TogTok

ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ሃገር
ሃገራዊ ባጤራ
ሸርፊ ሸርፊ
ኣገደስቲ በዓላት
ኩነታት ንግዲ ወጻኢ
ናይ ዕዳጋ ልምዓት ዓቕሚ
ኣብ ዕዳጋ ውዑይ መሸጣ ፍርያት
ባህርያት ዓማዊልን ክልኩልን።
ስርዓት ምሕደራ ጉምሩክ
ፖሊሲታት ግብሪ ኣእትዎ።
ፖሊሲታት ግብሪ ሰደድ
ንሰደድ ዘድልዩ ምስክር ወረቐት
ዝምከር ሎጂስቲክስ
ንልምዓት ዓዳጊ ዝኸውን ቻነላት

በርማ ተባሂላ እትፍለጥ ሚያንማር፡ ኣብ ወሽመጥ ቤንጋልን ባሕሪ ኣንዳማንን እትርከብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃገር እያ። ምስ ታይላንድ፡ ላኦስ፡ ቻይና፡ ህንዲን ባንግላድሽን ትዳወብ። ኣስታት 676,578 ትርብዒት ኪሎሜተር ስፍሓት ዘለዋን ኣስታት 54 ሚልዮን ህዝቢ ዝነብረላን (ከምቲ ናይ 2021 መረዳእታ) ሚያንማር ብሃብታም ታሪኻን ዝተፈላለየ ባህልን ትፍለጥ። ሚያንማር ሰለስተ ዝተፈላለዩ ወቕትታት ዘለዎ ትሮፒካዊ ሞንሱን ክሊማ ኣለዋ፡ ካብ መጋቢት ክሳብ ግንቦት ውዑይ ወቕቲ፡ ካብ ሰነ ክሳብ መስከረም ዝናብ ዝዘንበሉ ወቕቲ፡ ካብ ጥቅምቲ ክሳብ ለካቲት ዝሑል ወቕቲ። እታ ሃገር ካብ ከም በዓል ሂማላያ ዝኣመሰሉ ስእላዊ ሰንሰለታት ኣኽራን ክሳብ ኣብ ወሽመጥ ቤንጋል ዝርከቡ ውቁባት ገማግም ባሕሪ ዝበጽሕ ትንፋስ ዝህብ መልክዓ ምድሪ ኣለዋ። ዝበዝሕ ህዝቢ ሚያንማር ከም ቀንዲ ሃይማኖቱ ቴራቫዳ ቡድሂዝም ይኽተል። ይኹን እምበር እስልምና፣ ክርስትና፣ ሂንዱነት ከምኡ እውን ባህላዊ እምነት ደቀባት ዝኽተሉ ርኡይ ህዝቢ እውን ኣሎ። እዞም ዝተፈላለዩ ሃይማኖታዊ ማሕበረሰባት፡ ንጡፍ ባህላዊ ቅርስታት እታ ሃገር ኣበርክቶ ይገብሩ። ቁጠባ ሚያንማር ብቐንዱ ሕርሻዊ ኮይኑ ሕርሻ ኣብ ውሽጣዊ ፍርያት ሃገርኣ ልዑል ኣበርክቶ ኣለዎ። ዓበይቲ ሰደድታት ተፈጥሮኣዊ ጋዝ፣ ፍርያት ዕንጨይቲ ከም ጀይድ ዝኣመሰሉ ማዕድናት ከምኡ’ውን ከም ሩቢን ሳፋየርን ዝኣመሰሉ ዕንቊታት ይርከብዎም። መንግስቲ ቱሪዝም ሓዊሱ ኢንዳስትሪታቱ ንምብዛሕ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ፃዕሪ እናገበረ ፀኒሑ እዩ። ዋላ’ኳ ተፈጥሮኣዊ ጽባቐን ባህላዊ ሃብትን እንተሃለዋ፡ ሚያንማር ኣብ ዝሓለፉ ዓሰርተታት ዓመታት ብሰንኪ ወተሃደራዊ ምሕደራ ስዒቡ ዝመጽእ ፖለቲካዊ ዘይምርግጋእ ብፖለቲካውን ማሕበራውን መዳይ ዝተፈላለየ ብድሆታት ኣጋጢምዋ እዩ። ይኹን እምበር ኣብ ቀረባ እዋን ዝተወሰዱ ስጉምትታት ዲሞክራስያውነት ኣብ 2010ታት ተግባራዊ ክኾኑ ካብ ዝጅምሩ ,ዋላ እኳ ገና ኣብ ዝተፈላለየ ግንባራት ሓዊሱ ኣብ ብዙሕ ግንባራት ብድሆታት እንተጋጠሞ ብፍላይ ንውሑዳት ብሄራት ዝጸሉ ጉዳያት ሰብኣዊ መሰላት ሓዊሱ.. ኣብ መደምደምታ,ማይናማር ፍሉይ ምትሕውዋስ ትንፋስ ዝህብ መልክዓ ምድሪ,ባህላዊ ብዙሕነት,ከምኡውን ሃብታም ታሪኽ የቕርብ።እቲ ሃገር ቀጻሊ ብድሆታት የጋጥሞ,ግን ንዲሞክራሲ,ማሕበረ-ቁጠባዊ ምዕባለ,ከምኡውን ምምሕያሽ ኩነታት ንኹሎም ዜጋታቱ ጻዕሪ ይቕጽል.እቲ ናይ ዕብየት ዓቕሚ, ምስ ተፈጥሮኣዊ ጽባቐ ዝተሓዋወሰ፣እዛ ሃገር ክትከታተላ ዝግባእ ይገብራ

ቅድም ብበርማ እትፍለጥ ዝነበረት ሚያንማር፡ በርማ ኪያት (MMK) ዝበሃል ናይ ገዛእ ርእሳ ባጤራ ኣለዋ። ምልክት ባጤራ ናይ ሚያንማር ክያት K እዩ።ዋጋ ሸርፊ ናይ በርማ ክያት ምስ ካልኦት ዓበይቲ ባጤራታት ከም ዶላር ኣመሪካ (USD)ን ዩሮ (EUR)ን ምልውዋጥ ክህልዎ ይኽእል። ማእከላይ ባንክ ሚያንማር ንባጤራ እታ ሃገር ይቆጻጸርን የውጽእን እዩ። ምርግጋእ ኣብ ምሕላውን ቁጠባዊ ዕብየት ኣብ ምድንፋዕን ወሳኒ ተራ ይጻወት። ይኹን እምበር፡ ሚያንማር ቅድሚ ሕጂ ናይ ዋጋ ንብረትን ፋይናንሳዊ ብድሆታትን ታሪኽ ከም ዝነበራ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ብመንጽር ዲኖሚነሽን፡ 1 Ks, 5 Ks, 10 Ks, 20 Ks, 50 Ks, 100 Ks, 200 Ks, 500K s ,1000 KS ዝዓይነቱ ዋጋታት ዘለዎም ኖት ኣለዉ ካብ ቃላት ምቁራጽ እንተዝኸውን ዝሓሸ ወይ ዝያዳ ተፈጥሮኣዊ ምኾነ ሓደ ሓረግ ከምዚ " ...ካብ ንኣሽቱ ዲኖሚንያታት ዝበጽሕ ክብርታት ከም..." ዋላ እኳ ክፍሊት ብጥረ ገንዘብን ብክረዲት ካርድን ተጠቒምካ ኣብ ገለ ቦታታት ኣብ ውሽጢ ዓበይቲ ከተማታት እታ ሃገር ወይ ከባቢታት በጻሕቲ ክግበር ይከኣል እንተኾነ , ገና ናይ ገንዘብ ትራንዛክሽን ኣብ መብዛሕትኡ ክፋላት ሚያንማር ዓብሊሉ ኣሎ ኣብኡ ድማ ተቐባልነት ክረዲት ካርድ ድሩት ክኸውን ይኽእል እዩ። Thus ,ኣብ ውሽጢ ሚያንማር ክትጓዓዝ ከለኻ እኹል ናይ ውሽጢ ዓዲ ባጤራ ክትሕዝ ይምከር። ምስ ካልኦት ባጤራታት ከም ዶላር ኣሜሪካ ወይ ዩሮ ክነጻጸር እንከሎ ሓያል ዓለማዊ ተፈላጥነት ዘይክህልዎ ይኽእል'ዩ፤ however within Myanma hamadinger society ,እቲ በርማውያን ክያት ዘይነጻጸል ኣካል መዓልታዊ ህይወቶም ኮይኑ ይቕጽል። ብሓፈሻ፡ኩነታት ባጤራ ሚያንማር፡ ነዛ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያዊት ሃገር ኣብ ዘጋጥማ ዘሎ ብዙሕ ቁጠባዊ ብድሆታት፡ ንዝምዕብል ዘሎ ፋይናንሳዊ መልክዕ እናተማልአ፡ ምርግጋእ ንምዕቃብ ብሰበስልጣን ዝገብርዎ ቀጻሊ ጻዕርታት ዝልለ እዩ።

ሕጋዊ ባጤራ ሚያንማር በርማ ክያት (MMK) እዩ። ብዛዕባ ሸርፊ ሸርፊ ዓበይቲ ባጤራታት እንተኾይኑ፡ ገለ ግምታዊ ክብርታት እነሆ፤ 1 ዶላር ≈ 1,522 ሚ.ሜ 1 ዩሮ ≈ 1,774 ሚ.ሜ.ኬ 1 ፓውንድ ≈ 2,013 MMK 1 ጀፓይ ≈ 13.86 ሚ.ሜ.ኬ እዚ ኣሃዛት እዚ ግምታት ጥራይ ምዃኑን ከከም ዝተፈላለዩ ረቛሒታት ከም ኩነታት ዕዳጋን ወሃብቲ ሸርፍን ክፈላለ ከምዝኽእልን ኣስተውዕሉ።

ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ መሳጢት ሃገር ሚያንማር፡ ኣብ ምሉእ ዓመት ብዙሕ ኣገደስቲ በዓላት ተብዕል። እዞም በዓላት እዚኣቶም፡ ንሃብታም ባህላዊ ቅርስታትን ልምድታትን ሚያንማር ንእሽቶ ምልክት ይህቡ። ሓደ ካብቶም ኣገደስቲ በዓላት ቲንግያን ዝበሃል ኮይኑ፡ ብፌስቲቫል ማይ ዝፍለጥ እዩ። ኣብ ወርሒ ሚያዝያ ዝኽበር ኮይኑ፡ ሓድሽ ዓመት በርማውያን ዘኽብር እዩ። ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ሰባት ኣብ ጎደናታት ተኣኪቦም ኣብ ናይ ማይ ባእሲ ይሳተፉን ንሕሉፍ ሓጢኣትን ሕማቕ ዕድልን ምሳሌያዊ ናይ ምጽራይ ስርዓት ኮይኑ ነንሕድሕዶም ብማይ ይጥሕሉ። ብሰሓቕን ሙዚቃን ባህላዊ ሳዕስዒትን ዝተመልአ ዕግርግርን ባህ ዘብልን ኣጋጣሚ እዩ። ካልእ ኣገዳሲ በዓል ድማ ኣብ ወርሒ ጥቅምቲ ዝኽበር ታዲንግዩት ወይ በዓል ብርሃን እዩ። ኣብዚ በዓል እዚ፡ ሰባት ቡዳ ትምህርቱ ንኣዲኡ ምስ ኣመሓላለፈ ካብ ሰማይ ምምላሱ ክብሪ ኣብ ዝህቡሉ እዋን፡ ሚያንማር ብኣሽሓት ሕብራዊ መብራህቲ ትበርህ። ገዛውቲ ብሽምዓታትን ፋኑሳትን ብኤሌክትሪክ መብራህትን ክስልሙ እንከለዉ፡ ርችት ድማ ንሰማይ ለይቲ የብርህ። ፈስቲቫል ታዛንግዳይንግ ካልእ ኣብ ወርሒ ሕዳር ኣብ መላእ ሚያንማር ዝኽበር ትርጉም ዘለዎ ፍጻመ እዩ። እዚ በዓል እዚ ቅድሚ ዓለማዊ ህይወት ምኽሓዱ ካብ ጸጉሪ ኣካላቱ ሓዊ ብምፍጣር ልዕለ ባህርያዊ ሓይሊ ዘርኣየ ጋቫሙኒ (ወደ መዝሙር ቡዳ) ዘኽብር እዩ። ናይዚ ፈስቲቫል ፍሉይ ዝገብሮ ውድድራት ባሎን ውዑይ ኣየር ዘጠቓልል ኮይኑ፡ ብክኢላታት ስነ-ጥበባውያን ዝተሰርሑ ዝተሓላለኹ ዲዛይን ዘለዎም ባሎናት ኣብ ትሕቲ ዕልልታ ዝመልኦ ህዝቢ ናብ ሰማይ ዝወጹ እዮም። ኣብ መንጎ ለካቲት-መጋቢት ኣብ ከባቢ ዞባ ቀላይ ኢንለ ኣብ ዝካየድ በዓል በዓቲ ፒንዳያ፡ ውፉያት ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ወርቃውያን ሓወልትታት ቡዳ ዝተሰለሙ ቅዱሳት በዓትታት ብምኻድ ኣኽብሮቶም ንምሃብን ኣብ ውሽጢ እዞም ንዘመናት ዝጸንሑ በዓትታት ካብ ዝርከቡ ቅዱሳን ቅርስታት በረኸት ይደልዩን። ኣብ መወዳእታ፡ ኣብ ወርሒ ሕዳር ዝካየድ ፈስቲቫል ባሎን ታውንጊ ኣብ ከባቢ ማንዳላይ ዝካየድ ኮይኑ፡ ብለይቲ ዝበርሁ ዓበይቲ ውዑይ ኣየር ባሎናታቱ ብዘደንቕ ርችት ዝተሰለሙ ሰማይ ልዕል ኢሎም ይሰዶም። እዞም በዓላት እዚኦም ንጡፍ ባህሊ ሚያንማር ー ኣብ ነፍሲ ወከፍ በዓል ብዕምቆት ዝተሰፍየ ዓሚቝ እምነታታ ዘርእዩ ኮይኖም፡ ደቂ ዓዲ ተኣኪቦም ልምዶም ዘብዕሉ ኮይኖም፡ ኣብዚ ናይ ባህላዊ ርኽበት ጉዕዞ ክጽንበሮም ዝደሊ ሰብ ድማ ምዉቕ ኣቀባብላ ይገብሩ።

