More

TogTok

Timakete Letikulu
right
Nkatsakanyo wa Tiko
Sierra Leone, leyi tiviwaka ximfumo tanihi Riphabliki ra Sierra Leone, i tiko leri kumekaka eRibuweni ra le Vupela-dyambu bya Afrika. Ri ni ndzilakano na Guinea en’walungu-vuxa na Liberia edzonga-vuxa, kasi Lwandle ra Atlantic ri le dzonga-vupela-dyambu bya rona. Doroba-nkulu ni ntsindza lowukulu wa madoroba eSierra Leone i Freetown. Hi vaaki va kwalomu ka 8 wa mamiliyoni ya vanhu, Sierra Leone yitiveka hi ndzhaka ya yona yohambana hambana ya ndzhavuko. Ri ni tinxaka to tlula 18, rin’wana ni rin’wana ri ni tindzimi ni mindhavuko ya rona. Tindzimi timbirhi letikulu leti vulavuriwaka i Xinghezi (ririmi ra ximfumo) na Xikrio (ririmi ra Xicreole). Sierra Leone ri kume ntshunxeko eka vulawuri bya vukoloni bya Britain hi 1961 naswona ku sukela kwalaho ri ti simeke tanihi riphabliki ra xidemokirasi. Tiko ri vile na nyimpi ya xin’wana-manana leyi onhaka swinene kusukela hi 1991 kuya eka 2002 leyi khumbeke swinene xivumbeko xa rona xa ntshamiseko na switirhisiwa. Ku nga khathariseki mintlhontlho ya nkarhi lowu hundzeke, tiko ra namuntlha ra Sierra Leone ri lwela nhluvuko ni ku tshamiseka. Ikhonomi ya yona ngopfu ngopfu yi titshege hi vurimi, migodi (ngopfu ngopfu tidayimani), vumaki bya tihlampfi, vupfhumba, na swiyenge swa vumaki swofana na ku lulamisiwa ka swakudya na swiambalo. Ku saseka ka ntumbuluko ka Sierra Leone ku endla leswaku yi va ndhawu leyi kokaka mahlo eka vaendzi lava lavaka mativa lama nga onhakiki swin’we ni makhwati lama tlhumeke lama taleke hi swiharhi swa nhova. Swilo leswi dumeke swa vupfhumba swikatsa Tacugama Chimpanzee Sanctuary, Tiwai Island Wildlife Sanctuary, Bunce Island (khale ka ndzhawu yo xavisa mahlonga), Lakka Beach, Banana Islands - ku boxa swintsongo ntsena. Sierra Leone yi langutane na mintlhontlho yo hambana ya ikhonomi ya vaaki ku katsa na matshalatshala yo hunguta vusweti hikwalaho ka mimpimo ya le henhla ya ku pfumaleka ka mintirho leyi kuceteriwaka hi tisisiteme ta dyondzo leti nga riki kahle. Hambiswiritano,mfumo swin’we na vatirhisani va matiko ya misava va ya emahlweni va tirha ku antswisa vukorhokeri bya nhlayiso wa rihanyo,switirhisiwa swa vaaki,ku tlakusa timfanelo ta ximunhu,na ku koka rinoko ra swivandlanene swa vuvekisi bya le handle. Hi ku komisa,Sierra Leone i tiko leri nga na ku hambana ka mindhavuko leyi fuweke,ku saseka ka ntumbuluko loku hlamarisaka,na matshalatshala lama yaka emahlweni yo hlula swiphiqo swa nkarhi lowu hundzeke.Ku simeka ku rhula,ntshamiseko,na ku kula ka ikhonomi ya vaaki loku nga heriki swi tshama swi ri swilo swa nkoka eka ku tiyisisa ku humelela eka vaaki va rona hinkwavo
Mali ya Rixaka
Sierra Leone, tiko ra Afrika Vupeladyambu, rina mali ya rona leyi tivekaka tani hi Sierra Leonean Leone (SLL). Mali leyi yisungule hi 1964 naswona yi kombisiwa hi mfungho wa "Le". Xiphemu lexitsongo xa Leone i cent. Kuna ti denominations to hambana hambana ta ti banknotes na ti coins leti tirhisiwaka sweswi. Tihakelo ta mali: Tinoko ta mali leti tirhisiwaka ngopfu ti humesiwa hi tidinominexini ta Le10,000, Le5,000, Le2,000, Le1,000 na Le500. Xiphephana xin’wana ni xin’wana xa mali xi kombisa vanhu vo hambana-hambana lava dumeke lava humaka eka matimu ya Sierra Leone kumbe ndzhaka ya ndhavuko. Mali ya nsimbi: Mali ya nsimbi yi tlhela yi tirhisiwa eka ku xaviselana lokutsongo. Mali ya nsimbi leyi rhendzelekaka sweswi yi katsa 50 wa tisente na 1 wa mali ya leone. Hambiswiritano, tidinominexini letintsongo tofana na 10 cents na 5 cents taha kumeka nkarhi na nkarhi. Ntsengo wa ku Cincana: I swa nkoka ku xiya leswaku mimpimo ya ku cincana yi cinca-cinca nkarhi na nkarhi hi ku ya hi swiyimo swa makete. Hi ndlela yaleyo, swa antswa ku kambela eka swivandla swa timali leswi pfumeleriweke kumbe tipulatifomo ta inthanete ku kuma mimpimo ya ku cincana leyi kongomeke na ya nkarhi wa sweswi ku nga si hundzuriwa kumbe ku cincana kwihi na kwihi. Vulawuri bya Mali: Mali ya le Sierra Leone yi lawuriwa hi Bangi ya le Xikarhi ya Sierra Leone (Bangi ya Sierra Leone). Nhlangano lowu wu lawula tipholisi ta swa timali leswaku ku ta hlayisiwa ntshamiseko endzeni ka ikhonomi. Ku tirhisiwa na ku amukeriwa: SLL yi amukeriwa ngopfu eSierra Leone hinkwaro eka ku xaviselana ka mali na ku hakela hi xielekitironiki. Yi nga tirhisiwa ku hakela nhundzu eka timakete, mavhengele, tirhesiturente na swivandla swin’wana endzeni ka tiko. Timali ta Matiko ya le Handle: Hambileswi hi ntolovelo swi bumabumeriwaka ku tirhisa SLL loko u endzela Sierra Leone eka switirhisiwa swa siku na siku; tihotela letikulu ti nga ha amukela timali ta matiko mambe to tanihi tidolara ta le United States kumbe ti-euro kambe hi ntolovelo hi mimpimo leyi nga tsakisiki ngopfu ku tlula loko ti hundzuriwa mali ya laha kaya ku sungula. Ku engetela kwalaho tindhawu tin’wana ta le ndzilakaneni ti nga ha amukela timali ta matiko ya vaakelani hikwalaho ka migingiriko ya mabindzu yo tsemakanya mindzilakano; hambiswiritano nakambe swa antswa minkarhi hinkwayo kuva na mali ya laha kaya evokweni loko u famba hi tindzhawu tale kule. Hi ku angarhela,mali ya tiko ya Sierra Leon, Leone (SLL), i xiphemu xa nkoka xa ikhonomi ya tiko naswona yi tlanga xiave xa nkoka eka vuxavisi bya siku na siku.
Ntsengo wa ku Cincana
Mali ya ximfumo ya Sierra Leone i Sierra Leonean Leone (SLL). Loko ku ri mimpimo ya ku cincana leyi ringanyetiweke ya timali letikulu, hi leti tinhlayo tin’wana to angarhela (ku sukela hi Ndzati 2021): 1 Dolara ya le Amerika (USD) ≈ 10,000 SLL 1 Yuro (EUR) ≈ 12,000 wa SLL 1 Ponto ya le Britain (GBP) ≈ 14,000 SLL 1 Dolara ya le Canada (CAD) ≈ 7,500 SLL 1 Dolara ya Australia (AUD) ≈ 7,200 SLL Hi kombela u xiya leswaku mimpimo ya ku cincana yi nga ha hambana naswona minkarhi hinkwayo swa antswa ku kambela eka xihlovo lexi tshembekaka u nga si endla ku cinca kwihi na kwihi ka mali.
Tiholideyi ta Nkoka
Sierra Leone, tiko ra Afrika Vupela-dyambu, ri tlangela minkhuvo yo hlayanyana ya nkoka lembe hinkwaro. Holideyi yin’wana ya nkoka i Siku ra Ntshunxeko, leri tlangeriwaka hi April 27th. Siku leri ri fungha ku ntshunxiwa ka tiko eka vulawuri bya vukoloni bya Britain hi 1961. Vanhu va le Sierra Leone va tsundzuka xiendlakalo lexi hi swiendlakalo swo hambana-hambana ni mintirho yo tanihi tiparade, minkombiso ya mindhavuko, minkhuvo yo tlakusa mijeko ni swibalesa leswi pfurhaka. Nkhuvo wun’wana lowu xiyekaka i Eid al-Fitr, leyi fungha ku hela ka Ramadan naswona i yin’wana ya tiholideyi ta nkoka swinene ta vukhongeri eka Mamoslem ya le Sierra Leone. Yi funghiwe hi minhlangano ya swikhongelo swa mani na mani emosque naswona yi katsa ku endzela ndyangu na vanghana ku cincana tinyiko. Tiko ri tlhela ri tlangela khisimusi hi December 25th hi ku hiseka lokukulu. Vanhu va le Sierra Leone va amukela holideyi leyi ya Vukriste hi ku ya eka minhlangano ya vunyingi etikerekeni ni ku nghenela mintirho ya nkhuvo ku katsa ni ku yimbelela tinsimu ta tinsimu, ku khavisa makaya hi mavoni ni swilo swo khavisa, ku dya swakudya ni varhandziwa va vona ni ku cincana tinyiko. Nkhuvo wun’wana wo hlawuleka lowu hlawulekeke eSierra Leone i nkhuvo wa Bumban lowu tlangeriwaka hi rixaka ra Temne exifundzheni xa Bombali hi nguva ya ntshovelo (hi ntolovelo hi January kumbe February). Nkhuvo lowu wu kombisa ti masquerades leti hanyaka leti tivekaka