TogTok

Haala Waliigalaa Biyyaa
Maallaqa Biyyaalessaa
Sadarkaa Jijjiirraa
Ayyaana Barbaachisaa
Haala Daldala Alaa
Dandeettii Misooma Gabaa
Oomishaalee gurgurtaa ho'aa gabaa irratti
Amaloota maamilaa fi dhorkaa
Sirna bulchiinsa gumurukaa
Imaammata gibira galtee
Imaammata gibira al-ergii
Mirkaneessitoota al-ergiidhaaf barbaachisan
Loojistikii gorfame
Chaanaalii misooma bitaa

Kibba dhiha Galaana Paasifikii keessatti kan argamtu Niiw Ziilaand biyya odola bareedduu fi adda addaa qabdudha. Odolawwan gurguddoo lama, Odoola Kaabaa fi Odoola Kibbaa, odola xixiqqoo hedduu waliin of keessaa qaba. Lakkoofsi ummataa tilmaamaan namoota miliyoona 5 kan qabdu Niiw Ziilaand hambaa aadaa badhaadhaa qabdi. Ummanni dhalootaan Maori eenyummaa isaa irratti dhiibbaa guddaa kan qaban yoo ta’u aadaa addaa isaaf gumaacha kan godhudha. Afaan Ingiliffaa afaan baay'inaan dubbatamu yoo ta'u, Maoriin garuu afaan hojii mootummaati. Lafti biyyattii ajaa'ibsiisaa ta'e addunyaa guutuutti beekamaadha. Gaarreen cirracha qaban irraa kaasee hanga qarqara galaanaa qulqulluu, tulluu magariisa garagalfamee hanga bosona hedduutti, Niwuu Ziilaand dinqiiwwan uumamaa adda addaa qabdi. Mallattoolee beekamoo tokko tokko Paarkii Biyyoolessaa Fiordland keessatti Milford Sound fi Paarkii Biyyoolessaa Tongariro kan fiixee volkaanoo qabudha. Diinagdeen Niwuu Ziilaand adda durummaan qonnaa fi turizimii irratti hirkata. Biyyattiin oomishaalee qonnaa adda addaa kanneen akka oomishaalee aannani, foon, suufii, fi wayinii gabaa idil-addunyaatti ergiti. Daawwattoonni bareedina uumamaa isaa qorachuuf sochiiwwan akka daandii miilaan deemuu ("tramping" jedhamuun beekama) ykn ispoortii adventure adrenaline-pumping kan akka bungee jumping ykn skydiving mudachuutiin waan yaa'aniif turizimii gahee guddaa qaba. Siyaasaan yoo ilaalle, Niwuu Ziilaand sirna mootummaa heera mootummaa jalatti akka dimokiraasii paarlaamaa ta’ee socho’a. Mootiin ammaa kun mootittii Ingilizii Elizaabeet 2ffaa yoo taatu, Bulchaa Waliigalaa bakka ishee bu'ee socho'uun bakka bu'a. Gama imaammata hawaasummaa fi agarsiistota qulqullina jireenyaatiin - kan akka sirna eegumsa fayyaa fi sirna barnootaatiin - Niwuu Ziilaand biyyoota guddatan hedduu keessaa yeroo hunda sadarkaa olaanaa qabdi. Walumaagalatti, Niwuu Ziilaand teessuma lafaa nafa namaa hawwatu qofa osoo hin taane garaagarummaa aadaa isaanii keessatti ho'a kan qabdu yoo ta'u, kunis bakka daawwachuu ykn jiraachuuf nama hawwatu taasiseera.

Maallaqni Niwuu Ziilaand doolaara Niwuu Ziilaand (NZD) jedhama, kunis yeroo baayyee mallattoo "$" ykn "NZ$" jedhuun bakka bu'a. NZD maallaqa ofiisaa Niwuu Ziilaandii fi naannoolee ishee, Odoola Kuuk, Niyuu, Tokelaawuu, fi Odoola Piitkeern dabalatee ti. Baankiin Riizarvii Niiw Ziilaand maallaqa biyyattii baasuu fi to'achuuf itti gaafatamummaa qaba. Baankichi haala dinagdee hordofuun tasgabbii maallaqaa eeguuf tarkaanfiiwwan akka dhala sirreessuu ni fudhata. NZDn maallaqa adda addaatiin kan dhufu yoo ta'u, saantima saantima 10, saantima 20, saantima 50, doolaara tokko ("kiwi"), doolaara lama ("kiwi lama"), fi nootii doolaara shan ($5), doolaara kudhan ($10) dabalata. , doolaara digdamii ($20), doolaara shantama ($50), fi doolaara dhibba tokko ($100). Sirni baankii Niiw Ziilaand karaa ATM (Automated Teller Machines) guutuu biyyattii keessatti argamaniin maallaqa salphaatti akka argatan ni taasisa. Daldaltoonni baay’een isaanii kaardii liqii gurguddoo kan akka Viisaa fi Maastarkaardii fudhatu. Kaffaltiin karaa appii baankii moobaayilaa ykn waltajjiiwwan onlaayiniitiin raawwatamuu danda’a. Gabaa faayinaansii addunyaa irratti hundaa’uun sharafa alaa guyyaa guyyaan jijjiirama. Maallaqa jijjiiruu dura reetii haaraa argachuuf baankota ykn waajjiraalee jijjiirraa maallaqaa ilaaluun gaariidha. Tajaajilli jijjiirraa buufata xiyyaaraa, baankota, waajjira poostaa, hoteelota, fi waajjiraalee jijjiirraa addaa guutuu Niwuu Ziilaanditti ni argama. Turistoonni Niwuu Ziilaand daawwatan sirna baankii nageenya qabuu fi gahumsa qabu kan yeroo turtii isaaniitti fedhii maallaqaa isaanii guutuu danda’u argachuu danda’u.

Kaffaltiin seera qabeessa Niwuu Ziilaand Doolaara Niwuu Ziilaand (NZD) dha. Tilmaama reetii jijjiirraa maallaqa gurguddoo ilaalchisee, reetii kun garaagarummaa qabaachuu akka danda’uu fi jijjiiramuu kan danda’u ta’uu hubadhaa. Tilmaamni ammaa muraasni kunooti: 1 NZD tilmaamaan: - 0.72 Doolaara Ameerikaa - 0.61 Yuuroo - 55.21 JPY - 0.52 GBP ta'a Lakkoofsi kun sababoota adda addaa kan akka daldala idil-addunyaa, haala dinagdee, fi fedhii gabaa irraa kan ka’e akka jijjiiramu hubadhaa.

Niwuu Ziilaand waggaa guutuu ayyaanotaa fi taateewwan barbaachisoo ta’an hedduu kabajti. Ayyaanni guddaan tokko Guyyaa Waitangi yoo ta’u, kunis waliigaltee Waitangi Fulbaana 6, 1840 mallatteessuu yaadata.Waliigalteen kun Niwuu Ziilaand akka kolonii Biriteen hundeessee mirgaa fi abbaa biyyummaa Maa’oorii beekamtii kenneera. Guyyaan Waayitangii agarsiisa aadaa, konsartii muuziqaa, taateewwan ispoortii, fi walga’ii nyaata aadaa dabalatee sochiiwwan adda addaatiin kabajama. Ayyaanni beekamaan biraa Niiw Ziilaanditti guyyaa ANZAC yoo ta'u, waggaa waggaan Ebla 25 kabajama. Guyyaan kun loltoota yeroo Waraana Addunyaa Tokkoffaatti Korporeeshinii Waraana Awustiraaliyaa fi Niwuu Ziilaand (ANZAC) keessatti tajaajilan kabaja.Yeroon kun yeroo itti yaadatamuu fi yaada gootummaa fi wareegama isaanii irratti tajaajila barii, agarsiisa, yaadannoo waraanaa irratti faaya kaa’uu, fi seenaa dhuunfaa waliif qooduun. Ayyaanni Qillee Niwuu Ziilaand keessatti argamu sababa Hemisfeera Kibbaatti argamuun yeroo gannaa ni kufa. Ayyaana ayyaana masqalaa addunyaa guutuu kan akka kennaa kennuu fi namoota jaallatan waliin affeerraa nyaachuu wajjin walfakkeenya tokko tokko kan qabu yoo ta'u, Kiwiin sochiiwwan alaa kan akka barbeekiyuu paarkii ykn qarqara galaanaa irrattis ni gammadu. Magaalonni hedduun gammachuu ayyaanaa babal’isuuf agarsiisa ibsaa ayyaanaa qabu. Matariki ayyaana durii Maa'oorii waggoota dhiyoo asitti akka taatee aadaa barbaachisaa ta'etti deebi'ee ka'ee jira. Innis naannoo tuutaa urjii Pleiades (Matariki jedhamuunis beekama) dhuma Caamsaa fi jalqaba ji'a Juun gidduutti gadi bu'ee mul'atu irratti naanna'a. Matariki jalqaba haaraa kabaja, hafuura abbootii yaadachuun maatii fi hawaasa waliin sirna aadaa akka seenaa himuu, waiata (sirboota), kai (nyaata), agarsiisa aartii aadaa Maori agarsiisuun maatii fi hawaasa waliin wal qunnamsiisa. Dhuma irratti garuu xiqqaa miti ayyaana hedduu Niwuu Ziilaand keessaa Guy Fawkes Night waggaa waggaan Adoolessa 5 gaggeeffamu kan Guy Fawkes’ Paarlamaa dhoosuuf yaaliin fashalaa’e bara 1605. Halkan kana magaalota maatiin daawwannaa socho’aa kana ifa ta’e ilaaluuf walitti qabaman keessatti agarsiisa samii ol ba’anii nyaata mi’aawaa fi ibidda qabsiisanii nyaachaa. Kunniin ayyaanota barbaachisoo Niiw Ziilaanditti kabajaman keessaa muraasa yoo ta’an, tokkoon tokkoon isaanii seenaa, hambaa aadaa fi hafuura hawaasaa isaanii gama adda addaa kan agarsiisanidha.

