TogTok

Haala Waliigalaa Biyyaa
Maallaqa Biyyaalessaa
Sadarkaa Jijjiirraa
Ayyaana Barbaachisaa
Haala Daldala Alaa
Dandeettii Misooma Gabaa
Oomishaalee gurgurtaa ho'aa gabaa irratti
Amaloota maamilaa fi dhorkaa
Sirna bulchiinsa gumurukaa
Imaammata gibira galtee
Imaammata gibira al-ergii
Mirkaneessitoota al-ergiidhaaf barbaachisan
Loojistikii gorfame
Chaanaalii misooma bitaa

Odolawwan Kuuk saba bareedduu Galaana Paasifikii Kibbaa keessatti argamtudha. Odolawwan gurguddoo 15 fi odola xixiqqoo fi atoolota hedduu irraa ijaarame. Bal'inni lafaa waliigalaa naannoo iskuweer kiiloo meetira 240 kan qabu yoo ta'u, qarqara galaanaa ajaa'ibsiisaa, koraallii socho'aa, bosona roobaa lalisaa fi aadaa badhaadhaa Poolineeshiyaa kan qabudha. Biyyattiin baay'ina ummataa tilmaamaan 20,000 qabdi. Irra caalaan ummataa lammiilee dhalootaan Odoola Kuuk yoo ta'an, Maori jedhamuun beekamu. Afaanonni hojii Odoola Kuuk keessatti dubbataman Ingiliffaa fi Maa'oorii dha. Magaalaan guddoon Odoola Kuuk Avarua yoo taatu, odola guddittii Rarotonga jedhamtu irratti argamti. Raarootoongaan bal'inaan xiqqaa ta'us, wiirtuu bulchiinsaa fi dinagdee biyyattii ta'uun tajaajila. Turizimiin dinagdee isaa keessatti gahee olaanaa kan qabu yoo ta’u, daawwattoonni teessuma lafaa fakkii gaarii qabuu fi qilleensa ho’aa ta’een kan hawwataman ta’uu ibsameera. Odolawwan Kuuk Niiw Ziilaand waliin bilisaan walta’iinsa ofiin of bulchuu jalatti socho’u. Kana jechuun mootummaa mataa isaanii qabaatanii dhimma keessoo isaanii of danda’anii kan geggeessan yoo ta’u, Niwuu Ziilaand yeroo barbaachisutti gargaarsi ittisaa fi dhimma alaa ni kenniti. Akka bakka turistii beekamaatti sochiiwwan akka snorkeling, scuba diving, qurxummii qabuu, miilaan deemuu, daawwannaa aadaa gara gandoota aadaa ykn qonna luqqisii bal’inaan ni argamu. Daawwattoonni iddoowwan seenaa kan akka maraa durii (bakka walga’ii qulqulluu) qorachuu ykn waa’ee hojii harkaa aadaa kan akka hodhuu ykn bocuu barachuus ni danda’u. Walumaagalatti,Odolawwan Kuuk daawwattootaaf walnyaatinsa bareedaa bareedina uumamaa fi aadaa addaa Poolineeshiyaa ni dhiyeessu.Isaan carraa boqonnaa qarqara galaanaa qulqulluu irratti kan kennu yoo ta'u, sochiiwwan adda addaatiin duudhaa naannoo socho'aa ta'e keessatti of cuuphamuudhaan.Odolawwan kun dhuguma dhagaa gati jabeessa dhokataa nama barbaadu kamiifuu qorachuuf maludha jannata keessatti muuxannoo hin dagatamne.

Maallaqni Odoola Kuuk doolaara Niwuu Ziilaand (NZD) dha. Odolawwan Kuuk naannoo ofiin of bulchu yoo ta'u, Niwuu Ziilaand waliin bilisaan walitti dhufeenya qaba, akkasumas doolaara Niwuu Ziilaand akka maallaqa ofiisaatti fayyadama. NZD bara 1901 irraa eegalee odolawwan kana irratti kaffaltii seera qabeessa ta'ee jira. Akka saba odola xiqqaatti, Odolawwan Kuuk maallaqa mataa isaanii hin baasan. Kanaa mannaa, maallaqa baankii fi saantima Baankii Riizarvii Niiw Ziilaandiin baase fayyadamu. Nootiiwwan baankii kun maqaa NZD kan qaban yoo ta'u, fakkiiwwan namoota beekamoo seenaa fi aadaa Niiw Ziilaand irraa kan qabanidha. Maallaqni maallaqa baankii daldala guyyaa guyyaa Odoola Kuuk keessatti raawwatamu keessatti fayyadaman doolaara 5, doolaara 10, doolaara 20, doolaara 50 fi yeroo tokko tokko doolaara 100 dha. Saantima argaman saantima 10, saantima 20, saantima 50, doolaara tokko (unka saantimaa fi nootii lamaan isaanii), doolaara lama (saantima), fi doolaara shan (saantima yaadannoo) of keessaa qaba. Gaaffii jiraattotaa fi turistoonni walqixa guutuuf odola fagoo kana irratti maallaqni akka argamu mirkaneessuuf, yeroo hunda nootii haaraa Niwuu Ziilaand irraa ergamuun istookii biyya keessaa dabaluudhaaf ni taasifama. NZD akka maallaqa ofiisaatti fayyadamuun dinagdee odola kanaa keessatti daldala dinagdeedhaaf tasgabbii kan fidu ta'uu isaa hubachuun barbaachisaadha, sababa hariiroo cimaa Niwuu Ziilaand waliin qabuun; haa ta’u malee,kun immoo imaammattoonni dinagdee Reserve Bank Of N.Z tiin kaa’an kan murtii dhala dabalatee dhiibbaa kallattiin haala dinagdee jiraattota biyyattii irratti dhiibbaa qaba jechuudha

Maallaqni ofiisaa Odoola Kuuk Doolaara Niwuu Ziilaand (NZD) dha. Tilmaama sharafa alaa maallaqa addunyaa gurguddoo waliin yoo ilaalle, jijjiiramuu akka danda’u hubadhaa. Hanga Adoolessa 2021tti reetii agarsiisaa muraasni kunooti: - 1 NZD tilmaamaan walqixa: - 0.70 USD (Doolaara Ameerikaa) - 0.60 Yuuroo (Yuroo) . - 53 JPY (Yeen Jaappaan) . - 0.51 GBP (Paawundii Biriteen) Maaloo, safartuuwwan jijjiirraa kun jijjiiramuu akka danda’an yaada keessa galchaa, kanaaf yeroo hunda daldala ykn jijjiirraa kamiyyuu gochuu dura safartuuwwan haaraa ilaaluun ogummaadha.

Odolawwan Kuuk, sabni Galaana Paasifikii Kibbaa keessatti argamtu, waggaa guutuu ayyaanota barbaachisoo hedduu kabaja. Ayyaanota gurguddoo keessaa tokko Guyyaa Heera Mootummaa yoo ta’u, waggaa waggaan Hagayya 4 kan raawwatamudha. Guyyaan Heera Mootummaa guyyaa Odoola Kuuk heera mataa ishee fudhatee Niwuu Ziilaand waliin bilisaan walitti dhufeenya uumuun of bulchuu taate kabaja. Ayyaanni kun sochiiwwan adda addaa kanneen akka agarsiisa halluu adda addaa, agarsiisa shubbisa aadaa, konsartii muuziqaa aadaa fi eenyummaa Odoola Kuuk irratti xiyyeeffate dabalatee kan kabajamudha. Namoonni uffata aadaa socho'aa "pareu" ykn "tivaevae" jedhamu uffachuun of faayanii ayyaana gammachiisaa irratti bobba'u. Nyaanni naannoo sanaa kan akka Rukau (baala taro), Ika Mata (qurxummii qalamaa kiriimii coconut keessatti marinated), fi Rori (banana bilcheefame) yeroo ayyaana kana ni nyaatamu. Ayyaanni beekamaan kan biraan Odoola Kuuk keessatti kabajamu guyyaa Wangeelaa waggaa waggaan Jimaata jalqabaa Onkoloolessaatti kabajamudha. Misiyoononni Waldaa Misiyoonota Landan irraa dhufaniin amantiin Kiristaanummaa gara odola kanaatti dhufuu isaa kan yaadatudha. Namoonni naannoo sanaa tajaajila waldaa faarfannaa waldaa faarfannaa gurguddaan faarfataniifi lallaba nama hawwatu geggeessitoota amantiitiin kennaman of keessaa qabuuf walitti qabamu. Guyyaan Wangeelaa shubbisa aadaa, agarsiisa hojii harkaa ogummaawwan aadaa kan akka muka bocuu fi tooftaalee hodhuu dhalootaan darban agarsiisus ni dabalata. Feestivaalli Te Maeva Nui akka yaadannoo addaa seenaa walabummaa addaa Cook Islands tajaajila, erga bara 1965 jalqabamee kaasee waggaa waggaan Hagayya 4 dura torban lamaa oliif kabajama.Taatee guddaan kun dorgommii sirbaa, agarsiisa shubbisaa duudhaa Poolineeshiyaa agarsiisu dabalatee sochiiwwan aadaa hedduu agarsiisa dhiibbaa ammayyaa waliin kan makame, agarsiisni aartii fi hojii harkaa meeshaalee harkaan hojjetaman mimmiidhagoo qabeenya naannoo irraa hojjetaman kan akka baala pandanus ykn qola coconut agarsiisu. Ayyaanonni kun namoonni naannoo sanaa fi daawwattoonni hambaa badhaadhaa lammiilee Odoola Kuuk waliin akka bobba’an carraa kan kennu yoo ta’u, keessummeessitoota ho’aa isaanii ofumaan akka argan ni taasisa. Karaa ayyaana ayyaanaa kan akka Guyyaa Heera Mootummaa, Guyyaa Wangeelaa, Ayyaana Te Maeva Nui - Lammiileen Odoola Kuuk eenyummaa aadaa isaanii adda ta’e kan walitti dhufeenya gadi fagoo lafa isaanii, seenaa fi namoota isaanii wajjin qaban calaqqisu boonsaan eegu.