tani hi "sowei" leti ambalaka swisirhelelo leswi yimelaka mimoya yo hambana kumbe swikwembu. Mintlangu ya ncino ya sowei yi hlanganisa vuyimbeleri bya ndhavuko na ku fambafamba loku rharhanganeke loku fanekiselaka miehleketo yo fana na ku veleka, nsirhelelo eka mimoya yo biha, xivindzi, ku saseka kumbe vutlhari. Ku engetela eka minkhuvo leyi ya ndzhavuko leyi kongomeke eka Sierra Leone hi yoxe i minkarhi yo fana na Siku ra Lembe Lerintshwa (January 1st) laha vanhu va anakanyisisaka hi lembe leri hundzeke loko va langutele masungulo lamantshwa. Siku ra Vatirhi ra Matiko ya Misava (May 1st) ri tlangela timfanelo ta vatirhi emisaveni hinkwayo kambe ri tlhela ri kandziyisa timhaka ta vatirhi ta laha kaya. Xohetelela,easter Monday yitala ku vona vanhu va titsakisa hi swakudya swa easter swin’we loko va ri karhi va tiphina hi mintirho yale handle yofana na ti picnic kumbe maendzo yale ribuweni ra lwandle. Minkhuvo leyi yi kombisa ku hambana loku fuweke ka mindhavuko endzeni ka Sierra Leone loko yi ri karhi yi tlakusa vun’we exikarhi ka vanhu va yona. Hiku komisa,SierraLeone yi tsundzuka swiendlakalo swa nkoka swa tiko swofana na Siku ra Ntshunxeko xikan’we na minkhuvo ya vukhongeri yofana na Eid al-Fitr na Khisimusi. Nkhuvo wa Bumban wunyika xivono xa mindhavuko yo hlawuleka ya ndzhavuko wa ndzhawu liya. Ku engetela kwalaho, Siku ra Lembe Lerintshwa, Siku ra Vatirhi va Matiko Hinkwawo ni Musumbhunuku wa Paseka na swona swi tlangeriwa hi nkoka eSierra Leone.
Xiyimo xa Mabindzu ya le Handle
Sierra Leone, leyi kumekaka eribuweni ra le vupela-dyambu bya Afrika, i tiko leri titshegeke ngopfu hi mabindzu ya matiko hinkwawo leswaku ri kula ni nhluvuko wa ikhonomi. Rixaka ri na switirhisiwa swo hambana hambana leswi hoxaka xandla eka migingiriko ya rona ya mabindzu. Xin’wana xa swilo leswi Sierra Leone yi swi rhumelaka ematikweni mambe i timinerali, ngopfu-ngopfu tidayimani. Tiko leri ri dume hi vuhumelerisi bya rona bya dayimani naswona ri endla xiphemu lexikulu xa mali leyi nghenaka ya Sierra Leone eka ku xaviseriwa matiko mambe. Switirhisiwa swin’wana swa timinerali swofana na iron ore, bauxite, gold, titanium ore, na rutile na swona swi hoxa xandla eka ku xaviseriwa matiko yale handle. Switirhisiwa swa vurimi swi hoxa xandla swinene eka mabindzu ya Sierra Leone na wona. Rixaka leri ri humesa swibyariwa swofana na rhayisi, tinyawa ta cocoa, tinyawa ta kofi, mafurha ya ncindzu na rhaba. Swixavisiwa leswi swi rhumeriwa ematikweni yo hambana hambana emisaveni hinkwayo. Ku engetela kwalaho, vumaki bya tihlampfi i xiyenge xa ​​nkoka eka ikhonomi ya Sierra Leone. Leswi mati ya yona yo fuwa yale ribuweni ra lwandle etlhelo ka Lwandle ra Atlantic na milambu yo hlayanyana leyikulu endzeni ka tiko, ku phasa tihlampfi swinyika vutomi eka vaaki votala va ndzhawu liya naswona swi hoxa xandla eka ku tirhisiwa ka laha kaya na timakete leti xaviselaka matiko yale handle. Sierra Leone ngopfu ngopfu yi xavisa michini na switirhisiwa leswi lavekaka eka ti indasitiri tofana na migodi na vurimi. Yitlhela yi xavisa swilo leswi endliweke swofana na swiambalo, ti khemikhali switirhisiwa swa petroliyamu. Tiko leri ri nghenela mabindzu ya matiko ya misava ngopfu ngopfu na matiko yo fana na China (leyi nga yin’wana ya vatirhisani va yona lavakulu va mabindzu), India, Belgium-Luxembourg Economic Union (BLEU), Germany,na France exikarhi ka man’wana. Hambiswiritano,ntungu wa COVID-19 wu vile na nkucetelo eka migingiriko ya mabindzu ya Sierra Leone hikwalaho ka ku kavanyeteka eka mphakelo wa misava hinkwayo leswi vangiwaka hi magoza ya lockdown emisaveni hinkwayo. Swipimelo swi khumbe ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe na leswi rhumeriwaka ematikweni mambe leswi endleke leswaku ku va na ku hunguteka ka tivholumo hi ku angarhela. Leswaku yi ndlandlamuxa swivandlanene swa yona swa mabindzu ku ya emahlweni,Sierra Leone yi nghenelerile hi xihatla na mintlawa ya ikhonomi ya miganga yo fana na ECOWAS (Economic Community of West African States) leyi tlakusaka mabindzu ya le ndzeni ka miganga exikarhi ka matiko ya swirho leswi endlaka leswaku yi fikeleleka swinene eka timakete tin’wana ta Afrika Vupeladyambu,ku tlakusa swihinga leswi nga vaka kona leswi khale a swi kavanyeta mabindzu ya matiko mambirhi endzeni ka xifundzankulu.Kungu leri ri nga kurisa ku hlanganisiwa lokukulu ka ikhonomi,ntirhisano,naswona eku heteleleni ri hoxa xandla eka ku kula ka mabindzu ya Sierra Leone.
Vuswikoti bya Nhluvukiso wa Makete
Sierra Leone, tiko leri kumekaka eribuweni ra le vupela-dyambu bya Afrika, ri ni vuswikoti lebyikulu byo hluvukisa makete wa rona wa mabindzu ya le matikweni mambe. Xin’wana xa nkoka lexi hoxaka xandla eka vuswikoti bya Sierra Leone i rifuwo ra rona leri fuweke ra ntumbuluko. Tiko leri ri tinyungubyisa hi timinerali to tala, ku katsa ni tidayimani, rutile, bauxite ni nsuku. Switirhisiwa leswi swi koke vavekisi va matiko mambe lava lavaka ku tirhisa bindzu ra migodi ra Sierra Leone. Loko ku ri na vulawuri lebyi faneleke na maendlelo lama nga heriki lama nga kona, switirhisiwa leswi swa timinerali swi nga ya emahlweni swi tirha tanihi ribye ra xisekelo eka ku kula ka ikhonomi ya tiko. Sierra Leone yi tlhela yi vuyeriwa eka xiyenge lexi anameke xa vurimi lexi nga ni misava yo tala leyi noneke ni maxelo lamanene. Tiko leri ri humesa swibyariwa swofana na rhayisi, tinyawa ta cocoa, tinyawa ta kofi, mafurha ya ncindzu, na mihandzu yohambana hambana. Hiku vekisa eka tindlela ta vurimi ta manguva lawa xikan’we na nhluvukiso wa switirhisiwa, Sierra Leone yinga lavisisa timakete tintshwa to rhumela ematikweni mambe eka switirhisiwa swa yona swa vurimi. Kuya emahlweni, Sierra Leone yina tindzhawu letikulu tale ribuweni letingana swilo swohambana hambana swale lwandle leswi humelelaka leswi tisaka minkarhi eka vumaki bya tihlampfi na vufuwi bya tihlampfi. Vuswikoti bya ku xaviseriwa matiko mambe ka switirhisiwa swa swakudya swale lwandle swofana na tihlampfi na ti shrimp swinga ndlandlamuxiwa hiku tirhisa vuvekisi eka switirhisiwa swa kahle swo lulamisa loko kurikarhi ku tiyisisiwa maendlelo ya vumaki bya tihlampfi lawa yanga heriki. Mfumo wu tlanga xiave xa nkoka eku ndlandlamuxeni ka makete wa mabindzu ya le handle wa Sierra Leone hi ku tirhisa tipholisi letinene leti khutazaka ku khuluka ka vuvekisi etikweni. Matshalatshala lama yaka emahlweni eka ku antswisa switirhisiwa swo fana na swihahampfhuka swa le ribuweni i swa nkoka swinene ku engetela vukorhokeri bya mabindzu. Ku engetela kwalaho,mfumo wu fanele ku tirhela ku tumbuluxa ndhawu leyi nga na xinghana eka mabindzu hi ku tlakusa ku va erivaleni,ku hunguta vukorhokeri,na ku tiyisisa nsirhelelo wa timfanelo ta nhundzu ya vutlhari.Swiendlo leswi swi ta koka rinoko ra vavekisi vo tala lava lavaka ku simeka vukona bya vona ku nga ri ntsena endzeni ka tiindasitiri to cela kambe na ku olovisa ku hambanisiwa ka ku kula eka tisekithara hinkwato ku fana na vumaki,swiambalo,na vuhumelerisi bya eneji leyi pfuxetiwaka. Ku pfula hi ku hetiseka vuswikoti bya yona bya mabindzu ya matiko ya misava,Sierra Leone yi fanele ku kongomisa eka minongonoko yo aka vuswikoti leyi ndlandlamuxaka vutumbuluxi bya vuswikoti bya vubindzurisi ,na ku fikelela vutshila bya xithekiniki.Xisweswo yi endla leswaku mabindzu ya laha kaya ya phikizana hi ndlela leyinene eka miganga&matiko ya misava leswi pfumelelaka ku tirhisa mintwanano ya matiko mambirhi yo hlawuleka leyi tlakusaka ku xaviseriwa matiko mambe. Hi ku gimeta,SierraLeone yi katsa ntshembo lowukulu wo hluvukisa makete wa yona wa mabindzu ya le handle.Vulawuri lebyi ringaneleke bya switirhisiwa swa ntumbuluko,vuvekisi eka swiyenge swa vurimi na vumaki bya tihlampfi xikan’we na ku tirhisiwa ka tipholisi letinene na nhluvukiso wa switirhisiwa swi nga pfuna ku pfula vuswikoti bya Sierra Leone tanihi mutekaxiave wo phikizana eka mabindzu ya misava hinkwayo arena ya mintlangu.
Switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa emakete
Loko swita eka ku hlawula switirhisiwa leswi xavisiwaka hiku hisa eka makete wa mabindzu yale handle e Sierra Leone, i swa nkoka ku languta swilo swohambana hambana swofana na xilaveko xa laha kaya, leswi vaxavi va switsakelaka, na ku vuyeriwa loku nga vaka kona. Ndhawu yin’we ya nkoka leyi faneleke ku langutisiwa eka yona i sekithara ya vurimi. Sierra Leone yi ni swilo swo tala swa ntumbuluko ni maxelo lamanene eka vurimi. Hikokwalaho, switirhisiwa swa vurimi swofana na cocoa, kofi, mafurha ya ncindzu na rhaba swinga tekiwa tani hi swilo leswinga xavisiwaka ngopfu eka makete wa mabindzu yale handle. Switirhisiwa leswi swina xilaveko xale henhla laha tikweni nale matikweni yale handle. Ku engetela kwalaho, swiambalo na swiambalo i xiyenge xin’wana lexi tshembisaka eka ku hlawula nhundzu leyi xavisiwaka. Sierra Leone rina bindzu leri kulaka ra swiambalo leri humesaka swiambalo leswi tirhisiwaka laha tikweni xikan’we naku xaviseriwa matiko yale handle. Hiku kongomisa eka ti design ta fexeni letingana minkucetelo ya ndzhavuko kumbe ku nghenisa swiphemu swaku kondletela eka maendlelo ya vuhumelerisi (e.g., switirhisiwa leswinga onhiki eco-friendly), switirhisiwa leswi swinga koka rinoko eka timakete tale handle. Ku tlula kwalaho, loko hi tekela enhlokweni vuswikoti bya vupfhumba bya tiko, vutshila na vutshila bya mavoko swi nga va ndlela yo koka rinoko eka ku hlawuriwa ka mabindzu ya le handle. Mintirho ya ndzhavuko yofana na swifaniso leswi vatliweke hi mapulanga, swilo swo vumba, swifaniso leswi kombisaka ndzhavuko wa ndzhawu liya kumbe swiharhi swa nhova swinga va na kutsakela lokukulu eka vaendzi lava tsakelaka ku teka xiphemu xa ndzhavuko wo hlawuleka wa Sierra Leone ekaya na vona. I swa nkoka swinene ku endla ndzavisiso wa makete loko unga se hetisisa nhlawulo wihi na wihi wa swikumiwa. Leswi swi katsa ku dyondza mphikizano lowu humaka ematikweni ya vaakelani kumbe tiindasitiri leti fanaka emisaveni hinkwayo; ku kambela milawu ya ku nghenisa/ku rhumela ehandle; ku kumisisa timakete leti kongomisiweke; ku kambela matimba yo xava ya vatirhisi; ku xopaxopa tindlela ta nxavo; ku twisisa vukorhokeri bya vutleketli; sw.sw. Eku heteleleni, ku aka vutirhisani byo tiya na vaphakeri/vaendli va laha kaya swi ta tiyisisa vulawuri bya khwalithi ya swikumiwa hi nkarhi wa maendlelo yo kuma swihlovo loko swi ri karhi swi tlhela swi tlakusa nhluvukiso lowu nga heriki wa tiindasitiri ta laha kaya. Hi ku gimeta,ku hlawula hi ndlela leyinene swilo leswi xavisiwaka hi ku hisa eka mabindzu ya le handle eka makete wa Sierra Leone munhu u fanele ku kongomisa eka swilo leswi simekiweke eka vurimi swo fana na kofi,mafurha ya ncindzu,rhaba.Naswona sekithara ya swiambalo/swiambalo ku fana na tipulani ta fexeni,na maendlelo lama nga heriki.Arts&Crafts representing ndhavuko wa ndhavuko&vuswikoti bya vupfhumba na byona byi fanele ku tekeriwa enhlokweni.Vulavisisi bya makete lebyi nga na vuxokoxoko lebyi xopaxopa mphikizano,timakete leti kongomisiweke,matimba yo xava,na vukorhokeri i swa nkoka.Naswona ku tumbuluxa vutirhisani na vaphakeri va laha kaya ku hlayisa vulawuri bya khwalithi i swa nkoka eka ku humelela ka nkarhi wo leha.
Swihlawulekisi swa vaxavi na taboo
Sierra Leone, leyi kumekaka eribuweni ra le vupela-dyambu bya Afrika, i tiko leri nga ni swihlawulekisi swo hambana-hambana swa mindhavuko ni swa ntshamisano. Ku twisisa swihlawulekisi swa yona swa vaxavi na swipimelo swi nga pfuna mabindzu ku nghenelela hi ndlela leyinene na vaaki va ndhawu. Swihlawulekisi swa Vaxavi: 1. Ku kufumela na Xinghana: Vanhu va le Sierra Leone va tiveka hi malwandla ya vona yo kufumela na ntumbuluko wa vona wa xinghana eka vaendzi. Va tlangela vuxaka bya munhu hi xiyexe naswona va teka vuxaka byi ri bya nkoka eka ku tirhisana ka bindzu. 2. Ku Languta Ndyangu: Ndyangu wu hoxa xandla swinene eka vaaki va le Sierra Leone, naswona hakanyingi vanhu va endla swiboho swa ku xava swin’we leswi vuyerisaka ndyangu wa vona hinkwawo. 3. Ku Xixima Vakulu: Ku xixima vakulu ku dzime timitsu swinene eka ndhavuko wa le Sierra Leone. Vaxavi va nga ha lava mpfumelelo kumbe nkongomiso eka swirho swa ndyangu leswi dyuhaleke va nga si hetisisa swiboho. 4. Mindhavuko ya Nkoka: Mikhuva ni ripfumelo ra ndhavuko i swa nkoka eka vanhu vo tala va le Sierra Leone, leswi nga kucetelaka ku tsakela ka vona ku xava. 5. Ku twisisa ka nxavo: Loko hi languta swiyimo swa ikhonomi ya tiko, ntsengo i nchumu wa nkoka lowu kucetelaka swiboho swa ku xava. Swileriso leswi yirisiweke: 1. Papalata Ku Burisana hi Tipolitiki kumbe Rixaka: Mimbulavurisano ya tipolitiki yi nga va na vuxiyaxiya hikwalaho ka timholovo ta matimu, hikokwalaho swa antswa ku papalata ku nghenelela eka mabulo yo tano handle ka loko ya sunguriwile hi vaaki va ndhawu hi voxe. 2. Ku Xixima Mikhuva Ya Vukhongeri: Vukreste ni Vuislem swi lawula ndhawu ya vukhongeri ya le Sierra Leone. I swa nkoka ku xixima mikhuva ya vukhongeri yo tanihi minkarhi ya xikhongelo hi nkarhi wa mabindzu kumbe minhlangano. 3.Respectful Dress Code:I t is considered respectful to dress modestly loko u tirhisana na vaxavi eSierra Leone ku papalata swiambalo leswi nga tekiwaka swi nga fanelanga endzeni ka mimpimanyeto ya vona ya ndhavuko wa vuhlayiseki. 4. Papalata Ku Kombisa Rirhandzu erivaleni:PDA (Public Display of Affection) yo fana na ku angarhana kumbe ku tswontswana yi fanele ku papalatiwa tani hi leswi swi nga ha vaka swi nga fambisani na mikhuva ya ndhawu laha vuxaka bya le kusuhi exikarhi ka mimpatswa hi ntolovelo byi kombisiwaka hi vutlhari swinene. Loko u endla bindzu eSierra Leone, i swa nkoka ku kombisa ku xixima mikhuva ya ndhawu loko u ri karhi u aka vuhlanganisi byo tiya bya le xikarhi ka vanhu lebyi simekiweke eka ku tshembana na ku tshembheka na vaxavi.Vulavisisi lebyi heleleke mayelana na mimpimanyeto yo karhi ya xifundzha/mindhavuko byi ta ya emahlweni byi ndlandlamuxa ku twisisa ka munhu ka xisekelo xa vaxavi na ku va pfuna ku vumba vuxaka lebyi nga heriki.
Endlelo ra vulawuri bya khastomo