ብበርማ ትፍለጥ ሚያንማር ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃገር እያ። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ኣብ ኩነታት ንግዳ ርኡይ ለውጢ ኣጋጢምዋ እዩ። ቁጠባ ሚያንማር ዕብየትን ምዕባለ ንግድን ንምንቅስቓስ ኣብ ሰደድ ብብዝሒ ይምርኮስ። እታ ሃገር ብቐንዱ ከም ሩዝ፣ ጣፍ፣ ፋጁል፣ ፍርያት ዓሳ፣ ዕንጨይቲ ዝኣመሰሉ ፍርያት ሕርሻ ናብ ወጻኢ ትሰድድ። ብተወሳኺ፡ ዓለባታትን ክዳውንትን እውን ንሚያንማር ኣገደስቲ ናይ ሰደድ ኣቑሑት ኮይኖም ኣለዉ። ይኹን እምበር፡ ጽላት ንግዲ ሚያንማር ሓያሎ ብድሆታት ከምዘጋጥሞ ክፍለጥ ይግባእ። ሓደ ዓቢ ዕንቅፋት ድሩት ትሕተ ቅርጽን ምስ ዓለማዊ ዕዳጋታት ዘለዎ ምትእስሳርን እዩ። እኹል ዘይኮነ ናይ መጓዓዝያ መርበባትን ሎጂስቲክስን ንብቑዕ ምንቅስቓስ ኣቑሑት ብውሽጥን ብደገን ይዕንቅፍ። ካብዚ ሓሊፉ፡ ብሰንኪ ፖለቲካዊ ስክፍታታት ዝተፈጸመ ኣህጉራዊ ቁጠባዊ እገዳ፡ ሚያንማር ናብ ዕዳጋታት ወጻኢ ንኸይትኣቱ ዕንቅፋት ኮይኑዋ ኣሎ። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት እታ ሃገር ዲሞክራስያዊ ጽገናታት ብምትግባርን ኩነታት ሰብኣዊ መሰላት ብምምሕያሻትን ብዙሓት እገዳታት ክለዓሉ ወይ ክቃለሉ እኳ እንተጸንሑ፤ ገለ ገደባት ክሳብ ሕጂ ይርከቡ። እዚ ብድሆታት እዚ እናሃለወ፡ ኣወንታዊ ምዕባለታት እውን ተራእዩ እዩ። ሚያንማር ጽላት ንግዳ ንምዕባይ ናይ ወጻኢ ወፍሪ ብንጥፈት ትሰርሕ ኣላ። መንግስቲ ምቕሉልነት ንግዲ ብምምሕያሽን ሕጋዊ ቅርጻታት ብምዕባይን ናይ ወጻኢ ትካላት ንግዲ ንምስሓብ ብርክት ዝበሉ ቁጠባዊ ጽገናታት ኣውጺኡ እዩ። ብተወሳኺ ሚያንማር ብጂኦግራፊያዊ መዳይ ኣብ መንጎ ህንዲን ቻይናን ትርከብ እዚ ድማ ከም ተበግሶታት ቀበቶን መንገድን (BRI) ዝኣመሰሉ ተበግሶታት ኣቢሉ ንዝለዓለ ዞባዊ ንግዳዊ ውህደት ተኽእሎታት ትህብ። እዚ መደብ እዚ ንንግዳዊ ንጥፈታት ሚያንማር ክጠቅም ዝኽእል ፕሮጀክትታት ትሕተ ቅርጺ ብምውፋር ዞባዊ ምትእስሳር ንምዕባይ ዝዓለመ እዩ። ብሓፈሻ፡ ምስ ውሱን ትሕተ-ቅርጽን ንነዊሕ እዋን ዝጸንሐ ኣህጉራዊ እገዳን ዝተኣሳሰሩ ዕንቅፋታት እናገጠማ - ሚያንማር ኣብ ውሽጢ ሃገር ብስጉምትታት ጽገናታት ኣቢላ ንዝተዓጻጸፈ ስግረ-ዶባዊ ንግዲ ዘኽእላ ሃዋህው ንምፍጣር ጻዕሪ ትቕጽል ኣላ፡ ከም ቢ.ኣር.ኣይ ዝኣመሰሉ ዞባዊ ተበግሶታት እናተጠቐመት፡ ንግዳዊ ኣድማሳ ከተስፍሕ ትኽእል እያ።

በርማ ተባሂላ እትፍለጥ ሚያንማር ንዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ንምምዕባል ርኡይ ዓቕሚ ኣርእያ እያ። ስትራተጂካዊ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ እታ ሃገር ኣብ መንጎ ህንዲን ቻይናን ብመንጽር ዕድላት ኣእትዎ/ሰደድ ፍሉይ ብልጫ ይህብ። ቀዳማይ፡ ሚያንማር ከም ተፈጥሮኣዊ ጋዝ፡ ነዳዲ፡ ማዕድናትን ዕንቊታትን ዝኣመሰሉ ብዙሓት ተፈጥሮኣዊ ጸጋታት ትውንን። እዚ ጸጋታት እዚ፡ ነቶም ብሃብቲ ዝሃብተሙ ኢንዱስትሪታት እታ ሃገር ንምጥቃም ዝጽዕሩ ናይ ወጻኢ ኣውፈርቲ ስሒቡ እዩ። በዚ ምኽንያት ድማ ሚያንማር ኣብ ዓለማዊ ቀረብ ሰንሰለት ኣገዳሲት ተዋሳኢት ኮይና ኣላ። ካልኣይ፡ ሚያንማር ኣስታት 54 ሚልዮን ውልቀሰባት ዝሓቖፈ ዓቢ ህዝቢ ኣለዋ። እዚ ዓቢ ናይ ውሽጢ ሃገር ዕዳጋ፡ ናይ ወጻኢ ኩባንያታት ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ሃለኽቲ ኣቑሑት፡ ኤሌክትሮኒክስን ቴሌኮሙኒኬሽንን ክኣትዋን ህላወአን ክምስርታን ሰፊሕ ዕድላት ይህብ። ካብዚ ሓሊፉ መንግስቲ ሚያንማር ኣብ ዝሓለፉ ዓሰርተ ዓመታት ኣህጉራዊ ወፍሪ ንምስሓብ ርኡይ ቁጠባዊ ጽገናታት ኣካይዱ እዩ። እዞም ጽገናታት እዚኦም፡ ፖሊሲታት ንግዲ ምልጋስን ንናይ ወጻኢ ትካላት ንግዲ ምትብባዕ ዝህቡ ፍሉያት ቁጠባዊ ዞባታት ምምስራትን ዘጠቓልሉ እዮም። እዞም ስጉምትታት ንውሽጣውን ዓለምለኻውን ኩባንያታት ዝያዳ ምቹእ ናይ ንግዲ ሃዋህው ንምፍጣር ሓጊዞም እዮም። ብተወሳኺ ሚያንማር ኣካል ናይ ሓያሎ ዞባዊ ንግዳዊ ስምምዓት ከም ከባቢ ናጻ ንግዲ ኣሴን (AFTA)ን ተበግሶ ወሽመጥ ቤንጋል ንብዙሕ ጽላታት ቴክኒካውን ቁጠባውን ምትሕብባር (BIMSTEC)ን እያ። እዞም ስምምዓት ኣብ መንጎ ኣባላት ሃገራት ዘሎ ንግዳዊ ዕንቅፋታት ብምንካይ ወይ ብምውጋድ ዞባዊ ቁጠባዊ ውህደት ንምዕባይ ዝዓለሙ እዮም። ኣካል ናይዞም ስምምዓት ብምዃን ኣብ ሚያንማር ዝርከባ ትካላት ንግዲ ኣብ ውሽጢ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ ናብ ዝዓበየ ዕዳጋታት ክኣትዋ የኽእላ። ይኹን እምበር ቅድሚ ምሉእ ብምሉእ ዓቕሙ ምጥቃም ገና ምፍታሕ ዝግበኦም ብድሆታት ከምዘለዉ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ፤ ልምዓት ትሕተ ቅርጺ ኣብ ውሽጢ ሚያንማር ኣብ ዝተፈላለዩ ዞባታት ስሉጥ መርበባት መጓዓዝያ ንምምችቻው ዝያዳ ምምሕያሽ ዘድልዮ ዓውዲ ኮይኑ ይቕጽል ኣሎ። ኣብ መደምደምታ፡ ሚያንማር ብሰንኪ ሃብታም ተፈጥሮኣዊ ጸጋታታ ንዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ንምምዕባል ርኡይ ተኽእሎታት ኣቕሪባ ኣላ፡ ስትራተጂካዊ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ ኣብ መንጎ ህንዲን ቻይናን፡ ዓቢ ናይ ውሽጢ ሃገር ህዝቢ፣ . ብመንግስቲ ዝምራሕ ቁጠባዊ ጽገናታት ምዕባይ ናይ ንግዲ ሃዋህው፣ ከምኡ’ውን ኣብ ዞባዊ ንግዳዊ ስምምዓት ተሳትፎ ምግባር።

ንዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ሚያንማር ዝኸውን ውዑይ መሸጣ ዘለዎም ፍርያት ኣብ ምምራጽ ክመጽእ ከሎ፡ ኣብ ግምት ክኣትዉ ዘለዎም ሓያሎ ረቛሒታት ኣለዉ። ሚያንማር ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ርኡይ ቁጠባዊ ጽገናታት ዝገበረት ኣብ ምምዕባል እትርከብ ሃገር እያ። ምስቲ እናዓበየ ዝኸይድ ዘሎ ማእከላይ ደርብን እናወሰኸ ዝኸይድ ዘሎ ጠለብ ተጠቀምትን፡ ናብ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ እታ ሃገር ክኣትዉ ንዝደልዩ ትካላት ንግዲ ሰፊሕ ዕድላት ኣሎ። ቅድሚ ኩሉን ልዕሊ ኩሉን ኣብ ሚያንማር ዝርከቡ ናይ ውሽጢ ዓዲ ተጠቀምቲ ፍሉይ ድሌታትን ምርጫታትን ምልላይ ወሳኒ እዩ። መጽናዕቲ ዕዳጋ ምክያድን ኣገባብ ዕድጊኦም ምርዳእን፡ እንታይ ዓይነት ፍርያት ምሳታቶም ከም ዝድመጽ ጠቓሚ ርድኢት ክህብ ይኽእል። ንኣብነት ማእከላይ ደርቢ ብዝሒ ህዝቢ እናወሰኸ ምስ ከደ፡ ጠለብ ናይ ሃለኽቲ ኤሌክትሮኒክስ ከም ስማርትፎናትን ናይ ገዛ መሳርሒታትን እናወሰኸ ይኸይድ ኣሎ። ብተወሳኺ፡ ንሰደድ ዝኸውን ፍርያት ኣብ ምምራጽ፡ ዓቕሚ ትሕተ-ቅርጺ ሚያንማር ኣብ ግምት ምእታው ወሳኒ እዩ። ኣብ ገለ ከባቢታት ውሱን ተበጻሕነት ዘተኣማምን ሓይሊ ኤሌክትሪክ፡ ጸዓት ዝውሕድ ወይ ብጸሓያዊ ጸዓት ዝሰርሑ ፍርያት ዓቢ ዓቕሚ ኣለዎም ማለት ክኸውን ይኽእል። ብተመሳሳሊ ኣብ ዝተወሰኑ ዞባታት ብሰንኪ ዘይምህላው መርበባት ጽርግያታት፡ ከም ሞተር ብሽክለታ ወይ ብሽክለታ ዝኣመሰሉ ነባሪ ኣቑሑት፡ ንናይ ከባቢ መጓዓዝያ ድሌታት ዘማልኡ ህቡባት ምርጫታት ክኾኑ ይኽእሉ። ካብዚ ሓሊፉ ንሕርሻዊ ኣቑሑት ምድህሳስ እውን ኣብዚ ዕዳጋ መኽሰብ ክህልዎ ይኽእል እዩ። ሚያንማር ሃብታም ተፈጥሮኣዊ ሃብትን ልሙዕ መሬትን ዘለዋ ኮይና ንሰፊሕ ንጥፈታት ሕርሻ ክትድግፍ ትኽእል እያ። ከም ሩዝ፣ ጣፍ፣ ቆፅሊ ሻሂ ወይ ጎማ ዝኣመሰሉ ናይ ገንዘብ ዝራእቲ ልዑል ናይ ሰደድ ዓቕሚ ኣለዎም። ኣብ መወዳእታ ግን ብናይ ቀረባ እዋን ፖለቲካዊ ፍጻመታት ብዓቢኡ ዝተጸልዉ ብናይ ውሽጢ ዓዲ ስነ ጥበባውያን ዝተሰርሑ ኢደ ጥበብ ኮይኖም ባህላዊ ሜላታት ስፌት (ከም ዓለባ)፣ ሸኽላ ወይ ላካርዌር ካልኦትን ዘርእዩ ፍሉያት መዘከርታታት ኮይኖም ኣብ መንጎ በጻሕቲ ክልቲኦም ኣብ ውሽጢ ዓዲ ዝመደበሮም ወጻእተኛታት ጽቡቕ ንግዲ ይገብሩ። ብሓፈሻ ምምራጽ ልዑል ጠለብ ዘለዎም ኣቑሑት ብፍሉይ ናብ ውሽጣዊ ምርጫታት ዝምችእ ብዓይነት ዝተዳለዉ ኣብ ዕዳጋ ንግዲ ወጻኢ ኣብ ሚያንማር ብዓወት እናኣተኻ ዓቢ ተራ ይጻወት። ኣብ መደምደምታ፣ዲሞግራፊ ትሕተ ቅርጻዊ ኩነታት ተበጻሕነት ጠለባት ብሄራዊ ምርጫታት ኣብ ሕመረት ብምሓዝ ናይ መጀመርታ ወፍሪታት ናብ ዕዉት መኽሰብ ዘለዎ ጻዕርታት ብምቕናስ ጽዑቕ መጽናዕቲ ክካየድ ይግባእ።

በርማ ተባሂላ እትፍለጥ ሚያንማር ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃብታም ባህላዊ ቅርስታትን ዝተፈላለዩ ብሄራትን ዘለዋ ሃገር እያ። ኣብ ሚያንማር ንዘሎ ባህርያት ዓማዊልን ክልኩላትን ምርዳእ ኣብታ ሃገር ዕዉት ንግዳዊ ዝምድናታት ንምምስራት ኣገዳሲ እዩ። ባህርያት ዓሚል፤ 1. ምኽባር ሽማግለ፦ ኣብ ሚያንማር ዝርከቡ ዓማዊል ንመሰረተ-መሰላትን ንኣኽብሮት ሽማግለታትን ኣዝዮም ኣኽቢሮም ይርእዮም። ኣብ ውሽጢ ሓደ ትካል ንዝርከቡ ላዕለዎት ወከልቲ ኣፍልጦ ምሃብን ምድንጓይን ኣገዳሲ እዩ። 2. ጭውነትን ስነ-ስርዓትን፦ እቲ ናይቲ ከባቢ ባህሊ ንጭውነትን ወግዓዊ ሰላምታን ግቡእ ስነ-ምግባርን የጕልሕ። ከም ምምብርካኽ ወይ ናይ ክብሪ መዓርግ ምጥቃም ዝኣመሰሉ ኣካላዊ ምንቅስቓሳት ኣኽብሮት ምርኣይ ኣዝዩ ዝምስገን እዩ። 3. ብርክባት ምትእምማን ምህናጽ፦ ኣብ ሚያንማር ንግዲ ኣብ እትገብረሉ እዋን ዝምድና ምህናጽ ልዑል ተራ ኣለዎ። ዓማዊል ውሽጢ ዓዲ ምስ ኣጸቢቖም ዝፈልጥዎም ውልቀሰባት ክሰርሑ ይመርጹ፣ ስለዚ ውልቃዊ ምትእስሳር ኣብ ምምስራት ግዜ ምውፋር ወሳኒ እዩ። 4. ዘይቀጥታዊ ቅዲ ርክብ፡- ዓማዊል በርማ ኣብ እዋን ዕላል ስኒት ንምዕቃብ ምቁር ቃላት ብምጥቃም ወይ ቃላቶም ብምልስላስ ዘይቀጥታዊ ቅዲ ርክብ ክህልዎም ይኽእል። 5. ትዕግስትን ተዓጻጻፍነትን፦ መብዛሕትኡ ግዜ ብሰንኪ ቢሮክራስያዊ ኣገባባት ወይ ዘይተጸበናዮ ኩነታት ንግዳዊ ድርድር ካብቲ ትጽቢት ዝግበረሉ ንላዕሊ ክወስድ ይኽእል። ምድንጓያት ኣብ እትገጥመሉ እዋን ትዕግስቲ፡ ተዓጻጻፍነትን ምትዕጽጻፍን ምርኣይ ኣገዳሲ እዩ። ክልኩላት ነገራት፤ 1. ፖለቲካዊ ዘተ፡- ፖለቲካ ካብ ምዝታይ ወይ ንመንግስቲ ብግልጺ ካብ ምንቃፍ ምቑጣብ፡ ከም ዘየኽብር ወይ ኣጸያፊ ክረአ ስለ ዝኽእል። 2. ሃይማኖታዊ ተሃዋስነት፦ ቡድሂዝም ኣብ ባህሊ ሚያንማር ልዑል ተራ ኣለዎ፤ ስለዚ፡ ንሃይማኖታዊ ቦታታት ወይ ቅርስታት ኣብ እትበጽሖም እዋን ዘይምኽባር ኣገዳሲ እዩ። 3.ዕምባባታት ከም ህያብ : ክሪሳንቴም ምስ ቀብሪ ዝተኣሳሰር እዩ፤ ስለዚ ዕምባባታት ህያብ ምሃብ ባህላዊ ትርጉሞም ኣብ ግምት ብምእታው ብጥንቃቐ ክግበር ኣለዎ። 4.ኣጠቓቕማ ጸጋማይ ኢድ : ጸጋማይ ኢድ ንገለ ንጥፈታት ከም ምሃብ/ምቕባል ኣቑሑት ወይ መግቢ ምብላዕ ከም ርኹስ ክውሰድ ስለ ዝኽእል ክውገድ ኣለዎ። 5.ርእሲ ሰብ ምትንካፍ : ርእሲ ኣብ ባህሊ በርማ ፍሉይ ኣገዳስነት ኣለዎ፤ ስለዚ ርእሲ ሓደ ሰብ ምትንካፍ ቅርታ ከስዕብ ስለ ዝኽእል ክውገድ ኣለዎ። ባህርያት ዓማዊል ብምኽባርን ነቲ ክልኩል ነገራት ብምኽባርን፡ ትካላት ንግዲ ኣብ ባህላዊ ንኡሳን ነገራት ክጓዓዛን ኣብ ሚያንማር ዕዉት ዝምድናታት ክሃንጻን ይኽእላ።

በርማ ተባሂላ እትፍለጥ ሚያንማር፡ ናብታ ሃገር ክትኣቱ ወይ ክትወጽእ ከለኻ ክትክተሎ ዘለካ ፍሉይ ስርዓታት ልምድን ኢሚግሬሽንን ኣለዋ። ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ስርዓተ ምሕደራ ጉምሩክ ሚያንማርን ቁልፊ ነገራትን ኣብዚ ኣሎ፤ ደንቢ ጉምሩክ፤ 1. ፓስፖርት፦ ኩሎም በጻሕቲ እንተወሓደ ንሽዱሽተ ወርሒ ዝጸንሕ ሕጋዊ ፓስፖርት ክህልዎም ኣለዎ። 2. ዘድሊ ቪዛ፡- መብዛሕትኦም ዜጋታት ናብ ሚያንማር ንምእታው ቪዛ የድልዮም። ቅድሚ ምጉዓዝኩም ኣቐዲምኩም ብመንገዲ ኤምባሲ ቪዛ ክትረኽቡ ወይ ድማ ብኢንተርነት ኢ-ቪዛ ክትሓቱ ይምከር። 3. ዝተገደቡ ኣቑሑት፡- ሚያንማር ሓሽሽ፡ ብረት፡ ተተኮስቲ፡ ከምኡ’ውን ናይ ሓሶት ባጤራ ናብታ ሃገር ንምስካም ጽኑዕ ደንቢ ኣለዋ። ብዘይ ግቡእ ሰነድ ጥንታዊ ንብረት ወይ ባህላዊ ቅርስታት ምእታው/ሰደድ እውን ክልኩል እዩ። 4. ገደብ ባጤራ፦ ንሓደ ሰብ ብዘይ መግለፂ ልዕሊ 10,000 USD ብጥረ ገንዘብ ንምምፃእ ወይ ንምውጻእ ገደብ ኣሎ። 5. ዝተኸልከሉ ኣቑሑት፡- ዝተወሰኑ ኣቑሑት ከም ስእለ-ጽዩፍ፡ ፖለቲካዊ ተሃዋሲ ንብረት፡ ከምኡ’ውን ሃይማኖታዊ ቅርስታት ካብ ወጻኢ ምእታው/ሰደድ ክኽልከሉ ይኽእሉ። ኣገባብ ጉምሩክ፤ 1. ቅጥዒ መግለጺ ምምጻእ፦ በጻሕቲ ኣብ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ሚያንማር ወይ ናይ መሬት ዶብ መፈተሺ ነቑጣ ምስ በጽሑ፡ ውልቃዊ ዝርዝር ሓበሬታን ብዛዕባ ዝተሰከምዎ ንብረት ሓበሬታን ዝህብ ቅጥዒ መግለጺ ምምጻእ ክመልኡ ኣለዎም። 2. ምፍታሽ ሻንጣታት፦ ብሓለፍቲ ጉምሩክ ኣብ ዝኣትውሉ እዋን ብዘይተሓሰበ መንገዲ ምፍታሽ ሻንጣታት ምስ ደንቢ ጉምሩክ ምኽባር ንምርግጋፅ ይካየድ። 3. ምእዋጅ ባጤራ፦ ልዕሊ 10,000 ዶላር ዶላር ብጥረ ገንዘብ ዝሓዙ በጻሕቲ ኣብ ዝመጹሉ/ምብጋሶም ብክፍሊ ጉምሩክ ዝቐረበ "ቅጥዒ ምእዋጅ ባጤራ" ተጠቒሞም ክእውጁ ይግባእ። 4.ናጻ ቀረጽ ጉምሩክ/ኣበል፡- ክዳውንትን ውልቃዊ ኤሌክትሮኒክስን ሓዊሱ ርትዓዊ መጠን ውልቃዊ ንብረት ብሓፈሻ ንበጻሕቲ ካብ ቀረጽ ነጻ ይፍቀድ፤ እንተኾነ ግን ናብ ሃገር ክትኣቱ ከለኻ ድሮ ዝውንንካዮም ክቡራት ኣቑሑት ከም ካሜራ ወይ ስልማት ቅብሊት ምሓዝ ይምከር። ቁልፊ ኣብ ግምት ዘእተወ፤ 1.ናይ በጻሕቲ መዘከርታ/ኢደ ጥበብ ሓቅነት – መዘከርታታት/ኢደ ጥበብ ከም ዕንቊታት፣ ጌጣጌጥ፣ ከምኡ’ውን ስነ-ጥበባዊ ስርሓት ኣብ እትገዝእሉ እዋን ጥንቃቐ ይግበር። ካብ መንግስቲ ዝጸደቐ ድኳናት ብምዕዳግ ሓቅነት ምርግጋጽ። 2. ናይ ከባቢ ልምድታት ምኽባር፦ ኣብ ሚያንማር እናሃለኻ ናይ ከባቢኻ ልምድታትን ሃይማኖታዊ ልምድታትን ሕግታትን ምኽባር ኣገዳሲ እዩ። 3. ፍቓድ ሰደድ፦ ኣብ ሚያንማር ዝተዓደገ ጥንታዊ ንብረት ወይ ባህላዊ ቅርስታት ንምውሳድ እንተሓሲብካ ቅድሚ ምብጋስካ ካብ ክፍሊ ስነ-ጥንቲ ፍቓድ ሰደድ ምውሳድ የድሊ። 4. ዞባዊ ገደብ ጉዕዞ፡- ገለ ከባቢታት ሚያንማር ብሰንኪ ስክፍታታት ጸጥታ ወይ ብናይ ወጻኢ በጻሕቲ ድሩት ምብጻሕ ተወሳኺ ፍቓድ የድልዮም። ቅድሚ መገሻኻ ምውጣንካ ምኽርታት ጉዕዞ ምፍታሽን ንዝምልከቶም ኣካላት ምውካስን ኣረጋግጽ። ደንቢ ጉምሩክ ምስ ግዜ ክቕየር ከም ዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ፣ ስለዚ ንዑደትካ ክትውጥን ከለኻ ብዛዕባ ስርዓተ ምሕደራ ጉምሩክ ዝያዳ እዋናዊ ሓበሬታ ንምርካብ ኩሉ ግዜ ምስ ኤምባሲ ሚያንማር ወይ ካልኦት ወግዓዊ ምንጭታት ክትምርምር ይምከር።

