TogTok

Nkatsakanyo wa Tiko
Mali ya Rixaka
Ntsengo wa ku Cincana
Tiholideyi ta Nkoka
Xiyimo xa Mabindzu ya le Handle
Vuswikoti bya Nhluvukiso wa Makete
Switirhisiwa leswi xavisiwaka hi ku hisa emakete
Swihlawulekisi swa vaxavi na taboo
Endlelo ra vulawuri bya khastomo
Tipholisi ta xibalo xa swilo leswi humaka ematikweni mambe
Tipholisi ta xibalo xa ku rhumela ematikweni mambe
Switifikheti leswi lavekaka ku rhumela ematikweni mambe
Vutleketli lebyi ringanyetiweke
Tichannel ta nhluvukiso wa vaxavi

Somalia, leri tivekaka ximfumo tani hi Federal Republic of Somalia, i tiko leri kumekaka e Rimhondzo ra Afrika. Yi avelana mindzilakano na Djibouti en’walungu-vupela-dyambu, Ethiopia evupela-dyambu na Kenya edzonga-vupela-dyambu. Leswi yi nga ni vaaki va kwalomu ka 15 wa timiliyoni, yi ni tinxaka to hambana-hambana ni mindhavuko yo hambana-hambana. Somalia ri na ndhawu ya maqhinga etlhelo ka tindlela ta nkoka ta swikepe swa matiko ya misava, leswi endlaka leswaku ri va ra nkoka eka mabindzu na mabindzu. Doroba-nkulu ra rona i Mogadishu, leri nakambe ri nga doroba lerikulu etikweni. Xisomalia na Xiarabu i tindzimi ta ximfumo leti vulavuriwaka hi vaaki va rona. Hi matimu, Somalia akuri ndzhawu ya nkoka ya mabindzu hikokwalaho ka kuva yiri ekusuhi na Arabia na India. Yi kume ntshunxeko eka Italy hi July 1, 1960, endzhaku ko hlangana na British Somaliland. Hambiswiritano, ku sukela loko tiko ra Somalia ri kume ntshunxeko, ri langutane ni mintlhontlho yo tala ku katsa ni ku nga tshamiseki ka tipolitiki ni timholovo leti nga sivela nhluvukiso. Tiko leri ri ve ni nyimpi ya xin’wana-manana leyi sunguleke hi 1991 endzhaku ka loko President Siad Barre a hlongoriwile. Ku pfumaleka ka vulawuri lebyi humelelaka swi endle leswaku ku va ni timhaka ta ku pfumaleka ka nawu ni ku yiva emaribyeni ya yona ku ringana malembe yo tala. Ku engetela kwalaho,tiko ri tlhele ri xaniseka hi dyandza lerikulu leri yiseke eka ndlala leyi nyanyiseke ku xaniseka ka vanhu. Hambi leswi ku nga na mintlhontlho leyi,Somalia ri tekile magoza yo ya eka ntshamiseko hi ku simeka swivumbeko swa mfumo wa federal leswi seketeriwaka hi mavuthu yo hlayisa ku rhula ya Nhlangano wa Afrika,na ku endla nhluvuko eka ku pfuxetiwa ka ikhonomi.Xiyimo xa sweswi xa tipolitiki xa ha rharhanganile kambe ku vile na swikombiso swa sweswinyana swa nhluvukiso lowunene ku fana na nhlawulo wa palamende lowu khomiweke hi eku sunguleni ka 2021. Hi tlhelo ra ikhonomi,Somalia ri titshege ngopfu hi vurimi,swifuwo,na ku rhumeriwa ka mali ku suka eka ma-Somalia ya le matikweni ya le handle.Tindzhawu ta rona to hambana-hambana ti seketela vufuwi,ku phasa tinhlampfi,na vurimi.Hambiswiritano,ikhonomi yi langutane na mintlhontlho leyikulu hikwalaho ka mpfilumpfilu lowu yaka emahlweni,dyandza,na nhluvukiso wa switirhisiwa leswi nga nyawuriki.Somaliland,a self -xifundzha lexi tivisiweke lexi kumekaka endzeni ka Somalia,kambe xi nga amukeriwi emisaveni hinkwayo,xi tiphina hi ku tshamiseka loku ringanaka na swivandla leswi hluvukeke swinene loko swi pimanisiwa na swifundzha swa le dzongeni,xi lava ku tifuma lokukulu kumbe ntshunxeko eka mfumo wa le xikarhi wa Somalia. Hi ku gimeta, Somalia i tiko ra Rimhondzo ra Afrika leri nga na matimu yo rharhangana na ndhawu ya sweswi leyi nga na ntlhontlho. Hambi leswi ku nga na ku nga tshamiseki ka tipolitiki na swiphiqo swo hambana, matshalatshala yo ya eka ntshamiseko na ku pfuxetiwa ka ikhonomi ya ya emahlweni ya humelela.

Somalia, leri tivekaka ximfumo tani hi Federal Republic of Somalia, i tiko leri kumekaka e Rimhondzo ra Afrika. Xiyimo xa mali ya Somalia xi nga hlamuseriwa tanihi lexi rharhanganeke hikwalaho ka ku pfumaleka ka ntshamiseko na vulawuri bya le xikarhi eka malembe lawa ya hundzeke. Mali ya ximfumo ya Somalia i Somali Shilling (SOS). Hambiswiritano, ku sukela loko hulumendhe ya le xikarhi yi wile hi 1991, swifundzha swo hambana-hambana ni matiko lama tivulaka endzeni ka Somalia ma humese mali ya wona. Leswi swi katsa Somaliland Shilling (SLS) ya xifundzha xa Somaliland na Puntland Shilling (PLS) ya xifundzha xa Puntland. Shilling ya Somalia yitlhela yi avanyisiwa hi ti units letintsongo leti vuriwaka ti cents kumbe senti. Hambiswiritano, hikwalaho ka inflexini ni ku nga tshamiseki ka ikhonomi, tidinominexini letitsongo a ta ha tirhisiwi ngopfu. Maphepha ya mali lama tolovelekeke lama rhendzelekaka i 1 000 wa tixilenge, 5 000 wa tixilenge, 10 000 wa tixilenge, 20 000 wa tixilenge. Mali ya nsimbi a yi tirhisiwi ngopfu kumbe ku endliwa eSomalia. Ku engetela eka timali leti ta ximfumo leti humesiwaka hi mihlangano leyi fumaka endzeni ka swifundzha swo karhi eSomalia, swivumbeko swin’wana swa ku cincana leswi amukeriwaka laha tikweni swi kona. Leswi swikatsa matluka ya qat lawa ya tirhisiwaka tani hi mali eka tindzhawu tin’wana laha ximilani lexi xi byariwaka ngopfu; Tidolara ta le United States ti amukeriwa eka ku xaviselana lokukulu; vukorhokeri bya mali ya tiselfoni byo fana na Hormuud lebyi nyikaka vuxavisi bya swa timali hi ku tirhisa tiselfoni. Swi fanele ku xiyiwa leswaku hambileswi matshalatshala lama endliweke ku tiyisisa xiyimo xa mali ya Somalia hi ku nghenisa tinotsi letintshwa ta mali na ku simeka valawuri va swa timali lava nga exikarhi ku fana na Bangi ya le Xikarhi ya Somalia (CBS), mintlhontlho leyi fambelanaka na ku nga tshamiseki ka tipolitiki na minkwetlembetano leyi yaka emahlweni yi sivele nhluvuko eku tumbuluxeni ka mali ya rixaka leyi hlanganeke sisitimi. Hi ku komisa,xiyimo xa mali ya Somalia xi nga tiveka hi ku avana na timali to tala ta miganga leti hanyaka swin’we etlhelo ka yin’wana na yin’wana. Shilling ya Somali yi tshama yi ri mali ya ximfumo ya tiko kambe yi langutane na mintlhontlho leyikulu hikwalaho ka ku pfumaleka ka vulawuri bya mfumo na swiphiqo leswi yaka emahlweni swa ikhonomi ya vaaki leswi endleke leswaku swivumbeko swin’wana swa ku cincana swi kuma ndhuma eka swiyenge swa vaaki

Mali ya le nawini ya Somalia i shilling ya Somalia. Mimpimo ya ku cincana ka shilling ya Somalia eka timali letikulu ta misava yi nga cinca-cinca naswona yi nga ha hambana. Hambiswiritano, ku sukela hi September 2021, mimpimo leyi ringanyetiweke ya ku cincana yi le ka xiyimo lexi landzelaka: 1 Dolara ya le United States (USD) = 5780 wa Tixilenge ta le Somalia (SOS) . 1 Yuro (EUR) = 6780 wa Tixilenge ta le Somalia (SOS) . 1 Ponto ya le Britain (GBP) = 7925 wa Tixilenge ta le Somalia (SOS) . Hi kombela mi xiya leswaku mimpimo leyi ya ku cincana yinga cinca cinca hikokwalaho ka swilo swohambana hambana swofana na swiyimo swa ikhonomi, xilaveko xa makete, na swiendlakalo swa geopolitical.

