More

TogTok

Suguba minnu bɛ yen
right
Jamana Lajɛba
Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Faso, Hɛrɛ sigiyɔrɔ, ye jamana fitinin ye min bɛ a yɛrɛmahɔrɔnya Borneo gun kan. A sigilen bɛ Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ ani a ni Malasi bɛ danbɔ, a bonya bɛ se kilomɛtɛrɛ kɛrɛnkɛrɛnnen 5770 ma. Hali n’a ka dɔgɔ, Brunei bɛ waso ni laadalakow ciyɛn nafamaw ye ani a ka nafolomafɛnw cɛɲi. Ni jamanaden 450.000 ɲɔgɔn bɛ Brunekaw ka ɲɛnamaya kɛcogo ɲuman na k’a sababu kɛ jamana ka petoroli ni gazi caman ye. Tiɲɛ na, Brunei ye PIB ye min ka bon mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ bolo Azi jamanaw na. Faaba ye Bandar Seri Begawan ye min bɛ kɛ politiki ni sɔrɔko yɔrɔba ye. Brunei ye silamɛya minɛ k’a kɛ a ka diinɛ fɔlɔ ye ani a bɛ silamɛya masaya sigicogo jira min bɛ mara Sultan Hassanal Bolkiah fɛ min bɛ fanga la kabini san 1967. Sultan jɔyɔrɔ ka bon politiki dɔrɔn tɛ nka a bɛ silamɛya laadalakow yiriwa fana jamana kɔnɔ. Sɔrɔko bɛ tali kɛ fɔlɔ petoroli ni gazi feereli la minnu bɛ kɛ 90% ni kɔ ye gɔfɛrɛnaman ka sɔrɔ la. O cogo la, Brunei bɛ faantanya hakɛ fitinin sɔrɔ ni kɛnɛyako ni kalan ye fu ye min bɛ sɔrɔ a jamanadenw bolo. Jamana ye ɲɛtaa sɔrɔ a ka sɔrɔko caman na, a kɛlen k’a sinsin seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ turisimu ani wariko. Sigidako kanubagaw bɛna fɛn caman sɔrɔ ka sɛgɛsɛgɛli kɛ Brunei jamana na bawo a bɛ waso sanji-kungo cɛɲiw la minnu falen bɛ jiriw ni bagan suguya kɛrɛnkɛrɛnnenw na i n’a fɔ sonsannin minnu bɛ wele ko proboscis ani hornbills. Ulu Temburong Fasokanw nakɔsɛnɛyɔrɔ tɔgɔ bɔra a ka fɛnɲɛnama suguya nɔgɔlenw fɛ k’a sɔrɔ Tasek Merimbun bɛ kɛ Azi Saheli-Kɔrɔnfɛla nafamaba dɔ ye. Laada siratigɛ la, Brunekaw y’u ka laadalakow lakana laadala dɔnw fɛ i n’a fɔ Adai-adai minnu bɛ kɛ seliw walima seliw senfɛ. Malaykan bɛ fɔ kosɛbɛ ka fara Angilɛkan faamuyali kan mɔgɔ caman fɛ ka da tariku jɛɲɔgɔnya kan ni Angletɛri ye. Kuncɛli la, hali n’a ka dɔgɔ a bonya la, Brunei bɛ nafa sɔrɔ taamakɛlaw la a ka sɔrɔko ɲɛtaa fɛ min jɔlen bɛ petoroli nafolo kan, k’a sɔrɔ a bɛ laadalakow mara ani k’a ka kabakow mara.
Jamana ka Wari
Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Faso, Hɛrɛ sigiyɔrɔ, ye yɛrɛmahɔrɔnya jamana ye min sigilen Borneo gun kan Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. A ka wariko cogoya la, Brunei bɛ Brunei dɔrɔmɛ kɛ a ka wari fɔlɔ ye. Brunei dɔrɔmɛ (BND) bɛ surunya ni "$" walima "B$", wa a bɛ tila ka tɛmɛn santimɛtɛrɛ 100 kan. Wari in daminɛna san 1967 walasa ka Malaya ni Angletɛri Borneo dɔrɔmɛ bila a nɔ na par. Banki sanfɛla min ka baara ye ka wari bɔ ani k’a ɲɛnabɔ Brunei, o ye Autoriti Monetari Brunei Darussalam (AMBD) ye. Jamana wari kelen tali ye sɔrɔko sabatili nɔgɔya Brunei wariko siratigɛ la. Jamana bɛ baara kɛ ni managed float regime ye yɔrɔ min na a b’a ka wari siri Singapuri dɔrɔmɛ (SGD) la ni wari falen hakɛ ye 1 SGD = 1 BND. O labɛn in b’a to u ka wari bɛ to ɲɔgɔn fɛ jamana fila bɛɛ kɔnɔ. Brunei warijɛ sɛbɛnw bɛ sɔrɔ dɔrɔmɛ 1, dɔrɔmɛ 5, dɔrɔmɛ 10, dɔrɔmɛ 20, dɔrɔmɛ 25, dɔrɔmɛ 50, dɔrɔmɛ 100, ani hakilijigin sɛbɛnw minnu bɛ bɔ don kɛrɛnkɛrɛnnenw na walima ko kɛrɛnkɛrɛnnenw na, olu fana bɛ se ka sɔrɔ. Warijɛw bɛ sɔrɔ wari hakɛ caman na i n’a fɔ santimɛtɛrɛ 1 (nɛgɛ), santimɛtɛrɛ 5 (nikɛri-nɛgɛ), santimɛtɛrɛ 10 (nɛgɛ-nikɛli), santimɛtɛrɛ 20 (kuporonikili-zinki), ani santimɛtɛrɛ 50 (kurɔnikɛli). Nka, kɔsa in na, warijɛ minnu dilannen don, olu baara ma caya k’a sababu kɛ u jigi dara wari saracogo nizɛrikan na. Brunei sɔrɔko sabatili ye dɛmɛ don ka nafa basigilen sɔrɔ a ka jamana wariko la ni wariba tɔw ye diɲɛ kɔnɔ. Hali ni jamana wɛrɛw ka wari dɔw bɛ sɔn jagokɛla dɔw fɛ minnu bɛ turisiw walima diɲɛ jagokɛlaw dɛmɛ dugubaw kɔnɔ i n’a fɔ Bandar Seri Begawan walima Jerudong; nka don o don jago minnu bɛ kɛ ni sigida wari ye, olu bɛna se. Kuma bɛɛ la, Brunei dɔrɔmɛ jɔyɔrɔ ka bon sɔrɔko baara nɔgɔyali la jamana kɔnɔ, wa a sabatira kosɛbɛ k’a sababu kɛ a ni Singapuri dɔrɔmɛ cɛsirilen don, ka wariko sabatili sabati jagokɛlaw ni jamanadenw bɛɛ ye.
Wari falen-falen hakɛ
Brunei ka sariya wari ye Brunei Dollar (BND) ye. Brunei Dɔrɔmɛ ka wari falen hakɛ jateminɛlenw ni diɲɛ wariba belebelebaw ta fan fɛ, kunnafoni kɛrɛnkɛrɛnnen dɔw filɛ nin ye (kabini sɛtanburukalo san 2021): 1 BND = 0,74 USD (Amerika dɔrɔmɛ) . 1 BND = 0,56 GBP (British Pound Sterling) . 1 BND = 0,63 EUR (Erɔ) . 1 BND = 78 JPY (Japon Yen) . Aw k’a kɔlɔsi ko wari falen hakɛ bɛ se ka wuli ka bɔ a nɔ na, ​​wa a ka ɲi tuma bɛɛ ka kunnafoni kuraw ɲini sɔrɔyɔrɔ walima wariko tɔnba dɔ fɛ min bɛ se ka da a kan, sani aw ka wari falenfalen si kɛ.
Seli nafamaw
Brunei, silamɛ jamana min bɛ Azi saheli-kɔrɔn fɛ, o bɛ seli nafama caman kɛ san kɔnɔ. O seliw bɛ nafa caman lase Brunei jamanadenw ma laadalakow ni diinɛko siratigɛ la. 1. Hari Raya Aidilfitri: A bɛ fɔ fana ko Eid al-Fitr, o bɛ kɛ Ramadan (sun kalo senuma) laban ye. O seli in senfɛ, Brunei silamɛw bɛ u sen don delili kɛrɛnkɛrɛnnenw na misiriw la, ka taa bɔ u somɔgɔw ni u teriw ye walasa ka yafa ɲini. U bɛ laadala finiw don minnu bɛ wele ko "Baju Melayu" ani "Baju Kurung" k'u to foli ni nilifɛnw falen-falen na. Dumuni dumanw bɛ labɛn, ni dumuni dumanw ye minnu bɛ fɔ kosɛbɛ i n’a fɔ rendang misisogo kari ani ketupat tiga gato. 2. Sultan ka wolodon : A bɛ kɛ zuluyekalo tile 15 san o san, nin seli in bɛ bonya da Brunei Sultan min bɛ fanga la, o wolodon seli. Don in bɛ daminɛ ni seliba ye min bɛ kɛ Istana Nurul Iman (Sultan ka masaso) la, o kɔfɛ, seli suguya caman bɛ kɛ i n’a fɔ nbɛdaw la ɲɛnajɛw, laadalakow, tasuma-fɛrɛw, ani jirali minnu bɛ Brunekaw ka laadalakow jira. 3. Maulidur Rasul: A bɛ fɔ fana ko Mawlid al-Nabi walima kira Muhammad ka wolodon bɛ kɛ silamɛw fɛ diɲɛ fan bɛɛ la Brunei fana sen bɛ o la walasa ka kira senuma Muhammad PBUH bangeli hakili jigin. Batokɛlaw bɛ ɲɔgɔn lajɛ misiriw la delili kɛrɛnkɛrɛnnenw kama ani ka diinɛ kalanw kɛ minnu bɛ ko nafamaw jira a ka ɲɛnamaya kɔnɔ. 4. Faso don : A bɛ seli kɛ san o san feburuyekalo tile 23, a bɛ hakili jigin Brunei ka yɛrɛmahɔrɔnya sɔrɔli la Angletɛri fɛ san 1984. O seliw kɔnɔ, ɲɛnajɛba dɔ bɛ kɛ min kɔnɔ sɔrɔdasiw bɛ u ka sekow jira ka fara laadala ɲɛnajɛ suguya caman kan minnu bɛ sigida laadalakow jira i n’a fɔ silat kɛlɛko jirali ani laadala dɔnko ɲɛjiraliw. 