በርማ ተባሂላ እትፍለጥ ሚያንማር ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ፍሉይ ፖሊሲ ግብሪ ኣእትዎት ዘለዋ ሃገር እያ። መንግስቲ ሚያንማር ንግዲ ንምቁጽጻርን ንሃገር እቶት ንምምጻእን ኣብ ዝተፈላለዩ ኣቑሑት ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ቀረጽ ይገብር። ኣብ ሚያንማር ዝኽፈል መጠን ግብሪ ኣእትዎት ከከም ዓይነት ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ኣቑሑት ይፈላለ እዩ። ገለ ነገራት ተወሳኺ ግብሪ ክኽፈሉ ከም ዝኽእሉ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ፣ ከም ተወሳኺ እሴት ግብሪ (ቫት) ወይ ፍሉይ ግብሪ ኣቑሑት። ንኣገደስቲ ነገራት ከም ፍርያት መግብን መሰረታዊ ድሌታትን መንግስቲ ትሑት ወይ ዜሮ ቀረጽ ካብ ወጻኢ ይገብር። እዚ ድማ ንሓፈሻዊ ህዝቢ ብተመጣጣኒ ዋጋን ተበፃሕነትን እዞም ኣቑሑት ንምርግጋፅ ዝዓለመ እዩ። ብኻልእ ወገን ድማ ምቾት ዘለዎም ኣቑሑትን ኣገደስቲ ዘይኮኑ ኣቑሑትን ዝለዓለ ግብሪ ካብ ወጻኢ ዝኣትዉ ይስሕቡ። እዚኦም ከም ኤሌክትሮኒካዊ መሳርሒታት፡ ላዕለዎት ደረጃ ዘለወን ተሽከርከርትን ዝተወሰኑ ምቾት ዘለዎም ኣቑሑትን ዝኣመሰሉ ነገራት ከጠቓልሉ ይኽእሉ። እቲ ዝለዓለ ታሪፍ ንመንግስቲ እቶት እናፈጠረ ካብ መጠን ንላዕሊ ምቾት ዘለዎም ፍርያት ንኸይጥቀሙ ንምትብባዕ ዝዓለመ እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ካብ ጎረባብቲ ሃገራት ኣብ ውሽጢ ኣሴን (ማሕበር ሃገራት ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ) ዝኣቱ ንብረት ብመሰረት ዞባዊ ንግዳዊ ስምምዓት ተመራጺ ደረጃ ይረክብ። እዚ ድማ ኣብ መንጎ ሚያንማርን ጎረባብታ ሃገራትን ዝግበር ንግዲ ዘተባብዕ ኮይኑ፡ ቁጠባዊ ውህደት ድማ የስፋሕፍሕ። ሚያንማር ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ንንግዳዊ ፖሊሲታታ ናጻ ንምግባር በብቑሩብ ክትሰርሕ ምጽንሓ ምጥቃስ ኣገዳሲ እዩ። ናብ ዝያዳ ክፉት ቁጠባ ኣብ ዝሰጋገረሉ ዘሎ እዋን፡ ከም ስምምዕ ምምችቻው ንግዲ (TFA) ዝኣመሰሉ ተበግሶታት መጠን ታሪፍ ንምንካይን ኣገባባት ጉምሩክ ንምቕላልን ጻዕርታት ተገይሩ እዩ። ኣብ መደምደምታ፡ ፖሊሲ ግብሪ ኣእትዎት ሚያንማር ከከም ዓይነት ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ኣቑሑት ዝፈላለ ኮይኑ ብሓፈሻ ግን ንኣገደስቲ ነገራት ትሑት ወይ ዜሮ ታሪፍ ዘጠቓልል ኮይኑ፡ ኣብ ልዕሊ ምቾት ዘለዎም ኣቑሑት ዝለዓለ ቀረጽ ይገብር። ኣብ ውሽጢ ሃገራት ኣሴን ብተመሳሳሊ ታሪፍ ዞባዊ ውህደት ንምድንፋዕ ጻዕርታት ምስ ሰፊሕ ጻዕርታት ናብ ምልጋስ ንግዲ ይግበር ኣሎ።

ፖሊሲ ግብሪ ሰደድ ሚያንማር፡ ንጥፈታት ሰደድ እታ ሃገር ንምቁጽጻርን ቁጠባዊ ዕብየታ ንምድንፋዕን ዝዓለመ እዩ። ሚያንማር ኣብ ልዕሊ ናብ ወጻኢ ዝለኣኹ ኣቑሑት ብዓይነቶምን ክብርታቶምን መሰረት ዝተፈላለየ ግብሪ ትገብር። ቀዳማይ፡ ዝተወሰኑ ኣቑሑት ፍሉይ ናይ ሰደድ ቀረጽ ይግበረሎም። ንኣብነት ከም ዕንጨይቲ፡ ማዕድናትን ዕንቊታትን ዝኣመሰሉ ተፈጥሮኣዊ ጸጋታት ከከም ምደባኦም ብዝተፈላለየ መጠን ግብሪ ይኽፈሉ። እዚ ድማ መንግስቲ ንምውጻእን ምሻጥን ናይዞም ክቡራት ጸጋታት ክቆጻጸር የኽእሎ። ካልኣይ፡ ኣብ መብዛሕትኦም ናብ ወጻኢ ዝለኣኹ ፍርያት ዝትግበር ሓፈሻዊ መሓውር ታሪፍ ኣሎ። ክፍሊ ጉምሩክ ነዚ መሓውር ዝውስን ኣቑሑት ከከም ባህርያቶም ወይ ዝምልከቶም ኢንዱስትሪ ኣብ ዝተፈላለየ ታሪፍ ኮድ ብምምዳብ እዩ። መጠን ግብሪ ኣብቲ እቲ ፍርያት ዝወድቐሉ ዝተዋደደ ስርዓት ኮድ ይምርኮስ። መንግስቲ ብተወሳኺ ምስቶም ዓውድታት ዝተኣሳሰሩ ሰደድ ብግብሪ ምትብባዕ ወይ ነጻ ምግባር ንዝተመርጹ ኢንዱስትሪታት ንምልላይ ይሓስብ። እዞም ኢንዱስትሪታት እዚኦም ሕርሻ፣ ማኑፋክቸሪንግ፣ ዓለባ፣ ከምኡ እውን ኣብ ተፈጥሮኣዊ ሃፍቲ ዝተመስረቱ ፍርያት ከም ዝተመስረሐ ዕንጨይቲ ወይ ዝተወድአ ዕንቊታት ዘጠቓልሉ እዮም። ብተወሳኺ ካብ ሚያንማር ምስ ሰደድ ኣቑሑት ዝተኣሳሰሩ ተወሳኺ ክፍሊት ወይ ክፍሊታት ከም ክፍሊት ሰነድ ወይ ኣብ እዋን መስርሕ ምጽራይ ዝፍጸም ምምሕዳራዊ ወጻኢታት ክህልዉ ይኽእሉ። ሚያንማር ምስ ካልኦት ሃገራት ብዝገብርኦ ዝተፈላለዩ ረቛሒታት ከም ቁጠባዊ ኩነታትን ኣህጉራዊ ንግዳዊ ስምምዓትን ፖሊሲታት ግብሪ ሰደድ በብእዋኑ ክቕየሩ ከምዝኽእሉ ምጥቃስ ኣገዳሲ እዩ። ብሓፈሻ ሚያንማር ኣብ መንጎ ንሃገር እቶት ምፍራይ ሚዛን ንምሓዝ ዝዓለመ ፖሊሲ ግብሪ ሰደድ ተተግብር ኣብ ርእሲኡ ድማ ንዝተወሰኑ ኢንዱስትሪታት ብዕላማ ዝገበረ ምትብባዕ ግብሪ ብምድንፋዕ ዘላቒ ቁጠባዊ ምዕባለ ንምፍቃድ ዝዓለመ እዩ።

