TogTok

Nkatsakanyo wa Tiko
Mali ya Rixaka
Ntsengo wa ku Cincana
Tiholideyi ta Nkoka
Xiyimo xa Mabindzu ya le Handle
Vuswikoti bya Nhluvukiso wa Makete
Switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa emakete
Swihlawulekisi swa vaxavi na taboo
Endlelo ra vulawuri bya khastomo
Tipholisi ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe
Tipholisi ta xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe
Switifikheti leswi lavekaka ku rhumela ematikweni mambe
Vutleketli lebyi ringanyetiweke
Tichannel ta nhluvukiso wa vaxavi

Bolivia, leyi ximfumo yi tiviwaka tanihi Plurinational State of Bolivia, i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAmerika Dzonga. Leswi yi nga ni ndhawu ya 1 098 581 wa swikwere-khilomitara, yi rhendzeriwe hi Brazil en’walungu-vuxa ni le vuxeni, Paraguay na Argentina edzongeni, Chile edzonga-vupela-dyambu ni Peru en’walungu-vupela-dyambu. Doroba-nkulu ra Bolivia i Sucre. Matimu ya Bolivia ya teka magidi ya malembe laha nhluvuko wa ndzhavuko wu humelelaka ensin’wini ya rona khale swinene emahlweni ka ku hluriwa ka Spain. Namuntlha, yina vaaki va kwalomu ka 11 wa mamiliyoni ya vanhu lava vumbiwaka hi tinxaka tohambana hambana kukatsa na miganga ya ndzhavuko ya Quechua na Aymara. Ntivo-misava wa tiko leri wu hambanile naswona wu katsa mativa lama hangalakeke eka tindhawu letikulu swin’we ni tindhawu leti nga ni tintshava. Tintshava ta Andes ti lawula xiphemu lexikulu xa vupela-dyambu bya Bolivia laha tinhlohlorhi tin’wana ti tlakukeke ku tlula 6 000 wa timitara (19 685 wa timitara) hi ku leha. Ku engetela kwalano, Bolivia yina switirhisiwa swa ntumbuluko swa nkoka swofana na vuhlayiselo bya oyili na gasi xikan’we na timinerali leti fuweke tofana na thini. Hi tlhelo ra ikhonomi, Bolivia ri ve ni ku kula loku xiyekaka emalembeni ya sweswinyana; hambiswiritano yitshama yiri rin’wana ra matiko lawa ya pfumalaka swinene e Latin America hikokwalaho ka ku nga ringani ka miholo xikan’we na mfikelelo wo koma eka switirhisiwa eka vaaki votala. Vurimi byi tlanga xiave xa nkoka eka ikhonomi ya Bolivia hi switirhisiwa swofana na soybeans, coffee beans,Coca leaves,key agricultural exports for the country. Ku tlula kwalaho,tiko ri lemuka ku saseka ka rona ka ntumbuluko tani hi rifuwo ro koka rinoko ra vupfhumba.Bolivia ri tinyungubyisa hi tindhawu to hlamarisa to fana na Lake Titicaca – rin’wana ra mativa lamakulu ya Amerika Dzonga – etlhelo ka swiphepherhele swo hlamarisa swa munyu swo fana na Salar de Uyuni,leswi kumekaka eka vukulu lebyi tlulaka 3 km (9 ft). Hi mindhavuko leyi fuweke,vanhu va Bolivia va kombisa mindhavuko leyi hanyaka leyi dzimeke timitsu swinene eka mikhuva ya ndzhavuko.Minkhuvo leyi tlangelaka mikhuva ya khale yi nga voniwa eka swifundzha hinkwaswo swo hambana hambana eBoliva hinkwayo.Nkucetelo lowu humaka eka mindhavuko leyi ya ndzhavuko wu nga tlhela wu voniwa endzeni ka vutshila bya vona,swakudya,na vuyimbeleri- leswi tivekaka hi swiambalo swa mihlovo-hlovo,swiambalo swo fana na ti ponchos,swibya leswi endliweke hi mavele,na tinsimu ta ndhavuko ta le Andes. Hambi leswi yi langutaneke na mintlhontlho ya ntshamiseko na ikhonomi,Bolivia yi yime tani hi tiko ro hlawuleka na ndzhaka ya rona yo hlawuleka ya ndhavuko na swihlamariso swa ntumbuluko leswi yaka emahlweni swi khoma vaendzi kusuka emisaveni hinkwayo.

Bolivia, leyi ximfumo yi tiviwaka tanihi Plurinational State of Bolivia, yi ni mali ya yona leyi vuriwaka Bolivian Boliviano (BOB). Boliviano yi avanyisiwile hi 100 wa tisente kumbe ti centavos. Tinoko ta sweswi leti humesiwaka hi Bangi ya le Xikarhi ya Bolivia ti le ka tidinominexini ta 10, 20, 50, 100 na 200 wa ti bolivianos. Noti yin’wana ni yin’wana yi kombisa vanhu vo hambana-hambana va matimu ni swikombiso swa nkoka leswi yimelaka ndzhaka leyi fuweke ya ndhavuko wa Bolivia. Loko ku ri mali ya nsimbi, hi ntolovelo yi tirhisiwa eka mabindzu lamatsongo. Ku ni mali ya nsimbi leyi kumekaka hi tidinominexini ta tisente kumbe ti- centavo leti sukelaka eka 10 ku ya eka 50 wa tisente. Ikhonomi ya Bolivia yi titshege ngopfu hi switirhisiwa swa ntumbuluko swofana na timinerali na ku xaviseriwa matiko yale handle ka gasi. Nkoka wa boliviano wu cinca cinca kuya hi swilo swofana na swiyimo swa ikhonomi ya laha kaya na matimba ya makete wa misava hinkwayo lawa ya khumbaka switirhisiwa leswi. Vukorhokeri bya ku cincana ka mali ya le matikweni mambe byi kumeka ngopfu eBolivia hinkwaro eka vaendzi lava lavaka ku hundzula mali ya vona yi va ti- bolivianos kumbe hi ndlela leyi hambaneke. I swa nkoka ku pimanisa mimpimo ya ku cincana eka vaphakeri vo hambana tani hileswi yinga hambana nyana. Emalembeni ya sweswinyana, Bolivia ri ve ni ku tshamiseka loku ringanaka ni mali ya rona hambileswi ku nga ni ku cinca-cinca kun’wana loku vangiwaka hi swilo swa le handle swo tanihi ku cinca ka minxavo ya swixavisiwa swa matiko hinkwawo. Mfumo wu tirhisile tipholisi ta swa timali ku hlayisa ndhawu ya swa timali leyi sirhelelekeke na ku lawula inflexini hi ndlela leyinene. Minkarhi hinkwayo swa antswa eka vafambi lava endzelaka Bolivia kuva na mali yin’wana ya ndzhawu liya evokweni eka switirhisiwa swa siku na siku swofana na swakudya, swo famba, na ku xava swintsongo tani hileswi kungariki swivandla hinkwaswo leswi amukelaka makhadi ya xikweleti kumbe mali ya matiko mambe. Ku engetela kwalaho, i swa nkoka ku tshama u veke tihlo eka swibalo swa vuxisi loko u khoma ku xaviselana ka mali. Hi ku angarhela, loko u endzela Bolivia kumbe u nghenelela eka ikhonomi ya rona tanihi mupfhumba kumbe n’wamabindzu, ku twisisa xiyimo xa mali ya tiko swi ta pfuna ku tiyisisa ku cincana ka timali lokunene endzeni ka tiko leri ra Amerika Dzonga.

Thendara ya le nawini eBolivia i Bolivian Boliviano (BOB). Ku fikela sweswi, mimpimo ya ku cincana leyi ringanyetiweke ya Bolivian Boliviano (BOB) loko yi pimanisiwa ni timali letikulu ta misava yi le ka xiyimo lexi landzelaka: 1 BOB = 0.14 wa USD 1 BOB = 0.12 wa EUR 1 BOB = 10.75 wa INR 1 BOB = 11,38 wa JPY Hi kombela mi xiya leswaku mimpimo leyi ya ku cincana yi nga cinca-cinca naswona yi nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi.

Bolivia, tiko ra Amerika Dzonga leri nga ngheniwiki hi lwandle, ri tlangela tiholideyi to hlayanyana ta nkoka lembe hinkwaro. Minkhuvo leyi yi kombisa ku hambana ka mindhavuko ya tiko na nkoka wa matimu. Hi leti tin’wana ta tiholideyi ta nkoka ta le Bolivia: 1. Siku ra Ntshunxeko (August 6th): Ri tlangeriwa etikweni hinkwaro, Siku ra Ntshunxeko ri fungha ku ntshunxiwa ka Bolivia eka vulawuri bya vukoloni bya Spain hi 1825. Siku leri ri tele hi ti parade ta le xitarateni, vuyimbeleri na ku cina. 2. Carnaval de Oruro: Yi khomiwa edorobeni ra Oruro hi February kumbe March yin’wana ni yin’wana, carnival leyi i yin’wana ya minkhuvo leyi dumeke swinene ya le Bolivia. Yi hlanganisa mikhuva ya ndzhavuko na mindhavuko ya Khatoliki naswona yi na swiambalo leswi hanyaka, mincino ya vanhu yo fana na La Diablada na Tinku, xikan’we na maendlelo yo rharhangana. 3. El Gran Poder: Nkhuvo lowu wu endleka eLa Paz hi May kumbe June wun’wana na wun’wana ku xixima Yesu del Gran Poder (Yesu wa Matimba Lamakulu). Magidi ya vacinci lava ambaleke swiambalo swa mihlovo-hlovo va hlanganyela eka tiparade letikulu ta le xitarateni leti fambisanaka ni mintlawa ya vuyimbeleri bya ndhavuko. 4. Siku ra Lwandle (March 23rd): Holideyi leyi yi tsundzuka ku lahlekeriwa ka Bolivia hi ndhawu ya rona ya le ribuweni ra lwandle eka Chile hi nkarhi wa Nyimpi ya Pacific (1879-1884). Swiendlakalo swi katsa minkombiso ya ndhavuko na minkhuvo leyi kombisaka ku navela loku yaka emahlweni ka Bolivia ku fikelela elwandle. 5. Todos Santos: Yi tlangeriwa hi November 1st na 2nd lembe na lembe, holideyi leyi i ya nkoka swinene eka ku xixima maxaka lama feke eBolivia hinkwaro. Mindyangu yi endzela masirha ku basisa masirha, yi nyika swakudya na tinyiko eka mimoya loko yi ri karhi yi khongelela ku wisa loku nga heriki ka varhandziwa va yona. 6.Siku ra Mujeko wa Whipala: Ri tlangeriwa hi ti 31 ta Nhlangula lembe na lembe ku sukela hi 2010 loko ri amukeriwa ximfumo tanihi siku ra rixaka; yi lemuka Whipala—xifaniso lexi yimelaka mindhavuko ya ndzhavuko ematikweni yo hambana-hambana ya le Amerika Dzonga—lexi kombisaka ndzhaka ya mindhavuko yo hambana-hambana ya Bolivia. Minkhuvo leyi yinyika vutivi bya matimu ya Bolivia, ndzhavuko,na vutivi loko yirikarhi yinyika vaaki va ndzhawu liya na vayeni nkarhi wo tipeta eka mindhavuko leyi hanyaka ya rixaka leri rohambana hambana.

