More

TogTok

Suguba minnu bɛ yen
right
Jamana Lajɛba
Kameruni, min bɛ wele foroba la ko Kameruni jamana, ye jamana ye min sigilen bɛ Cɛma Afrika. A bɛ danbɔ ni Nizeriya ye tlebi fɛ, Tchad worodugu-kɔrɔn fɛ, Cɛma Afrika Fasojama kɔrɔn fɛ, Ekwatorial Gine, Gabon, ani Kongo Fasojama saheli fɛ. Kɔgɔjida fana bɛ jamana in na Gine Kɔgɔjida la. Ni a bonya bɛ se kilomɛtɛrɛ kɛrɛnkɛrɛnnen 475.400 ma, Kameruni ye Afiriki jamana belebele dɔ ye. A dugukolo cogoya suguya caman bɛ yen, savana belebelebaw bɛ worodugu fɛ, kulu janw a tlebi dancɛ la ni Nizeriya ye ani tasuma-yɔrɔw worodugu-tlebi mara la. Cɛmancɛ ni saheli maraw fanba ye sanji-kungow ye minnu ka timi. Kameruni jamanaden hakɛ bɛ Taa miliyɔn 26 ɲɔgɔn na. A siyako ka ca ni siya suguya 250 ni kɔ ye minnu sigilen bɛ a dancɛw kɔnɔ. Fasokanw ye tubabukan ni faransikan ye kabini a tun tilalen don tubabu ni Faransi koloni mara cɛ. Kameruni sɔrɔko sinsinnen bɛ sɛnɛ kan min bɛ dɛmɛba don baara ni jagokɛlaw ka sɔrɔ la. Sɛnɛfɛnba minnu bɛ yen olu ye kafe, kakawo, coton, bananku ka fara jiriden ni nakɔfɛn suguya caman kan. Sɛnɛko siratigɛ la i n’a fɔ petoroli bɔli (kɛrɛnkɛrɛnnenya la kɔgɔjida la), fɛn dilanni iziniw i n’a fɔ dumuniko ni finiko fana jɔyɔrɔ ka bon sɔrɔ yiriwali la. Kameruni bɛ waso fɛnɲɛnama suguya kabakomaw la k’a sababu kɛ a ka ɲɛnamaya kɛcogo suguya caman ye k’a ta kɔgɔjida la mangɔrɔw la ka taa a bila sanjiba kungobaw la minnu kɔnɔ jiri suguya caman bɛ yen i n’a fɔ orchidées ani baganw i n’a fɔ waraw, gorilaw,ani wuluw Kameruni kungosogow bɛ turisiw sama minnu b’u mago don ɲɛnamayako-turisimu la. Hali ni nafolosɔrɔsiraw ka ca ani yiriwali seko,fɛn caman i n’a fɔ nanbarako,fɛnsɔrɔbaliya,ani politiki basigibaliya bɛ gɛlɛyaw lase yiriwali sabatili kuntilenna sɔrɔli ma.O bɛɛ n’a ta,laada ciyɛn,i n’a fɔ laadala seliw,dɔnkiliw,fɔlikɛyɔrɔ nafama,ani dɔnkotigi tɔgɔba dɔw bɛ kɛ Kameruni jamana ye min ka laadalakow ɲɛnamaw bɛ jamana kɔnɔ ɲɛnajɛ & diɲɛ tɔgɔba fila bɛɛ la
Jamana ka Wari
Kameruni ye jamana ye min sigilen bɛ Cɛma Afrika min bɛ baara kɛ ni Cɛma Afrika CFA franc ye k’a kɛ a ka wari ye. CFA franc ye wari ye min bɛ kɛ jamana caman fɛ o mara kɔnɔ, Kameruni fana sen bɛ o la. A bɛ bɔ Cɛma Afiriki jamanaw ka Banki fɛ, wa a sirilen bɛ Euro la ni wari falen hakɛ latigɛlen ye. Kameruni wari, i n’a fɔ jamana tɔw bɛ baara kɛ ni CFA franc ye, warijɛ ni warijɛ sɛbɛnw bɛɛ bɛ a la. O warijɛw bɛ sɔrɔ warijɛ 1, 2, 5, 10, 25, 50, 100 ani 500 na. Banki warijɛw bɛ sɔrɔ wari hakɛ 500, 1000 (a ka ca a la),2000 (a man teli ka kɛ) ,5000 (a ka ca a la a bɛ ye nka a tɛ ɲini ),10.000 ,ani tuma dɔw la'a man teli'20K(20 thousand)francs. CFA franc ye Kameruni ka wari ye kabini a ye yɛrɛmahɔrɔnya sɔrɔ Faransi fɛ 1960 daminɛ na'. Fɛn nafama kelen min ka kan ka kɔlɔsi nin wari in na, o ye ko a bɛ baara kɛ wariko tɔn fila danfaralenw kɔrɔ: Banque des Etats de l’Afrique Centrale ka ɲɛsin maraw ma i n’a fɔ Kameruni yɔrɔ minnu na Faransikan walima kan fɔcogo bɛ caya(Kanko jateminɛw kɔfɛ a bɛ kɛ jamana kɔkannaw ka capitak nafolo ka ca o la firimiw bɛ ŋunan 'red tape" u bɛ ɲɔgɔn sɔrɔ/a ɲininen don ka bɔ/laala baarakɛcogo AfricanSegionalism complex) . I n’a fɔ a bɛ kɛ cogo min na wariko siratigɛ bɛɛ la diɲɛ kɔnɔ,Kameruni bɛ gɛlɛya dɔw sɔrɔ minnu ɲɛsinnen bɛ a ka sɔrɔko ni wariko politiki/lase ma . O ko ninnu bɛ se ka nɔ bila nafolosɔrɔta hakɛw la,baara nafama jatew,sɔrɔ yiriwali/farati, sanni seko,ani jago ɲɔgɔndan;o dɔw cɛma Ieel TECHINT dannaya bɔli seko). Ka fara o kan,Kameruni wari nafa diɲɛ kɔnɔ, o bɛ se ka wuli ka kɛɲɛ ni fɛn suguya caman ye i n’a fɔ diɲɛ sɔrɔko cogoyaw,fɛnw ɲinini(minnu bɛ tulu,yiri, kakawo,& kafe.) Kuncɛli la,Kameruni bɛ baara kɛ ni Cɛma Afiriki CFA franc ye k’a kɛ a ka wari ye. Nka,jamana ka wariko cogoya bE kE ni kɔnɔna ni kEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErEnkErεnkεrεnkεrεnkεnnenw ye minnu bε se ka nɔ bila a nafa la, a sɔrɔko sabatili la,ani a ka wariko kɛnɛya bɛɛ lajɛlen na.
Wari falen-falen hakɛ
Kameruni ka wari fɔlɔ ye Cɛma Afrika CFA franc (XAF) ye, min fana bɛ baara kɛ ni jamana wɛrɛw ye Cɛma Afrika sɔrɔko ni wariko jɛkulu kɔnɔ. Waribaw falenfalen hakɛ ni CFA franc ye, o bɛ se ka ɲɔgɔn ta waati kɔnɔ, o la, a ka fisa i ka sɛgɛsɛgɛli kɛ ni sɔrɔyɔrɔ ye min bɛ se ka da a kan, walasa ka kunnafoni tiɲɛnenw sɔrɔ. Nka, kabini san 2021 sɛtanburukalo, wari falen hakɛ jateminɛlen dɔw filɛ nin ye walasa ka jateminɛ kɛ: - USD (Amerika Dɔrɔmɛ) ka kɛ XAF ye: 1 USD ≈ 540 XAF - EUR (Euro) ka se XAF ma: EUR 1 ≈ 640 XAF - GBP (British Pound Sterling) ka se XAF ma : 1 GBP ≈ 730 XAF - CAD (Kanada Dɔrɔmɛ) ka kɛ XAF ye : CAD 1 ≈ 420 XAF - AUD (Ɔsitarali Dɔrɔmɛ) ka kɛɲɛ ni XAF ye: AUD 1 ≈ 390 XAF Aw k’a dɔn ko nin jatew ye jateminɛw dɔrɔn de ye, wa a bɛ se ka kɛ ko u tɛ sisan wari falen hakɛ jira. A ka ɲi tuma bɛɛ ka ɲininkali kɛ sɔrɔyɔrɔ walima wariko baarada dɔ la min bɛ se ka da i kan, walasa ka kunnafoni kuraw ni tigitigiw sɔrɔ.
Seli nafamaw