5. Sinuwaw ka san kura : Hali n’a tɛ foroba seli ye nka a bɛ kɛ kosɛbɛ Sinuwa sigidamɔgɔw fɛ Brunei jamana bɛɛ kɔnɔ san o san feburuyekalo walima marisikalo la ka kɛɲɛ ni kalo kalandriya ye.. Parade kulɛrilenw minnu bɛ wele ko waraba dɔnw bɛ nbɛdaw fa ni kulɛri bilenmanw ni sanu ɲɛnamaw ye, minnu bɛ koɲuman taamasyɛn ɲɛnajɛ ni ɲɛtaa. Denbayaw bɛ ɲɔgɔn lajɛn ka ɲɔgɔnye sufɛdumuni kɛ ani ka nilifɛnw falenfalen. O seli ninnu tɛ dan Brunei jamana ka laadalakow caman kɛcogo ma dɔrɔn, nka u jɔyɔrɔ ka bon fana sigidamɔgɔw ka jɛɲɔgɔnya sabatili la, kelenya sabatili la, ani laadalakow ciyɛn lakanani na.
Dunanw ka jagokɛcogo
Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Faso, ye jamana fitinin ye min bɛ a yɛrɛmahɔrɔnya, min sigilen Borneo gun worodugu-kɔgɔjida la Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. Hali n’a ka dɔgɔ, Brunei ka sɔrɔ yiriwara kosɛbɛ ani a ka sɔrɔko ka ca. A ka jago cogoya bɛ tali kɛ a ka petoroli sɛnɛfɛnw ni gazi nafama nafamaw de la kosɛbɛ. Petroli sɛnɛbali ni gazi nafama ye Brunei sɔrɔko jɔyɔrɔw ye, u bɛ 90% ni kɔ bɔ a ka jagofɛnw bɛɛ lajɛlen na ani gɔfɛrɛnaman ka sɔrɔw la. Ikomi Brunei ye petoroli feerelaw ka tɔnba (OPEP) tɔnden ye, a y’a sen don kosɛbɛ diɲɛ petoroli suguyaw la. Nka, diɲɛ petoroli sɔngɔ jiginni bɛ nɔ bila jamana ka jago balansi la. Ka fara hidrɔkarbon nafolo kan, fɛn fɔlɔ wɛrɛ minnu bɛ bɔ Brunei, olu ye fɛnw ye minnu saniyalen don i n’a fɔ petoroli gaziw ani petoroli. O tɛmɛnen 'kɔ, a bɛ masinw ni masin-minɛnw ka Fàra kuran-minɛnw kan ka Taa a kɛrɛfɛ jamanaw na. Jagokɛlaw ka donko siratigɛ la, Brunei bɛ a jigi da fɛnw dondonni kan kosɛbɛ fɛnw kama i n’a fɔ fɛn dilannenw (masin yɔrɔw), fɛnɲɛnamafagalanw (n’a ma fɔ petoroli), dumunifɛnw (minfɛnw fana sen bɛ o la), kemikɛlifɛnw, plastikiw, ani bolifɛnw. Jagokɛɲɔgɔnw jɔyɔrɔ ka bon jamana o jamana ka jagokɛcogo la. Brunei Darussalam fɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la ka kuma fɛnw dondonni kan; Sinuwa ye u ka jagokɛɲɔgɔnba ye ka tugu Mali ni Singapuri kɔ. Jagokɛlaw ka jago siratigɛ la fana jamana kelenw jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ ni Japon ye u ka jagokɛyɔrɔba ye ka tugu Kore Dugu kɔ. Ni an y’a jateminɛ ko a ka jamana kɔnɔ sugu hakɛ ka dɔgɔ ni jagokɛla jamanabaw ye minnu ka surun i n’a fɔ Malasi walima Ɛndonezi; cɛsiri minnu bɛ kɛ ka fɛn caman kɛ, olu ye jateminɛ nafamaw ye yiriwali sabatili kama diɲɛ kɔnɔ, sugu caman ladonni siratigɛ la, sanni ka da suguba dɔw dɔrɔn kan, minnu bɛ se ka kɛ sababu ye ka kɛnɛyako gɛlɛyaw kunbɛn minnu bɛ se ka kɛ sababu ye ka fɛn caman Changer diɲɛ kɔnɔ, n’o bɛna laban ka nɔ bila ɲininiw sɔrɔcogo la jamana kɔnɔ Kuma bɛɛ la, k’a sɔrɔ hidrɔkarbon nafolo bɛ ka fanga sɔrɔ a ka jagokɛyɔrɔw la sɔrɔko siratigɛ la jamana yiriwali porozɛw & sɔrɔko siratigɛ sabatili ; a b’a jira ko ka iziniba minɛ min sinsinnen don kosɛbɛ sisan sinsinnan bɛ caman kɛ ka ɲɛsin seko ni dɔnko layidu talen wɛrɛw ma i n’a fɔ turisimu yiriwali laɲini tɛ dɔrɔn ka bɔ kɛnɛ kan i n’a fɔ sɔrɔko sira kura min bɛ se ka kɛ walima fɛn caman sɛnɛcogo politiki ni jigiya ye ka kɛ marabolo yɔrɔ nafama ye halali fɛnw na walima silamɛya wariko siratigɛ la.
Sugu yiriwali seko
Brunei, jamana fitinin nka nafolotigi min bɛ Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ, sebaayaba bɛ a la ka yiriwa a ka jamana kɔkan jago sugu la. Hali n’a ka bon, Brunei ka sɔrɔko ka bon, wa a bɛ nafa kɛrɛnkɛrɛnnen caman di diɲɛ jagokɛlaw ma. A fɔlɔ, Brunei jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ Azi saheli-kɔrɔnfɛla cɛmancɛ la. A bɛ kɛ da ye ka don mara suguya caman na i n’a fɔ Malasi, Ɛndonezi, Singapuri ani Filipine. O gɛrɛgɛrɛ in bɛ kɛ sababu ye ka mɔgɔ miliyɔn 600 ni kɔ sɔrɔ nɔgɔya la ani u ka feerekɛla suguya caman. Filanan, Brunei bɛ politiki sabatili ni politiki siratigɛ la min bɛ bɛn wariko ma. Gofɛrɛnaman bɛ jamana wɛrɛw ka nafolodonniw yiriwa kosɛbɛ, ka dusu don mɔgɔw kɔnɔ walasa ka jagokɛlaw sama. O cogoya ɲumanw bɛ baara kɛcogo ɲuman nɔgɔya tɔnw bolo minnu laɲini ye ka u jɔyɔrɔ sigi jamana kɔnɔ. Ka fara o kan, Brunei ka sɔrɔko camanba cɛsiriw ye sababuw da mɔgɔw ɲɛ na seko ni dɔnko siratigɛ la. Hali n’a lakodɔnnen don fɔlɔ a ka petoroli ni gazi baarakɛlaw fɛ, jamana bɛ ka bonya sabati kosɛbɛ yɔrɔw la i n’a fɔ fɛn dilanni, turisimu, fɛɛrɛbɔ baarakɛlaw, sɛnɛko, ani halal fɛnw. O fɛn caman ɲɔgɔnnabɔli in bɛ dusu don jamana kɔkan jagokɛlaw kɔnɔ u ka jɛɲɔgɔnyaw ɲini walima ka wari bila k’a ɲɛsin o seko ni dɔnko yiriwali ma. O tɛmɛnen kɔ, Brunei ye jamana ye min ka sɔrɔ ka ca diɲɛ kɔnɔ, k’a sababu kɛ a ka petoroli nafolo caman ye. O bɛ baara kɛ ni sanni fanga barikama ye a jamanadenw cɛ minnu ka sɔrɔ bɛ se ka kɛ ka caya. O de kosɔn, ka fɛn sɔngɔ gɛlɛnw walima fɛn sɔngɔ gɛlɛnw sama minnu bɛ nin nafolotigi in dɛmɛ, o bɛ se ka kɛ nafa caman ye. Ka fara o kan,, ka kɛ mɔgɔ ye min bɛ se ka kɛ sigida jago bɛnkanw na i n’a fɔ ASEAN sɔrɔko jɛkulu (AEC) o bɛ Brunei ka diɲɛnatigɛ jɛɲɔgɔnya barika bonya ka taa a fɛ.. O bɛnkan ninnu bɛ se ka don ASEAN kɔnɔ dɔrɔn, nka a bɛ se ka kɛ fana ka se ka diɲɛ suguba jɔnjɔnw sɔrɔ i n’a fɔ Sinuwa, hɔrɔnya jago bɛnkanw sababu fɛ minnu bɛ bonya da jagokɛyɔrɔw bɔli siraw ka ɲɛsin tɔnw ma minnu bɛ baara kɛ ka bɔ Brunei kɔnɔ. Kuncɛli la,, n’a sigiyɔrɔko siratigɛ la,, politiki sabatili,, dɛmɛn politiki,, sɔrɔko camanba cɛsiri minnu kɛra mɔgɔ yɛrɛ ta ye sugu tilayɔrɔbaw fɛ minnu bɛ nafa sɔrɔ ka fara a sendonli kan marabolo jagokɛkuluw la a bɛ se k’a fɔ ko Broinu bɛ ni sekobaw ye minnu ma baara kɛ ni u ye & a bɛ jigiya layidu ta n’a nana ti jamana kɔkan jago yiriwali市场