Bolivia i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAmerika Dzonga, leri nga endzilakaneni wa Brazil, Paraguay, Argentina, Chile na Peru. Yina ikhonomi leyi pfanganisiweke leyi tivekaka hi switirhisiwa swa yona swa ntumbuluko leswi fuweke swofana na timinerali, gasi ya ntumbuluko, na switirhisiwa swa vurimi. Hi tlhelo ra mabindzu, Bolivia ngopfu-ngopfu ri ve ri dzikisa mianakanyo ya rona eku xaviseleni ka swixavisiwa swa rona ematikweni mambe. Gasi ya ntumbuluko i yin’wana ya timhaka letikulu leti tiko ri rhumeriwaka ematikweni mambe. Yina vuhlayiselo lebyikulu naswona yiyi rhumela ematikweni ya vaakelani yofana na Brazil na Argentina hiku tirhisa tiphayiphi. Swilo swin’wana swa nkoka leswi rhumeriwaka ematikweni mambe swikatsa timinerali tofana na zinc, thin, silver, na lead. Yin’wana ya mintlhontlho eka mabindzu ya Bolivia i switirhisiwa swa yona swa vutleketli leswi nga nyawuriki hikwalaho ka leswi yi nga ngheniki emisaveni. Leswi swi ringanyeta mfikelelo eka swikepe swa le lwandle leswi nga engetelaka ntsengo wa vutleketli eka ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe na leswi rhumeriwaka ematikweni mambe. Ku engetela kwalaho, ku nga tshamiseki ka tipolitiki ni mpfilumpfilu wa ntshamisano na swona swi khumbe ndhawu ya mabindzu ya tiko emalembeni ya sweswinyana. Leswaku va hambanyisa photifoliyo ya vona yo rhumela ematikweni mambe, Bolivia ri vile ri tlakusa swiyenge swin’wana swo fana na vurimi. Switirhisiwa swofana na soybeans, quinoa (mavele lawa yanga na swakudya), tinyawa ta kofi, switirhisiwa swa chukele swixaviseriwa matiko yale handle na swona. Xiyenge xa vurimi xi nyika swivandlanene swa ntirho eka vanhu vo tala va le Bolivia lava tshamaka etindhawini ta le makaya. Bolivia yi tlhela yi nghenelela eka mintwanano ya mabindzu ya matiko mambirhi na matiko yo hambana ku katsa na Peru na Colombia endzeni ka rimba ra Nhlangano wa Matiko ya le Andes (CAN). Mintwanano leyi yi kongomisa ku kurisa nhlanganelo wa ikhonomi ya miganga hi ku hunguta swihinga eka mabindzu exikarhi ka matiko ya swirho. Kuya emahlweni, Bolivia i xiphemu xa Mercosur (Southern Common Market) xikan’we na matiko yan’wana yale Dzongeni wa Amerika yofana na Brazil na Argentina leswi pfumelelaka mfikelelo wo hlawuleka eka timakete tokarhi exikarhi ka matiko ya swirho. Hi ku angarhela,bolivia ri ya emahlweni ri langutana na mintlhontlho hi mayelana na ku hambanyisa ikhonomi ya rona ku tlula swixavisiwa.Swipimelo swa yona swa ntivo-misava leswi nga ngheniwiki emisaveni swi fikelela tindlela letikulu ta mati kambe matshalatshala ya ya emahlweni ku hlula swihinga leswi hi ku tirhisa ntirhisano wa miganga na ku tlakusa tisekithara to fana na vurimi

Bolivia, leyi kumekaka exikarhi ka Amerika Dzonga, ri ni vuswikoti lebyikulu byo hluvukisa makete wa rona wa mabindzu ya le matikweni mambe. Hi rifuwo ra switirhisiwa swa ntumbuluko na ndzhawu ya ntivo-misava ya maqhinga, Bolivia yina minkarhi ya nkoka yo ndlandlamuxa vukona bya yona eka makete wa misava hinkwayo. Xosungula, Bolivia yitinyungubyisa hi ti minerali totala kukatsa na silivhere, thini, na koporo exikarhi ka swin’wana. Switirhisiwa leswi swa nkoka swi nyika masungulo yo tiya eka bindzu ra ku xaviseriwa matiko mambe ra tiko. Ku engetela kwalano, Bolivia i rin’wana ra matiko lawa ya humelerisaka swinene switirhisiwa swoka swinga tirhisiwanga swofana na soybeans na quinoa. Ku laveka ka swixavisiwa leswi swiya emahlweni swikula emisaveni hinkwayo hikokwalaho ka nkoka wa swona wa swakudya xikan’we naku cinca cinca eka swakudya swohambana hambana. Leswi swinyika nkarhi lowukulu eka van’wamapurasi va Bolivia na mabindzu ya swa vurimi kuva va ndlandlamuxa makete wa vona wo xavisela matiko yale handle. Xa vumbirhi, swipfuno swa ntivo-misava swi tlanga xiave xa nkoka eka vuswikoti bya Bolivia eka nhluvukiso wa makete wa mabindzu ya le handle. Matiko lama nga ngheniki emisaveni hakanyingi ma lwisana ni ku durha ka swo famba; hambiswiritano, Bolivia ri hlanganisiwe kahle hi ku tirhisa tindlela letikulu ta magondzo leti ri hlanganisaka ni matiko ya vaakelani yo tanihi Brazil, Argentina na Chile. Ku engetela kwalaho, tanihi leswi Bolivia ri avelana mindzilakano ni matiko yo tala eAmerika Dzonga ku katsa na Peru na Paraguay; yi nga tirha tanihi ndhawu ya nkoka ya vutleketli leyi hlanganisaka swifundza swo hambana hi ndlela yoleyo yi olovisa mabindzu yo tsemakanya mindzilekano. Ku ya emahlweni, matshalatshala ya nhlanganelo wa miganga ku fana na ntwanano lowuntshwa lowu simekiweke wa Makete lowu Tolovelekeke wa le Dzongeni (MERCOSUR) ya ya emahlweni ya tlakusa ntshembo wa Bolivia endzeni ka timakete ta mabindzu ya le handle hi ku kurisa ntirhisano na matiko ya vaakelani eka timhaka leti fambelanaka na ntirhisano wa ikhonomi. Hambi swiritano leswi tshembisaka minkarhi leyi yingava eka ku tiyisisa nhluvukiso wa makete wa mabindzu ya matiko mambe ya Bolivia kuna mintlhontlho yin’wana leyi faneleke ku tekeriwa enhlokweni. Ndhawu yin’we leyi lavaka nyingiso i nhluvukiso wa switirhisiwa leswi nga ta hoxa xandla swinene eka ku hunguta ku durha ka vutleketli xikan’we na ku tiyisisa matirhelo ya vutleketli lama tirhaka kahle ku tsemakanya mindzilakano endzeni ka Amerika Dzonga. Hi ku gimeta,Bolivia ri kombisa vuswikoti lebyikulu mayelana na ku hluvukisa makete wa rona wa mabindzu ya le handle hikwalaho ka switirhisiwa swa rona swo hambana swa ntumbuluko,vuhlanganisi byo tiya bya miganga,na matshalatshala ya nhlanganelo lama yaka emahlweni.Tiko ri fanele ku kongomisa eka ku vekisa eka ku antswisiwa ka switirhisiwa loko ri ri karhi ri tirhisa xiphemu xa sekithara ya rona ya swixavisiwa.Leswi swi ta handle ko kanakana ku pfula ndlela ya ku engeteleka ka ku xaviseriwa matiko mambe,ku kula eka mabindzu ya matiko ya misava na ku tiyisisa xiyimo xa Bolivia eka makete wa misava hinkwayo.