Odolawwan Kuuk biyya Galaana Paasifik Kibbaa keessatti argamtudha. Saba walaba ta'us, Niwuu Ziilaand kan gargaarsa ittisaa fi dhimma alaa kennitu waliin hariiroo addaa qaba. Gama daldalaatiin, Odolawwan Kuuk adda durummaan meeshaalee akka luqqisii, luqqisii gurraachaafi koopraa (foon qamadii goggogaa) biyya alaa ergu. Meeshaaleen kunneen qulqullina isaaniitiin sadarkaa idil-addunyaatti gatii olaanaa qabu. Dabalataanis, qurxummii qabuun dinagdee Odoola Kuuk keessatti damee guddaa yoo ta’u, oomisha ijoo al-ergii tuunaa ta’a. Galtee yoo ilaalle dandeettiin oomisha biyya keessaa daangeffamee waan jiruuf biyyattiin meeshaalee biyya alaatii galfaman irratti baay’ee hirkattee jirti. Meeshaaleen gurguddoon biyya alaatii galfaman maashinoota fi meeshaalee geejjibaa, nyaata, oomishaalee boba’aa, fi meeshaalee oomishaman kan hammatudha. Odolawwan Kuuk akka michuu daldalaa ishee guddaatti Niwuu Ziilaand waliin daldala guddaa qabdi. Hariiroon dinagdee dhiyoo kun gabaa Niwuu Ziilaanditti gabaan filannoodhaan akka dhiyaatu kan taasisu yoo ta’u, guddina daldalaa isaan gidduu jiru kan mijeessuudha. Dabalataanis, Awustiraaliyaa fi Fiijiin Odoola Kuuk'f michoota daldalaa barbaachisoodha. Waggoota dhiyoo asitti biyyoota Eeshiyaa kanneen akka Chaayinaa fi Jaappaan waliin tumsa ta’uu danda’u qorachuun hariiroo daldalaa adda adda gochuuf tattaaffiin taasifameera. Inishiyeetiiwwan kunneen gabaa aadaa bira darbee carraa al-ergii babal’isuuf kan kaayyeffatedha. Turizimiin dinagdee Odoola Kuuk madda galii adda duree ta’e keessaa tokko ta’uun isaa kaasuun barbaachisaadha. Daawwattoonni biyyoota adda addaa irraa dhufan baasii biyya keessaa oomishaalee fi tajaajiloota biyya keessaaf gumaacha guddaa qabu. Qormaatni akka adda baafamuu teessuma lafaa fi saaxilamummaa dinagdee sababa maallaqa gargaarsa alaa biyyoota akka Niiw Ziilaand ykn dhaabbilee arjoomtootaa akka Sagantaa Gargaarsa Awustiraaliyaa ykn UNDP (Sagantaa Misooma Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii) irraa argamu irratti hirkatanii jiraachuu irraa kan ka’e jiraatus, mootummaan Odoola Kuuk haala daldalaa banaa idil-addunyaatiif mijatu dammaqinaan ni jajjabeessa imaammata invastimantii alaa hawwachuuf kaayyeffateen daldala. Walumaagalatti,haalli daldalaa Odoola Kuuk irra caalaa oomishaalee qonnaa kan akka luqqisii fi kopraa erguu irratti kan naanna'u yoo ta'u, meeshaalee maashinarii misoomaaf barbaachisan biyya alaatii galchuudha.Biyyattiin galii turizimii irratti akka tokkootti hirkataa ta'ee osoo jirtuu, walta'iinsa dabalataa Eeshiyaa keessatti qorachuun hariiroo daldalaa ishee daran adda adda gochuuf carraa barbaaddi madda galii guddaa maallaqa gargaarsa alaa waliin walitti makamee.

Odolawwan Kuuk saba xiqqaa Kibba Paasifik keessatti argamtu yoo ta'u, odola dhuunfaa 15 of keessaa qaba. Biyyattiin fagoo ta’us gabaa daldala alaa ishee guddisuuf dandeettii guddaa qabdi. Dandeettii guddina gabaa daldala alaa Odoola Kuuk oofan keessaa tokko qabeenya uumamaa isheeti. Naannoo qulqulluu fi lubbu qabeeyyii galaanaa baay’een industirii akka qurxummii qabuu fi turizimiidhaaf carraa adda ta’e argamsiisa. Lafti galaanaa iskuweer kiiloo meetira miliyoona 1 ol kan qabu yoo ta’u, biyyoota fedhiin oomishaalee nyaata galaanaa olaanaa qabanitti qurxummii erguuf carraan guddaan jira. Dabalataanis, teessuma lafaa fakkii gaarii qabuu fi hambaan aadaa Odolawwan Kuuk turistoonni addunyaa mara irraa dhufaniif bakka hawwataa taasisa. Dandeettii guddina gabaa daldala alaa Odoola Kuuk keessatti gumaacha kan godhu inni biraan tasgabbii siyaasaa fi caasaa bulchiinsa isheeti. Biyyattiin sirna dimokiraasii tasgabbaa’aa ta’een kan hojjettu yoo ta’u, Niwuu Ziilaand waliin hariiroo cimaa kan qabdu yoo ta’u, kunis gama faayinaansii fi misooma bu’uuraalee misoomaa irratti deeggarsa kan gootudha. Tasgabbiin kun invastaroota idil-addunyaa carraa daldalaa yeroo dheeraa barbaadaniif haala hawwataa ta’e uuma. Kana malees, Odoola Kuuk invastimantii bu’uuraalee geejjibaa irratti taasifameen walitti hidhamiinsa isaa fooyyessuuf tattaaffii taasisaa tureera. Fooyya’iinsi buufata xiyyaaraa, buufata doonii fi neetworkii telekoomii gabaa addunyaa salphaatti akka argatan haala mijeessee fi dandeettii qunnamtii michoota daldalaa waliin akka guddatu taasiseera. Haa ta’u malee, qormaata tokko tokko dandeettii guddina gabaa daldala alaa Odoola Kuuk irratti dhiibbaa uumuu danda’an beekuun barbaachisaa dha. Bakki biyyattii fagoo ta’uun ishee qormaata loojistikii kan fidu yoo ta’u, gabaa dhaqqabamaa ta’een wal bira qabamee yoo ilaalamu baasii geejjibaa ni dabala. Dabalataanis, argamuun lafti daangeffamuun oomisha qonnaa bal’aa kaayyoo al-ergiidhaaf oolu daangessuudha. Xumura irratti, saba odola xiqqaa naannoo addunyaa fagootti argamu ta’us, . Odolawwan Kuuk dandeettii guddina gabaa daldala alaa isheef gumaachan wantoota faayidaa qaban hedduu qabdi. Qurxummii dabalatee qabeenyi uumamaa badhaadhaa ta’e al-ergii boba’aa ta’uu kan danda’u yoo ta’u, sirni bulchiinsa tasgabbaa’aan ammoo invastimantii hawwata. Kanas ta’e sana,qormaatni teessuma lafaa karoora tarsiimoo kan barbaadu ta’us abdii abdachiisaa sabni bareedaan kun gama carraa daldala idil-addunyaatiin dhiyeessu hin golgu. Walumaagalatti,Odolawwan Kuuk qabeenya hin fayyadamne waltajjiiwwan addunyaa irratti qoratamuu eegaa jiru

