TogTok

Okulaba Ensi
Ssente z’eggwanga
Omuwendo gw’ensimbi
Ennaku enkulu enkulu
Embeera y’obusuubuzi bw’amawanga amalala
Obusobozi bw’okukulaakulanya akatale
Ebintu ebitundibwa mu bbugumu ku katale
Engeri za bakasitoma ne tabu
Enkola y’okuddukanya emirimu gya Kasawo
Enkola z’omusolo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga
Enkola z’omusolo ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga
Satifikeeti ezeetaagisa okutunda ebweru w’eggwanga
Enteekateeka y’okutambuza ebintu esengekeddwa
Emikutu gy’okukulaakulanya abaguzi

Hungary, emanyiddwa mu butongole nga Republic of Hungary, nsi etalina lukalu era esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati. Egabana ensalo zaayo n’amawanga musanvu okuli Austria, Slovakia, Ukraine, Romania, Serbia, Croatia ne Slovenia. Ekibuga ekikulu ekya Hungary ye Budapest. Ng’erina abantu obukadde nga 10, Hungary erina ebyafaayo bingi nnyo n’ebyobuwangwa bingi. Olulimi olutongole olwogerwa lwa Hungary. Eggwanga lirina enkola ya gavumenti eya parliamentary republic nga Pulezidenti akola ng’omukulembeze w’eggwanga ate Ssaabaminisita n’akola ng’akulira gavumenti. Hungary ekoze kinene mu bintu eby’enjawulo omuli ssaayansi, ebiwandiiko n’ebyemikono. Bannasayansi abatutumufu nga omukugu mu bya physics Edward Teller n’omukugu mu kubala John von Neumann bazaalibwa mu Hungary. Eggwanga lino era lyewaanira ku bawandiisi abawerako abatutumufu nga Imre Kertész eyawangula ekirabo kya Nobel mu by’ebiwandiiko. Ebyenfuna bya Hungary bye bimu ku bisinga okukulaakulana mu mawanga ga Bulaaya ey’Ebuvanjuba. Yesigamye nnyo ku makolero agatunuulidde okutunda ebweru w’eggwanga ng’okukola mmotoka, eddagala n’empeereza ya tekinologiya w’amawulire. Budapest Stock Exchange ekola kinene nnyo mu kukola ekitongole ky’ebyensimbi. Obulambuzi era bukola kinene mu by’enfuna bya Hungary olw’ebifo byayo eby’ebyafaayo ebingi n’ebifo eby’obutonde. Abalambuzi batera okweyiwa mu Budapest okwewuunya ebizimbe byayo ebiwuniikiriza omuli ebifo ebimanyiddwa nga Buda Castle ne Hungary Palament Building wamu n’okuwummulako mu bifo eby’okunaabiramu ebbugumu ebisikiriza abantu. Emmere mu Hungary eraga ekifo kyayo ng’erina ebivudde mu mawanga ag’omuliraano nga Austria ne Turkey wamu n’emmere ey’ekinnansi ey’enjawulo nga ssupu wa goulash (omubisi gw’ennyama) ogunyumirwa ennyo abantu b’omu kitundu n’abagenyi. Okutwaliza awamu, Hungary emanyiddwa olw’obuwangwa bwayo obujjudde obulamu, ebifo ebirabika obulungi awamu n’ebintu by’ekola mu ssaayansi n’ebyemikono ekigifuula ekifo ekisikiriza abalambuzi ne bannansi b’ensi yonna.

Hungary nsi esangibwa mu masekkati ga Bulaaya. Ssente entongole eya Hungary ye Hungarian Forint (HUF). Ebadde ssente mu mateeka okuva mu 1946 lwe yadda mu kifo ky’ensimbi ezaaliwo emabega, pengő eya Hungary. Forint eno egabanyizibwamu obutundutundu obutonotono obuyitibwa filler, naye bino byaggwaawo mu 1999. Ensimbi za forint zijja mu ssente ez’enjawulo omuli 500, 1000, 2000, 5000, 10,000 ne 20,000 HUF. Buli ssente za bbanka eraga abantu abakulu okuva mu byafaayo n’obuwangwa bwa Hungary. Effeeza nazo zikozesebwa ng’engeri y’okusasulamu nga zirina ssente 5, 10, 20, 20. 50 ne... 100 HUF. Omuwendo gw’ensimbi wakati wa forint n’ensimbi endala ennene gukyukakyuka okusinziira ku mbeera y’akatale. Kirungi okukebera mu bbanka oba ofiisi ezikkirizibwa okuwanyisiganya ssente ng’owanyisiganya ssente z’ebweru ne Hungarian Forints. ATM zisangibwa nnyo mu Hungary yonna ng’abagenyi basobola okuggyayo ssente enkalu nga bakozesa kaadi zaabwe ez’ensi yonna ez’okusasula oba ez’okuwola. Visa ne Mastercard zikkirizibwa mu bifo ebisinga omuli ne wooteeri, eby’okulya, . n’amaduuka mu bibuga ebinene nga Budapest. Naye, kirungi okutambula n’ensimbi enkalu naddala ng’ogenda mu bitundu ebyesudde oba mu bubuga obutono ng’okukkiriza kaadi kuyinza okuba okutono. Hungary olw’okuba mmemba w’omukago gwa Bulaaya tekozesa Euro nga ssente zaayo entongole; naye, bizinensi ezimu ezigabula abalambuzi ziyinza okukkiriza Euro naye ku muwendo gw’ensimbi ogutali mulungi nga kuliko n’ebisale ebirala. Mu bufunze, . ng'ogenda e Hungary kikulu okwemanyiiza ssente entongole ez'eggwanga lino -the Hungarian Forint (HUF). Kakasa nti olina ssente enkalu ezimala ku mukono ate ng’olowooza n’engeri za bbanka nga ATM ezikkiriza kaadi z’ensi yonna okukola emirimu egyangu mu kiseera ky’omala mu nsi eno ennungi.

Ssente ya Hungary mu mateeka ye Hungarian Forint (efunzibwa nga HUF). Ku ky’emiwendo gy’ensimbi ennene egy’okuwanyisiganya ssente ezibalirirwamu okusinziira ku Forint ya Hungary, wano waliwo ebyokulabirako ebitonotono: 1 USD ≈ 304 HUF 1 EUR ≈ 355 HUF 1 GBP ≈ 408 HUF 1 JPY ≈ 3 HUF Nsaba omanye nti emiwendo gino egy’okuwanyisiganya ssente gya kigero era giyinza okukyukakyuka. Bulijjo kirungi okukebera n’emiwendo gy’akatale egy’omulembe oba ensonda ezesigika okufuna amawulire agasinga okuba ag’omulembe.

Hungary, ensi esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati, erina ennaku enkulu eziwerako ez’eggwanga ezirina amakulu mangi eri abantu baayo. Ennaku enkulu zino ziraga ebyafaayo ebirungi, ennono z’obuwangwa, n’empisa z’abantu b’omu Hungary. Emu ku nnaku enkulu z’eggwanga ezisinga okukuzibwa mu Hungary lwe lunaku lwa St. Stephen’s Day nga August 20th. Ennaku enkulu eno ejjukira kabaka wa Hungary eyasooka, Stephen I, eyakola kinene mu kunyweza n’okufuula eggwanga lino ery’Ekikristaayo. Omukolo guno gubaddemu ebikujjuko eby’enjawulo omuli okulaga, ebiriroliro, ebivvulu n’amazina g’ekinnansi. Era kimanyiddwa nnyo nga "Olunaku lw'Omugaati Omupya" ng'omugaati oguakafumbibwa guweebwa omukisa abakulembeze b'eddiini. Ennaku enkulu endala ey’amaanyi mu Hungary ye October 23rd ejjukira enkyukakyuka ya Hungary eya 1956 nga bawakanya obufuzi bwa Soviet. Bannahungary bakuŋŋaana ku lunaku luno okujjukira abo abaalwanirira eddembe lyabwe ery’ebyobufuzi n’obwetwaze mu kiseera kino ekikulu mu byafaayo byabwe. Ebijjukizo eby’enjawulo bikolebwa okwetoloola eggwanga nga waliwo okwogera okuva mu bantu abamanyiddwa n’okwekalakaasa ku nguudo okussa ekitiibwa mu abo abaafiirwa obulamu bwabwe mu lutalo luno. March 15th lwe lunaku olulala olukulu olulina obukulu mu byafaayo eri Bannahungary kuba lwe lunaku lw’okujjukira enkyukakyuka ya Hungary eya 1848 ng’ewakanya obufuzi bwa Habsburg. Ku lunaku luno, emikolo gitegekebwa mu ggwanga lyonna okussa ekitiibwa mu bantu abakulu abeenyigira mu nkyukakyuka eno nga Lajos Kossuth ne Sándor Petőfi. Ekisembayo, December 25th-26th zimanyiddwa ng’ennaku enkulu eza Ssekukkulu ng’Abahungary bakuza obulombolombo bwa Ssekukkulu n’amaka gaabwe n’abaagalwa baabwe. Bawanyisiganya ebirabo wansi w’omuti oguyooyooteddwa nga bwe banyumirwa emmere ey’ekinnansi nga kkabichi rolls ezisiddwa (töltött káposzta) oba ssupu w’omuvubi (halászlé) nga baddirirwa dessert nga Bejgli (poppy seed roll) oba Szaloncukor (ssweeta ya Ssekukkulu). Ennaku enkulu zino ez’eggwanga zirina enkolagana ey’amaanyi mu by’obuwangwa munda mu Hungary kuba zikiikirira ebibaddewo mu byafaayo oba ebikujjuko by’eddiini ebitegeeza enjawulo n’obumu bw’abantu ba Hungary.

