TogTok

Haala Waliigalaa Biyyaa
Maallaqa Biyyaalessaa
Sadarkaa Jijjiirraa
Ayyaana Barbaachisaa
Haala Daldala Alaa
Dandeettii Misooma Gabaa
Oomishaalee gurgurtaa ho'aa gabaa irratti
Amaloota maamilaa fi dhorkaa
Sirna bulchiinsa gumurukaa
Imaammata gibira galtee
Imaammata gibira al-ergii
Mirkaneessitoota al-ergiidhaaf barbaachisan
Loojistikii gorfame
Chaanaalii misooma bitaa

Kirooshiyaan, ifatti Rippabiliika Kirooshiyaa jedhamuun kan beekamtu, biyya Kibba Baha Awurooppaa keessatti argamtudha. Kaaba dhihaan Islooveeniya, kaaba bahaan Haangaarii, bahaan Sarbiyaa, kibba bahaan Bosniyaa fi Herzegovinaa, akkasumas kibbaan Montenegro fi Galaana Adriyaatik waliin daangaa qooddatti. Ummata naannoo miliyoona 4 kan qabdu Kirooshiyaan hambaa aadaa adda addaa kan qabdu yoo ta’u, hariiroo seenaa qaroomina adda addaa kanneen akka Roomaa, Baaizaantiin, Usmaaniyaa fi Awustira-Haangaarii dabalatee waliin qabduun dhiibbaa irra ga’e. Afaan hojii isaa afaan Kirooshiyaati. Magaalaan guddoon Kirooshiyaa Zagreb yoo taatu akka wiirtuu siyaasaa fi bulchiinsa ishee taatee tajaajilti. Seenaa badhaadhaa fi aadaa socho'aa ta'een kan beekamtu Zagreb bu'uuraalee misoomaa ammayyaa cinatti ijaarsa bara gidduu galeessaa kan walmakaa filatamoo ta'e dhiyeessiti. Kirooshiyaan naannoolee ardii lamaan kan hammate yoo ta’u, tulluu fi gaarreen giddu galeessa biyyattii keessa jiran akkasumas naannoo qarqara galaanaa qarqara galaanaa ajaa’ibsiisaa qarqara galaanaa dheeraa Adriyaatik irratti argamuun faayame qaba. Paarkoonni biyyoolessaa ishee hedduun kanneen akka Paarkii Biyyoolessaa Haroowwan Plitvice fi Paarkii Biyyoolessaa Krka miidhagina uumamaa nafa namaa hawwatu agarsiisu. Turizimiin dinagdee Kirooshiyaa keessatti gahee guddaa qaba sababiin isaas bakkeewwan turistii hawwataa ta'an kan akka Dubrovnik - dallaa magaalaa duriitiin beekamtu - Split – mana Masaraa Diocletian - ykn Pula kan amphitheater Roomaa qabu. Daawwattoonni odola mimmiidhagoo kan akka Hvar ykn Brac irrattis doonii oofuu ni danda'u. Nyaanni aadaa Kirooshiyaa dhiibbaa biyyoota ollaa kan akka Xaaliyaanii fi Haangaarii kan agarsiisu yoo ta'u, marsaa biyya keessaa dabalata. Nyaatni beekamoo ta'an cevapi (sooseejjii griiled), sarma (stuffed cabbage rolls), nyaata galaanaa mi'aawaa kan akka risotto gurraacha ykn qurxummii grilled Galaana Adriatic irraa haaraa qabame. Kirooshiyaan bara 1991 Yugoslavia irraa walaba ta’us yeroo sanatti sababa waldhabdee hanga bara 1995tti tureen qormaata mudate.Ergasii siyaasaa fi dinagdeen guddina guddaa galmeessitee jirti, bara 2009 miseensa NATO taatee itti aansee bara 2013tti miseensummaa Gamtaa Awurooppaa taateetti. Xumura irratti, Kirooshiyaan biyya booji'amtuu bareedina uumamaa, seenaa badhaadhaa, nyaata hawwataa fi keessummeessitoota ho'aa walitti makamtedha. Magaalota duriitiinis taʼe dinqiiwwan uumamaatiin kan harkifamtan taʼus, Kirooshiyaan muuxannoo adda taʼee fi daawwataa kamiyyuu irratti yaada waaraa akka dhiisu shakkii hin qabu.

Kirooshiyaan, ifatti Rippabiliika Kirooshiyaa jedhamuun kan beekamtu, kuna Kirooshiyaa (HRK) akka maallaqa isheetti fayyadamti. Kunan kun lipa 100tti qoodameera. Jechi "kuna" jedhu afaan Kirooshiyaatiin marten jechuu yoo ta'u, bara gidduu galeessaa yeroo gogaan foon akka bifa maallaqaatti itti fayyadamaa ture irraa kan argamedha. Caamsaa 30, 1994 kan jalqabame kunan, Kirooshiyaan Yugoslavia irraa walabummaa erga argatte booda dinaara Yugoslavia bakka bu'e. Ergasii maallaqa ofiisaa Kirooshiyaa ta'eera. Nootiiwwan baankii maallaqa HRK 10, 20, 50, 100, 200n kan dhufan yoo ta’u, saantima maallaqa HRK 1, HRK2 fi lipaatiin argamu. Haa ta'u malee, sababa qaala'iinsa jireenyaa yeroon fi jijjiirama haala dinagdee addunyaa irratti ykn Kirooshiyaa mataa ishee keessatti ̧ yeroo hunda imala ykn maallaqa jijjiiruu dura maallaqa murtaa'ee fi argamuun isaa mirkaneessuun yaada gaarii dha. Baankiin Biyyoolessaa Kirooshiyaa (Hrvatska Narodna Banka) maallaqa biyyattii baasuu fi to'achuuf itti gaafatamummaa qaba. Safartuu sharafa alaa maallaqa biroo waliin hordofuu fi imaammata maallaqaa guddina dinagdee guddisu hojiirra oolchuun qaala’iinsa jireenyaa to’annoo jala oolchuun tasgabbii isaa ni mirkaneessu. Yeroo gara Kirooshiyaa deemtan ykn biyyattii keessatti daldala daldalaa gaggeessan, kaardii liqii ykn kaffaltii elektirooniksii sadarkaa fudhatama adda addaa waan qabuuf maallaqa tokko tokko qabatanii deemuun gaariidha. Maallaqni biyya alaa hoteelota ykn dhaabbilee gurguddoo keessattis fudhatama argachuu ni danda’a; haa ta’u malee daldaltoonni xixiqqoo kaffaltii kuna qofaan fudhachuu danda’u. Walumaagalatti , Kirooshiyaan maallaqa biyyaalessaa mataa ishee kuna (HRK) jedhamu fayyadamti, kunis bara 1994tti Yugoslavia dinar bakka bu'ee jalqabame. Nootiiwwan baankii HRK10 hanga HR200 yoo ta'an saantimawwan ammoo HRK1 irraa gara oliitti maallaqa lipa xixiqqoo waliin ni argamu . Guutummaa Kirooshiyaa keessatti fudhatamni kaardii liqii guddachaa kan jiru ta'us , ammallee maallaqa tokko tokko qabachuun keessumaa yeroo daldaltoota xixiqqoo wajjin wal qunnaman ni gorfama . Baankiin Biyyoolessaa Kirooshiyaa maallaqa kana baasuu to’achuu fi dhimmoota dinagdee hordofuudhaan tasgabbii mirkaneessa, kunis kuna biyyattii keessatti haala gaariin akka naanna’u taasisa.

Maallaqni ofiisaa Kirooshiyaa Kuna Kirooshiyaa (HRK) dha. Tilmaama reetii jijjiirraa maallaqa addunyaa gurguddoo waliin yoo ilaalle, yeroon kun yeroon garaagarummaa qabaachuu akka danda’u hubadhaa. Sadarkaa sharafa alaa hanga Fulbaana 2022tti agarsiisan muraasni kunooti: 1 Kuna Kirooshiyaa (HRK) tilmaamaan: - Yuuroo 0.13 (EUR) . - Doolaara Ameerikaa (USD) 0.17 - 0.15 Paawundii Biriteen (GBP) . - 15.48 Yeen Jaappaan (JPY) . - 4.36 Yuuwaan Chaayinaa Reenminbii (CNY) . Duudhaaleen kun yeroo qabatamaa akka hin taanee fi sababa dinagdee adda addaatiin jijjiiramuu akka danda’an yaada keessa galchaa.

