TogTok

ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ሃገር
ሃገራዊ ባጤራ
ሸርፊ ሸርፊ
ኣገደስቲ በዓላት
ኩነታት ንግዲ ወጻኢ
ናይ ዕዳጋ ልምዓት ዓቕሚ
ኣብ ዕዳጋ ውዑይ መሸጣ ፍርያት
ባህርያት ዓማዊልን ክልኩልን።
ስርዓት ምሕደራ ጉምሩክ
ፖሊሲታት ግብሪ ኣእትዎ።
ፖሊሲታት ግብሪ ሰደድ
ንሰደድ ዘድልዩ ምስክር ወረቐት
ዝምከር ሎጂስቲክስ
ንልምዓት ዓዳጊ ዝኸውን ቻነላት

ብወግዒ ሪፓብሊክ ቆጵሮስ ተባሂላ እትፍለጥ ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ዞባ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር ማእከላይ ባሕሪ እያ። ካብ ቱርኪ ንደቡብ ካብ ሶርያን ሊባኖስን ንምዕራብ ድማ ትርከብ። ካብ ጥንቲ ዝጅምር ሃብታም ታሪኽ ዘለዋ ቆጵሮስ ብዝተፈላለዩ ስልጣነታት ማለት ብግሪኻውያን፣ ሮማውያን፣ ቢዛንታይን፣ ቬነስያውያን፣ ኦቶማን፣ እንግሊዝን ተጸልያ እያ። እዚ ዝተፈላለየ ባህላዊ ውርሻ ኣብ ስነ ህንጻን ልምድን እታ ደሴት ይንጸባረቕ። ቆጵሮስ ኣስታት 9,251 ትርብዒት ኪሎ ሜተር ስፍሓት ዘለዋ ኮይና ኣስታት 1.2 ሚልዮን ህዝቢ ኣለዋ። ርእሰ ከተማ ኒኮስያ ኮይና ኣብታ ደሴት ዝዓበየት ከተማ እውን እያ። እቶም ዝዝረቡ ወግዓውያን ቋንቋታት ግሪኽን ቱርኪን እዮም ዋላ እኳ እንግሊዝኛ ብሰፊሑ እንተተረድአ። ዝበዝሑ ቆጵሮሳውያን ናይ ግሪኽ ኦርቶዶክሳዊ እምነት ይኽተሉ። ቁጠባ ቆጵሮስ ኣብ ከም ቱሪዝም፡ ፋይናንስ፡ ንብረት፡ ከምኡ’ውን ጽላታት መራኽብ ዝኣመሰሉ ኣገልግሎታት ኣዝዩ ዝተመርኮሰ እዩ። ብተወሳኺ ብሰንኪ ረብሓ ዘለዎ ኣቃውማ ግብሪ ኣገዳሲ ኣህጉራዊ ማእከል ወፍሪ ወጻኢ ኮይኑ ኣሎ። መግቢ ቆጵሮስ ካብ ግሪኽን ቱርኪን ዝመጽእ ጽልዋታት ምስ ናይቲ ከባቢ ቀመማት ከም ኣውሊዕ፡ በርበረ (ሃሎሚ)፡ ምግቢ ገንሸል (ሶቭላ)፡ ዝተመልአ ቆጽሊ ወይኒ (ዶልማድስ) ወዘተ ዘወሃህድ እዩ። ኣብ ቆጵሮስ ዝርከቡ ፍሉጣት መስሕባት በጻሕቲ፡ ከም ፊግ ትሪ ቤይ ወይ ኮራል ቤይ ዝኣመሰሉ ንጹር ማያት ዘለዎም ውቁባት ሑጻዊ ገማግም ባሕሪ፤ ከም ፓፎስ ኣርኪዮሎጂካል ፓርክ ዝኣመሰሉ ስነ-ጥንታዊ ቦታታት ብጽቡቕ ዝተዓቀቡ ሞዛይክ ዘለዎም ሮማውያን ቪላታት፤ ከም ኦሞዶስ ዝኣመሰላ ጽባቐ ዘለወን ዓድታት ከረን፤ ካስትል ቅዱስ ሂላርዮን ሓዊሱ ታሪኻዊ ምልክታት፤ ከምኡ’ውን ከም ኣኽራናት ትሩዶስ ወይ ሓውሲ ደሴት ኣካማስ ዝኣመሰሉ ተፈጥሮኣዊ ተኣምራት። ብመንጽር ፖለቲካዊ ደረጃ፡ቆጵሮስ ካብ 1974 ሓይልታት ቱርኪ ምስ ግሪኽ ንምጥርናፍ ዝዓለመ ዕልዋ መንግስቲ ሰሜናዊ ከባቢታት ካብ ዝሓዙሉ እዋን ጀሚሩ ንዓሰርተታት ዓመታት ዝጸንሐ ምፍልላይ ኣጋጢምዋ እዩ።ሰሜናዊ ክፋል ንርእሱ ብቱርኪ ጥራይ ኣፍልጦ ዝረኸበት ናጻ ሃገር ምዃና ክእውጅ እንከሎ እቲ ደቡባዊ ክፋል ድማ ኣብ ትሕቲ ኣህጉራዊ ኣፍልጦ ዘለዎ ኮይኑ ይርከብ። control.ብግሪን ላይን ዝፍለጥ ናይ ሕቡራት ሃገራት መከላኸሊ ዞባ ንኽልቲኦም ወገናት ይኸፋፍል እንተኾነ ግን ነቲ ዘይምርድዳእ ፍታሕ ንምርካብ ጻዕርታት ይቕጽል ኣሎ። ብሓፈሻ ቆጵሮስ ካብ መላእ ዓለም ዝመጹ በጻሕትን ኣውፈርትን እትስሕብ ሃብታም ባህላዊ ውርሻታትን መስተንክር መልክዓ ምድርን ውዑይ ኣጋይሽ ምቕባልን ዘለዋ ጽብቕቲ ደሴት እያ።

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ባጤራኣ ድማ ዩሮ (€) እዩ። ቆጵሮስ ንዩሮ ከም ወግዓዊ ባጤራ ብምቕባል ብ1 ጥሪ 2008 ኣባል ዞባ ኤውሮጳ ኮይና። እዚ ውሳነ ናብ ዞባ ኤውሮጳ ክትጽንበር፡ ቆጵሮስ ቁጠባዊ ምርግጋእ ንምድንፋዕን ምስ ካልኦት ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳ ንግዲ ንምምችቻውን እትገብሮ ዘላ ጻዕሪ ምዃኑ ተገሊጹ። ቆጵሮስ ከም ኣባል ዞባ ኤውሮጳ መጠን፡ ነቲ ብማእከላይ ባንክ ኤውሮጳ (ECB) ዝሰርዖ ገንዘባዊ ፖሊሲታት ትኽተል። ECB ኣብ ውሽጢ ዞባ ኤውሮጳ ምርግጋእ ዋጋታት ናይ ምርግጋጽን ፋይናንሳዊ ምርግጋእ ናይ ምዕቃብን ሓላፍነት ኣለዎ። እዚ ማለት ንወለድ፣ ሸቶታት ዝቕባበ ዋጋን ካልኦት መሳርሒታት ገንዘባዊ ፖሊሲን ዝምልከት ውሳነታት ብደረጃ ሕብረት ኤውሮጳ እምበር ብቆጵሮስ ጥራይ ዝውሰድ ኣይኮነን። ምትእትታው ዩሮ ኣብ ቁጠባ ቆጵሮስ ዓቢ ጽልዋ ኣሕዲሩ እዩ። ኣብ ውሽጢ ኤውሮጳ ስግረ-ዶባዊ ንግዳዊ ንጥፈታት ንዝፍጽሙ ትካላት ንግድን ውልቀሰባትን ሓደጋ ሸርፊ ሸርፊ ኣወጊዱ። ብተወሳኺ፡ ወጻኢታት ምቕያር ባጤራ ብምእላይ፡ ኣብ መንጎ ቆጵሮስን ካልኦት ዩሮ ዝጥቀማ ሃገራትን ዝግበር ንግዲ ኣመቻቺዩ እዩ። ቆጵሮስ ኣካል ናይቲ ናይ ሓባር ባጤራ ከባቢ እኳ እንተኾነት፡ ገና ፍሉይ ቁጠባዊ ብድሆታት የጋጥማ ኣሎ። ኣብ 2013 ዓ.ም ምስ ጽላት ባንክታቱ ብዝተኣሳሰሩ ጉዳያት ከቢድ ፋይናንሳዊ ቅልውላው ኣጋጢምዋ። ከም ውጽኢቱ ድማ ካብ ከም ኣህጉራዊ ትካል ገንዘብ (IMF) ዝኣመሰሉ ዓለምለኻውያን ትካላት ገንዘባዊ ሓገዝ ብምድላይ ርኡይ ቁጠባዊ ጽገናታት ኣካይዱ። ብሓፈሻ ቆጵሮስ ንዩሮ ምቕባላ ንቁጠባኣ ረብሓን ብድሆን ኣምጺኡላ እዩ። ብመንጽር ንግዲ ምርግጋእን ብውሽጢ ውሽጢ ሓደጋታት ባጤራ ኣጉዲሉን እኳ እንተነበረ፡ ውሳነታት ገንዘባዊ ፖሊሲ ኣብ ውሽጢ ሃገር ኣብ ባዕሉ ሳይረስ ዘይኮነስ ብደረጃ ሕብረት ኤውሮጳ ስለዝውሰድ ካብ ቁጽጽሩ ወጻኢ ንዝኾኑ ግዳማዊ ረቛሒታት እውን ኣቃሊዓቶ እያ።

ሕጋዊ ባጤራ ቆጵሮስ ዩሮ (€) እዩ። ብዛዕባ ግምታዊ ሸርፊ ዓበይቲ ባጤራታት እንተኾይኑ፡ እዞም ክብርታት እዚኣቶም ይንቀሳቐሱን ምስ ግዜ ክፈላለዩ ከም ዝኽእሉን ኣስተውዕሉ። እዚ ከምዚ ኢሉ እናሃለወ፡ ካብ ሕዳር 2021 ጀሚሩ፡ ገለ ጽንኩር ሸርፊ ሸርፊ ኣንጻር ዩሮ እነሆ፤ 1 ዩሮ (€) ≈ - ዶላር ኣመሪካ (USD): $1.10 - ብሪጣንያዊ ፓውንድ (GBP)፡ £0.85 - ጃፓናዊ የን (JPY): ¥122 - ዶላር ኣውስትራልያ (AUD): 1.50 ዶላር ኣውስትራልያ - ዶላር ካናዳ (CAD): 1.40 ካናዳ ዶላር እዞም ደረጃታት እዚኦም ኣመልካቲ ጥራይ ምዃኖምን ከከም ዝተፈላለዩ ረቛሒታት ከም ቁጠባዊ ኩነታት፣ ምልውዋጥ ዕዳጋ፣ ወይ ፖሊሲታት መንግስቲ ክቕየሩ ከምዝኽእሉን ኣብ ግምት ኣእትውዎ። ቅኑዕን እዋናውን ሓበሬታ ንምርካብ፡ ንፋይናንሳዊ ትካል ምውካስ ወይ ድማ ዘተኣማምን ናይ ባጤራ ምቕያር መርበብ ሓበሬታ ወይ ኣፕ ምጥቃም ይምከር።