Okusinziira ku biwandiiko ebifulumiziddwa gye buvuddeko, Hungary nsi esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati ng’erina ebyenfuna by’ebyobusuubuzi ebiggule era ebinywevu. Eggwanga lino lye liri mu nsi lirifuula omuzannyi omukulu mu katale k’ebyobusuubuzi mu Bulaaya. Hungary erina ebintu eby’enjawulo ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga, omuli ebyuma n’ebikozesebwa, mmotoka, eddagala, ebintu bya tekinologiya w’amawulire (IT), eddagala, emmere, n’ebintu eby’obulimi. Ebyamaguzi bino bisinga kusuubulibwa n’amawanga agali mu mukago gwa Bulaaya (EU), nga Girimaani y’esinga okusuubula Hungary. Abalala abakulu abakolagana nabo mulimu Austria, Romania, Yitale, Bufalansa, Poland, Slovakia ne Czech Republic. Mu nsonga z’okuyingiza ebintu mu Hungary, eggwanga lino lyesigamye nnyo ku byuma n’ebikozesebwa okuva mu Girimaani wamu n’ebintu eby’enjawulo ebikozesebwa ng’emmotoka okuva mu Bubirigi ne Yitale. Era eyingiza eddagala okuva mu Poland ne Russia ate ng’eyingiza ebyuma by’amasannyalaze okuva e China. Gavumenti ya Hungary etumbula nnyo okusiga ensimbi okuva ebweru w’eggwanga ng’eyita mu kusasula emisolo n’ensimbi eziweebwa amakampuni agatandikawo ebifo ebikola ebintu mu ggwanga. Kino kivvuunulwa nti eby’obusuubuzi byeyongedde mu bitundu ng’emirimu gy’okukuŋŋaanya mmotoka nga kkampuni z’amawanga amangi eziwerako zitaddewo ebifo ebifulumya mmotoka mu Hungary. Okugatta ku ekyo, Hungary eganyulwa nnyo mu bwammemba bwayo mu mukago gwa EU ekisobozesa okufuna akatale akanene awatali buzibu ku byombi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga n’ebiyingizibwa mu ggwanga. EU ekiikirira ebitundu ebisoba mu 70% ku byonna Hungary by’etunda ebweru w’eggwanga ekigifuula ekibiina ky’abasuubuzi ekikulu mu nkulaakulana y’ebyenfuna byabwe. Okutwaliza awamu, Hungary yeeteeka bulungi ng’omuzannyi omukulu mu by’obusuubuzi by’ensi yonna ng’ekozesa ekifo kyayo ekirungi mu Bulaaya ey’amasekkati wamu n’enkola ennungi ez’okusiga ensimbi. Nga bayita mu kaweefube agenda mu maaso okutuuka ku kugaziya ebintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga wamu n’enkolagana n’amawanga amakulu agasuubulagana mu mukago gwa EU n’ebweru w’ensalo zaayo; eggwanga lino ettono eritali ku lukalu likyagenda mu maaso n’okwolesa essuubi erisuubiza enkulaakulana mu biseera eby’omu maaso mu by’obusuubuzi by’ensi yonna.

Hungary nsi etaliiko lukalu era esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati. Wadde nga Hungary ntono, erina abantu nga obukadde 9.7 era yeewaanira ku by’enfuna ebinywevu. Eggwanga libadde likola nnyo okuggulawo obutale bwalyo n’okusikiriza bamusigansimbi okuva ebweru, ekigifudde ekifo ekisikiriza okugaziya bizinensi. Ensonga emu enkulu eyamba Hungary obusobozi mu nkulaakulana y’akatale k’ebyobusuubuzi okuva ebweru y’ekifo kyayo eky’amagezi. Ekola ng’omulyango wakati wa Bulaaya ow’Ebuvanjuba n’amaserengeta, oguyamba abasuubuzi okufuna obutale obw’enjawulo okwetoloola ekitundu kino. Ekirala, Hungary okubeera mmemba mu mukago gwa Bulaaya kikakasa nti efuna akatale kamu akasinga obunene mu nsi yonna, ekyongera okutumbula obusobozi bwayo obw’obusuubuzi. Obutebenkevu bw’ebyenfuna bya Hungary kye kintu ekirala ekikulu ekyongera okusikiriza enkulaakulana y’akatale k’ebyobusuubuzi okuva ebweru. Eggwanga lizze liteeka mu nkola ennongoosereza mu by’enfuna eziwerako ezifunye obuwanguzi mu myaka egiyise era nga lifunye emiwendo gy’enkulaakulana ya GDP etali ya njawulo. Okugatta ku ekyo, egaba embeera ennungi eri bizinensi ng’emisolo gy’amakampuni gitono n’ebintu eby’enjawulo ebisikiriza bamusigansimbi abava ebweru. Ekirala, Hungary ekoze emikutu gy’ebizimbe egy’amaanyi nga girina enguudo n’eggaali y’omukka ebiyungiddwa obulungi ebiyamba okutambuza ebyamaguzi mu ggwanga n’ensi yonna. Okubeera okumpi n’ebyenfuna by’amawanga amanene ebya Bulaaya nakyo kyongera ku nkola y’okutambuza ebintu. Mu by’amakolero, Hungary yeewaanira ku bitundu ebivuganya nga okukola mmotoka, eddagala, empeereza ya tekinologiya w’amawulire, okulongoosa emmere, okukola amasannyalaze agazzibwawo n’ebirala. Ebitundu bino biwa emikisa emirungi ennyo eri amakampuni ag’ebweru aganoonya okuyingira oba okugaziya okubeerawo kwago mu katale ka Hungary. Ekirala, Hungary eganyulwa mu bakozi abasomye abalina obukugu obw’amaanyi mu bitundu eby’enjawulo. Eggwanga essira litadde ku nteekateeka z’ebyenjigiriza n’okutendeka abantu mu by’emikono; bwe batyo ne balaba ng’ebitone bingi eri bizinensi ezikola mu nsalo zaabwe. Wadde nga waliwo emikisa egirindiridde abo abaagala okunoonyereza ku busobozi bwa Hungary mu katale k’obusuubuzi okuva ebweru; nga ebyenfuna ebirala byonna ebikyakula - okusoomoozebwa kubaawo nakyo.Bino biyinza okuli ebizibu by’ebitongole oba ebiziyiza olulimi n’ebirala; wabula bino bitera okuvvuunukibwa nga tuyita mu nteekateeka entuufu,okutegeera obuwangwa,n’emikwano/abagaba ebintu mu kitundu abeesigika. Okutwaliza awamu,Hungary erina obusobozi obw’amaanyi bwe kituuka ku kukulaakulanya obutale bwayo obw’obusuubuzi bw’ebweru. Ekifo kyayo ekirungi, ebyenfuna ebitebenkedde, amakolero agavuganya, emikutu gy’ebizimbe egy’amaanyi n’abakozi abalina obukugu bigifuula ekifo ekirungi ennyo okuteekebwamu ssente okuva ebweru n’okugaziya bizinensi.

