TogTok

Jamana Lajɛba
Jamana ka Wari
Wari falen-falen hakɛ
Seli nafamaw
Dunanw ka jagokɛcogo
Sugu yiriwali seko
Fɛn minnu bɛ feere funteni na sugu la
Kunnafoni minnu bɛ sɔrɔ kiliyanw fɛ ani tabu
Dutiw ɲɛnabɔli sira
Import impositi politiki minnu bɛ kɛ ni fɛnw donna jamana kɔnɔ
Jamana kɔkanna impositi politiki
Sɛbɛn minnu ka kan ka kɛ walasa ka taa ni u ye jamana wɛrɛw la
Logistiki min bɛ ladilikan di
Sannikɛlaw ka yiriwali siraw

Malawi, min bɛ wele foroba la ko Malawi Fasojama, ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, min bɛ Afrika saheli-kɔrɔn fɛ. A ni Mozanbiki bɛ danbɔ kɔrɔn ni saheli fɛ, Tanzani worodugu ni worodugu-kɔrɔn fɛ, ani Zanbi tlebi fɛ. Malawi jamana faaba ye Lilongwe ye. A bonya bɛ se kilomɛtɛrɛ kɛrɛnkɛrɛnnen 118.484 ma, Malawi ye jamana fitinin ye min mɔgɔw bɛ se miliyɔn 18 ma. Kan min bɛ Fɔ Malawi jamana na, o ye tubabukan ye; nka, Chichewakan bɛ fɔ kosɛbɛ a sigibaga fanba fɛ. Hali ni Malawi ye Afiriki jamana yiriwalenw dɔ ye, a bɛ waso ni dugukolo cogoya kabakoma dɔw ye. Malawi baji bɛ a kɔrɔn dancɛ fanba mara ani a bɛ jamana bɛɛ lajɛlen tilancɛ kelen ɲɔgɔn bɔ. Malawi baji lakodɔnnen don a ka ji jɛlenw fɛ ani a ka cɛncɛn kɔgɔjida la, a bɛ cogo di mɔgɔ ma ka jigin, ka ji la ani ka mɔni kɛ. Sɛnɛ ye Malawi sɔrɔko kɔkolo ye ni baara 80% ni kɔ ye o baara in na. Sɛnɛkɛla misɛnninw bɛ sɛnɛfɛnw sɛnɛ kosɛbɛ i n’a fɔ ɲɔ (ɲɔ), sigarɛti (a bɛ taa jamana wɛrɛw la), te, kɔɔri, shɔ,ani jiriden suguya caman i n’a fɔ bananku ni mangoro. Malawi jamana ka laadalakow ye nɔba bila laadala walew la minnu farala ɲɔgɔn kan ni koloniyali ciyɛn ye. Laadala dɔnw i n’a fɔ Gule Wamkulu (Dɔnkiliba) bɛ kɛ don kɛrɛnkɛrɛnnenw na minnu bɛ kɛ laadalakow lakanani baara fila bɛɛ ye ka fara ɲɛnajɛ kan sigidamɔgɔw ni turisiw bɛɛ fɛ. Malawikaw lakodɔnnen don u ka dusu suma n’u ka teriya fɛ dunanw fɛ. Turisiw bɛ se ka jamana nakɔsɛnɛyɔrɔw lajɛ i n’a fɔ Liwonde national park walima Nyika Plateau u bɛ se ka kungosogo suguya caman ye yɔrɔ min na i n’a fɔ waraw,wuluw,waraba zebraw,kɔnɔw ani dɔw wɛrɛw- o b’a kɛ yɔrɔ ɲuman ye kungosogo kanubagaw bolo. K’a sɔrɔ gɛlɛyaw bɛ u kan i n’a fɔ faantanya,kɔngɔ,ani kɛnɛyako danma,Malawikaw ye cɛsiribaw kɛ yiriwali siratigɛ la.Gofɛrɛnaman ye politiki siraw waleya minnu sinsinnen bɛ kalanko,sosiyali ɲɛtaa,ani sɔrɔko fanga bonya kan.Hali n’a ka gɛlɛyaw bɛ yen,Malawi bɛ ka taa a fɛ ka taama kɛrɛnkɛrɛnnen di ko kɛlenw n’a ka mɔgɔw ye minnu dusukun ka di ani a ka dacogo cɛɲi min bɛ mɔgɔ ninakili.

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan, min sigilen bɛ Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, a bɛ baara kɛ ni Malawi kwacha ye k’a kɛ a ka wari ye. Malawi kwacha taamaʃyɛn ye MWK ye, wa a surunyalen dòn ko MK. Banki warijɛ minnu bɛ jɛnsɛn, olu hakɛ ye Kwacha warijɛ 20, 50, 100, 200, 500 ani 1000 ye. Banki sɛbɛnw bɛ mɔgɔ kɛrɛnkɛrɛnnenw jira minnu bɔra Malawi tariku kɔnɔ ani laadala taamasiyɛn suguya caman. Nafaw bɛ sɛbɛn jatebɔ ni daɲɛw la warijɛ sɛbɛnw kan walasa ka ɲagami si bali. Warijɛ siratigɛ la, Kwacha 1 ani warimisɛnninw bɛ yen i n’a fɔ tambala 5 walima tuma dɔw la u bɛ fɔ u ma ko santimɛtɛrɛ. Nka, k’a sababu kɛ nafolosɔrɔbaliya degunw ye sanw kɔnɔ Malawi sɔrɔko la, warijɛw ma caya don o don jago la. Malawi Banki Reserve ye wari bɔli ni a labɛnni baara ye jamana kɔnɔ. A b’a to wariko bɛrɛbɛrɛ bɛ mara walasa ka sɔrɔko baara nɔgɔya ka ɲɛ. Dunanw ka wari falen hakɛw bɛ wari dɔ nafa jira ni wari wɛrɛ ye diɲɛ kɔnɔ. O la,Malawi kwacha nafa bɛ se ka ɲɔgɔn ta ka kɛɲɛ ni wari falen hakɛ ye ni wari wɛrɛw ye i n’a fɔ Ameriki dɔrɔmɛ walima Euro. A nafa ka bon k'a dɔn ko wari tacogo tɛ se ka kɛ lakana ye walima ka nɔgɔn tuma bɛɛ ni i bɛ taa yɔrɔ dɔw la MlTHIn order tC wari bɔli ATMsCH WIoCHIinternational credit cards may be accTervices availability ca'THEMvices across>Main cities or touriOVisa CHfor youChouWithinconCHrency exchanges sYO provide a better exchange rate comparedETificently reduce anyX$ traveloraries before traveling+ticrrencBEthe different curreTRAEGaseraursate.erstals round bereumerecreasingly availernwhich can resultCNresCVitxploraWVLESwari cogoya dis88ae/6qcua/en/on?p=video.

Malawi jamana ka wari fɔlɔ ye Malawi Kwacha (MWK) ye. Ka ɲɛsin fɛnw falenfalen hakɛ jateminɛlenw ma ni diɲɛ waribaw ye, aw k’a kɔlɔsi ko u bɛ se ka Changé, wa u bɛ se ka ɲɔgɔn ta ka kɛɲɛ ni fɛn suguya caman ye. Jateminɛ gɛlɛn dɔw filɛ nin ye ka se san 2021 nowanburukalo ma: - Ameriki Dɔrɔmɛ 1 (USD) ≈ 808 Malawi Kwachas - 1 Euro (EUR) ≈ 900 Malawi Kwachas - Angletɛri Lira 1 (GBP) ≈ Malawi Kwacha 1015 - Kanada Dɔrɔmɛ 1 (CAD) ≈ 628 Malawi Kwachas - Ɔsitarali Dɔrɔmɛ 1 (AUD) ≈574 Malawi Kwachas Aw k’a to aw hakili la ko o hakɛw bɛ se ka wuli kosɛbɛ, o la sa, a ka ɲi tuma bɛɛ aw ka a lajɛ ni sɔrɔyɔrɔw ye minnu bɛ se ka da u kan walima aw ka sigida wariko tɔn fɛ walasa ka wari falen hakɛw sɔrɔ minnu bɛ waati la ani minnu bɛ tiɲɛ.

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, o bɛ seli nafama caman kɛ san kɔnɔ. Seli nafama dɔw filɛ nin ye Malawi jamana na: 1. Yɛrɛmahɔrɔnya don : A bɛ kɛ zuluyekalo tile 6, nin don in bɛ kɛ sababu ye ka Malawi ka yɛrɛmahɔrɔnya hakili jigin Angilɛw ka mara kɔnɔ san 1964. Jamana bɛ jɛ k’a ka hɔrɔnya bonya ni paradew ye, ni laadalakow ye, ani tasuma-fɛrɛw. 2. Repibiliki don : A bɛ kɛ san o san zuluyekalo tile 6 fana, Repibiliki don bɛ kɛ Malawi ka fɔta ye ka kɛ jamana ye san 1966. Seliw ni ko kɛtaw bɛ kɛ minnu bɛ jamana ka seko ni dɔnko jira. 3. Kamuzu don : Mɛkalo tile 14, Malawikaw bɛ bonya da u ka jamanakuntigi fɔlɔ Dɔgɔtɔrɔ Hastings Kamuzu Banda (1906-1997) kan, min jɔyɔrɔba tun bɛ jamana bilasirali la yɛrɛmahɔrɔnya ni yiriwali kɔfɛ. 4. Noɛli: I n’a fɔ jamana caman diɲɛ kɔnɔ, Noɛli ye seli nafama ye min bɛ kɛ Desanburukalo tile 25 san o san. Denbayaw bɛ ɲɔgɔn sɔrɔ ka nilifɛnw falen-falen ani ka seliw diyabɔ k’a sɔrɔ u bɛ taa egilisi la minnu sinsinnen bɛ diinɛ labatoli kan. 5. Eid al-Fitr ani Eid al-Adha : Ikomi silamɛya ye diinɛba dɔ ye min bɛ kɛ Malawi jamana na, nin silamɛya seli fila in nafa ka bon jamanaden caman bolo minnu bɛ tugu silamɛya laadalakow kɔ. Eid al-Fitr ye Ramadan (silamɛ kalo senuma) laban ye k’a sɔrɔ Eid al-Adha bɛ hakili jigin Ibrahima ka sɔnni na k’a denkɛ saraka k’a kɛ Ala kanminɛli wale ye. 6. Baw ka don : A bɛ bin ɔkutɔburukalo tile 15 san o san, badenw ka don bɛ bonya da ba bɛɛ kan u ka kanuya n’u ka saraka kosɔn baara suguya caman fɛ i n’a fɔ nilifɛnw dicogo ani waleɲumandɔn jirali u la. O seli ninnu bɛ Malawi ka laadalakow suguya caman jira k’a sɔrɔ u bɛ tariku ko kɛlenw fana taamasiyɛn minnu y’a ka danbe kɛ jamana yɛrɛmahɔrɔnyalen ye.

