TogTok

ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ሃገር
ሃገራዊ ባጤራ
ሸርፊ ሸርፊ
ኣገደስቲ በዓላት
ኩነታት ንግዲ ወጻኢ
ናይ ዕዳጋ ልምዓት ዓቕሚ
ኣብ ዕዳጋ ውዑይ መሸጣ ፍርያት
ባህርያት ዓማዊልን ክልኩልን።
ስርዓት ምሕደራ ጉምሩክ
ፖሊሲታት ግብሪ ኣእትዎ።
ፖሊሲታት ግብሪ ሰደድ
ንሰደድ ዘድልዩ ምስክር ወረቐት
ዝምከር ሎጂስቲክስ
ንልምዓት ዓዳጊ ዝኸውን ቻነላት

ብወግዒ ሪፓብሊክ ኪሪባቲ ተባሂላ እትፍለጥ ኪሪባቲ፡ ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር እያ። ኣስታት 120,000 ህዝቢ ዝነብረላ ኮይና፡ ሓንቲ ካብተን ዝነኣሳን ርሑቓትን ሃገራት ዓለም እያ። ኪሪባቲ ኣብ ልዕሊ 3.5 ሚልዮን ትርብዒት ኪሎሜተር ዝስፍሓቱ 33 ኣቶላት መርዛማትን ደሴታት ሪፍን ዝሓቖፈት እያ። እዞም ኣቶላት ኣብ ሰለስተ ቀንዲ ሰንሰለታት ደሴታት ተጠርኒፎም ይርከቡ - ደሴታት ጊልበርት፡ ደሴታት መስመርን ደሴታት ፎኒክስን። ርእሰ ከተማ ኪሪባቲ ታራዋ እያ። እታ ሃገር ኣብ ምሉእ ዓመት ልዑል ሙቐት ዘለዎ ትሮፒካዊ ክሊማ ዘለዋ ኮይና፡ ካብ ሕዳር ክሳብ ሚያዝያ ድማ ዝናብ ዝዘንበሉ ወቕቲ ኣለዋ። ተነጺላ ምህላዋ፡ ከም ህቦብላን ብሰንኪ ለውጢ ክሊማ ዝመጽእ ምውሳኽ ጽፍሒ ባሕርን ዝኣመሰሉ ተፈጥሮኣዊ ሓደጋታት ተቓላዓይ ይገብራ። ቁጠባ ኪሪባቲ ብብዝሒ ኣብ ምግፋፍ ዓሳን ሕርሻን ዝተመርኮሰ እዩ። ሃብቲ ምግፋፍ ዓሳ ብሰደድ ኣቢሉ ርኡይ እቶት ክረክብ እንከሎ፡ ንመነባብሮ ዝኸውን ሕርሻ ድማ ብብዙሓት ደቂ ዓዲ ንመነባብሮኦም ዝውዕል እዩ። እታ ሃገር ካብ ናይ ወጻኢ መንግስታት ብፍላይ ድማ ካብ ኣውስትራልያን ኒውዚላንድን ገንዘባዊ ሓገዝ'ውን ትረክብ። ባህሊ ኪሪባቲ ካብ ወለዶታት ዝመሓላለፍ ሱር ዝሰደደ ልምድታት ኣለዎ። ሳዕስዒትን ሙዚቃን ኣብ ባህላዊ በዓላት ዓቢ ተራ ኣለዎም፣ መብዛሕትኡ ግዜ ብህያው ምርኢታት ዝተሰነዩ ባህላዊ ደርፍታት የርእዩ። ዋላ’ኳ ተፈጥሮኣዊ ጽባቐኣን ሃብታም ባህልን እንተሃለዋ፡ ኪሪባቲ ብሰንኪ ርሑቕ ኣቀማምጣኣ ዝተፈላለዩ ማሕበረ-ቁጠባዊ ብድሆታት ከም ውሱን ልምዓት ትሕተ-ቅርጺ፡ ተበጻሕነት ኣገልግሎት ክንክን ጥዕና፡ ትካላት ትምህርቲ፡ ስርዓታት ቀረብ ጽሩይ ማይን ካልኦትን የጋጥማ። ካብዚ ተወሳኺ; ምውሳኽ ጽፍሒ ባሕሪ ነዚ ትሑት ደረጃ ዘለዎ ህዝቢ ናይ ህላወ ስግኣት ይፈጥር፤ ብሰንኪ ለውጢ ክሊማ ዝመጽእ ምውሳኽ ጽፍሒ ባሕሪ ካብተን ዝተሃስያ ሃገራት እየን እዚ ድማ ንህላወአን ስጉምትታት ምትዕጽጻፍ ወሳኒ ይገብሮ። ኣብ መደምደምታ፤ ዋላ እኳ ብዓቐን ንእሽተይ እንተኾነ ብውሱን ሃፍቲ፤ ኪሪባቲ ምስ ተነጽሎ & ጽልዋታት ለውጢ ክሊማ ዝተኣሳሰሩ ፍሉያት ብድሆታት እናገጠማ ናብ ዘላቒ ልምዓት ትጽዕር

ብወግዒ ሪፓብሊክ ኪሪባቲ ተባሂላ እትፍለጥ ኪሪባቲ፡ ኣብ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ባጤራ ኪሪባቲ ካብ 1942 ጀሚሩ ኣብ ጥቕሚ ዝውዕል ዶላር ኣውስትራልያ (AUD) እዩ። ኪሪባቲ ከም ናጻ ሃገር ናይ ገዛእ ርእሳ ባጤራ ስለዘይብላ ንኹሉ ፋይናንሳዊ ንግዳዊ ንጥፈታት ኣብ ዶላር ኣውስትራልያ ትምርኮስ። ዶላር ኣውስትራልያ ንምቕባል ዝተወሰነ ውሳነ ምስታ ኣብቲ ዞባ ልዑል ጽልዋ ዘለዋ ኣውስትራልያ ምርግጋእን ቁጠባዊ ርክብን ንምዕቃብ እዩ። ዶላር ኣውስትራልያ ከም ወግዓዊ ባጤራ ምጥቃም ንኪሪባቲ ሓያሎ ብልጫታት ኣለዎ። ቀዳማይ፡ ንንግድን ቱሪዝምን ብኣሉታ ክጸልዎ ዝኽእል ምልውዋጥ ሸርፊ ሸርፊ የወግድ። ትካላት ንግዲ ብዛዕባ ምልውዋጥ ሸርፊ ከይተጨነቓ ኣህጉራዊ ትራንዛክሽን ከካይዳ ይኽእላ እየን። ካልኣይ፡ ምስተን ካልኦት ሃገራት ናይቲ ዞባ፡ ንሳቶም እውን ዶላር ኣውስትራልያ ዝጥቀማ ሃገራት፡ ቁጠባዊ ውህደት የቃልል። እዚ ድማ ኣብ መንጎ ከም በዓል ኣውስትራልያ፡ ኒውዚላንድ፡ ቱቫሉን ናውሩን ዝኣመሰላ ሃገራት ንግድን ምትሕብባርን የቃልል። ይኹን እምበር፡ ምስ ምጥቃም ባጤራ ወጻኢ ዝተኣሳሰሩ ገለ ብድሆታት ኣለዉ። ሓደ ካብዚ ብድሆታት እዚ፡ ኪሪባቲ ኣብ ልዕሊ ገንዘባዊ ፖሊሲኣ ወይ ወለዳ ቁጽጽር ስለዘይብላ፡ እዚ ውሳኔታት እዚ ብሪዘርቭ ባንክ ኣውስትራልያ ስለዝውሰድ እዩ። በዚ ምኽንያት እዚ ትካል ዝገብሮ ዝኾነ ይኹን ለውጢ ንቁጠባ ኪሪባቲ እውን ክጸልዎ እዩ። እዚ ብድሆታት እዚ እናሃለወ፡ ዶላር ኣውስትራልያ ምጥቃም ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት ኣብ ኪሪባቲ ርጉእ ዋጋታትን ትሑት መጠን ዋጋታት ንብረትን ኣበርክቶ ገይሩ እዩ። እዚ ምርግጋእ ኣብ መንጎ ኣውፈርቲ ምትእምማን ዝፈጥርን ኣብ ውሽጢ ሃገር ቁጠባዊ ዕብየት ዘተባብዕን እዩ። ኣብ መደምደምታ ,ኪሪባርቲ ብሰንኪ ምርግጋእን ምስ ኣውስትራልያ ዘለዎ ጥቡቕ ርክብን ዶላር ኣውስትራልያ ከም ወግዓዊ ባጤራ ትጥቀመሉ ፣እዚ ድማ ምልውዋጥ ሸርፊ ሸርፊ ዘወግድ ኮይኑ ግን ንውሳነታት ገንዘባዊ ፖሊሲኦም ክድርት ይኽእል እዩ እዚ ድማ ኣብ ፖሊሲታት ሪዘርቭ ባንክ ኣውስትራልያ ጽግዕተኛታት ክገብሮም ይኽእል ። ይኹን እምበር እዚ ምድላው እዚ ብሓፈሻ ኣብ ኪሪባርቲ ቁጠባዊ ዕብየት ዝድግፍ ኮይኑ ምስ ጎረባብቲ ሃገራት ብውፅኢታዊ ኣገባብ ምምችቻው ንግዲ ዞባዊ ውህደት ዘዕበየ ኮይኑ ንሳቶም እውን ንAUD ከም ሃገራዊ ባጤራኦም ይጥቀሙ

ሕጋዊ ባጤራ ኪሪባቲ ዶላር ኣውስትራልያ (AUD) እዩ። ኣብ ታሕቲ ገለ ልሙዳት ዓበይቲ ባጤራታት ናብ ዶላር ኣውስትራልያ ዝቕየሩሉ ግምታዊ ደረጃታት ኣለዉ፤ - ዶላር ኣሜሪካ (USD) : ዋጋኡ ኣስታት 1 USD = 1.38 AUD እዩ። - ዩሮ (EUR) : እቲ ዋጋ ኣስታት 1 EUR = 1.61 AUD እዩ። - ብሪጣንያዊ ፓውንድ (GBP) : ኣስታት 1 GBP = 1.80 AUD - ዶላር ካናዳ (CAD) : ኣስታት 1 CAD = 0.95 AUD - ጃፓናዊ የን (JPY) : ኣስታት 1 JPY = 0.011 AUD እዞም ደረጃታት እዚኣቶም ናይ ዕዳጋ ምልውዋጥ ስለዘለዎም ፍሉያት ዋጋታት ክፈላለዩ ከምዝኽእሉ ኣስተውዕሉ።

ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር ኪሪባቲ፡ ኣብ ምሉእ ዓመት ዝኽበር ሓያሎ ኣገደስትን ብባህሊ ትርጉም ዘለዎምን በዓላት ኣለዋ። ሓደ ካብቶም ኣብ ኪሪባቲ ዝካየዱ ኣገደስቲ በዓላት፡ ብ12 ሓምለ ዝኽበር መዓልቲ ናጽነት እዩ። እዚ መዓልቲ እዚ ኣብ 1979 ኪሪባቲ ካብ መግዛእቲ እንግሊዝ ናጽነታ ዝዝክር እዩ።እቲ ጽምብል ሰልፍታት፡ ባህላዊ ሳዕስዒት፡ ምርኢት ሙዚቃ፡ ውድድራት ስፖርትን ባህላዊ ምርኢታትን የጠቓልል። ህዝቢ ኪሪባቲ ቅርሱን ሃገራዊ መንነቱን ብኹርዓት ዘርእየሉ ኣጋጣሚ እዩ። ካልእ ኣገዳሲ በዓል ድማ መዓልቲ ወንጌል ወይ ተ ካና ካምዌኣ ኮይኑ፡ ዓመት መጸ ብዕለት 26 ሕዳር ዝኽበር እዩ። እዛ መዓልቲ እዚኣ ነቶም ብብዝሒ ክርስትያን ዝኾኑ ህዝቢ ኪሪባቲ ሃይማኖታዊ ኣገዳስነት ኣለዋ። ኣብቲ ጽምብል ናይ ቤተ ክርስቲያን ኣገልግሎት፡ ናይ መዘምራን ምርኢት፡ ናይ መዝሙር ደርፊ ውድድር፡ ከምኡ’ውን ኣብ መንጎ ስድራቤትን ፈተውትን ዝካፈሉ ፍሉያት ድግሳት ዝካየዱ እዮም። በዓል ልደት ኣብ ኩለን ደሴታት ኪሪባቲ ብሰፊሑ ብዓቢ ኒሕ ይበዓል። ማሕበረሰባት ኣብ ዝተፈላለየ በዓላዊ ንጥፈታት ከም ምውቃብ ኣግራብ ስየ ኮኮናት ብመብራህትን ስልማትን "ተ ሪሪ ኒ ቶብዋኒን" ብዝፍለጥ ስልማት ኣብ ዝዋፈሩሉ እዋን ኣብ ሓደ የራኽቦም። ኣብዚ ግዜ እዚ እውን ኣገልግሎት ቤተ ክርስቲያን ልዑል ተራ ኣለዎ። መዓልቲ ሓድሽ ዓመት ንነበርቲ ኪሪባቲ ካልእ ኣገዳሲ በዓል ኮይኑ፡ ንዝሓለፈ ዓመት ክፋነዉ እንከለዉ፡ ሓድሽ ጅማሮታት ብተስፋን ተስፋን ብልጽግና ኣብ ቅድሚኦም ክሕቆፉ እንከለዉ። ኣብ መላእ ሃገር ኣብ ዝርከባ ዝተፈላለያ ደሴታት ኣብ ዝካየድ ጽምብል ዋዜማ ሓድሽ ዓመት ምርኢት ርችት ልሙድ’ዩ። ብተወሳኺ፡ 27 መስከረም ዝካየድ ዓለማዊ መዓልቲ ቱሪዝም፡ ኣብ ውሽጢ ኪሪባቲ ቁጠባዊ ዕብየት እናዓበየ፡ ቱሪዝም ኣብ ምዕቃብ ባህላዊ ቅርስታት ዘለዎ ኣገዳስነት ንምጽንባል ከም ዕድል ኮይኑ የገልግል። ዝተፈላለዩ ፍጻመታት ንናይ ከባቢ መስሕባት ንምልላይን በጻሕቲ ንኹሉ እዚ ፍሉይ መዕረፊ ቦታ ዘቕርቦ ነገራት ንኽድህስሱ ንምትብባዕን ይዳሎ። እዞም በዓላት እዚኣቶም ሓጐስ የምጽኡ ጥራይ ዘይኰነስ ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ ሰባት ባህሎም ከኽብሩን ኣብ መንጎ ነበርታ ማሕበረሰባዊ ምትእስሳር ክድልድልን የኽእሉ።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ኪሪባቲ ተባሂላ እትፍለጥ ኪሪባቲ፡ ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ቁጠባ እታ ሃገር ብብዝሒ ኣብ ኣህጉራዊ ንግድን ካብ ወጻኢ ሃገራት ዝመጽእ ሓገዝን ዝተመርኮሰ እዩ። ብመንጽር ሰደድ፡ ኪሪባቲ ብቐንዱ ከም ዓሳን ፍርያት ምግቢ ባሕርን፡ ኮፕራ (ዝነቐጸ ስጋ ኮኮናት)፡ ከምኡ’ውን ዕንባባ ባሕሪ ዝኣመሰሉ ፍርያት ናብ ወጻኢ ትሰድድ። እዞም ተፈጥሮኣዊ ሃብቲ እዚኦም ካብቲ ናብ ሰደድ እትረኽቦ እቶት ርኡይ ክፋል እዮም። ኪሪባቲ ካልኦት ንሰደድ ክኾኑ ዝኽእሉ ኣቑሑት ከም ካብ ቅርፊት ኮኮናት ወይ ቆጽሊ ፓንዳኑስ ዝተሰርሑ ኢደ ጥበብ ዝኣመሰሉ እውን ክትድህስስ ጸኒሓ እያ። ብኻልእ ወገን ኪሪባቲ ብሰንኪ ድሩት ናይ ምፍራይ ዓቕምን ሕርሻዊ ምህርትን ንዝተፈላለዩ ኣቑሑት ኣብ ኣእትዎት ብብዝሒ ትምርኮስ። ቀንዲ ካብ ወጻኢ ዝኣትዉ ኣቑሑት ፍርያት መግቢ፡ ነዳዲ፡ ማሽነሪታትን መሳርሕታትን፡ ተሽከርከርቲ፡ ንብረት ህንጻን ሃለኽቲ ኣቑሑትን ይርከብዎም። ኣውስትራልያን ኒውዚላንድን ንኪሪባቲ ቀንዲ መሻርኽቲ ንግዲ እየን። ኣብ ከም ትምህርቲ፣ ልምዓት ትሕተ ቅርጺ (ከም ፕሮጀክትታት ጸሓያዊ ሓይሊ)፣ ንጥፈታት ምምሕያሽ ኣገልግሎት ጥዕናን ጻዕርታት ምትዕጽጻፍ ለውጢ ክሊማን ዝኣመሰሉ መዳያት ንፕሮጀክትታት ልምዓት ንምድጋፍ ብርክት ዝበለ ሓገዝ ይህቡ። ኪሪባቲ ብሰንኪ ጂኦግራፍያዊ ተነጽሎኣ ንግዳዊ ብድሆታት የጋጥማ ኣሎ እዚ ድማ ወጻኢታት መጓዓዝያ ይውስኽ ምስ ጽልዋታት ለውጢ ክሊማ ዝተኣሳሰር ተቓላዕነት ከም ምውሳኽ ጽፍሒ ባሕሪ ዝኣመሰሉ ንጽላት ሕርሻኦም ብፍላይ ድማ ንፍርያት ኮፕራ ሓደጋታት ዘስዕብ። ብኽልቲኦም ውሽጣዊ ሰበስልጣንን ናይ ወጻኢ መሻርኽትን ናብ ዘላቒ ቁጠባዊ ምዕባለ ኣብ ኪሪባቲ ብከም ምትብባዕ ዝኣመሰሉ ተበግሶታት ኣብ ወጻኢ ሃገራት (ብቐንዱ ኣውስትራልያ) ኣብ ትሕቲ "ምድብ ተበጻሕነት ፓሲፊክ" ወይ "ፕሮግራም ወቕታዊ ሰራሕተኛታት" ዝብል ስኬም ንሓጺር እዋን ዝፍለጥ ክልተኣዊ ስምምዓት ይግበር ኣሎ። ኣብ ከም ሕርሻ ወይ ኢንዱስትሪ ኣጋይሽ ምቕባል ዝኣመሰሉ ዓውድታት ናይ ግዜ ስራሕ ዕድላት። ብሓፈሻ፡ኪሪባት ንንግዲ ብዝምልከት ሓያሎ ዕንቅፋታት የጋጥማ፤ however,international assistance along with diversifying their export industries can help boost this island nation's economy.ንግዲ ኣብ መንጎ ህዝባ ደረጃ መነባብሮ ንምዕባይ ኣገዳሲ መዳይ ኮይኑ ይቕጽል ኣሎ ኣብ ርእሲኡ ድማ ብዛዕባ ልኡላውነት ዘላቕነት & ዞባዊ ጸጥታ ዝምልከት ስክፍታታት ንምፍታሕ።ኣብ ውሽጢ ዞባ ፓስፊክ ስትራተጂካዊ ኣቀማምጣኡ ን ክኾኑ ዝኽእሉ መንገድታት ንኣብነት ጸጋታት ዓሳ,ተሓደስቲ ጸዓት & ቱሪዝም.

ኣብ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር ኪሪባቲ፡ ብመንጽር ምዕባለ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ርኡይ ዘይተጠቕመላ ዓቕሚ ኣለዋ። ኪሪባቲ ሓንቲ ካብተን ዝወሓደ ምዕባለ ዘለወን ሃገራት እኳ እንተኾነት፡ ኣህጉራውያን መሻርኽቲ ንግዲ ክስሕብ ዝኽእል ሓያሎ ፍሉያት ጸጋታትን ስትራተጂካዊ ብልጫታትን ኣለዋ። ቀዳማይ፡ ፍሉይ ቁጠባዊ ዞባ ኪሪባቲ (EEZ) ካብ ስፍሓት መሬታ ዝዓበየ ሰፊሕ ስፍሓት ዘለዎ እዩ። እዚ EEZ ብከም ዓሳን ማዕድናትን ዝኣመሰሉ ጸጋታት ባሕሪ ዝሃብተመ ኮይኑ፡ ንገፈፍቲ ዓሳን ኣብ ባሕሪ ንዝግበር ዕደናን ዘይተኣደነ ዕድላት ዝህብ እዩ። ዘላቒ ኣገባብ ምግፋፍ ዓሳ ምምዕባልን ምስ ናይ ወጻኢ ኩባንያታት ንኽልቲኡ ዝጠቅም ሽርክነት ምምስራትን፡ ንእቶት ሰደድ ኪሪባቲ ብዓቢኡ ክዓቢ ይኽእል። ካልኣይ፡ ቱሪዝም ንቁጠባ ኪሪባቲ ዓቢ ተስፋ ኣለዎ። እታ ሃገር ከምቲ ኣብ ዩኔስኮ ቅርሲ ዓለም ዝኾነ ሰብ ዘይነብረሉ ዕቑር ከባቢ ደሴታት ፎኒክስ (PIPA) ዝኣመሰለ መስተንክር መልክዓ ምድሪ ዝተባረኸት እያ። ተበግሶታት ኢኮ-ቱሪዝም ምትብባዕን ካብ ዓለምለኻዊ ሰንሰለታዊ ሆቴላት ወፍሪ ምስሓብን ቱሪዝም ከም ርኡይ ኣታዊ ሸርፊ ወጻኢ ንምልላይ ክሕግዝ ይኽእል። ካብዚ ሓሊፉ ኣብ መላእ ደሴታት ብብዝሒ ስየ ኮኮናት ምህላዉ፡ ኣብ ኮኮናት ዝተመርኮሰ ኢንዱስትሪታት ከም ምፍራይ ኮፕራን ምውጻእ ዘይቲ ኮኮናትን ተኽእሎታት ይፈጥር። ኪሪባቲ ኣብ ውሽጢ ዓዲ ተወሳኺ እሴት ዘለዎ መስርሕ ብምቛም ወይ ጥረ ነገራት ናብ ዓለማዊ ዕዳጋታት ብምልኣኽ፡ ናብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ማለት ኣብ መመላኽዒታት፡ ምምስራሕ መግቢን ምፍራይ ባዮፍዩልን ክትጥቀም ትኽእል እያ። ይኹን እምበር ኣብ ኪሪባቲ ንኣድማዒ ምዕባለ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ዝዕንቅፉ ዝተወሰኑ ብድሆታት ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እታ ሃገር ዘለዋ ጂኦግራፍያዊ ተነጽሎ፡ ተበጻሕነት ዕዳጋታት ዝድርት ኮይኑ፡ ኣቑሑት ብብቕዓት ንምጉዕዓዝ ሎጂስቲካዊ ብድሆታት የስዕብ። ካብዚ ሓሊፉ ውሱናት መሰረተ ልምዓት ትካላት ብዓቐን ንዝምዕብሉ ኢንዱስትሪታት ዕንቅፋታት ይፈጥሩ። ኪሪባቲ ናይ ደገ ንግዳዊ ዓቕማ ብኣድማዒ መንገዲ ንምጥቃም፡ ብኣህጉራዊ ምትሕብባር ወይ መደባት ረድኤት ኣቢላ ትሕተ ቅርጺ መጓዓዝያ ኣብ ምምሕያሽ ከተተኩር ጠቓሚ ምኾነ። ብተወሳኺ ብመደባት ስልጠና ቴክኒካዊ ዓቕሚ ምዕባይ ንናይ ውሽጢ ዓዲ ትካላት ንግዲ ንዕብየት ኢንዱስትሪ ዘድሊ ዘመናዊ ኣሰራርሓ ማኑፋክቸሪንግ ንኽቕበሉ ሓይሊ ክህቦም ይኽእል እዩ። ብሓፈሻ,Bthe ብዓቢኡ ዘይተጠቕመሉ ጸጋታት ባሕሪ,ተፈጥሮኣዊ ጽባቐ ጽሩያት ደሴታታ,ከምኡውን ብብዝሒ ስየ ኮኮናት ንሰደድ-ተኮር ኢንዱስትሪታት ንምምዕባል ተስፋ ዘለዎም ዕድላት ኣብ ርእሲ ምድንፋዕ ቱሪዝም.With ስትራተጂካዊ ወፍሪ ኣብ ትሕተ ቅርጺ,ትምህርትን ህንጸት ዓቕምን,ኪሪባቲ ናይ ምቕራጽ ዓቕሚ ኣለዋ። ኣብ ዓለማዊ ዕዳጋ ንግዲ ንባዕሉ ኒች ዝኾነ።

