Jagokɛyɔrɔw jirali nafamaw
Zanbi ye jamana ye min tɛ dugukolo kan, a bɛ Afrika saheliyanfan fɛ. A lakodɔnnen don a ka nafolo suguya caman fɛ, i n’a fɔ nɛgɛ, kobal, ani sɛnɛfɛnw i n’a fɔ ɲɔ, sigarɛti, ani kɔɔri. O de kosɔn, diɲɛ sannifeere sira nafama damadɔ bɛ yen ani jagokɛlaw ka jirali minnu bɛ kɛ sababu ye k’a ka sɔrɔ yiriwali sabati.
Dugukolo kan sannifeere siraba minnu bɛ Zanbi jamana na, olu dɔ ye minɛnko ye. Jamana ka minɛn nafamaw bɛ diɲɛ sannikɛla caman sama ka bɔ iziniw na i n’a fɔ minɛnw, minɛnw, fɛɛrɛbɔ, ani baarakɛminɛnw. O sannikɛlaw ka teli ka jɛ ka baara kɛ ni sigida ka tɔnw ye minnu sen bɛ fɛnɲɛnamafagalanw bɔli la i n’a fɔ nɛgɛ ni kobalt.
Sekɔrɔ wɛrɛ min nafa ka bon diɲɛ sannifeere siraw la Zanbi jamana na, o ye sɛnɛ ye. Jamana dugukolo ɲuman bɛ sɛnɛko baara suguya caman dɛmɛ minnu bɛ diɲɛ sannikɛlaw sama minnu bɛ fɛnw ɲini i n’a fɔ ɲɔ, sigarɛti, soja walima tebuluw ka bɔ Zanbi feerekɛlaw fɛ. Dugukolo kan jagokɛyɔrɔ minnu kɛrɛnkɛrɛnnen don sɛnɛko jago la, olu bɛ kɛ sababu ɲuman ye walasa ka ɲɔgɔn sɔrɔ ani ka jago siraw sɛgɛsɛgɛ minnu bɛ se ka kɛ o seko ni dɔnko siratigɛ la.
Zanbi fana bɛ jago jirali suguya caman kɛ minnu bɛ fɛn caman jira minnu bɛ bɔ seko ni dɔnko siratigɛ la. Misali la:
1. Zanbi jamana ka jagokɛyɔrɔba (ZITF): Nin san o san jirali in bɛ kɛ Ndola dugu kɔnɔ, wa a bɛ jiralikɛlaw sama ka bɔ Zanbi dɔrɔn na, nka a bɛ bɔ Afiriki jamana wɛrɛw fana na ani a kɔkan. A bɛ baara suguya caman ɲɛfɔ i n’a fɔ fɛn dilanni, sɛnɛko masinw & minɛnw lakanani & lakana fɛɛrɛw ɛntɛrinɛti fɛnw musakabɔlanw wdfl, ka kɛ sababu ye ka sigida jagokɛlaw fila bɛɛ ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni diɲɛ sannifeerelaw ye.
2. Copperbelt Mining Trade Expo & Conference (CBM-TEC): Nin kɛnɛ in sinsinnen bɛ minɛnko baara kan, a kɛtɔ ka ɲɛmɔgɔba dɔw lajɛ ɲɔgɔn fɛ i n’a fɔ minɛnko baarakɛlaw minɛbagaw ka fɛnw dilanbagaw ladilikɛlaw injiniyɛriw gɔfɛrɛnaman ka baarakɛlaw wdfl, walasa ka baro kɛ kokuradonni gɛlɛyaw ɲɛnabɔcogo kan wdfl.. A bɛ sababu di ka ɲɛsin jagokɛlaw ma minnu sen bɛ fɛnɲɛnamafagalanw bɔli la walima fɛnw dilancogo baara la, u ka se ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni diɲɛ sannikɛlaw ye.
3 Foodex Zambia : I n’a fɔ dumuniko jiraliba dɔ min bɛ kɛ san o san Lusaka dugu kɔnɔ min bɛ Zanbi sɛnɛfɛnw feereli seko jira yɔrɔ min na feerekɛla caman sɛnɛkɛlaw ka koperatifu sɛnɛfɛnw dilannikɛlaw b’u ka fɛn ɲumanw jira walasa ka diɲɛ sannikɛlaw sama ka jagobaw yiriwa sɛnɛko siratigɛ la.