Niwuu Ziilaand biyya odola xiqqoo garuu guddina guddaa qabduu fi kibba dhiha Galaana Paasifikii keessatti argamtudha. Diinagdee cimaa fi banaa kan qabu yoo ta’u, daldala idil-addunyaa irratti baay’ee kan hirkatedha. Michoota daldalaa gurguddoon Niwuu Ziilaand biyyoota akka Awustiraaliyaa, Chaayinaa, Ameerikaa, Jaappaan, fi Gamtaa Awurooppaa dabalata. Biyyattiin madaallii daldalaa gaarii kan qabdu yoo ta’u, al-ergiin galtee caala. Oomishaaleen qonnaa dameelee al-ergii gurguddoo Niiw Ziilaand keessaa isa tokko. Biyyattiin oomishaalee qonnaa qulqullina olaanaa qaban kanneen akka oomishaalee aannani (daakuu aannani, dhadhaa, fi daabboo), foon (foon loonii fi hoolaa), nyaata galaanaa (saalmoonii fi muuzaa), fuduraalee (kiiwii fi abaaboo), wayinii, fi oomishaalee bosonaa dabalatee beekamti . Niwuu Ziilaand haala qilleensaa qonnaaf mijataa ta’e akkasumas ulaagaa to’annoo qulqullinaa cimaa ta’e irraa fayyadamti. Niwuu Ziilaand qonnaa malees meeshaalee oomishaman kanneen akka maashinarii, meeshaalee geejjibaa, meeshaalee elektirikii, pilaastikii, oomishaalee aluminiyeemii, qorichaa fi kkf erguun galii al-ergii isheef daran gumaacha. Gama galteetiin Niwuu Ziilaand konkolaataa waliin maashinoota fi meeshaalee misooma industiriif barbaachisan galchiti. Boba’aan qulqullaa’es dandeettiin qulqulleessuu biyya keessaa daangeffameef meeshaa guddaa biyya alaatii galfamuudha. Waggoota dhiyoo asitti tajaajilli haala daldala idil-addunyaa Niiw Ziilaand keessatti barbaachisaa ta’aa dhufeera. Turizimiin galii al-ergii tajaajilaa keessatti gumaachuu keessatti gahee olaanaa qaba, turistoonni biyya alaa baasii tajaajila mana jireenyaa fi sochii biyya keessaatiin galii guddaa fidan. Walumaagalatti, Niwuu Ziilaand damee daldalaa adda addaa kan al-ergii oomisha jalqabaa irratti hundaa’e akkasumas meeshaalee oomisha qonnaa ala ta’anii fi guddina dinagdee waliigalaa keessatti gumaacha guddaa qaban kan hammate qabdi.

Niwuu Ziilaand gabaa daldala alaa ishee guddisuuf dandeettii guddaa qabdi. Teessumni teessuma lafaa tarsiimoo, naannoo siyaasaa tasgabbaa’aa fi bu’uuraalee misoomaa haala gaariin kan guddate biyyattiin daldala idil-addunyaatiif carraa hedduu qabdi. Cimina gurguddoo Niwuu Ziilaand keessaa tokko damee qonnaa fi nyaataa isheeti. Biyyattiin oomishaalee aannani, foon, fuduraalee fi wayinii qulqullina olaanaa qaban oomishuuf beekamti. Fedhiin oomishaalee orgaanikii fi itti fufiinsa qaban addunyaa irratti dabalaa dhufuun isaa Niwuu Ziilaandiin al-ergii ishee naannolee kanneen keessatti babal’isuuf carraa guddaa ta’a. Kana malees, Niwuu Ziilaand qabeenya uumamaa kan akka mukaa fi albuudaa baay’ee qabdi. Hojimaata albuudaa itti gaafatamummaa qabuu fi sirni bulchiinsa bosona itti fufiinsa qabu hojiirra oolchuudhaan biyyattiin qabeenya kana gabaa idil-addunyaatiif dhiyeessituu amanamaa ta’uu dandeessi. Industiriin turizimii galii daldala alaa Niwuu Ziilaandiifis gumaacha guddaa qaba. Lafti biyyattii nafa namaa hawwatu, sochiin ispoortii gammachuu kan akka bungee jumping fi skiing waggaa waggaan turistoota miliyoonaan lakkaa'aman hawwata. Biyyoota adda addaa waliin walitti hidhamiinsa qilleensaa babal’isuun lakkoofsa daawwattoota gara biyyattii dhufan daran guddisuu danda’a. Dabalataanis,, Niwuu Ziilaand dameewwan teeknooloojii sadarkaa olaanaa giddugaleessa godhatan kanneen akka baayooteknooloojii, teeknooloojii odeeffannoo (IT), anniisaa haaromfamuu danda’u fi kkf irratti invast gochuudhaan dandeettii qorannoo fi misoomaa (R&D) irratti xiyyeeffannoo guddaa kenniteetti.Xiyyeeffannaan kun oomishaalee kalaqaa kanneen addunyaa guddaa qaban akka misoomsan dandeessisa dandeettii gabaa. Kana malees,,Niw Ziilaand sirna seeraa iftoomina qabu qabaachuudhaan sadarkaa malaammaltummaa gadi aanaa ta’een walqabatee invastarootaaf yeroo qophii daldalaa ykn walta’iinsa biyyattii keessatti seenan amantaa kennuudhaan maqaa gaarii qabdi. Teessuma lafaatiin gabaa idil-addunyaa gurguddoo irraa fagaattus,,Niw Ziilaand hariiroon dinagdee cimaan Awustiraaliyaa waliin karaa ANZCERTA karaa gabaa Awustiraaliyaa argachuu carraa dabalataa waan kennu kanaaf abdii daldalaa akka waliigalaatti daran guddisa Walumaagalatti,walitti makamuun qabeenya qonnaa badhaadhaa Niiw Ziilaand,beekamtii idil-addunyaa akka bakka ho’aa turizimii,dandeettii Q&D abdachiisaa,fi bu’uura seeraa cimaa daldaltoota biyya alaa walta’iinsa daldalaa haaraa barbaadaniif bakka hawwataa taasisa.To tap into this potential,a comprehensive market analysis along tooftaalee gabaa bu’a qabeessa ta’an qabaachuun yeroo dinagdee daayinamikii kana keessa seenan barbaachisaa dha