ኣብ ኪሪባቲ ንንግዲ ወጻኢ ዕዳጋ ዝቐርቡ ፍርያት ኣብ ግምት ኣብ እንኣትወሉ እዋን፡ ፍሉይ ድሌታትን ምርጫታትን እታ ሃገር ምትንታን ኣገዳሲ እዩ። ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ኪሪባቲ፡ ውሑድ ህዝባን ድሩት ጸጋታትን ዘለዋ ደሴታዊት ሃገር እያ። ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣኡን ቁጠባዊ ኣቃውምኡን ኣብ ግምት ብምእታው ዝተወሰኑ ምድባት ፍርያት ኣብዚ ዕዳጋ ዕዉት መሸጣ ክህልዎም ዝኽእል ተኽእሎታት ኣርእዮም እዮም። ቀዳማይ፡ ብሰንኪ ደሴታዊ ባህሪ ኪሪባቲ፡ ምስ ምግፋፍ ዓሳን ንጥፈታት ባሕርን ዝተኣሳሰሩ ፍርያት ልዑል ናይ ዕዳጋ ዓቕሚ ኣለዎም። እዚ ድማ ከም በትሪ፡ ሪል፡ መስመራትን መርበብን ዝኣመሰሉ መሳርሒታት ምግፋፍ ዓሳ ከጠቓልል ይኽእል። ብተወሳኺ፡ ከም ስኖርኪሊንግ ማርሻ ወይ ሰርፊንግ ቦርድ ዝኣመሰሉ መሳርሒታት ስፖርት ባሕሪ፡ ኣብቶም ነተን ደሴታት ዝበጽሑ በጻሕቲ ተፈታዊ ክኾኑ ይኽእሉ። ካልኣይ፡ ሕርሻ ኣብ ከባብያዊ ቁጠባ ኪሪባቲ ልዑል ተራ ከም ዘለዎ ኣብ ግምት ብምእታው፡ ጠለብ ማሽነሪታትን መሳርሕታትን ሕርሻ ኣሎ። ከም ትራክተራት፣ ስርዓተ መስኖ ወይ መሳርሒታት ሕርሻ ዝኣመሰሉ ፍርያት ኣብዚ ዕዳጋ ፍሉይ ቦታ ክረኽቡ ይኽእሉ እዮም። ሳልሳይ፡ ርሑቕ ኣቀማምጣኡን ንፍርያት ጸዓት ዝምችእ ሃፍቲ ተፈጥሮ ዘይምህላዉን ኣብ ግምት ብምእታው፤ ሶላር ፓነላት ወይ ካልኦት ተሓዳሲ ጸዓት መፍትሒታት ኣብ ኪሪባቲ ብኣድማዒ መንገዲ ናብ ዕዳጋ ክቐርቡ ይኽእሉ። እቲ ናብ ዘላቒ ምንጪ ጸዓት ዝግበር ምስግጋር ምስ ክልቲኡ መንግስታዊ ዕላማታትን ንከባቢ ንቕሓት ዘለዎ ባህርያት ተጠቀምትን ዝሰማማዕ እዩ። ኣብ መወዳእታ ግን ንልምዓት ኢንዱስትሪ ቱሪዝም፤ ከም ዳግማይ ክጥቀሙ ዝኽእሉ ጥርሙዝ ማይ ወይ ብባዮሎጂ ዝበላሸዉ ናይ ውልቃዊ ክንክን ኣቑሑት ዝኣመሰሉ ንከባቢ ዝምችኡ ፍርያት፡ ነዚ ጽሩይ ተፈጥሮኣዊ መዕረፊ ንዝበጽሑ ንከባቢ ዝግደሱ ተጓዓዝቲ ከማልኡ ይኽእሉ። እዞም ምድባት ፍርያት ተስፋ ዘለዎም ክመስሉ ይኽእሉ እዮም፤ ቅድሚ ናብ ዕዳጋ ኪሪባታ ንምእታው ምፍታን፡ ብዛዕባ ኣእትዎት ዝምልከት ውሽጣዊ ደንብታት ኣቐዲሙ መጽናዕቲ ክካየድ ኣለዎ። ኣብ ዝተፈላለዩ ዓይነታት ኣቑሑት ብኮዳቶም ሃርሞናይዝድ ሲስተም (HS) ዝግበሩ ደረጃታት ታሪፍ ምርዳእ፡ ንስትራተጂታት ዋጋታት ክጸልዉ ዝኽእሉ ጽልዋታት ወጻኢታት ንምልላይ ክሕግዝ እዩ። ኣብ መደምደምታ፤ ምስቲ ብጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣኣ ዝፍለጥ ዕዳጋ ኪሪባቲ ምስቲ ኣብ ዕላማታት ዘላቒ ልምዓት ትኹረት ዝገበረቶ ትኹረት ተደሚሩ ንንግዲ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ኣቑሑት ክመርጽ ከሎ፤ ምስ ምግፋፍ ዓሳ ዝተኣሳሰሩ ፍርያት ቱሪዝም ኣገደስቲ ነገራት ከም ውልቃዊ ክንክን ኣቑሑት ብዘላቒ ጸዓት መፍትሒታት ዝተሰነየ ምስ ዝምልከቶም ናይ ሕርሻ ማሽነሪታት ምትኳር ካብ ኪሪባታውያን ተጠቀምትን ትካላት ንግድን ኣወንታዊ ምላሽ ከስዕብ ይኽእል።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ኪሪባቲ ተባሂላ እትፍለጥ ኪሪባቲ፡ ብ33 ኣቶላትን ደሴታትን መርዛማት ዝቖመት ሃገር ደሴት ፓስፊክ እያ። ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ ዝርከብ ኮይኑ፡ ንባህርያትን ምርጫታትን ህዝባ ዝቐርጽ ፍሉይ ባህልን ልምድን ኣለዎ። ኣብ ኪሪባቲ ሓደ ጐሊሑ ዝረአ ባህርያት ዓማዊል፡ ንባህልን ሽማግለታትን ዘለዎም ሱር ዝሰደደ ኣኽብሮት እዩ። እቲ ሕብረተሰብ ንሓባራዊ መነባብሮን ንዝተዘርግሐ ስድራቤታዊ መሓውራትን ዓቢ ዋጋ ይህብ። ስለዚ ንግዲ ኣብ እነካይደሉ ወይ ምስ ኪሪባታውያን ኣብ እትራኸበሉ እዋን ኣብ ልዕሊ ባህላዊ ልምድታቶምን ክብርታቶምን ኣኽብሮት ምርኣይ ኣገዳሲ እዩ። ጭውነት፡ ስነ-ስርዓትን ትዕግስትን ምስ ዓማዊል ካብዚ ህዝቢ ኣብ እትራኸበሉ እዋን ኣዝዩ ዝምስገን ባህርያት እዩ። ካልእ ኣብ ግምት ክኣቱ ዘለዎ ኣገዳሲ መዳይ፡ ሓባራዊ ባህሪ ሕብረተሰብ ኪሪባታ እዩ። ውሳነ ምሃብ መብዛሕትኡ ግዜ ቅድሚ ዝኾነ ንግዳዊ ስምምዓት ምዝዛም ምስ ኣባላት ስድራቤት ወይ መራሕቲ ማሕበረሰብ ምምኽኻር የጠቓልል። ብሰንኪ እዚ ናይ ምምኽኻር መስርሕ ኣብ ስምምዕ ንምብጻሕ ግዜ ክወስድ ይኽእል እዩ። ስለዚ ትካላት ንግዲ ኣብ እዋን ድርድር ወይ ካብ ኪሪባቲ ዝመጹ ዓማዊል ዘሳትፍ ዝኾነ ይኹን መስርሕ ውሳነ ምርድዳእን ተዓጻጻፍነትን ከርእዩ ይግባእ። ኣብ ኪሪባቲ ንግዲ ክግበር ከሎ፡ ገለ ክልኩላት ነገራት ኣብ ውሽጢ ባህሎም ኣዝዮም ኣጸያፊ ተባሂሎም ስለዝቑጸሩ ክኽበሩ ይግባእ። ንኣብነት: 1) ንሓደ ሰብ ብቐጥታ ብኣጻብዕትኻ ምምልካት ከም ዘይምኽባር ስለ ዝቑጸር። 2) ብኪሪባታዊ መዛኑኻ እንተዘይተበጊሱ ከም ሃይማኖት ወይ ፖለቲካ ዝኣመሰሉ ኣካታዕቲ ኣርእስታት ካብ ምዝታይ ተቖጠብ። 3) ርእሲ ሰብ ከም ቅዱስ ስለ ዝቑጸር ብዘይ ፍቓድ ኣይትተንክፎ። 4) ንገለ ከም ኮኮናት ዝኣመሰሉ ኣቑሑት ዝኸበበ ኣጉል እምነት ኣሎ፤ ስለዚ ብዘይ ግቡእ ፍቓድ ብዘይ ገለ ዕላማ ካብ ምሕላው ተቖጠብ። ነዞም ባህርያት ዓማዊል ኣፍልጦ ብምሃብ ኣቀራርባኻ ምትዕጽጻፍ፡ ንናይ ከባቢ ልምድታት እናኽበርካ፡ ኣብ ኪሪባቲ ንግዳዊ ዝምድናታት ኣዝዩ ከዕብዮ ይኽእል። ኣብ ምሉእ ምስ ዓማዊል ካብዚ ህዝቢ ዝገብርዎ ርክባት ባህላዊ ተሃዋስነት ምስ ሞያዊ ብቕዓት ብምርኣይ፡ ትካላት ንግዲ ኣብቲ ዞባ ንዝገብርዎ ስራሕቲ ኣወንታዊ ኣበርክቶ ዝገብር ድልዱል ምትእስሳር ከዕብዩ ይኽእሉ።

ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር ኪሪባቲ፡ ናብታ ሃገር ንዝኣትዉ ወይ ዝወጽእ ገያሾ ናይ ገዛእ ርእሳ ልምድን ስደትን ደንቢ ኣለዋ። ክፍሊ ጉምሩክ ኪሪባቲ ነዚ ኣገባባት እዚ፡ ስሉጥ ኣህጉራዊ ጉዕዞ ንምርግጋጽን ዶባት እታ ሃገር ንምሕላውን የመሓድር። ገለ ኣገደስቲ ነጥብታት ብዛዕባ ስርዓተ ምሕደራ ጉምሩክ ኪሪባቲን ክንፈልጦም ዘለና ኣገደስቲ ጥንቃቐታትን እዞም ዝስዕቡ እዮም፤ 1. ኣገባብ ኢሚግሬሽን፡- በጻሕቲ ኣብ ዝመጹሉ እዋን፡ እንተወሓደ ንሽዱሽተ ወርሒ ዝጸንሕ ሕጋዊ ፓስፖርት፡ ምስ ናይ ምምላስ ትኬት ወይ ንቕድሚት ዝኸይድ ናይ ጉዕዞ መደብ ከቕርቡ ኣለዎም። ብሓፈሻ በጻሕቲ ዓዲ ኣብ ዝመጹሉ እዋን ክሳብ 30 መዓልታት ቪዛ ይወሃቦም፡ እንተድኣ ኣድልዩ ግን ንውሓት ግዜ ክሓቱ ይኽእሉ። 2. ኣዋጅ ጉምሩክ፡- ኩሎም ናብ ኪሪባቲ ዝኣትዉ ውልቀሰባት ቅጥዒ መግለጺ ጉምሩክ ብትኽክልን ብቕንዕናን ክመልኡ ኣለዎም። ዝኾነ ቀረጽ ዝኽፈል ኣቑሑት፡ ልዕሊ $10,000 ኣውስትራልያዊ (ወይ ተመጣጣኒ) ባጤራ፡ ብረት፡ ዕጸ-ፋርስ፡ ወይ ዝኾነ ክድረት ወይ ክኽልከል ዝኽእል ነገራት ምእዋጅ ኣገዳሲ እዩ። 3. ዝተኸልከሉ ኣቑሑት፡- ንከባቢን ተፈጥሮኣዊ ሃብትን ደሴታት ኪሪባቲ ንምሕላው፡ ዝተወሰኑ ኣቑሑት ካብ ወጻኢ ንኸይኣትዉ ብጥብቂ ዝተኸልከሉ እዮም። እዚኦም ድማ ብረት (ብዘይካ ውሑዳት)፣ ነታጒን ተተኮስትን፣ ናርኮቲክስን ካብ ዝምልከቶም ኣካላት ፍቓድ ዘይብሉ ዕጸፋርስን ይርከብዎም። 4. ዝተገደቡ ኣቑሑት፡- ገለ ኣቑሑት ብሰንኪ ባህላዊ ተሃዋስነት ወይ ስክፍታታት ባዮሴኩሪቲ ናብ ኪሪባቲ ንምእታው ኣቐዲሙ ፍቓድ የድልዮም። እዚኦም ድማ ፍሩታታትን ኣሕምልትን (ናይ ምውሻብ ምርመራ ከድልዮም ይኽእል እዩ)፣ መድሃኒታዊ ተኽልታት፣ ቅርፊት/ስኒ ሓርማዝ/ቅርፊት ዕንቅርቢት/ኮራል ወዘተ ሓዊሱ ፍርያት እንስሳታት፣ ባህላዊ ቅርስታት ይርከብዎም። 5. ደንቢ ባጤራ፡- ተጓዓዝቲ ካብ ኪሪባቲ ኣብ ዝኣትዉሉ ወይ ዝብገሱ ልዕሊ $10,000 ኣውስትራልያ (ወይ ተመጣጣኒ) ዝኾነ ገንዘብ ብጥረ ገንዘብ ክእውጁ ኣለዎም፤ ከምኡ ዘይምግባር ከምቲ ኣብቲ ከባቢ ዝወጸ ሕጊ ኣንጻር ንጥፈታት ዘይሕጋዊ ምስግጋር ገንዘብ መቕጻዕቲ ወይ ምምንዛዕ ገንዘብ ከስዕብ ይኽእል። 6. ስጉምትታት ባዮሴኩሪቲ፡- ባልዕ/ሕማማት ናብቲ ዝተነጸለ ስነ-ህይወት ኪሪባቲ ከይኣትዉ ንምክልኻል፡ ብዝምልከቶም ኣካላት ከም ክፍሊ ሕርሻ ወይ ክፍሊ ውሸባ ዝኣመሰሉ መርመራታት ተገይሩሎም ክኣትዉ ዝፍቀዱ ፍርያት ሕርሻ ጥራይ እዩ። 7. ሓለዋ ከባቢ፡- ኪሪባቲ ነቲ ጽሩይ ባሕርን ምድርን ከባቢኣ ኣዝዩ ኣኽቢራ ትህቦ። በጻሕቲ ነቲ ተፈጥሮኣዊ ከባቢ ከኽብርዎን ክዕቅቡን ኣገዳሲ እዩ፣ እዚ ኸኣ ንኮራል ሪፍ ካብ ምጕዳእ፣ ጐሓፍ ካብ ምጕሓፍ: ወይ ንኣከባቢ ዝጐድእ ዝዀነ ይኹን ንጥፈታት ካብ ምውፋር ይርከቦ። 8. ባህላዊ ተሃዋስነት፦ ኪሪባቲ ሃብታም ባህላዊ ውርሻታት ዘለዋ ኮይና፡ በጻሕቲ ድማ ንባህሊታት እቲ ከባቢ ክሓቑፉን ከኽብሩን ይተባብዑ። ኣብ ዓድታት ኣብ እትበጽሓሉ እዋን ልክዕ ኣከዳድና ምኽዳንን ቅድሚ ስእሊ ምውሳድ ወይ ናብ ቅዱሳት ቦታታት ምእታውካ ፍቓድ ምሕታት ዝኣመሰሉ ባህላዊ ስርዓታት ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ቅድሚ ናብ ኪሪባቲ ምኻድኩም ኩሉ ግዜ ብዛዕባ እዋናዊ ደንቢ ጉምሩክ ክትፈልጡ ኣይትረስዑ ምኽንያቱ በብእዋኑ ኣብ ፖሊሲታት መንግስቲ ተመርኲሶም ክቕየሩ ስለ ዝኽእሉ። ነዚ መምርሒታት ምኽባር ካብ ጸገም ነጻ ዝኾነ ተመክሮ ዘረጋግጽ ኮይኑ፡ ኣብ ዘላቒ ቱሪዝምን ምክልኻል ተፈጥሮኣዊ ጽባቐ ኪሪባቲን እውን ኣበርክቶ ክገብር እዩ።

ኪሪባቲ ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ብዛዕባ ፖሊሲ ታሪፍ ኣእትዎት እንተኾይኑ፡ ኪሪባቲ ኣብ ዝተወሰኑ ናብታ ሃገር ዝኣትዉ ኣቑሑት ቀረጽ ጉምሩክ ትገብር። እቲ ታሪፍ ንመንግስቲ እቶት ንምፍራይን ውሽጣዊ ኢንዱስትሪታት ንምሕላውን ዝዓለመ እዩ። ኣብ ኪሪባቲ ዝኽፈል ቀረጽ ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ከከም ዓይነት ኣቑሑት ይፈላለ እዩ። መሰረታዊ ሃለኽቲ ኣቑሑት ከም መግቢ፡ ክዳውንትን ኣገደስቲ ኣቑሑትን ምስ ምቾት ዘለዎም ኣቑሑትን ኣገደስቲ ዘይኮኑ ኣቑሑትን ክነጻጸሩ ከለዉ ዝተሓተ መጠን ቀረጽ ጉምሩክ ይስሕቡ። መንግስቲ ኪሪባቲ፡ ኣብ ውሽጢ ሃገር ክፈርዩ ኣብ ዝኽእሉ ፍሉያት ፍርያት ዝለዓለ ታሪፍ ብምግባር፡ ምህርቲ ውሽጢ ዓዲ ንምትብባዕ ዝዓለመ እዩ። እዚ ፖሊሲ እዚ ንናይ ውሽጢ ዓዲ ኢንዱስትሪታት ካብ ናይ ወጻኢ ውድድር ንምክልኻል ዝሕግዝን ኣብ ወሰንቲ ዓውድታት ርእሰ-ምኽኣል ዘስፋሕፍሕን እዩ። ብተወሳኺ፡ ኪሪባቲ ብመሰረት ዝተፈላለዩ ኣህጉራዊ ንግዳዊ ስምምዓት ከም ዞባዊ ንግዳዊ ብሎካት ወይ ምስ ፍሉያት ሃገራት ዝገብርዎ ክልተኣዊ ስምምዓት፡ ምርጫዊ መጠን ታሪፍ ወይ ነጻነት ትትግብር። እዞም ስምምዓት ኣብ መንጎ ኪሪባቲን ንግዳዊ መሻርኽታን ንግዳዊ ዝምድናታት ዘስፋሕፍሑ ኮይኖም፡ ንገለ ፍርያት ምቹእ ዕዳጋ ንምብጻሕ ዘመቻችኡ እዮም። ኣምጻእቲ ኣቑሑት ናብ ኪሪባቲ ኣብ ዘእትዉሉ እዋን ኩሉ ዝምልከቶ ደንቢ ጉምሩክ ክኽተሉ ኣገዳሲ እዩ። ተግባራዊ ዝኾነ ቀረጽ ጉምሩክ ብትኽክል ንምውሳን፡ ፋክቱራት፡ ሰነዳት ምልኣኽን መበቆል ምስክር ወረቐትን ሓዊሱ ናይ ኣእትዎት ሰነዳት ከድሊ ይኽእል። መንግስታት ኣብ ቁጠባዊ ኩነታት ወይ ኣህጉራዊ ንግዳዊ ዳይናሚክስ ተመርኲሶም በብእዋኑ ንፖሊሲታት ታሪፍ ኣእትዎት ኣብ ዝኽልሱሉ ዘለዉ እዋን እዚ ሓበሬታ ክቕየር ከምዝኽእል ምግላጹ ኣገዳሲ እዩ። ስለዚ ናብ ኪሪባቲ ምእታው ብዝምልከት ዝኾነ ንግዳዊ ውሳነ ቅድሚ ምውካስና ከም ሚኒስትሪ ንግዲ ወይ ክፍሊ ጉምሩክ ዝኣመሰሉ ወግዓውያን ምንጭታት ምውካስ ይምከር። ኣብ መደምደምታ፡ ኪሪባቲ ኣብ ልዕሊ ዝተፈላለዩ ናብታ ሃገር ዝኣትዉ ኣቑሑት ከከም ባህሪ ናይቲ ዝምልከቶም ፍርያት ዝተፈላለየ ደረጃ ዘለዎ ቀረጽ ካብ ወጻኢ ትገብር። እዚ ፖሊሲ እዚ ንሃገራዊ ልምዓት እቶት ንምፍራይ ዝዓለመ ኮይኑ፡ ንናይ ውሽጢ ዓዲ ኢንዱስትሪታት ካብ ናይ ወጻኢ ውድድር ምክልኻል ዝዓለመ እዩ።

ኪሪባቲ ዝተባህለት ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር፡ ኣብ ሰደድ ኣቑሑታ ፖሊሲ ግብሪ ትትግብር። እታ ሃገር እቶት ንምፍራይን ቁጠባኣ ንምድጋፍን ኣብ ዝተወሰኑ ፍርያት ሰደድ ግብሪ ትእቱ። ፖሊሲ ግብሪ ሰደድ ኪሪባቲ ዘላቒ ልምዓት ንምድንፋዕን ውሽጣዊ ኢንዱስትሪታት ንምሕላውን ዝዓለመ እዩ። ብቐንዱ ኣብ ዓበይቲ ሰደድ እታ ሃገር ከም ፍርያት ዓሳ፡ ኮፕራ (ዝነቐጸ ስጋ ኮኮናት)፡ ዕንባባ ባሕርን ኢደ ጥበብን ዘተኮረ እዩ። ፍርያት ዓሳ ኣብ ቁጠባ ኪሪባቲ ልዑል ተራ ኣለዎ። መንግስቲ ኣብ ልዕሊ እዞም ፍርያት ናይ ሰደድ ግብሪ ዝገብር፣ ንሃገርና እቶት እናፈጠረ ዘላቒ ኣሰራርሓ ምግፋፍ ዓሳ ንምርግጋፅ እዩ። ብተወሳኺ፡ ሰደድ ኮፕራ ነቲ ንቁጠባዊ ዕብየት ኣዝዩ ኣገዳሲ ዝኾነ ኢንዱስትሪ ኮኮናት ንምድጋፍ ግብሪ ይኽፈል። ዕንባባ ባሕሪ ካልእ ኣገዳሲ ሸቐጥ ሰደድ ኪሪባቲ እዩ። ኣብ ውሽጢ ዓዲ ንዝርከቡ ኢንዱስትሪታት ምፍራይን ምምስራሕን ዕንባባ ባሕሪ ንምትብባዕ፡ መንግስቲ ኣብ ሰደድ ዕንባባ ባሕሪ ፍሉይ ግብሪ ክገብር ይኽእል እዩ። ብናይ ውሽጢ ዓዲ ኢደ ጥበበኛታት ዝፈርዩ ኢደ ጥበብ እውን ኣብ ዕዳጋ ሰደድ ኪሪባቲ ኣበርክቶ ኣለዎም። እዞም ባህላዊ ስነ-ጥበባዊ ስርሓት ባህላዊ ቅርስታት ሃገር ዘርእዩ እዮም። ዋላ እኳ ኣብዚ እዋን እዚ ብፍሉይ ንኢደ ጥበብ ዒላማ ዝገበረ ዝኾነ ይኹን ፖሊሲ ግብሪ ዝምልከት ፍሉይ ዝርዝር ክረክብ እንተዘይከኣለ። ካብ ኪሪባቲ ኣቑሑት ኣብ ምልኣኽ ዝተዋፈሩ ትካላት ንግዲ ብሰበስልጣን መንግስቲ ዝተቐመጡ ዝምልከቶም ደንብታት ጉምሩክን ፖሊሲታት ግብሪን ክኽተሉ ኣገዳሲ እዩ። ዝርዝር ሓበሬታ ብዛዕባ ፍሉይ መጠን ግብሪ ካብ ዝምልከቶም ክፍልታት ወይ ንንግድን ንግድን ሓላፍነት ዘለዎም ትካላት ምርካብ ይከኣል። ኣብ መደምደምታ፡ ኪሪባቲ ብቐንዱ ኣብ ፍርያት ዓሳ ግብሪ ሰደድ ትገብር፡ ሰደድ ኮፕራ ነዞም ኢንዱስትሪታት ንኽቕጽሉ ዝሕግዝ ኮይኑ፡ ብሓንሳብ ኣብ ውሽጢ ዶባቶም ንዝግበር ጻዕርታት ቁጠባዊ ልምዓት ዝድግፍ እቶት የስዕብ