Sierra Leone, tiko leri kumekaka eAfrika Vupela-dyambu, ri ni milawu yo karhi ya mikhuva ni ya ku rhurhela ematikweni mambe leyi vaendzi va faneleke va yi tiva loko va nga si nghena. Endlelo ra vulawuri bya swibalo eSierra Leone ri langutisiwa hi Vulawuri bya Rixaka bya Mali leyi Nghenaka (NRA). Loko va fika eka yin’wana ya tindhawu letikulu to nghena endzilakaneni, ku fana na Rivala ra Swihahampfhuka ra Matiko ya Misava ra Lungi kumbe Queen Elizabeth II Quay eFreetown, vafambi va boheka ku humesa pasi leri tirhaka na vhisa. I swa nkoka ku kuma tivhisa leti lavekaka ka ha ri emahlweni ku suka eka vuyimeri bya le kusuhi bya Sierra Leone kumbe vuyimeri bya tiko. I swa nkoka ku xiya leswaku vanhu hinkwavo lava nghenaka eSierra Leone va fanele ku tivisa mali yihi na yihi kumbe switirhisiwa swa mali leswi tlulaka R10 000. Ku tsandzeka ku tivisa mali yoleyo swi nga ha vanga tihakelo to tala kumbe vuyelo bya le nawini. Ku engetela kwalaho, ku ni swipimelo swo tisa nhundzu yo karhi eSierra Leone, ku katsa ni swibamu ni swibalesa handle ka mpfumelelo lowu faneleke. Vaendzi va fanele ku papalata ku rhwala swilo leswi yirisiweke ku sivela ku nonon’hweriwa kwihi na kwihi hi nkarhi wa ku pfumeleriwa ka customs. Endlelo ra vuhlapfa ri katsa ku khomiwa ka datha ya byometriki loko u fika na ku suka eka tindhawu to kambela vuhlapfa. Swikombiso swa tintiho swa vafambi swi ta tekiwa hi xidijitali hi xikongomelo xo tivisa. Vaendzi va tsundzuxiwa ku tirhisana hi ku hetiseka eka endlelo leri hinkwaro tanihileswi ri tlakusaka magoza ya vuhlayiseki endzeni ka tiko. Loko u tshama eSierra Leone, i swa nkoka ku xixima milawu ni mikhuva ya kwalaho. Tsundzuka leswaku vusodoma a byi le nawini eSierra Leone naswona ku kombisiwa ka rirhandzu erivaleni exikarhi ka mimpatswa ya rimbewu rin’we swi nga va ni vuyelo byo biha swinene ehansi ka nawu wa kwalaho. Ku ya emahlweni, tiyisisa leswaku u na matsalwa hinkwawo ya maendzo lama lavekaka loko u ri karhi u kambisisa swifundzha swo hambana endzeni ka tiko tanihileswi vulawuri bya mindzilakano ya le ndzeni byi nga kona hambi ku ri eka maendzo ya laha kaya. Hi ku gimeta, loko u ya eSierra Leone: 1) Tiyisisa leswaku u na pasi na vhisa leyi tirhaka. 2) Tivisa mali yihi na yihi leyi tlulaka $10k loko u nghena. 3) Papalata ku rhwala swilo leswi yirisiweke ku fana na swibamu. 4) Tirhisana hi ku hetiseka hi nkarhi wa ku khomiwa ka datha ya byometriki eka tindhawu to kambela vuhlapfa. 5) Hlonipha milawu na mikhuva ya ndhawu. 6) Ku va na matsalwa hinkwawo ya maendzo lama lavekaka hambi ku ri eka maendzo ya laha kaya endzeni ka tiko. Ku tivisiwa hi swiyenge leswi swi ta pfuna ku tiyisisa ku nghena hi ku olova eSierra Leone loko hi ri karhi hi namarhela mikhuva na milawu ya ndhawu.
Tipholisi ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe
Sierra Leone, tiko leri kumekaka eRibuweni ra le Vupela-dyambu bya Afrika, ri tirhise swibalo swo karhi leswi humaka ematikweni mambe ni milawu ya xibalo leswaku ri lawula swilo leswi ri humaka ematikweni mambe. Mfumo wa Sierra Leone wu hakela swibalo eka nhundzu leyi humaka ematikweni mambe tanihi ndlela yo kuma mali ni ku sirhelela tiindasitiri ta laha kaya. Mimpimo ya xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe eSierra Leone ya hambana ku ya hi muxaka wa nhundzu leyi nghenisiwaka etikweni. Hi ntolovelo, nhundzu yi wela ehansi ka swiyenge swinharhu swo anama: swilo swa nkoka, swilo leswi xavisiwaka hi ku angarhela ni swilo swa xiyimo xa le henhla. Swilo swa nkoka swi katsa swakudya swa xisekelo, mirhi, switirhisiwa swo dyondzisa ni switirhisiwa swa vurimi. Swilo leswi swa nkoka hi ntolovelo swi ntshunxiwile eka swibalo swa ku nghenisa kumbe swi le hansi ka tihakelo ta le hansi ta ku hlawuleka ku tiyisisa ku fikeleleka ka swona na ku kumeka eka vaaki. Swixavisiwa swo angarhela swi katsa switirhisiwa swo hambana hambana leswi nga hlayiwiki tanihi swilo swa nkoka kumbe swa xiyimo xa le henhla. Vaxavisi lava tisaka nhundzu leyi va boheka ku hakela swibalo swa ad valorem swa ntolovelo leswi sukelaka eka 5% ku ya eka 20%, leswi hlayiweke hi ku ya hi nkoka wa xiendliwa lexi humaka ematikweni mambe. Hi tlhelo rin’wana, swilo swa xiyimo xale henhla swofana na switirhisiwa swa elektroniki swa xiyimo xale henhla kumbe mimovha yo durha swikoka mimpimo yale henhla ya custom duty leyi fikaka eka 35%. Swibalo leswi vekiweke eka swilo swa vulovolovo leswi humaka ematikweni mambe swi kongomisa eka ku heta matimba eka ku tirhisiwa loku tlulaka mpimo loko swi ri karhi swi humesa mali yo tala eka mfumo. Ku engetela kwalaho, Sierra Leone yi tirhisa Xibalo xa Nxavo lowu Engeteriweke (VAT) eka nhundzu leyi humaka ematikweni mambe hi mpimo wa ntolovelo wa 15%. VAT yi hakeriwa hi ku ya hi ntsengo wa CIF (Ndleko + Ndzivalelo + Nhundzu) wa swikumiwa leswi humaka ematikweni mambe leswi katsaka xibalo xa customs xikan’we na swibalo swa nhundzu leswi endliweke hi nkarhi wa vutleketli. Swi fanerile ku xiya leswaku switirhisiwa swo karhi swi nga ha faneleka ku khomiwa hi ndlela yo hlawuleka ehansi ka mintwanano yo hambana ya mabindzu yo fana na ECOWAS (Economic Community Of West African States). Mintwanano ya mabindzu ya miganga yi nga ha nyika ku ntshunxiwa kumbe ku hungutiwa ka mimpimo ya tihakelo eka nhundzu yo karhi leyi humaka eka matiko ya swirho endzeni ka ECOWAS. Pholisi ya xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe ya Sierra Leone yi tlanga xiave xa nkoka eku lawuleni ka ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe loko yi ri karhi yi hlohlotela vuhumelerisi bya laha kaya na ku kula ka tiindasitiri. Hi ku veka tihakelo to hambana leti simekiweke eka xiyenge xa ​​swikumiwa na mintwanano ya matiko ya masungulo yo fana na vuxirho bya ECOWAS; Sierra Leone yi kurisa ntshamiseko wa ikhonomi na ku hlayisa tiindasitiri ta laha kaya loko yi ri karhi yi tiyisisa mfikelelo wo ringanela eka nhundzu ya nkoka eka vaaki va yona.
Tipholisi ta xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe
Sierra Leone, tiko leri kumekaka eAfrika Vupeladyambu, ri tirhise pholisi ya xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe ku lawula xibalo xa nhundzu ya rona leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Mfumo wa Sierra Leone wu hakela swibalo eka swilo swo hambana-hambana leswi rhumeriwaka etikweni leri. Nchumu wun’we wa nkoka lowu nga ehansi ka xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe i timinerali. Sierra Leone yitiveka hi swilo swotala swa timinerali swofana na tidayimani, rutile na bauxite. Timinerali leti ti le hansi ka swibalo swa ku xaviseriwa matiko mambe hi ku ya hi mimpimo ya tona ya makete kumbe nhlayo leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Xikongomelo endzhaku ka pholisi leyi i ku humesa mali eka mfumo loko ku ri karhi ku tlhela ku lawula na ku lawula sekithara ya migodi. Ku engetela eka timinerali, switirhisiwa swa vurimi na swona swi wela ehansi ka vulawuri bya xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe eSierra Leone. Swixavisiwa swohambana hambana swofana na ti cocoa beans, kofi, mafurha ya palm, na mihandzu swile hansi ka swibalo swaku xaviseriwa matiko yale handle. Swibalo leswi swi kongomisa eka ku hlohlotela tiindasitiri ta laha kaya ta vufambisi hi ku endla leswaku swi nga durhi ngopfu eka vona loko ku pimanisiwa na ku rhumela switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga ematikweni mambe. Sierra Leone yi tlhela yi veka swibalo eka ku rhumeriwa ka mapulanga ematikweni mambe. Tanihi tiko leri fuweke hi makhwati na switirhisiwa swa mapulanga, xibalo lexi xi kongomisa eka maendlelo ya vulawuri lebyi nga heriki hi ku tiyisisa leswaku mimpimo ya ku tsemiwa ka makhwati yi tshama ehansi ka vulawuri loko ku ri karhi ku humelerisa mali hi ku tirhisa migingiriko yo tsema mirhi leyi nga na vutihlamuleri. Mimpimo yo karhi kumbe tiphesente leti tirhisiwaka ta hambana ku ya hi swilo swo fana na muxaka wa nhundzu, swiyimo swa makete, kumbe mintwanano ya mabindzu na matiko man’wana. I swa nkoka eka vaxavisi va le Sierra Leone ku tshama va ri karhi va tivisiwa hi tipholisi ta sweswi ta xibalo hi ku vulavurisana na valawuri va mfumo kumbe minhlangano leyi nga na vuswikoti leyi katsekaka eka mabindzu ya matiko ya misava. Hi ku angarhela, pholisi ya xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe ya Sierra Leone yi kongomisa eka ku ringanisela exikarhi ka ku tumbuluxiwa ka mali eka mfumo na ku tlakusa ku kula ka tiindasitiri ta laha kaya hi ku heta matimba ku titshega ngopfu hi ku rhumeriwa ka switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga.