Bwe kituuka ku kulonda ebintu ebitundibwa ennyo ku katale k’ebyobusuubuzi okuva ebweru mu Hungary, waliwo ensonga eziwerako z’olina okulowoozaako. Ekisooka, kikulu okukola okunoonyereza ku katale n’okwekenneenya ebyetaago n’ebyo abaguzi b’e Hungary bye baagala. Ekitundu ekimu ekiyinza okulonda obulungi ebintu bye bya bulimi. Hungary erina eby’obulimi eby’amaanyi, emanyiddwa olw’ebibala, enva endiirwa, ne wayini eby’omutindo ogwa waggulu. Okutwala ebintu bino ebweru w’eggwanga kiyinza okuba omukisa oguyingiza ssente naddala nga birina satifikeeti ng’ebiwandiiko ebiraga nti ebintu bikoleddwa mu ngeri ey’obutonde oba eby’obusuubuzi obw’obwenkanya. Ekitundu ekirala ekisuubiza kwe kukola ebintu. Hungary erina amakolero g’emmotoka agakulaakulana obulungi, n’olwekyo ebintu ebikwatagana n’omulimu guno biyinza okwettanirwa mu katale k’ebyobusuubuzi okuva ebweru. Kuno kw’ogatta ebitundu by’emmotoka n’ebikozesebwa oba ebyuma/ebyuma ebikozesebwa mu nkola z’okukola mmotoka. Ekirala, waliwo obwetaavu obweyongera obw’ebintu ebikuuma obutonde era ebiwangaala mu Hungary. Ebintu by’omu nnyumba ebitakuuma butonde ng’ensawo eziddamu okukozesebwa oba ebyuma ebikozesa amasannyalaze g’enjuba biyinza okusikiriza abaguzi abafaayo ku butonde bw’ensi. Mu myaka egiyise, n’obulambuzi bubadde bukola kinene mu by’enfuna bya Hungary. Okuwaayo ebintu eby’enjawulo ng’eby’emikono eby’ekinnansi oba emmere y’omu kitundu kiyinza okukola ku balambuzi abanoonya ebituufu n’ebijjukizo. N’ekisembayo, olw’okukulaakulana kwa tekinologiya n’emikutu gy’obusuubuzi ku yintaneeti okwettanirwa mu nsi yonna; ebyuma eby’amasannyalaze nga essimu ez’amaanyi, tabuleti, ebikozesebwa mu kuzannya emizannyo bifuuse ebintu ebinoonyezebwa ennyo mu butale obw’enjawulo omuli ne Hungary. Okulonda ebintu okutwaliza awamu kulina okulowooza ku bintu nga omutindo gw’okulondoola omutindo (okutuukiriza amateeka ga EU), enkola z’okuvuganya ku miwendo nga bwe tulowooza ku mpisa z’obuwangwa bw’abantu abagendererwamu (e.g., emmere y’emmere/obuwangwa bwa wayini mu Hungary) ezikwata ennyo ku by’abaguzi bye baagala. Mu bufunze: ebintu by’ebyobulimi (ebibala n’enva endiirwa), ebitundu by’emmotoka/ebyuma ebikwatagana n’ebyuma- naddala eby’obutonde/ebiwangaala + eby’emikono eby’ennono/ebintu eby’emmere ebigabula abalambuzi + ebyuma eby’amasannyalaze ebisaanira emiwendo & omutindo gw’omutindo score well as hot- okutunda ebintu ebisunsuddwa ku katale k’ebyobusuubuzi okuva ebweru nga batunuulidde ebyetaago by’abaguzi ba Hungary.

Hungary, emanyiddwa mu butongole nga Republic of Hungary, nsi etalina lukalu era esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati. Hungary emanyiddwa olw’ebyafaayo byayo eby’obugagga n’obuwangwa bwayo, era emanyiddwa nnyo olw’engeri za bakasitoma baayo ez’enjawulo n’ebintu ebiziyiza. Engeri za Bakasitoma: 1. Okusembeza abagenyi: Okutwalira awamu Abahungary baba n’ebbugumu era baaniriza abagenyi. Basiima enneeyisa ey’empisa n’okulaga nti bafaayo ku buwangwa bwabwe. 2. Okukwata obudde: Okukwata obudde kikulu eri Bannahungary, n’olwekyo okukuuma obudde mu nkiiko oba okulonda kitwalibwa nga kya muwendo nnyo. 3. Obutereevu: Bwe kituuka ku mpuliziganya, Abahungary batera okuba abatereevu era obutereevu mu kwogera endowooza zaabwe oba bye baagala. 4. Okufaayo ku mbalirira: Wadde nga Hungary efunye enkulaakulana ey’amaanyi mu by’enfuna mu myaka egiyise, bangi ku Bahungary bakyalina endowooza y’okukekkereza ssente bwe kituuka ku kusaasaanya ssente. Ebitabo bya Bakasitoma: 1. Eby’emabega eby’obukomunisiti: Weewale okukubaganya ebirowoozo ku nsonga ezikwata ku bukomunisiti oba Soviet Union okuggyako ng’olina omuntu ayaniriza okukubaganya ebirowoozo ng’okwo. 2. Goulash okubeera ssupu yekka: Goulash (emmere ey’ekinnansi ey’Abahungary) tesaana kwogerwako nga ssupu yekka okuva bwe kiri nti erina obukulu bungi mu by’obuwangwa eri Abahungary. 3. Okusonga n’engalo: Okusonga abantu oba ebintu n’engalo kiyinza okutwalibwa ng’ekitali kya mpisa mu buwangwa bwa Hungary; mu kifo ky’ekyo, kozesa akabonero k’omukono akaggule ng’olaga ekintu. 4. Empisa z’okugaba ebirabo: Mu buwangwa bw’Abahungary, okuwaayo ebimuli ebiwera ebituufu kitera kuterekebwa mu kuziika; n’olwekyo kirungi okwanjula ebimuli ennamba ezitali zimu mu biseera by’enkuŋŋaana z’abantu. Okutegeera engeri zino eza bakasitoma n’okwewala ebiragiro bino kijja kuyamba okukakasa enkolagana ennungi ne bakasitoma ba Hungary ate nga balaga ekitiibwa mu mpisa n’ennono zaabwe

Hungary esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati, erina enkola emanyiddwa obulungi ey’okuddukanya emisolo. Ng’omukago gwa Bulaaya (EU) n’ekitundu kya Schengen, Hungary egoberera ebiragiro n’ebiragiro bya EU ebikwata ku nkola ya kasitooma n’enkola z’okuyingiza ebintu mu ggwanga. Ekitongole kya Hungary Customs Administration kivunaanyizibwa ku kulaba ng’ensalo zitebenkedde, okusolooza emisolo n’emisolo, okwanguyiza eby’obusuubuzi, n’okussa mu nkola amateeka ag’enjawulo agakwata ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga n’ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga. Bassa mu nkola enkola enkakali ey’okufuga okutangira emirimu gy’okukukusa abantu n’okukuuma endagaano z’ebyobusuubuzi z’ensi yonna ezigoberera. Abatembeeyi abayingira oba abafuluma Hungary balina okuyita mu bifo ebiragiddwa okusala ensalo. Ku kifo we bakeberera kasitooma, abagenyi balina okulangirira ebintu byonna bye baleeta oba bye baggya mu ggwanga singa omuwendo gwabyo gwonna gusukka ekkomo erimu eryateekebwawo mu mateeka. Kuno kw’ogatta ebintu nga ssente enkalu ezisukka ku kigero ekigere, ebintu eby’omuwendo ng’amajolobero oba ebyuma ebikozesebwa mu by’amasannyalaze, wamu n’ebintu ebigendereddwamu eby’obusuubuzi. Bwe kituuka ku kuyingiza ebintu ebimu ng’emmundu, ebiragalalagala oba ebintu ebirala ebikugirwa; olukusa oba layisinsi ez’enjawulo ziyinza okwetaagisa okuva mu bitongole ebikwatibwako nga tonnayingira Hungary. Kikulu abatembeeyi okukimanya nti obukwakkulizo obw’enjawulo busobola okukozesebwa ku bintu eby’obulimi ng’ebibala, enva endiirwa, ebiva mu nnyama n’ebirala, olw’enkola z’okukuuma obulamu bw’ebimera ezissibwa mu nkola ab’obuyinza mu Hungary. Okugatta ku ekyo, abantu ssekinnoomu era balina okwetegereza nti waliwo ekkomo ku bikozesebwa mu taaba n’ebyokunywa ebitasoloozebwako musolo okusinziira ku oba batambulira mu mukago gwa EU oba ebweru waago. Okwewala obuzibu bwonna ku nsalo mu Hungary: 1. Manya ebyetaago bya custom nga weebuuza ku mikutu gya gavumenti emitongole egikuwa amawulire ag’omulembe agakwata ku bukwakkulizo ku kuyingiza ebintu mu ggwanga. 2. Kakasa nti olina ebiwandiiko byonna ebyetaagisa nga paasipooti & viza. 3. Langirira ebintu byo eby’omuwendo ng’oyingira/ofuluma bwe kiba kyetaagisa. 4. Goberera nnyo ensako z’okuyingiza/okufulumya ebweru ku bikwata ku mwenge/taaba. 5. Tambula eddagala eriwandiikiddwa wamu n’eddagala erituufu bwe kiba nga kituufu. 6.Weegendereze ng’otambuza ebintu byonna eby’obulimi okuyita ku nsalo olw’obukwakkulizo/ebiragiro ebiyinza okuteekebwawo ab’obuyinza mu bitundu