Loko swi ta emhakeni yo hlawula swilo leswi xavisiwaka ngopfu emakete wa le matikweni mambe wa Bolivia, ku ni swilo swo hlayanyana leswi u faneleke u swi kambisisa. Bolivia yitiveka hi tindlela ta yona to hambana hambana ta makete, naswona ku twisisa leswi switsakelaka na swilaveko swa ndzhawu liya swina nkoka swinene eka ku hlawuriwa ka switirhisiwa leswi humelelaka. Xo sungula, vanhu va le Bolivia va teka swilo swa ntumbuluko ni leswi nga riki swa ntumbuluko leswi fambisanaka ni ndhavuko ni mindhavuko ya vona swi ri swa nkoka. Hikokwalaho, switirhisiwa swa vurimi swofana na quinoa, tinyawa ta kofi, tinyawa ta cocoa, na mihandzu yohambana hambana swinga tekiwa tani hi swilo leswinga xavisiwaka ngopfu. Switirhisiwa leswi swifanele ku kumiwa kusuka eka swihlovo leswinga ta tshama nkarhi woleha leswingana switifikheti leswi faneleke. Ku engetela kwalano, Bolivia rina bindzu ro tiya ra swiambalo hikokwalaho ka ndzhaka ya rona leyi fuweke ya ndzhavuko. Swiambalo leswi endliweke laha tikweni swo tanihi swiambalo swa ndhavuko, swiambalo swa voya bya alpaca, swiambalo swa swiambalo ni swilo leswi endliweke hi mavoko swi tsakeriwa ngopfu hi vaaki va kwalaho ni vapfhumba. Ku ndlandlamuxa sekithara leyi hi ku nyika tipulani to hlawuleka kumbe ku tirhisana na vatirhi va mavoko va laha kaya swi nga endla leswaku ku va na swivandlanene swo xavisa hi ku hisa. Emalembeni ya sweswinyana, switirhisiwa leswi nga onhiki ntumbuluko swi kume ku koka rinoko lokukulu eBolivia hikwalaho ka ku kula ka ku tekeriwa enhlokweni ka mbango. Swilo swofana na switirhisiwa swo paka leswinga onhaka hi swilo leswi hanyaka, switirhisiwa swale kaya leswi tirhisiwaka nakambe (e.g., switirhisiwa swa bamboo), na switirhisiwa leswi tirhisaka dyambu swinga kuma makete lowu lulameleke etikweni. Ku tlula kwalaho, vanhu va le Bolivia va kombise ku tsakela loku engetelekeke eka swilo leswi fambisanaka ni rihanyo ni vuhlayiseki swo tanihi mirhi ya swimilana kumbe swilo swa ntumbuluko swo saseka leswi endliweke hi swimilana swa kwalaho kumbe swimilana leswi kumekaka eka swilo swo hambana-hambana leswikulu swa tiko. Xo hetelela kambe xa nkoka, . switirhisiwa swofana na vuhlalu lebyi endliweke hi mavoko hiku tirhisa switirhisiwa swa ndzhavuko (e.g., silivhere) swikombisa kahle eka timakete ta matiko ya misava. Ku hlawula hi ndlela leyinene swilo leswi xavisiwaka hi ku hisa eka makete wa matiko mambe wa Bolivia: 1. Vulavisisi: Dyondza mikhuva ya vaxavi hi ku tirhisa minkandziyiso ya laha kaya kumbe tipulatifomo ta inthanete leti kongomisaka eka vaxavi va le Bolivia. 2. Ku twisisa Ndhavuko: Twisisa mimpimanyeto na mindhavuko ya vona loko u ri karhi u languta swihlawulekisi leswi humaka laha tikweni kumbe leswi endliweke. 3. Ntiyisiso wa Khwalithi: Tiyisisa leswaku u nyika switirhisiwa swa xiyimo xa le henhla leswi fikelelaka swiyimo swa matiko ya misava loko u ri karhi u xixima maendlelo ya mabindzu lama lulameke. 4. 4. Ku Kamberiwa ka Makete :Endla swikambelo swa swikalo leswintsongo u nga si sungula vuhumelerisi/ku hangalasiwa hi xikalo lexikulu. 5. Ntirhisano: . Tirhisana na vaendli va laha kaya kumbe vaphakeri ku tirhisa tinetiweki ta vona leti nga kona na ku kuma vutivi eka makete. 6. 6. Ku xavisa . Vekisa eka tindlela ta swinavetiso leti tirhaka leti kombisaka ku tshamiseka ka swikumiwa, nkoka wa ndhavuko, . mimbuyelo ya rihanyo, na swin’wana. Hi ku tirhisa ndzavisiso lowu heleleke, ku tekeriwa enhlokweni ka leswi va swi tsakelaka swa laha kaya, na ku kongomisa eka khwalithi na ku tshamiseka, u ta kota ku hlawula switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa leswi twala eka vatirhisi va le Bolivia loko u ri karhi u hoxa xandla hi ndlela leyinene eka ikhonomi na vaaki va vona.

Bolivia, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAmerika Dzonga, ri ni vaaki vo hambana-hambana lava nga ni swihlawulekisi swo hlawuleka swa vaxavi ni swipimelo swa ndhavuko. Loko swi ta eka swihlawulekisi swa vaxavi eBolivia, vanhu va tiveka hi malwandla ya vona yo kufumela na xinghana eka vanhu va matiko mambe. Va teka vuxaka bya munhu hi xiyexe ni ku aka vuxaka ni vaxavi swi ri swa nkoka. Vaxavi va le Bolivia va tlangela vukorhokeri lebyi endleriweke munhu hi xiyexe ni ku nyikela nyingiso eka swilaveko swa vona swa munhu hi xiyexe. Va tala ku rhangisa ku tirhisana ka vanhu ku tlula tisisiteme ta xiothomethi. Ku tlula kwalaho, hakanyingi vaxavi va le Bolivia va titshege hi switsundzuxo swa nomu loko va endla swiboho swo xava. Ku aka ku tshembana hi ku tirhisa ku rhumeriwa ka munhu hi xiyexe i swa nkoka eka makete lowu. Ntsengo i nchumu wa nkoka eka vaxavi eBolivia, tani hi leswi vo tala va nga na vuxiyaxiya eka ntsengo hikwalaho ka swiyimo swa le hansi swa muholo. Loko hi ya emahlweni eka swipimelo swa ndhavuko na ku twisisa, i swa nkoka ku va u lemuka swiyenge swo karhi loko u ri karhi u tirhisana na vaxavi va le Bolivia: 1. Ndzhawu ya munhu hi xiyexe: Vanhu va le Bolivia va tala ku va na vuxaka bya le kusuhi bya miri loko va burisana loko va pimanisiwa na mindhavuko yin’wana – ku hlasela ndhawu ya vona ya munhu hi xiyexe swi nga endla leswaku va nga ntshunxekanga kumbe va titwa va nga xiximiwi. 2. Mikhuva yo xeweta: Ku khomana hi mavoko i mukhuva loko u hlangana ni munhu lontshwa kumbe tanihi xikombiso xa xichavo loko u ri karhi u xeweta tiklayenti leti nga kona— papalata ku tirhisa swikombiso leswi tolovelekeke ngopfu handle ko sungula vuxaka lebyi tiyeke. 3.Ririmi: Xipaniya i ririmi ra ximfumo ra Bolivia; hambiswiritano, ku tlhela ku va ni tindzimi ta ndzhavuko leti vulavuriwaka etindhawini to hambana-hambana to tanihi Xiquechua kumbe Xiaymara. Ku nyika nseketelo wa tindzimi to tala swi nga vuyerisa eka ku nghenelela ko antswa ka vaxavi. 4.Ku hlayisa nkarhi: Hambileswi ku hlayisa nkarhi ku nga ha hambanaka ku ya hi swiyimo endzeni ka swiyimo swa bindzu hi ntolovelo ku hatlisa loku languteriweke ku kombisa vutshila—ku fika endzhaku ka nkarhi swi nga voniwa tanihi leswi nga xiximiki kumbe leswi nga riki swa xiphurofexinali hi tiklayenti ta le Bolivia. 5.Ku twisisa ndhavuko: I swa nkoka ku nga ri eBolivia ntsena kambe na swa nkoka emisaveni hinkwayo; ku twisisa mindhavuko ya ndhawu ni mikhuva swi pfuneta eku hlayiseni ka ku tirhisana loku xiximekaka—papalata ku bula hi tinhloko-mhaka leti nga ni khombo to tanihi tipolitiki kumbe vukhongeri handle ka loko swi sunguriwe hi muxavi hi woxe. Hi ku amukela swihlawulekisi leswi swa vaxavi na ku papalata swipimelo swa ndhavuko, mabindzu ya nga simeka vuxaka lebyi humelelaka na vaxavi eBolivia na ku nyika vukorhokeri byo hlawuleka lebyi khathalelaka swilaveko swa vona.