Malawi ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, a bɛ Afrika saheli-kɔrɔn fɛ. Ni sɛnɛko sɔrɔko fɔlɔ don, jago cogoya bɛ Malawi jamana kɔnɔ, a ka jagokɛtaw ni a ka fɛnw dontaw bɛ nɔ bila a la. Jago minnu bɛ Bɔ Malawi, olu bɛ Kɛ sɛnɛfɛnw ye kosɛbɛ. Fɛn minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la, olu ye sigarɛti, te, sukaro, cotton ani kafe ye. O fɛnw bɛ dɛmɛba don jamana ka jamana kɔkan wari sɔrɔta la ani a ka baarakɛyɔrɔw la. Nka, Malawi ka jigi da nin jago damadɔw kan, o b’a to a ka sɔrɔ bɛ kɛ fɛn ye min bɛ se ka kɛ sɔngɔ jiginni ye diɲɛ suguw la. San laban ninnu na, Malawi gɔfɛrɛnaman ye politiki siraw tigɛ minnu kun ye k’a ka jagokɛyɔrɔw caman dilan walasa ka dɔ bɔ nɔgɔya la ani ka sɔrɔ yiriwali sabati. Cɛsiriw kɛra walasa ka dusu don nafa farali la sɛnɛfɛnw dilanni na, sɛnɛfɛnw dilanni ni fɛn dilanni iziniw sababu fɛ. O ye fɛɛrɛw ye i n’a fɔ sɛnɛfɛnw dilanni tɔnw yiriwali jiridenw ni nakɔfɛnw na walima ka finiko iziniw sigi senkan fɛnw kama minnu bɛ bɔ bɔgɔ la. Fɛn minnu bɛ don jamana kɔnɔ, Malawi bɛ a jigi da fɔlɔ fɛn dilannenw kan i n’a fɔ masinw, mɔbiliw, kemikɛlifɛnw, furaw, finiko fɛnw i n’a fɔ finiw ani sennasanbaraw. O fɛnw donna jamana kɔnɔ, olu bɛ jago kɛ ka fara jamana kɔnɔ fɛnsɔrɔko magow ɲɛnabɔli kan jamana kɔnɔ. Hali n’a y’a sɔrɔ cɛsiriw bɛ senna ka ɲɛsin fɛn caman sɛnɛni ma, Malawi bɛ gɛlɛyaw sɔrɔ minnu ɲɛsinnen bɛ jago balansi dɛsɛ ma, k’a sababu kɛ fɛnw dondonni hakɛ caya ye n’i y’a suma ni jagokɛlaw ka sɔrɔ ye. O bɛ se ka kɛ sababu ye ka izini yiriwali danmadɔ sɔrɔ min bɛ na ni u jigi da fɛn dilannenw kan minnu bɛ na jamana wɛrɛw la sanni ka kɛ sigida sɛnɛfɛnw na. Bololabaara yiriwali nafa ka bon hali bi walasa ka jago baara yiriwa jamana kɔnɔ bawo sirako jugu bɛ dɔ fara bolifɛn musakaw kan jamana kɔnɔ ani diɲɛ kɔnɔ. O tɛmɛnen kɔ,Malawi ka sendon marabolow ka jagokɛjɛkuluw la i n’a fɔ Afiriki saheliyanfan yiriwali jɛkulu (SADC) bɛ cogo di walasa ka suguw sɔrɔli bonya marabolow ka jɛkafɔ fɛɛrɛw fɛ minnu kun ye ka marabolo suguya kelen sigi senkan ni sariya jɛlenw ye minnu bɛ dumuniko taabolo ni tarifuw ɲɛnabɔ jamanadenw ni ɲɔgɔn cɛ. Kuma bɛɛ la,Malawie gɔfɛrɛnaman b’a dɔn ko sɔrɔko ɲɔgɔndan sabatili bɛna kɛ sababu ye ka dɛmɛ don a ɲɛmɔgɔw bɛɛ la minnu ɲɛsinnen don o ma, i n’a fɔ foroba ni dankan jɛɲɔgɔnyaw,nafolodon seko yiriwali,ani seko ni dɔnko yiriwali sanfɛyɔrɔ caman na,walasa ka diɲɛ jago jɔyɔrɔ ɲɛ ka taa a fɛ, ka sɔrɔ yiriwali sabati ka tɛmɛn laadala sɛnɛko siratigɛ la

Malawi, min sigilen bɛ Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, sebaayaba bɛ a la walasa k’a ka jamana kɔkan jago sugu yiriwa. Jamanaden miliyɔn 18 ni kɔ ani nafolosɔrɔsiraw ka ca, jamana in bɛ sugu layidu ta izini suguya caman ye. A fɔlɔ, Malawi bɛ ni sɛnɛfɛnw ye minnu bɛ se ka taa jamana wɛrɛw la. Jamana lakodɔnnen don sɛnɛfɛnw bɔli la i n’a fɔ sigarɛti, te, sukaro, kafe. Ni wari bilala ka ɲɛ ani ni sɛnɛ kɛcogo kura kɛra bi ta ye, Malawi bɛ se ka dɔ fara a ka jagokɛta hakɛ kan kosɛbɛ sɛnɛko siratigɛ la. Filanan, Malawi jamana ka ca ni fɛnɲɛnamafagalanw ye i n’a fɔ uraniyɔmu, kɔɔri, kalkɛri, ani kabakurun nafamaw. O minɛnw bɛ se ka bɔ ka taa jamana wɛrɛw la walasa ka diɲɛ kɔnɔ ɲininiw dafa. Ka fara o kan, petoroli sɔrɔyɔrɔw sɔrɔli kɔsa in na, o b’a jira ko yiriwali yɔrɔ bɛ se ka sɔrɔ ka taa jamana wɛrɛw la ni a ɲɛnabɔra ka ɲɛ. Ka fara o kan,Malawi ka turisimu baara bɛ ni seko caman ye min ma baara kɛ ni dugukolo cɛɲiw ye i n’a fɔ Malawi baji - Afiriki jisuma kɔba dɔ- kungosogow marayɔrɔw ni jiriw ni bagan suguya caman bɛ turisiw sama ka bɔ diɲɛ fan bɛɛ sow minnu nafa ka bon laadalakow la.Yɛlɛma wɛrɛw kɛli o seko in na, o bɛna dɔ fara jamana wɛrɛw ka wari donta kan turisimu sababu fɛ. Ka fara o kan,Malawie gɔfɛrɛnaman ye dusu don kosɛbɛ wariko la, a kɛtɔ ka impositi laɲiniw di sigida jagokɛlaw ma. Sɔrɔko yɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnenw sigili bɛ jamana wɛrɛw ka waridonnaw sama, a kɛtɔ ka jago nɔgɔya.Lamini min bɛ se ka kɛ jagokɛlaw ye, o dabɔli tɛ sababu di sigida baarakɛlaw dɔrɔn ma, nka a bɛ baarakɛyɔrɔw dabɔli fana lawuli. Nka,gɛlɛyaw ka kan ka ɲɛnabɔ ka ɲɛ.Fɛnko juguw i n’a fɔ mɔbiliko danmadɔw minnu bɛ fɛnw dondonni/bɔli taabolo gɛlɛya, olu bɛ se ka ɲɛtaa bali.Nafolo bɛrɛbɛrɛ ka kan ka kɛ walasa ka fɛnsɔrɔsiraw farikolomaw ɲɛ i n’a fɔ bolifɛnw rezow,ka se ka fɛnw bila teliya la jamana kɔnɔ suguw kɔnɔ ,ani ka fɛnw jiginni nɔgɔya jagokɛyɔrɔw kɔnɔ.O de kama,gofɛrɛnaman ka kan ka nin yɔrɔ ninnu bila jɔyɔrɔ fɔlɔ la walasa ka diɲɛ waridon caman sama minnu kun ye ka sɔrɔko jɛɲɔgɔnya yiriwa,ka jago yiriwali nɔgɔya,ani ka marabolow ka jɛkafɔ cɛsiriw yiriwa. Kuma bɛɛ la,Malawi ka nafolomafɛnw dicogo caman faralen ɲɔgɔn kan, n’o farala gɔfɛrɛnaman ka dɛmɛni fɛɛrɛw kan, o bɛ bonyaba jira.Cɛsiri sabatili minnu bɛ kɛ fɛnsɔrɔko yiriwali kan ani politiki laɲinitaw kan, o bɛna dɛmɛ ka jamana ka seko bɛɛ da wuli, ka sigida ɲuman di jamana kɔkan jago siraw ma.