Biyya bareedduu kibba baha Awurooppaatti argamtu Kirooshiyaan, ayyaanota barbaachisoo aadaa fi seenaa keessatti barbaachisummaa guddaa qaban hedduu qabdi. Mee ayyaanota kana keessaa muraasa haa qorannu: 1. Guyyaan Walabummaa (Dan neovisnosti): Onkoloolessa 8 kan kabajamu ayyaanni biyyaalessaa kun bara 1991tti Kirooshiyaan Yugoslavia irraa walabummaa ishee labsite yoo ta’u, guyyaan kun taateewwan jaalala biyyaa kanneen akka sirna alaabaa kaasuu, konsartii, agarsiisaa fi ibiddaan kan guutame dha. 2. Guyyaa Mootummaa (Dan državnosti): Bara 2000 irraa eegalee waggaa waggaan June 25th kan kabajamu yoo ta’u, ayyaanni kun Paarlaamaan Kirooshiyaa June 25th, 1991 Heera Mootummaa raggaasisu yaadata.Namoonni sochiiwwan adda addaa kan akka agarsiisaa fi konsartii irratti hirmaachuu ykn dorgommii ispoortii irratti hirmaachuu irratti bobba’u akka biyyaatti gurmaa’e. 3. Guyyaa Galateeffannaa Injifannoo fi Biyya Keessaa (Dan pobjede i domovinske zahvalnosti): Hagayya 5 kan gaggeeffamu, ayyaanni ummataa kun ittisa jajjaboo yeroo Waraana Walabummaa Kirooshiyaa bara 1991 hanga 1995tti qabsaa’an kabaja.Namoonni yaadannoowwan daawwachuu fi amantii irratti hirmaachuudhaan kabaja isaanii ni kaffalu sirnoota loltoota kufaniif kennaman. 4. Guyyaa Hojjetoota Idil-addunyaa (Praznik rada): Biyyoota addunyaa biroo hedduu waliin Caamsaa 1 hunda kan kabajamu Kirooshiyaan, bu’aa ba’ii hojjettoonni guutuu biyyattii keessatti agarsiisaa fi taateewwan hojjetaan walqabataniin argatan cimsiti. . 6. Strossmayer’s Promenade Evenings: Ayyaana biyyaalessaa ofiisaa ta’uu baatus ayyaana aadaa beekamaa waggaa waggaan Caamsaa fi Adoolessa gidduutti magaalaa Zagreb keessatti gaggeeffamu ta’us – agarsiisa aartii adda addaa kan akka agarsiisa muuziqaa kallattiin agarsiisu kan namoota naannoo akkasumas turistoota hunda irraa hawwatu agarsiisa addunyaa. Ayyaanonni kunniin eenyummaa aadaa Kirooshiyaa keessatti gahee olaanaa kan qaban yoo ta’u, namoonni walitti dhufanii seenaa isaanii akka kabajan, akkasumas boonsa sabaa isaanii akka agarsiisaniif carraa kan kennan ta’uu ibsameera.

Kirooshiyaan biyya Kibba Baha Awurooppaa keessatti argamtu yoo taatu, Islooveeniya, Haangaarii, Sarbiyaa, Bosniyaa fi Herzegovinaa, fi Montenegro waliin daangeffamti. Kirooshiyaan miseensa Gamtaa Awurooppaa (EU) ta’uun waliigalteewwan daldala bilisaa fi carraa al-ergii babal’iste irraa fayyadamoo ta’aniiru. Diinagdeen Kirooshiyaa damee tajaajila ishee irratti baay'ee kan hirkate yoo ta'u, turizimiin gumaacha guddaa qaba. Biyyattiin qarqara galaanaa ajaa'ibsiisaa Galaana Adriyaatik kan qabdu yoo ta'u, waggaa waggaan turistoota miliyoonaan lakkaa'aman hawwatti. Dhangala’aan daawwattootaa kun tajaajila akka bakka jireenyaa, tajaajila nyaataa fi bashannanaatiin al-ergii Kirooshiyaa irratti dhiibbaa gaarii geessiseera. Turizimii malees Kirooshiyaan meeshaalee akka maashinarii fi meeshaalee geejjibaa kanneen akka doonii fi konkolaataa ergti. Dameen oomishaa dinagdee biyyattii keessattis gahee olaanaa qaba. Industiriiwwan akka oomisha keemikaalaa (qoricha dabalatee), huccuu, sibiilota qopheessuu, anniisaa (keessumaa humna bishaanii), nyaata qopheessuu (qurxummii) gabaa al-ergii keessatti gumaacha guddaa qabu. Michoonni Kirooshiyaa gurguddoon al-ergii irratti hojjetan Jarmanii – kan daldala ishee keessaa harka guddaa qabdu – naannoo Gamtaa Awurooppaa keessatti Xaaliyaanii fi Islooveeniyaan itti aanan. Haa ta’u malee, biyyoota akka Bosniyaa fi Herzegovinaa waliinis daldala Gamtaa Awurooppaa ala ta’e irratti bobba’a. Waa’ee galtee gara Kirooshiyaa mataa ishee yoo ilaalle; maashinarii fi meeshaaleen geejjibaa meeshaalee fayyadamaa kanneen akka huccuu fi kkf cinatti mul’ata, Oomishaaleen kun yeroo baay’ee madda isaanii Jarmanii (michuu ishee olaanaa galtee), Xaaliyaanii, Chaayinaa fi kanneen biroo irraati. Guddinni dinagdee dhiheenya kana walabummaa booda bara 1990moota keessa godhame duubatti deebi’uu kan fide ta’us; erga bara 2013 gara Gamtaa Awurooppaatti makamee asitti gara gabaa addunyaatti makamuuf guddinni dhaabbataa mul’ateera – keessattuu Awurooppaa keessatti. Walumaagalatti,Krooshiyaan al-ergii adda addaa gochuu waliin industirii turizimii babal'isuudhaan ejjennoo ishee cimsuu itti fufteetti,fi biyyoota Gamtaa Awurooppaa & michoota daldalaa Gamtaa Awurooppaa hin taane lamaan waliin hariiroo daldalaa cimaa uumuun kanneen walumaa galatti haala daldalaa biyyattii keessatti gumaachan guddina dinagdee itti fufiinsa qabu oofuuf gargaara waltajjii daldala idil-addunyaa irratti Kirooshiyaan maaliif akka urjii ol ka’aa jirtutti akka ilaalamu ibsuudha.

Kibba Baha Awurooppaatti kan argamtu Kirooshiyaan gabaa daldala alaa ishee babal’isuuf carraa guddaa qabdi. Teessuma teessuma lafaa tarsiimoo fi miseensummaa Gamtaa Awurooppaa (EU) qabaachuu isheetiin, Kirooshiyaan carraa daldalaa idil-addunyaatiif faayidaa hedduu qabdi. Tokkoffaa, Kirooshiyaan gabaa gurguddoo Awurooppaatti dhihoo ta’uu ishee irraa fayyadamti. Bakki mijataan Giddugaleessa Awurooppaa fi Baalkaan gidduutti argamuun isaa biyyoota ollaa kanneen akka Islooveeniya, Haangaarii fi Sarbiyaa salphaatti akka dhaqqabsiisu taasisa. Kunis walitti makamuu daldalaa kan mijeessuu fi meeshaaleen daangaa ce’anii gahumsaan akka geejjibsiifaman kan taasisudha. Lammaffaa, miseensummaan Kirooshiyaa Gamtaa Awurooppaa ta’uun ishee gabaa bal’aa fayyadamtoota miiliyoona 446 ol qabu akka argattu taasisa. Kunis daldaltoota Gamtaa Awurooppaa keessatti meeshaalee al-ergii ykn galchuu barbaadaniif carraa guddaa ni kenna. Dabalataanis, qaama Gamtaa Awurooppaa ta’uun dhaabbileen Kirooshiyaa waliigaltee daldalaa gamtichi biyyoota addunyaa biroo waliin mari’ate irraa fayyadamoo akka ta’an taasisa. Kana malees, Kirooshiyaan indaastiriiwwan adda addaa kanneen dandeettii al-ergii isheef gumaachan qabdi. Biyyattiin damee turizimii waggaatti daawwattoota miliyoonaan lakkaa'aman hawwatuun beekamti. Kunis tajaajilaa fi oomishaalee keessummeessitoota, dhaabbilee imala, bakka jireenyaa, nyaataa fi dhugaatii, oomisha yaadannoo fi kanneen biroo wajjin walqabatan kennuudhaaf carraa guddaa dhiyeessa. Industiriiwwan turizimii irratti xiyyeeffatan malees, Kirooshiyaan hambaa galaanaa badhaadhaa waan qabduuf ijaarsa doonii fi teeknooloojii galaanaa irrattis adda taateetti. Biyyattiin duudhaa yeroo dheeraa kan qabdu dooniiwwan qulqullina qaban kanneen sadarkaa addunyaatti beekamtii qaban oomishuuf qabdu. Ogummaa kana fayyadamuun al-ergii dooniidhaaf balbala banuun akkasumas dameewwan gargaarsaa walqabatan kan akka oomisha meeshaalee injinariingii galaanaa kakaasuu danda’a. Kana malees,Krooshiyaan oomishaalee qonnaa kanneen akka wayinii,zayitii durbaa,damma,fi oomisha qurxummii qulqullina olaanaa qabu dabalatee qabeenya uumamaa baay’ee qabdi.Fedhiin addunyaa oomisha orgaanikii,qulqulluu,fi itti gaafatamummaadhaan madda irraa argamu guddachaa dhufuun meeshaaleen qonnaa Kirooshiyaa gabaa biyya alaa keessatti abdii gaarii qabu . Dhuma irratti, tumsi industirii qaxxaamuraa,imaammata daldalaaf mijatu,fi onnachiiftuu invastimantii mootummaan Kirooshiyaa kennu naannoo dandeessistuu uumuuf kutannoo qaban agarsiisu.Bu’uuraalee misoomaa hundeeffaman cinaatti,waliin ta’uun yaada kalaqaa,qorannoo fi misooma,fi garaagarummaa dinagdee ni oofu.Kun daran jajjabeessa invastaroota biyya alaa carraa guddina yeroo dheeraa barbaadan. Xumura irratti, Kirooshiyaan gabaa gurguddoo Awurooppaatti dhihoo ta’uun ishee, miseensummaan Gamtaa Awurooppaa, industirii adda addaa, qabeenya uumamaa baay’ee, fi imaammata mootummaa deggersaa qabaachuun ishee gabaa daldala alaa babal’isuuf dandeettii guddaa qabaachuu isheef gumaacha qaba. Tarsiimoo fi invastimantii sirrii ta’een,Krooshiyaan akka wiirtuu carraa daldalaa idil-addunyaatti of dhaabuu dandeessi.