Enkola y’omusolo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga mu Hungary egendereddwamu okulungamya entambula y’ebyamaguzi ebiyingira mu ggwanga n’okukuuma amakolero g’omunda mu ggwanga. Hungary egoberera enkola y’emisolo gya Kasawo, nga gisoloozebwa ku bintu eby’enjawulo ebiyingizibwa mu ggwanga okusinziira ku ngeri gye bisengekeddwamu mu nkola ya Harmonized System. Ku bintu ebisinga obungi, Hungary ekozesa omusolo gwa Kasawo ogwa bulijjo ogw’omukago gwa Bulaaya, ogulaga emiwendo egy’enjawulo n’amateeka agakwata ku kugabanya emisolo. Wabula waliwo ebimu ebijjako n’emisolo emirala egikolebwa ku bintu ebimu. Okutwaliza awamu, ebyetaago ebikulu ng’emmere (omuli ebibala, enva endiirwa, ennyama, amata), eddagala, n’ebintu ebisookerwako ebikolebwa mu bujjuvu bifuna omusolo omutono oba tegusoloozebwa ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga. Kino kikolebwa okulaba ng’abaguzi babaawo era nga basobola okugula ebintu n’okuwagira bizinensi za wano mu bitundu ebisinziira ennyo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga. Ebintu eby’ebbeeyi ng’ebyuma eby’omulembe (amasimu, kompyuta), mmotoka ez’ebbeeyi (emmotoka), ebyokunywa (wine) okutwalira awamu byolekagana n’emisolo egy’amaanyi nga biyingidde mu Hungary. Omuwendo gw’emisolo gino guyinza okwawukana okusinziira ku bintu ng’ensi gye basibuka oba amateeka agafuga omusolo ku muwendo ogwongezeddwa. Mu budde obutuufu emisolo gino gikola ng’engeri y’okuyingizaamu ssente ate nga gikuuma abakola ebintu mu ggwanga okuva ku kuvuganya okuva ebweru. Okugatta ku ekyo, Hungary ekozesa endagaano z’ebyobusuubuzi n’amawanga oba ebitundu ebirala okufuga emisolo gyayo egy’okuyingiza ebintu mu ggwanga. Endagaano z’obusuubuzi obw’eddembe zigenderera okukendeeza ku misolo gya kasitooma wakati w’amawanga ageetabye mu mpaka zino nga kyanguyiza abasuubuzi abafulumya ebweru okutuuka ku misolo nga bakendeeza oba okuggyawo emisolo mpolampola okumala ekiseera. Kinajjukirwa nti enkola z’omusolo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga zisobola okukyuka buli luvannyuma lwa kiseera olw’okulowooza ku by’enfuna oba ebyobufuzi munda mu ggwanga oba ku mutendera gw’ensi yonna. N’olwekyo bulijjo kirungi abasuubuzi n’abantu ssekinnoomu abeenyigira mu by’obusuubuzi by’ensi yonna ne Hungary okwebuuza ku bakulu abakwatibwako okufuna amawulire ag’omulembe agakwata ku biti by’ebintu ebitongole bye bagenderera okuyingiza/okufulumya ebweru.

Hungary erina enkola ey’enjawulo ey’omusolo ku bintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga. Eggwanga liteeka omusolo ku muwendo ogwongezeddwa (VAT) ku bintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga, naye nga gukendedde bw’ogeraageranya n’omusolo gw’omusolo ogw’omunda mu ggwanga. Omusolo gwa VAT ogw’omunda mu ggwanga ogwa bulijjo mu Hungary guli 27%, naye ku bintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga, guli 0% zokka. Omusolo guno ogwa zero-rated VAT ku bintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga kitegeeza nti kkampuni za Hungary ezitunda ebintu byabwe emitala w’amayanja tezirina kusasula musolo gwonna gwonna ogw’okwongera ku bintu ebyo. Kino kikubiriza abasuubuzi okutunda ebintu byabwe ebisingawo ebweru w’eggwanga n’okutumbula eby’obusuubuzi by’ensi yonna eri eggwanga. Wabula kikulu okumanya nti omusolo guno ogwa zero-rated VAT gukwata ku bizinensi zokka eziwandiisiddwa mu Hungary era nga zitwala ebintu byabwe ebweru w’omukago gwa Bulaaya (EU). Singa ensi gy’ogendayo eba mu mukago gwa EU, amateeka ga EU aga bulijjo agakwata ku busuubuzi wakati w’ebitundu gakola. Okugatta ku ekyo, abasuubuzi aba Hungary abatunda ebweru w’eggwanga bayinza okuba n’ebisaanyizo okufuna emiganyulo emirala egy’omusolo n’ebisikiriza ebiweebwa gavumenti. Ng’ekyokulabirako, bayinza okusonyiyibwa omusolo gwa kasitooma oba okukendeezebwa wansi w’endagaano ezimu ez’obusuubuzi obw’eddembe oba enteekateeka ezisookerwako. Enkola ya Hungary ey’omusolo ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga egenderera okutumbula ebyenfuna ng’eyita mu kwongera ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga ate ng’esigala ng’egoberera amateeka ga EU. Nga ewa embeera ennungi ey’omusolo eri bizinensi ezikola mu by’obusuubuzi by’ensi yonna, Hungary efuba okusikiriza bamusigansimbi okuva ebweru n’okugaziya okubeerawo kwayo mu butale bw’ensi yonna. Mu kumaliriza, Hungary essa mu nkola omusolo gwa zero ku muwendo ogwongezeddwa ku bintu ebifulumizibwa ebweru wa EU ng’omu ku nkola yaayo ey’omusolo ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga. Kino kikubiriza bizinensi za Hungary okwenyigira mu by’obusuubuzi by’ensi yonna nga ziggyawo emisolo emirala ku bintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga n’okutumbula enkulaakulana mu by’enfuna nga bayita mu kwongera ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga.

Hungary, era emanyiddwa nga Republic of Hungary, nsi etalina lukalu era esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati. Kimanyiddwa nnyo olw’obuwangwa bwakyo obujjudde amaanyi, ebyafaayo bingi, n’ebyenfuna eby’enjawulo. Bwe kituuka ku by’okutunda ebweru w’eggwanga, Hungary yeenyweza ng’omuzannyi avuganya mu makolero ag’enjawulo. Enkola y’eggwanga ey’okukakasa eby’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga ekakasa nti ebintu bituukana n’omutindo ogw’enjawulo n’ebisaanyizo ebiragirwa mu mateeka nga tebinnasindikibwa bweru wa ggwanga. Hungary egoberera ebiragiro ebikakali ebyateekebwawo ebitongole by’eggwanga n’ensi yonna okukakasa ebintu by’etunda ebweru w’eggwanga. Okusobola okufuna satifikeeti y’okutunda ebweru w’eggwanga mu Hungary, bizinensi zirina okugoberera emitendera n’ebiragiro ebiwerako. Ekisooka, amakampuni geetaaga okwewandiisa mu bitongole bya gavumenti ebikwatibwako ebivunaanyizibwa ku by’obusuubuzi n’ebyobusuubuzi. Kuno kw’ogatta okuwa ebiwandiiko ebyetaagisa nga olukusa/layisinsi ez’amateeka, ennamba z’omusolo (TIN), ne satifikeeti z’okwewandiisa. Ng’oggyeeko ebisaanyizo by’okwewandiisa, abasuubuzi b’amaguzi mu Hungary balina okugoberera amateeka agakwata ku bikozesebwa okusinziira ku kika ky’ebintu bye bafulumya ebweru. Ebiragiro bino biyinza okubeeramu ebyetaago ebitongole eby’okuwandiika oba okupakinga ebiragiddwa endagaano z’ensi yonna ez’ebyobusuubuzi oba omutindo gw’obukuumi ogwateekebwawo amawanga agayingiza ebintu mu ggwanga. Oluvannyuma lw’empapula zonna ezeetaagisa okuggwa n’okukakasa nti ebintu bigoberera amateeka, abasuubuzi b’amaguzi mu Hungary basobola okusaba satifikeeti y’okutunda ebweru w’eggwanga okuva mu kitongole kya gavumenti oba ekitongole ekivunaanyizibwa ekirabirira ekitongole kyabwe eky’amakolero. Satifikeeti ekakasa nti ebintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga bituukiriza omutindo gwonna ogukwatagana n’ebisaanyizo by’amateeka. Enkola ya Hungary ey’okukakasa eby’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga ekola kinene nnyo mu kulaba ng’obwerufu, obuvunaanyizibwa, n’obwesige wakati w’abasuubuzi abafulumya ebweru n’abayingiza ebintu mu nsi yonna bibaawo. Okubeera ne satifikeeti zino tekikoma ku kwongera ku katale wabula kyongera n’erinnya lya Hungary ng’omusuubuzi eyeesigika. Mu kumaliriza, okufuna satifikeeti z’okutunda ebweru w’eggwanga mu Hungary kizingiramu emitendera egy’enjawulo nga okuwandiisa bizinensi okugoberera amateeka agakwata ku bikozesebwa n’oluvannyuma okusaba satifikeeti entongole ey’okutunda ebweru okuva mu bitongole ebikwatibwako. Ebikolwa bino biyamba nnyo mu kukuuma omutindo ogw’omutindo ogwa waggulu ku bintu Hungary by’etunda ebweru w’eggwanga mu nsi yonna ate nga bitumbula enkolagana y’ebyobusuubuzi mu nsi yonna

