TogTok

Nkatsakanyo wa Tiko
Mali ya Rixaka
Ntsengo wa ku Cincana
Tiholideyi ta Nkoka
Xiyimo xa Mabindzu ya le Handle
Vuswikoti bya Nhluvukiso wa Makete
Switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa emakete
Swihlawulekisi swa vaxavi na taboo
Endlelo ra vulawuri bya khastomo
Tipholisi ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe
Tipholisi ta xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe
Switifikheti leswi lavekaka ku rhumela ematikweni mambe
Vutleketli lebyi ringanyetiweke
Tichannel ta nhluvukiso wa vaxavi

Libya, leri tivekaka ximfumo tani hi State of Libya, i tiko leri kumekaka e Afrika N'walungu. Ri rhendzeriwe hi Lwandle ra Mediteraniya en’walungwini, Egipta evuxeni, Sudan edzonga-vuxa, Chad na Niger edzongeni, na Algeria na Tunisia evupela-dyambu. Hi ndhawu ya kwalomu ka 1.7 wa timiliyoni ta swikwere khilomitara, Libya yi le ka xiyimo xa vumune hi vukulu eAfrika. Ntsindza wa yona ni doroba lerikulu i Tripoli. Ririmi ra ximfumo i Xiarabu, kasi Xinghezi ni Xintariyana na swona swi vulavuriwa ngopfu. Libya ri ni ndhawu yo hambana-hambana leyi katsaka tindhawu leti nga eribuweni ra lwandle leti nga eribuweni ra yona leti nga ni mananga lamakulu ya sava endzeni ka tiko. Mananga lawa ya hlanganisa kwalomu ka 90% wa ndzhawu ya wona leswi endlaka leswaku yava rin’wana ra matiko lawa yanga oma swinene emisaveni hinkwayo lawa yanga na misava leyi noneke swinene ya vurimi. Nhlayo ya vaaki va Libya yi yime kwalomu ka 6.8 wa mamiliyoni ya vanhu na ku hlangana ka tinxaka ku katsa na vunyingi bya ma-Arab-Berber etlhelo ka Tuareg na tinxaka tin’wana letitsongo. Islam yi endliwa ngopfu hi kwalomu ka 97% wa vanhu va Libya leswi endlaka leswaku yiva riphabliki ra Islam. Hi matimu, Libya ri endliwe tikoloni hi mimfumo yo hlaya ku katsa na Mafenikiya, Magriki, Varhoma,na Maturkey ya Ottoman loko yinga se va koloni ya Italy kusukela hi 1911 kuya fika eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava loko yi avanyisiwile hi Cyrenaica leyi lawuriwaka hi Britain (east), Fezzan leyi fumiwaka hi French (edzonga vupela dyambu) na Tripolitania (en’walungu-vupela-dyambu) leyi lawuriwaka hi Italy. Hi 1951 yi kume ntshunxeko tanihi vuhosi bya vumbiwa ehansi ka hosi Idris wo Sungula. Eka malembe ya sweswinyana kusukela loko a kume ntshunxeko eka vulawuri bya Britain hi 1951 kufikela sweswi; Libya yi vile na minkarhi ehansi ka mfumo wa vulawuri bya Colonel Muammar Gaddafi lowu tekeke kutlula makume mune wa malembe emahlweni ka ku hluriwa ka yena hi nkarhi wa nhlangano wa Arab Spring revolution hi February 2011 leswinga endla leswaku kuva na tinyimpi ta nyimpi ya xin’wana-manana leswi landzeriweke hi ku nga tshamiseki ka tipolotiki kufikela namuntlha hambi leswi kungana nhluvuko wokarhi kuya eka mintwanano ya ku rhula kusukela eku heleni ka 2020 exikarhi ka mintlawa leyi phikizanaka endzeni ka vaaki va Libya leyi nga muhlanganisi wa matiko ya misava kambe ntshamiseko wu tshama wu ri lowu nga tiyangiki hi ku angarhela. Libya ri na vuhlayiselo bya oyili lebyikulu, leswi endlaka leswaku ri va rin’wana ra matiko lama fuweke swinene ya Afrika hi tlhelo ra switirhisiwa swa ntumbuluko. Hambiswiritano, ku avana ka tipolitiki na minkwetlembetano leyi hlomeke swi sivele nhluvukiso wa yona wa ikhonomi naswona swi khumbe switirhisiwa na vukorhokeri bya vaaki eka vaaki va yona. Hi ku gimeta, Libya i tiko leri nga ni matimu lama fuweke, mindhavuko yo hambana-hambana ni rifuwo lerikulu ra ntumbuluko. Hambiswiritano, yi ya emahlweni yi langutana ni mintlhontlho eku fikeleleni ka ntshamiseko wa tipolitiki ni ku humelela ka ikhonomi eka vanhu va yona.

Libya, leri tivekaka ximfumo tani hi State of Libya, i tiko leri kumekaka e Afrika N'walungu. Mali ya Libya i Libya Dinar (LYD). Bangi ya le Xikarhi ya Libya (CBL) yi na vutihlamuleri byo humesa na ku lawula mali leyi. Dinar ya le Libya yi tlhela yi avanyisiwa hi tiyuniti letitsongo leti vuriwaka ti- dirham. Hambiswiritano, swiyenge leswintsongo a swi tirhisiwi ngopfu eka mabindzu ya siku na siku. Ti- banknote ti kumeka hi tidinominexini to hambana-hambana ku katsa na 1, 5, 10, 20, na 50 dinar. Ti coins na tona ta hangalasiwa kambe ati tirhisiwi ngopfu hikokwalaho ka nkoka wa tona wale hansi. Hikwalaho ka malembe ya ku nga tshamiseki ka tipolitiki na timholovo leti nga karhata tiko ku sukela loko mfumo wa Muammar Gaddafi wu hluriwile hi 2011, ikhonomi ya Libya yi xanisekile swinene. Leswi swi vile na nkucetelo wo kongoma eka nkoka na ku tshamiseka ka mali ya vona. Ku engetela kwalaho, ku vile na timhaka leti fambelanaka na tinotsi ta vuxisi leti rhendzelekaka endzeni ka Libya leswi engeteleke ku vilela mayelana na ku tshembheka na vuhlayiseki bya mali ya tona. Mpimo wa ku cincana ka Dinar ya Libya loko ku pimanisiwa na timali tin’wana letikulu wu cinca-cinca ku ya hi swilo swo hlayanyana swo fana na nhluvukiso wa tipolitiki na ku cinca ka minxavo ya oyili tanihileswi ku rhumeriwa ka petroliyamu ku vumbeke xiphemu lexikulu xa GDP ya Libya. I swa nkoka ku xiya leswaku hikwalaho ka mpfilumpfilu lowu yaka emahlweni na mintlhontlho endzeni ka sisiteme ya tibangi ya Libya, ku fikelela kumbe ku cincana hi Tidinara ta Libya swi nga tika ehandle ka tiko. Hikwalaho, swa antswa leswaku vanhu lava yaka kumbe lava endlaka bindzu na Libya va burisana na tibangi ta laha kaya kumbe swivandla swa timali ku kuma vuxokoxoko lebyi kongomeke mayelana na matirhiselo ya mali na ku kumeka endzeni ka tiko. Hi ku angarhela, loko hi ri karhi hi lemuka mintlhontlho leyi nga vaka kona leyi rhendzeleke ku tirhisiwa ka yona ematikweni mambe kumbe hambi ku ri laha kaya endzeni ka Libya hi yoxe hikwalaho ka ku nga tshamiseki loku yaka emahlweni; Mali ya ximfumo yi tshama yi ri Libya Dinar (LYD) eka nkarhi wa sweswi.

Mali ya ximfumo ya Libya i Libya Dinar (LYD). Loko ku ri mpimo wa ku cincana loko wu pimanisiwa ni timali letikulu ta misava, hi kombela mi xiya leswaku mimpimo ya ku cincana yi nga hambana naswona yi cinca-cinca hi ku famba ka nkarhi. Hi leswi mimpimo yin’wana ya ku cincana leyi ringanyetiweke ku sukela hi September 2021: 1 USD (Dolara ya le United States) ≈ 4 LYD 1 EUR (Yuro) ≈ 4,7 LYD 1 GBP (Ponto ya le Britain) ≈ 5.5 LYD 1 CNY (Yuan ya Xichayina) ≈ 0.6 LYD Hi kombela mi tsundzuka leswaku tinhlayo leti i ta xiringaniso naswona ti nga ha va ti nga kombisi mimpimo ya sweswi ya ku cincana hi ku kongoma. Ku kuma vuxokoxoko bya nkarhi wa sweswi na lebyi kongomeke, swa hlohleteriwa ku kambela eka nhlangano wa swa timali kumbe ku languta eka swihlovo leswi tshembekaka leswi hlawulekeke eka mimpimo ya ku cincana ka mali.