O tɛmɛnen kɔ, Zanbi jamana gɔfɛrɛnaman y’a ɲini kosɛbɛ ka jamana wɛrɛw ka nafolodonniw sama ani ka jago yiriwa. U ye baaradaw sigi senkan i n’a fɔ Zanbi yiriwali baarada (ZDA) minnu bɛ sigida ni diɲɛ jagokɛlaw dɛmɛ u ka se ka sannifeere siraw sɔrɔ, ka jɛɲɔgɔnw dɔn minnu bɛ se ka kɛ, ani ka sariyaw ka wajibiw ɲɛnabɔ. O baaradaw jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ diɲɛ sannikɛlaw ni Zanbi feerekɛlaw cɛsirili la.
Kuncɛli la, Zanbi bɛ diɲɛ sannifeere sira nafama caman di seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ minɛnko ni sɛnɛko. Jago jirali minnu bɛ kɛ i n’a fɔ ZITF, CBM-TEC, ani Foodex Zambia, olu bɛ kɛ sababu ye ka fɛnw jira ani ka jɛɲɔgɔnyaw sigi senkan ni diɲɛ sannikɛlaw ye. Gofɛrɛnaman ka cɛsiriw walasa ka jamana wɛrɛw ka nafolodonni nɔgɔya, o bɛ dɔ fara o cogoyaw kan sigida jagokɛlaw ni diɲɛ sannikɛlaw bɛɛ bolo minnu b’a fɛ ka sɔrɔw sɔrɔ Zanbi.
Ɲininikalan minnu bɛ kɛ tuma caman na
Zanbi jamana na, ɲininikɛlan minnu bɛ Kɛ kosɛbɛ olu ye Google, Bing ani Yahoo ye. O ɲininikɛlanw bɛ kunnafoni caman di, wa u bɛ nafa ni mago suguya caman ɲɛnabɔ. Nin ɲininikɛlanw sɔrɔli kama sitiw filɛ nin ye:
1. Google: www.google.com ka baarakɛyɔrɔ
- Google ye ɲininikɛlan dɔ ye min ka di kosɛbɛ ani min bɛ baara kɛ kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ. A bɛ ɲinini jaabi caman di, i n’a fɔ ɛntɛrinɛti yɔrɔw, jaw, wideyow, kibaruyaw, kartiw ani fɛn caman wɛrɛw.
2. Bing: www.bing.com ka baarakɛyɔrɔ
- Bing fana ye ɲininikɛlan ye min bɛ baara kɛ kosɛbɛ, min bɛ baarakɛlaw dɛmɛ ni jaabiw ye minnu bɛ bɛn u ma ka da u ka ɲininkaliw kan. A bɛ ɛntɛrinɛti ɲininiw Di ka Fàra fɛnw kan i n’a fɔ ja ɲinini, wideyow ɲinini, kibaruyaw, kartiw jɛ-ka-baara min bɛ Kɛ ni Microsoft ye.
3. Yahoo: www.yahoo.com ka baarakɛyɔrɔ
- Yahoo ye ɲininikɛlan wɛrɛ ye min bɛ fɔ kosɛbɛ min bɛ baara suguya caman Di i n’a fɔ ɛntɛrinɛti ɲinini baarakɛcogo ka Fàra imɛri baarakɛminɛnw kan (Yahoo Mail), kibaruyaw kura minnu bɛ Bɔ yɔrɔba dɔw la (Yahoo News), waati jateminɛw (Yahoo Weather), farikoloɲɛnajɛw ladamuni (Yahoo Sports), ɲɛnajɛ kɔnɔkow (Yahoo Entertainment), a ɲɔgɔnnaw.
