TogTok

Haala Waliigalaa Biyyaa
Maallaqa Biyyaalessaa
Sadarkaa Jijjiirraa
Ayyaana Barbaachisaa
Haala Daldala Alaa
Dandeettii Misooma Gabaa
Oomishaalee gurgurtaa ho'aa gabaa irratti
Amaloota maamilaa fi dhorkaa
Sirna bulchiinsa gumurukaa
Imaammata gibira galtee
Imaammata gibira al-ergii
Mirkaneessitoota al-ergiidhaaf barbaachisan
Loojistikii gorfame
Chaanaalii misooma bitaa

Joorjiyaan, ifatti Rippabiliika Joorjiyaa jedhamuun kan beekamtu, biyya walqunnamtii Baha Awurooppaa fi Dhiha Eeshiyaa irratti argamtudha. Kaabaan Raashiyaa, kibbaan Armeeniyaa fi Turkiyaan, bahaan Azarbaajaan, dhihaan immoo Galaana Gurraachaan daangeffamti. Bal’ina lafaa tilmaamaan iskuweer kiiloo meetira 69,700 kan qabdu Joorjiyaan, gaarreen, gammoojjii, bosonaafi naannoo qarqara galaanaa dabalatee teessuma lafaa adda addaa kan qabdudha. Ji'ograafiin biyyattii haala qilleensaa bal'aa qarqara galaanaa dhiha ishee irratti subtiroopikaalaa irraa kaasee hanga naannoo gaarreen ishee alpaayinitti mul'atu qaba. Lakkoofsi ummataa gara miliyoona 3.7 akka bara 2021tti tilmaamame yoo ta'u harki caalaan isaanii saba Joorjiyaa afaan Joorjiyaa dubbatan. Biyyattiin hambaa aadaa badhaadhaa waggoota kumaatamaan lakkaa’aman kan qaroomina adda addaa kan akka Faarsi, Turkii Usmaaniyaa, Impaayera Kiristaana Ortodoksii Baaizaantiin fi Raashiyaa irraa dhiibbaa irra gahe qabdi. Oomisha wayinii waggoota 8,000 oliin dura tureen addunyaa irratti kan beekamtu - naannolee wayinii hojjechuu addunyaa irratti durii ta'an keessaa tokko taasiseera - Joorjiyaan damee qonnaa cimaa qabdi. Industiriiwwan ijoo biroon albuuda (keessattuu maangaanizii), turizimii , huccuu fi oomisha keemikaala. Tibiliisiin magaalaa guddoo Joorjiyaa fi wiirtuu dinagdee taatee tajaajilti, bu'uuraaleen ammayyaa suuta suutaan haftee bara Sooviyeet bakka bu'a. Baatuumii dabalatee magaalonni barbaachisoo biroo hedduun qarqara galaana Gurraacha Joorjiyaa irratti argaman miidhagina ijaarsaa isaanii akkasumas bakkeewwan bashannanaa kanneen akka kaasinoo irraa kan ka'e bakka turistii jaallatamaadha. Joorjiyaan bara 1991 Gamtaa Sooviyeet irraa walabummaa erga argatte booda seenaa siyaasaa walxaxaa kan qabdu yoo ta’u, kunis naannolee adda ba’an lama Abkhazia (Galaana Gurraacha irratti kan argaman)fi Oseeshiyaa Kibbaa kanneen naannoo falmisiisaa ta’anii hafan dabalatee yeroowwan tasgabbii dhabuu walitti bu’iinsaan kan mallatteeffame yoo ta’u, rippabilikoonni addaan ba’an biroo ammoo dhuma irratti gara federeeshinii Raashiyaatti makaman garuu daangaawwan sadarkaa idil-addunyaatti beekamtii qaban naannolee qabaman lamaan kana kan hammatu yoo ta’u isaanis waldhabdee furmaata hin arganne irraa kan ka’e argama waraanaa jalatti eegamu. Waggoota dhiyoo asitti garuu,tattaaffiin mootummaa dimokiraatessuu,haroomsa hawaasummaa,malaammaltummaa ittisuu,misooma dinagdee,dhaabbilee Yuroo-Atlaantiik waliin walitti makamuu, fi hariiroo biyyoota ollaa waliin fooyyessuu irratti xiyyeeffatee jira. Biyyattiin daandii Siilkii irratti tarsiimoo ta’uun ishee jalqabbii daldalaa fi geejjibaa naannoo keessatti barbaachisummaan ishee akka dabalu gumaacheera. Xumura irratti, Joorjiyaan biyya socho’aa hambaa aadaa adda ta’e, teessuma lafaa adda addaa fi dinagdee guddachaa jiru qabdudha. Qormaatni jiraatus sabni kun eenyummaa isaa adda ta’e eeguun hariiroo Awurooppaa waliin qabu cimsuuf carraaqaa jira.