Kuna tiholideyi to hlaya ta nkoka leti tlangeriwaka e Libya lembe hinkwaro. Holideyi yin’wana leyi xiyekaka i Siku ra Nkutsulo, leri welaka hi September 1st. Yi tsundzuka ku hluriwa ka mfumo loku humeleleke loku a ku rhangela hi Muammar Gaddafi hi 1969, loku tiviwaka tanihi Nkutsulo wa Libya. Hi nkarhi lowu wa holideyi, vanhu va le Libya va tlangela ntshunxeko wa vona eka ku tekiwa ka matiko mambe ni ku simekiwa ka mfumo lowuntshwa. Vanhu va hlengeletana leswaku va hlanganyela eka tiparade ta tiko, va ya eka tinkulumo ta vatirhela-mfumo ni ku tiphina hi swiendlakalo ni mintirho yo hambana-hambana ya ndhavuko. Minkhuvo leyi yi katsa mincino ya ndhavuko, vuyimbeleri ni minkombiso leyi kombisaka ndzhaka ya le Libya. Holideyi yin’wana ya nkoka i Siku ra Ntshunxeko hi December 24th. Yi fungha ku ntshunxiwa ka Libya eka vulawuri bya vukoloni bya Italy hi 1951 endzhaku ka ku lwela ntshunxeko nkarhi wo leha. Siku leri ri fanekisela ku tinyungubyisa ka rixaka na ntshunxeko eka vanhu va le Libya lava lweleke ku tiyimela. Hi siku leri, vanhu va nghenela minkhuvo ya mani na mani etikweni hinkwaro hi minkhuvo yo tlakusa mijeko na vuyimbeleri lebyi endlekaka emadorobeni lamakulu yo fana na Tripoli kumbe Benghazi. Mindyangu yi tala ku hlangana ku avelana swakudya, ku cincana tinyiko, na ku anakanyisisa hi riendzo ra tiko ra vona ro ya eka ntshunxeko. Eid al-Fitr i nkhuvo wun’wana lowu dumeke lowu tlangeriwaka hi Mamoslem emisaveni hinkwayo lowu fungha ku hela ka n’hweti ya ku titsona swakudya ya Ramadan lembe na lembe. Hambi leswi a yi nga ri eLibya ntsena kambe yi tlangeriwa hi ku hiseka lokukulu etikweni hinkwaro hi swikhongelo swo hlawuleka eka timosque leswi landzeriweke hi ku dya swin’we ni ndyangu ni vanghana. Tiholideyi leti ti yimela swiendlakalo swa nkoka ematin’wini ya Libya xikan’we na nkarhi wa leswaku vanhu va hlangana tani hi tiko leri hlanganeke ehansi ka mimpimanyeto leyi fanaka ya ku navela tiko na ku tinyungubyisa. Va pfumelela vanhu va le Libya ku tlangela ndzhaka ya vona leyi fuweke loko va ri karhi va tlhela va amukela ku lwela ka vona ntshunxeko- havumbirhi bya swona swi humelela swa nkarhi lowu hundzeke leswi vumbeke Libya ya manguva lawa.

Libya, leri tivekaka ximfumo tani hi State of Libya, i tiko ra Afrika N'walungu. Ikhonomi ya tiko yi titshege ngopfu hi ku xaviseriwa matiko mambe ka oyili na gasi. Libya ri ni vuhlayiselo lebyikulu bya petroliyamu, leswi endlaka leswaku ri va rin’wana ra matiko lamakulu lama humelerisaka oyili eAfrika. Indasitiri ya oyili ya tiko yi endla kwalomu ka 90% wa mali ya yona ya ku xaviseriwa matiko mambe naswona yi nyika mali yo tala eka mfumo. Libya ngopfu-ngopfu ri rhumela oyili leyi nga si swekiwaka ematikweni mambe, laha Italy yi nga mutirhisani wa yona lonkulu wa mabindzu loyi a amukelaka oyili yo tala leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Matiko man’wana lama xavisaka oyili ya le Libya ma katsa Furwa, Jarimani, Spain na Chayina. Matiko lawa ya titshege hi switirhisiwa swa eneji swa Libya ku fikelela xilaveko xa wona xa laha kaya kumbe ku pfuxeta tiindasitiri ta wona. Handle ka switirhisiwa swa petroliyamu, Libya yi tlhela yi rhumela ehandle gasi ya ntumbuluko na switirhisiwa leswi antswisiweke swo fana na petirolo na mafurha ya dizele. Hambiswiritano, loko ku pimanisiwa na ku rhumeriwa ka oyili yo ka yi nga si swekiwa, leswi swi hoxa xandla hi xiphemu lexitsongo eka mabindzu hinkwawo ya tiko. Hi mayelana na ku nghenisiwa ka nhundzu eLibya, tiko ri xava nhundzu yo hambana kusuka ematikweni man’wana ku fikelela swilaveko swa rona swa matirhiselo ya laha kaya. Swixavisiwa leswikulu swikatsa michini na switirhisiwa swa swikongomelo swa ti indasitiri kufana na michini yo aka na mimovha (kukatsa na timovha), switirhisiwa swa swakudya (mavele), tikhemikhali (manyoro), mirhi & switirhisiwa swa vutshunguri. Hikwalaho ka ku nga tshamiseki ka tipolitiki loku voniweke ku sukela hi 2011 endzhaku ka loko ku kombisa ku vilela ka Arab Spring ku tlakukile ku va nyimpi ya xin’wana-manana leyi nga endla leswaku mfumo wa Gaddafi wu susiwa; leswi swi vile na nkucetelo eka bindzu ra mabindzu ra Libya. Minkanerisano leyi yaka emahlweni yi kavanyetile switirhisiwa swa vuhumelerisi naswona swiendle leswaku kuva na ku cinca cinca kumbe kuhunguteka ka tivholumo ta ku xaviseriwa matiko yale handle eka malembe lawa yanga hundza. Vholumo ya mabindzu hi ku angarhela yi khumbekile swinene hi swiyimo leswi etlhelo ka ku cincacinca ka misava hinkwayo eka minxavo ya petroliyamu leswi khumbhaka havumbirhi bya mimbuyelo leyi tumbuluxiweke ku suka eka ku xavisiwa ematikweni mambe xikan’we na matirhiselo ya mali lama endliweke eka swilo swa nkoka leswi humaka ematikweni mambe leswi lavekaka laha kaya ku fambisa mabindzu kumbe ku nyika vukorhokeri bya nkoka endzeni ka tiko. Hi ku gimeta, Libya yi titshege ngopfu hi ku rhumela oyili yo ka yi nga si swekiwa ehandle na Italy ku ri mutirhisani wa nkoka wa mabindzu loko yi ri karhi yi nghenisa nhundzu yo hambana ku katsa na michini & switirhisiwa leswi lavekaka laha kaya ku suka eka matiko man’wana hambi leswi yi nga na mintlhontlho hikwalaho ka ku nga tshamiseki ka tipolitiki leswi khumbaka hi ndlela yo biha havumbirhi bya ku cinca-cinca ka ku nghenisa-ku rhumela ehandle etlhelo ka swilo swa ikhonomi ya misava hinkwayo leswi khumbhaka petroliyamu minxavo leyi khumbaka swihlovo swa mali ya rixaka.

Libya, leri kumekaka eAfrika N’walungu, ri na vuswikoti lebyikulu eka nhluvukiso wa makete wa rona wa mabindzu ya le handle. Hambi leswi ku langutaneke na mintlhontlho ya tipolitiki na ikhonomi eka malembe ya sweswinyana, ku na swilo swo hlayanyana leswi ringanyetaka langutelo lerinene eka ntshembo wa mabindzu ya matiko ya misava ya Libya. Xo sungula, Libya ri ni swilo swo tala swa ntumbuluko, ngopfu-ngopfu vuhlayiselo bya oyili ni gasi. Leswi swi nyika masungulo yo tiya eka sekithara ya ku rhumela ematikweni mambe ya tiko naswona swi hoxa xandla eka mphikizano wa rona wa misava hinkwayo. Loko misava yi ya emahlweni yi titshega swinene hi mafurha ya fossil, Libya yi nga tirhisa switirhisiwa swa yona swa eneji ku koka rinoko ra vuvekisi bya le handle na ku kurisa vutirhisani bya mabindzu. Xavumbirhi, Libya yina ndzhawu ya ntivo-misava ya maqhinga leyi nga ekusuhi na Europe na ku fikelela tindlela ta nkoka ta swikepe eLwandle ra Mediteraniya. Xiyimo lexi xo antswa xi nyika swipfuno swa logistics eka ku nghenisiwa ka nhundzu na ku rhumeriwa ka nhundzu ematikweni mambe. Ku engetela kwalaho, yi nyika nkarhi wo simeka tihubhu ta vutleketli kumbe tindhawu ta mabindzu ya ntshuxeko leti fambisaka mabindzu ya miganga. Ku tlula kwalaho, vaaki va le Libya i vakulu swinene loko va pimanisiwa ni matiko ya vaakelani. Hi ku tlula 6 wa timiliyoni ta vanhu, ku na makete wa vatirhisi va laha kaya lowu nga vaka kona lowu nga fambisaka xilaveko xa nhundzu leyi humelerisiwaka laha kaya na leyi humaka ematikweni mambe. Ntlawa wa le xikarhi lowu tlakukeke etikweni wu humesa swivandlanene eka swiyenge swo hambana ku fana na switirhisiwa swa elektroniki swa vatirhisi, mimovha, switirhisiwa swa swakudya,na swiambalo. Kambe,i swa nkoka ku amukela leswaku Libya ya ha langutane na mintlhontlho yo fana na ku nga tshamiseki ka tipolitiki,ku vilela hi vuhlayiseki,na ku pfumaleka ka switirhisiwa.Timhaka leti ti fanele ku lulamisiwa ku nga si lemuka hi ku hetiseka vuswikoti bya tona bya mabindzu. Ku tlula kwalaho,vavekisi va matiko ya misava va fanele ku langutisisa ku cinca eka tipholisi ta mfumo,ku tshamiseka ka tipolitiki,na swiyimo swa vuhlayiseki va nga si nghena eka makete wa Libya.Vulavisisi bya vuxavisi byi fanele ku tlhela byi endliwa hi vukheta,leswi endlaka leswaku mabindzu ya kota ku twisisa ku antswa swilaveko swa vatirhisi va laha kaya,mikhuva,na leswi va swi tsakelaka.Hi ndlela yaleyo,a pulani ya bindzu leyinene yi fanele ku tsariwa hi ku cinca-cinca,ku kondletela,na ku cinca-cinca eka xisekelo xa yona,ku hlamusela ku cinca-cinca loku nga vaka kona eka makete lowu wu hluvukaka.Eku heteleleni,ntirhisano wa matiko ya misava hi ku tirhisa mintwanano ya matiko mambirhi,vurhumiwa bya mabindzu,na minongonoko yo aka vuswikoti swi nga pfuneta eku ndlandlamuxeni ka swivandlanene swa mabindzu ya le handle exikarhi ka Libya ni matiko man’wana. Hi ku gimeta,Lybia ri na ntshembo lowu tshembisaka wo tirhisa minkarhi ya yona ya mabindzu ya le handle.Hi ku ya hi switirhisiwa swo tala swa ntumbuluko, ku pfaleriwa ka maqhinga, na makete wa vatirhisi wa laha kaya lowu nga vaka kona,Lybia ri na vuswikoti byo ndlandlamuxa ku kongomisa eka mabindzu ya le handle na ku koka vuvekisi.Hambiswiritano, tiko ri fanele ku langutana na mintlhontlho ya le ndzeni ku katsa na ku tshamiseka ka tipolitiki na nhluvukiso wa switirhisiwa ku tirhisa hi ku hetiseka makete wa rona wa mabindzu ya le handle.

