More

TogTok

Asi Veviwo
right
Dukɔa ƒe Nyatakakawo
Jamaica, si le Caribbean-ƒua dzi la nye ƒukpodukɔ si wonya ɖe eƒe dzɔdzɔmenuwo ƒe atsyɔ̃ɖoɖo wɔnukuwo kple dekɔnu siwo me dzo le ta. Esi Jamaica ƒe amewo ade miliɔn 2.9 ta la, ŋutinya deŋgɔ kple domenyinu vovovowo le esi. Jamaica ƒe fiadu enye Kingston, si hã nye du gãtɔ kekeake le dukɔa me. Du gã bubuwoe nye Montego Bay kple Ocho Rios. Gbe si wodona le Jamaica enye Eŋlisigbe, gake Jamaica Patois hã doa ame geɖe. Tsaɖiɖi, agbledede, tomenukuƒewo, kple adzɔnuwo wɔwɔ koŋ dzie Jamaica ƒe ganyawo nɔ te ɖo. Tsaɖiɖi wɔa akpa vevi aɖe elabena amedzrowo hea eƒe ƒuta dzadzɛwo, ave damawo, tsitsetsewo abe Dunn’s River Falls kple ŋutinya me teƒewo abe Port Royal ene. Hadzidzi wɔ akpa vevi aɖe le Jamaicatɔwo ƒe dekɔnuwo tɔtrɔ me le xexeame katã. Reggae hadzidzi dzɔ tso Jamaica eye wòhe ŋkɔxɔxɔ vɛ le dukɔwo dome to nutala xɔŋkɔwo abe Bob Marley ene dzi. Reggae Sumfest si wowɔna ƒe sia ƒe la hea reggae-haƒoƒo lɔ̃la akpe geɖe tso xexeame ƒe akpa vovovowo. Kamedefefewo abe kriket ene xɔ ŋkɔ ŋutɔ le Jamaicatɔwo dome. Dukɔa na kamedefefewɔla deŋgɔwo abe Usain Bolt kple Merlene Ottey ene siwo xɔ aƒe ɖe duɖimekeke ƒe hoʋiʋliwo me le xexeame katã. Jamaicatɔwo ƒe nuɖuɖuwo ɖea ŋusẽkpɔɖeamedzi siwo tso dekɔnu vovovowo me siwo dometɔ aɖewoe nye Afrikatɔwo, Spaintɔwo, Indiatɔwo, Britaintɔwo kple Chinatɔwo ƒe nuɖuɖuwo fiana. Nuɖuɖu xɔŋkɔwo dometɔ aɖewoe nye koklolã alo haƒoƒo (lã si wotsɔ lãmi ɖae si woɖa ɖe pimento-ti dzi), ackee (dukɔa ƒe atikutsetse), dzetsi (codfish) kple akɔɖu dama alo dumplings si woɖa. Togbɔ be Jamaica doa go kuxiwo abe ahedada kple nuvlowɔwɔ ƒe agbɔsɔsɔ ene vevietɔ le dugã aɖewo me hã la; egakpɔtɔ nye dukɔ si me kesinɔnuwo bɔ ɖo le dekɔnuwo gome eye ame siwo ƒe dzi me dzo le si wonya ɖe woƒe xɔlɔ̃wɔwɔ ta ("Lɔlɔ̃ Ðeka" xexemenunya). To ɖoɖo siwo doa hehenana kple hadomeŋgɔyiyi ƒe ɖoɖowo ɖe ŋgɔ le nutoawo me le dukɔa me godoo me la, Jamaicatɔwo dzea agbagba be yewoawɔ ŋgɔyiyi. Le blibo me la,Jamaica naa amedzrowo dzɔdzɔme ƒe atsyɔ̃ɖoɖo ƒe tsakatsaka tɔxɛ aɖe,savoring nuɖuɖu,hadzidzi,dekɔnuwo,kple ŋutinya me kesinɔnuwo si wɔe be wònye teƒe si hea ame na amesiame si le Caribbean nuteƒekpɔkpɔ si womaŋlɔ be akpɔ o dim.
Dukɔa ƒe Ga
Jamaica nye dukɔ si le Caribbean nutoa me, si wonya ɖe eƒe dekɔnu siwo me dzo le, ƒuta wɔnukuwo, kple reggae hadzidzi ta. Jamaica ƒe ga si dziɖuɖua zãnae nye Jamaica dɔlar (JMD). Ganyawo ƒe ɖoɖo si le Jamaica la wɔa dɔ le Jamaica ƒe Gadzraɖoƒegã, si kpɔa dukɔa ƒe ga dzi hekpɔa edzi la ƒe ŋusẽ te. Wogama Jamaica dɔlar ɖe cent 100 me. Gagbalẽ siwo wozãna zi geɖe dometɔ aɖewoe nye gagbalẽ siwo ƒe home nye dɔlar 50, 100, 500, 1000 kple gaku siwo ƒe asixɔxɔ le vovovo abe dɔlar 1 kple gaku suewo ene. Woate ŋu awɔ gaɖɔliɖɔli le gadzraɖoƒe siwo ŋu woɖe mɔ ɖo alo duta gaɖɔliƒe siwo bɔ ɖe dugãwo kple tsaɖilawo ƒe nutoawo me. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, amedzrodzeƒe geɖe hã naa gaɖɔliɖoɖowo be wòanɔ bɔbɔe na woƒe amedzrowo. Togbɔ be woxɔa gaxɔgbalẽvi alo gaxɔgbalẽvi zazã le tsaɖilawo ƒe nutoawo kple dɔwɔƒe gãwo abe amedzrodzeƒewo alo nuɖuɖudzraƒewo ene me le afisiafi hã la, wokafui be nàtsɔ ga ɖe asi ne èle mɔ dzi yina kɔƒenutowo me geɖe wu alo nutoa me asi siwo me woate ŋu axɔ gaxɔgbalẽviwo le bɔbɔe le. Ele be mɔzɔla siwo va Jamaica naɖɔ ŋu ɖo ne wole ga zãm be woaƒo asa na aʋatso gagbalẽwo. Nya dedienɔnɔ ƒe nɔnɔme siwo le Jamaicatɔwo ƒe gagbalẽwo me nyuie be nàde vovototo ga ŋutɔŋutɔ kple aʋatsonuwo dome. Gakpe ɖe eŋu la, anyo be nàna gadzraɖoƒe si le mia gbɔ nanya nu tso wò mɔzɔzɔ ƒe ɖoɖowo ŋu be nàkpɔ egbɔ be asitsatsa le edzi yim nyuie esime nèle gaxɔgbalẽviwo zãm le duta eye mɔɖegbalẽwo léle ɖe asi alo ametafatafa takpɔkpɔ ƒe ɖoɖo siwo ate ŋu axe mɔ na gakpɔkpɔ le wò afima nɔnɔ me ahe kuxi aɖeke vɛ o. Abe alesi wòle le teƒe ɖesiaɖe si woayi le xexeame godoo ene., ne ènya ga si woɖɔli fifia hafi aɖɔli ga la, ate ŋu akpe ɖe ŋuwò nàwɔ nyametsotso siwo ŋu wonya nu tsoe esime nèle gazazã ŋuti ɖoɖo wɔm ɖe wò mɔzɔzɔa ŋu. Le nyataƒoƒo me la,ga si dziɖuɖua zãna le Jamaica enye Jamaica dɔlar (JMD), si dzi Jamaica ƒe Gadzraɖoƒegã kpɔna. Ga ɖɔliɖɔli le dɔwɔƒe siwo ŋu woɖe mɔ ɖo, ga tsɔtsɔ kpe ɖe Kpekpeɖeŋugbalẽviwo ŋu,kple alesi woanya nu yeyewo tso ga home siwo woxɔ nyitsɔ laa ŋu nye nu veviwo ne wole nya siwo ku ɖe ga ŋu bum le ƒukpodukɔ dzeani - Jamaica sasrãkpɔ me.
Asitɔtrɔ ƒe Asixɔxɔ
Jamaica ƒe ga si wozãna le se nu enye Jamaica Dollar (JMD). Nusiwo gbɔna nye Jamaica Canada dɔlar ƒe asitɔtrɔ ƒe agbɔsɔsɔme si sɔ kple xexeame ƒe ga gãwo (hena numekuku ɖeɖeko) : United States dɔlar ɖeka sɔ kple Jamaica dɔlar 150-160 lɔƒo. Euro ɖeka anɔ abe Jamaica dɔlar 175-190 ene. Pounde ɖeka ƒe home anɔ abe Jamaica dɔlar 200 va ɖo 220 ene. Australia dɔlar 1 sɔ kple Jamaica dɔlar 110-120 lɔƒo. Taflatse de dzesii be xexlẽme siawo ate ŋu atrɔ, woate ŋu akpɔ gaɖɔliɖɔli ƒe asi tɔxɛa ɣesiaɣi le gadzikpɔƒewo alo duta gaɖɔliɖɔli ƒe nyatakakadzraɖoƒe hena nyatakaka yeyewo.
Ŋkekenyui Veviwo
Jamaica nye afisi woɖua azã kple azã vevi geɖewo le le ƒe bliboa me. Azã siwo ɖe dzesi wu dometɔ ɖekae nye Ðokuisinɔɣi, si yia edzi le August 6 lia dzi. Dukɔa ƒe azã sia nyea ŋkuɖoɖo Jamaica ƒe ɖokuisinɔnɔ tso Britaintɔwo ƒe dutanyigbadziɖuɖu me dzi le ƒe 1962. Dukɔa gagbɔ agbe to aʋawɔnuwo ƒe atsyã siwo me dzo le, ablɔdzi kplɔ̃ɖoƒewo, kple dekɔnuwo ƒe fefe siwo me woɖea Jamaicatɔwo ƒe hadzidzi, ɣeɖuɖu, kple nuɖuɖuwo fiana le me. Ŋkekenyui vevi bubu si woɖuna le Jamaica enye Ablɔɖezã le August 1 lia dzi. Enye ƒezã si woɖe kluvinyenye ɖa le Jamaica le ƒe 1834. Ŋkeke sia le vevie ŋutɔ elabena edea bubu ablɔɖe ŋu eye wòɖua Afrikatɔwo ƒe domenyinu ƒe azã to nuwɔna vovovowo abe kɔnsɛtwo, aɖaŋudɔwo ƒe ɖeɖefiawo, kple ŋutinya me nuƒowo ene me. Jamaica ƒe Dukplɔlagã tsãtɔ Alexander Bustamante ƒe dzigbezã nye azã ɖedzesi bubu si woyɔna be Dɔwɔlawo ƒe Ŋkeke si wowɔ le May 23 lia dzi. Dukɔa ƒe ŋkekenyui sia tea gbe ɖe nutoa me subɔsubɔdɔ siwo ƒe taɖodzinue nye be woana nuto alo dutoƒo teƒewo nanyo ɖe edzi le ƒukpoa dzi godoo dzi. Enye kpɔɖeŋu na ɖekawɔwɔ le Jamaicatɔ siwo le dɔ wɔm ɖekae hena etsɔme nyuitɔ dome. