More

TogTok

Limmaraka tse ka Sehloohong
right
Kakaretso ea Naha
Zambia ke naha e pota-potiloeng ke naha e Afrika Boroa. E moeling oa linaha tse 8, ho kenyeletsa Tanzania ka leboea-bochabela, Malawi ka bochabela, Mozambique ka boroa-bochabela, Zimbabwe ka boroa, Botswana le Namibia ka boroa-bophirimela, Angola ka bophirimela, le Democratic Republic of Congo ka leboea. Motse-moholo oa Zambia ke Lusaka. E akaretsa sebaka se ka bang 752,612 square kilometers (290,586 square miles), Zambia e tsebahala ka libaka tsa eona tse fapaneng. Naha ena e busoa ke lihlabe tse sabaletseng le lihlabeng tse harelaneng le linōka le matša a mangata. Noka e hlahelletseng ka ho fetisisa Zambia ke Noka ea Zambezi, eo hape e etsang moeli oa tlhaho le Zimbabwe. Palo ea baahi ba Zambia e feta batho ba limillione tse 19 ba merabe e sa tšoaneng e kang Bemba (morabe o moholo ka ho fetisisa), Matonga, Chewa, Lozi le Lunda har’a tse ling. Senyesemane se nkoa e le puo ea molao hammoho le lipuo tse ngata tsa matsoalloa a moo tse buuoang ho pholletsa le naha. Moruong, Zambia e itšetlehile haholo ka merafo ea koporo kaha e na le mehloli e mengata ea koporo. Temo le eona e na le seabo sa bohlokoa moruong oa eona ka lijalo tse kholo e leng poone (poone), koae, k'hothone, le matokomane (matokomane). Bohahlauli bo ntse bo hola butle-butle lilemong tsa morao tjena ka lebaka la libaka tse khahlang tse kang Liphororo tsa Victoria - e 'ngoe ea liphororo tse kholo ka ho fetisisa lefatšeng tse arolelanoang lipakeng tsa Zambia le Zimbabwe - libaka tsa boikhathollo tse nang le mefuta e mengata ea liphoofolo tse hlaha tse kang litlou, litšukulu, litau le mefuta e mengata ea linonyana. Leha ho le joalo, Zambia e tobane le liqholotso tse 'maloa ho kenyelletsa bofuma, ho se lekane ho hoholo ha meputso, hammoho le phihlello e sa lekaneng litsing tsa tlhokomelo ea bophelo; leha ho le joalo, 'muso o ntse o etsa matsapa a ho ntlafatsa litaba tsena.Zambia e ntse e hatela pele mefuteng e fapaneng ea moruo oa sechaba joalo ka litefiso tsa ngoliso ea thuto, phihlello ea banana, lipakane tsa nts'etsopele ea moshoelella. Qetellong, Zambia e fana ka motsoako o ikhethang oa botle ba tlhaho, lefa la setso, indasteri e atlehileng ea merafo, le liphoofolo tse hlaha tse ngata tse etsang hore e be sebaka se khahlang bakeng sa bahahlauli le bo-ramatsete ka ho tšoanang.
Chelete ea Naha
Zambia, e leng naha e ka boroa ho Afrika, e sebelisa Kwacha ea Zambia (ZMK) e le chelete ea eona ea molao. Kwacha e boetse e arotsoe ka 100 ngwee. Chelete ena e ile ea hlahisoa ka 1968 ho nkela chelete ea pele sebaka, e leng ponto ea Zambia. Ho theosa le lilemo, Zambia e bile le ho feto-fetoha ha boleng ba chelete ea eona ka lebaka la mabaka a fapaneng a kang ho phahama ha litheko le mathata a moruo. Pejana, pele ho 2013, kwacha e ne e ile ea etsa boithuto bocha moo li-zero li neng li theohile boleng ba eona ho loantša sekhahla se phahameng sa inflation. Boleng ba Kwacha ea Zambia khahlano le lichelete tse ling tse kholo bo ka fapana. Mohlala, ho tloha ka Loetse 2021, dolara e le 'ngoe ea Amerika e lekana le 21 Zambian kwacha. Leha ho le joalo, ho bohlokoa ho elelloa hore litefiso tsa phapanyetsano li lula li feto-fetoha 'me li ka fetoha ho latela maemo a moruo a lefats'e le lintlha tsa 'maraka oa lehae. Ho netefatsa botsitso le taolo ea phepelo ea lichelete moruong oa Zambia, Banka ea Zambia e sebetsa e le banka e bohareng ea naha e ikarabellang bakeng sa ho fana le ho laola leano la lichelete. Bahahlauli ba etelang Zambia ba lokela ho nahana ka ho fapanyetsana lichelete tsa bona tsa kantle ho naha bakeng sa li-kwacha tsa Zambia libakeng tse lumelletsoeng tsa phapanyetsano kapa libankeng ha ba fihla. Likarete tsa mokitlane le tsona li amoheloa ka tloaelo metseng e meholo le libakeng tsa bahahlauli; Leha ho le joalo, ho eletsoa ho nka chelete bakeng sa litsi tse nyane kapa libaka tse nang le karete e fokolang ea kamohelo. Ka kakaretso, joaloka lichelete tsa linaha tse ngata lefatšeng ka bophara, boemo ba Zambia mabapi le chelete ea eona bo ka susumetsoa ke mabaka a sa tšoaneng a moruo a amang boleng ba eona ha bo bapisoa le lichelete tse ling tsa machaba.
Sekhahla sa phapanyetsano
Chelete ea tumello ea molao ea Zambia ke Kwacha ea Zambia (ZMW). Ho latela lintlha tsa morao-rao tse fumanehang, litefiso tsa phapanyetsano bakeng sa lichelete tse ling tse kholo li batla li le tjena: 1 US Dollar (USD) = 13.57 ZMW 1 Euro (EUR) = 15,94 ZMW 1 Ponto ea Borithane (GBP) = 18.73 ZMW Ka kopo hlokomela hore litefiso tsena tsa phapanyetsano li ka fapana ho ea ka nako ka lebaka la ho fetoha ha 'maraka oa phapanyetsano ea kantle ho naha. Kamehla ho kgothaletswa ho sheba le mohlodi o ka tshepehang kapa setsi sa ditjhelete bakeng sa ditefello tsa moraorao le tse nepahetseng tsa phapanyetsano pele o etsa ditransekshene.
Matsatsi a Phomolo a Bohlokwa
Zambia, e leng naha e ka boroa ho Afrika, e keteka matsatsi a mangata a phomolo a bohlokoa selemo ho pota. Mekete ena e na le bohlokoa bo boholo ba setso le nalane ho batho ba sechaba. E re ke tsebise ka bokhutšoanyane matsatsi a mararo a phomolo a bohlokoa ka ho fetisisa Zambia. 1. Letsatsi la Tokoloho (Mphalane 24): Zambia e keteka Letsatsi la eona la Boipuso ka la 24 Mphalane, e le sehopotso sa letsatsi leo ka 1964 ha e fumana tokoloho pusong ea bokolone ea Borithane. Matsatsi ana a phomolo a naha a tšoauoa ka liketsahalo tse fapa-fapaneng, tse kenyeletsang mekoloko, lipontšo tsa setso, likonsarete tsa 'mino le lipuo tse fanoang ke basebeletsi ba' muso. Batho ba bokana ho keteka boipuso ba naha ea habo bona le ho nahana ka lintoa tsa Zambia tsa ho fumana boipuso. 2. Letsatsi la Basebetsi (1st May): Letsatsi la Basebetsi le ketekoa ka la 1 Motšeanong ho hlompha menehelo ea basebetsi sechabeng le ho totobatsa litokelo le lithahasello tsa bona. Ke letsatsi la phomolo la sechaba le ananelang bohlokoa ba boiketlo ba basebetsi ho aheng sechaba se atlehileng. Ka letsatsi lena, mekhatlo ea basebetsi e hlophisa mekoloko le mekoloko e buellang maemo a ntlafetseng a mosebetsi ha e ntse e hlophisa liketsahalo tsa boikhathollo tse kang litlholisano tsa lipapali kapa lipikiniki ho khothaletsa maqhama a sechaba. 