TogTok

Okulaba Ensi
Ssente z’eggwanga
Omuwendo gw’ensimbi
Ennaku enkulu enkulu
Embeera y’obusuubuzi bw’amawanga amalala
Obusobozi bw’okukulaakulanya akatale
Ebintu ebitundibwa mu bbugumu ku katale
Engeri za bakasitoma ne tabu
Enkola y’okuddukanya emirimu gya Kasawo
Enkola z’omusolo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga
Enkola z’omusolo ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga
Satifikeeti ezeetaagisa okutunda ebweru w’eggwanga
Enteekateeka y’okutambuza ebintu esengekeddwa
Emikutu gy’okukulaakulanya abaguzi

Buyonaani emanyiddwa mu butongole nga Hellenic Republic, nsi ya Bugwanjuba bwa Bulaaya esangibwa ku nkomerero y’obugwanjuba bw’obuvanjuba bw’ekizinga Balkan. Lirimu abantu nga obukadde 10.4 era nga liweza square kilometers nga 131,957. Buyonaani emanyiddwa nnyo olw’ebyafaayo byayo ebingi n’enkizo ey’amaanyi ku mpisa z’amawanga g’obugwanjuba. Abantu bangi bakitwala ng’ekifo demokulasiya, obufirosoofo, ebiwandiiko, ne katemba mwe yazaalibwa. Eggwanga lino lirina eby’obusika eby’edda eby’amaanyi ng’ebifo ebimanyiddwa nga Acropolis mu Asene biraga amakulu gaayo ag’ebyafaayo. Yeetooloddwa ennyanja ssatu: Ennyanja Aegean mu buvanjuba, Ennyanja Ionian mu maserengeta, n’ennyanja Meditereniyani mu bukiikaddyo. Buyonaani yeewaanira ku bifo ebiwuniikiriza omuli bbiici eziwuniikiriza ezirimu amazzi amayonjo, ensozi ez’amaanyi ng’olusozi Olympus - olumanyiddwa mu nfumo ng’amaka ga bakatonda - n’ebizinga ebirabika obulungi nga Santorini ne Mykonos. Obuwangwa bw’Abayonaani busimbye nnyo mu nnono naye era bukwata ku bintu eby’omulembe guno. Abantu b’omu kitundu bantu ba bbugumu era nga batwala enkolagana y’amaka n’okusembeza abagenyi ng’ekikulu. Emmere y’Abayonaani erimu emmere ewooma nga moussaka ne souvlaki emanyiddwa ennyo mu nsi yonna. Obulambuzi bukola kinene nnyo mu by’enfuna bya Buyonaani olw’obulungi bwayo obw’obutonde n’ebyafaayo ebisikiriza. Abagenyi batera okweyiwa mu Asene okunoonya ebifo ebimanyiddwa ennyo nga Parthenon oba okugenda mu bifo ebimanyiddwa ennyo ku bizinga nga Crete oba Rhodes. Mu myaka egiyise, Buyonaani ebadde eyolekagana n’okusoomoozebwa mu by’enfuna ekivaako enkola z’okukendeeza ku nsimbi ezassibwawo abawozi b’ensimbi mu nsi yonna oluvannyuma lw’okufuna obuzibu mu by’ensimbi okutandika mu 2009; wabula buli kiseera efuba okulaba ng’ezza obuggya ebyenfuna byayo ng’eyita mu nnongoosereza. Greece yeegatta ku NATO (North Atlantic Treaty Organization) mu 1952 n’efuuka ekitundu ku mukago gwa Bulaaya (EU) mu 1981 n’eyongera okunyweza enkolagana y’ensi yonna ate ng’ekola enkolagana ey’okutebenkeza mu kitundu n’amawanga ag’omuliraano. Okutwaliza awamu, Buyonaani ya njawulo olw’ebyafaayo byayo ebisikiriza, ebifo ebirabika obulungi, obuwangwa obujjudde amaanyi naye ng’egabana ebirowoozo eby’omulembe eby’okutebenkera mu by’enfuna ate ng’esigala ng’ekifo ekisikiriza abalambuzi mu nsi yonna.

Buyonaani emanyiddwa mu butongole nga Hellenic Republic, eri mu mukago gwa Bulaaya okuva mu 1981. Ssente ezikozesebwa mu Buyonaani ye Euro (€), eyayisibwa mu 2002 wamu n’amawanga amalala agali mu mukago gwa Bulaaya. Nga tebannaba kwettanira Euro, Buyonaani yalina ssente zaayo ez’eggwanga eziyitibwa drakma y’Oluyonaani (₯). Wabula olw’ensonga z’ebyenfuna n’ebyobufuzi, Buyonaani yasalawo okukyusa n’ekozesa ssente za Euro eza bulijjo mu nkolagana yaayo ey’ebyensimbi. Okuva olwo, emiwendo gyonna egy’ebintu n’obuweereza mu Buyonaani giwandiikibwa mu Euro. Kikulu okumanya nti Buyonaani eyingidde mu bujjuvu era n’eyingidde mu nkola y’ensimbi mu kitundu kya Euro. Kino kitegeeza nti okusalawo ku magoba n’omuwendo gw’ensimbi kukwatibwako Bbanka Enkulu eya Bulaaya (ECB) okusinga okufugibwa bbanka enkulu eya Buyonaani yokka. Okukozesa Euro ng’ensimbi ez’awamu kireese emigaso n’okusoomoozebwa eri Buyonaani. Ku ludda olumu, kyanguyiza obwangu bw’obusuubuzi mu Bulaaya okuva bwe kiri nti tekyetaagisa kukyusa ssente emirundi mingi nga bakola bizinensi n’amawanga amalala agali mu mukago gwa EU. Okugatta ku ekyo, eby’obulambuzi bikola kinene nnyo mu by’enfuna bya Buyonaani era okubeera n’ensimbi z’ensi yonna ezimanyiddwa ennyo nga Euro kyanguyiza abagenyi okuva mu mawanga ag’enjawulo okukola emirimu. Wabula era kireeta okusoomoozebwa mu biseera eby’obutabeera mu ntebenkevu mu by’enfuna oba ebizibu by’ebyensimbi. Okuva lwe yeegatta ku Eurozone, Greece yafuna obuzibu obw’amaanyi mu by’enfuna ekyaviirako obuzibu bw’amabanja obumanyiddwa ennyo okutandika nga 2010. Eggwanga lino lyafuna ebbeeyi y’ebintu n’ebbula ly’emirimu erya waggulu ate nga lilwana okusasula looni ze yafuna okuva mu bitongole by’ensi yonna. Okutwaliza awamu, leero omuntu asobola okukozesa Euro mu ddembe munda mu Buyonaani ng’agula oba ng’akola emirimu gyonna egy’ebyensimbi. Bbanka zikola emirimu ng’okuwanyisiganya ssente z’ebweru mu Euro oba okuggya ssente enkalu ku ATM nga bakozesa kaadi ennene ez’okuwola oba ez’okusasula ezikkirizibwa mu nsi yonna. Mu kumaliriza, okuva lwe yatwala Euro ng’ensimbi zaayo entongole mu 2002; Abayonaani basuubula drakma yaabwe ey’eggwanga eyasooka ku Euro nga bakwatagana ddala n’enkola z’ebyensimbi z’omukago gwa Bulaaya ezaateekebwawo ECB

Ssente entongole ya Buyonaani ye Euro (€). Ku bikwata ku miwendo gy’ensimbi ennene, wano waliwo ebibalo ebibalirirwamu (okuva mu September 2021): - Euro 1 (€) nga yenkana Doola za Amerika 1.18 (USD). - Euro 1 (€) nga yenkana 0.85 British Pounds (GBP). - Euro 1 (€) nga yenkana 130 Japanese Yen (JPY). - Euro 1(€) nga yenkana 1.50 Australian Dollars(AUD). - Nsaba omanye nti emiwendo gy’ensimbi gikyukakyuka buli kiseera era giyinza okwawukana okusinziira ku bintu eby’enjawulo ng’embeera y’akatale n’enkulaakulana y’ebyenfuna. Bulijjo kirungi okukebera mu nsonda ezesigika oba ebitongole by’ebyensimbi okumanya emiwendo egisinga okubeera egy’omulembe nga tonnaba kukola nkolagana yonna.