Ni a bɛ tali kɛ fɛnw sugandili la minnu bɛ feere kosɛbɛ Malawi jamana kɔkan jago sugu la, fɛn damadɔ bɛ yen minnu ka kan ka jateminɛ. Malawi ye sɔrɔko ye min sinsinnen bɛ sɛnɛ kan, min ka izini sɛnɛcogo dan ye. O de kama, fɛn fɔlɔw ni sɛnɛfɛnw jɔyɔrɔ ka bon a ka kɛnɛyako la. Ladilikan dɔw filɛ nin ye furaw sugandili la: 1. Sɛnɛ ni Sɛnɛko : Malawi jamana bɛ cogo ɲuman na sɛnɛfɛn suguya caman sɛnɛni na i n’a fɔ ɲɔ, sigarɛti, te, kafe, kɔɔri, ani shɔ. O sɛnɛfɛnw ɲinini ka bon jamana kɔnɔ ani diɲɛ kɔnɔ. Ni i ye wari bila sɛnɛfɛnw dilanni fɛɛrɛw la i n’a fɔ dumuni marali walima nafa caman sɔrɔli, o bɛ se ka kɛ nafa ye. 2. Fini ni finiko : Ni Afiriki yiriwali sira sariya (AGOA) bɛ dɛmɛ don ka se ka don Ameriki jamana kɔnɔ ni juru tɛ, finiko ni finiko ye yiriwali sira ye min bɛ se ka bonya Malawi. Ni i ye finidoncogo kura sugandi walima ka fini sabatilenw sugandi minnu dilannen don ni cotton biologique ye, o bɛ se ka diɲɛ sannikɛlaw sama. . Jɛɲɔgɔnya walima jɛkafɔ sigili ni minɛnko tɔnw ye, o bɛ se ka kɛ sababu ye ka nafa sɔrɔ jagokɛyɔrɔw la. 4.Jɛgɛsɛnɛ jago siratigɛ la: Malawi baji bɛ sebaayaba jira jago jɛgɛmara la k’a sababu kɛ a jilafɛnw suguya caman ye. Jilafɛnw i n’a fɔ tilapia walima jɛgɛkɛnɛ, olu ka sugu ɲinini ka bon sigida la ani mara la Afiriki kɔnɔ. 5.Kɛnɛyafɛnw : Mako bɛ ka caya furakɛlifɛnw na i n’a fɔ furaw, mɔgɔ yɛrɛ tangalanw (PPE), laboratuwari minɛnw/sɛbɛnnifɛnw ka da Malawi jamanaden caya kan ka fara sigida ka fɛn dilanni seko dɛsɛ kan. 1 /taama sabatili minɛnw wdfl . Ka fara o kan, suguya ɲinini ni sɛgɛsɛgɛli nafa ka bon kosɛbɛ walasa ka sugu kɛrɛnkɛrɛnnenw dɔn, ka ɲɔgɔndankɛlaw ka fɛnw jateminɛ, ani ka hakilinaw sɔrɔ feerekɛlaw ka fɛɛrɛw kan Malawi. Sariyasunba faamuyali, jago bɛnkanw i n’a fɔ Afiriki saheliyanfan yiriwali jɛkulu (SADC), walima marabolow ka jɛkafɔ bɛ se ka fɛnw sugandili ɲɛminɛ ka taa a fɛ walasa ka taa ni u ye jamana wɛrɛw la. Ka to ka suguw taabolo kɔlɔsi ani ka ladamu mɔgɔw ka magow caman yeli la, o bɛna dɛmɛ ka ɲɛtaa sabati Malawi jamana kɔkan jago sugu la.

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, a yɛrɛ ka kiliyanw ka jogo ni a ka dankarili ɲɔgɔn tɛ yen. O fanw faamuyali nafa ka bon kosɛbɛ mɔgɔ o mɔgɔ bolo min bɛ jago kɛ walima min bɛ jɛɲɔgɔnya kɛ ni kiliyanw ye Malawi jamana na. Ni kuma bɛ tali kɛ kiliyanw ka jogo la, Malawikaw ka teli ka nafa don u yɛrɛ ka jɛɲɔgɔnyaw ni ɲɛda ni ɲɛda jɛɲɔgɔnyaw la. Ka dannaya don mɔgɔw ni ɲɔgɔn cɛ ani ka jɛɲɔgɔnya don u ni kiliyanw cɛ, o nafa ka bon walasa jago ka ɲɛ. Bonya, bonya ani muɲuli ye jogo ye min nafa ka bon kosɛbɛ ni i bɛ baara kɛ ni kiliyanw ye jamana in kɔnɔ. Ka fara o kan, Malawi jamana na, kiliyanw bɛ waleɲumandɔn jira u yɛrɛ ka jateminɛ na ani kiliyanw dɛmɛni ɲuman na. Baarakɛda minnu bɛ kilomɛtɛrɛ wɛrɛ kɛ walasa k’u magow faamu ani ka fɛɛrɛw tigɛ minnu bɛ bɛn u ma, a ka c’a la, olu bɛna kiliyan kantigiw sɔrɔ. Ka fara o kan, daɲɛw laadilikanw jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ walasa ka nɔ bila kiliyanw ka sugandili la; o de kama, baara kɛrɛnkɛrɛnnen kɛli bɛ se ka kɛ sababu ye ka mɔgɔw bila ka taa yɔrɔ wɛrɛw la cogo ɲuman na. Malawi jamana ka laadalakow dagalenw faamuyali fana nafa ka bon ni i bɛ jɛɲɔgɔnya kɛ ni kiliyanw ye. Mɔgɔ ka kan k’a dɔn ko barokun dɔw ka kan ka kɔlɔsi bawo u bɛ se ka jate baro daminɛfɛnw ye minnu bɛ mɔgɔ dusu tiɲɛ walima minnu tɛ bɛn. Diinan ni politiki ye ko gɛlɛnw ye minnu man kan ka lawuli fo ni kiliyan ye baro daminɛ u ko la. Ka fara o kan, a nafa ka bon ka fini don cogo bɛnnen na ni i bɛ kuma kiliyanw fɛ Malawi bawo finiw jirali bɛ se ka jate bonyabaliya ye walima ko a man ɲi mɔgɔ dɔw fɛ. Hali ni dɔlɔmin bɛ jamana kɔnɔ, ka baro kɛ dɔlɔminko kan jagokɛlaw ka lajɛw senfɛ, o tɛ se ka diya tuma bɛɛ fo ni kiliyan y’a fɔ kɛrɛnkɛrɛnnenya la. A ka fisa ka nin barokun in gɛrɛ ni hakilisigi ye ni a mago bɛ a la hali dɔɔnin. Kuncɛli la, ka jɛɲɔgɔnyaw kɛcogo faamuya Malawi jamana ka laadalakow kɔnɔ, k’a sɔrɔ i bɛ kiliyanw dɛmɛni ɲuman bila jɔyɔrɔ fɔlɔ la, o bɛna kɛ sababu ye ka jɛɲɔgɔnya ɲumanw sigi senkan ni kiliyanw ye minnu bɔra nin Afiriki jamana in na. Ni aw ye laadalakow jateminɛ, o bɛna aw dɛmɛ ka faamuyabaliya walima kojugu si kɛ min bɛ se ka kɛ jago siratigɛ la ni kiliyanw ye minnu bɛ bɔ Malawi

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan, min bɛ Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, a yɛrɛ ka laadalakow ni dancɛw kɔlɔsili ɲɛnabɔli sira bɛ yen. Nin ye fɛnba dɔw ye minnu ka kan ka dɔn jamana ka dumuniko sariyaw kan ani jateminɛ nafamaw kan : Dutiw ka sariyasun: 1. Taama sɛbɛnw: Dunan minnu bɛ don Malawi, olu ka kan ka kɛ ni pasipɔri sɛbɛn ye min bɛ se ka kɛ kalo wɔɔrɔ la, k’a ta don na. 2. Visa wajibiyalenw: Aw ye a lajɛ ni aw mago bɛ visa la sani aw ka se Malawi ka kɛɲɛ ni aw ka jamana ye. Jamana dɔw la, visa tɛ sɔrɔ yen walima visa bɛ sɔrɔ u selen kɔ. 3. Fɛn minnu dagalen don/dantigɛlenw: Fɛn dɔw i n’a fɔ dɔrɔgu, marifa, marifa, ani fɛn nkalonmaw dagalen don kosɛbɛ, wa u man kan ka na ni u ye jamana kɔnɔ. 4. Wari dantigɛli: Dan tɛ jamana wɛrɛ wari hakɛ la i bɛ se ka na ni min ye Malawi jamana kɔnɔ; nka, wari hakɛ minnu ka ca ni dɔrɔmɛ 5000 ye walima minnu bɛ bɛn o ma, olu ka kan ka fɔ u selen. Dutiw la: 1. Laseli sɛbɛn: Ni i sera Malawi, i ka mɔbili kɔnɔmɔgɔw ka fɔta sɛbɛn dɔ dafa min kɔnɔ fɛnw bɛɛ bɛ taa n’u nafaw ye. 2. Bagajiw sɛgɛsɛgɛli: Aw bɛ a jira ko dumuniko ɲɛmɔgɔw bɛna bagajiw lajɛ u jigintɔ walasa ka a jira ko fɛnw donna jamana kɔnɔ sariyaw labato. 3. Duty-Free Allowances: I ka duty-free allowances dɔn i yɛrɛ ka fɛnw na i n’a fɔ finiw ani ɛntɛrinɛti kan ni i donna jamana kɔnɔ. Import sariyaw: 1. Dankarili minnu bɛ kɛ ka taa ni u ye jamana wɛrɛw la: Fɛn kɔrɔw ni kungosogow ka fɛnw ni u tɛ se ka bɔ Malawi. 2. Sɛnɛ/Dumunifɛnw : I ka kan ka kɔn ka yamaruya sɔrɔ baganw, jiriw walima jiriw ladonni na ka da sɛnɛko laadilikanw gɛlɛnw kan minnu kun ye ka banaw kunbɛn. Ladilikanw bɛɛ lajɛlen: 1. Aw ka to kunnafoni na: Aw ye kunnafoni ɲini ɲɛmɔgɔw fɛ minnu ɲɛsinnen bɛ o ma i n’a fɔ Malawi Revenue Authority (MRA) walasa ka kunnafoni kuraw sɔrɔ sariyaw ni sariyakolow kan sani aw ka taa. 2.Respect Local Laws & Culture : Aw ye sigida sariyaw dɔn minnu ɲɛsinnen bɛ kɛwalew, finidoncogo wdfl ma, ka fara laadalakow kan ni aw bɛ jɛɲɔgɔnya kɛ ni sigidamɔgɔw ye aw ka taama senfɛ. A ka ɲi i ka nafolomafɛnw lajɛ i n’a fɔ gɔfɛrɛnaman ka sitiw walima ka kuma Malawi lasigidenso/Lasigidenso fɛ i ka jamana na walasa ka kunnafoni tiɲɛnenw ni kɔsa in na dumuniko sariyaw ni laadilikanw kan sani i ka taa Malawi.

