TogTok

ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ሃገር
ሃገራዊ ባጤራ
ሸርፊ ሸርፊ
ኣገደስቲ በዓላት
ኩነታት ንግዲ ወጻኢ
ናይ ዕዳጋ ልምዓት ዓቕሚ
ኣብ ዕዳጋ ውዑይ መሸጣ ፍርያት
ባህርያት ዓማዊልን ክልኩልን።
ስርዓት ምሕደራ ጉምሩክ
ፖሊሲታት ግብሪ ኣእትዎ።
ፖሊሲታት ግብሪ ሰደድ
ንሰደድ ዘድልዩ ምስክር ወረቐት
ዝምከር ሎጂስቲክስ
ንልምዓት ዓዳጊ ዝኸውን ቻነላት

ጊኒ ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ምስ ሴራሊዮን፡ ላይበርያ፡ ኮትዲቫር፡ ጊኒ-ቢሳው፡ ማሊን ሰኔጋልን ዶባታ ትካፈል። ወግዓዊ ቋንቋ ፈረንሳ እዩ። ጊኒ ዝተፈላለየ መልክዕ መሬትን ተፈጥሮኣዊ ጸጋታትን ኣለዋ። ገማግም ባሕራ ኣብ ኣትላንቲክ ውቅያኖስ ዝዝርጋሕ ክኸውን ከሎ፡ ውሽጣዊ ክፋል ድማ ብኣኽራንን ምድረበዳታትን ዝቖመ እዩ። እታ ሃገር ብሃብታም ዕቑር ማዕድናት ትፍለጥ ኮይና፡ ቦክሳይት (ኣብ ዓለም ዝዓበየ ሰደድቲ)፡ ወርቂ፡ ኣልማዝን ማዕድን ሓጺንን ይርከብዎም። ብዝሒ ህዝቢ ጊኒ ኣስታት 12 ሚልዮን ህዝቢ እዩ። ዝበዝሐ ህዝቢ እስልምና ከም ሃይማኖቱ ይኽተል። ኮናክሪ ርእሰ ከተማን ዝዓበየትን ከተማ ጊኒ እያ። ቁጠባ ጊኒ ብቐንዱ ኣብ ሕርሻን ዕደናን ኢንዱስትሪታት ዝተመርኮሰ እዩ። ብጥረ ገንዘብ ዝራእቲ ሩዝ፡ ባናና፡ ዘይቲ ስየ፡ ቡንን ዓተርን ይርከብዎም። ይኹን እምበር ብሰንኪ ውሱን መሰረተ ልምዓትን ፖለቲካዊ ዘይምርግጋእን ኣብ ዘላቒ ቁጠባዊ ልምዓት ብድሆታት ኣለው። ትምህርቲ ኣብ ጊኒ ብድሆታት ከም ትሑት መጠን ምዝገባን ትሑት ጽሬት ዘለዎም መሳለጥያታትን ይሳቐ። ተበፃሕነት ትምህርቲ ኩሎም ዜጋታት ንምምሕያሽ ፃዕሪ ይግበር ኣሎ። ጊኒ ልዕሊ 24 ብሄራት ኣብ ውሽጢ ዶባታ ዝነብሩ ብሄራዊ ብዙሕነታ ዘንጸባርቕ ንጡፍ ባህሊ ኣለዋ። ሙዚቃ ኣብ ባህሊ ጊኒ ዓቢ ተራ ኣለዎ፡ ከም ኮራ ዝኣመሰሉ ባህላዊ መሳርሒታት ብሰፊሑ ኣብ ጥቕሚ ይውዕሉ። ጊኒ ኣብ 1958-1960ታት ካብ ፈረንሳ ናጽነት ካብ እትረክብ ጀሚራ ብሰንኪ ወተሃደራዊ ስርዓታትን ዕልዋ መንግስቲን ፖለቲካዊ ዘይምርግጋእ ክገጥማ እንከሎ፡ ካብ 2010 ዓ.ም. ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት ቱሪዝም ጊኒ ብሰንኪ ከም ጽባቐ ከበሳታት ፎውታ ጃሎን ወይ መግዛእታዊ ስነ ህንጻ ላቤ ዝኣመሰሉ መስሕባት ገለ ዕብየት ርእዩ ምስ ካልኦት ሃገራት እቲ ዞባ ክነጻጸር እንከሎ ግን ምናልባት ዘይማዕበለ ኮይኑ ይቕጽል። ሓፈሻዊ ውጽኢት ምህርቲ ንነፍሲ ወከፍ ሰብ ብዓለም ደረጃ ክነጻጸር እንከሎ ብተዛማዲ ትሑት ኮይኑ ይቕጽል እንተኾነ ግን ብኽልቲኡ ኣህጉራውያን ትካላት ከም ባንክ ዓለም ወይ IMF ጎኒ ጎኒ ውሽጣዊ ጽገናታት ዘላቒ ቁጠባዊ ምዕባለ ንምምዕባል ዝዓለመ ስጉምትታት ወሲዶም እዮም።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ጊኒ ተባሂላ እትፍለጥ ጊኒ፡ ኣብ ምዕራባዊ ገማግም ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ኣብ ጊኒ ዝጥቀመሉ ባጤራ ጊኒ ፍራንክ (GNF) ይበሃል። ፍራንክ ጊኒ ወግዓዊ ባጤራ ጊኒ ኮይኑ ካብ 1985 ጀሚሩ ኣብ ዕዳጋ ዝጸንሐ ኮይኑ፡ ብማእከላይ ባንክ ሪፓብሊክ ጊኒ ዝወጽእ ኮይኑ፡ ብሳንቲምን ኖትን ዝመጽእ እዩ። ሳንቲም ብ1፣ 5፣ 10፣ 25ን 50ን ፍራንክ ይርከቡ። እዞም ሳንቲማት ኣብ ውሽጢ ሃገር ንዝካየዱ ንኣሽቱ ትራንዛክሽን ልሙድ እዩ። ኖት ብ1000፣ 5000፣ 10,000ን 20,000ን ፍራንክ ይመጹ። እቶም ኖት ዝተፈላለዩ ኣገደስቲ ሰባት ካብ ታሪኽ ጊኒ ከምኡ’ውን ባህላዊ ምልክታት ዝገልጹ እዮም። ከምቲ ኣብ ዝኾነ ስርዓት ባጤራ ዝግበር፡ ሸርፊ ሸርፊ ምስ ግዜ ከከም ዝተፈላለዩ ቁጠባዊ ረቛሒታት ክለዋወጥ ይኽእል። ባጤራ ኣብ ዝለዋወጥሉ እዋን ህሉው ዋጋ ምስ ባንክታት ወይ ፍቓድ ዘለዎም ቢሮታት ሸርፊ ወፃኢ ምፍታሽ ይምከር። ኣብዚ እዋን’ዚ ኣብ ዓበይቲ ከተማታት ወይ ከባቢታት በጻሕቲ ጊኒ ምጥቃም ክረዲት/ዴቢት ካርድ ዝያዳ ልሙድ ክኸውን ይኽእል’ዩ፡ እንተኾነ ግን ኣብ ውሽጢ ርሑቕ ዞባታት ወይ ኣብተን ተቐባልነት ካርድ ድሩት ክኸውን ዝኽእል ንኣሽቱ ከተማታት ክትጓዓዝ ከለኻ ጥረ ገንዘብ ሒዝካ ክትከይድ ይምከር። ብሰንኪ ስክፍታታት ናይ ሓሶት ስራሕን ኣብ ውሽጢ ጊኒ ሃገራዊ ባጤራኦም GNF (ጊኒ ፍራንክ) ተጠቒሞም ትራንዛክሽን ኣብ ዘካይዱሉ እዋን ድሕነት ንምርግጋጽን፡ ኩሉ ግዜ ገንዘብ ኣብ ምልውዋጥ ገንዘብ ብጥንቃቐ ክትሕዝን ኣብ ዝና ዘለዎም ምንጭታት ክትምርኮስን ይምከር። ብሓፈሻ ፍራንክ ጊኒ ኣብ መላእ ጊኒ መዓልታዊ ንግዳዊ ንጥፈታት ንምክያድ ከም መሳርሒ ኮይኑ የገልግል።

ወግዓዊ ባጤራ ጊኒ ጊኒ ፍራንክ (GNF) እዩ። እንተ እቲ ምስ ዓበይቲ ባጤራታት ዓለም ዝግበር ሸርፊ ሸርፊ እንተኾይኑ፡ እዞም ዋጋታት እዚኣቶም ናይ ዕዳጋ ምልውዋጥ ስለዘለዎም ክፈላለዩ ከምዝኽእሉ ኣስተውዕሉ። ይኹን እምበር፡ ክሳብ መስከረም 2021፡ ግምታዊ ሸርፊ 1 ጊኒ ፍራንክ እነሆ፤ - 1 GNF ማዕረ ኣስታት 0.00010 ዶላር ኣሜሪካ እዩ። - 1 GNF ማዕረ ኣስታት 0.000086 ዩሮ እዩ። - 1 GNF ማዕረ ኣስታት 0.000076 ብሪጣንያዊ ፓውንድ እዩ። እዞም ቁጽርታት ምስ ግዜ ክቕየሩ ከምዝኽእሉን ኩሉ ግዜ እዋናዊ ሸርፊ ሸርፊ ንምርካብ ምስ ወግዓውያን ምንጭታት ወይ ባንክታት ምፍታሽ ዝበለጸ ምዃኑን ኣብ ግምት ኣእትውዎ።

ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር ጊኒ፡ ኣብ ምሉእ ዓመት ሓያሎ ኣገደስቲ በዓላት ተብዕል። እዚ በዓላት እዚ ሃብታም ባህላዊ ቅርስታትን ልምድታትን ዝተፈላለዩ ብሄራት ጊኒ ዘርኢ እዩ። ገለ ካብቶም ኣብ ጊኒ ዝኽበሩ ኣገደስቲ በዓላት እነሆ፤ 1. መዓልቲ ናጽነት፡- ብ2 ጥቅምቲ እትኽበር ጊኒ፡ ካብ ፈረንሳ ናጽነታ እትዝክር፡ እዚ ድማ ኣብ 1958 ዝተረጋገጸ እዩ።እዛ መዓልቲ እዚኣ ብሰልፍታት፡ ባህላዊ ፍጻመታት፡ ከምኡ’ውን ቃልሲ እታ ሃገር ንናጽነት ዘጉልሕ መደረታት ትዝከር። 2. መዓልቲ ሓድሽ ዓመት፡- ከም ብዙሓት ሃገራት ዓለም፡ ደቂ ጊኒ እውን ን1 ጥሪ ከም መዓልቲ ሓድሽ ዓመት የብዕልዎ። ስድራቤታዊ ምትእኽኻብ፡ ከም ሩዝን ደርሆን ዝኣመሰሉ ባህላዊ መግብታት ዝድረረሉን ህያባት ዝለዋወጠሉን እዋን እዩ። 3. መዓልቲ ሰራሕተኛታት፡- ኣብ ነፍሲ ወከፍ ዓመት 1 ግንቦት ዝኽበር እዚ በዓል፡ ሰራሕተኛታት ኣብ ሕብረተሰብ ንዝገብርዎ ኣበርክቶ ዘኽብር እዩ። ዝተፈላለያ ማሕበራት ሰራሕተኛታት ንመሰል ሰራሕተኛታት ንምጉስጓስ ሰልፍታትን ሰልፍታትን የዳልዋ፡ ዓወታተን ድማ የጉልሓ። 4. ታባስኪ (ዒድ ኣል-ኣድሃ)፦ እዚ ናይ ኣስላም በዓል ኣብርሃም ንወዱ ክስውእ ፍቓደኛ ምዃኑ ከም ተግባር ተኣዛዝነት ኣምላኽ ዝሕብር ኮይኑ ኣብ መወዳእታ ግን ብሰንኪ ምትእትታው ኣምላኽ ኣብ ክንድኡ ገንሸል ይስውእ። ስድራቤታት ኣብ መሳጊድ ናይ ሓባር ጸሎት ይገብሩ፡ ድሕሪኡ ድማ ኣብ ምክፋል መግቢን ንህጻናት ህያባትን ይዋፈሩ። 5. ካርኒቫል ቅስት ናጽነት፡- ዓመታዊ ብ25 ለካቲት ኣብ ኣደባባይ ቅስት ናጽነት ኮናክሪ ዝካየድ ኮይኑ፡ ፕረዚደንት ሴኮ ቱረ ኣንጻር ምሕደራ ፈረንሳ ዝሃቦ መደረ ዝዝክር ኮይኑ፡ ድሒሩ ኣብ ወርሒ ጥቅምቲ ንዝካየድ ጽምብል መዓልቲ ናጽነት ዝመርሕ እዩ። 6.ሞባይል ሰሙን ፈስቲቫል ስነ-ጥበብ፡- ንሓደ ሰሙን ዝጸንሕ ፈስቲቫል ኮይኑ፡ ካብ መላእ ጊኒ ዝመጹ ፍሉጣት ተዋሳእቲ ዝሳተፍዎ ባህላዊ ሙዚቃዊ ኮንሰርት ምስ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ወርሒ ሕዳር ወይ ታሕሳስ ዝካየድ ናይ ውሽጢ ዓዲ ስነ-ጥበባዊ ስርሓት ዘርኢ ምርኢታት ስነ-ጥበብ ዘኽብር እዩ። እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት ናይቶም ኣብ ጊኒ ዝኽበሩ ኣገደስቲ በዓላት ኮይኖም ባህላ፣ ታሪኻ፣ ሃይማኖታዊ ብዙሕነታ፣ናይ ሳዕስዒት ምርኢታት ርችት ምርኢት መዘናግዒ ንጥፈታት ጎደናታት መግቢ ድኳናት ወዘተ ዘጉልሑ እዮም።). ነፍሲ ወከፍ ጽምብል ንሰባት ንፍሉይ መንነቶም ከም ጊኒያውያን እናኣኽበረ ናብ ሓደ ዘቀራርብ እዩ። ብሓፈሻ፡በዓላት G uinea ንጡፍ ልምድታትን ሃብታም ባህላዊ ቅርስታትን ናይዚ ምዕራብ ኣፍሪቃዊ ህዝቢ ንምርኣይ ዕድል ዝፈጥር እዩ።

ጊኒ ኣብ ምዕራባዊ ገማግም ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ኣብ ተፈጥሮኣዊ ጸጋታታ ብፍላይ ድማ ኣብ ማዕድናትን ሕርሻን ብብዝሒ ዝምርኮስ ዝተፈላለየ ቁጠባ ዘለዋ እያ። ቀንዲ ሰደድ እታ ሃገር፡ ቦክሳይት፡ ኣሉሚና፡ ወርቂ፡ ኣልማዝ፡ ከምኡ’ውን ከም ቡንን ባናናን ዝኣመሰሉ ፍርያት ሕርሻ ይርከብዎም። ጊኒ ሓንቲ ካብተን ዝዓበያ ሰደድቲ ቦክሳይት ዓለም ኮይና፡ ልዑል ዕቑር ልዑል ጽሬት ዘለዎ ማዕድን ኣለዋ። እዚ ማዕድን ብቐንዱ ኣብ ምፍራይ ኣሉሚንየም ዝውዕል እዩ። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ጊኒ ኣብ ማዕድናት ዘለዋ ጽግዕተኛነት ንምንካይ መሰረት ሰደድ ንምብዛሕ ብንጥፈት ክትሰርሕ ጸኒሓ እያ። መንግስቲ ካልኦት ዓውድታት ከም ሕርሻን ማኑፋክቸሪንግን ንምድንፋዕ ፖሊሲታት ተግባራዊ ኮይኑ ኣሎ። ካብ ጊኒ ዝለኣኽዎ ቀንዲ ሕርሻዊ ሰደድ ቡን፡ ባናና፡ ኣናናስ፡ ዘይቲ ስየ፡ ከምኡ’ውን ጎማ ይርከብዎም። ይኹን እምበር ኣብዞም ዓውድታት ዕብየት ክህሉ ዝኽእል ተኽእሎታት እኳ እንተሃለወ ኣብ ዓውዲ ንግዲ ግን ብድሆታት ይቕፅሉ ኣለው። ድኹም ጽርግያታትን ድሩት ተበጻሕነት ወደባትን ሓዊሱ ናይ ትሕተ ቅርጺ ጸገማት ኣብ ውሽጢ ሃገር ከምኡ’ውን ምስ ጎረባብቲ ሃገራት ንዝግበር ንግዳዊ ንጥፈታት ይዕንቅፍ። እዚ ድማ ኣብ ወጻኢታት መጓዓዝያ ኣቑሑት ብኣሉታ ዝጸልዎን ንሰደድቲ ዕንቅፋታት ዝፈጥርን እዩ። ካብዚ ብተወሳኺ ጊኒ ብሰንኪ ካብ ወጻኢ ዝኣትዋ ሃገራት ብደረጃ ጽሬት ወይ ጠለባት ጽሬት ዝተመርኮሰ ዘይታሪፍ ዕንቅፋታት ምስ ምብጻሕ ዕዳጋ ወጻኢ ዝተኣሳሰር ዕንቅፋታት የጋጥማ።እዚ ድማ ንሰደድቲ ጊኒ ዕድላት ዕዳጋ ክድርት ይኽእል። ንግዳዊ ተስፋታት ዝያዳ ንምዕባይ፣ጊኒ ብኽልተኣዊ ስምምዓት ወይ ኣብ ዞባዊ ቁጠባዊ ትካላት ከም ECOWAS (Economic Community Of West African States)ን ሕብረት ኣፍሪቃን ብምስታፍ ኣህጉራዊ ሽርክነት ብንጥፈት ክትደሊ ጸኒሓ እያ፣ምስ ካልኦት ኣባላት ሃገራት ንግዳዊ ዝምድናታት ንምሕያል ዕንቅፋታት ታሪፍ ብምእላይ.. ብሓፈሻ፣ብዙሕነት ዘለዎ ቁጠባ ጉንያ ንዘላቒ ዕብየት ተስፋ ከምዘለዎ ዘርኢ እዩ።እንተኾነ፣ኣብ ባህላዊ ዓውድታት ሰደድ ጥራሕ ዘይኮነስ ኣብ ምምዕባል ኣድለይቲ ትሕተ ቅርፂ እውን ዕላማ ዝገበረ ኢንቨስትመንት የድሊ።ዓለማዊ ተወዳዳርነት ንምዕባይ ፃዕርታት ዕዳጋ እናዓበየ ሎጂስቲካዊ ብድሆታት ምፍታሕ ወሳኒ እዩ።መንግስቲ ክቕፅል ይግባእ። ምምሕያሽ ደንቢ ንግዲ፣ምምችቻው ምቕሉል ስራሕ ንግዲ፣ከምኡውን ምርግጋፅ ፖለቲካዊ ምርግጋእ እዞም ኣገደስቲ ረቛሒታት ኮይኖም ንዘተባብዕ ንግዳዊ ሃዋህው ኣበርክቶ ዝገብሩ እዮም።

ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ጊኒ፡ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢኣ ንምድህሳስን ንምስፋሕን ልዑል ዓቕሚ ኣለዋ። ጊኒ ብብዝሒ ተፈጥሮኣዊ ጸጋታታ ንዓለምለኻዊ ዕዳጋ ሰፊሕ ፍርያት ከተቕርብ ትኽእል እያ። ሓደ ቁልፊ መዳይ ናይ ግዳማዊ ንግዳዊ ዓቕሚ ጊኒ ኣብ ማዕድናዊ ጸጋታታ እዩ። እታ ሃገር ኣብ ዓለም ዝዓበየ ዕቑር ቦክሳይት ትውንን፡ እዚ ድማ ንፍርያት ኣሉሚንየም ኣገዳሲ እዩ። እዚ ድማ ንጊኒ ብዓለም ደረጃ ኣብ ድልዱል ደረጃ ዘቐምጥን ምስቶም ቦክሳይት ከም ጥረ ኣቕሓ ዝጠልቡ ብዙሕ ሃገራት ዝቖማ ኮርፖሬሽናት ሽርክነት ንምፍጣር ዕድላት ዝኸፍትን እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ጊኒ ካልኦት ማዕድናት ከም ወርቂ፣ ኣልማዝ፣ ማዕድን ሓፂንን ዩራንየምን እውን ብርክት ዝበለ ዕቑር ሃብቲ ኣለዋ። እዞም ጸጋታት እዚኦም ነዚ ዕቑር ሃብቲ ንናይ ገዛእ ርእሶም ኢንዱስትርያዊ ጠለባት ንምምዝማዝ ወይ ድማ ዓለማዊ ጠለብ ንምምላእ ናብ ሰደድ ንምልኣኽ ዝደልዩ ናይ ወጻኢ ኣውፈርቲ ይስሕቡ። ካልእ ጊኒ ንናይ ወጻኢ ንግዲ ዓቕማ ክትጥቀመሉ እትኽእል ዓውዲ ሕርሻ እዩ። እታ ሃገር ሩዝ፣ ቡን፣ ካካዎ፣ ዘይቲ ስየ፣ ፍረታት ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ኣእካል ንምልማዕ ዝምችእ ልሙዕ መሬት ኣለዋ። ጊኒ ኣብ ዘመናዊ ሜላታት ሕርሻን ምዕባለ ትሕተ ቅርጽን ወፍሪ ብምግባር ኣፍራይነትን ብቕዓት ሎጂስቲክስን ንምምሕያሽ ኣብ ጽላት ሕርሻ ዘለዋ ዓቕሚ ሰደድ ከተዕቢ ትኽእል እያ። ብተወሳኺ፡ ባህላዊ ጽላት ዕደና ካልእ ጊኒ ዘይተጠቕመሉ ዓቕሚ ዘለዋሉ ዓውዲ እዩ። ንጥፈታት ዕደና ስነ-ጥበባውያን ካብ ነዊሕ እዋን ኣትሒዙ ዘይነጻጸል ኣካል ቁጠባ ጊኒ ኮይኑ ዝጸንሐ ኮይኑ፡ ግቡእ ምቁጽጻርን ውዳበን ግን የብሉን። ካብ ንግዳዊ መሻርኽቲ ብዝድለ ዓለም ለኸ ደረጃታት ኣብ ምዕባለ ቴክኖሎጂ ኢንቨስት ብምግባር ዘላቒ ኣሰራርሓታት ብምድንፋዕ፤ ከም ኣልማዝ ዝኣመሰሉ ክቡራት ኣእማን ናብ ወጻኢ ምልኣኽ ብሓላፍነት እንተተገይሩ ከም ዕድል ክድፋእ ይኽእል እዩ። እዚ ብልጫታት እዚ እናሃለወ፡ ንንግዳዊ ዓቕሚ ጊኒ ምሉእ ብምሉእ ንምምዝማዝ ዝዕንቅፉ ብድሆታት ከምዘለዉ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እዚኦም ድማ ከም ወደባት ዝኣመሰሉ ውሱናት መሰረተ ልምዓት ትካላት ይርከብዎም ከምኡ’ውን ንሎጂስቲካዊ ስርሓት ዘጸግሙ ጽርግያታት ኣብ መደምደምታ፡ ጊኒ ናይ ደገ ንግዳዊ ዕዳጋኣ ንምምዕባል ዓቢ ተስፋ ተርኢ ኣላ። ነቲ ሰፊሕ ማዕድናዊ ጸጋታቱ ብኣድማዒ መንገዲ ብምጥቃም፡ ብሰፊሑ ወፍሪ ምግባር ኣብ ልምዓት ዘፈር ሕርሻ፣ ከምኡ እውን ናይ ትሕተ ቅርፂ ብድሆታት ምፍታሕ፤ እታ ሃገር ዝያዳ ናይ ወጻኢ ወፍሪ ክትስሕብ ትኽእል እያ፣ ናይ ሰደድ ዓቕሚ ምስፍሕፋሕ፤ በዚ ድማ ቁጠባዊ ዕብየት የዕቢ