Gabaa Odoola Kuuk keessatti oomishaalee beekamoo ta’an al-ergiidhaaf filachuuf yeroo jennu, amala aadaa fi teessuma lafaa adda ta’e saba kanaa ilaaluun barbaachisaa dha. Uummanni ummataa naannoo namoota 17,500 ta'u kan odolawwan 15 Galaana Paasifikii Kibbaa keessatti argaman keessatti kan argamu yoo ta'u, Odolawwan Kuuk daldala alaatif carraa hedduu ni kennu. Tokkoffaa, bareedina uumamaa fakkii gaarii qabuu fi indaastirii turizimii beekamaa ta’e yoo ilaalle, hojiin harkaa meeshaalee biyya keessaatiin hojjetaman turistoonni barbaadamuu hin oolan. Oomishaaleen akka matta'aa aadaa hodhamaa, faaya qola galaanaatiin faayame ykn luqqisii bishaan naannoo sanaa keessatti argaman, fakkiiwwan mukaa bocaman hambaa Poolineeshiyaa agarsiisan meeshaalee gurgurtaa ho'aa ta'uu danda'u. Lammaffaa, qonni dinagdee isaanii keessatti gahee murteessaa akka qabu yoo ilaalle; - Fuduraaleen tropical kan akka papayas, coconuts ykn bananas odolawwan kanneen irratti baay’inaan biqilan biyya keessaa fi idil-addunyaatti fedhii guddaa qabu. - Mi’eessitoonni orgaanikii naannoo irraa argaman kanneen akka baaqelaa vaaniila ykn mi’aa sitraasii fayyadamtoota fayyaa irratti xiyyeeffatan hawwachuu danda’u. - Oomishaaleen itti fufiinsa qaban kan akka zayita qamadii ykn saamunaa wantoota dhalootaan qophaa’an irraa hojjetaman yaaddoo addunyaa meeshaalee naannoodhaaf mijatoo ta’an guddachaa dhufuu irraa kan ka’e jaallatama ta’uu danda’u. Kana malees, gabaa addaa keessa cuuphamuun daldaltoota meeshaalee Odoola Kuuk irraa erguuf barbaadaniif bu’a qabeessa ta’uu danda’a. Fakkeenyaaf: - Meeshaaleen aadaa adda ta’an kanneen sheekkoo fi sheekkoo Poolineeshiyaa calaqqisan walitti qabatoota addunyaa maraa hawwachuu danda’u. - Uffanni dhugaa Poolineeshiyaa kan akka siree margaa ykn pareos (sarongs) warra meeshaalee faashinii biyya alaa barbaadan hawwachuu danda'a. - Meeshaaleen muuziqaa aadaa kanneen akka shubbisaa ykn ukulelees gatii aadaa guddaa kan qaban yoo ta’u, akka addunyaatti namoota muuziqaa jaallatan kan tajaajilan ta’a. Xumura irratti,&nbsp;

Odolawwan Kuuk biyya odola xiqqoo Galaana Paasifikii Kibbaa keessatti argamtudha. Odolawwan Kuuk baay'ina ummataa gara 17,000 kan qabdu yoo ta'u, bareedina uumamaa ajaa'ibsiisaa fi keessummeessitoota ho'aa ta'een beekamti. Amaloota ijoo ummanni Odoola Kuuk keessaa tokko michuu fi uumama simannaa isaaniiti. Namoonni naannoo sanaa turistoonni garmalee ho'aa fi keessummeessitoota ta'uun kan beekaman yoo ta'u, daawwattoonni yeroo turtii isaaniitti akka mana isaaniitti akka itti dhaga'amu taasisa. Aadaa fi duudhaa isaanii daawwattootaaf qooduun kan boonan yoo ta’u, yeroo baay’ee sochii aadaa kanneen akka shubbisaa, seenaa himuu fi aartii irratti bobbaasu. Odolawwan kunneen miira hawaasummaa cimaa kan qaban yoo ta’u, maatiin walitti dhiyeenya qaban jireenya guyyaa guyyaa keessatti gahee guddaa qabu. Walitti dhufeenyi maatii kun daawwattootaafis kan babal’atu yoo ta’u, yeroo baay’ee namoota naannoo sanaatiin akka miseensota maatiitti waan ilaalamaniif. Daawwattoonni nyaata ykn ayyaana kabajuuf gara manaatti affeeramuu isaanii eeguu dandaʼu. Amalli lammiilee Odoola Kuuk kan biraan uumamaafi naannoodhaaf kabaja guddaa qabaachuu isaaniiti. Odolawwan kunneen qarqara galaanaa qulqulluu, bosona roobaa lalisaa fi lubbu qabeeyyii galaanaa sochoʼaa taʼanii fi jireenyaa fi turizimiidhaaf qabeenya barbaachisaa taʼanii tajaajilu qabu. Namoonni naannoo sanaa jalqabbii miidhagina uumamaa odola kanaa eeguuf kaayyeffate irratti dammaqinaan hirmaatu. Daawwattoonni yeroo Odoola Kuuk daawwatan uggura addaa ykn daangeffamni aadaa gurguddoon beekuu qaban kan hin jirre ta'us, yeroo hunda aadaa fi duudhaa naannoo kabajuun barbaachisaa dha. Aadaa naannoo sanaa kabajuu irraa kan ka’e yeroo gandoota ykn iddoowwan qulqulluu daawwattan uffata gad of qabuu uffadhaa. Gama gocha aadaa hawaasa murtaa’e odola kana keessatti raawwataman kan akka sirna amantii ykn shubbisa irratti hirmaachuu ykn suuraa ka’uu dura hayyama gaafachuun kabaja guddaa ta’a. Walumaagalatti, imaltoonni namoota naannoo sanaa michoota taʼan irraa simannaa hoʼaa eeguu dandaʼu, isaanis turtii gammachiisaa odola Paasifikii Kibba Kibbaa babbareedoo kana irratti akka jiraatan gochuuf kana caalaa ni godhan.

Odolawwan Kuuk saba ofiin of bulchuu Paasifikii Kibbaa yoo taatu, sirna to’annoo daangaa adda ta’e qaba. Dambiiwwan gumurukaa fi immigireeshinii isaanii keessatti wantoota ijoo daawwattoonni beekuu qaban tokko tokko kunooti: 1. Adeemsa immigireeshinii: Daawwattoonni hundinuu Odoola Kuuk yeroo gahan unka dhufaatii guutuu fi sanadoota imala seera qabeessa ta’e dhiyeessuu qabu, paaspoortii yoo xiqqaate turtii yaadame irraa darbee ji’a 6f hojiirra oolu dabalatee. Daawwattoonni ragaa bakka jireenyaa fi qophii imala gara fuulduraa agarsiisuunis isaan barbaachisuu danda’a. 2. Ibsa gumurukaa: Imaltoonni hundi yeroo seenan meeshaalee daangeffaman ykn dhorkaman kamiyyuu labsuu qabu. Kunis qawwee, qoricha sammuu namaa hadoochu, oomisha haaraa, biqiltoota, sanyii fi bineensota dabalata. Meeshaalee akkasii labsuu dhabuun adabbii ykn fudhatamuu danda’a. 3. Seera adda baafamuu: Odolawwan Kuuk sirna ikoo isaanii adda ta’e raammoo fi dhukkuboota irraa eeguuf dambii adda baafamuu cimaa qabu. Meeshaaleen nyaataa kamiyyuu sirna ikoo naannoo jeequu waan danda’aniif gara biyyaatti fiduu dhiisuun barbaachisaa dha. 4. Mindaa gibira irraa bilisa: Imaltoonni umuriin isaanii waggaa 17 fi isaa ol ta’e meeshaalee dhuunfaa kanneen akka sigaaraa (200), dhugaatii alkoolii (liitira 1), biiraa (qaruuraa liitira 1 lama), fi wayinii (liitira 4) irratti qaraxa irraa bilisa ta’e argachuuf mirga qabu. . Daangaan oomishaalee biroo kanneen akka urgooftuu fi elektirooniksii irratti garaagarummaa qaba. 5. Tarkaanfiiwwan nageenya lubbu qabeeyyii: Naannoo qulqulluun Odoola Kuuk, biqiltootaa fi bineensota isaa gosoota weerartootaa ykn dhukkuboota imaltoonni ykn meeshaaleen biyyattii seenan fidan irraa of eeggannoodhaan eeguu barbaada. 6. Meeshaalee dhorkaman: Daawwattoonni meeshaaleen tokko tokko Odoola Kuuk keessatti cimsee dhorkamuu isaanii kan akka qoricha seeraan alaa, meeshaa waraanaa (qawwee dhukaasaa dabalatee), oomishaalee bineensota bosonaa balaa jala jiran kan akka gaanfa elemoo ykn qola turtii fi kkf beekuu qabu. 7.Miira aadaa: Biyya kamiyyuu yeroo daawwattan aadaa naannoo kabajuun barbaachisaa dha garuu keessumaa saboota xixiqqoo Odoola Paasifikii kan akka Odoola Kuuk keessatti iddoo guddaa qaba.Maaloo bakka namoonni baay'een bakka namoonni bashannanaa qarqara galaanaatiin ala jiran daawwattan uffata gad of qabuu fi aadaa aadaa kan akka kophee baafachuu osoo mana nama tokkoo hin seenin kabajuu. Xumura irratti, daawwattoonni gara Odoola Kuuk imalan dambiiwwan immigireeshinii fi gumurukaa eeguun gara biyyattii haala gaariin akka seenan gochuu qabu. Aadaa naannoo kabajuu, waan gara biyyaatti fiddu sammuutti qabachuu, meeshaalee daangeffaman kamiyyuu gumurukaa irratti labsuun barbaachisaa dha. Qajeelfama kana hordofuudhaan daawwattoonni bareedina Odoola Kuuk qoratanii muuxannoo rakkina irraa bilisa ta'e argachuu danda'u.