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, a bɛ ni fɛnw doncogo kɛrɛnkɛrɛnnen ye fɛn suguya caman na. Jamana b’a fɛ ka jamana kɔnɔ iziniw yiriwa ani ka sigida sɛnɛfɛnw dilannikɛlaw lakana, a kɛtɔ ka takasi bila fɛnw na minnu bɛ na ni u ye jamana wɛrɛw la. Kuma bɛɛ la, Malawi bɛ impositi ad valorem (ad valorem tax system) waleya, o kɔrɔ ye ko fɛnw donna jamana kɔnɔ, fɛnw donna jamana kɔnɔ, o jate bɛ kɛ ka da fɛnw nafa kan minnu bɛ don jamana kɔnɔ. Nka, tarifu hakɛ tɛ kelen ye fɛn dilannen suguya wɛrɛw la. Fɛn nafamaw i n’a fɔ dumunifɛnw, furaw, ani sɛnɛfɛnw i n’a fɔ bagajiw ni kisɛw, Malawi bɛ fɛnw dondonni musaka zeru walima a dɔgɔyalenba kɛ walasa ka se ka sɔrɔ ani ka sɔrɔ a jamanadenw bolo. Nin politiki in bɛ dɛmɛ don kɔngɔ ni faantanya kɛlɛli la ka sɔrɔ ka balo sɔrɔli sabati. Faan wɛrɛ fɛ, fɛn sɔngɔ gɛlɛnw i n’a fɔ ɛntɛrinɛti walima mɔbiliw, u bɛ impositi caman sɔrɔ walasa ka mɔgɔw fari faga u ka fɛnw ta kojugu ani ka sigida ka fɛn dilanni yiriwa ni a bɛ se ka kɛ tuma o tuma. Gofɛrɛnaman dalen b’a la ko ni dusu donna jamana kɔnɔ fɛn dilanni na, o bɛ se ka baarakɛyɔrɔw yiriwa ani ka dɔ bɔ fɛnw na minnu bɛ na ni u ye jamana wɛrɛw la. O laadilikan caman kɔfɛ, Malawi fana bɛ fɛn dɔw jateminɛ ni a bɛ tarifu kɛrɛnkɛrɛnnenw latigɛ. O ko ninnu ye jago bnkanw ye ni jɛɲɔgɔn jamanaw ye walima marabolo sɔrɔko jɛkuluw i n’a fɔ SADC (Afiriki saheliyanfan yiriwali jɛkulu) walima COMESA (Sugu kelen min bɛ kɛ Afiriki kɔrɔnyanfan ni saheliyanfan na). O marabolo bɛnkan ninnu sababu fɛ, Malawi b’a ɲini ka jago nɔgɔya jamanadenw ni ɲɔgɔn cɛ, a kɛtɔ ka tarifuw dɔgɔya mara kɔnɔ, k’a sɔrɔ a bɛ izini fɛɛrɛbɔlenw lakana ka bɔ ɲɔgɔndan tilenbaliw la. A nafa ka bon k’a dɔn ko impositi politiki bɛ se ka Changé i n’a fɔ gɔfɛrɛnaman ka sariyaw walima jamana ka sɔrɔko ɲɛtaa kunbabaw. O de kama a ka ɲi ka lajɛ kɛ ni sɔrɔyɔrɔ ofisiyaliw ye i n’a fɔ Malawi sɔrɔko ɲɛmɔgɔso (MRA) walima gɔfɛrɛnaman ka minisiriso minnu ɲɛsinnen bɛ o ma, sanni i ka don fɛnw dondonni baara si la. Kuncɛli la,Malawi ka fɛnw dondonni politiki bɛ sinsin a ka jamana kɔnɔ iziniw dɛmɛni kan, ka sɔrɔ ka fɛn nafamaw sɔrɔcogo sabati.Takisi hakɛ kɛrɛnkɛrɛnnenw bɛ bɔ fɛn dilannenw suguyaw la,fɛn minnu bɛ i n’a fɔ marabolow ka jago bɛnkanw,ani jamana sɔrɔko laɲiniw bɛɛ lajɛlen

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan, min sigilen bɛ Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, a bɛ ni fɛn caman ye minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la, i n’a fɔ sɛnɛfɛnw, fɛnɲɛnamafagalanw, ani fɛn dilannenw. Jamana ye jagokɛlaw ka impositi politiki dɔ sigi senkan walasa k’a ka sɔrɔko labɛn ani k’a yiriwa. Malawi jamana na, jagokɛlaw ka impositi hakɛ bɛ danfara ka kɛɲɛ ni fɛn suguya ye min bɛ taa jamana wɛrɛw la. Sɛnɛfɛnw i n’a fɔ sigarɛti ni te, olu bɛ kɛ ni takasi hakɛ kɛrɛnkɛrɛnnenw ye minnu latigɛra gɔfɛrɛnaman fɛ. Misali la, sigarɛti feereli bɛ kɛ ni takasi ye ni 10% ye, ka bɔ hɔrɔnya la kurun kɔnɔ (FOB) nafa la. Faan wɛrɛ fɛ, fɛnɲɛnamafagalanw bɔli Malawi jamana na, o bɛ kɛ ni takasi ad valorem ye ka da fɛnw nafa kan minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la. O kɔrɔ ye ko kɛmɛsarada la, dɔ bɛ bɔ fɛnɲɛnamafagalanw walima fɛnɲɛnamafagalanw nafa bɛɛ lajɛlen na minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la. Ad valorem hakɛ kɛrɛnkɛrɛnnen bɛ bɔ fɛnw na i n’a fɔ minɛn suguya ani sugu cogoya. Ka fara o kan, Malawi fana bɛ jagokɛlaw ka tarifuw da fɛn dilannen dɔw kan. A ka c’a la, o tarifu ninnu bɛ dabɔ ni laɲini ye ka jamana kɔnɔ iziniw lakana walima ka sɔrɔ ni ɲinini fanga labɛn seko ni dɔnko siratigɛ la. Hakɛw bɛ se ka ɲɔgɔn ta ka kɛɲɛ ni fɛn dilannen ye ani a danfara ye tarifu waatibolodalenw kɔnɔ minnu bɛ tali kɛ o la. A nafa ka bon jagokɛlaw bolo minnu bɛ diɲɛ jago kɛ ni Malawi ye, u k’u janto nin jagokɛlaw ka impositi politiki ninnu na walasa ka musakaw jate ka ɲɛ ani ka sigida sariyaw labato. Ni aw ye lajɛ kɛ ni dumunikɛlaw walima jago dɔnbagaw ye, o bɛ se ka bilasirali nafamaw di ka ɲɛsin fɛnw dondonni ni u bɔli ma, ani impositi minnu bɛ tali kɛ o la. A ka kan k’a dɔn ko hali n’a y’a sɔrɔ ko ka bɔ Malawi ka taa ni fɛnw ye, o bɛ se ka kɛ ni takasi dɔw ye, a nafa ka bon fana ka jateminɛ kɛ nafa minnu bɛ se ka sɔrɔ i n’a fɔ ka se ka marabolow ka jagokɛɲɔgɔnya bɛnkanw sɔrɔ walima ka ɲɛtaa kɛ yɔrɔ dɔw la minnu bɛ se ka musaka dɔw bɔ. Kuma bɛɛ la, Malawi ka jagokɛlaw ka jagokɛcogo faamuyali nafa ka bon kosɛbɛ jagokɛlaw bolo minnu b’a fɛ ka dancɛ tigɛ jago kɛ ka ɲɛ, k’a sɔrɔ u bɛ sariyaw labato minnu sigilen don faamaw fɛ。