Somalia, tiko leri kumekaka eRamhonweni ra Afrika, ri tlangela tiholideyi to hlayanyana ta nkoka lembe hinkwaro. Minkhuvo leyi i xiphemu xa nkoka xa ndhavuko wa le Somalia naswona yi ni nkoka lowukulu eka vanhu va rona. Holideyi yin’wana leyi dumeke ya tiko eSomalia i Siku ra Ntshunxeko, leri tlangeriwaka hi July 1st lembe rin’wana ni rin’wana. Siku leri ri fungha ntshunxeko wa Somalia eka vukoloni bya Italy hi 1960. Nkhuvo lowu wu katsa ti parade leti kombisaka mincino ya ndhavuko, vuyimbeleri, na ku kombisiwa loku hanyaka ka mimfungho ya Somalia etikweni hinkwaro. Nkhuvo wun’wana lowu xiyekaka i Eid al-Fitr, lowu tlangeriwaka eku heleni ka Ramadan. Nkhuvo lowu wu tlangela ku wisa nkarhi wa ku titsona swakudya wa n’hweti hinkwayo hi swikhongelo na minkhuvo leyi hlanganisaka mindyangu na miganga. Hi nkarhi wa Eid al-Fitr, vanhu va le Somalia va endla swiendlo swa tintswalo hi ku nyika lava nga riki na nkateko tinyiko. Siku ra Rixaka ra Somali hi October 21st ri tsundzuka vun’we exikarhi ka British Somaliland (sweswi ku nga Somaliland) na Italy Somalia (sweswi ku nga Somalia) ku vumba tiko rin’we leri hlanganeke hi siku leri hi 1969. Tanihi xiphemu xa nkhuvo lowu, swiendlakalo swa ndhavuko swi humelela leswi kombisaka swivumbeko swa vutshila bya ndhavuko ku fana na ku vulavula hi switori , ku hlayiwa ka vutlhokovetseri, ku cina ni mimphikizano ya tikamela. Ku engetela kwalaho, Ashura yi na nkoka wa vukhongeri exikarhi ka vaaki vo tala va Mamoslem va le Somalia. Yi tlangeriwa hi siku ra vukhume ra Muharram—n’hweti hi ku ya hi khalendara ya Vuislem—Ashura u tsundzuka swiendlakalo swa matimu swo tanihi ku tsemakanya ka Muxe Lwandle ro Tshwuka kumbe ku dlayiwa ripfumelo hi nkarhi wa matimu yo sungula ya Vuislem. Hi siku ra Ashura vanhu va nghenela ku titsona swakudya ku sukela nimixo ku fikela loko dyambu ri pela loko va ri karhi va nghenela swikhongelo swo lava ku rivaleriwa ni ku anakanyisisa hi riendzo ra vona ra moya. Tiholideyi leti ti tlanga xiave xa nkoka eka vaaki va le Somalia tanihileswi ti nyikaka minkarhi eka vanhu ku hlangana tanihi vaaki hambileswi ku nga na mintlhontlho ya tipolitiki na ku tlangela matimu na mindhavuko ya vona leyi va avelana yona.

Somalia i tiko leri kumekaka eRhonweni ra Afrika, naswona xiyimo xa rona xa mabindzu xi kuceteriwa hi swilo swo hlayanyana, ku katsa ni xiyimo xa rona xa vuhlayiseki lexi tlhontlhaka, ku pfumaleka ka switirhisiwa ni swilo swa ntumbuluko leswi nga nyawuriki. Ikhonomi ya Somalia yi titshege ngopfu hi mabindzu ya matiko hinkwawo leswaku yi tihanyisa. Swilo leswikulu leswi rhumeriwaka ematikweni mambe swi katsa swifuwo (ngopfu-ngopfu tikamela), mabanana, tinhlampfi, murhi wa risuna ni mira. Ku xaviseriwa matiko yale handle ka swifuwo swina nkoka swinene tani hileswi tiko ra Somalia ringana yin’wana ya tindzhawu letikulu ta swifuwo e Afrika. Swixavisiwa leswi ngopfu ngopfu swi kongomisiwa eka ndzhawu ya Middle East. Hi mayelana na ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe, Somalia ri titshege ngopfu hi switirhisiwa swa swakudya swofana na rhayisi, vuswa bya koroni, chukele, na mafurha ya swimilani hikokwalaho ka vuhumelerisi bya vurimi bya laha kaya lebyi nga ringanelangiki lebyi vangiwaka hi dyandza leri talaka kuva kona xikan’we naku nga tshamiseki ka tipolotiki. Swilo swin’wana leswi dumeke leswi humaka ematikweni mambe swi katsa michini ni switirhisiwa swo aka. Hambiswiritano, i swa nkoka ku xiya leswaku xiyenge xa mabindzu xa le Somalia xi langutane ni mintlhontlho yo tala. Minkanerisano leyi yaka emahlweni endzeni ka tiko yi ringanyeta vuswikoti bya vuhumelerisi bya laha kaya loko yi ri karhi yi sivela vuswikoti bya mabindzu ku nghenelela eka matirhelo ya mabindzu ya matiko ya misava. Ku phangiwa ka swikepe eribuweni ra Somalia na kona ku kavanyete mintirho ya le lwandle swinene. Ku ya emahlweni, ku pfumaleka ka sisiteme ya tibangi ya ximfumo swi hoxa xandla eka swiphiqo eku endleni ka mabindzu ya matiko ya misava naswona swi ringanyeta vuvekisi bya matiko mambe endzeni ka tiko. Ku rhumeriwa ka mali ku suka eka vahlapfa va le Somalia swi hoxa xandla swinene eka ku kondletela migingiriko ya ikhonomi kambe minkarhi yin’wana swi nga ha va leswi nga fambelaniki hikwalaho ka swilo swa geopolitical leswi khumbaka matiko lama amukelaka laha miganga ya diaspora yi tshamaka kona. Matshalatshala ya endliwile hi valawuri va laha kaya na minhlangano ya matiko ya misava ku tiyisisa sekithara ya mabindzu ya Somalia hi ku tirhisa migingiriko yo aka vuswikoti leyi kongomisiweke eka ku hluvukisa switirhisiwa swa switirhisiwa swa le ribuweni na ku ndlandlamuxa maendlelo ya khastomo. Ku engetela kwalaho, tipholisi to hambana ti tirhisiwile ku tlakusa swivandlanene swa vuvekisi endzeni ka tisekithara to fana na vuhlanganisi bya riqingho. Hi ku gimeta,xiyimo xa mabindzu xa Somalia xi langutane na mintlhontlho leyikulu hikwalaho ka minkwetlembetano ya le ndzeni,ku nga tshamiseki ka tipolitiki,na ku pfumaleka ka switirhisiwa.Tiko leri ngopfu-ngopfu ri rhumela ehandle swifuwo,banaas,tinhlampfi,na ti resins ta risima,kambe ri titshege ngopfu hi swakudya leswi humaka ematikweni mambe.Vukona bya vukungundzwana byi kavanyeta migingiriko ya le lwandle .Hambileswi matshalatshala lama endliweke, nhluvukiso wa sekithara ya swirhendzevutani ya Somalia wu ha tika.Loko ku tshamiseka ku ri karhi ku antswisiwa na switirhisiwa leswi lavekaka, ntshembo wa mabindzu ya Somalia wu nga ha vangama.

Somalia, leri kumekaka eRhonweni ra Afrika, ri na vuswikoti lebyikulu lebyi nga tirhisiwangiki eka nhluvukiso wa makete wa mabindzu ya le handle. Hambi leswi ri langutaneke na mintlhontlho leyi yaka emahlweni yo fana na ku nga tshamiseki ka tipolitiki na timhaka ta vuhlayiseki, tiko ri tinyungubyisa hi switirhisiwa swo tala swa ntumbuluko leswi nga tirhisiwaka ku tlakusa ku xaviseriwa matiko mambe. Xin’wana xa swilo leswikulu leswinene swa Somalia i ribuwa ra rona ro leha leri hangalakeke eLwandle ra Indiya. Leswi swi nyika vuswikoti lebyikulu byo hluvukisa sekithara ya le lwandle leyi humelelaka, ku katsa na tiindasitiri ta vumaki bya tihlampfi na vufuwi bya le matini. Hi vuvekisi bya switirhisiwa leswi faneleke na swivumbeko swa milawu leswi antswisiweke, Somalia ri nga va ntsindza wa xifundzankulu wa vuhumelerisi bya swakudya swa le lwandle na ku rhumela ematikweni mambe. Ku engetela kwalaho, tiko ra Somalia ri ni misava leyikulu ya vurimi leyi pfunaka ku byala swibyariwa swo hambana-hambana swa mali swo tanihi mabanana, mihandzu ya citrus, kofi, khotoni ni sesame. Swiyimo swa maxelo leswinene swa tiko swipfumelela mintirho ya vurimi lembe hinkwaro. Hambiswiritano, hikwalaho ka makume ya malembe ya mpfilumpfilu na ku fikelela loku nga nyawuriki eka timakete ta matiko ya misava, sekithara ya vurimi yi tshama yi nga hluvukisiwanga ngopfu. Hi ku ndlandlamuxa tisisiteme to cheleta na ku nyika mpfuneto wa xithekiniki eka van’wamapurasi – leswi nga kotekaka hi ku tirhisana na tikhoporexini ta matiko mambe – Somalia ri nga engetela vuswikoti bya rona bya vuhumelerisi bya vurimi swinene. Ku tlula kwalaho, timinerali to tanihi tindhawu leti nga ni uranium ti kumiwe etindhawini to karhi ta le Somalia. Ku tirhisa switirhisiwa leswi swa timinerali swi ta lava vuvekisi lebyikulu eka thekinoloji ya manguva lawa ya migodi na switirhisiwa kambe swi nga nyika ku tlakuka eka miholo ya tiko ya ku xaviseriwa matiko mambe. Ku tlula kwalaho, loko hi languta ndhawu ya yona ya maqhinga eka tindlela letikulu ta swikepe leti hlanganisaka Yuropa na Asia na Afrika na timakete ta Middle East - leyi tivekaka tanihi ndhawu leyinene ya vutleketli bya ku hundzisela swikepe - Somalia ri na vuswikoti lebyikulu byo va nyangwa wa nkoka wa mabindzu exikarhi ka swifundzha leswi. Hi ku gimeta, hambi leswi yi langutaneke na mintlhontlho yo tala leyi sivelaka nhluvukiso wa mabindzu ya le handle sweswi – ku fana na ku nga tshamiseki ka tipolitiki & timhaka ta vuhlayiseki - Somali ya ha khome vuswikoti lebyikulu lebyi nga tirhisiwangiki eka swiyenge swo hambana ku fana na vumaki bya tihlampfi/vurimi bya le matini/vurimi/migodi/ku hundzisela swikepe hi ku tirhisa switirhisiwa swa yona swa ntumbuluko & ndhawu ya maqhinga ; hi vuvekisi bya switirhisiwa leswi ringaneleke/ntirhisano wa matiko ya misava/maendlelo ya vulawuri lama antswisiweke/vuhumelerisi byi nga engeteriwa swinene — ku koka rinoko ra vuvekisi byo tala bya le handle & ku hambanyisa swihlovo swa mali leyi nghenaka eku heteleleni leswi yisaka eka ku kula ka ikhonomi & ntshamiseko.

