TogTok

ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ሃገር
ሃገራዊ ባጤራ
ሸርፊ ሸርፊ
ኣገደስቲ በዓላት
ኩነታት ንግዲ ወጻኢ
ናይ ዕዳጋ ልምዓት ዓቕሚ
ኣብ ዕዳጋ ውዑይ መሸጣ ፍርያት
ባህርያት ዓማዊልን ክልኩልን።
ስርዓት ምሕደራ ጉምሩክ
ፖሊሲታት ግብሪ ኣእትዎ።
ፖሊሲታት ግብሪ ሰደድ
ንሰደድ ዘድልዩ ምስክር ወረቐት
ዝምከር ሎጂስቲክስ
ንልምዓት ዓዳጊ ዝኸውን ቻነላት

ብወግዒ ሪፓብሊክ ቱርኪ ተባሂላ እትፍለጥ ቱርኪ፡ ብቐንዱ ኣብ ምዕራባዊ ኤስያ ኣብ ሓውሲ ደሴት ኣናቶልያ እትርከብ ስግረ-ኣህጉራዊት ሃገር ኮይና፡ ንእሽቶ ክፋላ ድማ ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤውሮጳ ኣብ ሓውሲ ደሴት ባልካን ትርከብ። ልዕሊ ኣሽሓት ዓመታት ዝጸንሐ ሃብታምን ዝተፈላለየን ታሪኽ ኣለዎ። ኣስታት 780,580 ትርብዒት ኪሎሜተር ዝሽፍን ቱርኪ፡ ምስ ግሪኽ፡ ቡልጋርያ፡ ጆርጅያ፡ ኣርመንያ፡ ኣዘርባጃን፡ ኢራን፡ ዒራቕን ሶርያን ሓዊሱ ምስ ሸሞንተ ሃገራት ዶባት ኣለዋ። ብሰለስተ ዓበይቲ ባሕርታት ዝተኸበበት እያ፡ ብደቡብ ባሕሪ ማእከላይ ባሕሪ፡ብምዕራብ w ባሕሪ ኤጅያን ብሰሜን ድማ ጸሊም ባሕሪ። ዝተፈላለዩ ብሄራትን ሃይማኖታትን ዝሓቖፈት ኣስታት 84 ሚልዮን ህዝቢ ዘለዋ ቱርኪ ብባህላዊ ብዙሕነታ ትፍለጥ። እቲ ወግዓዊ ቋንቋ ቱርኪ ክኸውን ከሎ ካልኦት ውሑዳት ቋንቋታት ከም ኩርድ እውን ይዝረቡ። ኣንካራ ርእሰ ከተማ ቱርኪ ኮይና ከተገልግል እንከላ፡ ኢስታንቡል ድማ ዝዓበየት ከተማኣ እያ። ኢስታንቡል ኣብ ሓደ እዋን ርእሰ ከተማ ግዝኣታት ቢዛንታይንን ኦቶማንን ስለዝነበረት ዓቢ ታሪኻዊ ትርጉም ኣለዋ። ቁጠባ ቱርኪ ብመሰረት GDP ኣብ መንጎ 20 ዝበለጻ ሃገራት ዓለም ይስራዕ። ስትራተጂካዊ ኣቀማምጣኣ ኣብ መንጎ ኤውሮጳን ኤስያን ንዝካየድ ኣህጉራዊ ንግዲ ርኡይ ማእከል ገይርዋ ኣሎ። ቱሪዝም ብሰንኪ ሃብታም ባህላዊ ቅርስታትን ትንፋስ ዝህብ ተፈጥሮኣዊ መልክዓ ምድርን ኣብ ቁጠባ ቱርኪ ዓቢ ተራ ኣለዎ። ንበጻሕቲ ዓዲ ከም ኤፌሶንን ትሮይን ዝኣመሰሉ ጥንታውያን ዑናታት ዝተሓዋወሰ ምስ ኣብ ገማግም ባሕሪ ማእከላይ ባሕሪ ዝርከቡ መስተንክር ገማግም ባሕሪ የቕርብ። ምግቢ ቱርኪ ኣብ መላእ ዓለም ፍሉጥ ኮይኑ ከም ከባብ፣ባክላቫ፣ከምኡውን ሻሂ ቱርኪ ዝኣመሰሉ መግብታት ዝሓዘ ኮይኑ እዚ ድማ ንገስትሮኖሚክ ስሕበት ይውስኸሉ። ዋላ እኳ ብጂኦግራፊ ኣብ መንጎ ክልተ ኣህጉራት እንተተመቓቐለት,ቱርኪ ካብ ክልቲኡ Europea ማእከላይ ምብራቕ ዝመጹ ልምድታት ትሓቁፍ።እታ ሃገር ማሕበራዊ ቁጠባዊ ምዕባለታት ትቕጽል ኣላ ብመሳጢ መዕረፊት ብዘገርም መንገዲ ክትድህስሶ

ባጤራ ቱርኪ ብሊራ ቱርኪ (TRY) ይፍለጥ። ሊራ ቱርኪ ወግዓዊ ባጤራ ቱርኪ ኮይኑ፡ ብማእከላይ ባንክ ሪፓብሊክ ቱርኪ ዝወጽእን ዝምራሕን እዩ። ዘመናዊት ቱርኪ ካብ ዝተመስረተትሉ 1923 ዓ.ም. ሕጂ ዘሎ ሸርፊ 1 ዶላር ኣመሪካ ናብ TRY ኣስታት 8.5 ሊራ እዩ። ይኹን እምበር ብሰንኪ ቁጠባዊ ረቛሒታት ኣብ ቱርኪ ሸርፊ ሸርፊ ምልውዋጥ ክህልዎ ከምዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ቱርኪ ኣብ ዋጋ ባጤራኣ ዝቕባበን ዘይርጉእነትን ገለ ብድሆታት ኣጋጢምዋ እዩ። እዚ ድማ ሓሓሊፉ ምልውዋጥን ምንቁልቋልን ዋጋ ሊራ ቱርኪ ምስ ካልኦት ዓበይቲ ባጤራታት ከም ዶላር ኣመሪካ ወይ ዩሮ ኣስዒቡ እዩ። መንግስትን ማእከላይ ባንክን ከም ምውሳኽ ወለድ፣ ጽኑዕ ገንዘባዊ ፖሊሲታት ምትግባር፣ ናይ ወጻኢ ወፍሪ ምትብባዕ ዝኣመሰሉ ፖሊሲታት ብምትግባር ባጤራኦም ንምርግጋእ ስጉምትታት ወሲዶም እዮም። እዚ ጻዕርታት እዚ ኣብ ውሽጢ ፋይናንሳዊ ስርዓቶም ምርግጋእ ንምዕቃብን ዋጋ ሊራ ቱርኪ ንምሕላውን ዝዓለመ እዩ። ናብ ቱርኪ ዝበጽሑ በጻሕቲ፡ ኣብ መላእ እታ ሃገር ኣብ ዝርከቡ ባንክታት፡ ኣብያተ ጽሕፈት ሸርፊ ወይ ብኤቲኤም ኣቢሎም፡ ናይ ወጻኢ ባጤራኦም ናብ ሊራ ቱርኪ ብቐሊሉ ክቕይሩ ይኽእሉ። ብዙሓት ትካላት ንግዲ ኣብ ህቡባት ናይ በጻሕቲ ከባቢታት ብኻልኦት ዓበይቲ ባጤራታት ከም ዶላር ኣመሪካ ወይ ዩሮ ክፍሊት እውን ይቕበሉ። ብሓጺሩ ባጤራ ቱርኪ ሊራ ቱርኪ (TRY) ይበሃል፣ ብሰንኪ ቁጠባዊ ረቛሒታት ሓሓሊፉ ምልውዋጥ የጋጥማ እምበር ንምርግጋእ ብሰበስልጣን ጻዕርታት ይግበር። በጻሕቲ ኣብ መላእ ቱርኪ ኣብ ዝተፈላለየ ቦታታት ገንዘቦም ናብ ናይ ውሽጢ ዓዲ ባጤራ ብዝጥዕም መንገዲ ክቕይሩ ይኽእሉ።

ወግዓዊ ባጤራ ቱርኪ ሊራ ቱርኪ (TRY) እዩ። ብዛዕባ ሸርፊ ሸርፊ ምስ ዓበይቲ ባጤራታት ዓለም እንተኾይኑ፡ እዞም ክብርታት ምስ ግዜ ክለዋወጡ ከም ዝኽእሉ ኣስተውዕሉ። ይኹን እምበር፡ ክሳብ መስከረም 2021፡ ግምታዊ ሸርፊ ሸርፊ እነሆ፤ 1 ዶላር ኣሜሪካ (USD) = 8.50 ቱርኪ ሊራ (TRY) 1 ዩሮ (EUR) = 10.00 ቱርኪ ሊራ (TRY) 1 ፓውንድ ብሪጣንያ (GBP) = 11.70 ሊራ ቱርኪ (TRY) 1 ጃፓናዊ የን (JPY) = 0.08 ቱርኪ ሊራ (TRY) እዞም ደረጃታት ክቕየሩ ከምዝኽእሉን ኣብ ዘድልየሉ እዋን ህሉው ዋጋታት ምፍታሽ ከምዝምረጽን ኣብ ግምት ኣእትውዎ።

ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳን ኤስያን እትርከብ ብዙሕነት ዘለዋ ሃገር ቱርኪ፡ ኣብ ምሉእ ዓመት ሓያሎ ኣገደስቲ በዓላት ተብዕል። እዞም በዓላት እዚኣቶም ንሃብታም ባህላዊ ውርሻታት ቱርኪ ዘንጸባርቑ ጥራይ ዘይኮኑስ ንህዝባ ዓሚቝ ትርጉም ኣለዎም። ኣብ ቱርኪ ካብ ዝካየዱ ኣገደስቲ በዓላት ሓደ መዓልቲ ሪፓብሊክ ኮይኑ፡ ብ29 ጥቅምቲ ዝኽበር እዩ። እዚ ዕለት እዚ ኣብ 1923 ብመሪሕነት ሙስጣፋ ከማል ኣታቱርክ ሪፓብሊክ ቱርኪ ዝተመስረተትሉ ዕለት እዩ። ዜጋታት ተኣኪቦም ነዚ ታሪኻዊ ፍጻመ ብሰልፊ፣ ርችት፣ ባህላዊ ምርኢታት ዝዝክሩሉ ሃገራዊ በዓል እዩ። ካልእ ትርጉም ዘለዎ በዓል ዒድ ኣል-ፊጥር ኮይኑ፡ እዚ ድማ ምዝዛም ሮሞዳን - ኣብ እስልምና ቅድስቲ ወርሒ ጾም - ዘመልክት እዩ። ኣብ መላእ ዓለም ብኣስላም ዝኽበር ዒድ ኣል-ፊጥር ኣብ ቱርኪ፡ ኣብ መሳጊድ ፍሉይ ጸሎት ዘጠቓልል ኮይኑ፡ ስዒቡ ድማ ምስ ስድራቤትን ፈተውትን ዝካፈሉ ድግስ ዘጠቓልል እዩ። ጎደናታት ብሕብራዊ ስልማት ክስልሙ እንከለዉ ህጻናት ድማ ከም ኣካል ናይዚ ባህ ዘብል ኣጋጣሚ ህያባትን ምቁር መግብታትን ይቕበሉ። መዓልቲ ናጽነት ቱርኪ፡ ነቶም ኣብ እዋን ኲናት ናጽነት ቱርኪ (1919-1922) ንናጽነቶም ዝተቓለሱ ንምኽባር ብ18 መጋቢት ዝኽበር እዩ። ኣብ መንጎ ዜጋታት ቱርኪ ሓድነትን ሓበንን ዘመልክት ብምዃኑ ዓቢ ኣገዳስነት ኣለዎ። ኣብ መላእ ሃገር ስነ-ስርዓት ዝኽሪ ይካየድ፣ ንኣታቱርክ ኣብ ዝተወፈዩ ሓወልትታት ስነ-ስርዓት ዕንበባ ምቕማጥን ንሃገራውነት ዘጉልሕ ምትእኽኻባትን ይርከብዎም። ኩርባን ባይራሚ ወይ ዒድ ኣል-ኣድሃ ካልእ ኣብ ቱርኪ ብኣስላም ዝኽበር ዓቢ ሃይማኖታዊ በዓል እዩ። ብተለምዶ ድሕሪ ክልተ ወርሒ ዒድ ኣል-ፊጥር ዝፍጸም ኮይኑ፡ ኢብራሂም ንወዱ ንምስዋእ ዘለዎ ድልውነት ከም ተግባር ውፉይነት ንኣምላኽ ዘኽብር እዩ። ስድራቤታት ቅድሚ ከም ኣባጊዕ ወይ ላሕሚ ዝኣመሰሉ እንስሳታት ምስዋኦም ንጸሎት ኣብ መሳጊድ ይእከቡ እስላማዊ ልምድታት ተኸቲሎም። ካብዞም መስዋእትታት ዝወጽእ ስጋ ብድሕሪኡ ምስ ኣዝማድ ተኻፊሉ ኣብቶም ዕድሎም ዝወሓደ ይዕደል። ኣብ መወዳእታ፡ ጽምብል ዋዜማ ሓድሽ ዓመት ኣብ ኣቆጻጽራ በዓላት ቱርኪ ዓቢ ተራ ኣለዎ። ኣብ መላእ ዓለም ከም ዓለማዊ ጽምብል ክውሰድ ይኽእል እኳ እንተኾነ፡ ቱርካውያን ኣብ ዝተፈላለየ ንጥፈታት ከም ኣብ ጎደናታት ዝግበር ድግስ፡ ምርኢት ርችትን ፍሉይ ድራርን ብውዕዉዕ ስምዒት ይሳተፉ። እታ ምልክት ሰማይን ህያው ሃዋህውን ዘለዋ ኢስታንቡል፡ ኣብ ሓድሽ ዓመት ንደቂ ዓድን በጻሕትን ህቡብ መዕረፊት እያ። እዞም በዓላት እዚኣቶም ሃብታም ባህላዊ ብዙሕነት ቱርኪ፡ ሃይማኖታዊ ምጽውዋርን ታሪኻዊ ትርጉምን ዘርእዩ እዮም። ንፍሉይ ልምድታቶም እናኽበሩ ሰባት ኣብ ሓደ ኣኪቦም ናይ ሓባር ክብርታት የብዕሉ- ሕመረት ሃገር ብጽቡቕ ዘንጸባርቕ።