ሚያንማር ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ብሃብታም ባህላዊ ቅርስታት፡ ተፈጥሮኣዊ ጽባቐ፡ ቁጠባዊ ዓቕማ ትፍለጥ። ሚያንማር ከም ዝምዕብል ዘሎ ዕዳጋ መጠን፡ ኢንዱስትሪ ሰደድ ኣብ ምዕባይን ምስ ሃገራት ዓለም ንግዳዊ ሽርክነት ኣብ ምምስራትን ትኹረት ክትገብር ጸኒሓ እያ። ኣብ ሚያንማር ብዛዕባ ሰደድ ምስክር ወረቐት ክመጽእ ከሎ፡ ኣብ ግምት ክኣትዉ ዘለዎም ሓያሎ ወሰንቲ መዳያት ኣለዉ። ቀዳማይ ካብ ሚያንማር ኣቑሑት ዝሰደዳ ኩባንያታት ሕጋዊ ናይ ሰደድ ምዝገባ ምስክር ወረቐት (ERC) ክረኽባ ኣለወን። እዚ ምስክር ወረቐት ከከም ባህሪ እቲ ናብ ወጻኢ ዝለኣኽ ፍርያት ብዳይሬክቶሬት ኢንቨስትመንትን ምምሕዳር ኩባንያን (ዲካ) ወይ ዝምልከቶም ኣካላት ዝወሃብ እዩ። ብዘይካ ERC፡ ሰደድቲ ምስ ኢንዱስትሪኦም ወይ ፍርያቶም ዝተኣሳሰሩ ፍሉያት ደንብታት ክኽተሉ ኣለዎም። ንኣብነት ፍርያት ሕርሻ ኣብ ትሕቲ ሚኒስትሪ ሕርሻ ብክፍሊ ሓለዋ ተኽሊ ዝወሃብ ናይ ፋይቶሳኒታሪ ምስክር ወረቐት የድሊ። ብተመሳሳሊ ንሰደድ ፍርያት ዓሳ ኣብ ትሕቲ ሚኒስትሪ ሕርሻን መስኖን ክፍሊ ዓሳ ዝህቦ መምርሒታት ክኽተሉ ኣለዎም። ሰደድቲ እውን ኣብ ዕላማ ዕዳጋኦም መሰረት ብምግባር ዓለምለኻዊ ደረጃታትን ምስክር ወረቐትን ምኽባር ከረጋግፁ ኣለዎም። እዚ ድማ ከም ISO (International Organization for Standardization) ወይ HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) ዝኣመሰሉ ናይ ፅሬት ምስክር ወረቐት ምርካብ ዘጠቓልል ኮይኑ እዚ ድማ ፍርያት ብመንፅር ድሕንነትን ፅሬትን ዝተወሰኑ ደረጃታት ከምዘማልኡ ዘረጋግፅ እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ገለ ፍርያት ንሰደድ ተወሳኺ ምስክር ወረቐት ከድልዮም ይኽእል እዩ። ንኣብነት፡ሰደድ ማዕድናት ቅድሚ ናብ ዓለምለኻዊ ዕዳጋታት ምልኣኹ ካብ ዝምልከቶም ኣካላት ከም ክፍሊ ዕደና ምጽራይ የድልዮ። ኣብ መደምደምታ፡ መስርሕ ምስክር ወረቐት ሰደድ ሚያንማር፡ ምስክር ወረቐት ምዝገባ ሰደድ ምርካብ ከምኡ’ውን ምስ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝተኣሳሰሩ ፍሉያት ደንብታት ምኽባር ዘጠቓልል እዩ። ሰደድቲ ኣብ ዓለማዊ ዕዳጋታት ተወዳዳሪ ብልጫ ንኽሕዙ፡ኣህጉራዊ ደረጃታት ዝኽተሉ ልዑል ጽሬት ዘለዎም ፍርያት ምቕራብ ናይ ዓወት ዕድሎም ብዓቢኡ ከዕቢ ይኽእል። 限制为300个单词 ዝብል ጽሑፍ ኣሎ።

ብበርማ ትፍለጥ ሚያንማር ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃገር እያ። ብምዕራብ ምስ ህንዲን ባንግላድሽን፡ ብሰሜንን ሰሜናዊ ምብራቕን ቻይና፡ ብምብራቕ ምስ ላኦስ፡ ብደቡባዊ ምብራቕ ድማ ምስ ታይላንድ ትዳወብ። ኣብ ሚያንማር ብዛዕባ ሎጂስቲክስ ዝምልከት ለበዋታት ክመጽእ ከሎ፡ ገለ ወሰንቲ ነጥብታት ኣብ ግምት ክኣትዉ ዘለዎም እዞም ዝስዕቡ እዮም፤ 1. ወደባት፡- ሚያንማር ኣብ ኣህጉራዊ ንግዳዊ ንጥፈታት ዓቢ ተራ ዝጻወታ ሓያሎ ዓበይቲ ወደባት ኣለዋ። ወደብ ያንጎን ኣብ ሚያንማር እቲ ኣገዳሲ ወደብ ኮይኑ፡ ንኣእትዎን ሰደድን ከም ኣፍደገ ኮይኑ የገልግል። ዓበይቲ ጽዕነት ክሕዙ ዝኽእሉ ናይ ኮንተይነር ተርሚናላት ዘለዎም ዘመናዊ መሳለጥያታት ኣለዉዎ። 2. መርበብ ጽርግያታት፡- ሚያንማር ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ትሕተ ቅርጺ ጽርግያታታ ከተመሓይሽ ጸኒሓ እያ። ይኹን እምበር ኣብ ውሽጢ ዝተወሰኑ ክልላት ኣቑሑት ኣብ ምጉዕዓዝ ብሰንኪ ኩነታት መንገዲ ወይ ወቕታዊ ረቛሒታት ክህሉ ዝኽእል ምድንጓያት ወይ ፀገማት ምውጣን ሕዚ እውን ይምከር። 3. ባቡር፡- መጓዓዝያ ባቡር ከም ካልኦት ኣገባባት መጓዓዝያ ህቡብ ወይ ውጽኢታዊ ክኸውን ዘይክእል እኳ እንተኾነ፡ ኣብ ውሽጢ ሚያንማር ንዝግበር ፍሉይ ምንቅስቓስ ጽዕነት ወይ ምስ ከም በዓል ቻይናን ታይላንድን ዝኣመሰላ ጎረባብቲ ሃገራት ንምትእስሳር ግን ኣማራጺ ክኸውን ይኽእል። 4. መዓርፎ ነፈርቲ፡- ኣህጉራዊ ጽዕነት ኣየር ኣብ ስርሒታት ሎጂስቲክስ ሚያንማር ኣገዳሲ ተራ ኣለዎ። እቶም ቀንዲ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ያንጎንን ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ማንዳላይን ኮይኖም ምስ ካልኦት ሃገራት ኣብ መላእ እቲ ዞባ ስሉጥ ርክብ ዝህቡ እዮም። 5. ደንቢ ጉምሩክ፡- ኣቑሑት ናብ ሚያንማር ወይ ካብ ሚያንማር ኣብ እትሰድደሉ እዋን፡ ደንቢ ጉምሩክ ምርዳእን ምኽባርን ወሳኒ እዩ። ንዕዉት ስርሓት ኣእትዎ/ሰደድ፡ ምስቶም ነዞም ጠለባት ናይ ምጉዓዝ ተመኩሮ ዘለዎም ሞያውያን ወከልቲ ጉምሩክ ብቐረባ ምስራሕ ምድንጓያት ወይ ሕልኽላኻት ንኸይፍጠር ክሕግዝ ይኽእል። 6. መኽዘናት፡- ኣብ ውሽጢ ቀረብ ሎጂስቲክስ ሚያንማር ንዘሎ ድሌታት መኽዘን፡ ኣብ መላእ ከም በዓል ያንጎንን ማንዳላይን ዝኣመሰላ ዓበይቲ ከተማታት ንዝተፈላለዩ ዓይነታት ኣቑሑት ውሑስ መኽዘን መፍትሒ ዝህቡ መኽዘናት ኣለዉ። 7.ወሃብቲ ኣገልግሎት መጓዓዝያ፡- ብዙሓት ናይ ውሽጢ ዓዲ ኩባንያታት መጓዓዝያ ኣብ ውሽጢ ዝተፈላለዩ ዞባታት ሚያንማር ብተወዳዳሪ ዋጋ ኣገልግሎት ናይ ጽዕነት መካይን ይህባ። 8.ምዕባለታት ቴክኖሎጂ፡- ኣብ ውሽጢ ጽላት ሎጂስቲክስ ሃገርና ዝቕልቀሉ ዘለዉ ኣንፈታት ቴክኖሎጂ ከም ዲጂታላዊ መድረኻት ንመጓዓዝያ ጽዕነት፡ ምክትታልን ሰነዳትን እዋናዊ ሓበሬታ ምሃብ። እዞም ምዕባለታት እዚኦም ንስራሕቲ ከቃልሑን ርኡይነት ቀረብ ሰንሰለት ከዕብዩን ይኽእሉ። 9.ወሃብቲ ኣገልግሎት ሎጂስቲክስ፡ ምስ ኣብ ሚያንማር ዝርከቡ ምኩራት ወሃብቲ ኣገልግሎት ሎጂስቲክስ ምትሕብባር ንስራሕትኻ ዓቢ ክጠቅም ይኽእል። ዝተፈላለዩ ናይ ሎጂስቲክስ ብድሆታት ንምሕላውን ካብ መወዳእታ ናብ መወዳእታ ፍታሕ ንምሃብን ዘኽእል ናይ ውሽጢ ዓዲ ፍልጠት፣ ትሕተ ቅርፂ፣ ኔትወርክን ክእለትን ይውንኑ። ኣብዚ ምፍላጥ ኣገዳሲ ኮይኑ፡ ብሰንኪ ፍሉይ ፖለቲካውን ቁጠባውን ኩነታት ሚያንማር፡ ኣብታ ሃገር ንጥፈታት ሎጂስቲክስ ክትውጥን ከለኻ፡ ካብ እሙናት ምንጭታት ዝመጽእ እዋናዊ ሓበሬታታት ክትረክብ ይምከር።

ኣገደስቲ ምርኢታት ንግዲ

በርማ ተባሂላ እትፍለጥ ሚያንማር ንልምዓታ ዝተፈላለዩ ኣገደስቲ ዓለምለኻዊ ምንጪ መስመራትን ምርኢታት ንግድን እተቕርብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያዊት ሃገር እያ። ገለ ካብኣቶም ንመርምር። 1. ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ያንጎን፡- ከም ዝዓበየ መዓርፎ ነፈርቲ ሚያንማርን ቀንዲ ኣፍደገ እታ ሃገርን ብምዃኑ፡ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ያንጎን ከም ኣገዳሲ ማእከል ኣህጉራዊ ንግዲ ኮይኑ የገልግል። ንመጓዓዝያ ኣቑሑት ዘመቻችእን ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ምስ ናይ ውሽጢ ዓዲ ኣቕረብቲ ንኽራኸቡ ዕድላት ዝፈጥርን እዩ። 2. ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ማንዳላይ፡- ኣብ ማእከላይ ዞባ ሚያንማር ዝርከብ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ማንዳላይ ካልእ ቁልፊ ማእከል መጓዓዝያ ኮይኑ፡ ካብዚ ዞባ ፍርያት ንምርካብ ንዝደልዩ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ዕድላት ንግዲ ዝህብ እዩ። 3. ወደብ ያንጎን፡ ወደብ ያንጎን ኣህጉራዊ ንግዲ ኣብ ምምችቻውን ንሚያንማር ምስ ዓለማዊ ዕዳጋታት ኣብ ምትእስሳርን ዓቢ ተራ ኣለዎ። ኣቑሑት ናብታ ሃገር ንምእታውን ፍርያት በርማ ናብ መላእ ዓለም ንምልኣኽን ከም ዓቢ ኣፍደገ ኮይኑ የገልግል። 4. ማእከል ንግዲ ዓለም ያንጎን፡- ማእከል ንግዲ ዓለም (WTC) ያንጎን ኣብ ሚያንማር ኣህጉራዊ ዕድላት ንግድን ወፍርን ዘተባብዕ ፍሉጥ ማእከል ንግዲ እዩ። ዓለማውያን ዓደግቲ ምስ ናይ ውሽጢ ዓዲ ኣቕረብቲ ክራኸቡ፣ ክህልዉ ዝኽእሉ ሽርክነት ክድህስሱን ካብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ፍርያት ክረኽቡን ዝኽእሉሉ ምርኢታት፣ ምርኢታትን ዋዕላታትን የዳሉ። 5. ሚያንማር ኤክስፖ፡- እዚ ኣብ ያንጎን ዝካየድ ዓመታዊ ምርኢት፡ ካብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ከም ማኑፋክቸሪንግ፡ ሕርሻ፡ ቴክኖሎጂ፡ ክንክን ጥዕና፡ ቱሪዝም ወዘተ ዝመጹ ናይ ውሽጢ ዓድን ዓለምለኻውን ኩባንያታት ዘራኽብ ኮይኑ፡ ትካላት ንግዲ ፍርያቶም/ኣገልግሎቶም ንኽልቲኦም ንምርኣይ ብሉጽ መድረኽ ዝፈጥር እዩ። ናይ ውሽጢ ዓድን ወጻእን ዓማዊል ወይ ዓማዊል። 6. Made In Myanmar Expo: ብፍላይ ኣብ ውሽጢ ዓዲ ዝተሰርሑ ፍርያት ናብ ዕዳጋ ዓለም ኣብ ምልላይ ዘተኮረ እዚ ምርኢት ንኣፍረይቲ ምስቶም ኣብ መላእ ዓውድታት ከም ዓለባን ክዳውንትን፣ ስራሕቲ ኢድን ፍርናሽ፣ መግቢ ልዑል ፅሬት ዘለዎም ኣቑሑት በርማ ንምርካብ ዝግደሱ ዓደግቲ ንምትእስሳር ዝዓለመ እዩ። & መስተታት ወዘተ. 7.መበል 33 ምርኢት ኢንዱስትሪ ማኑፋክቸሪንግ (THAIMETAL): THAIMETAL ዓመታዊ ኣብ ባንኮክ ካብ ዝካየዱ ዓበይቲ ዞባዊ ምርኢታት ማኑፋክቸሪንግ ኮይኑ ካብ ከም በዓል ሚያንማር ዝኣመሰላ ጎረባብቲ ሃገራት ሓዊሱ ብዙሓት ተሳተፍቲ ዝስሕብ እዩ። ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ኣብ ጽላት ማኑፋክቸሪንግ ሚያንማር ዕድላት ምንጪ ንምርካብ ከም መድረኽ ኮይኑ ይሰርሕ። 8. ሆንግ ኮንግ ሜጋ ሾውኬስ፡- እዚ ኣብ ሆንግ ኮንግ ዝካየድ ፍሉጥ ምርኢት ንግዲ፡ ዓመታዊ ካብ መላእ ዓለም፡ እንተላይ ካብ ሚያንማር ዝመጹ ምርኢት ዘቕርቡን በጻሕትን ይስሕብ። እቲ መደብ ካብ ሃለኽቲ ፍርያት ክሳብ ኤሌክትሮኒክስ ዝበጽሑ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝሽፍን ኮይኑ፡ ዓለምለኻውያን ዓደግቲ ምስ ኣቕረብቲ በርማ ንኽራኸቡ ዕድል ዝፈጥር እዩ። እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት ካብቶም ኣብ ሚያንማር ዝርከቡ ኣገደስቲ ዓለምለኻዊ ምንጪ መስመራትን ምርኢታት ንግድን እዮም። ኣብ ውሽጢ ሃገር ይኹን ብዓለም ደረጃ ንግዳዊ ምስፍሕፋሕ፣ መርበብ ሓበሬታን ምንጪ ፍርያትን ሰፊሕ ዕድላት ይህቡ።