Kameruni, jamana min bɛ Cɛma Afiriki, o bɛ seli nafama caman kɛ san kɔnɔ. O seli ninnu jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ jamana ka laadalakow la, wa u b’a ka laadalakow n’a ka suguya caman jira. Kameruni seli nafama dɔ ye Fasokanw ka don ye, min bɛ kɛ mɛkalo tile 20 san o san. O ye Faransikan fɔbaga Kameruni ni tubabukan fɔbagaw ka Angletɛri Saheli Kameruni ka kelenya sankɔrɔta ye walasa ka jamana kelen sigi. O don in na, mɔgɔw bɛ u sen don paradew la, laadala dɔnw la, dɔnkilida la, ani laadalakow jirali la walasa k’u ka jamana kelenya seli kɛ. Seli nafama wɛrɛ ye funankɛninw ka don ye feburuyekalo tile 11. Nin don in bɛ bonya da funankɛninw ka dɛmɛ kan jamana yiriwali la k’a sɔrɔ a b’a dɔn k’u nafa ka bon kosɛbɛ ɲɛmɔgɔ nataw la. Baara suguya caman bɛ labɛn jamana kɔnɔ walasa ka fanga di funankɛninw ma ani ka dusu don u kɔnɔ u ka se ka u sen don sigidako la, i n’a fɔ lajɛbaw minnu sinsinnen bɛ baarakɛlaw ka baarakɛcogo kan ani seko ni dɔnko yiriwali kalanw. Nguon seli bɛ kɛ Bamounkaw fɛ minnu ye Kameruni jamanaden caman ye. O seli bɛ kɛ san o san suman tigɛ waati la (marisikalo ni awirilikalo cɛ) k’a kɛ waleɲumandɔn seli ye suman tigɛ waati caman na. A bɛ taama kulɛrilenw jira ni laadala finiw ye, dɔnkilida ɲɛnamaw ni dununfɔli, dɔnko seli minnu bɛ laadala kɔrɔw jira minnu tɛmɛna mɔgɔw ka bɔnsɔnw fɛ. Nowɛli ye seli wɛrɛ ye min bɛ kɛ kosɛbɛ Kameruni jamana bɛɛ la k’a sababu kɛ a ka jamanaden caman ye kerecɛnw ye. Mɔgɔw ​​bɛ Yesu Krisita bangeli hakili jigin u kɛtɔ ka taa legilizi la, o kɔfɛ, seliw bɛ kɛ ni u somɔgɔw ni u teriw ye. Tasuma-fɛrɛw bɛ se ka ye yɔrɔ caman na dugubaw kɔnɔ i n’a fɔ Douala ani Yaoundé. Ka fara o kan,Surfing ɲɛɲiniw Kribi kɔgɔjida la jikuruw bɛ surf kanubagaw sama ka bɔ Afiriki fan bɛɛ la.O ko nafamaw ye wave-riding stunts kabakomaw ye minnu bɛ kɛ surfer setigiw fɛ ka fara kɔgɔjida la ɲɛnajɛw kan minnu bɛ pɛrɛn ni dɔnkili ɲɛnamaw ye.A ka c’a la, nin ɲɛɲiniw bɛ kɛ Zuwɛnkalo-Zuluyekalo cɛ ka sigidamɔgɔw & turisiw fana bɛ yen. Ninnu ye seli nafamaw misali dɔw dɔrɔn ye minnu bɛ kɛ Kameruni jamana na, minnu nafa ka bon a ka jamanaden suguya caman ka laadalakow la. Seli kelen-kelen bɛɛ bɛ ɲɛnamaya di Kameruni jamana ma, k’a sɔrɔ a b’a to mɔgɔw k’u ka laadalakow n’u ka ciyɛnw nafa bonya.
Dunanw ka jagokɛcogo
Kameruni, min sigilen bɛ Afiriki cɛmancɛ-tlebi fɛ, sɔrɔko suguya caman bɛ yen min bɛ tali kɛ jago la kosɛbɛ. Jamana in lakodɔnnen don a ka nafolomafɛnw ni sɛnɛfɛnw fɛ. Kameruni ka jagokɛla ŋanaw ye petoroli ni petorolifɛnw, kakawo, kafe, jirifɛnw ani aliminiyɔmu ye. Petroli bɛ jamana ka jagokɛta sɔrɔta fanba la. Kameruni ye kakawo sɛnɛyɔrɔ nafama ye, wa a bɛ diɲɛ kɔnɔ jamana tan la minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la. Kafe sɛnɛ fana bɛ kɛ sababu ye ka jamana ka jagokɛta sɔrɔ. Ka fara fɛn fɔlɔw kan, Kameruni bɛ fɛn dilannen suguya caman bila jamana wɛrɛw la i n’a fɔ finiw ni finiw, lastikuw, kemikɛlifɛnw, ani masinw. O iziniw dɛmɛna ni wariko laɲiniw ye minnu dira gɔfɛrɛnaman fɛ walasa ka nafa sɔrɔli ni fɛn caman sɛnɛcogo yiriwa. Kameruni ka jagokɛɲɔgɔnba dɔw ye Erɔpu tɔnba jamanaw ye i n’a fɔ Faransi, Itali, Bɛliziki; Afiriki sigiɲɔgɔn jamanaw i n’a fɔ Nizeriya; ka fara Sinuwa ni Ameriki kan. A ka jago fanba bɛ ɲɛsin o yɔrɔw ma. Dugukolodon fan fɛ, Kameruni bɛ fɛn caman ladon i n’a fɔ masinw ni minɛnw, mɔbiliw, dumunifɛnw (tiga fana sen bɛ o la), furaw, petoroli saniyalenw ka bɔ jamana caman na diɲɛ kɔnɔ. Jagokɛlaw ni Afiriki jamanaw cɛsiraw barika bonyana marabolow ka jɛkafɔ cɛsiriw fɛ i n’a fɔ Cɛma Afiriki jamanaw ka sɔrɔko jɛkulu (ECCAS) ani Cɛma Afiriki sɔrɔko tɔnba (CAEU). O ye mara kɔnɔ jago yiriwa nin san laban ninnu na. Hali ni Kameruni jago siratigɛ la, fɛn ɲumanw bɛ yen i n’a fɔ fɛn caman dilanni cɛsiriw ka don fɛn dilanni na ka tɛmɛn fɛn fɔlɔw feereli kan ani jɛkafɔ cɛsiriw ni Afiriki jamana tɔw ye – gɛlɛyaw bɛ yen minnu ka kan ka ɲɛnabɔ. O gɛlɛyaw dɔw ye fɛnsɔrɔsiraw dɛsɛ ye min bɛ fɛnw lamagacogo ɲuman bali jamana kɔnɔ ; marako taabolo gɛlɛnw jagokɛlaw ye; politiki basigibaliya mara dɔw kɔnɔ min bɛ dancɛ tigɛ baaraw nɔ bila ; nafolo sɔrɔli danma jagokɛla misɛnninw ye minnu bɛ diɲɛ jago kɛ. Kuma bɛɛ la, hali ni ̧ ni gɔfɛrɛnaman fila bɛɛ ka cɛsiriw bɛ senna, politiki minnu laɲini ye ka jago sigida yiriwa ka fara marabolow ka jɛkafɔ fɛɛrɛw kan - se bɛ yen Kameruni ka se k’a ka jago yiriwa ka taa a fɛ, ka se ka a sen don kosɛbɛ diɲɛ sɔrɔko la.
Sugu yiriwali seko
Kameruni, min sigilen bɛ Cɛma Afiriki, o bɛ se ka layidu ta jamana kɔkan jago suguya yiriwali kama. Jamana bɛ waso ni nafolo caman ye, i n’a fɔ tulu, yiri, fɛnɲɛnamafagalanw ani sɛnɛfɛnw. Nin nafolo sɔrɔyɔrɔ nafama in bɛ cogo caman di diɲɛ jago ni wariko ma. A fɔlɔ, Kameruni kɛra marabolo sɔrɔko jɛkulu suguya caman ka tɔnden ye i n’a fɔ Cɛma Afiriki jamanaw ka sɔrɔko jɛkulu (ECCAS), Cɛma Afiriki sɔrɔko ni wariko jɛkulu (CEMAC), ani Afiriki tɔnba (AU). O tɔndenw bɛ Kameruni dɛmɛ ka se ka mara suguyaw sɔrɔ ani ka jago bɛnkanw kɛ minnu ka fisa ni tɔw ye Afiriki kɔnɔ. Filanan, jamana sigiyɔrɔ ɲuman min bɛ Gine kɔgɔjida la, o b’a to a bɛ se ka kɛ da ye ka don jamanaw kɔnɔ minnu tɛ dugukolo kan Cɛma Afiriki. I n’a fɔ tɛmɛsira nafama don fɛnw bolo minnu bɛ don walima minnu bɛ bɔ u sigiɲɔgɔn jamanaw na i n’a fɔ Tchad ani Cɛma Afiriki jamana, Kameruni bɛ nafa sɔrɔ a jɔyɔrɔ la i n’a fɔ fɛnw jiginni yɔrɔ. O tɛmɛnen kɔ, cɛsiriw kɛra Kameruni gɔfɛrɛnaman fɛ walasa ka fɛnsɔrɔsiraw ka jɛɲɔgɔnya yiriwa jamana kɔnɔ. Bololabaara siraw yiriwali i n’a fɔ siraw ni nɛgɛso, o bɛ dɔ fara mɔgɔw ka se sɔrɔli kan mara suguya wɛrɛw la. Nin fɛnsɔrɔko ɲɛtaa in bɛ jago nɔgɔya Kameruni yɛrɛ dancɛw kɔnɔ, ka sɔrɔ ka jamana wɛrɛw ka waridonnaw ​​fana sama minnu bɛ fɛnw labɛncogo ɲuman ɲini u ka baarakɛtaw kama. Ka fara o kan, seko ni dɔnko bolofara minnu bɛ i n’a fɔ sɛnɛ, olu bɛ sababuba di jamana kɔkan suguya yiriwali ma Kameruni. Jamana ka waati cogoya ka ɲi min bɛnnen don sɛnɛfɛnw sɛnɛni ma i n’a fɔ kakawo, kafe, bananku, lastikuw,ani jirisunw – o bɛɛ ye jagofɛnbaw ye minnu bɛ taa ni u ye jamana wɛrɛw la. Ka fara o kan,fɛnɲɛnamaw ɲinini min bɛ ka bonya diɲɛ kɔnɔ, o bɛ se ka siraw dabɔ biologiki fɛnw bilali kama ka bɔ nin sɛnɛ fangatigi in na. Nka,a nafa ka bon k’a dɔn ko gɛlɛyaw i n’a fɔ politiki basigibaliya,nɔgɔsɔgɔninjɛ min bɛ to senna,ani sigida sigicogo dafalen tɛ, olu bɛ yen hali bi.O ko ninnu bɛ se ka suguw doncogo ɲuman bali.O cogo la,gofɛrɛnaman ka cɛsiriw ka kan ka sinsin jago sigida dɔ dabɔli kan min bɛ se ka kɛ sababu ye ka sariyaw sɛmɛntiya,tɔnw barika bonya,ani nɔgɔlenya kɛlɛli fɛɛrɛw.O fɛɛrɛ suguw tun bɛna faratiw nɔgɔya minnu bɛ sɔrɔ jago kɛli la Kameruni. Kuncɛli la,Kameruni bɛ se kosɛbɛ ni a bɛ na ni a ka jamana kɔkan jago sugu yiriwali ye.Jamana ka nafolo caman sɔrɔli, a sigiyɔrɔ ɲuman ani a ka kɛta marabolow ka sɔrɔko blokiw kɔnɔ, o bɛɛ bɛ kɛ sababu ye k’a sama ka ɲɛsin jamana kɔkan jago ma.O bɛɛ n’a ta, a ka kan ka jateminɛ kɛ kɔnɔna na gɛlɛyaw ani ka sigida ɲuman dabɔ wariko ni suguya yiriwali kama.