ዕዳጋ ጊኒ ንዕድላት ሰደድ ክትድህስስ ከለኻ፡ ጽቡቕ ናይ ምሻጥ ልዑል ዓቕሚ ዘለዎም ፍርያት ምልላይ ኣገዳሲ እዩ። ኣብ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ጊኒ ከመይ ጌርካ ውዑይ መሸጣ ዘለዎም ፍርያት ከም እትመርጽ ዝሕብሩ ገለ መምርሒታት ኣብዚ ኣለዉ። 1. ኣብ ፍርያት ሕርሻ ትኹረት ምግባር፦ ጊኒ ብቐንዱ ሕርሻዊ ቁጠባ ስለዘለዋ፡ ኣቑሑት ሕርሻ ኣብ ዓለምለኻዊ ዕዳጋ ኣዝዮም ተደለይቲ ይገብሮም። ከም ቡን፡ ካካዎ፡ ዘይቲ ስየ፡ ፍረታት (ኣናናስ፡ ባናና)፡ ከምኡ’ውን ኣሕምልቲ ዝኣመሰሉ ፍርያት ሓያል ጠለብ ስለዘለዎም ንሰደድ መኽሰብ ክረኽቡ ይኽእሉ። 2. ጸጋታት ዕደና ኣብ ግምት ኣእትው፦ ጊኒ ብማዕድናዊ ጸጋታት ከም ቦክሳይት፡ ወርቂ፡ ኣልማዝን ማዕድን ሓጺንን ሃብታም እያ። እዞም ኣቑሑት ኣብ ዓለማዊ ዕዳጋታት ዋጋ ኣለዎም። ኣብ ሰደድ ናይዞም ጸጋታት ምውፋር ኣታዊ ክህልዎ ይኽእል እዩ ግን ፍሉይ ፍቓድ ወይ ምስ ናይ ውሽጢ ዓዲ ኩባንያታት ዕደና ስምምዕ ክሓትት ይኽእል። 3. ድሌታት ተጠቀምቲ ምግምጋም፡- ልዑል ጠለብ ክህልዎም ዝኽእል ነገራት ንምልላይ ምርጫታት ተጠቀምቲን ዓቕሚ ምዕዳግን ምጽናዕ። ኣብ ውሽጢ ሃገር ንዝተወሰኑ ኣቑሑት ውሱን ተበጻሕነት፡ ኣምጻእቲ ነቶም ጠለባት ንምምላእ ዕድል ክፈጥር ይኽእል እዩ። 4. ሃፍቲ ተፈጥሮ ምምዝማዝ፦ ብዘይካ እቲ ኣቐዲሙ ዝተጠቐሰ ሃፍቲ ዕደና፤ ኣብ ኣግራብ ዝተመርኮሰ ፍርያት ከም ዕንጨይቲ ኣብ ጫካታት ጊኒ ብብዝሒ ስለዘሎ ናብ ወጻኢ ክለኣኽ ይኽእል። 5. ድሌታት ልምዓት ትሕተ ቅርፂ ምግምጋም፦ ቁጠባዊ ዕብየት ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ጊኒ (ፀዓት፣ መጓዓዝያ) እናቐፀለ ኣብ ዝኸደሉ ዘሎ እዋን፣ ጠለብ ንብረት ህንፀት (ሲሚንቶ፣ ሓፂን) ከምኡ እውን ንፕሮጀክትታት ልምዓት ትሕተ ቅርፂ ዘድልዩ ማሽነሪታትን መሳርሕታትን እናወሰኸ ይኸይድ ኣሎ። 6. ድሌታት ጽላት ቱሪዝም ምምላእ፡- ኢንዱስትሪ ቱሪዝም ኣብ ጊኒ ብሰንኪ ከም ፏፏቴታትን ሃገራዊ ፓርክታትን ዝኣመሰሉ ውቁባት መልክዓ ምድሪ በብቑሩብ እናተቐልቀለ ኣብ ዝኸደሉ ዘሎ እዋን፤ ኣብ ውሽጢ ዓዲ ዝፍረዩ ስነ-ጥበባዊ ስርሓት ኢድ ወይ ዓለባታት ምቕራብ፡ ብደረጃ ዓለም ባህላዊ ቅርስታት እናስፋሕፍሐ ንበጻሕቲ ክስሕብ ይኽእል እዩ። 7.ፍታሕ ተሓዳሲ ፀዓት ምድንፋዕ : ኣብ ዕላማታት ዘላቒ ልምዓት ቀፃሊ ትኹረት ብምሃብ፤ ሶላር ፓነላት ወይ ንፋስ ተርባይናት ሰደድ ምግባር ኣብ መንጎ ህዝቢ ናብ ጽሩይ ጸዓት ፍታሕ እናዓበየ ዝኸይድ ዘሎ ድሌት ኣብ ግምት ብምእታው ርኡይ ናይ ዕብየት ዓቕሚ ክህብ ይኽእል እዩ። 8.ኣብ ዞባዊ ሰንሰለት እሴታት ምክፋል : ኣብ መላእ ምዕራብ ኣፍሪቃ ምስ ዝንቀሳቐሳ ናይ ውሽጢ ዓዲ ኩባንያታት ብምትሕብባር ናብ ዞባዊ ሰንሰለት እሴታት ናይ ምውህሃድ ተኽእሎታት ምድህሳስ። ሓፈሻዊ ተዓጻጻፍነት , ምትዕጽጻፍን መጽናዕቲ ዕዳጋን ንንግዲ ወጻኢ ጊኒ ዝኸውን ፍርያት ኣብ ምምራጽ ቁልፊ ክኸውን እዩ። ኣንፈታት ተጠቀምቲ ብቐጻሊ ምክትታል፡ ዝቕየሩ ደንብታትን ፖሊሲታትን ምፍላጥ፡ ከምኡ’ውን ድልዱል ውሽጣዊ ሽርክነት ምምስራት፡ ኣብ ውሽጢ እዚ ዕዳጋ ዕዉት ምርጫ ፍርያት ዓቢ ኣበርክቶ ክህልዎ ይኽእል።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ጊኒ ተባሂላ እትፍለጥ ጊኒ፡ ኣብ ምዕራባዊ ገማግም ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ብሃብታም ባህላዊ ውርሻታትን ዝተፈላለዩ ብሄራትን ዝፍለጥ ኮይኑ፡ ነፍሲ ወከፎም ነናቶም ልምድታትን ልምድታትን ዘለዎም እዮም። ኣብ ጊኒ ንግዲ ክትገብር ወይ ምስ ዓማዊል ክትራኸብ ከለኻ፡ ባህርያቶም ምርዳእን ንገለ ክልኩላት ነገራት ኣብ ኣእምሮኻ ምሓዝን ኣገዳሲ እዩ። ባህርያት ዓማዊል፤ 1. ኣጋይሽ ምቕባል፦ ብሓፈሻ ጊኒያውያን ምዉቕን ተቐበልቲ ኣጋይሽን ሰባት ኮይኖም፡ ድልዱል ዝምድና ንምህናጽ ዋጋ ዝህቡ እዮም። ውልቃዊ ርክባት የድንቑን ገጽ ንገጽ ርክብ ይመርጹን። 2. ንስልጣን ምኽባር፦ ንሽማግለታትን ንሰበስልጣናትን ንስልጣንን ምኽባር ኣብ ባህሊ ጊኒ ኣዝዩ ሱር ሰዲዱ ኣሎ። ምስ ዓማዊል ጊኒ ኣብ እትራኸበሉ እዋን ኣብ ልዕሊ ላዕለዎት ኣባላት ኣኽብሮት ምርኣይ ኣገዳሲ እዩ። 3. ጉጅለ-ተኮር፡- ኣምር ማሕበረሰብ ኣብ መዓልታዊ ህይወት ጊኒ ልዑል ተራ ኣለዎ። ውሳነ ምሃብ መብዛሕትኡ ግዜ ቅድሚ ዝኾነ ናይ መወዳእታ ስምምዕ ምብጻሑ ኣብ ውሽጢ ማሕበረሰብ ወይ ኣሃዱ ስድራቤት ምምኽኻር የጠቓልል። ክልኩላት ነገራት፤ 1. ኣጠቓቕማ ጸጋማይ ኢድ፡- ጸጋማይ ኢድካ ንሰላምታ ወይ ንብረት ምቕባል/ምቕባል ምጥቃም ኣብ ባህሊ ጊኒ ከም ዘይምኽባር ይቑጸር። ኩሉ ግዜ ኣብ እዋን ሰላምታ ወይ ኣቑሑት ኣብ እትለዋወጠሉ እዋን የማነይቲ ኢድካ ተጠቐም። 2. ህዝባዊ ምርኢት ፍቕሪ (PDA)፦ ቅሉዕ ምርኢት ፍቕሪ ከም ኢድ ምጭባጥ ወይ ኣብ ቅድሚ ህዝቢ ምስዓም ብገለ ጊኒያውያን ብሰንኪ ባህላዊ ባህላዊ ስርዓታት ከም ዘይግቡእ ባህርያት ክረኣዩ ይኽእሉ። 3.ተሃዋሲ ኣርእስታት፡- ኣብ ከም ፖለቲካ፡ ሃይማኖት፡ ብሄር ወይ ካልእ ወጥሪ ወይ ጎንጺ ክፈጥር ዝኽእል ኣካታዒ ጉዳያት ካብ ምዝታይ ምቑጣብ። ነዞም ባህርያት ዓማዊል ምርዳእን ባህላዊ ክልኩላት ምኽባርን ምስ ዓማዊል ጊኒ ኣወንታዊ ዝምድናታት ንምምዕባል ዝሕግዝ ኮይኑ፡ ንግዳዊ ርክባት ብዘይ ገለ ጸገም ኣብ ምክያድ ይሕግዝ።ቅድሚ ምውፋርካ ብዛዕባ ልምድታት ከባቢ ንምፍላጥ ግዜ ወሲድካ ንባህሎም ዘለካ ኣድናቖት ዘርኢ ጥራይ ዘይኮነስ ኣብ ውሽጢ እቲ ቢዝነስ ምትእምማንን ተኣማንነትን ምፍጣር እዩ። ዓውዲ