Bolivia, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle eAmerika Dzonga, ri ni fambiselo leri lawuriwaka kahle ra swibalo leri tirhaka leswaku ri lawula ku khuluka ka nhundzu ni vanhu ku tsemakanya mindzilakano ya rona. Hi leti tinhla tin’wana ta nkoka malunghana ni fambiselo ra vulawuri bya swibalo ra le Bolivia ni swilo leswi u faneleke u swi tekela enhlokweni: 1. Valawuri va Customs: Customs ya Rixaka ya Bolivia (ANB) yi na vutihlamuleri byo fambisa na ku lawula migingiriko ya customs etikweni hinkwaro. Va tiyisisa ku landzeleriwa ka milawu ya ku nghenisa na ku rhumela ematikweni mambe. 2. Maendlelo yo Rhumela eMatikweni mambe/Ku Rhumela eMatikweni mambe: Loko va nghena kumbe ku huma eBolivia, vanhu va fanele ku tivisa swilo swihi na swihi leswi va swi rhwaleleke leswi tlulaka nhlayo ya ku tirhisiwa ka munhu hi xiyexe kumbe swipimelo swa mali. Nhundzu yi nga ha hakerisiwa swibalo leswi humaka ematikweni mambe, swibalo kumbe ku yirisiwa ku ya hi xiyenge xa yona. 3. Swilo leswi yirisiweke & leswi siveleriweke: Swilo swo karhi swi yirisiwile swinene ku nghenisiwa/ku rhumeriwa ehandle e/ku suka eBolivia. Leswi swikatsa swidzidziharisi, swibamu, nhundzu ya vuxisi, swilo swa ndzhavuko leswinga riki na matsalwa lawa ya faneleke, na swin’wana na swin’wana Hilaha ku fanaka, kuna swipimelo eka ku xaviseriwa matiko yale handle switirhisiwa swokarhi swa ntumbuluko swofana na nsuku. 4. Swilaveko swa Matsalwa: Vafambi va fanele ku rhwala matsalwa ya vutitivisi lama lavekaka yo tanihi mapasi loko va tsemakanya mindzilakano eBolivia. Matsalwa yo nghenisa/ku rhumela ehandle yo fana na ti-invoice kumbe tirhisithi na wona ya nga ha laveka eka nhundzu yo karhi. 5. Milawu ya Mali: Ku ni swipimelo eka ntsengo wa mali leyi munhu a nga yi nghenisaka kumbe ku huma eBolivia handle ko yi tivisa eka valawuri va swibalo. 6.Ku Tirhisa Switiviso Tichannel: Ku na tichannel to hambana eka Customs ta Bolivia eka vakhandziyi ku ya hi loko va ri na swo karhi swo swi tivisa ("red channel") kumbe e-e ("green channel"). I swa nkoka ku hlawula xitichi lexi faneleke hi ku ya hi swiyimo swa wena. 7.Tihakelo ta Vafambi: Vaendzi va fanele ku tolovelana na swipfuno leswi nyikiwaka hi Customs ya Bolivia eka swilo leswi humaka ematikweni mambe leswi nga hakeriwiki xibalo swo fana na switirhisiwa swa fole, swakunwa swa byala; ku tlula swipfuno leswi swi nga endla leswaku ku hakeriwa swibalo leswi engetelekeke. 8.Ku Hlayisa Tirisiti: I swa nkoka ku hlayisa tirhisithi hinkwato leti faneleke eka nkarhi hinkwawo wa ku tshama ka wena eBolivia tanihi vumbhoni bya ku xava/ku nghenisa etikweni; leswi swi ta pfuna ku huma ka wena hi ku olova hi nkarhi wa ku suka eka tindhawu to kambela ta customs loko swi laveka. 9. Ku Tsemakanya Mindzilakano: Loko u nga si ya eBolivia, swa antswa ku endla ndzavisiso ni ku tshama u ri karhi u tivisiwa hi milawu ya sweswinyana ya swibalo tanihi leswi yi nga cincaka nkarhi na nkarhi. Mindzilakano yo tala eBolivia yi nga ha va ni maendlelo ya yona yo karhi kumbe swilaveko swa yona. 10. Lava Xitsundzuxo xa Xiphurofexinali: Loko u ri na swivilelo swo karhi mayelana na milawu ya customs eBolivia, ku vulavurisana na profexinali yo fana na gqweta ra mabindzu ya matiko ya misava kumbe muxavisi wa customs swi nga nyika nkongomiso wa nkoka swinene ku olovisa ku tsemakanya mindzilakano handle ka swiphiqo. Tsundzuka, ku namarhela sisiteme ya vulawuri bya customs na ku tiva milawu swi ta pfuna ku tiyisisa ntokoto lowu rhetaka loko u nghena kumbe ku huma eBolivia loko u ri karhi u papalata swigwevo leswi nga vaka kona kumbe ku hlwela.

Pholisi ya Bolivia ya xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe i nchumu wa nkoka eka rimba ra ikhonomi ya tiko. Mfumo wu veka swibalo swa swilo leswi humaka ematikweni mambe ku lawula na ku lawula ku khuluka ka nhundzu eBolivia, hi xikongomelo xo sirhelela tiindasitiri ta laha kaya na ku humesa mali. Mimpimo ya xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe eBolivia ya hambana kuya hi xiyenge xa swikumiwa. Nhundzu yo tala leyi humaka ematikweni mambe yi le hansi ka mpimo wa tihakelo lowu sukelaka eka 5% ku ya eka 15%. Hambiswiritano, swilo swin’wana swi nga ha va ni swibalo leswi tlakukeke. Ku engetela kwalaho, nhundzu yo karhi yi ntshunxiwile eka swibalo leswi humaka ematikweni mambe hi ku helela. Leswi swi katsa switirhisiwa swo karhi swo ka swi nga tirhisiwanga, michini na switirhisiwa swa swiyenge swo fana na vurimi, migodi, vuhumelerisi bya eneji, na thekinoloji ya mahungu. Ku ntshunxiwa loku ku kongomisa ku hlohlotela vuvekisi eka swiyenge swa maqhinga leswi hoxaka xandla eka nhluvukiso wa ikhonomi ya Bolivia. Ku tlula kwalaho, Bolivia ri tirhise sisiteme ya tihakelo to hlawuleka leyi tiviwaka tanihi Tihakelo ta le Handle leti Tolovelekeke ta Nhlangano wa Andean (CAN) (CET). Endlelo leri ri tirhisa tihakelo leti hungutiweke eka swixavisiwa leswi humaka ematikweni man’wana ya swirho swa CAN ku fana na Colombia, Ecuador, na Peru. CET yi hlohlotela mabindzu exikarhi ka matiko ya swirho hi ku fambisa ku durha ka le hansi ka ku nghenisa nhundzu endzeni ka ntlawa lowu wa miganga. Swi tlhela swi va swa nkoka ku xiya leswaku Bolivia ri na mintwanano ya mabindzu ya matiko mambirhi na matiko yo hlaya emisaveni hinkwayo leyi yaka emahlweni yi khumba tipholisi ta yona ta xibalo xa ku xava swilo leswi humaka ematikweni mambe. Mintwanano leyi yi nga ha nyika vukorhokeri byo hlawuleka kumbe ku hungutiwa ka tihakelo eka swikumiwa swo karhi leswi nghenisiwaka ku suka ematikweni ya vatirhisani. Bolivia ri ya emahlweni ri kambisisa na ku cinca tipholisi ta rona ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe nkarhi na nkarhi ku hlamula eka swiyimo swa ikhonomi leswi cincaka laha tikweni na le misaveni hinkwayo. Loko magoza lawa ya kongomisa eka ku hlayisa tiindasitiri ta laha kaya na ku hlohlotela nhluvukiso wa rixaka hi ku tirhisa swihlohloteri swa maqhinga eka tisekithara leti kongomisiweke ku fana na vurimi kumbe vumaki: ya nga tlhela ya khumba ku hlawula ka vatirhisi hikwalaho ka ku tlakuka ka minxavo leswi vangiwaka hi swibalo swa le henhla eka nhundzu leyi humaka ematikweni mambe

Bolivia, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle eAmerika Dzonga, ri ni milawu yo hambana-hambana ya xibalo eka nhundzu ya rona leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Tiko ri kongomisa eka ku tlakusa switirhisiwa swa rona swa ntumbuluko na swikumiwa swa vurimi hi ku tirhisa xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe. Le Bolivia, pholisi ya xibalo ya nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe yi titshege hi muxaka wa xiendliwa. Mfumo wu kongomisa ku seketela tiindasitiri ta laha kaya loko wu ri karhi wu hlohlotela ku xaviseriwa matiko mambe. Eka swilo swa vurimi, swo tanihi soya, kofi, quinoa ni swilo leswi endliweke hi chukele, Bolivia ri tirhisa mpimo wa le hansi swinene wa xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe. Pholisi leyi yi kunguhata ku tlakusa mabindzu ya matiko ya misava eka switirhisiwa leswi hi ku hlayisa minxavo ya swona yi phikizana eka makete wa misava hinkwayo. Hi hala tlhelo, switirhisiwa swa timinerali swi hoxa xandla swinene eka ikhonomi ya Bolivia. Hikokwalaho, timinerali to karhi to fana na lithium ti le hansi ka swibalo swa le henhla swa ku xaviseriwa matiko mambe. Bolivia ri tiveka hi ku va ni rin’wana ra tindhawu letikulu ta lithium emisaveni hinkwayo; hikokwalaho yi kongomisa ku tlakusa ku lulamisiwa ka nkoka lowu engeteriweke wa laha kaya wa xitirhisiwa lexi ku tlula ku xi rhumela ehandle xi nga si swekiwanga. Ku fikelela xikongomelo lexi na ku tumbuluxa swivandlanene swo tala swa mitirho endzeni ka mindzilakano ya tiko, ku vekiwa xibalo xa le henhla eka ku rhumeriwa ka lithiyamu leyi nga si swekiwaka. Ku tlula kwalaho,ku modela tipholisi ta vona ta swa timali,Bolivia yi tlhela yi veka swibalo swo karhi swa ku rhumela ematikweni mambe eka ku rhumeriwa ka gasi ya ntumbuluko hikwalaho ka vuhlayiselo bya yona byo tala bya gasi.Mali leyi humesiwaka eka swibalo leswi yi pfuneta ku seketela hi timali minongonoko ya ntshamiseko na tiphurojeke ta switirhisiwa endzeni ka mindzilakano ya Bolivia leswi hoxaka xandla eka nhluvukiso wa ikhonomi. I swa nkoka ku xiya leswaku tipholisi ta xibalo ta Bolivia ti nga hambana hi ku famba ka nkarhi ku ya hi ku cinca ka swilo swa nkoka swa tipolitiki kumbe ku cinca ka swiyimo swa ikhonomi.Ku tlula kwalaho,mimpimo leyi vekiweke yi nga ha hambana hi ku ya hi mintwanano yo karhi ya mabindzu ya matiko mambirhi kumbe ya matiko yo tala leyi sayiniweke hi Bolivia na matiko man’wana kumbe swiyenge swa miganga swo fana na Mercosur-Comunidad Andina de Naciones(Makete lowu Tolovelekeke wa le Dzongeni-Nhlangano wa le Andes). Hi ku angarhela,tipholisi ta xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe ya Bolivia ti lava ku ringanisela exikarhi ka ku seketela tiindasitiri ta laha kaya loko ti ri karhi ti tiyisisa ku tumbuluxiwa ka mali hi ku tirhisa xibalo.Eka swikumiwa swa vurimi,ku tlakusa mphikizano kasi eka switirhisiwa swa timinerali swa maqhinga,ku hlanganisa tiindasitiri to tala to lulamisa laha kaya.Ku twisisa swo tala hi swihlawulekisi swa sweswi,switsundzuxiwa leswaku u burisana swihlovo swa ximfumo swa mfumo kumbe tinhlengeletano ta mabindzu leti faneleke leti nga ni vutihlamuleri byo hlengeleta rungula leri kongomeke malunghana ni tipholisi ta xibalo ta le Bolivia.