Malawi, min sigilen bɛ Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, a lakodɔnnen don a ka sɛnɛko suguya caman fɛ ani a ka nafolomafɛn nafamaw fɛ. Ikomi Malawi ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, a b’a jigi da a ka fɛn dilannenw bilali kan jamana wɛrɛw la walasa ka sɔrɔ yiriwali sabati. Walasa ka o jagokɛtaw ka ɲumanya n’u labatoli sabati, jamana ye jagokɛlaw ka seereyaw waleya. Jagokɛlaw ka seereyaw Malawi jamana na, olu nafa ka bon walasa ka a jira ko fɛnw bɛ bɛn diɲɛ sariyaw n’u ka wajibiw ma. Faama fɔlɔ min ka baara ye ka jagokɛlaw ka seereyaw lajɛ, o ye Malawi Bureau of Standards (MBS) ye. MBS bɛ baara kɛ izini, jago ani turisimu minisiriso kɔrɔ, wa a bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ ni jagokɛlaw ye walasa ka fɛn dilannenw dafalen sabati. Jagokɛlaw minnu bɛ Malawi jamana na, olu ka kan ka seereyaw sariya suguya caman labato ka da u ka iziniw kan. Sɛbɛn minnu ka teli ka ɲini, olu dɔw ye: 1. Fɛnɲɛnɛmafagalanw : Nin seere in b’a to jiriw la fɛnw i n’a fɔ jiridenw, nakɔfɛnw ani falenfɛnw, olu bɛ diɲɛ jiriw saniyacogo sariyaw dafa. A b’a sɛgɛsɛgɛ ko nin fɛn ninnu tɛ ni fɛnɲɛnamaw walima banaw ye minnu bɛ se ka sigida laminiw tiɲɛ ni u donna jamana kɔnɔ. 2. Bɔyɔrɔsɛbɛn : Nin sɛbɛn in bɛ fɛnw bɔyɔrɔ jira minnu bɛ taa ka bɔ Malawi walasa k’a dɔn ni u bɛ se ka tarifu ɲuman sɔrɔ jago bɛnkanw kɔnɔ walima segin-ka-bɔnye sariyaw kɔnɔ. 3. Jogoɲumanya sabatili siratigɛ laseli : Nin seereyaw b’a jira ko fɛn dilanni taabolo bɛ tugu jamana walima diɲɛ jogoɲumanya siratigɛ sariyaw la i n’a fɔ ISO 9001:2015. A b’a jira ko jagokɛla dɔ cɛsirilen don ka fɛn dilannenw jogo ɲuman sabati u ka baara bɛɛ kɔnɔ. 4. Halal seereyaw : Jagokɛlaw fɛ minnu bɛ baara kɛ ni dumunifɛnw ye minnu bɛ dun silamɛ jamanadenw fɛ diɲɛ kɔnɔ, Halal seereyaw sɔrɔli nafa ka bon. O seereyaw bɛ silamɛya dumuniko sariyaw labatoli sɛgɛsɛgɛ, wa u b’a jira ko u bɛ tugu labɛncogo kɛrɛnkɛrɛnnenw kɔ. Ka fara nin seereyaw kan minnu bɛ kɛ izini kɛrɛnkɛrɛnnenw na, jagokɛlaw fana ka kan ka dumuniko taabolo bɛnnenw labato, jamana minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la, k’a sɔrɔ u b’a lajɛ ka kurunbokari sariyaw labato minnu bɛ pakew labɛn minnu bɛ kɛ ka taa ni u ye (misali la, jiri foroko) ni o bɛ se ka kɛ. Kuma bɛɛ la, jagokɛlaw ka seereyaw jɔyɔrɔ ka bon diɲɛ jago nɔgɔyali la Malawi jagokɛlaw ma, ka sɔrɔ ka hakilisigi di u ka fɛn dilannenw ka ɲumanya, u lakanani ani u ka sariya labatoli ma diɲɛ suguw kɔnɔ.

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan, n’a bɛ Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, a bɛ bolifɛnw ni fɛnw ladonni fɛɛrɛ suguya caman di walasa ka fɛnw lamagacogo ɲuman nɔgɔya. Malawi sirako yiriwalen don kosɛbɛ min bɛ dugubaw ni dugubaw cɛsiri jamana kɔnɔ. Sirako fɔlɔw ye siraba ye minnu dilannen don ni kabakurun ye, hali ni togodala yɔrɔ dɔw bɛ se ka kɛ siraba ye minnu ma tigɛ walima minnu ye kabakurun ye. Sira bolifɛnw bɛ kɛ ka caya ka ɲɛsin fɛnw tilatilali ma yɔrɔjanw ni sigida la. Kamiyɔn bolilaw kɛrɛnkɛrɛnnenw bɛ mobili kuluw baara walasa ka jagokɛlaw magow ɲɛ izini suguya caman kɔnɔ. Dugukolo kan fɛnw cili kama, Malawi bɛ ni kurunbonkariyɔrɔ caman ye Malawi baji kan minnu bɛ sira di a kɛrɛfɛ jamanaw ma i n’a fɔ Mozanbiki ani Tanzani kurunbokari baara fɛ. O kurunbonkariyɔrɔw bɛ jago nɔgɔya, u kɛtɔ k’a to fɛnw bɛ taa ni u ye jibolisiraw fɛ, o bɛ dɔ bɔ bolifɛnw ta waati ni musakaw la. Ka fara o kan, labɛnw bɛ senna walasa ka ji juguba kurunbonkarila dɔ yiriwa Nsanje Shire baji da la min bɛna kɔgɔjida laminiko yiriwa ka taa a fɛ o mara kɔnɔ. Fiɲɛ doni baara siratigɛ la, Malawi bɛ baara kɛ ni Kamuzu Dugukolo kan Aeroport ye min bɛ Lilongwe kɛrɛfɛ - faaba - ani Chileka Dugukolo kan Airport min bɛ Blantyre. O awiyɔnbonda ninnu bɛ mɔbili bolilaw ni doni tacogo bɛɛ ɲɛnabɔ ni awiyɔn baarakɛlaw ye minnu bɛ donitali baara kɛ minnu bɛnnen don ka fɛnw ta minnu nafa ka bon, minnu bɛ tiɲɛ walima minnu bɛ taa teliya la. Nɛgɛso bolicogo Malawi jamana kɔnɔ, o dan ye nka a jɔyɔrɔ ka bon jamana yɔrɔ dɔw ni sigiɲɔgɔn jamanaw cɛsirili la. Misali la, nɛgɛso sira dɔ bɛ yen min bɛ Chipata ni Zanbi jamana cɛ ka taa Mchinji Malawi jamana na min b’a to jago bɛ se ka kɛ nɔgɔya la jamana fila ninnu cɛ. Walasa ka dɛmɛ don fɛnw ladonni baara ɲumanw na Malawi jamana bɛɛ kɔnɔ, fɛnw ladonni baarakɛlaw (3PL) baarakɛlaw bɛ yen minnu bɛ fɛnmarayɔrɔw ni fɛnw tilatilali baara di jagokɛlaw ma. O fɛnmarayɔrɔw bɛ cogo ɲuman na dugubaw kɛrɛfɛ minnu b’a to u maracogo ka nɔgɔn ani u lase teliya la. Kuma bɛɛ la, k’a sɔrɔ gɛlɛyaw bɛ a kan i n’a fɔ fɛnsɔrɔsiraw yiriwali dafabali k’a sababu kɛ a jɔyɔrɔ ye dugukolo kan, Malawi bɛ sugandi caman di jamana kɔnɔ ani diɲɛ kɔnɔ bolifɛnw magow ma a ka siraw rezow fɛ, kɔjida minnu bɛ Malawi baji kan, awiyɔnbonda, ani nɛgɛsira danmadɔw fɛ, nka minnu nafa ka bon. 3PL dilanbagaw ka sɔrɔ bɛ jamana ka bololabaara seko bonya ka taa a fɛ.

Jagokɛyɔrɔw jirali nafamaw

Malawi, jamana min tɛ dugukolo kan Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, sira nafama caman bɛ yen diɲɛ sannifeere ni jago yiriwali kama. O siraw bɛ fɛnw ni baarakɛminɛnw falenfalen nɔgɔya ni diɲɛ jɛɲɔgɔn suguya caman ye. Ka fara o kan, jamana bɛ ɲɛjiraliba caman kɛ minnu bɛ sababu di jagokɛlaw ma u k’u ka fɛn dilannenw jira ani k’u ka rezow bonya. Jago siraba dɔ min bɛ Malawi, o ye a ka tɔndenw ye marabolo sɔrɔko jɛkuluw la i n’a fɔ Afiriki Saheliyanfan yiriwali jɛkulu (SADC) ani Afiriki kɔrɔnyanfan ni saheliyanfan sugu jɛlen (COMESA). O marabolo jɛkuluw bɛ jagokɛɲɔgɔnya sabati jamanadenw ni ɲɔgɔn cɛ, ka se ka suguba dɔ sɔrɔ, mɔgɔ miliyɔn 500 ni kɔ bɛ min kɔnɔ. O bɛnkan ninnu sababu fɛ, Malawi jagokɛlaw bɛ se ka dancɛ tigɛ jago kɛ ni u sigiɲɔgɔn jamanaw ye i n’a fɔ Afiriki tilebinyanfan, Zanbi, Mozanbiki ani Tanzani. O tɛmɛnen kɔ, Malawi bɛ a sen don kosɛbɛ diɲɛ jagokɛɲɔgɔnya la i n’a fɔ Afiriki jamana ka jago hɔrɔnyalen bɛnkan (AfCFTA). Nin bɛnkan in kun ye ka sugu kelen sigi Afiriki tɔnba jamana 55 bɛɛ kɔnɔ, n’o ye ka tarifuw bɔ fɛn fanba la minnu bɛ jago kɛ Afiriki kɔnɔ. O fɛɛrɛ suguw bɛ cogo kura dabɔ Malawi jagokɛlaw ye walasa u ka se ka se u ka kiliyanw ma farafinna fan bɛɛ la. Dugukolo kan sannifeere sira nafama wɛrɛ ye bɛnkan fila ye Malawi ni jamana wɛrɛw cɛ. Misali la, Sinuwa kɛra Malawi jagokɛɲɔgɔnba dɔ ye, a ye wari bila fɛnsɔrɔko porozɛw la i n’a fɔ siraw ani fanga sɔrɔyɔrɔw. O jɛkafɔ in ye Siniwaw ka fɛn dilannenw doncogo nɔgɔya Malawi jamana kɔnɔ ka sɔrɔ ka Malawi sigarɛti ni fɛn wɛrɛw fana bila ka taa Sinuwa jamana na. Ɲɛjiraliw ni jagokɛyɔrɔw siratigɛ la minnu bɛ kɛ Malawi yɛrɛ fɛ walima a kɛrɛfɛ jamanaw fɛ, ko kɛrɛnkɛrɛnnen dɔw ye : 1. Lilongwe jagokɛyɔrɔ : A bɛ labɛn san o san Lilongwe jagokɛlaw ni izini tɔnba (LCCI) fɛ, nin kɛnɛ in bɛ sigida ni diɲɛ jirabagaw sama ka bɔ izini suguya caman na i n’a fɔ sɛnɛ, fɛn dilanni, turisimu, fɛɛrɛbɔ baara wdfl. 2. Dugukolo kan turisimu jirali : A bɛ kɛ san o san Blantyre walima Lilongwe dugu kɔnɔ, izini, jago ani turisimu minisiriso fɛ, nin jirali in bɛ Malawi ka turisimu seko jira, wa a bɛ diɲɛ waridonnaw sama minnu b’u mago don o baara in na. 3. Malawi jamana ka jagokɛyɔrɔ : Malawi jamana jagokɛlaw ka tɔnba (MCCCI) de ye a labɛn, nin kɛnɛ in bɛ kɛ sababu ye jagokɛlaw ma u ka se k’u ka fɛn dilannenw n’u ka baarakɛminɛnw jira sigida ni diɲɛ sannikɛlaw la. 4. COMESA sɛnɛko jirali : A bɛ kɛ san o san COMESA tɔnden jamanaw fɛ, Malawi fana sen bɛ o la, nin jirali in bɛ sɛnɛfɛnw jira ka bɔ jamana minnu sen bɛ o la walasa ka mara kɔnɔ jago yiriwa sɛnɛko la. Kuncɛli la, hali n’a ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, Malawi bɛ ni sira nafama suguya caman ye diɲɛ sannifeere ni jago yiriwali kama. A ka tɔnden kɛli marabolo sɔrɔko jɛkuluw la i n’a fɔ SADC ani COMESA, a sendon jagokɛɲɔgɔnya la i n’a fɔ AfCFTA, ka fara bɛnkan fila kan ni jamanaw ye i n’a fɔ Sinuwa, o bɛ sababu di jagokɛlaw ma u ka se ka dancɛ tigɛ jago kɛ. Ka fara o kan, jirali minnu bɛ kɛ i n’a fɔ Lilongwe jagokɛyɔrɔ ani diɲɛ turisimu jirali, olu bɛ yɔrɔw di walasa ka fɛnw jira k’a sɔrɔ COMESA sɛnɛko jirali sinsinnen bɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la sɛnɛko feereli yiriwali kan mara kɔnɔ.