Leswaku ku kumiwa swilo leswi xavisiwaka ngopfu eka makete wa mabindzu ya le matikweni mambe ya le Somalia, ku fanele ku tekeriwa enhlokweni swilo swo hlayanyana. Somalia ngopfu ngopfu i tiko ra vurimi, laha vurimi kunga ntirho wa rona lowukulu wa ikhonomi. Hikwalaho ka sweswo, switirhisiwa swa vurimi swi khome vuswikoti lebyikulu eka makete wa mabindzu ya matiko mambe. Xosungula, swifuwo na switirhisiwa swa swiharhi i swixavisiwa leswi laviwaka swinene eka xiyenge xa Somalia xo xaviseriwa matiko yale handle. Swifuwo swa le Somalia, ku katsa ni tikamela, tihomu, tinyimpfu ni timbuti, swi tiveka hi khwalithi ya swona leyinene. Tiko leri rina nhlayo leyikulu ya swifuwo leswi lulameleke ku xaviseriwa matiko yale handle hikokwalaho ka switirhisiwa swa rona leswikulu swa vurisi. Hikokwalaho, ku hlawula swifuwo na switirhisiwa leswi fambelanaka na swiharhi swofana na madzovo na madzovo swinga tikomba swivuyerisa eka mabindzu yale handle. Xavumbirhi, loko hi tekela enhlokweni maxelo ya ndzhawu liya xikan’we na ribuwa lerikulu etlhelo ka Lwandle ra Indiya, switirhisiwa swa vumaki bya tihlampfi na swona swinyika minkarhi leyi vuyerisaka. Switirhisiwa swa vumaki bya tihlampfi e Somalia swi tele hikokwalaho ka kuva swiri ekusuhi swinene na tindzhawu to hlaya letikulu to phasa tihlampfi. Ku rhumela tihlampfi letintshwa kumbe leti swekiweke ematikweni mambe swi nga va bindzu leri tshembisaka. Xavunharhu, swihumelerisiwa swa vurimi swofana na mihandzu na matsavu swinga hlawuriwa tani hi swilo leswi xavisiwaka hiku hisa na swona. Swihlawulekisi swin’wana leswi dumeke swikatsa mabanana (ngopfu ngopfu tinxaka ta mabanana ya Cavendish), ti mango (kufana na Kent kumbe Keitt), ti papayas (muxaka wa solo), matamatisi (tinxaka tohambana hambana kukatsa na matamatisi ya cherry), anyanisi (tinxaka to tshwuka kumbe to tshwuka), exikarhi ka swin’wana. Mihandzu ni matsavu lawa swinga byariwa hiku olova eka maxelo yo hisa ya Somalia lembe hinkwaro. Xohetelela kambe kungari xa nkoka swinene i mintirho ya mavoko ya ndzhavuko leyi endliweke hi vatirhi va mavoko vale Somalia leswinga kuma ndhuma ya misava hinkwayo sweswinyana hikokwalaho ka ti design ta swona to hlawuleka xikan’we na swiphemu swa ndzhaka ya ndzhavuko leswi nghenisiweke eka swona kufana na mabasikiti lawa ya lukiweke lawa ya endliweke kusuka eka matluka ya ncindzu kumbe byanyi; swifunengeto swa ndhavuko leswi nga ni mihlovo leyi hanyaka; swilo swa dzovo swo fana na swikhwama kumbe swihlangi; swilo swa vumba etc. Hi ku komisa, . 1) Swifuwo na switirhisiwa leswi fambelanaka na swifuwo 2) Switirhisiwa swa vumaki bya tihlampfi 3) Mihandzu na matsavu 4) Vumaki bya ndhavuko bya mavoko Hi ku xopaxopa tisekithara leti ti nga vaka kona loko hi ri karhi hi veka tihlo eka swiyimo swa khwalithi ya swikumiwa leswi boxiweke hi timakete ta matiko ya misava xikan’we na maqhinga yo xavisa lama tiyeke, ku hlawula swilo leswi swo xavisa hi ku hisa eka makete wa mabindzu ya le handle wa Somalia swi nga va matshalatshala lama humelelaka.

Somalia i tiko leri kumekaka eRhonweni ra Afrika, naswona ri tiveka hi sete yo hlawuleka ya swihlawulekisi swa vaxavi na swipimelo. Ku twisisa leswi swi nga pfuna mabindzu ku fambisa ndhawu ya ndhavuko loko ya tirhisana na vaxavi va le Somalia. Mfanelo yo sungula leyi xiyekaka ya vaxavi va le Somalia i ku titwa ka vona lokukulu ka vaaki ni ku va ni vun’we. Leswi swi vula leswaku swiboho swi tala ku endliwa hi vun’we, hi swibumabumelo leswi humaka eka ndyangu kumbe vanhu lava tshembekaka. Mabindzu ya fanele ku tilulamisela ku tihlanganisa na vakhomaxiave vo tala na ku kandziyisa vuxaka tanihi xiphemu xa nkoka xa vuhlanganisi bya vona. Ku simeka ku tshembana na ku hlakulela vuxaka bya munhu hi xiyexe swi ta ndlandlamuxa swinene ntshembo wa bindzu. Xihlawulekisi xin’wana xa nkoka i ku xixima ni ku xiximeka loku tekiwaka ngopfu eSomalia. Vaxavi va langutele ku khomiwa hi xichavo, ku nga khathariseki xiyimo xa vona xa ntshamisano kumbe xa ikhonomi. Leswi a swi tirhi ntsena eka vuhlanganisi bya ku langutana hi mahlo kambe na le ka ku nghenelela eka inthanete, ku fana na vuhlanganisi bya swa mahungu ya swa matirhiselo ya vanhu kumbe vuhlanganisi bya imeyili. Xa nkoka, ndhavuko wa le Somalia wu kandziyisa swinene mimpimanyeto ni mindhavuko ya Vuislem. I swa nkoka swinene leswaku van’wamabindzu va lemuka mikhuva ya vukhongeri bya Vuislem loko va phamela vaxavi va le Somalia. Ku twisisa eka tiholideyi ta vukhongeri, maambalelo, swipimelo swa swakudya (ku fana na swakudya swa halal), mimpimanyeto ya ku hambanyisa rimbewu, na swilaveko swin’wana swo karhi swi fanele ku landzeleriwa. Nakambe ku ni swipimelo swa ndhavuko leswi lavaka ku xiximiwa loko u ri karhi u endla bindzu eSomalia. Xin’wana lexi yirisiweke lexi xiyekaka xi katsa ku burisana hi timhaka ta nkoka to fana na vuxaka bya rixaka kumbe rixaka handle ka mpfumelelo ku suka eka vanhu lava katsekaka. Ku tisa tinhlokomhaka leti kanetanaka leti fambelanaka na tipolitiki kumbe swiendlakalo swa vuhlayiseki na swona swi fanele ku papalatiwa handle ka loko mutirhi kuloni a sungula mabulo yo tano. Xo hetelela, i swa nkoka eka mabindzu lama tirhaka eSomalia ku cinca tindlela ta wona to xavisa hi ku ya hi sweswo. Tindlela ta ndhavuko to xavisa ti nga ha va ti nga humesi mbuyelo lowunene minkarhi hinkwayo hikwalaho ka mfikelelo lowu nga nyawuriki kumbe mimpimo ya vutivi bya ku hlaya na ku tsala eka tindhawu to karhi ta tiko; hikwalaho, tipulatifomo ta xidijitali to fana na ti-app ta marungula ya tiselfoni ti kume ndhuma eka vatirhisi va le Somalia. Ku tirhisana hi ndlela leyi humelelaka na vaxavi va le Somalia swi lava ku aka vuxaka lebyi nga na nhlamuselo lebyi simekiweke eka ku xixima mimpimanyeto ya ndhavuko loko u ri karhi u tisa swikumiwa/vukorhokeri lebyi lulamisiweke hi ku kongoma eka xiyenge lexi xa makete.