Daldala alaa Niwuu Ziilaanditti oomishaalee gurgurtaa ho’aa ta’an filachuu keessatti milkaa’ina gabaa mirkaneessuuf wantootni hedduun ilaalamuu qabu. Qajeelfama akkaataa oomisha filachuu dandeessan muraasni kanneen armaan gadiiti: 1. Qorannoo gabaa: Qorannoo gabaa gadi fageenya qabu gaggeessuu fi filannoo fayyadamtootaa, adeemsa gabaa, fi dorgommii xiinxaluu. Qaawwa gabaa fedhiin dhiyeessii caalu adda baasuu. 2. Dandeettii al-ergii: Dandeettii al-ergii gosoota oomishaa adda addaa wantoota akka adda ta’uu oomishaa, qulqullina, dorgommii gatii, fi dambiiwwan galtee Niwuu Ziilaand waliin walsimsiisuun madaaluu. 3. Aadaa fi akkaataa jireenyaa naannoo: Aadaa naannoo fi amala jireenyaa amala fayyadamtootaa irratti dhiibbaa uumuu danda’u ilaali. Filannoo oomishaa keessan akka filannoo Kiwiitti mijeessuun hawwata addunyaa eegaa. 4. Itti fufiinsa: Niwuu Ziilaand itti fufiinsaaf kutannoo qabdu hubachuu fi oomishaalee gatii naannoo wajjin walsimuu fi gochaalee itti fufiinsa qaban guddisan filachuu. 5. Meeshaalee qonnaa: Oomishaalee qonnaa qulqullina olaanaa qaban kanneen akka meeshaalee aannani (daakuu aannan, daabboo), foon (hoolaa, foon loonii), kiwii, damma, wayinii fi kkf gara biyya alaatti erguun maqaa Niwuu Ziilaand humna qonnaa ta’uun qabdu fayyadamuu. 6. Dameewwan teeknooloojii olaanaa: Oomishaalee teeknooloojii kalaqaa ykn furmaata sooftiweerii dameewwan akka teeknooloojii qonnaa (AgTech), furmaata anniisaa haaromfamuu danda’u ykn waltajjiiwwan daldala elektirooniksii wajjin walqabatan erguudhaan indaastirii teeknooloojii Niwuu Ziilaand guddachaa jiru keessatti carraawwan qorachuu. 7. Meeshaalee fi uffata alaa: Lafa bareedaa fi aadaa gammachuu irraa kan ka’e meeshaaleen alaa kan akka meeshaalee miilaan deemuu ykn meeshaalee kaampii namoota naannoo sanaa kanneen yeroo baay’ee sochii alaa irratti hirmaatan biratti jaallatama ta’uu danda’u. 8.Healthy & organic products: New Zealand keessatti fayyadamtoota fayyaa irratti xiyyeeffatan biratti fedhiin filannoo nyaata fayya qabeessa ta’e dabalaa jira; meeshaalee nyaataa orgaanikii ykn dabalata fayyaa addatti kutaa ummataa niche kanaaf tajaajilu erguuf yaaduu. 9.Meeshaalee manaa naannoodhaaf mijatoo ta’an: Kiwiin itti fufiinsa irratti xiyyeeffannoo cimaa qabu; kanaaf meeshaaleen manaa naannoodhaaf mijatoo ta’an kanneen akka boorsaa irra deebiin itti fayyadamuu danda’an ykn meeshaalee qulqullinaa biyyoodhaan manca’an asitti maamiltoota dhaabbataa argachuu danda’u. 10.Giftware & souvenirs- Industirii turizimii guddachaa jiruun, Niwuu Ziilaand meeshaalee kennaa adda ta’an kan akka hojii harkaa Maori, faaya, ykn yaadannoo aadaa Kiwi kan namoota naannoo fi turistoota hawwachuu danda’an al-ergiif carraa guddaa kenniti. Filannoo oomishaa keessan akka haala gabaa fi filannoo isa haaraatti madaqsuu hin dagatinaa. Raabsitootaa fi daldaltoota biyya keessaa waliin hariiroo cimaa uumuun fedhii maamiltootaa caalaatti hubachuuf gargaaruu danda’a.

Niwuu Ziilaand, teessuma lafaa ajaa'ibsiisaa fi hambaa aadaa badhaadhaa qabdu, biyya adda ta'ee fi imaltootaaf muuxannoo adda addaa dhiyeessitudha. Amaloota maamiltootaa fi dhorkaawwan tokko tokko yeroo maamiltoota Niwuu Ziilaand irraa dhufan waliin wal qunnamnu yaada keessa galchuu qabdan kunooti: Amaloota Maamiltootaa: 1.1. 1. Michuu fi Safuu: Lammiileen Niiw Ziilaand uumama ho'aa fi simannaa gaarii qabaachuu isaaniitiin beekamu. Amala gaarii waan dinqisiifataniif, walqunnamtii hunda keessatti safuu fi kabaja qabaachuun barbaachisaa dha. 2. Akkaataa Jireenya Alaa: Lammiileen Niiw Ziilaand hedduun uumamaa wajjin walitti dhufeenya gadi fagoo qabu. Sochiiwwan alaa kanneen akka miilaan deemuu, iskii, surfing, fi camping ni jaallatu. Jaalala isaan alaaf qaban hubachuun muuxannoo ykn oomisha fedhii isaanii wajjin walsimu akka tolchitu si gargaaruu dandaʼa. 3. Dammaqiinsa Naannoo: Itti fufiinsi Niwuu Ziilaanditti gatii guddaa qaba. Maamiltoonni yeroo baayyee filannoowwan naannoodhaaf mijatoo ta’an kan filatan yoo ta’u, daldala gochaalee itti gaafatamummaa naannoo agarsiisan dursa kennuu danda’u. 4. Ilaalcha Tasgabbaa’aa: Kiwiin (jecha al-seerummaa lammiilee Niiw Ziilaandii) akka waliigalaatti jireenyaaf ilaalcha laafaa qabu. Madaallii hojii fi jireenyaa kan dinqisiifatan siʼa taʼu, yeroo boqonnaaf pirootokoolii daldalaa cimaa taʼe caalaa iddoo guddaa kennuu dandaʼu. Taboo Maamiltootaa: 1. Miira Aadaa: Aadaa Maori kabajuun barbaachisaa dha, kunis aadaa Awurooppaa cinatti hawaasa Niwuu Ziilaand keessatti dhiibbaa guddaa qaba. Waa’ee duudhaa ykn aadaa Maa’oorii tilmaama ykn ilaalcha dogoggoraa gochuu irraa fagaadhu. 2.Akkaataa Walqunnamtii: Kiwiin haasawa waldhabdee caalaa ibsa al-kallatti filachuu waan barbaadaniif yeroo yaada ykn qeeqa kennitan qunnamtii kallattiitti fayyadamuu akkasumas yaada kennuu irratti of eeggannoo gochuu. 3.Seensa: Lammiileen Niiw Ziilaand bakka dhuunfaa fi dhuunfaa isaaniif iddoo guddaa kennu; kanaaf, gaaffii dhuunfaa garmalee gaafachuu irraa fagaadhaa, yoo kallattiin daldala harka keessan jiru waliin kan walqabatu ta’e malee. Amaloota maamiltootaa kana hubachuu fi maamiltoota Niwuu Ziilaand irraa dhufan waliin walitti dhufeenya keessan keessatti dhorkaa ilaalchisee miira aadaa kabajuun, muuxannoowwan gaarii gatii fi filannoo isaanii wajjin walsimu uumuudhaan hariiroo keessan guddisuu dandeessu

Sirna Bulchiinsa Gumurukaa fi Yaadannoowwan Niwuu Ziilaand Niwuu Ziilaand sirna bulchiinsa gumurukaa haala gaariin kan to’atame yoo ta’u, nageenyaafi tasgabbii biyyattii mirkaneessuuf kan kaayyeffate yoo ta’u, daldalaa fi imala seera qabeessa ta’eef haala mijeessuudha. Sirna bulchiinsa gumurukaa Niiw Ziilaand keessatti wantoota ijoo ta’an tokko tokko, kanneen imaltootaaf yaada barbaachisoo ta’an waliin kunooti. 1. To’annoo Daangaa: 1.1. Namoonni dhuunfaa hundi yeroo Niwuu Ziilaand gahan to’annoo daangaa bakka paaspoortiin ykn sanadni imala isaanii itti sakatta’amu keessa darbuu qabu. Daawwattoonni kaayyoo fi yeroo turtii isaanii ilaalchisee gaaffiin gaafatamuu danda’a. 2. Nageenya baayoo: 1.1. Niwuu Ziilaand tarkaanfiiwwan nageenya baayoo ciccimoo biqiltoota, bineensotaa fi indaastirii qonnaa ishee adda ta’e raammoo ykn dhukkuboota miidhaa geessisan irraa eeguun beekamti. Meeshaalee nyaataa, biqiltoota, oomisha bineensotaa, ykn meeshaalee alaa kan akka kophee deemsa miilaa kanneen orgaanizimoota biyya alaa gara biyyattiitti galchuu danda’an kamiyyuu labsuu. 3. Mindaa Dirqama irraa Bilisa ta’e: 1.1. Imaltoonni Niwuu Ziilaand seenan hanga daangaa murtaa’etti qaraxa ykn gibira osoo hin kaffaliin meeshaalee murtaa’an fiduu danda’u. Isaan keessaa alkoolii (hanga liitira 3), tamboo (hanga sigaaraa 50 ykn tamboo giraama 50), fi kennaa gatii NZD $110 gadi ta'e dabalata. 4. Wantoota Dhorkaman: 1.1. Meeshaa waraanaa, qoricha seeraan alaa, meeshaa waraanaa nama aarsu (fkn, cirracha flick knives), fi meeshaalee mormisiisaa qabatanii gara Niwuu Ziilaanditti geessuun cimsee dhorkaadha. Tarree meeshaalee dhorkamanii bal’aa ta’e argachuuf marsariitii Gumurukaa ofiisaa ilaalaa. 5. Ibsa Maallaqaa: 1.1. Yoo akka nama dhuunfaatti ykn akka qaama garee/maatii xiyyaara/doonii/baabura/otobusii/kkf tokkoon waliin imalanitti Niwuu Ziilaand seenu ykn irraa ka’u maallaqa NZD $10,000 ol (ykn kan biyya alaa wajjin wal gitu) yoo baatte, dirqama qondaaltota gumurukaatiin ni labsama. 6.Meeshaalee Daangeffamaniin Imala: Meeshaaleen tokko tokko dambiiwwan daangaa galtee/al-ergii, ulaagaalee hayyamaa/danqaawwan seera eegumsa sanyiiwwan balaa jala jiran (fkn, oomishaalee gaanfa) waliin walqabatan irraa kan ka’e akka meeshaalee to’atamanitti ilaalamu. Yeroo daawwannaa keessanitti meeshaalee akkasii yoo qabattan dambiiwwan akka eegaman mirkaneessaa. 7.Adeemsa Toora Interneetii Gumuruuka: Adeemsa daangaa qulqulleessuu sirreessuuf Niwuu Ziilaand sirna adeemsa gumurukaa onlaayinii "SmartGate" jedhamu imaltoota ulaagaa guutaniif hojiirra oolchiteetti. Karaa to'annoo paaspoortii ofumaan of adeemsisuu hayyamuuf ePassports fayyadama. Yeroo gara Niwuu Ziilaand deemnu dambiiwwanii fi ulaagaalee gumurukaa hunda beekuu fi eeguun barbaachisaa dha. Kana raawwachuu dhabuun adabbii maallaqaa ykn illee bu’aa seeraa fiduu danda’a. Waa’ee imaammata gumurukaa yeroo ammaa odeeffannoo argachuuf, imala keessan dura marsariitii ofiisaa Tajaajila Gumurukaa Niiw Ziilaand daawwadhaa.