3. Letsatsi la Kutlwano (18 Phupu): Letsatsi la Bonngoe le ketekoa ka la 18 Phupu selemo se seng le se seng ho keteka merabe e sa tšoaneng ea Zambia e phelang hammoho ka kutloano e le naha e le ’ngoe ho tloha ha e fumana boipuso ka 1964. Letsatsi lena la phomolo le reretsoe ho ntšetsa pele bonngoe ba sechaba ha le ntse le ananela le ho ananela lefa la setso le ruileng la Zambia. Batho ba nka karolo metjekong ea setso, litšoantšiso tsa 'mino tse bontšang meetlo ea merabe e fapaneng e susumetsoang ke merabe ea Bemba, Nyanja, Tonga joalo-joalo, e khothalletsang tlhompho har'a lichaba tse fapaneng tse lulang ka hare ho Zambia. Matsatsi ana a phomolo a phetha karolo ea bohlokoa eseng feela ho hlompheng liketsahalo kapa melao-motheo ea bohlokoa empa hape le ho kopanya batho ba Zambia ha ba ntse ba kopanela meketeng e matlafatsang boikutlo ba bona ba boikakaso ba bochaba le bonngoe har’a mefuta e sa tšoaneng.
Boemo ba Khoebo ea Kantle ho Naha
Zambia ke naha e pota-potiloeng ke naha e ka boroa ho Afrika. E tsebahala ka mehloli ea eona e ruileng ea tlhaho, ho kenyelletsa koporo, cobalt le liminerale tse ling. Moruo oa naha o itšetlehile haholo ka mesebetsi ea merafo, 'me koporo ke eona e ka sehloohong e romelloang kantle ho naha. Khoebo ea Zambia e tsebahala haholo ka ho romelloa ha thepa le lirafshoa ka ntle ho naha. Koporo le cobalt li etsa karolo e kholo ea thepa eohle e romelloang kantle ho naha, e tlatsetsang meputsong ea eona ea kantle ho naha. Liminerale tsena li romelloa haholo linaheng tse kang China, Switzerland, India, Afrika Boroa le Japane. Lilemong tsa morao tjena, Zambia e ’nile ea etsa boiteko ba ho fetola moruo oa eona le ho fokotsa ho itšetleha ka ho romelloa ka koporo kantle ho naha. Mmuso esale o phahamisa matsete makaleng a kang a temo, tlhahiso, bohahlaudi, tlhahiso ya eneji (ho kenyeletswa matla a fehlwang ka metsi), indasteri ya kaho le lekala la ditshebeletso. Lihlahisoa tsa temo tse kang koae, lihlahisoa tsa 'moba tse kang tsoekere le molasses; poone; oli e jeoang; linaoa tsa soya; phofo ea koro; nama ea khomo; litholoana le meroho le tsona ke thepa ea bohlokoa e romelloang kantle ho naha ea Zambia. Leha ho le joalo, khoebo ea Zambia ka kakaretso e ne e le mpe ka lebaka la ho itšetleha ka thepa e tsoang kantle ho naha ho bakang ho tsoa ha lichelete tsa kantle ho naha. Linaha tse kang Afrika Boroa, Chaena, United Arab Emirates, India, Saudi Arabia, Congo DR e bile mehloli ea bohlokoa ea thepa ea Zambia e tsoang linaheng tse ling ho akarelletsa le likoloi; mechine; oli e entsoeng ka petroleum / litlolo / litlolo, samente, mechine ea motlakase / karolo joalo-joalo. Litumellano tsa khoebo li bapala karolo ea bohlokoa ho tsamaiseng khoebo ea machaba bakeng sa Zambia.Ke karolo ea lichaba tsa moruo oa libaka tse kang Southern African Development Community (SADC), Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA) e fanang ka phihlello ea mebaraka har'a linaha tseo e leng litho. Ho phaella moo, Z能够利用 GSP(Generalized System Preferences) 這一国际贸易安排。這种制度使得赞比亚的一些产品能够以较低的关关低的关种,胜过给诚光给给亚公平。而促进了其贸易发展。 Ka kakaretso, boemo ba khoebo ea Zambia bo itšetlehile haholo ka mehloli ea eona ea tlhaho, haholo-holo koporo le cobalt e romeloang linaheng tse ling. Naha e etsa matsapa a ho fapanyetsana moruo oa eona le ho fokotsa ho itšetleha ka thepa e tsoang kantle ha e ntse e netefatsa kholo e tsoelang pele lekaleng la kantle ho naha.
Monyetla oa Nts'etsopele ea Maraka
Zambia ke naha e pota-potiloeng ke naha e ka boroa ho Afrika. E na le menyetla e mengata ea ho ntlafatsa 'maraka oa eona oa khoebo ea kantle ho naha. O mong oa melemo e ka sehloohong ea Zambia ke matlotlo a eona a tlhaho a mangata, haholo-holo koporo. Naha ena ke e 'ngoe ea bahlahisi le barekisi ba kholo ka ho fetisisa ba koporo Afrika, e ikarabellang bakeng sa karolo e kholo ea lekeno la eona la kantle ho naha. Ka tlhokahalo e ntseng e eketseha ea lefats'e ea koporo, Zambia e ka sebelisa mohloli ona ho hohela bo-ramatsete ba kantle ho naha le ho holisa khoebo ea eona ea machabeng. Ntle le koporo, Zambia e boetse e na le liminerale tse ling tsa bohlokoa tse kang cobalt, khauta le mahakoe. Lisebelisoa tsena li fana ka menyetla ea ho fapanyetsana le ho hola makaleng a fapaneng a 'maraka oa lefats'e. Ho feta moo, Zambia e na le maemo a matle a temo a loketseng ho hlahisa lijalo tse sa tšoaneng tse kang poone, koae, k’hothone, linaoa tsa soya le ’moba. Naha e na le monyetla oa ho bapisa temo ka lebaka la mobu o nonneng le maemo a leholimo a loketseng. Ka ho ntlafatsa tlhahiso ea temo le ho sebelisa mekhoa ea morao-rao ea temo, Zambia e ka eketsa thomello ea lihlahisoa tsa temo limmarakeng tsa libaka le tsa machaba. Zambia e lutse ka nepo ka har'a lebatooa la Ntlafatso ea Linaha tse ka Boroa ho Afrika (SADC) e nang le phihlello ea ho ea linaheng tsa boahelani tse kang Zimbabwe, Mozambique, Tanzania, Malawi e fanang ka menyetla e metle ea ho kopanya khoebo ea lebatooa. Ka ho tsoela pele ho ntlafatsa litšebeletso tsa lipalangoang malibohong le ho tsetela litsing tsa thepa tse kang likou kapa boemafofane ka har'a sebaka sena ho ka ntlafatsa mesebetsi ea khoebo ea ho tšela meeli. Ho feta moo, 'muso oa Zambia o ntse o sebelisa maano a reretsoeng ho hohela matsete a tsoang kantle ho naha (FDI). Sena se kenyeletsa ho fana ka khothatso ea lekhetho ho bo-ramatsete, ho hlahisa liphetoho tse loketseng khoebo, le ho theha libaka tse khethehileng tsa moruo. Ntle ho moo, linaha li ntse li tsoela pele ho hlahloba mebaraka e mecha ho feta balekane ba khoebo ba tloaelehileng. meruo e ntseng e hola joalo ka China kapa India. Leha ho le joalo, Zambia e ntse e tobane le liqholotso tse kang ho haella ha litšebeletso tsa motheo, tse kang litsela, literene le phepelo ea motlakase tse ka sitisang ho tsamaea hantle ha thepa libakeng tsa tlhahiso. Qetellong, Zambia e na le menyetla e mengata e sa sebelisoang 'marakeng oa eona oa khoebo ea kantle ho naha. Ka mefuta e fapaneng ea matlotlo a tlhaho, lekala la temo, sebaka sa maano ka hare ho lebatooa la SADC, le maano a matle a mmuso, naha e ka hohela matsete a mangata a tsoang kantle ho naha le ho holisa thepa ea eona ea kantle ho naha. Ho rarolla mathata a meralo ea motheo ho tla bapala karolo ea bohlokoa ho notlolleng monyetla o felletseng oa khoebo oa Zambia.