ልሙዳት ሞተር ምድላይ

ኣብ ሚያንማር፡ እቶም ልሙድ ዝኾኑ ሞተር ምድላይ እዞም ዝስዕቡ እዮም፤ 1. Google (www.google.com.mm)፦ Google ኣብ ሚያንማር እቲ ዝበዝሐ ተፈታዊን ብሰፊሑ ዝጥቀመሉን ሞተር ምድላይ እዩ። ኩለመዳያዊ ናይ ምድላይ ተመኩሮ ዝህብ ኮይኑ ብኽልቲኡ ቋንቋታት በርማን እንግሊዝኛን ይርከብ። 2. ያሁ! ምድላይ (www.yahoo.com)፦ ያሁ ካልእ ኣብ ሚያንማር ልሙድ ዝኾነ ሞተር ምድላይ እዩ። ከም ጉግል ተፈታዊ ክኸውን ዘይክእል እኳ እንተኾነ፡ ዜና፡ ኣገልግሎት ኢመይልን መዘናግዒ ትሕዝቶን ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ባህርያት የቕርብ። 3. ቢንግ (www.bing.com)፦ ቢንግ ብማይክሮሶፍት ዝተዳለወ ሞተር ምድላይ እዩ። ኣብ ሚያንማር ምስ ጉግል ወይ ያሁ ክነጻጸር እንከሎ ከምቲ ብሰፊሑ ዘይጥቀመሉ ክኸውን ይኽእል እዩ፡ ገለ ሰባት ግን ንቢንግ ብፍሉይ ባህርያት ከም መዓልታዊ ልጣፍ ይመርጹ። 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com)፦ DuckDuckGo ኣብ ብሕታዊነት ዘተኮረ ሞተር ምድላይ ኮይኑ፡ ኣብ መላእ ዓለም፡ እንተላይ ኣብ ሚያንማር ተፈታውነት ረኺቡ። ከም ካልኦት ቀንዲ ሞተር ምድላይ ውልቃዊ ሓበሬታ ኣይእክብን ወይ ንጥፈታት ተጠቀምቲ ኣይከታተልን እዩ። 5. ያንዴክስ (www.yandex.com.mm)፦ ያንዴክስ ኣብ ሩስያ ዝመደበሩ ኣብ ሚያንማር ህላወ ዘለዎ ሞተር ምድላይ እዩ። ንሃገር ዝምልከት ፍሉይ ውጽኢት ከባብያዊ ውጽኢት ዝህብ ኮይኑ፡ ከም ካርታታት፡ መሳርሒታት ትርጉምን ምድላይ ምስሊን ዝኣመሰሉ ኣገልግሎታት ይህብ። 6. ባይዱ (www.baidu.com)፡ ባይዱ፡ ኣብ ውሽጢ ቻይናውያን ተዛረብቲ ማሕበረሰብ ሚያንማር ዝርከቡ ተጠቀምቲ ሓዊሱ ካብ ቻይና ወጻኢ ንዝርከቡ ተጠቀምቲ እውን ዘገልግል ብቋንቋ ቻይና ዝሰርሕ መራሒ ሞተር ምድላይ እዩ። እዚኦም ገለ ኣብ ሚያንማር ልሙድ ዝኾኑ ሞተር ምድላይ ክኾኑ እንከለዉ፡ ተፈታውነቶም ኣብ ዝተፈላለዩ ውልቀሰባት ብመሰረት ምርጫታቶምን ድሌታቶምን ሓበሬታ ንምርካብ ብኢንተርነት ክፈላለ ከምዝኽእል ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ።

ዓበይቲ ብጫ ገጻት።

ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃገር ሚያንማር፡ ብዛዕባ ትካላት ንግድን ኣገልግሎታትን ሓበሬታ ዝህቡ ሓያሎ ቀንዲ ብጫ ገጻት ዘለዎም መርበብ ሓበሬታታት ኣለዋ። ገለ ውሑዳት ፍሉጣት ምስ ኣድራሻ መርበብ ሓበሬታኦም እነሆ፤ 1. ብጫ ገጻት ሚያንማር (www.myanmaryellowpages.biz)፡ ሚያንማር ብጫ ገጻት ኣብታ ሃገር ካብ ዘለዉ ፍሉጣት ናይ ንግዲ ማውጫታት ሓደ እዩ። ዝርዝር ዝርዝር ናይ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት፡ እንተላይ ክንክን ጥዕና፡ ኣጋይሽ ምቕባል፡ ትምህርትን ካልእን ይህብ። እቲ መርበብ ሓበሬታ ከም ቁጽሪ ተሌፎን፡ ኣድራሻን መርበብ ሓበሬታን ናይ ዝተዘርዘሩ ትካላት ንግዲ ዝኣመሰሉ ናይ ርክብ ሓበሬታታት የቕርብ። 2. ማህደር ያንጎን (www.yangondirectory.com)፤ ያንጎን ዳይረክተሪ ብፍላይ ኣብ ከተማ ያንጎን ኣብ ዝርከቡ ትካላት ንግዲ ዘተኮረ ሰፊሕ ናይ ኦንላይን ማውጫ እዩ። ኣብ ዝተፈላለዩ ምድባት ከም ቤት መግቢ፡ ሆቴላት፡ ድኳናት፡ ከምኡ’ውን ከም ባንክን ንብረትን ዝኣመሰሉ ኣገልግሎታትን ሰፊሕ ዝርዝር ዝሓዘ እዩ። 3. ማንዳላይ ዳይረክተሪ (www.mdydirectory.com)፤ ማንዳላይ ዳይረክተሪ ኣብ ከተማ ማንዳላይ ንዝርከቡ ትካላት ንግዲ ዝምችእ ፍሉይ ማህደር እዩ። እቲ መድረኽ ኣብ ማንዳላይ ዝመደበሮም ድኳናት ችርቻሮ፣ ትካላት ሕክምና፣ መዘናግዒ ቦታታትን ኣገልግሎት መጓዓዝያን ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዘርኢ እዩ። 4. ማህደር ኣገልግሎት ነዳድን ጋዝን ሚያንማር (www.myannetaung.net/mogsdir)፤ ማህደር ኣገልግሎት ነዳድን ጋዝን ሚያንማር ምስዚ ዓውዲ ዝዛመድ ፍሉይ ፍርያት ወይ ኣገልግሎት ዝህባ ኩባንያታት ብምዝርዛር ኣብ ኢንዱስትሪ ነዳድን ጋዝን ዘተኮረ እዩ። 5. ናይ ሚያንማር ቴሌፎን ማውጫታት ( www.mtd.com.mm/Directory.aspx ): ማያንማር ቴሌፎን ዳይረክተራት ንውልቀሰባት ከምኡ’ውን ኣብ ዝተፈላለየ ዞባታት እታ ሃገር ንዝርከቡ ትካላት ንግዲ ቁጽሪ ተሌፎን ዘጠቓልል ናይ ኦንላይንን ሕትመትን ስሪት የቕርቡ። እዞም ዝተጠቕሱ መርበባት ሓበሬታ ኣብ ውሽጢ ሰፊሕ ንግዳዊ መልክዕ ሚያንማር ፍሉይ ፍርያት ወይ ኣገልግሎት ንዝደልዩ ውልቀሰባት ከም ክቡር ጸጋታት ኮይኖም የገልግሉ። ኣብዞም መድረኻት ዝተዘርዘሩ ሓበሬታታት ብሰንኪ ምስ ግዜ ክህሉ ዝኽእል ፍልልያት ኩሉ ግዜ ሓቅነቱን እዋናዊ ኩነታትን ምርግጋጽ ከም ዝምከር ኣስተውዕሉ።

ዓበይቲ ናይ ንግዲ መድረኻት።

ብበርማ ዝፍለጥ ሚያንማር ኣብ ዝሓለፉ ሒደት ዓመታት ኣብ ኢንዱስትሪ ኢ-ኮሜርስ ርኡይ ዕብየት ዝረኣየት ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያዊት ሃገር እያ። ኣብ ሚያንማር ሓያሎ ዓበይቲ ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ይሰርሑ ኣለዉ። ገለ ካብቶም ፍሉጣት ምስ ናይ መርበብ ሓበሬታ URLs እነሆ፤ 1. Shop.com.mm: Shop.com.mm ሓደ ካብቶም ዝዓበዩን ህቡባትን ናይ ኢ-ኮሜርስ መድረኻት ኣብ ሚያንማር ብምዃኑ፡ Shop.com.mm ኣብ ዝተፈላለየ ምድባት ከም ኤሌክትሮኒክስ፡ ፋሽን፡ ጽባቐ፡ መሳርሒታት ገዛን ካልእን ሰፊሕ ዝርዝር ፍርያት የቕርብ . መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.shop.com.mm/ 2. ግራብማርት፡- ብቐንዱ ብኣገልግሎቱ ራይድ-ሃይሊንግ ዝፍለጥ ግራብ፡ ግራብማርት ዝበሃል ብኢንተርነት ናይ ምግቢ ምብጻሕ መድረኽ እውን የካይድ። ተጠቀምቲ ብመንገዲ እቲ ኣፕ ወይ መርበብ ሓበሬታ ካብ ናይቲ ከባቢ ድኳናት ፍሩይ ፍርያትን ካልእ ናይ ምግቢ ኣቑሑትን ክእዝዙ ይኽእሉ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.grab.com/mm/mart/ 3. YangonDoor2Door: እዚ መድረኽ ኣብ ውሽጢ ከተማ ያንጎን ኣብ ኣገልግሎት ምብጻሕ መግቢ ዝፍለጥ እዩ። ተጠቀምቲ ኣብቲ መርበብ ሓበሬታ ወይ ኣፕ ዝርከቡ ዝተፈላለዩ ቤት መግብታትን መግብታትን ክድህስሱን ኣብ ዝጥዕሞም እዋን ናብ ገዛ ምብጻሕ ወይ ናይ ምውሳድ ኣማራጺታት ትእዛዝ ክህቡ ይኽእሉ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://yangondoordoorexpress.foodpanda.my/ 4. መድረኽ ኢኮሜርስ ኢዛይ፡- ብፍላይ ንሓረስቶት ብቐጥታ ምስ ተጠቀምቲ ብኢንተርነት ብምትእስሳር ንገጠራት ሚያንማር ዝምግብ ኢዛይ፡ ብመንገዲ መድረኹ ከም ፍረታትን ኣሕምልትን ዝኣመሰሉ ፍርያት ሕርሻ የቕርብ፡ ኣብ ርእሲኡ ድማ ንኽልቲኦም ዝምልከቶም ወገናት ርትዓዊ ዋጋታት የረጋግጽ። መርበብ ሓበሬታ (ገጽ ፌስቡክ)፡ https://www.facebook.com/EzaySaleOnline 5. ባጋን ማርት ቢዝነስ ዳይረክተሪን ዕዳጋን፦ ባጋን ማርት ከም ናይ ውሽጢ ዓዲ ትካላት ንግዲ ፍርያቶም/ኣገልግሎታቶም ክዝርዝሩሉ ዝኽእሉሉ ቢዝነስ ማህደር ኮይኑ ዝሰርሕ ኮይኑ ዓደግቲ ኣብ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ካብ ዝተፈላለዩ ሸየጥቲ ዝተፈላለዩ ኣቑሑት ንምርካብ ዝተዋደደ ናይ ኦንላይን ዕዳጋ የቕርብ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://baganmart.com/ እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት ናይቶም ኣብቲ ብቕልጡፍ ዝምዕብል ዘሎ ዲጂታላዊ ዕዳጋ ሚያንማር ዝንቀሳቐሱ ፍሉጣት መድረኻት ኢ-ኮሜርስ እዮም። ብሰንኪ ዳይናሚክስ ዕዳጋ ምህላውን ተፈታውነትን ምስ ግዜ ክቕየር ከምዝኽእል ኣስተውዕሉ፤ ኣብ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታታቶም ምብጻሕ ወይ ተወሳኺ መጽናዕቲ ብምክያድ ኣብ መድረኻት ኢ-ኮሜርስ ሚያንማር ዝያዳ እዋናዊ ሓበሬታ ንምርካብ ይምከር።