Fɛn minnu bɛ feere funteni na sugu la
Ni a bɛ tali kɛ fɛn ɲumanw sugandili la Brunei sugu la, a nafa ka bon kosɛbɛ ka jamana ka sɔrɔko ni laadalakow kɛrɛnkɛrɛnnenw jateminɛ. Ni jamanaden 400.000 ni kɔ dɔrɔn ani jamana kɔnɔ sugu fitinin, Brunei bɛ a jigi da diɲɛ jago kan kosɛbɛ a ka sɔrɔ yiriwali kama. Walasa ka fɛnw dɔn minnu bɛ feere kosɛbɛ Brunei jamana kɔkan jago sugu la, fɛn caman ka kan ka jateminɛ. A fɔlɔ, n’i y’a jateminɛ ko Brunei jamana ka funteni bɛ yen, mɔgɔw ɲinini ka bon kosɛbɛ fɛnw na minnu bɛ se ka nin sigida kɛrɛnkɛrɛnnen in ɲɛnabɔ. O ye fɛnw ye i n’a fɔ fini nɔgɔmanw minnu bɛnnen don waati funteni ma ani farilajidɛsɛ fura minnu bɛ tile tanga. Ka fara o kan, i n’a fɔ petoroli nafolotigi jamana min ka PIB ka bon mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ bolo, Brunei feerekɛlaw ka sanni fanga ka bon. O de kama, se bɛ yen ka fɛnw don jamana kɔnɔ minnu ka bon kosɛbɛ i n’a fɔ dilanbagaw ka finiw/fɛnɲɛnɛmaw ani ɛntɛrinɛti minɛnw. Ka fara fɛnw kan minnu bɛ kɛ ka mɔgɔw balo, ka sababuw ɲini iziniw kɔnɔ minnu bɛ kɛ nisɛ ye, o fana bɛ se ka kɛ nafa ye. Misali la, k’a sababu kɛ a ka cɛsiri ye sigida sabatili n’a camanbɔli laɲiniw na minnu ɲɛfɔlen don Wawasan 2035 kɔnɔ – jamana ka yiriwali kuntaalajan bolodalen – fɛn minnu bɛ sigida lakana i n’a fɔ fanga kura sɔrɔminɛnw walima dumuni nafamaw, olu bɛ se ka jago sɔrɔ sigida laminiko ɲɛnabɔbagaw cɛma. A ka kan ka kɔlɔsi ko ka laadalakow ni diinɛko kɛcogo jateminɛ, o jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ fɛn dilannenw sugandili la. Brunei ka kɛ silamɛ jamana ye, o bɛ tugu Shariah sariya kɔ min bɛ nɔ bila fɛnw tacogo la. Ola; dɔlɔ bɛ se ka kɛ fɛn minnu na, olu tɛna ɲɛtaa caman sɔrɔ k’a sɔrɔ dumunifɛn minnu sɛgɛsɛgɛlen don ni halali ye, olu ɲininen don kosɛbɛ silamɛw ni silamɛ tɛ minnu na. Sugu ɲinini bɛ kɛ fɛnba ye sanni i ka don jago kura si la walima ka fɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw don/ka taa jamana wɛrɛw ka sugu la i n’a fɔ Brunei. Ka hakilinaw sɔrɔ kiliyanw diyanyekow kan ɲininiw fɛ walima ka jɛkafɔ kɛ ni sigida feerekɛlaw ye minnu bɛ sugu dɔnniya bɛrɛbɛrɛ sɔrɔ, o bɛ se ka kɛ nafama ye. Kuma surun na, ka fɛnw sugandi minnu bɛ feere kosɛbɛ jamana kɔkan jago kama Brunei, o bɛ ɲini ka jateminɛ kɛ kosɛbɛ waati duman ɲininiw na minnu bɛ tali kɛ finiko & farikolo ladonni seko ni dɔnko siratigɛ la ka fara nafolotigiw ka fɛn cɛɲiw dicogo kan yɔrɔ caman kɔnɔ i n’a fɔ fashion & tech. Niche industries ani eco-friendly solutions fana bɛ se ka sɛgɛsɛgɛ. A laban na, ka laadalakow labatoli sabati, kɛrɛnkɛrɛnnenya la, dumunifɛnw ka seereyaw halali siratigɛ la, o nafa ka bon kosɛbɛ walasa ka ɲɛtaa sɔrɔ Brunei sugu la.
Kunnafoni minnu bɛ sɔrɔ kiliyanw fɛ ani tabu
Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Sultanate, ye jamana fitinin ye min bɛ a yɛrɛmahɔrɔnya, min sigilen Borneo gun worodugu-kɔgɔjida la Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. Ni jamanaden 450.000 ɲɔgɔn bɛ a la, a bɛ ni kiliyanw ka jogo ni tabu kɛrɛnkɛrɛnnenw ye minnu nafa ka bon ka jateminɛ kɛ ni i bɛ jago kɛ walima ni i bɛ jɛɲɔgɔnya kɛ ni Brunei mɔgɔw ye. Kunnafoni minnu bɛ sɔrɔ kiliyanw fɛ: 1. Bonya ni bonya: Brunekaw bɛ bonya ni bonya jate u ka jɛɲɔgɔnyaw la. U bɛ kɛwale ɲumanw waleɲumandɔn ani u bɛ ɲɔgɔn bonya makɔnɔ mɔgɔ wɛrɛw fɛ. 2. Lakanali : Brunei jamana ye kɔrɔlenko ye, o b’a jira u ka sugandili la i n’a fɔ kiliyanw. Laadalata nafaw ni sariyakolow b’u ka latigɛw ɲɛminɛ. 3. Kantigiya: Kantigiya min bɛ kɛ kiliyanw fɛ, o nafa ka bon kosɛbɛ Brunekaw bolo, kɛrɛnkɛrɛnnenya la ni a bɛ tali kɛ sigida jagokɛlaw walima baarakɛlaw la, u dalen bɛ minnu na. 4. Denbaya ka jɛɲɔgɔnya barikama: Denbaya jɔyɔrɔ ka bon Brunei jamana kɔnɔ, o la sa, jagokɛlaw ka kan k’a dɔn ko desizɔnw bɛ se ka kɛ sababu ye ka lajɛ kɛ ni denbaya kɔnɔmɔgɔw ye. 5. Jogoɲumanya nege: I n’a fɔ kiliyan bɛɛ, Bruneikaw bɛ fɛnw ni baara ɲumanw waleɲumandɔn minnu bɛ nafa di wari la. Kunnafoni minnu bɛ sɔrɔ kiliyanw fɛ: 1. Silamɛya bonyabaliya: Silamɛya ye Brunei jamana ka diinɛ ye, wa silamɛya laada walima laadalakow bonyabaliya bɛ se ka sigidamɔgɔw dusu tiɲɛ kosɛbɛ. 2. Kanuya jirali foroba la (PDA): Farikoloɲɛnajɛ ka kan ka kɛ mɔgɔ kelen-kelenw ni ɲɔgɔn cɛ minnu ma furu walima minnu tɛ ɲɔgɔn fɛ, bawo a ka c’a la, kanuya jirali foroba la, o tɛ fari faga. 3. Dɔlɔmin : Dɔlɔ feereli ni a minni bɛ labɛn kosɛbɛ Brunei jamana na k’a sababu kɛ a ka sariyasun ye min sinsinnen bɛ silamɛya nafaw kan ; o de kama, a bɛna kɛ hakilitigiya ye ka an janto dɔlɔko barokunw na jagokɛɲɔgɔnya waatiw la. 4.Kɔrɔfɔli walima jaabi jugu minnu ma ɲini: A nafa ka bon i kana kɔrɔfɔ foroba la walima ka hakilina juguw di minnu ma ɲini mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ka dannayakow walima u ka laadalakow kan bawo o bɛ se ka kɛ sababu ye ka mɔgɔ dusu tiɲɛ. Ni mɔgɔ ye nin kiliyanw ka jogo ninnu faamuya ani k’i yɛrɛ tanga dankarili minnu bɛ se ka kɛ n’a bɛ jɛɲɔgɔnya kɛ ni mɔgɔ kelen-kelenw ye minnu bɔra Brunei, mɔgɔ bɛ se ka jagokɛɲɔgɔnya ɲumanw ni ɲɛtaa sɔrɔ nin Azi Saheli-Kɔrɔn jamana kɛrɛnkɛrɛnnen in kɔnɔ.
Dutiw ɲɛnabɔli sira
Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Faso, Hɛrɛ sigiyɔrɔ, ye jamana fitinin ye min bɛ Borneo gun kan Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. Ni kuma bɛ tali kɛ laadalakow ni bɔnɔgɔla taabolo la Brunei, fɛn nafama dɔw filɛ nin ye minnu ka kan ka jateminɛ: 1. Donda wajibiyalenw: Brunei taamakɛlaw bɛɛ ka kan ka pasipɔri sɛbɛn sɔrɔ min bɛ se ka kɛ kalo wɔɔrɔ la ka bɔ don na. Jamana dɔw fana mago bɛ se ka kɛ visa la. A ka ɲi i ka ɲininkali kɛ Brune jamana ka lasigidenso walima lasigidenso la min ka surun i la, ka ɲɛsin donko kɛrɛnkɛrɛnnenw ma. 2. Duti kofɔlen: Ni taamakɛlaw sera Brunei kurunboli yɔrɔ walima awiyɔnbonda o awiyɔnbonda la, u ka kan ka dumuniko jatebɔsɛbɛn dafa cogo bɛnnen na ani tiɲɛ na. Nin sɛbɛn in kɔnɔ, kunnafoniw bɛ sɔrɔ fɛnw kan minnu bɛ taa ni u ye, wari min tɛmɛna dan dɔw kan. 3. Fɛn minnu dagalen don ani minnu dantigɛlen don: A nafa ka bon kosɛbɛ ka fɛnw dɔn minnu dagalen don kosɛbɛ walima minnu dantigɛlen don kosɛbɛ ka don Brunei jamana kɔnɔ. O ye marifa ni marifakisɛw ye, dɔrɔgu (fo n’a kɛra furakɛli ye), porno, politikifɛnw, jiridenw ni nakɔfɛn kuraw (n’a ma fɔ jamana dɔw ta), a ɲɔgɔnnaw. 4. Wari sariyaw : Dan si t’a la ka na ni sigida walima jamana kɔkan wari ye Brunei jamana kɔnɔ; nka, wari hakɛ minnu bɛ tɛmɛ $10.000 USD kan, olu ka kan ka fɔ u selen walima u bɔlen kɔfɛ. 5. Duty-Free Allowance: Taamakɛlaw minnu si tɛmɛna san 17 kan, olu bɛ se ka duty-free allowance sɔrɔ sigarɛtifɛnw na (sigarɛti 200) ani dɔlɔminnanw (litiri 1). Ni aw tɛmɛna o hakɛw kan, o bɛ se ka kɛ sababu ye ka takasi bɔ dumuniko ɲɛmɔgɔw fɛ. 6. Baganmara sariyaw : I n’a fɔ jamana min bɛ sigida laminiko ɲɛnabɔ, ni fɛnɲɛnama suguya caman bɛ min kɔnɔ, Brunei ye sariya gɛlɛnw sigi kungosogow lakanani kan, jiriw walima bagan minnu tɔgɔ sɛbɛnnen bɛ CITES (Convention on International Trade in Endangered Species) kɔnɔ. Dunanw ka kan k’u yɛrɛ tanga hakilijiginfɛnw sanni ma minnu dilannen don ni fɛnɲɛnama suguya minnu bɛ farati la, minnu lakananen don CITES ka sariyaw kɔnɔ. 7.Dutɛriw sɛgɛsɛgɛli: Dutiw sɛgɛsɛgɛli k’a sɔrɔ u ma kɛ cogo si la, olu bɛ se ka kɛ Brunei jamana na, u selen ani u bɔlen kɔfɛ awiyɔnbonda walima kurunbonkariyɔrɔw la. Jɛkafɔ ni dumuniko sariyaw labatoli bɛ makɔnɔ o sɛgɛsɛgɛliw senfɛ. 8. Fɛn minnu dagalen don: Brunei jamana ka sariya gɛlɛnw bɛ dɔrɔgu walima dɔrɔgu fɛn o fɛn don jamana kɔnɔ. Dɔrɔgu ladonni bɛ se ka kɛ sababu ye ka ɲangili juguw lase mɔgɔ ma, i n’a fɔ kaso walima hali saya jalaki ko dɔw la. A nafa ka bon k’a dɔn ko dumuniko ni bɔnɔgɔla sariyaw bɛ se ka Changé, wa a ka ɲi tuma bɛɛ ka lajɛ kɛ ni fanga sɔrɔyɔrɔw ye walima faamaw ye minnu ɲɛsinnen bɛ o ma sani i ka taa Brunei. Ni an ye nin laadilikanw labato, o bɛna kɛ sababu ye ka don ni bɔcogo ɲuman sɔrɔ nin Azi Saheli-Kɔrɔn jamana cɛɲi in na.
Import impositi politiki minnu bɛ kɛ ni fɛnw donna jamana kɔnɔ
Brunei, Azi Saheli-Kɔrɔn jamana fitinin dɔ min bɛ Borneo gun worodugu-tlebi-kɔgɔjida la, a bɛ ni fɛnw dondonni impositi politiki ye min ɲɛfɔlen don kosɛbɛ. Brunei jamana na, fɛnw donna jamana kɔnɔ, a ka c’a la, u bɛ don fɛn suguya caman na minnu bɛ don jamana kɔnɔ. O baara ninnu bɛ tila kɛrɛnkɛrɛnnenya la sanfɛyɔrɔ saba ye: fɛn minnu tɛ sara, fɛnw minnu bɛ se ka sara, ani hakɛ kɛrɛnkɛrɛnnen minnu bɛ kɛ dɔlɔ ni sigarɛtifɛnw na. 1. Fɛn minnu bɛ bɔ jamana kɔnɔ: Fɛn dɔw bɛ don Brunei jamana kɔnɔ, olu tɛ don fɛnw na minnu bɛ don jamana kɔnɔ. Misali dɔw ye mɔgɔ yɛrɛ ka fɛnw ye walima fɛn minnu bɛ na ni taamakɛlaw ye u yɛrɛ ka baara kama, ani furakɛlifɛn dɔw. 2. Fɛn minnu bɛ se ka jate: Fɛn minnu bɛ na ni u ye jamana wɛrɛw la, olu fanba bɛ don o kulu kɔnɔ, wa u bɛ tali kɛ fɛnw dondonni musaka latigɛlenw na. O jatebɔw bɛ danfara ka kɛɲɛ ni fɛn min bɛ don jamana kɔnɔ, o nafa ye i n’a fɔ a jate kɛra cogo min na ni CIF (Cost, Insurance, and Freight) fɛɛrɛ ye. 3. Dɔlɔ ni sigarɛtifɛnw: Dɔlɔminnaw ni sigarɛtifɛnw donbagaw ka kan k’a dɔn ko o fɛnw bɛ impositi kɛrɛnkɛrɛnnenw sama ka fara fɛnw dondonni musakaw kan tuma bɛɛ. A nafa ka bon k’a dɔn ko Brunei b’a ka tarifu hakɛw sɛmɛntiya tuma ni tuma ka kɛɲɛ ni sɔrɔko cogoya caman yeli ye, ka kɛɲɛ ni jago bɛnkanw ye ni jamana wɛrɛw ye, walima ka kɛɲɛ ni kɔnɔna politiki ladilanni ye. O de kosɔn, a ka ɲi jagokɛlaw walima mɔgɔ kelen-kelen minnu sen bɛ fɛnw dondonni baara la, olu ka kunnafoni kuraw lajɛ minnu dira fanga ɲɛmɔgɔw fɛ i n’a fɔ Brunei nafolo minisiriso walima Dutiw ɲɛmɔgɔso sanni u ka jago baara kɛ minnu ɲɛsinnen bɛ fɛnw dondonni ma. O tɛmɛnen kɔ, a ka kan k’a jira ko dumuniko sariyaw ni sariyakolow labatoli minnu ɲɛsinnen bɛ fɛnw dondonni ma, o nafa ka bon kosɛbɛ walasa ka dancɛw tigɛ ka ɲɛ. O ye ka fɛnw ɲɛfɔcogo tigitigiw lakali ci sɛbɛnw kɔnɔ (i n’a fɔ faturaw), ka tugu pakew dilanni sariyaw kɔ minnu latigɛra ni a mago bɛ u la (misali la, dantigɛli minnu bɛ kɛ ka taamasiyɛnw kɛ), ka kunnafoniw labato sani i ka se, ni o bɛ se ka kɛ (misali la, ɛntɛrinɛti kan cikanw cicogo), ani fɛn wɛrɛw jateminɛ minnu bɛ tali kɛ jagofɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw na. Kuma surun na, . - Fɛn minnu bɛ na ni u ye jamana wɛrɛw la, olu bɛ se ka bɔ jago la ka kɛɲɛ n’u kuntilenna walima u cogoya ye. - Fɛn minnu bɛ don jamana kɔnɔ Brunei jamana kɔnɔ, olu fanba bɛ don jamana kɔnɔ fɛnw dondonni musaka latigɛlenw na ka da u nafa kan. - Dɔlɔminnanw ni sigarɛtiminfɛnw bɛ impositi wɛrɛw sama. - Jagokɛlaw ka kan ka to kunnafoni na fɛn minnu bɛ don fɛnw dondonni tarifu hakɛw la. - Duti sariyaw labatoli nafa ka bon kosɛbɛ fɛnw dondonni na, gɛlɛya tɛ minnu na. Aw k’a kɔlɔsi ko kunnafoni minnu kofɔra ka tɛmɛ, olu ye fɛn bɛɛ ye, wa u bɛ se ka Changé. A ka ɲi ka kunnafoni sɔrɔyɔrɔw walima baarakɛlaw ka laadilikanw lajɛ walasa ka kunnafoni tiɲɛnenw ni waati kura sɔrɔ Brunei ka fɛnw dondonni impositi politiki kan.
Jamana kɔkanna impositi politiki