Fɛn minnu bɛ feere funteni na sugu la
Ni aw bɛ jateminɛ kɛ fɛn dilannenw sugandili la Kameruni jamana ka jagokɛyɔrɔw la, a nafa ka bon ka aw sinsin fɛnw kan minnu ɲinini ka ca, wa u bɛ feere ka ɲɛ. Ladilikan dɔw filɛ nin ye minnu bɛ se ka aw dɛmɛ ka aw ka latigɛ kɛcogo ɲɛminɛ: 1. Sɛgɛsɛgɛli kɛ sugu la: Ka ɲinini kɛ kosɛbɛ Kameruni sugu kan walasa ka fɛn dilannen suguyaw ni u taabolo dɔn minnu bɛ fɔ kosɛbɛ. Aw bɛ fɛnw ɲini minnu ɲinini bɛ ka caya walima minnu bɛ mago kɛrɛnkɛrɛnnenw ni u diyanyekow ɲɛnabɔ minnu tɛ sigidamɔgɔw ta ye. 2. Ka sigida ka ɲɔgɔndan jateminɛ : Ka ɲɔgɔndan min bɛ senna Kameruni jago siratigɛ la, o sɛgɛsɛgɛ. Aw bɛ fɛnw dɔn minnu ka dicogo danmadɔ bɛ u la walima minnu ka jogo ka dɔgɔ, bawo o bɛ se ka sababu di aw ka taamasiyɛn ma walasa ka suguw kɔnɔ yɔrɔw fa. 3. Aw ye laadalakow bɛnnenya jateminɛ: Aw ye aw hakili to laadalakow la ani danfara minnu bɛ u ni ɲɔgɔn cɛ ni aw bɛ fɛnw sugandi walasa ka taa ni u ye Kameruni. I k’a lajɛ ko i ye fɛn minnu sugandi, olu bɛ bɛn sigida ka laadaw, laadalakow, diinɛ dannayakow ani ɲɛnamaya kɛcogo fɛɛrɛw ma. 4. Aw ye aw sinsin magoɲɛfɛnw kan: Mako jɔnjɔnw i n’a fɔ dumunifɛnw (i n’a fɔ tiga, malomugu), ɲɛgɛnw (safunɛ, ɲinmugu), fini nafamafɛnw (t-shirt, jinɛmuso), ani du kɔnɔfɛnw (tobilikɛminɛnw) ka teli ka ɲini tuma bɛɛ, u mana kɛ cogo o cogo sɔrɔko jiginniw. 5. Ka nafa sɔrɔ nafolomafɛnw na : Kameruni nafolo ka bon kosɛbɛ i n’a fɔ yiri, kafe, kakawo, jirisun tulu – aw k’a lajɛ ka o fɛnw suguya dilannenw walima u labɛncogo tilancɛw bila jamana wɛrɛw la walasa ka nafa dɔ fara u kan sani u ka taa jamana wɛrɛw la. 6.Ka baara kɛ ni sigida fɛnw ye : Ka jateminɛ kɛ ka baara kɛ ni sigida fɛnw ye walima ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni Kameruni feerekɛlaw ye n’u bɛ fɛn kuraw dilan walima k’u dilan minnu ɲɛsinnen bɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la jamana kɔnɔ sugu ma o bɛ sɔrɔko jɛ-ka-baara sabati ka sɔrɔ ka sugandili bɛnnenw labɛn sannikɛlaw ye. 7.Aw ka hakilinaw ɲini sigidamɔgɔw fɛ: Aw ye kumaɲɔgɔnya kɛ ni kiliyanw ye minnu bɛ se ka kɛ aw ka kiliyanw ye ɲininiw walima jɛkuluw fɛ walasa ka hakilinaw sɔrɔ u ka sanni kɛcogo n’u diyanyekow kan—o hakilinaw bɛ se k’aw ka latigɛ kɛcogo kunnafoni k’a sɔrɔ aw bɛ fɛnw sugandi minnu bɛ feere kosɛbɛ. 8.Ka dɛmɛ don izini sabatilenw ma : Ni sabatili bɛ ka jateminɛ sɔrɔ kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ, fɛn minnu tɛ sigida lakana i n’a fɔ fanga kura sɔrɔcogo ɲɛnabɔcogo (pannew solaire), dumuni/minfɛn biologikiw fana bɛ ka diya kosɛbɛ – aw k’a lajɛ ka o fɛn suguw don aw ka fɛn dilannenw kɔnɔ walasa ka se ka mɔgɔw ka ɲininiw dafa sugandiliw minnu bɛ sabati ani minnu bɛ sigida laminiko ɲɛnabɔ. 9. I ka i yɛrɛ ladamu fɛɛrɛtigɛ la: Ikomi ɛntɛrinɛti jago ni nizɛri yɔrɔw bɛ ka mɔgɔw sama diɲɛ kɔnɔ, i k’a lajɛ ka fɛnw bolofara ka kɛ fɛɛrɛbɔminɛnw ye, telefɔni seleke naani fɛnw, walima mobili wari saracogo fɛɛrɛw (e-wallets) minnu bɛ se ka don Kameruni ka ɛntɛrinɛti sugu la min bɛ ka bonya. Aw k’aw hakili to a la ko nin taamasiyɛn ninnu ye laadilikanw ye minnu bɛ tali kɛ fɛn bɛɛ la, wa fɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw ka ɲɛtaa bɛ se ka ɲɔgɔn ta ka kɛɲɛ ni fɛn suguya caman ye i n’a fɔ jogoɲumanya, sɔngɔko fɛɛrɛ, feereli cɛsiriw, tilali sira sugandilenw, a ɲɔgɔnnaw A nafa ka bon tuma bɛɛ ka suguya taabolo kɔlɔsi Kameruni jamana kɔnɔ, k’a sɔrɔ i bɛ to ka fɛn caman sɛgɛsɛgɛ ani ka ladamu ka se ɲininiw caman cili ma n’i bɛ taa jamana kɔkan jago siratigɛ la.
Kunnafoni minnu bɛ sɔrɔ kiliyanw fɛ ani tabu
Kameruni, min bɛ wele foroba la ko Kameruni jamana, ye jamana ye min sigilen bɛ Cɛma Afrika. A lakodɔnnen don a ka laadalakow ni siya suguya caman fɛ, minnu bɛ kɛ sababu ye k’a ka kiliyanw ka jogo kɛrɛnkɛrɛnnenw sɔrɔ. Kameruni jamana na, kiliyanw ka jogo jɔnjɔn dɔ ye u ka jɛɲɔgɔnyaw fɛ minnu bɛ kɛ u yɛrɛ ye. Jɛɲɔgɔnya sabatili ani dannaya sigili nafa ka bon sani i ka jago kɛ. Kamerunikaw bɛ nafa don ɲɛda ni ɲɛda lajɛw la, wa tuma caman na, u bɛ waati ta walasa k’u ka jagokɛɲɔgɔnw dɔn minnu bɛ se ka kɛ u ye sanni u ka bɛnkan si kɛ. Kameruni kiliyanw ka jogo nafama wɛrɛ ye u ka ŋaniya ye ka ɲɛsin kumaɲɔgɔnya ni bɛnkanw ma. Kunnafonidila b’a ɲini feerekɛlaw fɛ u ka se ka fɛn caman sɛgɛsɛgɛ sɔngɔko la, kɛrɛnkɛrɛnnenya la ni a bɛ tali kɛ fɛnw walima baarakɛminɛnw na minnu tɛ sɔrɔ nɔgɔya la. Sɔngɔko sɔngɔko ye ko ye min bɛ kɛ tuma bɛɛ, wa feerekɛlaw ka kan ka labɛn jagokɛcogo in fan fɛ. Ka fara o kan, Kameruni jamana ka kiliyanw bɛ fɛn ɲumanw waleɲumandɔn minnu bɛ wari nafa jira. A ka c’a la, u bɛ muɲuli ni dannaya bila jɔyɔrɔ fɔlɔ la ka tɛmɛ sɔngɔ dɔrɔn kan. Jagokɛyɔrɔ minnu bɛ u sinsin fɛnw walima baara ɲumanw dicogo kan, nafa bɛ se ka sɔrɔ olu la walasa ka kiliyanw ka dannaya ni u ka kantigiya sɔrɔ. Nka, ko dɔw fana bɛ yen minnu dagalen don walima kɛwale dɔw, jagokɛlaw ka kan k’u yɛrɛ tanga minnu ma ni u bɛ baara kɛ ni kiliyanw ye Kameruni: 1. Diinan: A nafa ka bon i kana baro kɛ diinɛ barokunw kan minnu bɛ mɔgɔ bila ka miiri fo ni kiliyan yɛrɛ de y’a daminɛ. Diinan nafa ka bon kosɛbɛ mɔgɔ caman bolo Kameruni jamana na, o la sa, a nafa ka bon k’u ka dannayakow bonya. 2. Politiki : I n’a fɔ diinɛ, politiki bɛ se ka kɛ barokun ye min bɛ mɔgɔ kɔnɔnafili fana k’a sababu kɛ hakilinaw tɛ kelen ye jamanadenw kɔnɔ. I kana politiki barow kɛ walima ka i yɛrɛ hakilinaw fɔ politiki koɲɛw kan fo ni kiliyan y’a ɲini kɛrɛnkɛrɛnnenya la. 3.Bonyakan: A nafa ka bon kosɛbɛ ka baara kɛ ni bonyakan ye ni i bɛ kuma kiliyanw fɛ walima ni i bɛ jago kɛ. Aw ye aw yɛrɛ tanga kumajugu fɔli ma walima kumajugu fɔli ma mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ la ka da u siya kan walima u bɔyɔrɔ kan. . Ni jagokɛlaw bɛ o kiliyanw ka jogo dɔn ani k’u yɛrɛ tanga dantigɛli kofɔlenw ma, jagokɛlaw bɛ se ka jɛɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni kiliyanw ye Kameruni ani ka jɛɲɔgɔnya ɲumanw yiriwa sugu kɔnɔ.