ዓበይቲ ማሕበራዊ መራኸቢታት

በርማ ተባሂላ እትፍለጥ ሚያንማር፡ ኣብ ህዝባ ተፈታዊ ዝኾነ ዝተፈላለዩ ማሕበራዊ መራኸቢታት ኣለዋ። ገለ ካብተን ኣብ ሚያንማር ዝርከባ ዓበይቲ ማሕበራዊ መራኸቢታት ምስ በብወገነን ዝርከባ መርበብ ሓበሬታታት ዝርዝር ኣብዚ ኣሎ፤ 1. ፌስቡክ (www.facebook.com)፦ ፌስቡክ ኣብ ሚያንማር ብሩሑቕ እቲ ዝበዝሐ ተፈታዊን ብሰፊሑ ዝጥቀመሉን ማሕበራዊ መራኸቢታት እዩ። ንውልቀሰባት፡ ትካላት ንግድን ትካላትን ከም ቀንዲ መሳርሒ ርክብ ኮይኑ የገልግል። 2. ኢንስታግራም (www.instagram.com)፦ ኢንስታግራም ካልእ ኣብ ሚያንማር ብሰፊሑ ዝጥቀመሉ መድረኽ ኮይኑ፡ ስእልታትን ቪድዮታትን ብምክፋል ዝፍለጥ እዩ። ተጠቀምቲ ምስ ኣዕሩኽቶም፡ ፍሉጣት ሰባትን ተጽዕኖ ፈጠርትን ብስእላዊ ትሕዝቶ ክራኸቡ የኽእሎም። 3. ቫይበር (www.viber.com)፦ ቫይበር ብኢንተርነት ብነጻ ናይ ጽሑፍ መልእኽትን ጻውዒት ቴሌፎንን ዝህብ ናይ መልእኽቲ መተግበሪ እዩ። ብፍላይ ኣብ ሚያንማር ምስ ካልኦት ናይ ምድዋል ኣፕታት ክነጻጸር እንከሎ ትሑት ኣጠቓቕማ ዳታ ስለዘለዎ ተፈታዊ እዩ። 4. መሰንጀር (www.messenger.com)፦ ብፌስቡክ ዝተዳለወ መሰንጀር ኣብ ሚያንማር ንውልቃዊ ወይ ጉጅለ ዕላል ጎኒ ጎኒ ከም ድምጺ መልእኽትን ቪድዮ ጻውዒትን ዝኣመሰሉ ባህርያት ብሰፊሑ ዝጥቀሙሉ ናይ ቅጽበታዊ መልእኽቲ መተግበሪ እዩ። 5. መስመር (line.me/en-US/)፦ መስመር ካልእ ኣብ ሚያንማር ዝርከቡ ሰባት ብተደጋጋሚ ዝጥቀሙሉ ናይ መልእኽቲ መተግበሪ ኮይኑ፡ ኣብ ውሽጢ ውልቃዊ ወይ ጉጅለ ዕላል መልእኽቲ ክሰዱ፡ ድምጺ ወይ ቪድዮ ጻውዒት ክገብሩ፡ ስእልታት/ቪድዮ/ስቲከር/ፍልተር ከካፍሉ ይኽእሉ . 6.WeChat: WeChat ናይ ቻይና ብዙሕ ዕላማ ዘለዎ ኣፕ እዩ፤ ንተጠቀምቲ ከም ቅጽበታዊ መልእኽቲ፣ ቪድዮ ጻውዒት/ቴክስት/ቪድዮ ጸወታ/ንባብ/ኢ-ክፍሊት/ሼር ዕድጊ ወዘተ ዝኣመሰሉ ኣገልግሎታት ይህብ። 7.TikTok(https://www.tiktok.com/zh-Hant/ ): ቲክቶክ ዝተፈላለዩ ስእላዊ ጽልዋታት እናሓወሰ ኣብ ሙዚቃ ዝተቐመጡ ሓጸርቲ ቪድዮታት ምክፋል ስለዘኽእል ኣብ መንእሰያት ተጠቀምቲ ዘይተኣደነ ተፈታውነት ረኺቡ ኣሎ። 8.YouTube(https://www.youtube.com ): ዩቱብ ተጠቀምቲ ናይ ገዛእ ርእሶም ቪድዮ ክሰቕሉ ወይ ብኻልኦት ዝተለጠፈ ትሕዝቶ ክዕዘቡ ዝኽእሉ ናይ ቪድዮ ምክፋል ኣገልግሎት ይህብ።ሚያንማር ኣብዚ ቀረባ እዋን ዝያዳ ኣጠቓቕማ ናይዚ መድረኽ ርእያ ኣላ። 9.LinkedIn(https://www.linkedin.com ): LinkedIn ብቐንዱ ኣብ ሞያዊ መርበብ ሓበሬታን ዕድላት ስራሕን ዘተኮረ እዩ። ብዙሓት ሰብ ሞያን ትካላትን ሚያንማር ነዚ መድረኽ ንዕላማ ሞያ ይጥቀሙሉ። እዚኦም ገለ ካብቶም ኣብ ሚያንማር ተፈታውነት ዝረኸቡ ዓበይቲ ማሕበራዊ መራኸቢታት እዮም። ኣብዚ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ፡ ተፈታውነት ናይዞም መድረኻት ብመሰረት ዕድመ፡ ድሌታትን ተበጻሕነት ኢንተርነትን ኣብ ዝተፈላለየ ዞባታት እታ ሃገር ክፈላለ ይኽእል እዩ።

ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ

ብበርማ ትፍለጥ ሚያንማር ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃገር እያ። ዝተፈላለዩ ኢንዳስትሪታት ኣብ ምዕባለኣ ወሳኒ ተራ ዝጻወቱሉ ዝተፈላለየ ኢኮኖሚ ዘለዎ እዩ። ገለ ካብተን ኣብ ሚያንማር ዝርከባ ዓበይቲ ማሕበራት ኢንዱስትሪ ምስ በብወገነን ዝርከባ መርበብ ሓበሬታ ኣብ ታሕቲ ተዘርዚረን ኣለዋ፤ 1. ሕብረት ሚያንማር ፈደረሽን ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን (UMFCCI) - UMFCCI ኣብ ሚያንማር ንዝርከቡ ትካላት ንግድን ኢንዱስትሪታትን ዝውክል ቀንዲ ኣካል እዩ። ንሳቶም ናይ ፖሊሲ ምጉስጓስ፣ ናይ መርበብ ሓበሬታ ዕድላትን ናይ ንግዲ ደገፍ ኣገልግሎትን ይህቡ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.umfcci.com.mm/ 2. ማሕበር ኣፍረይቲ ክዳውንቲ ሚያንማር (MGMA) - MGMA ኣብ ሚያንማር ንዝርከብ ኢንዱስትሪ ምፍራይ ክዳውንቲ ዝውክል እዩ። ንዕብየት እዚ ዓውዲ ንምድንፋዕን ንምድጋፍን ይሰርሑ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://myanmargarments.org/ 3. ማሕበር ሰብ ሃፍቲ ኮንስትራክሽን ሚያንማር (MCEA) - MCEA ንሰብ ሃፍቲ ህንፀት ክእለቶምን ዓቕሞምን ንምዕባይ ሓበሬታ፣ ስልጠናን መምርሕን ብምሃብ ዝድግፍ ማሕበር እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://www.mceamyanmar.org/ 4. ማሕበር ቸርችታት ሚያንማር (MRA) - MRA ኣብ ሚያንማር ንዘሎ ናይ ቸርች ኢንዱስትሪ ብጉስጓስ፣ ፍልጠት ምክፋል መድረኻትን ብኢንዱስትሪ ምትሕብባርን ንምልላይን ንምስጓምን ውፉይ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://myanretail.com/ 5. ማሕበር ነጋዶ ሩዝ ሚያንማር (MRMA) - MRMA ኣብ ውሽጢ ሚያንማርን ዓለምለኸን ኣብ ንግዲ ሩዝ ዝነጥፉ ነጋዶ ሩዝ ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ N/A 6. ሕብረት ማሕበራት ሰደድቲ ሚያንማ (UMEA) - UMEA ካብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝመጽእ ሰደድ ንምድንፋዕ ዝዓለመ ኮይኑ፡ ከም መጽናዕቲ ዕዳጋ፡ ንጥፈታት ምድንፋዕ ንግዲ፡ መደባት ህንጸት ዓቕሚ ንሰደድቲ ዝኣመሰሉ ናይ ደገፍ ኣገልግሎታት ብምሃብ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://umea-myanmar.com/ 7. ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን ዞባ ማንዳላይ (MRCCI) – MRCCI ብቐንዱ ኣብ ውሽጢ ዞባ ማንዳላይ ዝንቀሳቐሱ ትካላት ንግዲ ብናይ ንግዲ መርበብ ፍጻመታት፣ ምርኢታት ንግዲ ካልኦትን ይድግፍ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://mrcci.org.mm/ እዚኦም ውሑዳት ኣብነታት እዮም፤ ሚያንማር ካልኦት ሓያሎ ማሕበራት ኢንዱስትሪ ኣለዋ፡ ከም ሕርሻ፡ ቱሪዝም፡ ቴክኖሎጂን ካልእን ዝኣመሰሉ ዓውድታት ዝሽፍና እየን። ነፍሲ ወከፍ ማሕበር ኣብ ውሽጢ ሃገር ረብሓ በብወገኑ ኢንዳስትሪ ኣብ ምድጋፍን ምድንፋዕን ወሳኒ ተራ ይጻወት።