Bolivia, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAmerika Dzonga, ri ni swilo swo hambana-hambana leswi rhumeriwaka ematikweni mambe naswona ri lava switifikheti swo hambana-hambana leswi rhumeriwaka ematikweni mambe leswaku ri tiyisisa khwalithi ni ku landzelerisa swilo leswi ri swi xavisaka. Xin’wana xa swilo leswi dumeke leswi rhumeriwaka ematikweni mambe leswi humaka eBolivia i gasi ya ntumbuluko. Tanihi yin’wana ya vahumelerisi lavakulu emisaveni, Bolivia yifanele ku kuma switifikheti swaku xaviseriwa matiko yale handle swofana na ISO 9001:2015 eka tisisiteme ta vulawuri bya khwalithi na ISO 14001:2015 eka tisisiteme ta vulawuri bya mbango. Switifikheti leswi swi kombisa ku tinyiketela ka Bolivia ku humelerisa na ku rhumela ehandle gasi ya ntumbuluko hi ndlela leyi nga ta tshama nkarhi wo leha. Xin’wana xa nkoka lexi rhumeriwaka kusuka e Bolivia i timinerali, ngopfu ngopfu silivhere, thini na zinc. Ku tiyisisa ku xavisiwa loku ka timinerali, Bolivia yi landzelela swipimelo swa matiko ya misava swofana na xitifikheti xa London Bullion Market Association (LBMA) xa silivhere. Xitifikheti lexi xi tiyisisa leswaku silivhere ya le Bolivia yi fikelela swipimelo swa misava hinkwayo hi tlhelo ra ku basa na khwalithi. Indasitiri ya swiambalo na yona yi hoxa xandla swinene eka ikhonomi ya Bolivia. Switirhisiwa swofana na swiambalo swa alpaca wool swilava switifikheti swokarhi ku tiyisisa ntiyiso wa swona xikan’we na maendlelo ya ethical sourcing. Switifikheti swofana na Fair Trade kumbe Organic Textile Standard (GOTS) i swa nkoka eka vaxavisi va swiambalo swale Bolivia kuva va kombisa leswaku switirhisiwa swa vona swihumelerisiwa hindlela leyi nga heriki loko varikarhi va tiyisisa miholo leyi ringaneleke na swiyimo swa ntirho eka vatirhi va mavoko va laha kaya. Ku tlula kwalaho, vurimi byi hoxa xandla swinene eka makete wa ku xaviseriwa matiko mambe wa Bolivia. Tinyawa ta kofi ta le Bolivia ti kume ku xiximiwa emisaveni hinkwayo; hikokwalaho ku kuma switifikheti swofana na Rainforest Alliance kumbe UTZ Certified i swa nkoka swinene. Switifikheti leswi switiyisisa leswaku kofi ya Bolivia yi byariwile hiku tirhisa maendlelo lawa yanga onhiki mbango hiku xixima timfanelo ta vatirhi. Hi ku gimeta, Bolivia yi lava switifikheti swo hambana swa ku xaviseriwa matiko mambe eka tiindasitiri hinkwato ku katsa na vuhumelerisi bya gasi ya ntumbuluko, sekithara ya migodi (ku fana na xitifikheti xa LBMA), vumaki bya swiambalo (Fair Trade kumbe GOTS), na swikumiwa swa vurimi (Rainforest Alliance kumbe UTZ Certified). Switifikheti leswi swi pfuneta ku ndlandlamuxa ku tshembana exikarhi ka vaxavi va matiko ya misava loko swi ri karhi swi kombisa ku landzelerisa swipimelo swa misava hinkwayo swa maendlelo ya ntiyisiso wa khwalithi na ku kondletela.

Bolivia i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka exikarhi ka Amerika Dzonga. Hambileswi ku nga ni swipimelo swa ndhawu, Bolivia ri tumbuluxe bindzu leri tiyeke ra vutleketli leswaku ri olovisa ku fambisiwa ka nhundzu endzeni ka mindzilakano ya rona ni ku tsemakanya timakete ta matiko hinkwawo. Loko swi ta eka swo famba, Bolivia ri nyikela tindlela to hambana-hambana ta vukorhokeri bya vutleketli. Vutleketli bya le magondzweni i ndlela ya vutleketli leyi tolovelekeke no tirhisiwa ngopfu endzeni ka tiko. Bolivia ri ni magondzo lamakulu lama hlanganisaka madoroba lamakulu ni madoroba, leswi pfumelelaka ku fambisiwa ka nhundzu hi ndlela leyinene hi tilori kumbe mimovha yin’wana. Eka swilo leswi rhumeriwaka ematikweni mambe, swikepe swa le Bolivia leswi nga eTiveni ra Titicaca ni le Paraguay-Parana Waterway swi nyika mfikelelo eka timakete ta misava hinkwayo hi ku tirhisa swo famba emilambyeni. Swikepe leswi i tinyangwa ta nkoka to rhumela kumbe ku nghenisa nhundzu ku suka ematikweni ya vaakelani yo fana na Brazil, Argentina, Peru, Chile na Paraguay. Ku engetela eka vutleketli bya le magondzweni ni bya le milambyeni, Bolivia yi tlhela yi va ni swihaha-mpfhuka leswi nga ni tindhawu to rhwala ndzhwalo emadorobeni lamakulu yo tanihi La Paz, Santa Cruz de la Sierra, Cochabamba, Sucre na Tarija. Vukorhokeri bya ku rhwala nhundzu hi swihaha-mpfhuka byi kahle swinene eka ku rhumeriwa loku nga ni nkarhi kumbe tindlela ta mabindzu ta mpfhuka wo leha ni matiko-nkulu man’wana. Mfumo wa Bolivia wu lemuka nkoka wo hluvukisa sekithara ya vutleketli leyi tirhaka kahle ku ndlandlamuxa mphikizano wa mabindzu. Yi sungurile tiphurojeke ta switirhisiwa ku antswisa vuhlanganisi hi ku ndlandlamuxa magondzo na ku endla swikepe swa manguva lawa etikweni hinkwaro. Eka tikhampani leti lavaka vukorhokeri bya vutleketli eBolivia, ku ni vaphakeri vo hlayanyana lava tivekaka lava kumekaka. Tikhamphani tin’wana leti xiyekaka ti katsa DHL Express Bolivia leyi nga na vutshila eka ku rhumeriwa ka swihahampfhuka hi xihatla emisaveni hinkwayo; Switshuxo swa Vutleketli swa le Bolivia (BLS) leswi nyikaka swintshuxo swa vutleketli leswi heleleke ku katsa na ku pfumeleriwa ka swibalo; Ntlawa wa Translogistica lowu nyikaka swintshuxo swa vutleketli bya tindlela to hambana; na Cargo Maersk Line leyi khomaka swilaveko swa vutleketli bya le lwandle. Ku tiyisisa phurosese ya mphakelo lowu rhetaka eka matirhelo ya vutleketli ya Bolivia kumbe matshalatshala wahi na wahi ya vutleketli emisaveni hinkwayo hi ku fanana matsalwa lama faneleke ku katsa na ti-invoice/minxaxamelo yo paka/swibalo swa ku rhwala/swibalo swa tindlela ta moya ya fanele ku lulamisiwa hi xihatla: ku landzelela milawu ya ntolovelo ku papalata ku hlwela i swa nkoka swinene xikan’we na ku hlawula vatirhisani lava tshembekaka lava tshembekaka leswi boxiweke laha henhla ku tiyisisa ku rhumeriwa loku nga na swiphiqo ku suka emakumu ku ya emakumu. Hi ku gimeta, bindzu ra vutleketli ra le Bolivia ri nyika tindlela to hambana ta swo famba, laha vutleketli bya le magondzweni byi tirhisiwaka ngopfu endzeni ka tiko naswona swikepe swa le Tiveni ra Titicaca na le Paraguay-Parana Waterway swi olovisa mabindzu ya matiko ya misava. Vukorhokeri bya ku rhwala nhundzu hi swihaha-mpfhuka byi tlhela byi kumeka hi ku tirhisa swihambukelo leswikulu. Ku ya emahlweni, tiphurojeke ta switirhisiwa ti kongomisa ku antswisa vuhlanganisi na vukorhokeri eka matirhelo ya vutleketli. Vaphakeri va vutleketli lava tivekaka vo fana na DHL Express Bolivia, Bolivian Logistics Solutions (BLS), Translogistica Group, na Cargo Maersk Line va nyika swintshuxo leswi heleleke eka tikhamphani leti lavaka vukorhokeri bya vutleketli eBolivia.