ቱርኪ ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳን ኤስያን እትርከብ ሃገር ብምዃና፡ ስትራተጂካዊት ማእከል ንግዲ ትገብራ። ሕውስዋስ ቁጠባ ዘለዋ ኮይና፡ ሕርሻዊ፡ ኢንዱስትሪን ኣገልግሎትን ጽላታት ኣብ ውሽጣዊ ፍርያት ሃገርኣ ልዑል ኣበርክቶ ይገብሩ። ብመንጽር ሰደድ፡ ቱርኪ ዓለባታት፡ ክፍልታት መካይን፡ ማሽነሪታት፡ መሳርሒታት ኤሌክትሪክን ዝተመስርሑ መግብታትን ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ፍርያት ኣለዋ። ዓበይቲ ንግዳዊ መሻርኽቲ ሰደድ ቱርኪ ጀርመን፣ ዒራቕ፣ ዓባይ ብሪጣንያ፣ ኢጣልያን ፈረንሳን ይርከብዎም። ቱርኪ ብደረጃ ዓለም ካብ ዝዓበያ ኣፍረይቲ ዓለባ ብምዃና ብፍላይ ኣብ ሰደድ መሶብ ፍርያት ዓለባ ኣገዳሲ እዩ። ብወገን ኣእትዎት ቱርኪ ብቐንዱ ከም መሳርሒታት ማሽነሪን ንኢንዱስትርያዊ ጽላት ዝኸውን ክፍልታትን ዝኣመሰሉ ኣቑሑት ትዕድግ። ካልኦት ኣገደስቲ ካብ ወጻኢ ዝኣትዉ ፍርያት ነዳዲ፡ ኬሚካላት፡ ፍርያት ሓጺንን ሓጺንን ይርከብዎም። ቀንዲ ንግዳዊ መሻርኽታ ንኣእትዎት ቻይና,ሕብረት ኤውሮጳ ሓዊሱ ጀርመንን ሩስያን እየን። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት፡ቱርኪ ብንጥፈት ምስ ዝተፈላለያ ሃገራት ንግዳዊ ናጻ ምግባር ስምምዓት ብምስዓብ ኣህጉራዊ ንግዳ።ቱርኪ ኣባል ሓያሎ ናጻ ንግዳዊ ስምምዓት ከም ሕብረት ጉምሩክ ምስ ሕብረት ኤውሮጳ እያ,ንዓዳጋታት ኤውሮጳ ተበጻሕነታ ንምዕባይ።ብተወሳኺ,ቱርኪ እውን ኣብ ሃገራት ማእከላይ ምብራቕ፣ኣፍሪቃን ኤስያን ብኽልተኣዊ ስምምዓት ንግዳዊ ንጥፈታት ንምስፋሕ ይጽዕር። እዚ ኣወንታዊ ረቛሒታት እናሃለወ፡ቱርኪ ኣብ ንግዳዊ ጽላት ገለ ብድሆታት ኣጋጢምዋ ኣሎ።ናይ ቱርኪ ሊራ ዘይርጉእነት ንዋጋታት ኣእትዎ/ሰደድ ክጸልዎ ይኽእል እዩ።ኣብ ርእሲኡ፡ፖለቲካዊ ወጥሪ፡ከም ምስ ጎረባብቲ ሃገራት ዝፍጠር ዘይምርድዳእ ወይ ለውጢ ኣብ መንግስታዊ ስርዓታት፡ስግረ-ዶብ ክዘርግ ይኽእል። ንጥፈታት።ብተወሳኺ፡ለበዳ ኮቪድ-19 ኣብ ዓለማዊ ንግዲ ኣሉታዊ ጽልዋ ኣሕዲሩ፡ቱርኪ ድማ ካብዚ ወጻኢ ኣይነበረትን፡እንተኾነ፡ቀስ ብቐስ ስጉምትታት ድሕነት ብምትግባር ቁጠባዊ ምንቅስቓስ ጀሚራ። ብሓፈሻ,ቱርኪ ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳ,ማእከላይ ምብራቕ,ን ኤስያን ምህላዋ,ንዓለማዊ commerce.Its ዝተፈላለየ ሰደድ ፖርትፎሊዮ,ድልዱል ማኑፋክቸሪንግ መሰረት,ከምኡ ውን ጻዕርታት ናብ ምምችቻው ኣህጉራዊ ንግዲ ኣብ ኣህጉራዊ ንግዲ landscape.However,መጻኢ ምቹእ ቦታ ይህቦ ምዕባለታት ቱርኪ ኣብ ዓለማዊ ዕድላት ዕዳጋ ምጽማዳ እናቐጸለት ንውሽጣዊ ብድሆታት ክሳብ ክንደይ ብኣድማዒ መንገዲ ከም እትፈትሖ ዝምርኮስ ክኸውን እዩ።

ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳን ኤስያን እትርከብ ቱርኪ፡ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢኣ ንምምዕባል ዓቢ ዓቕሚ ኣለዋ። ስትራተጂካዊ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ እታ ሃገር ኣብ መንጎ ዝተፈላለዩ ዞባታትን ዕዳጋታትን ኣገዳሲት መተሓላለፊት ይገብራ። ቀዳማይ ቱርኪ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ብዝተፈላለየ ዝርዝር ፍርያት ትፍለጥ። ኣብ ከም ዓለባ፡ መካይን፡ ኤሌክትሮኒክስን ሕርሻን ዝኣመሰሉ ኢንዱስትሪታት ተወዳዳሪ ብልጫ ኣለዎ። ኩባንያታት ቱርኪ ብዘለዋ ክኢላዊ ሓይሊ ዕዮን ቴክኖሎጂካዊ ምዕባለታትን፡ ልዑል ጽሬት ዘለዎም ኣቑሑት ብተወዳዳሪ ዋጋ ናይ ምፍራይ ዓቕሚ ኣለወን። ካልኣይ፡ ቱርኪ ምቹእ ኣቀማምጣኣ፡ ናብ ከም ኤውሮጳ፡ ሩስያ፡ ማእከላይ ኤስያ፡ ማእከላይ ምብራቕን ኣፍሪቃን ዝኣመሰሉ ወሰንቲ ዕዳጋታት ብቐሊሉ ክትበጽሖም ትኽእል እያ። እዚ ድማ ሰደድቲ ቱርኪ ኣብዘን ዞባታት ዝርከቡ ሰፊሕ መደበራት ተጠቀምቲ ክጥቀሙን ድልዱል መርበባት ንግዲ ክፈጥሩን የኽእሎም። ካብዚ ሓሊፉ ቱርኪ ምስ ሓያሎ ሃገራት ወይ ዞባታት ከም ስምምዕ ሕብረት ጉምሩክ ሕብረት ኤውሮጳ ን30 ሃገራት ዝሽፍን ምርጫዊ ንግዳዊ ስምምዓት ኣጣይሻ እያ። ሳልሳይ፡ቱርኪ ኣብ ውሽጢ ሃገር ከምኡ’ውን ኣብ ወጻኢ ሃገራት ንዝተመሓየሸ ምትእስሳር ኣበርክቶ ዝገብር ሓዊሱ ወደባት ተርሚናላት መዓርፎ ነፈርቲ ማእከላት ሎጂስቲክስ ጽርግያታት ሓዊሱ ትሕተ ቅርጺ መሳለጥያታታ ብቐጻሊ እናዓበየት ጸኒሓ እያ እዚ ድማ ኣብ ውሽጢ ሃገር ከምኡ’ውን ኣብ ወጻኢ ሃገራት ስሉጥ ሎጂስቲክስ መጓዓዝያ ብምምችቻው ኣህጉራዊ ተወዳዳርነት ዘዕብን ወፍሪ ወጻኢ ዝስሕብን እዩ። ብተወሳኺ,ቱርኪ ካብ ግብሪ ነጻ ምግባር ብልጫታት ቀረጽ ጉምሩክ ሓዊሱ ናይ ወፍሪ ምትብባዕ ትህብ ድጎማ ወለድ ድጎማ ምምቕራሕ መሬት ደገፍ ስራሕ ደገፍ ንኣህጉራውያን ትካላት ንግዲ ህላወኦም ንምምስራት ዕድላት ምዕባይ በዚ ድማ ቁጠባዊ ንጥፈታት የስፋሕፍሕ ኣብ መወዳእታ,መንግስቲ ቱርኪ እውን ጻዕርታት ኣብ ምስፍሕፋሕ ክልተኣዊ ስምምዓት ብመንገዲ ምልላይ ንጥፈታት ከም ምውዳብ ንግዳዊ ምርኢታት ምርኢት ቱርኪ pPoducts ምስታፍ ኣህጉራዊ ምርኢታት ዝጠቅም ዝያዳ ተበጻሕነት ኣብ መንጎ ወጻእተኛታት ነጋዶ ተገዳስነት ምፍጣር ሽርክነት የዕብዩ። ኣብ መደምደምታ,ቱርኪ ናይ ወጻኢ ንግዲ ዕዳጋ ምዕባለ ዓቕሚ ኣብ ሓያል ኢንዱስትርያዊ መሰረታ ዝተፈላለየ ፍርያት ደረጃ ምቹእ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ ምምሕያሽ ትሕተ ቅርጺ መሳለጥያታት ሰሓቢ ወፍሪ ምትብባዕ ምቹእ ደገፍ መንግስታዊ ፖሊሲታት እዞም ረቛሒታት ተደሚሮም ንኹባንያታት ብዓለም ደረጃ ንግዳዊ ተበጻሕነቶም ንምስፋሕ ዝደልዩ ማራኺ መዕረፊ ይገብሩ