ቆጵሮስ፡ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ውቅብቲ ደሴታዊት ሃገር፡ ኣብ ምሉእ ዓመት ሓያሎ ኣገደስቲ በዓላት ተብዕል። እዞም ባህላዊ ፍጻሜታት እዚኣቶም ሃብታም ታሪኽን ብዙሕነትን እዛ መሳጢት ሃገር ዘንጸባርቑ እዮም። ኣብ ቆጵሮስ ካብ ዝካየዱ ኣገደስቲ በዓላት ሓደ ፋሲካ እዩ። ብግሪኻውያን ቆጵሮሳውያንን ቱርካውያን ቆጵሮሳውያንን ዝኽበርዎ ሃይማኖታዊ በዓል እዩ። እቲ በዓል ብቅዱስ ሰሙን ይጅምር፣ ኣብ መላእ ዓድታትን ከተማታትን ብኣገልግሎት ቤተ ክርስቲያንን ሰልፍታትን ዝተመልአ እዩ። ኣብ ዓርቢ ስቕለት ሓዘንተኛታት ተኣኪቦም ስቕለት ኢየሱስ ክርስቶስ ይዝክሩ። ቀጺሉ ሰንበት ፋሲካ ይመጽእ፡ ሰባት ትንሳኤኡ ብሓጐስ ዝመልኦ ናይ መዘምራን ኮንሰርት፡ ባህላዊ ሳዕስዒትን ፍሉይ ድግሳትን ዘብዕሉ። ኣብ ቆጵሮስ ካልእ ህቡብ በዓል ካታክሊስሞስ ዝበሃል ኮይኑ፡ ብዓል ውሕጅ ወይ ዊትሳንታይድ እውን ይፍለጥ። ድሕሪ ሓምሳ መዓልቲ ኦርቶዶክሳዊ ፋሲካ (ጴንጠቆስጠ) ዝኽበር ኮይኑ፡ ምስ ስርዓታት ምጽራይ ማይ ብዝተኣሳሰር መጽሓፍ ቅዱሳዊ ዛንታታት ንማይ ኣይሂ ኖህ ዝዝክር እዩ። በዓላት ኣብ ጥቓ ገማግም ባሕሪ ዝካየድ ኮይኑ፡ ሰባት ዝተፈላለዩ ምስ ማይ ዝተኣሳሰሩ ንጥፈታት ከም ውድድር ጀላቡ፡ ውድድር ምሕንባስ፡ ውድድር ምግፋፍ ዓሳን ኣብ ገማግም ባሕሪ ዝካየድ ኮንሰርታትን የስተማቕሩ። ቆጵሮስ ኣብ 1960 ካብ መግዛእቲ እንግሊዝ ሓራ ምውጽኣ ንምዝካር’ውን ዓመት ዓመት 1 ጥቅምቲ መዓልቲ ናጽነታ ተብዕል።እዛ መዓልቲ ኣብ ህንጻታት መንግስቲ ባንዴራ ብምልዓል ስነ-ስርዓት ብምልዓል ትጅምር፣ ስዒቡ ድማ ወተሃደራዊ ባንድታትን ተማሃሮ ቤት ትምህርትን ብከም ባህላዊ ምርኢታት ኣቢሎም ሃገራዊ መንፈሶም ዘርእዩ ሰልፍታት ይካየድ ሳዕስዒት ወይ ግጥሚ ምዝራብ። እቲ ቅድሚ ዓቢይ ጾም ዝመርሕ ወቕቲ ካርናቫል ወይ ኣፖክሪስ ካልእ ኣብታ ደሴት ዝኽበር በዓል እዩ። ንሱ ድማ ሕብራዊ ናይ ጎደና ሰልፍታት ዘጠቓልል ኮይኑ፡ ልዕሊ ዓቐን ዝኾነ ኣከዳድና ዝሓዘ ኮይኑ፡ ጎኒ ጎኒ ውዕዉዕ ሙዚቃ ብባህላዊ ቅኒታት ዝጻወታ ባንድታት ብራስ ይንሳፈፍ። ኣብዚ በዓላት እዚ ብናይቲ ከባቢ ጥዑማት መግብታት ከም ሶቭላ (ዝተጠበሰ ስጋ) ወይ ሉኮማደስ (ኩዕሶ መዓር) ዘቕርቡ ምርኢታት መግቢ ዝልለዩ በዓላት ሰባት ማስክን ማስክን ብምግባር ብውዕዉዕ ስምዒት ይሳተፉ። ኣብ መወዳእታ በዓል ልደት ንቆጵሮሳውያን እውን ዓቢ ትርጉም ኣለዎ። ብጽቡቕ ዝተሰለሙ ጎደናታት ብናይ መብራህቲ ምርኢታትን ኣብ መላእ ከተማታት ንዝርከቡ ገዛውቲ ዘስልሙ ስልማትን ኣቢሎም ናይ በዓል ፍስሃ ዘቃልሑ፤ ብሓቂ ነቲ ናይ በዓል መንፈስ ዘርኢ እዩ። ስድራቤታት ንፍሉይ ዋዜማ ልደት ተኣኪቦም ኣብ ናይ ፍርቂ ለይቲ ኣገልግሎት ቤተክርስትያን ብምስታፍ ልደት የሱስ ክርስቶስ የብዕሉ። ኣብ መደምደምታ፡ ቆጵሮስ ኣብ ምሉእ ዓመት ታሪኻዊ፡ ሃይማኖታውን ባህላውን ውርሻታታ ዘርእዩ ዝተፈላለዩ ኣገደስቲ በዓላት ተብዕል። እዚ በዓላት እዚ ንማሕበረሰባት ኣብ ሓደ ብምምጻእ፡ ስምዒት ሓድነትን ብባህላቶም ዝሕበንን የዕቢ።

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር ኮይና፡ ኣብ መንጎ ኤውሮጳ፡ ኣፍሪቃን ኤስያን ብዘለዋ ስትራተጂካዊ ኣቀማምጣ ትፍለጥ። እታ ሃገር ንእሽቶ ግን ከኣ ብዙሕነት ዘለዎ ቁጠባ ዘለዋ ኮይና፡ ንግዲ ኣብ ምዕባለኣ ወሳኒ ተራ ይጻወት። ብመንጽር ሰደድ ቆጵሮስ ብቐንዱ ኣብ ከም መድሃኒት፡ ዓለባ፡ ፍርያት መግቢ (ወይኒ ሓዊሱ)፡ ከምኡ’ውን ማሽነሪ ዝኣመሰሉ ኣገልግሎታትን ኣቑሑትን እያ እትምርኮስ። ቀንዲ ንግዳዊ መሻርኽታ ድማ ከም ግሪኽን ዓባይ ብሪጣንያን ዝኣመሰላ ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳ ይርከብአን። ኣብ ቱሪዝም ጽኑዕ ትኹረት ብምሃብ፡ ጽላት ኣገልግሎት ኣብ ኣታዊ ሰደድ ቆጵሮስ ልዑል ኣበርክቶ ኣለዎ። ብኻልእ ወገን ቆጵሮስ ንሃብቲ ጸዓት (ነዳድን ጋዝን)፡ ተሽከርከርቲ፡ ክፍልታት ማሽነሪታት፡ ኬሚካላትን ዝተፈላለዩ ሃለኽቲ ኣቑሑትን ኣብ ኣእትዎት ኣዝያ እያ እትምርኮስ። ብቐንዱ ካብ ከም በዓል ጀርመንን ኢጣልያን ዝኣመሰላ ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳ እያ ዘእቱ። ብፍላይ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ብዳህሳስ ተፈጥሮኣዊ ጋዝ ኣብ ውሽጢ ሃገር ዝፈረየ ድሩት ሃፍቲ ጸዓት ብምዃኑ። ንግዳዊ ስምምዓት’ውን ኣብ ምድንፋዕ ግዳማዊ ንግዲ ቆጵሮስ ኣገዳሲ ተራ ኣለዎም። እታ ሃገር ብኽልተኣዊ ስምምዓት ምስተን ኣብ ቀረባ ዝርከባ ሃገራት ማእከላይ ምብራቕ ጥቡቕ ርክብ ብምሕላው ኣካል ሓደ ዕዳጋ ሕብረት ኤውሮጳ ብምዃና ተጠቃሚት እያ። ኢንዱስትሪ መራኽብ ንብዙሓት ዓለምለኻውያን ኩባንያታት መራኽብ መራኽበን ኣብ ትሕቲ ባንዴራ ቆጵሮስ ንኽምዝግባ ዝስሕብ ምቹእ ስርዓት ግብሪ ብምዃኑ ኣብ ንግዳዊ ቁጠባ ቆጵሮስ እውን ዓቢ ተራ ኣለዎ። እዚ ድማ ነቲ ረብሓ ዘለዎ ሕግታት ባሕሪ እታ ሃገር ዝጥቀሙ ወነንቲ መራኽብ ብዝኸፍልዎ ክፍሊት ምዝገባ ኣታዊታት የዕቢ። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት መንግስቲ ካብ ባህላዊ ኢንዱስትሪታት ከም ቱሪዝም ወይ ሕርሻ መሰረት ዝገበረ ፍርያት ንላዕሊ ብምህዞ ዝምራሕ ዓውድታት ከም ኢንፎርሜሽን ቴክኖሎጂ ወይ ማእከላት ምርምር ብምስፋሕ ዓውድታት ንግዲ ንምብዛሕ ጻዕርታት ተኻይዱ እዩ። ብሓፈሻ፡ሰደድ ንቐጻሊ ቁጠባዊ ዕብየት ቆጵሮስ ኣገዳሲ ኮይኑ፡ ምስ ክልቲኦም ዞባዊ ጎረባብትን መሪሕ ዓለማዊ ተጻወትን ድልዱል ሽርክነት ምዕቃብ ጎኒ ጎኒ ምዕባይ ዕድላት ወፍሪ ኣድላዪ ኣእትዎት ንምውሓስ ወሳኒ ኮይኑ ይቕጽል ኣሎ።

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር ኮይና፡ ስትራተጂካዊ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ ዘለዋ ኮይና፡ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢኣ ንምምዕባል ርኡይ ዓቕሚ ኣለዋ። ቆጵሮስ ንዓቕሚ ዕብየት ንግዲ ወጻኢ ኣበርክቶ ካብ ዝገብሩ ቀንዲ ረቛሒታት፡ ከም ኣህጉራዊ ማእከል ንግዲ ምዃና እዩ። እታ ሃገር ከም ፋይናንሳዊ ማእከል ጽቡቕ ዝና ዘለዋ ኮይና፡ ብዙሓት ብዙሕ ሃገራት ዝቖማ ኮርፖሬሽናት ብፍላይ ድማ ኣብ ጽላታት መራኽብ፡ ባንክን ሞያዊ ኣገልግሎትን ትስሕብ። እዚ ድማ ናይ ወጻኢ ትካላት ንግዲ ሽርክነት ንምምስራትን ምስ ኣብታ ደሴት ምስ ዝተመስረታ ኩባንያታት ንምትሕብባርን ዕድላት ይፈጥር። ብተወሳኺ ቆጵሮስ ኣባል ሕብረት ኤውሮጳ (EU) ብምዃና፡ ልዕሊ 500 ሚልዮን ተጠቀምቲ ዘለዎ ሰፊሕ ዕዳጋ ክትረክብ ትኽእል። እዚ ድማ ኣብ ቆጵሮስ ዝርከቡ ትካላት ንግዲ ኣብ ውሽጢ ሕብረት ኤውሮጳ ካብ ዝግበር ምሩጽ ንግዳዊ ምድላዋት ተጠቀምቲ ክኾኑ ዘኽእሎምን ናብ ካልኦት ኣባላት ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳ ኣቑሑትን ኣገልግሎታትን ናይ ምልኣኽ ዓቕሞም ዘመቻችእ እዩ። ቆጵሮስ ምስ ሩስያን ዩክሬንን ሓዊሱ ምስ ዝተፈላለያ ሃገራት እውን ረብሓ ዘለዎ ክልተኣዊ ስምምዓት ኣለዋ። እዞም ስምምዓት እዚኦም ንናይ ታሪፍ ዕንቅፋታት ብምእላይ ወይ ብምንካይ፣ ቁጠባዊ ምትሕብባር ብምዕባይ፣ ኣብ መንጎ ቆጵሮስን እዘን ሃገራትን ወፍሪ ብምስፋሕ ንንግዲ ምቹእ ኩነታት ዝፈጥሩ እዮም። ካብዚ ሓሊፉ ቆጵሮስ ብሰንኪ ጂኦግራፍያዊ ቅርበት ምስ ሃገራት ማእከላይ ምብራቕ ድልዱል ዝምድና እንተሃልይዋ ተጠቃሚት እያ። እታ ሃገር ኣብ መንጎ ዕዳጋታት ኤውሮጳን ኤስያ/ኣፍሪካን ኣገዳሲት ኣፍደገ ኮይና ተገልግል። ካብዚ ብተወሳኺ ቆጵሮስ ኣብ ከም ተሓዳሲ ጸዓት፣ ምህዞ ቴክኖሎጂ፣ መድሓኒት፣ ልምዓት ንብረትን ካልኦትን ዝኣመሰሉ ዓውድታት ብምትኳር ካብ ባህላዊ ዓውድታት ከም ቱሪዝም ንላዕሊ ቁጠባኣ ብንጥፈት ክትብዝሕ ጸኒሓ እያ። እዚ ጻዕሪ ንናይ ወጻኢ ትካላት ንግዲ ኣብ ዝምዕብሉ ኢንዱስትሪታት ዕድላት ንኽድህስሱ ሓድሽ መገድታት ይኸፍት። ኣብ መደምደምታ፡ ቆጵሮስ ኣብ መንጎ ኤውሮጳ፡ማእከላይ ምብራቕ፡ኣፍሪካን ኤስያን ኣብ ዝርከብ መስቀላዊ መንገዲ ኣብ መንጎ ኤውሮጳ፡ማእከላይ ምብራቕ፡ኣፍሪካን ኤስያን ኣባል ሃገር ሕብረት ኤውሮጳ ብምዃና ምስ ዘለዋ ምቹእ ክልተኣዊ ስምምዓት ተደሚሩ፡ ከም ኣህጉራዊ ማእከል ንግዲ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣኣ ብምዃና፡ ዕዳጋ ንግዳ ወጻኢ ኣብ ምምዕባል ርኡይ ዓቕሚ ኣለዋ። signed.እዚ ንኽልቲኦም ህሉዋት ኩባንያታት ዕድላት ወፍሪ ዝደልዩ ወይ ድማ ሓድሽ ዕዳጋ ዝደልዩ ተስፋ ዘለዎ መገድታት ይፈጥር