Minkombiso ya nkoka ya mabindzu

Bolivia, tani hi tiko leri nga ngheniwiki hi misava eAmerika Dzonga, ri na tindlela ta nkoka ta matiko ya misava to xava na minkombiso ya mabindzu eka nhluvukiso wa rona wa ikhonomi. 1. Tindlela ta ku Xava ka Matiko ya Misava: a) Huvo ya Vaxavisi va le Bolivia (CADEX): Nhlangano lowu wu tlakusa swivandlanene swa ku xaviseriwa matiko mambe eka swikumiwa swa le Bolivia naswona wu hlanganisa mabindzu ya laha kaya na vaxavi va matiko ya misava. CADEX yi nghenelela eka minkombiso yo hambana ya mabindzu na swiendlakalo swa mabindzu ku kombisa switirhisiwa swa tiko. b) Khoporexini ya Nhluvukiso ya Altiplano (CORDEPA): CORDEPA yi fambisa vuvekisi bya le handle na ku seketela ku rhumeriwa ka swikumiwa swa le Bolivia hi ku nyika vutlhari bya makete, ku fambisa swiendlakalo swa ku fambisana ka mabindzu, na ku hlela vurhumiwa bya mabindzu. c) Tihofisi ta Vuyimeri na Mabindzu: Bolivia ri simeke tihofisi ta vuyimeri na tihofisi ta mabindzu ematikweni yo hlayanyana ku seketela mabindzu ya matiko ya misava. Vuyimeri lebyi bya vudiplomati byi pfuna mabindzu ku kuma vaphakeri lava nga ta va kona kumbe vaxavi ematikweni mambe. 2. Minkombiso ya Mabindzu: a) Expocruz: Expocruz i nkombiso lowukulu swinene eBolivia lowu khomiwaka lembe na lembe eSanta Cruz de la Sierra. Yi kombisa ti indasitiri to hambana hambana to fana na vurimi, vumaki, thekinoloji, vukorhokeri, na swin’wana, leswi kokaka rinoko ra magidi ya vakombisa ku suka emisaveni hinkwayo. b) FIT – Nkombiso wa Vupfhumba wa Matiko ya Misava: Nkombiso lowu wu kongomisa eka ku tlakusa indasitiri ya vupfhumba ya Bolivia hi ku hlanganisa vafambisi va vupfhumba va tiko na va matiko ya misava, tiejensi ta maendzo, tihotela, tikhamphani ta swihahampfhuka, exikarhi ka swin’wana. c) EXPO ALADI: Yi hleleriwe hi Nhlangano wa Nhlanganiso wa Latin Amerika (ALADI), nkombiso lowu wu kongomisa ku kurisa mabindzu ya le ndzeni ka miganga exikarhi ka matiko ya Latin Amerika. Yi nyika pulatifomo ya swivandlanene swa vuhlanganisi na ku kombisa swikumiwa swo hambana ku suka eka matiko ya swirho. d) EXPOCRUZ Chiquitania: Tanihi ku engeteriwa ka Expocruz leyi khomeriweke e Santa Cruz de la Sierra hi xifundzha yi kongomisiwile eka switirhisiwa swa vurimi swofana na soybeans kumbe vufuwi bya tihomu. Tindlela leti ta ku xava ti pfumelela tikhamphani ta misava hinkwayo leti tsakelaka ku kuma swihlovo kumbe ku vekisa ku lavisisa swiyenge swo hambana ku fana na vurimi (tinyawa ta kofi,cocoa,nuts), migodi (tin,silver,zinc,gold), swiambalo (alpaca wool,lama fur,cotton), exikarhi ka van’wana. Switirhisiwa swa ntumbuluko swa Bolivia ni swilo swo hlawuleka swi endla leswaku yi va ndhawu leyi kokaka mahlo eka vaxavi va matiko hinkwawo lava lavaka nhundzu ya xiyimo xa le henhla. I swa nkoka ku xiya leswaku tindlela to karhi to xava na minkombiso ya mabindzu swi nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi, naswona swa antswa ku vulavurisana na swihlovo leswi pfuxetiweke swo fana na tinhlengeletano ta mabindzu ta ximfumo kumbe tiejensi ta mfumo ku kuma vuxokoxoko lebyi kongomeke swinene eka minkarhi ya sweswi eBolivia.

Tinjhini to lavisisa leti tolovelekeke

Le Bolivia, ku ni tinjhini to hlayanyana leti tirhisiwaka ngopfu to lavisisa leti vanhu va ti tirhisaka ku kuma rungula eka Internet. Hi leswi swin’wana swa swona swin’we ni tiadirese ta tona ta webusayiti: 1. Google (www.google.com.bo): Tanihi njhini yo lavisisa leyi dumeke swinene emisaveni hinkwayo, Google yi tirhisiwa ngopfu eBolivia na yona. Vatirhisi va nga kuma rungula ro hambana-hambana hi ku tirhisa tialgorithm ta yona ta matimba to lavisisa. 2. Yahoo (www.yahoo.com): Yahoo i njhini yin’wana yo lavisisa leyi tirhisiwaka ngopfu eBolivia. Yi nyika swihlawulekisi swo hambana swo fana na mahungu, vukorhokeri bya imeyili, na swilo leswi endleriweke munhu hi xiyexe leswi sekeriweke eka leswi vatirhisi va swi tsakelaka. 3. Bing (www.bing.com): Bing ya Microsoft na yona i xihlawuhlawu lexi dumeke eka vatirhisi va inthanete va le Bolivia ku endla ku lavisisa eka webu. Yi nyika swihlawulekisi swo lavisisa leswi voniwaka swin’we na mimbuyelo ya nkarhi na nkarhi leyi sekeriweke eka matsalwa. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): Yi tiveka hi endlelo ra yona leri kongomisiweke eka vuhlayiseki bya xihundla, DuckDuckGo yi kuma ndhuma emisaveni hinkwayo ku katsa na Bolivia hikwalaho ka ku tinyiketela ka yona ku nga landzelerisi data ya vatirhisi loko yi ri karhi yi nyika mbuyelo lowu tshembekaka. 5. Yandex (yandex.ru): Hambileswi ngopfu-ngopfu i njhini yo lavisisa leyi simekiweke eRhaxiya, Yandex yi ni vuhundzuluxeri bya matiko hinkwawo lebyi nyikaka mimbuyelo ya laha kaya hambi ku ri hi tindzimi leti nga tiviwiki ngopfu to tanihi Xiquechua na Xiaymara leti vulavuriwaka hi vaaki va ndzhavuko eBolivia. 6. Ecosia (www.ecosia.org): Ecosia yi humelela exikarhi ka swihlawulekisi swin’wana tani hileswi yi nyikelaka mali yo tala ya yona eka ku byala mirhi emisaveni hinkwayo loko yi ri karhi yi nyika ntokoto wo lavisisa lowu nga onhi mbango eka vatirhisi va le Bolivia. 7. Baidu (www.baidu.com) : Loko ngopfungopfu yi kongomisiwile eka China, Baidu yi tlhela yi nyika vuswikoti byo lavisisa webu lebyi nga nyawuriki hi Xipaniya leswi endlaka leswaku yi pfuna eka vanhu va le Bolivia lava lavaka swilo leswi fambelanaka na Xichayina kumbe mabindzu lama tirhaka emisaveni hinkwayo. I swa nkoka ku xiya leswaku ku duma ka tinjhini leti to lavisisa ku nga ha hambana exikarhi ka vanhu na swifundzha endzeni ka Bolivia ku ya hi leswi munhu a swi tsakelaka na ku kumeka ka vukorhokeri eka tindhawu to karhi.

Matluka lamakulu yo tshwuka

Le Bolivia, tidayirekitara letikulu ta matluka yo tshwuka ti nga ku pfuna ku kuma mabindzu ni vukorhokeri byo hambana-hambana. Hi leswi swin’wana swa swikombo leswikulu swa matluka yo tshwuka eBolivia swin’we ni tiwebsite ta swona: 1. Páginas Amarillas (Yellow Pages Bolivia): Leyi i yin’wana ya tidayirekitara ta matluka yo tshwuka leti rhangelaka eBolivia leti nyikaka vuxokoxoko bya vuhlanganisi na minxaxamelo ya mabindzu eka swiyenge swo hambana. U nga nghena eka webusayiti ya vona eka: www.paginasamarillas.com.bo 2. Guía Telefónica de Bolivia: Guía Telefónica de Bolivia i xikombo xin’wana lexi dumeke lexi nyikelaka xikombo xa riqingho, minxaxamelo ya mabindzu ni swinavetiso swa xihundla. U nga endzela webusayiti ya vona eka: www.guialocal.com.bo 3. BolivianYellow.com: BolivianYellow.com i xikombo xa inthanete lexi nyikaka swikombo swa mabindzu eka swiyenge swo tala swo fana na tihotela, tirhesiturente, makhanikhi, na swin’wana. Website ya vona yi kumeka eka: www.bolivianyellow.com 4. Directorio Empresarial de Santa Cruz (Ndzawulo ya Mabindzu ya Santa Cruz): Buku leyi yi kongomisa ngopfu eka mabindzu lama kumekaka eSanta Cruz, ku nga rin’wana ra madoroba lamakulu ya le Bolivia. Yi nyika nxaxamelo lowu heleleke wa tikhamphani leti tirhaka eka swiyenge swo hambana endzeni ka xifundzha xa ndzawulo ya Santa Cruz. Webusayiti ya xikombo lexi i: www.directorio-empresarial-bolivia.info/Santa-Cruz-de-la-Sierra.html 5. Directorio Comercial Cochabamba (Cochabamba Commercial Directory): Xikombo lexi xa le ka inthanete xi khathalela mabindzu lama simekiweke edorobeni ra Cochabamba ni le tindhawini leti nga ekusuhi exikarhi ka xifundzha xa ndzawulo ya Cochabamba exikarhi ka Bolivia. Xihlanganisi xa vona xa webusayiti hi lexi: www.directoriocomercialbolivia.info/directorio-comercial-cochabamba.html Hi kombela u xiya leswaku tiwebsite leti ti nga cinca hi ku famba ka nkarhi, hikwalaho swa antswa ku tiyisisa ku pakanisa ka tona u nga si ti tirhisa. Hi ku kongomisa eka tidayirekitara leti letikulu ta matluka yo tshwuka, u nga kuma hi ku olova vuxokoxoko lebyi faneleke bya vuhlanganisi bya mabindzu lama tirhaka eka swiyenge swo hambana-hambana eBolivia hinkwaro.