Imaammanni taarifa galtee Niwuu Ziilaand daldala haala mijeessuun industirii biyya keessaa eeguuf kan akeekedha. Biyyattiin meeshaalee biyya alaa galchuu irratti mala bilisa ta’e kan fudhattu yoo ta’u, oomishoonni baay’een isaanii qaraxa irraa bilisa ta’anii seenuu danda’u. Haa ta’u malee, kanneen ala ta’an tokko tokko waan jiraniif meeshaaleen tokko tokko taarifa galtee hawwatu. Walumaagalatti Niwuu Ziilaand meeshaalee biyya alaatii galfaman irratti qaraxa xiqqaa kaffalti. Meeshaaleen fayyadamaa kanneen akka uffata, elektirooniksii fi meeshaalee mana keessaa harki caalaan isaanii yeroo biyyattii gahan taarifa tokkollee hin kaffalan. Kunis gatiin fayyadamtootaaf madaalawaa akka ta’uuf kan gargaaru yoo ta’u, daldala idil-addunyaa jajjabeessa. Kanas ta’e sana, meeshaaleen addaa tokko tokko yeroo galfaman qaraxa gumurukaa kaffalamuu danda’u. Isaan kun akkaataa idileetti oomishaalee tamboo, dhugaatii alkoolii fi meeshaalee qananiin akka faayaafi konkolaattota sadarkaa olaanaa qaban kan dabalatudha. Kaayyoon taarifa kanaa dachaa lama: tamboo fi alkoolii garmalee akka hin fayyadamne abdii kutachiisuun fayyaa hawaasaa eeguu fi industirii biyya keessaa meeshaalee qananiin oomishaman beeksisuudha. Niwuu Ziilaand biyyoota addunyaa hedduu waliin waliigalteewwan daldala bilisaa (FTA) adda addaatiin akka hojjettu hubachuun barbaachisaadha. Waliigalteewwan kunneen danqaawwan daldalaa kanneen akka taarifa galtee biyyoota miseensa ta’an gidduu jiru hir’isuu ykn dhabamsiisuuf kan kaayyeffatanidha. Fakkeenyaaf, waliigaltee Hariiroo Diinagdee Dhiyoo (CER) Australia waliin taasifameen meeshaaleen baay’een isaanii gibira ykn qaraxa dabalataa tokko malee biyyoota lamaan gidduutti bilisaan socho’uu danda’u. Taarifa galtee malees, Niwuu Ziilaand meeshaalee biyya alaatii galfaman kanneen daldala tokkoof NZD 1,000 ol gatii qaban irrattis Gibira Meeshaalee fi Tajaajiloota (GST) kaffalti. Yeroo ammaa %15 irratti kan kaa’ame GST oomisha biyya keessaa fi biyya alaatii galfamu irratti gibira walfakkaataa kaa’uudhaan haqummaa mirkaneessa. Walumaagalatti imaammanni taarifa galtee Niwuu Ziilaand daldala idil-addunyaa banuuf kutannoo qabdu kan calaqqisiisu yoo ta’u, indaastiriiwwan biyya keessaa dorgommii haqa qabeessa hin taane irraa eeguudha.

Imaammanni gibira al-ergii Niwuu Ziilaand guddina dinagdee guddisuu, daldala alaa jajjabeessuu fi indaastiriiwwan biyya keessaa eeguuf kan qophaa’edha. Biyyattiin damee qonnaatiin kan beekamtu yoo ta’u, kunis oomishaalee aannani, foon, suufii, fi nyaata galaanaa kan hammatudha. Al-ergiin kun gibirri al-ergii addaa kamiyyuu hin kaffalamu. Haa ta’u malee, Niwuu Ziilaand Gibira Meeshaalee fi Tajaajilaa (GST) kan meeshaalee biyya keessaa fi biyya alaatii galfaman irratti raawwatu qabdi. GST amma jiru %15 dha. Gibirri kun bakka gurgurtaa sanatti dhaabbilee daldalaatiin kan walitti qabamu yoo ta’u, sana booda Mootummaa Niwuu Ziilaandiif kan ergamudha. Safartuu waliigalaa GST dabalatee meeshaaleen tokko tokko yeroo biyya alaa ergaman gibira addaa ykn eksaayizii kaffalamuu danda’u. Fakkeenyaaf, dhugaatiiwwan alkoolii qabiyyee alkoolii isaanii irratti hundaa’uun gibira eksaayizii adda ta’e hawwatu. Gibirri kun mootummaaf galii argamsiisuudhaan fayyadama to’achuuf kan kaayyeffatedha. Kana malees, Niwuu Ziilaand biyyoota addunyaa waliin waliigalteewwan daldala bilisaa adda addaa kanneen oomishaalee Niwuu Ziilaand irraa ergaman hedduu irratti taarifa hir’isuuf ykn dhabamsiisuuf gargaaran qabdi. Waliigalteewwan kunneen gufuulee hir’isuun daldala idil-addunyaa kan guddisan yoo ta’u, al-ergitoonni gabaa akka argatan haala mijeessuudha. Gibirri al-ergii gosa oomisha ergamu akkasumas dambiiwwan biyya itti ergamu irratti hundaa'uun garaagarummaa qabaachuu akka danda'u hubachuun barbaachisaadha. Kanaafuu, al-ergitoonni Niwuu Ziilaand imaammata daldala idil-addunyaa indaastiriiwwan addaa isaanii wajjin walqabatee jiru yeroo yeroon hordofuun gaariidha. Walumaagalatti, Niwuu Ziilaand imaammata gibira al-ergii ishee irratti mala bilisa ta’e kan qabdu yoo ta’u, haalawwan addaa kan akka dhugaatii alkoolii akkaataa qabiyyee alkoolii isaaniitiin gibirri eksaayizii kaffalamu irraa kan hafe gibira al-ergii guddaa kaa’uurra adda durummaan gibira al-kallatti akka GST irratti xiyyeeffattee jirti.