Dutiw ɲɛnabɔli sira
Kameruni min bɛ Afiriki Tlebi fɛ, o ka dumuniko ɲɛnabɔcogo labɛnna ka ɲɛ. Jamana ka dumuniko ɲɛmɔgɔso ka baara ye ka fɛnw ni mɔgɔw ka taamaw labɛn ani k’u kɔlɔsi a dancɛw kan. Duti taabolo minnu bɛ Kameruni jamana na, olu bɛ tali kɛ fɛnw jirali la u dontɔ walima u bɔtɔ. Taamakɛlaw ka kan k’a fɔ u bɛ fɛn o fɛn ta, hali u yɛrɛ ka fɛnw ani jagofɛnw, minnu tɛmɛna dan dɔw kan. A nafa ka bon k’a dɔn ko fɛn minnu dagalen don walima minnu dantigɛlen don i n’a fɔ marifaw, dɔrɔguta, wari nkalonma, fɛnɲɛnama suguya minnu bɛ farati la, walima porno fɛnw, olu dagalen don kosɛbɛ, wa u bɛ se ka kɛ sababu ye ka sariya siratigɛ la kɔlɔlɔw lase u ma ni u sɔrɔla sɛgɛsɛgɛliw senfɛ. Ni taamakɛlaw bɛ don Kameruni na awiyɔn walima kɔgɔji fɛ, u ka kan ka labɛn ka bagajiw lajɛ u selen. Pasipɔriw bɛna sɛgɛsɛgɛ jamanadenw ka bɔnɔgɔla lajɛyɔrɔw la, walasa ka visa ni taamasɛbɛn wɛrɛw sɔrɔ minnu ka kan. A ka ɲi i ka taamasiyɛn sɛbɛnw ta minnu ka kan waati bɛɛ i ka sigi sen kan. Fɛn minnu bɛ na ni u ye jamana wɛrɛw la, olu bɛ se ka kɛ dumuniko ni takasi ye ka kɛɲɛ n’u nafa ye. Jagokɛlaw ka kan k’a lajɛ ko yamaruyaw ni sɛbɛnw bɛ u bolo minnu ka kan walasa ka fɛn suguya kɛrɛnkɛrɛnnenw don jamana kɔnɔ i n’a fɔ marifa walima sɛnɛfɛnw. Ni aw ma o sariyaw labato, o bɛ se ka kɛ sababu ye ka fɛnw bila kɔfɛ walima ka u minɛ yɛrɛ. A ka ɲi i ka taama asiransi bɛɛ lajɛlen sɔrɔ sani i ka taa Kameruni bawo kasaara ni banaw bɛ se ka kɛ i ka sigi sen kan. Ka fara o kan, aw ye aw yɛrɛ dɔn kɔrɔtɔko nimɔrɔw la i n’a fɔ sigida polisisow walima dɔgɔtɔrɔso telefɔni nimɔrɔw. Kuma bɛɛ la, taamakɛlaw ka kan ka sariyaw ni sariyakolow bonya minnu bɛ labato Kameruni jamana ka dumuniko ɲɛmɔgɔso fɛ, k’a sɔrɔ u bɛ bɔnɔgɔla sariyaw bɛɛ labato u selen/bɔ waati la. Ka bonya hakilina mara polisiw la sɛgɛsɛgɛli kɛcogo la, o nafa ka bon walasa ka don walima ka bɔ jamana kɔnɔ ka ɲɛ.
Import impositi politiki minnu bɛ kɛ ni fɛnw donna jamana kɔnɔ
Kameruni, jamana min sigilen bɛ Cɛma Afiriki, a ye fɛnw dondonni musakaw ni takasiw bila sen kan walasa k’a ka jago labɛn ani k’a ka jamana kɔnɔ iziniw lakana. Kameruni jamana ka fɛnw dondonni impositi politiki bɛ danfara ka kɛɲɛ ni fɛnw suguya ye minnu bɛ don jamana kɔnɔ. Fɛn minnu tɛ sɛnɛfɛnw ye, ad valorem tax bɛ kɛ ni 10% ye. O kɔrɔ ye ko impositi bɛ jate ka da fɛnw nafa kan minnu bɛ don jamana kɔnɔ. Ka fara o kan, nafa faralen impositi (PIB) min ye 19,25% ye, o bɛ kɛ musakaw ni dumuniko musakaw bɛɛ la minnu bɛ kɛ. Sɛnɛfɛnw fana bɛ fɛnw dondonni impositi sama Kameruni. Misali la, sigarɛtifɛnw bɛ impositi kɛrɛnkɛrɛnnenw sara, k’a ta XAF 5000 ($9) na kilo kelen na sigarɛti papiyew la ka se XAF 6000 ($11) ma kilo kelen na pipe sigarɛtiw la. Ka fara o kan, fɛnw bɛ se ka bɔ fɛn dɔw la i n’a fɔ dɔlɔminnanw ni sɛnɛfɛnw. Excise duty hakɛw bɛ danfara ka kɛɲɛ ni fɛn dilannen suguya ye, wa u bɛ latigɛ ka kɛɲɛ ni u girinya walima u hakɛ ye. Kameruni b’a ɲini ka jamana kɔnɔ sɛnɛfɛnw yiriwa, a kɛtɔ ka o fɛnw dondonni musakaw waleya. Gofɛrɛnaman b’a fɛ ka sigida iziniw lakana ka bɔ ɲɔgɔndanba la ni jamana wɛrɛw ka fɛn dilannenw ye, k’a sɔrɔ a bɛ dusu don sɔrɔ yiriwali la u yɛrɛ ka dancɛw kɔnɔ. A nafa ka bon jagokɛlaw walima mɔgɔ kelen-kelen minnu b’a fɛ ka fɛnw don Kameruni, olu ka lajɛ kɛ ni dumuniko ɲɛmɔgɔw ye walima ka ladilikan ɲini baarakɛlaw fɛ ka ɲɛsin u ka fɛn dilannenw hakɛ kɛrɛnkɛrɛnnenw ma ani sariyakolow ma. Nin sariyaw labatoli bɛna dɛmɛ ka don Kameruni sugu la ka ɲɛ, ka sɔrɔ ka dɛmɛ don fana a ka sɔrɔ sabatili la.
Jamana kɔkanna impositi politiki
Kameruni ye jamana ye min bɛ cɛmancɛ Afrika la min lakodɔnnen don a ka sɔrɔko ni a ka nafolo suguya caman fɛ. Dɛmɛ min bɛ sɔrɔ yiriwali sabati, Kameruni ye jagokɛlaw ka impositi politiki suguya caman waleya walasa k’a ka sɔrɔ bɛn ɲɔgɔn ma ani ka diɲɛ jago yiriwa. Ka kɛɲɛ ni Dutiw ka jɛkafɔ bɛnkan ye, Kameruni bɛ jagokɛlaw ka takasi ta ka da fɛnw kan minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la, olu ka kodew kan minnu bɛ wele ko Harmonized System (HS). O takasi ninnu bɛ bɔ sɛnɛfɛnw na kosɛbɛ i n’a fɔ kakawo, kafe, bananku, jirisun tulu, lastikuw ani yiri. A hakɛ bɛ danfara ka kɛɲɛ ni fura kɛrɛnkɛrɛnnen ye, wa a bɛ se ka kɛ 5% na ka se 30% ma. Gofɛrɛnaman b’a fɛ ka dusu don nafaw farali la ani ka fɛnɲɛnamafagalanw yiriwa iziniw kɔnɔ jamana kɔnɔ. Walasa k’o laɲini in sɔrɔ, jagokɛlaw ka impositi caman bɛ da fɛnw kan minnu ma baara kɛ walima minnu ma baara kɛ tila ye i n’a fɔ jirisunw ani fɛnɲɛnamafagalanw minnu ma saniya. Nka, tarifu minnu bɛ dɔgɔya walima zeru bɛ ​​se ka kɛ ni o fɛnw bɛ baara kɛ sigida la sanni u ka taa jamana wɛrɛw la. San laban ninnu na, sinsin kɛra jamana ka jagokɛcogo caman kan ka tɛmɛn laadalafɛnw kan. Dusudonw kɛra ka ɲɛsin jagokɛlaw ma minnu tɛ laadalakow ye i n’a fɔ finiw, finiw, bololabaara, dumunifɛn dilannenw (jiridenw/nakɔfɛnw), petoroli saniyalenw (gazi/dizili), kuran minɛnw yɔrɔw ani fɛn wɛrɛw. Jagokɛlaw ka kan ka dumuniko taabolo labato walasa