ጊኒ ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ኣብ ጉምሩክን ኢሚግሬሽንን ክመጽእ ከሎ ዝተወሰኑ ስርዓታትን ኣገባባትን ኣለዋ። ምምሕዳር ጉምሩክ ጊኒ ንመእተውን ምውጻእን ኣቑሑት ይቆጻጸር፣ ከምኡ’ውን ንምቁጽጻር ኢሚግሬሽን ይከታተል። ተጓዓዝቲ ናብ ጊኒ ክኣትዉ ከለዉ፡ እንተወሓደ ናይ ሽዱሽተ ወርሒ ዕድመ ተሪፍዎም ሕጋዊ ፓስፖርት ክሕዙ ኣለዎም። ብዘይካ እቶም ካብ ኣባል ሃገራት ኢኮዋስ ዝመጹ ንመብዛሕትኦም ዜጋታት ቪዛ የድሊ። ቅድሚ ነቲ ጉዕዞ ምውጣንካ ፍሉይ ናይ ቪዛ ረቛሒታት ምፍታሽ ይምከር። ኣብቲ መእተዊ ወደብ፡ ንመምጽኢኻ ዝሰርሑ ሓለፍቲ ኢሚግሬሽን ኣለዉ። ከም ናይ ዕድመ ደብዳበ፡ ናይ ምምላስ ወይ ንቕድሚት ትኬት፡ መረጋገጺ መንበሪ፡ ከምኡ’ውን ንጻንሖትካ ዝሽፍን እኹል ገንዘብ ከም ዘለዎ መርትዖ ዝኣመሰሉ ሰነዳት ክሓቱ ይኽእሉ። ኣብ ጊኒ ዝርከብ ደንቢ ጉምሩክ፡ ብዘይ ኣቐዲሙ ፍቓድ ወይ ግቡእ ሰነድ ዝተወሰኑ ኣቑሑት ናብታ ሃገር ምምጻእ ይኽልክል። ኣብነታት ብረት፣ ዕጸፋርስ፣ ናይ ሓሶት ኣቑሑት፣ ሓደገኛታት ንብረታት፣ ከምኡ’ውን ብመሰረት ስምምዓት CITES ዝተሓለዉ ተኽልታት/እንስሳታት ይርከብዎም። ዝኾነ ሕጋዊ ጉዳይ ወይ ምምንዛዕ ንብረት ንኸይፍጠር ምስዞም ገደባት ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ተጓዓዝቲ ኣብ ነቑጣታት ጉምሩክ ምስ በጽሑ ካብ ውልቃዊ ኣበልኦም ንላዕሊ ዝኾነ ንብረት ክእውጁ ይግባእ። እዚ ድማ ንውልቃዊ ኣጠቓቕማ ልዕሊ ርትዓዊ ገደብ እንተተረኺቡ ግቡእ ክኽፈሉ ዝኽእሉ ከም ላፕቶፕ ወይ ካሜራ ዝኣመሰሉ ክቡራት ኤሌክትሮኒካዊ መሳርሒታት የጠቓልል። ቅድሚ ናብ ጊኒ ምኻድካ ምስ ጥዕና ዝተኣሳሰሩ ገደባት ከም ግዴታዊ ክታበት ኣንጻር ከም ብጫ ሰዓል ዝኣመሰሉ ሕማማት ምፍላጥ እውን ወሳኒ እዩ። መርትዖ ክታበት ኣብ እዋን ምምጻእ ግዴታ ክኸውን ይኽእል እዩ ከከምቲ ተጓዓዛይ ቅድሚ ሕጂ ዝኸዶ ቦታ። ካብ ጊኒ ብኣየር ወይ ብባሕሪ መንገዲ ክትብገስ ከለኻ፡ ቅድሚ ካብታ ሃገር ምውጻእካ ክኽፈል ዘለዎ ናይ ምብጋስ ግብሪ ክህሉ ይኽእል እዩ - እዚ መብዛሕትኡ ግዜ ብመሰረት መዕረፊ በረራን ደረጃ ጉዕዞን ይፈላለ። ብሓፈሻ ናብ ጊኒ ዝበጽሑ ተጓዓዝቲ ሕግታት ኢሚግሬሽንን ስርዓታት ጉምሩክን ክኽተሉ ኣገዳሲ እዩ። ብዛዕባ እዞም መምርሒታት ኣፍልጦ ምህላው፡ ኣገደስቲ ኣሰራርሓታት ብዘይምኽባር ክመጽእ ዝኽእል መቕጻዕቲ ወይ ምድንጓያት እናወገደ ስሉጥ ምእታው ናብታ ሃገር የረጋግጽ።

ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር ጊኒ፡ ናብ ዶባታ ንዝኣትዉ ኣቑሑት ፍሉይ ፖሊሲ ግብሪ ኣእትዋ ኣለዋ። መጠን ግብሪ ኣእትዎት ከከም ዓይነት ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ኣቑሑት ይፈላለ እዩ። ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ፖሊሲ ግብሪ ኣእትዎት ጊኒ ኣብዚ ኣሎ፤ 1. መሰረታዊ ቀረፅ ጉምሩክ፦ መብዛሕትኦም ካብ ወፃኢ ዝኣትዉ ኣቑሑት ናብ ሃገር ዝኣትዉ ፍርያት ዋጋ መሰረት ብምግባር ዝሕሰብ መሰረታዊ ቀረፅ ጉምሩክ ይኽፈሎም። እቲ መጠን ከከም ባህርን ምደባን እቲ ኣቕሓ ካብ 0% ክሳብ 20% ክኸውን ይኽእል። 2. ተወሳኺ እሴት ግብሪ (ቫት)፦ ጊኒ ካብ ወፃኢ ኣብ ዝኣትዉ ኣቑሑት ስርዓት ቫት ተተግብር። እቲ መጠን ቫት ብሓፈሻ 18% ኮይኑ ይቕመጥ ግን ንፍሉያት ኣቑሑት ክፈላለ ይኽእል። 3. ኤክሳይዝ ዱቲ፡- ዝተወሰኑ ፍርያት ከም ኣልኮላዊ መስተ፡ ትምባኾን ፍርያት ነዳዲን ዝኣመሰሉ ፍርያት ካብ ወጻኢ ምስ ኣተዉ ተወሳኺ ናይ ኤክሳይዝ ቀረጽ ይኽፈሎም። 4. ፍሉይ ግብሪ፦ ገለ ፍሉያት ነገራት ከም ምቾት ዘለዎም ኣቑሑት ወይ ንከባቢ ዝጎድኡ ፍርያት ናብ ጊኒ ምስ ኣተዉ ፍሉይ ግብሪ ወይ ተወሳኺ ክፍሊት ክኽፈሎም ይኽእል። 5. ነጻነትን ምርጫን፡- ኣብ ኣህጉራዊ ስምምዓት ወይ ንፍሉያት ኢንዱስትሪታት ንምድንፋዕ ዝዓለመ ውሽጣዊ ፖሊሲታት መሰረት ብምግባር ንዝተወሰኑ ኣእትዎት ዝቐርብ ነጻነት ወይ ምርጫ ክህሉ ይኽእል። 6. ምምሕዳራዊ ክፍሊት፦ ኣምፃእቲ ምስ መስርሕ ምፅራይ ጉምሩክን ካልኦት ተዛመድቲ ኣገልግሎታትን ዝተተሓሓዘ ምምሕዳራዊ ክፍሊት ክኸፍሉ ይግደዱ። ፖሊሲታት ግብሪ ኣእትዎት ጊኒ ብሰንኪ ቁጠባዊ ረቛሒታት፡ ውሳነታት መንግስቲ፡ ወይ ምስ መሻርኽቲ ሃገራት ብዝገበሮ ኣህጉራዊ ንግዳዊ ስምምዓት በብእዋኑ ክቕየር ከምዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ስለዚ ኣብ ጊኒ ኣብ ኣእትዎት ክዋፈሩ ዝሓሰቡ ትካላት ንግድን ውልቀሰባትን ዝኾነ ይኹን ናይ ኣእትዎት ትራንዛክሽን ቅድሚ ምጅማሮም ንዝምልከቶም ኣካላት ከም ክፍልታት ጉምሩክ ወይ ሞያውያን ኣማኸርቲ ብምውካስ ምስ እዋናዊ ደንብታት ክፈልጡ ወሳኒ እዩ።

ፖሊሲ ግብሪ ሰደድ ጊኒ፡ ኣህጉራዊ ንግዳዊ ንጥፈታት እታ ሃገር ንምቁጽጻርን ንምድንፋዕን ዝዓለመ እዩ። መንግስቲ ኣብ ዝተወሰኑ ናብ ወጻኢ ዝለኣኹ ኣቑሑት ግብሪ ብምኽፋል እቶት ንምምጻእን ንናይ ውሽጢ ዓዲ ኢንዱስትሪታት ንምሕላውን እዩ። ኣብ ጊኒ መጠን ግብሪ ሰደድ ከከም ዓይነት እቲ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ሸቐጥ ይፈላለ እዩ። ቦክሳይት፣ ወርቂ፣ ኣልማዝን ማዕድን ሓፂንን ሓዊሱ ስትራተጂካዊ ማዕድናት ልዑል ዋጋን ኣብ ቁጠባ እታ ሃገር ልዑል ፅልዋን ስለዘለዎም ፍሉይ ፖሊሲታት ግብሪ ይግደዱ። እዞም ኣቑሑት ኣብ ኣታዊታት ሰደድ ጊኒ ልዑል ኣበርክቶ ኣለዎም። ንኣብነት ንሰደድ ቦክሳይት ትሕቲ 40% ትሕዝቶ ኣሉሚንየም ንዘለዎም ማዕድናት ብ0.30% ኣድ ቫሎረም (ኣብ ዋጋ እቲ ማዕድን ዝተመርኮሰ) ግብሪ ይኽፈል። ዝለዓለ ትሕዝቶ ኣሉሚንየም ዘለዎ ቦክሳይት 0.15% ኣድ ቫሎረም ዝኾነ ትሑት መጠን ግብሪ ሰደድ ይስሕብ። ብተመሳሳሊ ወርቂ ብግምት 2% ናይ ሰደድ ግብሪ ክኽፈል እንከሎ፡ ኣልማዝ ድማ ብጽሬቱን ዋጋኡን መሰረት ካብ 2% ክሳብ 4% ዝበጽሕ መጠን ግብሪ የጋጥሞ። ሰደድ ማዕድን ሓጺን ከከም ደረጃኡ ካብ ትሕቲ 60% ክሳብ ልዕሊ 66% ዝፈላለ ኣብ ትሕቲ ዝተፈላለየ ኣድ ቫሎረም ደረጃታት ይወድቕ። እዚ ግብሪታት ንጊኒ እቶት ንምሃብ ጥራይ ዘይኮነስ ነዞም ጥረ ነገራት ኣብ ጥረ ኩነታቶም ናብ ወጻኢ ካብ ምልኣኽ ኣብ ውሽጢ ሃገር ንምስራሕ ወይ ምፍራይ ንምትብባዕ ዝዓለመ እዩ። መንግስቲ በዚ ስጉምትታት ኣቢሉ ኣብ ውሽጢ ዓዲ ኢንዱስትሪታት ከነቓቕሕ ከምዝኽእል ብምእማን ኣብ ሰደድ ዘይተሰርሑ ኣቑሑት ፅግዕተኛነት ብምንካይ እዩ። ኣብ ጊኒ ዝርከቡ ሰደድቲ ነዞም ፖሊሲታት ኣብ ውሳነታት ዋጋን መኽሰብን ጽልዋ ስለዘሕድሩ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ኣብዚ ደንቢ ዝኾነ ይኹን ለውጢ ወይ እዋናዊ ሓበሬታ ምፍላጥ፡ ካብ ጊኒ ኣቑሑት ኣብ ምልኣኽ ንዝነጥፉ ትካላት ንግዲ ወሳኒ እዩ። ብሓጺሩ ፖሊሲ ግብሪ ሰደድ ጊኒ ብቐንዱ ኣብ ስትራተጂካዊ ማዕድናት ከም ቦክሳይት፣ ወርቂ፣ ኣልማዝ፣ከምኡውን ማዕድን ሓጺን ዘተኮረ እዩ። እቲ መጠን ኣብ ከም ዓይነት ማዕድናዊ ወይ ደረጃ ዝኣመሰሉ ረቛሒታት ተመርኲሱ ይፈላለ እዩ። እዞም ግብሪታት እቶት ዘምጽኡ ጥራይ ዘይኮነስ ንሰደድ ጥረ ነገራት ዘይኮነስ ውሽጣዊ መስርሕ ብምትብባዕ ልምዓት ኢንዱስትሪ ውሽጢ ዓዲ ንምድንፋዕ ዝዓለመ እዩ።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ጊኒ ተባሂላ እትፍለጥ ጊኒ፡ ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ጊኒ ብብዝሒ ተፈጥሮኣዊ ጸጋታት ዘለዋ ዝምዕብል ቁጠባ ብምዃና፡ ኣብ ኣህጉራዊ ንግዲ ቀንዲ ተዋሳኢት ናይ ምዃን ተኽእሎ ኣለዋ። ጽሬትን ሓቅነትን ሰደድ ንምርግጋጽ፡ ጊኒ ስርዓተ ምስክር ወረቐት ሰደድ ኣጣይሻ ኣላ። ኣብ ጊኒ ቀንዲ ዕላማ ሰደድ ምስክር ወረቐት፡ ዝናን ቅንዕናን ሰደድ ኣብ ዓለማዊ ዕዳጋ ንምሕላው እዩ። በዚ መስርሕ ኣቢሎም ሰደድቲ ንናይ ወፃኢ ዓማዊሎም ፍርያቶም ዝተወሰኑ ደረጃታት ፅሬት ከምዘማልኡን ካብ ሕጋዊ ምንጭታት ከምዝመፁን ተኣማንነት ዘለዎ መረጋገፂ ክህቡ ይኽእሉ። ኣብ ጊኒ ከከም ባህሪ ናይቲ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ፍርያት ዝተፈላለዩ ዓይነታት ናይ ሰደድ ምስክር ወረቐት ኣለዉ። ንኣብነት ከም ቡን፣ ፍረታት ካካዎን ፍረታትን ዝኣመሰሉ ፍርያት ሕርሻ ካብ ባልዕን ሕማማትን ነጻ ምዃኖም ንምርግጋጽ ናይ ፋይቶሳኒታሪ ምስክር ወረቐት የድልዮም። ብተመሳሳሊ ፍርያት ጥሪት ከም ስጋን ጸባን ደረጃታት ጥዕናን ድሕነትን ከምዘማልኡ ንምርግጋጽ ናይ እንስሳታት ምስክር ወረቐት የድልዮም። ብተወሳኺ፡ ንማዕድንን ካልኦት ከም ቦክሳይት ወይ ወርቂ ዝኣመሰሉ ምውጻእ ጸጋታትን፡ ሰደድቲ ጊኒ፡ ንመምርሒታት ዕደናን ፕሮቶኮላት ከባብን ከምዝተኸተሉ ዘረጋግጽ ምስክር ወረቐት ሃፍቲ ማዕድናት ክረኽቡ ኣለዎም። ኣብ ጊኒ ናይ ሰደድ ምስክር ወረቐት ንምርካብ፡ ሰደድቲ ብዝምልከቶም ኣካላት መንግስቲ ዝተዘርዘሩ ፍሉያት ኣገባባት ክኽተሉ ኣለዎም። እዚኦም ድማ መበቆል ፍርያት ዘረጋግፅ ሰነዳት ምቕራብ፣ ብኣእትዎት ሃገራት ወይ ከም ECOWAS (Economic Community Of West African States ዝኣመሰሉ ዞባዊ ኣካላት ዝተቐመጡ ቴክኒካዊ ጠለባት ምኽባር)፣ ንገምጋም ምትእስሳር ብፍቓድ ዘለዎም ትካላት ዝካየድ ምርመራ ወይ ፈተነታት ምክያድ ከጠቓልሉ ይኽእሉ። ብሓፈሻ፣ናይ ሰደድ ምስክር ወረቐት ንንግዲ ንግዲ ጊኒ ኣህጉራዊ ንግዲ ኣብ ምምችቻው ወሳኒ ተራ ይጻወት ኣብ ወጻኢ ሃገራት ድማ ምትእምማን ተጠቀምቲ ኣብ ምርግጋጽ። ብግቡእ መስርሕ ምስክር ወረቐት ልዑል ደረጃታት ብምሕላው፣ጊኒ ናይ ገዛእ ርእሳ ረብሓታት ትሕሉ ጥራይ ዘይኮነስ፣ኣብ ኣህጉራዊ ንግዳዊ ምትሕግጋዝ እውን ኣወንታዊ ኣበርክቶ ትገብር