Niwuu Ziilaand oomisha qulqullina olaanaa qabuu fi indaastirii al-ergii cimaa ta’een beekamti. Qulqullinaa fi nageenya al-ergii ishee mirkaneessuuf biyyittiin adeemsa mirkaneessaa cimaa hojiirra oolchitee jirti. Mootummaan Niwuu Ziilaand oomishaaleen sadarkaa idil-addunyaa akka guutan sagantaalee mirkaneessaa adda addaa kaa’eera. Mirkaneessitoonni kun qonnaa, nyaataa fi dhugaatii, bosona, aannani, horticulture, qurxummii, fi kanneen biroo hedduu dabalatee industirii bal’aa kan hammatudha. Sagantaa mirkaneessaa gurguddoo Niiw Ziilaand keessatti argaman keessaa tokko Ministeera Industirii Sadarkaa Duraa (MPI) Mirkaneessa Al-ergii ti. Sagantaan kun oomishaaleen qonnaa kanneen akka foon, oomishaalee aannani, kuduraa fi muduraa dambii galtee biyyoota adda addaa akka eegu taasisa. MPIn oomishaaleen kun gara alaatti ergamuu isaanii dura ulaagaalee barbaachisoo ta’an hunda akka guutan mirkaneessuuf sakatta’iinsaa fi qorannoo cimaa ni gaggeessa. Dabalataanis, Niwuu Ziilaand oomisha orgaanikii irratti ulaagaa cimaa diriirsiteetti. Sagantaan mirkaneessa orgaanikii BioGro oomishoonni akka orgaanikii jedhamanii mallatteeffaman ulaagaalee ciccimoo istaandaardii BioGro’n kaa’amaniin akka oomishaman fayyadamtootaaf mirkaneessa ni kenna. Maqaan Niwuu Ziilaand meeshaalee qulqulluu fi magariisaa oomishuuf qabdu indaastirii bosonaa ishee illee ni babal’ata. Mirkaneessi Mana Maree Bulchiinsa Bosonaa (FSC) qabeenya uumamaa eeguun bulchiinsa itti fufiinsa qabu guddisuuf gochoonni bosona itti gaafatamummaa qaban akka hordofaman mirkaneessa. Waggoota dhiyoo asitti akka addunyaatti dhiyeessii guutuu keessatti hordoffii irratti xiyyeeffannaan kennamu dabalaa dhufeera. Gaaffii fayyadamtootaa fi qaamolee qajeelfama baasan irraa dhufu kanaaf deebii ta’ee, Niwuu Ziilaand ragaa hordoffii kan akka ‘New Zealand Made’ ykn ‘Made with Care’ ni kenniti. Mirkaneessitoonni kun waa’ee ka’umsa oomishaa mirkaneessa kan kennan yoo ta’u, gochaalee daldalaa naamusa qaban akka eegaman kan agarsiisanidha. Walumaagalatti, ragaaleen al-ergii Niwuu Ziilaand kennitu, maqaa biyyattiin dhiyeessituu meeshaalee qulqullina olaanaa qaban ta’uu ishee eeguuf kan kaayyeffate yoo ta’u, dambiiwwan idil-addunyaa ulaagaalee fayyaa fi gochaalee itti fufiinsa qaban ilaallatan akka kabajamtu mirkaneessuudha. Mirkaneessitoonni kunniin al-ergitoota Niwuu Ziilaand fi michoota daldalaa idil-addunyaa isaanii gidduutti amantaa eeguuf gahee murteessaa qabu.

Niwuu Ziilaand, afaan Maoriin Aotearoa jedhamuun kan beekamtu, saba odola bareedduu kibba dhiha Galaana Paasifikii keessatti argamtudha. Lafa ajaa'ibsiisaa, bineensota bosonaa adda addaa fi namoota michoota ta'aniin kan beekamtu Niiw Ziilaand, dhaabbilee daldalaa fi namoota dhuunfaa deeggaruuf tajaajila loojistikii gaarii adda addaa kenniti. Tajaajila doonii fi geejjibaa idil-addunyaa Niiw Ziilaand keessatti yeroo ilaallu dhaabbileen maqaa gaarii qaban hedduun adda ta’an jiru. DHL Express dhaabbata akkasii keessaa tokko kan biyyattii keessatti argamu cimaa qabudha. Tajaajila ergaa idil-addunyaa balbalaa balbalaan amanamaa ta’ee fi yeroo geejjibaa saffisaa fi hordoffii ergaa ofumaan hojjetu ni kennu. Dhaabbanni loojistikii beekamaan biraa Niiw Ziilaanditti Mainfreight dha. Neetworkii dameelee bal’aa guutuu biyyattii keessatti qaban, furmaata fe’umsaa bal’aa ni kennu. Fe'umsa qilleensaa, fe'umsa galaanaa ykn fedhii geejjibaa daandii haa ta'u, Mainfreight furmaata dhuma irraa gara dhumaatti walxaxaa fedhii dhuunfaaf mijate kenna. Geejjibaa biyya keessaa Niwuu Ziilaand keessatti, tajaajila geejjibaa paaspoortii gahumsa qabu guutuu biyyattii keessatti argachuuf maqaawwan Freightways kanneen akka NZ Couriers fi Post Haste irratti hirkatanii hojjechuu dandeessu. Isaanis naannoo uwwisa bal’aa sirna hordoffii sadarkaa olaanaa wajjin walitti makamee paakeejiiwwan keessan nagaa fi yeroon bakka itti deeman akka ga’an mirkaneessuuf qabu. Gama tajaajila kuusaa fi raabsaatiin, TIL Logistics Group maqaa amanamaa indaastirii Niwuu Ziilaand keessatti argamudha. Manneen kuusaa teeknooloojii bulchiinsa inventarii ammayyaatiin hidhaman dabalatee furmaata dhiyeessii walitti hidhame ni kennu. Gareen Loojistikii TIL akkaataa barbaachisummaa daldalaa addaatiin dizaayinii loojistikii haala barbaadamuun qophaa’e irratti kan adda ta’edha. Akkasumas dhaabbileen loojistikii biyya keessaa xixiqqoo hedduun guutuu Niwuu Ziilaanditti socho'an kanneen gabaa addaa ykn industirii addaa kan akka geejjibaa meeshaalee manca'an ykn meeshaalee balaafamaa qabachuuf tajaajila kennan akka jiran kaasuun barbaachisaadha. Dhaabbileen kunneen yeroo baayyee tajaajila dhuunfaa kan kennan yoo ta’u, sadarkaa ogummaa fi gahumsa olaanaa eeguudhaan. Walumaagalatti, doonii idil-addunyaa ykn geejjibaa biyya keessaa lafa fakkii gaarii qabu Niwuu Ziilaand keessatti barbaaddanis – bu’uuraalee misoomaa akka gaariitti guddatanii fi gabaa dorgomaa dhaabbilee beekamoo hedduu guutuu biyyattii keessatti argaman irraa kan ka’e dhiyeessitoota loojistikii mijatoo ta’an argachuun dhimma ta’uu hin qabu.

Agarsiisa daldalaa barbaachisoo

Niwuu Ziilaand biyya odola xiqqoo kibba dhiha Galaana Paasifikii keessatti argamtudha. Bal’inni isaa xiqqaa ta’us, karaalee misooma bitoota idil-addunyaa barbaachisoo ta’anii fi agarsiisa daldalaa dinqisiisaa ta’e qaba. Niwuu Ziilaand keessatti karaalee bittaa idil-addunyaa ijoo ta’an keessaa tokko invastimantii kallattiin alaa (FDI) fi dhaabbilee biyyoota hedduu waliin tumsa taasisuudha. Diinagdee tasgabbaa’aa fi naannoo daldalaaf mijatu irraa kan ka’e Niwuu Ziilaand FDI industirii adda addaa kanneen akka qonnaa, teeknooloojii, turizimii, fi oomishaa irraa hawwatti. Kunis daldaltoonni biyya keessaa bitoota idil-addunyaa kana waliin tumsuu fi gabaa isaanii akka babal’isan carraa ni kenna. Guddina bitoota idil-addunyaatiif karaan barbaachisaan biraa karaa waltajjiiwwan daldala elektirooniksii ti. Niwuu Ziilaand bu’uuraalee dijitaalaa haala gaariin guddatan kan qabdu yoo ta’u, kunis daldaltoonni bitoota addunyaa waliin toora interneetii irratti akka wal qunnaman kan taasisudha. Waltajjiiwwan akka Alibaba, Amazon, eBay, fi Trade Me daldaltoonni biyya keessaa oomisha isaanii bitoota ta’uu danda’an bal’aa addunyaa guutuutti akka agarsiisan carraa ni kennu. Gama agarsiisa daldalaatiin waggaa waggaan Niwuu Ziilaanditti taateewwan beekamoo ta’an hedduun bitoota idil-addunyaa hawwatan jiru. Agarsiisni Daldalaa Ookland taateewwan akkasii keessaa tokko yoo ta’u, agarsiistota faashinii, meeshaalee manaa, elektirooniksii fi kkf dabalatee industirii adda addaa irraa walitti qaba. Daldaltoonni biyya keessaa oomisha isaanii kallattiin bitoota daldalaa addunyaa irraa dhufaniif akka agarsiisan carraa ni kenna. Agarsiisni daldalaa guddaan Niwuu Ziilaanditti gaggeeffamu kan biraan Fine Food New Zealand dha. Sagantaan kun industirii nyaataa irratti kan xiyyeeffate yoo ta’u, bitoota ogeeyyii kanneen akka mana nyaataa, nyaata qopheessitoota, hoteelota, cheef,fi daldaltoota oomisha ykn tajaajila nyaataa haaraa barbaadan hawwata. Dabalataanis,Agarsiisni daldalaa waggaa lamatti al tokko gaggeeffamu kan biraa Hamilton keessatti gaggeeffamu kan industirii qonnaa irratti xiyyeeffatedha.Hirmaattota biyya keessaa fi idil-addunyaa meeshaalee qonnaa,maashinarii,teknooloojii qonnaa,fi kkf irratti fedhii qaban hawwata.Agarsiisni kun daldaltoonni biyya keessaaf waltajjii akka taphattoota addunyaa damee qonnaa keessa jiran waliin wal qunnamsiisuu. Kana malees,Ookland Build Expo ijaarsa,meeshaalee,teknooloojii ijaarsa dijitaalaa,fi damee arkitektuuraa agarsiisa.Kontiraaktaroota ijaarsaa irraa kaasee hanga arkiteektootaatti,sagantichi ogeessota dhiyeessitoota haaraa ykn furmaata kalaqaa industirii keessatti barbaadan walitti fida.It serves as a great platform for local companies to bitoota idil-addunyaa damee ijaarsaa waliin wal qunnamsiisuu. Xumura irratti, Niwuu Ziilaand guddina bitoota idil-addunyaa fi gabaa addunyaa argachuuf karaalee murteessoo adda addaa ni dhiheessiti. Invastimantii kallattiin alaa fi dhaabbilee biyyoota hedduu waliin tumsa gochuu irraa eegalee, hanga waltajjiiwwan daldala elektirooniksii, fi agarsiisa daldalaa akka Agarsiisa Daldalaa Ookland ykn Nyaata Gaarii Niiw Ziilaand irratti hirmaachuutti, daldaltoonni biyya keessaa oomisha ykn tajaajila isaanii bitoota idil-addunyaa adda addaatti agarsiisuuf carraa qabu. Dhaabbileen Niwuu Ziilaand bitoota biyya alaa waliin hariiroo uumuu fi gabaa addunyaa keessatti qaqqabummaa isaanii akka babal’isan kan dandeessisu walnyaatinsa chaanaalii kana.