Joorjiyaan biyya naannoo Kibba Kaakaas Yureeshiyaa keessatti argamtudha. Maallaqni Joorjiyaa keessatti fayyadamu Laarii Joorjiyaa (GEL) jedhama. Laariin bara 1995 kan hundeeffame yoo ta'u, erga Gamtaa Sooviyeet irraa walaba taatee booda maallaqa ofiisaa ta'uun Ruubilii Sooviyeet bakka bu'e. Mallattoo "3" jedhuun kan agarsiifamu yoo ta'u, yeroo jiraachuu isaa hundatti haalaan tasgabbaa'aa ture. Gatiin Laarii Joorjiyaa maallaqa idil-addunyaa gurguddoo akka doolaara Ameerikaa fi Yuuroo waliin wal bira qabamee yoo ilaalamu ni jijjiirama. Sadarkaan sharafa alaa dhimmoota gabaa adda addaa irratti hundaa’uun garaagarummaa qabaachuu akka danda’u hubachuun barbaachisaadha, kanneen akka haala dinagdee addunyaa fi guddina ji’oopoolitikaa. Baankiin Biyyaalessaa Joorjiyaa (NBG) gabaa maallaqaa keessatti tasgabbii to’achuu fi eeguu keessatti gahee murteessaa qaba. Tajaajilli sharafa alaa baankota, buufata xiyyaaraa fi waajjiraalee jijjiirraa hayyamame guutuu Joorjiyaa keessatti argama. Dhaabbileen kunneen maallaqa adda addaa gara Laarii Joorjiyaa ykn faallaa kanaatiin jijjiiruuf mijaa’ina ni kennu. Haa ta'u malee, reetii madaalawaa mirkaneessuuf bakka gurgurtaa ofiisaa irratti jijjiirraa gaggeessuun gaariidha. Kaardii liqii fi deebii magaalota gurguddoo Joorjiyaa keessatti, keessumaa hoteelota, mana nyaataa, suuqiiwwan gurguddoo fi hawwata turizimii keessatti balʼinaan fudhatama qaba. ATMn kaardii idil-addunyaa fayyadamuun maallaqa baasuufis ni argamu; haa ta'u malee, sababa daldala biyya alaatiin rakkoon ykn kaardii cufamuu akka hin uumamneef karoora imala keessanii dursitanii baankii keessan beeksisuun gaariidha. Walumaagalatti, yeroo Joorjiyaa keessatti imala ykn daldala faayinaansii gaggeessitan, safartuu jijjiirraa amma jiru gara Laarii Joorjiyaatti jijjiiruuf jiru hubachuun yeroo turtii keessan ykn daldala daldalaa biyya bareedduu kana keessatti faayinaansii keessan bu’a qabeessa ta’een akka bulchitan isin gargaara.

Kaffaltiin seeraa Joorjiyaa keessatti argamu Laarii Joorjiyaa dha. Tilmaamni jijjiirraa maallaqaa gurguddoo addunyaa tokko tokkoo Laarii Joorjiyaa Ebla 20, 2021 waliin wal bira qabamee yoo ilaalamu kunooti: - $1 gara kiiloo 3.43 waliin walqixa - Yuuroo 1 gara 4.14 Jiorjiyoo ta'a - £1 gara 4.73 Joorjiyaa Laariiti - Doolaarri Kanaadaa 1 gara doolaara Joorjiyaa 2.74 waliin walqixa - Doolaarri Awustiraaliyaa 1 gara laarii Joorjiyaa 2.63 waliin walqixa Hubadhaa, safartuun jijjiirraa yeroo adda addaa fi haala gabaa adda addaa keessatti jijjiiramuu danda’a. Mee daataa sirrii ta’e argachuuf baankii ykn dhaabbata jijjiirraa maallaqaa keessan ilaalaa.