ኣብ ቆጵሮስ ንዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ዕዳጋ ዝቐርቡ ፍርያት ኣብ እንመርጸሉ እዋን፡ ሓያሎ ረቛሒታት ኣብ ግምት ክኣትዉ ኣለዎም። ብመጀመርያ ኣብ ቆጵሮስ ዝርከቡ ተጠቀምቲ ውሽጢ ዓዲ ዘለዎም ምርጫታትን ድሌታትን ምትንታን ኣገዳሲ እዩ። መፅናዕቲ ዕዳጋ ምክያድ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝርከቡ ህቡባት ኣንፈታትን ጠለባትን ንምልላይ ክሕግዝ ይኽእል። ንኣብነት ቆጵሮሳውያን ምስ ተፈጥሮኣውን ኦርጋኒካውን ፍርያት ምቅርራብ ስለዘለዎም ምስ ጥዕናን ጽቡቕ ምህላውን ዝተኣሳሰሩ ኣቑሑት ከም ኦርጋኒክ መመላኽዒታት ወይ መመላእታታት ጽቡቕ ተቐባልነት ክህልዎም ይኽእል። ካልኣይ፡ ንውዑይ መሸጣ ዘለዎም ኣቑሑት ኣብ ምውሳን፡ ተወዳዳሪ መልክዕ ምርዳእ ወሳኒ እዩ። ኣብ ስታቲስቲክስ ኣእትዎት ዝግበር መጽናዕቲ ኣየኖት ፍርያት ልዑል ጠለብ ዘለዎም ኮይኖም ኣብዚ እዋን ግን ትሑት ቀረብ ከምዘለዎም ክገልጽ ይኽእል። እዚ ሓበሬታ እዚ ትካላት ንግዲ ኣብ ዕዳጋ ንዘሎ ሃጓፋት ንምምላእ ዕድላት ንምርካብ ክሕግዞም ይኽእል። ብተወሳኺ፡ ከም ቆጵሮስ ዝኣመሰለ ናይ ወጻኢ ዕዳጋ ፍርያት ኣብ ምምራጽ፡ ባህላዊ ረቛሒታት ኣብ ግምት ምእታው ኣገዳሲ እዩ። ሃብታም ታሪኽን ዝተፈላለየ ባህልን ዘለዋ ሃገር ከም መጠን፡ ኣብ ዝተፈላለየ እዋናት ናይ ዓመት ንኣገባብ ሃልኪ ዝጸሉ ፍሉያት ልምድታት ወይ በዓላት ክህልዉ ይኽእሉ እዮም። ነዞም ኣጋጣሚታት ተጠቒምካ ወቕታዊ ወይ ፍሉይ ኣቑሑት ብምቕራብ መሸጣ ንምዕባይ ክሕግዝ ይኽእል። ካብዚ ሓሊፉ ቆጵሮስ ብኢንዱስትሪ ቱሪዝም ትፍለጥ ምዃና ምፍላጥ የድሊ። ስለዚ ንበጻሕቲ ዓዲ ዝምጥን ፍርያት ምምራጽ እውን ኣብ ኣሃዝ መሸጣ ኣወንታዊ ኣበርክቶ ክህልዎ ይኽእል እዩ። ባህሊ ቆጵሮስ ዘንጸባርቑ መዘከርታታት ወይ ፍሉይ ናይቲ ከባቢ ስነ-ጥበባዊ ስርሓት ኢድ ንውሽጣውን ኣህጉራውን በጻሕቲ ክስሕቡ ይኽእሉ። ኣብ መወዳእታ፡ ንዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ቆጵሮስ ዝኸውን ናይ ሰደድ ኣቑሑት ኣብ እትመርጸሉ እዋን፡ ምስ ዓለማዊ ዝንባለታት ምትእስሳር ዕሽሽ ክበሃል የብሉን፡ ምኽንያቱ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ መላእ ዓለም ኣብ ባህርያት ተጠቀምቲ ጽልዋ ስለዘለዎ። ንኣብነት ዘላቕነት ብዓለም ደረጃ ዝያዳ ኣቓልቦ እናረኸበ ምስ ከደ፤ ንከባቢ ዝምችኡ ፍርያት ወይ ተሓዳሲ ጸዓት ቴክኖሎጂታት ተገዳስነት ተጠቀምቲ ክሕዙ ይኽእሉ እዮም። ብሓጺሩ፡ ምስ ቆጵሮስ ንሰደድ ንግዲ ዝኸውን መኽሰብ ዘለዎ ሸቐጥ ብኣድማዒ መንገዲ ንምምራጽ፤ 1- ምርጫ ተጠቀምቲ ውሽጢ ዓዲ ምትንታን። 2- ዘሎ ውድድር ምግምጋም። 3- ባህላዊ ረቛሒታት ምልላይ። 4- ምስ ቱሪዝም ዝተኣሳሰሩ ዕድላት ምሕሳብ። 5- ምስ ዓለማዊ ኣንፈታት ምክትታል። ነዞም ኣብ ግምት ዘእተዉ ነገራት ጎኒ ጎኒ ዕሙቕ ዝበለ መፅናዕትን ትንተናን ኣቐዲምካ ብምኽታል፤ ትካላት ንግዲ ኣብ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ቆጵሮስ ውዑይ መሸጣ ዘለዎም ምድባት ፍርያት ናይ ምልላይ ዝሓሸ ዕድል ክህልዎም እዩ።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ቆጵሮስ ተባሂላ እትፍለጥ ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር እያ። ቆጵሮስ ብሃብታም ታሪኻን ዝተፈላለየ ባህልን ንበጻሕታ ፍሉይ ተመክሮ ትህብ። ኣብ ቆጵሮስ ዘሎ ባህርያት ዓማዊልን ክልኩላትን ምርዳእ ዕዉት ምትእስሳር ንምርግጋጽ ክሕግዝ ይኽእል። ባህርያት ዓማዊል ኣብ ቆጵሮስ፤ 1. ኣቀባብላ ኣጋይሽ፦ ቆጵሮሳውያን ንኣጋይሽ ብዝገብርዎ ምዉቕ ኣቀባብላ ይፍለጡ። መብዛሕትኡ ግዜ ንበጻሕቲ ብኽፉት ቅልጽም ይቕበሉን ኣብ ዘድልየሉ እዋን ሓገዝ ይህቡን። 2. ጭውነት፦ ኣብ ሕብረተሰብ ቆጵሮስ ምሕዝነት ልዑል ዋጋ ስለዘለዎ ምስ ዓማዊል ኣብ እትራኸበሉ እዋን ኣኽብሮትን ጭውነትን ምርኣይ ኣገዳሲ እዩ። 3. ስድራቤት ዝቐንዐ፦ ስድራቤት ኣብ ሕብረተሰብ ቆጵሮስ ማእከላይ ተራ ይጻወት፣ ኣብ መስርሕ ውሳነ ጽልዋ የሕድርን ድልዱል ማሕበራዊ ምትእስሳር ይፈጥርን። ምስ ዓማዊል ኣብ እትራኸበሉ እዋን ስድራቤታዊ ምትእስሳር ኣፍልጦ ምሃብ ጠቓሚ እዩ። 4. ኣብ ትርፊ ግዜ ዘተኮረ፦ ውቁብ ገማግም ባሕራን ደስ ዘብል ክሊማን ኣብ ግምት ብምእታው ቱሪዝም ኣብ ቁጠባ ቆጵሮስ ልዑል ተራ ኣለዎ። ብዙሓት ዓማዊል ንመዘናግዒ ወይ ባህላዊ መስሕባት ዝድህስሱ ክኾኑ ይኽእሉ። ኣብ ቆጵሮስ ዓማዊል ዝኽልከሉ ነገራት፤ 1. ሰዓት ምሕላው፦ ሰዓቱ ምሕላው ብሓፈሻ ኣብ መላእ ዓለም ዝምስገን እኳ እንተኾነ፡ ኣብ ዘይወግዓዊ ቦታታት ወይ ማሕበራዊ ምትእኽኻባት ብዛዕባ ምሕደራ ግዜ ብዝምልከት ግን ገለ ተዓጻጻፍነት ክህሉ ትጽቢት ክግበር ይከኣል። 2. ሃይማኖታዊ ተሃዋስነት፦ ሃይማኖት ንብዙሓት ቆጵሮሳውያን ብፍላይ ድማ ነቶም ካብ ኦርቶዶክሳዊ ክርስትያናዊ ድሕረ ባይታ ዝመጹ ኣገዳስነት ኣለዎ። ሃይማኖታዊ ተሃዋስነት ዝትንክፍ ኣርእስታት ምውጋድ ኣወንታዊ ምትእስሳር ንኽህሉ ክሕግዝ ይኽእል። 3. ጉዳይ ሃገራዊ መንነት፦ ኣብታ ደሴት ኣብ መንጎ ግሪኻውያን-ቆጵሮሳውያንን ቱርካውያን-ቆጵሮሳውያንን ብዝተፈጥረ ታሪኻዊ ፖለቲካዊ ወጥሪ፡ ምስ ሃገራዊ መንነት ወይ ፖለቲካ ዝተኣሳሰር ጉዳያት ምዝታይ ብግልጺ ብደቂ ዓዲ እንተዘይተበጊሱ ብጥንቃቐ ክቐርብ ይግባእ። ንቆጵሮስ ክትበጽሕ ከለኻ ንናይቲ ከባቢ ልምድታትን ልምድታትን ኣኽቢርካ ንነፍሲ ወከፍ ርክብ ዓማዊል ብግልጺ ምቕራብ ኣገዳሲ እዩ። ነዞም ባህርያት ዓማዊል ብምርዳእን ክኽልከሉ ዝኽእሉ ነገራት ብምውጋድን፡ ምስ ውልቀሰባት ካብዛ ውቅብቲ ደሴታዊት ሃገር እናተዋፈርካ ዝያዳ ባህ ዘብል ተመክሮ ክትረክብ ትኽእል ኢኻ።

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ነታ ደሴት ንዝበጽሑ ተጓዓዝቲ ፍሉይ ልምድን ስርዓተ ኢሚግሬሽንን ተዳልዩ ኣሎ። ናብ ቆጵሮስ ክኣትዉ ከለዉ፡ ብኣየር ይኹን ብባሕሪ ወይ ብመሬት፡ ኩሎም በጻሕቲ ብመቆጻጸሪ ፓስፖርት ክሓልፉ ይግደዱ። ካብ ሕብረት ኤውሮጳ ወጻኢ ዝኾኑ ዜጋታት ምስ ቆጵሮስ ናይ ቪዛ ነጻነት ስምምዕ ካብ ዘለወን ሃገራት እንተዘይኮይኑ ቅድሚ ምምጽኦም ቪዛ ክወስዱ ክግደዱ ይኽእሉ። ቅድሚ ምጉዓዝካ ንዜግነትካ ዝምልከት ፍሉይ መእተዊ ረቛሒታት ምፍታሽ ኣገዳሲ እዩ። ኣብ መዓርፎ ነፈርቲ ወይ ወደባት ባሕሪ ቆጵሮስ ምስ በጽሑ፡ ኩሉ ናይ ተጓዓዝቲ ናይ ጉዕዞ ሰነዳት ብሓለፍቲ ኢሚግሬሽን ክምርመር እዩ። በጻሕቲ ብዛዕባ ዕላማ ምብጻሕን ኣብታ ደሴት ንኽንደይ ግዜ ክጸንሑ ከም ዝሓሰቡን እውን ክሕተቱ ይኽእሉ እዮም። ኣብዚ መስርሕ ኩሎም ዝምልከቶም ሰነዳት ኣብ ኢድካ ክህልዉ ይምከር። ንመምርሒታት ጉምሩክ ብዝምልከት፡ ቆጵሮስ እንታይ ዓይነት ኣቑሑት ናብታ ሃገር ክኣቱን ክወጽእን ከም ዝኽእል ዝምልከት ሕግታት ኣለዋ። ገለ ኣቑሑት ኣብ ውሽጢ ርትዓዊ ደረት ቀረጽ ነጻ እዮም፣ ከም ውልቃዊ ንብረትን ህያባትን። ይኹን እምበር፡ ብሰንኪ ስክፍታታት ጥዕና፡ ከም ኣጽዋር፡ ዕጸ-ፋርስ/ዕጸ-ፋርስ፡ ናይ ሓሶት ፍርያት፡ ከምኡ’ውን ዝተወሰኑ ፍርያት ሕርሻ ዝኣመሰሉ ኣቑሑት ካብ ወጻኢ ንምእታውን ናብ ወጻኢ ንምልኣኽን ገደብ ኣሎ። ንገያሾ ዘሰንዩ እንስሳ ዘቤት፡ ብዛዕባ መዛግብቲ ክታበትን ብዝተመዝገበ ሓኪም እንስሳታት ዝወሃብ ናይ ጥዕና ምስክር ወረቐትን ብዝምልከት ብሰበስልጣን ቆጵሮስ ዝተቐመጡ ፍሉያት ረቛሒታት ከማልኡ ኣለዎም። ኣብ መንጎ ሰሜናዊ ቆጵሮስ (ብቱርኪ ዝተጎበጠ ከባቢ)ን ሪፓብሊክ ቆጵሮስን (ዓለምለኻዊ ኣፍልጦ ዘለዎ ብመንግስቲ ዝቆጻጸር ከባቢ) ንምስጋር፡ ፓስፖርት ዳግማይ ዝምርመረሉ ተወሳኺ መፈተሺ ነቑጣታት ምሕላፍ ከምዘድሊ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ኣብ ቆጵሮስ ብጉምሩክ ስሉጥ ምሕላፍ ንምርግጋጽ፤ 1. ካብቲ ካብ ሃገር ክትብገስ ዝሓሰብካዮ ንላዕሊ ዝውድኣሉ ዕለት ዘለዎ ሕጋዊ ፓስፖርት ከምዘለካ ኣረጋግጽ። 2. ቅድሚ ምጉዓዝካ ቪዛ ዘድልየካ እንተኾይኑ ምፍታሽ። 3. ምስ ገደብ ኣእትዎ/ሰደድ ዝምልከት ደንቢ ጉምሩክ ምልላይ። 4. እንስሳ ዘቤት ምስኦም ዝገሹ እንተኾይኖም ዝምልከቶም ደንብታት ከምዝኽተሉ ምርግጋጽ። 5. ኣብ መንጎ ሰሜናዊ ቆጵሮስን ሪፓብሊክ ቆጵሮስን ኣብ ዝሰገረሉ እዋን ዳግመ ምፍታሽ ፓስፖርት ንኽህሉ ድሉው ክኸውን። ነዚ መምርሒታት ብምኽታልን ብሓለፍቲ ኢሚግሬሽንን ጉምሩክን ዝቐርብ ዝኾነ ይኹን ሕቶ ብምኽባርን፡ ተጓዓዝቲ ብዘይ ጸገም ናብ ቆጵሮስ ምእታው ከስተማቕሩ ይኽእሉ።

ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር ቆጵሮስ፡ ካብ ወጻኢ ንዝኣትዉ ኣቑሑት ብቐረጽ ኣእትዎት ዝፍለጥ ፖሊሲ ግብሪ ኣለዋ። ቀረጽ ኣእትዎት ማለት ኣብ ልዕሊ ኣቑሑት ካብ ወጻኢ ሃገር ናብ ሃገር ክኣትዉ ከለዉ ዝኽፈል ግብሪ እዩ። ኣብ ቆጵሮስ፡ መጠን ቀረጽ ኣእትዎት ከከም ዓይነት ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ፍርያት ይፈላለ እዩ። ክፍሊ ጉምሩክን ኤክሳይዝን ቆጵሮስ ነዞም ደረጃታት ናይ ምውሳንን ምትግባርን ሓላፍነት ኣለዎ። ብሓፈሻ መጠን ቀረጽ ኣእትዎት ካብ 0% ክሳብ 17% ካብቲ ዝተኣወጀ ዋጋ ጉምሩክ ናይቲ ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ኣቑሑት ይበጽሕ። ይኹን እምበር ዝተወሰኑ ፍርያት ብመሰረት ፍሉይ ታሪፍ ኮዳት ዘለዎም ምደባ ዝለዓለ ወይ ዝተሓተ መጠን ክህልዎም ይኽእል እዩ። ኣብነታት ናይቶም ትሑት መጠን ቀረጽ ዘለዎም ፍርያት ከም መሰረታዊ መግብታት ከም ሩዝ፡ ፓስታ፡ ፍረታትን ኣሕምልትን ዝኣመሰሉ ኣገደስቲ ነገራት ይርከብዎም። እዞም ኣቑሑት መብዛሕትኡ ግዜ ንተጠቀምቲ ብተመጣጣኒ ዋጋኦም ንምርግጋጽ ዝተሓተ ወይ ድማ ዋላ ሓንቲ ቀረጽ ካብ ወጻኢ ዝኣቱ የብሎምን። ብኻልእ ወገን ድማ ገለ ምቾት ዘለዎም ኣቑሑት ወይ ኣገደስቲ ዘይኮኑ ኣቑሑት ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ንብረት ንምትብባዕን ንውሽጣዊ ኢንዱስትሪታት ንምሕላውን ዝለዓለ መጠን ቀረጽ ይሕዙ። ከም ኣልኮላዊ መስተ፡ ፍርያት ትምባኾ፡ መካይን፡ ኤሌክትሮኒክስን ላዕለዋይ ደረጃ ፋሽንን ዝኣመሰሉ ፍርያት ኣብዚ ምድብ ይኣትዉ። ቆጵሮስ ኣባል ሕብረት ኤውሮጳ (EU) ምዃና ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ፣ እዚ ማለት ድማ ምስ ካብ ሕብረት ኤውሮጳ ወጻኢ ሃገራት ከምኡ’ውን ምስ ካልኦት ኣባል ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳ ንዝግበር ቀረጽን ፖሊሲታት ንግድን ዝምልከት ደንቢ ሕብረት ኤውሮጳ ትኽተል ማለት እዩ። ካብዚ ብተወሳኺ፣ቆጵሮስ ምስ ግብጽን ሊባኖስን ሓዊሱ ምስ ሓያሎ ሃገራት እውን ናጻ ንግዳዊ ስምምዓት ኣለዋ እዚ ድማ ኣብ ዝተወሰኑ ዓውድታት ታሪፍ ብምውጋድ ወይ ብምንካይ ካብዘን ሃገራት ኣቑሑት ንምእታው ምቹእ ኩነታት ዝፈጥር እዩ። ኣብዚ ክፍለጥ ዘለዎ፡ ንገለ ፍሉያት ምድባት ሸቐጣት፡ ብዝተመደቡ ወደባት ከም ወደብ ሊማሶል ኣቢሎም ዝኣትዉ፡ ኣብ ልዕሊ ምስ ጸዓት ዝተኣሳሰሩ ፍርያት ከም ነዳዲ ነዳዲ ወይ ጋዝ፡ ኤክሳይዝ ግብሪ ክኽፈል ዝኽእል፡ ብዘይካ ቀረጽ ጉምሩክ ክኽፈል ከም ዝኽእል፡ ከም ወትሩ ዝኾነ ንብረት ናብ ወጻኢ ሃገር ከተእቱ ከለኻ ቅድሚ ዝኾነ ንግዳዊ ትራንዛክሽን ምክያድካ ምስ ከም ደላሎ ጉምሩክ ዝኣመሰሉ ምስ ኣእትዎት ዝተኣሳሰሩ ሕግታትን ስርዓታትን ዝፋለጡ ብቑዓት ሰብ ሞያ ምምኽኻር ይምከር

ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ሃገር ቆጵሮስ፡ ንሰደድ ዝገብራ ፍርያታ ብጽቡቕ ዝተነጸረ ፖሊሲ ግብሪ ኣለዋ። ኣብ ቆጵሮስ ዘሎ ስርዓት ግብሪ፡ እታ ሃገር ኣባል ሕብረት ኤውሮጳ ብምዃና፡ ኣብ ደንብን መምርሕታትን ሕብረት ኤውሮጳ ዝተመርኮሰ እዩ። ኣብ ሰደድ ኣቑሑት ክመጽእ ከሎ፡ ቆጵሮስ ብሓፈሻ ዜሮ ደረጃ ዘለዎ ተወሳኺ እሴት ግብሪ (ቫት) ፖሊሲ ትትግብር። እዚ ማለት መብዛሕትኦም ናብ ወጻኢ ዝለኣኹ ፍርያት ካብ ክፍሊት ቫት ነጻ እዮም። ይኹን እምበር ነዚ ነጻነት ብቑዕ ንምዃን ዝተወሰኑ ሕግታትን መዐቀኒታትን ክማላኡ ኣለዎም። ትካላት ንግዲ ኣብ ሰደድ ካብ ዝግበር ነጻ ቫት ተጠቀምቲ ንምዃን፡ ኣቑሑቶም ካብ ቆጵሮስ ወጻኢ ንሃልኪ ዝዓለመ ምዃኑ ከረጋግጹ ኣለዎም። እኹል ሰነዳትን መርትዖታትን ነዚ ክሲ ክድግፍዎ ይግባእ፣ እዚ ድማ ካብ ቆጵሮስ ወጻኢ ስምን ኣድራሻን ዓዳጊ ዘርኢ ፋክቱራት ወይ ካብ ሃገር ወጻኢ ምብጻሕ ዘረጋግጽ ናይ ምልኣኽ ሰነዳት ሓዊሱ። ኣገዳሲ ዝኾነ ነገር፡ ኣቑሑት ሰደድ ዝገብሩ ትካላት ንግዲ ንዕላማታት ቫት ኣብ ቆጵሮስ ኣብ ዝርከቡ በዓል መዚ ግብሪ ክምዝገቡ ኣለዎም። እዚ ምዝገባ እዚ ምስ ተግባራዊ ዝኾኑ ደንብታት ምኽባር ዘረጋግጽን ስሉጥ ስርሓት ዘመቻችእን እዩ። ፍሉያት ፍርያት ብመሰረት ኣህጉራዊ ስምምዓት ንግዲ ወይ ውሽጣዊ ሕግታት ተወሳኺ ግብሪ ወይ ቀረጽ ክህልዎም ከምዝኽእል ምጥቃስ ኣገዳሲ እዩ። እዚኦም ድማ ብሃገራዊ ሕጊ ዝተቐመጠ ፍሉይ ገደብ ኣብ ልዕሊ ፍርያት ኣልኮላዊ መስተ ወይ ትምባኾ ዝኽፈል ኤክሳይዝ ግብሪ ከጠቓልሉ ይኽእሉ። ብሓፈሻ ቆጵሮስ ብተዛማዲ ምቹእ ፖሊሲ ግብሪ ንሰደድ ዝገብሮ ኣቑሑት ብመንገዲ ዜሮ ደረጃ ዘለዎ ድንጋገታት ቫት ትሕሉ። እዚ ድማ ንፖሊሲታት ግብሪ ዝምልከት ሕግታትን ስርዓታትን ሕብረት ኤውሮጳ ምኽባር እናዓቀበ ኣህጉራዊ ንግዲ የተባብዕ። ንዝርዝር ሓበሬታ ብዛዕባ ፍሉያት ፖሊሲታት ግብሪ ሰደድ ኣብ ቆጵሮስ ወይ ዝኾነ ተዛማዲ ሕቶታት ብዛዕባ ኣገባባት ኣእትዎ/ሰደድ ብሓፈሻ – ንሞያውያን ኣማኸርቲ ወይ ዝምልከቶም መንግስታዊ ትካላት ምምኽኻር ኣብ እዋናዊ ደንብታትን ኣሰራርሓታትን ዝተመርኮሰ ቅኑዕ መምርሒ ምሃበ። ኣስተውዕል፡ ፖሊሲታት ግብሪ ብሰንኪ ምምሕያሻት ወይ በብመንግስታት ዝተተግበሩ ሓደስቲ ሕጋዊ ጠለባት ምስ ግዜ ክቕየሩ ስለ ዝኽእሉ ኩሉ ግዜ እዋናዊ ሓበሬታ ምርግጋጽ ይምከር።