Gabaa daldala alaa Kirooshiyaadhaaf oomisha gurgurtaa ho’aa filachuu yeroo jennu wantoota ilaalamuu qaban hedduudha. Akkaataa oomisha sirrii ta’e filachuuf yaadonni muraasni kunooti: 1. Adeemsa Gabaa Xiinxalu: Gosoota oomishaa beekamoo ta’an adda baasuuf haala gabaa yeroo ammaa Kirooshiyaa qorachuu. Filannoo fayyadamtootaa irratti hubannoo walitti qabuuf qorannoo gaggeessuu ykn raabsitootaa fi daldaltoota biyya keessaa waliin mari’achuu yaaduu. 2. Fedhii Biyya Keessaa irratti xiyyeeffachuu: Oomishaalee fedhii fi filannoo addaa fayyadamtoota Kirooshiyaa guutan adda baasuu. Kunis meeshaalee turizimii, qonnaa, nyaataa fi dhugaatii, huccuu, meeshaalee faashinii fi faaya manaa wajjin walqabatan dabalatee ta’uu danda’a. 3. Faayidaa Dorgommii Ilaaluu: Gosoota oomishaa Kirooshiyaan biyyoota biroo irratti faayidaa dorgommii qabdu barbaadi. Fakkeenyaaf, hojiin harkaa aadaa biyya keessaa ykn oomishaaleen uumamaa adda ta’an kan akka meeshaalee miidhaginaa lavender irratti hundaa’an ykn Istrian truffles dhugaa ta’uu isaanii irraa kan ka’e fedhii olaanaa qabaachuu danda’u. 4. To’annoo Qulqullinaa: Oomishaaleen filataman ulaagaa qulqullina idil-addunyaa akka guutanii fi gabaa Kirooshiyaa fi gabaa xiyyeeffannoo keessatti galtee fi al-ergii ilaalchisee dambiiwwan barbaachisoo ta’an hunda akka eegan gochuu. 5. Dorgommii Gatii: Bu’aa gaarii qabaachuudhaan gatii dorgomaa ta’e kaa’uuf carraaquu. Gosa oomishaa tokko xumuruu dura baasii oomishaa, qaphxii, geejjibaa, qaraxa/gibira galtee keessatti hirmaatu madaaluu. 6.Hanga Omishaa Adda Addaa Gochuu: Meeshaa tokko irratti akka malee akka hin hirkanneef gosoota filataman keessatti oomishaalee adda addaa hammachuu. 7.Itti fufiinsa Naannoo: Oomishaalee kaayyoo al-ergiidhaaf yeroo filatan itti fufiinsa ilaalchisee hubannoo fayyadamtootaa guddisuu tilmaama keessa galchuu i.e., meeshaaleen/adeemsa naannoodhaaf mijatoo ta’an/adeemsa ykn meeshaaleen nyaataa orgaanikii gabaa Kirooshiyaa keessatti bitattoota naannoo irratti xiyyeeffatan hawwachuu danda’u 8.E-Commerce carraa : carraa daldala elektirooniksii ta'uu danda'u qoradhu sababiin isaas gurgurtaan onlaayinii gabaa daldalaa dabalatee dameelee adda addaa keessatti jaalala horachuu itti fufeera.Kunuunsa dhuunfaa/meeshaalee meeshaalee manaa,meeshaa, meeshaalee faashinii,meeshaalee fi kkf. Fedhii biyya keessaa to’annoo qulqullinaa,itti fufiinsa,daldala elektirooniksii irratti xiyyeeffannoo kennuudhaan osoo ilaaltuu haala gabaa of eeggannoodhaan xiinxaluudhaan,gosoota oomishaa kamtu gabaa daldala alaa Kirooshiyaa keessatti milkaa’ina argachuuf carraa akka qabu murtoo sirrii ta’e murteessuu dandeessa.

Kirooshiyaan biyya Kibba Baha Awurooppaatti argamtu yoo ta'u, amalaafi aadaa adda ta'e qabdi. Amaloota maamiltootaa fi dhorkaa hubachuun namoota Kirooshiyaa irraa dhufan waliin walqunnamtii daldalaa milkaa’aa gaggeessuuf gargaaruu danda’a. Amaloota Maamiltootaa: 1.1. 1. Keessummeessuu: Lammiileen Kirooshiyaa keessummoota ho'aa simachuu isaaniitiin beekamu. Tajaajila gaarii kennuu fi daawwattoonni akka mijataa taʼan gochuudhaan ni boona. 2. Safuu: Lammiileen Kirooshiyaa safuudhaaf iddoo guddaa kan kennan siʼa taʼu, yeroo jalqabaatiif nama tokko yeroo wal argan nagaa sirnaa fayyadamu. "Dobar dan" (Guyyaa gaarii) ykn "Dobro jutro" (Ganama gaarii) kolfaa jechuun ni dinqisiifama. 3. Yeroo eeguu: Beellamaaf yeroon argamuun lammiilee Kirooshiyaatiif barbaachisaa waan ta’eef walgahii daldalaa ykn hirmaannaa hawaasummaaf hatattamaan dhufuun gaariidha. 4. Walqunnamtii Kallatti: Lammiileen Kirooshiyaa akkaataa walqunnamtii isaaniitiin qajeelaa fi kallattiidhaan kan hojjetan waan ta’eef, osoo bosona keessa hin reeban ifatti yaada isaanii akka ibsan irraa eegaa. 5. Duudhaa Maatii: Aadaa Kirooshiyaa keessatti maatiin gahee guddaa kan qabu yoo ta’u, adeemsa murtii kennuu dhuunfaa fi ogummaa irratti dhiibbaa qaba. Taboo Maamiltootaa: 1. Siyaasaa fi Seenaa: Mata dureewwan siyaasaa miira namaa kakaasan ykn taateewwan seenaa dhiheenya kanaa kan akka Waraana Baalkaan irratti mari’achuu irraa fagaadhaa, sababiin isaas isaan kun ammallee namoota dhuunfaa tokko tokko biratti miira cimaa kakaasuu danda’u. 2. Amantii: Kirooshiyaan baayyinaan amantii Kiristaanummaa (Kaatolikii) hordofus, mata dureen sun gita keetiin yoo kaafame malee haasawa amantii irratti gadi fageenyaan akka hin bobbaane gorfama. 3.Gumuruuka Kabaja Dhabuu: a) Amala ummataa – Yeroo waldoota, mana amantii, ykn iddoowwan amantii kamiyyuu daawwatan naamusa eeguun barbaachisaa dha; uffata gad of qabuu fi bakka barbaachisutti callisuu. b) Amala minjaalaa – Nyaata nyaachuu ykn nyaata irratti burquu akka waan safuu hin qabneetti ilaalamuu danda’a; yeroo irbaata daldalaa ykn walga'ii hawaasummaatti amala gaarii minjaalaa shaakaluun gaariidha. c) Sochii harkaa – Sochiin harkaa aadaa adda addaa keessatti garaagarummaa qabaachuu danda’us, sochiin qaamaa nama aarsu tokko tokko kan akka harka banaa qoma nama tokkoo jala jiru akka kabaja dhabuutti hiikamuu waan danda’uuf irraa fagaachuu qaba. d) Hawaasummaa - Yoo gita kee haasawa akkasii jalqabe malee dhimma dhuunfaa irratti mari’achuu irraa fagaadhu. Daangaa dhuunfaa kabajuu fi yeroo walqunnamtii daldalaa ogummaa ta’ee turuu.