ናይ ንግድን ንግድን መርበብ ሓበሬታታት

ብበርማ እትፍለጥ ሚያንማር ኣብ ደቡባዊ ምብራቕ ኤስያ እትርከብ ሃገር ኮይና፡ ቁጠባኣ እናዓበየ ዝኸይድ ዘሎን ካብ ዓለምለኻውያን ኣውፈርቲ ዝውስኽ ተገዳስነትን ዘለዋ ሃገር እያ። ከም ውጽኢቱ ድማ ኣብ ሚያንማር ብዛዕባ ዕድላት ንግድን ወፍርን ሓበሬታ ንምሃብ ዝተወፈያ ሓያሎ ቁጠባውን ንግዳውን መርበባት ሓበሬታ ኣለዋ። ገለ ካብቶም ፍሉጣት ቁጠባውን ንግዳውን መርበብ ሓበሬታታት ሚያንማር ምስ በብወገኖም URL እነሆ፤ 1. ሚኒስትሪ ንግዲ (www.commerce.gov.mm)፦ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ሚኒስትሪ ንግዲ ኣብ ሚያንማር ብዛዕባ ንግዳዊ ፖሊሲታት፡ ስርዓታት፡ ዕድላት ወፍሪን ትንታነ ዕዳጋን እዋናዊ ሓበሬታ ይህብ። 2. ዳይሬክቶሬት ወፍርን ምምሕዳር ኩባንያን (www.dica.gov.mm)፦ መርበብ ሓበሬታ ዲካ ብዛዕባ መስርሕ ምዝገባ ኩባንያታት፡ ሕግታት ወፍሪ፡ ንወጻእተኛታት ኣውፈርቲ ዝምልከት ደንብታት፡ ከምኡ’ውን ንኢንቨስትመንት ዝኸውን ወሰንቲ ዓውድታት ዝምልከት ሓድሽ ሓበሬታታት ሰፊሕ ሓበሬታ ይህብ። 3. ሕብረት ሚያንማር ፈደረሽን ቤት ምኽሪ ንግድን ኢንዱስትሪን (www.umfcci.com.mm)፦ UMFCCI ንረብሓታት ውልቀ ትካላት ኣብ ሚያንማር ዝውክል እዩ። መርበብ ሓበሬታኦም ምስ ንግዲ ዝተኣሳሰሩ ዜናታት፡ ንዕድላት መርበብ ሓበሬታ ዝኸውን ናይ ፍጻመታት ካላንደር፡ ናይ ኣባላት ማውጫ፡ ከምኡ’ውን ኣብ ሚያንማር ንግዲ ንምክያድ ዝሕግዙ ጸጋታት የቕርብ። 4. ባንኪ ዓለም - ንግዲ ምግባር - ሚያንማር (www.doingbusiness.org/en/data/exploreeconomies/myanmar)፦ እዚ ብፕሮጀክት ንግዲ ምግባር ባንኪ ዓለም ዝተዳለወ መርበብ ሓበሬታ ኣብ ሚያንማር ንግዲ ምጅማር ዝምልከት ኣገዳሲ ሓበሬታ ከም ምስ ዝተኣሳሰሩ ደንብታት ኣብ ምሃብ ጥራሕ ዘተኮረ እዩ። ናይ ህንጻ ፍቓድ፣ ምስ ዝምልከቶም ዝርዝር ርክብ ምስ ዘድልዩ ናይ ፍቓድ/ፍቓድ/ምዝገባ ኣገባባት ዝምልከት። 5. ኢንቨስት ያንጎን (investyangon.gov.mm) - ኢንቨስት ያንጎን ከም ወግዓዊ ሓደ መደበር መድረኽ ኮይኑ ብመንግስቲ ዞባ ያንጎን ዝተፈጥረ ኮይኑ፡ ዝርዝር ምግዛእ መሬት ሓዊሱ ብዝርዝር ምግዛእ መሬት ምስ ርድኢት ተደሚሩ ብዝተመጣጠነ መስርሕ እኹል ደገፍ ብምሃብ ናይ ወጻኢ ወፍሪ ናብቲ ዞባ ንምስሓብ ውፉይ ኮይኑ ይሰርሕ ኣብ ርእሰ ከተማኣ - ያንጎን ዘተኮረ ዕላማ ዝገበረ ጽላታት ኣእትዩ። 6. ሚዚማ ቢዝነስ ዊክሊ (www.mizzimaburmese.com/category/business-news/burmese/): ሚዚማ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ሓዊሱ ፋይናንስ & ባንኪንግ ኢንዱስትሪ ሓድሽ ሓበሬታ ዝሽፍን እንትኸውን ምስ ላዕለዎት ኣካየድቲ ስራሕ ቃለ መሕትት፣ ትንታነ ፖሊሲን ዜናን ዘቕርብ ናይ ኦንላይን ትካል ዜና እዩ። ኣብ ሚያንማር ዘሎ ኣንፈታት ወፍሪ ዝምልከት ምዃኑ’ዩ። 7. ሚያንማር ቢዝነስ ቱደይ (www.mmbiztoday.com)፦ ካብ ሕርሻ ክሳብ ቱሪዝም፣ ፋይናንስ ክሳብ ንብረት፣ ንግዲ ክሳብ ቴሌኮሙኒኬሽን ዝብሉ ዝተፈላለዩ ዓውድታት እዋናዊ ዜናዊ ጽሑፋት ዝህብ ፍሉጥ ናይ ንግዲ መጽሔት - ሰፊሕ ኣገደስቲ ሓበሬታታት ዝሓዘ እዩ። ኣብ ንግዳዊ ሃዋህው እታ ሃገር ንዝግደሱ ሰባት። እዞም መርበባት ሓበሬታ እዚኣቶም ብዛዕባ ቁጠባውን ንግዳውን ሃዋህው ሚያንማር ጠቓሚ ርድኢት ይህቡ። ተጠቀምቲ ብዛዕባ ደንብታት፡ ፖሊሲታት፡ ዕድላት ወፍሪ፡ ጸብጻባት መጽናዕቲ ዕዳጋ፡ ኣንፈታት ኢንዱስትሪን ካልኦትን ኣብዛ ትምዕብል ዘላ ሃገር ብዛዕባ ንግዲ ምግባር ወይ ወፍሪ ምግባር ብግቡእ ዝተሰነየ ውሳነታት ንምውሳን ዘድልዩ ሓበሬታ ክረኽቡ ይኽእሉ።

ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ

ገለ ናይ ንግዲ ዳታ ሕቶ መርበባት ሓበሬታ ንሚያንማር እነሆ፤ 1. ፖርታል ንግዲ ሚያንማር - ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ ሚኒስትሪ ንግዲ ሚያንማር ኮይኑ፡ ኩለመዳያዊ መረዳእታታት ንግዲን ስታቲስቲክስን ዝህብ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.myanmartradeportal.gov.mm 2. ማእከላይ ስታቲስቲካዊ ትካል (CSO) - መርበብ ሓበሬታ ሲኤስኦ ንሚያንማር ዝምልከት ሰፊሕ ቁጠባውን ንግዳውን ስታቲስቲክስ ዝሓዘ ኮይኑ፡ ኣእትዎት፡ ሰደድ፡ ከምኡ’ውን ሚዛን ንግዳዊ መረዳእታታት ሓዊሱ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ http://mmsis.gov.mm 3. ASEANstats - እዚ ዞባዊ ስታቲስቲካዊ ዳታቤዝ፡ ብዛዕባ ሚያንማር ሓዊሱ ብዛዕባ ኣባላት ሃገራት ዝምልከት ንግዳዊ ሓበሬታ ዘጠቓልል እዩ። ተጠቀምቲ ዝተፈላለዩ ቁጠባዊ መርኣይታትን ንግዳዊ ስታቲስቲክስን ክረኽቡ ይኽእሉ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://data.aseanstats.org 4. ሕቡራት ሃገራት ኮምትሬድ ዳታቤዝ - እዚ ዓለማዊ ዳታቤዝ ንሚያንማር ሓዊሱ ንልዕሊ 170 ሃገራት ዝርዝር ክልተኣዊ ንግዳዊ መረዳእታ ንምርካብ ዝሕግዝ እዩ። ተጠቀምቲ ብሃገር፡ ሸቐጥ ወይ ናይ ግዜ ፍልልይ ክደልዩ ይኽእሉ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://comtrade.un.org 5. ካርታ ንግዲ ኣህጉራዊ ማእከል ንግዲ (ITC) - ንሚያንማር ሓዊሱ ንውልቀ ሃገራት ዓለም ዝርዝር ስታቲስቲክስ ኣእትዎን ሰደድን ዝህብ ኩለመዳያዊ ጸጋ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://www.trademap.org 6. ባንኪ ዓለም ዳታባንክ - እዚ መድረኽ እዚ ንሚያንማር ዝምልከት ኣህጉራዊ ስታቲስቲክስ ንግዲ ሸቐጣት ዘጠቓለለ ሰፊሕ ዓለማዊ መርኣይታት ልምዓትን ካብ ዝተፈላለዩ ምንጭታት ቁጠባዊ መረዳእታን ንምርካብ ዝሕግዝ እዩ። መርበብ ሓበሬታ፡ https://databank.worldbank.org/home.aspx

B2b መድረኻት

ኣብ ሚያንማር፡ ትካላት ንግዲ ንኽራኸቡን ንኽተሓባበሩን ዕድላት ዝህቡ ሓያሎ B2B መድረኻት ኣለዉ። ውሑዳት ፍሉጣት መድረኻት ምስ በብወገኖም መርበብ ሓበሬታታት እነሆ፤ 1. Bizbuysell Myanmar (www.bizbuysell.com.mm)፦ እዚ መድረኽ እዚ ንንግዳዊ ትካላት ምዕዳግን ምሻጥን ዕዳጋ ዝህብ እዩ። ወነንቲ ትካላት ንመሸጣ ትካላቶም ክዝርዝሩን ዓደግቲ ክኾኑ ዝኽእሉ ሰባት ድማ ኣብ ዝርከቡ ኣማራጺታት ክድህስሱን የኽእሎም። 2. መርበብ ንግዲ ሚያንማር (www.myanmarbusinessnetwork.net)፦ እዚ መድረኽ ከም መርበብ ሓበሬታ ዝሰርሕ ኮይኑ፡ ኣብ ሚያንማር ዝንቀሳቐሱ ውሽጣውን ዓለምለኻውን ንግዳዊ ትካላት ዘራኽብ እዩ። ሓበሬታ ንኽካፈሉ፣ ሽርክነት ንኽፈጥሩን ዕድላት ንግዲ ንኽድህስሱን የኽእሎም። 3. ባጋንትሬድ (www.bagantrade.com)፦ ባጋንትሬድ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ከም ሕርሻ፣ ህንፀት፣ ዓለባ፣ ክንክን ጥዕናን ካልኦትን ንውሽጣውን ኣህጉራውን ንግዲ ዘመቻችእ ናይ ኦንላይን ንግዲ መድረኽ እዩ። 4. ዓለምለኻዊ ፖርታል ንግዲ (gtp.com.mm)፦ ካብ 2009 ጀሚሩ ኣብ ሚያንማር ኩለመዳያዊ ኣገልግሎት ንግዲ ዝህብ ዘሎ ዓለምለኻዊ ፖርታል ንግዲ ኣብ ውሽጢ ሃገር ምስ ዝተፈላለዩ ኢንዱስትሪታት ዝተኣሳሰሩ ሰፊሕ ናይ ንግዲ ማውጫታት የቕርብ። 5. BuyerSeller.asia (myanmar.buyerseller.asia) – እዚ መድረኽ እዚ ንዓደግቲ ምስ ሸየጥቲ ዘራኽብ ኮይኑ፡ ኩባንያታት ፍርያተን ወይ ኣገልግሎተን ከርእያ ዝኽእላሉ ናይ ኦንላይን ዕዳጋ ብምቕራብ ውጽኢቱ ድማ ክህሉ ዝኽእል ምትሕብባር ወይ ሽርክነት እዩ። 6. ConnectNGet (connectnget.com) – ConnectNGet ኣብ ውሽጢ ዕዳጋ ሚያንማር ብናይ ምድብ ፍርያት ጠለባት ወይ ድሌታት ቀረብ ፍርያት መሰረት ንንግዳዊ ትካላት ብምትእስሳር ንB2B ርክባት ከም መንጎኛ ኮይኑ ይሰርሕ። 7.TradeKey.my – እዚ ዓለምለኻዊ B2B ፖርታል ንሚያንማር(https://www.tradekey.my/mmy-ernumen.htm) ሓዊሱ ንዝተፈላለዩ ሃገራት ውፉያት ክፍልታት ኣለዎ። ትካላት ንግዲ ኣብዚ መርበብ ሓበሬታ ፍርያቶም/ኣገልግሎታቶም ከርእዩ ዝኽእሉሉ ፕሮፋይላት ክፈጥሩ ይኽእሉ፤ ብተወሳኺ ተጠቀምቲ ኣብ ውሽጢ ሃገር ክኾኑ ዝኽእሉ ኣቕረብቲ/ዓደግቲ ኣብ ምርካብ ይሕግዝ። እዞም መድረኻት ኣብ መንጎ ውሽጣዊ ኣፍረይቲ/ኣቕረብቲ ምስ ሃገራዊ/ዓለምለኻዊ ኣከፋፈልቲ/ዓደግቲ ምትእስሳር ብምኽኣል ወይ’ውን ኣብ ውሽጢ ንግዳዊ ስነ-ህይወት ሚያንማር ኣብ መንጎ ዝተፈላለዩ ኣካላት ምትሕብባር ብምምዕባል ንዕብየት ንግዲ መገድታት ይህቡ።