ኪሪባቲ ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ኪሪባቲ ሰደድ ትኹረት ዝገበረት ሃገር ብምዃና፡ ፍርያታ ብዝተፈላለዩ ናይ ሰደድ ምስክር ወረቐት ኣቢላ ዓለምለኻዊ ደረጃ ጽሬት ከምዘማልእ ትገብር። ኣብ ኪሪባቲ ካብ ዘለዉ ቀንዲ ናይ ሰደድ ምስክር ወረቐት ሓደ ISO 9001 ዝብል ምስክር ወረቐት እዩ። እዚ ምስክር ወረቐት እዚ ሓደ ኩባንያ ንናይ ጽሬት ምሕደራ ስርዓት ረቛሒታት ከምዘማልእ ዘመልክት ኮይኑ፡ ቅኑዕ ኣወሃህባ ፍርያት ወይ ኣገልግሎትን ዕግበት ዓማዊልን ዘረጋግጽ እዩ። ትካላት ንግዲ ኪሪባቲ ISO 9001 ምስክር ወረቐት ብምርካብ ንሰደድ ዝኸውን ልዑል ፅሬት ዘለዎም ኣቑሑት ንምፍራይ ዘለዎም ተወፋይነት የርእዩ። ካልእ ኣገዳሲ ምስክር ወረቐት ንሰደድ ካብ ኪሪባቲ፡ ትንታነ ሓደጋን ወሳኒ ቁጽጽር ነጥብታትን (HACCP) ምስክር ወረቐት እዩ። HACCP ኣብ ምፍራይ መግቢ ክህልዉ ዝኽእሉ ሓደጋታት ኣለልዩ ንምክልኻል ዝሕግዙ ናይ ቁፅፅር ስጉምትታት ዘቐምጥ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ዘለዎ ስርዓት እዩ። ሰደድቲ መግቢ ኪሪባቲ ናይ HACCP ምስክር ወረቐት ብምርካብ፡ ድሕነትን ጽሬትን ፍርያቶም የረጋግጹ፡ እዚ ድማ ኣብ ኣቑሑቶም ዘለዎም እምነት ተጠቀምቲ የዕብዩ። ብተወሳኺ ኣብ ኪሪባቲ ዝርከባ ገለ ፍሉያት ኢንዱስትሪታት ንሰደድ ዝኸውን ፍሉይ ምስክር ወረቐት የድልዮም። ንኣብነት ካብ ኪሪባቲ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ፍርያት ዓሳ፡ ዘላቒ ኣገባብ ምግፋፍ ዓሳን ከባብያዊ ሓላፍነትን ንምግላጽ፡ ከም በዓል ፈታዊ ባሕሪ ወይ ቤት ምኽሪ መጋቢ ባሕሪ (MSC) ዝኣመሰሉ ትካላት ዝተቐመጡ ደረጃታት ከማልኡ ከድልዮም ይኽእል። ካብዚ ሓሊፉ ዝተወሰኑ ንከባቢ ዝምችኡ ምስክር ወረቐት ከም ኦርጋኒክ ሰርቲፊኬት ካብ ኪሪባቲ ንዝለኣኹ ፍርያት ሕርሻ እውን ኣገደስቲ ክኾኑ ይኽእሉ እዮም። እዞም ምስክር ወረቐት እዚኦም፡ እቲ ፍርያት ብዘይ ጎዳኢ ኬሚካላት ወይ ጸረ-ባልዕ ብኦርጋኒክ ኣገባብ ሕርሻ ከምዝተለምዐ ንተጠቀምቲ የረጋግጹ። ኣብ መደምደምታ፡ ኪሪባቲ ከም ሰደድ ሃገር መጠን፡ ብዝተፈላለዩ ምስክር ወረቐት ከም ISO 9001 ንናይ ጽሬት ምሕደራ ስርዓታት ኣቢላ ጽኑዕ ደረጃታት ትሕሉ፤ HACCP ንውሕስነት መግቢ፤ ንኢንዱስትሪ ዝምልከት ምስክር ወረቐት ከም ፍሬንድ ኦፍ ዘ ሲ ወይ MSC ንገፈፍቲ ዓሳ፤ ከምኡ’ውን ንፍርያት ሕርሻ ዝኸውን ኦርጋኒክ ሰርቲፊኬት ዝኣመሰሉ ንከባቢ ዝምችኡ ምስክር ወረቐት ምሃብ። እዞም ምስክር ወረቐት እዚኦም፡ ብዓለም ደረጃ ዘላቕነትን ልዑል ጽሬት ዘለዎ ደረጃታትን እናስፋሕፍሑ፡ ኣብ ሰደድ ኪሪባቲ እምነት ተጠቀምቲ ንምዕባይ ይሕግዙ። ሓፈሻዊ ቁጽሪ ቃላት፡ 273

ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ደሴታዊት ሃገር ኪሪባቲ፡ ብሰንኪ ርሑቕ ኣቀማምጣኣን ድሩት ትሕተ ቅርጽን ኣብ ሎጂስቲክስን መጓዓዝያን ብዙሕ ብድሆታት የጋጥማ። ይኹን እምበር ኣብ ኪሪባቲ ስሉጥ ስርሓት ሎጂስቲክስ ንምርግጋጽ ውሑዳት ዝምከሩ ኣማራጺታት ኣለዉ። 1. ጽዕነት ኣየር፦ ኪሪባቲ ብዙሓት ፋሕ ዝብላ ደሴታት ስለ ዝሓቖፈት፡ መብዛሕትኡ ግዜ ጽዕነት ኣየር እቲ ዝበለጸ ውጽኢታዊ ኣገባብ መጓዓዝያ እዩ። ኣብ ደቡብ ታራዋ ዝርከብ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ቦንሪኪ፡ ናይ ጽዕነት በረራታት ዝካየደሉ ቀንዲ ኣህጉራዊ ኣፍደገ እታ ሃገር እዩ። ናብ ኪሪባቲ ኣገልግሎት ጽዕነት ዝህባ እሙናት መንገዲ ኣየራት ምምራጽ ይምከር። ብተወሳኺ፡ ምስቶም ካብን ናብን ኪሪባቲ ዝግበር ጽዕነት ኣብ ምሕላው ክእለት ዘለዎም ናይ ውሽጢ ዓዲ ኣሰጋገርቲ ጽዕነት ምስራሕ ነቲ መስርሕ ከቃልሎ ይኽእል። 2. ጽዕነት ባሕሪ፡- መጓዓዝያ ባሕሪ ምስ ጽዕነት ኣየር ክነጻጸር ከሎ ዝነውሐ ግዜ ክወስድ ይኽእል እኳ እንተኾነ፡ ንዝዓበየ ወይ ህጹጽ ዘይኮነ ጽዕነት ግን ዝያዳ ውጽኢታዊ ዝኾነ ኣማራጺ ይህብ። ወደብ ታራዋ ከም ቀንዲ ወደብ ኣእትዎን ሰደድን ኮይኑ የገልግል። ከም ማትሰን ዝኣመሰሉ መስመራት መራኽብ ንኪሪባቲ ምስ ከም በዓል ፊጂ ወይ ኣውስትራልያ ዝኣመሰላ ጎረባብቲ ሃገራት ዘራኽብ ስሩዕ ኣገልግሎት ይህባ። 3. ናይ ከባቢ መልእኽተኛ ኣገልግሎት፦ ኣብ ውሽጢ ኪሪባቲ ባዕላ ንዝርከቡ ንኣሽቱ ፓርሰላት ወይ ሰነዳት፡ ናይ ከባቢ መልእኽተኛ ኣገልግሎት ምጥቃም ግብራዊ ኣማራጺ ክኸውን ይኽእል። ከም በዓል ቡሽ ኤክስፕረስ ሰርቪስ ዝኣመሰላ ኩባንያታት ኣብ ውሽጢ ደቡብ ታራዋ ኣብ ተመሳሳሊ መዓልቲ ዘተኣማምን ምብጻሕ የቕርባ። 4. መኽዘናት፦ ኣብ ኪሪባቲ ኣብ ትሑት ደረጃ ዘለወን ደሴታታ ውሱን ቦታ ስለዘለዋ ምቹኣት መኽዘናት ምርካብ በዳሂ ክኸውን ይኽእል እዩ፤ እንተኾነ ግን ገለ ኩባንያታት ኣብ ደሴት ደቡብ ታራዋ ባዕላ ናይ መኽዘን ፍታሕ ይህባ። 5. ምጽራይ ጉምሩክ፡- ስሉጥ ምጽራይ ጉምሩክ ምርግጋጽ፡ ምስ ኪሪባቲ ኣብ ንግዲ ዝነጥፋ ልእኽትን ተቐበልትን ሃገራት፡ ደንቢ ኣእትዎ/ሰደድ ምኽባር የድሊ። ምስ ደንቢ እታ ሃገር ዝፈልጡ ምኩራት ደላሎ ጉምሩክ ምትሕብባር ንዝቐልጠፈ መስርሕ ምጽራይ ዘመቻችእ እዩ። 6.ቴክኖሎጂ ምክትታል፦ ከም GPS-enabled devices ወይ track-and-trace systems ዝኣመሰሉ ናይ ምክትታል ቴክኖሎጂታት ምጥቃም፡ ካብን ብደሴት ኪሪቲማቲ – ብተለምዶ ብደሴት ልደት ዝፍለጥ – ዝኣትዉ ወይ ዝወጽእ ኣቑሑት ዘጠቓልል ቀረብ ሰንሰለታት ርኡይነት ከዕቢ ይኽእል – እዚ ድማ ብተለምዶ ደሴት ልደት ዝፍለጥ – ጽቡቕ ህዝቢ ዘለዋን ዘለዋን እያ። ዝያዳ ዝተመስረተ ትሕተ ቅርጺ። ብሓፈሻ ኣብ ኪሪባቲ ሎጂስቲካዊ ብድሆታት እኳ እንተሃለወ፡ ጥንቁቕ ውጥንን ምስ ስሙያት ወሃብቲ ሎጂስቲክስ ምትሕብባርን ነዞም ዕንቅፋታት ንምስጋር ክሕግዝ ይኽእል። ኣብዛ ርሑቕ ደሴታዊት ሃገር ፍሉይ ጠለባት ኣገባባት መጓዓዝያን ጉምሩክን ዝርድኡ ኣፍልጦ ዘለዎም ናይ ውሽጢ ዓዲ መሻርኽቲ ምውፋር ኣገዳሲ እዩ።