ኣብ ዕዳጋ ቱርኪ ንሰደድ ዝኸውን ውዑይ መሸጣ ዘለዎም ፍርያት ኣብ ምምራጽ ክመጽእ ከሎ፡ ኣብ ግምት ክኣትዉ ዘለዎም ሓያሎ ወሰንቲ ረቛሒታት ኣለዉ። ቱርኪ ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳን ኤስያን ብስትራተጂካዊ ኣቀማምጣ ስለዘለዋ፡ ምቹእ ማእከል ንግዲ ይገብራ። ዝተፈላለየ ቁጠባ ዘለዋ ኮይና፡ ኢንዱስትሪታት መካይን፡ ዓለባ፡ ኤሌክትሮኒክስ፡ ከምኡ’ውን መስርሒ መግቢ ሓዊሱ ድልዱል ጽላታት ማኑፋክቸሪንግ ኣለዋ። ኣብ ቱርኪ ንሰደድ ክኾኑ ዝኽእሉ ውዑያት መሸጢ ፍርያት ንምልላይ፡ ገለ ስጉምትታት ክንስዕቦም ኣለኩም፤ 1. ዕዳጋ ምርምር ምግባር፦ ምርጫታትን ኣንፈታትን ተጠቀምቲ ንምርዳእ ዕሙቕ ዝበለ መፅናዕቲ ዕዳጋ ምክያድ። እዚ ድማ ካብ ትካላት ንግዲ፣ መንግስታዊ ትካላት ብዝመፅእ ፀብፃብ ወይ ድማ ኣብ ንግዳዊ ምርኢታትን ምርኢታትን ብምስታፍ ክግበር ይከኣል። 2. ኒች ዕድላት ምልላይ፦ ኣብ ዕዳጋ ብፍሉይ ወይ ብፍሉይ ፍርያት ክምላእ ዝኽእል ክፍተታት ምድላይ። ንኣብነት ቱርካውያን ተጠቀምቲ ኣብ ኦርጋኒክ ፍርያት መግቢ ወይ ዘላቒ ፋሽን ዝኾኑ ኣቑሑት ዝያዳ ተገዳስነት ኣርእዮም እዮም። 3. ባህላዊ ረቛሒታት ኣብ ግምት ኣእትው፦ ቱርኪ ካብ ምብራቓውን ምዕራባውን ባህልታት ጽልዋታት ዘለዋ ብባህሊ ዝተፈላለየት ሃገር እያ። ንሰደድ ዝኸውን ፍርያት ኣብ እትመርጸሉ እዋን ምስ ክብርታት ተጠቃሚ ዝሰማማዕ ምዃኑ ንምርግጋጽ፡ ናይ ውሽጢ ዓዲ ልምድታትን ልምድታትን ምርዳእ። 4. ምርግጋፅ ፅሬት፦ ቱርካውያን ተጠቀምቲ ልዑል ፅሬት ዘለዎም ፍርያት ብተወዳዳሪ ዋጋ ዋጋ ይህቡ። ዝመረጽካዮም ኣቑሑት ዓለምለኻዊ ደረጃታት ጽሬት ከምዘማልኡን ጽቡቕ ዋጋ ንገንዘብ ከምዘቕርቡን ኣረጋግጽ። 5. ተወዳዳሪ ትንተና፡- ካብቲ ኣብዚ እዋን’ዚ ዘሎ ፍሉይ ወይ ዝሓሸ ነገር ብምቕራብ ንነብስኻ ክትፈልየሉ እትኽእል ምድባት ፍርያት ንምልላይ፡ ናይ ውሽጢ ዓዲ ተወዳደርቲ ምቕራብ ኣጽንዕ። 6. ጠለብ ወጻኢ ሃገራት፡- ካብ ቱርኪ ንሰደድ ዝኸውን ፍርያት ኣብ እትመርጸሉ እዋን ዓለማዊ ኣንፈታትን ጠለባትን ኣብ ግምት ምእታው፡ እዚኦም ኣብ ወጻኢ ሃገራት እውን ኣብ ዓወቶም ዓቢ ጽልዋ ክህልዎም ስለ ዝኽእል። 7 . ምኽባር ደንቢ፦ ምስ ደንብታት ኣእትዎት፣ ቀረፅ ጉምሩክ፣ ጠለባት ምልክት ምግባር፣ ደረጃታት ድሕንነት ዕላማ ዝገበሩ ዕዳጋታት ተላልዮም እዚኦም ንመስርሕ ምምራፅ ፍርያትካ ብኡ መሰረት ክፀልዉ ስለዝኽእሉ፤ 8 . ኣብ ውሽጢ ዓዲ ዝምድናታት ምህናጽ : ምስ ናይ ውሽጢ ዓዲ ዕዳጋ ብጽቡቕ ዝርድኡ እሙናት ናይ ውሽጢ ዓዲ ኣቕረብቲ ሽርክነት ምፍጣር፤ እዚ ድማ ዝመረጽካዮም ፍርያት ብዓወት ናብ ወጻኢ እናሰደድካ ክህልዉ ዝኽእሉ መሰናኽላት ንምንቅስቓስ ክሕግዝ ይኽእል። ነዞም ስጉምትታት ብምኽታልን ኣብ ምርጫታት ዓማዊልን ዓለማዊ ኣንፈታትን እዋናዊ ሓበሬታ ብምጽናሕን,ኣብ ዕዳጋ ቱርኪ ንሰደድ ዝኸውን ውዑይ መሸጣ ሸቐጣት ንምምራጽ ዝሓሸ ደረጃ ክትህልወካ ኢኻ።

ንምብራቕ ኤውሮጳን ምዕራብ ኤስያን ዝሰግር ስግረ-ኣህጉራዊት ሃገር ቱርኪ፡ ፍሉይ ባህርያት ዓማዊልን ባህላዊ ክልኩላትን ኣለዋ። ዓማዊል ቱርኪ ኣብ ልዕሊ በጻሕቲ ብዝገብርዎ ኣቀባብላን ምዉቕን ይፍለጡ። ንኣጋይሽ ብኣኽብሮትን ብልግስን ብምሕላው ይሕበኑ። ኣብ ቱርኪ ንግዲ ክትገብር ከለኻ፡ ከም ምልክት ኣቀባብላ ኣጋይሽ ብውዕዉዕ ስምዒት ተቐቢልካ ሻሂ ወይ ቡን ክቐርበልካ ትጽቢት ይግበር። ኣብ ባህሊ ንግዲ ቱርኪ ዝምድናታት ምህናጽ ወሳኒ እዩ። ውልቃዊ ምትእስሳር ልዑል ዋጋ ኣለዎ፣ ስለዚ ምስ ቱርካውያን ዓማዊልካ ምትእምማንን ርክብን ንምምስራት ግዜ ምውሳድ ኣገዳሲ እዩ። ድልዱል ዝምድናታት ምህናጽ ንነዊሕ እዋን ዝጸንሕ ሽርክነት ከስዕብ ይኽእል። ዓማዊል ቱርኪ ቀጥታዊ ርክብ ዘድንቑ ኮይኖም፡ ኣብ ምድርዳር ወይ ተሃዋሲ ኣርእስታት ክዛተዩ ከለዉ ረቂቕነት እውን ዋጋ ይህቡ። ኣዝዩ ምጥቃዕ ወይ ደፋእ ምዃን ዘይምቾት ክፈጥር ይኽእል እዩ፣ ስለዚ ኣብ መንጎ ምጽራርን ምክብባርን ሚዛን ምሕላው ኣገዳሲ እዩ። "ግዜ" ዝብል ኣምር ምስ ካልኦት ባህልታት ክነጻጸር እንከሎ ብዓማዊል ቱርኪ ዝተፈላለየ ኣረኣእያ ክህልዎ ይኽእል እዩ። ሰዓቱ ምሕላው ይንኣድ እዩ ግን መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ መደባት ወይ ናይ መወዳእታ ግዜ ክመጽእ ከሎ ብሰንኪ ኣብ ውልቃዊ ርክባት ዝወሃብ ኣገዳስነት ተዓጻጻፍነት ኣሎ። ደንጉዩ ንዝጅምር ኣኼባታት ወይ ኣብ መወዳእታ ደቒቕ ለውጢ ንኽግበር ድሉው ኩን። ብመንጽር ባህላዊ ክልኩላት፡ ከምዚ ዓይነት ኣርእስታት ብዘይ በደል ብግልጺ ክዝረበሉ ዝኽእለሉ ኣብ ምትእምማን ዝተመርኮሰ ድልዱል ዝምድና እንተዘይሃኒጽካ፡ ብዛዕባ ፖለቲካዊ ጉዳያት ዘይምዝታይ ኣገዳሲ እዩ። ሃይማኖት እውን ከም ተሃዋሲ እዩ ዝቑጸር፤ ንዝኾነ ሃይማኖታዊ እምነት ካብ ምንቃፍ ወይ ዘይምኽባር ምቑጣብ። ብተወሳኺ ኣብ ሕብረተሰብ ቱርኪ ንሽማግለታት ኣኽብሮት ምርኣይ ልዑል ክብሪ ኣለዎ፤ ስለዚ ኣብ እዋን ኣኼባታት ኣብ ልዕሊ ኣረጋውያን ዓማዊል ክብሪ ምሃብ ከም ምልክት ጽቡቕ ስነ-ምግባር ክረአ ይኽእል። ኣብ መወዳእታ፡ ኣብ ቱርኪ እስልምና ዝበዝሐ ሃይማኖት ብምዃኑ ብዘጉልሖ ሃይማኖታዊ እምነት፡ ኣልኮላዊ መስተ ኣብ ውልቀሰባት ከም ዝፈላለ ኣይትረስዑ - ስለዚ ኩሉ ግዜ ኣብ እዋን ንግዳዊ ድራር ወይ ፍጻመታት ኣልኮላዊ መስተ ክትሰቲ ከለኻ ምምዝዛን ኣለካ። ነዞም ባህርያት ዓማዊልን ባህላዊ ክልኩላትን ምርዳእ፡ ምስ ቱርካውያን መዛኑኻ ኣብ ንግዳዊ ርክባት ብዓወት ክትጓዓዝ የኽእለካ፡ ልምድታቶምን ልምዶምን ኣኽቢርካ።

ቱርኪ ጽቡቕ ስርዓት ምሕደራ ጉምሩክ ኣለዋ፡ እዚ ድማ ስሉጥ ዋሕዚ ኣቑሑትን ሰባትን ስግረ ዶባታ ዘረጋግጽ እዩ። በዓል መዚ ጉምሩክ ቱርኪ ኣብ ውሽጢ ሃገር ንዝግበር ኣእትዎ፣ ሰደድን ምትሕልላፍን ኣቑሑት ናይ ምክትታልን ምቁጽጻርን ሓላፍነት ኣለዎም። ተጓዓዝቲ ናብ ቱርኪ ክኣትዉ ከለዉ፡ ብጉምሩክ ቱርኪ ዝትግበር ዝተወሰኑ ሕግታትን ስርዓታትን ክፈልጡ ይግባእ። ካብዚኦም፤ 1. መግለጺ ጉምሩክ፡- ናብ ቱርኪ ዝኣትዉ ወይ ዝወጹ ተጓዓዝቲ፡ ልዕሊ 10,000 ዩሮ ባጤራ ወይ ማዕረኡ ብኻልእ ባጤራታት ዝሓዙ እንተኾይኖም፡ ቅጥዒ መግለጺ ጉምሩክ (ኣብ መዓርፎ ነፈርቲ፡ ወደባትን መሳገሪ ዶባትን ዝርከብ) ክመልኡ ኣለዎም። 2. ዝተገደቡ ኣቑሑት፡- ዝተወሰኑ ኣቑሑት ኣብ ቱርኪ ክኣትዉ ወይ ክወጹ ከለዉ ገደብ ወይ ክልከላታት ይግበረሎም። እዚኦም ድማ ኣጽዋር፡ ዕጸ-ፋርስ፡ ናይ ሓሶት ኣቑሑት፡ ግቡእ ሰነድ ዘይብሎም ባህላዊ ቅርስታት፡ ከምኡ’ውን ዝኾነ ንጥዕና ህዝቢ ጎዳኢ ተባሂሉ ዝሕሰብ ኣቕሓ ይርከብዎም። 3. ካብ ቀረጽ ነጻ ዝኾነ ኣበል፡- ናብ ቱርኪ ክመጽእ ዝኽእል መጠን ካብ ቀረጽ ነጻ ዝኾነ ኣቑሑት ገደብ ኣሎ። እዞም ኣበል እዚኦም ከከም ዓይነት ፍርያት (ኣልኮላዊ መስተ፣ ፍርያት ትምባኾ)ን ኣገባብ መጓዓዝያን (ኣየር ወይ መሬት) ይፈላለዩ። መቕጻዕቲ ንኸይፍጠር ነዚ ገደብ እዚ ምኽባር ኣገዳሲ እዩ። 4. ውልቃዊ ኣጠቓቕማ ነጻ ምዃን፦ በጻሕቲ ንመሸጣ ዘይተሓሰበ ክሳብ ዝኾነ ቀረጽ ወይ ግብሪ ከይከፈሉ ንባዕሎም ዝጥቀሙሉ ውልቃዊ ንብረት ከም ክዳውንትን ኤሌክትሮኒካዊ መሳርሒታትን ሒዞም ክመጹ ይኽእሉ። 5. ዝተኸልከለ ኣእትዎ/ሰደድ፦ ገለ ኣቑሑት ብሰንኪ ስክፍታታት ድሕንነት ወይ ኣህጉራዊ ስምምዓት ካብ ቱርኪ ምእታው/ሰደድ ብጥብቂ ዝተኸልከለ እዩ። ኣብነት ናርኮቲክስ፣ ዝተወሰኑ ኬሚካላት፣ ብመሰረት CITES (ውዕል ኣህጉራዊ ንግዲ ኣብ ሓደጋ ዝርከቡ ዓሌታት) ዝተሓለዉ ፍርያት ኣብ ሓደጋ ዝርከቡ ዓሌታት ወዘተ ይርከብዎም። 6.መሰላትን ሓላፍነት ሓበሬታን ተጓዓዝቲ ሲቪል ኣቬሽን :ብመሰረት እዚ፡ብደንቢ ዝተቐመጡ ኩነታት ተግባራዊ ክኾኑ እዮም ın ብግልጺ ዝተዋህበ ብፓስፖርት ኤክስፕረስ ዌይስ እናተጓዓዝካ ዘጋጠመ ክሳራ ዕንወት ብዝግባእ ክስነድ ኣለዎ። ተጓዓዝቲ ኣብ እዋን ጉዕዞኦም ዝኾነ ዘይተደልየ ሳዕቤን ከይፍጠር ቅድሚ ናብ ቱርኪ ምብጻሖም ምስዚ ስርዓታት ጉምሩክ ክላለዩ ይምከር።