Kibba baha Awurooppaatti kan argamtu Kirooshiyaan sirna bulchiinsa gumurukaa haala gaariin hundeeffame kan sochii meeshaalee fi namoota daangaa ishee qaxxaamuranii to’atu qabdi. Bulchiinsi gumurukaa biyyattii dambiiwwan galtee/al-ergii akka kabajaman mirkaneessuu, qaraxa fi gibira sassaabuu, hojiiwwan seeraan alaa kanneen akka daddabarsaa fi sobaa ittisuu, akkasumas daldala mijeessuuf itti gaafatamummaa qaba. Imaltoonni xiyyaaraan ykn galaanaan Kirooshiyaa yeroo seenan lammiilee Gamtaa Awurooppaatiif paaspoortii ykn waraqaa eenyummaa isaanii seera qabeessa ta’e dhiyeessu qabu. Lammiileen Gamtaa Awurooppaa hin taane biyyattii seenuuf viizaa seera qabeessa qabaachuu qabu. Kirooshiyaan qaama Naannoo Sheengen akka hin taane hubachuun barbaachisaadha, kanaaf yoo imala keessan zoonii Sheengen keessatti itti fufuuf karoorfattan ulaagaaleen seensaa adda ta’an hojiirra ooluu danda’u. Dambiiwwan gumurukaa imaltoonni meeshaalee dhuunfaa itti fayyadama dhuunfaaf qaraxa irraa bilisa akka fidan hayyama. Haa ta’u malee, oomisha tamboo fi dhugaatii alkoolii qaraxa irraa bilisa ta’e irratti daangaa ni jira. Daangaawwan kana yoo darbite, gibira dabalataa ykn gibira kaffaluuf si barbaachisa. Meeshaaleen tokko tokko gara Kirooshiyaa akka hin seenne daangeffamuu ykn dhorkamuu danda’u. Isaan kun qawwee dhukaasaa, qoricha sammuu namaa hadoochu, oomishaalee sobaa mirga qabeenya kalaqa sammuu sarban (kan akka maqaa dizaayinaraa sobaa), gosoota biqiltootaa fi bineensota eegumsa argatan kan CITES (Convention on International Trade in Endangered Species) tiin to’ataman, fi kkf dabalatee ta’uu danda’u.Kanneen waliin wal baruun barbaachisaa dha rakkoo seeraa kamiyyuu akka hin mudanneef imala keessan dura daangaa kaa’uu. Meeshaalee bitaman ulaagaa murtaa’e (yeroo ammaa 3000 HRK irratti kan murtaa’e) ol qabatanii yeroo Kirooshiyaa baatan, bakka ka’umsaatti to’annoo gumurukaa keessa yeroo darban ragaa kaffaltii kan akka nagahee ykn invoice dhiyeessuun barbaachisaa ta’uu danda’a. Kana malees, Kirooshiyaa qofa osoo hin taane yeroo sadarkaa idil-addunyaatti bakka biraa kamiyyuu yeroo imalan yeroo hunda yeroo biyyattii seenan ykn baatan maallaqa guddaa €10 000 ol ta’e kamiyyuu labsuun gaariidha. Xumura irratti, Kirooshiyaan sirna bulchiinsa gumurukaa bal’aa kan galtee/al-ergii gahumsaan to’achuu fi daldala idil-addunyaa keessatti seera qabeessummaa eeguuf qophaa’e qabdi. Dambiiwwan isaanii kanaan dura daawwataman of barsiisuudhaan dhimma tokko malee daangaa Kirooshiyaa keessa darbuun akka gaariitti mirkaneessuuf gargaara.

Kirooshiyaan imaammata gibira meeshaalee galtee tarkaanfataa kan guddina dinagdee kakaasuu fi indaastiriiwwan biyya keessaa eeguuf qophaa’e qabdi. Biyyattiin meeshaalee biyya alaatii galfaman irratti ramaddii fi ka’umsa isaanii irratti hundaa’uun gibira sadarkaa adda addaa ni kaafti. Oomishaalee irra caalaan isaanii Kirooshiyaan Taarifa Alaa Waliigalaa (CET) kan Gamtaa Awurooppaa kan biyyoota miseensa ta’aniif taarifa kaa’u hojiirra oolchiti. Giddugaleessaan reetiin CET oomishaalee qonnaa hin taaneef naannoo %5 yoo ta’u, meeshaalee murtaa’oo kanneen akka meeshaalee qananiin ykn oomishaalee fayyaa ykn naannoo irratti dhiibbaa hamaa geessisuu danda’aniif garuu ol ta’uu danda’a. CET malees, Kirooshiyaan oomisha biyya keessaa eeguuf industirii murtaa’eef taarifa addaa qabdi. Isaan keessaa dameewwan akka qonnaa, huccuu, fi sibiilaa kan hammatudha. Gibirri dabalataa kun meeshaalee biyya alaatii galfaman gama gatiitiin dorgomaa akka hin taane gochuudhaan oomishtoota Kirooshiyaaf eegumsa kennuudhaaf kan kaayyeffatedha. Kana malees, Kirooshiyaan biyyoota filatamoo ta’an waliin waliigalteewwan daldalaa filannoo tokko tokko kanneen meeshaalee adda ta’an irratti taarifa gadi aanaa ykn zeeroo kennan ni dhiheessiti. Waliigalteewwan kunneen hariiroo daldalaa dagaagsuu fi invastimantii biyya alaa hawwachuuf kan kaayyeffatanidha. Kirooshiyaan haalawwan murtaa’an kanneen akka yeroof seenuu, adeemsa keessaa irraa bilisa ta’uu, suphaa ykn fooyya’iinsa booda irra deebi’anii erguu, ykn waliigalteewwan idil-addunyaa ykn waliigalteewwan biyyoota lamaaniitiin bilisa ta’uutiin galtee qaraxa irraa bilisa ta’e akka hayyamtu hubatamuu qaba. Walumaagalatti imaammanni gibira meeshaalee galtee Kirooshiyaa industirii biyya keessaa eeguu fi daldala idil-addunyaa guddisuu gidduutti madaallii barbaada. Daldala biyya keessaa kan deeggaru yoo ta’u, ammallee dirqama akka biyya miseensa Gamtaa Awurooppaatti qabuun walsimuun dorgommii haqa qabeessa ta’e ni hayyama.

Biyyi Kibba Baha Awurooppaatti argamtu Kirooshiyaan meeshaalee al-ergii ilaalchisee imaammata gibiraa mataa ishee qabdi. Mootummaan Kirooshiyaa daldala to’achuu fi dinagdee biyyattiif galii argamsiisuuf oomishaalee al-ergii irratti gibira adda addaa kaa’a. Gibira gurguddoo meeshaalee al-ergii irratti kaffalamu keessaa tokko Gibira Gatii Dabalataa (VAT) dha. Istaandardii VAT Kirooshiyaa keessatti %25 yoo ta’u, oomishaaleen tokko tokko garuu %13 fi %5 illee hir’ifama. Al-ergitoonni gibira kana tooftaa gatii isaanii keessatti haaluma kanaan hammachuu qabu. VAT malees meeshaaleen tokko tokko yeroo Kirooshiyaa irraa ergaman gibirri gumurukaa kaa’amu jiraachuu danda’a. Dirqamni kun gosa oomisha al-ergii irratti hundaa’uun garaagarummaa kan qabu yoo ta’u, addatti indaastiriiwwan biyya keessaa eeguuf ykn imaammata daldalaa waliigalteewwan idil-addunyaatiin waliigalan hojiirra oolchuuf kan qophaa’anidha. Kirooshiyaanis biyyoota tokko tokko ykn gareewwan daldalaa tokko tokko waliin qophii gumurukaa filannoo kan oomishaalee adda ta’aniif qaraxa galtee hir’ifame ykn dhabamsiifame hojiirra oolchuu ishee hubatamuu qaba. Qophiileen kunneen daldala biyyoota lamaanii dagaagsuu fi tumsa dinagdee mijeessuu kan kaayyeffatedha. Al-ergitoonni meeshaalee Kirooshiyaa irraa yeroo ergan dambiiwwanii fi waraqaawwan barbaachisoo ta’an hunda eeguu qabu. Ergiin osoo hin raawwatamin dura hayyama barbaachisaa, ragaa, hayyama argachuu ykn sakatta’iinsa gochuu isaan barbaachisuu danda’a. Ulaagaalee kana kabajuu dhabuun buufataalee sakatta’iinsa gumurukaa irratti harkifannaa ykn adabbii aanga’oonni murteessan fiduu danda’a. Walumaagalatti imaammatni gibira meeshaalee al-ergii Kirooshiyaa sochii daldala idil-addunyaa to’achuu keessatti gahee murteessaa kan qabu yoo ta’u, dinagdee biyyattiif galii guddaa gumaacha. Al-ergitoonni jijjiirama aanga’oonni Kirooshiyaa safartuu gibiraa, bilisa ta’uu, ykn dambiiwwan kanaan walqabatan biroo damee industirii addaa isaanii keessatti raawwatan kamiyyuu akka beekan gorfamu.

