka inthanete ntsena kambe yi tlhela yi va webusayiti ya switiviso leswi tirhisiwaka ngopfu ku xava/ku xavisa nhundzu leyintshwa na leyi tirhisiweke eNepal. 6. Muncha (https://muncha.com): Muncha yi nyika tindlela to hambana ta tinyiko eka swiendlakalo swo fana na masiku ya ku velekiwa kumbe minkhuvo hi ku yisa swiluva, tichokoleti kumbe tinyiko tin’wana leti endleriweke munhu hi xiyexe eNepal hinkwaro. 7.Souvenir Hub( https: https://souvenirhubnepal.com ): Souvenirs hub yi nyika switsundzuxo swa ndhavuko swo fana na vutshila bya mavoko leswi yimelaka xisekelo xa ndhavuko wa Nepal leswi faneleke eka ku tirhisiwa ka munhu hi xiyexe kumbe swikongomelo swa tinyiko. Tipulatifomo leti ti pfunile ku hundzula ntokoto wa ku xava eNepal hi ku nyika vukorhokeri na mfikelelo eka switirhisiwa swo hambana eka vatirhisi etikweni hinkwaro.

Tipulatifomo letikulu ta swihangalasamahungu swa le ka social media

Nepal, leyi kumekaka eAsia Dzonga, yi ni tipulatifomo to hlayanyana ta swihaxa-mahungu swa le ka Internet leti tirhisiwaka ngopfu hi vaaki va rona. Tipulatifomo leti ti tlanga xiave xa nkoka eku hlanganiseni ka vanhu, ku avelana mahungu na miehleketo, na ku tshama u ri karhi u pfuxetiwa hi mikhuva ya sweswinyana. Hi leti tipulatifomo tin’wana leti dumeke ta swihangalasamahungu swa le ka social media eNepal swin’we ni tiwebsite ta tona hi ku hambana ka tona: 1. Facebook (www.facebook.com): Handle ko kanakana Facebook i pulatifomo ya swihangalasamahungu ya le ka social media leyi tirhisiwaka ngopfu eNepal. Yi pfumelela vatirhisi ku endla tiphrofayili, ku tihlanganisa na vanghana na ndyangu, ku avelana swifaniso na tivhidiyo, ku joyina mintlawa leyi fambelanaka na ku tsakela ko hambana, na ku tshama va ri karhi va pfuxetiwa hi mahungu. 2. Twitter (www.twitter.com): Twitter i pulatifomo yin'wana leyi dumeke leyi pfumelelaka vatirhisi ku veka swintshuxo kumbe "tweets" ya swihlawulekisi swo fika eka 280. Vanhu vo tala va le Nepal va tirhisa Twitter ku landzelela vanhu lava va va tsakelaka lava dumeke, van’watipolitiki, swihaxa-mahungu, kumbe ku avelana ntsena mianakanyo ya vona eka tinhloko-mhaka to hambana-hambana. 3. Instagram (www.instagram.com): Instagram i pulatifomo leyi kongomisiweke eka ku vona leyi tirhisiwaka ku avelana swifaniso na tivhidiyo. Yi kume ndhuma leyikulu swinene eka vantshwa va le Nepal lava tsakelaka ku kombisa vutshila bya vona byo teka swifaniso swin’we ni ku landzelela vahlohloteri ni vanhu lava dumeke. 4. LinkedIn (www.linkedin.com): Hambi leswi ngopfu-ngopfu yi tivekaka hi vuhlanganisi bya xiphurofexinali emisaveni hinkwayo, LinkedIn yi tlhela yi tirhisiwa ngopfu eNepal hi vatirhi va xiphurofexinali lava lavaka swivandlanene swa ntirho kumbe ku ndlandlamuxa vuhlanganisi bya vona bya xiphurofexinali. 5. YouTube (www.youtube.com): YouTube i pulatifomo yo avelana tivhidiyo leyi nyikaka ndlela ya kahle swinene eka vatumbuluxi va swilo leswi nga endzeni ku suka eNepal ku avelana tivhidiyo leti fambelanaka na vuhungasi, dyondzo, tivlog ta maendzo, swifunengeto swa vuyimbeleri/ku tlanga na swin’wana. 6. TikTok (www.tiktok.com): TikTok yi humelerile tani hi xihlawuhlawu lexi dumeke eka vantshwa va le Nepal hikwalaho ka xitirhisiwa xa yona xo olova ku xi tirhisa lexi va pfumelelaka ku endla ti lip-syncing to koma kumbe ku tlanga tivhidiyo leti fambisanaka na swiphemu swa vuyimbeleri. 7. Viber (www.viber.com): Viber i app ya marungula leyi pfumelelaka marungula ya mahala ya matsalwa na ku bela riqingho hi rito/vhidiyo hi ku tirhisa vuhlanganisi bya inthanete endzeni ka xisekelo xa yona xa vatirhisi loko yi ri karhi yi tlhela yi nyika swihlawulekisi swa mbulavurisano wa mani na mani laha miganga yo hambana endzeni ka Nepal yi nga burisanaka hi ku tsakela loku fanaka. 8. WeChat (www.wechat.com): Hambileswi yi nga tirhisiwiki ngopfu ku fana ni tipulatifomo leti boxiweke laha henhla, WeChat ya ha tirhisiwa hi vatirhisi van’wana va le Nepal ku rhumela marungula, ku bela riqingho hi rito/vhidiyo ni switirhisiwa swa vuhlanganisi bya le ka Internet. 9. Snapchat (www.snapchat.com): Snapchat i app ya marungula ya multimedia leyi pfumelelaka vatirhisi ku rhumela swifaniso kumbe tivhidiyo leti nyamalala eka vanghana. Hambileswi yi nga ha vaka yi nga talanga ngopfu eNepal loko yi pimanisiwa ni tipulatifomo tin’wana, yi ni vatirhisi va yona exikarhi ka vantshwa va le Nepal. Swi fanerile ku xiya leswaku ku kumeka na ku duma ka tipulatifomo leti ta swa mahungu ya swa matirhiselo ya vanhu swi nga cinca hi ku famba ka nkarhi hikwalaho ka mikhuva leyi humelelaka na ku tsakela ka vatirhisi.