ka nafa sɔrɔ impositi bɔli la walima hakɛ dɔgɔyali la jago bɛnkanw kɔnɔ Kameruni ye bolonɔ bila minnu na ni jamana wɛrɛw ye walima marabolo blokiw i n’a fɔ Cɛma Afiriki jamanaw ka sɔrɔko jɛkulu (ECCAS), Cɛma Afiriki sɔrɔko jɛkulu (CEMAC), a ɲɔgɔnnaw. A nafa ka bon Kameruni jamana na, jagokɛlaw ka to ka kunnafoni kuraw sɔrɔ impositi politiki caman yeli la, n’u bɛ to ka kuma sɛbɛnw kan minnu bɛ bɔ jamana fanga fɛ, baarakɛda minnu yamaruyara i n’a fɔ The Ministry of Finance ka siti walima ka ladilikan di baarakɛlaw ma minnu bɛ diɲɛ jago dɔn Kameruni. Kuma bɛɛ la, Kameruni ka jagofɛnw feereli impositi politiki bɛ a ka jamana yiriwali kuntilenna fila bɛɛ dɛmɛ, wa a bɛ sɔrɔ yiriwali sabatili sabati, a kɛtɔ ka sigida baarakɛlaw dusu don u kɔnɔ, k’a sɔrɔ a bɛ cogoyaw di walasa ka fɛn caman kɛ fɛnw feereli seko ni dɔnko siratigɛ la, minnu tɛ laadalakow ye.
Sɛbɛn minnu ka kan ka kɛ walasa ka taa ni u ye jamana wɛrɛw la
Kameruni, min bɛ wele foroba la ko Kameruni jamana, ye jamana ye min sigilen bɛ Cɛma Afrika. A tɔgɔ bɔra a ka laadala ciyɛn nafamaw n’a ka nafolo suguya caman fɛ. Walasa k’a ka jagokɛlaw ka jagokɛcogo ɲuman n’u lakanani sabati, Kameruni ye jagokɛlaw ka seereyaw sigi senkan. Jagokɛlaw ka seereyaw baara min bɛ kɛ Kameruni jamana na, o kun ye ka fɛnw bilalenw tiɲɛniw labɛn ani k’u sɛgɛsɛgɛ. O wale in bɛ taabolo damadɔw de kan, jagokɛlaw ka kan ka tugu minnu kɔ: 1. Sɛbɛnni: Jagokɛlaw ka kan k’u tɔgɔ sɛbɛn gɔfɛrɛnaman ka ɲɛmɔgɔw fɛ minnu ɲɛsinnen bɛ o ma i n’a fɔ Jago minisiriso walima Jagokɛlaw ka tɔn. U ka kan ka kunnafoni wajibiyalenw di u ka jago n’u ka fɛn dilannenw kan. 2. Sɛbɛnw : Jagokɛlaw ka kan ka sɛbɛn wajibiyalenw bɛɛ labɛn walasa ka taa ni u ye jamana wɛrɛw la, i n’a fɔ jagokɛlaw ka fatura, pakew lisi, doni/fiɲɛsira sɛbɛn, bɔyɔrɔsɛbɛn, ani izini bɛnnenw ni o bɛ se ka kɛ (misali la, jiriw saniyasɛbɛnw sɛnɛfɛnw na). 3. Jogoɲini : Ka kɛɲɛ ni fɛn suguya ye min bɛ taa jamana wɛrɛw la, jogoɲini fɛɛrɛ dɔw bɛ se ka kɛ sani seereyaw ka di. Misali la, sɛnɛfɛnw bɛ se ka sɛgɛsɛgɛli kɛ baaradaw fɛ minnu ɲɛsinnen don o ma, walasa ka a dɔn ko u bɛ labato diɲɛ sariyaw la. 4. Sɛbɛnni sɔnni : Ni wajibiyalenw bɛɛ dafara ani sɛgɛsɛgɛliw bɛ kɛ ka ɲɛ ; jagokɛlaw bɛna jagokɛla ka seere sɔrɔ min bɛ di fangatigi fɛ i n’a fɔ jamana ka biro min ɲɛsinnen bɛ sariyaw ma (ANOR) walima jago minisiriso. 5.Jamana bilali laseli : Walasa ka baara in dafa foroba la, jago laseli ɛntɛrinɛti kan ka kan ka di dumuniko ɲɛmɔgɔw ma ; o bɛ dɛmɛ don ka jagokɛlaw ka jatebɔw lajɛ ka sɔrɔ ka bɔli nɔgɔya dumuniko kɔlɔsili la. A nafa ka bon Kameruni jamana kɔnɔ jagokɛlaw ka nin wale ninnu labato walasa ka sariyaw ka wajibiw dafa dɔrɔn, nka u ka dannaya don jagokɛlaw ni ɲɔgɔn cɛ fana diɲɛ kɔnɔ. Seereyaw bɛ sugu sɔrɔli siraw yiriwa ka sɔrɔ ka fɛn dilannenw jogoɲumanya labatoli sabati ani ka kɛnɛyako faratiw dɔgɔya minnu bɛ sɔrɔ fɛnw na minnu ka dɔgɔ. Kuma bɛɛ la,Kameruni jamana ka jagokɛcogo min bɛ wele ko Export Certification system, o jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ sariya siratigɛ la jagokɛcogo yiriwali la, ka sɔrɔ ka feerekɛlaw ka nafaw lakana jamana kɔnɔ ani diɲɛ kɔnɔ.
Logistiki min bɛ ladilikan di
Kameruni, min sigilen bɛ Cɛma Afrika, ye jamana ye min ka baarakɛyɔrɔw ka ca ani a ka sɔrɔ bɛ ka bonya. Ni kuma bɛ tali kɛ fɛnw ladonni ladilikanw na Kameruni, hakilina jɔnjɔn dɔw filɛ nin ye minnu ka kan ka jateminɛ. 1. Jagokɛyɔrɔw : Kameruni kurunbonkarila belebele fila bɛ yen - Douala kurunbonkarila ani Kribi kurunbonkarila. Douala Port ye kurunbonkariyɔrɔba ye min ka bon ani min ka baara ka ca Cɛma Afiriki kɔnɔ, a bɛ kɛ da nafama ye fɛnw dondonni ni u bɔli la. A bɛ doni suguya caman ɲɛnabɔ i n’a fɔ minɛnw, doni caman, ani petorolifɛnw. Kribi kurunbonkarila ye kurunbonkariyɔrɔ kura ye min bɛ ji juguw dilan kurunbaw ma. 2. Sirako : Kameruni siraba caman bɛ dugubaw cɛ i n’a fɔ Douala, Yaoundé, Bamenda ani Bafoussam. Nka, siraw cogoya bɛ se ka ɲɔgɔn ta togodaw la. A ka ɲi ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni sigida labɛnbagaw ye minnu bɛ nin sirako ninnu dɔn walasa ka bolifɛnw ta ka ɲɛ. 3. Nɛgɛso: Nɛgɛso sira min bɛ Kameruni, o bɛ dɛmɛ don ka fɛnw tacogo nɔgɔya dugu kɔnɔ jamana fan bɛɛ la. Camrail sosiyete bɛ nɛgɛso baara dugubaw cɛ i n’a fɔ Douala ani Yaoundé. 4. Fɛnɲɛnɛmafagalanw tali: Ni fɛnw bɛ ci waati kɔnɔ walima ni u bɛ taa jamana wɛrɛw la, fiɲɛ doni baara bɛ kɛ Douala jamana ka pankurunbonda ni Yaoundé Nsimalen duguba kɔnɔ. 5.Jagokɛyɔrɔw : Walasa k’i ka fɛnw ladonni baara kɛcogo ɲɛ Kameruni, i k’a lajɛ ka baara kɛ ni jagokɛyɔrɔw ye i n’a fɔ Jagokɛyɔrɔ Hɔrɔnyalen (FTZ) min bɛ kurunbonkariyɔrɔw kɛrɛfɛ walima izini yɔrɔw kɛrɛfɛ minnu ka surun i ka sugu laɲini yɔrɔ la. 6.Warehousing & Distribution Centers:Yɔrɔ dɔw bɛ warehousing facilities di minnu bɛ ni bi infrastructures ye minnu bɛ secure handlingand storage of goods.Just aw k’aw jija ka sugandi ka kɛɲɛ ni proximity to transport networks &target market area. . 8.Logistics Technology: Ka baara kɛ ni logistics management systems ye i n’a fɔ GPS tracking, inventory management software, ani supply chain visibility tools, o bɛ se ka baara kɛcogo ɲɛ kosɛbɛ ani ka dɔ bɔ tɛmɛsira waatiw la Kameruni. 9.Fara ni gɛlɛyaw : Kameruni bɛ gɛlɛyaw sɔrɔ i n’a fɔ kurunbonkarila jɔli tuma dɔw la, dankan sariyaw sigilen tɛ a kɛrɛfɛ jamanaw na, sirako gɛlɛya minnu bɛ se ka kɛ politiki ɲagami kosɔn wdfl A nafa ka bon kosɛbɛ ka to ka kunnafoni kuraw sɔrɔ sisan kow kan, sɔrɔyɔrɔw fɛ minnu bɛ se ka da i kan, n’i b’i ka fɛnw ladonni baara boloda. Nin ko ninnu jateminɛni n’i bɛ baara kɛ Kameruni, o bɛna dɛmɛ ka fɛnw ladonni baara kɛ ka ɲɛ ani ka ɲɛ nin Afiriki jamana suguya caman in kɔnɔ.
Sannikɛlaw ka yiriwali siraw