ፖሊሲ ታሪፍ ኣእትዎት ቱርኪ ኣገዳሲ መዳይ ናይቲ ንግዳዊ ማዕቀፋ እዩ። እታ ሃገር ኣብ ኮዳት ሃርሞናይዝድ ሲስተም (HS) ዝተመስረተ ገስጋሲ ስርዓት ታሪፍ ኣተግቢራ ኣላ፣ እዚ ድማ ንፍርያት ከከም ባህርያቶምን ዕላማ ኣጠቓቕማኦምን ኣብ ዝተፈላለዩ ጉጅለታት ይምድቦም። መጠን ቀረጽ ኣእትዎት ቱርኪ ከከም ምድብ ፍርያት ካብ 0% ክሳብ 130% ይበጽሕ። ዜሮ ደረጃ ዘለዎም ፍርያት ከም መድሃኒት፣ መጻሕፍቲን ኣብ መስርሕ ምፍራይ ዝጥቀሙ ዝተወሰኑ ጥረ ነገራትን ዝኣመሰሉ ኣገደስቲ ነገራት የጠቓልሉ። እዞም ኣቑሑት ብዘይ ዝኾነ ተወሳኺ ጾር ግብሪ ናብ ሃገር ይኣትዉ። እዚ ከምዚ ኢሉ እንከሎ፡ መብዛሕትኦም ፍርያት ብመሰረት ምደባኦም HS ኮድ ዝተፈላለየ ደረጃታት ታሪፍ ይስሕቡ። ንኣብነት ማሽነሪታትን ላዕለዋይ ቴክኖሎጂ ዝጥቀሙ መሳርሒታትን ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ትሑት ቀረጽ ክኽፈሉ እንከለዉ፡ ከም ዓለባ፡ ኤሌክትሮኒክስን መካይንን ዝኣመሰሉ ሃለኽቲ ኣቑሑት ድማ ዝለዓለ ታሪፍ ይግበር። ብተወሳኺ ቱርኪ ኣብ ልዕሊ ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ኣቑሑት ተወሳኺ እሴት ግብሪ (ቫት) ብመደበኛ መጠን 18% ትገብር። እዚ ግብሪ እዚ፡ እቲ ኣቕሓ ኣብ ጉምሩክ ቱርኪ ክሳብ ዝበጽሕ ዝኽፈል ናይ መድሕንን ናይ ጽዕነትን ክፍሊት ሓዊሱ፡ ዋጋ ወጻኢታት መሰረት ብምግባር ዝሕሰብ እዩ። ይኹን እምበር ገለ ፍሉያት ምድባት ከከም ባህርያቶም ወይ መንግስታዊ ፖሊሲታቶም ዝተፈላለየ መጠን ቫት ወይ ነጻነት ክህልዎም ይኽእል። ቱርኪ ምስ ሓያሎ ሃገራት ክልተኣዊ ንግዳዊ ስምምዓት እውን ከምዘለዋ ምፍላጥ ኣገዳሲ ኮይኑ፡ ብመሰረት እዞም ስምምዓት ንገለ ብቑዓት ፍርያት ብመንጽር ምጉዳል ታሪፍ ወይ ከይተረፈ ካብ ቀረጽ ነጻ ዝኾነ ምብጻሕ ምርጫ ዝህብ እዩ። እዞም ምሩጻት ደረጃታት ቁጠባዊ ምትሕብባር ንምድንፋዕን ኣብ መንጎ ቱርኪን ንግዳዊ መሻርኽታን ሽርክነት ንምሕያልን ዝዓለሙ እዮም። ብሓፈሻ ፖሊሲ ታሪፍ ኣእትዎት ቱርኪ ኣብ መንጎ ምክልኻል ውሽጣዊ ኢንዱስትሪታትን ምድንፋዕ ኣህጉራዊ ንግዲን ኣብ ዓለማዊ ዕዳጋ ርትዓዊ ውድድር ብምርግጋጽ ሚዛን ንምሓዝ ዝዓለመ እዩ።

ቱርኪ ከም ኣብ ምምዕባል እትርከብ ሃገር መጠን፡ ንኢንዱስትሪ ሰደድኣ ንምድንፋዕ ዝተፈላለዩ ፖሊሲታት ግብሪ ተግባራዊ ገይራ እያ። ሰደድ ኣቑሑት እታ ሃገር ብመሰረት ዝተወሰኑ ቅድመ ኩነታትን ስርዓታትን ግብሪ ይኽፈል። ቱርኪ ንመብዛሕትኡ ሰደድኣ ስርዓት ተወሳኺ እሴት ግብሪ (ቫት) ትኽተል። ኣብ ቱርኪ ንዝፈርዩ ኣቑሑት መደበኛ መጠን ቫት 18% እዩ። ይኹን እምበር ገለ ናይ ሰደድ ኣቑሑት ከከም ባህርያቶምን መዕለቢኦምን ንዝተቐነሰ መጠን ወይ ንነፃነት ብቑዓት ክኾኑ ይኽእሉ እዮም። ቱርኪ ኣብ ሰደድ ዝቐንዐ ንግዳዊ ትካላት ንምትብባዕ ሓያሎ ናይ ግብሪ ምትብባዕን ነጻነትን ትህብ። ኣብ ሰደድ ኣቑሑት ዝተዋፈራ ኩባንያታት ብሓፈሻ ካብ ሰደድ ዝረኽብኦ እቶት ግብሪ ኣታዊ ትካላት ካብ ምኽፋል ነጻ እየን። እዚ ስጉምቲ እዚ፡ ተወዳዳርነት ፍርያት ቱርኪ ኣብ ኣህጉራዊ ዕዳጋታት ንምዕባይ ዝዓለመ እዩ። ካብዚ ብተወሳኺ ቱርኪ ኣብ መላእ ሃገር ንሰደድቲ ተወሳኺ ረብሓ ዝህቡ ናፃ ዞባታት ንግዲ (FTZs) ኣጣይሻ ኣላ። እዞም FTZs ኣብ ውሽጢ እዞም ዞባታት ንዝግበር ሰደድ ጥራሕ ኣብ ምፍራይ ኣብ ዝውዕሉ ካብ ወፃኢ ዝኣትዉ ጥረ ነገራት ካብ ቀረፅ ጉምሩክን ቫትን ነፃነት ይህቡ። እዚ ድማ ወጻኢታት ምፍራይ ብምንካይ፡ ሰደድ ብዓለም ደረጃ ዝያዳ ተወዳዳሪ ይገብሮ። ቀረጽ ጉምሩክ ካልእ መዳይ ፖሊሲ ግብሪ ሰደድ ቱርኪ እዩ። ቀረጽ ጉምሩክ ብመሰረት እቲ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ዘሎ ዓይነት ፍርያትን መዕለቢ ሃገር/ዞባን ይፈላለ እዩ። እቲ ታሪፍ ጉምሩክ ብቱርኪ ወይ ብሓደ ወገን ብመንግስቲ ቱርኪ ኣብ ዝፈረመቶ ኣህጉራዊ ስምምዓት መሰረት ብምግባር ዝትግበር እዩ። ብተወሳኺ ብሰንኪ ንግዳዊ ድርድር ወይ ለውጢ ዓለማዊ ቁጠባዊ ኩነታት ታሪፍ በብእዋኑ ክቕየር ከምዝኽእል ምጥቃስ ኣገዳሲ እዩ። ስለዚ ሰደድቲ ምስ ዝተፈላለያ ሃገራት ንግዲ ኣብ ዘካይዱሉ እዋን እዋናዊ ደረጃ ታሪፍ ክፈልጡ ወሳኒ እዩ። ብሓፈሻ ቱርኪ ንሰደዳ ዝተወሰነ ነጻነትን ዝተቐነሰ መጠንን ዘለዎ ስርዓት ተወሳኺ እሴት ግብሪ ተተግብር። መንግስቲ ንሰደድ ዝገብራ ኩባንያታት ካብ ግብሪ ኣታዊ ትካላት ነጻ ምዃንን ኣብ ውሽጢ ናጻ ዞባታት ንግዲ ዝቐርብ ረብሓታትን ዝኣመሰሉ ተወሳኺ መተባብዒታት ይህብ። ካብ ቱርኪ ሰደድ ኣብ እትገብረሉ እዋን፡ ብሰንኪ ዝቕየር ኣህጉራዊ ስምምዓት ወይ ቁጠባዊ ኩነታት ክመጽእ ዝኽእል ምልውዋጥ፡ ፍሉይ ቀረጽ ጉምሩክ ከከም ዓይነት ፍርያትን መዕለቢ ቦታን ምርዳእ ኣገዳሲ እዩ።