ቆጵሮስ፡ ኣብ ምብራቓዊ ባሕሪ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር ማእከላይ ባሕሪ፡ ናብ ዝተፈላለየ ክፋላት ዓለም እትሰዶ ዝተፈላለዩ ፍርያት ኣለዋ። ፅሬትን ሓቅነትን ሰደድ ንምርግጋፅ ቆጵሮስ መስርሕ ምስክር ወረቐት ሰደድ ኣተግቢራ ኣላ። ኣብ ቆጵሮስ ሰደድ ምስክር ወረቐት ምሃብ ሰደድቲ ክኽተልዎም ዘለዎም ዝተፈላለዩ ስጉምትታትን ስርዓታትን ዘጠቓልል እዩ። ቀዳማይ ሰደድቲ ካብ ዝምልከቶም ኣካላት መንግስቲ ዘድሊ ፍቓድን ምዝገባን ክረኽቡ ኣለዎም። እዚ ድማ ካብ ቆጵሮስ ኣቑሑት ንምልኣኽ ኩሉ ሕጋዊ ረቛሒታት ከምዘማልኡ የረጋግጽ። ብተወሳኺ ሰደድቲ ከከም ዓይነት እቲ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ፍርያት ከም ISO (International Organization for Standardization) ወይ HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points) ዝኣመሰሉ ትካላት ዘቐመጥዎ ዓለምለኻዊ ደረጃታትን ስርዓታትን ክኽተሉ ይግደዱ። እዞም ምስክር ወረቐት እዚኦም እቶም ፍርያት ፍሉይ ደረጃታት ፅሬት ከምዘማልኡን ንሃልኪ ወይ ንኣጠቓቕማ ውሑስ ምዃኖምን ዘርእዩ እዮም። ካብዚ ብተወሳኺ ኣብ መስርሕ ምስክር ወረቐት ሰደድ ምፍታሽ ፍርያት ዓብዪ ተራ ኣለዎ። ሰደድቲ ኣቑሑቶም ብመንግስታዊ ሰበስልጣን ቆጵሮስ ብዝተመደቡ መረጋገጺ ዘለዎም ትካላት ወይ ላቦራቶሪታት ክምርመሩ ክግደዱ ይኽእሉ። እቲ ምርመራ ፅሬት ፍርያት፣ ቅኑዕነት፣ ምኽባር ደረጃታት ድሕንነት፣ ከምኡ እውን ኣገደስቲ ናይ ምልክት ጠለባት ምኽባር ንምርግጋፅ ዝዓለመ እዩ። ቆጵሮስ ምስ ካልኦት ሃገራት ንግዲ ንምምችቻው ኣብ ሓያሎ ክልተኣዊ ወይ ብዙሕነታዊ ንግዳዊ ስምምዓት ከም ኣብ ውሽጢ ሕብረት ኤውሮጳ (EU) ዝርከቡ ስምምዓት እውን ትሳተፍ። እዞም ስምምዓት እዚኦም ኣብ ልዕሊ ኣቑሑት ቆጵሮስ ዝግበር ንግዳዊ ዕንቅፋታት ከም ግብሪ ወይ ኣእትዎት ኮታ ብምንካይ ናብ ዕዳጋታት ዝቐለለ ምብጻሕ የረጋግጹ። ኣብ መደምደምታ፡ ሰደድ ምስክር ወረቐት ኣገዳሲ መዳይ ንግዳዊ ቁጠባ ቆጵሮስ እዩ። ካብ ቆጵሮስ ዝመጹ ልዑል ጽሬት ዘለዎም ፍርያት ናብ ዓለማዊ ዕዳጋታት ከምዝበጽሑ ንምርግጋጽ ይሕግዝ፡ ኣብ ርእሲኡ ድማ ምስ ኣህጉራዊ ደረጃታትን ስርዓታትን ምትእስሳር ምርግጋጽ ይሕግዝ። በዚ ስጉምትታት ኣቢላ ቆጵሮስ ኣብ ውሽጢ ኣህጉራዊ መርበባት ንግዲ ከም እሙን ሰደድቲ ምዃና ዝናኣ ከተስፍሕ ትቕጽል ኣላ።

ቆጵሮስ ኣብ ዞባ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ሃገር እያ። ብውቁብ መልክዓ ምድርን ሃብታም ታሪኽን ምዕቡል ቁጠባን ትፍለጥ። ኣብ ውሽጢ ቆጵሮስ ብዛዕባ ኣገልግሎት ሎጂስቲክስን መጓዓዝያን ክመጽእ ከሎ፡ ገለ ለበዋታት እነሆ፤ 1. ወደባት፡- እታ ሃገር ክልተ ዓበይቲ ወደባት ኣለዋ - ወደብ ሊማሶልን ወደብ ላርናካን። ወደብ ሊማሶል ኣብ ቆጵሮስ ዝዓበየ ወደብ ኮይኑ፡ ከም ዓቢ ማእከል መራኽብ ተጓዓዝትን ጽዕነትን ኮይኑ የገልግል። ንኣተሓሕዛ ኮንተይነራት፡ ስርሓት ጅምላ ጽዕነት፡ ጽገና፡ ወግዓውነት ጉምሩክን ካልእን ሓዊሱ ኩለመዳያዊ ኣገልግሎት ምልኣኽ ይህብ። ወደብ ላርናካ ብቐንዱ ትራፊክ ተጓዓዝቲ ዝሕዝ ኮይኑ ግን ንኣናእሽቱ ንግዳዊ መራኽብ ስርሓት እውን ዘተኣናግድ እዩ። 2. ኣገልግሎት ጽዕነት ኣየር፡- ቆጵሮስ ክልተ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ኣለዋ - ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ላርናካን ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ፓፎስን - ኣገልግሎት ጽዕነት ኣየር ዝህባ። እዞም መዓርፎ ነፈርቲ ንኽልቲኡ ንጥፈታት ኣእትዎን ሰደድን ስሉጥ መሳለጥያታት ብምሃብ፡ ብዘይ ገለ ጸገም መጓዓዝያ ኣቑሑት ብመንገዲ ጽዕነት ኣየር የረጋግጹ። 3. መጓዓዝያ ጽርግያ፦ ቆጵሮስ ኣብ መላእ እታ ደሴት ሃገር ንዝርከባ ዝተፈላለያ ከተማታትን ከተማታትን ዘራኽብ ጽቡቕ ዝማዕበለ መርበብ ጽርግያታት ኣለዋ። ብዙሓት ናይ ውሽጢ ዓዲ ኩባንያታት ንናይ ውሽጢ ሃገር ምክፍፋል ክሕዙ ወይ ኣቑሑት ናብ ጎረባብቲ ሃገራት ከም ግሪኽ ወይ ቱርኪ ብመንገዲ መራኸቢ ጃልባ ከጓዕዙ ዝኽእሉ ናይ ጽዕነት መካይን ኣገልግሎት ይህባ። 4. ደላላይ ጉምሩክ፡- ኣብ ቆጵሮስ ሓዊሱ ኣብ ዝኾነት ሃገር ኣብ ዝካየድ ኣህጉራዊ መስርሕ ንግዲ ክመጽእ ከሎ፡ ንመምርሒታት ጉምሩክ ምጉዓዝ ዝተሓላለኸ ዕማም ክኸውን ይኽእል። ናይ ጉምሩክ ደላሎ ትካላት ክእለት ምጥቃም፡ ኣቑሑት ናብ/ካብ ቆጵሮስ ንምእታው/ንሰደድ ዝግበር ኣገባብ ምጽራይ ጉምሩክ ከቃልል ይኽእል። 5.መኽዘናት: ኣብ መላእ ዓበይቲ ከተማታት ከም ኒኮስያ (ርእሰ ከተማ)፣ ሊማሶል (ዓቢ ቁጠባዊ ማእከል)፣ ወይ ላርናካ (ናብ መዓርፎ ነፈርቲ ቅርበት ዘለዋ) ሓያሎ ዘመናዊ መኽዘናት ኣለዉ። እዞም መኽዘናት ንዝተፈላለዩ ዓይነታት ፍርያት ውሑስ መኽዘን መፍትሒታት ምስ ተወሳኺ ተወሳኺ እሴት ዘለዎም ኣገልግሎታት ከም ምልክት ምግባር ወይ መዐሸጊ ኣማራጺታት ይህቡ። 6.ወሃብቲ ኣገልግሎት ሎጂስቲክስ: ሓያሎ ወሃብቲ ኣገልግሎት ሎጂስቲክስ ኣብ ቆጵሮስ ንፍሉይ ንግዳዊ ጠለባት ብብቕዓት ንምምላእ ዝተዳለወ ኩለመዳያዊ ካብ መወዳእታ ናብ መወዳእታ ፍታሕ ብምቕራብ ይሰርሑ።መሪሕ ዓለማዊ ተጻወትቲ እውን ኣብታ ደሴት ሓያል ህላወ ኣለዎም። 7. ኢንተርሞዳል ትራንስፖርት (Intermodal Transportation)፦ ኣብ ውሽጢ ቆጵሮስ ወይ ብዓለምለኻዊ ደረጃ ኣቑሑት ንምንቅስቓስ ዝተፈላለዩ ኣገባባት መጓዓዝያ ከም ናይ ጽርግያ፣ ባሕርን ኣየርን ናይ ጽዕነት ኣማራጺታት ምውህሃድ ስሉጥን ዋጋ ዝቕንስን ሎጂስቲክስ ፍታሕ የረጋግጽ። ብዙሓት ኩባንያታት ምንቅስቓስ ጽዕነት ንምምሕያሽ ኢንተርሞዳል ኣገልግሎት ይህባ። ኣብ መደምደምታ፡ ቆጵሮስ ወደባት፡ መዓርፎ ነፈርቲ ንመጓዓዝያ ጽዕነት ኣየር፡ ኣገልግሎት ናይ ጽዕነት መካይን ንመጓዓዝያ ጽርግያ፡ ንኣገባባት ኣእትዎ/ሰደድ ብዘይ ገለ ጸገም ዝሕዙ ትካላት ደላሎ ጉምሩክ፡ ዘመናዊ መኽዘን ፍታሕ ዘለዎም መኽዘናት፡ከምኡ’ውን ወሃብቲ ኣገልግሎት ሎጂስቲክስ፡ ከምኡ’ውን መወዳእታ ክሳብ ዝህቡ ዝተፈላለዩ ኣገልግሎታት ሎጂስቲክስ ትህብ -መወዳእታ ፍታሕ።

ኣገደስቲ ምርኢታት ንግዲ

ቆጵሮስ ደሴታዊት ሃገር ማእከላይ ባሕሪ ኮይና፡ ኣብ ቁጠባኣ ኣበርክቶ ዝገብሩ ሓያሎ ኣገደስቲ ኣህጉራዊ መስመራት ዕድጊትን ምርኢታት ንግድን ኣለዋ። እዞም መድረኻት ኣብ ቆጵሮስ ንዝርከቡ ትካላት ንግዲ ፍርያቶምን ኣገልግሎቶምን ንምርኣይ፣ ምስ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ርክብ ንምፍጣርን ኣብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ክህሉ ዝኽእል ምትሕብባር ንምድህሳስን ዕድላት ይህቡ። ሓደ ካብቶም ንቆጵሮስ ወሳኒ ዝኾኑ መስመራት ዕድጊት ሕብረት ኤውሮጳ (EU) እዩ። ቆጵሮስ ኣብ 2004 ናብ ሕብረት ኤውሮጳ ካብ እትጽንበር ንደሓር፡ ኣብ ሓደ ዕዳጋ ሕብረት ኤውሮጳ ብዝተመጣጠነ ተበጻሕነት ተጠቃሚት ኮይና ኣላ። እዚ ድማ ትካላት ንግዲ ቆጵሮስ ኣብ ውሽጢ ሕብረት ኤውሮጳ ንብረቶምን ኣገልግሎታቶምን ብናጽነት ናብ ወጻኢ ክገብሩ የኽእሎም፣ ታሪፍ ወይ ንግዳዊ ዕንቅፋታት ከየጋጠሞም። ሕብረት ኤውሮጳ ንፍርያት ሕርሻ ቆጵሮስ፡ ዓለባታት፡ መድሃኒታትን ኣገልግሎታት ICTን ከም ርኡይ ዕዳጋ ኮይኑ የገልግል። ካልእ ንቆጵሮስ ኣገዳሲት መንገዲ ዕድጊት ሩስያ እያ። ኣብ መንጎ ክልቲአን ሃገራት ንነዊሕ እዋን ዝጸንሐ ዝምድና፡ ንኽልተኣዊ ንግድን ኢንቨስትመንትን ዕድላት ዝፈጥር እዩ። ቁልፊ ጽላታት ተገዳስነት፡ ንብረት ህንጻ፡ ፍርያት መግቢ (ከም ጸባ)፡ ምስ ቱሪዝም ዝተኣሳሰሩ ኣገልግሎታትን ቴክኖሎጂ ሓበሬታን ይርከብዎም። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ቻይና ንቆጵሮስ ፍልጥቲ ንግዳዊ መሻርኽቲ ኮይና ተቐልቂላ ኣላ። ቻይና ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ፋይናንስ፡ ፕሮጀክትታት ልምዓት ንብረት (መዘናግዒ ቦታታት ሓዊሱ)፡ ፕሮጀክትታት ተሓዳሲ ጸዓት (መመንጨዊ ሓይሊ ጸሓያዊ ጸዓት)፡ ወፍሪ ኩባንያታት መራኽብ (ወደባት)፡ ፕሮጀክትታት ምትሕብባር ሕርሻ (ኦርጋኒክ ሕርሻ)፡ ምትሕብባር ጽላት ክንክን ጥዕና (መሳርሒታት ሕክምና) ዕድላት ትህብ ቀረብ). ቆጵሮስ ካብ መላእ ዓለም ዝመጹ ዓደግቲ ዝስሕብ ሓያሎ ኣህጉራዊ ምርኢታት ንግዲ እውን ተአንግድ። ሓደ ትርጉም ዘለዎ ፍጻመ "ኣህጉራዊ ምርኢት ኢንዱስትሪታት ምውሳድ" ዝበሃል ኮይኑ፡ ናይ ቆጵሮስ ኢንዱስትርያዊ ዓቕሚ ኣብ ምርኣይን ምስ ዓለምለኻውያን ተጻወትቲ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ማኑፋክቸሪንግ ቴክኖሎጂ፡ ጸዓት ፍታሕ ትሕተ ቅርጺ ስራሕቲ መድሃኒት ቴሌኮሙኒኬሽን ምክልኻል ኢንዱስትሪ ኢንዱስትሪ ባሕሪ ወዘተ ንግዳዊ ሽርክነት ኣብ ምድንፋዕ ዘተኮረ እዩ። ብተወሳኺ,"ናይ ቆጵሮስ ፋሽን ንግዲ ምርኢት" ንናይ ውሽጢ ዓዲ ፋሽን ዲዛይነራት ምስ ዓለማዊ ዓደግቲ ንኽልቲኡ ባህላዊ ባእታታት መሰረት ዝገበረ ባህላዊ ውርሻ ብምጥቃም ፍሉይ ዲዛይናት ተገዳስነት የራኽብ። ካልእ ፍሉጥ ምርኢት "ዘ ፉድ ኤክስፖ" ኮይኑ፡ ፍርያት ሕርሻ ቆጵሮስ ንምርኣይን ኣቕረብቲ ምስ ክኾኑ ዝኽእሉ ኣህጉራውያን ዓደግቲ ንምትእስሳርን ከም ምቹእ መድረኽ ኮይኑ የገልግል። ካብዚ ብተወሳኺ ቆጵሮስ ኣብ ወጻኢ ሃገራት ኣብ ዝእንገዱ ፍሉያት ኢንዱስትሪታት ዝዓለሙ ፍሉያት ምርኢታት ትሳተፍ። እዞም ፍጻመታት ንናይ ቆጵሮስ ትካላት ንግዲ ፍርያቶምን ኣገልግሎታቶምን ኣብ ውሽጢ ሓደ ፍሉይ ዓውዲ ንዓለምለኻዊ ዓደግቲ ከርእዩ ዘኽእሉ ኮይኖም፡ ዕላማ ዝገበረ መርበብ ሓበሬታን ምዕባለ ንግድን የመቻችኡ። ኣብ መደምደምታ፡ ቆጵሮስ ካብ ዝተፈላለዩ ኣህጉራዊ መስመራት ዕድጊት ተጠቃሚት ኮይና፡ ምስ ሕብረት ኤውሮጳ፡ ሩስያ፡ ቻይና ዝግበር ንግዲ፡ ከምኡ’ውን ኣብ ኣህጉራዊ ምርኢታት ንግዲ ካብ እትሳተፍ። እዞም መድረኻት ንናይ ቆጵሮስ ትካላት ንግዲ ብዓለም ደረጃ ዝርገሐኦም ንምስፋሕ፣ ምስ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ርክብ ንምምስራት፣ ከምኡ እውን ኣብ ከም ኢንዱስትርያዊ ማኑፋክቸሪንግ ቴክኖሎጂ,ፋሽን,ፋይን መግቢ ምልክታት ብፍላይ ዘላቒ ሕርሻዊ ምህርቲ ሜላታት ካልኦትን ዘምፅኡ ኦርጋኒክ ኣሰራርሓ መግቢ ዘቕርቡ ምትሕብባር ንምድህሳስ ዕድል ይህቡ