Odolawwan Kuuk, saba xiqqaa Paasifik Kibbaa keessa jirtu, imaammata gibiraa meeshaalee biyya alaatii galfaman qaba. Biyyattiin sirna Gibira Meeshaalee fi Tajaajilaa (GST) jalatti kan hojjettu yoo ta’u, GSTn irra caalaan galtee irratti raawwatiinsa qaba. Akkaataa idileetti, saffisi GST meeshaalee gara Odoola Kuuk galfaman irratti hojiirra oolu %15 dha. Kana jechuun namni dhuunfaa ykn daldalli tokko biyya alaa irraa oomisha gara biyyaatti yeroo galchu gatii waliigalaa meeshaalee sanaa keessaa %15 dabalataan akka GST kaffaluu qaba. Gosoota galtee adda ta'aniif bilisa ta'uu fi birmadummaan murtaa'e akka jiru hubachuun barbaachisaadha. Fakkeenyaaf, meeshaaleen nyaataa bu’uuraa tokko tokko kan akka kuduraa fi muduraa haaraa GST hin hawwatan. Dabalataanis, meeshaaleen yaalaa fi meeshaaleen tokko tokkos GST irraa bilisa ta’uu danda’u. Imaammata gibiraa kana kabajuuf, warri biyya alaa galchan yeroo dhufan meeshaalee isaanii kan biyya alaatii galfaman gumurukaa irratti ibsuu qabu. Gatiin labsame baasii oomishaa mataa isaa akkasumas kaffaltii geejjibaa fi inshuraansii hojiirra jiru kamiyyuu kan hammatu ta’a. Gatiin labsame erga murtaa’ee booda maallaqa waliigalaa kana keessaa %15 akka GST galchituun kaffalamuutti ni shallagama. Maallaqni kun meeshaalee kana gadhiifamuu ykn qulqulleessuun osoo hin uumamin dura Gumuruuka waliin qulqullaa’uu qaba. Kaayyoon imaammata gibiraa kanaa daldala biyya keessaa guddisuu fi industirii biyya keessaa deeggaruun tajaajila mootummaan maallaqaan deeggaramu Odoola Kuuk keessatti galii maddisiisuudha.

Odolawwan Kuuk naannoo ofiin of bulchuu fi Galaana Paasifikii Kibbaa keessatti argamtudha. Gama imaammata gibira meeshaalee al-ergii isheetiin biyyattiin sirna "gibira zeeroo-rated tax" jedhamu jalatti hojjetti. Imaammata kanaan al-ergitoonni oomisha isaanii al-ergii irratti gibira meeshaalee fi tajaajiloota (GST) kaffaluu irraa bilisa ta’u. Kana jechuun meeshaalee Odoola Kuuk gadhiisanii gabaa idil-addunyaatti deeman irratti gibirri hin kaffalamu jechuudha. Imaammanni kun baasii al-ergitootaaf bahu hir’isuun biyya irraa al-ergii guddisuu fi kakaasuuf kan akeekedha. Haa ta’u malee, imaammanni gibiraa zeeroo ta’e kun meeshaalee al-ergiidhaaf yaadamanii fi yeroo murtaa’e keessatti biyyaa ba’an irratti qofa akka ta’e dambii gumurukaatiin kan tumame ta’uu hubachuun barbaachisaadha. Omishni al-ergii yeroo kana keessatti yoo hin ergamne ykn gara fayyadama biyya keessaatti yoo seene, GST sana booda hojiirra oola. Imaammanni gibiraa addaa kun oomisha isaanii gabaa idil-addunyaa irratti gatii gadi aanaadhaan akka dhiyeessan hayyamuudhaan dorgommii industirii al-ergii Odoola Kuuk guddisuuf gargaara. Akkasumas daldaltoonni biyya keessaa hojii al-ergii irratti akka bobba’an kan jajjabeessu yoo ta’u, kunis guddina dinagdee fi adda adda ta’uuf gumaacha qaba. Walumaagalatti, Odolawwan Kuuk sirna gibiraa sadarkaa zeeroo jalatti kan hojjetu yoo ta’u, al-ergitoonni oomisha isaanii al-ergii irratti GST kaffaluu irraa bilisa kan ta’an yoo ta’u, yeroo fi bakka ergaa ilaalchisee dambiiwwan aadaa guutaniiru. Imaammanni kun guddina damee al-ergii biyyattii kan deeggaru fi kan guddisu yoo ta’u, guddina dinagdee kan guddisudha.

Odolawwan Kuuk biyya xiqqoo odola 15 of keessaa qabduu fi Galaana Paasifikii Kibbaa keessatti argamtudha. Bakki fagoo jiraatus damee al-ergii guddaa qaba. Qulqullinaa fi dhugummaa oomisha isaa mirkaneessuuf Odoola Kuuk adeemsa mirkaneessa al-ergii hojiirra oolcheera. Mirkaneessi al-ergii Odoola Kuuk keessatti meeshaaleen al-ergii istaandaardii fi dambiiwwan murtaa’an akka guutan mirkaneessuuf tarkaanfiiwwan hedduu of keessaa qaba. Tokkoffaa, daldaltoonni meeshaalee al-ergii barbaadan qaama dhimmi ilaallatutti galmaa’uu fi Lakkoofsa Eenyummaa Al-ergii (EIN) argachuu qabu. Lakkoofsi eenyummaa kun al-ergii hordofuuf kan gargaaru yoo ta’u, dambiiwwan daldalaa akka kabajaman kan mirkaneessudha. Oomishaalee murtaa’oo kanneen akka oomisha qonnaa ykn nyaata qophaa’eef ragaan addaa barbaachisaadha. Ministeerri Qonnaa al-ergii qonnaa ulaagaa qulqullinaa akka guutu fi tarkaanfiiwwan qulqullina faayitoosii akka eegu mirkaneessuuf ragaa ni kenna. Adeemsi kun midhaan ykn oomishaalee sakatta’uudhaan raammoo, dhukkuboota ykn haftee keemikaalaa nageenya isaanii ykn jireenya isaanii al-ergiidhaaf dhiibbaa uumuu danda’u sakatta’uu kan dabalatudha. Nyaata al-ergii malees hojii harkaa fi oomisha aadaa dabalatee indaastiriiwwan biroo adeemsa mirkaneessaa mataa isaanii qabu. Isaanis wantoota akka tooftaalee ogummaa harkaa aadaa fayyadaman madaaluu ykn madda meeshaalee itti fufiinsa qabu mirkaneessuu kan dabalatu ta’uu danda’a. Dhaabbileen daldalaa oomisha isaaniif ragaa barbaachisaa ta’e hunda erga argataniin booda, Odoola Kuuk irraa erguuf itti fufuu danda’u. Ragaaleen kun meeshaaleen kun bakka bu’iinsa dhugaa waan isaan jedhan ta’uu fi ulaagaalee idil-addunyaa kan eegu ta’uu isaanii mirkaneessa. Mirkaneessi al-ergii Odoola Kuuk keessatti qulqullina oomishaa mirkaneessuu qofa osoo hin taane akka addunyaatti qaqqabummaa gabaa guddisuuf murteessaadha. Adeemsa sakatta’iinsa cimaa ta’een ulaagaalee idil-addunyaa guutuudhaan, al-ergitoonni saba odola bareedduu kana irraa oomisha amanamoo biyya keessaa fi idil-addunyaatti geessuuf kutannoo qaban agarsiisuu danda’u.