Somalia, leri kumekaka eribuweni ra le vuxeni bya Afrika, ri ni fambiselo ro hlawuleka ra mikhuva ni ku rhurhela ematikweni mambe. Hikwalaho ka xiyimo xa tipolitiki na ku pfumaleka ka mfumo wa le xikarhi etikweni, mikhuva na vulawuri bya vuhlapfa bya Somalia byi hambanile. Eka swihahampfhuka leswikulu swa matiko ya misava swo fana na Rivala ra Swihahampfhuka ra Matiko ya Misava ra Mogadishu Aden Adde, ku na vaofisiri va vuhlapfa lava tirhaka mapasi na tivhisa. Vafambi lava nghenaka kumbe lava humaka eSomalia va fanele ku va na pasi leri tirhaka leri nga na ntirho wa tin’hweti ta tsevu. I swa nkoka ku kambela swilaveko swa vhisa ka ha ri emahlweni ku suka eka vuyimeri bya Somalia kumbe vuyimeri bya tiko etikweni ra ka n’wina. Milawu ya swibalo eSomalia yi nga ha rharhangana, naswona i swa nkoka ku yi namarhela hi ku helela. Loko va fika, vafambi va fanele ku tata fomo ya xitiviso xa customs leyi vulaka nhundzu ya vona na swilo swa nkoka leswi tisiwaka etikweni. Swikahle ku tivisa swilo hinkwaswo hindlela leyinene ku papalata swiphiqo swihi na swihi endzhaku. Ku ni swipimelo eka swilo swo karhi leswi pfumeleriwaka ku nghena eSomalia. Hi xikombiso, swibamu, swibalesa, swidzidzirisi (handle ka loko swi lerisiwe hi dokodela), tibuku ta vukhongeri handle ka matsalwa ya Vuislem ti lava mpfumelelo wo hlawuleka ku suka eka valawuri lava faneleke ti nga si nghena. Loko va suka eSomalia hi xihaha-mpfhuka kumbe hi lwandle, vafambi va nga ha kamberiwa hi vukheta hi vuhlayiseki hi vatirhi lava humaka eka tinhlengeletano ta matiko hinkwawo leti langutelaka mimpimanyeto ya vuhlayiseki bya le rivaleni ra swihaha-mpfhuka. Vafambi va fanele ku tlhela va xiya leswaku vugevenga bya swikepe swa ha ri mhaka eribuweni ra Somalia. Ku tsundzuxiwa leswaku u nga ngheneleli ngopfu ekusuhi na mati ya Somalia handle ka mpfumelelo lowu faneleke kumbe nkongomiso ku suka eka valawuri va le lwandle. I swa nkoka eka vaendzi lava fambaka hi tindhawu to kambela ta miganga ta Somalia endzeni ka swifundzha swo hambana ku fana na Puntland kumbe Somaliland ku tiyisisa leswaku va na matsalwa ya maendzo lama faneleke lama pfumeleriweke hi valawuri va miganga xikan’we na swilaveko swa vona swa pasi na vhisa leswi fikeleleriweke. Hi ku gimeta,vufambisi bya swibalo na vuhlapfa bya le Somalia byi langutane na mintlhontlho hikwalaho ka ku nga tshamiseki ka tipolitiki.Loko u fika/u suka eka swihambukelo leswikulu maendlelo yo karhi ya fanele ku landzeleriwa ku katsa na ku hundza eka vaofisiri va vuhlapfa lava tirhisaka mapasi/tivhisa.Ku tivisa mahungu lama nga ntiyiso loko u ri karhi u tata tifomo ta Khastomo swi ta pfuna ku papalata swiphiqo. Swipimelo swa kumeka mayelana na swilo leswi yirisiweke.Vakhasimende va fanele ku tshama va ri karhi va tivisa hi milawu ya sweswi.Swiendlakalo swa vukungundzwana swa ha ri kona eribuweni ra Somalia,hikwalaho ku ringanyetiwa ku landzelela swiletelo leswi faneleke na ku tshama va ri karhi va pfuxetiwa hi switsundzuxo swa maendzo.

Somalia, tiko leri kumekaka eRhonweni ra Afrika, ri na maendlelo yo ntshunxeka swinene eka swibalo swa rona swo nghenisa na tipholisi ta xibalo. Mfumo wu kongomisa ku tlakusa ku kula ka mabindzu na ikhonomi hi ku hlayisa mimpimo ya xibalo yi ringanerile. Nhundzu leyi humaka ematikweni mambe yi hakeriwa swibalo swa customs loko yi fika eSomalia. Mimpimo ya tihakelo ya hambana kuya hi muxaka wa xiendliwa lexi nghenisiwaka etikweni. Hambiswiritano, i swa nkoka ku xiya leswaku ku na nhundzu yo karhi leyi ntshunxiweke eka swibalo swa ku nghenisa hi ku helela. Tiko ri landzelela endlelo leri simekiweke eka nkoka ro kumisisa swibalo swa ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe, laha vatirhela-mfumo va swibalo va kambelaka nkoka wa nchumu wun’wana na wun’wana lowu humaka ematikweni mambe hi ku ya hi nxavo wa wona lowu tivisiweke kumbe ntsengo wa makete. Hi ntolovelo, phesente ya nkoka lowu yi hakerisiwa tanihi xibalo xa ku nghenisa. Somalia ri tlhela ri veka swibalo swin’wana ni tihakelo leti fambisanaka ni swilo leswi humaka ematikweni mambe, ku katsa ni ku khoma swibalo eswikepeni ni le swihambukelweni swa swihaha-mpfhuka. Swibalo leswi swa hambana kuya hi vukulu na ntiko wa nhundzu. Swi fanerile ku boxa leswaku Somalia sweswi ri tirha ehansi ka xivumbeko xa mfumo wa federale xa nkarhinyana lexi tirhaka etlhelo ka vulawuri bya miganga na vulawuri bya miganga. Hikwalaho, swifundzha swo hambana swi nga ha va na tipholisi ta xibalo leti hambaneke nyana leti fambelanaka na ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe. Swi antswa leswaku mabindzu kumbe vanhu lava nghenisaka nhundzu eSomalia va burisana na valawuri va ndhawu kumbe va lava switsundzuxo swa xiphurofexinali mayelana na mimpimo yo karhi ya xibalo na milawu leyi tirhaka eka swikumiwa swa vona. Hi ku angarhela, Somalia ri hlayisa endlelo ro ringanela swinene eka swibalo swa ku xavisa leswaku ri ta olovisa migingiriko ya mabindzu loko ri ri karhi ri humesa mali eka vukorhokeri bya mfumo ku fana na nhluvukiso wa switirhisiwa na minongonoko ya vuhlayiseki bya vaaki etikweni.

Somalia, tiko leri kumekaka eRamhonweni ra Afrika, ri ni fambiselo ro hlawuleka ra xibalo loko swi ta emhakeni ya nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Emalembeni ya sweswinyana, mfumo wu tirhisile magoza lama kongomisiweke eka ku hlohlotela ku kula ka ikhonomi na ku koka rinoko ra vuvekisi bya le handle. Malunghana na nhundzu yo rhumela ematikweni mambe, Somalia ri landzelela pholisi ya xibalo leyi cinca-cincaka leyi tekelaka enhlokweni swilo swo hambana ku fana na muxaka wa swikumiwa na tiko leri yi yaka eka rona. Mimpimo ya xibalo eka xiyenge xin’wana na xin’wana xa swikumiwa yi vekiwa hi Vukorhokeri bya Timali naswona yi nga hambana nkarhi na nkarhi hi ku ya hi swiyimo swa ikhonomi. Vaxavisi va le handle va boheka ku hakela swibalo eka nhundzu ya vona leyi va yi rhumelaka ematikweni mambe va nga si huma etikweni. Mimpimo ya xibalo leyi hakeriwaka eka nhundzu leyi yi titshege hi swilo swo fana na nkoka wa swikumiwa, ndhawu leyi kunguhatiweke ku ya eka yona, na mintwanano yihi na yihi ya mabindzu leyi tirhaka kumbe malunghiselelo na matiko man’wana. Somalia ri tlhela ri nyika swihlohloteri swo karhi ku khutaza ku xaviseriwa matiko mambe. Swihlohloteri leswi swi katsa ku ntshunxiwa ka xibalo kumbe ku hungutiwa ka tisekithara to karhi kumbe tiindasitiri leti tekiwaka ti ri ta nkoka eka nhluvukiso wa rixaka. Xikombiso, switirhisiwa swa vurimi swi nga ha tiphina hi swibalo swa le hansi tanihileswi Somalia ri kunguhataka ku tlakusa xiyenge xa rona xa vurimi. I swa nkoka eka vaxavisi va le Somalia ku tshama va ri karhi va tivisiwa hi ku cinca kwihi na kwihi eka tipholisi ta xibalo tanihileswi swi nga vaka na nkucetelo eka tindlela ta nxavo na ku vuyeriwa. Ku tirhisana na vatsundzuxi va xiphurofexinali lava nga na vutshila eka mabindzu ya matiko ya misava swi nga vuyerisa eku fambiseni eka milawu leyi rharhanganeke ya xibalo. Hi ku gimeta, pholisi ya xibalo xa nhundzu yo rhumela ematikweni mambe ya Somalia yi tiveka hi ku cinca-cinca na ku hlamula eka swiyimo swa ikhonomi. Hi ku tirhisa magoza yo hambana ku katsa na swihlohloteri na mimpimo ya xibalo leyinene eka tisekithara ta nkoka, Somalia ri kongomisa ku kurisa ku kula loku kongomisiweke eka ku xaviseriwa matiko mambe loko ri ri karhi ri kurisa nhlengeleto wa mali leyi nghenaka ku suka eka migingiriko ya mabindzu ya matiko ya misava.