Motora barbaacha waliigalaa

Niwuu Ziilaanditti, motoroonni barbaacha yeroo baay’ee itti fayyadaman kanneen akka addunyaatti itti fayyadamaniin wal fakkaata. Mootoroonni barbaacha beekamoo Niiw Ziilaand keessatti argaman keessaa muraasni teessoo marsariitii isaanii walgitu waliin kunooti: 1. Google: Mootorri barbaacha addunyaa irratti baay’inaan itti fayyadamnu New Zealand keessattis jaallatamaadha. www.google.co.nz irratti argachuu dandeessu. 2. Bing: Barbaacha Microsoft, Bing, waltajjii biraa Niiw Ziilaand keessatti baay'inaan itti fayyadamnudha. www.bing.com irraa argachuu dandeessu. 3. Yahoo: Yahoo akka addunyaatti akka barbaachaatti olaantummaa dhabus, ammallee Niiw Ziilaand keessatti fayyadamtoota mul’atan qaba. Yahoo www.yahoo.co.nz daawwachuudhaan fayyadamuu dandeessu. 4. DuckDuckGo: Mala iccitii irratti xiyyeeffateen kan beekamu DuckDuckGo fayyadamtoota Niwuu Ziilaand jiraniif illee barbaacha loogii hin qabnee fi dhuunfaa ni dhiheessa. Barbaacha kana argachuuf www.duckduckgo.com fayyadamaa. 5. Ecosia: Namoota dhimma naannoo irratti dammaqaniif, Ecosia galii isaa keessaa gar tokko gara biqiltuu dhaabuuf addunyaa guutuutti arjooma, bu’aa barbaacha kan Google ykn Bing wajjin walfakkaatu waan kennuuf filannoo addaati. Filannoo ikoo-fayyadamaa kana fayyadamuuf www.ecosia.org daawwadhaa. 6.Dogpile:Dogpile jechuun metasearch engine kan Google fi Yahoo fi kanneen biroo dabalatee maddoota hedduu irraa bu'aa argatudha.Kara www.dogpile.com argachuun ni danda'ama 7.Yandex:Yandex ka'umsi isaa Raashiyaa irraa yoo ta'u dandeettii barbaacha weeb Ingiliffaa fi Raashiyaatiin kan dhiyeessu yoo ta'u,yandex.com daawwachuu dandeessu Hubadhaa, kunniin fakkeenya motora barbaacha yeroo baay’ee itti fayyadaman tokko tokkoo ta’uu isaanii; kanneen biroo jiraachuu danda’u garuu biyyattii keessatti sadarkaa itti fayyadama isaanii gadi aanaadha.

Fuula keelloo gurguddoo

Niwuu Ziilaanditti tajaajilli galmee inni jalqabaa Fuula Keelloo dha. Tarreefama daldalaa dameelee adda addaa biyyattii keessatti argaman bal’inaan ni kenna. Dabalataanis, daayirektaroota onlaayinii hedduun daldalaa fi tajaajiloota barbaaduuf ni jiru. Fuulonni keelloo gurguddoo fi marsariitiiwwan galmee toora interneetii Niiw Ziilaand keessa jiran keessaa muraasni kunooti: 1. Keelloo: . Marsariitii: www.yellow.co.nz Yellow tajaajila daayirektarii adda duree New Zealand keessatti argamu yoo ta’u, odeeffannoo quunnamtii, teessoo fi gamaaggama dabalatee tarreefama daldalaa bal’aa qaba. 2. Fuula Adii: Marsariitii: www.whitepages.co.nz White Pages lakkoofsa bilbilaa fi teessoo waliin kuusaa deetaa barbaadamu kan tarreefama mana jireenyaa fi daldalaa ni dhiheessa. 3. Finfinnee: 1.1. Marsariitii: www.finda.co.nz Findaan galmee daldalaa onlaayinii fayyadamtoonni gamaaggama maamiltootaa waliin daldala biyya keessaa industirii hedduu keessatti akka argatan kan taasisudha. 4. Nama naannoo: . Marsariitii: www.localist.co.nz Localist tajaajila naannoo, mana nyaataa, suuqii, taateewwanii fi oduu naannoo murtaa’e Niwuu Ziilaanditti qophaa’e argachuuf akka qajeelfama toora interneetii tajaajila. 5. Ollaan: . Marsariitii: www.neighbourly.co.nz Neighborly waltajjii ollaa naannootti walqunnamsiisu yoo ta’u, odeeffannoo waa’ee daldala naannoo amanamaa karaa kutaa galmee daldalaa isaaniitiin kennuudha. 6. NZS.com irratti kan argamu: Marsariitii: www.nzs.com NZS.com marsariitiiwwan Niwuu Ziilaand mata dureewwan adda addaa jalatti ramadaman tajaajila daldalaa irraa kaasee hanga odeeffannoo imalaatti walitti qabama bal’aa dhiyeessa. 7. Aucklandnz.com - Galmee Daldalaa: Marsariitii: https://www.aucklandnz.com/galmee-daldalaa/daldalaa Weebsaayitiin kun addatti dhaabbilee daldalaa magaalaa Ookland keessatti argamaniif odeeffannoo quunnamtii kennuu irratti xiyyeeffata. Daayirektaroota fuula keelloo kun naannoolee adda addaa guutuu Niwuu Ziilaanditti kan tajaajilan yoo ta’u, oomishaalee ykn tajaajiloota barbaadamu salphaatti argachuuf walqunnamsiistota fayyadamaadhaaf mijatoo ta’an ni dhiyeessu.