Switifikheti leswi lavekaka ku rhumela ematikweni mambe
Sierra Leone i tiko leri kumekaka e Afrika Vupeladyambu naswona ikhonomi ya rona yi titshege ngopfu hi ku xaviseriwa matiko yale handle ka switirhisiwa swohambana hambana swa ntumbuluko. Ku tiyisisa khwalithi na ku va enawini ka ku xaviseriwa matiko mambe loku, Sierra Leone yi tirhise sisiteme ya xitifikheti xa ku xaviseriwa matiko mambe. Endlelo leri ri kongomisa ku tiyisisa leswaku switirhisiwa leswi rhumeriwaka ematikweni mambe swi fikelela swipimelo swo karhi, milawu na swilaveko. Xin’wana xa nkoka lexi rhumeriwaka kusuka e Sierra Leone i dayimani. Xikimi xa Xitifikheti xa Maendlelo ya Kimberley (KPCS) i kungu leri amukeriwaka emisaveni hinkwayo leri tiyisisaka leswaku tidayimani leti nga riki na mpfilumpfilu ta ceriwa, ti lulamisiwa, na ku rhumeriwa ehandle ku suka eSierra Leone. Xitifikheti lexi xi tiyisisa leswaku tidayimani a ti hoxa xandla eka mintlawa yihi na yihi ya vaxandzuki kumbe ku seketela hi timali tinyimpi tihi na tihi. Ku engetela kwalaho, Sierra Leone yi rhumela ematikweni mambe timinerali tin’wana ta nkoka to tanihi nsuku, bauxite, rutile ni nsimbi ya nsimbi. Ku rhumeriwa loku ku nga ha lava switifikheti kumbe mpfumelelo ku tiyisisa masungulo ya kona na ku landzelerisa milawu ya mbango. Hi mayelana na switirhisiwa swa vurimi, Sierra Leone yi xavisela matiko yale handle tinyawa ta cocoa, tinyawa ta kofi, switirhisiwa swa mafurha ya ncindzu xikan’we na mihandzu yofana na ti pineapple na ti mango. Biro ya Swipimelo ya Rixaka (NSB) yi tlanga xiave xa nkoka eku nyikeni ka switifikheti leswi faneleke swa nhundzu ya vurimi ku tiyisisa vulawuri bya khwalithi. Ku tlula kwalaho, mapulanga i nchumu wun’wana wa nkoka lowu rhumeriwaka ematikweni mambe eSierra Leone. Xiyenge xa ​​Makhwati xi humesa tilayisense ta Vulawuri na Mabindzu ya ku Tiyisisa Nawu wa Makhwati (FLEGT) leti tiyisisaka leswaku i timhandzi leti tshoveriweke hi nawu ntsena leti rhumeriwaka ematikweni mambe loko ku ri karhi ku namarhela maendlelo ya makhwati lama nga ta tshama nkarhi wo leha. Hi ku angarhela, switifikheti leswi swa ku rhumela ematikweni mambe swi kombisa ku tinyiketela ka mfumo wa Sierra Leone eka maendlelo ya mabindzu lama nga na vutihlamuleri eka tisekithara to hambana ta ikhonomi. Hi ku tiyisisa ku landzeleriwa ka swiyimo swa matiko ya misava na milawu hi ku tirhisa maendlelo yo tika ya switifikheti yo fana na tilayisense ta KPCS kumbe FLEGT ta swixavisiwa swo hambana ku fana na tidayimani kumbe mapulanga hi ku landzelelana - magoza lawa ya hoxa xandla eka ku aka xifaniso lexinene eka indasitiri ya ku rhumela ematikweni mambe ya Sierra Leone eka timakete ta misava hinkwayo loko ku ri karhi ku tlakusa nhluvukiso lowu nga heriki laha tikweni.
Vutleketli lebyi ringanyetiweke
Sierra Leone, leyi kumekaka eAfrika Vupela-dyambu, i tiko leri nga ni vuswikoti lebyikulu byo kula ni ku hluvuka. Loko ikhonomi ya yona yi ya emahlweni yi kula, sisiteme ya vutleketli leyi tirhaka kahle na ku tirha kahle i ya nkoka swinene eka nhluvuko wa rixaka. Hi leswi switsundzuxo swin’wana swa vutleketli bya swilo swa le Sierra Leone: 1. Switirhisiwa swa Ribuwa: Sierra Leone yi fanele ku kongomisa eka ku antswisa switirhisiwa swa yona swa le ribuweni ku khoma tivholumo ta mabindzu leti engetelekeke. Ku ndlandlamuxa na ku endla swikepe leswi nga kona swa manguva lawa ku fana na Freetown Port kumbe ku aka leyintshwa swi ta hunguta ku tala ka vanhu na ku pfumelela ku khuluka lokunene ka nhundzu ku nghena na ku huma etikweni. 2. Netiweke ya Magondzo: Ku ndlandlamuxa netiweke ya magondzo i swa nkoka swinene ku simeka vuhlanganisi lebyi tirhaka kahle endzeni ka Sierra Leone. Ku hluvukisa magondzo lamakulu lama hlayisiweke kahle, ngopfungopfu lawa ya hlanganisaka madoroba lamakulu yo fana na Freetown, Bo, Kenema, na Makeni swi ta olovisa ku fambisiwa ka nhundzu hi ku olova etikweni hinkwaro. 3. Vutleketli bya Swiporo: Ku pfuxeta vutleketli bya swiporo swi nga tlakusa swinene vuswikoti bya vutleketli bya Sierra Leone tanihileswi byi nyikaka ndlela leyi nga durhiki ya vutleketli bya ndzhwalo lowukulu eka mpfhuka wo leha. Ku aka kumbe ku pfuxeta milayeni ya swiporo swi nga hlanganisa tindhawu ta nkoka ta ikhonomi na swikepe na ku nyika ndlela yin’wana ya vutleketli. 4. Switirhisiwa swa Vuhlayiselo: Ku antswisa switirhisiwa swa vuhlayiselo swi tlanga xiave xa nkoka eku antswiseni ka tikheteni ta mphakelo endzeni ka Sierra Leone. Ku simeka vuhlayiselo bya xiyimo xa le henhla lebyi hlomisiweke hi thekinoloji ya xiyimo xa le henhla yo fana na tisisiteme ta vulawuri bya mahiselo, ku landzelerisa RFID, na switirhisiwa swa vulawuri bya nhundzu swi ta ndlandlamuxa vuswikoti byo hlayisa loko ku ri karhi ku tiyisisiwa khwalithi ya swikumiwa. 5. Maendlelo ya Customs: Ku olovisa maendlelo ya customs i swa nkoka ku hunguta ku hlwela eka ku tsemakanya mindzilakano na ku ndlandlamuxa ku tirha kahle ka mabindzu hi ku angarhela eSierra Leone. Ku tirhisa tisisiteme ta xielekitironiki ta xiyimo xa le henhla leti endlaka maendlelo ya ku basisa hi ku tirhisa michini swi ta olovisa swivumbeko swa ku nghenisa na ku rhumela ematikweni mambe loko ku ri karhi ku hungutiwa makhombo ya vukungundzwana. 6.Ku Endliwa ka Swikepe swa Vutleketli swa Ximanguvalawa: Ku hlohlotela ku endliwa ka swikepe swa manguva lawa hi ku nyika swihlohloteri kumbe ku nghenisa migingiriko ya rihlaza swi nga fambisa nhluvukiso lowu nga heriki eka matirhelo ya vutleketli etikweni hinkwaro.Vulawuri bya Matlhari yo TiyileSwitirhisiwa 7.Dyondzo & Vuleteri bya Vutleketli: Ku vekisa eka minongonoko ya dyondzo ya vutleketli swi ta nyika matimba eka titalenta ta laha kaya hi vuswikoti lebyi lavekaka lebyi tirhaka eka swilaveko swa indasitiri leswi cincaka.Kumbexana ku simeka vutirhisani na swivandla swa matiko ya misava leswi tiyisisiweke swi ta tiyisisa ku hundziseriwa ka vutivi, ku tlakusa ikhosisteme ya vutleketli leyi tirhaka eSierra Leone. 8. Ntirhisano wa Mfumo na Phurayivhete: Ku tirhisana na tikhamphani ta vutleketli bya sekithara ya phurayivhete swi nga ndlandlamuxa vuswikoti bya vutleketli bya Sierra Leone. Swiyenge swa phurayivhete swi nga nyika vutshila bya swona, thekinoloji, na xiphemu xa mali ku hluvukisa tikheteni ta mphakelo leti tirhaka kahle loko ti ri karhi ti tlhela ti tumbuluxa swivandlanene swa mintirho eka vaaki va ndhawu. Hi ku tirhisa switsundzuxo leswi, Sierra Leone yi nga simeka sisiteme ya vutleketli leyi tiyeke no tshembheka leyi nga ta hoxa xandla eka ku kula ka ikhonomi, ku engeteleriwa ka mabindzu ya matiko ya misava, ku koka rinoko ra vuvekisi bya matiko mambe, na ku antswisa swiyimo swa vutomi hi ku angarhela eka vaaki va yona.
Tichannel ta nhluvukiso wa vaxavi