ብወግዒ ሪፓብሊክ ጊኒ ተባሂላ እትፍለጥ ጊኒ፡ ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ብሃብታም ማዕድናዊ ጸጋታትን ህያው ባህላዊ ቅርስታትን ትፍለጥ። ኣብ ጊኒ ብዛዕባ ሎጂስቲክስ ዝምልከት ለበዋታት ክመጽእ ከሎ፡ ገለ ወሰንቲ መዳያት ኣብ ግምት ክኣትዉ ዘለዎም እዞም ዝስዕቡ እዮም፤ 1. ወደባትን መዓርፎ ነፈርትን፦ ርእሰ ከተማ ጊኒ ዝኾነት ኮናክሪ፡ ፖርት ኣውቶኖም ደ ኮናክሪ ዝበሃል ኣብታ ሃገር ዝዓበየት ወደብ ኣለዋ። ንኣህጉራዊ ንግዲ ከም ዓቢ ኣፍደገ ኮይኑ ዘገልግልን ስሉጥ ኣተሓሕዛ ጽዕነት ዝህብን እዩ። ብተወሳኺ ኣብ ኮናክሪ ዝርከብ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ግብስያ ንጊኒ ምስ ዝተፈላለዩ መዳረግቲ ቦታታት ዓለም ዘራኽብ ቀንዲ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ እዩ። 2. መርበብ ጽርግያታት፦ ጊኒ ኣብ መላእ ሃገር ንዝርከባ ዓበይቲ ከተማታትን ከተማታትን ዘራኽብ ሰፊሕ መርበብ ጽርግያታት ኣለዋ። ሃገራዊ ትሕተ ቅርጺ ጽርግያታት፡ ጽርግያታት ከምኡ’ውን ናብ ርሑቕ ዞባታት ንምብጻሕ ዝሕግዙ ዘይተጸረጉ ጽርግያታት ዘጠቓልል እዩ። ይኹን እምበር፡ ገለ ከባቢታት ብሰንኪ ዘይእኹል ጽገና ውሱን ኩነታት ጽርግያ ክህልዎም ከም ዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። 3. መኽዘናት፡- ስሉጥ ስርሓት ሎጂስቲክስ ንምምችቻው ኣብ ከተማታት ጊኒ ከም ኮናክሪን ካልኦት ዓበይቲ ከተማታት ከም ላቤን ካንካንን ሓያሎ መኽዘናት ኣለዉ። እዞም መኽዘናት እዚኦም ንኣቑሑት መኽዘን ዝህቡ ኮይኖም ንሓፂር ወይ ነዊሕ እዋን ድሌታት ክውዕሉ ይኽእሉ። 4. ደንቢ ጉምሩክ፡- ኣቑሑት ናብ ጊኒ ወይ ካብ ጊኒ ኣብ እትኣትወሉ ወይ ክትሰድድ ከለኻ፡ ብሰበስልጣን ጊኒ (Direction Nationale des Douanes) ዝትግበር ደንቢ ጉምሩክ ምኽባር ኣገዳሲ እዩ። እዚ ድማ ግቡእ ምድላው ሰነድ፣ ምኽባር ገደብ ኣእትዎ/ሰደድ፣ ምኽፋል ዝምልከቶ ቀረፅ/ክፍሊት/ግብሪ ወዘተ ዘጠቓልል እዩ። 5.ወሃብቲ ኣገልግሎት መጓዓዝያ፡- ኣብ ውሽጢ ጊኒ ብርክት ዝበሉ ናይ ውሽጢ ዓዲ ናይ መጓዓዝያ ኩባንያታት ምስ ጎረባብቲ ሃገራት ከም በዓል ሰኔጋል፡ ማሊ፡ ላይበርያ ወይ ሴራሊዮን ንኽልቲኡ ውሽጣዊ ምክፍፋልን ስግረ-ዶባዊ ጽዕነትን ኣገልግሎት ናይ ጽዕነት መካይን ይህባ። 6.ብድሆታት ሎጂስቲክስ፡- ዋላ’ኳ እዞም ኣብ ስርዓተ ትሕተ ቅርጺ መጓዓዝያ ጊኒ ዝርከቡ ሎጂስቲካዊ ንብረታት እንተሃለዉ፡ ከም ዘይእኹል ጽገና ዝኣመሰሉ ብድሆታት የጋጥሞም፡ እዚ ድማ ናብ ምብስባስ ጽሬት ይመርሕ፤ ብወቕታዊ ፍልልይ ኩነታት ኣየር ዝተጸልዉ ዘይስሩዕ መስመራት፤ ንጉዳያት ሎጂስቲክስን ምውህሃድን ንምሕላው ዘይማዕበለ ናይ ኢንዱስትሪ ክእለት ኣለዎ። ኣብ ጊኒ ስርሓት ሎጂስቲክስ ክትውጥን ከለኻ፡ ምስ ምኩራት ወሃብቲ ሎጂስቲክስ፡ ብዛዕባ ውሽጣዊ ደንብታት፡ ትሕተ-ቅርጽን ምሕደራ ቀረብ ሰንሰለትን ኩለመዳያዊ ርድኢት ዘለዎም ክትሰርሕ ይምከር። እዚ ድማ ኣብ ውሽጢ ሃገርን ኪኖ ዶባታን ስሉጥ ምንቅስቓስ ኣቑሑት ንምርግጋጽ ክሕግዝ ይኽእል።