ልሙዳት ሞተር ምድላይ

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ሓያሎ ልሙዳት ሞተር ምድላይ ኣለዋ። ገለ ካብኣቶም ምስ በብወገኖም መርበብ ሓበሬታታት እነሆ፤ 1. ጉግል (https://www.google.com.cy)፦ ጉግል ኣብ መላእ ዓለም፡ እንተላይ ኣብ ቆጵሮስ ዝበዝሐ ተፈታዊ ሞተር ምድላይ ምዃኑ ዘጠራጥር ኣይኮነን። ኩለመዳያዊ ውጽኢት ምድላይን ዝተፈላለዩ ተወሳኺ ባህርያት ከም ምስሊ፡ ቪድዮ፡ ዜና፡ ካርታ ወዘተ ይህብ። 2. Bing (https://www.bing.com)፦ Bing ካልእ ብሰፊሑ ዝጥቀመሉ ሞተር ምድላይ ኮይኑ፡ ከም Google ተመሳሳሊ ዝርዝር ባህርያት ዘቕርብ እዩ። ከም ጉግል ዓብላሊ እኳ እንተዘይኮነ፡ ኣብ ቆጵሮስ ግን ገና ርኡይ ተጠቃሚ ኣለዎ። 3. ያሁ (https://www.yahoo.com)፦ ያሁ ከም ሰርች ኢንጅን ኮይኑ እውን ዘገልግል ኮይኑ ዝተፈላለዩ ኣገልግሎታት ከም ኢመይል፣ ዜና፣ ፋይናንስ ሓበሬታ ወዘተ ይህብ።ብዙሓት ሰባት ኣብ ቆጵሮስ ኣብ ኦንላይን ንዝገብርዎ ምድላይ ያሁ ይጥቀሙ። 4. DuckDuckGo (https://duckduckgo.com): ዘይከም ካልኦት ቀንዲ ሞተር ምድላይ ተጠቀምቲ ውጽኢት ብሕታዊ ንምግባር ወይ ዕላማ ዝገበሩ መወዓውዒታት ንምርኣይ ኣብ ኢንተርነት ንዝገብርዎ ንጥፈታት ዝከታተሉ፡ DuckDuckGo ብዛዕባ ተጠቀምቱ ዝኾነ ውልቃዊ ሓበሬታ ብዘይምኽዛን ወይ ፍተሻታቶም ብምክትታል ንብሕታዊነት የጉልሕ። 5. ያንዴክስ (https://yandex.com)፦ ያንዴክስ ኣብ ሩስያ ብብዝሒ ዝጥቀመሉ ኮይኑ ግን ኣብታ ደሴት ዝነብር ተዛረብቲ ሩስያ ብዝኾነ ህዝቢ ገና ኣብ ቆጵሮስ ገለ ህላወ ኣለዎ። ከባብያዊ ውጽኢት ዝህብን ዝተፈላለዩ ኣገልግሎታት ከም ኢመይልን ካርታን ይህብ። 6. ኢኮስያ (https://www.ecosia.org)፦ ኢኮስያ ካብ መወዓውዒታት ዝረኽቦ ኣታዊታት ኣብ መኽሰብ ንምእካብ ዕላማታት ጥራይ ካብ ምትኳር ኣብ መላእ ዓለም ኣግራብ ንምትካል ብምጥቃም ንነብሳ ትፈልያ። እዚኦም ውሑዳት ካብቶም ኣብ ቆጵሮስ ልሙድ ዝኾኑ ሞተር ምድላይ እዮም፤ እንተኾነ ግን ብዙሓት ቆጵሮሳውያን ገና ብቐንዱ ኣብ ከም ጉግልን ቢንግን ዝኣመሰሉ ቀንዲ ኣህጉራውያን ኣማራጺታት ንመዓልታዊ ምድላይ ከም ዝምርኮሱ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ብጫ ገጻት።

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ብሃብታም ታሪኽ፡ መስተንክር ገማግም ባሕርን ህያው ባህልን ትፍለጥ። ኣብ ቆጵሮስ ኣገልግሎታትን ንግዳዊ ትካላትን ኣብ ምርካብ ክመጽእ ከሎ፡ ሓገዝቲ ክኾኑ ዝኽእሉ ሓያሎ ፍሉጣት ብጫ ገጻት ማውጫታት ኣለዉ። ገለ ካብቶም ቀንዲ ብጫ ገጽ ማህደር ቆጵሮስ እነሆ፤ 1. ብጫ ገጻት ቆጵሮስ - ወግዓዊ ብጫ ገጻት ማውጫ ንቆጵሮስ፣ ኣብ ዝተፈላለዩ ምድባት ዝርከቡ ንግዳዊ ትካላት ዝሓዘ ሰፊሕ ዳታቤዝ ዝህብ። ኣብ መርበብ ሓበሬታኦም www.yellowpages.com.cy ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 2. Eurisko Business Guide - ኣብ ቆጵሮስ ዝርከብ ህቡብ ናይ ቢዝነስ ማውጫ ኮይኑ ካብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝመጸ ሰፊሕ ዝርዝር ዝሓዘ እዩ። መርበብ ሓበሬታኦም www.euriskoguide.com እዩ። 3. ብጫ ገጻት ቆጵሮስ - ኣብ ዝተፈላለዩ ዞባታት ቆጵሮስ ናይ ውሽጢ ዓዲ ንግዳዊ ትካላት ንምርካብ ካልእ ዘተኣማምን ምንጪ። መርበብ ሓበሬታኦም www.cypriotsyellowpages.com እዩ። 4. ኩሉ ብዛዕባ ቆጵሮስ - እዚ ናይ ኦንላይን ማህደር ንዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝምልከት ሓበሬታን ዝርዝርን ዝህብ ኮይኑ ዕዳጋ፣ ቤት መግቢ፣ ሆቴላትን ካልእን ይህብ። ኣብ መርበብ ሓበሬታኦም ብመንገዲ www.all-about-cyprus.com ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 5. 24 ፖርታል ቢዝነስ ዳይረክተሪ - ኣብ ቆጵሮስ ኣብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝሰርሑ ኩባንያታት ሰፊሕ ዝርዝር ዘቕርብ ናይ ቢዝነስ ሰርች ኢንጅን መድረኽ እዩ። ኣብ መርበብ ሓበሬታኦም www.directory24.cy.net ክትበጽሑ ትኽእሉ ኢኹም። እዞም ብጫ ገጽ ማህደር ኣብ ውሽጢ ሃገር እትደልዮ ፍሉይ ኣገልግሎታት ወይ ፍርያት ንምርካብ ዝሕግዙኻ ቀሊል ናይ ምድህሳስን ንተጠቃሚ ምቹኣት መተሓላለፍቲን የቕርቡ። እዚ መልሲ ኣብ ዝጸሓፈሉ እዋን ኣብ ላዕሊ ዝተጠቕሱ መርበባት ሓበሬታ ቅኑዓት ምንባሮም ኣስተውዕሉ፤ እንተኾነ ግን ምስ ግዜ ክቕየሩ ወይ ክመሓየሹ ስለ ዝኽእሉ ቅድሚ ምጥቃምካ ምርግጋጽ ኣገዳሲ እዩ። ኣብ መላእ ቆጵሮስ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝርከቡ ብዙሓት ንግዳዊ ትካላትን ኣገልግሎታትን ንምርካብ ነዞም ጸጋታት ዳህሰሶም