Odoola Kuuk Odolawwan Kuuk saba xiqqaa Kibba Paasifik keessatti argamtu yoo taatu, qarqara galaanaa ajaa'ibsiisaa, bishaan turquoise fi hambaa aadaa badhaadhaa ta'een beekamti. Tajaajila loojistikii fi doonii Odoola Kuuk keessatti yeroo ilaallu, yaadonni ijoo muraasni ilaalamuu qaban jiru. 1. Fe’umsa Qilleensaa: Buufatni Xiyyaaraa Idil-addunyaa Raarootoongaa bakka meeshaaleen gara Odoola Kuuk seenan keessaa isa guddaadha. Dhaabbata tajaajila fe’umsa qilleensaa beekamaa ta’ee fi geejjibaa meeshaalee gara odolaatti fi odola irraa gahumsaa fi amanamaa ta’e dhiyeessu filachuun ni gorfama. Kunis ergaawwan yeroon akka dhiyaatan kan taasisu yoo ta’u, jeequmsa uumamuu danda’u kamiyyuu xiqqeessa. 2. Fe’umsa Galaanaa: Odola odola 15 irraa ijaarame waan ta’eef, fe’umsi galaanaa ergaa gurguddaa ykn hedduu gara kutaalee Odoola Kuuk adda addaatti geessuuf gahee murteessaa qaba. Dhaabbilee doonii muuxannoo qaban kanneen naannoo kana tajaajiluu irratti adda ta’an waliin hojjechuun, imala isaa hunda keessatti fe’umsi sirnaan akka qabamu mirkaneessuun gaariidha. Port Avaavaroa kan Odoola Rarotonga irratti argamu hojii fe'umsa galaanaatiin akka buufata doonii guddaatti tajaajila. 3. Gumuruuka Qulqulleessuu: Meeshaalee Odoola Kuuk irraa galchuu ykn erguun dura dambiiwwan gumurukaa fi ulaagaalee sanadoota hunda eeguun barbaachisaa dha. Daldaltoota gumurukaa biyya keessaa wajjin hojjechuun qaraxa galtee, gibiraa fi waraqaawwan barbaachisoo biroo bakka kee bu’uun navigeeshinii gochuun adeemsa kana salphisuu danda’a. 4. Kuusaa Naannoo: Fedhii daldalaa keessanii irratti hundaa’uun, dhaabbilee kuusaa naannoo keessanii argachuun, inventarii gabaa xiyyeeffannoo keessanitti dhihoo ta’ee Odoola Kuuk keessatti ofii isaa keessatti kuusuu keessatti faayidaa qabaachuu danda’a. Kunis baasii geejjibaa oddoola keessaa xiqqeessuudhaan ajaja saffisaan akka raawwatamuuf haala mijeessa. 5.Furmaata Daldala Elektirooniksii: Dhaabbileen daldalaa carraa daldala elektirooniksii akka addunyaatti qoratan baay’achaa dhufuu isaaniitiin,dhiyeessitoota loojistikii biyya keessaa kanneen daldala daldala elektirooniksii gara/Odoola Kuuk keessaatti ykn ergaa gara/Odoola Kuuk irraa hirmaachisu qabachuu irratti sirriitti beekan waliin walitti hidhamiinsa uumuun yaaduun barbaachisaa ta’uu danda’a.Ogeeyyiin kunneen ogummaa gatii guddaa qabu sirna geejjibaa nageenya nageenya qabuun meeshaalee gurguddaafi sekuritiiwwan mijeessu dhiyeessuu danda’u ncemaamiltoota'. muuxannoo ajajuu. Xumura irratti, yeroo furmaata loojistikii Odoola Kuuk keessatti barbaaddan, dhiyeessitoota fe’umsa qilleensaa fi galaanaa amanamoo ta’an kanneen geejjibni meeshaalee keessanii gahumsa qabu mirkaneessuu danda’an waliin hojjechuun barbaachisaa dha. Dabalataanis, daldaltoota gumurukaa waliin hojjechuu fi bakka kuusaa naannoo ilaaluun hojii loojistikii daldala keessanii odola keessatti caalaatti guddisuu danda’a. Dhumarratti, ogeeyyii daldala elektirooniksii waliin tumsa qorachuun fedhii gabaa idil-addunyaa guddachaa jiru kan bittaa toora interneetii irratti fayyadamuu fi itti quufinsa maamiltootaa fooyyessuuf si dandeessisa.

Agarsiisa daldalaa barbaachisoo

Odolawwan Kuuk, kan garaa Galaana Paasifikii keessatti argamtu, biyya xiqqoo ta'uu dandeessi, garuu karaalee bittaa idil-addunyaa barbaachisoo fi agarsiisa daldalaa bitoota addunyaa irraa dhufan hawwatu hedduu qaba. Karaalee bittaa idil-addunyaa ijoo Odoola Kuuk keessatti argaman keessaa tokko turizimii dha. Biyyattiin qarqara galaanaa qulqulluu, bishaan qulqulluu fi lubbu qabeeyyii galaanaa sochoʼan waan qabduuf, waggaa waggaan turistoota hedduu hawwatti. Daawwattoonni baay’inaan dhufan kun daldaltoonni biyya keessaa oomishaa fi tajaajila isaanii akka agarsiisaniif carraa bal’aa ni kenna. Hoteelonni, riizoortii fi manneen yaadannoo yeroo baayyee fedhii turistoota kanaa guutuuf meeshaalee dhiyeessitoota idil-addunyaa irraa madda. Karaan bittaa guddaan biraa qonna. Biyyeen lalisaa fi qilleensi mijataa ta’e qonni dinagdee Odoola Kuuk keessatti damee murteessaa akka ta’u taasisa. Oomishaalee qonnaa kan akka fuduraalee tiroopikaalaa ykn oomisha orgaanikii toora bittaa qopheessuuf, qonnaan bultoonni biyya keessaa yeroo baay’ee bitoota ykn raabsitoota idil-addunyaa meeshaalee isaanii akka addunyaatti gabaaf dhiyeessuuf isaan gargaaruu danda’an waliin tumsu. Chaanaalii madda kallatti kanaan alatti, agarsiisni daldalaa hedduun Odoola Kuuk keessatti gaggeeffamu kan bitoonni idil-addunyaa dhiyeessitoota biyya keessaa waliin walqunnamuuf akka waltajjiitti tajaajilan jiru. Taateewwan akkasii keessaa tokko "Made in Paradise," agarsiisa waggaa waggaadhaan Rarotonga - magaalaa guddoo Odoola Kuuk keessatti gaggeeffamudha. Agarsiisni daldalaa kun hojii harkaa, hojii aartii, meeshaalee uffata, fi oomishaalee nyaataa dabalatee oomishaalee biyya keessaa hojjetaman bal’aa agarsiisa. Bitoota dhuunfaa dhiyeessii addaa barbaadan akkasumas daldaltoota gurguddoo madda meeshaalee biyya keessaa hojjetaman argachuuf fedhii qaban hawwata. "Made in Paradise" irraa kan hafe, taateewwan biroo kan akka "CI Made" kan addatti abbootii qabeenyaa fi bitoota ta'uu danda'an gidduutti waltajjii walitti dhufeenya uumuudhaan oomishaalee biyya keessaa oomishaman beeksisuuf xiyyeeffatu ni jiru. Kana malees, daawwattoonni idil-addunyaa fedhii isaanii irratti hundaa’uun dhaabbilee dhimmi ilaallatu waliin carraa daldalaa qorachuu kan danda’an industirii adda ta’e kan akka turizimii ykn qonnaaf tajaajilu kan of kennan jiru. Kana malees mootummaan invastimantii daldalaa jalqabbii akka ‘Invest CI,’ kan dhaabbileen biyya alaa odola kana irratti hojii akka hundeessan kan jajjabeessu yoo ta’u, tajaajila deeggarsa akka gargaarsa gorsaa ykn qajeelfama danbii kennuudhaan dammaqinaan ni guddisa. Walumaagalatti Odolawwan Kuuk karaalee gatii guddaa qaban hedduu bitoota idil-addunyaatiif madda oomishaa fi tumsa daldalaa guddisuuf ni dhiheessa. Turizimii, qonnaa, fi oomisha biyya keessaa irratti xiyyeeffannoo cimaa kennuudhaan Odolawwan Kuuk bitoota dhuunfaa fi raabsitoota addunyaa gurguddoof carraawwan gammachiisaa daldala idil-addunyaa qorachuuf bakka hawwataa ta’ee mul’achaa jira.