Brunei, jamana fitinin min bɛ Borneo gun kan Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ, a ka jagokɛla ka impositi politiki danfaralen don min laɲini ye k’a ka sɔrɔko dɛmɛ. Jamana ka jagofɛnw feereli kunbabaw ye petoroli sɛnɛbali ni gazi nafama ye, minnu bɛ kɛ a ka PIB tilayɔrɔba ye. Brunei jamana na, jagokɛlaw ka impositi si tɛ kɛ petoroli sɛnɛbali ni gazi nafama kan. Nin politiki in bɛ dusu don fanga sɔrɔko yiriwali la, ka jamana wɛrɛw ka nafolodonniw sama o baara in na. Ikomi Brunei ye gazi jilama (LNG) feerela ŋana dɔ ye diɲɛ kɔnɔ, a bɛ nafa sɔrɔ diɲɛ suguw la minnu ɲinini ka bon kosɛbɛ, k’a sɔrɔ impositi wɛrɛ ma fara a ka jago kan. Kɛnɛyako kɔfɛ, Brunei bɛ fɛn wɛrɛw fana bila ka taa jamana wɛrɛw la i n’a fɔ finiw, kemikɛlifɛnw, ani sɛnɛfɛnw. Nka, o jago minnu tɛ fanga ye, olu tɛ ni impositi politiki kɛrɛnkɛrɛnnen si ye min kofɔlen don foroba la. A bɛ se ka faamuya ko gɔfɛrɛnaman b’a fɛ ka fɛn caman sɛnɛ a ka jagokɛyɔrɔw kɔnɔ, n’a ma impositi caman da fɛnw kan minnu tɛ petoroli ni gazi ye. O tɛmɛnen kɔ, a nafa ka bon k’a dɔn ko Brunei ye marabolo jago bɛnkan caman dɔ ye minnu bɛ jago nɔgɔya ka taa a fɛ jamanadenw ni ɲɔgɔn cɛ k’a sɔrɔ u bɛ jago gɛlɛyaw dɔgɔya walima k’u ban. Misali la, Brunei ye ASEAN (Azi saheli-kɔrɔn jamanaw ka tɔn) dɔ ye, min bɛ sira di tarifu hakɛ zeru ma jamanadenw cɛ, fɛn caman na minnu bɛ jago kɛ nin marabolo in kɔnɔ. Kuncɛli la, Brunei ka jagokɛlaw ka impositi politiki sinsinnen bɛ fɔlɔ a ka fanga seko ni dɔnko dɛmɛni kan, a kɛtɔ ka petoroli sɛnɛbali ni gazi nafama bɔ impositi si la jamana kɔkan. A bɛ iko fanga bɔli minnu tɛ fanga ye, olu tɛ ni impositi politiki kɛrɛnkɛrɛnnenw ye foroba la nka u bɛ nafa sɔrɔ u kɛli la marabolo jago bɛnkanw kɔnɔ minnu laɲini ye ka tarifuw dɔgɔya walima k’u ban jamana minnu sen bɛ o la.
Sɛbɛn minnu ka kan ka kɛ walasa ka taa ni u ye jamana wɛrɛw la
Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Jamana, Hɛrɛ sigiyɔrɔ, ye jamana fitinin ye nka a yiriwara kosɛbɛ min bɛ Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. Brunei ka sɔrɔko ka ca ni a ka sɔrɔ sɔrɔyɔrɔba ye petoroli ni gazi bɔli ye. Nka, Brunei jamana gɔfɛrɛnaman fana y’a cɛsiri walasa k’a ka jagofɛnw caman sɛnɛ ani ka sɔrɔko sabatili caman sɔrɔ. Walasa ka jogoɲumanya sabati ani ka diɲɛ sariyaw labato, Brunei ye jagokɛlaw ka seereyaw kɛcogo dɔ waleya a ka fɛnw kan minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la. Jamana bɛ laadilikanw ni sariya kɛrɛnkɛrɛnnenw labato walasa ka dannaya di a ka jagokɛtaw ma. Brunei jamana ka jagokɛlaw ka seereyaw ɲɛmɔgɔso (ECA) de ka baara ye ka jagokɛlaw ka seereyaw di. O fanga b’a janto ko fɛn dilannenw bɛ sariya dɔw dafa i n’a fɔ lakana sariyaw, jogoɲini, ani diɲɛ jago sariyaw labatoli. Walasa ka jagokɛla ka seere sɔrɔ Brunei, jagokɛlaw ka kan ka sɛbɛnw di minnu bɛ tali kɛ o ko la, i n’a fɔ fɛn dilannenw ɲɛfɔcogo, u bɔyɔrɔ seereyaw, pakew lisi, faturaw, ani sɛbɛn wɛrɛw minnu ka kan ka fara a kan. ECA bɛ o sɛbɛnw lajɛ kosɛbɛ sanni a ka seereyaw di. Jagokɛlaw ka kan k’a jira k’u ka fɛn dilannenw bɛ bɛn fɛɛrɛko wajibiyalenw ma minnu kɛrɛnkɛrɛnnen don u ka jago suguya kelen-kelen bɛɛ la, u bɛ min laɲini. O wajibiw bɛ se ka ɲɔgɔn ta ka kɛɲɛ ni fɛn suguya ye min bɛ taa jamana wɛrɛw la walima jamana min bɛ don jamana kɔnɔ, o ka sariyaw ye kɛnɛya ni lakana sariyaw kan. Ni jagokɛlaw ka seereyaw taabolo sigilen bɛ sen na, Brunei jagokɛlaw bɛ se k’u ka seko ni dɔnko yiriwa diɲɛ suguw kɔnɔ, n’u y’u hakili sigi sannikɛlaw la k’u ka fɛn dilannenw bɛ jogoɲumanya sariya dɔw dafa. Nin seere in bɛ kɛ dalilu ye min b’a jira ko fɛn minnu bɛ bɔ Brunei, olu jateminɛna fangatigiw fɛ, wa u bɛnnen don ka tilatila diɲɛ kɔnɔ. I n’a fɔ diɲɛ jamana nafolotigiw dɔ don k’a sababu kɛ a ka petoroli sɔrɔta ye kosɛbɛ nka a tɔgɔ min bɛ ka bonya fana ka ɲɛsin jagokɛlaw ma minnu ka ɲi kosɛbɛ i n’a fɔ tulu bɔlenw furaw walima sɛnɛko iziniw minnu bɛ fɛnw bila ka taa jamana wɛrɛw la minnu sɛgɛsɛgɛlen don, o bɛ sira dabɔ ka sɔrɔ sabatilenw sɔrɔ jagokɛlaw ye nin jamana fitinin in kɔnɔ Kuncɛli la
Logistiki min bɛ ladilikan di
Logistiki ye Brunei jamana yiriwali jɔyɔrɔba dɔ ye. Brunei sigilen bɛ Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ, a bɛ Sinuwa, Malasi ani Indonezi kɛrɛfɛ, wa a sigiyɔrɔ ka ɲi. Nin ye kunnafoni ladilikanw ye Brunei logistiki kan: 1. Port yɔrɔ ɲumanw : Muara Port ye Brunei kurunbonkariyɔrɔba dɔ ye, bi kurunbonkariyɔrɔw ani doni ni doni jiginminɛnw bɛ yen. O kurunbonkarila bɛ kɔgɔji ni fiɲɛ ta baara kɛ, a bɛ farafinna jamana bɛɛ cɛsiri ani a bɛ se ka konteyna kurunbaw minɛ. . O awiyɔn baarakɛlaw bɛ se ka doni ta ka taa diɲɛ fan bɛɛ la ani ka fiɲɛ doni fɛɛrɛw di minnu bɛ se ka kɛ baarakɛlaw fɛ ani minnu bɛ baara kɛ ka ɲɛ. . Misali la, kurun misɛnninw kɛli ka taa yɔrɔ surun walima dugu kɔnɔ jibolisiraw la togodaw la walima bajiw kan; Fɛnw tilatilali teliya la dugubaw ni togodaw la sirako siratigɛ la. 4. Kɔrɔtayɔrɔw ni fɛnw marayɔrɔw: I bɛ se ka bi fɛnw kɔrɔtaminɛnw dilanbagaw ni fɛnw marayɔrɔ caman sɔrɔ Brunei jamana bɛɛ la. O tɔnw bɛ ni minɛn kɔrɔw ni fɛɛrɛ ɲumanw ye walasa ka se ka mɔgɔ hakɛ bɛɛ mago ɲɛ. 5. Logistiki tɔnw : Logistiki tɔn caman bɛ Brunei sugu la minnu bɛ donitali baara kɛ jamana kɔnɔ ani diɲɛ kɔnɔ. O tɔnw bɛ ni dɔnniya ni dɔnniya ye walasa ka fɛɛrɛw tigɛ ka kɛɲɛ ni kiliyanw magow ye ani k’a lajɛ ko fɛnw bɛ se lafiya la ani waati bɛnnen na. Kuma surun na, Brunei, n’o ye sɔrɔ yiriwalen ye ani min bɛ ka yiriwa, o bɛ ka a ka fɛnw ladonni sira yiriwa ani k’a dafa tuma bɛɛ, ka nafa sɔrɔ a sigiyɔrɔ la dugukoloko la. Kɔgɔji fɛ, fiɲɛ fɛ wo, walima fɛnw ladonni siratigɛ la wo, fɛn suguya caman bɛ yen minnu bɛ se ka sugandi. Ni baarakɛda minnu bɛ baara kɛ ni fɛnw ladonni baarakɛlaw ye, olu bɛ se ka doni tali fɛɛrɛ ɲumanw sɔrɔ ani minnu tɛ mɔgɔ tɔɔrɔ, ani ka jamana kɔkan jago jɛkafɔ ɲuman sɔrɔ ani sigida suguya yiriwali.
Sannikɛlaw ka yiriwali siraw