Lihlahisoa tse rekisoang tse chesang 'marakeng
Ha ho tluoa tabeng ea ho khetholla lihlahisoa tse rekisoang haholo bakeng sa 'maraka oa khoebo oa kantle ho naha oa Zambia, ke habohlokoa ho nahana ka litlhoko tse khethehileng tsa naha, likhetho le maemo a moruo. Mehato e 'maloa ea bohlokoa ke ena ho u tataisa ha u khetha lihlahisoa: 1. Tlhokahalo ea 'maraka oa liphuputso: Qala ka ho etsa lipatlisiso ka tlhoko ea hajoale ea 'maraka Zambia. Sena se kenyelletsa ho sekaseka litlhoko le litlhoko tsa bareki, hammoho le mekhoa le likhetho tse hlahang. Tsepamisa maikutlo mafapheng a kang a temo, merafo, kaho, matla, bohahlauli le tlhahiso. 2. Utloisisa lithibelo tsa ho reka kantle ho naha: Itloaetse melaoana ea ho reka kantle ho naha le lithibelo tse behiloeng ke mmuso oa Zambia. Netefatsa hore lihlahisoa tseo u li khethileng li latela melaoana ena ho qoba mathata afe kapa afe a molao. 3. Nahana ka bokhoni ba tlhahiso ea lehae: Lekola hore na thepa e tšoanang e ka hlahisoa ka har'a naha kapa haeba ho na le monyetla oa hore bahlahisi kapa barekisi ba lehae ba fihlelle tlhoko ea lihlahisoa tse itseng. 4. Lemoha molemo oa tlhōlisano: Batla lihlahisoa tse fanang ka molemo oa tlhōlisano ho feta linyehelo tse teng 'marakeng oa Zambia. Sena se ka kenyelletsa likarolo tse ikhethang kapa boleng bo holimo ka theko e tlase. 5. Beha thepa ea bohlokoa pele: Nahana ka litlhoko tsa mantlha tse kang lijo (tse sa senyeheng), thepa ea tlhokomelo ea bophelo (meriana, lisebelisoa tsa bongaka), lihlahisoa tsa bohloeki (lisepa, litlolo tse hloekisang metsi), le thepa ea ka tlung e fumanehang ka theko e tlase tse batloang kamehla ho sa tsotelehe maemo a fetohang moruong. 6. Litharollo tsa matla a ka nchafatsoang: Ka matšoenyeho a ntseng a eketseha mabapi le ts'ireletseho ea tikoloho Zambia, ho na le 'maraka o ka bang teng oa theknoloji ea matla a ka nchafatsoang joalo ka liphanele tsa letsatsi kapa li-turbine tsa moea. 7. Hlaolela likamano le likhoebo tsa lehae: Ha u se u hloaile menyetla e ka bang teng ea lihlahisoa tse ipapisitseng le lipatlisiso le tlhahlobo ea lintlha tse boletsoeng ka holimo sebelisana le likhoebo tsa lehae ho ts'ehetsa kholo ea tsona ka ho reka kantle ho naha kapa ka kopanelo ho theha likhoele tse ncha tsa lihlahisoa tse loketseng litakatso tsa bareki ba Zambia. Hopola hore ho ikamahanya le maemo ho bohlokoa ha u kena 'marakeng ofe kapa ofe oa khoebo oa kantle ho naha ho kenyeletsoa le Zambia - itokisetse ho fetola tlhahiso ea lihlahisoa tsa hau ho latela maikutlo a bareki le liphetoho tse hlokahalang 'marakeng.
Litšobotsi tsa bareki le tabo
Zambia, e Afrika e ka Boroa, e tsebahala ka mefuta-futa ea meetlo le botle ba eona ba tlhaho. Kaha ho na le baahi ba fetang limilione tse 18, batho ba Zambia ba tsebahala ka ho ba botsoalle le ho amohela baeti. Tšobotsi e 'ngoe e ka sehloohong ea bareki Zambia ke ho hatisa ha bona likamano tsa botho. Ho aha tšepo le ho theha khokahano le bareki ho bohlokoa bakeng sa likamano tse atlehileng tsa khoebo. Ho ipha nako ea ho kenya letsoho lipuisanong tse nyenyane le ho bontša thahasello ea sebele bophelong ba bona ho bontša tlhompho le ho khothalletsa likamano tse ntle. Ntlha e ’ngoe ea bohlokoa e lokelang ho hlokomeloa ke kananelo ea mamello le ho tenyetseha ha ho sebetsanoa le bareki ba Zambia. Nako e ka 'na ea nkoa ka tsela e fapaneng, kahoo ho bohlokoa ho nka mokhoa o feto-fetohang nakong ea lipuisano kapa likopano kaha tieho e ka etsahala ntle le tsebiso pele. Ho bontša kutloisiso ho tla thusa ho boloka likamano tse ntle le bareki ba Zambia. Ha ho tluoa litabeng tse sa utloahaleng kapa tse tebileng tse lokelang ho qojoa nakong ea lipuisano tsa khoebo, litaba tsa lipolotiki li lokela ho atameloa ka hloko. Le hoja ka linako tse ling ho ke ke ha qojoa ka lebaka la liketsahalo tse tsoelang pele kapa liketsahalo tsa morao-rao, ho hlahisa maikutlo a sa nke lehlakore ho ka thibela ho se utloisisane kapa ho khopisa. Ho phaella moo, ho buisana ka mekhoa ea setso kapa mekhoa ea setso ka tlhompho ho ka lebisa lipuisanong tse molemo le bareki ba Zambia; leha ho le joalo, qoba ho nahana ka litumelo kapa lineano tsa motho tse thehiloeng feela ka kakaretso mabapi le naha. Qetellong, ho tseba ka litšitiso tse ka bang teng tsa puo le ho fetola puisano ka nepo ho tla nolofatsa likamano le bareki ba Zambia. Le hoja Senyesemane se buuoa haholo metseng ea litoropo e le e 'ngoe ea lipuo tsa molao tsa Zambia hammoho le lipuo tse sa tšoaneng tsa matsoalloa a joalo ka Bemba le Nyanja tse lebisang tlhokomelo ea ho bua ka mokhoa o hlakileng ha ho ntse ho qoba mantsoe a slang ho tla ntlafatsa kutloisiso nakong ea lipuisano. Ka ho ananela bohlokoa ba ho haha ​​likamano tse thehiloeng ho tšepane le ho hlompha maikutlo a setso ha ho sebelisana le bareki ba Zambia, likhoebo li ka theha likamano tse tšoarellang ha li ntse li tsamaisa mekhoa ea sebaka ka katleho.
Sistimi ea tsamaiso ea litloaelo