A ka kan k’a fɔ ko hali n’a y’a sɔrɔ nin saba ninnu bɛ baara kɛtaw la kosɛbɛ Zanbi ani diɲɛ suguw la; sugandi kɛrɛnkɛrɛnnen wɛrɛw walima sigida sugandili wɛrɛw bɛ yen minnu bɛ sɔrɔ Zanbi kɔnɔ fana – hali n’a sɔrɔla u tɛ dɔn kosɛbɛ walima u tɛ baara kɛ ni u ye ten.
Aw k’a kɔlɔsi ko ɲininikɛlan min ka di aw ye, o laban bɛ bɔ aw yɛrɛ ka fɛɛrɛw de la ka ɲɛsin baarakɛlaw ka kunnafonidilanw dilanni dɔnniya ma walima fɛn kɛrɛnkɛrɛnnen dɔw minnu bɛ dilan yɔrɔ kelen-kelen bɛɛ fɛ.
Ɲɛ jɛmanbaw
Zanbi jamana na, ɲɛ jɛmanw ɲɛbilasɛbɛn fɔlɔw ye:
1. ZamYellow: Nin ye ɛntɛrinɛti kan kunnafonisɛbɛn ye min bɛ baara suguya caman ni baarakɛyɔrɔw ɲɛfɔ Zanbi jamana na. A bɛ kunnafoniw di, ka ladɛrɛsiw, ani jagokɛlaw ka ɲɛfɔliw di jamana fan bɛɛ la. ZamYellow ka siti ye www.zamyellow.com ye.
2. Zanbi ɲɛ jɛmanw: ɲɛ jɛmanw ɲɛbilasɛbɛn wɛrɛ min bɛ fɔ jamana kɔnɔ, o ye ɲɛ jɛmanw Zambia ye. A bɛ jagokɛlaw tɔgɔw sɛbɛn ka kɛɲɛ n’u ka baarakɛyɔrɔ ye, u sigiyɔrɔ ani u ka kulu wɛrɛw. Aw bɛ se ka kunnafoni caman sɔrɔ sosiyetew kan ka fara u ka ladɛrɛsi kan u ka siti kan www.yellowpageszambia.com.
3. FindaZambia: FindaZambia ye ɛntɛrinɛti kan kunnafonisɛbɛn ye min bɛ kunnafoni di jagokɛlaw ma minnu bɛ baara kɛ seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ sɛnɛ, so jɔli, kalanko, jatigila, kɛnɛyako, ani fɛn wɛrɛw Zanbi. U ka siti in bɛ se ka sɔrɔ www.findazambia.com kan.
4. BizPages Zanbi : BizPages ye jagokɛlaw ka gafe ɲɛnama ye min sinsinnen bɛ fɔlɔ baarakɛda misɛnw ni baarakɛda fitininw (PME) kan jamana kɔnɔ. A bɛ tɔnw jira minnu bɛ bɔ izini suguya caman na i n’a fɔ feerekɛyɔrɔw, dumunikɛyɔrɔw & dɔlɔminnanw, dugukolofeerelaw, mobili feerelaw ani fɛn wɛrɛw. Aw bɛ se ka taa u ka siti kan www.bizpages.org/zm.
Nin ɲɛ jɛmanw ɲɛbilasɛbɛnw bɛ kɛ nafolo nafamaw ye walasa ka jagokɛlaw walima baarakɛlaw sɔrɔ minnu nafa ka bon Zanbi suguya caman kɔnɔ.
Jagokɛyɔrɔbaw
Zanbi jamana na, ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnen damadɔ bɛ yen minnu bɛ ɛntɛrinɛti sannikɛlaw mago ɲɛ. Jagokɛyɔrɔba dɔw filɛ nin ye ɛntɛrinɛti kan jamana kɔnɔ:
1. Jumia Zambia - Jumia ye Afiriki ka ɛntɛrinɛti jagokɛla ŋana dɔ ye min bɛ jamana caman na, Zanbi fana sen bɛ o la. O yɔrɔ in bɛ fɛn caman dilan ka bɔ suguya caman na i n’a fɔ ɛntɛrinɛti, finidoncogo, cɛɲi, so kɔnɔ minɛnw, ɛntɛrinɛti, ani fɛn wɛrɛw. Site web: www.jumia.co.zm
2. Zamart - Zamart ye sigida ɛntɛrinɛti sugu ye min bɛ fɔ kosɛbɛ Zanbi jamana na. A bɛ kɛ sababu ye feerekɛlaw k’u ka fɛn dilannenw jira ani sannikɛlaw k’u san cogo nɔgɔman na ɛntɛrinɛti kan. O plateforme bɛ fɛn suguya caman dilan k’a ta finiw ni fɛn wɛrɛw la ka taa a bila so kɔnɔ minɛnw ni ɛntɛrinɛti kan.