ቱርኪ ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳን ኤስያን እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ብሃብታም ታሪኻን ባህላዊ ውርሻኣን እትፍለጥ ሃገር እያ። እታ ሃገር ዝተፈላለየ ቁጠባ ዘለዋ ኮይና፡ ቁጠባዊ ዕብየት ንምንቕቓሕ ኣብ ንጥፈታት ሰደድ ብብዝሒ ትምርኮስ። ቱርኪ ንሰደድ እትሰዶ ኣቑሑት ፅሬትን ተግባራዊነትን ንምርግጋፅ ዝተፈላለዩ መስርሕ ምስክር ወረቐት ሰደድ ኣተግቢራ እያ። ኣብ ቱርኪ ሓደ ትርጉም ዘለዎ ናይ ሰደድ ምስክር ወረቐት ትካል ደረጃታት ቱርኪ (TSE) ምስክር ወረቐት እዩ። እዚ ምስክር ወረቐት እዚ እቲ ፍርያት ብ TSE ዝተቐመጡ ፍሉያት ደረጃታት ከምዘማልእ ውሕስነት ይህብ፣ እዚ ድማ ጽሬት፣ ድሕነትን ከባብያዊ ጠለባትን ሓዊሱ እዩ። TSE ነዚ ምስክር ወረቐት ቅድሚ ምሃቡ ኣብ ፍርያት መርመራን ፈተነን የካይድ፣ እዚ ድማ ንዓለምለኻውያን ዓደግቲ ቱርኪ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ኣቑሑት ልዑል ጽሬት ከምዘለዎ መረጋገጺ ይህብ። ቱርካውያን ሰደድቲ እውን ISO 9001 ምስክር ወረቐት ክረኽቡ ይኽእሉ እዮም፣ እዚ ድማ ውፅኢታዊ ስርዓት ምሕደራ ፅሬት ንምዕቃብ ዘለዎም ተወፋይነት ዘርኢ እዩ። እዚ ምስክር ወረቐት እዚ ብቐጻሊ ጠለባቶም ብምምላእ ዕግበት ዓማዊል ኣብ ምምሕያሽ ዘተኮረ እዩ። ተኣማንነት ሰደድቲ ቱርኪ ዘዕቢ ጥራይ ዘይኮነስ ኣብ መላእ ዓለም ንዕድላት ንግዲ ማዕጾ ዝኸፍት እዩ። ብተወሳኺ ብደረጃ ዓለም ጠለብ ፍርያት ሓላል ብምውሳኹ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ኣገዳስነት ረኺቡ እዩ። ሓላል ሰርቲፊኬት ፍርያት መግቢ ምስ እስላማዊ ሕግታትን ስርዓታትን ኣመጋግባ ከም ዝሰማማዕ የረጋግጽ። ንኣስላም ዝበዝሑ ሃገራት ወይ ድማ ንሰደድ ቱርኪ ዝኸውን ዕዳጋ ክኸውን ዝኽእል ዕዳጋታት ብዙሕ ህዝቢ ኣስላም ዘለወን ዞባታት፡ እዚ ምስክር ወረቐት እዚ ንተጠቀምቲ ኣብ ምስሓብ ተወዳዳሪ ብልጫ ይህብ። ካብዚ ብተወሳኺ ምስ ደንቢ ምልክት ምግባር ወይ ድሩት ኣጠቓቕማ ዝተኸልከሉ ንጥረ ነገራት ዝተኣሳሰሩ ሕጋዊ ጠለባት ቀፃሊ ለውጢ ስለዘጋጥም ኣብ ሰደድ ከም ዘፈር ዓለባን ክዳውንትን ንዝነጥፉ ሓያሎ ኢንዱስትሪታት ናይ ምኽባር ምስክር ወረቐት ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ብሓፈሻ ቱርኪ ኣብ ሰደድ ምስክር ወረቐት ንግዲ ኣብ ምምችቻው ጥራሕ ዘይኮነስ ዕግበት ተጠቀምቲን ኣብ ደረጃ ፅሬት ሰደድ ኣቑሑታ እምነትን ኣብ ምርግጋፅ ወሳኒ ተራ ስለዘለዋ ዓብዪ ትኹረት ትህብ።

ቱርኪ ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳን ኤስያን እትርከብ ሃገር ብምዃና፡ ንኣገልግሎት ሎጂስቲክስን መጓዓዝያን ምቹእ ቦታ እያ። ቱርኪ ብስትራተጂካዊ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣኣ ኣብ መንጎ ኣህጉራት ከም ኣፍደገ ኮይና ተገልግልን ዝተፈላለዩ ሎጂስቲካዊ ብልጫታት ትህብን። ኣብ ቱርኪ ዝዓበየት ከተማ ኢስታንቡል፡ ንኤውሮጳ ምስ ኤስያ እተራኽብ ዓባይ ማእከል መጓዓዝያ እያ። ክልተ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ኣለዋ - መዓርፎ ነፈርቲ ኢስታንቡልን ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ሳቢሃ ጎክቸንን - ኣብ ዓመት ብሚልዮናት ዝቑጸር ጽዕነት ጽዕነት ዝሕዛ። እዞም መዓርፎ ነፈርቲ ሰፊሕ ናይ ጽዕነት መሳለጥያታት ዘለዎም ኮይኖም ኣብ መላእ ዓለም ናብ ዝርከቡ መዳረግቲ ቦታታት ስሉጥ ኣገልግሎት ጽዕነት ኣየር ይህቡ። ቱርኪ ብዘይካ ናይ ኣየር መጓዓዝያ ምስ ጎረባብቲ ሃገራት ዘራኽባ ብሉጽ መርበብ ጽርግያታት እውን ኣለዋ። እቲ ብትራንስ-ኤውሮጳዊ ሞተርዌይ ወይ ኣህጉራዊ ስርዓት መስመራት መካይን (E-road) ዝፍለጥ E80 ጽርግያ፡ ብቱርኪ ዝሓልፍ ኮይኑ፡ ናብ ሃገራት ምዕራብ ኤውሮጳ ከም ግሪኽ፡ ቡልጋርያ፡ ሰርብያን ሮማንያን ብቐሊሉ ክትበጽሕ ዝሕግዝ እዩ። ትሕተ ቅርጺ ባሕሪ ቱርኪ ካልእ ቁልፊ ኣካል ናይ ሎጂስቲክስ ኢንዱስትሪኣ እዩ። ኣብ ገማግም ባሕራ ብርክት ዝበሉ ትራፊክ ኮንተይነራት ዝሕዙ ሓያሎ ዓበይቲ ወደባት ኣለዋ። ኣብ ባሕሪ ኤጅያን ዝርከብ ወደብ ኢዝሚር፡ ሓደ ካብዚ ወደባት ኮይኑ፡ ብፍሉይ ናይ ኮንተይነራት ናይ ምሓዝ ዓቕሙ ዝፍለጥ እዩ። ካልኦት ፍሉጣት ወደባት ድማ ወደብ ኣምባርሊን ኣብ ኢስታንቡልን ኣብ ባሕሪ ማእከላይ ባሕሪ ዝርከብ ወደብ መርሲንን ይርከብዎም። ኣብ ቱርኪ መኽዘናት ንዝደልዩ ኩባንያታት፡ ኣብ መላእ ሃገር ብስትራተጂካዊ ኣገባብ ዝርከቡ ብዙሓት ኢንዱስትርያዊ ዞባታት ኣለዉ፡ ዘመናዊ መኽዘን ዘለዎም ጽቡቕ ዕጥቂ ዘለዎም ማእከላት ሎጂስቲክስ ዘቕርቡ። እዞም መኽዘናት ንዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ከም መካይን፣ ኤሌክትሮኒክስ፣ ዓለባ፣ ምምስራሕ መግቢ ወዘተ ዝምልከቱ ኮይኖም፣ ንዕደላ ወይ ሰደድ ንዝፅበዩ ኣቑሑት እኹል መኽዘን ይህቡ። መንግስቲ ቱርኪ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ትሕተ ቅርጺ ሎጂስቲክስ ኣብ ምምሕያሽ ብንጥፈት ወፍሪ ክገብር ጸኒሑ እዩ። ከም ህንጸት ሓደስቲ ጽርግያታት ኣብ መንጎ ከተማታት ዝኣመሰሉ ፕሮጀክትታት ምትእስሳር ከዕብዩ እንከለዉ፡ ኣብ መዓርፎ ነፈርቲ ርኡይ ምምሕያሻት ድማ ንኽልቲኡ ተጓዓዝትን መጓዓዝያ ጽዕነትን ዓቕሚ ንምዕባይ ዝዓለመ እዩ። ብተወሳኺ,ቱርኪ ምስ ካልኦት ሃገራት ኤውሮጳ ክነጻጸር ከሎ ከም ተወዳዳሪ ወጻኢታት ጉልበት ዝኣመሰሉ ምቹእ ቁጠባዊ ኩነታት ትህብ፣ንማኑፋክቸሪንግ ወይ ምክፍፋል ስርሓት ሰሓቢት መዳረጊት ትገብራ።ትርኪ ጉምሩክ ደንብታት ብተዛማዲ ሊበራላይዝድ እዩ፣ከምኡ ውን ንሰደድ-ኣእትዎት ኣገባባት ንምቕላል ስጉምትታት ኣተኣታትዮም ኣለዉ,ቢሮክራስያዊ ምንካይ ቀይሕ መስመርን መስርሕ ንግዲ ምምችቻውን ምዃኑ’ዩ። ቱርኪ ብስትራተጂካዊ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣኣ፣ ዘመናዊ ትሕተ ቅርጽን ምቹእ ናይ ንግዲ ሃዋህውን፣ ኣብዚ ዞባ ንዝንቀሳቐሱ ትካላት ንግዲ ዝተፈላለዩ ናይ ሎጂስቲክስ ኣማራጺታት ትህብ። ናይ ኣየር ጽዕነት ይኹን፡ ናይ ጽርግያ መጓዓዝያ፡ ናይ ባሕሪ መራኽብ ወይ ናይ መኽዘን ትካላት፡ ቱርኪ ዝተፈላለዩ ሎጂስቲካዊ ድሌታት ብብቕዓት ንምምላእ ዘድልዩ መሳለጥያታትን ኣገልግሎታትን ኣለዋ።

ኣገደስቲ ምርኢታት ንግዲ

ቱርኪ ኣብ መስቀላዊ መንገዲ ኤውሮጳን ኤስያን ብስትራተጂካዊ ኣገባብ እትርከብ ሃገር እያ። ኣገዳሲ ማእከል ኣህጉራዊ ንግዲ ኮይኑ ብርክት ዝበሉ ዓለማውያን ዓደግትን ኣውፈርትን ዝስሕብ እዩ። እዚ ጽሑፍ ገለ ካብቶም ኣብ ቱርኪ ዝርከቡ ኣገደስቲ ዓለምለኻዊ መስመራት ምዕባለ ዓደግትን ምርኢታትን ክገልጽ እዩ። 1. ቤት ምኽሪ ንግዲ ኢስታንቡል (ITO)፦ ITO ኣብ ቱርኪ ካብ ዘለዉ ዓበይቲ ቤት ምኽሪ ንግዲ ሓደ ኮይኑ፡ ንዓለምለኻውያን ዓደግቲ ከም ክቡር ሃብቲ ኮይኑ የገልግል። ዝተፈላለዩ ናይ መርበብ ሓበሬታ ፍጻመታት፣ ንግዳዊ ምትእስሳር መደባትን ንግዳዊ ተልእኾታትን የዳሉ፣ እዚ ድማ ንናይ ውሽጢ ዓዲ ኣቕረብቲ ምስ ዓለማዊ ዓደግቲ ዘራኽብ እዩ። 2. ማሕበር ሰደድቲ ኢስታንቡል (IEA)፦ IEA ካብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝመፁ ሰደድቲ ዝውክል ትካል ብምዃኑ ንኣፍረይቲ ቱርኪ ምስ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ኣብ ምትእስሳር ወሳኒ ተራ ኣለዎ። ንግዳዊ ምትእስሳር ንምህናጽ ምርኢታት፡ ኣኼባታት ዓደግትን ሸየጥትን፡ ከምኡ’ውን ንግዳዊ ልኡኻት የዳሉ። 3. ዓለምለኻዊ B2B መድረኻት፦ ሓያሎ ናይ ኦንላይን መድረኻት ኣብ መንጎ ቱርካውያን ኣቕረብትን ዓለማውያን ዓደግትን B2B ርክብ የመቻችኡ። እዞም መድረኻት ናይ Alibaba.com ናይ ቱርኪ ቻነል፣ ናይ TradeKey.com ናይ ቱርኪ ዕዳጋ፣ ወይ ናይ Made-in-China ውፉይ ክፍሊ ንቱርካውያን ኣቕረብቲ የጠቓልሉ። 4. ጉጅለ ምርኢት ቱያፕ፡ ቱያፕ ሓደ ካብቶም ኣብ ቱርኪ ዝርከቡ ፍሉጣት ኣዳለውቲ ምርኢት ኮይኑ፡ ዓመታዊ ኣሽሓት ኣፍረይቲ ውሽጢ ዓዲ ከምኡ’ውን ናይ ወጻኢ ዓደግቲ ዝስሕብ ሓያሎ ዓለምለኻዊ ናእዳ ዘለዎም ምርኢታት ንግዲ ዘአንግድ እዩ። ገለ ገለ ኣገደስቲ ዝኾኑ ድማ፤ - ዙቸክስ፡ ኣብ ኣቑሑት ገዛ፡ ፍርናሽ፡ ፍርያት ዓለባ ገዛ ዘተኮረ ምርኢት ኮይኑ፡ ሃገራውን ዓለምለኻውን ተሳተፍቲ ዝስሕብ እዩ። - Hostech by Tusid: እዚ ምርኢት ካብ ኢንዱስትሪ ኣጋይሽ ምቕባል ዝመጹ ሰብ ሞያ ዘገልግል ኮይኑ ምስ ሆቴላት ዝተኣሳሰሩ ዝተፈላለዩ መሳርሕታትን ቴክኖሎጂታትን ዘርኢ እዩ። - ምርኢት ስልማት ኢስታንቡል፡ ሓደ ካብቶም ኣብ ዓለምና ዝፍለጡ ምርኢታት ስልማት ኮይኑ፡ ዓለማውያን ቸርችታት ልዑል ጽሬት ዘለዎም ዕንቊታት፡ መሳርሒታት ምስ ምርካብ ፍሉያት ዲዛይናት ዝረኽቡሉ እዩ። - ምርኢት ጸጥታ ኢሳፍ፡ ንሰብ ሞያ ኢንዱስትሪ ስርዓታት ጸጥታ ዝምልከት ውፉይ ፍጻመ ኮይኑ፡ መሃዝቲ ፍርያት ጸጥታ ብኽልቲኦም ውሽጣዊ ኩባንያታት ቱርኪ ከምኡ’ውን ብዓለምለኻውያን ተጻወትቲ ዝቐርበሉ እዩ። 5. ኣህጉራዊ ምርኢት ኢዝሚር (IEF)፦ ካብ 1923 ጀሚሩ ኣብ ቱርኪ "እቲ ዝዓበየ ፍሉይ ፌር ትካል" ተባሂሉ ዝፍለጥ IEF፡ ካብ መካይን ክሳብ ማሽነሪታት፡ ካብ ሃለኽቲ ኤሌክትሮኒክስ ክሳብ መግብን መስተታትን ሰፊሕ ተሳትፎ ኢንዱስትሪ ይሕዝ። ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ቱርካውያን ኣፍረይቲ ክድህስሱን ንግዳዊ ምትሕብባር ክፈጥሩን መድረኽ ይህብ። 6. ኣንታልያ ኤክስፖ፡- እዚ ካብ 1998 ጀሚሩ ኣብ ኣንታልያ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ሓሙሽተ ዓመት ሓደ ግዜ ዝካየድ ኮይኑ፡ ካብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ህንጻ፡ ሕርሻ፡ ዓለባ፡ ክንክን ጥዕናን ካልእን ዝመጹ ተሳተፍቲ ዝስሕብ ዓበይቲ ምርኢታት ንግዲ ሓደ እዩ። ኣብ መላእ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ቱርካውያን ኣቕረብቲ ንዝደልዩ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ብሉጽ ዕድላት ይህብ። እዚኦም ካብቶም ኣብ ምሉእ ዓመት ኣብ ቱርኪ ዝካየዱ ሓያሎ ንጥፈታት ምልላይ ንግዲ ውሑዳት ኣብነታት ምዃኖም ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እታ ሃገር ስትራተጂካዊ ኣቀማምጣኣን ኣብ ዓለማዊ ንግዲ ንጡፍ ተሳትፎኣን እሙናት ኣቕረብትን ዕድላት ወፍርን ንዝደልዩ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ምቹእ መዕረፊት ይገብራ።