Minhlangano leyikulu ya tiindasitiri

Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAsia Dzonga. Yi tiveka hi tindhawu ta yona to saseka, ndzhaka leyi fuweke ya ndhavuko ni swiharhi swo hambana-hambana swa nhova. Ikhonomi ya Nepal yi titshege hi tiindasitiri ni swiyenge swo hambana-hambana, leswi xin’wana ni xin’wana xi yimeriweke hi minhlangano yo karhi ya tiindasitiri kumbe mavandla ya mabindzu. Hi leyi yin’wana ya minhlangano leyikulu ya tiindasitiri eNepal: 1. Nhlangano wa Tikhamphani ta Mabindzu na Vumaki bya le Nepal (FNCCI) - FNCCI i huvo ya le henhla leyi yimelaka mabindzu ya sekithara ya phurayivhete eNepal. Yi tlakusa vubindzurisi, yi seketela tipholisi leti nga na xinghana eka mabindzu, naswona yi nyika vukorhokeri byo hambana eka swirho swa yona. Website: https://www.fncci.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 2. Nhlangano wa Tiindasitiri ta Nepal (CNI) - CNI yi yimela mabindzu ya tiindasitiri eNepal eka tisekithara hinkwato ku katsa na vumaki, ku lulamisiwa ka vurimi, eneji, vupfhumba, na vukorhokeri. Webusayiti: https://cni.org.np/ 3. Federation of Handicraft Associations of Nepal (FHAN) - FHAN yi kongomisa eka ku tlakusa na ku hlayisa vutshila bya ndhavuko xikan’we na ku seketela vatirhi va mavoko lava ngheneleke eka sekithara leyi. Website: http://www.fhan.org.np/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Nhlangano wa Tihotela Nepal (HAN) - HAN yi yimela indasitiri ya vuyeni eNepal hi ku nyika nseketelo eka vaxavisi va tihotela loko yi ri karhi yi ndlandlamuxa switirhisiwa swa vupfhumba etikweni hinkwaro. Webusayiti: http://www.han.org.np/ . 5.Nepal Association of Tour & Travel Agents (NATTA)- NATTA yi pfuneta ku hluvukisa na ku tlakusa migingiriko ya vupfhumba endzeni ka timakete ta laha kaya na ta matiko ya misava hi ku tirhisa swivandlanene swa vuhlanganisi eka vayimeri va maendzo. Webusayiti :https://natta.org.np/ 6.Nepal Tea Garden Association(NTGA)- NTGA yi yimela vini va tijarateni ta tiya , yi lawula nxavo,ku vumbiwa ka bindzu hi ku ya hi tiya etc Webusayiti :http://www.ntganepal.com 7.Garment Association-Nepal(GAR): yi vumbiwa hi vaendli va swiambalo & yi nyika nseketelo ku ndlandlamuxa tiindasitiri ta swiambalo hi ku tirhisana na vakhomaxiave lavakulu webusayiti:https://garnepal.com/ Leswi i swikombiso swi nga ri swingani ntsena; Nepal ri na minhlangano yin’wana yo hambana ya indasitiri leyi yimelaka swiyenge swo fana na tibangi na timali, vurimi, ku aka, thekinoloji ya mahungu, na swin’wana. Minhlangano leyi yi tlanga xiave xa nkoka eku tlakuseni na ku seketela ku tsakela ka tiindasitiri ta yona hi ku hambana ka yona endzeni ka tiko.