Site web: www.zamart.com
3. Krafula Ɛntɛrinɛti feereyɔrɔ - Krafula ye ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ ye min bɛ ka bɔ kɛnɛ kan Zanbi jamana na, min sinsinnen bɛ fɛn ɲumanw dili kan sɔngɔ gɛlɛn na a ka kiliyanw ma. A bɛ fɛn suguya caman dilan i n’a fɔ finidoncogo, ɛntɛrinɛti, cɛɲafɛnw, denmisɛnw ka fɛnw, dumunikɛminɛnw, ani fɛn wɛrɛw.
Site web: www.krafulazambia.com. Bamako, Mali
4. ShopZed - ShopZed ye ɛntɛrinɛti feerekɛyɔrɔ ye Zanbi jamana na min bɛ sanni kɛcogo nɔgɔmanw nɔgɔya kiliyanw bolo, a kɛtɔ ka fɛn suguya caman dilan sɔngɔ gɛlɛnw na, suguya wɛrɛw la i n’a fɔ finiw/minɛnw,
ɛntɛrinɛti minɛnw/minɛnw, .
so/dumunikɛyɔrɔ nafamafɛnw, .
ani mɔgɔ yɛrɛ ladonnifɛnw/ ɲɛgɛnw.
Site web: www.shopzed.lixa.tech. Bamako, Mali
5 Zanbi Kansɛri feereyɔrɔ – Nin ɛntɛrinɛti jagokɛyɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnen in kɛrɛnkɛrɛnnen don kanpaɲi na, k’a ta finiw na minnu dilannen don ni kansɛri fiyɛw ye ka taa a bila kɛnɛya dafalanw na minnu dilannen don ni kansɛri tulu ye.
siti in kan: zambianhempstore.com
Ninnu ye misali damadɔw dɔrɔn de ye; a bɛ se ka kɛ ko yɔrɔ fitinin wɛrɛw walima yɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnen wɛrɛw bɛ sɔrɔ Zanbi sugu la fana.
Sosiyete ka kunnafonidilanw (médias sociaux) belebelebaw
Zanbi jamana na, sosiyete ka kunnafonidilan caman bɛ yen minnu ye mɔgɔw kanu kosɛbɛ a jamanadenw fɛ. Nin ye sosiyete ka kunnafonidilanw ye minnu bɛ baara kɛ kosɛbɛ Zanbi jamana na ka fara u ka sitiw kan:
1. Facebook (www.facebook.com): I n’a fɔ diɲɛ kɔnɔ, Facebook baarakɛlaw ka ca kosɛbɛ Zanbi jamana fana na. Baarakɛlaw bɛ se ka kunnafoniw dilan, ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni u teriw ni u somɔgɔw ye, ka don kuluw walima ɲɛw la minnu bɛ kuma u diyanyeko suguya caman kan, ani ka kunnafoniw tila ɲɔgɔn na i n’a fɔ fotow ni wideyow.
2. Twitter (www.twitter.com): Twitter bɛ baara kɛ kosɛbɛ Zanbikaw fɛ walasa ka kunnafoniw di waati yɛrɛ la ani ka baro kɛ barokun suguya caman kan. Baarakɛlaw bɛ se ka tugu jatebɔw kɔ minnu ka di u ye, ka cikan surunw tila ɲɔgɔn na minnu bɛ wele ko « tweets », ka kunnafoniw lasegin ka bɔ mɔgɔ wɛrɛw la, ka u sen don barokunw na minnu bɛ taa ɲɛ ni hashtag (#) ye, ani ka u sen don barow la.