Zambia, e leng naha e ka boroa ho Afrika, e na le melao e tobileng ea meetlo le ea ho falla e lokelang ho lateloa ha motho a kena kapa a tsoa naheng eo. Tsamaiso ea lekhetho naheng ea Zambia e tsamaisoa ke Lekhotla la Lekhetho la Zambia (ZRA). ZRA e na le boikarabelo ba ho okamela thepa le thepa e tsoang kantle ho naha, ho bokella makhetho, ho thibela mesebetsi ea bokhukhuni, le ho netefatsa hore ho lateloa litumellano tsa khoebo tsa machaba. Ha u kena Zambia, u tla kopuoa ho tlatsa foromo ea phatlalatso ea meetlo moo u phatlalatsang lintho life kapa life tsa bohlokoa tseo u li tlisang naheng eo. Ho bohlokoa ho tlatsa foromo ena ka 'nete ho qoba mathata leha e le afe nakong ea ketelo ea hau. Ho na le lithibelo tse itseng linthong tse ka tlisoang kapa tsa ntšoa Zambia. Thepa e 'ngoe e ka hloka litumello kapa tefo ea lekhetho la lekhetho. Lintho tse hanetsoeng li kenyelletsa lithunya le lithunya ntle le tumello e nepahetseng, lithethefatsi le lithethefatsi, chelete ea maiketsetso kapa thepa e tlolang melao ea litokelo. Ho reka liphoofolo tse ruuoang kantle ho naha ho ka hloka litifikeiti tsa bongaka ba liphoofolo tse bontšang liente. Hape ke habohlokoa ho hlokomela hore ho na le lithibelo mabapi le chelete eo motho a ka e tlisang kapa a e ntša Zambia. Haeba e nkile chelete e fetang $5,000 (kapa e lekanang le eona) ka chelete, e tlameha ho phatlalatsoa ha u fihla kapa u tloha. Ha ba tloha Zambia, bahahlauli ba ka kopa ho khutlisetsoa ho Lekhetho la Boleng bo Ekelitsoeng (VAT) le lefuoang bakeng sa thepa e loketseng e rekiloeng matsatsing a 30 pele ba tloha naheng eo. Netefatsa hore o boloka lirisiti tsohle tseo u li rekileng kaha li tla hlokoa bakeng sa tleleime ea pusetso ea VAT lik'haontareng tse khethiloeng pele u tloha. 'Muso oa Zambia o nka melao ea lekhetho ka botebo; ka hona ho bohlokoa ho latela melao le litataiso tsohle tse fanoeng ke ba boholong ha ba kena kapa ba tsoa sechabeng. Ho hlōleha ho etsa joalo ho ka ’na ha fella ka kotlo kapa esita le ho nkeloa bohato ba molao. Kamehla ho eletsoa ho shebana le boemeli ba lehae / boemeli ba heno pele u nka leeto bakeng sa tlhaiso-leseling e ntlafalitsoeng mabapi le litlhoko life kapa life tse netefalitsoeng ke mmuso oa Zambia mabapi le melaoana ea moetlo e le hore u se ke ua qetella u thulana le mathata a sa hlokahaleng nakong ea leeto la hau.
Melao ea lekhetho e tsoang kantle ho naha
Zambia, e Afrika e ka boroa, e na le leano le khethehileng la lekhetho la thepa e kenang ka har'a naha. Lekhetho la thepa e tsoang kantle ho naha le bolela makhetho a lefisoang lihlahisoa tse romelloang naheng 'me a bokelloa ke liofisiri tsa lekhetho ha li kena. Litefiso tsa lekhetho la ho reka kantle ho naha Zambia lia fapana ho latela mofuta oa sehlahisoa se rekoang kantle ho naha. Ka kakaretso, thepa e arotsoe ka mekhahlelo e fapaneng ka litefiso tse tsamaellanang tsa lekhetho. Likarolo tsena li kenyelletsa lisebelisoa tse tala, lihlahisoa tse mahareng, thepa e felileng, le lintho tsa bareki. Bakeng sa thepa e tala le lihlahisoa tsa mahareng tse nkoang li le bohlokoa bakeng sa tlhahiso ea lehae kapa nts'etsopele ea indasteri, litefiso tse tlase tsa thepa e tsoang kantle ho naha kapa litokollo li ka fanoa ho khothaletsa tlhahiso ea lehae le kholo ea moruo. Leano lena le ikemiselitse ho fokotsa ho itšetleha ka thepa e felileng e tsoang kantle ho naha ha e ntse e khothaletsa ho ikemela liindasteri tse itseng. Ka lehlakoreng le leng, litefiso tse phahameng tsa kantle ho naha hangata li lefshoa thepa e felileng e ka hlahisoang ka har'a naha. Mokhoa ona o sireletsa liindasteri tsa lehae khahlanong le tlholisano le thepa e tsoang kantle ho naha e theko e tlaase ebile e khothaletsa bareki ho reka lihlahisoa tse entsoeng naheng ena. Ntle le litefiso tsena tse tloaelehileng tse tsoang kantle ho naha tse ipapisitseng le likarolo tsa lihlahisoa, ho kanna ha ba le makhetho a mang joalo ka lekhetho la boleng bo eketsehileng (VAT) le sebelisoang moo ho kenoang. VAT hangata e lefisoa e le peresente ea kakaretso ea boleng ba thepa e tsoang kantle ho naha. Ke habohlokoa ho hlokomela hore nako le nako Zambia e hlahloba maano a eona a lekhetho la thepa e tsoang linaheng tse ling ho ikamahanya le maemo a fetohang a moruo le litumellano tsa khoebo le linaha tse ling kapa li-blocs tsa libaka tse kang COMESA (Common Market for Eastern and Southern Africa). Ka hona, ho bohlokoa hore barekisi kapa batho ba batlang tlhahisoleseling mabapi le litefiso tse khethehileng tsa ho reka thepa ea bona kantle ho naha ba buisane le mekhatlo e amehang ea mmuso joalo ka balaoli ba lekhetho kapa mekhatlo ea khoebo. Tlhaloso ena e khuts'oane e fana ka kakaretso ea mokhoa o akaretsang oa Zambia mabapi le ho tlisa thepa kantle ho naha le maano a eona a lekhetho. Bakeng sa lintlha tse felletseng mabapi le mekhahlelo e itseng ea lihlahisoa kapa lintlafatso tsa morao-rao molemong oa litefiso tse amohetsoeng ke Zambia, ho khothaletsoa ho sheba mehloli ea semmuso kapa ho buisana le litsebi tse tsebang melaoana ea hajoale ea naha.
Melao ea lekhetho ea kantle ho naha
Zambia, e leng naha e pota-potiloeng ke naha e Afrika Boroa, e na le moruo o sa tšoaneng o itšetlehileng haholo ka makala a eona a ho romela thepa. Thepa ya naha e romelwang kantle e itshetlehile ka melaoana e itseng ya lekgetho e reretsweng ho hodisa kgolo ya moruo le ho sireletsa diindaseteri tsa lehae. Zambia e sebelisa mokhoa oa Lekhetho la Boleng bo Ekelitsoeng (VAT) thepa le litšebeletso tse ngata tsa eona, ho kenyeletsoa le thepa e romelloang kantle ho naha. Sekhahla se tloaelehileng sa VAT hajoale se behiloe ho 16%. Thepa e romelloang kantle ho naha e hlahisoang ka har'a naha hangata ha e rekoe molemong oa VAT, ho bolelang hore ha e lefisoe lekhethong la lehae ho khothaletsa khoebo ea machabeng. Ho feta moo, Zambia e sebetsa tlasa puso ya Common External Tariff (CET) jwalo ka setho sa Southern African Customs Union (SACU). Leano lena le tiisa hore ho na le lekhetho le tšoanang la lekhetho le tsoang linaheng tse ling tse kang Afrika Boroa, Namibia, Swaziland, Lesotho le Botswana. E ikemiselitse ho theha sebaka sa maemo bakeng sa likhoebo ka ho thibela ho se leka-lekane ha khoebo ho bakoang ke mekhoa e fapaneng ea lekhetho. Thepa e tsoang Zambia e kanna ea lefisoa mefuta e fapaneng ea litefiso tsa kantle ho naha ho latela mofuta oa sehlahisoa se romelloang. Mohlala, liminerale tse joalo ka koporo le cobalt li kenya lekhetho la kantle ho naha ho latela boleng ba 'maraka kapa bongata ba tsona tse romelloang kantle ho naha. Litefiso tsena li thusa ho kenya chelete bakeng sa 'muso ha li ntse li laola ho romelloa kantle ho naha ea mehloli ea bohlokoa ea tlhaho. Ntle le maano a lekhetho a tobaneng le thepa e romelloang kantle ho naha, Zambia e boetse e fana ka litšusumetso tse reretsoeng ho hohela matsete a kantle ho naha le ho khothaletsa makala a kantle ho naha ao e seng a setso. Bo-rakhoebo ba sebetsanang le temo kapa liindasteri tsa tlhahiso ba ka rua molemo litefisong tse fokotsehileng tsa lekhetho la lekeno kapa litokollo tsa nako e itseng. Ho bohlokoa hore barekisi ba kantle ho naha ba sebetsang naheng ea Zambia ba lule ba nchafalitsoe ka liphetoho kapa lihlomathiso tse entsoeng ke ba boholong ba amehang mabapi le maano a lekhetho a amanang le lihlahisoa tsa bona kapa lekala la indasteri. Ho utloisisa melaoana ena ho ka thusa likhoebo ho shebana le maemo a thata a lekhetho ha li ntse li eketsa phaello ka har'a mebaraka ea tsona kantle ho naha.