Waltajjiiwwan daldalaa gurguddoo

Biyya bareedduu teessuma lafaa ajaa'ibsiisaa fi namoota michoota ta'aniin beekamtu Niwuu Ziilaand indaastirii daldala elektirooniksii guddachaa jiru qabdi. Waltajjiiwwan daldala elektirooniksii gurguddoo Niiw Ziilaand keessa jiran keessaa muraasni URL marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Trade Me (www.trademe.co.nz): Trade Me gabaa onlaayinii guddaa New Zealand keessatti argamu yoo ta’u, oomishaalee fi tajaajiloota adda addaa kan dhiyeessudha. Meeshaalee elektirooniksii, faashinii, meeshaalee manaa fi kkf dabalatee bitachuu fi gurguruuf waltajjii itti fayyadamuuf salphaa ta’e ni kenna. 2. Mighty Ape (www.mightyape.co.nz): Mighty Ape daldalaa beekamaa toora interneetii irratti argamu yoo ta’u, oomishaalee adda addaa kanneen akka tapha viidiyoo, kitaaba, meeshaalee taphaa, meeshaalee elektirooniksii, meeshaalee manaa, fi meeshaalee miidhaginaa kan dhiyeessudha. Guutummaa Niiw Ziilaanditti tajaajila geejjibaa saffisaa ni kennu. 3. TheMarket (www.themarket.com): Garee daldalaa gurguddoo Niiw Ziilaand keessaa tokkoon kan hundeeffame – The Warehouse Group – TheMarket oomishaalee filannoo bal’aa gosoota akka uffata faashinii fi meeshaalee dhiirota/dubartoota/ijoollee; meeshaalee manaa; meeshaalee teeknooloojii; meeshaalee ispoortii; meeshaalee fayyaa & bareedinaa; fi kanneen biroo. 4. Fishpond (www.fishpond.co.nz): Fishpond gabaa onlaayinii kan kitaabota (kitaaba elektirooniksii dabalatee), fiilmii fi agarsiisa TV DVD & Blu-ray disks akkasumas CD muuziqaa/vinyl irratti kanneen haaraa gadhiifaman fi mata dureewwan kalaasikii gurgurudha galmee maamiltoota Niwuu Ziilaanditti argamuuf dhiyeessu. 5. Noel Leeming (www.noelleeming.co.nz): Noel Leeming daldalaa elektirooniksii beekamaa Niiw Ziilaand keessatti argamu yoo ta’u, manneen daldalaa fiizikaalaa akkasumas waltajjii daldala elektirooniksii kan hojjetudha. Meeshaalee elektirooniksii kanneen akka bilbila ismaartii, laptop/desktop ykn konsoolii tapha meeshaalee akka firijii ykn maashinii miiccaatiif ni dhiyeessu. 6. Qonnaan bultoota (www.farmers.co.nz): Qonnaan bultoonni sansalata manneen daldalaa gurguddoo beekamaa kan biraa yoo ta’u, uffata faashinii/akseesoora/kophee/faayaa dhiiraa/dubartootaa/ijoolleef filannoo bal’aa ta’e cinatti meeshaalee miidhaginaa/oomishaalee miidhaginaa ykn meeshaalee manaa/meeshaalee fi kkf cinatti dhiyeessuudha . 7. HealthPost (www.healthpost.co.nz): HealthPost daldalaa onlaayinii oomishaalee fayyaa fi bareedina uumamaa Niiw Ziilaand keessatti adda duree yoo ta’u, vitaaminii, dabalata, oomishaalee kunuunsa gogaa, meeshaalee nyaataa orgaanikii fi kkf adda addaa dhiyeessa. Kunniin fakkeenya muraasa waltajjiiwwan daldala elektirooniksii gurguddoo Niiw Ziilaand keessatti argamaniiti. Akkasumas waltajjiiwwan niche xixiqqoo gosoota oomishaa adda ta’an kan akka faashinii ykn hojii harkaa biyya keessaa irratti adda ta’an hedduutu jiru.

Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa gurguddoo

Niwuu Ziilaand afaan Maoriin Aotearoa jedhamuun kan beekamtu yoo ta'u, biyya bareedduu teessuma lafaa ajaa'ibsiisaa fi aadaa adda ta'een beekamuudha. Gama waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaatiin lammiileen Niiw Ziilaand filannoowwan beekamoo hedduu fudhatanii hiriyyoota isaanii waliin wal qunnamsiisuu fi muuxannoo isaanii toora interneetii irratti qoodaniiru. Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa gurguddoo Niiw Ziilaand keessatti itti fayyadaman keessaa muraasni kunooti: 1. Feesbuukii (www.facebook.com): Feesbuukiin Niiw Ziilaand keessatti waltajjii miidiyaa hawaasaa bal’inaan itti fayyadamu ta’ee itti fufee jira. Fayyadamtoonni piroofaayilii akka uumuu, hiriyootaafi maatii waliin akka wal qunnaman, maxxansa, suuraa, viidiyoo akka qooddatan, akkasumas garee hawaasaa adda addaatti akka makaman ni taasisa. 2. Instagram (www.instagram.com): Jaalatamaan Instagram waggoota dhiyoo asitti lammiilee New Zealand biratti saffisaan guddachaa dhufeera. Waltajjiin mul’ata irratti xiyyeeffate kun fayyadamtoonni suuraa ykn viidiyoo gabaabaa barreeffama ykn hashtag waliin akka olkaa’anii fi qooddatan dandeessisa. 3. Twitter (www.twitter.com): Twitter waltajjii Kiwis biratti bal’inaan itti fayyadaman kan biraa yoo ta’u, yeroo qabatamaatti oduu haaraa, yaada, fi haasawa jireenyaa tiwiitara arfii 280 qabu keessatti qooduuf. 4. Snapchat (www.snapchat.com): Jaalatamaan Snapchat dargaggoota New Zealand kanneen suuraa/viidiyoo yeroof erga ilaalamanii badan erguun gammadan keessatti jabina argateera. 5. LinkedIn (www.linkedin.com): LinkedIn waltajjii ogummaa networking namoota dhuunfaa carraa hojii waliin walqunnamsiisu akkasumas dhaabbileen daldalaa kaadhimamaa mijatoo ta’an qacaruun networkii isaanii akka babal’isan bakka kan kennudha. 6. YouTube (www.youtube.com): YouTuben Kiwiin qabiyyee viidiyoo kanneen akka viidiyoo muuziqaa, vlogs ("video blogs"), barnoota, dokumeentii fi kkf, . 7.Reddit(https://www.reddit.com/"): Reddit hawaasa dachaa "subreddits" jedhaman kan namoonni fedhii naannoo hawaasa subreddit New Zealand (/r/newzealand) keessatti dabalatee mata duree adda addaa irratti marii irratti hirmaachuu danda'an dhiyeessa. 8.TikTok(https://www.tiktok.com/en/"): TikTok dhiheenya kana qabiyyee viidiyoo bifa gabaabaa qabu kan trending effects fi filters wajjin wal-qabsiifame irraa kan ka'e New Zealand dabalatee addunyaa irratti dalga uumeera. 9. WhatsApp(https://www.whatsapp.com/"): Adda durummaan appii ergaa dabarsuu ta'us, WhatsApp New Zealand keessatti garee waliin haasa'uu fi qabiyyee maltimidiyaa hiriyoota, miiltoowwan hojii, fi miseensota maatii waliin qooduuf yeroo baay'ee itti fayyadama. Kunneen waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa hedduu lammiileen Niiw Ziilaand toora interneetii irratti wal qunnamsiisuuf jaallatan keessaa muraasa. Tokkoon tokkoon waltajjii filannoo fi fedhii adda addaa guutuuf amala addaa fi faayidaa mataa isaa ni dhiyeessa.

Waldaalee industirii gurguddoo

Niwuu Ziilaand industirii adda addaatiin kan beekamtu yoo ta’u, akka kanaan waldaalee indaastirii beekamoo hedduu qabdi. Waldaalee indaastirii gurguddoo Niiw Ziilaand keessa jiran keessaa muraasni marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. BusinessNZ: Garee abukaatummaa daldalaa Niiw Ziilaand keessatti adda duree yoo ta’u, dhaabbilee daldalaa kumaatamaan lakkaa’aman guutuu biyyattii keessatti bakka bu’a. Marsariitii: https://www.businessnz.org.nz/ jedhuun kan qophaa’edha. 2. Qonnaan bultoota Federeeshinii Niwuu Ziilaand (FFNZ): Waldaan kun qonnaan bultootaa fi hawaasa baadiyyaa Niiw Ziilaand dameelee adda addaa kan akka aannani, qonna hoolaa fi foon loonii, bosona, horticulture, fi kkf bakka bu’a.Website: https://www.fedfarm.org .nz/ . 3. Hospitality NZ: Waldaan kun dameelee adda addaa industirii keessummeessitootaa keessatti kanneen akka dhiyeessitoota bakka jireenyaa, mana nyaataa, mana dhugaatii, kaffee fi iddoowwan qophii dabalatee bakka bu’a. Marsariitii: https://keessummeessitoota.org.nz/ 4. NZTech: Waldaa damee teeknooloojii Niiw Ziilaand bakka bu’ee dhaabbilee misooma sooftiweerii, tajaajila IT kennitoota, dhaabbilee jalqabaa fi dhaabbilee teeknooloojiin walqabatan biroo dabalatee dha. Marsariitii: https://nztech.org.nz/ 5. Retail NZ: Waldaan kun daldaltoota guutuu New Zealand keessatti argaman bakka bu’a, kanneen akka daldaltoota gurguddoo irraa kaasee hanga manneen daldalaa of danda’an xixiqqoo dameelee adda addaa kanneen akka daldala faashinii hanga daldaltoota haardwaarii fi DIY. Marsariitii: https://www.daldala.kiwi/ 6. The EMA - Employers & Manufacturers Association (Northern) Inc.: Manufacturing dabalatee dameelee bal’aa irraa dhaabbilee daldalaa miseensa 7500 ol bakka bu’uun, . industirii loojistikii/geejjibaa fi tajaajilaa. Marsariitii:https://www.e ma.co.nz 7.NZ Food & Grocery Council:Akka bakka bu'aa aangoo qabuutti dhaabbilee dhiyeessitoota omishtoota nyaataa New Zeland keessatti ,akkasumas daldala damee kana irraa walitti hidha,akkasumas qaamolee mootummaa waliin walitti dhiyeenyaan hojjeta.Dhaabbanni kun nageenya qulqullina nyaataa leellisa,akka gaariitti -imaammata dambii qindoomina qabuu fi kkf Marsariitii:https://www.fgc.co.nz/