Buyonaani, ensi erimu ebyafaayo n’ennono, ekuza ennaku enkulu nnyingi omwaka gwonna. Bino bye bimu ku bikujjuko ebikulu mu Buyonaani: 1. Olunaku lw’ameefuga ga Buyonaani (March 25th): Ennaku enkulu eno ey’eggwanga ejjukira Buyonaani lwe yalwanirira obwetwaze okuva ku bwakabaka bwa Ottoman mu 1821. Olunaku luno lukuzibwamu ebivvulu, emikolo gy’okuwanirira bendera, n’amazina ag’ennono. 2. Paasika (ennaku ez’enjawulo): Paasika kye kikujjuko ekisinga obukulu mu by’eddiini n’ebyobuwangwa mu Buyonaani. Kitera okugwa ku lunaku olw’enjawulo okusinga ku Paasika y’amaserengeta olw’enjawulo wakati wa kalenda ya Gregorian ne Julian. Abayonaani bagenda mu kusaba kw'ekkanisa, beenyigira mu kwolesa ebiriroliro eby'amaanyi ebiyitibwa "lambades," banyumirwa emmere y'amaka, era beetaba mu kukuŋŋaana okumanyiddwa ennyo nga bakoleeza emimuli okumanyiddwa nga "Anastasi." 3. Olunaku lwa Ohi (October 28th): Era olumanyiddwa nga "Greek National Day," ennaku enkulu eno ejjukira Buyonaani okugaana okwewaayo eri Yitale mu kiseera kya Ssematalo II mu 1940. Ebikujjuko mulimu okulaga amagye, emikolo gy'amasomero egy'okulaga okwagala eggwanga, okwolesebwa ku byafaayo bya Buyonaani, n'... okwogera okw’okwagala eggwanga. 4. Okusula kwa Bikira Maria (August 15th): Emanyiddwa nga "Assumption Day," embaga eno ey'eddiini ekuza Maliyamu okulinnya mu ggulu oluvannyuma lw'okufa okusinziira ku nzikiriza z'Abasodokisi Abayonaani. Abantu bangi bagenda mu kusaba kw’ekkanisa ne baddako emmere ey’ennaku enkulu n’enkuŋŋaana z’amaka. 5. Sizoni ya Apokries oba Carnival: Ekiseera kino eky’ennaku enkulu kitera kubeerawo mu February oba ku ntandikwa ya March nga Lenti tennatandika mu Bukristaayo obw’Abasodokisi. Abayonaani bambala engoye, beegatta ku kaweefube omunene ow'oku nguudo nga mulimu ebiwujjo ebya langi n'ennyimba ez'ekinnansi nga bwe beenyigira mu mmere nga carnival pastries eziyitibwa "Lagana" oba ennyama ewooma nga souvlaki. 6.May Day (May 1st) : May Day ekuzibwa okwetoloola Greece nga waliwo okwekalakaasa okutegekebwa ebibiina by’abakozi n’ebibiina by’obufuzi eby’enjawulo nga balwanirira eddembe ly’abakozi wamu n’enkuŋŋaana z’abantu nga picnic oba ebivvulu eby’ebweru nga mulimu okuyimba obutereevu. Ennaku enkulu zino zituwa amagezi ku ggwanga lya Buyonaani, eby’obuwangwa, n’enzikiriza z’eddiini. Zikulu nnyo mu kukuza obumu, okukuuma ennono, n’okujaguza ebituukiddwaako eggwanga mu biseera eby’emabega.

Buyonaani nsi esangibwa mu bukiikaddyo bw’obuvanjuba bwa Bulaaya emanyiddwa olw’ebyafaayo n’obuwangwa bwayo obw’omuwendo. Mu mbeera y’ebyobusuubuzi, Buyonaani erina ebintu ebiyingizibwa mu ggwanga n’ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga ebikola kinene mu by’enfuna byayo. Ebintu ebiyingizibwa mu ggwanga: Buyonaani yeesigamye nnyo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga okusobola okutuukiriza ebyetaago by’abantu baayo n’amakolero. Ebintu ebikulu ebiyingizibwa mu ggwanga mulimu ebyuma, mmotoka, amafuta agatali malongoose, eddagala, ebyuma by’amasannyalaze, n’eddagala. Ebyamaguzi bino okusinga biva mu mawanga nga Girimaani, Yitale, China, Russia, Bufalansa, ne Budaaki. Omuwendo omunene ogw’ebintu ebiyingizibwa mu ggwanga kiraga nti Buyonaani yeesigamye ku bintu eby’ebweru okusobola okuwagira obwetaavu bwayo mu ggwanga. Ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga: Buyonaani efulumya ebintu eby’enjawulo ebiyamba mu by’enfuna byayo. Ebintu ebimanyiddwa ennyo ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga mulimu emmere erongooseddwa (nga amafuta g’ezzeyituuni), ebiva mu mafuta, ebiva mu aluminiyamu, engoye/ebintu eby’engoye (nga engoye), obuveera/ebintu ebya kapiira (nga mw’otwalidde n’ebipakiddwa mu buveera), ebibala/enva endiirwa (nga emicungwa n’ennyaanya), ne ebyokunywa nga wayini. Abakulu abakolagana ne Buyonaani okutunda ebweru w’eggwanga ye Yitale Butuluuki Girimaani Cyprus Amerika Bulgaria Misiri Bungereza Bungereza Iraq Lebanon Saudi Arabia Romania China Libya Switzerland Serbia Netherlands Russian Federation Bufalansa Bubirigi Yisirayiri Albania Poland Austria Czech Republic United Arab Emirates Canada Buyindi Slovakia Spain Tunisia Qatar Lith uania Brazil Malaysia Georgia Japan South Afrika Jordan Kuwait Sweden L iebtenstein Krist si mu ddwaaliro. Ebintu bino ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga biyamba okuyingiza ssente mu Buyonaani ate nga bitumbula enkolagana y’ebyobusuubuzi mu nsi yonna. Bbalansi y’ebyobusuubuzi: Okutwalira awamu bbalansi y’ebyobusuubuzi esobola okukyukakyuka okumala ekiseera olw’enkyukakyuka mu mbeera y’ebyenfuna by’ensi yonna oba ensonga endala ezikosa okuvuganya kwa bizinensi za Buyonaani. Wabula mu byafaayo, Buyonaani okuva edda ebadde n’ekyeya mu by’obusuubuzi - ekitegeeza nti omuwendo gw’ebintu ebiyingizibwa mu ggwanga gusukka omuwendo gw’ebintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga - ekivaako okusoomoozebwa mu by’enfuna eggwanga lino lye lisanga. Mu myaka egiyise kaweefube akoleddwa okutumbula okuvuganya nga bayita mu nnongoosereza naye kikyali kyetaagisa nnyo eri abasuubuzi b’e Buyonaani, n’ebitongole byabwe eby’obusuubuzi okukyusakyusa obukodyo obutasalako bwe batyo okutumbula enkulaakulana ey’olubeerera n’okutebenkeza enkolagana yaabwe. Okutwaliza awamu, embeera y’ebyobusuubuzi mu Buyonaani kintu kikulu nnyo mu by’enfuna byayo ekikwata ku butale bw’omunda n’ensi yonna.

Buyonaani esangibwa mu bukiikaddyo bw’obuvanjuba bwa Bulaaya, erina obusobozi obusuubiza okutumbula akatale k’ebweru. Eggwanga lino lirina ensonga eziwerako ezigifuula ekifo ekisikiriza eby’obusuubuzi by’ensi yonna. Ekisooka, Buyonaani yeewaanira ku kifo ekirungi ennyo ekikola ng’omulyango wakati wa Bulaaya, Asiya ne Afirika. Ekifo kyayo ku nkulungo ya ssemazinga ssatu kiyamba okutuuka mu butale obunene mu nsi yonna mu ngeri ennyangu. Okugatta ku ekyo, Buyonaani erina olubalama lw’ennyanja olunene ku nnyanja Meditereniyani, ekigifuula omwalo omulungi ennyo eri amakubo g’obusuubuzi ku nnyanja. Ekirala, Buyonaani erina amakolero ag’enjawulo agatunuulidde okutunda ebweru w’eggwanga agayamba okutumbula akatale kaayo ak’ebweru. Eggwanga lino limanyiddwa olw’ebintu byalyo eby’obulimi ng’emizeyituuni, amafuta g’ezzeyituuni, ebibala, n’enva endiirwa – byonna bintu ebinoonyezebwa ennyo mu butale bw’ensi yonna. Ekirala, eby’obulambuzi mu Buyonaani kikola kinene mu by’enfuna era buli mwaka kisikiriza obukadde n’obukadde bw’abagenyi. Ekirala, Buyonaani erina obusobozi obw’amaanyi obw’okutwala emmeeri olw’ennono yaayo ey’amaanyi ey’oku nnyanja. Kkampuni z’emmeeri za Buyonaani ze zimu ku zisinga obunene mu nsi yonna era zikola kinene nnyo mu mikutu gy’ensi yonna egy’okutambuza ebintu. Kino kissa Buyonaani ng’omuzannyi omukulu mu by’obusuubuzi mu nsi yonna era kireeta emikisa gy’okwongera okugaziya n’okuteeka ssente mu bizinensi. Ekirala, ennongoosereza mu by’enfuna gye buvuddeko zitereezezza embeera za bizinensi mu ggwanga n’okwongera obwesige bwa bamusigansimbi. Kaweefube ono avuddeko okutondawo embeera ennungi eri amakampuni ag’ebweru aganoonya okutandikawo emirimu oba okukolagana ne bizinensi za Buyonaani. Wabula ensonga zino ziyinza okuba nga zisuubiza waliwo n’okusoomoozebwa okwetaaga okutunulwamu okusobola okutegeera mu bujjuvu obusobozi bwa Buyonaani obw’akatale k’ebweru. Mu bino mulimu obutakola bulungi mu bitongole n’amateeka agavudde ku mulembe agayinza okulemesa emirimu gya bizinensi. Mu bufunze,okusinziira ku kifo kyayo ekirungi,obusobozi,ebisikiriza,n’okulongoosa embeera ya bizinensi,Buyonaani erina obusobozi obw’amaanyi obutakozesebwa okwongera okukulaakulanya obutale bwayo obw’obusuubuzi obw’ebweru.Wadde nga waliwo okusoomoozebwa okumu,Buyonaani ekyali mu mbeera nnungi okukozesa emikisa egiva mu by’obusuubuzi mu nsi yonna