Tiwebsite ta mabindzu na mabindzu

Ku ni tiwebsite to hlayanyana ta ikhonomi ni ta mabindzu leti fambisanaka na Nepal. Hi leswi swi nga ri swingani swa swona leswi nga ni ti-URL ta swona hi ku hambana ka swona: 1. Senthara ya Ntlakuso wa Mabindzu na ku Rhumela eMatikweni mambe (TEPC): Leyi i webusayiti ya ximfumo ya TEPC, nhlangano wa mfumo lowu nga na vutihlamuleri byo tlakusa ku xaviseriwa matiko mambe ka Nepal na ku nyika vukorhokeri byo hambana eka vaxavisi va le handle. Website: https://www.tepc.gov.np/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 2. Vukorhokeri bya Vumaki, Mabindzu, na Mphakelo: Webusayiti ya ximfumo ya Vukorhokeri yi nyika vuxokoxoko bya tipholisi, milawu, swivandlanene swa vuvekisi, tinhlayo ta mabindzu, na mavandla ya mabindzu eNepal. Webusayiti: http://moics.gov.np/ . 3. Nhlangano wa Tikhamphani ta Mabindzu na Vumaki bya le Nepal (FNCCI): FNCCI i nhlangano wa ambulense wa sekithara ya phurayivhete lowu rhangelaka lowu yimelaka ku tsakela ka indasitiri na mabindzu eNepal. Website: https://www.fncci.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Ndzawulo ya Customs (Nepal Customs): Webusayiti ya ximfumo ya Ndzawulo yi nyika vuxokoxoko bya maendlelo ya customs, mimpimo ya tihakelo, swilaveko swa ku nghenisa-ku rhumela ehandle, ku pfuxetiwa ka milawu, na swin’wana. Webusayiti: http://customs.gov.np/ . 5. Huvo ya Vuvekisi Nepal (IBN): IBN yi lerisiwile ku fambisa vuvekisi byo kongoma bya le handle eka tisekithara to hambana hi ku tirhisa vukorhokeri bya fasitere rin’we eka vavekisi lava nga ta va kona. Webusayiti: http://ibn.gov.np/ 6. Nepal Rastra Bank (Central Bank): Website ya ximfumo ya bangi ya le xikarhi yi nyika vuxokoxoko bya ku pfuxetiwa ka pholisi ya swa timali, mimpimo ya ku cincana, . tinhlayo leti fambelanaka na vuhlayiselo bya mali ya le handle, . na swikombiso swin’wana swa ikhonomi. Website: https://nrb.org.np/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 7. Huvo ya Rixaka ya Nhluvukiso wa Tiyi na Kofi (NTCDB): NTCDB yi kongomisa eka ku tlakusa vuhumelerisi bya tiya na kofi, . ku hangalasiwa, . ku lulamisiwa, . ku xavisiwa na migingiriko ya ku rhumela ematikweni mambe eNepal. Website: Nkanelo wa ririmi ra Xitsonga. Leti i tiwebsite tin’wana leti dumeke leti fambisanaka ni ikhonomi ni mabindzu leti kongomeke eNepal leti nga nyikaka rungula ra nkoka malunghana ni ikhonomi ya rona, . tipholisi ta mabindzu, . swivandlanene swa vuvekisi, . datha ya ku rhumela ehandle/ku nghenisa, . na vuxokoxoko byin’wana lebyi faneleke lebyi lavekaka ku endla bindzu kumbe ku tihlanganisa na tikhamphani ta le Nepal.