Biyyi naannoo Kaakaas Yureeshiyaa keessatti argamtu Joorjiyaan, ayyaanota barbaachisoo ummata isheetiif hiika guddaa qaban hedduu qabdi. Ayyaana akkasii keessaa tokko guyyaa walabummaa yoo ta’u, Caamsaa 26 kabajama. Ayyaanni kun bara 1991tti sabni kun Gamtaa Sooviyeet irraa walabummaa ishee kan yaadatu yoo ta'u, seenaa Joorjiyaa keessatti milkaa'ina guddaa qaba. Ayyaanni guddaan kan biraan immoo ayyaana masqalaa Ortodoksii Joorjiyaa yoo ta’u, akka kalaandarii Juuliyaaniitti Guraandhala 7 kabajama. Ayyaanni amantii kun dhaloota Yesus Kiristoos kan kabaju yoo ta’u, lammiilee Joorjiyaatiif hiika hafuuraa gadi fagoo qaba. Maatiin kennaa wal jijjiiruuf, tajaajila waldaa irratti argamuuf, nyaata aadaa ayyaanaa nyaachuuf walitti qabamu. Ayyaanni Faasikaa lammiilee Joorjiyaa amantii Kiristaanaa hordofaniif ayyaana barbaachisaa kan biraati. Akkuma Ayyaana Qillee, Ayyaanni Faasikaa kalaandarii Juuliyaan hordofa, kanaaf waggaa waggaan guyyaa adda taʼetti kufa. Ayyaanni gammachiisaa kun du’aa ka’uu Yesus Kiristoos kan agarsiisu yoo ta’u, duudhaawwan adda addaa kanneen akka tajaajila waldaa halkan walakkaa irratti argamu, hanqaaquu halluu adda addaa qabu kan jireenya haaraa agarsiisu wal jijjiiruu fi miseensota maatii wajjin affeerraa nyaachuu kan of keessatti hammatedha. Dabalataanis, Joorjiyaan Guyyaa Alaabaa Biyyaalessaa ishee Guraandhala 14 kabajti, asxaa biyyoolessaa ishee-alaabaa shan qaxxaamuree-bara gidduu galeessaa irraa eegalee akka mallattoo eenyummaa fi tokkummaa biyyaatti beekamtii argate kabajuuf. Taateewwan aadaa Joorjiyaa guutuu biyyattii keessattis dinqisiifamu. Feestivaalli Fiilmii Idil-addunyaa Tibiliisii waggaa waggaan gaggeeffamu dandeettii sinimaa biyya keessaa fi idil-addunyaa kan agarsiisu yoo ta’u, waljijjiirraa aadaa hojjettoota fiilmii addunyaa gidduutti kan guddisudha. Dhuma irratti garuu kan xiqqaa miti, guyyaan Qulqulluu Giyoorgis (Giorgoba) Adoolessa 23 qulqulluu Giyoorgis-qulqulleessa eegduu Joorjiyaa-tiif kabaja kan kennu yoo ta’u, hiriira amantii fi ayyaana hawaasa guutuu biyyattii keessatti kabajamuun akka ibsa boonsa biyyaalessaa tajaajila. Ayyaanonni kun seenaa, aadaa, duudhaa Joorjiyaa eeguu keessatti gahee murteessaa kan qaban yoo ta’u, ummata ishee adda addaa gidduutti tokkummaa guddisuu keessatti-biyya bareedduu Awurooppaa fi Eeshiyaa gidduutti argamtu kana keessatti qaama jireenyaa murteessaa akka ta’an taasisa.