Xitifikheti xa ku xaviseriwa matiko mambe eSomalia i nchumu wa nkoka eka milawu ya mabindzu ya tiko. Mfumo wa Somalia wu tirhisile maendlelo yo karhi na swilaveko ku tiyisisa ntiyiso na khwalithi ya nhundzu leyi rhumeriwaka ematikweni mambe. Ku kuma xitifikheti xo rhumela ematikweni mambe, vaxavisi va le Somalia va fanele ku yisa matsalwa lama faneleke eka valawuri lava faneleke. Maphepha lawa hi ntolovelo ya katsa invoyisi, nxaxamelo wo paka, xitifikheti xa masungulo, na tilayisense tihi na tihi leti lavekaka kumbe mpfumelelo. Xitifikheti xa masungulo xi tirha tanihi vumbhoni bya leswaku nhundzu leyi yi humelerisiwa kumbe ku endliwa endzeni ka tiko ra Somalia. Ku engetela kwalaho, switirhisiwa swo karhi swi lava switifikheti leswi engetelekeke leswaku swi fikelela swipimelo swa matiko hinkwawo. Xikombiso, switirhisiwa swa vurimi swinga lava switifikheti swa phytosanitary ku tiyisisa leswaku aswina switsotswana na mavabyi. Hilaha ku fanaka, switirhisiwa swa swakudya swi nga ha lava switifikheti swa rihanyo leswi tiyisisaka ku landzelerisa ka swona swipimelo swa vuhlayiseki na khwalithi. Somalia ri tlhela ri veka vulawuri bya ku xaviseriwa matiko mambe eka nhundzu yo karhi leyi tekiwaka yi ri ya nkoka hikwalaho ka swivangelo swa vuhlayiseki. Xikombiso, matlhari, swibalesa, swidzidziharisi, switirhisiwa swa swiharhi swa nhova swofana na timhondzo ta timhondzo ta tindlopfu kumbe timhondzo ta rhino swi lawuriwa swinene kumbe swi yirisiwa hiku hetiseka leswaku swita rhumeriwa ematikweni mambe. I swa nkoka leswaku vaxavisi va le Somalia va tirhisana swinene na tiejensi ta mfumo to fana na Vukorhokeri bya Mabindzu na Vumaki loko va endla xikombelo xa xitifikheti xa ku rhumela ematikweni mambe. Tiajendhe leti ti ta kambela matsalwa lama rhumeriweke hi vaxavisi va le handle ti nga si humesa mpfumelelo wo ya emahlweni na ku rhumeriwa. Xikongomelo endzhaku ka xitifikheti xa ku xaviseriwa matiko mambe eSomalia i ku sirhelela havumbirhi bya tiindasitiri ta laha kaya na ku tsakela ka timakete ta le handle hi ku tiyisisa maendlelo ya mabindzu lama lulameke xikan’we na ku landzelerisa mimpimanyeto ya matiko ya misava. Hi ku namarhela swiletelo leswi na ku kuma switifikheti leswi tirhaka swa ku rhumela ematikweni mambe, vaxavisi va le Somalia va nga ndlandlamuxa ku tshembheka ka vona na ku kuma mfikelelo eka timakete ta misava hinkwayo hi ku olova loko va ri karhi va hlayisa ndhuma ya swixavisiwa swa tiko ra vona

Somalia i tiko leri kumekaka eRhonweni ra Afrika naswona ritiveka hi switirhisiwa swa ntumbuluko swohambana hambana na vuswikoti byo kula ikhonomi. Loko swi ta eka switsundzuxo swa vutleketli, hi leti tinhla tin’wana ta nkoka leti u faneleke u ti kambisisa: 1. Ribuwa ra Mogadishu: Ribuwa ra Mogadishu, leri kumekaka edorobeni-nkulu, i yin’wana ya tinyangwa letikulu ta mabindzu ya matiko hinkwawo eSomalia. Yi nyika switirhisiwa swo hambana hambana na vukorhokeri byo khoma ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe na leswi rhumeriwaka ematikweni mambe. 2. Vutleketli bya le magondzweni: Somalia ri ni magondzo yo tala lama hlanganisaka madoroba lamakulu ni madoroba. Leswi swi endla leswaku vutleketli bya le magondzweni byi va ndlela ya nkoka eka vutleketli bya laha kaya endzeni ka tiko. 3. Ku rhwala nhundzu hi xihaha-mpfhuka: Rivala ra Swihaha-mpfhuka ra Matiko Hinkwawo ra Aden Adde eMogadishu ri tirha tanihi ntsindza lowukulu wa swihaha-mpfhuka swa matiko hinkwawo eSomalia. Yi nyika vukorhokeri bya ndzhwalo, ku olovisa matirhelo ya kahle ya ku rhwala nhundzu hi xihahampfhuka, ngopfungopfu eka ku rhumeriwa loku nga na nkarhi. 4. Tindhawu to hlayisa swilo: Emalembeni ya sweswinyana, ku ve ni ku humelela ka tindhawu to hlayisa swilo ta le xihundleni emadorobeni lamakulu yo tanihi Mogadishu, Hargeisa na Bosaso. Ti warehouses leti tinyika tindlela to hlayisa leti sirhelelekeke ta nhundzu leyi yimeleke ku hangalasiwa kumbe ku rhumeriwa ematikweni mambe. 5. Maendlelo ya customs: Ku twisisa maendlelo ya customs i swa nkoka swinene loko ku nghenisiwa kumbe ku rhumela nhundzu ku suka eSomalia. Titolovete milawu leyi tirhaka ku tiyisisa ku fambafamba ka nhundzu hi ndlela leyi nga na swiphiqo ku tsemakanya mindzilakano. 6.Ntirhisano wa vutleketli:aKu simeka vutirhisani na tikhamphani ta vutleketli leti tshembekaka endzeni ka Somalia swi nga pfuna ku olovisa matirhelo ya wena ya vutleketli hi ku nyika mfikelelo eka vutshila bya vona na tinetiweki ta swikepe. 7.Vaphakeri va vukorhokeri bya vutleketli: Vaphakeri vo hlayanyana va vukorhokeri bya vutleketli va tirha endzeni ka Somalia lava nga pfunetaka hi ku lawula tikheteni ta mphakelo hi ndlela leyinene hi ku nyika vukorhokeri byo fana na vufambisi bya swo famba, nseketelo wa ku basisiwa ka swibalo,na swintshuxo swa vuhlayiselo 8.Ku tekeriwa enhlokweni ka vuhlayiseki:Ku hlayisa nhundzu hi nkarhi wa ku hundziseriwa i swa nkoka swinene hikwalaho ka swivilelo swa vuhlayiseki eka swiphemu swo karhi swa tiko.Tikhamphani to tala ta vutleketli ti tumbuluxile tindlela to hunguta khombo leti endlaka leswaku ku va na vutleketli lebyi hlayisekeke hi ku thola va heleketi va vuhlayiseki va xiphurofexinali kumbe ku tirhisa thekinoloji yo landzelerisa 9.Vutivi bya laha kaya:Ku tolovelana na maendlelo ya mabindzu ya laha kaya swi nga ndlandlamuxa swinene vuswikoti bya wena bya vukorhokeri.Ku hlawula vatirhisani va laha kaya lava nga na vutivi bya nkoka mayelana na makete wa Somalia swi nga nyika ku antswa ka mphikizano. 10.Minkarhi ya nhluvukiso wa nkarhi lowu taka: Hambi leswi ku nga na mintlhontlho leyi yaka emahlweni, sekithara ya vutleketli ya le Somalia yi khome vuswikoti lebyikulu bya ku kula. Hi vuvekisi eka switirhisiwa, thekinoloji, na vatirhi lava nga na vutshila, tiko ri nga ya emahlweni ri tirhisa ku vuyeriwa ka rona ka ntivo-misava tanihi nyangwa wo nghena eAfrika Vuxa na le Middle East. Switsundzuxo leswi swi nyika nkatsakanyo wa ndhawu ya vutleketli eSomalia. I swa nkoka ku endla ndzavisiso lowu yaka emahlweni na ku tirhisana swinene na vatirhisani va laha kaya ku fambisa mintlhontlho yo hlawuleka na minkarhi leyi xifundzankulu lexi xi yi tisaka.