Tipulatifomo letikulu ta mabindzu

Bolivia, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle eAmerika Dzonga, ri vone ku kula lokukulu eka bindzu ra mabindzu ya e-commerce emalembeni ya sweswinyana. Hi leti tin’wana ta tipulatifomo letikulu ta e-commerce eBolivia: 1. Mercado Libre (www.mercadolibre.com.bo): Mercado Libre i yin’wana ya tipulatifomo ta e-commerce leti dumeke swinene ku nga ri eBolivia ntsena kambe na le Latin Amerika hinkwaro. Yi nyikela swilo swo hambana-hambana, ku katsa ni swilo swa elektroniki, swiambalo, switirhisiwa swa le kaya ni swin’wana. 2. Linio (www.linio.com.bo): Linio i ndhawu yin’wana leyi dumeke ya vuxavisi bya le ka inthanete leyi tirhaka eBolivia. Yi nyika switirhisiwa swo hambana hambana kusuka eka swiyenge swohambana hambana swofana na fexeni, swa elektroniki, switirhisiwa swo saseka, na switirhisiwa swale kaya. 3. TodoCelular (www.todocelular.com): Hilaha vito ra yona ri vulaka hakona (Todo Celular swi vula "Everything Mobile" hi Xinghezi), pulatifomo leyi yi tiveka ngopfu eka ku xavisa tiselfoni na switirhisiwa leswi fambelanaka na swona swo fana na tichajara na tikheyisi. 4. DeRemate (www.deremate.com.bo): DeRemate i webusayiti ya fandiselo ya inthanete laha vanhu va nga bidaka eka swilo swo hambana ku suka eka swa elektroniki ku ya eka mimovha. 5. Tumomo (www.tumomo.com): Tumomo yi kongomisiwe ngopfu eka swinavetiso swa xihundla swa ku xava na ku xavisa nhundzu yo hambana ku fana na mimovha, tindhawu ta tindlu na misava, swilo swa le kaya, na swin’wana. 6. Cuponatic (www.cuponatic.com.bo): Cuponatic yi tirha tanihi webusayiti ya swipfuno swa siku na siku leyi nyikaka tivhawuchara leti hungutiweke ta vukorhokeri byo hambana ku fana na tirhesiturente, swipa, migingiriko ya vuhungasi eka vaxavi lava tshamaka kumbe lava endzelaka Bolivia. 7. Goplaceit (bo.goplaceit.com): Goplaceit yi tirha tanihi pulatifomo yo xaxameta tindhawu ta le ka inthanete laha vatirhisi va nga lavaka tindhawu to hirhisa kumbe tindlu leti xavisiwaka emadorobeni yo hambana-hambana eBolivia. Hi kombela mi xiya leswaku ku kumeka na ku duma ka tipulatifomo leti swi nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi loko vatlangi lavantshwa va nghena emakete kasi van’wana va nga ha va va nga ri na nkoka ngopfu hikwalaho ka ku cinca ka ku tsakela ka vaxavi kumbe ku cinca ka makete.

Tipulatifomo letikulu ta swihangalasamahungu swa le ka social media

Bolivia, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle eAmerika Dzonga, ri ni tipulatifomo to hlayanyana leti dumeke ta swihaxa-mahungu swa le ka Internet. Hi leti tin’wana ta tipulatifomo ta vuhlanganisi bya le ka social media leti tirhisiwaka ngopfu eBolivia swin’we ni tiwebsite ta tona hi ku hambana ka tona: 1. Facebook - Facebook i yin’wana ya ti social networking sites leti rhangelaka emisaveni hinkwayo. Yi pfumelela vatirhisi ku tihlanganisa na vanghana na ndyangu, ku avelana swifaniso na tivhidiyo, na ku joyina mintlawa yo hambana ya ku tsakela. Website ya Facebook i https://www.facebook.com. 2. WhatsApp - WhatsApp i platform yo rhumela marungula leyi pfumelelaka vatirhisi ku rhumela marungula, marungula ya rito, swifaniso, tivhidiyo, na ku bela riqingho hi rito kumbe hi vhidiyo hi inthanete. Yi kumeka tani hi mobile app naswona yitlhela yiva na web version. Endzela https://www.whatsapp.com ku kuma vuxokoxoko byo tala. 3. Instagram - Instagram i pulatifomo yo avelana swifaniso na tivhidiyo laha vatirhisi va nga uploadaka swifaniso na tivhidiyo to koma loko va ri karhi va engetela swisefo kumbe switirhisiwa swo hlela ku swi ndlandlamuxa. Vatirhisi va nga tlhela va landzelela tiakhawunti tin’wana ku vona ti post ta vona eka timeline ya vona. Hlawula swo tala eka https://www.instagram.com. 4. Twitter - Twitter yi endla leswaku vatirhisi va kota ku veka marungula yo koma lama vuriwaka ti tweet lama nga katsa matsalwa, swifaniso, kumbe swihlanganisi swo leha ku fika eka 280 wa swihlawulekisi (ku sukela hi Nhlangula 2021). Yi pfumelela vanhu ku landzelela tiakhawunti ta van’wana na ku tshama va ri karhi va pfuxetiwa hi mahungu kumbe mikhuva leyi humelelaka emisaveni hinkwayo hi nkarhi wa xiviri hi ku tirhisa ti-hashtag (#). Website ya Twitter i https://twitter.com. 5. LinkedIn - LinkedIn yi tirhisiwa ngopfu eka swikongomelo swa vuhlanganisi bya xiphurofexinali laha vanhu va tumbuluxaka tiphrofayili leti kombisaka ntokoto wa vona wa ntirho na vuswikoti loko va ri karhi va tihlanganisa na vatirhikulobye ku suka eka tiindasitiri to hambana emisaveni hinkwayo xikan’we na lava nga ta va vathori kumbe vatirhisani va mabindzu endzeni ka Bolivia kumbe emisaveni hinkwayo. Tiendlele profile ya wena eka https://www.linkedin.com. 6. TikTok - TikTok yi nyika vatirhisi nkarhi wo tumbuluxa swilo swo koma swa vutumbuluxi swo fana na mintlhontlho ya ncino, mintlangu yo hlanganisa milomu, swikipa swa vuhlekuri na ku swi avelana endzeni ka vaaki va yona hi ku tirhisa swiphemu swa mpfumawulo leswi vuriwaka "mimpfumawulo." Kuma swo tala eka https://www.tiktok.com/en/. 7.Xing- Xing i pulatifomo ya swa mahungu ya swa matirhiselo ya vanhu leyi ngopfungopfu yi kongomisiweke eka ku hlanganisa vatirhi va xiphurofexinali. Yi tirhisiwa ngopfu endhawini leyi ku vulavuriwaka Xijarimani ya le Yuropa naswona yi sungule ku duma swinene eBolivia. Xing yi nyika swihlawulekisi leswi fanaka na LinkedIn, leswi pfumelelaka vatirhisi ku tumbuluxa tiphrofayili ta xiphurofexinali na ku tihlanganisa na van’wana eka indasitiri ya vona. Endzela https://www.xing.com ku kuma vuxokoxoko byo tala. Leswi i swikombiso swi nga ri swingani ntsena swa tipulatifomo ta swihangalasamahungu swa le ka social media leti tirhisiwaka ngopfu eBolivia, leti hlanganisaka vanhu hi voxe laha tikweni na le misaveni hinkwayo eka ku tsakela ko hambana, tiphurofexini, na swikongomelo.

Minhlangano leyikulu ya tiindasitiri

Bolivia, tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAmerika Dzonga, ri ni minhlangano yo tala ya tiindasitiri leyi yimelaka swiyenge swo hambana-hambana. Hi leyi yin’wana ya minhlangano leyikulu ya indasitiri eBolivia swin’we ni tiwebsite ta yona hi ku hambana ka tona: 1. Huvo ya Mabindzu ya Rixaka (CNC): CNC yi yimela sekithara ya phurayivhete naswona yi tlakusa nhluvukiso wa ikhonomi eBolivia. Website: www.cnc.bo 2. Nhlangano wa Van’wamabindzu va Phurayivhete (FEP): FEP i nhlangano lowu kongomisiweke eka ku tlakusa vubindzurisi na ku seketela ku kula ka mabindzu lamatsongo na ya le xikarhi (SMEs). Website: www.fepbol.org 3. Huvo ya Tiindasitiri ya le Bolivia (CBI): CBI yi yimela tikhamphani ta tiindasitiri eka swiyenge swo hambana swo fana na vumaki, migodi, eneji, na vurimi. Website: www.cni.org.bo 4. Huvo ya Rixaka ya Vaxavisi va le Handle (CANEB): CANEB yi seketela no tlakusa tiindasitiri leti kongomisiweke eka ku xaviseriwa matiko mambe eBolivia ku ndlandlamuxa mabindzu ya matiko ya misava. Website: a yi kumeki. 5. Huvo ya Mabindzu ya Bolivia-Amerika (AMCHAM Bolivia): AMCHAM Bolivia yi kongomisa ku kurisa vuxaka bya mabindzu exikarhi ka Bolivia na United States hi ku nyika swivandlanene swa vuhlanganisi eka mabindzu lama humaka ematikweni lawa hamambirhi. Webusayiti: www.amchambolivia.com.bo 6. Nhlangano wa Rixaka wa Vanjhiniyara va Tinsimbi ta Migodi (ANMPE): ANMPE yi yimela tiphurofexinali leti tirhaka eka sekithara ya migodi ku tlakusa maendlelo ya migodi lama nga ta tshama nkarhi wo leha eBolivia. Website: a yi kumeki. 7. Nhlangano wa Tihotela na Tikhamphani ta Vupfhumba wa le Bolivia (ABHOTUR): ABHOTUR yi kongomisa eka ku seketela mabindzu lama fambelanaka na vupfhumba hi ku tlakusa nhluvukiso wa vupfhumba endzeni ka Bolivia. Webusayiti: abhotur.org/index.php/ts/ . 8 .Bolivia Association of Real Estate Companies(ACBBOL):ACBBOL yi na vutihlamuleri byo hlanganisa tikhamphani hinkwato ta tindlu na misava ku hoxa xandla eka tiphurojeke ta vupulani bya madoroba hi ku va erivaleni ku nyika nseketelo ku lwisana na vuxisi.. webusayiti ya:www.acbbol.com Hi kombela u xiya leswaku tinhlengeletano tin’wana ti nga ha va ti nga ri na webusayiti kumbe webusayiti ya tona yi nga ha va yi nga kumeki swa xinkarhana kumbe swi tika ku yi nghena.