Marsariitii daldalaa fi daldalaa

Marsariitiiwwan dinagdee fi daldalaa Niwuu Ziilaandiin walqabatan muraasni kunooti: 1. Ministeera Daldalaa, Kalaqaa fi Hojii (MBIE): Weebsaayitii mootummaa ofiisaa kan imaammata, dambiiwwanii fi jalqabbii daldalaa fi kalaqa Niwuu Ziilaand waliin walqabatan irratti odeeffannoo kennu. Marsariitii: https://www.mbie.govt.nz/ 2. Daldalaa fi Intarpiraayizii Niwuu Ziilaand (NZTE): NZTE dhaabbata misooma dinagdee biyyaalessaa dhaabbileen daldalaa idil-addunyaa fi gabaa addunyaa irratti akka milkaa’an gargaarudha. Weebsaayitiin kun qabeenya al-ergitoota, invastaroota, qorattootaa fi abbootii qabeenyaa ni dhiheessa. Marsariitii: https://www.nzte.govt.nz/ 3. Istaatistiksii Niwuu Ziilaand: Weebsaayitiin kun waa’ee dinagdee Niwuu Ziilaand dameelee adda addaa kan akka daldalaa, turizimii, hojii, dimogiraafii fi kkf kan uwwisu odeeffannoo istaatiksii bal’aa ni kenna. Marsariitii: https://www.stats.govt.nz/ . 4. ExportNZ: Kutaa Waldaa Hojjechiistotaa fi Oomishtootaa (EMA) kan carraa networking, deeggarsa abukaatummaa, odeeffannoo gabaa fi kkf kennuudhaan daldala al-ergii irratti xiyyeeffate New Zealand keessatti deeggaruuf of kennedha. Marsariitii: https://exportnz.org.nz/ jedhuun kan qophaa’edha. 5. Investopedia - Daldala Gurgurtaa Niiw Ziilaand: Weebsaayitiin kun daldala gurgurtaaf industirii adda addaa keessatti naannoolee Niwuu Ziilaand keessatti argaman tarreessa. Marsariitii: https://www.investopedia.com/search?q=daldala+gurgurtaa+niwuuziilandii 6. BusinessNZ: BusinessNZ federeeshinii waldaalee daldalaa naannoolee industirii adda addaa bakka bu’uun oomishaa, damee tajaajilaa fi kkf dabalatee imaammata daldalaa deggeru sadarkaa biyyaatti leellisuudha. Marsariitii: https://businessnz.org.nz/ 7. Waldaa Misooma Diinagdee NZ (EDANZ): EDANZ naannoolee NZ hunda keessatti walta’iinsa dhaabbilee damee mootummaa karoora dinagdee & hojii misoomaa irratti hirmaatan gidduutti misooma dinagdee itti fufiinsa qabu guddisuu irratti xiyyeeffata Marsariitii: http://edanz.org.nz/ irratti argama.

Weebsaayitoota gaaffii daataa daldalaa

Istaatistiksii daldalaa Niwuu Ziilaand gaafachuuf marsariitiiwwan daataa daldalaa hedduun jiru. Isaan keessaa muraasni teessoo marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Istaatistiksii Niwuu Ziilaand: Weebsaayitiin ofiisaa Istaatistiksii Niwuu Ziilaand istaatiksii daldalaa fi odeeffannoo bal’aa galtee, al-ergii, madaallii daldalaa fi kkf ni kenna. Marsariitii: http://archive.stats.govt.nz/infoshare/ irratti kan argamu. 2. Tajaajila Gumuruuka Niiw Ziilaand: Tajaajilli Gumurukaa Niwuu Ziilaand taarifa, safartuu qaraxa, koodii ramaddii meeshaalee (koodii HS), fi kkf dabalatee daataa galtee fi al-ergii bal’aa argachuuf carraa ni kenna. Marsariitii: https://www.customs.govt.nz/daldala/daldala-addunyaa/galchuu/daataa-al-ergii/ 3. Ministeera Industirii Sadarkaa Duraa (MPI): MPI oomishaalee aannani, fooniifi nyaata galaanaa al-ergii dabalatee oomisha qonnaa fi nyaataa Niwuu Ziilaand irraa al-ergii irratti odeeffannoo ni kenna. Marsariitii: https://www.mpi.govt.nz/istaandaardii-daldala-fi-al-ergii/al-ergii/ 4. Kaartaa Daldalaa: Giddugala Daldala Idil-addunyaa (ITC)n kan qophaa’e Kaartaan Daldalaa Niwuu Ziilaand dabalatee biyyoota adda addaatiif istaatiksii daldala idil-addunyaa akka argatan ni taasisa. Galtee/al-ergii irratti gosoota oomishaatiin ibsa bal’aa of keessatti qabata. Marsariitii: https://www.trademap.org/Bilateral_TS.aspx?nvpm=1%7c554%7c%7c036%7waamicha%7waamicha%7waamicha%7c2%7c1%7c1%7c2%7c1. 5. Furmaata Daldala Walitti Makamaa Addunyaa (WITS): WITS daataa daldala addunyaa Garee Baankii Addunyaatiin kennamu dhiyeessa. Gatii al-ergii/galtee, xiinxala michoota, safartuu taarifaa fi kkf dabalatee biyyoota dhuunfaaf piroofaayilii daldalaa bal’aa ni kenna. Marsariitii: https://wits.worldbank.org/Profile Biyyaa/om/Biyya/NZL. Weebsaayitoonni kunniin sochii daldalaa Niwuu Ziilaand majorly akka meeshaalee adda durummaan galchan ykn al ergu akkasumas xiinxala michoota daldalaa isaanii kan murtoo daldalaa odeeffannoo irratti hundaa’e murteessuuf gargaaraa ta’uu danda’u irratti hubannoo gatii guddaa qabu siif kennuu danda’u.

Waltajjiiwwan B2b

Niwuu Ziilaand biyya naannoo daldalaa socho'aa fi hafuura abbootii qabeenyaatiin beekamuudha. Niwuu Ziilaanditti waltajjiiwwan B2B hedduun kanneen daldala walitti hidhu fi daldala guddisan jiru. Kanneen beekamoo ta’an keessaa muraasni kunooti: 1. Motora Industirii (www.industryengines.com): Waltajjiin kun galmee daldalaa Niwuu Ziilaand industirii adda addaa keessatti bal’aa ta’e dhiyeessa. Daldaltoonni biyyattii keessatti michoota, dhiyeessitoota ykn maamiltoota ta’uu danda’an akka argatan ni taasisa. 2. Alibaba Kiwi Pavilion (www.alibaba.com/country/New-Zealand): Alibaba, dhaabbata daldala elektirooniksii addunyaa guddaa, kutaa addaa Kiwi Pavilion jedhamu kan oomishtoota, daldaltoota jumlaa fi al-ergii Niwuu Ziilaand keessatti argaman agarsiisu qaba. Waltajjiin kun daldala biyya keessaa bitoota idil-addunyaa waliin wal qunnamsiisa. 3. Trade Me (www.trademe.co.nz/businesses): Trade Me akka marsariitii caalbaasiitti kan jalqabe yoo ta’u, kutaa bal’aa daldala B2B Niwuu Ziilaanditti raawwatamuuf babal’ateera. Dhaabbilee daldalaa oomisha/tajaajila biyya keessaa bitachuu ykn gurguruu barbaadan wal qunnamsiisa. 4. Eezee (www.eezee.sg/new-zealand): Eezee gabaa toora interneetii irratti kan argamu yoo ta’u, daldala Singaapoor fi Niwuu Ziilaand gidduutti bittaa walxaxaa ta’e kan dandeessisudha. Meeshaalee fi dhiyeessii industirii bal’aa salphaatti akka argatan ni taasisa. 5. Neontide (www.neontide.co.nz): Neontide gabaa B2B yoo ta’u, dhaabbilee naannoo irratti xiyyeeffatan walitti hidhuudhaan gochaalee daldalaa itti fufiinsa qaban New Zealand keessatti guddisuu irratti xiyyeeffateedha. 6. Marketview (www.marketview.co.nz): Marketview dhaabbilee industirii adda addaa Niwuu Ziilaand keessatti hojjetaniif tajaajila xiinxala daataa bal’aa kan kennu yoo ta’u, kunis haala gabaa fi amala fayyadamtootaa irratti hundaa’uun murtii daldalaa odeeffannoo irratti hundaa’e akka murteessan isaan dandeessisa. 7.Giddugaleessa Jumlaa(https://giddugaleessa jumlaaNZ.com.au/). Jumlaa giddu galeessa NZ bittaa jumlaa B2B gosoota hedduu kan akka faashinii, nyaata elektirooniksii fi kkf irratti ni kenna Waltajjiiwwan kunniin amala adda addaa fi dhaggeeffattoota xiyyeeffannoo qaban qabaachuu akka danda’an hubadhaa; kanaaf fedhii daldalaa keessaniif waltajjii hunda caalaa mijatu filachuu dura fedhii addaa keessan irratti hundaa’uun tokkoon tokkoon isaanii madaaluun barbaachisaa dha.