Hungary nsi etaliiko lukalu era esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati. Wadde nga Hungary ntono nnyo, erina omulimu gw’okutambuza ebintu ogukulaakulana obulungi era ogukola obulungi era nga gukola ng’ekifo ekikulu eky’obusuubuzi n’entambula mu kitundu kino. Wano waliwo ebikwata ku nteekateeka y’okutambuza ebintu ebisemba ebikwata ku Hungary: . Olw’omukutu gwayo ogw’enguudo ogukwatagana obulungi n’okubeera okumpi n’amakubo amakulu ag’entambula mu nsi yonna, omuli enguudo ennene nga E75 ne E60, Hungary ekola enkolagana ennungi nnyo n’amawanga ag’omuliraano nga Austria, Slovakia, Slovenia, Serbia, ne Romania. 2. Ebikozesebwa Ennungamu: Eggwanga litadde ssente nnyingi mu by’okutambuza ebintu mu myaka egiyise. Yeewaanira ku bisaawe by’ennyonyi eby’omulembe ebiwerako omuli n’ekisaawe ky’ennyonyi ekya Budapest Ferenc Liszt International Airport - ekimu ku bisaawe ebisinga obunene mu kitundu kino - ekikwata obulungi entambula y’emigugu n’abasaabaze. Ekirala, Hungary erina emikutu gy’eggaali y’omukka egyalabirira obulungi egyanguyiza okutambuza obulungi ebyamaguzi okuyita mu bifo eby’omunda n’ensi yonna. 3. Empeereza y’okutambuza ebintu: Hungary ekyaza kkampuni nnyingi ez’okutambuza ebintu ezikola emirimu egy’enjawulo ng’okutambuza emigugu, okutereka n’okuzigaba, okuyamba mu kugoba emigugu, n’okuddukanya emirimu. Kkampuni zino zimanyiddwa olw’obulungi bwazo, obwesigwa, ensengeka y’emiwendo egy’okuvuganya nga kwogasse n’empeereza ey’omutindo ogwa waggulu. 4. Zooni ez’enjawulo ez’ebyenfuna (SEZs): Hungary elonze SEZ eziwerako ezisangibwa mu ngeri ennungi mu ggwanga lyonna okutumbula okusiga ensimbi okuva ebweru nga egaba emisolo mingi n’enkola ennyangu ey’okuddukanya emirimu eri bizinensi ezikola mu zooni zino. Ebitundu bino biwa embeera ennungi eri emirimu gy’amakolero ate nga era bitumbula obulungi mu nkola y’okugaba ebintu nga bayita mu bifo eby’okutambuza ebintu ebigatta. 5.Endagaano z’ebyobusuubuzi ez’ensi yonna: Okubeera mmemba w’omukago gwa Bulaaya (EU) okuva mu 2004 ne World Trade Organization (WTO), Hungary enyumirwa enkolagana ey’amaanyi mu by’obusuubuzi n’amawanga amalala agali mu mukago gwa EU wamu n’abasuubuzi mu nsi yonna ebweru wa Bulaaya nga bayita mu ndagaano ez’enjawulo eziyamba . okutambuza ebyamaguzi mu ddembe okuyita ku nsalo. Mu kumaliriza,Hungary erina amaanyi amakulu nga ekifo kyayo ekirungi, ebikozesebwa ebirungi, empeereza ez’enjawulo ez’okutambuza ebintu, Zooni ez’enjawulo ez’ebyenfuna okusikiriza bamusigansimbi okuva ebweru, n’okwetaba mu ndagaano z’ebyobusuubuzi mu nsi yonna. Ensonga zino zonna awamu ziyamba Hungary okubeera ekifo ekisikiriza emirimu gy’okutambuza ebintu era zigifuula omuzannyi omukulu mu mutimbagano gw’ebintu mu Bulaaya.

Emyoleso gy’ebyobusuubuzi emikulu

Hungary esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati, erimu emikutu emikulu egy’ensi yonna egy’okugula ebintu n’emyoleso gy’ebyobusuubuzi abasuubuzi gye bayinza okunoonyerezaako. Emikutu gino giwa amakampuni emikisa okukwatagana n’abo abayinza okugula n’okugaziya akatale kaago mu nsi yonna. 1. Omwoleso gw’ensi yonna mu Budapest (Budapesti Nemzetközi Vásár): Omukolo guno ogutegekebwa buli mwaka gwe gumu ku mwoleso gw’ebyobusuubuzi ogusinga okumanyika mu Hungary, nga gusikiriza aboolesi n’abaguzi ab’ensi yonna ab’enjawulo. Omwoleso guno gukwata ku bintu eby’enjawulo nga eby’emmotoka, okulongoosa emmere, eby’amasimu, eby’okuzimba, ebyuma, n’ebirala. 2. ENNAKU ZA MACH-TECH & INDUSTRY: MACH-TECH mwoleso gwa by’obusuubuzi mu nsi yonna ogusinga okussa essira ku byuma ne tekinologiya w’amakolero. Ewa omukutu abasuubuzi okulaga ebintu byabwe n’obuweereza bwabwe eri abalabi b’ensi yonna ate nga n’emikisa gy’okukolagana n’abo abayinza okubeera bakasitoma. 3. Ekifo eky’omwoleso ekya HUNGEXPO Budapest: HUNGEXPO kye kifo ekisinga obunene mu Hungary eky’okwolesezaamu emisomo gy’ebyobusuubuzi egy’enjawulo mingi omwaka gwonna mu bitundu ebiwerako ng’ebyobulimi, okukulaakulanya ettaka n’amayumba, okugonjoola ensonga za tekinologiya w’ebyobujjanjabi, emikolo gy’amakolero g’obulambuzi n’ebirala. 4. Ebifo eby’obutale ku yintaneeti: Emikutu egy’enjawulo egy’oku yintaneeti gyongera okwanguyiza enkolagana wakati wa bizinensi ne bizinensi mu mbeera y’okugula ebintu mu Hungary. Emikutu nga Alibaba.com oba Europe B2B Marketplace giwa omukisa eri abasuubuzi bangi okuva mu Hungary mu makolero ag’enjawulo okuva ku by’okwambala okutuuka ku byuma bikalimagezi oba eby’obulimi. 5. Ofiisi z’akakiiko k’ebyobusuubuzi mu Hungary ebweru w’eggwanga: Hungary etaddewo ofiisi z’akakiiko k’ebyobusuubuzi mu mawanga ag’enjawulo mu nsi yonna ezikola ng’ebintu ebiyamba okuzuula abaguzi ab’ensi yonna abanoonya ebintu oba obuweereza bwa Hungary ebweru w’eggwanga. Ofiisi zino zisobola okuyamba bizinensi okufuna amagezi ag’omuwendo ku katale ate nga ziziyunga ku bagaba oba abayingiza ebintu mu ggwanga. 6.Ekibiina ky’abasuubuzi mu nsi yonna Hungary (ICC): ICC Hungary ekola kinene mu kutumbula eby’obusuubuzi by’amawanga gombi ng’etegeka enkiiko za bizinensi eziraga ebintu bya Hungary emitala w’amayanja – kino kiwa omukutu amakampuni g’omunda n’ayingiza ebintu okuva ebweru we basobola okussaawo enkolagana ey’omuwendo ey’omugaso eri enkolagana mu biseera eby’omu maaso. 7.Bbanka ya Hungary ekola ku by’okutunda ebweru w’eggwanga (Eximbank): Nga bbanka ya gavumenti ekola ku by’okutunda ebweru w’eggwanga, Eximbank egaba obuyambi mu by’ensimbi eri kkampuni z’omunda mu ggwanga ezikola mu by’obusuubuzi by’ensi yonna. Eximbank tekoma ku kuwa bigonjoola bya nsimbi eri abasuubuzi abafulumya ebweru w’eggwanga, n’abayingiza ebintu mu ggwanga basobola okuganyulwa mu pulogulaamu zaabwe n’obuweereza bwabwe nga bafuna ebyamaguzi okuva mu Hungary. Kinajjukirwa nti emikutu n’emyoleso gy’ebyobusuubuzi egyogeddwako waggulu biyinza okukyuka n’okukulaakulana okumala ekiseera. Amakampuni agagala okujuliza ensonda entongole nga ebibiina bya gavumenti eby’ebyobusuubuzi, emikutu gy’empuliziganya egy’ekibiina ky’abasuubuzi, oba abategesi b’emikolo okukakasa nti amawulire amatuufu era ag’omulembe ku mikolo egigenda okubaawo n’emikisa gy’okugula ebintu mu nsi yonna mu Hungary.