Tiwebsite ta mabindzu na mabindzu

Ku ni tiwebsite to hlayanyana ta ikhonomi ni ta mabindzu eBolivia leti nyikaka rungula malunghana ni mintirho ya ikhonomi ya tiko, minkarhi ya vuvekisi ni tipholisi ta mabindzu. Hi leswi swi nga ri swingani swa swona: 1. Nhlangano wa Mabindzu ya le Handle wa Bolivia (Instituto Boliviano de Comercio Exterior) - Webusayiti leyi yi tinyiketerile ku tlakusa ku xaviseriwa matiko mambe ka Bolivia na ku koka rinoko ra vuvekisi bya le matikweni mambe. Yi nyika vuxokoxoko eka swiyenge swo hambana swa ikhonomi, tinhlayo ta ku xaviseriwa matiko mambe, milawu ya mabindzu, na swihlohloteri swa vuvekisi. Website: https://www.ibce.org.bo/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 2. Vukorhokeri bya Ikhonomi na Timali ta Mfumo (Ministerio de Economía y Finanzas Públicas) - Webusayiti ya ximfumo ya vukorhokeri yi nyika vutivi eka xiyimo xa ikhonomi hinkwayo ya Bolivia, tipholisi ta swa timali, maavelo ya mpimanyeto, tipulani ta nhluvukiso, na tiphurojeke ta vuvekisi. Webusayiti: http://www.economiayfinanzas.gob.bo/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 3. Bangi ya le Xikarhi ya Bolivia (Banco Central de Bolivia) - Webusayiti leyi yi nyika datha leyi heleleke eka swivumbeko swa pholisi ya swa timali, mimpimo ya ku cincana, mimpimo ya ntswalo, swiviko swa inflexini, milawu ya tibangi xikan’we na swikombiso swa ikhonomi swo fana na mimpimo ya ku kula ka GDP. Website: https://www.bcb.gob.bo/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Vukorhokeri bya Vuvekisi (Ministerio de Planificación del Desarrollo) - Webusayiti ya vukorhokeri yi kongomisa eka ku nyika vuxokoxoko eka vavekisi lava nga ta va kona lava lavaka ku lavisisa swivandlanene eBolivia. Yi katsa vuxokoxoko bya tisekithara ta maqhinga ya vuvekisi xikan’we na milawu na maendlelo lama faneleke. Website: http://www.ku hundzuka ka swilo.gob.bo/ 5. Bolivia Stock Exchange (Bolsa Boliviana de Valores) - Website leyi yi kombisa ku pfuxetiwa ka mahungu loku fambelanaka na mikhuva ya makete wa switoko eBolivia xikan’we na tivholumo ta mabindzu na minxavo ya swiave swa tikhamphani leti xavisiwaka. Website: https://www.bbv.com.bo/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 6. Chamber of Industry Commerce Services & Tourism Santa Cruz (Cámara de Industria Comercio Servicios y Turismo Santa Cruz) - Tanihi xin’wana xa swifundzha leswi tirhaka swinene hi ikhonomi eBolivia(leswi kumekaka eSanta Cruz), webusayiti ya huvo leyi yi nyika vutivi eka swivandlanene swa mabindzu ya laha kaya, swiendlakalo, ni mahungu ya ikhonomi. Website: https://www.cainco.org.bo/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga Xiya: I swa nkoka ku boxa leswaku ku kumeka ni matirhelo ya tiwebsite leti swi nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi.

Tiwebsite ta swivutiso swa data swa mabindzu

Kuna tiwebsite to hlaya ta swivutiso swa data ya mabindzu leti kumekaka ta Bolivia. Hi leswi swikombiso swi nga ri swingani na ti-URL ta tona ta webusayiti leti fambelanaka: 1. Nhlangano wa Mabindzu ya le Handle wa le Bolivia (IBCE): Website ya ximfumo ya IBCE yi nyika tinhlayo ta mabindzu, rungula ra makete ni rungula rin’wana leri fambisanaka na swona. Webusayiti: http://www.ibce.org.bo/ . 2. Senthara ya Mabindzu ya Matiko ya Misava (ITC) - Mepe wa Mabindzu: Mepe wa Mabindzu wa ITC wu pfumelela vatirhisi ku fikelela tinhlayo ta mabindzu ya matiko mambirhi leti nga na vuxokoxoko, swikombiso swa mfikelelo wa makete, na datha ya vuswikoti byo rhumela ematikweni mambe ya Bolivia. Website: https://www.mepe wa mabindzu.org/ 3. Switshuxo swa Mabindzu ya Misava Hinkwayo leswi Hlanganisiweke (WITS): WITS yi nyika datha ya mabindzu leyi heleleke ku katsa na ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe, ku rhumeriwa ka swilo ematikweni mambe, tihakelo, na swin’wana ku suka eka swihlovo swo tala swa Bolivia. Webusayiti: https://wits.worldbank.org/wits/wits/witshome.aspx 4. United Nations Comtrade Database: UN Comtrade Database i vuhlayiselo bya tinhlayo ta ximfumo ta mabindzu ya matiko ya misava ku suka ematikweni yo hambana ku katsa na Bolivia. Webusayiti: https://comtrade.un.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 5. Observatory of Economic Complexity (OEC): OEC yi nyika swifaniso na nxopaxopo wa swikombiso swa ikhonomi na ku rhumeriwa ka matiko ya misava eka matiko yo fana na Bolivia. Website: https://oec.misava/ts/xivumbeko/tiko/bol Tiwebsite leti ti nga nyika vutivi eka swiyenge swo hambana swa migingiriko ya mabindzu ya matiko ya misava ya Bolivia ku fana na ku rhumela ematikweni mambe, ku nghenisa, vatirhisani va mabindzu, ku hahluka ka swixavisiwa, na swin’wana.

Tipulatifomo ta B2b

Bolivia i tiko leri nga ngheniwiki hi lwandle leri kumekaka eAmerika Dzonga. Hambi leswi yi nga na mintlhontlho ya ntivo-misava, Bolivia ri na tipulatifomo to hlayanyana ta B2B leti fambisaka ku cincana ka mabindzu na vuhlanganisi endzeni ka tiko. Hi leti tin’wana ta tipulatifomo ta B2B leti xiyekaka eBolivia swin’we ni tiwebsite ta tona hi ku hambana ka tona: 1. Huvo ya Mabindzu na Vukorhokeri ya le Bolivia (Cámara Nacional de Comercio y Servicios - CNC): CNC i yin’wana ya tinhlengeletano ta nkoka swinene ta mabindzu eBolivia, leti tlakusaka mabindzu na vukorhokeri endzeni ka tiko. Webusayiti ya vona yi nyika pulatifomo ya vuhlanganisi bya B2B naswona yi nga nghenisiwa eka https://www.cnc.bo/. 2. Mercado Libre Bolivia: Mercado Libre i pulatifomo ya e-commerce leyi rhangelaka eLatin Amerika, ku katsa na Bolivia. Yi pfumelela vanhu na van’wamabindzu ku xava na ku xavisa switirhisiwa eka inthanete. Xiyenge xa vona xa B2B xi nyika swivandlanene eka mabindzu ku tihlanganisa na vaphakeri, vaxavisi va tihololo, na vaxavisi endzeni ka tiko: https://www.mercadolibre.com.bo/ 3. Exportadores de Santa Cruz (Vaxavisi va le handle va Santa Cruz): Pulatifomo leyi yi kongomisa eka ku tlakusa ku xaviseriwa matiko mambe ku suka eSanta Cruz de la Sierra, yin’wana ya tindhawu letikulu ta ikhonomi eBolivia. Webusayiti yi nyika vuxokoxoko eka vaxavisi va laha kaya eka tiindasitiri to hambana ku fana na vurimi, vumaki, swiambalo, na swin’wana: http://exportadoresdesantacruz.com/ 4.Grandes Empresas de Computacion (GECOM): GECOM yi tiveka ngopfu eku hlanganiseni ka mabindzu lama tirhaka eka sekithara ya thekinoloji ya mahungu endzeni ka Bolivia. Yi tirha tanihi xitirhisiwa xa nkoka eka vaxavi na vaxavisi lava lavaka ku simeka vuxaka bya B2B lebyi fambelanaka na tikhompyuta, nhluvukiso wa software, vukorhokeri bya vutsundzuxi bya IT, na swin’wana: http://gecom.net/ 5.Magazini wa Bajo Aranceles (Magazini wa Tihakelo): Hambileswi ku nga riki hi ku kongoma pulatifomo ya ndhavuko ya B2B hi yoxe; Magazini wa Tihakelo wu tlanga xiave xa nkoka eku fambiseni ka mimbulavurisano leyi fambelanaka na mabindzu exikarhi ka tikhamphani leti tirhaka endzeni ka tiindasitiri to hambana hi ku nyika vutivi eka milawu ya tihakelo xikan’we na ku tumbuluxa swivandlanene swa vuhlanganisi eka lava tsakelaka: https://www.magazineba.com/ Tipulatifomo leti ta B2B eBolivia ti nyika nyangwa eka mabindzu ku hlanganisa, ku simeka vutirhisani, na ku lavisisa timakete letintshwa endzeni ka tiko. Minkarhi hinkwayo swa hlohleteriwa ku endzela tiwebsite ta vona hi ku hambana ka vona ku kuma vuxokoxoko byo kongoma swinene eka vukorhokeri lebyi nyikiwaka na ndlela yo tihlanganisa na vatirhisani va mabindzu lava nga ta va kona.