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, Easter Memleɖagbe le vevie ŋutɔ abe dukɔa ƒe azã si na Jamaicatɔwo te ŋu ɖua woƒe Kristotɔwo ƒe xɔse kple sɔlemehawo kple ŋkuɖodziwɔnawo abe tsaɖiɖi alo ƒuta tsaɖiɖi ene. Mlɔeba la, woɖua Kristmas le Jamaica kple dzonɔameme abe azã bubu aɖeke le ƒukpoa dzi ene o. Amewo dea zãtitina misawo le Kristmas Ŋkeke Gbãtɔ dzi eye ƒometɔwo ƒe kpekpewo kplɔnɛ ɖo afisi woɖua dekɔnu nuɖuɖuwo abe jerk chicken alo sorrel drink ene kpe ɖe Caribbean hadzidzi kple ɣeɖuɖu ŋu. Le nusianu me la, azã siawo dea bubu ŋutinya me ɣeyiɣi siwo dzɔ le Jamaica ƒe ɣeyiɣi siwo va yi me kpakple eƒe dekɔnu si me dzo le egbea siaa ŋu. Eɖanye ɖokuisinɔnɔ tso dutanyigbadziɖuɖu me ƒe azãɖuɖu alo ablɔɖe kple ɖekawɔwɔ le nutoawo dome xɔxɔ to lɔlɔ̃nu faa agbagbadzedzewo me o – ŋkekenyuiwo wɔa akpa vevi aɖe le Jamaica ƒe dukɔmevinyenye ƒe nɔnɔme wɔwɔ me le ƒe bliboa me.
Duta Asitsatsa ƒe Nɔnɔme
Jamaica nye ƒukpodukɔ si le Caribbean Ƒua dzi. Ganyawo ƒe tsakatsaka le esi si nɔ te ɖe asitsatsa dzi koŋ. Agblemenukuwo abe sukli, akɔɖu, kɔfi, kple rum ene koŋue Jamaica ɖoa duta. Wodia adzɔnu siawo vevie le dukɔwo dome eye wowɔa akpa gã aɖe le ga si dukɔa kpɔna le nusiwo wodɔna ɖa me. Gawu la, Jamaica hã tsɔa tomenu siwo nye bauxite kple alumina, siwo wozãna le aluminum wɔwɔ me la yia duta. Le nusiwo wotsɔ tso duta vɛ gome la, Jamaica ɖoa ŋu ɖe ami kple ami siwo wotsɔ tso duta vɛ ŋu vevie elabena ami gbogbo aɖeke mele esi le dukɔa me o. Nu vevi bubu siwo wotsɔ tso duta vɛ dometɔ aɖewoe nye nuɖuɖu kple nunono, atikewo, mɔ̃wo, kple ʋuɖonuwo. Jamaica wɔa eƒe asitsatsa akpa gãtɔ kple dukɔwo abe United States, Canada, China, Venezuela, kple United Kingdom ene. United States le vevie ŋutɔ na Jamaica ƒe asitsatsa elabena etsia tre ɖi na eƒe asi si wòdɔna kple nusiwo wotsɔ tso duta vɛ siaa ƒe akpa gã aɖe. Jamaica dziɖuɖua dze agbagba be yeado dukɔwo dome asitsatsa ɖe ŋgɔ to ɖoɖowo wɔwɔ be woatsɔ ahe duta gadede asi na dɔwɔƒe veviwo abe tsaɖiɖi ƒe ŋgɔyiyi kple adzɔnuwo wɔwɔ ene me. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, dukɔa wɔ nubabla eve kple dukɔ geɖe be woatsɔ ado eƒe asitsatsa ƒe kadodowo ɖe ŋgɔ. Ke hã, enyo be míagblɔ be Jamaica doa go kuxiwo le eƒe asitsatsa me le nusiwo nye alesi wòate ŋu adzɔe be adzɔnuwo abe sukli alo bauxite ene ƒe asi ƒe tɔtrɔ le dukɔwo dome asiwo me bɔbɔe ta. Gawu la, wowɔ ganyawo ƒe ɖɔɖɔɖowo le ɣeyiɣi aɖe megbe be woatsɔ akpɔ nya siwo ku ɖe dukɔa ƒe fenyinyi ƒe agba kple asitsatsa ƒe masɔmasɔ ŋu gbɔ. Le blibo me togbɔ be agbagbadzedze aɖewo li siwo Jamaica dziɖuɖumegãwo dze be yewoawɔ yewoƒe ganyawo ƒe vovototodedeameme to akpawo abe tsaɖiɖi dɔwɔƒewo ƒe dɔdɔ ɖe duta si woɖo taɖodzinu na xexeame katã ƒe mɔzɔla siwo le dekɔnu ƒe nuteƒekpɔkpɔ tɔxɛwo alo mɔkeke dzeani siwo paradiso xɔdzo sia naa la dim hã. Le blibo me togbɔ be agbagbadzedze aɖewo li siwo Jamaica dziɖuɖumegãwo dze be yewoawɔ yewoƒe ganyawo ƒe vovototodedeameme to akpawo abe tsaɖiɖi dɔwɔƒewo ƒe dɔdɔ ɖe duta si woɖo taɖodzinu na xexeame katã ƒe mɔzɔla siwo le dekɔnu ƒe nuteƒekpɔkpɔ tɔxɛwo alo mɔkeke dzeani siwo paradiso xɔdzo sia naa la dim hã.
Asitsatsa ƒe Ŋgɔyiyi ƒe Ŋutete
Jamaica, si le Caribbean, ate ŋu ana eƒe duta asitsatsa ƒe asi nanyo ɖe edzi. Nu geɖe le dukɔa si siwo na wòdzea ame ŋu abe asitsahabɔbɔ ene. Gbã la, teƒe nyui aɖe le Jamaica le Amerika-nutowo me. Enye agbo si le Dziehe kple Anyiehe Amerika dome, si naa asitsatsa ƒe mɔwo nɔa bɔbɔe eye wòtsɔa asi vovovowo doa ka kple wo nɔewo. Anyigba ƒe nɔnɔme ƒe viɖe sia na Jamaica te ŋu wɔa dɔ abe dukɔwo dome asitsatsa ƒe ɖoɖowɔƒe ene. Evelia, dzɔdzɔmenu vovovowo le Jamaica si woate ŋu azã atsɔ aɖo duta. Dukɔa xɔ ŋkɔ le eƒe agblemenukuwo abe sukli, kɔfi, kple atikutsetse siwo le teƒe xɔdzowo ene ta. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, tomenu abe bauxite kple limestone ene le esi. Woate ŋu awɔ nunɔamesi siawo ŋudɔ atsɔ ado dɔwɔƒe siwo wotsɔna ɖoa duta ɖe ŋgɔ eye woakeke duta asitsatsa ƒe asi ɖe enu. Gakpe ɖe eŋu la, Jamaica ƒe tsaɖiɖidɔwɔƒea nye mɔnukpɔkpɔ na ganyawo ƒe ŋgɔyiyi to duta asitsatsa me. Dukɔa hea tsaɖila miliɔn geɖe ƒe sia ƒe le eƒe ƒuta dzeaniwo kple dekɔnu siwo me dzo le ta. Amedzrowo ƒe vava sia nana wodia adzɔnuwo kple dɔwɔna siwo wowɔ le nutoa me, si wɔnɛ be dukɔwo dome asitsatsa ƒe mɔkpɔkpɔwo dzina ɖe edzi. Le ƒe ʋɛ siwo va yi me la, Jamaica dze agbagba be yeana yeƒe asitsanyawo nanyo ɖe edzi to ɖoɖo siwo ahe duta gadede asi vɛ me. Dziɖuɖua ɖo asitsatsa faa ƒe nuto siwo naa dzideƒonamenuwo abe adzɔxexe dzi ɖeɖe kpɔtɔ kple dɔwɔƒegãwo ƒe ɖoɖowɔwɔ ɖe ɖoɖo nu na dɔwɔƒe siwo le dɔ wɔm le wo me ene. Mɔnu sia si wowɔna do ŋgɔ la ƒe taɖodzinue nye be yeana nɔnɔme si ana woate ŋu akeke dukɔa ƒe gotagome asitsatsa ɖe enu. Gawu la, dekɔnu ƒe domenyinu gbogbo aɖe le Jamaicatɔwo si si kpena ɖe woƒe asitsatsa ƒe gbɔgbɔ ŋu. Wonya wo ɖe woƒe aɖaŋudɔwo ta le nutowo abe hadzidzi (reggae), aɖaŋudɔwo (nutatawo), atsyãwo (aɖaŋuwɔlawo ƒe awuwo), nuɖuɖu (nu ʋeʋĩwo), kple bubuawo me, siwo si ŋutete si womewɔ le dukɔwo dome asiwo me kpɔ o. Togbɔ be viɖe siawo li hã la, kuxi aɖewo li siwo ŋu wòle be woalé ŋku ɖo be woate ŋu akpɔ Jamaica ƒe duta asitsatsa ƒe asitsatsa ƒe ŋutete adze sii bliboe. Kuxi siawo dometɔ aɖewoe nye xɔtuɖaŋuwo ƒe ŋgɔyiyi si seɖoƒe li na (melidzeƒewo/dɔwɔƒewo) si xea mɔ na nuwo ɖoɖoɖa nyuie; dɔwɔwɔ ƒe agbɔsɔsɔ si bɔbɔ wu ne wotsɔe sɔ kple xexeame katã ƒe hoʋlilawo; ɖoɖowɔɖi siwo bia be woagawɔ ɖoɖo ɖe wo ŋu wòanɔ bɔbɔe wu; mɔxexe ɖe amewo ƒe gege ɖe eme nu si asitsahabɔbɔ aɖewo de si xea mɔ na asitsatsa ƒe asiɖoɖo wo dzi; le bubuwo dome. Le nyataƒoƒo me la, ŋutete le Jamaica si be wòado eƒe duta asitsatsa ƒe asi ɖe ŋgɔ to eƒe teƒe nyui si wòle, dzɔdzɔmenunɔamesi vovovowo, tsaɖiɖidɔwɔƒe siwo le ŋgɔ yim, asitsanyawo ƒe ɖoɖo nyuiwo, kple dekɔnuwo ƒe domenyinu zazã me. Ne wodze agbagba vevie be woakpɔ kuxi siwo li fifia gbɔ eye woawɔ viɖe siawo ŋudɔ nyuie la, Jamaica ate ŋu akeke eƒe nudɔdɔ ƒe ŋutetewo ɖe enu eye wòawɔ asi yeyewo ŋudɔ le xexeame katã.