ኣገደስቲ ምርኢታት ንግዲ

ኪሪባቲ ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ኪሪባቲ ዋላ እኳ ርሑቕ እንተሃለወት ገለ ኣገደስቲ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ክትስሕብ ብምኽኣላ ዝተፈላለዩ መስመራት ልምዓትን ንግድን ኣጣይሻ እያ። ብተወሳኺ እታ ሃገር ፍርያት ውሽጢ ዓዲ ንምልላይን ወፍሪ ወፃኢ ንምትብባዕን ሓያሎ ፍሉጣት ምርኢታት ተአንግድ። ኣብ ኪሪባቲ ንኣህጉራዊ ዕድጊት ካብ ዝውዕሉ ወሳኒ መስመራት ሓደ ብመንግስታዊ ትካላት እዩ። መንግስቲ ንግዳዊ ተልእኾታት ብምውዳብን ኣብ ዓለምለኻዊ ዋዕላታት ብምስታፍን ምስ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ዕድላት ንግዲ ኣብ ምምችቻው ንጡፍ ተራ ይፃወት። ምስ ናይ ውሽጢ ዓዲ ትካላት ንግዲ ብቐረባ ብምስራሕ ክህልዉ ዝኽእሉ ዕዳጋታት የለልዩን ምስ ካብ መላእ ዓለም ዝመጹ ግዱሳት ዓደግቲ የራኽብዎምን። ካልእ ኣገዳሲ መንገዲ ዕድጊት ምስ ዓለማዊ ትካላት ከም ትካላት ሕቡራት ሃገራት ወይ ዘይመንግስታዊ ትካላት (NGOs) ብምትሕብባር እዩ። እዘን ትካላት እዚኣተን መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ውሽጢ ዓዲ ኣቑሑት ወይ ኣገልግሎት ምዕዳግ ኣብ ዘድልዮም ልምዓታዊ ፕሮጀክትታት ይዋፈራ። ናይ ውሽጢ ዓዲ ትካላት ንግዲ ምስዞም ትካላት ርክብ ክምስርታ ዝኽእላ፣ ዝምልከቶም ደረጃታት ፅሬት እናተኸተሉ ናይ ዕድጊት ጠለባት ናይ ምምላእ ዓቕሞም ብምርኣይ እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ኪሪባቲ ንናይ ውሽጢ ዓዲ ኣቕረብቲ ምስ ኣብ መላእ ዓለም ዝርከቡ ዓደግቲ ክኾኑ ዝኽእሉ ሰባት ንምትእስሳር መድረኻት ኢ-ኮሜርስ ትጥቀም። ኣብ ኢንተርነት ዝርከቡ ዕዳጋታት፡ ሸየጥቲ ፍርያቶም ወይ ኣገልግሎቶም ብዘይ ጂኦግራፍያዊ ደረት ብዓለም ደረጃ ብኣድማዒ መንገዲ ንምርኣይ ዕድል ይህቡ። ብመንጽር ምርኢታት፡ ሓደ ካብቶም ዓመታዊ ዝካየዱ ኣገደስቲ ፍጻመታት፡ "ምርኢት ንግዲ ኪሪባቲ" እዩ። እዚ ምርኢት ንፍርያቶም ናብ ዕዳጋ ኪሪባቲ ንምትእትታው ንዝደልዩ ናይ ውሽጢ ሃገር ሰብ ሃፍትን ናይ ወጻኢ ኩባንያታትን ከም መድረኽ ኮይኑ የገልግል። ኣብ መንጎ ሰብ ሞያ ኢንዱስትሪ መርበብ ሓበሬታ ንምፍጣር፣ ብዛዕባ እዋናዊ ኣንፈታት ፍልጠት ንምክፋል፣ ሓደስቲ ሽርክነታት ንምድህሳስን ፈጠራዊ ፍርያት ንምርኣይን ዕድል ይህብ። ብተወሳኺ ከም ምርኢት ኮሚሽን ንግድን ወፍርን ደሴታት ፓስፊክ (PITIC) ዝኣመሰሉ ዞባዊ ምርኢታት ንግዲ ብፍላይ ኣብ ምዕባይ ቁጠባዊ ዕብየት ሃገራት ደሴታት ፓስፊክ ዘተኮሩ ዕድላት ይህቡ። ከምዚኦም ዝበሉ ፍጻመታት ምስ ካልኦት ጎረባብቲ ሃገራት ኮይኖም ካብ ኪሪባቲ ፍሉይ ፍርያት ንምርካብ ዝደልዩ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ይስሕቡ። ብተወሳኺ፡ ንኸም ምውሳኽ ጽፍሒ ባሕርን ንኣሰራርሓ ሕርሻ ብኣሉታ ዝጸሉ ምትእትታው ጨው ማይን ዝኣመሰሉ ጽልዋታት ለውጢ ክሊማ ኣብ ግምት ብምእታው፡ ካብ ኪሪባቲ ዝመጹ ሰደድቲ ኦርጋኒክ መግቢ ምስቶም ንዘላቕነትን ስነ-ምግባራዊ ምንጪን ቀዳምነት ዝህቡ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ንምትእስሳር ዝዓለሙ ተበግሶታት እውን ኣለዉ። ኣብ መደምደምታ፡ ኪሪባቲ ብሰንኪ ርሑቕ ኣቀማምጣኣ ጂኦግራፍያዊ ብድሆታት ከጋጥማ ይኽእል እኳ እንተኾነ፡ እታ ሃገር ግን ዝተፈላለዩ መስመራት ኣህጉራዊ ዕድጊት ክትምስርት ክኢላ ኣላ። ብመንግስታዊ ትካላት ይኹን፡ ምስ ዓለማዊ ትካላት ብምትሕብባር፡ ብኢ-ኮሜርስ መድረኻት ወይ ኣብ ምርኢታትን ምርኢታትን ብምስታፍ፡ ኪሪባቲ ኣብ ውሽጢ ዓዲ ፍርያታ ንምልላይን ንናይ ወጻኢ ወፍሪ ዕድላት ንምፍጣርን ዕላማ ኣለዋ።

ልሙዳት ሞተር ምድላይ

ኣብ ኪሪባቲ ውሑዳት ልሙድ ዝኾኑ ሞተር ምድላይ ኣለዉ። ገለ ካብኣቶም ምስ መርበብ ሓበሬታታቶም እነሆ፤ 1. ጉግል (www.google.ki)፦ ጉግል ኣብ መላእ ዓለም እቲ ዝበዝሐ ተፈታዊ ሞተር ምድላይ ኮይኑ፡ ኣብ ኪሪባቲ እውን ብተጠቀምቲ ኢንተርነት ብሰፊሑ ይጥቀሙሉ። ገጻት መርበብ ሓበሬታ፡ ምስልታት፡ ቪድዮታትን ዜናታትን ሓዊሱ ኩለመዳያዊ ውጽኢት ምድላይ የቕርብ። 2. ቢንግ (www.bing.com)፦ ቢንግ ካልእ ኣብ ኪሪባቲ ልሙድ ዝኾነ ሞተር ምድላይ እዩ። ንጉግል ተመሳሳሊ ባህርያት ዝህብ ኮይኑ፡ ኣብ መርበብ ሓበሬታ ምድላይን ምስልን ምድላይን ይርከብዎም። 3. ያንዴክስ (www.yandex.com)፦ ያንዴክስ ኣብ ሩስያ ዝመደበሩ ሞተር ምድላይ ኮይኑ፡ ኣብ ኪሪባቲ እውን ህላወ ኣለዎ። ምስ ካልኦት ኣገልግሎታት ከም ካርታን ትርጉምን ናይ መርበብ ሓበሬታ ምድላይ ዓቕሚ የቕርብ። 4. ያሁ (www.yahoo.com)፦ ያሁ ካልእ ፍሉጥ ሞተር ምድላይ ኮይኑ፡ ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ ሰባት ንዝተፈላለዩ ዕላማታት ከም ምክያድ መርበብ ሓበሬታ ምድላይ፡ ምፍታሽ ኢመይል፡ ጽሑፋት ዜና ምንባብ ወዘተ ክጥቀሙሉ ዝኽእሉ እዩ። 5. DuckDuckGo (duckduckgo.com)፦ DuckDuckGo ኣብ ብሕታዊነት ዘተኮረ ሞተር ምድላይ ኮይኑ፡ ካብ ዝተፈላለዩ ምንጭታት ኢንተርነት ቅኑዕ ውጽኢት እናሃበ፡ ዳታ ተጠቀምቲ ምሕላው ዘጉልሕ እዩ። እዚኦም ገለ ካብቶም ኣብ ኪሪባቲ ልሙድ ዝኾኑ ሞተር ምድላይ እዮም፤ እንተኾነ ግን፡ ተጠቀምቲ ኣብ ውልቃዊ ጠለባት ወይ ልምድታት ተመርኲሶም ዝመርጽዎ ሞተር ምድላይ ክመርጹ ከለዉ፡ ውልቃዊ ምርጫታት ክህልዎም ከም ዝኽእል ኣብ ግምት ኣእትው።

ዓበይቲ ብጫ ገጻት።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ኪሪባቲ ተባሂላ እትፍለጥ ኪሪባቲ፡ ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። ኪሪባቲ ዋላ እኳ ርሑቕ እንተሃለዋ፡ ኣብ ኢንተርነት እናተቐልቀለ ዝኸይድ ዘሎ ህላወ ኣለዋ፡ ንነበርታን ትካላት ንግዳን ከም ብጫ ገጻት ዘገልግላ ሓያሎ ናይ ኦንላይን ማውጫታት ኣለዋ። ገለ ካብቶም ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ ቀንዲ ጸጋታት ብጫ ገጽ ምስ መርበብ ሓበሬታታቶም እነሆ፤ 1. ብጫ ገጻት ኪሪባቲ - እዚ ብፍሉይ ንጠለባት ትካላት ንግድን ነበርትን ኪሪባቲ ንምምላእ ዝተዳለወ ናይ ኦንላይን ማውጫ እዩ። ንዝተፈላለዩ ምድባት ከም ቁጽሪ ተሌፎን፡ ኣድራሻታት፡ ከምኡ’ውን መርበብ ሓበሬታታት ከም መንበሪ፡ ቤት መግቢ፡ ኣገልግሎት መጓዓዝያ፡ ሕክምናዊ ትካላትን ካልእን ዝኣመሰሉ ሓበሬታታት ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.yellowpages.ki 2. i-Kiribati Business Directory - እዚ ማህደር ኣብ ውሽጢ ኪሪባቲ ንዝርከቡ ናይ ውሽጢ ዓዲ ንግዳዊ ትካላት ንምትእስሳር ዝዓለመ ኮይኑ ኣብታ ሃገር ቁጠባዊ ዕብየትን ምዕባለን ንምድንፋዕ እዩ። ሕርሻ፣ ቱሪዝም፣ ድኳናት ችርቻሮ፣ ወሃብቲ ሞያዊ ኣገልግሎትን ካልኦትን ሓዊሱ ኣብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝርዝር ዝሓዘ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.i-kiribaniti.com/business-directory 3. ፌስቡክ ንግዳዊ ገጻት - ከም ብዙሓት ካልኦት ሃገራት ዓለም ኤሊፕሲስ ፖይንት-ሴሚኮሎን ፌስቡክ ኣብ ኪሪባቲ እውን ንሰባትን ትካላትን ኣብ ምትእስሳር ልዑል ተራ ኣለዎ። ብዙሓት ናይ ውሽጢ ዓዲ ትካላት ከም ቁጽሪ ተሌፎን ወይ ዌብሳይት ሊንክ ዝኣመሰሉ ናይ ርክብ ሓበሬታታት ብምክፋል ብቐጥታ ምስ ዓማዊል ዝረዳድኣሉ ናይ ፌስቡክ ንግዳዊ ገጻት ፈጢረን ኣለዋ። 4. መንግስታዊ ማህደር - ወግዓዊ መንግስታዊ መርበብ ሓበሬታታት ኪሪባቲ ንክፍልታት መንግስቲ ወይ ህዝባዊ ኣገልግሎታት ከም መደበራት ፖሊስ ወይ ማእከላት ክንክን ጥዕና ኣገደስቲ ርክባት ዝህቡ ማህደራት እውን ክህልዎም ይኽእል እዩ። ብሰንኪ ድሩትነት ጸጋታት ንእሽቶ ስፍሓቱን ብዝሒ ህዝቡን ኣብ ግምት ብምእታው ሪሞት ስራሕ ኤሊፕሲስ ነጥቢ ሴሚ ኮሎን ዝያዳ ሰፊሕ ናይ ኦንላይን ንግዳዊ ማውጫታት ኪኖ እቶም ኣብ ላዕሊ ዝተዘርዘሩ ናይ ከባቢ እሙናት ምንጭታት ከየቕርብ ከም ዝኽእል ኣስተውዕሉ። ብሓፈሻ እዞም ማውጫታት ንኽልቲኦም ኣብኡ ዝነብሩ ዜጋታት ወይ ንዝኾነ ነዚ ኣብ ማእከል ቱርኩዝ ዝሕብሩ ማያት ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ ዝርከብ ውቁብ ደሴታዊ ደሴታት ክበጽሕ ዝሓሰበ በጻሕቲ ዘድሊ ኣገዳሲ ዝርዝር ርክብ ንምርካብ ክሕግዙኹም ይግባእ!