Kirooshiyaan biyya kibba baha Awurooppaa keessatti argamtudha. Kirooshiyaan miseensa Gamtaa Awurooppaa hawwii guddaa qabdu ta’uun qulqullinaa fi sadarkaa meeshaalee isheen al-ergii taasifaman mirkaneessuuf tarkaanfiiwwan ciccimoo hojiirra oolchiteetti. Biyyattiin industirii al-ergii isheef dambiiwwan idil-addunyaa hordofuun adeemsa mirkaneessaa adda addaa ni kabajti. Al-ergii Kirooshiyaaf mirkaneessitoota barbaachisoo ta’an keessaa tokko ISO 9001 yoo ta’u, kunis oomishoonni ulaagaa bulchiinsa qulqullina olaanaa akka guutan kan mirkaneessudha. Mirkaneessi kun gama adda addaa kan akka itti quufinsa maamilaa, adeemsa oomishaa gahumsa qabu, fi fooyya’iinsa itti fufiinsa qabu kan hammatudha. Mirkaneessi barbaachisaan kan biraan mallattoo CE yoo ta’u, kunis oomishni tokko ulaagaalee fayyaa, nageenyaafi eegumsa naannoo Awurooppaa akka guutu kan agarsiisudha. Biyyoota miseensa Gamtaa Awurooppaa dhuunfaa keessatti qorannoo ykn madaallii dabalataa malee al-ergitoonni Kirooshiyaa gabaa Awurooppaa akka argatan taasisa. Kana malees, Kirooshiyaanis indaastiriiwwan murtaa’aniif ragaa addaa argatteetti. Fakkeenyaaf, damee turizimii keessatti – konkolaachiftoota dinagdee gurguddoo Kirooshiyaa keessaa tokko – hoteelonni yeroo baayyee mijaa’inaafi tajaajila isaanii irratti hundaa’uun sadarkaa urjii ofiisaa qabaachuu qabu. Dabalataanis, fedhiin fayyadamtootaa oomishaalee orgaanikii guddachaa dhufuu isaatiin gabaa addunyaa keessatti mirkaneessi orgaanikii barbaachisummaa isaa dabalaa dhufeera. Oomishtoonni Kirooshiyaa hedduun kutaa gabaa kana guutuuf ragaa orgaanikii kan akka Mirkaneessa Organic EU ykn Mirkaneessa Organic USDA argataniiru. Nageenya nyaataa fi sadarkaa qulqullina nyaataa biyya alaa mirkaneessuuf, mirkaneessi HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) al-ergitoota Kirooshiyaatiinis bal’inaan fudhatama. Mirkaneessi kun oomishtoonni nyaataa sadarkaa oomishaa hunda keessatti pirootokoolii cimaa akka hordofan wabii ta’a. Xumura irratti, Kirooshiyaan istaandaardii idil-addunyaa industirii adda addaa kanneen akka sirna bulchiinsa qulqullinaa (ISO 9001), dambiiwwan nageenyaa (mallattoo CE), sadarkaa turizimii (ramaddii urjii), oomisha orgaanikii (mirkaneessa orgaanikii), fi nageenya nyaataa eeguun mirkaneessa al-ergii akka ciminaatti fudhatti (HACCP) jedhamuun beekama. Mirkaneessi al-ergii kunneen meeshaalee Kirooshiyaa irratti gatii kan dabalan yoo ta’u, hariiroo daldalaa biyyoota biroo addunyaa waliin qaban ni guddisa.

Kirooshiyaa Kibba Baha Awurooppaatti kan argamtu yoo ta'u, qarqara galaanaa bareedaa Galaana Adriyaatikii fi hambaa aadaa badhaadhaa qabaachuudhaan beekamuudha. Loojistikii fi geejjibaa ilaalchisee Kirooshiyaan filannoowwan sochii meeshaalee gahumsaan mijeessuu danda’an hedduu dhiyeessiti. Tajaajila loojistikii Kirooshiyaa keessatti gorfamu keessaa tokko geejjibaa daandii ti. Biyyattiin neetworkii daandii haala gaariin guddate kan qabdu yoo ta’u, kunis naannoolee adda addaa Kirooshiyaa keessa jiran salphaatti akka dhaqqabuuf kan dandeessisu yoo ta’u, biyyoota ollaa waliinis daldala kan mijeessuudha. Dhaabbileen fe’umsaa fi dhaabbileen geejjibaa tajaajila geejjibaa daandii amanamaa ta’e kan kennan yoo ta’u, meeshaaleen yeroon akka dhiyaatan taasisan baay’eedha. Geejjibaa daandii malees, geejjibni intermoodaalii Kirooshiyaa keessatti filannoo mijataa kan biraati. Geejjibni intermoodaalii gosoota geejjibaa adda addaa kan akka baaburaa fi galaanaa walitti makuun gahumsa fooyyessuu danda’a. Bakka tarsiimoo Galaana Adriyaatik irratti qabduun, Kirooshiyaan karaa galaanaatiin doonii idil-addunyaa wal-xaxaa ta’eef carraa gaarii ta’e kenniti. Buufata doonii hedduu kan jiran yoo ta'u, isaanis Rijekaa fi Split dabalatee, isaanis akka karra guddaa daldala galaanaatti tajaajilu. Kana malees, tajaajilli fe’umsa qilleensaa Kirooshiyaa keessatti karaa buufata xiyyaaraa idil-addunyaa kan akka Buufata Xiyyaaraa Zaagreb bal’inaan argama. Fe’umsi qilleensaa ergaa yeroon ilaallatuuf ykn yeroo fageenyi dhimma ta’etti furmaata ga’umsa qabu ta’uu danda’a. Dhaabbileen loojistikii hedduun tajaajila fe’umsa qilleensaa kan kennan yoo ta’u, kunis biyya keessaa fi idil-addunyaatti saffisaan akka geessu mirkaneessa. Hojimaata qulqulleessuu gumurukaa gahumsaan mijeessuuf, daldaltoota gumurukaa ykn ergamtoota muuxannoo qaban kanneen dambiiwwan gumurukaa Kirooshiyaa irratti hubannoo gadi fagoo qaban waliin hojjechuun ni gorfama. Isaanis barbaachisummaa sanadoota bulchuu fi dhimmoota yeroo galtee ykn al-ergii uumamuu danda’an kamiyyuu gargaaruudhaan adeemsa sirreessuuf gargaaruu danda’u. Dhuma irrattis, dhaabbileen kuusaa hojii loojistikii keessatti gahee murteessaa qabu. Kirooshiyaa keessatti manneen kuusaa adda addaa guutuu biyyattii keessatti meeshaalee gosa adda addaatiif furmaata kuusaa dhiyeessan jiru. Dhiyeessitoota mana kuusaa beekamoo ta’an waliin hojjechuun bulchiinsa inventarii sirrii ta’e mirkaneessuu fi bu’a qabeessummaa dhiyeessii sansalataa guddisa. Walumaagalatti, yeroo yaada loojistikii Kirooshiyaa keessatti kennamu: sababa neetworkii bal’aa ta’een geejjibaa daandii fayyadamuu yaadaa; filannoowwan intermoodaalii buufata doonii Galaana Adriyaatik irratti argaman fayyadamuun qorachuu; tajaajila fe’umsa qilleensaa karaa buufata xiyyaaraa idil-addunyaa ni fayyadama; daldaltoota gumurukaa muuxannoo qaban waliin ta’uun qulqullina gumurukaa haala salphaan ni hojjeta; akkasumas bulchiinsa kuusaa fi inventarii akka gaariitti fayyadamuuf dhaabbilee kuusaa amanamoo ta’anitti fayyadamuu.