Joorjiyaan biyya naannoo Kaakaas, qaxxaamuraa Awurooppaa fi Eeshiyaa irratti argamtudha. Diinagdee adda addaa kan qabdu yoo ta’u, dameewwan hedduun sochii daldalaa isheef gumaachaniiru. Joorjiyaan al-ergii gurguddoon oomishaalee albuudaa kanneen akka albuuda sibiila diimaa, feeroo alooyii fi sibiilota biroo dabalata. Oomishaaleen qonnaa kanneen akka wayinii, fuduraalee, muuzaa, fi shaayiis al-ergiidhaaf barbaachisoodha. Waggoota dhiyoo asitti Joorjiyaan wayinii qulqullina olaanaa qabu gabaa idil-addunyaa irratti beekamtii argatteetti. Kana malees, Joorjiyaan guddina damee omishaa ishee irratti invastimantii gochaa turte. Omishni huccuu fi huccuu al-ergii biyyattiif gumaacha guddaa ta’eera. Industiriin kutaalee konkolaataas saffisaan guddachaa jira. Sochii daldalaa haala mijeessuuf Joorjiyaan haaromsa adda addaa haala daldalaa fooyyessuu fi invastimantii biyya alaa hawwachuuf kaayyeffate hojiirra oolchitee jirti. Dhaabbilee daldalaa naannoo industirii bilisaa keessatti socho’aniif onnachiiftuu gibiraa kan kennu yoo ta’u, biyyoota hedduu waliin waliigaltee daldalaa filannootiin gabaa akka argatan ni taasisa. Michuu daldalaa guddaan Joorjiyaa Turkii dha; maashinoota, konkolaattota, oomishaalee boba’aa Turkii irraa galchuun albuudaa fi oomishaalee qonnaa deebisanii erguudha. Michoota daldalaa gurguddoo biroon Raashiyaa fi Chaayinaa dabalata. Waggoota darban keessa hariiroo daldala idil-addunyaa keessatti guddinni gaariin kun jiraatus, al-ergitoota Joorjiyaadhaaf qormaanni ammallee jira. Daangeffamni bu’uuraalee misoomaa kan akka toora geejjibaa gahaa dhabuun dhangala’aa daldalaa gahumsa qabu daangaa lafaa qaxxaamuree gufachiisa. Dabalataanis mirkanaa’uu dhabuun dinagdee addunyaa fedhii al-ergii Joorjiyaa irratti dhiibbaa uumuu danda’a. Haala daldalaa waliigalaa isaa guddisuuf meeshaalee al-ergii daran adda adda gochuun walitti hidhamiinsa bu’uuraalee misoomaa biyya keessaa fi idil-addunyaa fooyyessuuf tattaaffii itti fufiinsa qabu waliin faayidaa qabaachuu danda’a. Hubachiisa: Deebiin moodeela beekumsa waliigalaa haala daldalaa Joorjiyaa irratti hundaa’uun kan barreeffame yoo ta’u garuu daataa yeroo ammaa ykn yeroo ammaa sirritti calaqqisiisuu dhiisuu danda’a..

Joorjiyaan bakka qaxxaamuraa Awurooppaa Bahaa fi Dhiha Eeshiyaatti kan argamtu yoo ta’u, gabaa daldala alaa ishee guddisuuf carraa guddaa qabdi. Biyyi kun tarsiimoodhaan karra Awurooppaa fi Eeshiyaa gidduutti kan argamu yoo ta’u, gabaa adda addaa fayyadamuu fi daandii daldalaa ardiilee qaxxaamuraa irraa fayyadamuu dandeessi. Cimina ijoo Joorjiyaa keessaa tokko haala daldalaa mijataa ta’e qabaachuu isheeti. Mootummaan hojii daldalaa salphaa taasisuu, birokraasii fi malaammaltummaa hir’isuuf riifoormii adda addaa hojiirra oolcheera. Dabalataanis, Joorjiyaan sirna gibiraa dorgomaa ta’e kan reetii gadi aanaa qabu kan daldalaa fi namoota dhuunfaaf dhiyeessiti, kunis invastimantii biyya alaa hawwata. Kana malees, Joorjiyaan biyyoota