ዓበይቲ ናይ ንግዲ መድረኻት።

ኣብ ኪሪባቲ ሓያሎ ዓበይቲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ኣለዉ። ገለ ካብኣቶም ምስ ኣድራሻ መርበብ ሓበሬታኦም እነሆ፤ 1. ኪዲ፡ እዚ ኣብ ኪሪባቲ ካብ ዝርከቡ ፍሉጣት ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ሓደ እዩ። ኣብዚ መድረኽ ኤሌክትሮኒክስ፣ ፋሽን፣ መሳርሒታት ገዛን ካልእን ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ፍርያት ክትረኽቡ ትኽእሉ ኢኹም። መርበብ ሓበሬታ፡ www.kiedy.ki 2. ኪሪባቲ ኦንላይን ማርት፡- ካብ ክዳውንትን ኣክሰሰሪታትን ክሳብ ኤሌክትሮኒክስን ኣቑሑት ገዛን ዝበጽሑ ዝተፈላለዩ ፍርያት ዘቕርብ ናይ ኦንላይን ዕዳጋ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.online-mart.ki 3. ማእከል ዕዳጋ I-Kiribati: እዚ መድረኽ ፍርያት ብኢንተርነት ንምድህሳስን ንምዕዳግን ምቹእ መገዲ ዝህብ እዩ። ካብ ክዳውንቲ ክሳብ ፍርያት ጽባቐ ኣብዚ መርበብ ሓበሬታ ዝተፈላለዩ ኣቑሑት ክትረኽቡ ትኽእሉ ኢኹም። መርበብ ሓበሬታ፡ www.i-kiribatishoppingcenter.com 4. ድኳን እበየ (ሸቐጣት)፦ እዚ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኽ ንነበርቲ ደሴት እበየ ኣብ ሪፓብሊክ ኪሪባቲ ምግቢ፣ መስተ፣ ፍርያት ውልቃዊ ክንክን፣ ከምኡ እውን ንገዛ ዘድልዩ ነገራት ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ኣቑሑት ምግቢ ኣብ ምቕራብ ዘተኮረ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ www.ebeyestore.com/kiribatimerchandise/ 5. ድኳን ምርኢት ናኒኮምዋይ (ጉጅለ ፌስቡክ)፡ ዋላ’ኳ ባህላዊ መርበብ ሓበሬታ ኢ-ኮሜርስ እንተዘይኮነ፡ እዚ ጉጅለ ፌስቡክ፡ ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ ሸየጥቲ ውሽጢ ዓዲ ካብ ክዳውንቲ ክሳብ ኢደ-ጥበብ ዝበጽሕ ኣቑሑቶም ዘወዓውዕሉ ናይ ኦንላይን ዕዳጋ ኮይኑ የገልግል። መርበብ ሓበሬታ/ፌስቡክ ጉጅለ ሊንክ፡ www.facebook.com/groups/nanikomwaishowcaseshop/ እዚኦም ገለ ካብቶም ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ ዓበይቲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ኮይኖም ንኢንተርነት ዓደግቲ ዝተፈላለየ ፍርያት ዘቕርቡ እዮም። እዞም መርበባት ሓበሬታ ኣብቲ መልሲ ዝተጻሕፈሉ እዋን (2021) ንጡፋት እኳ እንተነበሩ፡ መርበባት ሓበሬታ ምስ ግዜ ክቕየሩ ስለዝኽእሉ፡ ኩሉ ግዜ ህሉው ምህላዎም ምርግጋጽ ይምከር።

ዓበይቲ ማሕበራዊ መራኸቢታት

ኣብታ ኣብ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር ኪሪባቲ፡ ኣጠቓቕማ ማሕበራዊ መራኸቢታት ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት ተፈታውነት ረኺቡ። ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ ሰባት ምስ ኣዕሩኽቶም ንምትእስሳር፡ ሓበሬታ ንምክፋልን ኣብ ናይ ኦንላይን ማሕበረሰባት ንምውፋርን ዝተፈላለዩ ማሕበራዊ መራኸቢታት መርበብ ሓበሬታታትን ኣፕታትን ይጥቀሙ። ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ ሰባት ዝጥቀሙሉ ገለ ህቡባት ማሕበራዊ መራኸቢታት ምስ በብወገኖም ኣድራሻ መርበብ ሓበሬታ እነሆ፤ 1. ፌስቡክ (https://www.facebook.com)፦ ፌስቡክ ኣብ ኪሪባቲ ብሰፊሑ ዝጥቀመሉ መድረኽ እዩ። ተጠቀምቲ ፕሮፋይል ክፈጥሩ፡ ምስ ኣዕሩኽቶምን ኣባላት ስድራቤትን ክራኸቡ፡ ስእልታትን ቪድዮታትን ከካፍሉን ኣብ ጉጅለታት ክጽንበሩን የኽእሎም። 2. ዋትስኣፕ (https://www.whatsapp.com)፦ ዋትስኣፕ ተጠቀምቲ ናይ ጽሑፍ መልእኽቲ ክሰዱ፡ ድምጽን ቪድዮን ጻውዒት ክገብሩ፡ ማልቲሚድያ ፋይላት ከም ስእልን ቪድዮን ክካፈሉ ዘኽእሎም ናይ መልእኽቲ ኣፕ እዩ። 3. ኢንስታግራም (https://www.instagram.com)፦ ኢንስታግራም ተጠቀምቲ ብመንገዲ ፕሮፋይሎም ስእልታትን ሓጸርቲ ቪድዮታትን ምስ ተኸታተልቶም ከካፍሉ የኽእሎም። ተጠቀምቲ ብኻልኦት ዝፈጠርዎ ትሕዝቶ ሃሽታግ ወይ ናይ ቦታ መለለዪ ተጠቒሞም እውን ክድህስሱ ይኽእሉ። 4. ትዊተር (https://twitter.com)፦ ትዊተር፡ ተጠቀምቲ ትዊት ዝበሃሉ ሓጸርቲ መልእኽትታት ንኽልጥፉ ዘኽእሎም ማይክሮብሎጊንግ ፕላትፎርም እዩ። ተጠቀምቲ ኣብ ዝምልከቶም ኣርእስታት ሓድሽ ሓበሬታ ንምርካብ ወይ ውልቃዊ ሓሳባት ኣብ ትዊተር ንምልኣኽ ካልኦት ኣካውንታት ክከታተሉ ይኽእሉ። 5. ስናፕቻት (https://www.snapchat.com)፡ ስናፕቻት ከም ፎቶ መልእኽቲ ብፍልተር፡ ድሕሪ 24 ሰዓታት ዝጠፍኡ ዛንታታት፡ ከምኡ’ውን መልክዕ ተጠቀምቲ ዝቕይሩ ኣጉመንትድ ሪኣሊቲ ሌንስ ዝኣመሰሉ ባህርያት የቕርብ። 6. ዩቱብ (https://www.youtube.com)፦ ዩቱብ፡ ተጠቀምቲ ካብ መዘናግዒ ክሳብ ትምህርቲ ኣብ ዝተፈላለየ ኣርእስታት ብዝተፈላለየ ኣርእስታት፡ ናይ ገዛእ ርእሶም ቪድዮ ክሰቕሉ ወይ ብኻልኦት ዝፈጠርዎ ትሕዝቶ ክዕዘቡ ዝኽእሉሉ ቪድዮ ምክፋል ዝሕግዝ መድረኽ እዩ። 7.LinkedIn(https:linkedin/com) ሊንክድይን ብቐንዱ ንሞያዊ ዕላማታት መርበብ ሓበሬታ ዝውዕል ኮይኑ ውልቀሰባት ክእለቶምን ክእለቶምን ዘጉልሕ ፕሮፋይል ክፈጥሩ ከምኡ’ውን ምስ መሳርሕቶም ንምትእስሳር ዝሕግዝ እዩ። እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት ናይቶም ኣብ ኪሪባቲ ልሙድ ዝኾኑ ማሕበራዊ መራኸቢታት መድረኻት እዮም፤ እንተኾነ ግን፡ ኣብ ዝተፈላለየ ዞባታት ሃገርና ከከም ኣገልግሎት ኢንተርነት፡ ምህላው ክፈላለ ከምዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ

ኪሪባቲ ኣብ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር ኮይና፡ ቀንዲ ኢንዱስትሪታታ ብቐንዱ ኣብ ዓሳ፡ ሕርሻን ቱሪዝምን ዘተኮረ እዩ። ገለ ካብተን ኣብ ኪሪባቲ ዝርከባ ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ እነሆ፤ 1. ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን ኪሪባቲ (KCCI) - KCCI ኣብ ኪሪባቲ ዕድላት ንግድን ወፍርን ብምምችቻው ቁጠባዊ ዕብየትን ምዕባለን ንምድንፋዕ ዝዓለመ እዩ። ማኑፋክቸሪንግ፣ ችርቻሮ፣ ኣገልግሎት፣ ዓሳ፣ ሕርሻ፣ ቱሪዝም፣ ኮንስትራክሽን ወዘተ ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.kiribatichamber.com/ 2. ማሕበር ገፈፍቲ ዓሳ ኪሪባቲ (KFA) - KFA ኣብ ሞንጎ ገፈፍቲ ዓሳ ኪሪባቲ ዘላቒ ኣገባብ ምግፋፍ ዓሳ ንምድንፋዕ ይሰርሕ። ንዕቃበ ሃብቲ ባሕሪ እናረጋገጸ ንኣባላት ብዕድላት ተበጻሕነት ዕዳጋ ይሕግዝ። መርበብ ሓበሬታ፡ ኣይርከብን። 3. ማሕበር ሓረስቶት ኪሪባቲ (KFA) - KFA ንሓረስቶት ውሽጢ ዓዲ ኣብ ሜላታት ሕርሻ መደባት ስልጠና ብምሃብን ፍርያቶም ኣብ ውሽጢ ዓዲ ከምኡ’ውን ብዓለም ደረጃ ንምሻጥ ብምሕጋዝን ይድግፍ። መርበብ ሓበሬታ፡ ኣይርከብን። 4. ማሕበር ሆቴላት ኪሪባቲ (KHA) - KHA ኣብቲ ዝምዕብል ዘሎ ጽላት ቱሪዝም ኪሪባቲ ንወነንቲን ኦፕሬተራትን ሆቴላት ይውክል። ዘላቒ ኣሰራርሓ ቱሪዝም ኣብ ምድንፋዕ ቁልፊ ተራ ዝፃወት ኮይኑ ንኢንዱስትሪ ኣጋይሽ ዝጠቅም ፖሊሲታት እውን ይጣበቕ። መርበብ ሓበሬታ፡ ኣይርከብን። 5. ሮታራክት ክለብ ታራዋ - እዚ ብመንእሰያት ዝምራሕ ትካል ብፍሉይ ናይ ኢንዱስትሪ ማሕበር እኳ እንተዘይኮነ፡ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ምሕደራ ንግዲ፡ ሕርሻ ሳይንስ፡ ምሕደራ ኣጋይሽ ወዘተ ኣብ መንእሰያት ሰብ ሞያ ሞያዊ ኣገልግሎት የስፋሕፍሕ። መርበብ ሓበሬታ፡ ኣይርከብን። ገለ ሓበሬታታት ምስ ግዜ ክቕየር ከም ዝኽእል ወይ ድማ ብሰንኪ ርሑቕ ኣቀማምጣ እታ ሃገር ብኢንተርነት ብቐሊሉ ዘይርከብ ክኸውን ከም ዝኽእል ኣስተውዕሉ።