Nusiwo wodzrana vevie le asi me
Ne míeƒo nu tso nusiwo woatia na Jamaica ƒe duta asitsatsa ƒe asi si le ŋgɔ yim ŋu la, nu vevi geɖe li siwo ŋu wòle be woabu. Nu siawo dometɔ aɖewoe nye nutoa me asitsalawo ƒe didiwo gɔmesese, dzesidede adzɔnu siwo ame geɖe lɔ̃a zazã ƒe hatsotsowo, dzesidede dekɔnuwo ƒe didiwo, kple ganyawo ƒe nɔnɔmewo dzidzedze. Gbã la, ele vevie be míase nutoa me asitsalawo ƒe didiwo gɔme le Jamaica. Ele be woawɔ numekuku tso nuƒlelawo ƒe nuwɔna kple nusiwo wolɔ̃ ŋu to nudzadzra ŋuti nyatakakawo me dzodzro kple numekukuwo wɔwɔ me. Esia ana míase Jamaicatɔwo ƒe nuƒlelawo ƒe nuhiahiã tɔxɛwo gɔme. De dzesi adzɔnuwo ƒe hatsotso siwo ame geɖe lɔ̃a zazã le Jamaica le woƒe didi kple dzidziɖedzi ƒe ŋutete nu. Adzɔnu siwo kpɔa gbesiagbenuhiahiãwo abe nuɖuɖuwo (nutoa me kple dukɔwo dome siaa), ame ŋutɔ ƒe belélenamenuwo, aƒemenuzazãwo, awuwo kple nuzazãwo gbɔ la wɔa dɔ nyuie le asi sia me. De dzesi nusiwo dekɔnuwo lɔ̃na ne èle nusiwo woatsɔ awɔ Jamaica ƒe duta asitsatsa ƒe asi tiam. Jamaicatɔwo ƒe dekɔnuwo dea asixɔxɔ dekɔnu asinudɔwɔwɔwo, hadzidzi, aɖaŋudɔwo & asinudɔwɔwɔwo kpakple dzɔdzɔmenu siwo nye gbetikewo alo ŋutigbalẽlétike siwo wowɔ kple nusiwo wokpɔ tso nutoa me ŋu. Nu siawo ƒomevi ate ŋu ana nutoa me tɔwo kple tsaɖilawo siaa natsɔ ɖe le eme vevie. Da ganyawo ƒe nɔnɔme siwo sɔ kple Jamaica ƒe dukɔwo dome asitsatsa ƒe mɔkpɔkpɔwo kpɔ. Le kpɔɖeŋu me: 1. Ŋusẽzazã nyuie ƒe kuxiwo gbɔkpɔnu: Ne míebu dukɔa ƒe susu le ŋgɔyiyi si li tegbee ƒe taɖodzinuwo abe ŋusẽzazã kple carbon footprint dzi ɖeɖe kpɔtɔ ene ŋu la, mɔ̃ɖaŋununya damawo ate ŋu anye hatsotso si wodzrana vevie. 2. Nusiwo do ƒome kple tsaɖiɖi: Esi tsaɖiɖi wɔa akpa vevi aɖe le Jamaica ƒe ganyawo me ta la, tsaɖilawo ate ŋu abia nuzazãwo abe ƒutawuwo alo ŋkuɖodzinuwo ene vevie. 3. Agblemenuku siwo wodɔna ɖa: Yame ƒe nɔnɔme xɔdzo naa nɔnɔme nyui aɖe na agblemenukuwo abe atikutsetse siwo mebɔ o alo nu ʋeʋĩ siwo ate ŋu ana woatsɔ nu ʋeʋĩwo ayi duta. Le nyataƒoƒo me la, . nusiwo wodzrana vevie tiatia na Jamaica ƒe duta asitsatsa ƒe asi bia be woase nutoa me asiwo ƒe didiwo gɔme esime wole adzɔnu xɔŋkɔwo ƒe hatsotso siwo sɔ kple dekɔnuwo ƒe didi siwo hã sɔ ɖe ganyawo ƒe nɔnɔme siwo le dodom abe nusiwo li tegbee ƒe ɖoɖowo alo dɔwɔƒe siwo tsaɖiɖi le abe agbledede ene la dze sii
Asitsalawo ƒe nɔnɔmewo kple nusiwo ŋu wode se ɖo
Jamaica, si wonya ɖe eƒe dekɔnu siwo me dzo le kple anyigba dzeaniwo ta la, ƒo adegbe le asisiwo ƒe nɔnɔme kple nusiwo ŋu wode se ɖo ƒe hatsotso tɔxɛ aɖe ŋu. Ne èle nu wɔm kple Jamaicatɔwo ƒe asisiwo la, ele vevie be nàse nusiwo dzɔa dzi na wo kple dekɔnuwo gɔme. Wonya Jamaicatɔwo ƒe asisiwo ɖe woƒe vividoɖeameŋu kple xɔlɔ̃wɔwɔ ta. Wodea asixɔxɔ ame ŋutɔ ƒe kadodowo ŋu eye wokpɔa ŋudzedze ɖe kadodo vavãtɔ ŋu. Kadodo tutuɖo kpli wo hafi adzro asitsatsanyawo me le vevie ŋutɔ. Be kakaɖedzi nanɔ ame si la, eɖea vi be nàƒo nu suesuesuewo alo abia nya tso woƒe nyonyo ŋu hafi age ɖe asitsatsa ŋuti numedzodzrowo me. Ðewohĩ womatsɔ gamedzinɔnɔ aɖo nɔƒe gbãtɔ le Jamaicatɔwo ƒe dekɔnuwo me boo o. Togbɔ be wokpɔa mɔ tso dɔwɔƒewo gbɔ be woava ɖo game dzi na kpekpewo alo ɖoɖowɔɖiwo hã la, ɖewohĩ asisiwo ŋutɔ mawɔ ɖe ɣeyiɣiwo dzi pɛpɛpɛ o. Dekɔnu ƒe akpa sia gɔmesese ate ŋu ana kadodo nanɔ bɔbɔe wu to mɔɖeɖe ɖe asitɔtrɔ aɖewo ŋu le ɖoɖowɔɖiwo ŋu me. Esi míede bubu Jamaica ƒe ɖiɖiɖeme ƒe nɔnɔme ŋu ta la, ele vevie be míaƒo asa na tẽ alo adãwɔwɔ akpa ne èle nu wɔm kple asisiwo. Jamaicatɔwo kpɔa ŋudzedze ɖe kadodomɔnu si me ameŋububu le wu kple esi metso tẽ o ŋu. Gbeɖiɖi si me xɔlɔ̃wɔwɔ le zazã le dzeɖoɖowo me akpe ɖe ŋuwò nàɖo ƒomedodo nyui kple asisiwo. Abe dukɔ bubu ɖesiaɖe ene la, nya aɖewo li siwo ŋu wode se ɖo siwo wòle be woaƒo asa na ne wole nu wɔm kple Jamaicatɔwo ƒe asisiwo. Ele be woakpɔ numedzodzro siwo ku ɖe ameƒomevinyenye kple to vovovo me tɔwo ŋu gbɔ nyuie elabena ameƒomevinyenye ƒe masɔmasɔwo nɔ ƒukpodukɔa me le ŋutinya me le eƒe amewo ƒe xexlẽme vovovo ta. Subɔsubɔha hã nye nyati si ŋu woate ŋu aƒo nu tsoe; eyata anyo be woaƒo asa na mawusubɔsubɔ me numedzodzrowo negbe ɖe asisi lae dze egɔme hafi. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ɖewohĩ womaxɔ fefe siwo wogblɔna tso Bob Marley alo ganja (marijuana) ŋu nyuie ɣesiaɣi o elabena ate ŋu ana nukpɔsusu totro siwo do ƒome kple Jamaica siwo ate ŋu ava dze abe bubumademade ame ŋu alo bubumademade dekɔnuwo ƒe domenyinu ŋu ene la nayi edzi. Kpuie ko la,wonya Jamaica asisiwo ɖe woƒe vividoɖeameŋu ta eye wolɔ̃a ame ŋutɔ ƒe ƒomedodowo tutuɖo esime wole asitsanyawo wɔm. Alesi woate ŋu atrɔ ɖe nɔnɔmewo ŋu le mɔkpɔkpɔwo me ɖe gamedzinɔnɔ ŋu kple kadodomɔnu si me ameŋububu le zazã kpena ɖe ame ŋu nyuie be asisiwo dome ƒomedodo nyuiwo nanɔ Jamaica.
Dukɔa ƒe dukɔmeviwo ƒe adzɔxenyawo gbɔ kpɔkpɔ ƒe ɖoɖo