hedduu gabaa babal’isuuf carraa guddaa kennan waliin waliigaltee daldala bilisaa (FTA) mallatteessiteetti. Isaan keessaa waliigaltee Naannoo Daldala Walabaa Gadi Fagoo fi Bal’aa (DCFTA) Gamtaa Awurooppaa (EU) waliin taasifame, al-ergitoota Joorjiyaa gabaa Gamtaa Awurooppaa qaraxa irraa bilisa ta’een akka argatan kan taasisudha. Dabalataanis, waliigaltee waliigaltee Turkii, Chaayinaa, Yukireen fi biyyoota biroo waliin taasifameen michoota daldalaa haaraadhaaf balbala baneera. Bakki tarsiimoo Joorjiyaas dandeettii daldalaa ishee guddisuu keessatti gahee guddaa qaba. Misooma bu’uuraalee misoomaa itti fufee jiru kan akka pirojektii baaburaa Baku-Tbilisi-Kars daandii baaburaa Azarbaajaan - Joorjiyaa - Turkii walqunnamsiisu fi ijaarsa Buufata Buufata Galaana Gadi fagoo Anaklia qarqara galaanaa Galaana Gurraacha irratti; jalqabbiiwwan kun meeshaaleen Awurooppaa irraa gara Eeshiyaatti haala wal hin tuqne geejjibuuf haala mijeessa. Biyyattiin humna hojjetaa barnoota olaanaa qabuu fi dameelee adda addaa kanneen akka qonnaa, tajaajila turizimii, . fi teeknooloojii. Dabalataanis, Baankiin Addunyaa Joorjiyaa indeeksii qacarrii salphaa ta’een sadarkaa olaanaa kan kennu yoo ta’u kunis daldaltoonni gahumsaan akka qacaran kan taasisudha. Kuusaan dandeettii kun dorgommii guddisuuf gumaacha qaba. Joorjiyaan dinagdee ishee adda addaa gochuuf carraaqqiin goote waggoota dhiyoo asitti bu’aa gaarii argamsiiseera. Dameewwan aadaa kan akka oomisha wayinii gabaa idil-addunyaa keessatti argamuun isaanii babal’isaa jiru; Wayiniin Joorjiyaa qulqullina addaa qabaachuu isaatiin addunyaa irratti beekamtii argateera. Xumura irratti, . Haala daldalaa mijataa ta’e walitti makuun, . ejjennoo teessuma lafaa tarsiimoo, . waliigalteewwan daldala bilisaa adda addaa, . pirojektoota misooma bu’uuraalee misoomaa fi humna hojjetaa barate Joorjiyaan gabaa daldala alaa ishee keessatti dandeettii guddaa hin fayyadamne akka qabdu agarsiisa. Tattaaffiin gara guddina gabaa dabalataa fi tooftaalee al-ergii guddisuu irratti xiyyeeffatanitti taasifamu, Joorjiyaan dinagdee addunyaa keessatti argamuun ishee haalaan ol kaasuu danda’a.

Gabaa daldala alaa Joorjiyaatif oomisha gurgurtaa ho’aa filachuun gabaa idil-addunyaa keessatti milkaa’inaaf murteessaadha. Gorsa akkaataa oomisha sirrii filachuu dandeessan tokko tokko kunooti: 1. Gabaa qorachuu fi xiinxaluu: Haala yeroo ammaa, filannoo fayyadamtootaa fi fedhii gabaa daldala alaa Joorjiyaa keessatti mul’atu hubachuu. Qaawwa ykn carraa hin fayyadamne kamiyyuu adda baasuu. 2. Aadaa fi fedhii naannoo sanaa ilaali: Duudhaa, aadaa fi filannoo akkaataa jireenyaa dabalatee, wantoota aadaa Joorjiyaa tilmaama keessa galchi. Kunis oomishaalee ummata naannoo sanaa wajjin sagalee ta’an adda baasuuf si gargaara. 3. Gabaa niche irratti xiyyeeffachuu: Gosoota oomishaa adda ta’an kanneen maamiltoota xiqqaa garuu of kennan Joorjiyaa keessatti qaban barbaadi. Kutaalee fayyadamtoota adda ta’an irratti xiyyeeffachuudhaan, dhiyeessii kee dorgomtoota irraa adda baasuu fi bu’uura maamiltoota amanamoo ijaaruu dandeessa. 