Ho hlokahala litifikeiti bakeng sa ho romelloa kantle
Zambia, e leng naha e pota-potiloeng ke naha e Afrika e ka boroa, e na le mefuta e fapa-fapaneng ea thepa e tsoang linaheng tse ling e hlokang setifikeiti se nepahetseng ho netefatsa boleng le ho lumellana le litekanyetso tsa machaba. Setifikeiti sa ho romella kantle ho naha Zambia se tsamaisoa haholo ke Ofisi ea Maemo ea Zambia (ZABS) le mekhatlo e meng e amehang ea mmuso. E 'ngoe ea lihlahisoa tse kholo tse tsoang Zambia ke koporo. E le e 'ngoe ea lihlahisoa tse kholo ka ho fetisisa tsa koporo Afrika, Zambia e netefatsa hore thepa ea eona ea koporo e finyella litekanyetso tsa boleng ba machaba ka litifikeiti tse fapaneng. ZABS e fana ka litšebeletso tsa setifikeiti tse kang ISO 9001 bakeng sa litsamaiso tsa tsamaiso ea boleng le ISO 14001 bakeng sa litsamaiso tsa tsamaiso ea tikoloho. Ntle le koporo, Zambia e boetse e romela linaheng tse ling lihlahisoa tsa temo tse kang koae, poone, linaoa tsa soya le kofi. Ho tshehetsa diyantle tsena, ho ka hlokahala disetifikeiti tse amanang le polokeho ya dijo le temo ya manyolo. ZABS e fana ka litifikeiti tse kang HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points) bakeng sa litsamaiso tsa taolo ea polokeho ea lijo le Setifikeiti sa Organic bakeng sa lihlahisoa tsa tlhaho. Ntle le lihlahisoa, Zambia e boetse e na le indasteri e ntseng e hola ea tlhahiso e hlahisang thepa e felileng joalo ka masela, lihlahisoa tsa letlalo, lik'hemik'hale le mechini. Lintho tsena li ka hloka litifikeiti tse ikhethileng ho latela mebaraka kapa liindasteri tseo li li sebeletsang. Mohlala, thomello ea masela e ka hloka ho ipapisa le Oeko-Tex Standard 100 e tiisang hore ha ho lintho tse kotsi tse teng maselang. Ho bohlokoa ho barekisi ba kantle ho naha ba Zambia ho fumana litifikeiti tse nepahetseng mabapi le sehlahisoa eseng feela ho fihlela litlhoko tsa machabeng empa hape le ho ntlafatsa tlholisano ea bona ea mebaraka lefatšeng ka bophara. Litifikeiti tsena li tiisetsa bareki ba ka bang teng maemo a boleng ba sehlahisoa le ho ipapisa le maemo a lefats'e. Ka kakaretso, ho fumana setifikeiti sa kantle ho naha ho thusa ho sireletsa seriti sa Zambia e le mofani ea tšepahalang oa thepa ea boleng bo holimo ha a ntse a phahamisa menyetla ea khoebo le linaha tse ling lefatšeng ka bophara.
Lisebelisoa tse khothalelitsoeng
Zambia ke naha e pota-potiloeng ke naha e ka boroa ho Afrika. Ho sa tsotellehe diphephetso tsa yona tsa sebaka, naha e entse kgatelopele e kgolo ho ntshetseng pele marangrang a yona a thepa ho nolofatsa kgwebisano le kgolo ya moruo. Mokhoa o ka sehloohong oa lipalangoang bakeng sa thepa Zambia ke lipalangoang tsa litsela. Marang-rang a litsela a akaretsa lik'hilomithara tse fetang 91,000, a kopanya litoropo le litoropo tse kholo ho pholletsa le naha. Great North Road e sebetsa joalo ka tsela ea bohlokoa ea lipalangoang, e hokahanyang Zambia le Democratic Republic of Congo le Tanzania. Bakeng sa thomello ea machaba, Zambia e na le likou tse 'maloa tsa bohlokoa tsa ho kena. Boema-kepe ba Dar es Salaam naheng ea Tanzania hangata bo sebelisoa bakeng sa ho romelloa kantle ho naha ka thepa ea leoatleng. Ho tloha moo, thepa e ka tsamaisoa ka litsela kapa ka terene ho ea libakeng tse sa tšoaneng tsa Zambia. Litsela tse ka hare ho naha le tsona li phetha karolo ea ho tsamaisa thepa ka hare ho naha. Noka ea Zambezi e sebetsa e le tsela e kholo ea metsi bakeng sa ho tsamaisa thepa e ngata joalo ka liminerale le lihlahisoa tsa temo. Leha ho le joalo, hoa lokela ho hlokomeloa hore mokhoa ona oa lipalangoang o ka 'na oa se ke oa tšoanela mefuta eohle ea thepa ka lebaka la mefokolo ea ho tsamaea. Tsamaiso ea literene ea Zambia e phetha karolo ea bohlokoa ho nolofatseng khoebo ea libaka. Seporo sa Terene sa Tanzania-Zambia (TAZARA) se sebetsa lipakeng tsa Kapiri Mposhi bohareng ba Zambia le boema-kepe ba Dar es Salaam naheng ea Tanzania, se fana ka tsela e 'ngoe ea lipalangoang bakeng sa ho kenya le ho romelloa kantle. Lilemong tsa morao tjena, ho bile le boiteko ba ho ntlafatsa khokahanyo ea moea Zambia. Boemafofane ba Matjhaba ba Kenneth Kaunda ho la Lusaka ke boemafofane bo boholo ka ho fetisisa naheng mme bo sebetsa e le setsi sa bohlokwa bakeng sa ditshebeletso tsa difofane tsa lapeng le tsa matjhaba. Ha ho nahanoa ka likhetho tsa thepa ka hare ho Zambia, ho eletsoa ho sebetsa le lik'hamphani tsa thepa tsa lehae tse nang le boiphihlelo ba ho tsamaisa mathata a naha. Likhamphani tsena li ka fana ka litharollo tse ikhethileng tse ipapisitseng le litlhoko tse ikhethileng joalo ka kutloisiso ea nako kapa mofuta oa thepa. Ka kakaretso, le hoja Zambia e tobane le liqholotso tse itseng tsa tsamaiso ka lebaka la sebaka sa eona se koaletsoeng ke naha, e ntlafalitse marang-rang a pharaletseng a litsela hammoho le tsela ea ho kena likoung ka likhokahano tsa linaha tsa boahelani tse thusang ho tsamaisa thepa. Ka ho sebelisa mekhoa e teng ea lipalangoang le ho sebetsa le bo-mphato ba tšepahalang ba thepa, likhoebo li ka khona ho tsamaea ka katleho tikolohong ea thepa ea Zambia.
Mecha ea ntlafatso ea bareki