Jagokɛyɔrɔw jirali nafamaw

Brunei, Azi Saheli-Kɔrɔn jamana fitinin min bɛ Borneo gun kan, n’a sɔrɔ a tɛ dɔn kosɛbɛ iko diɲɛ jamanaw ka jago ni jago yɔrɔba. Nka, a bɛ sira nafamaw di hali bi diɲɛ sannifeere kama ani ka jago jirali suguya caman jira. An k’u sɛgɛsɛgɛ ka taa a fɛ. Dugukolo kan sannifeere siraba minnu bɛ Brunei, olu dɔ ye gɔfɛrɛnaman ka sannifeere bɛnkansɛbɛnw ye. Bruneie gɔfɛrɛnaman bɛ to ka jamana wɛrɛw ka tɔnw wele u ka se ka u sen don porozɛ suguya caman na ani ka fɛnw ni baarakɛminɛnw di. O bɛnkansɛbɛnw bɛ tali kɛ seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ fɛnsɔrɔko yiriwali, jɔli, mɔbiliko, telefɔniko, kɛnɛyako, kalanko, ani fɛn wɛrɛw. Dugukolo kan tɔnw bɛ se ka o cogoyaw sɔrɔ n’u ye gɔfɛrɛnaman ka siti ofisiyali kɔlɔsi walima n’u ye jɛɲɔgɔnya kɛ ni sigida cidenw ye minnu ni sannifeere taabolo cɛsirilen don kosɛbɛ. O tɛmɛnen kɔ, Brunei bɛ jago jirali caman kɛ san o san, minnu bɛ diɲɛ sannikɛlaw ni feerekɛlaw sama ɲɔgɔn na. Ko kɛrɛnkɛrɛnnen dɔ ye "Brunei Darussalam Duniya Jagokɛyɔrɔ" (BDITF) ye. Nin kɛnɛ in bɛ fɛn caman jira ka bɔ seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ fɛn dilanni iziniw, sɛnɛko & sɛnɛko ni dumuniko iziniw, TIC ɲɛnabɔbagaw, baarakɛlaw minnu bɛ turisimu & jatigila seko ni dɔnko siratigɛ la a ɲɔgɔnnaw, ka sababuw di jagokɛlaw ma u ka se ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni jɛɲɔgɔnw walima kiliyanw ye minnu bɛ se ka kɛ u fila bɛɛ la Brunei kɔnɔ ani jamana kɔkan. Ɲɛjirali jɔnjɔn wɛrɛ ye "The World Islamic Economic Fforum" (WIEF) ye. Hali n’a ma kɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la Brunei dɔrɔn na kabini a bɛ ɲɔgɔn falen-falen jamana suguya caman cɛ san o san nka ka kɛ WIEF tɔnba yɛrɛ ka tɔnden jamana ye, o bɛ nafa kɔnɔko lase jagokɛlaw ma minnu bɛ baara kɛ Brunei n’a bɛ nin koba in kɛ,. WIEF bɛ diɲɛ jagokɛlaw sama minnu bɛ jɛɲɔgɔnya ɲini silamɛ jamanaw kɔnɔ Azi Pasifiki mara bɛɛ kɔnɔ. Ka fara o kan,, izini kɛrɛnkɛrɛnnenw jirali bɛ kɛ san kɔnɔ minnu bɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la nka u tɛ dan seko dɔw ma: Oil & Gas seko ni dɔnko jirali (OPEX), franchise jirali (BIBD AMANAH Franchise), dumuni ni minfɛnw jirali(BEST Events Productions Food Expo ). Nin jago jirali ninnu kɔfɛ, Brunei ye mara ni diɲɛ tɔnba suguya caman ka mɔgɔ dɔ ye minnu bɛ jagokɛlaw ka jɛɲɔgɔnya ni sannifeere siraw nɔgɔya. Misali la, ASEAN hukumu kɔnɔ, Brunei bɛ se ka don marabolow ka sɔrɔko cakɛda la, ka don ASEAN kɔnɔ jago la. Ka fara o kan, Brunei ye diɲɛ jagokɛlaw ka tɔnba (OMC) ka mɔgɔ dɔ ye, min bɛ diɲɛ jago sariyaw ni forobajɛkuluw di walasa ka kumaɲɔgɔnya kɛ, o b’a to diɲɛ jagokɛlaw ka se ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni sigida suguw ye. Kuncɛli la, hali n’a ka dɔgɔ, Brunei bɛ siraba di diɲɛ sannifeere ma gɔfɛrɛnaman ka bɛnkansɛbɛnw fɛ ani a sendon jago jirali la. O siraw tɛ sababu di jamana wɛrɛw ka tɔnw dɔrɔn ma, nka u bɛ dɛmɛ don fana sɔrɔ yiriwali la Brunei jamana kɔnɔ, n’o ye ka nafolodonniw yiriwa ani ka sigida iziniw lawuli.
Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Faso, Hɛrɛ sigiyɔrɔ, ye jamana fitinin ye min bɛ a yɛrɛmahɔrɔnya min bɛ Borneo gun kan Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. Hali ni ɲininikɛlan caman ka di ani u bɛ baara kɛ kosɛbɛ jamana caman na diɲɛ kɔnɔ, Brunei bɛ a jigi da diɲɛ ɲininikɛlanw kan fɔlɔ minnu bɛ sigida labɛncogo di baarakɛlaw ma Brunei. Nin ye ɲininikɛlan dɔw ye minnu bɛ kɛ ka caya ani u ka sitiw Brunei jamana na: 1. Google (https://www.google.com.bn): Google ye ɲininikɛlan ye min ka di kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ ani ɛntɛrinɛti baarakɛlaw cɛma Brunei. A bɛ sigida-la-bɔcogo dɔ Di min kɛrɛnkɛrɛnnen don Brunei ma min bɛ Weele ko "Google.com.bn". Google bɛ fɛn caman di i n’a fɔ ɛntɛrinɛti ɲinini, ja ɲinini, kartiw, kibaruyaw, bamanankan baarakɛcogo, ani fɛn wɛrɛw. 2. Bing (https://www.bing.com): Bing ye diɲɛ ɲininikɛlanba wɛrɛ ye min bɛ se ka sɔrɔ baarakɛlaw fɛ Brunei. Hali n’a bɛ se ka kɛ ko a ma diya i n’a fɔ Google diɲɛ kɔnɔ walima sigida la Brunei kɔnɔ, hali bi a bɛ ɲinini jaabiw di minnu bɛ bɛn o ma ka fara fɛn suguya caman kan i n’a fɔ ja ɲinini ani kibaruyaw dalajɛ. 3. Yahoo (https://search.yahoo.com): Yahoo Search fana bɛ baara kɛ kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ, wa a bɛ se ka sɔrɔ baarakɛlaw fɛ minnu bɔra jamana wɛrɛw la Brunei fana sen bɛ o la. I n’a fɔ ɲininikɛlan tɔgɔba tɔw, Yahoo bɛ ɛntɛrinɛti ɲininiw kɛ minnu ɲagaminen don ni baarakɛminɛn wɛrɛw ye i n’a fɔ imɛri sɔrɔli (Yahoo Mail), kibaruyaw (Yahoo News), wariko kunnafoniw (Yahoo Finance), a ɲɔgɔnnaw. . A bɛ fɛɛrɛ wɛrɛ di baarakɛlaw ma minnu haminanko ye u ka ɛntɛrinɛti kunnafoniw ye. A ka kan k’a fɔ ko k’a sɔrɔ nin diɲɛ tɔnba ninnu bɛ fanga sɔrɔ ɛntɛrinɛti ɲinini yɔrɔ la Brunei dancɛw kɔnɔ fana; sigida jagokɛlaw fana ye kunnafonisɛbɛnw walima dakun kɛrɛnkɛrɛnnenw dabɔ minnu bɛ kɛ nisɛ kɛrɛnkɛrɛnnenw ye walasa ka mago kɛrɛnkɛrɛnnenw ɲɛnabɔ jamana kɔnɔ. Kuma bɛɛ la, nin diɲɛ ɲininikɛlan ninnu minnu bɛ baara kɛ tuma caman na, olu b’a to Brunei baarakɛlaw bɛ se ka kunnafoniw ni baarakɛminɛn caman sɔrɔ ɛntɛrinɛti kan.