3. WhatsApp (www.whatsapp.com): WhatsApp ye cikan-sɛbɛn ye min bɛ fɔ kosɛbɛ Zanbi jamana na, min b’a to baarakɛlaw bɛ se ka sɛbɛnniw ci, ka kumakan walima wideyow wele, ka dosiyew tila ɲɔgɔn na i n’a fɔ sɛbɛnw walima fotow u yɛrɛ ma walima kulu ka kumaɲɔgɔnyaw kɔnɔ. Baara bɛ kɛ n’a ye kosɛbɛ mɔgɔ yɛrɛ ka kumaɲɔgɔnya kama teriw ni somɔgɔw cɛ ani baro minnu bɛ kɛ jago siratigɛ la.
4. Instagram (www.instagram.com): Instagram ye mɔgɔw ka ɲɔgɔnyeso ye min sinsinnen bɛ yecogo kan, baarakɛlaw bɛ se ka fotow walima wideyow surunw bila yɔrɔ min na walasa k’u tila u nɔfɛmɔgɔw cɛ. Zanbikaw bɛ baara kɛ ni nin yɔrɔ in ye walasa k’u ka fotoko seko jira, ka jagokɛlaw/fɛn dilannenw/baarakɛminɛnw yiriwa kunnafoni yelenw dilanni fɛ.
5. LinkedIn (www.linkedin.com): LinkedIn ye baarakɛlaw ka ɲɔgɔnyeso ye min bɛ baara kɛ kosɛbɛ Zanbi baarakɛlaw fɛ walasa ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni baarakɛɲɔgɔnw ni dɔnnikɛlaw ye u ka nafabɔyɔrɔw walima u ka baarakɛyɔrɔw kɔnɔ. A bɛ kɛ ɛntɛrinɛti kan CV ye, mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ bɛ se k’u ka kalan kɛcogo jira, baara kɛcogo minnu na, k’a sɔrɔ a b’a to fana u ka tugu tɔnw/jɛkuluw kɔ minnu ka di u ye.
6. YouTube (www.youtube.com): YouTube kɛra fɛn ye min diyara kosɛbɛ waati tɛmɛnen kɔfɛ Zanbi jamana na, a ka wideyow lajɛlenba kosɔn, k’a ta dɔnkilida wideyow la ka taa a bila kalan kalanw na walima ɲɛnajɛ kɔnɔkow la minnu bɔra dabɔbaga suguya caman fɛ diɲɛ kɔnɔ.
7.TikTok( www.tiktok.com) : TikTok ye bonyaba sɔrɔ Zanbi kamalenninw fɛ, o y’a to u bɛ se ka daɲɛ surunw dilan ani k’u tila ɲɔgɔn na.
Aw k’a kɔlɔsi ko o yɔrɔw diyabɔli n’u baara bɛ se ka kɛ fɛn wɛrɛw ye mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ni u si hakɛw cɛ, nka ninnu ye kunnafonidilanw dɔw ye minnu bɛ baara kɛ kosɛbɛ Zanbi jamana na.
Industri tɔnba minnu bɛ yen
Zanbi jamana na, izini tɔnba damadɔ bɛ yen minnu bɛ sɔrɔko siratigɛ suguya caman jira. Nin ye izini tɔnba dɔw ka lisi ye ka fara u ka sitiw kan:
1. Zanbi fɛn dilanni jɛkulu (ZAM): ZAM ye fɛn dilanni seko ni dɔnko ɲɛmɔgɔ ye Zanbi, k’a ka yiriwali sabati ani ka politiki lafasa min bɛ nafa don fɛn dilannikɛlaw ma. Site web: https://zam.co.zm/ Bamako, Mali.
2. Zanbi jagokɛlaw ka tɔnba (ZACCI): ZACCI ye jagokɛlaw ka tɔnba ye Zanbi jamana kɔnɔ, a bɛ baara kɛ walasa ka jago ni wariko siraw nɔgɔya, ka fara dɛmɛni baara kan jagokɛlaw ma, seko ni dɔnko siratigɛ la. Site web: https://www.zacci.co.zm/ Bamako, Mali.