Motora barbaacha waliigalaa

Odoola Kuuk keessatti, fayyadamtoota interneetiidhaaf motoroonni barbaacha yeroo baay’ee itti fayyadaman hedduutu jiru. Mootoroonni barbaacha kunniin odeeffannoo fi qabeenya bal’aa toora interneetii irratti argachuuf ni gargaaru. Mootoroonni barbaacha yeroo baayyee Odoola Kuuk keessatti fayyadaman tokko tokko URL marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Google (www.google.co.ck): Googlen akka addunyaatti barbaacha baay’ee jaallatamu yoo ta’u, Odoola Kuuk keessattis bal’inaan itti fayyadama. Indeeksii bal’aa marsariitiiwwan, fakkiiwwan, viidiyoo, barruulee oduu fi kkf ni dhiheessa. 2. Bing (www.bing.com): Bing motora barbaacha bal’inaan itti fayyadamnu kan biraa yoo ta’u, tajaajila walfakkaatu Googlef kennudha. Fayyadamtoonni fuula weeb, suuraa, viidiyoo, bu'aa bittaa, barruu oduu fi waan hedduu karaa waltajjii kanaa argachuu danda'u. 3. Yahoo! Barbaadi (barbaadi.yahoo.com): Yahoo! Search akkasumas Cook Islands keessatti argama kan qabu yoo ta'u, amaloota adda addaa kan akka fuula weeb, suuraa, viidiyoo barbaaduu akkasumas mata duree oduu agarsiisuu ni dhiheessa. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): Eegumsa iccitii irratti xiyyeeffannoo kennuu fi daataa fayyadamaa hordofuu dhiisuu ykn bu'aa barbaacha barbaacha kanaan duraa ykn daataa bakka irratti hundaa'uun dhuunfachiisuun beekama. 5. Yandex (www.yandex.com): Yandex motora barbaacha Raashiyaa keessatti argamu yoo ta’u, gama adda addaa kan akka barbaacha weebii kan uwwisu ta’us tajaajila kaartaa fi dandeettii hiikkaa amaloota isaa keessaa kan hammatudha. 6. Baidu (www.baidu.com): Baidu Chaayinaa keessatti motora barbaacha interneetii adda duree ta’ee fi adda durummaan afaanota Chaayinaa irratti kan xiyyeeffate yoo ta’u qabiyyee addunyaallee kan uwwisudha. 7 Ecosia(https://www.ecosia.org/) Ecosia galii beeksisa irraa argamutti fayyadamuun addunyaa guutuutti biqiltuu dhaabuuf kan gargaaru yoo ta’u, barbaacha weebsaayitii sadarkaa isaa eeggate kan fayyadamtoonni waltajjii kana fayyadamuuf yoo murteessan dammaqina ikoloojii dhiyeessuudha Kunniin motora barbaacha Odoola Kuuk keessatti yeroo baay’ee itti fayyadaman kanneen yeroo barbaacha interneetii toora interneetii irratti gaggeessan eegumsa dhuunfaa ykn ulaagaalee addaa biyya/afaan irratti hundaa’an ilaalchisee filannoo adda addaa kan guutanidha.

Fuula keelloo gurguddoo

Odolawwan Kuuk biyya Galaana Paasifik Kibbaa keessatti argamtudha. Saba xiqqaa ta'us, namoota naannoo fi turistoota gama jireenyaa adda addaatiin gargaaruuf fuula keelloo barbaachisoo hedduu dhiyeessa. Fuulonni keelloo gurguddoon Odoola Kuuk keessa jiran tokko tokko teessoo marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Fuula Keelloo Odoola Kuuk (https://www.yellow.co.ck/): Kun galmee ofiisaa toora interneetii daldalaa fi tajaajiloota guutuu Odoola Kuuk keessatti argamaniif. Odeeffannoo quunnamtii, teessoo fi gamaaggama dhaabbilee bal’aa ni kenna. 2. CITC Central (https://citc.co.ck/): Kun suuqiiwwan gurguddoo Rarotonga keessa jiran keessaa tokko yoo ta’u, meeshaalee gurgurtaa, meeshaalee manaa, uffata, meeshaalee manaa, meeshaalee elektirooniksii fi kkf ni dhiheessa. 3. Telecom Cook Islands (https://www.telecom.co.ck/): Dhaabbata telekoomii biyyoolessaa tajaajila bilbila lafaa, paakeejii qunnamtii interneetii tajaajila moobaayilaa waliin kennu. 4. The Estate Store (https://www.facebook.com/TheEstateStoreRaro/): Suuqii addaa wayinii addunyaa irraa filannoo bal’aa akkasumas dhugaatii alkoolii fi dhugaatii alkoolii biroo dhiyeessuudha. 5. Odoola Bluesky Cook (https://bluesky.co.ck/): Dhaabbata telekoomii guddaa kan biraa kan karoora bilbila harkaa fi tajaajila broodbaandii odola hedduu odola kana keessa jiran keessatti kennu. 6.The Rarotongan Beach Resort & Lagoonarium-Iddoo Cidhaa Ajaa'ibaa ykn bakka jireenyaa riizoortii https://www.rarotongan.com/ 7.Tajaajila kireeffannaa konkolaataa: - Konkolaataa fi Biskileetii Kiraa Poolineeshiyaa (http://www.polynesianhire.co.nz/) - Kiraa Konkolaataa Go Cook Islands (http://gocookislands.com/) - Avis Konkolaataa Kiraa fi Kiraa Rarotonga Ltd (http://avisraro.co.nz/) Kunniin fakkeenyota tarreewwan fuula keelloo beekamoo saba odola Paasifikii kana keessatti argaman keessaa muraasa; qabeenyi dabalataa dameelee ykn naannolee addaa guutuu biyyattii keessatti tajaajilan jiraachuu danda’a.

Waltajjiiwwan daldalaa gurguddoo

Biyya odola 15 Paasifik Kibbaa keessatti argaman irraa ijaaramte Odoola Kuuk keessatti, waltajjiiwwan daldala elektirooniksii gurguddoo ummata naannoo sanaa tajaajilan hedduutu jiru. Waltajjiiwwan kunneen oomishaalee fi tajaajiloota adda addaa bittaa toora interneetii irratti mijachuuf ni dhiyeessu. Marsariitiiwwan daldala elektirooniksii beekamoo Odoola Kuuk keessatti argaman keessaa muraasni URL isaanii waliin kunooti: 1. Island Hopper (https://islandhopper.co.ck): Island Hopper waltajjiiwwan daldala elektirooniksii Odoola Kuuk keessatti adda duree ta’an keessaa tokko yoo ta’u, oomishaalee biyya keessaa bal’aa kanneen akka uffata, meeshaalee gargaarsaa, aartii fi hojii harkaa fi kkf dabalatee dhiyeessa . 2. RaroMart (https://www.raromart.co.nz): RaroMart gabaa onlaayinii kan gurgurtaa nyaataa fi wantoota mana keessaa barbaachisoo ta’an irratti adda ta’eedha. Tajaajila geejjibaa mijataa bakka adda addaatti odola Odoola Kuuk hunda keessatti ni kenna. 3. Island Ware (https://www.islandware.cookislands.travel): Island Ware yaadannoowwanii fi kennaawwan Cook Islands irraa dhufan bal’inaan ni kenna. Daawwattoonni meeshaalee adda ta’an kanneen akka hojii harkaa aadaa, uffata tropical, faaya, hojii aartii fi kitaabota bitachuu danda’u. 4. Niakia Korero (https://niakiakorero.com): Niakia Korero mana kitaabaa onlaayinii yoo ta’u, kitaabota nyaata bilcheessuu nyaata naannoo agarsiisan dabalatee ogbarruu naannoo Paasifikii irraa ykn waa’ee isaa beeksisuu irratti kan xiyyeeffate yoo ta’u, asoosama aadaa Paasifikiitiin dhiibbaa irra ga’etti. 5. Cyclone Store (http://www.cyclonestore.co.nz): Cyclone Store jiraattota meeshaalee ykn gaajeeta isaanii mana isaanii irraa haala mijataa ta’een fooyyessuu barbaadaniif meeshaalee elektirooniksii akka bilbila ismaartii, meeshaalee manaa akkasumas meeshaalee ispoortii ni dhiheessa. Bakki fagoo fi baay’inni ummataa gabaa biyyoota biroo addunyaa waliin wal bira qabamee yoo ilaalamu, filannoowwan daldala elektirooniksii biyyoota gurguddoo sirna ikoo bittaa toora interneetii guddate qabaniin wal bira qabamee yoo ilaalamu adda addaatiin daangeffamuu akka danda’u hubachuun barbaachisaadha. Xumura irratti,fedhii adda addaa tajaajiluuf meeshaalee daldalaa waliigalaa kan akka gurgurtaa nyaataa ykn elektirooniksii waltajjiiwwan akka RaroMart fi Cyclone Store irratti argaman irraa eegalee, oomishaalee biyya keessaa adda ta’an kan akka hojii harkaa ykn ogbarruu marsariitiiwwan akka Island Hopper fi Niakia Korero irratti argamanitti, Odolawwan Kuuk e -filannoo daldalaa jiraattotaa fi daawwattoota isheetiif.

Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa gurguddoo

Biyyi odola Kibba Paasifikii keessa jirtu Odola Kuuk, waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa jiraattotaa fi daawwattoota ishee biratti jaallataman hedduu qaba. Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa gurguddoon Odoola Kuuk keessatti fayyadaman keessaa muraasni URL isaanii waliin kunooti: 1. Feesbuukii: Feesbuukiin Odoola Kuuk keessatti networkii dhuunfaa, suuraa fi viidiyoo waliif qooduuf, akkasumas hiriyootaafi maatii waliin walitti dhufeenya qabaachuuf bal’inaan itti fayyadama. Fayyadamtoota Odoola Kuuk irraa dhufan www.facebook.com irratti argachuu dandeessu. 2. Instagram: Instagram waltajjii beekamaa suuraa fi viidiyoo waliif qooduuf gargaaru yoo ta'u, filter adda addaa kan qabudha. Namoonni dhuunfaa fi dhaabbileen daldalaa hedduun Odoola Kuuk irraa dhufan aadaa, teessuma lafaa fi bakkeewwan turizimii isaanii agarsiisuuf Instagram fayyadamu. Barreeffamoota Odoola Kuuk waliin walqabatan qorachuuf www.instagram.com daawwadhaa. 3. Twitter: Twitter fayyadamtoonni ergaa gabaabaa ykn update tweet jedhamuun beekamu akka maxxansan kan taasisudha. Haala Odoola Kuuk keessatti, Twitter akka waltajjii oduu haaraa, beeksisa mootummaa, odeeffannoo turizimii, fi marii hawaasaa ta’ee tajaajila. Odeeffannoo haaraa ofiisaa argachuuf twitter.com/CookIslandsGovt ilaalaa. 4. LinkedIn: LinkedIn marsariitii ogummaa networking kan namoota dhuunfaa carraa hojii ykn carraa guddina hojii dameelee keessummeessitootaa fi turizimii dabalatee dameelee adda addaa irratti barbaadan kanneen Odoola Kuuk keessatti argaman yeroo baay’ee itti fayyadamanidha. 5. YouTube: YouTube namoota dhuunfaa akkasumas dhaabbileen Odoola Kuuk irraa dhufaniin viidiyoo taateewwan aadaa, agarsiisa muuziqaa, beeksisa daldalaa fi kkf waliin walqabatan qooduuf kan gargaaru yoo ta’u, namoonni addunyaa maraa karaa waltajjii viidiyoo qooduun kanaa ijaan akka baratan taasisa www.youtube.com irratti argamu. 6.Tiktok:Tiktok akkasumas dargaggoota biyyoota hedduu dabalatee keessattuu dhaloota dargaggootaa biratti akka addunyaatti ka'ee jira.The same appes it it comes it its the youth population of the Cook Islands also uses tiktok. uumamtoota bakka kamiyyuu marsariitii ofiisalaa TikTok tiktok.io irratti. 7.Snapchat:Sachwegpapier ist besonders praktisch appiin miidiyaa hawaasaa kun ijoolleen suuraa yeroo gabaabaa live erguudhaan hiriyyoota isaanii waliin ijaan akka walqunnaman taasisa.Snapchat Apple store fi ITunes irraa install gochuu dandeessu. Hubadhaa, jaalalaafi itti fayyadamni waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa adda ta’an yeroon guddachuu waan danda’uuf, yeroo hunda odeeffannoo haaraa waa’ee argama miidiyaa hawaasaa Odoola Kuuk keessatti barbaaduun gaariidha.

Waldaalee industirii gurguddoo

Odolawwan Kuuk, naannoo ofiin of bulchu, Paasifik Kibbaa keessatti, waldaalee indaastirii ijoo hedduu dameelee adda addaa bakka bu’an qaba. Waldaaleen indaastirii gurguddoo biyyattii fi marsariitiiwwan isaanii akka armaan gadiitti dhiyaataniiru. 1. Mana Maree Daldalaa Odoola Kuuk (CICC) - CICCn daldala dameelee adda addaa bakka bu’ee guddina dinagdee Odoola Kuuk keessatti guddisa. Marsariitiin isaanii www.cookislandschamber.co.ck dha. 2. Mana Maree Industirii Tuurizimii Odoola Kuuk (CITIC) - Waldaan kun indaastirii turizimii biyyattii beeksisuu fi guddisuu irratti xiyyeeffata. Marsariitiin isaanii www.citc.co.nz dha. 3. Tajaajila Naannoo Biyyaalessaa (NES) - NES naannoo Odoola Kuuk eeguu, bulchuu fi kunuunsuuf hojjeta. Addatti waldaa ta’uu baatus, industirii akka qonnaa, qurxummii, fi turizimii keessatti gochaalee naannoo qajeelchuu keessatti gahee murteessaa qaba. 4. Boordii Daldala Bizinesii fi Invastimantii (BTIB) - BTIB carraa invastimantii qonnaa, oomishaalee qurxummii qopheessuu, oomishaa, misooma anniisaa haaromfamuu fi kanneen biroo dabalatee dameelee adda addaa irratti guddina dinagdee itti fufiinsa qabu Odoola Kuuk kaayyeffatee haala mijeessa. Tajaajila isaanii irratti odeeffannoo dabalataa www.btib.gov.ck irraa argachuu dandeessu 5. Komishiniin Superannuation- Komishiniin Superannuation namoota dhuunfaa damee mootummaa fi dhuunfaa keessatti hojjetaniif industirii adda addaa biyyattii keessatti hojjetaniif iskiimota qusannoo sooramaa ni to’ata, kunis nageenya faayinaansii soorama boodaa mirkaneessuuf.www.supercookislands.com Waldaaleen kunneen yaaddoo/dhimmoota industirii addaa furuudhaan qooda fudhattoota dhimmi ilaallatu kanneen akka qaamolee mootummaa, miseensota hawaasa daldalaa fi kkf gidduutti marii taasifamuuf haala mijeessuudhaan gahee olaanaa kan taphatan yoo ta’u, kanaanis guddina waliigalaa industirii walfakkaataa odola babbareedoo kana keessatti gargaaru.