Minkombiso ya nkoka ya mabindzu

Somalia, leri kumekaka eRhonweni ra Afrika, i tiko leri nga na vuswikoti lebyikulu bya mabindzu ya matiko ya misava. Hambi leswi ku nga na ku nga tshamiseki ka tipolitiki na mintlhontlho ya vuhlayiseki, Somalia ri nyika swivandlanene swo hambana eka vaxavi va matiko ya misava na nhluvukiso wa mabindzu. Xihloko lexi xi ta boxa tindlela tin’wana ta nkoka ta ku xava ka matiko ya misava na ku kombisa minkombiso ya nkoka ya mabindzu eSomalia. 1. Ribuwa ra Mogadishu: Tanihi ribuwa leri nga ni vanhu vo tala swinene eSomalia, Ribuwa ra Mogadishu ri tirha tanihi nyangwa wa nkoka eka mabindzu ya matiko hinkwawo. Yi khoma ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe na ku rhumeriwa ka swilo ematikweni mambe, leswi endlaka leswaku yi va ndhawu leyinene eka ku xava ka matiko ya misava. Nhundzu yo tala yi nghenisiwa hi ku tirhisa ribuwa leri, ku katsa ni swakudya, swilo swo aka, michini ni swilo leswi tirhisiwaka. 2. Ribuwa ra Bosaso: Yi kumeka exifundzheni xa Puntland eribuweni ra Gulf of Aden, Ribuwa ra Bosaso i nyangwa wun’wana wa nkoka eka vaxavisi/vaxavisi va le handle lava tirhaka en’walungu-vuxa bya Somalia. Ribuwa leri rinyika mfikelelo eka timakete e Puntland na matiko ya vaakelani yofana na Ethiopia. 3. Ribuwa ra Berbera: Yi kumeka eSomaliland (xifundzha xa le n’walungwini), Ribuwa ra Berbera ri tumbuluxiwile tanihi ntsindza lowukulu wa vutleketli bya le lwandle hikwalaho ka ndhawu ya rona ya maqhinga etlhelo ka ribuwa ra Lwandle ro Tshwuka. Yi nyika mfikelelo wo kongoma eka matiko lama nga ngheniki emisaveni yo fana na Ethiopia. 4.Sagal Import Export Company: Sagal Import Export Company i yin’wana ya tikhamphani leti rhangelaka ta le Somalia leti ngheneleke ku fambisa mabindzu ya matiko ya misava hi ku hlanganisa vaxavi na vaphakeri va laha kaya/vaendli/mabindzu endzeni ka makete wa Somalia. Loko ku ri minkombiso ya mabindzu: 1.Somaliland International Trade Fair (SITF): Yi khomeriwa lembe na lembe eHargeisa (dorobeninkulu ra Somaliland), SITF yi yimela yin’wana ya minkombiso leyikulu ya mabindzu leyi khomeriwaka eXifundzheni xa Somalia/Somaliland leyi kokaka rinoko ra mabindzu ya laha kaya na ya le handle ku suka eka swiyenge swo hambana ku fana na switirhisiwa swo aka, vaendli va swilo swa vatirhisi /vaxavisi/vaxavisi va swilo leswi humaka ematikweni mambe, . 2.Mogadishu International Book Fair (MBIF): MBIF ngopfungopfu yi kongomisa eka vaxavisi va tibuku/vakandziyisi/vatsari/tinhlengeletano ta dyondzo leti tlakusaka mintirho ya matsalwa/vuvekisi bya sekithara ya dyondzo ku nga ri endzeni ntsena kambe na le handle ka vaaki lava vulavulaka Xisomali. 3.Somalia International Livestock Trade Fair: Hi ku nyikiwa vulawuri bya Somalia eka ku xaviseriwa matiko mambe ka swifuwo, nkombiso lowu wa mabindzu wu nyika pulatifomo eka vaxavisi/vaxavisi va le handle/vaendli va tiphurosesa/van’wamapurasi/vaxavisi ku kombisa swikumiwa swa vona, ku endla netiweke, na ku kuma vatirhisani va mabindzu lava nga ta va kona. 4.Somaliland Business Expo: Nkombiso lowu wa lembe na lembe wu nyika pulatifomo eka mabindzu na vavekisi lava tsakelaka makete wa Somaliland. Yi katsa swiyenge swo hambana ku fana na vurimi, vumaki bya tihlampfi, vumaki, thekinoloji, na vukorhokeri. I swa nkoka ku xiya leswaku hikwalaho ka xiyimo xa vuhlayiseki eSomalia, . Angarhela, Hambi leswi yi nga na mintlhontlho, Somalia ri nyika tindlela to hlayanyana ta nkoka eka vaxavi va matiko ya misava lava lavaka ku nghenelela eka migingiriko ya ku xava. Swikepe swo fana na Mogadishu Port, Bosaso Port, na Berbera Port swi nyika mfikelelo eka nhundzu yo nghenisa/ku rhumela ehandle. Ku engetela kwalaho, tikhamphani to fana na Sagal Import Export Company ti tlanga xiave xa nkoka eku fambiseni ka mabindzu ya matiko ya misava endzeni ka tiko. Ku ya emahlweni,eka ku na minkombiso ya nkoka ya mabindzu yo fana na SITF MBIF,Somalia International Livestock Trade Fair,na Somaliland Business Expo leyi nyikaka minkarhi yo tihlanganisa na mabindzu ya laha kaya eka tisekithara to hambana.

Tinjhini to lavisisa leti tolovelekeke

Le Somalia, ku ni tinjhini to hlayanyana leti tirhisiwaka ngopfu to lavisisa leti vanhu va ti tirhisaka ku lavisisa rungula eka Internet. Hi leswi swin’wana swa swona swin’we ni ti-URL ta tona ta webusayiti hi ku hambana ka tona: 1. Guban: I web portal ya le Somalia na njhini yo lavisisa leyi nyikaka mahungu ya ndhawu, tivhidiyo na vuxokoxoko. Website: www.gubanmedia.com 2. Bulsho: Yi nyika vukorhokeri byo hambana ku katsa na njhini yo lavisisa, ku pfuxetiwa ka mahungu, switiviso, na nxaxamelo wa mintirho. Website: www.bulsho.com 3. Goobjoog: I webusayiti ya multimedia leyi nyikaka swihloko swa mahungu hi ririmi ra Xisomali xikan’we na njhini yo lavisisa leyi hlanganisiweke. Website: www.goobjoog.com 4. Waagacusub Media: Ejensi ya mahungu leyi dumeke ya le Somalia na yona yi hlomisiwile hi xitirhisiwa xa yona xo lavisisa. Website: www.waagacusub.net 5. Hiiraan Online: Yin’wana ya tiwebsite ta khale swinene na leti dumeke swinene ta le Somalia leyi nyikaka swiyenge swo hambana swo lavisisa swihloko swa mahungu leswi sekeriweke eka swiyenge swo hambana. Website: www.hiiraan.com/mahungu/ Leswi i swikombiso swi nga ri swingani ntsena swa tinjhini to lavisisa leti tirhisiwaka ngopfu eSomalia leti nyikaka swilo swa laha kaya hi ririmi ra Xisomalia kumbe ku khathalela ku tsakela na swilaveko swa vatirhisi va inthanete va le Somalia. Hambiswiritano, swi fanerile ku xiya leswaku vanhu vo tala eSomalia va tlhela va tirhisa tinjhini to lavisisa leti tivekaka emisaveni hinkwayo to fana na Google (www.google.so) kumbe Bing (www.bing.com), leti nga nghenisiwa ku suka eka ndhawu yin’wana na yin’wana emisaveni hinkwayo ku kuma vuxokoxoko lebyi tlulaka bya laha kaya swipimelo swa nhundzu.

Matluka lamakulu yo tshwuka

Le Somalia, man’wana ya matluka lamakulu yo tshwuka hi lawa: 1. Yellow Pages Somalia - Leyi i xikombo xa ximfumo xa matluka yo tshwuka eSomalia. Yi nyika nxaxamelo lowu heleleke wa mabindzu na vukorhokeri lebyi kumekaka eka swifundzha swo hambana swa tiko. URL: www.matluka yo tshwuka.so 2. Somali Yellow Pages - Nxaxamelo lowu wa inthanete wu kongomisa eka ku xaxameta mabindzu yo hambana, tinhlengeletano, na vukorhokeri lebyi tirhaka eSomalia. Yi nyika swihlawulekisi swo lavisisa hi xiyenge kumbe rito ra nkoka leswaku u kota ku famba hi ku olova. URL: www.mapheji yo tshwuka ya somali.com 3. WaanoYellowPages - Webusayiti leyi yi nyika pulatifomo eka mabindzu ya le Somalia ku tlakusa switirhisiwa na vukorhokeri bya vona laha tikweni na le matikweni ya misava. Yi katsa vuxokoxoko bya vuhlanganisi, tiadirese, na tinhlamuselo ta mabindzu yo hambana eka tisekithara to hambana. URL: www.waanoyellowpages.com 4. GO4WorldBusiness - Hambi leswi yi nga kongomangiki eka Somalia, xikombo lexi xa mabindzu ya matiko ya misava xi hlanganisa vaxavi na vaxavisi emisaveni hinkwayo, ku katsa na tikhamphani ta le Somalia leti lavaka swivandlanene swa mabindzu emisaveni hinkwayo. URL: www.go4worldbusiness.com/find?searchText=somalia&Ku kumaVaxaviVaphakeri=vaphakeri 5. Mogdisho Yellow Pages - Ku kongomisa eka doroba-nkulu ra Mogadishu, xikombo lexi xa inthanete xi xaxameta mabindzu ya ndhawu yo fana na tirhesiturente, tihotela, mavhengele, swibedlhele, na vukorhokeri bya xiphurofexinali byo fana na magqweta kumbe vampfampfarhuti va swifaniso. URL: www.mogdishomapheji yo tshwuka.com I swa nkoka ku xiya leswaku mfikelelo eka switirhisiwa swa inthanete swi nga ha va swi nga nyawuli eka tindhawu to karhi ta Somalia hikwalaho ka mintlhontlho ya switirhisiwa kumbe swin’wana leswi khumbaka vuhlanganisi. Hikwalaho, ku tirhisa tidayirekitara ta ndhawu kumbe ku tihlanganisa ni minhlangano ya mabindzu ya kwalaho na swona swi nga pfuna loko u lavisisa rungula ro karhi eka swifundzha swo karhi endzeni ka tiko.