Tiwebsite ta swivutiso swa data swa mabindzu

Kuna tiwebsite to hlaya ta data ya mabindzu leti kumekaka ku vutisa migingiriko ya mabindzu ya Nepal. Hi leti tindlela ti nga ri tingani leti nga ni tiadirese ta tona ta webusayiti hi ku hambana ka tona: 1. Ndzawulo ya Customs, Nepal: Webusayiti ya ximfumo ya mfumo yi nyika tinhlayo ta mabindzu na vuxokoxoko bya ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe na leswi rhumeriwaka ematikweni mambe. Website: https://www.swilo swa xibalo.gov.np/ 2. Vukorhokeri bya Vumaki, Mabindzu ni Mphakelo, Nepal: Website leyi yi nyikela rungula ra mabindzu swin’we ni rungula leri lavekaka malunghana ni tipholisi ta mabindzu, mintwanano ni minkarhi ya vuvekisi eNepal. Website: https://www.mics.gov.np/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 3. Bangi ya Rastra ya Nepal (Bangi ya le Xikarhi ya Nepal): Yi nyika datha ya ikhonomi leyi heleleke ku katsa na mimpimo ya ku cinca ka mali ya le handle, tinhlayo ta ku xaviseriwa matiko mambe na ku nghenisiwa ka swilo ematikweni mambe, tinhlayo ta mali leyi saleke ya tihakelo ta tiko. Website: https://www.nrb.org.np/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Dathabeyisi ya Nhlangano wa Matiko ya COMTRADE: Dathabeyisi leyi ya matiko ya misava yi pfumelela vatirhisi ku lavisisa datha ya mabindzu ya swixavisiwa eka matiko yo tlula 170 ku katsa na Nepal. Webusayiti: https://comtrade.un.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 5. Ntlhantlho wa Mabindzu ya Misava Hinkwayo (WITS): WITS i pulatifomo leyi nga na switirhisiwa leyi endliweke hi Bangi ya Misava leyi nyikaka mfikelelo eka mabindzu ya misava hinkwayo na datha ya tihakelo, ku katsa na vuxokoxoko bya ku nghenisiwa na ku rhumeriwa ka swilo swa le Nepal. Webusayiti: https://wits.worldbank.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga Hi kombela u xiya leswaku tiwebsite leti ti nga ha va na swiyimo swo hambana swa vuxokoxoko kumbe ku kongomisiwa ko karhi eka swiyenge swo karhi swa datha ya mabindzu ya Nepal. Swikahle ku kambisisa sayiti yin’wana na yin’wana hi yoxe kuya hi swilaveko swa wena. Tsundzuka ku kongomisa hi ku kongoma eka swipimelo swa matirhiselo kumbe swiletelo swa swihlovo leswi faneleke loko u tirhisa mahungu lama hlengeletiweke eka swikongomelo swihi kumbe swihi swa mabindzu kumbe tiphurojeke ta ndzavisiso