Libya, tiko leri kumekaka eAfrika N’walungu, ri ni makete wo hambana-hambana wa mabindzu ya le handle. Loko swita eka ku hlawula switirhisiwa swa makete wa Libya, i swa nkoka ku tekela enhlokweni swilo swofana na xilaveko xa ndzhawu, kutsakela ka ndzhavuko, na ku humelela eka mphikizano. Xin’wana xa swilo leswi nga xavisiwaka ngopfu eka makete wa mabindzu ya le handle wa Libya i swilo leswi endliweke hi swakudya. Vaaki vale Libya va na xilaveko xale henhla xa swakudya leswi humaka ematikweni mambe hikokwalaho ka vuhumelerisi bya vurimi lebyintsongo endzeni ka tiko. Swakudya leswi tolovelekeke swo tanihi rhayisi, vuswa bya koroni, mafurha yo sweka ni swilo leswi nga emathinini i swilo leswi dumeke leswi u swi hlawulaka. Ku engetela kwalano, switirhisiwa swa xiyimo xale henhla swofana na ti chokoleti na ti confectioneries swikhoma kutsakela eka vaxavi lavangana muholo wale henhla lowu tirhisiwaka. Swiambalo na swiambalo na swona swi nga vuyerisa eka makete wa mabindzu ya le handle wa Libya. Hi ku andza ka vaaki na ku tlakuka ka mimpimo ya ku tshama emadorobeni, ku na xilaveko lexi kulaka xa swiambalo swa fexeni leswi nga hlawuriwa eka vavanuna na vavasati. Switirhisiwa leswi khathalelaka milawu ya ndhavuko ya maambalelo ya Xiislam na swona swi ta kuma xisekelo lexikulu xa vaxavi. Switirhisiwa swa elektroniki na swa gezi i xiyenge xin’wana lexi nga na vuswikoti lexi nga na vuswikoti bya le henhla bya makete eLibya. Loko tiko ri ya emahlweni ri hluvukisa switirhisiwa swa rona na ku endla tiindasitiri ta manguva lawa, ku na xilaveko lexi andzaka xa nhundzu ya elektroniki yo fana na ti-smartphone, tilaptop/tithebulete, tithelevhixini, tifiriji, swigwitsirisi swa moya na swin’wana. Ku engetela eka swiyenge leswi boxiweke laha henhla; switirhisiwa swo aka (ku fana na semende kumbe nsimbi), mirhi (ku katsa na mirhi ya generic), switirhisiwa swa nhlayiso wa munhu hi xiyexe (ku fana na switirhisiwa swo hlamba kumbe switolwa) na swona swi nga tekeriwa enhlokweni loko ku hlawuriwa swilo swo rhumela ematikweni mambe eka makete wa mabindzu ya le handle wa Libya. Ku tirhisa hi ndlela leyi humelelaka eka swivandlanene swa vuxavisi bya makete wa Libya: 1. Endla ndzavisiso lowu heleleke eka leswi u swi tsakelaka swa laha kaya: Twisisa leswaku i tinxaka tihi ta switirhisiwa leswi nga na xilaveko lexikulu eka vatirhisi va le Libya. 2. Cinca minyikelo ya wena hi ku ya hi sweswo: Tiyisisa leswaku ku hlawula ka wena ku fambisana na mimpimanyeto ya ndhavuko na leswi u swi tsakelaka. 3. Languta ku vuyeriwa hi mphikizano: Hlawula switirhisiwa leswi nga na tindhawu to hlawuleka to xavisa loko swi pimanisiwa na swihlawulekisi leswi nga kona eka makete wa Libya. 4. Landzelela milawu: Tiyisisa ku landzeleriwa ka milawu hinkwayo leyi lavekaka ya ku nghenisa/ku rhumela ehandle. 5.Nxopaxopo wa makete & ku vumbiwa ka maqhinga:Ku kuma vutivi eka vativi mayelana na maqhinga yo nghena, nxavo, matirhelo ya tichanele na ku cinca ka mphikizano. Hi ku kambisisa makete wa Libya hi vukheta, u tekela enhlokweni swilaveko swa laha kaya na ku vuyeriwa hi mphikizano, u nga endla swiboho leswi nga na vutivi loko u hlawula swikumiwa swa mabindzu ya le handle eLibya. Tsundzuka ku tshama u ri karhi u languta mikhuva ya makete naswona u cinca ku hlawula ka wena ka swikumiwa hi ku ya hi sweswo.

Libya i tiko ra Afrika N’walungu leri nga na swihlawulekisi swo hambana swa vaxavi na ku twisisa ka ndhavuko. Ku twisisa swihlawulekisi leswi na swipimelo swi nga pfuna mabindzu ku tihlanganisa hi ndlela leyinene na vaxavi va le Libya. 1. Malwandla: Vanhu va le Libya va tiveka hi malwandla lama kufumelaka ni ku hanana. Loko u fambisa bindzu eLibya, i swa nkoka ku tlherisela malwandla lawa hi ku va ni xichavo, xichavo ni musa. 2. Ku kongomisiwa eka vuxaka: Ku aka vuxaka bya munhu hi xiyexe i swa nkoka swinene loko u endla bindzu eLibya. Vanhu va le Libya va rhangisa ku tshembana naswona va tsakela ku endla bindzu na vanhu lava va va tivaka kumbe lava va tivisiwile eka vona hi ku tirhisa vuhlanganisi lebyi tshembekaka. 3. Ku xixima xiyimo xa le henhla: Vanhu va le Libya va ni xivumbeko xa xiyimo xa le henhla laha malembe, xithopo ni vukulu swi nga swa nkoka swinene. I swa nkoka ku kombisa xichavo eka vanhu lavakulu kumbe lava nga eka swiyimo swa vulawuri hi nkarhi wa vuhlanganisi bya mabindzu. 4. Swiambalo swo hlayisa: Ndhavuko wa le Libya wu landzelela mindhavuko ya Vuislem leyi hlayisaka laha ku languteriweke swiambalo leswi ringaneleke, ngopfu-ngopfu eka vavasati. Loko u endla bindzu eLibya, swa antswa ku ambala hi ndlela yo hlayisa hi ku ambala mahembe ya mavoko yo leha kumbe swiambalo leswi funengetaka matsolo 5. Papalata tinhlokomhaka leti nga na vuxiyaxiya: Ku burisana hi tinhlokomhaka leti nga na nkoka to fana na tipolitiki, vukhongeri (handle ka loko swi laveka), na timholovo ta tinxaka swi fanele ku papalatiwa hi nkarhi wa mabulo na vaxavi va le Libya tanihileswi timhaka leti ti nga vaka na ku avana lokukulu. 6. Ku hlayisa nkarhi: Vanhu va le Libya va tlangela ku hlayisa nkarhi; hambiswiritano, minhlangano yi nga ha sungula endzhaku ka nkarhi hikwalaho ka mimpimanyeto ya ndhavuko kumbe swiyimo leswi nga languteriwangiki leswi nga lawulekiki. I swa nkoka ku pulana hi ku ya hi sweswo loko u ri karhi u hlayisa ku lehisa mbilu na ku cinca-cinca. 7.Complements eka swakudya- Loko u rhambiwa ku ya dya ekaya ra munhu eLibya kumbe e restaurant swi nga va swinene swinene loko ku bumabumeriwa ku endliwa eka khwalithi ya swakudya hikwalaho ka mhaka ya leswaku munhu loyi a endlaka u ta ehleketa swinene hi wena Hi ku komisa,Ku nyikela nyingiso eka mikhuva ya ndhavuko eLibya swi yisa eka vuhlanganisi lebyi humelelaka na vaxavi kwalaho.Va na miehleketo leyi pfulekeke,xichavo,xichavo,na ku cinca-cinca,khamphani ya wena yi ta fikelela vuxaka lebyi humelelaka na vaxavi va Libya