3. Zanbi bankiw ka tɔn (BAZ): BAZ ye tɔn ye min bɛ jago bankiw lajɛ ɲɔgɔn fɛ minnu bɛ baara kɛ Zanbi, a laɲini ye ka jɛkafɔ sabati tɔndenw ka bankiw ni ɲɔgɔn cɛ ani ka dɛmɛ don banki baara yiriwali la. Site web: http://www.baz.org.zm/ Bamako, Mali.
4. Zanbi ka turisimu tɔnba (TCZ): TCZ ye turisimu seko ni dɔnko ɲɛmɔgɔ ye Zanbi, a sinsinnen bɛ turisimu taabolo sabatilenw yiriwali kan ani ka politiki siraw lafasa minnu bɛ nafa don baara in yiriwali n’a yiriwali la. Site web: http://turisimuko tɔnba zanbiya.com/
5. Zanbi ka minɛnko baarakɛlaw ka tɔnba (MUZ): MUZ ye baarakɛlaw ka lasigiden ye minɛnko siratigɛ la, u ka josariyaw, u ka ɲɛtaa, ani u ka nafaw lakanani siratigɛ la, k’a sɔrɔ a bɛ dɛmɛ don minɛnko yiriwali bɛɛ lajɛlen na Zanbi. Site web: http://www.muz-zambia.org/ Bamako, Mali.
6. Zamiba sɛnɛfɛnw dilanni jɛkulu (APAZ): APAZ bɛ sɛnɛkɛlaw ni sɛnɛfɛnw dilannikɛlaw ka lasigiden ye seko ni dɔnko siratigɛ la, i n’a fɔ sɛnɛfɛnw sɛnɛni, baganmara a ɲɔgɔnnaw, ka baara kɛ walasa ka sigida ɲuman dilan walasa sɛnɛko jagokɛlaw ka se ka ɲɛtaa sɔrɔ.
Site web: N/A
Aw k’a dɔn ko nin lisi in tɛ dafa bawo a bɛ se ka kɛ ko izini tɔn misɛnnin wɛrɛw walima nisɛ kɛrɛnkɛrɛnnenw bɛ yen minnu bɛ baara kɛ seko ni dɔnko siratigɛ la jamana kɔnɔ.
Jago ni jagokɛlaw ka sitiw
Sɔrɔko ni jagokɛlaw ka siti dɔw filɛ nin ye Zanbi jamana na:
1. Zanbi yiriwali baarada (ZDA) - ZDA ka siti ofisiyali, min bɛ wariko siraw yiriwa ani ka kunnafoniw di jago kɛli kan Zanbi.
Site web: https://www.zda.org.zm/ Bamako, Mali.
2. Zanbi ka sɔrɔko ɲɛmɔgɔso (ZRA) - ZRA ka baara ye ka sɔrɔw lajɛ Zanbi jamana gɔfɛrɛnaman tɔgɔ la. Site web bɛ kunnafoniw di impositi, laadalakow ani ko wɛrɛw kan minnu bɛ tali kɛ o ko la.
Site web: https://www.zra.org.zm/ Bamako, Mali.
3. Lusaka Stock Exchange (LuSE) - LuSE ka siti in bɛ kunnafoniw di listing wajibiyalenw kan, jago baaraw, ani suguya kunnafoniw kan waridonnaw ye minnu b’u mago don Zanbi stock exchange la.
Site web: https://www.luse.co.zm/ Bamako, Mali.
4. Jago, jago & Industri minisiriso - Nin minisiriso in bɛ jago politiki, sariyaw ani fɛɛrɛw kɔlɔsi walasa ka sɔrɔ yiriwali sabati Zanbi. U ka siti kan, kunnafoni nafamaw bɛ sɔrɔ sigida ni diɲɛ jagokɛlaw bolo.
Site web: http://www.mcti.gov.zm/ Bamako, Mali.
5. Zanbi Banki (BoZ) - I n’a fɔ jamana ka banki sanfɛla, BoZ ka siti bɛ hakilinaw di wariko politiki kan, wari falenfalen hakɛw, wariko sabatili kunnafoniw, ani sɔrɔko jateminɛw kan.
Site web: https://www.boz.zm/ Bamako, Mali.