Agarsiisa daldalaa barbaachisoo

Biyyi Kibba Baha Awurooppaa keessatti argamtu Kirooshiyaa, karaalee bittaa idil-addunyaa barbaachisoo ta’an hedduu fi agarsiisa daldalaa ni dhiheessiti. Karaaleen kunneen daldaltoonni neetworkii akka guddisan, oomisha isaanii akka beeksisan, akkasumas bitoota ta’uu danda’an addunyaa mara irraa akka hawwatan carraa ni kennu. Mee kanneen barbaachisoo ta’an keessaa muraasa haa qorannu: 1. Agarsiisa Daldalaa Idil-addunyaa: Kirooshiyaan waggaa guutuu agarsiisa daldalaa idil-addunyaa adda addaa ni keessummeessiti. Isaan keessaa muraasni: - Zagreb Fair: Agarsiisa daldalaa guddaa Kirooshiyaa keessatti kan industirii bal’aa kanneen akka turizimii, ijaarsa, qonna, nyaata qopheessuu fi kkf uwwisu. - Split Auto Show: Agarsiisa idil-addunyaa waggaa waggaan kan konkolaataa fi indaastiriiwwan kanaan walqabatan irratti xiyyeeffate. - Dubrovnik Boat Show: Taatee beekamaa ogeessota indaastirii yaatii fi bidiruu oofuu. 2. Taateewwan Daldala irraa gara Daldalaatti (B2B): Taateewwan kunniin dhiyeessitoota Kirooshiyaa fi bitoota idil-addunyaa walta’iinsa daldalaa hundeessuuf ykn meeshaalee Kirooshiyaa irraa madda godhachuuf barbaadan gidduutti walitti dhufeenya kallattiin akka uumamu ni mijeessa. Fakkeenyonni kanneen akka: - Walgahii CroExpo B2B: Mana Maree Diinagdee Kirooshiyaatiin kan qophaa’e sagantaan kun dhaabbilee biyya keessaa invastaroota biyya alaa daldala Kirooshiyaa waliin tumsuuf fedhii qaban waliin kan walitti fidudha. - Taateewwan Daldalaa: Waggaa guutuu, taateewwan daldalaa magaalota adda addaa guutuu Kirooshiyaa keessatti kan gaggeeffaman yoo ta’u, hirmaattonni tumsa qorannoo ykn walta’iinsaaf michoota ta’uu danda’an waliin wal arguu danda’u. 3. Waltajjiiwwan Daldala Elektirooniksii: Bitamtoota idil-addunyaa oomisha Kirooshiyaa fageenya irraa ykn toora interneetiitiin karaa waltajjiiwwan daldala elektirooniksii bitachuu barbaadaniif dhaqqabummaa guddisuun murteessaadha. Waltajjiiwwan amanamoo maamiltoota addunyaa dhiyeessitoota Kirooshiyaa waliin wal qunnamsiisan tokko tokko: - Alibaba.com: Waltajjii daldala elektirooniksii biyyoota hedduu beekamaa daldala xixiqqaa addunyaa irratti walqunnamsiisu. - EUROPAGES: Galmee toora interneetii dhaabbilee Awurooppaa kan fayyadamtoonni dhiyeessitoota damee adda addaa irraa barbaadanii fi waliin wal qunnamsiisuu danda'an agarsiisu. 4. Sagantaa Deeggarsa Mootummaa: 1.1. Mootummaan Kirooshiyaa agarsiisa idil-addunyaa ykn ergama daldalaa biyya alaa irratti hirmaachuuf onnachiiftuu maallaqaa kan akka gargaarsa ykn deeggarsa dabalatee sagantaalee deeggarsa dhiyeessuudhaan hojiiwwan al-ergii irratti xiyyeeffatan guddisuu keessatti gahee guddaa qaba. 5. Gargaarsa Mana Maree Daldalaa: 1.1. Manni Maree Diinagdee Kirooshiyaa fi manneen daldalaa biyya keessaa adda addaa dhaabbilee daldalaa bitoota idil-addunyaa barbaadaniif gargaarsa ni kennu. Seminaara, taateewwan networking ni qopheessu, dhimmoota al-ergii wajjin walqabatan irratti qajeelfama ni kennu. 6. Taateewwan Neetworkiin Idil-addunyaa: Agarsiisa daldalaa idil-addunyaa fi konfiraansii industirii addaa Kirooshiyaan alatti gaggeeffamu irratti hirmaachuunis bitoota ta’uu danda’an waliin wal qunnamuuf karaa bu’a qabeessa ta’edha. Taateewwan akkanaa ogeessota biyyoota adda addaa kan hawwatan yoo ta’u, dhaabbileen daldalaa networkii isaanii akka babal’isan carraa ni kennu. Xumura irratti, Kirooshiyaan karaalee bittaa idil-addunyaa barbaachisoo hedduu kanneen akka agarsiisa daldalaa, taateewwan B2B, waltajjiiwwan daldala elektirooniksii, sagantaalee deeggarsa mootummaa, gargaarsa mana maree daldalaa, fi taateewwan neetworkii idil-addunyaa ni dhiheessiti. Karaaleen kunneen misooma daldalaa haala mijeessuu fi bitoota addunyaa oomisha Kirooshiyaa irraa bitachuuf fedhii qaban hawwachuu keessatti murteessoodha.

Motora barbaacha waliigalaa

Kirooshiyaan biyya Kibba Baha Awurooppaa keessatti argamtudha. Akkuma biyyoota hedduu Kirooshiyaanis motora barbaacha beekamaa jiraattonni ishee yeroo baayyee itti fayyadaman qabdi. Mootoroonni barbaacha Kirooshiyaa keessatti yeroo baay’ee itti fayyadaman keessaa muraasni marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Google Croatia: Maxxansi Google Croatia bal’inaan kan itti fayyadamu yoo ta’u, bu’aa barbaacha fayyadamtoota Croatia keessa jiraniif addatti qophaa’e kenna. Marsariitii: https://www.google.hr/ irratti argama. 2. Yahoo! Hrvatska: Yahoo! akkasumas fayyadamtoota Kirooshiyaatiif kan naannoo (localized version) kan qabu yoo ta’u, tajaajila onlaayinii adda addaa kanneen akka email, oduu, fi hojii barbaacha dabalatee ni kenna. Marsariitii: http://hr.yahoo.com/ irratti argama. 3. Bing Hrvatska: Microsoft's Bing search engine akkasumas lammiileen Kirooshiyaa barbaacha toora interneetii irratti raawwatanii fi odeeffannoo barbaachisaa ta'e guutuu weebsaayitii irratti akka argataniif version localized ta'e ni dhiheessa. Marsariitii: https://www.bing.com/?cc=hr 4. Najdi.hr: Mootorri barbaacha Kirooshiyaa irratti hundaa’e kun qabiyyee biyya keessaa fi bu’aa barbaachisaa ta’e addatti fayyadamtoota Kirooshiyaa fi naannoo ishee jiraniif dhiyeessuuf kaayyeffateera. Marsariitii: http://www.najdi.hr/ irratti kan argamu. 5. WebHR Search HRVATSKA (webHRy): Barbaacha beekamaa Kirooshiyaa kan biraa yoo ta’u, mata dureewwan addaa lammiileen Kirooshiyaa fedhii qaban kanneen akka oduu, ispoortii, aartii fi kkf irratti xiyyeeffachuun odeeffannoo amanamaa maddoota adda addaa irraa interneetii irratti geessuun kan beekamudha.Website: http: //webhry.trilj.net/ weebsaayitii. Kunniin fakkeenya muraasa motora barbaacha Kirooshiyaa keessatti yeroo baay’ee itti fayyadamaniidha; haa ta'u malee, lammiileen Kirooshiyaa hedduun ammallee adda durummaan Google akka filannoo durtii isaaniitti kan fayyadaman sababa jaalala addunyaa fi tajaajila bal'aa ta'een kan ka'e ta'uun isaa kaasuun barbaachisaadha. Hubadhaa teknooloojiiwwan yeroon saffisaan akka guddatan waan ta’eef yeroo hunda akka barbaachisummaa ykn filannoo keessaniitti bal’inaan fayyadamuu dura haala amma jiru ykn jiraachuu marsariitiiwwan kanaa mirkaneessuun gaariidha.

Fuula keelloo gurguddoo

Kirooshiyaa keessatti, galmeewwan fuula keelloo gurguddoon: 1. Fuula Keelloo Kirooshiyaa (www.yellowpages.hr): Kun galmee fuula keelloo ofiisaa dhaabbilee daldalaa Kirooshiyaa keessa jiraniif. Odeeffannoo quunnamtii, tajaajila kennamu, fi waa’ee daldalaa tokkoon tokkoon isaanii ibsa dabalataa dabalatee tarreeffama industirii fi dameelee adda addaa bal’aa ta’e ni dhiheessa. 2. Telefonski Imenik (www.telefonski-imenik.biz): Kirooshiyaa keessatti galmee fuula keelloo beekamaa kan biraa, Telefonski Imenik, bakka ykn gosa irratti hundaa’uun daldala barbaaduuf waltajjii fayyadamaadhaaf mijatu ni kenna. Tarreefama bal’aa teessoo, lakkoofsa bilbilaa fi marsariitii dhaabbilee adda addaa guutuu biyyattii keessatti argaman of keessatti qabata. 3. Fuula Keelloo Kirooshiyaa (www.croatianyellowpages.com): Daayirektariin toora interneetii kun maamiltoota idil-addunyaa daldala Kirooshiyaa keessa jiran waliin walqunnamsiisuu irratti xiyyeeffata. Tarree dhaabbilee damee adda addaa kanneen akka turizimii, oomishaa, daldala gurgurtaa, tajaajila teeknooloojii fi kkf bal’aa qaba. 4. Hrvatske Žute Stranice (www.zute-stranice.org/hrvatska-zute-stranice): Galmee fuula keelloo naannootti beekamtii qabu kan gosoota adda addaa irraa barbaaduuf dhiyeessu; Hrvatske Žute Stranice fayyadamtootaaf waa’ee daldala biyya keessaa guutuu Kirooshiyaa keessatti odeeffannoo gatii guddaa qabu kenna – teessoo fi lakkoofsa bilbilaa dabalatee. 5. Privredni vodič - Oglasnik Gospodarstva (privrednivodic.com.hr): Adda durummaan dhaabbilee industirii fi oomishtoota Kirooshiyaa irratti xiyyeeffata; galmeen fuula keelloo kun namoota damee omishaa biyyattii yeroo dheeraa keessatti walitti dhufeenya B2B barbaadaniin bal’inaan itti fayyadama. Daayirektaroota kun namoota dhuunfaa odeeffannoo quunnamtii ykn tajaajila addaa dhaabbilee daldalaa naannoo Kirooshiyaa keessatti argaman barbaadaniif qabeenya gatii guddaa qabu ni kennu. Odeeffannoo bal’aa akka barbaachisummaa addaatiin marsariitii isaanii daawwachuun gaariidha.