Emikutu gy’okunoonya egya bulijjo

Mu Hungary, waliwo emikutu gy’okunoonya egiwerako egyakozesebwa ennyo abantu gye bakozesa okutambula ku yintaneeti. Bino bye bimu ku byo: 1. Google Hungary: Enkola y’okunoonya esinga okwettanirwa mu nsi yonna, Google nayo erina enkyusa ya Hungary ey’omu kitundu. Osobola okugenda ku nkyusa yaabwe ey’Oluhungary ku www.google.hu. 2. Startlap: Startlap gwe mukutu gwa Hungary ogulimu empeereza ez’enjawulo nga email, amawulire, n’enkola ya yingini y’okunoonya. Enkola yaabwe ey’okunoonya osobola okugifuna ku www.startlap.hu/kereso. 3. Bing: Enkola ya Microsoft ey’okunoonya Bing nayo ekozesebwa nnyo mu Hungary. Osobola okugikozesa ng’ogenda ku mukutu gwa www.bing.com. 4. Yahoo!: Yahoo! ekyalina abakozesa abakulu mu Hungary nayo, era osobola okuyingira ku mukutu gwabwe ogw’okunoonya ku www.yahoo.hu. 5. DuckDuckGo: Emanyiddwa olw’okussa essira ku by’ekyama n’obutalondoola data y’abakozesa, DuckDuckGo era egaba empeereza yaayo mu Hungary ng’eyita ku mukutu gwabwe ogwa yintaneeti www.duckduckgo.com. 6 .Onet: Onet gwe mukutu omulala ogumanyiddwa ennyo mu Hungary ogukola emirimu egy’enjawulo omuli email n’okukung’aanya amawulire; balina n’enkola yaabwe ey’okunoonya gy’osobola okugifuna ku https://www.onet.hu/. 7 .Ask.com - Ask.com y’enkola endala ng’erina enkyusa yaayo ey’Oluhungary eyetongodde efunibwa ku https://hu.ask.com/. Zino ze zimu ku mikutu gy’okunoonya egyakozesebwa ennyo mu Hungary; wabula, kisaana okukimanya nti bangi ku Bahungary nabo bulijjo bakozesa emikutu gy’ensi yonna nga Google oba Bing butereevu okusinga okukozesa enkyusa ez’omu kitundu okunoonya.

Emiko emikulu egya kyenvu

Ebiwandiiko ebikulu eby’empapula za kyenvu mu Hungary bisinga kusangibwa ku mutimbagano, nga waliwo emikutu gy’empuliziganya egiwerako egy’olukalala olujjuvu olwa bizinensi n’obuweereza mu ggwanga lino. Wano waliwo emikutu gy’empuliziganya egy’amaanyi egya kyenvu mu Hungary: 1. Yellux (www.yellux.com): Yellux ye dayirekita ekozesebwa ennyo ku yintaneeti mu Hungary egaba olukalala lwa bizinensi nnyingi mu biti eby’enjawulo. Ewa enkola ez’omulembe ez’okunoonya, omuli ebifo n’empeereza ebitongole. 2. Cylex (www.cylex.hu): Cylex Hungary ye dayirekita ennene esobozesa abakozesa okunoonya bizinensi okusinziira ku biti oba ekifo. Era mulimu n’ebisingawo ng’ebikwata ku bantu b’oyinza okukwatagana nabo, essaawa z’okuggulawo, n’okutunuulira bakasitoma. 3. YellowPages.hu (www.yellowpages.hu): YellowPages.hu ye dayirekita endala emanyiddwa ennyo ku yintaneeti ng’abakozesa basobola okusanga amawulire agakwata ku bizinensi okusinziira ku kifo kye baagala oba ekika ky’amakolero. 4. OpenAd (en.openad.hu): OpenAd essira erisinga kulissa ku birango eby’ekyama naye era ekola nga dayirekita ya bizinensi mu Hungary, okusobozesa abakozesa okunoonya empeereza n’ebintu ebiweebwa kkampuni z’omu kitundu. 5. 36ker.com: Omukutu guno gukola nnyo ku bizinensi ezisangibwa mu Budapest, nga guwa olukalala lw’amakampuni agakola mu kibuga ekikulu mu bitundu eby’enjawulo. 6. Oktibbeha County Business Directory (oktibbehacountybusinessdirectory.com): Wadde nga okusinga etunuulidde Oktibbeha County mu Mississippi, ekitabo kino eky’ensi yonna kirimu bizinensi za Hungary ezikola mu makolero ag’enjawulo. Emikutu gino egya kyenvu gikola ng’ebikozesebwa eby’omuwendo eri abantu ssekinnoomu abanoonya ebikwata ku bantu n’ebikwata ku bizinensi n’obuweereza bwa Hungary mu bitundu eby’enjawulo nga okusembeza abagenyi, ebyobulamu, ebifo eby’amaguzi, empeereza ez’ekikugu, n’ebirala.

Emikutu emikulu egy’obusuubuzi

Hungary, ensi esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati, efunye enkulaakulana ey’amaanyi mu by’obusuubuzi ku yintaneeti okumala emyaka. Emikutu emikulu egiwerako egy’obusuubuzi ku yintaneeti gikolera mu Hungary, nga giwa ebintu n’obuweereza obw’enjawulo eri abaguzi. Bino bye bimu ku mikutu emikulu egy’obusuubuzi ku yintaneeti mu Hungary: 1. Emag.hu: Emag y’emu ku butale obusinga okwettanirwa mu Hungary ku yintaneeti, ng’ekola ebintu bingi nnyo mu biti eby’enjawulo omuli ebyuma, emisono, ebyuma by’omu nnyumba, n’ebirala. Omukutu gwa yintaneeti: www.emag.hu 2. Alza.hu: Alza ye nkola endala emanyiddwa ennyo ey’obusuubuzi ku yintaneeti mu Hungary egaba ebintu eby’enjawulo ebikozesebwa ng’ebyuma, ebyuma by’omu nnyumba, eby’okuzannyisa, ebyuma by’emizannyo n’ebirala. Omukutu gwa yintaneeti: www.alza.hu 3. Mall.hu: Mall ye basuubuzi abakulembedde mu Hungary ng’erina akatale akanene ku yintaneeti akakwata ku bika by’ebintu eby’enjawulo omuli ebyuma, ebikozesebwa mu misono, eby’okwewunda n’ebirala. Omukutu gwa yintaneeti: www.mall.hu 4. Extreme Digital (edigital.hu): Emanyiddwa olw’ebintu byayo eby’amasannyalaze okuva ku ssimu ez’amaanyi okutuuka ku nkola z’okusanyusa abantu awaka n’ebikozesebwa mu kompyuta; Extreme Digital ekola ku bakozesa abamanyi tekinologiya nga balina emiwendo egy’okuvuganya. Omukutu gwa yintaneeti: www.edigital.hu 5.Tesco Online (tescoonline.com): Tesco y’emu ku maduuka agasinga obunene mu nsi yonna ng’erina omukutu gwa yintaneeti bakasitoma mwe basobola okulagira eby’okulya mu ngeri ennyangu wamu n’ebintu ebirala eby’omu nnyumba okubituusa awaka oba okubitwala mu maduuka agalondeddwa. Omukutu gwa yintaneeti: www.tescoonline.com/hu-hu 6.Jofogo (jofogo.co.uk): Nga bakuguse mu bintu ebikozesebwa ng’ebintu by’omu nnyumba n’engoye; Jofogo ewa abakozesa omukutu omungu ogw’okugula n’okutunda ebintu ebikozesebwa. Omukutu gwa yintaneeti : jofogo.co.uk/hungary/informatio/ebitukwatako 7.Digiprime Webáruház (digiprime.eu) - Omusuubuzi ku yintaneeti ng'akuguse mu byuma ebikozesebwa nga ssimu ez'amaanyi,essaawa,Gadgets,gaming consoles,n'ebikozesebwa. Omukutu gwa yintaneeti: www.digiprime.eu Bino bye bimu ku bitongole ebikulu eby’obusuubuzi ku yintaneeti ebikola mu Hungary. Kikulu okumanya nti abamu ku kkampuni z’ensi yonna ez’obusuubuzi ku yintaneeti nga Amazon nazo ziweereza bakasitoma mu Hungary, nga ziwa omukisa okufuna ebintu eby’enjawulo nga ziyita mu maduuka gaabwe ag’ensi yonna ku yintaneeti.