Dekɔnuwo kple ameʋuʋu ƒe ɖoɖo si woɖo anyi nyuie le Jamaica, si wonya ɖe eƒe ƒuta wɔnukuwo kple dekɔnu siwo me dzo le ta. Ele be mɔzɔla siwo gena ɖe Jamaica la nawɔ ɖe se kple ɖoɖo aɖewo dzi be woakpɔ egbɔ be woage ɖe Jamaica nyuie. Nya vevi aɖewo siwo wòle be nànya tso dukɔmeviwo ƒe dukɔmeviwo ƒe dukɔmevinyenye ƒe ɖoɖo si le Jamaica ŋue nye esi: 1. Alesi Woawɔ Vava: Ne mɔzɔlawo va ɖo Jamaica yameʋudzeƒe alo ƒudzimelidzeƒe ɖesiaɖe la, woatsɔ woƒe mɔzɔgbalẽ siwo sɔ la akpe ɖe amedzrowo ƒe agbalẽvi si wokpe ɖo ŋu. Amedzrowo ƒe nyawo gbɔ kpɔla akpɔ wò mɔzɔzɔ ŋuti nyatakakawo kple taɖodzinu si ta nèva srãe kpɔ la dzi. . 3. Nusiwo Ŋu Wode Se Ðo: Ele vevie be nànya nu siwo ŋu wode se ɖo alo esiwo ŋu wode se ɖo ne ège ɖe Jamaica. Esiawo dometɔ aɖewoe nye atike vɔ̃ɖiwo/atikevɔ̃ɖi siwo mele se nu o, lã gbagbe siwo si mɔɖegbalẽ/mɔɖegbalẽ nyui mele o, lã ƒomevi siwo le afɔku me kple woƒe nutovɛwo (e.g., nyiɖu), aʋatsonuwo/nu siwo wotsɔ tso adzodada me. 4. Adzɔnuwo: Woate ŋu axe adzɔ ɖe ame ŋutɔ ƒe nu aɖewo dzi ne woge ɖe wo me ne wowu seɖoƒe si ŋu woɖe mɔ ɖo (e.g., elektrɔnikmɔ̃wo). Anyo be nànya gakpekpeɖeŋu siwo womexɔna le adzɔxexe o la nyuie do ŋgɔ. 5. Ga Ŋuti Ðoɖowo: Ele be mɔzɔlawo nagblɔ ga home siwo wu $10,000 USD ne wova ɖo le nutoa me alo duta ga ƒe agbalẽviwo dzi. 6. Agbledede ƒe Mɔxexeɖenu: Be woakpɔ Jamaica ƒe lãwo ƒe agbenɔnɔ ta tso nudzodzoevi/dɔléle siwo va dzea wo dzi me la, wokpɔa agblemenuku siwo wotsɔ tso duta vɛ dzi vevie. Atikutsetsewo, amagbewo (negbe esiwo ŋu wotrɔ asi le/siwo wobla ɖe agba me ko), numiemiewo/nukuwo hiã mɔɖegbalẽ tɔxɛwo hafi woate ŋu age ɖe eme. . 8 Dedienɔnɔ Dodokpɔ:: Dedienɔnɔ ƒe ɖoɖo siwo wowɔna ɖaa abe agbawo me dzodzro ene la wɔa dɔ le teƒe siwo wova ɖona kple esiwo wodzona siaa si kpɔa mɔzɔlawo ƒe dedienɔnɔ ta esime wole mɔ xem na adzɔnu siwo ŋu womeɖe mɔ ɖo o be woagage ɖe dukɔa me o. Ele vevie be míade dzesii be nyatakaka siawo ate ŋu atrɔ, eye anyo be nàlé ŋku ɖe Jamaicatɔwo ƒe dekɔnuwo kple amedzrowo ƒe nyatakakadzraɖoƒewo ŋu hafi azɔ mɔ. Ne womewɔ ɖe dukɔmeviwo ƒe dukɔmeviwo ƒe sewo dzi o la, ate ŋu ana woado fe, axɔ adzɔnuwo le wo si, alo woagbe be woage ɖe eme gɔ̃ hã o. Eyata ele vevie ŋutɔ be mɔzɔlawo nawɔ ɖe mɔfiame siwo Jamaica dziɖuɖumegãwo ɖo dzi hena vava kple dzodzo ƒe nuteƒekpɔkpɔ si me kuxi aɖeke manɔ o.
Adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ƒe ɖoɖowo
Jamaica, si nye Caribbean ƒukpodzidukɔ aɖe si le Greater Antilles, dea adzɔ siwo woxena ɖe adzɔnu vovovo siwo wotsɔ tso duta vɛ ta la dzi abe eƒe adzɔxexe ƒe ɖoɖoa ƒe akpa aɖe ene. Woxɔa adzɔ siawo ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ta be woakpɔ ga eye woakpɔ dukɔa me dɔwɔƒewo ta. Jamaica ƒe adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ƒe ɖoɖowo ŋuti nyatakaka kpui aɖee nye esi. Jamaica dea nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ɖe hatsotso vovovowo me le adzɔxexe ƒe hatsotso vovovowo me le woƒe nɔnɔme kple alesi woɖoe be woazã wo nu. Dukɔa zɔna ɖe hatsotsowo me toto ƒe ɖoɖo si wɔ ɖeka, si wɔ ɖeka kple dukɔwo dome dzidzenuwo dzi. Adzɔ siwo woxena ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ta ate ŋu ato vovo le hatsotso si me nu aɖe dze le nu. Nu vevi aɖewo abe nuɖuɖu, atike, kple agblemenukuwo ene ate ŋu akpɔ dzidzɔ ɖe adzɔxexe ƒe asi dzi ɖeɖe kpɔtɔ alo esi womexea fe aɖeke le o ŋu be woakpɔ egbɔ be woate ŋu aƒle wo eye woakpɔ wo nyuie na Jamaica nuƒlelawo. To vovo na ema la, zi geɖe la, adzɔnu xɔasiwo abe elektrɔnikmɔ̃ deŋgɔwo kple ʋuwo ene hea adzɔxexe si lolo wu be woatsɔ aɖe dzi le wo ƒo be woazã wo fũu akpa. Jamaica hã dea adzɔ tɔxɛwo ɖe adzɔnuwo abe aha sesẽ kple sigaret ene dzi, kple taɖodzinu be yeawɔ ɖoɖo ɖe wo nono ŋu esime yeakpɔ ga bubuwo na dziɖuɖua. Zi geɖe la, wotua adzɔ siawo ɖe nusi wowɔ ƒe lolome alo kpekpeme dzi. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, Jamaica de asi asitsatsa ŋuti nubabla geɖe te siwo naa adzɔxexe si nyo wu alo woɖe asi le adzɔxexe ŋu na dukɔ alo nuto aɖewo koŋ. Le kpɔɖeŋu me, zi geɖe la, wowɔa nu ɖe ​​nusiwo wotsɔ tso CARICOM (Caribbean Community) dukɔ siwo le CARICOM (Caribbean Community) me ŋu nyuie wu le agbagbadzedze be woawɔ ɖeka le nutomewo me ta. Ele vevie be adzɔnuwo tsɔtsɔ va Jamaica nase egɔme be ele be woawɔ ɖe dukɔmeviwo ƒe adzɔnuwo ŋuti nuŋlɔɖiwo ƒe nudidiwo dzi pɛpɛpɛ ne wole adzɔnuwo tsɔm va Jamaica. Ne womewɔ ɖe se siawo dzi o la, ate ŋu ahe to na ame alo ahe dukɔmeviwo ƒe adzɔnuwo ɖeɖeɖa ɖe megbe. Le nusianu me la, Jamaica ƒe adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ƒe ɖoɖoa ƒe taɖodzinue nye be woada asɔ le asitsatsa ƒe bɔbɔɖeanyi kple dukɔa me dɔwɔƒewo takpɔkpɔ kple gakpɔkpɔ na dukɔa ƒe gazazãwo me. Edina be yeada asɔ le ganyawo ƒe ŋgɔyiyi dodo ɖe ŋgɔ to asitsatsa me esime wòle dukɔa ƒe viɖewo ta kpɔm to adzɔxexe ƒe ɖoɖo siwo sɔ me.
Adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ yi duta ƒe ɖoɖowo
Jamaica, abe dukɔ madeŋgɔ le Caribbean ene la, ɖoa ŋu ɖe ga si wokpɔna tso nusiwo wodɔna ɖa ŋu vevie tsɔ doa alɔ eƒe ganyawo. Dukɔa ƒe adzɔxexe ɖe nusiwo wodɔna ɖa ƒe ɖoɖowo wɔa akpa vevi aɖe le asitsatsa dzi kpɔkpɔ kple ganyawo ƒe ŋgɔyiyi si anɔ anyi ɖaa me. Jamaica ƒe adzɔxexe ɖe nusiwo wodɔna ɖa ƒe ɖoɖoa koŋ ku ɖe dukɔa me dɔwɔƒewo dodo ɖe ŋgɔ, nutoa me nuwɔlawo takpɔkpɔ, kple dziɖuɖu ƒe gakpɔkpɔ ŋu. Dziɖuɖua xea adzɔ vovovowo ɖe adzɔnu siwo woɖona ɖe duta ta le woƒe nɔnɔme kple asixɔxɔ nu. Adzɔxexe ɖe nusiwo wotsɔ yi duta ƒe ɖoɖo vevi siwo wowɔna le Jamaica dometɔ ɖekae nye Common External Tariff (CET), si wozãna ɖe adzɔnu siwo wotsɔ va Caribbean nutoa me ŋu. Adzɔ sia ƒe taɖodzinue nye be yeakpɔ dukɔa me dɔwɔƒewo ta to adzɔ siwo wotsɔ tso duta vɛ nana be womagate ŋu aʋli ho o to adzɔ gãwo xɔxɔ me. Edea dzi ƒo na nuƒlelawo be woatia nusiwo wowɔ le nutoa me, si doa ŋusẽ dukɔa ƒe adzɔnuwo eye wòɖea ŋuɖoɖo ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ŋu dzi kpɔtɔna. Se si ku ɖe nusiwo wodɔna ɖa ŋu hã wɔa akpa vevi aɖe le Jamaica ƒe adzɔxexe ɖe nusiwo wodɔna ɖa ƒe ɖoɖoa me. Le se sia nu la, woxea adzɔ ɖe adzɔnu aɖewo abe bauxite/alumina ene dzi. Bauxite nye nu vevi siwo Jamaica tsɔna ɖoa duta dometɔ ɖeka le esi wòdzraa nu gbogbo aɖewo ɖo ta. To adzɔ si dziɖuɖua xena ɖe nusiwo wotsɔ ɖoa ​​duta dzi la, eɖoe be yeakpɔ viɖe tso nunɔamesi xɔasi sia me esime wòle dzi ɖem le eɖeɖe fũu akpa si ate ŋu agblẽ nunɔamesi siwo womate ŋu awɔ yeyee o la ƒo. Gakpe ɖe eŋu la, Jamaica wɔ Adzɔ si Woxena Ðe Asixɔxɔ si Wotsɔ Kpe Ðe Eŋu (VAT) ƒe sewo ŋudɔ na amesiwo tsɔa nuawo ɖoa duta. Wozãa VAT le ga home vovovowo me le nusiwo wowɔ ƒe hatsotsowo abe nuɖuɖu siwo ŋu wotrɔ asi le alo atsyɔ̃ɖonuwo ene nu. Amesiwo tsɔa nuawo yina duta ate ŋu abia be woagbugbɔ ga home si woxe ɖe adzɔnu siwo wozã le nusiwo wowɔ alo wo wɔwɔ me hafi aɖo woƒe adzɔnu alo dɔwɔna mamlɛawo ɖe duta ta. Le ƒe ʋɛ siwo va yi me la, Jamaica le susu hem yi eƒe nusiwo wòdɔna ɖa ƒe vovototodedeameme dzi wu dɔwɔƒe xoxowo abe agbledede kple tomenukuƒewo ene to nusiwo ŋu asixɔxɔ gã le abe nyatakakamɔnu ƒe dɔwɔnawo kple nutovɛdɔwɔƒewo abe hadzidzi alo atsyãwɔwɔ ene dodo ɖe ŋgɔ me. Le blibo me la, mɔnu si Jamaica zãna fifia tsɔ ɖoa ​​adzɔxexe ɖe duta la tea gbe ɖe nutoa me dɔwɔƒewo takpɔkpɔ dzi esime wòle dzi dem ƒo na amewo be woawɔ nu vovovowo ɖe dɔwɔƒe siwo ƒe asixɔxɔ lolo wu siwo ate ŋu ado ganyawo ƒe ŋgɔyiyi ɖe ŋgɔ ŋu. Ðoɖo siawo ƒe taɖodzinue nye be woakpɔ egbɔ be dzidziɖedzi si anɔ anyi ɖaa esime wole ga kpɔm na dukɔa ƒe dɔwɔnawo kple xɔtuɖaŋuwo ƒe ŋgɔyiyi le dukɔa me godoo.