Waltajjiiwwan daldalaa gurguddoo

Biyyi Kibba Baha Awurooppaa keessatti argamtu Kirooshiyaa, waltajjiiwwan daldala elektirooniksii beekamoo ta’an hedduu kan fedhii bittaa toora interneetii irratti bitachuu danda’an guutan qabdi. Waltajjiiwwan daldala elektirooniksii gurguddoo Kirooshiyaa keessatti argaman keessaa muraasni marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Njuškalo - Waltajjii beeksisa guddaa Kirooshiyaa keessatti argamu, oomishaalee fi tajaajiloota adda addaa kan dhiyeessu. Marsariitii: www.njuskalo.hr 2. Mall.hr - Suuqii onlaayinii Kirooshiyaa adda duree ta'ee fi oomishaalee adda addaa kanneen akka elektirooniksii, faashinii, meeshaalee manaa fi kkf dabalatee dhiyeessuudha. Marsariitii: www.mall.hr 3. Links - Waltajjii daldala elektirooniksii kan elektirooniksii, kompiitara, bilbila ismaartii, meeshaalee manaa, fi oomishaalee teknooloojiin walqabatan biroo dhiyeessuudha. Marsariitii: www.links.hr 4. Elipso - Daldalaa beekamaa onlaayinii kan meeshaalee elektirooniksii fayyadamtootaa fi meeshaalee manaa kanneen akka TV, bilbila harkaa, laptop, meeshaalee mana nyaataa fi kkf irratti adda ta’e Marsariitii: www.elipso.hr 5. Konzum Online Shop – Manni gurgurtaa onlaayinii fayyadamtoonni meeshaalee nyaataa kanneen akka oomisha haaraa, oomishaalee aannani, meeshaalee manaa bitachuu kan danda’an yoo ta’u, naannoolee murtaa’oo Kirooshiyaa keessatti tajaajila manaa geessuuf filannoo kan qaban. Marsariitii(naannoo qofatti argama): shop.konzum.hr 6. Mul’ata Ispoortii – Daldalaan uffata ispoortii beekamaa ta’ee fi kophee fi uffata ispoortii maqaa adda addaa irraa adda addaa kan dhiyeessudha. Weebsaayitii (naannoo qofatti argama): www.svijet-medija.hr/sportvision/ 7. Žuti klik – Weebsaayitii daldala elektirooniksii kitaabota barreessitoota Kirooshiyaa ogbarruu biyya alaa filannoo bal’aa waliin gurguruu irratti adda ta’e. Marsariitii (naannoo qofatti argama): zutiklik.com Kunneen waltajjiiwwan daldala elektirooniksii gurguddoo Kirooshiyaa keessatti socho’an keessaa muraasa kanneen fedhii fayyadamtoota adda addaa kanneen meeshaalee daldalaa waliigalaa irraa kaasee hanga oomishaalee addaa kanneen akka elektirooniksii ykn kitaabotaatti filannoo adda addaa kennan. Hubadhaa, argamuun fi dhiyeessiin marsariitiiwwan kana irratti yeroon garaagarummaa qabaachuu akka danda’u; kanaaf odeeffannoo sirrii tajaajila isaanii fi tarreeffama oomishaalee yeroo ammaa argachuuf kallattiin marsariitiiwwan caqafaman daawwachuun ni gorfama. (Maloo hubadhu URL'n jijjiiramuu akka danda'an)

Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa gurguddoo

Biyya bareedduu Kibba Baha Awurooppaatti argamtu Kirooshiyaa, waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa beekamoo jiraattonni ishee bal’inaan itti fayyadaman hedduu qabdi. Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa Kirooshiyaa keessatti beekamoo ta’an keessaa muraasni marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Feesbuukii: Waltajjii marsariitii hawaasaa addunyaa irratti isa guddaa fi bal’inaan itti fayyadamaa ta’e Feesbuukiin Kirooshiyaa keessattis baay’ee jaallatamaadha. Fayyadamtoonni hiriyootaafi maatii isaanii waliin akka wal qunnaman, suuraa fi viidiyoo akka qooddatan, garee fi taateewwan irratti akka hirmaatan fi kkf ni dandeessisa. Marsariitii: www.facebook.com 2. Inistaagiraamii: Waltajjii suuraa fi viidiyoo qooduun kan Feesbuukiin qabame, Instagram lammiilee Kirooshiyaa qabiyyee ijaan nama hawwatu qooduun jaallatan biratti baay'ee jaallatamaadha. Fayyadamtoonni suuraa fi viidiyoo mataa isaaniis yeroo maxxansan hiriyyoota, dhiibbaa uumuu, ykn maqaawwan fedhii qaban hordofuu danda'u. Marsariitii: www.instagram.com 3. Twitter: Waltajjii microblogging fayyadamtoonni ergaa gabaabaa "tweets" jedhamu akka maxxansan kan taasisu yoo ta'u, Twitter Croatia keessattis fayyadamtoota guddaa qaba. Namoonni akkaawuntii fedhii qaban kan akka namoota beekamoo, miidiyaalee oduu, ykn namoota ummataa akka hordofan kan dandeessisu yoo ta’u, mata duree adda addaa irrattis yaada isaanii akka qooddatan kan taasisudha. Marsariitii: www.twitter.com 4. LinkedIn: Waltajjii networking ogummaa addunyaa isa guddaa jedhamuun kan beekamu LinkedIn, lammiileen Kirooshiyaa miiltoowwan hojii ykn hojjechiistota ta’uu danda’an waliin akka wal qunnaman carraa kan kennu yoo ta’u, dandeettii fi muuxannoo isaanii karaa piroofaayilii ogummaa toora interneetiitiin agarsiisu. 5.LinkShare 网站链接分享平台 fayyadamtoota Kirooshiyaa birattis. 6.YouTube:Weebsaayitii viidiyoo qoodu guddaa akka addunyaatti,Fayyadamtoonni golee biyyattii tokkoon tokkoon isaanii irraa uumamtoota qabiyyee haaraa argachuu kan danda'an yoo ta'u, artistoota biyya keessaa、vloggers、fi YouTubers hojii isaanii akka agarsiisaniif bakka kennuu danda'a. 7.Viber:Appii ergaa WhatsApp wajjin wal fakkaatu,viber fayyadamtoonni ergaa erguu,bilbila fudhachuu,fi haasawa garee irratti hirmaachuu dandeessisa.Fayyadamtoonni qabiyyee maltimidiyaa kan akka suuraa,viidiyoo,fi ergaa sagalee qooddachuu ni danda'u. Tarreen kun guutuu akka hin taane hubadhaa,akkasumas neetworkiin/waltajjiiwwan naannoo adda ta’an biroo Kirooshiyaa keessatti uumaman jiraachuu waan danda’aniif.

Waldaalee industirii gurguddoo

Biyya kibba baha Awurooppaatti argamtu Kirooshiyaan industirii adda addaa fi waldaalee sochii qabaniin beekamti. Waldaalee indaastirii gurguddoo Kirooshiyaa keessa jiran keessaa muraasni marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Mana Maree Diinagdee Kirooshiyaa (Hrvatska gospodarska komora) - Waldaa adda duree daldalaa fi dantaa dinagdee Kirooshiyaa bakka bu’u. Marsariitii: http://www.hgk.hr 2. Waldaa Hojjechiistota Kirooshiyaa (Hrvatska udruga poslodavaca) - Qaama bakka bu’aa hojjechiistotaa fi dhaabbilee Kirooshiyaa keessatti socho’aniif. Marsariitii: https://www.hup.hr 3. Waldaa Baankii Kirooshiyaa (Hrvatska udruga banaka) - Waldaa tumsa baankota gidduutti, tasgabbii faayinaansii, fi misooma industirii guddisu. Marsariitii: https://www.hub.hr 4. Waldaa Daldala Xixiqqaa Kirooshiyaa (Hrvatski mali poduzetnici) - Dhaabbata abbootii qabeenyaa fi abbootii qabeenyaa daldala xixiqqaa Kirooshiyaa keessatti deeggaru fi leellisu. Weebsaayitii: http://hmp-croatia.com/ 5. Waldaa Tuurizimii Kirooshiyaa (Turistička zajednica Hrvatske) - Sochiiwwan turizimii, taateewwan, fi bakka itti geessan guutuu Kirooshiyaa keessatti ni jajjabeessa. Marsariitii: https://croatia.hr/om-GB/fuula-manaa 6. Waldaa Odeeffannoo-Teeknooloojii Kirooshiyaa (Društvo informatičara Hrvatske) - Waldaa ogummaa ogeessota IT walitti hidhuun guddina indaastirii guddisu. Marsariitii: https://dih.hi.org/ 7. Mana Maree Hojii Harkaa Kirooshiyaa (Hrvatska obrtnička komora) - Fedhii artiistotaa fi hojjettoota harkaa dameelee adda addaa Kirooshiyaa keessatti bakka bu’a. Marsariitii: https://hok.hr/en/fuula jalqabaa/ 8. Gamtaa Injinaroota/Waldaalee Makaanikaal fi Elektirikaa – Waldaalee SMEEI/CMEI(UDSI/SIMPLIT/SIDEA/SMART/BIT/PORINI/DRAVA)/ DRAVA sarara omishaa addaa teeknooloojii bishaaniin oofu fayyadamuun - Waldaalee injinaroota makaanikaal, . elektirikii, fi dameewwan kanaan walqabatan. Marsariitii: http://www.siao.hr/ irratti argama. 9. Ejensii Nyaataa Kirooshiyaa (Hrvatska agencija za hranu) - Damee qonnaa fi nyaataa biyyattii keessatti nageenya nyaataa fi istaandaardii kabachiisuuf itti gaafatamummaa qaba. Marsariitii: https://www.haah.hr/ 10. Waldaa Hariiroo Hawaasaa Kirooshiyaa (Hrvatska udruga za odnose s javnošću) - Neetworkiin ogummaa ogeeyyii hariiroo hawaasaa gocha naamusaa fi guddina industirii guddisan. Marsariitii: https://huo.hr/en/home-1 Hubadhaa kun tarree guutuu miti, garuu waldaalee indaastirii ijoo tokko tokko Kirooshiyaa keessatti ilaalcha waliigalaa kenna.