Emikutu emikulu egy’empuliziganya

Hungary, okufaananako n’amawanga amalala mangi, erina emikutu gyayo egy’enjawulo egy’empuliziganya n’emikutu gy’empuliziganya. Emikutu gino gikola ku bintu abantu b’omu Hungary bye baagala n’ebyo bye baagala. Wano waliwo emikutu gy’empuliziganya egy’ettutumu mu Hungary wamu n’emikutu gyabwe: 1. Facebook (https://www.facebook.com/): Facebook nkola ya nsi yonna, naye erina ekifo ekinene ne mu Hungary. Esobozesa abakozesa okukwatagana n’emikwano n’ab’omu maka gaabwe, okugabana ebipya, ebifaananyi, obutambi, n’okwegatta ku bibinja oba emikolo. 2. Instagram (https://www.instagram.com/): Instagram ye mukutu omulala ogukozesebwa ennyo ku mikutu gya yintaneeti mu Hungary. Essira lissa ku kugabana ebifaananyi n’obutambi ate ng’ewa ebisengejja eby’enjawulo n’engeri y’okulongoosaamu. 3. Viber (https://www.viber.com/): Viber ye app y’okuweereza obubaka era ekuba essimu mu ddoboozi, okukuba vidiyo, n’okukubaganya ebirowoozo mu bibinja. Ng’oggyeeko ebintu nga sitiika n’emizannyo, efunye ettutumu mu bakozesa aba Hungary. 4. LinkedIn (https://www.linkedin.com/): LinkedIn mukutu gwa yintaneeti ogw’ekikugu ogukozesebwa abakugu mu nsi yonna, omuli ne Hungary. Abakozesa basobola okukola ebifaananyi ebiraga obumanyirivu bwabwe mu mirimu n’obukugu okukwatagana n’abayinza okubakozesa oba bannaabwe mu makolero gaabwe. 5. Twitter (https://twitter.com/): Twitter nkola ya microblogging abakozesa mwe basobola okuteeka obubaka obumpi obumanyiddwa nga "tweets." Bannahungary bakozesa omukutu gwa Twitter okugabana amawulire agapya, endowooza ku bigenda mu maaso oba okwenyigira mu mboozi z’olukale. 6 .TikTok (https://www.tiktok.com/): Obuganzi bwa TikTok bweyongedde nnyo mu nsi yonna gye buvuddeko olw’okussa essira ku butambi obumpi abantu bwe basobola okukola nga bakozesa ebisengejja n’ebikozesebwa eby’enjawulo. 7 .Snapchat: Snapchat okusinga essira erisinga kulissa ku kugabana bubaka bwa multimedia obw'ekiseera obumanyiddwa nga "snaps" mu mikwano oba abagoberezi nga bayita mu bifaananyi oba obutambi obumpi. 8 .Fórumok: Fórumok mikutu gy’okukubaganya ebirowoozo ku yintaneeti nga gikwata ku nsonga ez’enjawulo ezisikiriza abakozesa yintaneeti mu Hungary ng’okukubaganya ebirowoozo ku tekinologiya oba emikutu egyekuusa ku bintu bye banyumirwa ng’emizannyo oba okufumba. 9 .Index Forum (https://forum.index.hu/): Index gwe mukutu gw’amawulire ogumanyiddwa ennyo mu Hungary nga nagwo gulina forum ekola abakozesa mwe basobola okukubaganya ebirowoozo ku nsonga ez’enjawulo, omuli ebigenda mu maaso n’ensonga. Bino bye byokulabirako ebitonotono eby’emikutu gy’empuliziganya n’emikutu gy’empuliziganya Hungary gy’ekozesa. Wabula kirungi okumanya nti emikutu gy’ensi yonna nga Facebook ne Instagram girina amaanyi mu mawanga agasinga obungi mu nsi yonna omuli ne Hungary.

Ebibiina ebinene eby’amakolero

Hungary emanyiddwa olw’ebyenfuna byayo eby’enjawulo era ebijjudde amaanyi, era ebibiina by’amakolero ebikulu mu ggwanga lino bikola kinene mu kukola n’okutumbula ebitundu eby’enjawulo. Bino bye bimu ku bibiina by’amakolero ebimanyiddwa mu Hungary wamu n’emikutu gyabyo: 1. Ekibiina ky’abasuubuzi n’amakolero mu Hungary (Magyar Kereskedelmi és Iparkamara): Ekibiina ky’eggwanga kikiikirira ebika byonna ebya bizinensi mu Hungary, nga kiwa obuwagizi, okubunyisa amawulire, n’obuweereza okuyamba amakampuni okukulaakulana. Omukutu gwa yintaneeti: https://mkik.hu/lu/ 2. Ekibiina kya bbanka mu Hungary (Magyar Bankszövetség): Kikiikirira ebirungi bya bbanka ezikola mu Hungary, nga kigenderera okukulaakulanya embeera y’ebyensimbi ennywevu ate nga kikakasa obwerufu n’obukuumi bw’abakozesa. Omukutu gwa yintaneeti: https://bankszovetseg.hu/luganda 3. Ekibiina kya Hungary National Association of Entrepreneurs and Employers (Válalkozók és Munkáltatók Országos Szövetsége - VOSZ): Ekibiina kino kikiikirira bizinensi entonotono n’eza wakati mu bitundu byonna, nga essira liteekeddwa ku kulongoosa embeera ya bizinensi eri bammemba ate nga kitumbula abasuubuzi. Omukutu gwa yintaneeti: https://www.vosz.hu/index-en.html 4. Ekibiina ky’amakolero mu Hungary (Gyáriparosok Országos Szövetsége - GOSSY): Ekibiina eky’amaanyi ekikiikiridde amakampuni agakola ebintu mu Hungary ekitumbula enkulaakulana ya tekinologiya, obuyiiya, emirimu gy’okutunda ebweru w’eggwanga, n’enkolagana y’ensi yonna wakati w’ebibiina ebiri mu mukago. Omukutu gwa yintaneeti: http://gossy.org/en/ 5. Ekibiina ekigatta abagaba empeereza y’okutambuza ebintu mu Hungary (Magyar Logisztikai Szolgáltató Egyesület - MLSZE): Ekibiina eky’ekikugu ekissa essira ku bagaba empeereza y’okutambuza ebintu ekigenderera okutumbula enkolagana wakati wa bammemba ate nga kikola ku kusoomoozebwa okuli mu kitongole kino. 6. Ekibinja ky’amakolero g’emmotoka mu Hungary (Automotive Hungary Klaszter): Kikiikirira abakola mmotoka okuva mu makolero ag’enjawulo omuli OEMs (Original Equipment Manufacturers), abagaba ebitundu by’emmotoka, ebifo eby’okunoonyereza n’okukulaakulanya mu yunivasite oba amatendekero g’okunoonyereza ageenyigira mu kunoonyereza n’okukulaakulanya mmotoka. Omukutu gwa yintaneeti: http://www.automotiveturkey.com.tr/EN/ . Omukutu gwa yintaneeti: http://www.masosz.hu/lu/ Ebibiina bino bikola kinene nnyo mu kutumbula ebirungi by’amakolero gaabwe mu Hungary n’okutumbula enkolagana n’emikwano gy’ensi yonna. Nsaba omanye nti amawulire agaweereddwa geesigamiziddwa ku bintu ebiriwo ku mutimbagano mu kiseera ky’okuddamu. Enkolagana oba amannya agamu ku mukutu gwa yintaneeti gayinza okukyuka oluvannyuma lw’ekiseera; n’olwekyo, kirungi okunoonya emikutu gy’empuliziganya egy’ebibiina bino ebiriwo kati nga kyetaagisa.