ናይ ንግድን ንግድን መርበብ ሓበሬታታት

ብወግዒ ሪፓብሊክ ኪሪባቲ ተባሂላ እትፍለጥ ኪሪባቲ፡ ኣብ ማእከላይ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር እያ። እታ ሃገር 33 ኣቶላትን ደሴታትን መርጀን ዝሓቖፈት ብምዃና፡ ሓንቲ ካብተን ዝወሓደ ምዕባለ ዘለወን ሃገራት ዓለም እያ። ኪሪባቲ ዋላ እኳ ርሑቕ ኣቀማምጣኣን ውሱን ጸጋታትን እንተሃለዋ፡ ገለ ምስ ቁጠባውን ንግዳውን ዝተኣሳሰሩ መርበባት ሓበሬታ ኣለዋ፡ ብዛዕባ ኣብ ውሽጢ ሃገር ዘሎ ዕድላት ንግዲ ሓበሬታ ዝህባ። 1. ሚኒስትሪ ንግዲ፣ ኢንዱስትሪታትን ሕብረት ስራሕ ማሕበራትን (MCIC) - MCIC ኣብ ኪሪባቲ ንጥፈታት ንግድን ወፍርን ናይ ምድንፋዕን ምምችቻውን ሓላፍነት ኣለዎ። መርበብ ሓበሬታኦም ብዛዕባ ዕድላት ወፍሪ፡ ፖሊሲታት ንግዲ፡ ደንብታትን ዜናታት ንግድን ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.commerce.gov.ki/ 2. ክፍሊ ዓሳ - ክፍሊ ዓሳ ኪሪባቲ ንኽልቲኡ ውሽጣዊ ሃልኪን ሰደድ እቶትን ኣብ ንጥፈታት ምግፋፍ ዓሳ ኣዝያ እትምርኮስ ሃገር ብምዃና፡ ኣብ ውሽጢ ማያታ ንጥፈታት ምግፋፍ ዓሳ ኣብ ምቁጽጻር ወሳኒ ተራ ኣለዎ። ናይ ወጻኢ መራኽብ ፍቓድ ምሃብ ዝምልከት ሓበሬታ ኣብ መርበብ ሓበሬታኦም ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። መርበብ ሓበሬታ፡ http://fisheries.gov.ki/ 3. ቦርድ ህዝባዊ ዩቲሊቲስ (PUB) - ፒዩቢ ኣብ ውሽጢ ኪሪባቲ ከም ቀረብ ኤሌክትሪክን ምክፍፋል ማይን ዝኣመሰሉ ንመገልገሊታት ናይ ምምሕዳር ሓላፍነት ኣለዎ። እዚ መርበብ ሓበሬታ ብዛዕባ ብ PUB ዝቐርብ ኣገልግሎታት ዝርዝር ሓበሬታ ምስ ኣገዳሲ ርክብ ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.pubgov.ki/ 4. ሃገራዊ ባንኪ ኪሪባቲ (NBK) - ኣብ ኪሪባቲ ንዝርከቡ ናይ ባንክ ኣገልግሎት ወይ ናይ ፋይናንስ ኣማራጺታት ንዝደልዩ ውልቀሰባት ወይ ትካላት ንግዲ፡ ሃገራዊ ባንክ ኪሪባቲ ንቁጠባዊ ዕብየት ንምድጋፍ ልቓሕ ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ናይ ባንክ ኣገልግሎታት ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.nbk.com.ki/ 5. በዓል መዚ ቱሪዝም - ቱሪዝም በጻሕቲ ከም ጽሩይ ገማግም ባሕርን ከም ዕቑር ከባቢ ደሴታት ፎኒክስ (PIPA) ዝኣመሰሉ ፍሉያት ስነ-ህይወት ባሕርን ዝኣመሰሉ ትንፋስ ዝህብ ተፈጥሮኣዊ ጽባቐኣ ንኸስተማቕሩ ብምስሓብ ኣብ ቁጠባ ኪሪባቲ ልዑል ተራ ኣለዎ። ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ በዓል መዚ ቱሪዝም፡ ኣብ ኪሪባቲ ምስ ምስ ጉዕዞ ዝተኣሳሰሩ ትካላት ንግዲ፡ ብዛዕባ መስሕባት በጻሕቲ ሰፊሕ ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.kiribatitourism.gov.ki/ እቲ ዝቐረበ ሓበሬታ ክቕየር ከምዝኽእልን፡ ኣብ ኪሪባቲ ብዛዕባ ንግዳውን ቁጠባውን ንጥፈታት ዝምልከት ዝያዳ ቅኑዕን እዋናውን ሓበሬታ ንምርካብ ድማ ኣብቲ ዝምልከቶ መርበብ ሓበሬታ ምብጻሕ ይምከር።

ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ

ስታቲስቲክስ ንግዲ ኪሪባቲ ንምድላይ ሓያሎ ናይ ንግዲ መረዳእታ መርበብ ሓበሬታታት ኣለዉ። ኣብ ታሕቲ ገለ ልሙዳት ዝጥቀሙለን ኣለዉ፤ 1. ካርታ ንግዲ - ብዓለምለኻዊ ማእከል ንግዲ (ITC) ዝተዳለወ ካርታ ንግዲ ዝርዝር ስታቲስቲክስን መርኣይታትን ኣህጉራዊ ንግዲ ንምርካብ ዝሕግዝ እዩ። ንኪሪባቲ ብዛዕባ ክልቲኡ ሰደድን ኣእትዎን ኣቑሑትን ኣገልግሎታትን ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.trademap.org/Country_SelProductCountry_TS.aspx?nvpm=1%7c296%7c361%7c156%7c516%7c1344%7c7288 2. ዓለምለኻዊ ዝተዋደደ ንግዳዊ መፍትሒ (WITS) - WITS ብባንኪ ዓለም ዝተዳለወ ኩለመዳያዊ ንግዳዊ ዳታቤዝ እዩ። ዝተፈላለዩ መዳያት ኣህጉራዊ ንግዲ ዝሽፍን ኮይኑ፡ ደረጃ ታሪፍ፡ ዘይታሪፍ ስጉምትታት፡ ሓበሬታ ምብጻሕ ዕዳጋን ካልእን ይርከብዎም። መርበብ ሓበሬታ፡ https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/KIR 3. ናይ ሕቡራት ሃገራት ኮምትሬድ ዳታቤዝ - ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኮምትሬድ ዳታቤዝ ዝርዝር ምደባ ኣቑሑትን ምብትታን መሻርኽቲ ሃገራትን ዘለዎ ዓለምለኻዊ ንግዳዊ መረዳእታ ይህብ። ተጠቀምቲ ኣብ ውሽጢ እዚ መድረኽ ፍሉይ ናይ ኪሪባቲ ናይ ሰደድ ወይ ምእታው ዳታ ክደልዩ ይኽእሉ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://comtrade.un.org/ 4. ንግዳዊ ቁጠባ - ንግዳዊ ቁጠባ ኣብ መላእ ዓለም ንቁጠባዊ መርኣይታት፣ ፋይናንሳዊ ዕዳጋታትን ኣህጉራዊ ኩነታት ንግዲን ዘተኣማምን ምንጪ እዩ። ብዛዕባ እዋናዊ ኣሃዛት ንግዲ ኪሪባቲ ዝምልከት ሓበሬታ ምስ ታሪኻዊ መረዳእታታት ዘጠቓልል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://tradingeconomics.com/kiribati/exports 5.GlobalEDGE - GlobalEDGE ብሚቺጋን ስቴት ዩኒቨርሲቲ ዝተዳለወ ናይ ኦንላይን ጸጋታት መድረኽ ኮይኑ ንዓለምለኻዊ ንግዳዊ ምርምር ዝዛመድ ስታቲስቲካዊ ጸጋታት ከም ሃገር ፕሮፋይል፣ ቁጠባዊ ትንተና፣ ጸብጻባት ኢንዱስትሪ ወዘተ ዝህብ እዩ፣ You can find data on Kiribati’s exports & imports here as well. መርበብ ሓበሬታ፡ https://globaledge.msu.edu/ሃገራት/ኪሪባቲ/ቁጽሪ ንግዲ ገለ መርበባት ብኽፍሊት ምዝገባ ክጠልቡ ከም ዝኽእሉ ወይ ድማ ንገለ ባህርያት ወይ ናይ ግዜ ገደብ ድሩት ኣገልግሎት ክህልዎም ከም ዝኽእል ኣስተውዕሉ። ንነፍሲ ወከፍ መርበብ ሓበሬታ ክትድህስሶ ይምከር፡ ንፍሉይ ንግዳዊ ዳታ ጠለባትካ ብዝበለጸ ንኪሪባቲ ዘማልእ ክትረክብ።

B2b መድረኻት

ኣብ ፓስፊክ ውቅያኖስ እትርከብ ንእሽቶ ደሴታዊት ሃገር ኪሪባቲ ምስ ካልኦት ሃገራት ክነጻጸር ከሎ ድሩት ትሕተ ቅርጽን ምዕባለ ቴክኖሎጂን ኣለዋ። ስለዚ ኣብ ኪሪባቲ ዝርከቡ መድረኻት B2B ብተዛማዲ ድሩት እዩ። ይኹን እምበር ኣብ ታሕቲ ንንግዳዊ ዕላማታት ክጥቀሙ ዝኽእሉ ውሑዳት B2B መድረኻት ኣለዉ፤ 1. ትሬድኪ (www.tradekey.com)፦ ትሬድኪ ካብ መላእ ዓለም ንዝመጹ ኣቕረብትን ዓደግትን ዘራኽብ ዓለማዊ ዕዳጋ B2B እዩ። ብፍሉይ ንንግዳዊ ትካላት ኪሪባቲ ዝተወፈየ ዝርዝር ዘይክህልዎ ይኽእል እኳ እንተኾነ፡ ትካላት ንግዲ ኪሪባቲ ክሳተፉሉ ዝኽእሉ ዝተፈላለዩ ምድባትን ዝርዝር ፍርያትን የቕርብ። 2. ዓሊባባ (www.alibaba.com)፦ ዓሊባባ ብደረጃ ዓለም ካብቶም ዝዓበዩ B2B ፕላትፎርማት ኮይኑ፡ ኣብ መላእ ዓለም ንዝርከቡ ሚልዮናት ኣቕረብትን ዓደግትን ዘራኽብ እዩ። ዋላ እኳ ኣብ ኪሪባቲ ዝመደበሮም ንግዳዊ ትካላት ዝምልከት ፍሉይ ዝርዝር ዘይክህልዎ ይኽእል እንተኾነ፡ ካብ ኪሪባቲ ዝመጻ ኩባንያታት ፕሮፋይል ፈጢረን ፍርያተን ወይ ኣገልግሎተን ኣብዚ መድረኽ ከቕርባ ይኽእላ እየን። 3. ግሎባል ሶርስስ (www.globalsources.com)፦ ግሎባል ሶርስስ ካልእ ኣብ መላእ ዓለም ኣብ መንጎ ኣቕረብትን ዓደግትን ንግዲ ዘመቻችእ ስሙይ ናይ ኦንላይን መድረኽ እዩ። ምስቶም ካልኦት ዝተጠቕሱ መድረኻት ዝመሳሰል ኮይኑ፡ ኣብዚ መድረኽ’ዚ’ውን ፍሉያት ኣብ ኪሪባቲ ዘተኮሩ ክፍልታት ወይ ዝርዝር ክህሉ ዘይክእል እኳ እንተኾነ፡ ናይ ውሽጢ ዓዲ ኩባንያታት ግን ሕጂ’ውን ነዚ መድረኽ ንንግዳዊ ዕላማታት ክጥቀማሉ ይኽእላ እየን። 4. EC21 (www.ec21.com): EC21 ብዓለምለኻዊ ደረጃ ንንግዲ ፍርያትን ኣገልግሎታትን ብዙሓት ምድባት ዘቕርብ መራሒ ዓለማዊ B2B ዕዳጋ እዩ። ብሰንኪ ስፍሓቱ ኣብ ንግዳዊ ትካላት ኪሪባቲ ጥራይ ዘተኮሩ ውፉያት ክፍልታት እኳ እንተዘይብሉ፡ ካብ ኪሪባቲ ዝመጻ ኩባንያታት ግን ሕጂ’ውን ንባህርያት ናይዚ መድረኽ ተጠቒመን ምስ ክኾኑ ዝኽእሉ ንግዳዊ መሻርኽቲ ብዓለም ደረጃ ክራኸባ ይኽእላ እየን። ካብዞም መድረኻት እዚኣቶም፡ ብሰንኪ ንእሽቶ ስፍሓት እታ ሃገርን ኣብ ቅድሚ ንጥፈታት ኢ-ኮሜርስ ድሩት ናይ ኦንላይን ህላወን፡ ኣብ ትካላት ኪሪባቲያ ዝመደበሮም ወይ ምስኦም ርክብ ንዝደልዩ ትካላት ንግዲ ጥራይ ብግልጺ ዘገልግል ከምዘየለ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።