Tipulatifomo ta B2b

Nepal i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle eAsia Dzonga, leri tivekaka hi ndhavuko wa rona lowu fuweke ni ku saseka ka ntumbuluko loku hlamarisaka. Loko swi ta eka tipulatifomo ta B2B eNepal, ku na tindlela to hlaya leti kumekaka leti khathalelaka tiindasitiri na tisekithara to hambana. Hi leti tin’wana ta tipulatifomo ta B2B leti xiyekaka eNepal: 1. Nepalb2b.com: Pulatifomo leyi yi kongomisa eka ku hlanganisa mabindzu endzeni ka Nepal na ku tlakusa migingiriko ya mabindzu. Yi nyika nxaxamelo lowu heleleke wa swilo ni vukorhokeri lebyi nyikeriwaka hi tikhampani ta le Nepal, kun’we ni vuxokoxoko bya tona byo tihlanganisa. Website: nepalb2b.com 2. Exportersnepal.com: Hilaha vito ri vulaka hakona, pulatifomo leyi ya B2B yi lulamisiwile hi ku kongoma ku hlanganisa vaxavisi va le Nepal na vaxavi va matiko ya misava. Yi kombisa nxaxamelo wa switirhisiwa swa khwalithi ya ku xaviseriwa matiko mambe kusuka eka ti indasitiri to hambana hambana kufana na swiambalo, vumaki bya mavoko, vurimi, na swin’wana. Website: exportersnepal.com 3.Trademandu.com: Trademandu yi tirha tanihi ndhawu ya makete ya inthanete laha mabindzu ya nga xavaka no xavisa switirhisiwa eka swiyenge swo hambana ku fana na swa elektroniki, fexeni, switirhisiwa swa michini, switirhisiwa swa rihanyo & ku saseka etc.. Website : trademandu.com 4.Nepalexportershub.org: Pulatifomo leyi yi kongomisa eka ku tlakusa ku xaviseriwa matiko mambe ka Nepal emisaveni hinkwayo hi ku nyika xikombo xa vaxavisi lava tsarisiweke ehandle swin’we na vuxokoxoko bya swikumiwa.Website yi tlhela yi kombisa ku pfuxetiwa ka mahungu loku fambelanaka na migingiriko ya mabindzu eNepal eka lava tsakelaka.Webiste : nepalexportershub.org. 5.Ebigmarket.com.np:EbigMarket yi kongomisa ku hlanganisa vaphakeri va laha kaya na vaxavi lava nga ta va kona endzeni ka Nepal.Va kombisa swiyenge swo hambana swa swikumiwa ku suka eka swakudya & swakunwa,ku ya eka switirhisiwa swa elektroniki swa vatirhisi,fexeni ,Switirhisiwa swa le kaya amd more.Website : ebigmarket.com .np Tipulatifomo leti ti tirha tanihi switirhisiwa swa nkoka eka mabindzu lama lavaka ku tihlanganisa na vatirhisani va laha kaya kumbe va matiko ya misava eka ntirhisano lowu nga vaka kona kumbe swivandlanene swa mabindzu eka makete lowu humelelaka wa Nepal.Tiwebsite leti boxiweke laha henhla ti fanele ku ku nyika vuxokoxoko byin’wana mayelana na vukorhokeri bya tona na ndlela leyi u nga ti tirhisaka ha yona eka swilaveko swa wena swo karhi
//