ዓበይቲ ናይ ንግዲ መድረኻት።

ቆጵሮስ፡ ደሴታት ማእከላይ ባሕሪ ኮይና፡ ሓያሎ ዓበይቲ መድረኻት ዘለዋ ዓውዲ ኢ-ኮሜርስ እናዓበየት ትኸይድ ኣላ። ገለ ካብቶም ቀንዲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ቆጵሮስ ምስ በብወገኖም መርበብ ሓበሬታታት እነሆ፤ 1. ኢ-ቤይ (www.ebay.com.cy)፦ እቲ ህቡብ ዓለማዊ ዕዳጋ ኢ-ቤይ ኣብ ቆጵሮስ ይርከብ። ካብ ዝተፈላለዩ ሸየጥቲ ዓለም ዝተፈላለዩ ፍርያት የቕርብ። 2. ኣማዞን (www.amazon.com.cy)፦ ካልእ ፍሉጥ ዓለማዊ ትካል ኢ-ኮሜርስ ዝኾነ ኣማዞን ኣብ ቆጵሮስ እውን ይሰርሕ። ኣብ ዝተፈላለዩ ምድባት ሰፊሕ ምርጫ ፍርያት ይህብ። 3. ስክሮውትዝ (www.skroutz.com.cy)፦ ስክሮውትዝ ዋጋታት ዘነጻጽርን ተጠቀምቲ ዝተፈላለዩ ኣቑሑት ኣብ ዝዕድጉሉ እዋን ብግቡእ ዝተሰነየ ውሳነ ንኽወስዱ ዝሕግዝ ናይ ተጠቀምቲ ገምጋም ዝህብን ናይ ውሽጢ ዓዲ ዕዳጋ እዩ። 4. ኢፉድ (www.efood.com.cy)፦ ኢፉድ ብኢንተርነት መግቢ ዘብጽሕ መድረኽ ኮይኑ፡ ተጠቀምቲ ካብ ዝተፈላለዩ ቤት መግቢ መግቢ ኣዚዞም ናብቲ ዘለዎም ቦታ ክበጽሑ ይኽእሉ። 5. Kourosshop (www.kourosshop.com)፦ ኣብ ፋሽንን ፍርያት ጽባቐን ዘተኮረ Kourosshop ንደቂ ተባዕትዮን ደቂ ኣንስትዮን ዝኸውን ትራንዲ ዝኾነ ናይ ክዳውንቲ ኣቑሑት፡ ኣክሰሰሪታት፡ መመላኽዒታትን ሽታታትን የቕርብ። 6. ባዛራኪ (www.bazaraki.com.cy)፦ ባዛራኪ ኣብ ቆጵሮስ ካብ ዘለዉ ዝዓበዩ ናይ ምድብ መወዓውዒ መርበብ ሓበሬታታት ኮይኑ፡ ኣብ ዝተፈላለዩ ምድባት ከም ንብረት፡ መካይን፡ ኤሌክትሮኒክስ፡ ፍርናሽ ወዘተ ካልኣይ ኢድ ኣቑሑት ንምዕዳግን ንምሻጥን ዘገልግል እዩ። 7. ህዝባዊ ኦንላይን ስቶር (store.public-cyprus.com.cy)፦ ህዝባዊ ኦንላይን ስቶር ኣብ ኤሌክትሮኒካዊ መሳርሒታት ከም ላፕቶፕ፣ ስማርትፎን፣ ታብሌት ከምኡ እውን ጋጀትን ኣክሰሰሪታትን ዝነጥፍ ወግዓዊ ናይ ኦንላይን ቸርቻሪ እዩ። 8.Superhome Center Online Shop(shop.superhome.com.cy) : Superhome Center Online Shop ፍርናሽ ,መሳርሒታት , መብራህቲ ወዘተ ሓዊሱ ናይ ገዛ ምምሕያሽ ፍርያት የቕርብ እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት ካብቶም ኣብ ቆጵሮስ ክትረኽቦም እትኽእል ዓበይቲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት እዮም፤ እንተኾነ ግን ሓደስቲ መድረኻት ክቕልቀሉ ወይ እቶም ዝነበሩ ምስ ግዜ ክሰፍሑ ከም ዝኽእሉ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ማሕበራዊ መራኸቢታት

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ባሕሪ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ዋላ እኳ ስፍሓቱ እንተኾነ፡ ሓያሎ ህቡባት ማሕበራዊ መራኸቢታት ብቆጵሮሳውያን ብሰፊሑ ዝጥቀሙሉ ንጡፍ ናይ ኦንላይን ህላወ ኣለዎ። ገለ ካብቶም ኣብ ቆጵሮስ ልሙድ ዝኾኑ ማሕበራዊ መራኸቢታት መድረኻት እነሆ፤ 1. ፌስቡክ (www.facebook.com)፦ ፌስቡክ ብዓለም ደረጃ ካብቶም ዝፍለጡ ማሕበራዊ መራኸቢታት ሓደ ኮይኑ ኣብ ቆጵሮስ እውን ብሰፊሑ ይጥቀመሉ። ተጠቀምቲ ምስ ኣዕሩኽቶም ክራኸቡ፡ ስእልታትን ቪድዮታትን ከካፍሉ፡ ኣብ ጉጅለታት ክጽንበሩን ዝደልዩ ገጻት ክከታተሉን የኽእሎም። 2. ኢንስታግራም (www.instagram.com)፦ ኢንስታግራም ስእልን ቪድዮን ዝካፈሉሉ መድረኽ ኮይኑ፡ ተጠቀምቲ ብፖስትን ዛንታታትን ኣቢሎም ምስ ተኸታተልቶም ስእላዊ ስእሊ ከካፍሉ ዘኽእሎም እዩ። ኣብ ቆጵሮሳውያን ስእልታት ጉዕዞ፡ ስእልታት መግብን ትሕዝቶ ኣነባብራን ብምክፋል ልዑል ተፈታውነት ረኺቡ እዩ። 3. ትዊተር (www.twitter.com)፦ ትዊተር ተጠቀምቲ ትዊት ዝበሃሉ ሓጸርቲ መልእኽትታት ዝልጥፉሉ ናይ ማይክሮብሎጊንግ መድረኽ እዩ። ቆጵሮሳውያን ነዚ መድረኽ ዝጥቀሙሉ ሓድሽ ዜናታት ንምክትታል፡ ኣብ ዝተፈላለየ ኣርእስታት ርእይቶታት ንምክፋል፡ ምስ ትካላት ምልክት ወይ ስብእናታት ንምትእስሳር ወይ ድማ ብቐሊሉ ርክብ ክህልዎም እዩ። 4. ሊንክድኢን (www.linkedin.com)፦ ሊንክድይን ቆጵሮሳውያን ንስራሕ ምድላይ፣ ምስ ሰብ ሞያ ኢንዱስትሪኦም ንምትእስሳርን ክእለቶም ወይ ንግዶም ንምልላይን ዝጥቀሙሉ ሞያዊ መርበብ ሓበሬታ እዩ። 5. ስናፕቻት (www.snapchat.com)፦ ስናፕቻት ብግዝያዊ "ስናፕ" ዝፍለጥ ናይ ምስሊ መልእኽቲ መተግበሪ ኮይኑ፡ ሓንሳብ ወይ ኣብ ውሽጢ 24 ሰዓታት ብመንገዲ ዛንታታት ባህሪ ምስ ረኣኻዮም ዝጠፍኡ እዮም። ብዙሓት መንእሰያት ቆጵሮስ ኣብ ውሽጢ ዓንኬል ኣዕሩኽቶም ዘዘናግዑ ስእልታት/ቪድዮታት ንምልውዋጥ ስናፕቻት ይጥቀሙ። 6. ዩቱብ (www.youtube.com)፦ ዩቱብ ኣብ መላእ ዓለም ሰባት ኣብ ዝተፈላለዩ ዛዕባታት ቪድዮታት ክዕዘቡን ክሰቕሉን ዝሕግዝ መድረኽ ይህብ – ቆጵሮስ ኣብ ውሽጢ ሃገር ዝርከቡ መገሻታት ንምርኢት ዝውፈዩ ብዙሓት ቻነላት ክህልውዋ እንከለዉ ካልኦት ድማ ኣብ ሽፋን ሙዚቃ ወይ ትምህርታዊ ትሕዝቶታት ዘተኮሩ እዮም። 7.ቲክቶክ (www.tiktok.com):ቲክቶክ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ድሕረ ባይታ ሙዚቃ ዝተቐመጡ ሓጸርቲ ቅርጺ ዘለዎም ቪድዮታት ዝሓዘ ማሕበራዊ መራኸቢታት ኣፕ ኮይኑ፡ ኣብ መንእሰያት ቆጵሮስ ንምእማኑ ዘጸግም ተፈታዊ ኮይኑ ኣሎ። ተጠቀምቲ ንኽእለቶም ወይ ፈጠራኦም ዘርእዩ መዘናግዒ ክሊፓት ክፈጥሩ፣ ከካፍሉን ክረኽቡን የኽእሎም። 8. ፒንተርስት (www.pinterest.com)፦ ፒንተርስት ተጠቀምቲ ኣብ ዝተፈላለዩ ኣርእስታት ከም ኣሰራርሓ መግቢ፡ ፋሽን፡ ስልማት ገዛን ጉዕዞን ሓሳባት ክረኽቡን ክዕቅቡን ዝኽእሉሉ ስእላዊ ርኽበት መድረኽ እዩ። ቆጵሮሳውያን ነዚ መድረኽ ንናይ DIY ፕሮጀክትታት፣ ናይ መገሻ ቦታታት፣ ወይ ንውጥን ፍጻመታት ምትብባዕ ንምርካብ ይጥቀሙሉ። እዚኦም ገለ ካብቶም ኣብ ቆጵሮስ ዝጥቀሙሉ ህቡባት ማሕበራዊ መራኸቢታት እዮም። ነፍሲ ወከፎም ካብ ምስ ኣዕሩኽ ምትእስሳር ክሳብ ሞያዊ መርበብ ሓበሬታ ወይ ፈጠራዊ ትሕዝቶ ምክፋል ዝተፈላለየ ዕላማታት የገልግሉ። ሓደስቲ ምስ ዝቕልቀሉን ምርጫታት ተጠቀምቲ እናተቐያየሩን ምስ ከዱ፡ ተፈታውነት ናይዞም መድረኻት ምስ ግዜ ክቕየር ከም ዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ

ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ሃገር ቆጵሮስ፡ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ኣብ ዕብየታን ምዕባለኣን ኣበርክቶ ብምግባር ብዝተፈላለየ ቁጠባኣ ትፍለጥ። ገለ ካብተን ቀንዲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ ቆጵሮስ እነሆ፤ 1. ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን ቆጵሮስ (CCCI) - CCCI ንረብሓ ትካላት ንግዲ ቆጵሮስ ዝውክል ኮይኑ ኣብ ውሽጢ ሃገር ቁጠባዊ ዕብየት ዘተባብዕ እዩ። ናይ ደገፍ ኣገልግሎት ይህቡ፣ ንግዳዊ ስምምዓት የመቻችኡ፣ ንግዳዊ ፍጻመታት የዳልዉ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.ccci.org.cy/ 2. ፈደረሽን ኣስራሕትን ኢንዱስትሪታትን ቆጵሮስ (OEB) - OEB ንረብሓታት ኣስራሕትን ኢንዱስትሪታትን ቆጵሮስ ዝውክል ማሕበር እዩ። ተልእኾኦም ዝምድናታት ዕዮ ምምሕያሽ፣ ኣፍራይነት ምዕባይን ኣብ ቁጠባዊ ምዕባለ ኣበርክቶ ምግባርን እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.oeb.org.cy/ 3. ማሕበር ባንክታት ቆጵሮስ (ACB) - ACB ንኹለን ኣብ ቆጵሮስ ዝንቀሳቐሳ ምዝጉባት ባንክታት ዝውክል እዩ። ኣብ ውሽጢ ጽላት ባንክታት ብሉጻት ተሞክሮታት እናስፋሕፍሑ ኣብ ሃገራውን ኣህጉራውን ጉዳያት ንባንክታት ድምጺ ኮይኖም ይሰርሑ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://acb.com.cy/ 4. ማሕበር ሰርቲፊኬት ዘለዎም ቻርተርድ ኣካውንታንት (ACCA) - ACCA ኣብ ቆጵሮስ ንዝርከቡ ሰርቲፊኬት ዘለዎም ኣካውንታንት ዝውክል ሞያዊ ትካል እዩ። ስልጠና ይህቡ፣ ንናይ መርበብ ሓበሬታ ዕድላት ይድግፉ፣ ኣብ ውሽጢ ሞያ ኣካውንቲንግ ስነ-ምግባራዊ ደረጃታት የስፋሕፍሑ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.accacyprus.com/ 5. ኢንስቲትዩት ሰርቲፊኬት ዘለዎም መንግስታዊ ኣካውንታንት ቆጵሮስ (ICPAC) - ICPAC ኣብ ቆጵሮስ ንዝርከቡ ሰርቲፊኬት ዘለዎም መንግስታዊ ኣካውንታንት ዝቆፃፀር በዓል መዚ እዩ ልዑል ፅሬት ዘለዎ ኣገልግሎት ሕሳብ ዝቆፃፀርን ዘስፋሕፍሕን ዝምልከቶም ሕጊ ምኽባር እናረጋገፀ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.icpac.org.cy/ 6.ማሕበር ሆቴላት ቆጵሮስ (CHA)- CHA ኣብ መላእ ደሴት ንዝርከቡ ሆቴላት ወኪሉ ንኣባላት ኣብ ምምሕያሽ ደረጃታት ፅሬት/ስልጠና ሰራሕተኛታት ምስ ሓደሽቲ ኣንፈታት/ልምዓታት ተመኩሮ ቱሪዝም ዘዕብዩ ሞያዊ ምኽሪ ይህብ መርበብ ሓበሬታ :https://cyprushotelassociation.org 7.Cyprus Shipping Chamber(CSC): CSC ንረብሓታት መርከብ ዝውክል ናጻ ኣካል ኮይኑ ደው ይብል፤ ኣብ ቆጵሮስ ኣብ ዜሮ ተጻዋርነትን ልዑል ጽሬት ዘለዎ ኣገልግሎት መራኽብን ዝተመርኮሰ ምትሕብባር ምድንፋዕ፤ ንኣባላት ዝተፈላለየ ናይ መርበብ ሓበሬታ ዕድላት፡ ትምህርታዊ መደባት፡ ከምኡ’ውን ምስ ምልኣኽ ዝተኣሳሰሩ ጉዳያት የሰጉም። መርበብ ሓበሬታ፡https://www.shipcyprus.org/ እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት ናይተን ቀንዲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ ቆጵሮስ እዮም። እዘን ትካላት እዚኣተን ቁጠባዊ ዕብየት ኣብ ምድንፋዕ፣ ንረብሓታት በብኢንዱስትሪታተን ኣብ ምጉስጓስን ኣብ ውሽጢ እቶም ዓውድታት ንዝንቀሳቐሱ ትካላት ንግዲ ደገፍ ኣብ ምሃብን ልዑል ተራ ኣለወን።