Vulawuri bya Customs bya Libya byi simekile milawu yo karhi na swiletelo swo lawula vulawuri bya customs na vuhlayiseki bya mindzilakano etikweni. Magoza lawa ya endleriwe ku tiyisisa vuhlayiseki na vuhlayiseki bya nhundzu na vanhu lava nghenaka kumbe ku huma eka tindhawu ta Libya. Vanhu kumbe tinhlengeletano leti lavaka ku nghena eLibya ti fanele ku tiva swilaveko swo karhi swa mikhuva naswona ti namarhela swiletelo leswi landzelaka: 1. Xitiviso: Vafambi hinkwavo va boheka ku tata fomo ya xitiviso xa customs loko va fika kumbe va suka, va tivisa swilo swa vona swa munhu hi xiyexe, nhundzu ya nkoka, kumbe swilo swihi na swihi leswi siveleriweke/leswi yirisiweke leswi va nga ha vaka va swi rhwale. 2. Swilo leswi siveleriweke/leswi yirisiweke: Swilo swo karhi swo fana na matlhari, swidzidziharisi, tinxaka leti nga ekhombyeni, swilo swa swifaniso swo navetisa rimbewu, mali ya vuxisi, na swin’wana, swi yirisiwile swinene ku nghenisiwa/ku rhumeriwa ehandle eka/ku huma eLibya. I swa nkoka leswaku vafambi va tolovelana na nxaxamelo lowu heleleke wa swilo leswi siveleriweke/leswi yirisiweke va nga si famba. 3. Matsalwa ya Maendzo: Mapasi ya fanele ku tirha ku ringana tin’hweti ta tsevu ku sukela hi siku ro nghena eLibya. Swilaveko swa vhisa swa hambana ku ya hi rixaka; hikwalaho i swa nkoka leswaku vafambi va kambela malunghiselelo ya tivhisa ya le mahlweni va nga si fika etibuweni to nghena ta le Libya. 4. Maendlelo yo Pfuxeta: Loko va fika eLibya, vaendzi va fanele ku hundza hi le ka customs clearance laha matsalwa ya vona ya maendzo ya nga ta kamberiwa xikan’we na leswi nga endzeni ka mindzhwalo ya vona. Switirhisiwa swa elektroniki swo skena na swona swi nga ha tirhisiwa hi nkarhi wa endlelo leri. 5.Nhundzu ya Xiphurofexinali: Vanhu lava kunguhataka ku rhwala switirhisiwa swa xiphurofexinali (ku fana na switirhisiwa swo teka tikhamera) va fanele ku kuma mpfumelelo lowu lavekaka eka valawuri lava faneleke ka ha ri emahlweni. 6.Ku Rhumela/Ku Rhumela eMatikweni mambe swa Nkarhinyana: Loko u kunguhata ku tisa switirhisiwa swa xinkarhana etikweni (ku fana na tilaptop), mpfumelelo wo nghenisa swa xinkarhana wu nga ha lava ku kumiwa eka tikhasimende; mpfumelelo lowu wu tiyisisa leswaku swilo leswi a swi nge lavi swibalo/swibalo swa laha kaya loko swi tlhela swi rhumeriwa ematikweni mambe loko swi suka. 7.Milawu ya Mali: Vafambi lava rhwalaka ku tlula 10,000 wa tidinari ta Libya hi mali (kumbe leyi ringanaka na yona) va fanele ku yi tivisa loko va nghena/huma kambe va ri na swikombiso mayelana na ku va enawini ku fana na mathikithi yo cincana ya tirhisithi lama nyikiweke hi tibangi loko mali yi kumiwile hi nawu. I swa nkoka ku xiya leswaku milawu ya customs na maendlelo eLibya swi nga cinca; hikwalaho, swa antswa leswaku vafambi va endla ndzavisiso ni ku tshama va ri karhi va tivisiwa malunghana ni swiletelo swa sweswinyana va nga si teka riendzo ra vona.

Pholisi ya xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe ya Libya yi kongomisa ku lawula na ku lawula ku khuluka ka nhundzu etikweni loko yi ri karhi yi tlhela yi humesa mali eka mfumo. Mimpimo ya xibalo xa ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe ya hambana kuya hi muxaka wa xiendliwa lexi rhumeriwaka ematikweni mambe. Eka swilo swa nkoka swo tanihi swakudya, mirhi ni mpfuneto wa vanhu, Libya ri hlayisa mpimo wa le hansi kumbe wa tiphesente ta ziro wa xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe. Leswi swi hlohlotela ku khuluka lokunene ka nhundzu leyi lavekaka etikweni, ku tiyisisa leswaku vaaki va rona va fikelela mphakelo wa nkoka. Hambiswiritano, eka swilo swa xiyimo xa le henhla leswi nga riki swa nkoka swo fana na swa elektroniki, mimovha, na switolwa, swibalo swa le henhla swa ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe swa vekiwa leswaku ku ta siveriwa ku tirhisiwa ngopfu na ku tlakusa tiindasitiri ta laha kaya. Swibalo leswi swinga suka eka 10% kuya eka 30%, leswi engetelaka ntsengo wa nhundzu ya xiyimo xale henhla leyi humaka ematikweni mambe. Ku engetela kwalaho, Libya ri tirhisile tipholisi to karhi ta tihakelo eka swikumiwa swo karhi hi ku fambisana na swilo swa nkoka swa rixaka. Hi xikombiso, ku nga ha va ni swibalo leswi tlakukeke eka timovha leti humaka ematikweni mambe leswaku ku sirhelela vumaki bya timovha bya laha kaya kumbe ku khutaza tifemeni ta kwalaho to hlanganisa timovha. Pholisi leyi yi kongomisa eka ku kurisa ku kula ka ikhonomi na ku hunguta ku titshega hi swilo leswi humaka ematikweni mambe hi ku hlohlotela vuhumelerisi bya laha kaya. Ku ya emahlweni, i swa nkoka ku xiya leswaku Libya ri tlhela ri hlayisa mintwanano ya mabindzu na matiko yo hambana kumbe swiyenge swa miganga leswi nga khumbhaka tipholisi ta yona ta xibalo xa ku xava swilo leswi humaka ematikweni mambe. Xikombiso, loko Libya ri ri xirho xa ntwanano wa mabindzu ya ntshuxeko kumbe nhlangano wa swibalo na matiko yo karhi kumbe swifundzha leswi nga ekusuhi na rona ri nga ha tiphina hi tihakelo leti hungutiweke kumbe ku ntshunxiwa eka swilo leswi humaka ematikweni mambe ku suka eka vatirhisani volavo. Hi ku angarhela, pholisi ya xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe ya Libya yi kongomisa eka ku ringanisela ku kula ka ikhonomi na vulawuri bya milawu eka ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe. Hi ku lulamisa mimpimo leyi simekiweke eka nkoka na ku yi fambisanisa na swilo swa nkoka swa rixaka na mintwanano ya matiko ya misava loko swi fanerile; pholisi leyi yi tirha ku hlohlotela vuhumelerisi bya laha kaya loko yi ri karhi yi hlayisa mfikelelo wa swixavisiwa swa nkoka eka vaaki va yona.

Pholisi ya xibalo xa ku xaviseriwa matiko mambe ya Libya yi kongomisa eka ku tlakusa ku kula ka ikhonomi na ku hambana, ku koka rinoko ra vuvekisi bya le handle, na ku ndlandlamuxa mphikizano eka timakete ta misava hinkwayo. Tiko ngopfungopfu ri titshege hi ku xaviseriwa matiko mambe ka petroliyamu tanihi xihlovo xa rona lexikulu xa mali. 1. Sekithara ya Petroliyamu: Libya ri veka xibalo eka ku rhumeriwa ka petroliyamu hi ku ya hi minxavo ya makete wa misava hinkwayo. Xibalo lexi xi tiyisisa xiphemu lexi ringaneleke xa mimbuyelo eka mfumo loko xi ri karhi xi pfumelela sekithara ku tshama yi ri na vuyelo. Ku engetela kwalaho, Libya ri hlohlotela vuvekisi bya matiko mambe eka ku lavisisa na vuhumelerisi bya oyili hi ku tirhisa swipimelo swa timali leswi kokaka rinoko. 2. Ku Rhumela eMatikweni mambe loku nga riki ka Petroliyamu: Ku hambanyisa ikhonomi ya rona, Libya ri tlhela ri khutaza ku xaviseriwa matiko mambe loku nga riki ka petirolo hi ku tirhisa tipholisi letinene ta xibalo. Mfumo wu hakela swibalo switsongo kumbe ku pfumala xibalo eka switirhisiwa leswi nga riki swa oyili swo fana na swiambalo, nhundzu ya vurimi, tikhemikhali, swiphemu swa mimovha, na swilo leswi endliweke ku hlohlotela vuhumelerisi bya swona na ku tlakusa mphikizano wa swona eka timakete ta matiko ya misava. 3. Swihlohloteri swa Xibalo: Hi ku lemuka vuswikoti bya tiindasitiri handle ka ku humesa oyili na ku basisa, Libya ri nyika swihlohloteri swo hambana swa xibalo ku tlakusa mabindzu lama kongomisiweke eka ku xaviseriwa matiko mambe. Swihlohloteri leswi swi katsa ku ntshunxiwa kumbe ku hungutiwa ka swibalo swa miholo ya mabindzu eka tikhamphani leti rhumelaka ematikweni mambe xikan’we na ku tshikiwa ka xibalo xa customs kumbe ku hungutiwa ka switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga leswi tirhisiwaka eka maendlelo ya vumaki lama kongomisiweke eka ku rhumela ematikweni mambe. 4. Tindhawu ta Mabindzu ya Ntshunxeko: Libya ri simekile tindhawu to hlayanyana ta mabindzu ya ntshuxeko etikweni hinkwaro ku koka rinoko ra vuvekisi bya le handle na ku kurisa ku kula loku kongomisiwaka hi ku rhumela ematikweni mambe. Tikhamphani leti tirhaka endzeni ka tizoni leti ti tiphina hi mimbuyelo yo fana na maendlelo yo olova ya customs, ku ntshunxiwa eka swibalo swo nghenisa eka switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga na michini leyi tirhisiwaka ntsena eka swikongomelo swa vuhumelerisi byo rhumela ematikweni mambe. 5. Mintwanano ya Mabindzu ya Matiko mambirhi: Ku olovisa vuxaka bya mabindzu ya matiko ya misava na matiko man’wana emisaveni hinkwayo, Libya ri nghene eka mintwanano yo tala ya mabindzu ya matiko mambirhi leyi kongomisaka eka ku hunguta swihinga swo nghena hi ku tirhisa mimpimo ya tihakelo to hlawuleka kumbe ku fikelela handle ka xibalo eka nhundzu yo karhi. I swa nkoka ku xiya leswaku mahungu ya vuxokoxoko mayelana na mimpimo yo karhi ya xibalo kumbe tipholisi ya nga ha cinca hikwalaho ka swiyimo swa ikhonomi leswi cincaka kumbe swiboho swa mfumo; hikokwalaho swi ringanyetiwa leswaku lava tsakelaka va vulavurisana na swihlovo swa ximfumo kumbe va lava switsundzuxo swa xiphurofexinali va nga si nghenela migingiriko ya mabindzu ya matiko ya misava na Libya.