Jagokɛyɔrɔw jirali nafamaw

Kameruni, min sigilen bɛ Cɛma Afiriki, o bɛ cogo caman di diɲɛ jago ni jago yiriwali ma. Jamana in bɛ ni sira nafama suguya caman ye diɲɛ sannifeere kama ani jagokɛyɔrɔba caman. An k’u sɛgɛsɛgɛ ka ɲɛ. 1. Dugukolo kan sannifeere siraw : a) Douala kurunbonkarila : Ikomi Douala ye kurunbonkariyɔrɔba ye Cɛma Afiriki kɔnɔ, a bɛ kɛ da belebele ye fɛnw dondonni kama Kameruni. A bɛ se ka don jamanaw la minnu tɛ dugukolo kan, n’olu ye Tchad ani Cɛma Afiriki jamana ye, o b’a kɛ siraba ye diɲɛ kɔnɔ sannifeere siratigɛ la. b) Yaoundé-Nsimalen jamanadenw ka pankurunbonda : A bɛ faaba Yaoundé kɔnɔ, nin pankurunbonda in bɛ kɛ yɔrɔba ye min bɛ Kameruni ni Afiriki yɔrɔ wɛrɛw cɛ ani a kɔkan. A bɛ awiyɔn doni tali nɔgɔya, ka se ka fɛnw don jamana kɔnɔ teliya la ani cogo ɲuman na. c) Ɛntɛrinɛti jago siraw : Nizɛri nizɛri bɛ ka caya, ɛntɛrinɛti suguw i n’a fɔ Jumia Cameroon, olu ye mɔgɔw diyabɔ feerekɛlaw ni jagokɛlaw bɛɛ fɛ. O yɔrɔw bɛ cogo di diɲɛ feerekɛlaw ma u ka se ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni sannikɛlaw ye Kameruni. 2. Jagokɛyɔrɔbaw: a) PROMOTE : A bɛ kɛ san fila o san fila Yaoundé, PROMOTE ye jagokɛyɔrɔba dɔ ye Cɛma Afiriki kɔnɔ. A bɛ izini suguya caman sama i n’a fɔ sɛnɛ, fɛn dilanni, telefɔni, fanga, jɔli, ani fɛn wɛrɛw. b) CAMBUILD : Nin san o san kɛnɛ in sinsinnen bɛ jɔli baara kan, wa a bɛ sigida ni diɲɛ feerekɛlaw lajɛ ɲɔgɔn fɛ ka bɔ seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ sow jɔli minɛnw & minɛnw, fɛn dilanni baarakɛlaw, fɛnsɔrɔ yiriwali fɛɛrɛw wdfl. c) FIAF (International Exhibition of Crafts): I n’a fɔ kɛnɛba min bɛ laadala seko ni dɔnko jira ka bɔ Kameruni ani Afiriki jamana wɛrɛw la,FIAF bɛ marabolo sannikɛla caman sama minnu bɛ bololabaarafɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw ɲini minnu ka ɲi ka taa jamana wɛrɛw la walima ka feere sigida la. d) Agro-Pastoral Show (Salon de l’Agriculture): Nin sɛnɛko jiraliba in bɛ sɛnɛ kɛcogo yiriwa ka sɔrɔ ka sugu jɛɲɔgɔnya don sɛnɛfɛnw dilannikɛlaw ni sannikɛlaw cɛ Kameruni sɛnɛko siratigɛ la. e) Duniya jagokɛlaw ka tɔnba (GBF): Afiriki jagokɛlaw ka tɔnba de ye nin kɛnɛ in labɛn, min bɛ jagokɛɲɔgɔnya sabati sigida ni diɲɛ tɔnba cɛ, izini suguya caman kɔnɔ. A bɛ kɛ sababu ye ka sannifeere siraw dɔn. f) Salons Internationaux de l’Etudiant et de la Formation (SIEF): A ɲɛsinnen bɛ kalanko siratigɛ la, SIEF bɛ kalansobaw, baarakɛlaw ka kalansow, ani tɔn minnu bɛ seko ni dɔnko yiriwali siraw di. A bɛ jɛ-ka-baara nɔgɔya diɲɛ kalanko siratigɛ la. Kuncɛli la, Kameruni bɛ sira nafama caman di diɲɛ sannifeerew ma i n’a fɔ a ka kurunbonkarila belebelebaw ni awiyɔnbonda infɔrɔmasiko ka fara ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔw kan minnu bɛ ka bɔ kɛnɛ kan. Ka fara o kan, jagokɛyɔrɔba caman i n’a fɔ PROMOTE, CAMBUILD, FIAF, Agro-Pastoral Show (Salon de l’Agriculture), GBF,ani SIEF bɛ sigida ni diɲɛ sannikɛlaw sama minnu b’a fɛ ka jɛɲɔgɔnyaw sigi senkan walima ka jago yiriwali siraw ɲini Kameruni ka seko ni dɔnko siratigɛ la.
Kameruni jamana na, ɲininikɛlan minnu bɛ kɛ ka caya, olu dɔw ye: 1. Google (www.google.cm): Google ye ɲininikɛlan ye min ka di kosɛbɛ ani min bɛ baara kɛ ni a ye kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ. A bɛ fɛn caman di walasa ka kunnafoniw, jaw, kartiw, wideyow ani fɛn wɛrɛw sɔrɔ. 2. Bing (www.bing.com): Bing ye ɲininikɛlan wɛrɛ ye min lakodɔnnen don kosɛbɛ, min bɛ baarakɛlaw dɛmɛ ni ɲinini jaabiw ye minnu bɛ bɔ yɔrɔ caman na i n’a fɔ ɛntɛrinɛti yɔrɔw, jaw, wideyow, kibaruyaw, ani kartiw. 3. Yahoo! Ɲini (ɲini.yahoo.com): Yahoo! Ɲini ye ɲininikɛlan ye min bɛ baara kɛ kosɛbɛ, min bɛ ɛntɛrinɛti ni ja ɲininiw di ka fara kibaruyaw kunkankow kan ani fɛn nafama wɛrɛw kan. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo ye ɲininikɛlan ye min sinsinnen bɛ danbeko kan, min tɛ baarakɛlaw ka baara lajɛ walima ka mɔgɔ yɛrɛ ka kunnafoniw lajɛ. A bɛ ɲininiw kɛ minnu tɔgɔ ma fɔ k’a sɔrɔ a bɛ jaabiw di minnu bɛ bɛn o ma. 5. Ecosia (www.ecosia.org): Ecosia ye ɲininikɛlan ye min ɲɔgɔn tɛ, min bɛ baara kɛ n’a ka tɔnɔ sɔrɔlenw ye walasa ka jirituru porozɛw musakaw di diɲɛ kɔnɔ walasa ka waati jiginni kɛlɛ cogo ɲuman na. . 7. Daminɛ-yɔrɔ (www.startpage.com): Daminɛ-yɔrɔ bɛ sinsin mɔgɔ kelen-kelen ɲininiw dicogo kan, a kɛtɔ ka baara kɛ ni Google ka jaabiw ye minnu bɛ se ka da u kan, k’a sɔrɔ a bɛ baarakɛlaw ka danbe lakana waati kelen na, a kɛtɔ ka mɔgɔ yɛrɛ ka kunnafoni si mara walima ka tugu tariku si mara. A nafa ka bon k’a Dɔn ko hali n’a y’a Sɔrɔ ninnu ye ɲininikɛlan dɔw ye minnu bɛ Kɛ kosɛbɛ Kameruni, mɔgɔ fanba bɛ baara Kɛ ni Google ye kosɛbɛ k’a sababu Kɛ a ka dɔnniya ye ani a ka baarakɛminɛn caman minnu bɛ Sɔrɔ Faransikan ni tubabukan na minnu ye jamana ka kanw ye Kameruni.

Ɲɛ jɛmanbaw

Kameruni jamana na, ɲɛ jɛmanba damadɔ bɛ yen minnu bɛ kunnafoniw di jagokɛlaw ni baarakɛyɔrɔw ma. Nin ye ɲɛ jɛmanba dɔw ye ani u kelen-kelen bɛɛ ka sitiw: 1. Ɲɛ jɛmanw Kameruni - www.yellowpages.cm Yellow Pages Cameroon ye ɛntɛrinɛti yɔrɔ ye min lakodɔnnen don kosɛbɛ, min b’a to baarakɛlaw bɛ se ka jagokɛlaw ɲini ka kɛɲɛ ni u ka kulu, mara walima jagokɛyɔrɔ tɔgɔ ye. A bɛ baara suguya caman Kɛ i n'a fɔ kɛnɛyako, kalanko, jatigila, jɔli, ani fɛn wɛrɛw. 2. Ɲɛw Jaunes Cameroun - www.pagesjaunescameroun.com Pages Jaunes Cameroun ye ɲɛ jɛmanw jɔyɔrɔ wɛrɛ ye min bɛ fɔ kosɛbɛ Kameruni jamana na, min bɛ kunnafoniw di jagokɛlaw kan duguw ni marabolow kɔnɔ. Baarakɛlaw bɛ se ka ɲinini kɛ ka kɛɲɛ ni kuluw walima daɲɛ kolomaw ye walasa ka baara kɛrɛnkɛrɛnnenw sɔrɔ u mago bɛ minnu na. 3. Afiriki ɲɛw - www.afropages.net AfroPages ye ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ ye min bɛ baara kɛ Afiriki jamana caman na Kameruni fana sen bɛ o la. A bɛ jagokɛyɔrɔ suguya caman tɔgɔ fɔ ka kɛɲɛ n’u ka kɛrɛnkɛrɛnnenya walima u sigiyɔrɔ ye walasa ka fɛnw walima baarakɛminɛnw ɲinini nɔgɔya. 4. Jagokɛlaw ka kunnafonisɛbɛnCM.com - www.businessdirectorycm.com BusinessDirectoryCM.com bɛ kunnafonidilan caman di tɔnw ma minnu bɛ baara kɛ seko ni dɔnko siratigɛ la Kameruni dugubaw ni maraw kɔnɔ. Baarakɛlaw bɛ se ka sosiyete ka kunnafoniw sɔrɔ nɔgɔya la i n’a fɔ telefɔni nimɔrɔw, ladɛrɛsiw, sitiw ladɛrɛsiw, ani kunnafoni wɛrɛw minnu bɛ tali kɛ o ko la. 5. KamerKonect ka jagokɛlaw ka kunnafonisɛbɛn - www.kamerkonnect.com/business-directory/ . KamerKonect ka jagokɛlaw ka kunnafonisɛbɛn bɛ lisi baara di tɔnw ma minnu sen bɛ izini suguya caman na jamana kɔnɔ. O yɔrɔ in laɲini ye ka sigida jagokɛlaw ni kiliyan minnu bɛ se ka kɛ, olu cɛsiri, a kɛtɔ ka sosiyete ka kunnafoni caman di minnu kɔnɔ, mɔgɔw bɛ se ka minnu sɔrɔ. Aw k’a kɔlɔsi ko o sitiw bɛ se ka fɛn kuraw walima fɛn caman Changer waati tɛmɛnen kɔfɛ; a ka ɲi tuma bɛɛ ka ɛntɛrinɛti ladɛrɛsi dilenw tiɲɛni lajɛ siɲɛ fila sani i ka baara kɛ ni u ye.