Ðaseɖigbalẽ siwo hiã hafi woate ŋu atsɔ wo ayi duta
Jamaica nye ƒukpodukɔ sue aɖe si le Caribbean Ƒua dzi. Wonyae ɖe eƒe dekɔnu siwo me dzo le, ƒuta dzeaniwo, kple ŋutinya deŋgɔwo ta. Le ɖaseɖigbalẽ siwo wotsɔna ɖoa duta gome la, agblemenukuwo kple adzɔnuwo koŋ ŋue Jamaica léa fɔ ɖo. Ðaseɖigbalẽ vevi siwo wotsɔ ɖoa ​​duta le Jamaica dometɔ ɖekae nye GlobalGAP ƒe ɖaseɖigbalẽ. Ðaseɖigbalẽ sia kpɔa egbɔ be agblemenukuwo ɖo dzidzenu siwo dzi dukɔwo da asi ɖo le nuɖuɖu ƒe dedienɔnɔ, woƒe anyinɔnɔ tegbee, kple woƒe didi ŋu gbɔ. Enaa kakaɖedzi dukɔwo dome nuƒlelawo be wozãa mɔnu siwo megblẽa nu le nutome ŋu o tsɔ dea Jamaica agblemenukuwo eye wowɔa ɖe nyonyome ƒe dzidzenu sesẽwo dzi. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, Jamaica le dɔ wɔm be yeaxɔ Asitsatsa Dzɔdzɔe ƒe ɖaseɖigbalẽ le yeƒe kɔfi kple kokoo siwo wòdɔna ɖa ta. Asitsatsa dzɔdzɔe ƒe ɖaseɖigbalẽ naa kakaɖedzi be wowɔ nu siawo le dɔwɔlawo ƒe nɔnɔme dzɔdzɔewo me eye wozã agblededemɔnu siwo li tegbee. Esia nana be agbledelawo xɔa asi si sɔ ɖe woƒe agblemenukuwo ta eye wòdoa hadomeŋgɔyiyi ɖe ŋgɔ le kɔƒenutowo me. Ðaseɖigbalẽ ɖedzesi bubu si wotsɔ ɖoa ​​duta le Jamaica enye Organic Certification. Ðaseɖigbalẽ sia ɖo kpe edzi be wowɔ agblemenukuwo evɔ womezã ami alo nudzodzoeviwutike siwo wowɔ kple asi o. Eɖoa kpe edzi be Jamaicatɔwo ƒe agbledede si me womezãa agblemenukuwo le o ɖoa dukɔwo dome agbledede si me womezãa agblemenukuwo le o ƒe dzidzenuwo gbɔ, si wɔnɛ be woƒe nu léa dzi na nuƒlela siwo tsia dzi ɖe lãmesẽ ŋu le xexeame katã. Gakpe ɖe eŋu la, Jamaica te gbe ɖe eƒe atikewɔwɔ me gbekui dɔwɔƒea dodo ɖe ŋgɔ dzi nyitsɔ laa. Dukɔa ƒe Cannabis Mɔɖegbalẽ Dɔwɔƒe kpɔa mɔɖegbalẽ nana ƒe ɖoɖowo dzi na agbledelawo kple adzɔnuwɔla siwo kpɔa gome le atikewɔwɔ me gbekui wɔwɔ me. Mɔɖegbalẽ sia xɔxɔ ɖea mɔ na dɔwɔƒewo be woatsɔ atike siwo do ƒome kple gbekui si wozãna le atikewɔwɔ me tso Jamaica ayi dukɔ siwo me wòle se nu le. Le nyataƒoƒo me la, Jamaica ƒe ɖaseɖigbalẽ siwo wotsɔ ɖoa ​​duta la tsɔa dedienɔnɔ, nusiwo li tegbee, asitsatsa dzɔdzɔe ƒe nuwɔna siwo do ƒome kple woƒe agbledede ƒe nusiwo wodɔna ɖa abe atikutsetsewo, amagbewo, kɔfikuwo kokookuwo kpakple dɔwɔƒe siwo le ŋgɔ yim abe atikewɔwɔ me gbekui wɔwɔ ene ɖoa nɔƒe gbãtɔ. Ðaseɖigbalẽ siawo nana nuƒlelawo ka ɖe Jamaicatɔwo ƒe adzɔnuwo dzi dzina ɖe edzi esime wòʋua mɔnukpɔkpɔ yeyewo ɖi na asitsatsa le xexeame katã.
Nuwo ɖoɖoɖa si wokafu
Wonya Jamaica, si le Caribbean-ƒua dzi la ɖe eƒe dekɔnu siwo me dzo le, anyigba dzeaniwo, kple ganyawo ƒe nyonyo ta. Ne míeƒo nu tso nuwo ɖoɖoɖa ŋuti aɖaŋuɖoɖowo ŋu le Jamaica la, nu vevi geɖe li siwo ŋu wòle be woabu. 1. Ʋuɖoɖo: Mɔdodowo kple mɔ gãwo ƒe ɖoɖo gã aɖe le Jamaica si ƒoa du gãwo kple duviwo nu ƒu. Mɔnu vevitɔ si dzi woato atsɔ adzɔnuwo ayi dukɔa me enye mɔdodowo dzi. Wokafui be woahaya agbatsɔʋudɔwɔƒe siwo ŋu kakaɖedzi le alo adzɔnuwo ɖoɖoɖa dɔwɔƒe siwo le Jamaica vevie be woakpɔ egbɔ be wotsɔ adzɔnuwo yi ɖe game dzi. 2. Melidzeƒewo: Esi Jamaica nye ƒukpodukɔ ta la, melidzeƒe geɖe siwo me tsi goglowo le siwo nye agbo veviwo na dukɔwo dome asitsatsa. Kingston Melidzeƒeae nye melidzeƒe gãtɔ kekeake le Jamaica eye wòkpɔa agbatsɔʋuwo ƒe ʋuɖoɖo ƒe akpa gãtɔ gbɔ. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, Montego Bay kple Ocho Rios melidzeƒewo hã wɔa akpa vevi aɖe le meliɖoɖo ƒe dɔwɔwɔ bɔbɔe me. 3. Yameʋuɖoɖo: Norman Manley Dukɔwo Dome Yameʋudzeƒe si le Kingston kple Sangster Dukɔwo Dome Yameʋudzeƒe si le Montego Bay nye yameʋudzeƒe vevi eve siwo kpɔa yameʋu me agbawo ɖoɖo ɖe Jamaica kple wo gbɔ. Yameʋudzeƒe siawo ƒe agbatsɔƒe tɔxɛ siwo me wotsɔ egbegbe agbatsɔtsɔ kple nudzraɖoƒe ƒe ŋutetewo ɖo. 4. Dukɔa ƒe Dukɔmeviwo ƒe Sededewo: Dukɔa ƒe Dukɔmeviwo ƒe Sededewo gɔmesese ne wole adzɔnuwo ɖom ɖe Jamaica alo le egodo le vevie ŋutɔ be nudɔdɔwo nakpɔ dzidzedze. Ele be amesiwo tsɔa nu tso duta/siwo tsɔa nu yina duta nawɔ ɖe nuŋlɔɖi siwo katã hiã abe adzɔxegbalẽviwo, mɔɖegbalẽwo, mɔɖegbalẽwo, kple bubuawo ene dzi nyuie, be woaƒo asa na heheɖemegbe alo tohehe. 5. Nudzraɖoƒe/Nudzraɖoƒewo: Ame ŋutɔ ƒe nudzraɖoƒe geɖewo li le Jamaica katã siwo naa nudzraɖoƒe ƒe kuxiwo gbɔ kpɔnu siwo le dedie na dɔwɔƒe siwo hiã nudzraɖoƒe ƒe tiatia siwo anɔ anyi ɣeyiɣi kpui aɖe alo didi. 6.Afɔkunuwo Zazã: Ele vevie be míade dzesii be afɔkunuwo tsɔtsɔ yi teƒe bubuwo bia be woawɔ ɖe dedienɔnɔ ŋuti se tɔxɛ siwo nutoa me dziɖuɖumegãwo abe Afɔkunuwo Ŋuti Ðoɖowɔha (HSRA) ɖo dzi. Wokafui be woawɔ dɔ kple agbatsɔla bibi siwo ate ŋu akpɔ egbɔ be wowɔ dɔ nyuie eye wowɔ ɖe se siawo dzi. 7.Logistics Providers: Dɔwɔwɔ kple ɖoɖowɔla siwo woɖo anyi siwo bi ɖe Jamaica asi subɔsubɔ me anyo le woƒe sidzedze ku ɖe nutoa me ɖoɖowo kple xɔtuɖaŋuwo ŋu ta. Woate ŋu akpe asi ɖe agbawo ɖoɖoɖa ƒe ɖoɖo bliboa ŋu tso agbawo ɖoɖoɖa, dukɔmeviwo ƒe adzɔxenyawo gbɔ kpɔkpɔ, ʋuɖoɖo, va ɖo agbatsɔtsɔ mamlɛtɔ dzi. Le nyataƒoƒo me la, Jamaica na ʋuɖoɖo ƒe ɖoɖo si me kadodo le nyuie, melidzeƒe siwo ŋu kakaɖedzi le, kple yameʋu me agbatsɔƒe nyuiwo hena nuwo ɖoɖoɖa ƒe dɔwɔnawo. Ele vevie ŋutɔ be woawɔ ɖe dukɔmeviwo ƒe sewo dzi eye woawɔ dɔ kple adzɔnuwo ɖoɖoɖa ŋuti dɔwɔƒe bibiwo be woakpɔ egbɔ be woatsɔ adzɔnuwo ayi Jamaica nyuie.
Mɔ siwo dzi woato awɔ nuƒlela ƒe ŋgɔyiyi