Libya, leri kumekaka eAfrika N’walungu, ri tiveka hi vuhlayiselo bya rona lebyi fuweke bya oyili na gasi, leswi endlaka xiphemu xa nkoka xa ku xaviseriwa matiko mambe. Ku tiyisisa khwalithi na ntiyiso wa switirhisiwa swa yona swo rhumela ematikweni mambe, Libya ri tirhisile endlelo ra xitifikheti xa ku rhumela ematikweni mambe. Vulawuri byo sungula lebyi nga na vutihlamuleri bya xitifikheti xa ku rhumela ematikweni mambe eLibya i Senthara ya Nhluvukiso wa Rixaka ya ku Rhumela eMatikweni mambe ya Libya (NEDC). NEDC yi tirha tanihi huvo ya vulawuri leyi tiyisisaka na ku tiyisisa masungulo, khwalithi, swiyimo swa vuhlayiseki, na ku landzelerisa ka nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Vaxavisi va le Libya va boheka ku hetisisa swipimelo swo karhi ku kuma xitifikheti xo rhumela ematikweni mambe. Swipimelo leswi swi nga katsa ku nyika matsalwa lama tirhaka yo fana na ti-invoyisi, minxaxamelo yo paka, switifikheti swa masungulo (COO), swiviko swa nxopaxopo wa swikumiwa leswi tiyisisaka ku landzeleriwa ka milawu ya matiko ya misava eka swiyimo swa rihanyo na vuhlayiseki. Ku engetela kwalaho, kuya hi muxaka wa xitirhisiwa lexi rhumeriwaka kusuka e Libya, switifikheti swo hlawuleka swinga laveka. Xikombiso, switirhisiwa swa vurimi kumbe swakudya swinga lava switifikheti swa phytosanitary leswi humesiweke hi valawuri lava faneleke leswi kombisaka leswaku aswina switsotswana kumbe mavabyi. Loko swilaveko hinkwaswo swi fikeleriwa naswona ku kamberiwa loku lavekaka loku endliweke hi valawuri lava hlawuriweke ku tiyisisa leswaku ku landzeleriwa ka milawu leyi tirhaka ku hetisiwile hi ndlela leyi humelelaka; NEDC yi humesa xitifikheti xa ximfumo xa ku rhumela ematikweni mambe. Tsalwa leri ri tirha tanihi vumbhoni bya leswaku xiendliwa xi fikelela swipimelo leswi lavekaka leswi pfumeleriweke hi tiejensi ta mfumo wa Libya naswona xi nga rhumeriwa hi nawu eka timakete ta matiko ya misava. Endlelo ra xitifikheti xa ku rhumela ematikweni mambe ri tiyisisa leswaku nhundzu ya Libya yi fikelela swiyimo swa misava hinkwayo naswona yi engetela mphikizano wa yona ematikweni ya le handle. Yi tlhela yi pfuneta ku hlayisa ku va erivaleni eka maendlelo ya mabindzu ya matiko ya misava loko yi ri karhi yi lulamisa makhombo wahi na wahi lama nga vaka kona lama fambelanaka na swikumiwa swa vuxisi kumbe leswi nga riki swa xiyimo xa le henhla leswi rhumeriwaka ehandle ku suka eLibya. Hi ku gimeta, ku kuma xitifikheti xo rhumela ematikweni mambe ku suka eka NEDC i swa nkoka eka vaxavisi va le handle eLibya tanihileswi swi tiyisisaka leswaku nhundzu ya vona yi landzelela milawu leyi faneleke. Leswi swi pfuneta ku aka ku tshembana exikarhi ka vaxavisi emisaveni hinkwayo loko ku ri karhi ku hlayisiwa ku tsakela ka vatirhisi hi ku tirhisa ku xaviseriwa matiko mambe ka xiyimo xa le henhla ku suka eLibya.

Libya, leyi kumekaka eAfrika N’walungu, yi nyika swipfuno swo hlayanyana swa maendlelo eka mabindzu na tinhlengeletano leti lavaka ku nghenelela eka vutleketli na ku hangalasiwa ka nhundzu. Xo sungula, Libya ri na ndhawu ya ntivo-misava ya maqhinga leyi tirhaka tanihi nyangwa exikarhi ka Yuropa, Afrika na Middle East. Leswi swi endla leswaku yi va ndhawu leyinene ya mabindzu ya matiko ya misava na matirhelo ya vutleketli. Ribuwa lerikulu ra tiko leri etlhelo ka Lwandle ra Mediteraniya ri pfumelela ku nghena hi ku olova eka tindlela ta swikepe. Xa vumbirhi, Libya ri tinyungubyisa hi switirhisiwa leswi hluvukisiweke kahle leswi katsaka swikepe swa manguva lawa, swihambukelo swa swihahampfhuka, tinetiweki ta magondzo, na tisisiteme ta swiporo. Ribuwa ra Tripoli i rin’wana ra swikepe leswikulu swa le xifundzheni xa Mediteraniya leswi nga ni switirhisiwa swa xiyimo xa le henhla leswi kotaka ku khoma mixaka yo hambana-hambana ya ndzhwalo. Ku engetela kwalaho, Rivala ra Swihaha-mpfhuka ra Matiko Hinkwawo ra Mitiga eTripoli ri nyikela vukorhokeri bya kahle swinene bya ku rhwala nhundzu hi swihaha-mpfhuka lebyi hlanganisaka Libya ni tindhawu letikulu ta misava hinkwayo. Ku ya emahlweni, Libya ri vonile vuvekisi lebyikulu eka sekithara ya rona ya vutleketli eka malembe ya sweswinyana. Tikhamphani ta phurayivhete ti humelerile ti nyika swintshuxo swa vutleketli leswi heleleke ku katsa na switirhisiwa swa vuhlayiselo, tisisiteme ta vulawuri bya nhundzu, vukorhokeri bya ku basisiwa ka swibalo, vukorhokeri byo paka xikan’we na ku hundzisela nhundzu na swihlawulekisi swa vutleketli. Tikhamphani leti ti tiyisisa ku fambafamba lokunene ka nhundzu endzeni ka tiko ku tiyisisa vufambisi bya kahle bya mphakelo. Hixitalo, Libya ri tirhisile ku cinca ko hlayanyana loku kongomisiweke eka ku olovisa maendlelo ya customs na ku hunguta swihinga swa vukorhokeri leswi fambelanaka na maendlelo ya ku nghenisa/ku rhumela ehandle. Leswi swi endle leswaku ku antswisiwa vukorhokeri endzeni ka indasitiri ya vutleketli leswi fambisaka ku khuluka ka nhundzu hi ku olova hi mindzilakano ya Libya. I swa nkoka ku xiya leswaku hikwalaho ka ku nga tshamiseki ka tipolitiki loku Libya yi humeleleke eka malembe ya sweswinyana, . swikahle eka mabindzu lawa ya lavaka swintshuxo swa vutleketli endzeni ka tiko leri ku tirhisana na vaphakeri va vutleketli bya laha kaya lava nga na ntokoto lava nga na vutivi bya xifundzankulu na vutivi. Vaphakeri lava va vukorhokeri lava simekiweke va nga fambisa mintlhontlho yihi kumbe yihi leyi fambelanaka na swiyimo swa vuhlayiseki leswi cinca-cincaka kumbe ku cinca ka rimba ra milawu. Hi ku gimeta,Libya yi nyika vuswikoti lebyikulu eka mabindzu lama lavaka swintshuxo swa logistical thanks eka xiyimo xa yona lexi pfunaka xa ntivo-misava, . switirhisiwa leswi hluvukisiweke kahle, . vukona bya tikhamphani ta phurayivhete ta vutleketli leti nyikaka vukorhokeri lebyi heleleke xikan’we na matshalatshala lama yaka emahlweni lama kongomisiweke eka ku antswisa ku olovisiwa ka mabindzu. Hi ku tirhisana na vaphakeri va vutleketli va laha kaya lava tshembekaka,mabindzu ma nga fambisa nhundzu ya wona hi ndlela leyinene na ku lawula hi ndlela leyinene tikheteni ta wona ta mphakelo endzeni ka tiko.