ልሙዳት ሞተር ምድላይ

ኣብ ቱርኪ፡ እቶም ዝበዝሑ ዝጥቀሙሉ ሞተር ምድላይ፤ 1. Google (www.google.com.tr)፦ ልክዕ ከምቲ ኣብ ብዙሓት ካልኦት ሃገራት ዝግበር፡ Google ኣብ ቱርኪ እውን እቲ ዝበዝሐ ተፈታዊ ሞተር ምድላይ እዩ። ኩለመዳያዊ ውጽኢት ምድላይን ዝተፈላለዩ ኣገልግሎታት ከም ካርታታት፡ ትርጉም፡ ዜናን ካልእን ይህብ። 2. ያንዴክስ (www.yandex.com.tr)፦ ያንዴክስ ኣብ ቱርኪ እውን ርኡይ ህላወ ዘለዎ ሩስያዊ ሞተር ምድላይ እዩ። ኣብ መርበብ ሓበሬታ ምድላይ ከምኡ’ውን ተወሳኺ ኣገልግሎታት ከም ኢመይል፡ ካርታታት፡ ምዕባለታት ኩነታት ኣየርን ካልእን ይህብ። 3. ኢ-ደቭሌት (www.turkiye.gov.tr)፦ ኢ-ደቭሌት ንዜጋታት ዝተፈላለየ ናይ ኦንላይን ኣገልግሎታት ዝህብ ወግዓዊ ፖርታል መንግስቲ ቱርኪ እዩ። እዚ መድረኽ እዚ ንመንግስታዊ ትካላት ዝምልከት ጸጋታትን ሓበሬታን ንምርካብ ዝሕግዝ ሞተር ምድላይ ዘጠቓልል እዩ። 4. ቢንግ (www.bing.com)፦ ናይ ማይክሮሶፍት ቢንግ ኣብ ቱርካውያን ተጠቀምቲ ኢንተርነት ጭዋ ኣጠቓቕማ ኣለዎ ግን ከም ጉግል ወይ ያንዴክስ ተፈታዊ ኣይኮነን። ሓፈሻዊ ናይ መርበብ ሓበሬታ ምድላይ ተግባር ምስ ከም ምስልን ቪድዮን ምድላይ ዝኣመሰሉ ባህርያት ይህብ። 5. ያሁ (www.yahoo.com.tr)፦ ዋላ እኳ ኣብ ቀዳሞት እዋናት ዓለምለኻዊ ተፈታውነት እንተነበሮ፡ ያሁ ሎሚ ብቱርካውያን ኔቲዘንስ ንመርበብ ሓበሬታ ንምድላይ ብሰፊሑ ኣይጥቀሙሉን እዮም፤ እንተኾነ ግን ክሳብ ሕጂ ብመንጽር ኣገልግሎት ኢመይልን ዜናን ገለ ትርጉም ኣለዎ። እዞም ሓሙሽተ ኣብ ቱርኪ ካብቶም ፍሉጣት ወይ ብተደጋጋሚ ዝጥቀሙ ሞተር ምድላይ እዮም፤ እንተኾነ ግን ካልኦት ኣብ ውሽጢ ሃገር ንዝርከቡ ዝተወሰኑ ኢንዱስትሪታት ብፍሉይ ዝምልከቱ ካልኦት ከባብያዊ መድረኻት ወይ ፍሉያት ሞተር ክህልዉ ከምዝኽእሉ ምጥቃስ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ብጫ ገጻት።

ቀንዲ ማህደር ብጫ ገጻት ቱርኪ እዞም ዝስዕቡ እዮም፤ 1. ብጫ ገጻት ቱርኪ፡ እዚ ኣብ ቱርኪ ዝርከብ ወግዓዊ ናይ ኦንላይን ብጫ ገጻት ማውጫ ኮይኑ፡ ኣብ ዝተፈላለዩ ምድባት ዝተመርኮሰ ሰፊሕ ዝርዝር ንግዲ ዝህብ እዩ። ኣድራሻ ናይቲ መርበብ ሓበሬታ https://www.yellowpages.com.tr/ እዩ። 2. መጽሓፍ ቴሌፎን ቱርኪ፡ ኣብ መላእ ቱርኪ ንዝርከቡ ውልቀሰባትን ትካላት ንግድን ዝርዝር ርክብ ዝህብ ህቡብ ማውጫ እዩ። ኣብ https://www.phonebookofturkey.com/ ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 3. ሳሃ ኢስታንቡል፡ እዚ ብጫ ገጻት ዝዝርጋሕ ማውጫ ኣብ ቱርኪ ዝዓበየት ከተማ ኢስታንቡል ኣብ ዝርከባ ትካላት ንግዲ ዘተኮረ እዩ። ዝተፈላለዩ ምድባት ከም መኪና፡ ቤት መግቢ፡ መንበሪ፡ ካልእን ዘጠቓልል እዩ። እቲ መርበብ ሓበሬታ http://www.sahaisimleri.org/ እዩ። 4. Ticaret Rehberi: ካልእ ኣብ ቱርኪ ኣብ ዝተፈላለየ ዞባታት ዝንቀሳቐሱ ትካላት ንግዲ ሓበሬታ ክትረኽበሉ እትኽእል ሰፊሕ ማህደር እዩ። ንብዙሓት ዓውድታት ዝሽፍን ኮይኑ ንነፍሲ ወከፍ ኣብ ዝርዝር ዝኣተወ ንግዲ ዝርዝር ርክብ ይህብ። ብመንገዲ http://ticaretrehberi.net/ ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 5. Gelirler Rehberi (መምርሒ እቶት)፦ ብፍላይ ኣብ ቱርኪ ኣታዊ ዘምጽኡ ትካላት ንግዲ ንምዝርዛር ዝተዳለወ እዚ ማህደር ተጠቀምቲ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታትን በብርክቶምን ብምምዳብ ክህልዉ ዝኽእሉ ናይ ወፍሪ ዕድላት ወይ ሽርክነት ንምርካብ ይሕግዞም። እዞም ማህደርታት ብሰንኪ ምዕባለታትን ሓደሽቲ ተወሳኺ ዕዳጋታትን ምስ ግዜ ክቕየሩ ከምዝኽእሉ ኣስተውዕሉ፤ ስለዚ ንንግዳዊ ወይ ንርክብ ሓበሬታ ኣብኦም ጥራይ ቅድሚ ምጽጋዕካ ኩሉ ግዜ ህሉው ኩነታቶም ድርብ ምፍታሽ ይምከር።

ዓበይቲ ናይ ንግዲ መድረኻት።

ብቐንዱ ኣብ ምዕራባዊ ኤስያ ኣብ ዝርከብ ሓውሲ ደሴት ኣናቶልያ እትርከብ ስግረ-ኣህጉራዊት ሃገር ቱርኪ፡ ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት ኣብ መድረኻት ኢ-ኮሜርስ ርኡይ ዕብየት ርእያ። ገለ ካብቶም ኣብ ቱርኪ ዝርከቡ ዓበይቲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት፤ 1. ትሬንድዮል - ኣብ ቱርኪ ካብ ዘለዉ ዓበይትን ተፈተውቲን ናይ ኦንላይን ዕዳጋ መድረኻት ሓደ እዩ። ትሬንድዮል ኣብ ዝተፈላለዩ ምድባት ከም ፋሽን፡ ኤሌክትሮኒክስ፡ ጽባቐ፡ ዲኮር ገዛን ካልእን ዝኣመሰሉ ሰፊሕ ፍርያት የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.trendyol.com 2. ሄፕሲቡራዳ - ኣብ ቱርኪ ካብ ፈለምቲ ዕዳጋታት ብኢንተርነት ዝቑጸር ሄፕሲቡራዳ፡ መሳርሒታት፡ ኤሌክትሮኒክስ፡ ፋሽን ኣቑሑት፡ ፍርናሽ፡ ኣቑሑት ገዛን ካልእ ብዙሕን ሓዊሱ ሰፊሕ ምርጫ ፍርያት የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.hepsiburada.com 3. ጊቲጊዲዮር - ቅድሚ ብኢቤይ ኢንክ ምዕዳጉ ኣብ 2001 ኣብ ቱርኪ ዝተመስረተ ናይ መጀመርታ ናይ ኦንላይን ዕዳጋ ተባሂሉ ዝፍለጥ ጊቲጊዲዮር ክሳብ ሕጂ ሓደ ካብቶም ዝተፈላለዩ ሸየጥቲ ዝተፈላለየ ፍርያት ዘቕርቡ ፍሉጣት ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.gittigidiyor.com 4. n11 - ካልእ ጽቡቕ ስርዓት ዘለዎ መድረኽ ንኢንተርነት ዕዳጋ ምስ ዝተፈላለዩ ምድባት ፍርያት ዘለዎ ፋሽን መሳርሒታት ንደቂ ተባዕትዮን ደቂ ኣንስትዮን ክዳውንቲ ኣቑሑት ኤሌክትሮኒክስ ጋጀት መጻወቲ መሳርሒታት ገዛ መመላኽዒታት ውልቃዊ ክንክን ፍርያት ወዘተ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.n11.com 5. ሞርሂፖ - ብቦይነር ግሩፕ ዝውነን ኣብ ፋሽን ዘተኮረ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኽ – ሓደ ካብቶም ንደቂ ተባዕትዮን ደቂ ኣንስትዮን ዝኸውን ናይ ክዳውንቲ ምልክታትን ካልኦት ፍርያት ከም ጫማ መሳርሒታት ጌጣጌጥ ወዘተ ዝኣመሰሉ ፍሉጣት ትካላት ቸርች ቱርኪ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.morhipo.com 6. ቫታን ቢልጊሳያር - እዚ መድረኽ ብቐንዱ ኣብ ቴክኖሎጂ ዝተመርኮሰ ፍርያት ካብ ኮምፒተር ክሳብ ስማርትፎን ጎኒ ጎኒ ኤሌክትሮኒካዊ ጋጀት ጸወታታት ሶፍትዌር ፕሮግራማት ወዘተ ዝፍለጥ ኮይኑ፡ ካብ 1983 ጀሚሩ ናይ ዓማዊል ቴክኖሎጂ ድሌታት ዘማልእ እዩ። እዚኦም ገለ ኣብነታት ጥራይ ምዃኖምን ኣብ ውሽጢ ዲጂታላዊ ዕዳጋ ቱርኪ እውን ካልኦት ንኣሽቱ ግን ከኣ ኣገደስቲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ከምዘለዉን ኣስተውዕሉ።