ኣገደስቲ ምርኢታት ንግዲ

ጊኒ ኣብ ምዕራባዊ ገማግም ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ብሃብታም ተፈጥሮኣዊ ጸጋታት ከም ቦክሳይት፡ ወርቂ፡ ኣልማዝን ማዕድን ሓጺንን ዝተባረኸት ሃገር እያ። ከም ውጽኢቱ ድማ ኣብ ጊኒ ሓያሎ ኣገደስቲ ዓለምለኻዊ ናይ ዓደግቲ ልምዓታዊ መስመራትን ምርኢታት ንግድን ኣለዉ። ኣብ ጊኒ ንዓለምለኻውያን ዓደግቲ ካብ ዝጥቀሙሉ ቀንዲ መስመራት ልምዓት ሓደ ብመንገዲ ኩባንያታት ዕደና እዩ። እታ ሃገር ኣብ ጽላት ዕደና ርኡይ ወፍሪ ብምስሓብ፡ ብብዙሕ ሃገራት ዝቖማ ኩባንያታት ሰፊሕ ስርሓት ዕደና ንኽምስረታ ምኽንያት ኮይኑ። እዘን ኩባንያታት መብዛሕትኡ ግዜ ካብ ዓለምለኻውያን ኣቕረብቲ መሳርሒታትን ማሽነሪታትን ዝተፈላለየ ቀረብን ይደልያ። በዚ ድማ ምስዘን ናይ ዕደና ኩባንያታት ምትእስሳር ንዓለምለኻውያን ዓደግቲ ኣታዊ ዘለዎ ዕድል ክኸውን ይኽእል እዩ። ካልእ ኣገዳሲ መንገዲ ንኣህጉራውያን ዓደግቲ ኣብ ጊኒ ንግዲ ሕርሻ እዩ። መብዛሕትኡ ህዝባ ኣብ ሕርሻ ከም ቀንዲ ምንጪ ኣታዊኡ ስለዝምርኮስ ሕርሻ ኣብ ቁጠባ ጊኒ ዓቢ ተራ ኣለዎ። ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ካብ ጊኒ ዝኣመሰሉ ፍርያት ሕርሻ ከም ቡን፡ ፍረታት ካካዎ፡ ዘይቲ ስየ፡ ከምኡ’ውን ፍረታት ንምእታው ዕድላት ክድህስሱ ይኽእሉ። ምስ ሕብረት ስራሕ ሓረስቶት ውሽጢ ዓዲ ዝምድናታት ምምዕባል ወይ ምስቶም ዘለዉ ናይ ሕርሻ ሰደድ ንግዳዊ ትካላት ምሕዝነት ኣብ መንጎ ዓለምለኻውያን ዓደግትን ሓረስቶት ጊኒን ንግዲ ንምምችቻው ክሕግዝ ይኽእል። ካብዚ ሓሊፉ ጊኒ ኣብ ጽላት ጸዓት ክህሉ ዝኽእል ናይ ንግዲ ዕድላት እውን ኣለዋ። እታ ሃገር ብዓቢኡ ዘይተጠቕመሉ ሰፊሕ ናይ ሃይድሮኤሌክትሪክ ዓቕሚ ኣለዋ። ኣብ ከም ሶላር ፓነል ወይ ተርባይናት ንፋስ ዝኣመሰሉ ቴክኖሎጂታት ተሓዳሲ ጸዓት ዝነጥፉ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ምስ ፕሮጀክትታት ተሓዳሲ ጸዓት ጊኒ ሽርክነት ክድህስሱ ወይ ስምምዓት ከቕርቡ ይኽእሉ። ብመንጽር ኣብ ጊኒ ንዓለምለኻዊ መርበብ ሓበሬታን ምርኢት ፍርያት/ኣገልግሎታትን መድረኻት ዝህቡ ምርኢታት ንግድን ምርኢታትን፤ 1. FOIRE INTERNATIONALE DE GUINEE: ዓመታዊ ኣብ ኮናክሪ ዝካየድ ኣህጉራዊ ምርኢት ኮይኑ ካብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ሕርሻ፣ ማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪታት ሓዊሱ ካብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝመጹ ምርኢታት ንዓለምለኻዊ መሻርኽቲ ክኾኑ ዝኽእሉ ፍርያቶም/ኣገልግሎቶም ዘርእዩሉ እዩ። 2.Guinea Mining Conference & Exhibition: ሃገራዊ ግዱሳት ኣካላት ምስ ጸለውቲ ተጻወትቲ ካብ ዞባዊ ጎረባብቲ ሃገራት ኣኪቡ ኣብ ውሽጢ ኢንዱስትሪ ዕደና ጊኒ ብዛዕባ ዘሎ ዕድላት ወፍሪ ይዛተ። 3.መድረኽ ሰደድቲ ጊኒ፡ እዚ መደብ ንናይ ውሽጢ ዓዲ ንግዳዊ ትካላት ምስ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ብምትእስሳር ሰደድ ጊኒ ንምልላይ ዝዓለመ እዩ። ንመርበብ ሓበሬታ፡ ንግዳዊ ምትእስሳርን ንፍርያት ጊኒ ንምርኣይን ዝሕግዝ መድረኽ ይህብ። 4.Guibox Expo: እዚ ምርኢት ኣብ ምድንፋዕ ውሽጣዊ ዋኒንን ምህዞን ኣብ ጊኒ ዘተኮረ እዩ። ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ምስ ናይ ጊኒ ጀመርቲ ትካላት ሽርክነት ክድህስሱ ወይ ካብዚ ፍጻመ ፍሉይ ፍርያት/ኣገልግሎታት ክረኽቡ ይኽእሉ። 5.ኣህጉራዊ ምርኢት ንግዲ ኮናክሪ፡- ኣብ ጊኒ ካብ ዝካየዱ ፍሉጣት ምርኢታት ንግዲ ኮይኑ፡ ካብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ከም ሕርሻ፡ ዕደና፡ ማኑፋክቸሪንግ፡ ህንጻ፡ ከምኡ’ውን ኣገልግሎት ዝመጹ ምርኢታት ይስሕብ። እዚ ምርኢት ንዓለምለኻውያን ዓደግቲ ኣብ ጊኒ ክኾኑ ዝኽእሉ ኣቕረብትን መሻርኽትን ንኽድህስሱ ዕድል ዝህብ እዩ። ኣብ መደምደምታ፡ ጊኒ ብመንገዲ ኢንዱስትሪ ዕደና፡ ጽላት ሕርሻን ፕሮጀክትታት ተሓዳሲ ጸዓትን ሓያሎ ኣገደስቲ ዓለምለኻዊ መስመራት ምዕባለ ዓደግቲ ትቕርብ። ብተወሳኺ ዝተፈላለዩ ምርኢታት ንግድን ምርኢታትን ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ምስ ትካላት ንግዲ ጊኒ ንኽራኸቡ ዓለምለኻዊ መርበብ ሓበሬታን ምርኢት ዕድላትን ዝህቡ መድረኻት ይህቡ።

ልሙዳት ሞተር ምድላይ

ኣብ ጊኒ፡ እቶም ልሙድ ዝኾኑ ሞተር ምድላይ፤ 1. ጉግል - ኣብ መላእ ዓለም እቲ ዝበዝሐ ተፈታዊን ብሰፊሑ ዝጥቀመሉን ሞተር ምድላይ ኣብ ጊኒ እውን ብሰፊሑ ይጥቀመሉ። ኣብ www.google.com ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 2. ቢንግ - ካልእ ህቡብ ሞተር ምድላይ ቢንግ ኣብ ጊኒ ብተጠቀምቲ ኢንተርነት እውን ይጥቀሙሉ። ኣብ www.bing.com ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 3. Yahoo - Yahoo Search ካልእ ኣብ ጊኒ ዝርከቡ ሰባት ኣብ መርበብ ሓበሬታ ንምድላይ ዝጥቀሙሉ ኣማራጺ እዩ። ኣድራሻ መርበብ ሓበሬታኣ www.yahoo.com እዩ። 4. ያንዴክስ - ያንዴክስ ብቐንዱ ኣብ ሩስያ ዝጥቀሙሉ ህቡብ ሞተር ምድላይ ኮይኑ ግን ብገለ ተጠቀምቲ ኢንተርነት ኣብ ጊኒ ዝጥቀሙሉ ኮይኖም ኣገልግሎቱ ዝመርጹ እዮም። ንያንዴክስ ኣብ www.yandex.com ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 5. ባይዱ - ብዓብላሊ መልክዑ ኣብ ቻይና ዝጥቀመሉ እኳ እንተኾነ፡ ባይዱ ኣብ ውሽጢ ጊኒ እውን ብዝነብሩ ወይ ንግዲ ዘካይዱ ማሕበረሰባት ቻይና ገለ ኣጠቓቕማ ይርኢ። ኣብ www.baidu.com ክትረኽብዎ ትኽእሉ ኢኹም። 6. DuckDuckGo - ኣብ ብሕታዊነት ተጠቃሚ ብምትኳርን ብሕታዊ ውጽኢት ምድላይ ብምውጋድን ዝፍለጥ DuckDuckGo፡ ኣብቶም ብኢንተርነት ኣብ ዝደልዩሉ እዋን ድሕነት ዳታ ቀዳምነት ዝህቡ ውልቀሰባት ተፈታውነት ረኺቡ ኣሎ። ኣድራሻ መርበብ ሓበሬታኣ www.duckduckgo.com እዩ። እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት ናይቶም ኣብ ጊኒ ልሙድ ዝኾኑ ሞተር ምድላይ ምዃኖም ኣስተውዕሉ፣ ካልኦት እውን ኣብ ውልቃዊ ምርጫታትን ፍሉይ ድሌታት ተጠቀምትን ኣብ ውሽጢ ሃገር ዝተመርኮሱ ክህልዉ ይኽእሉ እዮም።

ዓበይቲ ብጫ ገጻት።

ኣብ ጊኒ፡ እቶም ቀንዲ ብጫ ገጻት፡ ኣብታ ሃገር ንዝርከቡ ትካላት ንግድን ኣገልግሎታትን ርክብ ሓበሬታ ዝህቡ ዝተፈላለዩ ማህደራት ዘጠቓልሉ እዮም። ገለ ካብቶም ዓበይቲ ብጫ ገጻት ኣብ ጊኒ ምስ በብወገኖም ናይ ዌብሳይት URL እነሆ፤ 1. ኣፍሮፔጅስ (www.afropages.net) ኣፍሮፔጅስ ኣብ ጊኒ ንብዙሓት ዓውድታትን ኢንዱስትሪታትን ዝሽፍን ሰፊሕ ናይ ኦንላይን ማውጫ እዩ። ኣብ ዝተፈላለዩ ዞባታት ዝንቀሳቐሱ ትካላት ንግዲ ዝርዝር ርክብ፣ ኣድራሻታትን ካልእ ኣገዳሲ ሓበሬታን ይህብ። 2. ገጻት ጃውነስ ጊኒ (www.pagesjaunesguinee.com) ገጻት Jaunes Guinée ናይቲ ህቡብ ኣህጉራዊ ማውጫ ብጫ ገጻት ናይ ውሽጢ ዓዲ ስሪት እዩ። ብኢንዱስትሪ ዝተመደቡ ትካላት ንግዲ ሰፊሕ ዳታቤዝ ብምሃብ ኣብ ውሽጢ ጊኒ ኣብ ዝተፈላለየ ቦታታት ፍሉያት ፍርያት ወይ ኣገልግሎታት ንምርካብ ቀሊል ይገብሮ። 3. ዓመታዊ ፕሮ ጊኒ (www.annuaireprog.com/gn/) Annuaire Pro Guinée ካልእ ኣብ ጊኒ ፍሉጥ ናይ ንግዲ ማውጫ ኮይኑ፡ ተጠቀምቲ ኣብ ዝተፈላለየ ዓውድታት ከም ሕርሻ፡ ህንጻ፡ ክንክን ጥዕና፡ ኣጋይሽ ምቕባል፡ ቸርችን ካልእን ትካላትን ሰብ ሞያን ንምርካብ ይሕግዞም። 4. ፓንፔጅስ (gn.panpages.com) ፓንፔጅስ ንጊኒ ሓዊሱ ንብዙሓት ሃገራት ከም ንግዳዊ ማህደር ኮይኑ ዘገልግል ናይ ኦንላይን መድረኽ እዩ። ኣብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝንቀሳቐሳ ኩባንያታት ምስ ኣድላዪ ዝርዝር ርክብ ሰፊሕ ዝርዝር ኣለዎ። 5. ቱጎ ጊኒ (www.tuugo.org/guinea/) ቱውጎ ካብ ዝተፈላለያ ከተማታት ውሽጢ ጊኒ ዝመጹ ሰፊሕ ዝርዝር ንግዲ የቕርብ ኣገደስቲ ሓበሬታታት ከም ኣድራሻታት ዘቕርብ፣ ቁጽሪ ተሌፎን፡ ናይ ዌብሳይታት ሊንክ ወዘተ። 6.ኮምፓስ - ዓለምለኻዊ B2B ኦንላይን ማውጫ(https://gn.kompass.com/) ኮምፓስ ኣብ ጊኒ ዝመደበሮም ሓዊሱ ብደረጃ ዓለም ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝንቀሳቐሳ ኣሽሓት ኩባንያታት ዕድል ይህብ። እዞም ማህደራት እዚኦም ፍሉያት ፍርያት ወይ ኣገልግሎታት ክትደሊ ከለኻ ወይ ድማ ኣብ ውሽጢ ሃገር ምስ ዝርከቡ ናይ ውሽጢ ዓዲ ትካላት ንግዲ ብቐጥታ ክትራኸብ እንተድኣ ኣድልዩካ ሓገዝቲ ክኾኑ ይኽእሉ። እዚ መልሲ እዚ ኣብ ዝጸሓፈሉ እዋን እዞም መርበባት ሓበሬታ ቅኑዓት እኳ እንተነበሩ፡ ዌብሳይታት ምስ ግዜ ክቕየሩ ወይ ዘይንጡፋት ክኾኑ ስለ ዝኽእሉ ኩሉ ግዜ ነቲ ሓበሬታ ምርግጋጽ ጽቡቕ ሓሳብ እዩ።