6. Central Statistics Office (CSO) - CSO bɛ jatebɔ ofisiyali suguya caman lajɛ minnu bɛ sigida ni sɔrɔ yiriwali fan wɛrɛw jira Zanbi i n’a fɔ jamanadenw ka kunnafoniw walima PIB bonya hakɛ.
Site web: http://cso.gov.zm/ Bamako, Mali.
7. Investrus Bank Plc - Jago bankiw dɔ don min sigilen bɛ Zanbi min bɛ tɔnw ka banki baara kɛ walasa ka jagokɛlaw dɛmɛ minnu bɛ baara kɛ jamana sɔrɔko kɔnɔ.
Site web: https://investusbank.co.zm/ Bamako, Mali.
8. Fasokanw ka banki fɔlɔ (FNB) - FNB fana ye baarakɛla ŋana ye Zanbi jago banki kɔnɔ min bɛ wariko fɛn/baara suguya caman di mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ma ani tɔnw ka kiliyanw fana
Site web: https://www.fnbbank.co.zm/ Bamako, Mali.
Nin siti ninnu bɛ nafolo nafamaw di mɔgɔ o mɔgɔ ma min b’a fɛ ka Zanbi sɔrɔko ni jagokow faamuya ani fana mɔgɔ kelen-kelenw ni jagokɛlaw ma minnu bɛ wariko siraw sɛgɛsɛgɛ minnu bɛ se ka kɛ jamana kɔnɔ.
Jagokɛlaw ka kunnafoniw ɲinini sitiw
Jago kunnafonidilan caman bɛ yen minnu bɛ se ka kɛ Zanbi jamana ye. U naani filɛ nin ye ka fara u ka sitiw kan:
1. Zanbi yiriwali baarada (ZDA) ka jago dakun :
Site web: https://www.zda.org.zm/jagokɛyɔrɔ-yɔrɔ/
ZDA Jagokɛyɔrɔ bɛ siraba di walasa ka kunnafonidilanw sɔrɔ minnu ɲɛsinnen bɛ jagokow ma, i n’a fɔ fɛnw bɔli ni fɛnw dondonni ka kɛɲɛ ni fɛn dilannenw, jamana ani seko ni dɔnko ye Zanbi jamana ye.
2. ONU ka Comtrade ka kunnafonidilan:
Site web: https://comtrade.un.org/ Bamako, Mali.
ONU ka Comtrade Database bɛ jago kunnafoni caman di jamana suguya caman ma, Zanbi fana sen bɛ o la. Baarakɛlaw bɛ se ka kunnafoni caman ɲini ani ka sɔrɔ fɛnw dondonni ni u bɔli kan ka kɛɲɛ ni fɛnw suguya ye.
3. Diɲɛ jagokɛcogo jɛlen (WITS):
Site web: https://wits.worldbank.org/ Bamako, Mali.
WITS bɛ se ka diɲɛ jagofɛnw jago kunnafoniw sɔrɔ ka bɔ yɔrɔ caman na, i n’a fɔ Duniya Kelenyatɔnba ka jatebɔjɛkulu (UNSD), Diɲɛ Banki, OMC, ani mɔgɔ wɛrɛw. Baarakɛlaw bɛ se ka Zanbi jagokɛcogo sɛgɛsɛgɛ jatebɔ caman fɛ.
4. Duniya Jagokɛlaw ka Atlas:
Site web: https://appsource.microsoft.com/en-us/product/web-apps/globaltradatlas.dugukolo_jago_atlas
Duniya Jago Atlas ye kunnafonidilan ye min bɛ se ka kɛ sababu ye ka baarakɛlaw dɛmɛ u ka diɲɛ kɔnɔ fɛnw dondonni/bɔli baaraw sɛgɛsɛgɛ. A bɛ jamana caman ɲɛfɔ diɲɛ kɔnɔ, Zanbi fana sen bɛ o la, ka hakilina juguw di seko ni dɔnko siratigɛ la, seko ni dɔnko siratigɛ la.