Ɲininikalan minnu bɛ kɛ tuma caman na

Ɲinifɛn damadɔ bɛ yen minnu bɛ Kɛ ka caya Malawi jamana na. U dɔw filɛ nin ye ka fara u ka siti ladɛrɛsiw kan: 1. Google (www.google.mw): Google ye ɲininikɛlan ye min ka di kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ, wa a bɛ baara kɛ kosɛbɛ Malawi fana. A bɛ ɲinini kɛcogo bɛɛ lajɛlen di ani ka baara suguya caman kɛ i n’a fɔ ɛntɛrinɛti ɲinini, ja ɲinini, kartiw, kibaruyaw, ani fɛn wɛrɛw. 2. Bing (www.bing.com): Bing ye ɲininikɛlan wɛrɛ ye min bɛ fɔ kosɛbɛ Malawi jamana na. A bɛ Google ka baarakɛcogo ɲɔgɔnnaw Di ani ka ɛntɛrinɛti ɲinini, ja ɲinini, wideyow ɲinini, kibaruyaw kurayali ani fɛn wɛrɛw Di. 3. Yahoo Search (search.yahoo.com): Yahoo Search fana bɛ kɛ ka caya Malawi jamana na ɛntɛrinɛti ɲinini kama. A bɛ ɛntɛrinɛti ɲininiw Kɛ ka Fàra Yahoo ka baarakɛminɛn wɛrɛw kan i n’a fɔ kibaruyaw kurayali, imɛri sɔrɔli, waati jateminɛw, wariko kunnafoniw, a ɲɔgɔnnaw. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo ye ɲininikɛlan wɛrɛ ye min bɛ sinsin baarakɛlaw ka danbe kan, a kɛtɔ ka baarakɛlaw ka baara kɛcogo lajɛ walima ka mɔgɔ yɛrɛ ka kunnafoniw mara. A ye mɔgɔw kanu kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ hali baarakɛlaw minnu bɛ bɔ Malawi minnu b’a fɛ ka gundolakow ɲɛnabɔ k’u to ɛntɛrinɛti ɲinini na. 5. Baidu (www.baidu.com): Hali n’a tɛ baara kɛ kosɛbɛ n’i y’a suma ni Google walima Bing ka diɲɛ seleke naani ye, Baidu ye ɲininikɛlan ye min sinsinnen bɛ Sinuwa jamana kan, min bɛ se ka sɔrɔ hali bi Malawi jamana na, mɔgɔ minnu bɛ kunnafoniw ɲini kɛrɛnkɛrɛnnenya la minnu ɲɛsinnen bɛ Sinuwaw ma walima kunnafoniw. Ninnu ye sugandili dɔw ye minnu bɛ kɛ ɛntɛrinɛti baarakɛlaw fɛ Malawi jamana na, n’a bɛ tali kɛ kunnafoniw ɲinini na ɛntɛrinɛti kan; nka, baarakɛlaw bɛ se k’u yɛrɛ ka fɛɛrɛw sɔrɔ ka da u kelen-kelen bɛɛ magow n’u ka ɲininiw kan.

Ɲɛ jɛmanbaw

Malawi, min bɛ Afiriki Saheli-Kɔrɔn fɛ, o ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, min lakodɔnnen don a ka dugukolo cɛɲiw n’a ka mɔgɔw fɛ minnu ye teriw ye. Nin ye ɲɛ jɛmanw ɲɛbilasɛbɛnba dɔw ye Malawi jamana na ka fara u ka siti ladɛrɛsiw kan: 1. Malawi ɲɛ jɛmanw (www.yellowpages.mw) . Malawi ɲɛ jɛmanw ye ɛntɛrinɛti kan kunnafonisɛbɛn ye min bɛ kunnafoni di jagokɛyɔrɔw ni baara suguya caman kan jamana kɔnɔ. 2. Nxamalala ka jagokɛyɔrɔw ɲɛbilasɛbɛn (www.nxamalala.com) . Nxamalala Business Directory bɛ sira di jagokɛlaw ma walasa u k’u ka fɛn dilannenw n’u ka baarakɛminɛnw jira u ka kiliyanw na minnu bɛ se ka kɛ Malawi jamana na. 3. Bizmalawi (www.bizmalawibd.com) . BizMalawi ye ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ ye min laɲini ye ka sigida jagokɛlaw ni kiliyanw cɛsiri, ka kunnafoniw di iziniw kan i n’a fɔ sɛnɛ, wariko, turisimu, ani fɛn wɛrɛw. 4. Aw k’a sɔrɔ Ɛntɛrinɛti kan (www.findit-online.co.mw) . Find it Online ye ɛntɛrinɛti kan kunnafonisɛbɛn ye min bɛ fɔ kosɛbɛ jagokɛlaw ni baarakɛminɛnw kan minnu bɛ baara kɛ Malawi jamana na. A bɛ kɛ sababu ye ka mɔgɔw sɔrɔ nɔgɔya la ani ka kunnafoniw sɔrɔ baarakɛyɔrɔ caman kan jamana fan bɛɛ la. 5. N ka ɲɛ jɛman.co.mw MyYellowPage.co.mw bɛ baara kɛ i n’a fɔ kunnafonisɛbɛnba min bɛ jagokɛyɔrɔ suguya caman tɔgɔw di, seko ni dɔnko siratigɛ la Malawi jamana bɛɛ kɔnɔ. Nin ɲɛ jɛmanw ɲɛbilasɛbɛn kunbabaw bɛ se ka kunnafoni nafamaw di i ma sigida jagokɛlaw kan i n’a fɔ telefɔni nimɔrɔw, ladɛrɛsiw, fɛnw jiracogo, kiliyanw ka seginnkanniw, ani fɛn wɛrɛw. U ye nafolo nafamaw ye sigidamɔgɔw ni Malawi taamakɛlaw bɛɛ bolo minnu bɛ fɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw walima baara kɛrɛnkɛrɛnnenw ɲini jamana suguya caman kɔnɔ.