Jagokɛyɔrɔbaw

Kameruni, min sigilen bɛ Cɛma Afiriki, o ye bonyaba sɔrɔ ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔw la nin san laban ninnu na. Nin ye ɛntɛrinɛti jago siraba dɔw ye Kameruni jamana na: 1. Jumia Cameroon - Jumia ye ɛntɛrinɛti jagokɛla ŋana dɔ ye Afiriki kɔnɔ, wa a bɛ baara kɛ jamana caman na, Kameruni fana sen bɛ o la. Site web: https://www.jumia.cm/ Bamako, Mali. 2. Afrimalin – Afrimalin ye ɛntɛrinɛti sugu ye min bɛ fɔ kosɛbɛ, min b’a to mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ bɛ se ka fɛn kuraw walima fɛn kɔrɔw san ani k’u feere Kameruni. Site web: https://www.afribaba.cm/ Bamako, Mali. 3. Eko Market Hub - Eko Market Hub bɛ fɛn caman dilan ka bɔ suguya caman na i n’a fɔ ɛntɛrinɛti, modɛli, cɛɲi, so kɔnɔ minɛnw, ani fɛn wɛrɛw. Site web: http://ekomarkethub.com/ Bamako, Mali. 4. Kaymu - Kaymu ye ɛntɛrinɛti sannikɛyɔrɔ ye min bɛ sannikɛlaw ni feerekɛlaw dɛmɛ u ka se ka ɲɔgɔn sɔrɔ u ka sigida kɔnɔ walasa ka jago lakananenw kɛ fɛn suguya caman kɔnɔ. Site web: A bɛ fɔ a ma sisan ko Programme Ads. 5. Cdiscount - Cdiscount ye Faransi jamana caman ka tɔn ye min b’a ka baara kɛ diɲɛ kɔnɔ, wa a bɛ Kameruni sugu fana ladon n’a ka ɛntɛrinɛti sannikɛyɔrɔ ye. Site web: https://www.cdiscount.cm/ Bamako, Mali. 6. Kilimall – Kilimall bɛ fɛn caman dilan sɔngɔ gɛlɛnw na, a kɛtɔ ka jɛkafɔ kɛ ni sigida jagokɛlaw ye ka fara diɲɛ feerekɛlaw kan. Site web: A bɛ fɔ a ma sisan ko Mimi. 7. Alibaba Wholesale Center (AWC) – AWC bɛ sira di jagokɛlaw ma u ka se ka jɛgɛfeere siraw sɔrɔ u kɛtɔ k’u ni feerekɛlaw cɛsirilenw cɛsiri diɲɛ kɔnɔ. (Website kɛrɛnkɛrɛnnen si tɛ Alibaba ka jɛgɛfeere baara kama) Ninnu ye misali dɔw dɔrɔn ye ɛntɛrinɛti jagokɛla ŋanaw kan minnu bɛ baara kɛ Kameruni jamana na; nka, sigida walima yɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnen wɛrɛw bɛ se ka sɔrɔ ka fara mago kɛrɛnkɛrɛnnenw kan jamana ka sɔrɔko nizɛri kɔnɔ min bɛ ka bonya.

Sosiyete ka kunnafonidilanw (médias sociaux) belebelebaw

Kameruni, jamana min bɛ Cɛma Afiriki, a ka sosiyete ka kunnafonidilan damadɔ bɛ yen minnu bɛ fɔ kosɛbɛ, a jamanadenw bɛ baara kɛ ni minnu ye kosɛbɛ. O yɔrɔw bɛ kɛ fɛɛrɛ ye walasa mɔgɔw ka se ka ɲɔgɔn sɔrɔ, ka kumaɲɔgɔnya kɛ, ani ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni mɔgɔ wɛrɛw ye ɛntɛrinɛti kan. Kameruni jamana ka kunnafonidilan kɛrɛnkɛrɛnnen dɔw filɛ nin ye ka fara u ka sitiw kan minnu bɛ bɛn o ma: 1. Facebook (https://www.facebook.com/): Facebook ye ɛntɛrinɛti yɔrɔ ye min ka di kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ, wa a jɔyɔrɔ ka bon Kameruni jamana fana na. Baarakɛlaw bɛ se ka kunnafoniw dilan, ka teriw fara u kan, ka kunnafoniw ni fotow tila ɲɔgɔn na, ka don kuluw kɔnɔ, ka baara suguya caman kɛ. 2. WhatsApp (https://www.whatsapp.com/): WhatsApp ye cikanw cicogo ye min b’a to baarakɛlaw bɛ se ka sms ci, ka kumakan ni wideyow wele, ka dosiyew ni kunnafonidilanw sɛbɛnw tila ɲɔgɔn na diɲɛ kɔnɔ ɛntɛrinɛti walima Wi-Fi fɛ. A bɛ Kɛ kosɛbɛ Kameruni jamana na mɔgɔ yɛrɛ ka kumaɲɔgɔnya ni jago siratigɛ la. 3. Twitter (https://twitter.com/): Twitter ye sosiyete ka kunnafonidilanw jɔyɔrɔba wɛrɛ ye, baarakɛlaw bɛ se ka cikan surunw bila yɔrɔ min na, n’u bɛ wele ko tweet minnu bɛ se sɛbɛnni 280 ma. Kameruni mɔgɔw bɛ baara kɛ ni Twitter ye walasa ka tugu kibaruyaw la minnu bɛ bɔ jɛkuluw walima mɔgɔ kelen-kelen suguya wɛrɛw la walima k’u hakilinaw fɔ barokun suguya caman kan. 4. Instagram (https://www.instagram.com/): Instagram ɲɛsinnen bɛ fɔlɔ fotow ni wideyow tilatilali ma ni tugubagaw ye telefɔni seleke naani walima minɛn wɛrɛw fɛ minnu bɛ ɛntɛrinɛti kan. Baarakɛlaw bɛ se fana ka tugu jatebɔw kɔ minnu ka di u ye walasa k’u kɔnɔkow ye tuma bɛɛ. 5. LinkedIn (https://www.linkedin.com/): LinkedIn ye baarakɛlaw ka ɲɔgɔnyeso ye min b’a to mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ bɛ se ka kunnafoniw dilan minnu b’u ka sekow, u ka ko kɛlenw, u ka kalan tariku, a ɲɔgɔnnaw jira, k’a sɔrɔ u bɛ jɛɲɔgɔnya kɛ ni u baarakɛɲɔgɔnw ye walima ni baarakɛlaw/jagokɛla minnu bɛ se ka kɛ . 6.WeChat(链接: https://wechat.com/en/) : WeChat ye mobili porogaramu ye min bɛ kɛ fɛn bɛɛ la kelen na, min bɛ kɛ ka cikanw ci teliya la nka a bɛ fɛn wɛrɛw fana di i n’a fɔ wari saracogo minnu bɛ wele ko WePay minnu b’a jira ko o yɔrɔ in ka di jagokɛlaw ye ani fana. 7.TikTok( https://www.tiktok.com/en/) : TikTok ye mɔgɔw kanu kosɛbɛ Kameruni kamalenninw fɛ k’a sababu kɛ a ka wideyow surunw ye, a ka dawolo sinsinniw, ani a ka daɲɛw labɛncogo. O yɔrɔ in b’a to baarakɛlaw bɛ se ka seginkanni 15 wideyow dilan ani k’u tila ɲɔgɔn na minnu bilalen bɛ dɔnkiliw kan. Ninnu ye misali damadɔw ye sosiyete ka kunnafonidilanw kan minnu bɛ baara kɛ ni u ye Kameruni jamana na. A nafa ka bon k’a dɔn ko sɔrɔli ni mɔgɔw diyabɔli bɛ se ka Changé waati tɛmɛnen kɔfɛ ni plateforme kuraw bɛ bɔ kɛnɛ kan ani ni kow bɛ ka wuli.

Industri tɔnba minnu bɛ yen

Kameruni, min bɛ wele foroba la ko Kameruni jamana, ye jamana ye min sigilen bɛ Cɛma Afrika. A lakodɔnnen don kosɛbɛ a ka laadalakow ni nafolo suguya caman fɛ. Kameruni jamana ka izini tɔnba dɔw filɛ nin ye ka fara u ka sitiw kan: 1. Kameruni bankiw ka tɔn (Association des Banques du Cameroun) - http://www.abccameroun.org/ Nin tɔn in bɛ bankiw ɲɛmɔgɔya la Kameruni, wa a bɛ jɛ ka baara kɛ ni wariko tɔnw ye walasa ka sɔrɔ yiriwali n’a sabatili sabati. 2. Jagokɛlaw, iziniw, minɛnw ani bololabaarakɛlaw ka tɔnw (Chambres de Commerce, d’Industrie, des Mines et de l’Artisanat) - http://www.ccima.cm/ O tɔnw bɛ jagokɛlaw ka nafaw jira seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ jago, izini, minɛnko, ani bololabaara. 3. Lɔgɔko tɔnba (Fédération des Industries du Bois) - http://www.bois-cam.com/ O tɔn in bɛ jirifeere yiriwali n’a sabatili sabati Kameruni jamana kɔnɔ, a kɛtɔ ka tɔn minnu sen bɛ yiriko baara la, olu ka lasigiden ye. 4. Jamana baarakɛlaw ka tɔnba (Union Nationale des Employeurs du Cameroun) - https://unec.cm/ Jamana baarakɛlaw ka tɔn bɛ kɛ baarakɛlaw lafasabaga ye seko ni dɔnko siratigɛ la, a kɛtɔ ka baro yiriwa baarakɛlaw ni baarakɛlaw cɛ walasa ka jagokɛyɔrɔ ɲuman sabati. 5. Mobili ladonbagaw ka tɔn (Association des Importateurs de Véhicules au Cameroun) - Site web si tɛ yen Nin tɔn in bɛ mobili donbagaw ka lasigiden ye Kameruni walasa ka gɛlɛya kelenw ɲɛnabɔ minnu ɲɛsinnen bɛ fɛnw dondonni sariyaw ma ani ka ɲɔgɔndan tilennenya sabati mobiliko siratigɛ la. 6. Asiransi ka tɔnba (Association des Sociétés d’Assurances du Cameroun) - http://www.asac.cm/ O tɔn bɛ asiransi minnu bɛ baara kɛ Kameruni jamana na, olu lajɛ ɲɔgɔn fɛ walasa ka wale ɲumanw yiriwa asiransi baarakɛlaw kɔnɔ. 7. Kakao ni kafe baarakɛlaw ni ɲɔgɔn cɛ tɔnba (Conseils Interprofessionnels Cacao & Café) . Kakaw ka tɔnba: http://www.conseilcacao-cafe.cm/ Kafeko tɔnba: http://www.conseilcafe-cacao.cm/ O baarakɛlaw ni ɲɔgɔn cɛ lajɛba ninnu bɛ kakawo ni kafe dilannikɛlaw ka nafaw yiriwa, ka jagokɛcogo tilennenw, sabatili, ani suguya sɔrɔli sabati. Ninnu ye misali damadɔw ye izini tɔnw kan Kameruni jamana na. O tɔnw jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ jɛkafɔ sabatili la bololabaarakɛlaw ni ɲɔgɔn cɛ u ka seko ni dɔnko siratigɛ la walasa ka sɔrɔ yiriwali n’a yiriwali sabati jamana kɔnɔ.