Minkombiso ya nkoka ya mabindzu

Sierra Leone, leyi kumekaka eAfrika Vupeladyambu, yi na tindlela to hlaya ta nkoka ta matiko ya misava to xava na minkombiso leyi hoxaka xandla eka nhluvukiso wa yona wa ikhonomi. Tipulatifomo leti i ta nkoka swinene eka ku hlanganisa mabindzu ya laha kaya na vaxavi va misava hinkwayo na ku tumbuluxa swivandlanene swa vutirhisani bya mabindzu. Ndlela yin’wana ya nkoka ya matiko ya misava ya ku xava eSierra Leone i xirho xa tiko eka Nhlangano wa Mabindzu ya Misava (WTO). Tanihi xirho, Sierra Leone yi vuyeriwa eka minkarhi yo nghenelela eka minkanerisano ya mabindzu ya matiko ya misava na ku simeka mintwanano ya mabindzu na matiko man’wana. WTO yi tlhela yi nyika rimba ro seketela ro lulamisa timholovo ta mabindzu, ku tlakusa ku va erivaleni, na ku yisa emahlweni mfikelelo wa makete. Ku engetela kwalaho, Sierra Leone yi nghenelela eka migingiriko yo hambana ya nhlanganelo wa miganga leyi tirhaka tanihi tindlela ta nkoka ta ku xava. Xikombiso xin’wana lexi xiyekaka i Nhlangano wa Ikhonomi wa Matiko ya Afrika Vupeladyambu (ECOWAS), ntlawa wa ikhonomi ya xifundzankulu lowu katsaka matiko ya 15. ECOWAS yi fambisa mabindzu ya le ndzeni ka miganga hi ku tirhisa migingiriko yo fana na Xikimi xa Ntshunxeko wa Mabindzu xa ECOWAS (ETLS), lexi tlakusaka mfikelelo lowu nga hakeriwiki xibalo eka timakete ta matiko ya swirho. Ku tlula kwalaho, Sierra Leone yi tirhisana hi xihatla na tinhlengeletano ta matiko ya misava to fana na Nhlangano wa Nhluvukiso wa Tiindasitiri wa Nhlangano wa Matiko (UNIDO) na Senthara ya Mabindzu ya Matiko ya Misava (ITC). Tinhlengeletano leti ti nyika mpfuneto wa xithekiniki, minongonoko yo aka vuswikoti, na vukorhokeri bya vutlhari bya makete ku seketela vuswikoti bya mabindzu ya laha kaya byo rhumela ematikweni mambe. Hi mayelana na minkombiso na minkombiso ya mabindzu, Sierra Leone yi khoma swiendlakalo swo hlaya leswi kokaka rinoko ra vatekaxiave va laha kaya na va matiko ya misava. Nkombiso lowu tivekaka swinene i "Leonebiz Expo" ya lembe na lembe, leyi hleriweke hi Sierra Leone Investment & Export Promotion Agency (SLIEPA). Xiendlakalo lexi xi kombisa swiyenge swo hambana swa swivandlanene swa vuvekisi endzeni ka tiko ku tsemakanya vurimi, migodi, vupfhumba, nhluvukiso wa switirhisiwa exikarhi ka swin’wana. Pulatifomo yin'wana leyi pfunaka eka vuhlanganisi bya mabindzu i "Trade Fair SL." Yi hlanganisa van’wamabindzu va laha kaya na tikhamphani ta matiko ya misava leti lavaka swivandlanene swa vuvekisi eka swiyenge swo hambana ku fana na vumaki, vaphakeri va switirhisiwa swo aka & switirhisiwa , tiindasitiri to lulamisa swakudya etc. Ku ya emahlweni "Minerals Mining Exhibition" yi kongomisa eka ku koka rinoko ra vaxavi va misava hinkwayo lava tsakelaka ku vekisa kumbe ku xava timinerali ku suka eka switirhisiwa swa timinerali leswi fuweke swa Sierra Leone ku katsa na tidayimani.Nkombiso lowu wu kongomisa eka ku kurisa vutirhisani bya mabindzu na ku tlakusa sekithara ya migodi ya tiko. Minkombiso leyi na minkombiso ya mabindzu swi nyika pulatifomo eka mabindzu ku kombisa swikumiwa na vukorhokeri bya vona, ku simeka vuhlanganisi na lava nga ta xava, ku lavisisa timakete letintshwa, na ku dyondza hi mikhuva ya sweswinyana ya indasitiri. Hi ku angarhela, Sierra Leone yi tirhisa tindlela ta matiko ya misava ta ku xava ku fana na vuxirho bya yona eka WTO na migingiriko ya nhlanganelo wa miganga ku fana na ECOWAS ku ndlandlamuxa ntshembo wa yona wa mabindzu ya misava hinkwayo. Hi nkarhi wun'we, minkombiso yo fana na "Leonebiz Expo," "Trade Fair SL,"na "Minerals Mining Exhibition" yi tlanga xiave xa nkoka eku kuriseni ka vuhlanganisi exikarhi ka mabindzu ya laha kaya na vaxavi va matiko ya misava loko yi ri karhi yi tiyisisa ku kula ka ikhonomi eka swiyenge swo hambana.
Le Sierra Leone, tinjhini to lavisisa leti tirhisiwaka ngopfu ti katsa Google, Bing na Yahoo. Tinjhini leti to lavisisa ti nyika vuxokoxoko byo hambana hambana naswona ti kumeka hi ku olova eka vatirhisi. Hi leti tiwebsite ta yin’wana ni yin’wana ya tinjhini leti to lavisisa: 1. Google - www.google.com Google i njhini yo lavisisa leyi dumeke swinene naswona yi tirhisiwaka ngopfu emisaveni hinkwayo. Yi nyikela xikombo lexi heleleke xa matluka ya webu, swifaniso, tivhidiyo, swihloko swa mahungu ni swin’wana. 2. Bing - www.bing.com Bing i njhini yin’wana yo lavisisa leyi dumeke leyi nyikaka swilo leswi fanaka na Google. Yi nyika vuswikoti byo lavisisa eka webu xikan’we na vukorhokeri byin’wana byo fana na mimepe, swihloko swa mahungu, vuhundzuluxi, na swin’wana. 3. Yahoo - www.yahoo.com Yahoo yi tlhela yi tirha tanihi njhini yo lavisisa leyi nyikaka vukorhokeri byo hambana ku fana na ku lavisisa eka webu, ku pfuxetiwa ka mahungu ku suka eka swihlovo swo hambana (Yahoo News), vukorhokeri bya imeyili (Yahoo Mail), ku pfuxetiwa ka switoko na swin’wana. Tinjhini leti tinharhu letikulu to lavisisa ti katsa kwalomu ka tinxaka hinkwato ta mahungu lawa vanhu va le Sierra Leone va nga ta ma lava eka migingiriko ya vona ya siku na siku eka tinhlokomhaka to hambana ku fana na switirhisiwa swa dyondzo, ku pfuxetiwa ka mahungu ya laha kaya na ya misava hinkwayo kumbe hambi ku ri ku kuma mabindzu ya laha kaya kumbe vukorhokeri endzeni ka tiko. Handle ka tipulatifomo leti ta misava hinkwayo leti boxiweke laha henhla tiwebsite tin’wana ta swikombo swa miganga kumbe swa laha kaya leswi kongomeke eka Sierra Leone ti nga pfuneta ku ya emahlweni ku fambafamba eka minxaxamelo ya mabindzu kumbe ku kuma nhundzu/switirhisiwa swa laha kaya leswi faneleke: 4. Vuendzi bya VSL - www.vsltravel.com VSL Travel i webusayiti ya maendzo leyi tivekaka eSierra Leone leyi nga nyikiki ntsena vuxokoxoko lebyi fambelanaka na vupfhumba kambe yi tlhela yi tirha tanihi xikombo xa inthanete lexi nyikaka nxaxamelo wa tihotela, tirhesiturente na tindhawu tin’wana to koka rinoko ra vaendzi endzeni ka tiko. 5. Xikombo xa Mabindzu SL – www.businessdirectory.sl/ . Business Directory SL yi khathalela hi ku kongoma ku lavisisa loku fambelanaka na mabindzu eSierra Leone hi ku nyika minxaxamelo leyi heleleke ya tikhamphani leti tirhaka eka tiindasitiri to hambana endzeni ka tiko. Hambileswi leti ku nga tindlela tin’wana leti dumeke leti kumekaka eSierra Leone to endla ku lavisisa eka Internet hi ndlela leyi humelelaka; swi fanerile ku boxa leswaku mfikelelo wa Inthanete wu nga ha hambana eka swifundzankulu endzeni ka tiko hikokwalaho ku kumeka/ku fikelela ku nga ha hambana hi ku ya hi ndhawu kumbe vaphakeri va vukorhokeri bya inthanete ha un’we.

Matluka lamakulu yo tshwuka

Sierra Leone i tiko leri kumekaka eribuweni ra le vupela-dyambu bya Afrika. Yi na tidayirekitara to hlayanyana letikulu ta matluka yo tshwuka leti nyikaka minxaxamelo ya mabindzu na vukorhokeri. Hi lawa man’wana ya matluka lamakulu yo tshwuka eSierra Leone swin’we ni tiwebsite ta wona: 1. Yellow Pages SL - Leyi i yin’wana ya tidayirekitara ta inthanete leti heleleke swinene eSierra Leone, leti nyikaka swixavisiwa swa swiyenge swo hambana ku fana na vutshamo, mimovha, dyondzo, nhlayiso wa rihanyo, na swin’wana. U nga nghena eka webusayiti ya vona eka: www.yellowpages.sl 2. Africaphonebooks - Xikombo lexi xi katsa matiko yo tala eAfrika, ku katsa na Sierra Leone. Yi nyika nxaxamelo wo anama wa swixavisiwa swa mabindzu leswi hambanisiweke hi swiyenge hi indasitiri na ndhawu. Ku kuma mabindzu eSierra Leone hi ku kongoma, u nga endzela webusayiti ya vona: www.africaphonebooks.com/sierra-leone/en 3. Global Database - Hambi leswi yi nga kongomisiwanga ngopfu eka Sierra Leone, Global Database yi nyika vukorhokeri byo anama lebyi katsaka mabindzu ku suka emisaveni hinkwayo. Dathabeyisi ya vona yi pfumelela vatirhisi ku lavisisa tikhampani leti sekeriweke eka indasitiri kumbe vito ra khampani endzeni ka Sierra Leone. U nga kuma vuxokoxoko byo tala eka: www.globaldatabase.com/sierra-leone-companies-database 4 . VConnect - Hambi leswi ngopfungopfu yi tiviwaka tanihi pulatifomo ya vukorhokeri bya mabindzu ya le Nigeria, VConnect yi ndlandlamuxe matirhelo ya yona eka matiko man’wana ya Afrika ku katsa na Sierra Leone na wona. Va nyika swihlawulekisi swo lavisisa eka vukorhokeri byo hambana na tiindasitiri eka tindhawu to tala endzeni ka tiko. Website ya vona i: sierraleone.vconnect.com Tidayirekitara leti ta matluka yo tshwuka ti fanele ku ku pfuna ku kuma mabindzu na vukorhokeri eSierra Leone hi ndlela leyinene. Hi kombela u xiya leswaku tiwebsite kumbe ti-URL ti nga ha cinca hi ku famba ka nkarhi; hikokwalaho i mhaka ya kahle minkarhi hinkwayo ku kambela kambirhi loko tipulatifomo leti ta ha tirha kumbe loko ku ri na swin’wana leswintshwa leswi kumekaka leswi kongomeke eka swilaveko swa wena.