Ɲɛ jɛmanbaw

Brunei ye ɲɛ jɛmanba ye (www.bruneiyellowpages.com.bn) ani BruneiYP (www.bruneiyellowpages.net). Nin ye ɲɛ jɛmanba fila in daminɛkuma ye: 1. Brunei Yellow Pages: Nin ye ɛntɛrinɛti kan Yellow Pages baarakɛyɔrɔ ye min bɛ jago kunnafoni bɛɛ di. A bɛ kunnafoniw ni kunnafoniw di jagokɛyɔrɔ suguya caman ma, i n’a fɔ dumunikɛyɔrɔw, dɔgɔtɔrɔsow, lotɛlibaw, bankiw ani fɛn wɛrɛw. I mago bɛ baara walima fɛn suguya min na, i ka kan ka o sugandi dɔrɔn siti kan walasa ka jago min ɲɛsinnen bɛ o ma, o kunnafoni sɔrɔ. 2. BruneiYP: Nin fana ye ɛntɛrinɛti kan ɲɛ jɛmanw baarakɛyɔrɔ ye min ka di kosɛbɛ. Nin siti in bɛ jagokɛyɔrɔ suguya caman ka kunnafoniw di i ma Brunei sigida la, wa a b’a to i bɛ se ka fɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw walima baara kɛrɛnkɛrɛnnenw ɲini joona. Ka fara kunnafoni jɔnjɔnw kan, a bɛ kartiw jɔcogo ni taamasiyɛnw fana di walasa ka baarakɛlaw dɛmɛ u ka jago ɲininen sɔrɔ nɔgɔya la. O ɲɛ jɛmanw yɔrɔ ninnu bɛna sugandili caman di baarakɛlaw ma minnu nafa bɛna bonya n’u bɛ ɲinini kɛ kulu suguya caman na Singapuri. I mana jago sugu o sugu ɲini, i n’a fɔ dumunikɛyɔrɔw, lotɛli, bankiw, a ɲɔgɔnnaw, i bɛna kunnafoni bɛnnenw sɔrɔ o sitiw kan. Aw k’a kɔlɔsi: K’a sababu kɛ Ɛntɛrinɛti yiriwali teliya ye, aw k’a lajɛ k’a sugandi ka ɲinini kɛ ani ka taa sitiw kan minnu bɛ baara kɛ ni ɛntɛrinɛti kura ye ani minnu bɛ se ka da u kan kosɛbɛ ani minnu bɛ dɔn kosɛbɛ jama bɛɛ fɛ.

Jagokɛyɔrɔbaw

Brunei ye jamana fitinin ye min bɛ Borneo gun kan Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. Hali n’a ka dɔgɔ, a ka baara bɛ ka bonya nizɛrikan na, wa a bɛ ka ɲɛtaa ye ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔw la. Nin ye ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔba dɔw ye Brunei jamana na ka fara u ka sitiw kan: 1. ProgresifPAY Shop: Nin yɔrɔ in bɛ fɛn caman dilan, i n’a fɔ ɛntɛrinɛti, finidoncogo, cɛɲafɛnw, sokɔnɔminɛnw, ani fɛn wɛrɛw. U ka siti in ye https://progresifpay.com.bn/ ye . 2. TelBru Ɛntɛrinɛti jago : TelBru ye telefɔniko tɔnba ye Brunei jamana na min fana bɛ ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ dɔ baara min bɛ fɛn suguya caman dilan i n’a fɔ minɛnw, fɛn wɛrɛw, du kɔnɔfɛnw, ani fɛn wɛrɛw. Aw ye taa u ka siti kan https://www.telbru.com.bn/ecommerce/ . 3. Simpay: Simpay bɛ sanni kɛ ɛntɛrinɛti kan Brunei dugumɔgɔw ye ni sugandiliw ye k’a ta ɛntɛrinɛti kan ka taa a bila finidoncogo ni dumunifɛnw na. U ka siti in bɛ se ka sɔrɔ https://www.simpay.com.bn/ . 4. TutongKu : A ye ɛntɛrinɛti sugu ye min bɛ sigida bololafɛnw walima so kɔnɔ fɛnw dilan fɔlɔ ka bɔ Teknoloji Iniwɛrisite Sultan Sharif Ali (UTB) kalandenw fɛ minnu sigilen bɛ Tutong mara sigida la Brunei Darussalam kɔnɔ. Aw bɛ se k’u ka sarakaw sɛgɛsɛgɛ https://tutongku.co kan 5 Wrreauqaan.sg : Nin yɔrɔ in sinsinnen bɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la dumuni halal lase baara kan Brunei Darussalam kɔnɔ min bɛ sigida dumuni duman suguya caman di minnu bɛ lase i ka da la nɔgɔya la ɛntɛrinɛti jago fɛ. O yɔrɔw bɛ fɛɛrɛ nɔgɔmanw ni lakananenw di Brunei jamanaden kelen-kelen bɛɛ ma walasa u ka se ka sanni kɛ ɛntɛrinɛti kan k’a sɔrɔ u ma bɔ u ka so walima u ka biro kɔnɔ. Aw k’a dɔn ko nin lisi in bɛ se ka kɛ ko a tɛna ban bawo ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ kura bɛ se ka bɔ waati kɔnɔ walima minnu bɛ yen, olu bɛ se k’u ka baarakɛcogo caman Changer..

Sosiyete ka kunnafonidilanw (médias sociaux) belebelebaw

Brunei jamana na, sosiyete ka kunnafonidilanw cogoya tɛ fɛn caman ye ani a ka bon i n’a fɔ jamana dɔw. Nka, hali bi, kunnafonidilan caman bɛ yen minnu bɛ fɔ kosɛbɛ, Brunei jamanadenw bɛ baara kɛ ni minnu ye kosɛbɛ. O yɔrɔw lisɛli filɛ nin ye ka fara u ka sitiw kan: 1. Facebook (www.facebook.com): Siga t’a la, Facebook ye sosiyete ka kunnafonidilan ye min ka di kosɛbɛ Brunei jamana na, i n’a fɔ jamana caman wɛrɛw. A ka baarakɛlaw ka ca kosɛbɛ wa a bɛ fɛn caman Di i n’a fɔ kunnafoni kuraw, fotow ni wideyow tila-tila, ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni teriw ye, ka fara kuluw kan, ani ka tugu ɲɛw kɔ. 2. Instagram (www.instagram.com): Instagram ye sosiyete ka kunnafonidilan wɛrɛ ye min ka di kosɛbɛ Brunei jamana na, baarakɛlaw bɛ se ka fotow ni wideyow surunw bila yɔrɔ min na, ka filɛriw kɛ ani k’u ladilan ka sɔrɔ k’u tila u nɔfɛmɔgɔw cɛ. Fɛn dɔw fana bɛ a kɔnɔ i n’a fɔ maana minnu bɛ tunun sanga 24 kɔfɛ. 3. Twitter (www.twitter.com): Twitter bɛ Brunei fana nka n’i y’a suma ni a baarakɛlaw hakɛ ka dɔgɔn ka tɛmɛ Facebook walima Instagram kan. Baarakɛlaw bɛ se ka tweetw tila ɲɔgɔn na minnu dan ye 280 ye ka fara multimedia attachments kan i n’a fɔ fotow walima wideyow. 4. WhatsApp (www.whatsapp.com): Hali ni WhatsApp bɛ dɔn fɔlɔ ko cikan-sɛbɛn teliya la, a bɛ kɛ fana i n’a fɔ ɛntɛrinɛti yɔrɔba dɔ Brunei yɔrɔ min na mɔgɔw bɛ se ka kuluw da walasa ka kunnafoniw ni ɲɔgɔn cɛ ani ka ɲɔgɔn sɔrɔ cikanw walima kumakan fɛ weleli bɛ kɛ. 5. WeChat : Hali ni a ma kɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la Brunei nka a bɛ baara kɛ kosɛbɛ Azi jamanaw bɛɛ la o la Brunei- WeChat bɛ cikanw ci teliya la minnu bɛ tali kɛ WhatsApp la k’a sɔrɔ a bɛ fɛn wɛrɛw fana di i n’a fɔ waati minnu bɛ kɛ ka kunnafoni kuraw/maanaw tila ɲɔgɔn na, ka wari sara WeChat Pay fɛ ani ka se ka mini-porogaramuw sɔrɔ app. 6.Linkedin(www.linkedin.com)-LinkedIn tora baarakɛlaw ka jɛɲɔgɔnya siraba dɔ ye hali ka bɔ baarakɛlaw fɛ minnu bɛ baara kɛ walima minnu sigilen bɛ kɔnɔ . Yan i bɛ se ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni baarakɛɲɔgɔnw & baarakɛlaw ye , ka jɛɲɔgɔnyaw kɛ /networking & ka industry insights labanw sɔrɔ.A ka c’a la, sosiyetew/mɔgɔw b’u ka baara/cogow fɔ yan.(website: www.linkedin.com) Nin yɔrɔ minnu tɔgɔ sɛbɛnnen don, olu bɛ fɛɛrɛ di mɔgɔ kelen-kelenw ni jagokɛlaw ma Brunei jamana na, u bɛ se ka jɛɲɔgɔnya kɛ, ka kumaɲɔgɔnya kɛ, ani ka kunnafoniw tila ɲɔgɔn fɛ ni mɔgɔ wɛrɛw ye. Nka.