Jago ni jagokɛlaw ka sitiw

Sɔrɔko ni jago siratigɛ la, siti caman bɛ Kameruni jamana na, minnu bɛ kunnafoniw di jamana ka jagokɛyɔrɔw kan, wariko siraw, ani jagokɛlaw ka jɛɲɔgɔnyaw kan. Site web ladilikan dɔw filɛ nin ye ka fara u ka URLw kan: 1. Investir Au Cameroun - www.investiraucameroun.com/en/ Bamako, Mali. Nin gɔfɛrɛnaman ka siti ofisiyali in bɛ wariko sira suguya caman jira seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ sɛnɛ, sɛnɛko, fanga, fɛnsɔrɔko, ani turisimu. 2. Jagokɛlaw ka tɔnba min bɛ wele ko Chambre de Commerce d’Industrie des Mines et de l’Artisanat du Cameroun (CCIMA) - www.ccima.net/ CCIMA ye baarada ɲɛmɔgɔ dɔ ye min bɛ jago ni jago yiriwa Kameruni. U ka siti in b’a to mɔgɔ bɛ se ka jagokɛlaw ka kunnafonidisɛbɛnw sɔrɔ, jagokɛlaw ka ko kɛtaw kalandriya, so kɔnɔ baarakɛyɔrɔw, ani sɛbɛnw minnu bɛ tali kɛ o ko la. 3. Afiriki jagokɛlaw ka tɔnba Kameruni - www.africabusinessplatform.com/cameroon Afiriki jagokɛlaw ka tɔnba sinsinnen bɛ jagokɛɲɔgɔnya nɔgɔyali kan Afiriki kɔnɔ. Kameruni yɔrɔ bɛ kunnafoniw di sigida ka fɛn dilannenw/baarakɛlaw kan ani ka dusu don jagokɛlaw kɔnɔ u ka ɲɔgɔn sɔrɔ. 4. Dutiw ka Ɛntɛrinɛti baarakɛyɔrɔw - www.douanes.cm/en/ Nin yɔrɔ in bɛ dumuniko baara kɛ ɛntɛrinɛti kan walasa ka fɛnw doncogo n’u bilali nɔgɔya ka bɔ/ka taa Kameruni. A kɔnɔ, fɛn dɔw bɛ yen i n’a fɔ fɔlisenw cicogo, tarifu danfara ɲininikɛlan, sariyaw kurayali & gafew. 5. Jamana ka nafolodonni yiriwali baarada (ANAPI) - anapi.gov.cm/en ANAPI bɛ wariko siraw yiriwa seko ni dɔnko siratigɛ la Kameruni jamana bɛɛ kɔnɔ a ka siti kan, a kɛtɔ ka seko ni dɔnko kunnafoniw di bolomafaraw ma minnu bɛ se ka kɛ, minnu bɛ jago nɔgɔya jira jamana kɔnɔ. 6. Minisiri min ɲɛsinnen bɛ minɛnko, izini ani seko ni dɔnko yiriwali ma - mines-industries.gov.cm/ Nin gɔfɛrɛnaman ka siti in bɛ kibaruyaw di minnu ɲɛsinnen bɛ iziniw ma, ka fara laadilikanw kan, minnu bɛ tali kɛ wari bilali la minɛnko baara la walima izini porozɛw la Kameruni jamana kɔnɔ. 7 .Kameruni jamana ka jago yiriwali baarada (CEPAC) – cepac-cm.org/en CEPAC bɛ dɛmɛ don ka jagokɛlaw yiriwa minnu ɲɛsinnen bɛ jagokow ma, a kɛtɔ ka laadilikanw di jagokɛlaw ka jagokɛcogo kan ; nin yɔrɔ ofisiyali in bɛ yeelen bɔ taamakɛlaw ye fɛn dilannenw jogoɲumanya sariyaw kan’, jirali/jagokɛyɔrɔ nataw, ani dusudon minnu bɛ tali kɛ jamana kɔkankow la. A nafa ka bon k’a dɔn ko o sitiw sɔrɔcogo, u kɔnɔkow ani u dannaya bɛ se ka ɲɔgɔn ta. O la sa, a ka ɲi ka kunnafoniw fara ɲɔgɔn kan ka bɔ yɔrɔ caman na sani i ka jago ko latigɛ.

Jagokɛlaw ka kunnafoniw ɲinini sitiw

Jago kunnafoniw ɲinini siti caman bɛ yen minnu bɛ Se ka Kɛ Kameruni jamana na. U dɔw filɛ nin ye: 1. Kameruni Duti: Kameruni Duti ka siti ofisiyali bɛ jagokɛlaw ka kunnafoniw ɲininkali baara di. Aw bɛ se k’a sɔrɔ http://www.douanecam.cm/ . 2. TradeMap : TradeMap ye ɛntɛrinɛti kunnafonidilan ye min bɛ diɲɛ jago jateminɛw di, ka fara fɛnw dondonni ni u bɔli kan jamana suguya caman na, Kameruni fana sen bɛ o la. Aw bɛ se ka taa u ka siti kan https://www.trademap.org/ . 3. Duniya Kelenyatɔnba ka Comtrade Database : Nations Unies Comtrade Database bɛ jago kunnafoniw bɛɛ di, ka fara jagofɛnw kunnafoni caman kan jamana suguya caman na, Kameruni fana sen bɛ o la. Site web in ladɛrɛsi ye https://comtrade.un.org/ ye . 4.Diɲɛ Banki ka diɲɛ jago jɛlen ɲɛnabɔcogo (WITS): WITS bɛ se ka diɲɛ jagofɛnw jago jateminɛw sɔrɔ ka bɔ yɔrɔ caman na, wa a bɛ Kameruni jago kunnafoniw fana ɲɛfɔ. Aw bɛ se ka ɲininkali kɛ kunnafonidilan in na u ka siti ofisiyali fɛ https://wits.worldbank.org/ . 5.GlobalTrade.net: GlobalTrade.net bɛ jamana kɛrɛnkɛrɛnnenw ka suguya kunnafoniw ni jago ɲɛminɛbagaw di ka fara fɛnw dondonni-bɔli kunnafoniw bɛɛ kan Kameruni kan. u ka siti in ye https://www.globaltrade.net/dugukolo-kan-jago-donni-bɔli/c/Kameruni.html ye Aw k’a kɔlɔsi ko nin siti ninnu bɛ kunnafoni hakɛ danfaralenw di, wa u bɛ se ka ɲɔgɔn falen-falen baarakɛcogo ɲuman walima sɔrɔli siratigɛ la ka kɛɲɛ ni aw ka ɲinini kɛrɛnkɛrɛnnenw ye walima aw diyanyekow ye ka ɲɛsin Kameruni jagokɛcogo ma.

B2b plateformes (plateformes B2b) ye

Kameruni, min bɛ Cɛma Afiriki, B2B jɔyɔrɔ caman bɛ yen minnu bɛ jagokɛlaw dɛmɛ minnu bɛ baara kɛ jamana kɔnɔ. B2B jɔyɔrɔba dɔw filɛ nin ye Kameruni jamana na: 1. Jumia Sugu (https://market.jumia.cm): Jumia Sugu ye ɛntɛrinɛti sugu ye min bɛ sannikɛlaw ni feerekɛlaw cɛsiri suguya caman na i n’a fɔ ɛntɛrinɛti, finidoncogo, sokɔnɔminɛnw, ani fɛn wɛrɛw. A bɛ sira di jagokɛlaw ma u ka se k’u ka fɛn dilannenw feere ɛntɛrinɛti kan. 2. Africabiznet (http://www.africabiznet.com): Africabiznet ye jagokɛyɔrɔ ye min bɛ kɛ sababu ye ka tɔnw dɛmɛ u ka se ka ɲɔgɔn sɔrɔ ani ka jago kɛ Kameruni ani Afiriki jamana wɛrɛw kɔnɔ. A bɛ jɛɲɔgɔnyaw nɔgɔya feerekɛlaw, feerekɛlaw, fɛn dilannikɛlaw, baarakɛlaw ani fɛn wɛrɛw cɛ. 3. AgroCameroon (http://agrocameroon.org): AgroCameroon b’a sinsin jamana ka sɛnɛko siratigɛ la. A bɛ kɛ B2B kɛnɛ ye sɛnɛkɛlaw bolo, sɛnɛfɛnw feerelaw/donbagaw, minɛnw feerelaw, sɛnɛko jagokɛlaw minnu bɛ jɛɲɔgɔnya walima wariko siraw ɲini. 4. Yaounde dugu sugu (http://www.yaoundecitymarket.com): Yaounde dugu sugu ye ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ ye min dabɔra kɛrɛnkɛrɛnnenya la jagokɛlaw ye minnu bɛ baara kɛ Yaounde dugu kɔnɔ – Kameruni faaba. A b’a to sigida jagokɛlaw bɛ se ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni kiliyanw ye minnu bɛ se ka kɛ dugu kɔnɔ, ɛntɛrinɛti jago fɛ. 5. Afiriki jagokɛlaw ka kunnafonisɛbɛn (https://africa.business-directory.online/country/cameroon): Hali n’a ma sinsin B2B jagokɛlaw dɔrɔn kan Kameruni nka a bɛ Afiriki jamana caman kan Kameruni fana sen bɛ o la Afiriki jagokɛlaw ka kunnafonisɛbɛn bɛ tɔn suguya caman tɔgɔw jira minnu bɛ sɔrɔ izini suguya caman kɔnɔ. 6) Safari ka jagokɛyɔrɔw (https://safari-exports.com/). Nin B2B kɛnɛ in bɛ sannikɛlaw cɛsiri diɲɛ kɔnɔ ni bololabaarafɛn lakikaw ye minnu bɛ bɔ sigida bololabaarakɛlaw ni bololabaarakɛlaw fɛ minnu sigilen bɛ Kameruni. O jɔyɔrɔw bɛ cogo di Kameruni jagokɛlaw ma walasa u ka se k’u seko bonya sigida la ani a dancɛw kɔfɛ, n’u bɛ u ni kiliyanw, feerekɛlaw ani jɛɲɔgɔnw cɛsiri minnu bɛ se ka kɛ. Nka, a ka ɲi tuma bɛɛ ka o yɔrɔw dannaya n’u tɔgɔ ɲuman sɛgɛsɛgɛ sani i ka jagokɛcogo si kɛ.
//