Tipulatifomo letikulu ta mabindzu

Ku ni tipulatifomo to hlayanyana letikulu ta e-commerce eSierra Leone. Hi lowu nxaxamelo wa tin’wana leti dumeke swin’we ni ti-URL ta tona ta webusayiti leti fambisanaka na tona: 1. GoSL Marketplace - I pulatifomo ya ximfumo ya rixaka ya e-commerce leyi sunguriweke hi Mfumo wa Sierra Leone ku tlakusa na ku seketela mabindzu ya laha kaya. URL ya webusayiti: goslmarketplace.gov.sl 2. Jumia Sierra Leone - Ndhawu leyikulu ya vuxavisi bya inthanete eAfrika, Jumia yi tirha ematikweni yo tala ku katsa na Sierra Leone. Va nyikela hi swilo swo hambana-hambana swo tanihi switirhisiwa swa elektroniki, fexeni, switirhisiwa swa le kaya ni swin’wana. URL ya webusayiti: www.jumia.com.sl 3. Afrimalin - Pulatifomo leyi yi tirha tanihi makete wa switiviso swa le ka inthanete laha vanhu va nga xavaka no xavisa swilo leswintshwa kumbe leswi tirhisiweke ku sukela eka swa elektroniki ku ya eka mimovha na tindhawu ta tindlu na misava eSierra Leone. URL ya webusayiti: sl.afrimalin.com/ts/ 4. eBay Sierra Leone - Leswi yi nga xigangu xa misava hinkwayo eka e-commerce, eBay yi tlhela yi va na vukona eSierra Leone laha vanhu va nga xavaka kumbe ku xavisa switirhisiwa swo hambana eka swiyenge swo hambana hi ku kongoma kumbe hi ku tirhisa ti-auction. URL ya webusayiti: www.ebay.com/sl/ 5.ZozaMarket- Pulatifomo ya e-commerce ya laha kaya leyi tirhelaka vaxavi endzeni ka mindzilakano ya Sierra Leone hi swiyenge swo hambana swa swikumiwa swo fana na swa elektroniki, swiambalo, switirhisiwa swo saseka, swilo swa le kaya, na swin’wana. URL ya webusayiti: https://www.zozamarket.co Loko tipulatifomo leti ti yimela swin’wana swa swihlawulekisi leswi xiyekaka swa ku xava eka inthanete eSierra Leone, swi fanerile ku boxa leswaku ku nga va na vatlangi van’wana lavatsongo lava tirhaka endzeni ka tiko lava khathalelaka ti-niche to karhi kumbe ku kongomisa eka swifundzha swo karhi endzeni ka mindzilakano ya tiko.

Tipulatifomo letikulu ta swihangalasamahungu swa le ka social media

Le Sierra Leone, ku ni tipulatifomo to hlayanyana ta swihaxa-mahungu swa le ka Internet leti vanhu va ti tirhisaka ku vulavurisana, ku endla xinghana ni ku avelana rungula. Hi leti tipulatifomo tin’wana leti dumeke ta swihaxa-mahungu swa le ka social media eSierra Leone swin’we ni tiwebsite ta tona: 1. Facebook - Facebook i platform ya social media leyi tirhisiwaka ngopfu eSierra Leone. Vanhu va yi tirhisa ku tihlanganisa ni vanghana ni ndyangu, ku avelana swilo leswi pfuxetiweke, swifaniso ni tivhidiyo. Website: www.facebook.com 2. WhatsApp - WhatsApp i app yo rhumela marungula leyi pfumelelaka vatirhisi ku rhumela marungula, marungula ya rito, ku bela riqingho hi rito na vhidiyo, ku avelana swifaniso na tivhidiyo. Yi tirhisiwa ngopfu eSierra Leone eka mabulo ya munhu hi xiyexe ni ya ntlawa. Website: www.whatsapp.com 3. Twitter - Twitter i platform ya microblogging laha vatirhisi va nga vekaka marungula yo koma kumbe ti tweets to leha ku fika eka 280 wa swihlawulekisi. Le Sierra Leone, yi tsakeriwa ngopfu hi ku landzelela mahungu lama pfuxetiweke ni ku hlanganyela eka mabulo lama vulavulaka hi tinhloko-mhaka to hambana-hambana. Webusayiti: www.twitter.com 4. Instagram - Instagram i platform yo avelana swifaniso laha vatirhisi va nga uploadaka swifaniso kumbe ti video to koma leti nga na ti captions kumbe ti hashtags. Vanhu va le Sierra Leone va yi tirhisa ku avelana mintokoto ya vona hi ku tirhisa swifaniso leswi voniwaka. Website: www.instagram.com 5. LinkedIn - LinkedIn i pulatifomo ya vuhlanganisi bya xiphurofexinali laha vatirhisi va nga tumbuluxaka tiphrofayili leti kombisaka vuswikoti na ntokoto wa vona ku tihlanganisa na tiphurofexinali emisaveni hinkwayo. Hi ntolovelo yi tirhisiwa hi vanhu lava lavaka swivandlanene swa ntirho kumbe ku ndlandlamuxa netiweke ya vona ya xiphurofexinali. Website: www.linkedin.com 6.Tiwebsite ta Foramu ya Xintu- Kuna tiwebsite to hlayanyana ta foramu ya rixaka leti kongomeke eka Sierra Leone to fana na SaloneJamboree (http://www.salonejamboree.sl/), Sierranetworksalone (http://sierranetwork.net/), na swin’wana, leswi nyikaka mbulavurisano tiforamu eka tinhlokomhaka to hambana leti fambelanaka na tiko. I swa nkoka ku xiya leswaku hambi leswi tipulatifomo leti ta swihangalasamahungu swa le ka social media ti dumeke eSierra Leone, mfikelelo wu nga ha hambana hi ku ya hi swilo swo fana na ku kumeka ka inthanete na ku fikeleleka exikarhi ka swiyenge swa vaaki. Hi kombela u xiya leswaku ku boxa ti-URL ta tiwebsite leti kongomeke a swi nga koteki minkarhi yin’wana hikwalaho ka ku cinca-cinca ka tiwebsite ni ku cinca ka tona nkarhi na nkarhi.

Minhlangano leyikulu ya tiindasitiri

Sierra Leone i tiko leri kumekaka eAfrika Vupeladyambu. Yi na minhlangano yo hlaya ya indasitiri leyi xiyekaka leyi tlangaka xiave xa nkoka eka nhluvukiso wa ikhonomi ya tiko. Tin’wana ta minhlangano leyikulu ya tiindasitiri eSierra Leone hi leyi: 1. Sierra Leone Chamber of Commerce, Industry, and Agriculture (SLCCIA) - Nhlangano lowu wu yimela mabindzu eka swiyenge swo hambana naswona wu tlakusa swivandlanene swa mabindzu na vuvekisi eSierra Leone. U nga kuma vuxokoxoko byo tala mayelana na SLCCIA eka webusayiti ya vona: www.slccia.com 2. Nhlangano wa Vaendli va le Sierra Leone (SLAM) - SLAM yi kongomisa eka ku tlakusa sekithara ya vumaki eSierra Leone hi ku seketela tipholisi leti seketelaka vuhumelerisi bya laha kaya na ku fambisa ntirhisano exikarhi ka vaendli. Ku dyondza swo tala hi SLAM, u nga endzela webusayiti ya vona: www.slam.org.sl 3. Nhlangano wa Vukorhokeri bya Xiphurofexinali wa Sierra Leone (SLePSA) - SLePSA yi yimela tiphurofexinali ku suka eka tindhawu to hambana to fana na nawu, xibalo, vunjhiniyara, vutsundzuxi, na swin’wana, naswona yi tirhela ku ndlandlamuxa swiyimo swa xiphurofexinali na nhluvukiso endzeni ka tiindasitiri leti. Ku kuma vuxokoxoko byo tala mayelana na SLePSA, u nga endzela webusayiti ya vona: www.slepsa.org 4. Federation of Agricultural Associations of Sierra Leone (FAASL) - FAASL yi tinyiketerile ku tlakusa maendlelo ya vurimi na ku fambisa ku kula loku nga heriki eka van’wamapurasi eka swifundzha swo hambana etikweni. Vuxokoxoko byo tala mayelana na FAASL byi nga kumeka eka webusayiti ya vona: www.faasl.org 5. Nhlangano wa Vatirhi va le Tibangi wa Sierra Leone (BASL) - BASL yi hlanganisa tibangi leti tirhaka eSierra Leone ku lulamisa timhaka leti fambelanaka na milawu ya tibangi, ku tlakusa ntirhisano exikarhi ka swirho, na ku hoxa xandla eka nhluvukiso wa sekithara ya swa timali hi ku angarhela etikweni. Website ya vona i: www.baslsl.com 6.Sierra-Leone International Mining Companies Association(SIMCA)-SIMCA yi tirha tanihi pulatifomo ya tikhamphani ta migodi ta matiko ya misava leti tirhaka eSierra-Leone.Yi kongomisa eka ku nyika nkongomiso,nseketelo,na ku landzelerisa milawu endzeni ka sekithara ya migodi.U nga hlengeleta vuxokoxoko byo tala hi ku endzela webusayiti ya vona ya ximfumo:www.simca.sl Leswi i swikombiso swi nga ri swingani ntsena swa minhlangano leyikulu ya tiindasitiri eSierra Leone. Ku na minhlangano yin’wana leyi kongomisaka eka swiyenge swo hambana ku fana na vupfhumba, ku aka, na vuhlanganisi bya riqingho. I swa nkoka ku xiya leswaku tiwebsite ti nga ha hambana, hikwalaho swa hlohleteriwa ku lavisisa vuxokoxoko lebyi pfuxetiweke swinene hi ku tirhisa marito ya nkoka lama faneleke kumbe ku languta eka tidayirekitara ta laha kaya na tiwebsite ta mfumo ku kuma nxaxamelo lowu heleleke wa minhlangano ya indasitiri eSierra Leone.