Jagokɛyɔrɔbaw

Malawi, n’o ye Afiriki saheli-kɔrɔnfɛ jamana ye, o ye bonya sabatilen ye a ka ɛntɛrinɛti jago siratigɛ la nin san laban ninnu na. Hali n’a sɔrɔla ko jamana in tɛ ni ɛntɛrinɛti sugu sigilen caman ye i n’a fɔ jamana dɔw, hali bi, yɔrɔ damadɔ bɛ yen minnu bɛ ɛntɛrinɛti sanni magow ɲɛ Malawi. Nin ye ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔba dɔw ye Malawi jamana na ka fara u ka sitiw kan: 1. Afiriki Ɛntɛrinɛti kan : Ɛntɛrinɛti Afiriki ye ɛntɛrinɛti jago siraba dɔ ye Malawi jamana kɔnɔ. A bɛ fɛn caman dilan suguya caman na i n’a fɔ ɛntɛrinɛti, finidoncogo, cɛɲi, ani sokɔnɔminɛnw. Site web: www.onlineafrica.mw. Bamako, Mali 2. San Sisan: San Sisan ye ɛntɛrinɛti sugu ye min bɛ fɔ kosɛbɛ Malawi jamana na, min b’a to mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ni jagokɛlaw bɛ se ka fɛnw san ani k’u feere nɔgɔya la. O plateforme bɛ fɛn suguya caman dilan i n’a fɔ ɛntɛrinɛti, finiw, minɛnw ani fɛn wɛrɛw. Site web: www.buynow.com.mw 3. Bambino Store: Bambino Store ye ɛntɛrinɛti yɔrɔ ye min kɛrɛnkɛrɛnnen don denmisɛnw ka fɛn dilannenw na i n’a fɔ diaper, denw ka finiw, tulonkɛfɛnw, ani fɛn wɛrɛw. A bɛ nɔgɔya di bangebagaw ma, a kɛtɔ ka denmisɛnw ka fɛn ɲumanw lase u ka da la yɛrɛ. Site web: www.bambinostoremw.com ka baarakɛyɔrɔ 4.RemnantBookstore : Remnant Bookstore b’a sinsin gafew feereli kan ɛntɛrinɛti kan suguya caman na i n’a fɔ kalan gafe minnu bɛ bɔ sigida inivɛrisitew walima kolejiw la ani sɛbɛn caman minnu bɛ bɔ sigida ni diɲɛ sɛbɛnnikɛlaw fɛ. Site web: www.remnantbookstore.com/intɛrinɛti-magasin 5.Malawimarketplace:Mala wimarketplace bɛ sira di bololabaarakɛlaw ni jagokɛla misɛnninw ma seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ fini/biye dilannikɛlaw walima dɔnkotigiw walasa k’u ka saraka kɛrɛnkɛrɛnnenw jira ka sɔrɔ ka sigida bololabaara fana dɛmɛ Site web:http://www.malawimarketplace.com/ Bamako, Mali. Nka , a nafa ka bon k’a dɔn ko fɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw sɔrɔli bɛ se ka ɲɔgɔn ta nin yɔrɔ ninnu kan k’a sababu kɛ fɛnw ye i n’a fɔ fɛnw dilancogo dantigɛli walima sigida ɲinini.Walisa ka ja tigitigi sɔrɔ a ka ɲi sannikɛlaw/feerelaw minnu bɛ se ka kɛ, olu ka taa o sitiw kan, ka sɛgɛsɛgɛli kɛ ka taa a fɛ.

Sosiyete ka kunnafonidilanw (médias sociaux) belebelebaw

Malawi ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, a bɛ Afrika saheli-kɔrɔn fɛ. Kabini sisan, jamana in tɛ ni sosiyete ka kunnafonidilanw ye minnu bɛ fɔ kosɛbɛ, minnu bɛ Malawi kɛrɛnkɛrɛnnenya la. Nka, Malawi jamanadenw bɛ baara kɛ ni diɲɛ kunnafonidilan suguya caman ye walasa ka jɛɲɔgɔnya kɛ ani ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni mɔgɔ wɛrɛw ye. Nin ye kunnafonidilanw ye minnu bɛ kɛ ka caya Malawi jamana na ka fara u ka ɛntɛrinɛti ladɛrɛsiw kan: 1. Facebook - Facebook ye ɛntɛrinɛti yɔrɔ dɔ ye min ka di kosɛbɛ ani min bɛ baara kɛ kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ, Malawi jamana fana sen bɛ o la. Baarakɛlaw bɛ se ka kunnafoniw dilan, ka kunnafoni kuraw, fotow ani wideyow tila ɲɔgɔn na, ka fara ɲɔgɔn kan ani ka kumaɲɔgɔnya kɛ ni u teriw ni u somɔgɔw ye. Site web: www.facebook.com. Bamako, Mali 2. WhatsApp - WhatsApp ye cikanw ciyɔrɔ ye min bɛ se ka baarakɛlaw bila ka sms ci, ka kumakan ci, ka wideyow wele, ka fotow ni sɛbɛnw tila ɲɔgɔn na waati yɛrɛ la. A bɛ kɛ kosɛbɛ kumaɲɔgɔnya kama mɔgɔ kelen-kelen walima kuluw cɛ sigida la ani diɲɛ kɔnɔ. Site web: www.whatsapp.com 3. Instagram - Instagram ye fotow tila-tilayɔrɔ ye, baarakɛlaw bɛ se ka ja walima wideyow bila yɔrɔ min na ani ka filɛriw kɛ walima k’u kɔnɔkow ladilan ka sɔrɔ k’u tila foroba la walima u dan na ni tugubagaw ye. Site web: www.instagram.com. Bamako, Mali 4. Twitter - Twitter bɛ baarakɛlaw Dɛmɛ ka cikan surunw Blà minnu bɛ Weele ko "tweets" minnu bɛ Se ka Kɛ 280 ye. Baarakɛlaw bɛ se ka tugu mɔgɔ wɛrɛw ka jatew kɔ walasa ka kunnafoniw sɔrɔ kibaruyaw, ko kɛlenw, hakilinaw kan walima k’u hakilinaw fɔ. Site web: www.twitter.com ka baarakɛyɔrɔ 5. YouTube - Hali n’a tɛ fɔlɔ ka kɛ sosiyete ka kunnafonidilanw ye, YouTube bɛ baara kɛ kosɛbɛ walasa ka wideyow bila diɲɛ kɔnɔ hali ka bɔ mɔgɔ kelen-kelenw yɔrɔ minnu sigilen bɛ Malawi minnu b’a fɛ ka kunnafoniw tila foroba la. Site web: www.youtube.com A nafa ka bon k’a dɔn ko hali n’o yɔrɔ ninnu bɛ sɔrɔ Malawi i n’a fɔ jamana caman wɛrɛw diɲɛ kɔnɔ; ɛntɛrinɛti sɔrɔli bɛ se ka ɲɔgɔn ta ka kɛɲɛ ni fɛnw ye i n’a fɔ fɛnsɔrɔsiraw sɔrɔli walima a musaka sɔrɔli a jamanadenw cɛma. Aw k’a to aw hakili la ko nin kunnafoniw bɛ tali kɛ sisan ko la nin jaabi in sɛbɛnni waati la (San 2021 sɛtanburukalo), wa a ka ɲi tuma bɛɛ ka sitiw sɛgɛsɛgɛ k’a ɲɛsin kunnafoni lakikaw ma.

Industri tɔnba minnu bɛ yen

Malawi, min sigilen bɛ Afiriki saheli-kɔrɔn fɛ, o ye izini tɔn caman sigiyɔrɔ ye minnu jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ seko ni dɔnko siratigɛ la, ani k’u jira. Malawi jamana ka izini tɔnba dɔw filɛ nin ye ani u ka sitiw: 1. Malawi jagokɛlaw ka tɔnba (MCCCI) - MCCCI ye tɔnba ye min bɛ jagokɛlaw ka nafaw jira Malawi. A bɛ kɛ jɛkafɔyɔrɔ nafamaba ye gɔfɛrɛnaman ni tɔnba ɲɛmɔgɔw cɛ walasa ka sɔrɔ yiriwali n’a yiriwali yiriwa. U ka siti in ye www.mccci.org ye. 2. Malawi baarakɛlaw ka lajɛba jɛkulu (ECAM) - ECAM bɛ baarakɛlaw ka nafaw jira baarakɛlaw ka jɛɲɔgɔnyaw la, politiki lafasali la, kalanko la, ani seko ni dɔnko yiriwali la. U ka siti bɛ se ka sɔrɔ www.ecam.mw kan. 3. Jamana ka tɔn misɛnw ni cɛmancɛw ka tɔnba (NASME) - NASME b’a sinsin baarakɛda misɛnninw ni cɛmancɛw dɛmɛni kan (PME), ka kalan di u ma, ka lafasali kɛ, ka jɛɲɔgɔnya siraw di u ma, ka sugu sɔrɔli dɛmɛ, ka mɔgɔw bilasirali porogaramuw, ani baara wɛrɛw. Kunnafoni wɛrɛw bɛ se ka sɔrɔ u ka siti kan: www.nasmemw.org. 4. Malawi bankiw ka tɔn (BAM) - BAM bɛ jago bankiw lajɛ ɲɔgɔn fɛ minnu bɛ baara kɛ jamana kɔnɔ walasa ka banki kɛcogo ɲumanw yiriwa ka sɔrɔ ka sariya ɲumanw lafasa minnu bɛ nafa don a ka tɔndenw ka baara la. Aw ye taa u ka siti kan www.bankinginmalawi.com/bam/home.php. . U ka siti ofisiyali bɛ ka jɔ sisan; nka kunnafoni wɛrɛw bɛ se ka sɔrɔ nin yɔrɔ in fɛ: https://www.linkedin.com/company/insurassoc-malaw/. 6.Malawi ka fɛɛrɛbɔ tɔnba (TECHIMA)- TECHIMA bɛ tɔnw jira minnu sen bɛ kunnafoniko(IT), porozɛw dilanni walima fɛɛrɛtigɛ ladilikanw na ni laɲini ye ka fɛɛrɛbɔ yiriwali sabati Malawi. A fɔ man di nka, siti ofisiyali si tɛ yen sisan. Aw k’a dɔn ko o tɔnw bɛ Malawi jamana ka izini tɔnw tilayɔrɔba dɔrɔn de jira. Dakun wɛrɛw i n’a fɔ sɛnɛ, turisimu, fɛn dilanni, ani kalanko fana, u ka izini tɔnw bɛ baara kɛ o seko ni dɔnko yiriwali n’u yiriwali siratigɛ la.