Minkombiso ya nkoka ya mabindzu

Libya i tiko leri kumekaka e Afrika N’walungu, naswona ri na vaxavi va nkoka va matiko ya misava, tindlela ta nhluvukiso, na minkombiso. Tipulatifomo leti ti tlanga xiave xa nkoka eku fambiseni ka swivandlanene swa mabindzu na mabindzu eka mabindzu ya laha kaya na ya le matikweni mambe. Hi leti tin’wana ta leti dumeke: 1. Tripoli International Fair: Yi khomeriwa lembe na lembe eTripoli, doroba-nkulu ra Libya, nkombiso lowu wu koka rinoko ra vakombisa va matiko ya misava ku suka eka swiyenge swo hambana ku fana na ku aka, vurimi, vuhlanganisi bya riqingho, eneji, indasitiri ya mimovha, nhundzu ya vatirhisi, na swin’wana. Yi nyika pulatifomo ya kahle swinene eka tikhamphani ku kombisa swikumiwa na vukorhokeri bya tona loko ti ri karhi ti hlanganisa na lava nga ta xava. 2. Photifoliyo ya Vuvekisi bya Afrika ya Libya (LAIP): Yi simekiwile hi mfumo wa Libya ku vekisa eka tiphurojeke eAfrika hinkwaro, LAIP yi nyika swivandlanene eka vaphakeri va matiko ya misava ku tirhisana na tikhamphani ta Libya leti nghenelaka eka vuvekisi lebyi. Xiyenge lexi xi hlohlotela vutirhisani exikarhi ka mabindzu ya laha kaya na ya le matikweni mambe. 3. Bangi ya Afrika yo Rhumela eMatikweni mambe (Afreximbank): Hambi leswi yi nga kongomangiki eka Libya ntsena kambe yi tirhela tikonkulu hinkwaro ra Afrika hi ku angarhela ku katsa na Libya; Afreximbank yi tlanga xiave xa nkoka eku tlakuseni ka mabindzu endzeni ka Afrika hi ku nyika swintshuxo swa timali swo fana na switirhisiwa swa xikweleti xo rhumela ematikweni mambe na ku nyikiwa ka timali ta phurojeke. Tikhamphani leti lavaka ku tihlanganisa na vatirhisani va Libya ti nga tirhisa xitichi lexi ku seketela hi timali mabindzu ya tona. 4. Nhlangano wa Lycos: Wu vumbiwa hi tiejensi to hambana ku suka eka swiyenge swa ikhonomi ya Libya ku katsa na vurimi, indasitiri, mabindzu & vuxavisi; Nhlangano wa Lycos wu kongomisa eka ku tumbuluxa vutirhisani exikarhi ka mabindzu ya Libya na swivandlanene swa le handle kumbe tikhamphani leti tsakelaka ku vekisa kumbe ku endla bindzu endzeni ka Libya. 5. Benghazi International Fair: Yi endleka lembe na lembe edorobeni ra Benghazi leri tekiwaka tani hi yin’wana ya tisenthara letikulu ta mabindzu etlhelo ka Tripoli; fair leyi yi kongomisa eka ku kombisa switirhisiwa leswi fambelanaka na tiindasitiri to fana na ti petrochemicals & oil derivatives manufacturing plants/machinery/equipment handle ka indasitiri ya swiambalo etc. 6.Ndzawulo ya Ikhonomi ya Libya: Ku burisana na Vukorhokeri bya Ikhonomi swi nga nyika vuxokoxoko bya nkoka mayelana na swivandlanene swa vuvekisi endzeni ka swiyenge swo hambana swa Libya swo fana na ku lavisisa/vuhumelerisi/ku basisa/vukorhokeri bya oyili & gasi, tiphurojeke ta switirhisiwa, vupfhumba, na swin’wana. Va nga tlhela va nyika mpfuneto eku hlanganiseni ka mabindzu ya matiko ya misava na vatirhikulobye va laha kaya. 7. Minkombiso ya matiko hinkwawo ni minkombiso ematikweni mambe: Mabindzu ya le Libya hakanyingi ma hlanganyela eka minkombiso ya mabindzu ya matiko hinkwawo ni minkombiso, ma kombisa swilo swa wona eka vayingiseri va matiko hinkwawo. Swiendlakalo leswi swi tirha tanihi nkarhi eka vaxavi va misava hinkwayo ku tihlanganisa na mabindzu ya Libya na ku lavisisa vutirhisani lebyi nga vaka kona kumbe swivandlanene swa ku xava. I swa nkoka ku xiya leswaku hikwalaho ka ku nga tshamiseki ka tipolitiki na ku vilela hi vuhlayiseki eLibya eka malembe lawa ya hundzeke, tin’wana ta tindlela leti ti nga ha va na ku kavanyeteka kumbe ku tsandzeka nkarhi na nkarhi. Hambiswiritano, matshalatshala ya endliwa hi valawuri va rixaka na minhlangano ya matiko ya misava ku vuyisela ntshamiseko na ku tlakusa ku kula ka ikhonomi etikweni

Tinjhini to lavisisa leti tolovelekeke

Ku ni tinjhini to hlayanyana leti dumeke to lavisisa leti tirhisiwaka ngopfu eLibya. Hi leswi swin’wana swa swona swin’we ni tiadirese ta tona ta webusayiti: 1. Google (www.google.com.lb): Google i njhini yo lavisisa leyi tirhisiwaka ngopfu emisaveni hinkwayo naswona yi tlhela yi duma eLibya. Yi nyika swihlawulekisi swo hambana swa ku lavisisa naswona yi nyika mbuyelo lowu kongomeke. 2. Bing (www.bing.com): Bing i njhini yin’wana yo lavisisa leyi dumeke leyi tirhisiwaka hi vatirhisi vo tala va inthanete va le Libya. Yi nyika vuhlanganisi lebyi tsakisaka hi mahlo lebyi nga na swihlawulekisi swo fana na ku lavisisa swifaniso na vhidiyo. 3. Yahoo! Ku lavisisa (search.yahoo.com): Yahoo! Ku lavisisa ka ha tirhisiwa hi nhlayo leyikulu ya vanhu eLibya, hambi leswi swi nga ha vaka swi nga tiveki ku fana na Google kumbe Bing. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo i njhini yo lavisisa leyi kongomisiweke eka vuhlayiseki bya xihundla leyi nga kuma ndhuma hikwalaho ka ku tinyiketela ka yona ku nga landzeleli vuxokoxoko bya mutirhisi kumbe ku kombisa swinavetiso leswi endleriweke munhu hi xiyexe. 5. Yandex (yandex.com): Yandex i njhini yo lavisisa leyi simekiweke eRhaxiya leyi khathalelaka swilaveko swa vatirhisi va matiko ya misava, ku katsa na vanhu va le Libya, leyi nyikaka vukorhokeri byo hambana byo fana na mimepe na vuhundzuluxi xikan’we na vuswikoti bya yona byo lavisisa eka webu. 6. StartPage (www.startpage.com): StartPage yi kandziyisa vuhlayiseki bya xihundla hi ku tirha tanihi muhlanganisi exikarhi ka wena na mimbuyelo ya ku lavisisa ya Google, ku tiyisisa leswaku ku lavisisa ka wena ku tshama ku ri ka xihundla loko u ri karhi u tirhisa ku pakanisa ka algorithm ya Google. 7. Ecosia (www.ecosia.org): Ecosia yi hambana na tinjhini tin’wana to lavisisa hi xiphemu xa yona lexi nga onhiki mbango - yi tirhisa mali ya swinavetiso leyi humaka eka ku lavisisa ku byala mirhi emisaveni hinkwayo. 8. Mojeek (www.mojeek.co.uk): Mojeek i njhini yo lavisisa ya le Britain leyi tiyimeleke leyi kongomisaka ku nyika mbuyelo lowu nga na xihlawuhlawu handle ko landzelerisa kumbe ku endla leswaku munhu a va wa wena hi ku ya hi datha ya mutirhisi. Leswi i swikombiso swin’wana swa tinjhini to lavisisa leti tirhisiwaka ngopfu eLibya; hambiswiritano, swi fanele ku xiyiwa leswaku ku tsakela ku nga ha hambana exikarhi ka vanhu hi ku ya hi ku tsakela ka munhu hi xiyexe, swihlawulekisi leswi nyikeriwaka, rivilo, ku tshembheka, na ku kumeka endzeni ka Libya.