Bwe kituuka ku kulonda ebintu ebiyinza okutunda okusuubulagana mu nsi yonna mu Buyonaani, kyetaagisa okussa essira ku bintu abaguzi b’e Buyonaani bye baagala n’ebyo bye baagala. Okusinziira ku buwangwa bwa Buyonaani obw’enjawulo, embeera y’obudde ey’omu Mediterranean, n’embeera y’ebyenfuna entongole, wano waliwo ebika by’ebintu ebitonotono ebiyinza okutuuka ku buwanguzi mu katale k’e Buyonaani: 1. Amafuta g’ezzeyituuni: Buyonaani emanyiddwa olw’okukola amafuta g’ezzeyituuni ag’omutindo ogwa waggulu. Olw’okuba embeera y’obudde ennungi ey’okulima emiti gy’ezzeyituuni, amafuta g’ezzeyituuni ag’e Buyonaani gamanyiddwa nnyo olw’obuwoomi bwago obw’enjawulo n’emigaso gyago eri obulamu. Okugaziya ekika kino ng’owaayo eby’obutonde oba ebiwoomerera kiyinza okusikiriza abaguzi bangi. 2. Ebizigo eby’obutonde: Abayonaani basiima ebintu eby’obutonde eby’okulabirira olususu ebikoleddwa mu birungo eby’omu kitundu ng’omubisi gw’enjuki, omuddo n’omunnyo gw’ennyanja. Okussa essira ku nkozesa y’ebintu eby’obutonde mu layini z’okwewunda ng’ebizigo mu maaso, ssabbuuni, n’amafuta kiyinza okusikiriza abaguzi abafaayo ku bulamu. 3. Emmere n’ebyokunywa eby’ekinnansi: Okuwaayo ebintu eby’ekinnansi eby’Abayonaani nga feta cheese, omubisi gw’enjuki, wayini (nga retsina), caayi ow’ebimera (nga caayi w’oku nsozi), oba ebiwoomerera eby’omu kitundu kijja kusikiriza abantu b’omu kitundu n’abalambuzi abanoonya okulaba obuwoomi obw’amazima obw’omu Mediterranean. 4. Emirimu gy’emikono: Abayonaani beenyumiriza mu busika bwabwe obw’ekikugu; n’olwekyo emirimu gy’emikono egyakolebwa okuva mu bikuta, ebintu eby’amaliba (nga engatto oba ensawo), eby’okwewunda (ebyaluŋŋamizibwa dizayini ez’edda), oba engoye ezitungiddwa bisobola okufuna bakasitoma abanywevu mu balambuzi abanoonya eby’okujjukira eby’enjawulo. . enteekateeka z’okulambula eziraga ebifo ebitamanyiddwa nnyo nazo ziyinza okusikiriza abatembeeyi abaagala ennyo abanoonya ebifo ebitali ku kkubo. Jjukira nti okunoonyereza okutuufu ku nneeyisa y’abaguzi nga bayita mu kunoonyereza oba okwekenneenya akatale kijja kuwa amagezi ag’omuwendo ng’olonda ebintu ebigenda okutunda obulungi mu katale ka Buyonaani ak’obusuubuzi bw’ebweru.

Buyonaani esangibwa mu bukiikaddyo bw’obuvanjuba bwa Bulaaya, erina engeri zaayo ez’enjawulo eza bakasitoma n’ebintu ebiziyizibwa. Bw’oba okola bizinensi ne bakasitoma b’Abayonaani, kikulu okukitegeera nti enkolagana y’omuntu ku bubwe etwalibwa ng’ey’omuwendo ennyo. Abayonaani baagala nnyo okukola bizinensi n’abantu be bamanyi era be beesiga. Okuzimba enkolagana ey’amaanyi n’okussaawo enkolagana ey’obuntu kikulu nnyo okusobola okufuna obwesige bwabwe n’obwesigwa bwabwe nga bakasitoma. Bakasitoma b’e Buyonaani basiima nnyo okusembeza abagenyi n’okulamusa okw’ebbugumu. Kiba kya mpisa okulamusagana nga bakwatagana mu ngalo nga basisinkanye, nga bawerekerwako okutunula butereevu mu maaso n’okumwenya okw’omukwano. Okwogera okutonotono ku maka, embeera y’obudde, oba emizannyo kuyinza okuyamba okuteekawo enkolagana nga tonnaba kwogera ku nsonga za bizinensi. Okukuuma obudde kuyinza obutaba kwa maanyi mu Buyonaani nga bwe kiri mu nsi endala ezimu. Abayonaani batera okuba n’endowooza ewummudde ku kukuuma ebiseera era bayinza okutuuka ekikeerezi katono mu nkuŋŋaana. Wabula kikyali kirungi bizinensi z’amawanga amalala okutuuka mu budde oba nga bukyali katono olw’okussa ekitiibwa mu bakyaza. Mu ngeri y’empuliziganya, bakasitoma b’Abayonaani basobola okuba nga balaga era bayinza okwenyigira mu kukubaganya ebirowoozo oba okukubaganya ebirowoozo mu ngeri ey’obulamu mu nkiiko. Okusalasalagana oluusi n’oluusi nga banyumya nakyo kya bulijjo mu Bayonaani; kiraga obwagazi naye tekisaanye kutegeerwa bubi ng’enneeyisa etali ya mpisa. Kikulu okumanya nti emitwe egimu girina okwewalibwa nga boogera ne bakasitoma b’Abayonaani. Okufaayo ku nsonga z’ebyobufuzi oba ensonga ezikwata ku byafaayo nga Ssematalo II kiyinza okuziyiza entalo oba obutategeeragana obuyinza okubaawo. Mu budde obutuufu, okukubaganya ebirowoozo ku by’ensimbi by’omuntu ku bubwe amangu ddala nakyo kyanditwaliddwa ng’ekitali kituufu; mu kifo ky’ekyo essira lisse ku kuzimba omukwano okusooka nga tonnabbira mu bintu ebikwata ku by’ensimbi. Ekirala weewale okugeraageranya kwonna wakati wa Buyonaani n’amawanga ag’omuliraano nga Turkey olw’okusika omuguwa okw’ebyafaayo okuzibu wakati waabwe. Ekisembayo, bw’oba oyanjula ebirabo oba ng’owanyisiganya bizinensi kaadi, kikole mu ngeri ey’ekitiibwa ng’okozesa emikono gyombi – akabonero kano kalaga ekitiibwa kyo eri omuntu w’oyo akifuna okusinga okumaliriza okuwanyisiganya amangu. Okutegeera engeri zino eza bakasitoma n’okwewala ebiragiro byonna eby’obuwangwa kijja kuyamba okutumbula enkolagana ennungi ne bakasitoma b’Abayonaani nga bakola bizinensi mu Buyonaani.