ዓበይቲ ማሕበራዊ መራኸቢታት

ቱርኪ ኣብ ህዝባ ተፈታዊ ዝኾነ ሰፊሕ ማሕበራዊ መራኸቢታት ኣለዋ። ገለ ካብቶም ኣብ ቱርኪ ብብዝሒ ዝጥቀሙሉ ማሕበራዊ መራኸቢታት፤ 1. ፌስቡክ (www.facebook.com)፦ ፌስቡክ ብደረጃ ዓለም ካብ ዝፍለጡ ማሕበራዊ መራኸቢታት ሓደ ኮይኑ፡ ኣብ ቱርኪ እውን ኣዝዩ ተፈታዊ እዩ። ተጠቀምቲ ምስ ኣዕሩኽቶም ክራኸቡ፡ ሓድሽ ሓበሬታ፡ ስእልታትን ቪድዮታትን ከካፍሉ የኽእሎም። 2. ትዊተር (www.twitter.com)፦ ትዊተር ተጠቀምቲ "ትዊት" ዝበሃሉ ሓጸርቲ መልእኽትታት ዝልጥፉሉ ናይ ማይክሮብሎጊንግ መድረኽ እዩ። ኣብ ቱርኪ ዜና ንምክፋል፡ ርእይቶ ንምክፋልን ኣብ ዘተ ንምስታፍን ብሰፊሑ ይጥቀመሉ። 3. ኢንስታግራም (www.instagram.com)፦ ኢንስታግራም ስእልን ቪድዮን ዝካፈሉሉ መድረኽ ኮይኑ፡ ተጠቀምቲ ስእልታት ወይ ሓጸርቲ ቪድዮታት ምስ መግለጺ ጽሑፍን ሃሽታግን ክሰቕሉ ዝኽእሉሉ እዩ። ኣብ መንእሰያት ቱርኪ ብሰፊሑ ተፈታዊ እዩ። 4. ሊንክድይን (www.linkedin.com)፦ ሊንክድኢን ሰባት ናይ ስራሕ ተመኩሮኦም ንምርኣይ፣ ምስ መሳርሕቶም ወይ ክኾኑ ዝኽእሉ ኣስራሕቲ ንምትእስሳርን ዕድላት ስራሕ ንምድህሳስን ዝጥቀሙሉ ሞያዊ መርበብ ሓበሬታ እዩ። 5. ዩቱብ (www.youtube.com)፦ ዩቱብ፡ ተጠቀምቲ ብኻልኦት ዝለጠፉ ቪድዮታት ክሰቕሉ፡ ክዕዘቡ፡ ላይክ ወይ ርእይቶ ዝህቡሉ ናይ ቪድዮ ምክፋል መድረኽ እዩ። ብዙሓት ቱርካውያን ፈጠርቲ ትሕዝቶ በዚ መድረኽ ኣቢሎም ተፈታውነት ረኺቦም እዮም። 6. ቲክቶክ (www.tiktok.com)፦ ቲክቶክ ኣብዚ ቀረባ እዋን ኣብ ቱርኪ ኣብ ተፈታውነቱ ርኡይ ዕቤት ኣርእዩ እዩ፤ ተጠቀምቲ ኣብ ሙዚቃ ወይ ድምጺ ክሊፕ ዝተቐመጡ ሓጸርቲ ቪድዮታት ክፈጥሩን ከካፍሉን የኽእሎም። 7. ስናፕቻት፡- ስናፕቻት ብቐንዱ ከም ሞባይል ኣፕሊኬሽን ስለ ዝጥቀመሉ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ እኳ እንተዘይሃለወ፤ ኣብቶም ዝጠፍኡ ስእልታት/ቪድዮታት ንምልኣኽ ወይ ን24 ሰዓታት ዝጸንሕ ዛንታታት ንምልጣፍ ዝጥቀሙሉ መንእሰያት ዓበይቲ ቱርካውያን ኣዝዩ ተፈታዊ እዩ። እዚኦም ገለ ካብቶም ኣብ ቱርኪ ዝርከቡ ብዙሓት ማሕበራዊ መራኸቢታት መድረኻት እዮም፤ እንተኾነ ግን፡ ኣብ ዝተፈላለየ ዕድመ ዝርከቡ ብሚልዮናት ዝቑጸሩ ሰባት ንዕላማ ርክብ፡ ምፍጣር/ምክፋል ትሕዝቶ ከምኡ’ውን ኣብ ውሽጢ ሃገርን ኣብ መላእ ዓለምን ዝፍጸሙ እዋናዊ ፍጻሜታትን ኣንፈታትን ሓበሬታ ንምርካብ ብሰፊሑ ይጥቀሙሉ።

ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ

ብቐንዱ ኣብ ሓውሲ ደሴት ኣናቶልያ እትርከብ ስግረ-ኣህጉራዊት ሃገር ቱርኪ፡ ብዝተፈላለየ ቁጠባን ህያው ማሕበረሰብ ንግድን ትፍለጥ። ገለ ካብ ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ ቱርኪ ምስ ኣድራሻ መርበብ ሓበሬታኦም እነሆ፤ 1. ባይቶ ሰደድቲ ቱርኪ (TIM) - TIM ንሰደድቲ ቱርኪ ዝውክል ኮይኑ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ንጥፈታት ሰደድ ዘተባብዕ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.tim.org.tr/en/ 2. ማሕበር ኢንዱስትርያውያንን ነጋዶን ቱርኪ (TUSIAD) - TUSIAD ኣብ ቱርኪ ንዝርከቡ ኢንዱስትርያሊስትን ነጋዶን ዝውክል መሪሕ ትካል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.tusiad.org/en 3. ሕብረት ባይቶታትን ምልውዋጥ ሸቐጣትን ቱርኪ (TOBB) - TOBB ኣብ ቱርኪ ንዝርከቡ ኣብያተ ምኽሪ ንግዲ፣ ምልውዋጥ ኣቑሑትን ሞያዊ ትካላትን ከም ውሁድ ድምጺ ኮይኑ የገልግል። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.tobb.org.tr/Sayfalar/AnaSayfa.aspx?lang=en 4. ቤት ምኽሪ ንግዲ ኢስታንቡል (ITO) - ITO ንረብሓ ነጋዶ፣ ኢንዱስትርያሊስት፣ ወሃብቲ ኣገልግሎት፣ ደላሎ፣ ፋብሪካታት፣ ንግዲ ችርቻሮ ኣብ ኢስታንቡል ይድግፍ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.ito.org.tr/portal/ 5. ኮንፈደረሽን ነጋዶን ኢደ ጥበበኛታትን ቱርኪ (TESK) - TESK ኣብ መላእ ቱርኪ ኣብ ዝተፈላለየ ጽላታት ንዝርከቡ ንኣሽቱ ነጋዶን ኢደ ጥበበኛታትን ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.tesk.org.tr/en/ 6. ማሕበር ኣፍረይቲ ክፍልታትን ኣካላትን መካይን(TAYSAD)- TAYSAD ኣብ ቱርኪ ንዝርከቡ ኣፍረይቲ ክፍልታት መካይን ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://en.taysad.org/ 7. ኮንፈደረሽን ኮንትራክተራት ህንጻ ቱርኪየ(MUSAİD)- MUSAİD ኣብ ቱርኪ ንዝርከቡ ኮንትራክተራት ህንጻ ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡http://musaid.gtb.gov.tr/tr 8.ኮርፖሬሽን መተሓላለፊ ሓይሊ ኤሌክትሪክ ቱርኪ(TETAŞ)-TETAŞ ኣብ መላእ ሃገር ንዝካየድ ንጥፈታት ምትሕልላፍ ሓይሊ ኤሌክትሪክ ይከታተል መርበብ ሓበሬታ:https:tetas.teias.gov.tr/en/ገጻት/ነባሪ.aspx 9. ማሕበር ትካላት ጉዕዞ ቱርኪ(TÜRSAB) - TÜRSAB ኣብ ቱርኪ ንዝርከባ ትካላት ጉዕዞን ትካላት ቱሪዝምን ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.tursab.org.tr/en 10. ፈደረሽን ኢንዱስትሪታት መግብን መስተን (TGDF) - TGDF ኣብ ቱርኪ ከም ድምጺ ኩባንያታት ኢንዱስትሪ መግብን መስተን ኮይኑ ይሰርሕ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://en.ttgv.org.tr/ እዚኦም ገለ ኣብነታት ናይተን ኣብ ቱርኪ ዝርከባ ፍሉጣት ማሕበራት ኢንዱስትሪ ጥራይ እዮም። እታ ሃገር ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዘለዋ ኮይና፡ ነፍሲ ወከፎም ናይ ገዛእ ርእሶም ተዛመድቲ ማሕበር ዘለዎም ኮይኖም፡ ዳይናሚክ ንግዳዊ መልክዕ እታ ሃገር ዘርኢ እዩ።