Matluka lamakulu yo tshwuka

Tidayirekitara letikulu ta matluka yo tshwuka ya Libya ti katsa: 1. Matluka yo Tshwuka ya Libya: Xikombo xa ximfumo xa matluka yo tshwuka xa mabindzu ya le Libya. Yi nyika nxaxamelo lowu heleleke wa tiindasitiri to hambana-hambana, vukorhokeri ni swilo leswi endliweke eLibya. Webusayiti: www.lyyellowpages.com 2. YP Libya: Xikombo xa inthanete lexi rhangelaka lexi nyikaka nxaxamelo wo anama wa mabindzu eka swiyenge swo hambana eLibya. Yi pfumelela vatirhisi ku lavisisa mabindzu hi ku ya hi ndhawu, xiyenge, na marito ya nkoka. Website: www.yplibya.com 3. Libya Online Business Directory: Xikombo lexi xi kombisa database ya tikhamphani ta le Libya leti nga na vuxokoxoko bya vuxokoxoko bya switirhisiwa na vukorhokeri bya tona. Vatirhisi va nga lavisisa mabindzu hi swiyenge kumbe ku pfula nxaxamelo lowu heleleke hi ku ya hi maletere kumbe hi miganga. Webusayiti: www.libyaonlinebusiness.com 4. Yellow Pages Africa - Libya Xiyenge: Xikombo xa matluka yo tshwuka lexi kongomisiweke eka Afrika lexi katsaka minxaxamelo ku suka eka matiko yo tala ku katsa na Libya. Yi nyika pulatifomo eka vatirhisi ku kuma mabindzu ya laha kaya emadorobeni yo hambana etikweni hinkwaro xikan’we na vuxokoxoko bya vuhlanganisi na tinhlamuselo ta mabindzu. Website: www.mapheji yo tshwuka.africa/libya 5.Libyan-Directory.net: Webusayiti leyi yi tirha tanihi xitirhisiwa xa bindzu ra inthanete lexi kongomisaka vatirhisi ku ya eku tshubuleni ka tikhamphani ta laha kaya hi ku va nyika swixavisiwa leswi hambanisiweke ehansi ka swiyenge swo hambana ku fana na dyondzo, vutleketli, nhlayiso wa rihanyo, vuyeni, na swin’wana. Webusayiti : https://libyan-xikombo.net/ Tidayirekitara leti ta matluka yo tshwuka ti nyika vuxokoxoko bya nkoka mayelana na mabindzu yo hambana lama tirhaka eLibya naswona i switirhisiwa leswi pfunaka eka vaaki va ndhawu na vaendzi lava lavaka ku kuma swikumiwa kumbe vukorhokeri endzeni ka tiko. Ku tiyimelela:Mahungu lama nga laha henhla ya lulamile hi nkarhi lowu u tsalaka xiviko lexi kambe minkarhi hinkwayo kambela kambirhi ntiyiso wa tiwebsite u nga si ti nghena tanihileswi ku kumeka ka tiwebsite ku nga cincaka hi ku famba ka nkarhi

Tipulatifomo letikulu ta mabindzu

Libya, tiko leri kumekaka eN’walungwini wa Afrika, ri vone ku humelela ka tipulatifomo to hlayanyana leti dumeke ta e-commerce. Hi leti tin’wana ta tiwebsite letikulu ta e-commerce leti tirhaka eLibya: 1. Jumia Libya: Yin’wana ya tipulatifomo letikulu na leti dumeke swinene ta e-commerce eAfrika, Jumia yi tlhela yi va kona eLibya. Yi nyika switirhisiwa swo hambana hambana ku katsa na swa elektroniki, fexeni, switirhisiwa swo saseka, switirhisiwa swa le kaya, na swin’wana. Website: https://www.jumia.com.ly/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 2. Made-in-Libya: Pulatifomo leyi tinyiketeleke ku tlakusa switirhisiwa swa laha kaya swa Libya na ku seketela vatirhi va mavoko na mabindzu ya laha kaya. Yi kombisa swilo swo hambana-hambana leswi endliweke hi mavoko, swilo swa swiambalo, switirhisiwa, swilo swo khavisa makaya leswi hlawulekeke eLibya. Website: https://madeinlibya.ly/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 3. Yanahaar: Ndhawu yo hlawuleka ya vuxavisi bya le ka inthanete ya fexeni na swiambalo swa vavanuna na vavasati. Yanahaar yi kombisa vaendli vo hambana va swifaniso va laha kaya va le Libya xikan’we na swifaniso swa matiko ya misava. Website: http://www.yanahaar.com/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Xava-Sweswi: Ndhawu ya makete ya inthanete leyi nyikaka switirhisiwa swo hambana ku katsa na switirhisiwa swa elektroniki, swilo swa le kaya, swilo swa fexeni, switolwa, switoyi na swin’wana ku suka eka vaxavisi va laha kaya va le Libya xikan’we na swikoweto swa matiko ya misava. Website: http://www.xava sweswi.ly/ 5. OpenSooq Libya: Hambileswi ku nga riki webusayiti ya e-commerce ntsena kambe ku ri pulatifomo ya switiviso swa le ka inthanete leyi fanaka na Craigslist kumbe Gumtree; yi pfumelela vatirhisi ku xava no xavisa swilo leswintshwa kumbe leswi tirhisiweke eka swiyenge swo hambana ku fana na timovha & mimovha; vuxavisi bya tindlu na misava; switirhisiwa swa elektroniki; vhanichara; mintirho na swin’wana, leswi endlaka leswaku yi va pulatifomo ya nkoka endzeni ka ndhawu ya mabindzu ya xidijitali eLibya. Website(Xitsonga): https://ly.opensooq.com/ts Website(Xiarabu): https://ly.opensooq.com/ar Leswi i swikombiso swin’wana ntsena swa tipulatifomo letikulu ta e-commerce leti tirhaka eLibya eka nkarhi wa sweswi (2021). Hambi swiritano switshama switsundzuxiwa ku kambela tipulatifomo tin’wana leti humelelaka kumbe tindzhawu ta timakete ta niche ta laha kaya kuva u kuma ntokoto wo anama wo xava.

Tipulatifomo letikulu ta swihangalasamahungu swa le ka social media

Libya, tiko leri kumekaka eAfrika N’walungu, ri ni tipulatifomo to hlayanyana leti dumeke ta swihaxa-mahungu swa le ka Internet leti talaka ku tirhisiwa hi vaaki va rona. Tipulatifomo leti ti pfuneta ku hlanganisa vanhu na ku olovisa vuhlanganisi na vuhlanganisi. Hi lowu nxaxamelo wa tiwebsite tin’wana ta swihangalasamahungu swa le ka social media leti tirhisiwaka ngopfu eLibya swin’we ni ti-URL ta tona: 1. Facebook (https://www.facebook.com) - Facebook yi tsakeriwa swinene eLibya, ku fana na matiko man’wana yo tala emisaveni hinkwayo. Yi pfumelela vatirhisi ku tihlanganisa na vanghana na ndyangu, ku avelana swintshuxo, swifaniso, na tivhidiyo, ku joyina mintlawa leyi sekeriweke eka leswi va swi tsakelaka kumbe ku hlangana na vona, na ku tirhisana na van’wana hi ku tirhisa mavonelo na marungula. 2. Twitter (https://twitter.com) - Twitter i pulatifomo yin'wana leyi tirhisiwaka ngopfu eLibya leyi endlaka leswaku vatirhisi va kota ku avelana marungula yo koma lama vuriwaka "tweets". Vatirhisi va nga landzelela tiakhawunti ta ku tsakela, ku nghenelela eka tinhlokomhaka leti nga trending hi ku tirhisa ti hashtag (#), ku retweet swilo leswi humaka eka tiphrofayili ta van’wana ku avelana na valandzeri va vona kumbe ku humesa mavonelo ya vona hi ku tirhisa ti tweets ta mani na mani. 3. Instagram (https://www.instagram.com) - Endlelo ra Instagram leri simekiweke eka swivono ri endla leswaku yi duma eka vanhu va le Libya lava tsakelaka ku avelana swifaniso na tivhidiyo ku suka eka swiyenge swo hambana swa vutomi bya vona ku fana na mintokoto ya maendzo, ku tihungasa ka swakudya kumbe migingiriko ya siku na siku. Vatirhisi va nga hlela swifaniso hi ku tirhisa swisefo va nga si swi avelana erivaleni kumbe exihundleni endzeni ka marungula yo kongoma. 4. LinkedIn (https://www.linkedin.com) - LinkedIn yi khathalela ngopfu eka tiphurofexinali leti lavaka swivandlanene swa vuhlanganisi kumbe vuhlanganisi lebyi fambelanaka na ntirho. Yi pfumelela vatirhisi ku tumbuluxa tiphrofayili ta xiphurofexinali leti kombisaka vuswikoti na ntokoto wa vona loko va ri karhi va tihlanganisa na vatirhikulobye kumbe lava nga ta va vathori lava va nga va tivaka hi voxe kumbe hi xiviri. 5. Telegram (https://telegram.org/) - Telegram i app ya marungula ya xihatla leyi nyikaka ku fihla makumu ku ya eka makumu eka mabulo lama sirhelelekeke exikarhi ka vatirhisi va yona. Yi tiveka hi ntirho wa yona wa ku burisana hi ntlawa lowu endlaka leswaku ku va na mimbulavurisano leyikulu eka tinhlokomhaka to hambana ku suka eka mahungu ku ya eka vuhungasi. 6. Snapchat (https://www.snapchat.com/) - Snapchat yi nyika pulatifomo yo avelana swilo swa nkarhinyana swa swifaniso na vhidiyo leswi tivekaka tanihi "snaps". Vanhu va le Libya va tala ku tirhisa swisefo swa Snapchat leswi tagged eka ndhawu ya vona na swiendlakalo swo hlawuleka, leswi endlaka leswaku yi va nhlawulo lowu dumeke wo khoma minkarhi. Hi kombela mi xiya leswaku hambileswi leti ku nga tin’wana ta tipulatifomo ta swihangalasamahungu swa le ka social media leti tirhisiwaka ngopfu eLibya, ku nga ha va na tipulatifomo tin’wana ta laha kaya kumbe ku hambana loku kongomeke eka miganga yo karhi kumbe swifundzha endzeni ka tiko.