Buyonaani erina enkola ya Kasawo emanyiddwa obulungi okulungamya entambula y’ebyamaguzi n’abantu abayingira n’abafuluma eggwanga. Ng’omukago gwa Bulaaya, Buyonaani egoberera amateeka ga EU agakwata ku kufuga kasitooma okukakasa obukuumi, okusolooza emisolo, n’okutangira ebikolwa ebimenya amateeka ng’okukukusa abantu. Bw’oba oyingira oba ng’ofuluma mu Buyonaani, waliwo ensonga enkulu z’olina okujjukira. Ekisookera ddala, abatembeeyi balina okukakasa nti balina paasipooti entuufu ezigenda okukola okumala waakiri emyezi esatu okusukka lwe bagenderera okubeera. Abatali bannansi ba EU nabo bayinza okwetaaga viza okuyingira okusinziira ku ggwanga lyabwe. Ku nsalo za Buyonaani, ku bisaawe by’ennyonyi ne ku myalo gy’ennyanja, waliwo ebifo ebikeberebwamu emigugu abakungu gye bayinza okwekebejja emigugu ne babuuza ebibuuzo ebikwata ku lugendo lwo. Kikulu nnyo okulangirira ebyamaguzi byonna ebisukka ekkomo erikkirizibwa mu bungi oba omuwendo okwewala ebibonerezo byonna ebiyinza okuweebwa oba okuboyebwa. Kinajjukirwa nti ebintu ebimu bikugirwa okuyingizibwa oba okufulumizibwa okuva mu Buyonaani. Mu bino mulimu ebiragalalagala ebimenya amateeka, ebyokulwanyisa/ebitulika, ebintu ebicupuli ebityoboola eddembe ly’obuntu (nga ebintu ebijingirire ebya dizayini), ebika by’ebisolo ebikuumibwa/ebintu ebiva mu byo (nga amasanga), n’ebintu ebirala ebimenya amateeka g’ebyobulamu oba obukuumi bw’abantu. Okugatta ku ekyo, obukwakkulizo obw’enjawulo bukola ku bikwata ku ntambula y’ensimbi ng’oyingira/okufuluma mu Buyonaani. Okusinziira ku biragiro bya EU ebyassibwa mu nkola abakulira Kasawo mu Buyonaani okuva mu 2013/2014 ebizibu by’ebyensimbi byagwawo mu Bulaaya; abantu ssekinnoomu balina okulangirira ssente ezisukka mu €10,000 (oba omuwendo ogwenkanankana mu ssente endala) nga bagenda mu Buyonaani oba nga bafuluma. Mu mbeera nga otambula n’eddagala eriwandiikiddwa omusawo eririmu ebintu ebiteekebwa mu kibinja ky’ebiragalalagala oba eddagala eriweweeza ku birowoozo mu ndagaano z’ensi yonna wansi w’amateeka ga Buyonaani kyetaagisa okuwaayo ebiwandiiko ebituufu ng’empapula eziwandiikiddwa okuva mu basawo abakkirizibwa. Okutwalira awamu okugoberera amateeka gano kijja kufuula enkola yo ey’okuyingira/okufuluma okubeera ennyangu n’okutangira ensonga zonna ez’amateeka n’abakulira Kasawo mu Buyonaani ate nga kikukakasa nti onyumirwa ebiseera byo ng’ogenda okunoonyereza ku nsi eno ennungi egaggawalidde mu byafaayo n’ebyewuunyo eby’obutonde.

Buyonaani okufaananako n’amawanga amalala mangi erina enkola ey’enjawulo ey’omusolo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga okulung’amya enyingiza y’ebyamaguzi mu ggwanga lino. Omusolo gw’okuyingiza ebintu mu ggwanga gwe musolo oguteekebwa ku bintu ebiyingizibwa mu Buyonaani okuva ebweru w’eggwanga. Emiwendo gy’omusolo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga mu Buyonaani gyawukana okusinziira ku kika ky’ekintu ekiyingizibwa mu ggwanga. Ebimu ku biti ebimanyiddwa mulimu ebintu ebikolebwa mu bulimi, ebyuma by’amakolero, ebyuma ebikozesebwa mu byuma bikalimagezi, n’emmotoka. Emiwendo gino giyinza okuva ku bitundu 0% ku bintu ebimu okutuuka ku bitundu 45% ku bintu eby’ebbeeyi. Ng’oggyeeko omusolo omukulu ogusoloozebwa ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga, Buyonaani era essa omusolo ku muwendo ogwongezeddwa (VAT) ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga. Omusolo gwa VAT ogwa bulijjo mu Buyonaani mu kiseera kino guteekeddwa ku bitundu 24%, kyokka waliwo emiwendo egyakendeezeddwa ku bintu ebimu ebikulu ng’emmere n’eddagala. Okuzuula emisolo egy’okuyingiza ebintu mu ggwanga egibanjibwa abantu ssekinnoomu oba bizinensi eziyingiza ebintu mu Buyonaani, omuwendo gw’ebintu ebiyingizibwa mu ggwanga gubalirirwa okusinziira ku muwendo gwabyo ogwa kasitooma. Kuno kw’ogatta ebintu nga ssente z’entambula n’ensimbi za yinsuwa ezikwatagana n’okuleeta ebyamaguzi bino mu Buyonaani. Kikulu okumanya nti Buyonaani eri mu mukago gwa Bulaaya (EU), ekitegeeza nti egoberera enkola n’ebiragiro by’ebyobusuubuzi mu mukago gwa Bulaaya. Nga bwe kiri, amawanga agamu agali mu mukago gwa EU galina endagaano ez’enjawulo ez’ebyobusuubuzi ne Buyonaani eziwa enkola ey’enkizo oba okukendeeza ku misolo ku bintu ebimu ebiyingizibwa mu ggwanga. Ekirala, kikulu nnyo abantu ssekinnoomu oba bizinensi eziyingiza ebyamaguzi mu Buyonaani okugoberera emitendera gyonna egya Kasawo n’okuwa ebiwandiiko ebituufu ebikwata ku bintu bye bayingiza. Obutakikola kiyinza okuvaamu ssente endala oba ebibonerezo ebiweebwa abakulira Kasawo mu Buyonaani. Okutwaliza awamu, okutegeera enkola ya Buyonaani ey’omusolo ku bintu ebiyingizibwa mu ggwanga kyetaagisa nnyo eri omuntu yenna eyeenyigira mu mirimu gy’obusuubuzi bw’ensi yonna n’eggwanga lino. Ekakasa okugoberera amateeka ga Buyonaani ate nga era eyamba okubalirira ssente eziyinza okusaasaanyizibwa mu kuyingiza ebintu eby’enjawulo mu Buyonaani.

Enkola ya Buyonaani ey’omusolo ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga egenderera okutumbula amakolero g’omunda n’okukuuma embeera y’ebyenfuna by’eggwanga lino. Eggwanga liteeka emisolo egy’enjawulo ku bintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga okusinziira ku butonde bwabyo n’omuwendo gwabyo. Ku bintu eby’obulimi, Buyonaani essa mu nkola enkola y’okusolooza emisolo egy’emitendera. Ebintu ebikulu ng’ebibala, enva endiirwa, n’emmere ey’empeke biweebwa omusolo omutono oba okusonyiyibwa ddala. Ebintu eby’obulimi ebirongooseddwa nga amafuta g’ezzeyituuni, wayini, n’ebiva mu mata bitera okusasulwa emisolo mingi olw’omuwendo gwabyo ogwongezeddwaako. Ekirala, Buyonaani ekubiriza okutunda ebintu ebikoleddwa ebweru w’eggwanga ng’ewaayo emisolo n’ensimbi eziweebwayo. Amakolero agatunuulidde okutunda ebweru w’eggwanga ng’okukola engoye n’ebyuma bikalimagezi gafuna emisolo egyakendeezeddwa okusobola okutumbula okuvuganya kwago mu butale bw’ensi yonna. Kyokka ebintu ebimu biyinza okuteekebwako obukwakkulizo oba okukugirwa ddala okubitwala ebweru w’eggwanga. Ebintu eby’amakulu mu byafaayo oba eby’obuwangwa bifugibwa nnyo okukuuma eby’obusika by’eggwanga. Okugatta ku ekyo, ebintu eby’obukodyo ebikwata ku by’okwerinda by’eggwanga biyinza okwetaaga olukusa olw’enjawulo nga tebinnaba kubitwala ebweru w’eggwanga. Okusobola okugoberera amateeka g’omukago gwa Bulaaya (EU), Buyonaani essa omusolo ku muwendo ogwongezeddwa (VAT) ku bintu ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga ku muwendo ogukolebwa okusinziira ku mutendera gwabyo. Wabula bizinensi ezitera okwenyigira mu by’obusuubuzi by’ensi yonna zisobola okweyambisa enteekateeka ez’enjawulo ez’okuddiza omusolo gwa VAT ezigendereddwamu okukendeeza ku musolo ogw’emirundi ebiri eri abasuubuzi abagenda ebweru w’eggwanga. Buyonaani era ekuuma endagaano z’ebyobusuubuzi ez’eddembe n’amawanga mangi mu nsi yonna eziggyawo oba okukendeeza ku misolo ku bintu ebimu. Endagaano zino ziyamba okwongera ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga nga ziwa obutale bw’ebweru obw’enkizo. Mu kumaliriza, enkola ya Buyonaani ey’omusolo ku by’amaguzi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga egenderera enkulaakulana ey’enjawulo mu by’enfuna ate ng’ekuuma ebirungi by’amakolero g’omunda mu ggwanga. Nga bakubiriza ebitundu ebimu nga bayita mu kukendeeza ku misolo n’okutumbula okugoberera amateeka ga EU nga bayita mu nkola ennungamu ey’okuddiza omusolo gwa VAT, eggwanga likola okutumbula enkolagana yaayo ey’ebyobusuubuzi mu nsi yonna n’okugaziya ebyamaguzi by’etunda ebweru w’eggwanga mu nsi yonna.