Emikutu gya yintaneeti egy’ebyobusuubuzi n’ebyobusuubuzi

Hungary nsi esangibwa mu masekkati ga Bulaaya. Lirina ebyenfuna ebikulaakulana era emanyiddwa olw’amakolero, ebyobulimi n’obulambuzi. Wano waliwo emikutu gy’empuliziganya egy’oku ntikko egy’ebyenfuna n’ebyobusuubuzi mu Hungary: 1. Ekitongole kya Hungary Investment Promotion Agency (HIPA) - Omukutu gwa HIPA guwa amawulire agakwata ku mikisa gy’okusiga ensimbi, ebisikiriza, n’embeera ya bizinensi mu Hungary. Omukutu gwa yintaneeti: https://hipa.hu/ 2. Minisitule y’ensonga z’ebweru n’ebyobusuubuzi - Omukutu guno omutongole ogwa gavumenti guwa amawulire amajjuvu ku nkola z’ebyobusuubuzi mu nsi yonna, amateeka agafuga ebweru w’eggwanga n’okuyingiza ebintu mu ggwanga, emikisa gy’okusiga ensimbi, n’endagaano z’ebyobusuubuzi. Omukutu gwa yintaneeti: http://www.kormany.hu/lu/minisitule-y’ensonga-w’ebweru-n’ebyobusuubuzi 3. Ekibiina ky’abasuubuzi n’amakolero mu Hungary (MKIK) - Omukutu gwa MKIK kya mugaso nnyo eri bizinensi ezinoonya okutandikawo enkolagana oba okunoonyereza ku mikisa gy’obusuubuzi mu Hungary. Ewa amawulire ku bibaddewo, ebifulumizibwa, obuweereza eri abasuubuzi, lipoota z’okunoonyereza ku katale n’ebirala. Omukutu gwa yintaneeti: https://mkik.hu/lu/omukutu gw’awaka/ 4. National Bank of Hungary (Magyar Nemzeti Bank) - Omukutu omutongole ogwa banka enkulu gulimu ebikwata ku by’enfuna nga emiwendo gy’ebbeeyi y’ebintu, emiwendo gy’ensimbi, okulangirira enkola y’ensimbi ebiyinza okuba eby’omugaso eri bamusigansimbi oba bizinensi eziteekateeka okukwatagana n’akatale ka Hungary. Omukutu gwa yintaneeti: https://www.mnb.hu/en 5. Ekibiina ky’abasuubuzi n’amakolero mu Budapest - Omukutu gw’ekibiina kino guwa ebikozesebwa eby’enjawulo ebikwata ku mpeereza ya bizinensi esangibwa mu Budapest wamu n’amawulire ag’omugaso agakwata ku mbeera ya bizinensi mu kitundu. Omukutu gwa yintaneeti: http://bkik.hu/lu/ 6. Export Promotion Agency Ltd (HEPA) – HEPA eyamba abasuubuzi b’ebweru w’eggwanga okuva e Hungary ng’ewa obuweereza obw’okwebuuza ku bantu ku by’okutunda ebweru w’eggwanga wamu n’okutegeka emikolo egy’okulaga emikisa gy’obusuubuzi bw’ebweru. Omukutu gwa yintaneeti: https://hepaexport.com/ 7. Financial Times Lipoota ez’enjawulo ku Hungary – Financial Times efulumya lipoota ez’enjawulo ezitunuulidde amawanga ag’enjawulo omuli ne Hungary eziwa amagezi ku by’enfuna by’eggwanga okuva mu ndowooza y’ensi yonna. Omukutu gwa yintaneeti: https://www.ft.com/alipoota/hungary Emikutu gino giyinza okukola ng’entandikwa eri abo abaagala okunoonyereza ku mbeera y’ebyenfuna n’ebyobusuubuzi mu Hungary. Bulijjo kirungi okwongera okunoonyereza n’okutuuka ku bitongole ebikwatibwako okufuna amawulire ag’enjawulo oba obuyambi okusinziira ku byetaago by’omuntu kinnoomu.

Emikutu gy’empuliziganya egy’okubuuza data mu by’obusuubuzi

Hungary, nga mmemba w’omukago gwa Bulaaya, erina enkola ya data y’ebyobusuubuzi eyakulaakulanyizibwa obulungi ng’eyamba okufuna amawulire mu ngeri ennyangu ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga n’ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga. Wano waliwo emikutu gy’empuliziganya gy’osobola okusanga ebikwata ku by’obusuubuzi bya Hungary: 1. Hungarian Central Statistical Office (KSH) - KSH y’ensibuko enkulu ey’amawulire amatongole agakwata ku bibalo mu Hungary. Ewa ebibalo ebikwata ku by’obusuubuzi ebijjuvu, omuli ebikwata ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga n’ebifulumizibwa mu bujjuvu. Osobola okusanga ekifo kino ku: http://www.ksh.hu/docs/eng/xftp/stattukor/hunsum.xls 2. Ofiisi egaba layisinsi z’ebyobusuubuzi mu Hungary (ITT) - ITT egaba amawulire amakulu ku mirimu gy’obusuubuzi bw’ebweru mu Hungary, omuli obungi bw’ebintu ebiyingizibwa mu ggwanga/ebifulumizibwa ebweru okusinziira ku nsi n’ebintu ebisuubulibwa. Omukutu guno guwa lipoota n’ebibalo eby’omulembe ku by’obusuubuzi by’ensi yonna: http://www.itthonrol.onyeiadatok.hu/ 3. Enterprise Development Foundation (EDF) - EDF kibiina ekiwagirwa gavumenti ekitumbula okusiga ensimbi okuva ebweru mu Hungary n’okwanguyiza bizinensi okuyingira mu butale bw’ensi yonna. Omukutu gwabwe guwa okunoonyereza okw’omuwendo ku katale n’ebikwata ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga/ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga: https://en.magzrt.hu/research/services 4. Ekitongole kya European Commission’s Trade Database - Ekitongole kya EU ekitongole ekivunaanyizibwa ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga kirondoola entambula y’obusuubuzi bw’amawanga gombi mu mawanga agali mu mukago gwayo omuli ne Hungary. Osobola okunoonya amawulire ag’enjawulo agakwata ku kufulumya/okuyingiza ebintu mu ggwanga agakwata ku Hungary wano: https://trade.ec.europa.eu/okutuuka-ku-butale/lu/ebirimu/okunoonya-n’okwekenneenya-okutuuka-katale-database 5. Banka y’ensi yonna Open Data - Banka y’ensi yonna egaba ebipimo ebijjuvu eby’ebyenfuna eri amawanga mu nsi yonna, omuli n’ebyo ebikwata ku busuubuzi bw’ebintu mu nsi yonna. Okumanya ebisingawo ebikwata ku Hungary ebikwata ku kuyingiza/okufulumya ebweru genda ku mukutu guno: https://data.worldbank.org/ensi/hungary?laba=ekipande

Ebifo bya B2b

Hungary, ensi esangibwa mu Bulaaya ey’amasekkati, erina emikutu gya B2B egiwerako egikola ku makolero n’ebitundu eby’enjawulo. Emikutu gino gikola ng’obutale bwa bizinensi okuyunga n’okukola emirimu. Wano waliwo emikutu gya B2B egy’amaanyi mu Hungary wamu n’emikutu gyabwe: 1. EUROPAGES Hungary (https://www.europages.hu/): Europages ye nkola ya B2B ekulembedde ekwata ku mawanga ga Bulaaya agawerako. Ewa ekitabo ekijjuvu ekya bizinensi za Hungary mu makolero mangi, ekisobozesa amakampuni okukwatagana n’okukolagana. 2. Hwex (https://hwex.hu/): Hwex katale ka B2B ku yintaneeti akategekeddwa naddala eri kkampuni z’obusuubuzi bwa wholesale mu Hungary. Ewa omukutu eri abaguzi n’abaguzi okuva mu bitundu eby’enjawulo nga ebyuma, engoye, emmere, ebyuma, n’ebirala. 3. Exporters.Hu (http://exporters.hu/): Exporters.hu ye mukutu gwa bizinensi omunene ogwa yintaneeti ogutumbula ebitongole bya Hungary ebitunuulidde okutunda ebweru w’eggwanga. Kikola ng’omukutu abakola ebintu mu ggwanga n’ababitunda ebweru w’eggwanga mwe bayinza okulaga ebintu oba obuweereza bwabwe, ne kibayunga ku bantu abayinza okugula ebintu mu nsi yonna. 4. TradeFord Hungary (https://hungary.tradeford.com/): TradeFord ekola mu nsi yonna naye erimu ebitundu ebiweereddwayo eri amawanga ag’enjawulo omuli ne Hungary. Omukutu guno gusobozesa bizinensi za Hungary okutuuka ku butale bw’ensi yonna nga zigaba ebintu bingi okuva mu makolero ag’enjawulo. 5. BizWay (https://bizway.hu/biznisz-bemutatok/hu/fivsites-kozegek/page15.html): BizWay okusinga emanyiddwa ng’emu ku mikutu gy’okulanga egy’oku ntikko mu Hungary; wabula era erimu ebitabo ebinene ebya bizinensi ebigendereddwamu okutumbula enkolagana ennungi eya B2B munda mu ggwanga. Nsaba omanye nti wadde nga emikutu gino gyali gikola mu kiseera we twawandiika eky’okuddamu kino (2021), kirungi okugenda ku buli mukutu butereevu okukakasa embeera yaago eriwo kati n’obukwatagana nga tonnaba kugikozesa ku byetaago byo ebitongole.