Marsariitii daldalaa fi daldalaa

Odolawwan Kuuk, saba bareedduu Kibba Paasifikii keessa jiraattu, bifa ajaa'ibsiisaa fi aadaa socho'aa ta'een beekamti. Yoo walitti hidhamiinsa dinagdee fi daldalaa biyya kanaa qorachuuf fedhii qabaattan, marsariitiiwwan odeeffannoo gatii guddaa qabu isiniif kennuu danda'an tokko tokko kunooti: 1. Dhaabbata Invastimantii Odoola Kuuk (CIIC) - CIIC carraa invastimantii Odoola Kuuk keessatti ni guddisa. Weebsaayitiin isaanii damee daldalaa adda addaa fi pirojektoota invastimantii irratti ibsa bal’aa kenna. Marsariitii isaanii http://ciic.gov.ck/ daawwadhaa. 2. Invastimantii Daldala Bizinesii (BTI) Odoola Kuuk - BTI daldala biyya keessaa deeggaruun invastimantii idil-addunyaa gara biyyattiitti hawwachuuf tajaajila kenna. Weebsaayitiin isaanii taateewwan dhufan, imaammata invastimantii, fi qabeenya faayidaa qaban abbootii qabeenyaa agarsiisa. Odeeffannoo isaanii http://www.bti.org.il irraa argachuu dandeessu. 3. Ministeera Dhimma Alaa fi Immigireeshinii - Kutaan mootummaa kun hariiroo alaa fi dhimma immigireeshinii Odoola Kuuk ni bulcha. Marsariitii isaanii isa ofiisaa irratti, odeeffannoo waa’ee waliigaltee daldalaa, ergama dippilomaasii, tajaajila qoonsilaa fi kkf argachuu dandeessu, https://www.mfai.gov.mp/ daawwachuudhaan. 4. Mana Maree Daldalaa – Manni Maree Daldalaa Odoola Kuuk fedhii daldala biyya keessaa industirii adda addaa biyyattii keessatti bakka bu’a. Isaanis guddina dinagdee guddisuuf kan kaayyeffatan yoo ta’u, miseensotaaf carraa networking fi qabeenya deeggarsa daldalaa kennuudha. Marsariitii isaanii https://www.cookislandschamber.com/ daawwadhaa. 5.Rarotonga Real Estate - Waltajjiin kun addatti gurgurtaa ykn kiraa qabeenyaa Odoola Rarotonga keessa jiru irratti xiyyeeffata – bakkeewwan turistii Odoola Kuuk keessatti baay’ee jaallataman keessaa tokko. Filannoowwan qabeenyaa karaa http://rarorealty.com/ jiran qoradhu. Hubachiisa: Weebsaayitoonni kun waa’ee sochii dinagdee fi dhimmoota daldalaa wajjin walqabatan kan Odoola Kuuk wajjin walqabatan ykn keessa jiran odeeffannoo gatii guddaa qabu ni kennu; haa ta’u malee yeroon darbaa deemuun jijjiiramuu danda’u, dhaabbileen argama isaanii toora interneetii irratti yeroo haaromsan ykn haaromsan. Barreeffamoota oduu waa’ee taateewwan adda ta’an ykn daayirektaroota gorsaa industirii adda addaatiif ta’aniif yeroo yeroon hordofuun carraa daldalaa kutaa Ooseeniyaa nama hawwatu kana keessattis hubannoo kennuu akka danda’u yaadadhu.

Weebsaayitoota gaaffii daataa daldalaa

Dhiifama garuu odeeffannoo addaa argachuuf interneetii daawwachuu hin danda'u. Haa ta’u malee, waa’ee Odoola Kuuk fi daataa daldalaa ishee odeeffannoo waliigalaa tokko tokko kennuu nan danda’a. Odolawwan Kuuk biyya odola ofiin of bulchituu fi Galaana Paasifikii Kibbaa keessatti argamtudha. Biyyattiin dandeettiin oomisha biyya keessaa daangeffamee waan jiruuf fedhii fayyadama isheef galtee irratti baay’ee hirkattee jirti. Adda durummaan meeshaalee akka maashinarii, konkolaataa, oomishaalee nyaataa, oomishaalee boba’aa fi keemikaalota biyya alaatii galcha. Waa'ee daataa daldalaa Odoola Kuuk gaafachuuf fi odeeffannoo walqabatee jiru argachuuf, marsariitiiwwan armaan gadii daawwachuu yaalu dandeessu: 1. Waajjira Istaatistiksii Odoola Kuuk (Te Tango Tātau Tūtara): Kun marsariitii mootummaa ofiisaa kan dameelee dinagdee Odoola Kuuk adda addaa tilmaama istaatiksii kennudha. Addatti daataa daldala idil-addunyaa irratti xiyyeeffachuu baatus, agarsiistota dinagdee ykn kutaalee herrega biyyaalessaa jalatti odeeffannoowwan barbaachisoo ta’an tokko tokko daldala waliin walqabatan argachuu dandeessu. Marsariitii: http://www.mfem.gov.ck/ irratti argama. 2. Ministeera Dhimma Alaa fi Immigireeshinii: Weebsaayitiin ministeerichaa sochii daldala idil-addunyaa Odoola Kuuk hirmaachisu irratti hubannoo kennuu danda’a. Marsariitii: http://dhimma biyya alaa.gov.ck/ 3.Trade Data Online (TDO) Database Mootummaa Kanaadaatiin: Kuusdeetaan kun fayyadamtoonni daataa addunyaa al-ergii/galchuu biyya ykn gosa oomishaatiin akka barbaadan kan taasisudha. Odoola Kuuk qofaaf adda ta'uu baatus, ammas lakkoofsa daldalaa tokko tokko biyya kana hirmaachisu argachuu dandeessu. Marsariitii: https://www.ic.gc.ca/eic/site/tdo-dcd.nsf/eng/Mana Hubadhaa, argamaa fi bal’inni waltajjiiwwan onlaayinii biyyoota murtaa’oo akka Odoola Kuuk irratti daataa daldalaa bal’aa kennan dhaqqabummaa fi qabeenya mootummoota ykn dhaabbilee dhuunfaatiin ramadaman irratti hundaa’uun garaagarummaa guddaa qabaachuu danda’a. Odeeffannoo sirrii fi bal’aa ta’e kan addatti istaatiksii galtee/al-ergii Odoola Kuuk ilaallatu argachuuf, dhaabbilee addaa daldalaa ykn faayinaansii sadarkaa biyya keessaa fi idil-addunyaatti argaman qunnamuun ykn maxxansaalee ofiisaa qaamolee mootummaa dhimmi ilaallatuun Odoola Kuuk ofii isaanii keessatti gadhiisan ilaaluun ni gorfama.

Waltajjiiwwan B2b

Odolawwan Kuuk biyya xiqqoo dinagdeen ishee daangeffame waan taateef waltajjiiwwan B2B hedduu hin qaban. Haa ta’u malee, waltajjiiwwan muraasni fedhii daldalaa irraa gara daldalaatti dhaabbilee Odoola Kuuk keessa jiran guutan jiru. Waltajjiiwwan B2B Odoola Kuuk keessatti argaman keessaa muraasni kunooti: 1. Poortaalli Daldalaa Odoola Kuuk: Poortaalli daldalaa ofiisaa Odoola Kuuk odeeffannoo industirii fi dameelee adda addaa biyyattii keessa jiran ni kenna. Dhaabbileen daldalaa akka walqunnamsiisan fi tumsanitti akka waltajjiitti hojjeta. Marsariitii: www.cookislandstradeportal.com irratti argama 2. Neetwork Invastimantii Daldala Paasifikii (PTI): PTI dhaabbata daldala fi invastimantii idil-addunyaa biyyoota Odoola Paasifikii keessatti guddisu yoo ta’u, kunis Odoola Kuuk dabalatee. Gargaarsa fi michoota daldalaa ta’uu danda’aniif karaa waltajjii toora interneetii isaaniitiin ni kennu. Marsariitii: www.pacifictradeinvest.com . Marsariitii: www.eximbankindia.in 4. Mana Maree Daldala Xixiqqaa Biyyaalessaa (NSBC): NSBCn daldala xixiqqaa Afrikaa Kibbaa keessa jiraniif deeggarsa, qabeenya, fi carraa networking ni kenna. Waltajjii onlaayinii kan dhaabbileen daldalaa akka addunyaatti wal qunnamsiisuu danda’an qabu. Marsariitii: www.nsbc.africa Waltajjiiwwan kun dhaabbilee dhaabbilee Odoola Kuuk irraa dhufan keessatti hundaa'aniif ykn daldala hojjechuuf fedhii qabaniif carraa walitti hidhamiinsa B2B ykn qabeenya daldala idil-addunyaa waliin walqabatee kennuu danda'u ta'us, xiqqaa ta'uu ishee irraa kan ka'e biyya tokkicha kana qofa irratti addatti xiyyeeffachuu dhiisuu danda'u hamma ga'u. Maaloo yeroon darbaa deemuun argamuun fi barbaachisummaan isaanii jijjiiramuu akka danda’u yaada keessa galchaa kanaaf itti fufiinsa jiraachuu isaanii mirkaneessuun ykn qabeenya naannoo dabalataa industirii ykn damee keessaniif adda ta’e qorachuun yeroo waltajjiiwwan B2B gabaa Odoola Kuuk waliin addatti walqabatan barbaaddan gargaaraa ta’a. Akkasumas yeroo daldala daldalaa ykn walta’iinsa kamiyyuu seenan qorannoo gadi fageenyaa fi qorannoo sirrii ta’e gaggeessuun barbaachisaa ta’uu isaa yaadadhu.