Buyonaani nsi erina ebyafaayo n’obuwangwa bungi, era era yeewaanira ku bintu eby’enjawulo ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga mu nsi yonna. Okukakasa omutindo n’obutuufu bw’ebintu by’etunda ebweru w’eggwanga, Buyonaani etadde mu nkola enkola z’okukakasa okutunda ebweru w’eggwanga. Okuwa satifikeeti y’okutunda ebweru w’eggwanga mu Buyonaani kuzingiramu emitendera egy’enjawulo okukakasa nti ebintu bituukana n’omutindo n’ebiragiro ebyetaagisa nga tebinnava mu ggwanga. Ekimu ku bintu ebikulu kwe kulaba ng’endagaano z’ebyobusuubuzi z’ensi yonna zigoberera, gamba ng’ezo ezaateekebwawo ekitongole ky’ensi yonna eky’ebyobusuubuzi (WTO). Endagaano zino ziyamba okwanguyiza enkola z’ebyobusuubuzi ez’obwenkanya mu mawanga agali mu mukago. Okugatta ku ekyo, Buyonaani era yeetaaga abatunda ebweru okufuna satifikeeti ezenjawulo okusinziira ku ngeri y’ebintu byabwe. Okugeza, ebintu ebiva mu bulimi birina okugoberera amateeka g’omukago gwa Bulaaya agakwata ku nkola y’ebyobulimi eya Common Agricultural Policy (CAP). Kino kikakasa nti omutindo gw’obukuumi bw’emmere gutuukibwako era ne kikendeeza ku bulabe bwonna obuyinza okubaawo eri obulamu obukwatagana n’ebintu by’ebyobulimi ebifulumizibwa ebweru w’eggwanga. Ekirala, amakolero amalala nga amakolero gayinza okwetaaga satifikeeti z’omutindo gw’ebintu nga ISO (International Organization for Standardization) oba CE (Conformité Européene) marking. Satifikeeti zino ziraga okugoberera ebiragiro ebimu eby’ekikugu oba ebyetaago by’obukuumi ku bintu mu bitundu ebimu. Okuyamba abasuubula ebweru w’eggwanga okufuna satifikeeti ezeetaagisa, Buyonaani etaddewo ebibiina nga Enterprise Greece ne Hellenic Accreditation System-Hellas Cert wansi wa Minisitule y’enkulaakulana n’okusiga ensimbi. Ebibiina bino biwa obulagirizi ku nkola y’okutunda ebweru w’eggwanga, biwa amawulire agakwata ku byetaago by’okuweebwa satifikeeti, bikola okwekebejja bwe kiba kyetaagisa, era biwa satifikeeti ezikwatagana n’ebigendererwa by’okutunda ebweru w’eggwanga. Okutwaliza awamu, Buyonaani etegeera obukulu bw’okuweebwa satifikeeti z’okutunda ebweru w’eggwanga mu kufuna obwesige bw’abaguzi ebweru w’eggwanga ate ng’ekakasa nti egoberera omutindo gw’ensi yonna. Nga bassa mu nkola enkola zino mu ngeri enkakali, bizinensi za Buyonaani zisobola okwanjula ebintu ebyesigika era eby’omutindo ogwa waggulu ku butale bw’ensi yonna - ekiyamba mu nkolagana y’ebyobusuubuzi ennungi mu nsi yonna n’okuwagira enkulaakulana y’ebyenfuna mu ggwanga.

Buyonaani, emanyiddwa mu butongole nga Hellenic Republic, nsi esangibwa mu Bugwanjuba bw’obuvanjuba bwa Bulaaya. Nga bwe kiri mu nsi yonna, ekitongole ky’okutambuza ebintu n’entambula kikola kinene nnyo mu kuwagira ebyenfuna byayo n’okulaba ng’ebyamaguzi n’obuweereza bitambula bulungi. Bino bye bimu ku biteeso by’okutambuza ebintu mu Buyonaani: 1. Ebikozesebwa ku mwalo: Buyonaani yeewaanira ku myalo emikulu egiwerako egikola ng’emiryango emikulu egy’obusuubuzi bw’ensi yonna. Omwalo gwa Piraeus mu Asene gwe gumu ku myalo egisinga obunene mu Bulaaya era nga gukwatagana bulungi nnyo ne Asia, Afirika ne Bulaaya. Emyalo emirala egy’amaanyi mulimu Thessaloniki, ekola ng’omulyango oguyingira mu Bugwanjuba bw’obuvanjuba bwa Bulaaya, n’omwalo gw’e Patras ogusangibwa ku ludda olw’amaserengeta ga Buyonaani. 2. Empeereza y’emigugu mu nnyonyi: Bw’oba oyagala okutambuza emigugu mu nnyonyi okusobola okutambuza amangu ebyamaguzi oba ebintu ebivunda, Buyonaani erina ebisaawe by’ennyonyi eby’ensi yonna ebiwerako ebikola ku mpeereza y’emigugu. Ekisaawe ky’ennyonyi eky’ensi yonna ekya Athens kye kisaawe ekikulu nga kiriko ebifo eby’enjawulo eby’okutambuza emigugu ebiwa enkola ennungi ey’okukwata emigugu n’okugogola emigugu. Ebisaawe ebirala nga Thessaloniki International Airport nabyo birimu ebifo eby’okutambuza emigugu. 3. Omukutu gw’enguudo: Enkola y’enguudo mu Buyonaani egatta ebitundu eby’enjawulo munda mu ggwanga nga kyanguyiza bulungi emirimu gy’okutambuza ebintu mu ggwanga. Oluguudo lwa Egnatia Motorway (Egnatia Odos) luyita mu bukiikakkono bwa Buyonaani nga lugatta Igoumenitsa (olubalama lw’amaserengeta) ne Alexandroupolis (olubalama lw’ebuvanjuba), bwe kityo ne kyongera okuyungibwa wakati w’amawanga ag’omuliraano nga Albania ne Turkey. 4. Empeereza y’eggaali y’omukka: Wadde ng’emikutu gy’enguudo gifuga entambula munda mu Buyonaani, empeereza y’eggaali y’omukka esobola okukozesebwa mu bika ebimu eby’entambula y’emigugu ng’ebyamaguzi ebingi oba ebyuma ebizito ku lugendo oluwanvu oba okusala ensalo okusinga nga twolekera amawanga g’obukiikakkono bwa Bulaaya. 5.Ebifo eby’okuterekamu sitoowa: Omukutu gwa sitoowa ogw’amaanyi guliwo mu Buyonaani yonna nga kyanguyiza bizinensi okutereka obulungi ebyamaguzi nga tebinnaba kubigaba oba kubitwala ebweru w’eggwanga.Ebitundu by’amakolero ebigenderera okutunda ebweru w’eggwanga ng’ebyo ebiriraanye ebibuga ebinene eby’omwalo biwa sitoowa ez’enjawulo ezirimu ebikozesebwa eby’omulembe ebiyamba emirimu gy’okusalako emyalo . 6.Third-Party Logistics Providers(3PLs): abagaba 3PL bangi mu ggwanga bakolera mu Greece abasobola okuwa empeereza enzijuvu ey’okutambuza ebintu omuli entambula, sitoowa, n’okugoba emisolo. Okukolagana n’omugabi wa 3PL ow’ettutumu kiyinza okulongoosa emirimu gyo egy’okugaba ebintu n’okutumbula obulungi. Mu kumaliriza, Buyonaani erina omukutu gw’ebyamaguzi ogukulaakulanye obulungi ogulimu emyalo, ebisaawe by’ennyonyi, ebizimbe by’enguudo, n’ebifo eby’okuterekamu ebintu ebiwagira entambula ennungi ey’ebyamaguzi mu ggwanga n’ensi yonna. Okukozesa eby’obugagga bino wamu n’okukolagana n’abagaba empeereza abeesigika kiyinza okuyamba bizinensi okulaba ng’entambula n’emirimu gy’okugaba ebintu gitambula bulungi mu ggwanga.