ናይ ንግድን ንግድን መርበብ ሓበሬታታት

ኣብ ማእከላይ ባሕሪ ሳልሰይቲ ዝዓበየት ደሴት ቆጵሮስ ብሃብታም ታሪኻን ምቹእ ናይ ንግዲ ሃዋህውን ትፍለጥ። ገለ ካብቶም ምስ ቆጵሮስ ዝተኣሳሰሩ ቁጠባውን ንግዳውን መርበብ ሓበሬታታት እነሆ፤ 1. ኢንቨስት ሳይፕረስ - ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ናይ ቆጵሮስ ኢንቨስትመንት ፕሮሞሽን ኤጀንሲ (CIPA) ኮይኑ፡ ብዛዕባ ዕድላት ወፍሪ፡ ጽላታት፡ ምትብባዕን ዝምልከቶም ደንብታትን ሓበሬታ ዝህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.investcyprus.org.cy/ 2. ሚኒስትሪ ጸዓት፡ ንግድን ኢንዱስትሪን - እዚ መርበብ ሓበሬታ ብዛዕባ ንግዳዊ ስርሓት ቆጵሮስ ዝምልከት ሓበሬታ ዘቕርብ ኮይኑ፡ ኣገባባት ምዝገባ ኩባንያታት፡ ኣህጉራዊ ዝምድናታት ንግዲ፡ ፖሊሲታት ኢንዱስትሪ ጸዓትን ካልእን ሓዊሱ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.mcit.gov.cy/ 3. ማእከላይ ባንክ ቆጵሮስ - ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ማእከላይ ባንክ ከም ወለድ፡ ሸርፊ ሸርፊ ከምኡ’ውን ንንግዳዊ ትካላት ዝጸሉ ገንዘባዊ ፖሊሲታት ዝኣመሰሉ ቁጠባዊ መርኣይታት የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.centralbank.cy/ 4. ኣብያተ ምኽሪ ንግዲ - ኣብ ቆጵሮስ ንዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝውክላ ሓያሎ ኣብያተ ምኽሪ ኣለዋ፤ ሀ) ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን (CCCI) – ንንግዳዊ ትካላት ከም ምምችቻው ዕድላት መርበብ ሓበሬታን ንንግዲ ዝጸሉ ሕጊ ምኽሪ ምሃብን ዝኣመሰሉ ኣገልግሎታት ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.ccci.org.cy/ ለ) ቤት ምኽሪ ንግዲ ኒኮስያ – ንንግዳዊ ትካላት ብፍጻሜታትን ናይ መርበብ ሓበሬታ መደባትን ፍርያቶም/ኣገልግሎታቶም ንምልላይ መድረኽ የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://nicosiachamber.com/ 5. ክፍሊ መዝገብ ኩባንያታትን ወግዓዊ ተቐባሊን - እዚ ክፍሊ እዚ ኣብ ቆጵሮስ ንዝግበር ምዝገባ ኩባንያታት ዝከታተልን ዝተፈላለዩ ምስ ንግዲ ዝተኣሳሰሩ ጸጋታትን ሕጋዊ ሰነዳትን ንምርካብ ዝሕግዝ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://efiling.drcor.mcit.gov.cy/drcor/ 6. ፖርታል ንግዲ ብኮሚሽን ኤውሮጳ – ብዛዕባ ንግዳዊ ደንብታት ኣብ መንጎ ኣባላት ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳ ብሃገር ዝርዝር ሓበሬታ የቕርብ። ሓደ ሰብ ምስ ኩባንያታት ቆጵሮስ ንግዲ ንምግባር ፍሉይ መምርሒታት ክረክብ ይኽእል። መርበብ ሓበሬታ፡ https://trade.ec.europa.eu/access-to-markets/en/content/ተሳተፍቲ-ሃገራት እዞም መርበባት ሓበሬታ እዚኣቶም ንዝኾነ ኣብ ቆጵሮስ ንግዲ ክገብር ወይ ወፍሪ ክገብር ወይ ምስ ቁጠባውን ንግዳውን ሓበሬታ ክደሊ ዝደሊ ሰብ ከም ክቡር ጸጋታት ኮይኖም ከምዘገልግሉ ኣይትረስዕ።

ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ

ንቆጵሮስ ዝምልከት ሓያሎ ናይ ንግዲ ዳታ መርበብ ሓበሬታታት ኣለዉ። እዞም መርበባት ሓበሬታ ብዛዕባ ንጥፈታት ኣእትዎን ሰደድን እታ ሃገር፡ መሻርኽቲ ንግዲን ካልእ ኣገዳሲ ስታቲስቲክስን ሓበሬታ ይህቡ። ገለ ካብቶም ንቆጵሮስ ዝምልከት ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ ምስ በብወገኖም URLs እነሆ፤ 1. Eurostat - እዚ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ቤት ጽሕፈት ስታቲስቲክስ ሕብረት ኤውሮጳ (EU) እዩ። ንቆጵሮስ ሓዊሱ ንኹለን ኣባላት ሃገራት ሕብረት ኤውሮጳ ሰፊሕ መረዳእታ ንግዲ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://ec.europa.eu/eurostat/ 2. ዓለምለኻዊ ማእከል ንግዲ (ITC) - ITC ንቆጵሮስ ሓዊሱ ንዝተፈላለዩ ሃገራት ዝርዝር ስታቲስቲክስ ንግድን መሳርሒታት ትንተና ዕዳጋን የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.intracen.org/ 3. UN Comtrade - እዚ መድረኽ ተጠቀምቲ ብዝተፈላለዩ ሃገራዊ ትካላት ስታቲስቲክስ ዝቐርብ ኣህጉራዊ ንግዳዊ መረዳእታ ንምርካብ ዘኽእል ኮይኑ፡ ዳታ ቆጵሮስ ሓዊሱ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://comtrade.un.org/ 4. ክፉት መረዳእታ ባንኪ ዓለም - ባንኪ ዓለም ካብ መላእ ዓለም ዝመፁ ሰፊሕ መርኣይታት ልምዓት ክፉት ዕድል ይህብ፣ እዚ ድማ ምስ ንግዲ ዝተተሓሓዘ ሓበሬታ ቆጵሮስ ሓዊሱ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://data.worldbank.org/ 5. ማእከላይ ባንክ ቆጵሮስ - ማእከላይ ባንክ ቆጵሮስ ኣብ ምሃብ ንግዳዊ መረዳእታ ጥራይ ዘተኮረ እኳ እንተዘይኮነ፡ ማእከላይ ባንክ ቆጵሮስ ምስ ኣህጉራዊ ንግዲ ቆጵሮስ ዝተኣሳሰሩ ዝተፈላለዩ መዳያት ዝሽፍን ቁጠባውን ፋይናንሳውን ስታቲስቲክስ የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.centralbank.cy/en/home-page 6. ሚኒስትሪ ጸዓት፣ ንግድን ኢንዱስትሪን – መርበብ ሓበሬታ እቲ ሚኒስትሪ ኣብ ቆጵሮስ ምስ ንጥፈታት ኣእትዎ/ሰደድ ዝተኣሳሰሩ ዝተፈላለዩ ጸብጻባት ካብ ምሕታም ብተወሳኺ ብዛዕባ ፖሊሲታትን ስርዓታትን ንግዲ ወጻኢ ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.mcit.gov.cy/mcit/trade/trade.nsf/page/TradeHome_en?OpenDocument እዞም መርበባት ሓበሬታ እዚኦም ንቆጵሮስ ዝምልከት ፍሉይ ቅዲ ንግዲን ኣንፈታትን ከምኡ’ውን ኣብ ዓለማዊ ንግዲ ዘለዋ ሓፈሻዊ መርገጺ ኩለመዳያዊ ርድኢት ንምእካብ ክጥቀሙ ይኽእሉ።

B2b መድረኻት

ቆጵሮስ ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕሪ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ቆጵሮስ ዋላ እኳ ስፍሓታ እንተሃለዋ፡ ንዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታትን ዓውድታትን ዝምልከቱ ዝተፈላለዩ ናይ B2B መድረኻት ትህብ። ገለ ኣብነታት ምስ በብወገኖም ናይ ዌብሳይት URL እነሆ፤ 1. ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን ቆጵሮስ (CCCI) - CCCI ኣብ ቆጵሮስ ምዕባለ ንግዲ፣ ኣህጉራዊ ንግዲን ቁጠባዊ ዕብየትን ንምድንፋዕ ዝዓለመ እዩ። B2B ፕላትፎርሙ ኣብ መንጎ ውሽጣዊ ትካላት ንግዲን ዓለምለኻውያን ኮርፖሬሽናትን ርክብ የመቻችእ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.ccci.org.cy/ 2. ኢንቨስት ቆጵሮስ - እዚ መንግስታዊ ትካል ብዛዕባ ዕድላት ወፍሪ፣ ምትብባዕን ደገፍ ኣገልግሎትን ሓበሬታ ብምሃብ ናይ ወፃኢ ወፍሪ ናብታ ሃገር ኣብ ምስሓብ ዘተኮረ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://investcyprus.org.cy/ 3. ኤጀንሲ ምልላይ ሰደድ (EPA) - EPA ንናይ ቆጵሮስ ኩባንያታት ምስ ካብ መላእ ዓለም ዝመጹ ዓደግቲ ክኾኑ ዝኽእሉ ሰባት ብምትእስሳር ንጥፈታቶም ሰደድ ኣብ ምስፍሕፋሕ ይሕግዞም። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.exportcyprus.org.cy/ 4. ማህደር ወሃብቲ ኣገልግሎት (SPD) - ትካላት ንግዲ ከም ኣማኸርቲ፣ ጠበቓታት፣ ኣማኸርቲ ፋይናንስን ኣብ ቆጵሮስ ዝንቀሳቐሱ ትካላት ምርምርን ዝኣመሰሉ እሙናት ወሃብቲ ኣገልግሎት ንምርካብ ዝሕግዝ ናይ ኦንላይን ማህደር እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://spd.promitheia.org.cy/ 5. ማእከላት ልምዓት ቢዝነስን ምህዞን – ኣብ መላእ ዝተፈላለያ ከተማታት ቆጵሮስ ንጀመርትን ንኣሽቱ ክሳብ ማእኸለዎት ትካላትን (SMEs) ንምድጋፍ ዝተፈላለዩ ማእኸላት ልምዓት ንግዲ ተጣይሾም ኣለው። እዞም ማእከላት መብዛሕትኡ ግዜ ብፍጻመታት ወይ ብኢንተርነት መድረኻት ኣቢሎም ናይ መርበብ ሓበሬታ ዕድላት ይህቡ። ገለ ተወሳኺ መድረኻት ንገለ ኢንዱስትሪታት ፍሉያት ዝኾኑ፤ 6. ምክትል ሚኒስትሪ መራኽብ ኤሌክትሮኒካዊ ስርዓታት (EDMS) – EDMS ንሰብ ሞያ ኢንዱስትሪ መራኽብ ምዝገባ መራኽብ፣ መስርሕ ምስክር ወረቐት፣ ምፍታሽ ምኽባር ድሕንነት ባሕሪ፣ ምስ ኣብ ትሕቲ ባንዴራ ቆጵሮስ ዝንቀሳቐሳ መራኽብ ዝተኣሳሰር ክፍሊት ግብሪ ብዝምልከት ዝተፈላለዩ ናይ ኦንላይን ኣገልግሎታት ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.shipping.gov.cy 7. በዓል መዚ ቁፅፅር ፋይናንሳዊ ኣገልግሎት ኤሌክትሮኒካዊ ስርዓት ምቕራብ (FIRESHIP) – FIRESHIP ኣብ ማእኸላይ ባንኪ ቆጵሮስ ዝተመዝገባ ትካላት ፋይናንስ ወይ ኣብ ትሕቲ CySEC ፍቓድ ዘለዎም ትካላት ቁፅፅራዊ ፀብፃብ ብኤሌክትሮኒካዊ ኣገባብ ከቕርባ የኽእላ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://fireshape.centralbank.gov.cy/ እዚ ዝርዝር ምሉእ ከምዘይኮነን፣ ምህላው መድረኻት B2B ድማ ከከም ኢንዱስትሪን ዓውድን ክፈላለ ከምዝኽእል ኣስተውዕሉ። ንዝያዳ ፍሉይ ድሌታት ተወሳኺ መጽናዕቲ ምክያድ ወይ ምስ ናይቲ ከባቢ ናይ ንግዲ ጉጅለታት ምምኽኻር ኩሉ ግዜ ይምከር።