Industri tɔnba minnu bɛ yen

Brunei, min bɛ wele foroba la ko Brunei Faso, ye jamana fitinin ye min sigilen Borneo gun kan Azi Saheli-Kɔrɔn fɛ. Hali n’a ka dɔgɔ ani a jamanadenw ka dɔgɔ, Brunei ka izini tɔn suguya caman bɛ yen minnu bɛ a ka sɔrɔko bolofara suguya caman jira. Brunei jamana ka izini tɔnba dɔw bɛ sɔrɔ jukɔrɔ: 1. Brunei Malay jagokɛlaw ka tɔnba (BMCCI): Nin tɔn in bɛ Malay jagokɛlaw ka jago nafaw jira Brunei. U ka siti bɛ se ka sɔrɔ nin yɔrɔ in na: www.bmcci.org.bn 2. Sɛgɛsɛgɛlikɛlaw, ɛntɛrinɛti ani fɛn dilannikɛlaw ka tɔn (PUJA): PUJA bɛ baarakɛlaw jira minnu bɛ baara kɛ sɛgɛsɛgɛli, ɛntɛrinɛti ani fɛn dilanni seko ni dɔnko siratigɛ la. Aw ye taa u ka siti kan: www.puja-brunei.org 3. Turisidi yiriwali baarakɛlaw ka tɔnba (ATDS): ATDS b’a sinsin turisimuko siratigɛ la iziniw yiriwali n’u yiriwali sabatili kan Brunei. Ni aw b’a fɛ ka kunnafoni wɛrɛw sɔrɔ, aw bɛ se ka taa nin yɔrɔ la: www.visitbrunei.com 4.Halal Industry Development Corporation : Nin tɔn in bɛ dɛmɛ don halal industry yiriwali n’a yiriwali la Brunei kɔnɔ walasa ka nafa sɔrɔ diɲɛ halal suguya sɔrɔli la. 5.The Financial Planning Association Of BruneI (FPAB) - A bɛ wariko bolodabagaw jira minnu bɛ baara kɛ Standard Islamic Finance Systems kɔnɔ. 6.BruneI ICT Association(BICTA)- Kunnafoni-falen-falen jagokɛlaw bɛɛ ka yɔrɔba min sinsinnen bɛ nizɛri ɲɛtaa kan seko ni dɔnko siratigɛ la. Aw k’a dɔn ko nin lisi in tɛ dafa bawo a bɛ se ka kɛ ko izini tɔn wɛrɛw bɛ yen minnu bɛ Brunei sɔrɔko bolofara suguya wɛrɛw jira.

Jago ni jagokɛlaw ka sitiw

Sɔrɔko ni jago siratigɛ la, siti caman bɛ yen minnu ɲɛsinnen bɛ Brunei ma. Nin siti ninnu dɔw lisɛli filɛ nin ye ka fara u ka URLw kan: 1. Nafolo ni sɔrɔko minisiriso (MOFE) - Minisiri ka siti ofisiyali min ka baara ye ka sɔrɔko politiki labɛn, ka foroba nafolo mara, ani ka sɔrɔ yiriwali nɔgɔya Brunei. Site web: http://www.mofe.gov.bn/Pages/So.aspx, Bamako, Mali 2. Darussalam Enterprise (DARe) - Baarakɛda min sinsinnen bɛ baarakɛlaw ka ɲɛtaa sabatili kan, ka daminɛw dɛmɛ, ani ka kokuradonni sabati Brunei. Site web: https://dare.gov.bn/ Bamako, Mali. 3. Autoriti Monetari Brunei Darussalam (AMBD) - Brunei jamana ka banki sanfɛla min ka baara ye wariko sabatili sabatili ye, ka wariko tɔnw labɛn, ani ka wariko seko ni dɔnko yiriwali sabati. Site web: https://www.ambd.gov.bn/ Bamako, Mali. 4. Kuranko ɲɛmɔgɔso min bɛ minisiriɲɛmɔgɔ ka biro la (EDPMO) - Nin baarakɛda in bɛ fanga baarada kɔlɔsi Brunei, ka kunnafoniw di wariko siraw kan o baara in kɔnɔ. Site web: http://www.energy.gov.bn/ Bamako, Mali. 5. Sɔrɔko bolodacogo ni jatebɔ minisiriso (JPES) - Gofɛrɛnaman ka baarakɛda min bɛ jamana jatebɔw lajɛ ani ka ɲininiw kɛ walasa ka dɛmɛ don politiki labɛnni na seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ jago, turisimu, wariko, a ɲɔgɔnnaw. Site web: http://www.deps.gov.bn/ Bamako, Mali. 6. Authority for Info-communications Technology Industry of Brunei Darussalam (AITI) - O ye sariyasunba ye min ka baara ye ka kunnafoniko ni ganseli cakɛda ɲɛnama dɔ yiriwa Brunei. Site web: https://www.ccau.gov.bn/aiti/Pages/default.aspx. Bamako, Mali 7.Nafolo politiki baarada(Br()(财政政策研究院)- Nin baarada in b ɲininiw kɛ nafolo politikitɔnw kan minnu kun ye ka sɔrɔ yiriwali sabatili ni yiriwali sabati jamana kɔnɔ site web:http:/??.fpi.edu(?) Kalanjɛ ni sɛbɛnni: kalanjɛ ni sɛbɛnni gafew. Aw k’a kɔlɔsi ko site web dɔw bɛ se ka fɛn kuraw walima fɛn caman Changer waati tɛmɛnen kɔfɛ; o de kama a ka ɲi ka baara kɛ ni ɲininikɛlan ye walasa ka kunnafoni kuraw sɛgɛsɛgɛ.

Jagokɛlaw ka kunnafoniw ɲinini sitiw

Jago kunnafonidilan caman bɛ yen minnu bɛ se ka kɛ Brunei jamana na. U damadɔw filɛ nin ye ka fara u ka siti URLw kan: 1. Sɔrɔko bolodacogo ni yiriwali minisiriso (JPKE) - Jago kunnafoniw Dakun : Site web: https://www.depd.gov.bn/SitePages/Jago%20ani%20Jago/Jago-Kunnafoni.aspx 2. Duniya Jagokɛyɔrɔ (ITC) - Jagokɛyɔrɔ karti: Site web: https://www.trademap.org/Jamana_SelProductJamana_TS.aspx?nvpm=1|||||040|||6|1|1|2|2|1| 3. Diɲɛ jagokɛcogo jɛlen (WITS): Site web: https://wits.worldbank.org/Jamana ka kunnafoni/en/BRN 4. Sɔrɔko gɛlɛya kɔlɔsilikɛyɔrɔ (OCE): Site web: https://oec.world/en/profile/jamana/brn 5. Duniya Kelenyatɔnba ka Comtrade ka kunnafonidilan: Site web:https://comtrade.un.org/data/ Bamako, Mali. O sitiw bɛ kunnafoni bɛɛ di Brunei ka jago jateminɛw kan, jamana kɔkankow ni fɛnw dondonni kunnafoniw, jagokɛɲɔgɔnw, ani suguya sɛgɛsɛgɛliw kan. Baarakɛlaw bɛ se ka fɛn kɛrɛnkɛrɛnnenw walima izini kɛrɛnkɛrɛnnenw ɲini, ka tariku jago kunnafoniw sɔrɔ, ka sɔrɔko taamasiyɛn suguya caman sɛgɛsɛgɛ minnu ɲɛsinnen bɛ Brunei jamana ka diɲɛ jago baaraw ma. A nafa ka bon k’a dɔn ko kunnafonidilanw sɔrɔli bɛ se ka ɲɔgɔn ta nin yɔrɔ ninnu na, o de kama a ka ɲi ka sɔrɔyɔrɔ caman lajɛ walasa ka jamana ka jagokow faamuya ka ɲɛ.

B2b plateformes (plateformes B2b) ye

Brunei, Azi Saheli-Kɔrɔn jamana fitinin dɔ min bɛ Borneo gun kan, sɔrɔko bɛ ka bonya ani a bɛ jago sira suguya caman di. B2B-plateforme dɔw filɛ nin ye Brunei n’u ka sitiw ye: 1. Brunei Direct (www.bruneidirect.com.bn): Nin ye dakun ofisiyali ye min bɛ jagokɛlaw ni feerekɛlaw, sannikɛlaw ani gɔfɛrɛnaman ka baaradaw cɛsiri Brunei. A bɛ se ka baara suguya caman kɛ i n’a fɔ jɔli, feereli, fɛn dilanni, kɛnɛyako, ani fɛn wɛrɛw. 2. Made In Brunei (www.madeinbrunei.com.bn): Nin yɔrɔ in bɛ sigida la fɛnw ni baarakɛminɛnw lafasa minnu bɛ bɔ Brunei jagokɛlaw fɛ. A b’a to jagokɛlaw b’u ka fɛn dilannenw walima u ka baarakɛminɛnw jira sannikɛlaw la minnu bɛ se ka kɛ u ye jamana kɔnɔ ani diɲɛ kɔnɔ. 3. Darussalam Enterprise (DARe) Suguda (marketplace.dare.gov.bn): Nafolo ni sɔrɔko minisiriso ka wariko yiriwali bolofara - Darussalam Enterprise (DARe) de bɛ a ɲɛnabɔ, nin yɔrɔ in laɲini ye ka sigida baarakɛlaw dɛmɛ, n’a y’u ni kiliyan minnu bɛ se ka kɛ u kɔnɔ, olu cɛsiri jamana kɔnɔ. 4. BuyBruneionline.com : Jagokɛyɔrɔ min bɛ ɛntɛrinɛti kan, min b’a to jagokɛlaw bɛ se k’u ka fɛn dilannenw feere ɛntɛrinɛti kan, ɛntɛrinɛti yɔrɔba dɔ sababu fɛ, min bɛ kɛ kiliyanw ye Brunei ani diɲɛ suguw kɔnɔ. 5. Idealink (www.idea-link.co.id): Hali n’a sigilen tɛ Brunei dɔrɔn na nka a bɛ Azi saheli-kɔrɔnfɛ jamana wɛrɛw fana lajɛ i n’a fɔ Ɛndonezi ani Malasi ; Idealink bɛ sugu dɔ di ɛntɛrinɛti kan min bɛ feerekɛlaw cɛsiri ka bɔ o mara ninnu na ni sannikɛla nataw ye minnu b’a fɛ ka fɛnw walima baarakɛminɛnw sɔrɔ dancɛw fɛ O yɔrɔw bɛ kɛ baarakɛminɛn ɲumanw ye sigida jagokɛlaw bolo walasa ka se ka se u jɛɲɔgɔnw walima u ka kiliyanw ma minnu bɛ se ka kɛ jamana kɔnɔ ka fara u ka sugu bonya kan diɲɛ kɔnɔ.
//