Tipulatifomo letikulu ta mabindzu

Ku na tipulatifomo to hlayanyana letikulu ta e-commerce eSomalia, leti nyikaka nxaxamelo wa swikumiwa na vukorhokeri eka vaxavi. Hi leti tin’wana ta letikulu swin’we ni tiwebsite ta tona: 1. Xihlamusela-marito xa Hilbil: . Website: www.hilbil.com Hilbil i yin’wana ya tipulatifomo ta e-commerce leti rhangelaka eSomalia, leyi nyikaka switirhisiwa swo hambana hambana swo fana na swa elektroniki, fexeni, ku saseka, switirhisiwa swa le kaya, na swin’wana. Yi nyika vukorhokeri bya ku yisa eka madoroba yo tala eSomalia. 2. Goobal: 1. . Website: www.goobal.com Goobal i ndhawu yo xavisa leyi dumeke ya inthanete leyi hlanganisaka vaxavisi na lava nga ta xava eka swiyenge swo hambana ku katsa na switirhisiwa swa elektroniki, swiambalo, switirhisiwa, na swilo swa le kaya. Pulatifomo ya vona yi tlhela yi seketela mabindzu ya laha kaya ku tlakusa ku kula ka ikhonomi. 3. Makete wa Soomar: Webusayiti: www.soomarmarket.so Soomar Market yi tirha tanihi ndhawu yo xavisa ya inthanete ya swiyenge swo hambana swa swikumiwa ku fana na tiselfoni, fanichara, nhundzu ya elektroniki, na swakudya. Swi pfumelela mabindzu ya laha kaya na vanhu ku xavisa switirhisiwa swa vona eka pulatifomo loko va ri karhi va tiyisisa ku cincana loku sirhelelekeke. 4. Guri Yagleel: 1999. Website: www.guriyagleel.co Guri Yagleel yi tiveka ngopfu hi ku xavisa tindhawu ta tindlu na misava eSomalia hinkwaro hi ku tirhisa portal ya yona ya inthanete. Pulatifomo leyi yi na makaya ya vutshamo na tindhawu ta mabindzu leti kumekaka ku xavisiwa kumbe ku hirhiwa emadorobeni yo hambana ya tiko. 5. Vhengele ra le ka Inthanete ra Barii: Webusayiti: www.bariionline.com Barii Online Shop yi nyika nxaxamelo wo anama wa swilo swa vatirhisi leswi hambanisiweke ehansi ka fexeni & swiambalo (ku katsa na swiambalo swa ndhavuko swa le Somalia), switirhisiwa swa elektroniki & switirhisiwa, swilo swo hlayisa munhu hi xiyexe xikan’we na swakudya & swilo swa swakudya leswi kongomisiweke eka vatirhisi endzeni ka Somalia. Tipulatifomo leti ta e-commerce ti nyika ntokoto wo olova wo xava eka vaxavi eSomalia hi ku nyika tindlela to olova to lavisisa na tinyangwa to hakela leti sirhelelekeke loko ti ri karhi ti seketela ku kula ka mabindzu ya laha kaya hi nkarhi wun’we.

Tipulatifomo letikulu ta swihangalasamahungu swa le ka social media

Somalia, tiko leri kumekaka eRhonweni ra Afrika, ri vone ku kula lokukulu eka ndhawu ya rona ya xidijitali eka malembe lawa ya hundzeke. Hambileswi tipulatifomo ta swihaxa-mahungu swa le ka Internet ti nga ha vaka ti nga talanga ku fana ni le matikweni man’wana, ka ha ri ni tipulatifomo ti nga ri tingani leti xiyekaka leti dumeke hi vanhu va le Somalia. Hi leti tipulatifomo tin’wana ta swihangalasamahungu swa le ka social media leti tirhisiwaka eSomalia: 1. Facebook: Ku fana na misava yo tala, Facebook yi tirhisiwa ngopfu eSomalia eka swikongomelo swa vuhlanganisi bya le ka social network na ku vulavurisana. Yi pfumelela vatirhisi ku tihlanganisa na vanghana na ndyangu, ku avelana swintshuxo, ku joyina mintlawa/matluka lama tsakelaka, na ku nghenelela eka swilo swo hambana. Website: www.facebook.com 2. Twitter: Pulatifomo yin’wana leyi dumeke eSomalia i Twitter. Yi endla leswaku vatirhisi va kota ku avelana na ku kuma mahungu, ku landzelela mikhuva/tinhlokomhaka hi ku tirhisa tihashtag, na ku tirhisana na van’wana emisaveni hinkwayo kumbe endzeni ka miganga yo karhi. Webusayiti: www.twitter.com 3. Snapchat: App leyi ya marungula ya multimedia yi kume ndhuma eka vantshwa va le Somalia hi ku avelana swifaniso/tivhidiyo leti nga na vutomi byo koma (ti nyamalala endzhaku ko hlalela). Yi nyika swisefo swa swivono naswona yi pfumelela ku tirhisana hi ku tirhisa marungula ya le xihundleni na yona. Website: www.snapchat.com 4. Instagram: Yi tiveka hi ku avelana swifaniso/tivhidiyo leti fambelanaka na ku tsakela ka munhu hi xiyexe kumbe ntokoto hi ku tirhisa switirhisiwa swa tiselfoni, Instagram yi tlhele yi kuma ndhawu ya yona exikarhi ka vatirhisi va inthanete va le Somalia lava lavaka ku tiphofula hi mahlo kumbe ku tlakusa mabindzu/tibrand ta vona. Website: www.instagram.com 5. YouTube: Tanihi pulatifomo yo avelana tivhidiyo leyi tiviwaka emisaveni hinkwayo hi timiliyoni ta vanhu ku katsa na va-Somalia, YouTube yi nyika mfikelelo eka swilo swo hambana-hambana swo fana na tivhidiyo ta vuyimbeleri, tivlog/tivhidiyo ta vuxokoxoko leti humesiweke hi vanhu/mintlawa emisaveni hinkwayo. Website: www.youtube.com 6. LinkedIn (ya vuhlanganisi bya xiphurofexinali), WhatsApp (ya ku rhumela marungula/ku bela riqingho hi xihatla), Telegram (app ya marungula), TikTok (ku avelana vhidiyo ya xivumbeko xo koma) na swona swi tirhisiwa hi swiyenge swo karhi endzeni ka vaaki va xidijitali va Somalia. I swa nkoka ku xiya leswaku mfikelelo na matirhiselo ya tipulatifomo leti ta swa mahungu ya swa matirhiselo ya vanhu swi nga ha hambana hi ku ya hi swilo swo fana na ku kumeka ka inthanete/ku fikeleleka kumbe maendlelo ya ndhavuko lama hangalakeke endzeni ka swifundzha swo hambana swa Somalia. Ku engetela kwalaho, vanhu van’wana va le Somalia va nga ha tlhela va tirhisa tipulatifomo ta ndhawu kumbe tiforamu leti kongomeke eka leswi va swi tsakelaka kumbe miganga ya ndhawu. Tsundzuka ku va ni vuxiyaxiya naswona u tiva swiyimiso swa vuhlayiseki ni swiletelo leswi nyikeriwaka hi tipulatifomo leti loko u ri karhi u ti tirhisa etikweni rihi na rihi.

Minhlangano leyikulu ya tiindasitiri

Somalia, leri kumekaka eribuweni ra le vuxeni bya Afrika, ri ni minhlangano yi nga ri yingani leyi dumeke ya tiindasitiri. Minhlangano leyi yi tlanga xiave xa nkoka eku seketeleni na ku yimela tisekithara ta yona hi ku hambana ka tona. Hi leti tin’wana ta minhlangano leyikulu ya indasitiri eSomalia swin’we ni tiadirese ta tona ta webusayiti: 1. Huvo ya Mabindzu na Vumaki bya le Somalia (SCCI) - SCCI i yin’wana ya tinhlengeletano ta mabindzu leti rhangelaka eSomalia, leti yimelaka tiindasitiri to hambana na ku fambisa migingiriko ya mabindzu endzeni ka tiko. Website: https://somalichamber.org/ Xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga xitsonga 2. Nhlangano wa Rixaka wa Van’wamabindzu va Vavasati va le Somalia (SNAWE) - SNAWE i nhlangano lowu kongomisaka eka ku nyika matimba eka van’wamabindzu va xisati hi ku nyika nseketelo, ndzetelo, swivandlanene swa vuhlanganisi, na vuyimeri eka mabindzu ya vona. Website: A yi kumeki sweswi. 3. Nhlangano wa Eneji leyi Pfuxetiwaka ya Somalia (SREA) - SREA yi tlakusa swihlovo swa eneji leyi pfuxetiwaka eSomalia ku hunguta ku titshega hi mafurha ya fossil na ku ndlandlamuxa ku kondletela endzeni ka sekithara ya eneji. Website: A yi kumeki sweswi. 4. Nhlangano wa Vabangi va Nhluvukiso wa Somalia (SoDBA) - SoDBA yi hlanganisa tiphurofexinali leti tirhaka eka swivandla swa tibangi na swa timali ku cincana hi vutivi, ku kurisa ntirhisano, na ku hluvukisa maendlelo lamanene eka sekithara ya tibangi leyi tiyeke eSomalia. Website: A yi kumeki sweswi. 5. Nhlangano wa Vatumbuluxi va Thekinoloji ya Mahungu ya le Somalia (SITDA) - SITDA i nhlangano lowu yimelaka vatumbuluxi va IT na tiphurofexinali eka sekithara hinkwayo ya thekinoloji leyi kulaka ya Somalia hi ku tlakusa vutumbuluxi, vutumbuluxi, vubindzurisi exikarhi ka swirho. Webusayiti: http://sitda.so/ 6. Nhlangano wa Vaphasi va Tinhlampfi va le Somalia (SFA) - SFA yi kongomisa ku sirhelela timfanelo ta vaphasi va tihlampfi va ndhavuko eSomalia loko yi ri karhi yi tlakusa maendlelo ya vuphasi bya tihlampfi lama nga heriki eka vulawuri bya vutihlamuleri bya switirhisiwa swa le lwandle. Website: A yi kumeki sweswi. Hi kombela mi xiya leswaku minhlangano yin’wana yi nga ha va yi nga ri na tiwebsite leti tirhaka kumbe vukona bya inthanete hikwalaho ka swivangelo swo hambana swo fana na ku pfumaleka ka switirhisiwa kumbe mahungu lama pfuxetiweke lama nga kumekiki eka inthanete