Emyoleso gy’ebyobusuubuzi emikulu

Buyonaani nsi erimu ebyafaayo, obuwangwa, n’obulungi bw’obutonde. Emyaka bwe gizze giyitawo, era efuuse ekifo ekisikiriza eby’obusuubuzi n’obusuubuzi bw’ensi yonna. Abaguzi bangi abakulu mu nsi yonna batunuulira Buyonaani okunoonya ebintu eby’enjawulo n’okutandikawo enkolagana. Okugatta ku ekyo, eggwanga lino litegeka emisomo gy’ebyobusuubuzi egy’amaanyi n’emyoleso egiwerako egikola ng’emikutu emirungi ennyo egy’okukolagana n’omuguzi n’omutunzi. Ekimu ku makolero amakulu mu Buyonaani kwe bulambuzi. Eggwanga lino lisikiriza obukadde n’obukadde bw’abalambuzi buli mwaka, ekireeta obwetaavu bw’ebintu ebikwata ku kusembeza abagenyi, gamba ng’ebikozesebwa mu wooteeri, ebintu by’omu nnyumba, emmere n’ebyokunywa, eby’okunaaba n’ebirala Abaguzi b’ensi yonna mu kitongole kino batera okunoonyereza ku katale ka Buyonaani ak’omunda mu ggwanga oba okukolagana n’abasuubuzi ba wano okusisinkana ebyetaago byabwe. Amakolero amalala amakulu mu Buyonaani ge bulimi. Ettaka ly’Abayonaani eggimu lisobozesa okukola ebibala eby’omutindo ogwa waggulu, enva endiirwa, amafuta g’ezzeyituuni, wayini, ebiva mu mata n’ebirala, ebinoonyezebwa abaguzi mu nsi yonna. Abaguzi b’ensi yonna batera okukwatagana n’ebibiina by’obwegassi eby’ebyobulimi ebya Buyonaani oba abalimi ssekinnoomu okugula ebintu bino. Buyonaani nayo erina ekitundu ekinene eky’eby’obugagga eby’omu ttaka. Ekola eby’obugagga eby’omu ttaka nga bauxite (aluminum ore), nickel ore liquors (ekozesebwa mu kukola ekyuma ekitali kizimbulukuse), eby’obugagga eby’omu ttaka eby’amakolero (e.g., bentonite), limestone aggregates (ebikozesebwa mu kuzimba), marble blocks/slabs/tiles (world-renowned Greek marble) , etc. Eby’obugagga bino bisikiriza abaguzi b’ensi yonna nga banoonya abagaba ebintu ebisookerwako abeesigika. Ekirala, Buyonaani erina amakolero g’ebyennyanja agakulaakulana olw’ekifo ekirungi n’emyalo mingi. Kkampuni z’ensi yonna ezikola emmeeri zitera okukolagana n’amakolero g’emmeeri mu Buyonaani okuzimba amaato oba okufuna ebyuma by’oku nnyanja ebyetaagisa mu mirimu gyago. Mu nsonga z’emyoleso gy’ebyobusuubuzi n’emyoleso egitegekebwa mu Buyonaani: 1) Omwoleso gw’ensi yonna ogwa Thessaloniki: Omukolo guno ogutegekebwa buli mwaka gubeera mu kibuga Thessaloniki era nga essira liteekebwa ku bintu eby’enjawulo nga tekinologiya & obuyiiya/IT solutions/ebyuma bikalimagezi/ebyuma by’omu nnyumba/emmotoka/eby’obulimi/eby’okulya/omwenge-obulambuzi/eby’okuzimba/etc. 2) Philoxenia: Gwe mwoleso gw’ebyobulambuzi ogw’ensi yonna ogugenda mu maaso mu kibuga Thessaloniki era nga essira liteekeddwa ku kutumbula ebintu n’obuweereza obukwata ku by’obulambuzi, omuli wooteeri, ebitongole by’entambula, kkampuni z’ennyonyi, abaddukanya eby’obulambuzi n’ebirala. 3) Food Expo Greece: Omwoleso guno ogw’ebyobusuubuzi ogutegekebwa mu kibuga Asene gulaga emmere n’ebyokunywa eby’enjawulo eby’Abayonaani. Kisikiriza abaguzi b’ensi yonna abaagala okunoonya emmere ey’omutindo ogwa waggulu ey’Abayonaani. 4) Posidonia: Emanyiddwa ng’omukolo gw’oku nnyanja ogusinga ekitiibwa mu nsi yonna, Posidonia ekyalira kkampuni ez’enjawulo ezikola ku bintu eby’enjawulo mu mulimu gw’okutwala emmeeri mu nsi yonna. Abaguzi mu kitongole kino bakyalira okunoonyereza ku tekinologiya w’okuzimba emmeeri, ebyuma by’oku nnyanja, abagaba sipeeya n’ebirala. 5) AgroThessaly: Gubeera mu kibuga Larissa (buyonaani wakati), omwoleso guno gussa essira ku bulimi/okulongoosa emmere/obulunzi/obuyiiya bw’ensuku. Abaguzi b’e Buyonaani n’ensi yonna baagala nnyo okunoonyereza ku bitundu bino mu kiseera kya AgroThessaly. Bino bye byokulabirako ebitonotono eby’emikutu emikulu egy’ensi yonna egy’okutumbula abaguzi n’emyoleso gy’ebyobusuubuzi Buyonaani gy’ewa. Eby’obugagga by’eggwanga lino n’amakolero ag’enjawulo bigifuula ekifo ekisikiriza abaguzi b’ensi yonna abanoonya ebintu eby’omutindo oba abanoonya emikisa gy’okukolagana.

Emikutu gy’okunoonya egya bulijjo

Mu Buyonaani, emikutu gy’okunoonya egisinga okukozesebwa gye gino: 1. Google (https://www.google.gr): Google ye nkola y’okunoonya esinga okwettanirwa mu nsi yonna, omuli ne mu Buyonaani. Ewa ebivudde mu kunoonyereza okujjuvu, emiko gya yintaneeti, ebifaananyi, ebiwandiiko by’amawulire, maapu, n’ebirala bingi. 2. Bing (https://www.bing.com): Bing ye nkola endala ey’okunoonya ekozesebwa ennyo era ekola emirimu egy’enjawulo ne Google. Ewa okunoonya ku mukutu gwa yintaneeti wamu n’okunoonya ebifaananyi ne vidiyo. 3. Yahoo (https://www.yahoo.gr): Yahoo nkola ya kunoonya emanyiddwa ennyo ng’erina ebintu eby’enjawulo omuli okunoonya ku mukutu n’amawulire. Wadde eyinza obutakozesebwa nnyo nga Google oba Bing mu Buyonaani, ekyalina abakozesa bangi. 4. DuckDuckGo (https://duckduckgo.com): DuckDuckGo eyawukana ku mikutu emirala egy’okunoonya ng’essira eriteeka ku by’ekyama by’abakozesa. Tekung’aanya bikwata ku muntu oba okulondoola emirimu gy’abakozesa ku yintaneeti. 5. Yandex (https://yandex.gr): Wadde nga okusinga emanyiddwa olw’okukozesebwa kwayo mu Russia n’amawanga amalala ag’eyali Soviet Union, Yandex era egaba enkyusa ez’omu kitundu ez’e Buyonaani n’ebivudde mu lulimi Oluyonaani ebikwatagana. Zino ze zimu ku mikutu gy’okunoonya egyakozesebwa ennyo mu Buyonaani; wayinza okubaawo n’ebirala ebibaawo okusinziira ku by’ayagala n’ebyetaago ebitongole.

Emiko emikulu egya kyenvu

Mu Buyonaani, emikutu emikulu egy’emiko gya kyenvu gye gino: 1. Yellow Pages Greece - Ekitabo ekitongole eky'empapula za kyenvu ku bizinensi n'obuweereza mu Buyonaani. Ewa olukalala olujjuvu olwa bizinensi ezigabanyizibwamu okusinziira ku makolero n’ebifo. Omukutu gwa yintaneeti: www.yellowpages.gr 2. 11880 - Ewa ekitabo ekiraga bizinensi n'empeereza mu Buyonaani ku yintaneeti. Abakozesa basobola okunoonya ebintu oba empeereza ezimu, okuzuula ebikwata ku bantu be bakwatagana nabo, n’okufuna endowooza za bakasitoma. Omukutu gwa yintaneeti: www.11880.com 3. Xo.gr - Dayirekita ya bizinensi emanyiddwa ennyo ku yintaneeti esobozesa abakozesa okunoonya ebika eby’enjawulo nga eby’okulya, wooteeri, abasawo, bannamateeka, n’ebirala. Omukutu gwa yintaneeti: www.xo.gr 4. Allbiz - Ekitabo ky'ebyobusuubuzi eky'ensi yonna omuli olukalala okuva mu kkampuni z'Abayonaani ezigaba ebintu n'obuweereza obw'enjawulo. Abakozesa basobola okunoonya okusinziira ku kiti oba erinnya lya kkampuni. Omukutu gwa yintaneeti: greece.all.biz/lug/ 5. Business Partner - Omukutu gwa yellow pages ogukola naddala eri abakugu mu Buyonaani abanoonya abantu be bakwatagana nabo mu bizinensi oba abagaba ebintu mu ggwanga. Omukutu gwa yintaneeti: www.businesspartner.gr 6. YouGoVista - Dayirekita eno ey’oku yintaneeti egaba amawulire agakwata ku bizinensi z’omu kitundu mu Buyonaani nga eby’okulya, wooteeri, amaduuka, ebifo by’ebyobulamu, n’ebirala, wamu n’endowooza z’abakozesa. Omukutu gwa yintaneeti: www.yougovista.com 7. Hellas Directories – Okufulumya ebitabo ebitali bimu ebikubiddwa okuva mu myaka gya 1990 omuli empapula zombi ez’amayumba enjeru n’olukalala lw’empapula eza kyenvu ez’obusuubuzi okusinziira ku bitundu ebiri munda mu Buyonaani. Nsaba omanye nti zino ze zimu ku ndagiriro z’empapula eza kyenvu enkulu ezisangibwa mu Buyonaani; wabula, wayinza okubaawo dayirekita endala ez’ekitundu oba ez’enjawulo eziriwo nga bwe kiri okusinziira ku byetaago byo ebitongole oba ekifo kyo munda mu ggwanga