Lipontšo tsa bohlokoa tsa khoebo

Zambia ke naha e pota-potiloeng ke naha e ka boroa ho Afrika. E tsebahala ka mehloli ea eona ea tlhaho e sa tšoaneng, ho akarelletsa le koporo, cobalt le lihlahisoa tsa temo tse kang poone, koae le 'moba. Ka lebaka leo, ho na le mecha e mengata ea bohlokoa ea ho reka thepa ea machaba le lipontšo tsa khoebo tse tlatsetsang ntlafatsong ea moruo oa eona. E 'ngoe ea litsela tsa bohlokoa tsa ho reka thepa ea machaba Zambia ke lekala la merafo. Lirafshoa tse ruileng tsa naha li hohela bareki ba bangata ba machaba ba tsoang liindastering tse kang mechine ea merafo, lisebelisoa, theknoloji le litšebeletso. Hangata bareki bana ba sebelisana 'moho le lik'hamphani tsa lehae tse amehang ho ratoang ha liminerale tse kang koporo le cobalt. Lekala le leng la bohlokoa bakeng sa mecha ea theko ea machaba Zambia ke temo. Mobu o nonneng oa naha ena o tšehetsa mesebetsi e fapaneng ea temo e hohelang bareki ba lefats'e ba batlang lintho tse kang poone, koae, linaoa tsa soya kapa makhasi a tee ho tsoa ho barekisi ba Zambia. Lipontšo tsa khoebo tsa machaba tse khethehileng khoebong ea temo li fana ka sethala se setle sa marang-rang le ho hlahloba menyetla ea khoebo e ka bang teng ka har'a lekala lena. Zambia e boetse e tšoara lipontšo tse fapaneng tsa khoebo tse bontšang mefuta e mengata ea lihlahisoa tse tsoang makaleng a fapaneng. Mohlala: 1. Zambia International Trade Fair (ZITF): Pontšo ena ea selemo le selemo e tšoareloa toropong ea Ndola ’me e hohela batšoantšisi eseng feela ba tsoang Zambia empa le ba tsoang linaheng tse ling tsa Afrika le ho feta. E akaretsa liindasteri tse fapa-fapaneng tse kang tlhahiso, mechine ea temo & polokeho ea thepa & ts'ireletso ea lisebelisoa tsa thepa ea thepa ea motlakase joalo-joalo, e fana ka sethala sa hore likhoebo tsa lehae ka bobeli li hokahane le baemeli ba machaba ba thepa. 2. Copperbelt Mining Trade Expo & Conference (CBM-TEC): Ketsahalo ena e tsepamisitse maikutlo indastering ea merafo ka ho bokella bankakarolo ba bohlokoa ho kenyeletsoa litsebo tsa merafo ba fanang ka thepa ba fanang ka thepa baeletsi ba lienjineri liofisiri tsa mmuso joalo-joalo, ho buisana ka tharollo ea liphephetso tsa boqapi jj. E fana ka monyetla bakeng sa likhoebo tse amehang litšebeletsong tsa ho rala liminerale kapa litšebeletso tsa phepelo ea thepa ho sebelisana le bareki ba machabeng. 3 Foodex Zambia: E le e 'ngoe ea lipontšo tse kholo ka ho fetisisa tsa lijo tse tšoaroang selemo le selemo Lusaka City e totobatsang bokhoni ba ho romela lihlahisoa tsa temo Zambia moo barekisi ba bangata ba likoporasi likoporasi tsa li-agro-processors li bonts'ang lihlahisoa tsa tsona tsa boleng ho hohela bareki ba machaba ba khothalletsang khoebo e kholo lekaleng la temo. Ho feta moo, ’muso oa Zambia o ’nile oa leka ka matla ho hohela matsete a tsoang linaheng tse ling le ho khothalletsa khoebo. Ba thehile mekhatlo e kang Zambia Development Agency (ZDA) e thusang likhoebo tsa lehae le tsa machaba ho fumana menyetla ea ho reka, ho khetholla bao e ka bang balekane, le ho tsamaisa litlhoko tsa taolo. Makala ana a phetha karolo ea bohlokoa ho hokahanya bareki ba machaba le bafani ba thepa ba Zambia. Qetellong, Zambia e fana ka litsela tse 'maloa tsa bohlokoa tsa theko ea machaba ka mafapha a kang merafo le temo. Lipontšo tsa khoebo tse kang ZITF, CBM-TEC, le Foodex Zambia li fana ka sethala sa ho bontša lihlahisoa le ho theha maqhama le bareki ba lefats'e. Maiteko a mmuso a ho nolofatsa matsete a kantle ho naha a eketsa menyetla ena bakeng sa likhoebo tsa lehae le bareki ba machabeng ba nang le thahasello ea ho reka ho tsoa Zambia.
Zambia, lienjineri tsa ho batla tse sebelisoang hangata li kenyelletsa Google, Bing, le Yahoo. Lienjineri tsena tsa patlo li fana ka tlhaiso-leseling e fapaneng 'me li hlokomela lithahasello le litlhoko tse fapaneng. Liwebsaete tsa ho fumana lienjineri tsena tsa patlo ke tsena: 1. Google: www.google.com - Google ke e 'ngoe ea lienjineri tsa patlo tse tsebahalang haholo le tse sebelisoang haholo lefatšeng ka bophara. E fana ka lethathamo le felletseng la liphetho tsa lipatlisiso, ho kenyeletsoa maqephe a tepo, litšoantšo, livideo, lingoliloeng tsa litaba, limmapa, le tse ling tse ngata. 2. Bing: www.bing.com - Bing hape ke enjine ea ho batla e sebelisoang haholo e fang basebelisi liphetho tse nepahetseng ho latela lipotso tsa bona. E fana ka lipatlisiso tsa marang-rang hammoho le likarolo tse kang lipatlisiso tsa litšoantšo, lipatlisiso tsa livideo, lihlooho tsa litaba, kopanyo ea limmapa e tsamaisoang ke Microsoft. 3. Yahoo: www.yahoo.com - Yahoo ke enjine e 'ngoe e tsebahalang ea ho batla e fanang ka lits'ebeletso tse fapaneng tse kang ts'ebetso ea ho batla webosaete hammoho le lits'ebeletso tsa lengolo-tsoibila (Yahoo Mail), lintlafatso tsa litaba ho tsoa mehloling e tsebahalang (Yahoo News), bolepi ba leholimo (Yahoo Weather), ntlafatso ea lipapali (Yahoo Sports), litaba tsa boithabiso. (Yahoo Entertainment), joalo-joalo. Ho bohlokoa ho bolela hore leha tsena tse tharo li le har'a tse sebelisoang haholo Zambia le limmaraka tsa lefats'e ka bophara; ho na le likhetho tse ling tse khethehileng kapa tsa lehae tse fumanehang ka hare ho Zambia - leha li kanna tsa se tsejoe kapa ho sebelisoa haholo. Hlokomela hore ho khetha enjine ea ho batla eo u e ratang qetellong ho ipapisitse le khetho ea motho mabapi le boiphihlelo ba moralo oa sebopeho sa mosebelisi kapa likarolo tse itseng tse fanoang ke sethala ka bomong.

Maqephe a maholo a mosehla

Naheng ea Zambia, li-directory tsa maqephe a mosehla ke: 1. ZamYellow: Ena ke bukana e felletseng ea Marang-rang e sebetsanang le liindasteri le litšebeletso tse fapaneng Zambia. E fana ka lintlha tsa puisano, liaterese le litlhaloso tsa likhoebo naheng ka bophara. Webosaete ea ZamYellow ke www.zamyellow.com. 2. Yellow Pages Zambia: Buka e 'ngoe e tsebahalang ea maqephe a mosehla naheng ena ke Yellow Pages Zambia. E fana ka lethathamo la likhoebo tse ipapisitseng le indasteri ea tsona, sebaka le mekhahlelo e meng. U ka fumana lintlha tse felletseng mabapi le lik'hamphani hammoho le lintlha tsa bona tsa puisano webosaeteng ea bona www.yellowpageszambia.com. 3. FindaZambia: FindaZambia ke bukana ea marang-rang e fanang ka lintlha tsa puisano bakeng sa likhoebo tse sebetsang mafapheng a fapaneng a kang temo, kaho, thuto, kamohelo ea baeti, tlhokomelo ea bophelo bo botle le tse ling tsa Zambia. Webosaete ea bona e ka fumaneha ho www.findazambia.com. 4. BizPages Zambia: BizPages ke bukana e ka sehloohong ea khoebo e shebaneng haholo le likhoebo tse nyane le tse mahareng (li-SME) ka har'a naha. E na le lik'hamphani tse tsoang liindastering tse fapaneng ho kenyelletsa mabenkele a mabenkele, lireschorente le li-bar, mekhatlo ea thekiso ea matlo le meaho, barekisi ba likoloi har'a tse ling. U ka etela sebaka sa bona sa Marang-rang ho www.bizpages.org/zm. Mananeo ana a maqephe a mosehla a sebetsa e le lisebelisoa tsa bohlokoa ho fumana likhokahano tsa bohlokoa tsa khoebo kapa bafani ba litšebeletso ka har'a mebaraka e fapaneng ea Zambia.