Jago ni jagokɛlaw ka sitiw

Malawi, min bɛ wele foroba la ko Malawi Fasojama, ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, min bɛ Afrika Saheli-Kɔrɔn fɛ. Jamana sɔrɔko sinsinnen bɛ sɛnɛko de kan fɔlɔ, ni dɛmɛba bɛ bɔ fɛn dilanni ni baarakɛyɔrɔw la. N’i bɛ sɔrɔko ni jago kunnafoniw ɲini Malawi kan, i bɛ se ka siti dɔw lajɛ: 1. Minisiri min ɲɛsinnen bɛ Industriw ka jago ni turisimu ma (MITT): Minisiri min ɲɛsinnen bɛ Industriw ka jago ni turisimu ma, o ka siti ofisiyali bɛ kunnafoni caman di wariko siraw kan, jago politiki, jago sariyaw, jago jateminɛw, ani kibaruyaw minnu ɲɛsinnen bɛ jamana ka sɔrɔ yiriwali ma. Site web: https://industry.mw/ Bamako, Mali. 2. Malawi nafolodonni ni jagokɛyɔrɔ (MITC): MITC bɛ baara kɛ i n’a fɔ yɔrɔ kelen min bɛ nafolodonni nɔgɔya Malawi jamana kɔnɔ. Siti in bɛ kunnafoni caman di wariko siratigɛ la, jɛɲɔgɔnya walima jɛkafɔ siraw, wariko bilasiralikanw ani dusudon minnu bɛ di gɔfɛrɛnaman fɛ. Site web: https://mitc.mw/ Bamako, Mali. 3. Malawi ka banki reserve : I n’a fɔ Malawi ka banki sanfɛla, nin siti in bɛ wariko kunnafoni nafamaw di i n’a fɔ wari falen hakɛ, wariko politiki sɛbɛnw ani banki baarakɛcogo kunnafoniw jamana kɔnɔ. Site web: https://www.rbm.mw/ Bamako, Mali. 4. Malawi jagokɛlaw ni iziniw ka tɔnba (MCCCI): MCCCI ye jagokɛlaw ka lasigiden ye Malawi jamana kɔnɔ, seko ni dɔnko siratigɛ la, n’a sinsinnen don fɔlɔ ka seko ni dɔnko yiriwali sabati, lafasali baara fɛ, min bɛ jagokɛyɔrɔ ɲuman sabati sigida ni jamana kɔkan waridonnaw bɛɛ bolo. Site web: http://www.mccci.org/ Bamako, Mali. 5. Jamana ka jatebɔ baarada (NSO): NSO ka baara ye ka jateminɛw kɛ yɔrɔ caman na i n’a fɔ sɛnɛ, izini & fanga seko ni dɔnko siratigɛ la, minnu bɛ PIB bonya hakɛw ɲɛfɔ walasa ka politikitɔnw dɛmɛ ni kunnafoni lakikaw ye walasa ka latigɛw kɛ ni kunnafoni ye. Site web: http://www.nsomalawi.mw/ Bamako, Mali. 6. Jɛkuluw ka koɲɛw ɲɛnabɔli jɛkulu (CAC) – Gofɛrɛnaman ka tɔnw sɛbɛnnikɛla : Gofɛrɛnaman ka baarakɛyɔrɔ in bɛ sɛbɛnw mara minnu ɲɛsinnen bɛ sosiyete tɔgɔ sɛbɛnni ma ka kɛɲɛ ni sariyaw labatoli wajibiyalenw ye ani ka nafolo di baarakɛlaw ma minnu b’a fɛ ka jago daminɛ Malawi jamana na. Site web: http://www.cac.mw/ Bamako, Mali. O sitiw bɛna kunnafoni caman di i ma jamana ka jago ni wariko cogoya kan, sɔrɔko politiki, jago siraw, ani jatebɔ minnu bɛ tali kɛ o la, i ka se ka minnu lajɛ. A ka ɲi tuma bɛɛ ka sɔrɔyɔrɔ caman sɛgɛsɛgɛ ani ka se gɔfɛrɛnaman ka baarakɛda ofisiyaliw ma walasa ka kunnafoni kuraw sɔrɔ.

Jagokɛlaw ka kunnafoniw ɲinini sitiw

Jago kunnafoniw ɲinini siti caman bɛ yen minnu bɛ se ka kɛ Malawi jamana na. U dɔw filɛ nin ye ka fara u ka siti URLw kan: 1. Jago, izini ani turisimu minisiriso: https://www.moit.gov.mw/ Nin siti ofisiyali in bɛ kunnafoniw di jago politiki kan, jagokɛlaw ka jago yiriwali, fɛnw dondonni ni u bɔli taabolo, waridon siraw, ani jateminɛ minnu bɛ tali kɛ o la. 2. Malawi jamana ka sɔrɔko ɲɛmɔgɔso (MRA): https://www.mra.mw/ MRA ka baara ye dumuniko ni impositi ye Malawi jamana na. U ka siti in bɛ fɛɛrɛw di walasa ka ɲininkali kɛ fɛnw dondonni/bɔli jateminɛw na, tarifu hakɛw, dumuniko musakaw, ani jago sɛbɛnw. 3. Jamana ka jatebɔ baarada (NSO): https://www.nso.malawi.net/ . NSO bɛ jatebɔ kunnafoniw bɛɛ di Malawi seko ni dɔnko siratigɛ la, diɲɛ jago jateminɛw fana sen bɛ o la. U ka siti ofisiyali la, kunnafoni caman bɛ sɔrɔ fɛnw dondonni ni u bɔli kan ka kɛɲɛ ni fɛnw suguya ye. 4. Malawi jagokɛlaw ka tɔnba (MCCCI): http://mccci.org/ . I n’a fɔ jagokɛlaw ka tɔnba dɔ jamana kɔnɔ, MCCCI bɛ baara caman kɛ jagokɛlaw ye Malawi. Jɛkulu ka siti in bɛ nafolo nafamaw jira i n’a fɔ suguya kunnafonidisɛbɛnw ani jagokɛlaw ka kunnafonidisɛbɛnw. 5. Duniya Kelenyatɔnba ka jagokɛɲɔgɔnya: https://comtrade.un.org/ . Hali n’a ma kɛ Malawi kɛrɛnkɛrɛnnen ye, nin diɲɛ seleke naani kɛnɛ in bɛ se ka diɲɛ jago kunnafonidilanw sɔrɔ minnu bɛ mara Duniya Kelenyatɔnba ka jatebɔjɛkulu fɛ (UNSD). Baarakɛlaw bɛ se ka jamana kɛrɛnkɛrɛnnenw ka kunnafoniw sɔrɔ ni "Malawi" sugandili ye ka kɛ kunnafonidi jamana ye. O sitiw ka kan ka hakilina nafamaw di i ma, i bɛ kunnafoni minnu ɲini Malawi jamana kan, minnu ɲɛsinnen bɛ jagokow ma.

B2b plateformes (plateformes B2b) ye

B2B-yɔrɔ caman bɛ Malawi jamana na minnu bɛ jagokɛlaw dɛmɛ minnu bɛ jago siraw ni jɛɲɔgɔnyaw ɲini. U damadɔw n’u ka sitiw ye: 1. JagoMalawi (www.trademalawi.com): JagoMalawi ye B2B suguba ye min bɛ sannikɛlaw ni feerekɛlaw cɛsiri ka bɔ izini suguya caman na Malawi. A bɛ fɛn caman dilan ani ka baara kɛ, o b’a to jagokɛlaw bɛ se ka jago kɛ nɔgɔya la ɛntɛrinɛti kan. 2. Afiriki Jagokɛyɔrɔ (www.africabusinessportal.com/Malawi): Nin yɔrɔ in kɛrɛnkɛrɛnnen don jago siraw yiriwali la Afiriki jamana bɛɛ kɔnɔ, Malawi fana sen bɛ o la. A bɛ jɛɲɔgɔnya sira di jagokɛlaw ma walasa u ka se ka ɲɔgɔn sɔrɔ, ka jɛ ka baara kɛ ɲɔgɔn fɛ, ani ka jɛɲɔgɔnya minnu bɛ se ka kɛ, olu sɛgɛsɛgɛ. 3. E-Market Malawi (www.emarketmalawi.com): E-Market Malawi ye ɛntɛrinɛti sugu ye min sinsinnen bɛ jago nɔgɔyali kan jamana kɔnɔ. A laɲini ye ka sigida ni diɲɛ jago yiriwa, walasa sannikɛlaw ni feerekɛlaw ka se ka ɲɔgɔn sɔrɔ nɔgɔya la a ka kɛnɛ kan. 4. AfriTrade (www.afritrade.net/malawi): AfriTrade ye B2B kunnafonisɛbɛn ye min kɔnɔ, tɔn minnu bɛ baara kɛ seko ni dɔnko siratigɛ la, olu tɔgɔw bɛ sɔrɔ Afiriki jamana bɛɛ kɔnɔ, Malawi fana sen bɛ o la. A bɛ kɛ nafolo nafama ye jagokɛlaw bolo minnu bɛ jago sira kura ɲini. 5. eDarussalam (www.edarussalam.com): Hali n’a ɲɛsinnen bɛ fɔlɔ Afiriki kɔrɔnyanfan jamanaw ma, eDarussalam bɛ lisi dɔw don a kɔnɔ minnu bɔra jagokɛyɔrɔw la minnu bɛ a kɛrɛfɛ jamanaw na i n’a fɔ Malawi fana. Nin yɔrɔ in bɛ dancɛ tigɛ jago nɔgɔya, a kɛtɔ ka feerekɛlaw ni kiliyanw cɛsiri minnu bɛ fɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw walima baara kɛrɛnkɛrɛnnenw ɲini. Nin B2B sigida ninnu bɛ nafolo nafamaw di tɔnw ma minnu b’a fɛ k’u ka rezow bonya walima ka jagokɛɲɔgɔn kura sɔrɔ Malawi sugu la. Aw k’a kɔlɔsi ko a ka ɲi tuma bɛɛ ka ɲinini kɛ kosɛbɛ plateforme kelen-kelen bɛɛ kan sani aw ka jagokɛcogo si kɛ walasa ka sariya siratigɛ la ani ka dannaya kɛ.