Emikutu emikulu egy’obusuubuzi

Greece, ensi y’obugwanjuba bw’obuvanjuba bwa Bulaaya emanyiddwa olw’ebyafaayo byayo ebingi n’ebifo ebirabika obulungi, erina emikutu emikulu egiwerako egy’obusuubuzi ku yintaneeti egikola ku byetaago bya bannansi baayo eby’okugula ebintu mu ngeri ya digito. Ebimu ku bifo ebikulu eby’obusuubuzi ku yintaneeti mu Buyonaani bye bino: 1. Skroutz.gr (https://www.skroutz.gr/): Skroutz y’emu ku mikutu gy’empuliziganya egy’okugeraageranya emiwendo mu Buyonaani. Kisobozesa abaguzi okugeraageranya emiwendo n’okwekenneenya ebintu mu basuubuzi abawera ku yintaneeti. 2. Public.gr (https://www.public.gr/): Public ye kkampuni emanyiddwa ennyo mu Buyonaani ekola ku yintaneeti ng’akola ebintu bingi omuli ebyuma, ebitabo, eby’okuzannyisa, ebintu eby’emisono, n’ebirala. 3. Plaisio.gr (https://www.plaisio.gr/): Plaisio y’emu ku kkampuni ezisinga okutunda ebyuma eby’amasannyalaze mu Buyonaani era era ekola ebintu bingi nga essimu ez’amaanyi, laptop, ebyuma by’omu nnyumba, n’ebyuma ebizannya emizannyo. 4. e-shop.gr (https://www.e-shop.gr/): e-shop ekuwa ebintu eby’enjawulo ebikwata ku tekinologiya nga kompyuta, ebikozesebwa mu bulamu obwa bulijjo, kkamera, essimu ez’amaanyi okuva mu bika eby’enjawulo. 5. InSpot (http://enspot.in/) - InSpot katale ka yintaneeti okusinga essira liteekebwa ku bintu by’emisono eri abasajja n’abakazi omuli n’ebikozesebwa mu ngatto z’engoye 6.Jumbo( https://jumbo66.com/) - Jumbo66 ekuwa eby'okuzannyisa eby'enjawulo emizannyo ebiwandiiko ebiwandiiko by'abaana abato ebintu by'abaana ssweeta emmere ey'akawoowo ebyambalo eby'okwewunda ebirabo abayimbi - 7.Warehouse bazaar(https://warehousebazaar.co.uk)- Warehouse Bazaar dduuka lya yintaneeti erikuguse ku ngoye ez’omulembe eri abasajja bombi abakyala wamu n’ebintu eby’okwewunda ebibeera mu maka Bino bye bimu ku byokulabirako ebimanyiddwa ennyo; wayinza okubaawo emikutu emirala emitonotono oba emikutu egy’enjawulo egy’enjawulo egikola ku biti by’ebintu oba empeereza ebitongole munda mu mbeera y’obusuubuzi ku yintaneeti mu Buyonaani.

Emikutu emikulu egy’empuliziganya

Buyonaani, ensi ennungi esangibwa mu bukiikaddyo bw’obuvanjuba bwa Bulaaya, erina emikutu gy’empuliziganya egy’amaanyi. Wano waliwo emikutu gy’empuliziganya egy’ettutumu mu Buyonaani wamu n’emikutu gyabwe: 1. Facebook (https://www.facebook.com) - Facebook ekozesebwa nnyo mu Buyonaani okukwatagana n’emikwano n’ab’omu maka, okugabana ebipya, ebifaananyi, n’obutambi. 2. Instagram (https://www.instagram.com) - Instagram efunye obuganzi bungi nnyo mu Buyonaani okumala emyaka. Abantu bakikozesa okugabana ebifaananyi n’obutambi obulabika obulungi obw’ebyo bye bayitamu. 3. Twitter (https://twitter.com) - Twitter ye mukutu omulala ogumanyiddwa ennyo ogukozesebwa Abayonaani okugabana ebirowoozo, amawulire agapya, n’okwenyigira mu kukubaganya ebirowoozo ku nsonga ez’enjawulo. 4. LinkedIn (https://www.linkedin.com) - LinkedIn ekozesebwa nnyo abakugu mu Buyonaani olw’okukolagana n’abantu n’okunoonya emirimu. 5. YouTube (https://www.youtube.com) - YouTube efuuse ya ttutumu nnyo okwetoloola ensi yonna era Greece nayo nayo. Abayiiya ebirimu mu Buyonaani bakozesa omukutu guno okugabana obutambi ku nsonga ez’enjawulo omuli emiziki, vlog z’entambula, okusomesebwa ku by’okwewunda, n’ebirala. 6. TikTok (https://www.tiktok.com/en/) - Obuganzi bwa TikTok bweyongedde mangu mu nsi yonna omuli ne Buyonaani okuva lwe yatongozebwa. Abakozesa bakola obutambi obumpi obusanyusa mu bika eby’enjawulo nga sketch za kkomedi oba emizannyo egy’okukwataganya emimwa. 7. Snapchat (https://www.snapchat.com) - Snapchat nayo etera okukozesebwa mu bakozesa Abayonaani olw’okugabana ebifaananyi/vidiyo ez’amangu ezibula oluvannyuma lw’ekiseera ekitono. 8.Pinterest( https: // www.pinterest .com )- Pinterest ekola ng’omukutu ogusikiriza eri Abayonaani mwe basobola okuzuula ebirowoozo ebiyiiya ebikwata ku misono, enkola z’okukola dizayini y’emmotoka okuva mu nsi yonna 9.Reddit( https: // www.reddit .com )- Reddit etuuka ku kitundu ky'Abayonaani abamanyi tekinologiya gye bawanyisiganya ebirowoozo nga bayita mu mikutu egiyitibwa "subreddits"; subreddits zino zikwata ku masomo ag’enjawulo agakola ku bintu eby’enjawulo bye baagala. Bino bye bimu ku mikutu gya yintaneeti egy’ettutumu mu Buyonaani. Kinajjukirwa nti obuganzi bw’emikutu gy’empuliziganya buyinza okwawukana mu bantu ssekinnoomu n’ebibinja by’emyaka, kale waliwo n’emikutu emirala mingi egyesigama ku niche-based egyakozesebwa ebitundu ebitongole oba abantu abafaayo munda mu Buyonaani.

Ebibiina ebinene eby’amakolero

Buyonaani erina ebibiina by’amakolero ebinene ebiwerako ebikiikirira ebitongole eby’enjawulo. Bino bye bimu ku bibiina by’amakolero ebikulu mu Buyonaani wamu n’emikutu gyabyo: 1. Ekibiina ekigatta abasuubuzi n’abasuubuzi mu Buyonaani (ESEE) - ESEE ekiikirira ebirungi by’obusuubuzi n’okutandikawo emirimu mu Buyonaani. Omukutu gwa yintaneeti: http://www.eesee.gr/ 2. Federation of Greek Industries (SEV) - SEV kibiina kya bizinensi ekikulembedde ekiikirira amakolero amanene mu Buyonaani. Omukutu gwa yintaneeti: https://www.sev.org.gr/en/ 3. Association of Greek Tourism Enterprises (SETE) - SETE kibiina kikulu ekitumbula n’okuwagira eby’obulambuzi mu Buyonaani. Omukutu gwa yintaneeti: https://sete.gr/lu/ 4. Hellenic Bank Association (HBA) - HBA ekiikirira ebitongole bya bbanka mu Buyonaani era ekola okutumbula ebirungi by’ekitongole kya bbanka. Omukutu gwa yintaneeti: http://www.hba.gr/luganda_index.asp 5. Panhellenic Exporters Association (PSE) - PSE kibiina ekiwagira n’okutumbula abasuubuzi b’e Buyonaani mu butale bw’ensi yonna. Omukutu gwa yintaneeti: https://www.pse-exporters.gr/lu/index.php 6. Athens Chamber of Commerce & Industry (ACCI) - ACCI ekola ng’omukutu gw’okutumbula bizinensi, ng’ewa obuyambi eri amakampuni agakolera mu Athens. Omukutu gwa yintaneeti: https://lu.acci.gr/ 7. Federation of Industries Northern Greece (SBBE) - SBBE ekiikirira amakolero agakola ebintu agasangibwa mu Northern Greece, nga ewagira ebirungi byabwe ku mutendera gw’ekitundu. Omukutu gwa yintaneeti: http://sbbe.org/main/homepage.aspx?lang=en 8. Panhellenic Association for Information Technology & Communications Companies (SEPE) - SEPE ekola okutumbula bizinensi za IT n’empuliziganya, ng’egenderera okunyweza ekitongole kya Greece eky’ebyenfuna bya digito. Omukutu gwa yintaneeti: http://sepeproodos-12o.blogspot.com/p/sepe.html 9. Union of Agricultural Cooperatives(MARKOPOLIS)- MARKOPOLIS ekola ng’omukutu gw’ebibiina by’obwegassi eby’ebyobulimi mu Buyonaani, okuwa obuwagizi eri abalimi n’okutumbula bye baagala. Omukutu gwa yintaneeti: http://www.markopolis.gr/lu/awaka Ebibiina bino bikola emirimu mingi nnyo mu kukiikirira ebirungi by’amakolero n’okuwagira enkulaakulana n’okukulaakulana kwago mu Buyonaani. Nsaba omanye nti olukalala luno terujjuvu, era wayinza okubaawo ebibiina by’amakolero ebirala ebikwata ku bitundu oba ebitundu ebimu mu Buyonaani.