Tiwebsite ta mabindzu na mabindzu

Hi leti tiwebsite tin’wana ta ikhonomi na mabindzu leti fambelanaka na Somalia, kun’we na tiadirese ta tona ta webu: 1. Huvo ya Mabindzu na Vumaki ya le Somalia (SCCI) - http://www.somalichamber.so/ . Huvo ya Mabindzu ni Vumaki ya le Somalia i nhlangano lowu khutazaka ku kula ka bindzu, vuvekisi ni mabindzu eSomalia. Webusayiti yi nyika vuxokoxoko bya tiindasitiri to hambana, swivandlanene swa vuvekisi, mahungu ya mabindzu, na swiendlakalo. 2. Ejensi ya Rixaka ya Ntlakuso wa Vuvekisi (NIPA) - https://investsomalia.com/ NIPA yi na vutihlamuleri byo koka rinoko ra vuvekisi byo kongoma bya matiko mambe eSomalia. Webusayiti ya vona yi nyika vuxokoxoko bya swivandlanene swa vuvekisi eka tisekithara to hambana, milawu na swiletelo leswi fambelanaka na vuvekisi, xikan’we na switirhisiwa eka vavekisi lava nga ta va kona lava lavaka ku endla bindzu etikweni. 3. Vukorhokeri bya Mabindzu na Vumaki - http://www.moci.gov.so Vukorhokeri bya Mabindzu & Vumaki byi kongomisa eka ku tlakusa mabindzu endzeni ka Somalia hi ku vumba tipholisi na ku tiyisisa ndhawu leyinene eka mabindzu. Webusayiti yi nyika vutivi eka vukorhokeri bya vukorhokeri, migingiriko leyi tekiweke ku fambisa migingiriko ya mabindzu laha kaya na le matikweni ya misava. 4. Huvo yo Tlakusa ku Rhumela eMatikweni mambe ya Somalia (SEPBO) - http://sepboard.gov.so/ . SEPBO yi tirha ku ndlandlamuxa migingiriko ya ku rhumela ematikweni mambe ku suka eSomalia hi ku kuma timakete leti nga vaka kona ta swikumiwa swa laha kaya ematikweni mambe. Webusayiti ya vona yi humesa vuxokoxoko mayelana na tisekithara to hambana laha Somalia yi nga ndlandlamuxaka ku xaviseriwa matiko mambe xikan’we na tindlela leti amukeriweke ku tlakusa ku xaviseriwa matiko mambe. 5. Nhlangano wa Vulavisisi na Nxopaxopo wa Nhluvukiso wa Somalia (SIDRA) - http://sidra.so/ . SIDRA i nhlangano wa ndzavisiso lowu xopaxopa mikhuva ya nhluvukiso wa ikhonomi eSomalia loko wu ri karhi wu hoxa xandla eka switsundzuxo swa pholisi leswi kongomisiweke eka ku antswisa swiyimo swa ikhonomi ya vaaki. Webusayiti yi katsa swiviko mayelana na swikombiso swa nkoka swa ikhonomi swo fana na mpimo wa ku kula ka GDP, mpimo wa inflexini, tinhlayo ta mitirho na swin’wana, leswi nga pfunaka eka mabindzu lama vekisaka kumbe ku tirha etikweni. Tiwebsite leti ti nyika switirhisiwa swa nkoka eka vanhu kumbe tikhamphani leti tsakelaka ku nghenelela na swiyenge swa ikhonomi swa Somalia ku fana na ntshembo wa vuvekisi, swiviko swa nxopaxopo wa makete kumbe swivumbeko swa milawu leswi seketelaka migingiriko ya mabindzu endzeni ka tiko.

Tiwebsite ta swivutiso swa data swa mabindzu

Kuna tiwebsite to hlaya ta swivutiso swa data ya mabindzu leti kumekaka ta Somalia. Hi leswi swi nga ri swingani swa swona: 1. Khokholo ya Mabindzu ya Rixaka ya Somalia (http://www.somtracom.gov.so/): Webusayiti leyi ya ximfumo yi nyika datha ya mabindzu leyi heleleke ya Somalia, ku katsa na tinhlayo ta ku xavisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe, ku rhumeriwa ka swilo ematikweni mambe, na ku ringanisela ka mabindzu. 2. GlobalTrade.net (https://www.globaltrade.net/Somalia/trade): Pulatifomo leyi yi nyika vuxokoxoko lebyi fambelanaka na mabindzu bya Somalia, ku katsa na nxopaxopo wa makete, tidayirekitara ta mabindzu, na datha ya ku nghenisa/ku rhumela ehandle. 3. Observatory of Economic Complexity (https://oec.world/en/profile/country/som): Webusayiti leyi yi nyika vuxokoxoko bya swifaniso na nxopaxopo wa mikhuva ya ku rhumela ematikweni mambe na ku xavisa ka Somalia. Yi tlhela yi katsa vuxokoxoko bya vatirhisani va le henhla va mabindzu na swikumiwa leswi rhumeriwaka ematikweni mambe/leswi nghenisiwaka etikweni. 4. Switshuxo swa Mabindzu ya Misava leswi Hlanganisiweke (WITS) (https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/SOM/Year/2018/Summary): Pulatifomo ya WITS ya Bangi ya Misava yi nyika mfikelelo eka datha ya mabindzu ya swixavisiwa ya matiko ya misava ya Somalia. Vatirhisi va nga fikelela swiviko leswi nga na vuxokoxoko bya ku nghenisiwa ka swilo leswi humaka ematikweni mambe, leswi rhumeriwaka ematikweni mambe, tihakelo, na swin’wana. 5. Switirhisiwa swa Nxopaxopo wa Makete wa Senthara ya Mabindzu ya Matiko ya Misava (ITC) (https://marketanalysis.intracen.org/#exp=&partner=0&prod=&view=chart&yearRange=RMAX-US&sMode=TIKO&rLevel=TIKO&rScale=9&pageLoadId=1662915352441#ti-dimensions): ITC yi nyika switirhisiwa swa nxopaxopo wa makete leswi pfumelelaka vatirhisi ku lavisisa swivandlanene swa makete eSomalia hi ku xopaxopa ku cinca-cinca ka ku nghenisa/ku rhumela ehandle xikan’we na mahungu yo karhi ya swikumiwa. Hi kombela u xiya leswaku ku kumeka ni ku pakanisa ka tiwebsite leti swi nga ha hambana hi ku famba ka nkarhi; swa antswa ku lavisisa swihlovo swo tala ku kuma vuxokoxoko bya mabindzu lebyi heleleke na bya nkarhi wa sweswi eSomalia.

Tipulatifomo ta B2b

Somalia i tiko leri kumekaka eRhonweni ra Afrika leri voneke nhluvuko lowukulu eka xiyimo xa rona xa mabindzu eka malembe lawa ya hundzeke. Loko ku fikelela inthanete leyi tiyeke na tipulatifomo leti tshembekaka swi nga ha va swa ha ri switsongo, ku na tipulatifomo ti nga ri tingani ta B2B leti tirhaka eSomalia. 1. Somali TradeNet: Pulatifomo leyi yi nyika mabindzu nkarhi wo hlanganisa na ku nghenelela eka mabindzu endzeni ka Somalia. Yi kongomisa ku tlakusa ku kula ka ikhonomi hi ku fambisa vuhlanganisi bya B2B exikarhi ka tiindasitiri to hambana ku fana na vurimi, vumaki, na vukorhokeri. Webusayiti ya Somali TradeNet i http://www.somalitradenet.com/. 2. Huvo ya Mabindzu na Vumaki ya le Somalia (SCCI): SCCI yi tirha tanihi pulatifomo ya vuhlanganisi bya inthanete eka mabindzu lama tirhaka endzeni ka Somalia. Swi pfumelela mabindzu ku tihlanganisa na vatirhisani lava nga ta va kona, ku fikelela mahungu ya mabindzu, na ku lavisisa swivandlanene swa vuvekisi endzeni ka tiko. U nga kuma vuxokoxoko byo tala mayelana na SCCI eka webusayiti ya vona: http://www.somalichamber.so/. 3. Huvo ya Mabindzu na Vumaki ya Somaliland (SLCCI): Hambileswi Somaliland yi nga xifundzha lexi tivulaka lexi tiyimeleke endzeni ka Somalia, yi na Huvo ya yona ya Mabindzu leyi tinyiketeleke ku tlakusa migingiriko ya mabindzu endzeni ka mindzilakano ya yona. SLCCI yi nyika vukorhokeri byo fana na tipulatifomo tin’wana ta B2B kambe hi ku kongoma yi kongomisa eka mabindzu lama tirhaka endzeni ka Somaliland. Webusayiti ya ximfumo ya SLCCI i https://somalilandchamber.org/. 4. Huvo ya Mabindzu ya Afrika Vuxa (EABC): Hambi leswi yi nga kongomangiki eka Somalia ntsena, EABC yi yimela ku tsakela ka mabindzu ya miganga eAfrika Vuxa hinkwaro, ku katsa na Somalia. Yi tirha tanihi pulatifomo ya swivandlanene swa vuhlanganisi exikarhi ka tikhamphani eka tisekithara to hambana eka xifundzankulu hinkwaxo, ku nyika vutivi bya nkoka eka mikhuva ya makete na vukorhokeri bya nseketelo wa mabindzu bya nkoka eka tindlela to nghena eka makete ematikweni yo fana na Somalia. Hi kombela u xiya leswaku vukambisisi lebyi faneleke byi fanele ku endliwa u nga si nghenela pulatifomo yihi kumbe yihi ya B2B ya inthanete kumbe ku endla migingiriko leyi fambelanaka na mabindzu eka tiko rihi kumbe rihi kumbe xifundzankulu. Loko thekinoloji yi ya emahlweni yi ya emahlweni emisaveni hinkwayo na switirhisiwa swi ya emahlweni swi antswisiwa eSomalia, ku languteriwile leswaku tipulatifomo to engetela ta B2B ti ta humelela ku fikelela swilaveko swa mabindzu leswi kulaka swa tiko.