ዓበይቲ ናይ ንግዲ መድረኻት።

ብወግዒ ሪፓብሊክ ጊኒ ተባሂላ እትፍለጥ ጊኒ፡ ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ኣብ ጊኒ ዘሎ ኢንዱስትሪ ኢ-ኮሜርስ ገና እናማዕበለ እንከሎ፡ ኣብታ ሃገር ዝሰርሑ ውሑዳት ቀንዲ መድረኻት ኢ-ኮሜርስ ኣለዉ። ገለ ካብኣቶም ምስ በብወገኖም ናይ ዌብሳይት URLs እነሆ፤ 1. ጁምያ ጊኒ - ጁምያ ሓደ ካብቶም ዓበይቲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ኮይኑ ኣብ ብዙሓት ሃገራት ኣፍሪቃ ጊኒ ሓዊሱ ዝንቀሳቐስ እዩ። ኣብ መርበብ ሓበሬታኦም www.jumia.com.gn ክትበጽሑ ትኽእሉ ኢኹም። 2. ኣፍሪማሊን - ኣፍሪማሊን ውልቀሰባትን ትካላት ንግዲን ሓደሽቲ ወይ ኣብ ጥቕሚ ዝወዓሉ ፍርያት ብቐሊሉ ክሸጡ ዘኽእሎም ናይ ኦንላይን ዕዳጋ እዩ። ኣብ ጊኒ ህላወ ኣለዎም፡ መድረኾም ድማ ኣብ www.afrimalin.com/guinee ክትድህስስዎ ትኽእሉ ኢኹም። 3. MyShopGuinee - MyShopGuinee ንፍርያት ጊኒን ንግዳዊ ትካላትን ብኢንተርነት ንምልላይ ዝዓለመ ኣብ ውሽጢ ዓዲ ዘሎ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኽ እዩ። ኣብ www.myshopguinee.com ተወከሱዎም። 4. Bprice Guinée - Bprice Guinée ኣብ ውሽጢ ዕዳጋ ጊኒ ካብ ዝንቀሳቐሱ ዝተፈላለዩ ናይ ኦንላይን ቸርችታት ንዝርከቡ ዝተፈላለዩ ፍርያት ከም መነጻጸሪ መርበብ ሓበሬታ ኮይኑ የገልግል። ናይ መርበብ ሓበሬታኦም URL www.bprice-guinee.com እዩ። 5. KekeShopping – KekeShopping ንጊኒያውያን ኣብ ክንዲ ባህላዊ ናይ ገንዘብ ኣብ ምብጻሕ ኣማራጺታት ሞባይል ገንዘብ ከም ኣገባብ ክፍሊት ተጠቒሞም ካብ ውሽጢ ዓዲ ዝርከቡ ሸየጥቲ ዝተፈላለዩ ኣቑሑት ብኢንተርነት ክገዝኡ ምቹእ መገዲ ይህብ። ኣብ www.kekeshoppinggn.org ንዝህብዎ ምቕራብ ዳህሰሱ። እዞም መድረኻት ብብዙሓት ተጠቀምቲ ፍሉጣትን ዝእመኑን እኳ እንተኾኑ፡ ኣብ ዝኾነት ሃገር ውልቃዊ ሓበሬታ ኣብ እትካፈሉሉ እዋን ወይ ብኢንተርነት ክፍሊት ኣብ እትገብረሉ እዋን ብኢንተርነት ዕድጊ ኣብ እትገብረሉ እዋን ጥንቃቐ ምግባርን ግቡእ ስጉምትታት ድሕነት ምርግጋጽን ከም ዝምከር ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ማሕበራዊ መራኸቢታት

ኣብ ምዕራባዊ ገማግም ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር ጊኒ፡ ኣብ ዝተፈላለዩ ማሕበራዊ መራኸቢታት ህላወኣ እናዓበየ ይኸይድ ኣሎ። ኣብ ጊኒ ገለ ህቡባት ማሕበራዊ መራኸቢታት ምስ መርበብ ሓበሬታታቶም እነሆ፤ 1. ፌስቡክ (www.facebook.com)፦ ፌስቡክ ኣብ ጊኒ ምስ ኣዕሩኽን ቤተሰብን ንምትእስሳር፡ ሓድሽ ሓበሬታ ንምክፋል፡ ከምኡ’ውን ኣብ ዝተፈላለዩ ናይ ተገዳስነት ጉጅለታት ንምጽንባር ብሰፊሑ ይጥቀመሉ። 2. ኢንስታግራም (www.instagram.com)፦ ኢንስታግራም ኣብቶም መንእሰያት ጊኒያውያን ተፈታውነት ዘለዎ ኮይኑ፡ ንሳቶም ድማ ስእልን ቪድዮታትን መዓልታዊ ህይወቶም፡ ዝፈትውዎን ፍጻሜታቶምን ንምክፋል ይጥቀሙሉ። 3. ትዊተር (www.twitter.com)፦ ትዊተር ኣብ ጊኒ ብውልቀሰባትን ትካላትን ዝሕቆፍ ኮይኑ፡ ሓድሽ ዜናታት ብምክፋል፡ ርእይቶኦም ብምግላጽን ኣብ ህዝባዊ ዘተ ብምስታፍን እዩ። 4. ሊንክድይን (www.linkedin.com)፦ ሊንክድይን ኣብ ጊኒ ኣብ ሞንጎ ሰብ ሞያ ስሕበት ይረክብ ኣሎ፡ ከም መድረኽ መርበብ ሓበሬታ፡ ምድላይ ስራሕን ምዕባለ ሞያን። 5. ቲክቶክ (www.tiktok.com)፦ ቲክቶክ ብሙዚቃ ዝተቐመጡ ሓጸርቲ ቅርጺ ዘለዎም ቪድዮታት ንምስራሕ ፈጠራዊ መውጽኢ ምዃኑ ኣብ መንእሰያት ወለዶ ጊኒ ተፈታውነት ረኺቡ ኣሎ። 6. ስናፕቻት (www.snapchat.com)፦ ስናፕቻት ብብዙሓት መንእሰያት ጊኒ ከም መገዲ ግዝያዊ ስእልታት ወይ ቪድዮታት ምስ ኣዕሩኽቶም ንምክፋል ዝጥቀሙሉ ኮይኑ፡ ፍልተር ወይ augmented reality effects እናወሰኸሉ እዩ። 7. ዩቱብ (www.youtube.com)፦ ዩቱብ ንብዙሓት ምስ ሙዚቃ፣ ኮሜዲ ስኪት፣ ቪሎግ፣ ትምህርቲ ወዘተ ዝተኣሳሰሩ ቪድዮታት ምርኣይ ወይ ምጽዓን ዝፈትዉ ደቂ ጊኒ ከም መዘናግዒ ማእከል ኮይኑ የገልግል። 8. ዋትስኣፕ፦ ዋትስኣፕ ብቐንዱ ንባዕሉ ማሕበራዊ ሚድያ ፕላትፎርም ዘይኮነስ ናይ መልእኽቲ ኣፕ እኳ እንተኾነ፤ ብሰንኪ እቲ ንተጠቃሚ ምቹእ ዝኾነ መተሓላለፊ ኣብ መንጎ ጊኒያውያን ንመልእኽቲ ጽሑፍን ድምጺ/ቪድዮ ጻውዒታትን ዘይነጻጸል ኣካል ርክብ ኮይኑ ኣሎ። ኣብ ውሽጢ ዝተፈላለየ ህዝቢ ጊኒ፡ ተፈታውነት ናይዞም ማሕበራዊ መራኸቢታት ብመሰረት ምርጫታት ዕድመ ክፈላለ ከምዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ

ብወግዒ ሪፓብሊክ ጊኒ ተባሂላ እትፍለጥ ጊኒ፡ ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር እያ። ብርክት ዝበሉ ኢንዱስትሪታትን ማሕበራትን ኣብ ልምዓታን ዕብየታን ኣበርክቶ ዝገብራ ዝተፈላለየ ቁጠባ ዘለዋ እያ። ገለ ካብተን ኣብ ጊኒ ዝርከባ ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ፤ 1. ቤት ምኽሪ ንግዲ፣ ኢንዱስትሪን ሕርሻን ጊኒ (Chambre de Commerce, d’Industrie et d’Agriculture de Guinée) - እዚ ማሕበር እዚ ንዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝውክል ኮይኑ ንንግዲ፣ ኢንዱስትሪ፣ ሕርሻን ኣገልግሎትን ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታ ናይዚ ማሕበር እዚ፡ https://www.ccian-guinee.org/ 2. ማሕበር ባንክታት ጊኒ (Association Professionnelle des Banques de Guinée) - እዚ ማሕበር ኣብ ጊኒ ዝንቀሳቐሳ ባንክታት ዝውክል ኮይኑ ረብሓታት ኢንዱስትሪ ባንክታት ንምድንፋዕ ዝሰርሕ እዩ። ናይዚ ማሕበር መርበብ ሓበሬታ፡ N/A 3. ፈደረሽን ትካላት ኣስራሕቲ ኣብ ጊኒ (Fédération des Organizations Patronales de Guinée) - እዚ ፈደረሽን እዚ ካብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ማኑፋክቸሪንግ፣ ኣገልግሎት፣ ዕደና፣ ሕርሻ ወዘተ ዝመፁ ኣስራሕቲ ወኪሉ ንመሰላቶምን ረብሓታቶምን ዝጣበቕ እዩ። ናይዚ ፈደረሽን መርበብ ሓበሬታ፡ N/A 4. ሕብረት ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን ምዕራብ ኣፍሪቃ-ጊኒ (Union des Chambres de Commerce et d'industrie en Afrique de l'Ouest-Guinee) - እዚ ሕብረት ኣብ ውሽጢ ንኡሳን ዞባታት ምዕራብ ኣፍሪቃ ንግዳዊ ንጥፈታትን ኢንዱስትርያዊ ንጥፈታትን ንምድንፋዕ ዝዓለመ እዩ። ጊኒ ሓዊሱ ካብ ዝተፈላለያ ሃገራት ዝመጹ ዝተፈላለዩ ኣብያተ ምኽሪ ንግዲ ዝውክሉ ምዃኖም ይፍለጥ። መርበብ ሓበሬታ ናይዚ ማሕበር እዚ፡ N/A 5. ሃገራዊ ማሕበር ዕደና (Association Minière Nationale) - ዕደና ብሰንኪ ከም ቦክሳይትን ወርቅን ዝኣመሰሉ ብብዝሒ ማዕድናዊ ጸጋታት ኣብ ቁጠባ ጊኒ ልዑል ተራ ስለዘለዎ፡ እዚ ማሕበር እዚ ንረብሓታት ኩባንያታት ዕደና እናወከለ ኣብ ውሽጢ ጽላት ዕደና ዘላቒ ልምዓት ኣብ ምድንፋዕ ዘተኮረ እዩ። ኣብታ ሃገር ዝንቀሳቐስ ምዃኑ’ዩ። ሕማቕ ኣጋጣሚ ኮይኑ ምስኡ ዝተኣሳሰር ፍሉይ መርበብ ሓበሬታ ክረክብ ኣይከኣልኩን። በጃኹም ኣስተውዕሉ፡ ምህላው ወይ ምብጻሕ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታታት ክፈላለ ከም ዝኽእል፡ ስለዚ ነዞም ማሕበራት ብሞተር ምድላይ ተጠቒምካ ክትደልያ ወይ ድማ እዋናዊ ሓበሬታ ንምርካብ ካብ እሙናት ምንጭታት ከባቢ ክትውከስ ይምከር።