Asitsatsa ƒe ɖeɖefia veviwo

Jamaica nye Caribbean-dukɔ si me dzo le si wonya ɖe eƒe ƒuta wɔnukuwo kple reggae-haƒoƒo ta. Le ƒe siwo va yi me la, eva zu teƒe si dukɔwo dome nuƒlelawo kple ɖeɖefiawɔla siwo le didim be yewoakeke yewoƒe asitsatsa ɖe enu ahaɖe yewoƒe adzɔnuwo afia hã. Le nyati sia me la, míadzro Jamaica ƒe dukɔwo dome nuƒlemɔnu vevi aɖewo kple ɖeɖefiawo me. Mɔ vevi siwo dzi dukɔwo dome nuƒlelawo tona le Jamaica dometɔ ɖekae nye Jamaica Dɔwɔƒewo Kple Nudzralawo ƒe Habɔbɔ (JMEA). Habɔbɔ sia naa mɔnukpɔkpɔ nutoa me adzɔnuwo wɔlawo kple nudzralawo be woatsɔ aɖo kadodo me kple amesiwo ate ŋu aƒlee to asitsatsa ƒe wɔnawo kple asitsatsa ƒe sɔsɔ kple wo nɔewo ƒe ɣeyiɣiwo me. JMEA wɔa ɖoɖo ɖe Dukɔwo Dome Nuƒlelawo ƒe Adzɔnuɖefia ƒe sia ƒe, si hea gomekpɔla vovovowo tso xexeame ƒe akpa vovovowo. Expo sia naa mɔnukpɔkpɔ nuƒlelawo be woakpɔ nu deŋgɔwo tso dɔwɔƒe vovovowo abe nuɖuɖu & nunono, awuwo, asinudɔwɔwɔwo, xɔmenuwo, kple bubuawo ene. Tsɔ kpe ɖe JMEA ƒe ɖoɖowo ŋu la, asitsatsa ƒe ɖeɖefia xɔŋkɔ bubuwo li siwo hea dukɔwo dome nuƒlenyawo ƒe susu le Jamaica. Nudzɔdzɔ mawo dometɔ ɖekae nye Caribbean Hotel Investment Conference & Operations Summit (CHICOS). Takpekpe sia ƒoa amedzrodzeƒewo ƒe gadelawo, xɔtulawo, dziɖuɖumegãwo, amedzrodzeƒedzikpɔlawo, kple nudzralawo tso Caribbean nutoa me katã nu ƒu. CHICOS nye mɔnu nyui aɖe na kadodo ƒe mɔnukpɔkpɔwo kple nyametsotsowɔla veviwo le amedzrodzeƒedɔwɔƒea. Nukpɔkpɔ ɖedzesi bubu si woɖe fia le Jamaica enye Expotraccaribe. Nuwɔna sia ku ɖe dɔwɔƒe siwo tsia dzi ɖe nusiwo wotsɔ yi duta ŋu dodo ɖe ŋgɔ siwo dometɔ aɖewoe nye adzɔnuwo wɔwɔ, agbledede ƒe asitsatsa, nyatakakamɔnu dɔwɔƒewo (IT), nutovɛ dɔwɔƒewo abe sinimawɔwɔ/hadzidzi/nuƒoƒo ƒe aɖaŋudɔwo/atsyãwo ƒe nɔnɔmewɔwɔ/asinudɔwɔwɔwo kple bubuawo, xɔtunuwo nana/dɔnunɔlawo kple bubuawo. Expotraccaribe ƒe taɖodzinue nye be yeana Jamaicatɔwo ƒe adzɔnuwo nadze nyuie wu to wo tsɔtsɔ do ƒome kple amesiwo ate ŋu aƒle wo le xexeame katã me. Gawu la,@The Business Process Industry Association of Jamaica (BPIAJ) wɔa akpa vevi aɖe le duta gadodo hehe me to Jamaica ɖoɖo ɖe teƒe si nye hoʋiʋli ƒe teƒe na Business Process Outsourcing (BPO). BPIAJ naa kadodowo nɔa BPO dɔwɔƒe siwo le nutoa me kple xexeame katã ƒe dɔwɔƒe siwo le dɔwɔwɔ na ame bubuwo ƒe egbɔkpɔnuwo dim dome.@Habɔbɔa wɔa ɖoɖo ɖe wɔnawo ŋu, abe BPO ƒe Gadelawo ƒe Takpekpe ene, afisi dukɔwo dome nuƒlelawo ate ŋu aku asitsatsa ƒe mɔkpɔkpɔwo me le eye woawɔ ɖeka kple Jamaica BPO dɔwɔƒewo. Jamaica hã wɔa ƒe sia ƒe dukɔwo dome takpekpe vovovo siwo naa numedzodzro kple nuwɔwɔ aduadu le dɔwɔƒe aɖewo koŋ me. Le kpɔɖeŋu me, Jamaica ƒe Gadede Dɔwɔƒe nye wɔna gã aɖe si ƒoa amesiwo ate ŋu ade ga asi na amewo kple dziɖuɖu teƒenɔlawo nu ƒu be woadzro gadodo ƒe mɔnukpɔkpɔwo me le dɔwɔƒe veviwo abe tsaɖiɖi, adzɔnuwo wɔwɔ, ɖoɖowɔwɔ, xɔtuɖaŋuwo ƒe ŋgɔyiyi, kple bubuawo me. Le nyataƒoƒo me la,@Jamaica na mɔnu vevi geɖewo na dukɔwo dome nuƒle kple ɖeɖefiawɔlawo ƒe gomekpɔkpɔ. Habɔbɔwo abe JMEA@wɔa kadodo tẽ le nuƒlelawo kple nutoa me adzɔnuwo wɔlawo/dɔdalawo dome. Asitsatsa ƒe ɖeɖefiawo abe CHICOS,@Expotraccaribe,@kple takpekpe siwo ŋu wotsia dzi ɖo le dukɔwo dome abe Jamaica Investment Forum ene naa kadodo ƒe mɔnukpɔkpɔ xɔasiwo be woado ka kple dɔwɔƒewo ƒe ŋgɔnɔlawo eye woakeke asitsadɔwo ɖe enu le Jamaica. Le eƒe yame ƒe nɔnɔme vivi,@dekɔnu vovovowo ƒe nɔnɔme,@kple ganyawo ƒe dzidziɖedzi ta la,Jamaica nye megbenya nyui aɖe na dukɔwo dome asitsatsa ƒe hadomeɖoɖowo me dzodzro!
Jamaica, si nye ƒukpodzidukɔ dzeani aɖe si le Caribbean-ƒukpowo dzi, ƒe Internet dzi nyatakakawo le dzidzim ɖe edzi eye mɔ̃ geɖe siwo wozãna zi geɖe tsɔ dia nyatakakawo le afima. Mɔ̃ siwo wozãna tsɔ dia nyatakakawo le Jamaica kple woƒe nyatakakadzraɖoƒewo dometɔ aɖewoe nye esi: 1. Google (www.google.com.jm): Google ye nye mɔ̃ si wozãna wu le xexeame katã eye wodina wu le Jamaica hã. Enaa nyatakaka siwo me kɔ, siwo dometɔ aɖewoe nye nyatakakadzraɖoƒewo, nɔnɔmetatawo, videowo, nyadzɔdzɔwo, kple anyigbatatawo. 2. Bing (www.bing.com): Bing nye mɔ̃ bubu si wozãna le afisiafi si naa nu siwo sɔ kple Google tɔ gake eƒe ɖoɖo kple nyatakaka siwo wokpɔna la to vovo. 3. Yahoo (www.yahoo.com): Yahoo nye nyatakakadimɔ̃ xɔŋkɔ aɖe si wonya ɖe eƒe nyadzɔdzɔwo gbɔgblɔ kple e-mail dɔwɔƒewo ta. Enaa nyatakaka gbogbo aɖewo tso teƒe vovovowo. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo léa fɔ ɖe ezãla ƒe nya ɣaɣlawo léle ɖe te ŋu to ame ŋutɔ ƒe nyatakakawo yometiti alo wo dzadzraɖo manɔmee esime wòle nyatakaka siwo ŋu kakaɖedzi le nam. 5. Yandex (yandex.com): Togbɔ be Russia koŋue Yandex le hã la, enaa Jamaicatɔwo ƒe tiatia siwo wowɔ le teƒe ɖeka hena nyatakakadzraɖoƒe didi tsɔ kpe ɖe dɔwɔna bubuwo abe anyigbatatawo kple gbegɔmeɖeɖe ene ŋu. 6. Baidu (www.baidu.com): Togbɔ be Chinagbe koŋue wotu Baidu ɖo hã la, ate ŋu aɖe vi na amesiwo le Chinagbe me nyatakaka tɔxɛ siwo ku ɖe Jamaica ŋu alo gbegɔmeɖeɖewo dim tso nyati aɖewo ŋu. 7. Bia Jeeves/Ask.com (www.ask.com): Bia Jeeves ɖea mɔ na ezãlawo be woabia nyawo le Eŋlisigbe si me kɔ me tsɔ wu be woadi nya vevi siwo wozãna tsã be woakpɔ emetsonu siwo le tẽ wu. Esiawo nye dukɔwo dome didimɔ̃ siwo wozãna zi geɖe le Jamaica siwo kpɔa didiwo katã gbɔ kpakple nyabiase tɔxɛ siwo ku ɖe nyadzɔdzɔ yeyewo, nutoa me dɔwɔƒewo/dɔwo ƒe nyatakakadzraɖoƒewo/anyigbatatawo/teƒewo me toto alo xexlẽdzesi siwo li koŋ le Jamaica ŋutɔ me ƒe kpɔɖeŋu ʋɛ aɖewo ko

Axa ɣi gãwo

Jamaica ƒe axa ɣiwo ƒe nyatakakadzraɖoƒe veviwo dometɔ aɖewoe nye: 1. Jamaica Yellow Pages - Jamaica ƒe internet dzi nyatakakadzraɖoƒe si dziɖuɖua da asi ɖo, si naa asitsanyawo kple dɔwɔnawo ƒe ŋkɔwo katã le dukɔa me godoo. Àte ŋu akpɔ wo le https://www.findyello.com/jamaica. 2. JN Small Business Loans - Nyatakakadzraɖoƒe sia ku ɖe asitsaha suewo ŋu le Jamaica, si naa nyatakakawo tso adzɔnuwo kple dɔwɔna vovovo siwo nutoa me dɔwɔƒewo wɔna ŋu. Àte ŋu ayi woƒe nyatakakadzraɖoƒe le https://jnsbl.com/. 3. Yello Media Group - Nyatakakadzraɖoƒe sia nye tiatia bubu si ame geɖe lɔ̃a wɔwɔ le Jamaica, si me asitsanyawo ƒe ŋkɔ siwo woɖo ɖe hatsotsowo nu, si naa kadodo ŋuti nyatakakawo kple nyatakaka siwo ku ɖe dɔwɔƒe siwo le nutoa me ŋu. Woƒe nyatakakadzraɖoƒe le https://www.yellomg.com/jm/home. 4. Go-Jamaica Yellow Pages - Internet dzi nyatakakadzraɖoƒe gã aɖe si na be ezãlawo te ŋu dzroa asitsaha vovovowo me, dia dɔwɔƒe aɖewo koŋ, eye wokpɔa kadodo ŋuti nyatakaka veviwo. Woateŋu akpɔ woƒe nyatakakadzraɖoƒe le https://go-jamaikayp.com/. 5. LoopJamaica Classifieds - Togbɔ be koŋ enye classifieds platform hã la, egade axa ɣiwo ƒe akpa si me ame ɖekaɖekawo ate ŋu akpɔ nutoa me dɔwɔƒe vovovo siwo woɖo ɖe hatsotsowo nu. Àte ŋu adzro woƒe axa ɣiwo ƒe akpaa me le https://classifieds.loopjamaica.com/yellowpages. Ele be nyatakakadzraɖoƒe siawo nana nàkpɔ Jamaicatɔwo ƒe axa ɣiwo ƒe nyatakakadzraɖoƒe geɖe siwo nàte ŋu adi asitsaha alo dɔwɔna tɔxɛ aɖewo le le wò hiahiãwo nu le dukɔa me.

Asitsatsa ƒe mɔnu gãwo

Jamaica, si nye Caribbean-dukɔ si wonya ɖe eƒe dekɔnu siwo me dzo le kple ƒuta wɔnukuwo ta la, kpɔ dzidziɖedzi gã aɖe le asitsatsa to kɔmpiuta dzi ƒe dɔwɔƒea me le ƒe ʋɛ siwo va yi me. E-commerce ƒe mɔnu gã aɖewo le Jamaica tsɔ kpe ɖe woƒe nyatakakadzraɖoƒewo ŋu: 1. Hi5 Jamaica (www.hi5jamaica.com) - Hi5 Jamaica nye asitsaƒe si le internet dzi si naa nu vovovowo siwo dometɔ aɖewoe nye elektrɔnikmɔ̃wo, atsyãwo, aƒemenuzazãwo, kple bubuwo. Enaa nudzrala ɖekaɖekawo kple dɔwɔƒewo siaa te ŋu dzraa woƒe adzɔnuwo. 2. CoolMarket (www.coolmarket.com) - CoolMarket nye e-asitsatsa ƒe mɔnu xɔŋkɔwo dometɔ ɖeka le Jamaica si naa hatsotso vovovowo abe elektrɔnikmɔ̃wo, mɔ̃wo, atsyã, atsyɔ̃ɖonuwo, kple bubuwo. Wowɔa nudɔdɔwo hã le dukɔa me godoo. 3. Powerbuy (www.powerbuy.com.jm) - Powerbuy nye asitsaƒe si le internet dzi si bi ɖe elektrɔnikmɔ̃wo kple dɔwɔnuwo abe asitelefonwo, kɔmpiutawo, fotoɖemɔ̃wo, kple aƒeme modzakaɖeɖoɖowo me. 4. Fontana Atikedzraƒe (www.fontanapharmacy.com) - Fontana Atikedzraƒe nye nutoa me atikedzraƒe ƒe kɔsɔkɔsɔ xɔŋkɔ aɖe si keke ta va zu e-asitsatsa si na asisiwo kpɔa atike siwo womeƒlena le atikedzraƒe o kpakple lãmesẽ kple atsyɔ̃ɖonuwo. 5.Shop HGE Electronics Supplies Limited( www.shophgeelectronics.com)-Fiase HGE Electronics Supplies Limited nye internet dzi fiase si léa fɔ ɖe elektrɔniknuwo abe smartphones , tablets,fefewɔnuwo,kple accessories.url dzadzra ŋu: www.shophgeelectronics.com 6.Caribbean Cables & Wireless Communications/Flow( https://discoverflow.co/jam )-Flow nye telefonkadododɔwɔƒe xɔŋkɔwo dometɔ ɖeka le Jamaica si naa internet dɔwɔnawo,url :https://discoverflow.co/jam Taflatse de dzesii be togbɔ be esiawo nye asitsatsa to kɔmpiuta dzi ƒe mɔnu xɔŋkɔ aɖewo siwo le dɔ wɔm le Jamaica le ŋuɖoɖo sia ŋɔŋlɔɣi hã la; wokafui ɣesiaɣi be nàgawɔ numekuku geɖe wu alo alé ŋku ɖe mɔ̃ yeye siwo le dodom ŋu hena nyatakaka yeye siwo sɔ le tiatia siwo li le teƒe sia me.