4. Dorgommii madaaluu: Gabaa daldala alaa Joorjiyaa keessatti maaltu akka gaariitti gurguramu hubachuuf dhiyeessii dorgomtoonni kee qoradhu. Qaawwa ykn naannoo gatii ykn addaan baasuu fooyya’aa ta’e dhiyeessuu dandeessu kamiyyuu adda baafadhu. 5. Qulqullinni furtuudha: Lammiileen Joorjiyaa meeshaalee qulqullina qabaniif iddoo guddaa waan kennanuuf oomishaaleen filattan ulaagaa qulqullina olaanaa akka guutan mirkaneessaa. Dhiyeessitoota amanamoo oomisha qulqullina qabu wal irraa hin cinne dhiyeessuu danda’an waliin tumsa uumuu. 6. Waltajjiiwwan daldala elektirooniksii fayyadamuu: Waltajjiiwwan onlaayinii kanneen akka marsariitii daldala elektirooniksii fayyadamuun manneen daldalaa fiizikaalaa gabaa daldala alaa Joorjiyaa keessatti argaman bira darbee dhaggeeffattoota bal’aa bira ga’uu. 7.Meeshaalee gabaa toora interneetii fayyadamuu:: Chaanaalii miidiyaa hawaasaa, duula beeksisa dijitaalaa irratti xiyyeeffate, search engine optimization (SEO), fi tooftaalee gabaa qabiyyee fayyadamuun oomishaalee gurgurtaa ho’aa filattan bu’a qabeessa ta’een beeksisuu. . 9.Loojistikii geejjibaa : Oomisha gurgurtaa ho'aa yeroo filannu baasii geejjibaa ,dambiiwwan gumurukaa ,fi yeroo geejjibaa ilaaluu .Gatii dorgomaa ta'e eeguuf yeroo geejjibaa mirkaneessuuf loojistikii gahumsa qabu barbaachisaa dha . 10.Adaptability : Jijjiirama gabaa daldala alaa hordofuu fi adeemsa mul’achaa jiruuf saffisaan deebii kennuudhaan, filannoowwan ,fi fedhii fayyadamtootaaf daddabbii qabaachuu. Gabaa Joorjiyaa daayinamikii keessatti barbaachisaa ta’ee akka turuuf tooftaa filannoo oomishaa kee itti fufiinsaan madaaluu fi madaqsuu.

Joorjiyaan, biyya qaxxaamuraa Awurooppaa Bahaa fi Dhiha Eeshiyaa irratti argamtu, amala maamiltootaa fi dhorkaa addaa mataa ishee qabdi. Kanneen hubachuun walqunnamtii daldalaa saba adda addaa kana keessatti baay’ee guddisuu danda’a. Tokkoffaa, lammiileen Joorjiyaa hariiroo dhuunfaa fi wal amantaadhaaf iddoo guddaa akka kennan hubachuun barbaachisaadha. Marii daldalaa irratti bobba’uu dura walitti dhufeenya uumuun murteessaadha. Namoota beekaniifi amanan waliin daldala gochuu kan filatan siʼa taʼu, kunis irra deddeebiin walgaʼii ykn walgaʼii hawaasummaa isaan barbaachisuu dandaʼa. Lammaffaa, sa’aatii eeguun akka aadaa biroo tokko tokkootti cimaa miti. Walgahiin yeroo baayyee sababa haasawa al-kallatti ykn daawwattoota hin eegamneen yeroon booda jalqabuu danda’a. Haa ta’u malee, ammas akka nama biyya alaa ykn nama alaatti yeroon ga’uun akka kabajaatti ilaalama. Waa’ee maamiltoota Joorjiyaa wanti hubatamuu qabu inni biraan bu’aa yeroo gabaabaa irratti waadaa yeroo dheeraaf walitti dhufeenya qabaachuu isaaniiti. Murtoo isaanii maallaqa qofa irratti osoo hin taane hariiroo ijaaruu irratti hundaa’u. Gama akkaataa qunnamtiitiin, lammiileen Joorjiyaa akka waliigalaatti al-kallattiin kan