Li-platform tse kholo tsa khoebo

Zambia, ho na le liforomo tse 'maloa tse hlokomelehang tsa e-commerce tse hlokomelang litlhoko tsa bareki ba inthaneteng. Mona ke tse ling tsa li-platform tsa mantlha tsa e-commerce naheng: 1. Jumia Zambia - Jumia ke e 'ngoe ea li-e-commerce tse kholo ka ho fetisisa Afrika tse fumanehang linaheng tse ngata, ho kenyeletsoa le Zambia. Sethala se fana ka mefuta e mengata ea lihlahisoa ho tsoa mekhahlelong e fapaneng joalo ka lisebelisoa tsa elektroniki, feshene, botle, lisebelisoa tsa lapeng, li-smartphones le tse ling. Webosaete: www.jumia.co.zm 2. Zamart - Zamart ke 'maraka o tsebahalang oa lehae Zambia. E fana ka sethala bakeng sa barekisi ho bonts'a lihlahisoa tsa bona le bareki ho li reka habonolo inthaneteng. Sethala se fana ka lintho tse fapaneng ho tloha ho liaparo le lisebelisoa ho ea ho lisebelisoa tsa lapeng le lisebelisoa tsa elektronike. Webosaete: www.zamart.com 3. Krafula Online Shop - Krafula ke sethala se hlahang sa e-commerce Zambia se shebaneng le ho fana ka lihlahisoa tsa boleng bo holimo ho bareki ba eona. E fana ka mekhahlelo e fapaneng ea lihlahisoa tse kang liaparo tsa feshene, lisebelisoa tsa elektroniki, lihlahisoa tsa botle, lintho tsa bana, li-kitchenware le tse ling. Webosaete: www.krafulazambia.com 4. ShopZed - ShopZed ke lebenkele la Marang-rang la Zambia le thusang bareki ho reka lintho ka tsela e sa tsitsang ka ho fana ka mefuta e fapaneng ea lihlahisoa ka litheko tse phahameng ho pholletsa le mekhahlelo e fapaneng joalo ka liaparo tsa feshene / lisebelisoa, lisebelisoa tsa elektroniki / lisebelisoa, lintho tsa bohlokoa tsa lapeng / kichineng, le lintho tsa tlhokomelo ea botho/ litlolo. Websaeteng: www.shopzed.lixa.tech 5 Lebenkele la Hemp la Zambia - Sethala sena sa e-commerce se sebetsa ka ho khetheha lihlahisoa tse thehiloeng ho hemp ho tloha ho liaparo tse entsoeng ka likhoele tsa hemp ho isa ho li-supplement tsa bophelo bo botle tse entsoeng ka li-extracts tsa hemp. webosaete: zambianhempstore.com Ena ke mehlala e seng mekae feela; ho ka ba le li-platform tse ling tse nyane kapa tse ikhethileng tse fumanehang 'marakeng oa Zambia.

Mecha ea litaba e kholo ea sechaba

Zambia, ho na le liforomo tse 'maloa tsa litaba tsa sechaba tse fumaneng botumo har'a baahi ba eona. Mona ke tse ling tsa liforomo tsa litaba tsa sechaba tse sebelisoang hangata Zambia hammoho le liwebsaete tsa bona: 1. Facebook (www.facebook.com): Joalo ka e 'ngoe ea libaka tsa marang-rang tse tsebahalang haholo lefatšeng ka bophara, Facebook e na le basebelisi ba bohlokoa Zambia hape. Basebelisi ba ka etsa li-profile, ba ikopanya le metsoalle le ba lelapa, ba ikopanya le lihlopha kapa maqephe a mabapi le lithahasello tse fapaneng, 'me ba arolelana litaba tse kang linepe le livideo. 2. Twitter (www.twitter.com): Twitter e sebelisoa haholo ke batho ba Zambia bakeng sa lintlha tsa nako ea sebele le lipuisano ka lihlooho tse fapaneng. Basebelisi ba ka latela li-account tse khahlisang, ba arolelana melaetsa e khuts'oane e tsejoang e le "tweets," retweet litaba tse tsoang ho ba bang, ba ikopanye le lihlooho tse ntseng li le teng ba sebelisa li-hashtag (#), le ho nka karolo lipuisanong. 3. WhatsApp (www.whatsapp.com): WhatsApp ke sesebelisoa sa melaetsa se tsebahalang Zambia se lumellang basebelisi ho romella mangolo, ho etsa mehala ea lentsoe kapa video, ho arolelana lifaele tse kang litokomane kapa linepe ka lekunutu kapa lipuisanong tsa sehlopha. E sebelisoa haholo bakeng sa puisano ea botho har'a metsoalle le ba lelapa hammoho le lipuisano tse amanang le khoebo. 4. Instagram (www.instagram.com): Instagram ke sethala sa marang-rang sa marang-rang moo basebelisi ba ka kenyang linepe kapa livideo tse khutšoane ho arolelana le balateli ba bona. Batho ba Zambia ba sebelisa sethala sena ho bonts'a litsebo tsa bona tsa ho nka linepe, ho khothaletsa likhoebo / lihlahisoa / lits'ebeletso ka tlhahiso ea litaba tse bonoang. 5. LinkedIn (www.linkedin.com): LinkedIn ke sebaka sa marang-rang sa setsebi se sebelisoang haholo ke litsebi tsa Zambia ho hokahana le basebetsi-'moho le litsebi ka har'a mafapha a bona a thahasello kapa a indasteri. E sebetsa e le ts'ebetso ea inthaneteng moo batho ba ka totobatsang semelo sa bona sa thuto, liphihlelo tsa mosebetsi ha ba ntse ba ba lumella ho latela lik'hamphani / mekhatlo eo ba e ratang. 6. YouTube (www.youtube.com): YouTube e se e tumme ka ho eketsehileng ha nako e ntse e feta Zambia bakeng sa pokello ea eona e kholo ea livideo ho tloha ho livideo tsa 'mino ho ea ho lithupelo tsa thuto kapa litaba tsa boithabiso tse tsoang ho baetsi ba fapaneng lefatšeng ka bophara. 7.TikTok( www.tiktok.com) : TikTok e se e tumme haholo har'a bacha ba Zambia, e ba lumella ho etsa le ho arolelana livideo tse khutšoane tsa boiqapelo. Ka kopo hlokomela hore botumo le ts'ebeliso ea liforomo tsena li ka fapana ho ea ka batho le lihlopha tsa lilemo, empa tsena ke tse ling tsa liforomo tsa litaba tsa sechaba tse sebelisoang haholo Zambia.

Mekhatlo e meholo ea indasteri

Zambia, ho na le mekhatlo e mengata e meholo ea indasteri e emelang likarolo tse fapaneng tsa moruo. Mona ke lethathamo la mekhatlo e meng e hlahelletseng ea indasteri hammoho le lihokelo tsa bona tsa sebaka sa marang-rang: 1. Zambia Association of Manufacturers (ZAM): ZAM e emetse lekala la tlhahiso la Zambia, le khothaletsa kholo ea lona le ho buella maano a molemo ho bahlahisi. Webosaete: https://zam.co.zm/ 2. Zambia Chamber of Commerce and Industry (ZACCI): ZACCI ke mokhatlo o ka sehloohong oa khoebo oa Zambia, o sebeletsang ho thusa menyetla ea khoebo le matsete, hammoho le ho fana ka litšebeletso tsa tšehetso ho likhoebo ho pholletsa le makala a fapaneng. Webosaete: https://www.zacci.co.zm/ 3. Bankers Association of Zambia (BAZ): BAZ ke mokhatlo o kopanyang libanka tsa khoebo tse sebetsang Zambia, ka sepheo sa ho khothaletsa tšebelisano lipakeng tsa litho tsa libanka le ho kenya letsoho ntlafatsong ea indasteri ea libanka. Webosaete: http://www.baz.org.zm/ 4. Lekgotla la Bohahlaudi la Zambia (TCZ): TCZ e emetse lekala la bohahlaudi Zambia, e tsepamisitse maikutlo hodima ho kgothalletsa mekgwa ya moshwelella ya bohahlaudi le ho buella maano a molemo kgolong le ntshetsopeleng ya indasteri. Webosaete: http://tourismcouncilofzambia.com/ 5. Mineworkers Union of Zambia (MUZ): MUZ e emetse basebetsi lekaleng la merafo mabapi le ho sireletsa litokelo tsa bona, boiketlo le lithahasello tsa bona ha e ntse e kenya letsoho ntlafatsong e akaretsang ea indasteri ea merafo Zambia. Webosaete: http://www.muz-zambia.org/ 6. Mokhatlo oa Bahlahisi ba Temo oa Zamiba (APAZ): APAZ e emetse lihoai le bahlahisi ba temo ho pholletsa le likaroloana tse fapaneng ho kenyeletsoa temo ea lijalo, leruo la liphoofolo, joalo-joalo, ba sebeletsa ho theha tikoloho e ntle bakeng sa likhoebo tsa temo hore li atlehe. Webosaete: N/A Ka kopo hlokomela hore lenane lena ha le feletse kaha ho ka 'na ha e-ba le mekhatlo e meng e menyenyane kapa e ikhethileng e sebetsang mafapheng a fapaneng ka hare ho naha.