Hadomegbenɔnɔ ƒe nyatakakadzraɖoƒe gãwo

Hadomegbenɔnɔ ƒe nyatakakadzraɖoƒe si me dzo le le Jamaica eye mɔ̃ vovovo siwo kpɔa ame vovovowo ƒe didiwo gbɔ le. Hadomegbenɔnɔ ƒe nyatakakadzraɖoƒe xɔŋkɔ siwo le Jamaica tsɔ kpe ɖe woƒe nyatakakadzraɖoƒewo ŋu dometɔ aɖewoe nye esi: 1. Facebook (www.facebook.com): Facebook nye hadomenyatakakadzraɖoƒe siwo wozãna wu le Jamaica la dometɔ ɖeka, si doa ka kple amewo tso agbe ƒe akpa vovovowo. Enaa ezãlawo te ŋu wɔa amewo ƒe nɔnɔmetatawo, doa ka kple xɔlɔ̃wo, ma nya yeyewo, fotowo, kple videowo. 2. Instagram (www.instagram.com): Instagram nye foto kple videowo mama ƒe mɔnu si xɔ ŋkɔ ŋutɔ le Jamaicatɔwo dome. Enaa ezãlawo te ŋu daa nɔnɔmetatawo kple video siwo dzi woŋlɔ nyawo ɖo kple hashtags, si doa nutovɛ kple ŋutinyagbɔgblɔ si wokpɔna ɖe ŋgɔ. 3. Twitter (www.twitter.com): Twitter nye microblogging mɔnu si naa nyatakakawo mama le ɣeyiɣi ŋutɔŋutɔ me to gbedasi kpui siwo woyɔna be "tweets" dzi. Jamaicatɔwo zãa Twitter tsɔ nɔa nyadzɔdzɔwo, nusiwo le edzi yim ŋu nyam, ƒoa wo ɖokui ɖe dzeɖoɖowo me to hashtag siwo ku ɖe nutoa me nyati siwo me wotsɔ ɖe le koŋ ŋu zazã me. 4. LinkedIn (www.linkedin.com): LinkedIn nye dɔwɔla bibiwo ƒe kadodomɔnu si Jamaica dɔwɔla bibiwo zãna geɖe hena dɔwɔwɔ ƒe ŋgɔyiyi ƒe mɔnukpɔkpɔwo. Enaa ezãlawo te ŋu ɖea woƒe aɖaŋuwo fiana, doa ka kple dɔwɔƒea ƒe eŋutinunyalawo alo amesiwo ate ŋu axɔ dɔa esime wònaa mɔnukpɔkpɔ amewo be woakpɔ dɔ ƒe ŋkɔwo hã. 5. YouTube (www.youtube.com): Wonyae be enye video-mamã ƒe mɔnu gãtɔ kekeake le xexeame katã, YouTube ɖea mɔ na ame ɖekaɖeka siwo tso Jamaica be woatsɔ video siwo ku ɖe nyati vovovowo abe hadzidzi, modzakaɖe vlog, . nufiamenyawo alo nuŋlɔɖi siwo kplɔ wo nɔewo ɖo siwo te gbe ɖe Jamaicatɔwo ƒe dekɔnuwo dzi. 6. Pinterest (www.pinterest.com): Pinterest nye nukpɔkpɔ ƒe nukpɔkpɔ ƒe mɔ̃ si me ezãlawo ate ŋu akpɔ susuwo le atsyã ƒe nɔnɔmewo ŋu le, . aƒeme atsyɔ̃ɖoɖo ƒe gbɔgbɔmeʋaʋã alo nuɖaɖa to ʋuƒo siwo yɔ fũ kple nɔnɔmetata siwo woƒo ƒu le nyatakakadzraɖoƒea katã wɔwɔ me. Enye dɔwɔnu nyui aɖe na Jamaicatɔ siwo le nutovɛ ƒe gbɔgbɔ dim le nu vovovo siwo me wotsɔ ɖe le me. 7.TikTok(https://www.tiktok.com/zh/): Ƒe 1999 ƒe ɣleti gbãtɔ me. TikTok va xɔ ŋkɔ le ƒe ʋɛ siwo va yi me le Jamaica sɔhɛwo dome. Asitelefon dzi video kpui siwo dzi ha siwo le tsia dzi kpena ɖo zi geɖe la nɔa dɔwɔnua me. Jamaica TikTokers wɔa ɣeɖuɖu ƒe ɖoɖowo, nukokoedonamela ƒe fefewo kple nutovɛ bubuwo, . si kpe asi ɖe modzakaɖeɖe si le dzo dam le Internet dzi ŋu. Esiawo nye hadomenyatakakadzraɖoƒe siwo xɔ ŋkɔ le Jamaica ƒe kpɔɖeŋu ʋɛ aɖewo ko. Jamaicatɔwo zãa mɔnu siawo hena kadodo, nyadzɔdzɔ yeyewo, modzakaɖeɖe, kple Internet dzi kadodowo. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ate ŋu anɔ anyi be nutoa me alo niche mɔnu bubuwo li siwo kpɔa nuto aɖewo alo nusiwo me wotsɔ ɖe le koŋ gbɔ le Jamaica ƒe hadomenyatakakadzraɖoƒewo.

Dɔwɔƒe gãwo ƒe habɔbɔwo

Jamaica, abe dukɔ si me tɔwo ƒe nɔnɔme to vovo eye wòle dzo dam ene la, dɔwɔƒewo ƒe habɔbɔ gã geɖe le esi siwo le ganyawo ƒe akpa vovovowo teƒe. Dɔwɔƒe xɔŋkɔ aɖewo le Jamaica tsɔ kpe ɖe woƒe nyatakakadzraɖoƒewo ŋu le ete: 1. Jamaica Adzɔnuwo Dzralawo kple Nudɔdɔwo ƒe Habɔbɔ (JMEA) - www.jmea.org JMEA le tsitre ɖi na adzɔnuwo wɔlawo kple nudzralawo le Jamaica. Woƒe taɖodzinue nye be yewoado dzidziɖedzi, hoʋiʋli, kple nusiwo li tegbee ɖe ŋgɔ le adzɔnuwo wɔwɔ ƒe dɔwɔƒea me. 2. Jamaica ƒe Dɔwɔƒe si Kpɔa Dɔwɔnyawo Gbɔ (PSOJ) - www.psoj.org PSOJ nye habɔbɔ si kpɔa ŋusẽ ɖe amewo dzi ŋutɔ si ƒoa dɔwɔƒe siwo menye dziɖuɖu tɔ o tso dɔwɔƒe vovovowo nu ƒu. Eléa fɔ ɖe asitsatsa ƒe nɔnɔme si ana woate ŋu awɔ dɔ nyuie to nyaʋiʋli, ɖoɖowo ƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi, kple kadodo ƒe mɔnukpɔkpɔwo me ŋu. 3. Tsaɖiɖi ƒe Dodoɖeŋgɔ Ga (TEF) - www.tef.gov.jm TEF wɔa dɔ be yeana Jamaica ƒe tsaɖiɖi ƒe nuwɔna nanyo ɖe edzi to gakpekpeɖeŋu nana dɔ kple ɖoɖo siwo ku ɖe tsaɖiɖi ŋu me. Wowɔa dɔ aduadu kple amesiwo kpɔ gome le tsaɖiɖidɔwɔƒea katã be woado amedzrowo ƒe nuteƒekpɔkpɔwo ɖe ŋgɔ. 4. Jamaica Agbledede Habɔbɔ (JAS) - www.jas.gov.jm JAS ɖoe kplikpaa be yeaʋli Jamaica agbledelawo ta to ɖoɖowo teƒenɔlawo, hehenana ɖoɖowo, asitsatsa ƒe mɔnukpɔkpɔ ƒe kpekpeɖeŋu, kple mɔ̃ɖaŋununya ƒe asitɔtrɔdɔwo le agbledede ƒe akpawo katã me. 5. Jamaica ƒe Tɔdziʋuɖoɖo Habɔbɔ (SAJ) - www.saj-ships.com SAJ le tsitre ɖi na dɔwɔƒe siwo kpɔa gome le meliɖoɖodɔwo me le Jamaica melidzeƒewo me to agbagbadzedze be woana melidzeƒewo ƒe dɔwɔwɔ nanyo ɖe edzi ƒe ɖoɖowɔwɔ me esime wole sedede ƒe nya siwo kpɔa ŋusẽ ɖe ƒudzidɔwɔƒewo dzi hã gbɔ kpɔm. 6. Jamaica ƒe Asitsatsa ƒe Dɔwɔnawo ƒe Dɔwɔƒewo ƒe Habɔbɔ (BPIAJ) - www.bpiaj.org BPIAJ le dɔwɔƒe siwo le dɔ wɔm le asitsatsa ƒe ɖoɖowo ƒe dɔwɔwɔ na ame bubuwo (BPO) ƒe akpaa me le Jamaica ƒe asiwo me to mɔfiame nana le nuwɔna nyuitɔwo, ŋutetewo dodo ɖe ŋgɔ ƒe ɖoɖowo kple xexeame katã ƒe hadomeɖoɖowo dodo ɖe ŋgɔ me. 7. Aƒewo Kple Anyigbawo Ŋuti Dɔwɔha (REB) - www.reb.gov.jm REB kpɔa aƒewo kple anyigbawo ƒe asitsatsa dzi le Jamaica katã esime wòkpɔa egbɔ be dɔwɔla siwo si mɔɖegbalẽ le siwo kpɔa gome le aƒewo ƒeƒle, wo dzadzra, kple wo haya me la wɔ ɖe agbenyuinɔnɔ ƒe dzidzenuwo dzi. 8. Jamaica Amedzrodzeƒewo Kple Tsaɖilawo ƒe Habɔbɔ (JHTA) - www.jhta.org JHTA tsi tre ɖi na amedzrodzeƒedzikpɔlawo, tsaɖilawo, kple dɔwɔƒe bubu siwo do ƒome kple tsaɖiɖi ƒe didiwo. Wowɔa dɔ be yewoana Jamaica ƒe tsaɖiɖi ƒe nunanawo nanyo ɖe edzi to taʋiʋli, dodo ɖe ŋgɔ, kple nuwɔwɔ aduadu kple amesiwo kpɔ gome le eme vovovowo me. Esiawo nye dɔwɔƒe gã siwo le Jamaica ƒe kpɔɖeŋu ʋɛ aɖewo ko. Habɔbɔ ɖesiaɖe wɔa akpa vevi aɖe le dzidziɖedzi kple ŋgɔyiyi dodo ɖe ŋgɔ le eƒe dɔwɔƒe ɖesiaɖe me esime wòʋlia woƒe hameviwo ƒe didiwo hã ta. Mite ŋu kpɔ woƒe nyatakakadzraɖoƒewo faa hena nyatakaka tsitotsito tso habɔbɔ ɖesiaɖe ƒe dɔwɔnawo kple ɖoɖowo ŋu.