hojjetan yoo ta’u, yeroo marii illee afaan safuu qabu filatu. Amala waldhabdee ykn tooftaa gurgurtaa cimaa irraa fagaachuudhaan kabaja agarsiisuu barbaachisaadha. Maamiltoota Joorjiyaa waliin yeroo nyaannu wayinii aadaa "qvevri" jedhamu waliin yeroo baayyee toostii gochuun aadaa dha. Haa ta’u malee, garmalee dhuguun murtii fi hubannoo ogummaa irratti dhiibbaa uumuu waan danda’uuf irraa fagaachuu qabna. Dabalataanis, hawaasni Joorjiyaa sadarkaa sadarkaan jiruuf iddoo guddaa akka kennu fi umurii fi angafummaa akka kabaju beeku. Namoota maqaa isaaniitiin waamuun ykn jechoota kabajaa idilee (kan akka "Obbo ykn "Aadde.") fayyadamuun safuu kan agarsiisuu fi naamusa sirrii kan agarsiisudha. Dhuma irrattis, Joorjiyaa keessatti daldala gaggeessuu dura aadaa naannoo sanaa wajjin wal baruun barbaachisaa dha. Fakkeenyaaf: - Harki bitaa akka xuraa’aatti ilaalama; kanaaf nagaa gaafachuuf ykn meeshaa wal jijjiiruuf harka mirgaa fayyadamuun filatamaadha. - Dhimmoota siyaasaa miira namaa kakaasan kan akka waldhabdee Abkhazia fi South Ossetia irratti mari'achuu irraa of qusadhaa. - Yeroo walgahii irratti hirmaatan sammuudhaan uffachuun ilaalamuu qaba – uffannaan idilee ogummaa kan agarsiisu yoo ta’u, uffannaan yeroo hunda uffatamu garuu haala hamaadhaan fudhatamuu danda’a. Amaloota maamiltootaa kana hubachuu fi yeroo daldala gaggeessu seera aadaa Joorjiyaa kabajuun maamiltoota Joorjiyaa waliin hariiroo milkaa’aa fi yeroo dheeraa turuu danda’a.

Sirni bulchiinsa gumurukaa fi yaadannoowwan Joorjiyaa keessatti: Joorjiyaan bakka qaxxaamuraa Awurooppaa Bahaa fi Dhiha Eeshiyaatti kan argamtu yoo ta’u, sirna bulchiinsa gumurukaa haala gaariin diriire kan meeshaalee fi namoota dhuunfaa seenuu fi ba’uu to’atu qabdi. Hojimaata gumurukaa Joorjiyaa ilaalchisee wantoota ijoo fi yaadannoowwan muraasni kunooti. 1. Dambii Gumurukaa: 1.1. - Lammiilee Joorjiyaa dabalatee imaltoonni hundi maallaqa biyya alaatiin doolaara kuma 10 ol ykn kan kanaan wal gitu qabatanii akka jiran ibsuu qabu. - Meeshaaleen murtaa’an kanneen akka qawwee, qoricha sammuu namaa hadoochu, oomishaalee qonnaa, meeshaalee durii gatii guddaa qaban ykn meeshaalee aartii galchuu/al-erguuf hayyama addaa ykn sanada barbaadu. - Meeshaaleen dhuunfaa daawwattoonni itti fayyadama dhuunfaaf of biraa fidan yeroo baayyee labsuun hin barbaachisu. - Oomishaalee nyaataa kanneen akka fooniifi aannanirratti daangeffamni ni jira. Meeshaalee akkanaa qabatanii seenuu dura qajeelfama haaraa ilaaluun gaariidha. 2. Ulaagaalee Viizaa: - Lammummaa kee irratti hundaa'uun Joorjiyaa seenuuf viizaa si barbaachisuu danda'a. Imala dura ulaagaalee viizaa biyya keessaniif adda ta’an ilaaluu keessan mirkaneessaa. 3. Gibira Galtee: 1.1. - Meeshaaleen gara Joorjiyaa galfaman tokko tokko gatii isaanii irratti hundaa’uun gibirri gumurukaa kaffalamuu danda’a. Meeshaalee daldalaa kamiyyuu fiduuf yoo karoorfattan dursitanii safartuu gibiraa hojiirra oolu hubachuun barbaachisaadha. 