Liwebsaete tsa khoebo le tsa khoebo

Mona ke liwebsaete tsa moruo le tsa khoebo Zambia: 1. Zambia Development Agency (ZDA) - Webosaete ea semmuso ea ZDA, e khothaletsang menyetla ea matsete le ho fana ka leseli mabapi le ho etsa khoebo Zambia. Webosaete: https://www.zda.org.zm/ 2. Bolaoli ba Lekhetho la Zambia (ZRA) - ZRA e na le boikarabello ba ho bokella chelete lebitsong la 'muso oa Zambia. Webosaete e fana ka tlhahisoleseling mabapi le lekhetho, meetlo le litaba tse ling tse amanang le tsona. Webosaete: https://www.zra.org.zm/ 3. Lusaka Stock Exchange (LuSE) - Webosaete ea LuSE e fana ka leseli mabapi le litlhoko tsa lethathamo, mesebetsi ea khoebo, le lintlha tsa mebaraka bakeng sa bo-ramatsete ba nang le thahasello ho setoko sa Zambia. Webosaete: https://www.luse.co.zm/ 4. Lekala la Khoebo, Khoebo le Liindasteri - Lekala lena le okametse maano a khoebo, melaoana, le maano a ho khothaletsa kholo ea moruo oa Zambia. Webosaete ea bona e na le tlhaiso-leseling e sebetsang bakeng sa likhoebo tsa lehae le tsa machabeng. Webosaete: http://www.mcti.gov.zm/ 5. Banka ea Zambia (BoZ) - Joaloka banka e bohareng ea naha, sebaka sa marang-rang sa BoZ se fana ka lintlha tse mabapi le maano a lichelete, litekanyetso tsa phapanyetsano, litlaleho tsa botsitso ba lichelete, le lipalo-palo tsa moruo. Webosaete: https://www.boz.zm/ 6. Ofisi e Bohareng ea Lipalopalo (CSO) - CSO e bokella lipalo-palo tse fapaneng tsa semmuso tse bonts'ang likarolo tse fapaneng tsa nts'etsopele ea moruo oa kahisano Zambia joalo ka lintlha tsa baahi kapa sekhahla sa kholo ea GDP. Webosaete: http://cso.gov.zm/ 7. Investrust Bank Plc - E 'ngoe ea libanka tsa khoebo tse lulang Zambia tse fanang ka litšebeletso tsa libanka tse kopanetsoeng ho tšehetsa likhoebo tse sebetsang ka har'a moruo oa naha. Webosaete: https://investrustbank.co.zm/ 8. First National Bank (FNB) - FNB e boetse e na le seabo se seholo ka har'a lekala la libanka tsa khoebo tsa Zambia e fanang ka lihlahisoa/litšebeletso tse fapaneng ho batho ka bomong hammoho le bareki ba likhoebo. Webosaete: https://www.fnbbank.co.zm/ Liwebsaete tsena li fana ka lisebelisoa tsa bohlokoa bakeng sa mang kapa mang ea nang le thahasello ea ho utloisisa boemo ba moruo le khoebo ea Zambia hammoho le batho ka bomong le likhoebo tse hlahlobang menyetla e ka bang teng ea ho tsetela naheng eo.

Liwebosaete tsa lipotso tsa khoebo

Ho na le liwebosaete tse 'maloa tsa lipotso tsa khoebo tse fumanehang bakeng sa Zambia. Mona ke tse 'nè tsa tsona hammoho le lihokelo tsa bona tsa sebaka sa marang-rang: 1. Setsi sa Ntlafatso sa Zambia (ZDA) Trade Portal: Webosaete: https://www.zda.org.zm/trade-portal/ ZDA Trade Portal e fana ka lepatlelo le felletseng la ho fihlella tlhahisoleseding e amanang le kgwebisano, ho kenyeletswa diyantle le thepa e tswang kantle ho naha ka dihlahiswa, naha, le lekala la Zambia. 2. UN Comtrade Database: Webosaete: https://comtrade.un.org/ UN Comtrade Database e fana ka lintlha tse ngata tse fapaneng tsa khoebo bakeng sa linaha tse fapaneng, ho kenyeletsoa Zambia. Basebelisi ba ka batla le ho fumana lintlha tse felletseng mabapi le thepa le thepa e tsoang kantle ho naha ka sehlopha sa thepa. 3. Tharollo ea Lefatše e Kopanetsoeng ea Khoebo (WITS): Webosaete: https://wits.worldbank.org/ WITS e fana ka phihlello ea data ea khoebo ea machaba ho tsoa mehloling e fapaneng, ho kenyeletsoa United Nations Statistical Division (UNSD), Banka ea Lefatše, WTO, le tse ling. Basebelisi ba ka hlahloba mekhoa ea khoebo ea Zambia ka lipalo-palo tse qaqileng. 4. Atlase ea Khoebo ea Lefatše: Webosaete: https://appsource.microsoft.com/en-us/product/web-apps/globaltradatlas.global_trade_atlas Global Trade Atlas ke polokelo ea boitsebiso e felletseng e nolofalletsang basebelisi ho sekaseka mesebetsi ea lefats'e ea kantle ho naha. E akaretsa linaha tse ngata lefats'eng ka bophara, ho kenyeletsoa Zambia, e fana ka lintlha tse tebileng mabapi le ts'ebetso ea likhoebo tse fapaneng. Ka kopo hlokomela hore ho fumaneha le ho fumaneha ho ka fapana kaha liwebsaete tsena li itšetlehile ka lintlha tsa morao-rao tse tsoang mekhatlong kapa mekhatlo e ikarabellang bakeng sa ho bokella lintlha tsa lipalo-palo tsa khoebo.

Li-platform tsa B2b

Zambia, ho na le liforomo tse 'maloa tsa B2B (Khoebo-to-Khoebo) tse hokahanyang likhoebo le ho khothaletsa khoebo ka hare ho naha. Ka tlase ke tse ling tsa li-platform tsa B2B tse hlahelletseng tsa Zambia hammoho le liwebsaete tsa bona: 1. Zambian eMarketplace (www.zem.co.zm): Sethala sena se nolofalletsa likhoebo ho bontša lihlahisoa, litšebeletso, le menyetla ea khoebo. E fana ka lethathamo le felletseng la lik'hamphani mme e fana ka sethala sa marang-rang. 2. ZamLoop (www.zamloop.com): ZamLoop ke 'maraka oa marang-rang o kopanyang bareki le barekisi ho pholletsa le liindasteri tse fapaneng tsa Zambia. E thusa khoebo ka ho lumella likhoebo ho thathamisa lihlahisoa/litšebeletso tsa tsona, ho nolofaletsa bareki bao e ka bang bareki ho li fumana. 3. TradeKey Zambia (zambia.tradekey.com): TradeKey ke 'maraka oa lefats'e oa B2B o nang le likarolo tse ikhethileng tse etselitsoeng linaha tse fapaneng, ho kenyeletsoa Zambia. Mona, likhoebo tsa Zambia li ka theha lethathamo la lihlahisoa le ho batla bao e ka bang balekane ba khoebo lefatšeng ka bophara. 4. Yellow Pages Zambia (www.yellowpagesofafrica.com/zambia/): Le hoja haholo-holo e tsejoa e le tšebeletso ea li-directory, Yellow Pages e boetse e sebetsa e le sethala sa B2B moo lik'hamphani li ka bontšang lihlahisoa le litšebeletso tsa tsona ka lethathamo le qaqileng. 5. Kupatana (zambia.kupatana.com): Kupatana ke sebaka sa marang-rang sa liphatlalatso tsa marang-rang se lumellang likhoebo tsa Zambia ho bapatsa lihlahisoa kapa litšebeletso tsa bona bakeng sa thekiso kapa rente. Sethala se hokahanya bareki ba lehae ka kotloloho le barekisi ba liindasteri tse fapaneng. 6. TradeFord Zambia (zambia.tradeford.com): TradeFord e fana ka 'maraka oa B2B o etselitsoeng ka ho khetheha ho nolofatsa khoebo pakeng tsa barekisi ba kantle ho naha ba Zambia kapa bahlahisi/baholese le balekane ba machaba. 7. Bizcommunity Africa - Zambia Focus Section (www.bizcommunity.africa/184/414.html): Bizcommunity Africa e fana ka ditaba, lesedi, le ditlhaloso mabapi le mafapha a fapaneng ho phatlalla le Aforika ka karolo ya yona e shebaneng le maemo a kgwebo a Zambia. Tsena ke tse ling tsa li-platform tsa B2B tse fumanehang Zambia. Ka ho sebelisa li-platform tsena tsa Marang-rang, likhoebo li ka hokahana ka nepo le bao e ka bang balekane, bareki le barekisi, qetellong tsa khothaletsa khoebo le kholo ka hare ho Zambia.
//