Asitsatsa kple asitsatsa ƒe nyatakakadzraɖoƒewo

Ganyawo kple asitsatsa ŋuti nyatakakadzraɖoƒe xɔŋkɔ geɖewo le Jamaica, si nye Caribbean ƒukpodzidukɔ aɖe. Wo dometɔ vevi aɖewo kple woƒe URL-woe nye esi: 1. Jamaica Asitsahabɔbɔ - Jamaica Asitsahabɔbɔ ƒe nyatakakadzraɖoƒe si le se nu naa nyatakaka tso asitsatsa ŋuti ɖoɖowo, ɖoɖowo, ɖoɖowo, kple mɔɖegbalẽwo ŋu le Jamaica. Enaa nunɔamesiwo hã asitsaha siwo le didim be yewoatsɔ adzɔnuwo tso dukɔa me alo atsɔ wo ayi duta. Nyatakakadzraɖoƒe: www.tradeboard.gov.jm 2. Jamaica Promotions Corporation (JAMPRO) - JAMPRO nye dɔwɔƒe vevi aɖe si ƒe dɔe nye be wòado gadodo ƒe mɔnukpɔkpɔwo ɖe ŋgɔ eye wòana asitsatsa nanɔ bɔbɔe le Jamaica. Woƒe nyatakakadzraɖoƒea naa gɔmesese deto le asitsanyawo ŋu, mɔfiame siwo ku ɖe gadodo ŋu, dzideƒonamenu siwo li na gadelawo, kple wɔna siwo gbɔna siwo ku ɖe dukɔwo dome asitsatsa le Jamaica ŋu. Nyatakakadzraɖoƒe: www.jamaicatradeandinvest.org 3. Ministry of Industry, Investment & Commerce (MIIC) - MIIC ƒe nyatakakadzraɖoƒe la ku ɖe nyatakaka nana tso ɖoɖo siwo ku ɖe dɔwɔƒewo ƒe ŋgɔyiyi kple gadede asi dodo ɖe ŋgɔ ŋu le Jamaica ŋu. Eɖea nyatakaka yeyewo tso ɖoɖo siwo subɔsubɔha la wɔ ŋu tsɔ kpe ɖe nyadzɔdzɔ siwo sɔ kple nyatakaka siwo ku ɖe ganyawo ƒe ŋgɔyiyi le dukɔa me ŋu. Nyatakakadzraɖoƒe: www.miic.gov.jm 4. The Planning Institute of Jamaica (PIOJ) - PIOJ nye habɔbɔ si kpɔa dukɔa ƒe ŋgɔyiyi ƒe ɖoɖowɔwɔ ƒe taɖodzinuwo dzi siwo dometɔ aɖewoe nye ganyawo ŋuti ɖoɖowɔwɔ ƒe mɔnuwo hena dzidziɖedzi si anɔ anyi ɖaa le akpa vovovowo me le dukɔa me godoo abe agbledede, adzɔnuwo wɔwɔ ƒe dɔwɔƒewo, subɔsubɔdɔwo ƒe dɔwɔƒe kple bubuawo,. Woƒe nyatakakadzraɖoƒea naa mɔnukpɔkpɔ ame be wòakpɔ agbalẽ vevi siwo dometɔ aɖewoe nye Ganyawo Kple Hadomegbenɔnɔ Ŋuti Numekukuwo kpakple numekuku ŋuti nyatakaka bubu siwo le vevie ŋutɔ na dɔwɔƒewo ƒe ɖoɖowɔwɔ. Nyatakakadzraɖoƒe: www.pioj.gov.jm 5.Jamaica Exporters' Association (JEA) - JEA ƒe nyatakakadzraɖoƒea koŋ subɔa Jamaica exporters to nunɔamesi xɔasiwo abe asitsatsa ŋuti nyatakakawo kple asitsatsa ŋuti agbalẽ siwo ŋu viɖe le na kekeɖenudɔ siwo tsia dzi ɖe nusiwo woɖona ɖe duta ŋu la nana me. Nyatakakadzraɖoƒe: www.exportersja.com Nyatakakadzraɖoƒe siawo naa nyatakaka gbogbo aɖewo tso Jamaica dɔwɔƒewo, asitsatsa ƒe ɖoɖowo/ɖoɖowo, . gadodo ƒe mɔnukpɔkpɔwo kpakple akpa bubu siwo le vevie ŋutɔ le asitsatsa ƒe dɔwɔnawo wɔwɔ le dukɔa me ta. Taflatse de dzesii be URL-wo ate ŋu atrɔ le ɣeyiɣi aɖe megbe, eyata anyo be nàzã woƒe ŋkɔwo atsɔ adi nyatakakadzraɖoƒe siawo ne URL siwo wona la dometɔ aɖeke megale dɔ wɔm o.

Asitsatsa nyatakakawo biabia nyatakakadzraɖoƒewo

Asitsatsa ŋuti nyatakakawo biabia ƒe nyatakakadzraɖoƒe geɖewo li na Jamaica. Wo dometɔ ʋɛ aɖewoe nye esi: 1. Jamaica Dukɔmeviwo ƒe Dukɔmeviwo ƒe Dɔwɔƒe (JCA): JCA ƒe nyatakakadzraɖoƒea naa mɔnukpɔkpɔ ame be wòakpɔ asitsatsa ŋuti akɔntabubuwo kple nyatakaka siwo ku ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ kple esiwo wotsɔ yi duta le Jamaica ŋu. Àte ŋu akpɔ nyatakakawo tso adzɔnuwo ƒe sewo, adzɔ siwo woxena ɖe wo ta, dukɔmeviwo ƒe adzɔxexe ƒe agbɔsɔsɔme, asitsahabɔbɔwo, kple bubuwo ŋu. Nyatakakadzraɖoƒe: https://www.jacustoms.gov.jm/ 2. Jamaica ƒe Akɔntabubu Dɔwɔƒe (STATIN): STATIN ye nye akɔntabubu ŋuti nyatakakawo tsoƒe si dziɖuɖua da asi ɖo le Jamaica. Wotsɔa asitsatsa ŋuti nyatakaka siwo dometɔ aɖewoe nye dukɔwo dome adzɔnuwo ƒe asitsatsa ŋuti akɔntabubuwo, fexexe ƒe dadasɔ ŋuti nyatakakawo, duta gadede asi tẽ ƒe akɔntabubuwo, kple bubuwo. Nyatakakadzraɖoƒe: https://statinja.gov.jm/ 3. Jamaica Gadzraɖoƒe: Jamaica Gadzraɖoƒe ƒe nyatakakadzraɖoƒea naa nyatakaka siwo ku ɖe asitsatsa ŋu abe ga si woɖɔli, fe siwo wodo le egodo ƒe akɔntabubu, ga si susɔ ɖe gaxɔ me fifia, kple nunɔamesi siwo dziɖuɖua da asi ɖo ƒe akɔntabubuwo. Nyatakakadzraɖoƒe: https://boj.org.jm/ 4. Ministry of Industry Commerce Agriculture & Fisheries (MICAF): MICAF ƒe dɔe nye be wòado ganyawo ƒe ŋgɔyiyi ɖe ŋgɔ to akpa vovovo siwo dome asitsatsa hã le. Woƒe nyatakakadzraɖoƒea naa nyatakaka siwo sɔ tso nusiwo woatsɔ ayi duta ƒe mɔnukpɔkpɔwo kple ɖoɖowo kpakple nusiwo wotsɔ tso duta vɛ ŋuti sewo ŋu le Jamaica. Nyatakakadzraɖoƒe: http://www.miic.gov.jm/ . Nyatakakadzraɖoƒe: http://mas.itcportal.org/defaultsite/asi-kuxiwo-dɔwɔnuwo.aspx Nyatakakadzraɖoƒe siawo akpe ɖe ŋuwò nàkpɔ asitsatsa ŋuti nyatakaka blibo siwo ku ɖe nusiwo wotsɔ tso duta vɛ, nusiwo wotsɔna ɖoa duta, asitsahabɔbɔ veviwo/amesiwo tsɔa nu tso duta/siwo tsɔa nu yina duta le Jamaica ŋu tsɔ kpe ɖe gɔmesese vevi bubu vovovo siwo hiã na asitsatsa ŋuti numekuku alo numekuku ƒe taɖodzinuwo ŋu.

B2b ƒe nuƒolanɔƒewo

Jamaica, si nye ƒukpodukɔ dzeani aɖe le Caribbean, na B2B mɔnu geɖewo asitsalawo be woatsɔ aɖo kadodo me ahawɔ nu aduadu. B2B-mɔ̃ ɖedzesi siwo le Jamaica tsɔ kpe ɖe woƒe nyatakakadzraɖoƒewo ŋu dometɔ aɖewoe nye esi: 1. Jamaica ƒe adzɔnuwo wɔlawo kple nusiwo wotsɔna ɖoa duta ƒe Habɔbɔ (JMEA) - www.jmea.org: JMEA nye habɔbɔ si le Jamaicatɔwo ƒe adzɔnuwo wɔlawo kple nusiwo wotsɔna ɖoa duta teƒe. Wonaa mɔnukpɔkpɔ asitsalawo be woaɖe woƒe adzɔnuwo afia, aɖo kadodo me kple amesiwo ate ŋu aƒlee, eye woaku mɔnukpɔkpɔ siwo li be woatsɔ ayi duta me. 2. Jamaica Stock Exchange (JSE) - www.jamstockex.com: Togbɔ be wonyae koŋ be stock exchange hã la, JSE hã nyea mɔnu na dɔwɔƒewo be woakpɔ ga to gadodo ƒe mɔnukpɔkpɔ vovovowo me. Enaa asitsahabɔbɔwo te ŋu doa ka kple gadelawo eye wokekea woƒe ganyawo ɖe enu. 3. Trade Invest Jamaica -www.tradeandinvestjamaica.org: Trade Invest Jamaica nye dukɔa ƒe asitsatsa kple gadede asi dodo ɖe ŋgɔ ƒe dɔwɔƒe si le Jamaica. Enaa mɔnukpɔkpɔ nutoa me dɔwɔla siwo le didim be yewoaɖo duta alo ahe duta gadede asi vɛ alo ahe asitsatsa ƒe ɖoɖowo vɛ be woakpɔ nunɔamesi xɔasiwo, asitsatsa ŋuti nyatakakawo, kadodo ƒe wɔnawo, kple asitsatsa ƒe sɔsɔ kple wo nɔewo ƒe dɔwɔnawo. 4. JAMAICA (SAJ) - www.shipja.com: SAJ doa ka kple dɔwɔƒe siwo kpɔa gome le ƒudzidɔwo me abe tɔdziʋuɖoɖo, agbatsɔtsɔ na amewo, dɔwɔƒe siwo tsɔa agbawo, dɔwɔƒe siwo tsɔa agbawo, kple melidzeƒedɔwɔƒewo be woatsɔ ana agbawo ƒe ʋuʋu nyuie nanɔ Jamaica ƒe melidzeƒewo kple egodo bɔbɔe . . 5. Asitsahabɔbɔ Suewo ƒe Habɔbɔ si le Jamaica (SBAJ) - www.sbaj.biz: SBAJ doa alɔ asitsaha suewo to kadodo ƒe wɔnawo, hehenana ƒe ɖoɖowo, gazazã ƒe tiatiawɔblɔɖewo,kple asitsahawo ƒe aɖaŋuɖoɖodɔwo nana me.To SBAJ ƒe mɔ̃ dzi,S Mall Enterprises ate ŋu aɖo kadodo me kple nutoa me asitsala bubuwo,wɔa nu aduadu le dɔwo me,eye wokpɔa gɔmesese veviwo tso dɔwɔƒea ƒe dɔwɔla bibiwo gbɔ. Nuƒolanɔƒe siawo subɔa hiahiã vovovowo le B2B ƒe nɔnɔme me le Jamaica esime wole mɔnuwo nam c
//