Minhlangano leyikulu ya tiindasitiri

Libya ri na minhlangano yo hlayanyana leyikulu ya indasitiri, leyi yimelaka swiyenge swo hambana swa ikhonomi ya rona. Yin’wana ya minhlangano leyi leyi dumeke ni tiadirese ta yona ta webusayiti hi ku hambana ka tona hi leti: 1. Nhlangano wa Nsimbi na Nsimbi wa Libya (LISF) - Nhlangano lowu wu yimela sekithara ya nsimbi na nsimbi eLibya. Webusayiti: https://lisf.ly/ 2. Libya National Oil Corporation (NOC) - NOC i khamphani ya oyili ya mfumo leyi nga na vutihlamuleri eka indasitiri ya oyili na gasi ya Libya. Webusayiti: https://noc.ly/ 3. Huvo ya Mabindzu ya le Amerika ya Libya (LACC) - LACC yi fambisa mabindzu na vuvekisi exikarhi ka Libya na United States. Webusayiti: http://libyanchamber.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Tikhamphani ta Mabindzu, Vumaki, na Vurimi bya Libya (LCCIA) - LCCIA yi tirha tanihi huvo leyi yimelaka mabindzu eka tiindasitiri to hambana eLibya. Webusayiti: http://www.lccia.org.ly/ . 5. Huvo ya Mabindzu ya Libya-Yuropa (LEBC) - LEBC yi tlakusa vuxaka bya ikhonomi exikarhi ka Libya na Yuropa, ku hlohlotela vuvekisi ku suka ematikweni ya Yuropa ku ya eLibya. Webusayiti: http://lebc-org.net/ 6. Huvo ya Mabindzu ya Libya-British (LBBC) - LBBC yi kongomisa ku kurisa vuxaka bya mabindzu exikarhi ka UK na Libya, ku nyika swivandlanene swa vuhlanganisi eka tikhamphani ku suka ematikweni hamambirhi. Webusayiti: https://lbbc.org.uk/ 7. General Union of Chambers of Commerce, Industry, & Agriculture in Arab Countries (GUCCIAC) – GUCCIAC yi yimela ti chambers ta mabindzu eka matiko hinkwawo ya Maarabu ku katsa na Libya, ku tlakusa ntirhisano wa ikhonomi endzeni ka xifundzankulu. Website: https://gucciac.com/ts/ekaya Minhlangano leyi yi tlanga xiave xa nkoka eku yiseni emahlweni tiindasitiri ta yona hi ku hambana ka yona loko yi ri karhi yi fambisa vutirhisani bya mabindzu ya matiko ya misava eka ku kula ka ikhonomi loku nga heriki eLibya.

Tiwebsite ta mabindzu na mabindzu

Kuna tiwebsite to hlaya ta ikhonomi na mabindzu eLibya leti nyikaka vuxokoxoko bya mabindzu ya tiko, mabindzu, na swivandlanene swa vuvekisi. Hi lowu nxaxamelo wa tiwebsite tin’wana leti dumeke leti nga ni ti-URL ta tona leti fambisanaka na tona: 1. Vulawuri bya Vuvekisi bya Libya (LIA): Nkwama wa rifuwo ra mfumo lowu nga na vutihlamuleri byo lawula na ku vekisa mimbuyelo ya oyili ya Libya. Webusayiti: https://lia.ly/ 2. Libya National Oil Corporation (NOC): Khamphani ya mfumo leyi nga na vutihlamuleri byo lavisisa, ku humesa na ku rhumela oyili ematikweni mambe. Webusayiti: http://noc.ly/ 3. Senthara yo Tlakusa ku Rhumela eMatikweni mambe ya Libya: Yi tlakusa na ku seketela switirhisiwa swa le Libya ku rhumeriwa ematikweni mambe. Website: http://lepclibya.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Tripoli Chamber of Commerce, Industry & Agriculture (TCCIA): Yi yimela mabindzu eka xifundzha xa Tripoli hi ku nyika vukorhokeri bya mabindzu na nseketelo. Website (Xiarabu): https://www.tccia.gov.ly/ar/home 5. Benghazi Chamber of Commerce & Industry (BCCI): Yi tlakusa migingiriko ya mabindzu eka xifundzha xa Benghazi hi ku nyika vukorhokeri byo hambana eka mabindzu. Webusayiti: http://benghazichamber.org.ly/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 6. Photifoliyo ya Vuvekisi bya Afrika ya Libya (LAIP): Nkwama wa rifuwo ra mfumo lowu kongomisiweke eka vuvekisi eAfrika hinkwaro. Webusayiti: http://www.laip.ly/ . 7. Bangi ya le Xikarhi ya Libya: Yi na vutihlamuleri bya pholisi ya swa timali na ku lawula sekithara ya tibangi eLibya. Webusayiti: https://cbl.gov.ly/en 8. Vulawuri byo Angarhela bya Ndzawulo ya Mabindzu ya Ntshunxeko Na Vutsari bya Vukorhokeri bya swa Timali (GFTZFRS): Yi nyika vuxokoxoko bya swivandlanene swa vuvekisi leswi kumekaka endzeni ka tindhawu ta ntshuxeko eLibya. Website( Xiarabu ntsena ):https:/afdlibya.com/ Kumbe https:/freezones.libyavulawuri bya vuvekisi.org 9.Huvo ya Vuvekisi bya Matiko ya le Handle ya Libya : Yi tirha ku koka rinoko ra vuvekisi byo kongoma bya matiko mambe eLibya hi ku nyika switirhisiwa leswi lavekaka ku olovisa ku simekiwa ka tikhamphani ta le handle webusayiti ya : www.lfib.com

Tiwebsite ta swivutiso swa data swa mabindzu

Hi leti tiwebsite tin’wana ta swivutiso swa data ya mabindzu ta Libya, kun’we ni ti-URL ta tona: 1. Xitshunxo xa Mabindzu ya Misava Hinkwayo lexi Hlanganisiweke (WITS): https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/LBY 2. Dathabeyisi ya Comtrade ya Nhlangano wa Matiko: https://comtrade.un.org/data/ . 3. Senthara ya Mabindzu ya Matiko ya Misava (ITC): https://www.trademap.org/Country_SelProduct.aspx?nvpm=1%7c434%7c%7c%7cTOTAL%7c%7c%7c2%7c1%7c1+5+6+8 +9+11+22+%5e846+%5e847+%5e871+%5e940+%5e870 4. Ndzawulo yo langutisisa ku rharhangana ka ikhonomi (OEC): http://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/lby/ . 5. Vulawuri bya Vuvekisi bya le Libya: http://lia.com.ly/ . Tiwebsite leti ti nyika datha ya mabindzu na vuxokoxoko mayelana na ku nghenisiwa ka Libya, ku rhumeriwa ka swilo ehandle, vatirhisani va mabindzu, na tinhlayo tin’wana leti faneleke leti fambelanaka na migingiriko ya mabindzu ya matiko ya misava ya tiko.

Tipulatifomo ta B2b

Kuna tipulatifomo to hlaya ta B2B eLibya leti khathalelaka mabindzu eka tiindasitiri to hambana. Tin’wana ta tipulatifomo leti dumeke hi leti: 1. Export.gov.ly: Pulatifomo leyi yi nyika vuxokoxoko na minkarhi ya ntirhisano wa mabindzu ya matiko ya misava na tikhamphani ta le Libya. Va tlakusa mabindzu na vuvekisi exikarhi ka Libya na matiko man’wana. (URL: https://www.ku rhumela ehandle.gov.ly/) 2. AfricaBusinessContact.com: I xikombo xa B2B lexi hlanganisaka mabindzu ya Afrika, ku katsa na lawa ya nga eLibya, na vatirhisani lava nga ta xaviselana ku suka emisaveni hinkwayo. Yi nyika nxaxamelo wo anama wa swikumiwa na vukorhokeri ku suka eka tiindasitiri to hambana. (URL: https://libya.xihlanganisi xa mabindzu ya Afrika/) 3. Matluka yo Tshwuka ya Libya: Nxaxamelo lowu wa inthanete wu kongomisa eka ku hlanganisa mabindzu ya laha kaya ya Libya na lava nga ta va vaxavi endzeni ka tiko xikan’we na le matikweni ya misava. Yi nyika swixavisiwa swa swiyenge swo hambana ku fana na vumaki, vukorhokeri, ku aka, na swin’wana, leswi pfumelelaka mabindzu ku kombisa swikumiwa kumbe vukorhokeri bya wona hi ndlela leyinene. (URL: https://www.libyanyellowpages.net/) Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 4. Bizcommunity.lk: Hambi leswi ngopfungopfu yi kongomisiweke eka xifundzha xa Dzonga wa Asia, pulatifomo leyi yi katsa xiyenge xa mabindzu ematikweni ya Afrika N’walungu ku fana na Libya na wona. Yi nyika mahungu, vutivi bya indasitiri, swivandlanene swa mintirho, tiphrofayili ta khamphani leti kombisaka tiphurojeke ta vona kumbe swikumiwa/vukorhokeri. (URL: https://bizcommunity.lk/) Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 5. Import-ExportGuide.com/Libya: Webusayiti leyi yi nyika nkongomiso wa ku nghenisa-ku rhumela ehandle lowu lulamisiweke hi ku kongoma ku olovisa mabindzu exikarhi ka Libya na matiko man’wana emisaveni hinkwayo - ku katsa na mahungu eka milawu ya khastomo, swiviko swa nxopaxopo wa makete, tipholisi ta mfumo leti khumbhaka vuxaka bya mabindzu. (URL: http://xiletelo xa ku rhumela ehandle.com/libya.html) Tipulatifomo leti ta B2B ti tirha tanihi switirhisiwa swa nkoka eka tikhamphani leti lavaka ku tihlanganisa na vatirhikulobye va le Libya kumbe ku lavisisa swivandlanene leswintshwa swa mabindzu endzeni ka Libya hi yoxe kumbe ku simeka vutirhisani emisaveni hinkwayo eka swiyenge swo hambana swo fana na vumaki, . vukorhokeri, . eneji, vumaki, ni swin’wana. Hi kombela u xiya leswaku ti-URL leti nyikiweke ti nga ha cinca hi ku famba ka nkarhi; swi ringanyetiwa ku endla ku lavisisa ka inthanete hi ku tirhisa tinhlamuselo leti nyikiweke loko swihlanganisi swihi na swihi swi nga ha tirhi.