Tiwebsite ta mabindzu na mabindzu

Sierra Leone i tiko leri kumekaka eribuweni ra le vupela-dyambu bya Afrika. Ri tiveka hi rifuwo ra rona leri fuweke ra ntumbuluko, ku katsa ni tidayimani, nsuku ni nsimbi. Tiwebsite ta ikhonomi na mabindzu leti fambelanaka na Sierra Leone ti nga nyika vuxokoxoko bya nkoka mayelana na tiindasitiri to hambana na swivandlanene swa vuvekisi etikweni. 1. Ejensi ya Vuvekisi na ku Tlakusa ku Rhumela eMatikweni mambe ya Sierra Leone (SLIEPA) - Ejensi leyi ya mfumo yi kongomisa ku tlakusa vuvekisi eSierra Leone naswona yi seketela vaxavisi va le handle hi ku nyika vuxokoxoko bya mabindzu, vutlhari bya makete, minkombiso ya mabindzu, na swin’wana. Website: www.sliepa.org 2. Sierra Leone Chamber of Commerce, Industry & Agriculture (SLCCIA) - SLCCIA yi nyika pulatifomo ya mabindzu ku endla vuhlanganisi, ku fikelela minongonoko ya ndzetelo, vukorhokeri bya nhluvukiso wa mabindzu, xikan’we na ku nghenelela eka vuyimeri bya pholisi. Website: www.slccia.org 3. Freetown Terminal Ltd - Leyi i webusayiti ya ximfumo ya Freetown Terminal Limited (FTL), leyi tirhisaka xitichi xa ndzhwalo lexi nga na tikhontheyina eQueen Elizabeth II Quay eFreetown. Website: www.ftl-sl.com 4. Ejensi ya Rixaka ya Timinerali (NMA) - NMA yi langutela sekithara ya migodi eSierra Leone hi ku tlakusa maendlelo ya vulavisisi na migodi leyi nga heriki loko yi ri karhi yi koka rinoko ra vuvekisi bya nkoka. Website: www.nma.gov.sl 5. Vukorhokeri bya Mabindzu na Vumaki - Webusayiti ya ximfumo ya Vukorhokeri bya Mabindzu na Vumaki yi nyika vuxokoxoko eka tipholisi & milawu ya mabindzu, swivandlanene swa vuvekisi eka tisekithara to hambana ku fana na vurimi, eneji/switirhisiwa/vukorhokeri. Website: www.mti.gov.sl 6. Bangi ya Sierra Leone - Webusayiti ya ximfumo ya bangi ya le xikarhi yi nyika vutivi eka tipholisi ta swa timali leti tirhisiweke hi mfumo xikan’we na swivumbeko swa milawu leswi khumbaka vuvekisi bya timali/indasitiri ya tibangi/ . Website: www.bsl.gov.sl 7. Huvo ya Rixaka ya Vapfhumba (NTB) – NTB yi tlakusa vupfhumba eSierra Leona hi ku tirhisa matshalatshala yo xavisa laha kaya na le matikweni ya misava; webusayiti ya vona yi nyika nkatsakanyo wa tindhawu leti dumeke ta vupfhumba/vakongomisi va vutshamo. Webusayiti: https://www.visitsierraleone.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga Tiwebsite leti ti nga nyika vuxokoxoko lebyi faneleke eka swivandlanene swa vuvekisi, milawu ya mabindzu, vutlhari bya makete, na tindhawu to koka rinoko ta vupfhumba eSierra Leone. Ku engetela kwalaho, ti nga tirha tanihi masungulo eka vanhu kumbe mabindzu lama lavaka ku nghenelela eka ikhonomi ya tiko.

Tiwebsite ta swivutiso swa data swa mabindzu

Kuna tiwebsite to hlaya ta swivutiso swa data ya mabindzu leti kumekaka ta Sierra Leone. Hi leswi swin’wana swa swona swin’we ni tiadirese ta tona ta webusayiti: 1. Vulawuri bya Rixaka bya Mali leyi Nghenaka ya Sierra Leone (NRA) - Portal ya Data ya Mabindzu Website: https://tradedata.slnra.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 2. Ejensi ya Vuvekisi na ku Tlakusa ku Rhumela eMatikweni mambe ya Sierra Leone (SLIEPA) . Webusayiti: http://www.sliepa.org/export/tinhlayo-hlayo-ya-mabindzu-ya-matiko ya misava 3. Xitshunxo xa Mabindzu ya Misava Hinkwayo lexi Hlanganisiweke (WITS) . Website: https://wits.worldbank.org/Xivumbeko xa Tiko/ts/SL 4. Dathabeyisi ya Tinhlayohlayo ta Mabindzu ya Swixavisiwa ya Nhlangano wa Matiko (UN Comtrade) . Webusayiti: https://comtrade.un.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 5. IndexMundi - Xivumbeko xa ku Rhumela eMatikweni mambe na ku Rhumela eMatikweni mambe ya Sierra Leone Webusayiti: https://www.indexmundi.com/sierra_leone/xivumbeko_xa_ku rhumela ehandle.html 6. Global Edge - Nkatsakanyo wa Mabindzu ya Sierra Leone Website: https://globaledge.msu.edu/matiko/sierra-leone/switatimende swa mabindzu Hi kombela u xiya leswaku rungula leri nyikeriweke ri nga cinca, hikwalaho swa tsundzuxiwa ku tiyisisa ku pakanisa ni ku kumeka ka tiwebsite u nga si ti nghena.

Tipulatifomo ta B2b

Sierra Leone yi na nhlayo leyi kulaka ya tipulatifomo ta B2B leti khathalelaka mabindzu eka tiindasitiri to hambana. Hi leti tipulatifomo tin’wana ta B2B eSierra Leone swin’we ni tiwebsite ta tona: 1. ConnectSL (https://connectsl.com): ConnectSL i pulatifomo ya inthanete leyi heleleke leyi hlanganisaka mabindzu eSierra Leone, ku va pfumelela ku lavisisa vutirhisani na ku ndlandlamuxa tinetiweki ta vona. Pulatifomo yi nyika swihlawulekisi swo fana na tiphrofayili ta bindzu, minxaxamelo ya swikumiwa, na vuswikoti byo rhumela marungula. 2. AfroMarketplace (https://www.afromarketplace.com/sierra-leone): AfroMarketplace i pulatifomo ya e-commerce ya B2B leyi kongomisiweke eka Afrika leyi pfumelelaka mabindzu eSierra Leone ku tihlanganisa na vaxavi na vaxavisi eka tikonkulu hinkwaro. Pulatifomo yi nyika mfikelelo eka swiletelo swa mabindzu, tikhathalogu ta swikumiwa, na tindlela to hakela leti sirhelelekeke. 3. SLTrade (http://www.sltrade.net): SLTrade i pulatifomo ya laha kaya ya mabindzu ya inthanete leyi endleriweke mabindzu ya le Sierra Leone hi ku kongoma. Swi endla leswaku tikhamphani ti kota ku kombisa swikumiwa na vukorhokeri bya tona, ku kuma tiklayenti leti nga ta va kona kumbe vaphakeri, na ku fambisa ku cincana ka mabindzu hi ku tirhisa vuhlanganisi bya yona lebyi olovaka eka vatirhisi. 4. TradeKey Sierra Leone (https://sierraleone.tradekey.com): TradeKey i ndhawu ya makete ya matiko ya misava ya B2B leyi nga na swiyenge swo karhi swa matiko emisaveni hinkwayo, ku katsa na Sierra Leone. Mabindzu ya nga tirhisa pulatifomo leyi ku kombisa swikumiwa kumbe vukorhokeri bya wona emisaveni hinkwayo loko ya ri karhi ya tihlanganisa na vatirhisani lava nga ta va kona ku suka emisaveni hinkwayo. 5.CAL-Business Exchange Network(CALBEX)(http:/parts.calbex.net/)i xikombo xa mabindzu xa matiko ya misava lexi tinyiketeleke hi ku kongoma eka mabindzu exikarhi ka matiko ya Afrika.Vayingiseri va vona lava kongomisiweke va katsa vanhu lava lavaka vaendli,vaxavi,vaxavisi,vaxavisi,vaxavisi ,vaphakeri,na vaxavisi va tihololo. Tipulatifomo leti ta inthanete ti nyika swivandlanene eka mabindzu ya le Sierra Leone ku ti tlakusa laha tikweni xikan’we na misava hinkwayo loko va ri karhi va kurisa vuhlanganisi endzeni ka tiindasitiri ta vona. Hi kombela mi xiya leswaku ku kumeka ka tipulatifomo leti ku nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi; hikokwalaho swa hlohleteriwa ku endzela tiwebsite leti faneleke ku kuma vuxokoxoko bya nkarhi wa sweswi eka ku fikelela tipulatifomo leti hi ndlela leyinene
//