ናይ ንግድን ንግድን መርበብ ሓበሬታታት

ገለ ካብቶም ምስ ጊኒ ዝተኣሳሰሩ ቁጠባውን ንግዳውን መርበብ ሓበሬታታት እነሆ፤ 1. ሚኒስትሪ ቁጠባን ፋይናንስን፡- ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ሚኒስትሪ ቁጠባን ፋይናንስን ኣብ ጊኒ ብዛዕባ ቁጠባዊ ፖሊሲታት፡ ዕድላት ወፍሪ፡ ደንቢ ንግዲ፡ ከምኡ’ውን ፋይናንሳዊ ጸብጻባት ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.mefi.gov.gn/ 2. ኤጀንሲ ምድንፋዕ ወፍርን ሰደድን ጊኒ (APIEX)፦ ኤፒኤክስ ኣብ ጊኒ ወፍሪ፣ ሰደድ፣ ከምኡ እውን ቀጥታዊ ወፍሪ ወፃኢ ናይ ምስሓብ ሓላፍነት ኣለዎ። እቲ መርበብ ሓበሬታ ብዛዕባ ጽላታት ወፍሪ፡ ዕድላት ንግዲ፡ ሕጋዊ ቅርጺ፡ ንኣውፈርቲ ዝወሃብ ምትብባዕ ወዘተ ኣገዳሲ ሓበሬታ ይህብ።መርበብ ሓበሬታ፡ https://apiexgn.org/ 3. ማእከላይ ባንክ ሪፓብሊክ ጊኒ (BCRG)፦ መርበብ ሓበሬታ BCRG ኣብ ገንዘባዊ ፖሊሲታት፡ ሸርፊ ሸርፊ፡ ስታቲስቲክስ ኣብ ማክሮ ኢኮኖሚያዊ መርኣይታት ከም መጠን ዋጋ ንብረትን ዕቤት GDPን ኣብ ጊኒ ዝምልከት ጸጋታት የቕርብ። ብተወሳኺ ብዛዕባ ደንብታትን ክትትልን ባንክታት ሓበሬታ ይህብ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.bcrg-guinee.org/ 4. ቤት ምኽሪ ንግዲ ኢንዱስትሪን ሕርሻን (CCIAG)፦ እዚ ንኢንተርፕራይዛት ምቹእ ናይ ንግዲ ሃዋህው ብምምዕባል ኣብ ጊኒ ንግዳዊ ንጥፈታት ንምድንፋዕ ሓላፍነት ዘለዎ ቁልፊ ትካል እዩ። መርበብ ሓበሬታ ሲሲኣይኤጂ ብዛዕባ ኣገልግሎታቱ ዝርዝር ሓበሬታ ይህብ፣ እዚ ድማ ሓገዝ ምዝገባ ንግዲ፣ ኣብ መንጎ ውሽጣዊ ትካላት ንግዲን ናብ ዕዳጋ ጊኒ ክኣትዉ ወይ ምስ ኩባንያታት ጊኒ ሽርክነት ክምስርቱ ዝደልዩ ናይ ወጻኢ ኣውፈርትን/ሰብ ሃፍቲን ዝካየዱ ናይ ምትእስሳር ፍጻመታት ይርከብዎም።Webstie:http://cciagh.org/ 5.ቁጠባዊ ኣጠማምታ ጊኒ: እዚ ናይ ኦንላይን መድረኽ ኣብ ቁጠባዊ ሃዋህው ጊኒ ርድኢት ዝህብ ኮይኑ ምስ ወሰንቲ ዓውድታት ከም ሕርሻ,ዕደና,ቱሪዝም,ን ጸዓትን ዝተኣሳሰሩ ብዳታ ዝምራሕ ትንተና ይህብ።እቶም ናብ ወፍሪ ዓይኖም ዝጥምቱ ካብዚ ምንጪ ጠቓሚ ፍልጠት ክረኽቡ ይኽእሉ . መርበብ ሓበሬታ፡https://guinea-economicoutlook.com ዌብሳይታት ምስ ግዜ ለውጢ ክመጹ ከምዝኽእሉ ኣስተውዕሉ፤ ስለዚ ቅድሚ ንእዋናዊ ሓበሬታ ናብኦም ምምላስካ ትኽክለኛነቶም ድርብ ምፍታሽ ይምከር።

ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ

ንጊኒ ዝኸውን ሓያሎ ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ ኣለዉ። ዝርዝር ገለ ካብኣቶም ምስ ናይ መርበብ ሓበሬታ URLs ኣብዚ ኣሎ፤ 1. ካርታ ንግዲ (https://www.trademap.org) - ካርታ ንግዲ ብዓለምለኻዊ ማእከል ንግዲ (ITC) ዝቐርብ መስተጋብራዊ ንግዳዊ ዳታቤዝ እዩ። ንጊኒ ዝምልከት ኩለመዳያዊ ስታቲስቲክስ ንግድን ሓበሬታ ምብጻሕ ዕዳጋን የቕርብ። 2. ዓለምለኻዊ ዝተዋደደ ንግዳዊ መፍትሒ (WITS) (https://wits.worldbank.org) - WITS ብባንኪ ዓለም ዝተዳለወ መሳርሒ ትንተና ንግዲ እዩ። ንጊኒ ዝምልከት ዝርዝር ንግዳዊ መረዳእታታት ይህብ፣ እዚ ድማ ታሪፍን ዘይታሪፍን ስጉምትታትን ሓዊሱ እዩ። 3. ናይ ሕቡራት ሃገራት ኮምትሬድ ዳታቤዝ (https://comtrade.un.org/data/) - ኮምትሬድ እቲ ዝዓበየ ዝርከብ መኽዘን ኣህጉራዊ ስታቲስቲክስ ንግዲ ሸቐጣት እዩ። ተጠቀምቲ ብጊኒ ካብ ወጻኢ ዝኣትዉ ወይ ዝለኣኹ ፍሉያት ኣቑሑት ክደልዩ ይኽእሉ። 4. ትዕዝብቲ ቁጠባዊ ውስብስብነት (https://oec.world/exports/) - ትዕዝብቲ ቁጠባዊ ውስብስብነት ተጠቀምቲ ምስ ሰደድ ጊኒ ዝተኣሳሰሩ ሓዊሱ ናይ ምስሊ መሳርሕታትን ዳታሴታትን ተጠቒሞም ቁጠባዊ ኣንፈታትን ዓለማዊ ቅዲ ንግዲን ክድህስሱ የኽእሎም። 5. ፖርታል ዳታ ባንኪ ልምዓት ኣፍሪካ (https://dataportal.afdb.org/) - ፖርታል ባንኪ ልምዓት ኣፍሪካ ዝተፈላለዩ መርኣይታት ልምዓት ዝህብ ኮይኑ፡ ኣብ ከም በዓል ጊኒ ዝኣመሰላ ሃገራት ኣፍሪቃ ብዛዕባ ዞባዊ ውህደት፡ ፕሮጀክትታት ትሕተ ቅርጺ፡ ከምኡ’ውን ስግረ-ዶባዊ ንግዲ ዝምልከት መረዳእታታት የቕርብ . 6. ዓለምለኻዊ ትካል ገንዘብ ኣንፈት ንግዲ ስታቲስቲክስ (DOTS) ዳታቤዝ - ናይ IMF DOTS ዳታቤዝ ዝርዝር ዓመታዊ ክልተኣዊ ሸቐጣት ሰደድ/ኣእትዎት ስታቲስቲክስ ኣብ መንጎ ሃገራትን ዞባታትን ዓለምን ሓዊሱ ጊኒ ይህብ። እዞም ዝተጠቕሱ መርበባት ሓበሬታ፡ ንጊኒ ዝምልከት ኣገዳሲ ኣህጉራዊ ንግዳዊ መረዳእታ ንምርካብ ዘተኣማምን ምንጭታት ይህቡ።

B2b መድረኻት

ኣብ ጊኒ፡ ንግዳዊ ትራንዛክሽን ዘመቻችኡን ዓደግቲ ምስ ኣቕረብቲ ዘራኽቡን ሓያሎ B2B መድረኻት ኣለዉ። ገለ ካብቶም ኣብታ ሃገር ዝርከቡ ፍሉጣት መድረኻት B2B እነሆ፤ 1. ኣፍሪንዴክስ (https://www.afrindex.com/)፦ ኣፍሪንዴክስ ኣብ ኣፍሪቃ ዘተኮረ B2B መድረኽ ኮይኑ ሕርሻ፣ ጸዓት፣ ህንጻን ካልእን ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝሽፍን እዩ። ትካላት ንግዲ ፕሮፋይል ክፈጥራ፣ ፍርያት ወይ ኣገልግሎት ክለጥፋን ምስ ዓደግቲ ወይ ኣቕረብቲ ክኾኑ ዝኽእሉ ሰባት ክራኸባን የኽእለን። 2. Exporters.SG (https://www.exporters.sg/): Exporters.SG ካብ ዝተፈላለያ ሃገራት፣ እንተላይ ካብ ጊኒ ዝመጹ ትካላት ንግዲ ዝሓዘ ዓለማዊ መድረኽ እዩ። ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም መግብን መስተታትን፣ ፍርያት ሕርሻ፣ ሓፂናትን ማዕድናትን ወዘተ ዝርከባ ኩባንያታት ጊኒ ማውጫ ይህብ። 3. ትሬድኪ (https://www.tradekey.com/): ትሬድኪ ካብ መላእ ዓለም ንዝመጹ ዓደግትን ሸየጥትን ዘራኽብ ዓለምለኻዊ ዕዳጋ B2B እዩ። ኣብ ጊኒ ዝርከባ ትካላት ንግዲ ነዚ መድረኽ ተጠቒሞም ፍርያቶም ወይ ኣገልግሎታቶም ከርእዩ፣ ኣብ መላእ ዓለም ዓማዊል ክኾኑ ዝኽእሉ ወይ መሻርኽቲ ክረኽቡ ይኽእሉ። 4. ግሎባል ሶርስስ (https://www.globalsources.com/)፦ ግሎባል ሶርስስ ካልእ ፍሉጥ B2B ፕላትፎርም ኮይኑ ካብ ዝተፈላለያ ሃገራት ሓዊሱ ካብ ዝተፈላለያ ሃገራት ዝመጹ ኣፍረይትን ኣቕረብትን ዝሓዘ እዩ። ኣብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ከም ኤሌክትሮኒክስ፣ ፋሽን መሳርሒታት፣ ናይ ገዛ ኣቑሑት ወዘተ ሰፊሕ ዝርዝር ፍርያት የቕርብ። 5. Alibaba.com - ክፍሊ ኣቕረብቲ ኣፍሪቃ (https://africa.alibaba.com/suppliers/)። ዋላ እኳ ንጊኒ ጥራሕ ፍሉይ እንተዘይኮነ ብሓፈሻ ግን ንኣፍሪቃውያን ኣቕረብቲ ዝሽፍን፤ እዚ ኣብ መርበብ ሓበሬታ ዓሊባባ ዘሎ ክፍሊ ተጠቀምቲ ኣብ ትሕቲ ክፍሊ ኣፍሪቃ ዘሎ ናይ ሃገር ፍልተር ብምምራጽ ሰደድቲ ጊኒ ክደልዩ የኽእሎም። እዞም መድረኻት ኣብ ጊኒ ዝርከቡ ትካላት ንግዲ ናብ ኣህጉራዊ ዕዳጋታት ንኽበጽሑ ወይ ኣብ ውሽጢ ሃገር ባዕላ ንዝተፈላለዩ ዕድላት ንግዲ ናይ ውሽጢ ዓዲ ኣቕረብቲ ንኽረኽቡ ምቹእ መገዲ ይህቡ።