Aw k’a kɔlɔsi ko sɔrɔli ni sɔrɔcogo bɛ se ka ɲɔgɔn ta bawo o sitiw bɛ u jigi da fɛn kuraw kan minnu bɛ sɔrɔ waati bɛnnen na ka bɔ jɛkuluw walima baarada kelen-kelen bɛɛ la minnu ka baara ye ka kunnafoniw lajɛ jagokɛlaw ka jateminɛw kan.
B2b plateformes (plateformes B2b) ye
Zanbi jamana na, B2B (Business-to-Business) sira caman bɛ yen minnu bɛ jagokɛlaw cɛsiri ani ka jago yiriwa jamana kɔnɔ. B2B jɔyɔrɔba dɔw bɛ duguma Zanbi ka fara u ka sitiw kan:
1. Zanbi eMarketplace (www.zem.co.zm): Nin yɔrɔ in bɛ jagokɛlaw dɛmɛ u ka se ka fɛnw, baarakɛminɛnw ani jago siraw jira. A bɛ tɔnw ka kunnafonisɛbɛn bɛɛ lajɛlen di ani ka sigida di mɔgɔw ma minnu bɛ se ka ɲɔgɔn sɔrɔ.
2. ZamLoop (www.zamloop.com): ZamLoop ye ɛntɛrinɛti sugu ye min bɛ sannikɛlaw ni feerekɛlaw cɛsiri Zanbi jamana ka izini suguya caman na. A bɛ jago nɔgɔya, a kɛtɔ k’a to jagokɛlaw k’u ka fɛn dilannenw/baarakɛminɛnw tɔgɔ sɛbɛn, o b’a to sannikɛlaw bɛ se ka u sɔrɔ nɔgɔya la.
3. TradeKey Zambia (zambia.tradekey.com): TradeKey ye diɲɛ B2B sugu ye min kɔnɔ dakun kɛrɛnkɛrɛnnenw ɲɛsinnen bɛ jamana wɛrɛw ma, Zanbi fana sen bɛ o la. Yan, Zanbi jagokɛlaw bɛ se ka fɛn dilannenw lisɛli dilan ani ka jagokɛɲɔgɔnw ɲini minnu bɛ se ka kɛ diɲɛ kɔnɔ.
4. Yellow Pages Zambia (www.yellowpagesofafrica.com/zambia/): Hali n’a bɛ fɔ a ma fɔlɔ ko ɲɛbilasɛbɛn baarakɛyɔrɔ, Yellow Pages fana bɛ kɛ B2B yɔrɔ ye, yɔrɔ min na, tɔnw bɛ se k’u ka fɛn dilannenw n’u ka baarakɛminɛnw jira, ni lisi caman ye.
5. Kupatana (zambia.kupatana.com): Kupatana ye ɛntɛrinɛti kan kunnafonidilan ye min b’a to Zanbi jagokɛlaw bɛ se k’u ka fɛnw walima u ka baarakɛminɛnw laseli kɛ feereli walima jatebɔ kama. O yɔrɔ in bɛ sigida sannikɛlaw ni feerekɛlaw cɛsiri k’a ɲɛsin izini suguya caman ma.
6. TradeFord Zambia (zambia.tradeford.com): TradeFord bɛ B2B sugu dɔ di min labɛnna kɛrɛnkɛrɛnnenya la walasa ka jago nɔgɔya Zanbi jamana kɔkanfɛnw/donnabagaw walima fɛn dilannikɛlaw/feerelaw ni diɲɛ tɔnba cɛ.
7. Bizcommunity Africa - Zambia Focus Section (www.bizcommunity.africa/184/414.html): Bizcommunity Africa bɛ kibaruyaw, kunnafoniw ani hakilinaw di seko ni dɔnko siratigɛ la Afiriki fan bɛɛ la, a ka sinsin dakun fɛ Zanbi jagokɛcogo kan.
Ninnu ye B2B platform dɔw dɔrɔn ye minnu bɛ sɔrɔ Zanbi jamana na. Ni jagokɛlaw bɛ baara kɛ ni nin ɛntɛrinɛti yɔrɔw ye, u bɛ se ka jɛɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni jɛɲɔgɔnw, sannikɛlaw ani feerekɛlaw ye minnu bɛ se ka kɛ, o laban na, ka jago ni yiriwali sabati Zanbi kɔnɔ.