ናይ ንግድን ንግድን መርበብ ሓበሬታታት

ብቐንዱ ኣብ ምዕራብ ኤስያን ደቡባዊ ምብራቕ ኤውሮጳን ኣብ ሓውሲ ደሴት ኣናቶልያ እትርከብ ስግረ-ኣህጉራዊት ሃገር ቱርኪ፡ ንዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝምልከቱ ዝተፈላለዩ ቁጠባውን ንግዳውን መርበብ ሓበሬታታት ኣለዋ። ኣብ ታሕቲ ገለ ካብቶም ፍሉጣት ናይ ቱርኪ ቁጠባውን ንግዳውን መርበብ ሓበሬታታት ኣለዉ፤ 1. ኣብ ቱርኪ ወፍሪ ምግባር፦ እዚ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ብዛዕባ ኣብ ቱርኪ ዘሎ ዕድላት ወፍሪ ኣገዳሲ ሓበሬታ ዝህብ ኮይኑ፡ ቁልፊ ዓውድታት፡ ምትብባዕ፡ ደንብታትን ታሪኽ ዓወትን ሓዊሱ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.invest.gov.tr/en/ 2. ቤት ምኽሪ ንግዲ ኢስታንቡል፡- መርበብ ሓበሬታ ቤት ምኽሪ ንግዲ ኢስታንቡል ብዛዕባ ዕዳጋታት ኢስታንቡል፡ ኣገልግሎት ማህደር ንግዲ፡ ኣቆጻጽራ ፍጻመታትን ዓለምለኻዊ ዕድላት ንግዲን ሰፊሕ ንግዳዊ ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.ito.org.tr/en/ 3. ባይቶ ሰደድቲ ቱርኪ (TIM)፦ ቲም ኣብ ቱርኪ ንዝርከቡ ልዕሊ 100 ሽሕ ሰደድቲ ዝውክል ትካል እዩ። መርበብ ሓበሬታኣ ካብ ቱርኪ ዝመጽእ ሰደድ ዝምልከት ስታቲስቲክስ ምስ ጸብጻባት ዕዳጋ ዝተፈላለያ ሃገራት የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://tim.org.tr/en 4. ቦርድ ቁጠባዊ ዝምድናታት ወጻኢ (DEIK)፦ DEIK ብዝተፈላለዩ ኮሚቴታቱ ኣቢሉ ኣብ መንጎ ውሽጣውን ወጻእን ኩባንያታት ሓባራዊ ምትሕብባር ብምስፋን ኣብ ምዕባለ ቁጠባዊ ዝምድናታት ወጻኢ ቱርኪ ኣበርክቶ ንምግባር ዝዓለመ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://deik.org.tr/ 5. ሚኒስትሪ ንግዲ – ሪፓብሊክ ቱርኪ፡ እዚ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ መንግስቲ፡ ብዛዕባ ፖሊሲታት ንግዲ፡ ምስ ኣእትዎት/ሰደድ ኣብ ቱርኪ ዝተኣሳሰሩ ደንብታት፡ ጸብጻባት ትንተና ዕዳጋን ካልእን ዝምልከት ዜናታት የካፍል። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.trade.gov.tr/index.html 6. ኮስገብ (ትካል ልምዓት ኣናእሽተይን ማእኸለዎትን ትካላት)፦ ኮስገብ ንኣናእሽተይ ትካላት ንግዲ ንኢኖቬሽን ፕሮጀክትታት ዝኸውን ናይ ምወላ መደባት ምስ ንሰብ ሃፍቲ ዝኸውን መደባት ስልጠና ብምቕራብ ይድግፍ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://en.kosgeb.gov.tr/homepage 7. ማሕበር ኢንዱስትሪን ቢዝነስን ቱርኪ (TUSIAD): TUSIAD ንውልቃዊ ጽላት ቱርኪ ብሃገርን ዓለምን ዝውክል ጽልዋ ዘለዎ ንመኽሰብ ዘይሰርሕ ትካል እዩ፤ መርበብ ሓበሬታኦም ኣብ ቁጠባዊ ጉዳያት ዝምልከት ናይ ምጉስጓስ ወረቓቕቲ ከምኡ’ውን ጸብጻባት ኢንዱስትሪ ዝሽፍን እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡https://tusiad.us/ዜና-ማህደር/ 8.ኢንስቲትዩት ስታቲስቲክስ ቱርኪ (TUIK): TUIK ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ስታቲስቲካዊ መረዳእታ ይህብ፣ እዚ ድማ ኣብ ሕርሻ፣ ኢንዱስትሪን ኣገልግሎትን ሓዊሱ እዩ። መርበብ ሓበሬታኦም እዋናዊ ስታቲስቲካዊ ጸብጻባትን መርኣይታትን ንምርካብ ዕድል ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://turkstat.gov.tr/ እዞም መርበባት ሓበሬታ እዚኦም ክቕየሩ ወይ ክመሓየሹ ከምዝኽእሉ ኣስተውዕሉ። ቅድሚ ምእታውካ ኣብ ኣድራሻታት መርበብ ሓበሬታ ወይ መድረኻት ዝኾነ ለውጢ እንተሃልዩ ምፍታሽ ይምከር።

ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ

ቱርኪ ብመንጽር ኣህጉራዊ ንግዲ ሓንቲ ካብተን ቀንዲ ሃገራት ኮይና፡ ዳታ ንግዲ ንምርካብ ብርክት ዝበሉ እሙናት ናይ ኦንላይን መድረኻት ኣለዋ። ገለ ገለ መርበብ ሓበሬታታት ብዛዕባ ንግዳዊ ስታቲስቲክስ ቱርኪ ሰፊሕ ሓበሬታ ዝህቡ እዞም ዝስዕቡ እዮም፤ 1. ትካል ስታቲስቲክስ ቱርኪ (TurkStat) - እዚ ወግዓዊ ትካል ስታቲስቲክስ ንግዲ ወፃኢ ሓዊሱ ሰፊሕ ስታቲስቲካዊ መረዳእታ ይህብ። እቲ መርበብ ሓበሬታ ብዛዕባ ኣእትዎት፣ ሰደድን ሚዛን ክፍሊትን ዝርዝር ሓበሬታ ይህብ። ኣብ መርበብ ሓበሬታኦም ኣብ www.turkstat.gov.tr ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 2. ባይቶ ሰደድቲ ቱርኪ (TIM) - TIM ኣብ ቱርኪ ንዝርከብ ማሕበረሰብ ሰደድቲ ዝውክል ኮይኑ ኣብ መላእ ዓለም ንሰደድ ቱርኪ የስፋሕፍሕ። መርበብ ሓበሬታኦም፡ ንሃገር ዝምልከት ዝርዝራትን ጽላታዊ ምብትታንን ሓዊሱ፡ ስታቲስቲክስ ንግዲ ዝሓዘ እዩ። ንዝያዳ ሓበሬታ ኣብ www.tim.org.tr ተወከሱ። 3. ሚኒስትሪ ንግዲ - ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ናይቲ ሚኒስትሪ፡ ኣብ www.trade.gov.tr ዝርከቡ ዝተፈላለዩ ምስ ንግዲ ዝተኣሳሰሩ ጸጋታት ከም ኣሃዛት ሰደድ-ኣእትዎ፡ ፕሮፋይል ሃገራት፡ ጸብጻባት ዕዳጋ፡ ከምኡ’ውን ትንተና ኢንዱስትሪ ብቐሊሉ ንምርካብ የኽእል። 4. ማእከላይ ባንክ ሪፓብሊክ ቱርኪ (CBRT) - ከም ማእከላይ ባንክ እታ ሃገር መጠን፡ ሲቢኣርቲ ቁጠባዊ መርኣይታትን ስታቲስቲክስ ፋይናንሳዊ ዕዳጋን ዝህብ ኮይኑ፡ እዚ ድማ ንኣፈጻጽማ ኣህጉራዊ ንግዲ ቱርኪ ኣብ ምትንታን ሓጋዚ ክኸውን ይኽእል። ንዝምልከቶም ጸብጻባት ኣብ መርበብ ሓበሬታኦም www.tcmb.gov.tr ተወከሱ። 5. ዓለምለኻዊ ዝተዋደደ ንግዳዊ መፍትሒ (WITS) - ብጉጅለ ባንኪ ዓለም ዝተዳለወ WITS ካብ ዝተፈላለዩ ምንጭታት መረዳእታ ብምእካብ ንቱርኪ ሓዊሱ ንብዙሓት ሃገራት ሰፊሕ ስታቲስቲክስ ኣህጉራዊ ንግዲ የቕርብ። ኣብ https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/TUR ዝርዝር ትንታነ ኣእትዎ/ሰደድ ምስ ብዝጥዕመካ ፍልትራት ይህቡ። 6.Turkish Custom's Administration(TCA): TCA ንኹሉ ናይ ጉምሩክ ስርሓት ኣብ ቱርኪ የመሓድር።ፍሉይ ኣእትዎት/ሰደድ ኣሃዛት ብመሰረት ፍርያት ኮድ,ኣፍደገታት ወዘተ ክትረክብ ትኽእል ኢኻ። ንመርበብ ሓበሬታ TCA ኣብ tcigmobilsorgu.gtb.gov.tr/eng/temsilciArama.jsf ክትበጽሑ ትኽእሉ ኢኹም። ነዞም መርበባት ሓበሬታ ነቲ ዳታ ክትትርጉሞ ከለኻ ብጥንቃቐ ክትጥቀመሎም ኣይትረስዕ ምኽንያቱ ዝተፈላለየ ኣገባባት ወይ ምደባታት ክህልዎም ስለ ዝኽእል ንትንተናኻ ክጸልዎ ይኽእል።

B2b መድረኻት

ቱርኪ እናዓበየ ዝኸይድ ዘሎ ቁጠባን ንዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዘገልግሉ ብዙሓት B2B መድረኻትን ዘለዋ ህያው ሃገር እያ። ገለ ካብቶም ኣብ ቱርኪ ዝርከቡ ህቡባት መድረኻት B2B፤ 1. Alibaba.com (https://turkish.alibaba.com/): ዓሊባባ ብደረጃ ዓለም ካብቶም ዝዓበዩ B2B ፕላትፎርማት ኮይኑ፡ ዓደግትን ኣቕረብትን ዘራኽብ እዩ። ሰፊሕ ዝርዝር ፍርያትን ኣገልግሎታትን የቕርብ። 2. Tradekey.com (https://www.tradekey.com.tr/): TradeKey ዓለማዊ ዕድላት ንግዲ ንምርካብ ዝሕግዝን ትካላት ንግዲ ምስ ኣቕረብቲ፣ ኣፍረይትን ኣከፋፈልትን ኣብ ቱርኪ ንኽራኸቡ ይሕግዝን። 3. Europages (https://www.europages.co.uk/business-directory-Turkey.html): Europages ኣብ መላእ ኤውሮጳ ንዝርከቡ ትካላት ንግዲ ዘራኽብ ናይ ኦንላይን ማህደር እዩ። ኩባንያታት ኣብ ቱርኪ መሻርኽቲ፡ ኣቕረብትን ዓማዊልን ንኽረኽባ ይሕግዘን። 4. Ekspermarket.com (http://www.ekspermarket.com/): ኤክስፐር ማርኬት ኣብ ኢንዱስትርያዊ ኣቑሑት ከም ማሽነሪታት፣ ክፍልታት መኪና፣ መሳርሒታት ሃርድዌር ወዘተ ዘተኮረ ኮይኑ፣ ትካላት ንግዲ ምስ ኣብ ቱርኪ ዝርከቡ ምቹኣት ኣቕረብቲ ንኽራኸቡ ይሕግዝ። 5. ቱርክኤክሲም (http://turkexim.gov.tr/index.cfm?action=bilgi&cid=137&menu_id=80&pageID=40&submenu_header_ID=43799&t=ብርሊክተ_ኢሲሊክ_-_ማኑፋክቸሪንግ_ን_ክፋላትን_ኢንቨስትመንት_ምድንፋዕ_ናይ_ቱርኪ_ኢንዱስትሪ_ኣቑሑት_ኣፍረይቲ/&lng en-gb): TurkExim ንቱርካውያን ሰደድቲ ከም ማእከል ሓበሬታ ኮይኑ የገልግል /ኣምጻእቲ ከም ጸብጻብ ትንተና ዕዳጋን ንጥፈታት ምልላይን ዝኣመሰሉ ጠቐምቲ ጸጋታት ብምቕራብ ኣህጉራዊ ንግዳዊ ዝምድናታቶም ከስፍሑ። 6. OpenToExport.com (https://opentoexport.com/markets/turkey/buying/): OpenToExport ኣብ ዓባይ ብሪጣንያ ዝመደበሮም ትካላት ንግዲ ፍርያት ወይ ኣገልግሎት ናብ ቱርኪ ንምልኣኽ ንዝደልዩ ኣብ ዕዳጋ ምእታው ስትራተጂታት መምርሒ ብምሃብ ክቡር ሓበሬታ ይህብ። 7. TurkishExporter.net (https://www.turkishexporter.net/en/): Turkish Exporter ኣብ መላእ ዓለም ተጠቀምቲ ምስ ቱርካውያን ሰደድቲ ክገብርዎ ዝኽእሉ ንግዳዊ ሽርክነት ክረኽቡ የኽእሎም፣ እዚ ድማ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ሕርሻ፣ ዓለባ፣ ማሽነሪታትን ኤሌክትሮኒክስን ዝሽፍን እዩ። 8. Ceptes.com (https://www.ceptes.com.tr/): Ceptes ንኢንዱስትሪ ህንጻ ቱርኪ ኣብ B2B ኢ-ኮሜርስ ዝነጥፍ ኮይኑ፡ ሰፊሕ ዝርዝር ናይ ህንጻ ንብረትን መሳርሕታትን ንምርካብ ዝሕግዝ እዩ። እዞም መድረኻት ንንግዳዊ ትካላት ምስ ኣብ ቱርኪ ዝመደበሮም መሻርኽቲ ክኾኑ ዝኽእሉ፣ ኣቕረብቲ፣ ኣፍረይትን ዓደግትን ንኽራኸቡ ዕድላት ይህቡ። ነፍሲ ወከፍ መድረኽ ንናይ B2B ምትሕብባር ንዝደልዩ ተጠቀምቲ ናይ ገዛእ ርእሱ ፍሉይ ባህርያትን ረብሓታትን ኣለዎ።