Emikutu gya yintaneeti egy’ebyobusuubuzi n’ebyobusuubuzi

Waliwo emikutu gy’empuliziganya egy’ebyenfuna n’ebyobusuubuzi egiwerako mu Buyonaani egiwa amawulire agakwata ku bitundu eby’enjawulo eby’ebyenfuna by’eggwanga lino. Wano waliwo ebyokulabirako ebitonotono wamu n’endagiriro zaabwe ez’omukutu gwa yintaneeti: 1. Hellenic Statistical Authority (ELSTAT) - Ekitongole ekitongole ekivunaanyizibwa ku bibalo ekya Greece, nga kiwa ebikwata ku bipimo by’ebyenfuna eby’enjawulo. Omukutu gwa yintaneeti: www.statistics.gr 2. Minisitule y’ebyenfuna n’enkulaakulana - Omukutu omutongole ogwa Minisitule ya Buyonaani evunaanyizibwa ku kutumbula enkulaakulana y’ebyenfuna n’enkulaakulana. Omukutu gwa yintaneeti: www.mindigital.gr 3. Enterprise Greece - Ekitongole kya gavumenti ekivunaanyizibwa ku kusikiriza bamusigansimbi okuva ebweru w’eggwanga n’okutumbula ebyamaguzi bya Buyonaani ebweru w’eggwanga mu nsi yonna. Omukutu gwa yintaneeti: www.enterprisegreece.gov.gr 4. Akatale k’emigabo mu Athens (ATHEX) - Akatale k’emigabo akakulu mu Buyonaani, akagaba amawulire ku migabo, emiwendo, n’emirimu gy’okusuubula. Omukutu gwa yintaneeti: www.helex.gr 5. Federation of Industries of Northern Greece (FING) - Ekibiina ekigatta amakolero mu kitundu ekikiikiridde amakampuni mu Northern Greece. Omukutu gwa yintaneeti: www.sbbhe.gr 6. Ekibiina ekigatta abasuubuzi b’ebweru w’eggwanga ekya Greek Exporters Association (SEVE) - Kikiikirira abasuubuzi ba Buyonaani abafulumya ebweru w’eggwanga mu makolero ag’enjawulo era nga kiwa eby’obugagga mu by’obusuubuzi by’ensi yonna. Omukutu gwa yintaneeti: www.seve.gr 7. Federation of Hellenic Food Industries (SEVT) - Ekibiina ekitali kya magoba ekikiikirira ebirungi by’amakolero g’emmere mu Buyonaani ku mutendera gw’eggwanga n’ensi yonna. Omukutu gwa yintaneeti: www.sevt.gr 8. Piraeus Chamber of Commerce & Industry (PCCI) - Ewa obuyambi n’obuweereza eri bizinensi ezisangibwa mu Piraeus omuli n’amawulire agakwata ku by’obusuubuzi. Omukutu gwa yintaneeti:www.pi.chamberofpiraeus.unhcr.oba.jp Emikutu gino gisobola okuwa amagezi ag’omuwendo ku by’enfuna bya Buyonaani, emikisa gy’obusuubuzi, essuubi ly’okusiga ensimbi, ebibalo by’akatale, ebikwata ku bitongole, wamu n’okuyingira mu bibiina bya bizinensi ebikwatagana oba ebitongole bya gavumenti ebikwata ku by’obusuubuzi n’obusuubuzi mu Buyonaani. Nkusaba omanye nti URL z’omukutu gwa yintaneeti ziyinza okukyuka okumala ekiseera; n’olwekyo kirungi okunoonya butereevu ng’okozesa emikutu gy’okunoonya ng’okozesa amannya g’ebibiina bino oba ebigambo ebikulu ebikwata ku by’enfuna n’obusuubuzi bwa Buyonaani.

Emikutu gy’empuliziganya egy’okubuuza data mu by’obusuubuzi

Waliwo emikutu gy’empuliziganya egiwerako egy’okubuuza ebikwata ku by’obusuubuzi mu Buyonaani gy’osobola okuyingira okufuna amawulire agakwata ku bibalo by’ebyobusuubuzi by’eggwanga lino. Bino bye bimu ku mikutu gya yintaneeti wamu ne URL zaago: 1. Ekitongole ekivunaanyizibwa ku bibalo by’Abayonaani (ELSTAT): Omukutu gwa yintaneeti: https://www.ebibalo.gr/lu/awaka 2. Ekitongole ky’eggwanga ekikola ku bibalo ekya Buyonaani: Omukutu gwa yintaneeti: https://www.ebibalo.gr/omukutu/omuko/omukutu/ESYE 3. Banka y’ensi yonna - Ebikwata ku nsi ya Buyonaani: Omukutu gwa yintaneeti: https://databank.worldbank.org/source/buyonaani-ensi-profile 4. Eurostat - Akakiiko ka Bulaaya: Omukutu gwa yintaneeti: https://ec.europa.eu/eurostat/ebibalo-binnyonnyoddwa/index.php/Greece/ebibalo_eby’obusuubuzi_eby’amaguzi_eby’ensi yonna 5. Ekitongole ky’amawanga amagatte ekya Comtrade Database - Greece: Omukutu gwa yintaneeti: http://comtrade.un.org/data/ Emikutu gino giwa ebikwata ku by’obusuubuzi ebijjuvu era eby’omulembe, omuli ebiyingizibwa mu ggwanga, ebifulumizibwa ebweru, bbalansi y’okusasula, n’ebibalo ebirala ebikwatagana n’ebyenfuna bya Buyonaani. Nsaba omanye nti okubeerawo n’obutuufu bwa data biyinza okwawukana ku mikutu gino, n’olwekyo kirungi okusalasala amawulire okuva mu nsonda eziwera ng’okola okunoonyereza oba okwekenneenya mu bujjuvu ku data y’ebyobusuubuzi mu Buyonaani.

Ebifo bya B2b

Mu Buyonaani, waliwo emikutu gya B2B egiwerako bizinensi gye zisobola okukozesa okuyunga, okusuubula, n’okukolagana. Wano waliwo ezimu ku mikutu gya B2B egy’amaanyi mu Buyonaani wamu n’emikutu gyazo: 1. Ffulaayi ku yintaneeti: - Omukutu gwa yintaneeti: https://www.e-auction.gr/ - Omukutu guno katale ka yintaneeti abaguzi abawandiisiddwa mwe basobola okwetaba mu ffulaayi ez’enjawulo okugula ebintu n’obuweereza. 2. Abafulumya ebweru w’eggwanga mu Buyonaani: - Omukutu gwa yintaneeti: https://www.greekeexporters.gr/ - Greek Exporters ekola nga dayirekita enzijuvu eri abakola ebintu, abagaba ebintu, n’abagaba empeereza mu Buyonaani abaggule eri enkolagana ya bizinensi mu nsi yonna. 3. Obumanyirivu.gr: - Omukutu gwa yintaneeti: https://bizness.gr/ - Bizness.gr egaba omukutu eri abasuubuzi mu Buyonaani okulaga ebintu byabwe n’obuweereza bwabwe nga bwe bakwatagana n’abo abayinza okukolagana nabo oba bakasitoma mu ggwanga n’ensi yonna. 4. Omukutu gwa Hellas Business Network (HBN): - Omukutu gwa yintaneeti: http://www.hbnetwork.eu/ - HBN gwe mutimbagano gwa bizinensi ku yintaneeti oguyamba enkolagana wakati wa basuubuzi b’e Buyonaani mu ggwanga wamu n’emikwano egy’ensi yonna nga bayita mu mikolo, enkiiko, n’emikisa gy’okukolagana. 5. Enkola y’okugula ebintu ku yintaneeti ey’ekitongole kya gavumenti mu Buyonaani (diavgeia): - Omukutu gwa yintaneeti: https://www.diavgeia.gov.gr/lu/omukutu/omugenyi/awaka - Diavgeia ye nkola y’okugula ebintu ku yintaneeti ekozesebwa ebitongole bya gavumenti mu Buyonaani olw’obwerufu mu nkola z’okugula ebintu bya gavumenti, nga kiwa omukutu abasuubuzi okufuna ttenda za gavumenti n’okwetaba mu kugula. 6. Omukutu gwa B2B ogw’ekibiina ekigatta ebitongole by’Abayonaani (SEV): - Omukutu gwa yintaneeti: http://kpa.org.gr/en/b2b-omukutu - Enkola ya SEV B2B Platform essira erisinga kulissa ku kwanguyiza enkolagana wakati wa kkampuni eziri mu kibiina kya Hellenic Federation of Enterprises (SEV), nga kigenderera okutumbula enkolagana mu nkola ya bizinensi mu kitundu. Emikutu gino giwa emikisa egy’enjawulo eri bizinensi okukwatagana n’abayinza okukolagana nabo, okunoonyereza ku ngeri y’obusuubuzi, n’okwenyigira mu nkolagana ya B2B mu makolero ag’enjawulo. Kirungi okugenda ku mukutu gwa buli mukutu okumanya ebisingawo ku mpeereza zaabwe n’engeri gye bayinza okuwagira ebyetaago byo ebitongole ebya bizinensi.