Marsariitii daldalaa fi daldalaa

Kirooshiyaan biyya Kibba Baha Awurooppaatti argamtu yoo taatu, qarqara galaanaa bareedaa Galaana Adriyaatik fi hambaa aadaa badhaadhaa ta'een beekamti. Marsariitiiwwan dinagdee fi daldalaa Kirooshiyaa wajjin walqabatan keessaa muraasni armaan gadiiti: 1. Mana Maree Diinagdee Kirooshiyaa (Hrvatska Gospodarska Komora): Manni Maree Diinagdee Kirooshiyaa waldaa daldalaa walaba ta’ee fi sochii dinagdee Kirooshiyaa deeggaruuf tajaajila adda addaa kennudha. Weebsaayitiin isaanii dambiiwwan daldalaa, carraa invastimantii, agarsiisa daldalaa fi taateewwan networking irratti odeeffannoo kenna. Marsariitii: www.hgk.hr/en 2. Ejensii IMX, Kalaqaa fi Invastimantii Kirooshiyaa (HAMAG-BICRO): HAMAG-BICRO dhaabbata mootummaa dhaabbilee xixiqqaa fi giddu galeessaa (SME) deeggaru, kalaqa guddisuu, fi invastimantii Kirooshiyaa hawwachuu irratti xiyyeeffateedha. Sagantaa maallaqaa, tajaajila gorsaa, carraa tumsa idil-addunyaa, fi maallaqa Gamtaa Awurooppaa argachuu ni kennu. Marsariitii: www.hamagbicro.hr/en 3. Ministeera Diinagdee, Abbootii Qabeenyaa fi Ogummaa Harkaa (Ministarstvo gospodarstva poduzetništva i obrta): Ministeerri kun imaammata dinagdee qopheessuu, industirii abbootii qabeenyaa fi hojii harkaa Kirooshiyaa keessatti guddisuuf itti gaafatamummaa qaba. Weebsaayitiin isaanii odeeffannoo onnachiiftuu invastimantii, dambiiwwan daldalaa, gabaasa qorannoo gabaa, jalqabbii beeksisa al-ergii ni kenna. Marsariitii: mgipu.gov.hr/fuula jalqabaa-36/36 4. InvestInCroatia - Ejensii Guddina Invastimantii Kirooshiyaa (CIPA): CIPA dhaabbata mootummaa giddugaleessaa invastimantii kallattiin alaa (FDI) gara Kirooshiyaa hawwachuuf itti gaafatamummaa qabuutti tajaajila. Marsariitiin isaanii waa’ee pirojektoota invastimantii dameelee adda addaa kanneen akka industirii turizimii & keessummeessitootaa ykn damee IT irratti argaman bal’inaan ni kenna. Marsariitii: www.investcroatia.gov.hr/en/fuula jalqabaa-16/16 5. Poortaala Beeksisa Al-ergii - Rippabiliika Kirooshiyaa (EPP-Krooshiyaa): EPP-Krooshiyaa waltajjii al-ergii Kirooshiyaa addunyaa guutuutti beeksisuuf kan of kenne yoo ta’u, odeeffannoo waa’ee dhaabbilee industirii adda addaa Kirooshiyaa keessaa al-ergii kennuudhaani. Marsariitii: www.epp.hgk.hr/hp_en.htm Weebsaayitoonni kunniin haala dinagdee fi daldalaa Kirooshiyaa keessatti ilaalcha waliigalaa bal’aa isiniif kennuu qabu, akkasumas qabeenya daldalaa, invastaroota, fi al-ergitoota biyyattiif fedhii qaban deeggaruuf dhiyeessuu qabu.

Weebsaayitoota gaaffii daataa daldalaa

Marsariitiiwwan daataa daldalaa Kirooshiyaa argachuu dandeessan tokko tokko kunooti: 1. Biiroo Istaatistiksii Kirooshiyaa (CBS) - Weebsaayitiin ofiisaa CBS kutaa istaatiksii daldala alaa irratti xiyyeeffate kenna. Odeeffannoo bal’aa waa’ee galtee, al-ergii fi madaallii daldalaa argachuu dandeessa. Marsariitii: https://www.dzs.hr/Oromo/ 2. TradeMap - Weebsaayitiin kun Kirooshiyaa dabalatee biyyoota adda addaatiif istaatiksii daldala idil-addunyaa fi agarsiistota qaqqabummaa gabaa akka argatan ni taasisa. Weebsaayitii: https://www.trademap.org/Oomisha_Ggurgurtaa_BiyyaaBiyya_TS.aspx?nvpm=1%7c191%7c240%7c245%7cWALIIGALA+%28ADDUNYAA+%29&nv5p=1%7c241%7daldala+ktootal&nv4p=1%7c191%7ktootal+dabalatee+re- al-ergii 3. Giddugala Daldala Idil-addunyaa (ITC) - ITC kuusdeetaa fayyadamtoonni istaatiksii galtee fi al-ergii biyya, oomisha, ykn waggaa Kirooshiyaa akka barbaadan taasisu dhiyeessa. Weebsaayitii: http://trademap.org/(S(zpa0jzdnssi24f45ukxgofjo))/Biyya_Biyya_Biyya_Biyya_Biyya.aspx?nvpm=1|||||187|||2|1|2|2|(4)| ODOOLA FAROE&pType=H4#UNTradeLnk 4. Eurostat - Waajjirri istaatiksii Gamtaa Awurooppaa agarsiistota dinagdee adda addaa irratti ragaa bal’aa kan kennu yoo ta’u, kunis lakkoofsa daldala idil-addunyaa Kirooshiyaa dabalatee. Marsariitii: https://ec.europa.eu/eurostat/daataa/kuusaa deetaa?fedef_essnetnr=e4895389-36a5-4663-b168-d786060bca14&koodii_noodi=&lang=en 5. Kuusaa Deetaa Comtrade Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii - Kuusaan odeeffannoo kun daldala meeshaalee daldalaa idil-addunyaa Kirooshiyaaf odeeffannoo sadarkaa meeshaalee bal’aa akka biyyoota galtee fi erguun gabaasanitti kenna. Marsariitii: https://comtrade.un.org/ Hubadhaa, marsariitiiwwan tokko tokko daataa daldalaa isaanii guutuu argachuuf galmee ykn maallaqa galchuu barbaachisuu danda’u.

Waltajjiiwwan B2b

Biyyi Awurooppaa Kibba Bahaa Kirooshiyaa, waltajjiiwwan B2B hedduu kan industirii adda addaa tajaajilan qabdi. Waltajjiiwwan B2B beekamoo Kirooshiyaa keessatti argaman keessaa muraasni teessoo marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Crotrade - Crotrade gabaa onlaayinii yoo ta’u, dhaabbilee daldalaa Kirooshiyaa keessa jiran kan walqunnamsiisu yoo ta’u, oomishaa fi tajaajiloota akka bitachuu fi gurguran kan taasisudha. Marsariitii: www.crotrade.com 2. Biznet.hr - Biznet.hr waltajjii addaa B2B kan indaastirii IT Kirooshiyaa keessatti hojjetamuudha. Dhaabbileen tajaajila fi oomisha TQO isaanii akka beeksisan, michoota ta’uu danda’an akka argatan, pirojektoota irratti akka tumsan ni dandeessisa. Marsariitii: www.biznet.hr 3. Energetika.NET - Energetika.NET waltajjii B2B bal’aa damee anniisaa Kirooshiyaa keessatti of kennedha. Odeeffannoo waa’ee oduu, taateewwan, caalbaasii, carraa hojii, xiinxala gabaa fi kanneen biroo indaastirii anniisaa keessatti ni kenna. Marsariitii: www.xxxx.com 4. Teletrgovina - Teletrgovina waltajjii B2B meeshaalee telekoomii Kirooshiyaa keessatti adda dureedha. Dhaabbileen daldalaa oomishaalee telekoomii adda addaa kanneen akka raawwatara, swiich, keebilii, anteenaa fi kanneen biroo waltajjii kana irratti dhiyeessitoota adda addaa guutuu biyyattii irraa argachuu danda’u. 5. Iddoo Gabaa HAMAG-BICRO - HAMAG-BICRO (Ejensii IMX Kirooshiyaa) gabaa onlaayinii kan IMX Kirooshiyaa bitoota biyya alaa addunyaa guutuu waliin walqunnamsiisu hojii beeksisa daldalaa isaatiin ni kenna. 6.CrozillaBiz – CrozillaBiz poortala qabeenyaa B2B bal’aa kan addatti qabeenya daldalaa gurgurtaaf ykn kireeffachuuf guutuu Kirooshiyaa keessatti argamuuf qophaa’e dhiyeessa. Hubachiisa: Hubadhaa yeroo hunda waltajjiiwwan kana keessaa kamiyyuu fayyadamuu dura ykn daldala daldalaa kamiyyuu karaa isaanii gaggeessuu dura qorannoo gadi fageenya qabu gochuun gaarii dha