4. Wantoota Dhorkaman/Daangeffaman: 1.1. - Meeshaaleen murtaa’an kan akka qoricha sammuu namaa hadoochu, maallaqa sobaa ykn oomishaalee mirga qabeenya kalaqa sammuu sarban Joorjiyaa akka hin seenne/ba’uun cimsee dhorkaadha. 5.Sirna Labsii Elektirooniksii: - Hojimaata meeshaalee daangaa Joorjiyaa (buufata xiyyaaraa/buufata galaanaa) irratti labsan sirreessuuf, sirni labsii elektirooniksii namoota dhuunfaa fi dhaabbilee daldalaaf osoo hin dhufin/ka’iin dura toora interneetii irratti ni argama. 6.Hojimaata Gumuruuka: 1.1. -Buufata doonii seensaa/ka’umsaa irratti qondaaltota immigireeshinii yeroo gaafatan sanada imala (passport) seera qabeessa ta’e dhiyeessu. -Qondaaltonni gumurukaa mi’a karaa iskaanara/maashinii raajii buufata xiyyaaraa/buufata galaanaa irratti dursanii sakatta’uu danda’u/dambiiwwan/wantoota dhorkaman akka eegaman mirkaneessuuf . -Yeroo ka’an qondaaltonni gumurukaa mi’a karaa iskaanara/maashinii raajii sakatta’uun dambiiwwan akka eegaman mirkaneessuu fi meeshaalee dhorkaman kamiyyuu adda baasuu danda’u. 7. Odeeffannoo Qabaa: - Dambiiwwan gumurukaa yeroo ammaa jijjiiramuu waan danda’aniif, odeeffannoo argachuun gaariidha. Odeeffannoo wayitawaa argachuuf marsariitiiwwan mootummaa ofiisaa ilaalaa ykn imbaasii/qonsilaa Joorjiyaa dhiyoo jiru qunnamaa. Yaadadhaa, seeraa fi dambii gumurukaa Joorjiyaa eeguun adeemsa seensaa/ba’uu sirrii ta’e ni mirkaneessa. Imala keessan gara Joorjiyaatti gammadaa!

Imaammanni taarifa galtee Joorjiyaa guddina dinagdee guddisuu fi invastimantii biyya alaa hawwachuuf kan akeekedha. Biyyattiin sirna daldala bilisaa kan daldala bilisaa jajjabeessu fi guddina dinagdee guddisu hordofti. Joorjiyaa keessatti, saffisi taarifa waliigalaa galtee biyyoota biroo hedduu waliin wal bira qabamee yoo ilaalamu gadi aanaadha. Meeshaaleen baay’een isaanii reetii qaraxa galtee walfakkaatu %0 ykn yuunitii ykn baay’ina galfame tokkoof hanga murtaa’e ni kaffalu. Nyaatni bu’uuraa kanneen akka qamadii, boqqolloo, ruuzii fi sukkaara qaraxa galtee dhibbeentaa zeeroo qabu. Imaammanni kun wabii nyaataa fi gatii madaalawaa ummataaf mirkaneessuuf gargaara. Maashinoota fi meeshaaleen biyya alaatii galfaman kanneen kaayyoo industiriidhaaf oolus taarifa dhibbeentaa zeeroo kan kaffalan ta’uu ibsameera. Tarkaanfiin kun ammayyeessuun fi babal’ina indaastiriiwwan Joorjiyaa haala mijeessuu kaayyeffateera. Dameewwan kaappitaalaa baay’ee barbaadan irratti invastimantii jajjabeessuun carraa hojii haaraa uumuu fi oomishtummaa guddisuuf gumaacha qaba. Haalota murtaa’an oomishni biyya keessaa jiru ykn tarkaanfiin eegumsaa barbaachisaa ta’e keessatti oomishaalee adda ta’an %5 hanga %30tti taarifa olaanaa isaan mudachuu danda’a. Haa ta’u malee, taarifoonni ol’aanoon kun meeshaalee akka dhugaatii alkoolii, sigaaraa yaaddoo fayyaa hawaasaa irratti dhiibbaa guddaa geessisan irratti filannoodhaan hojiirra oola. Kana malees, Joorjiyaan biyyoota addunyaa adda addaa waliin waliigalteewwan daldala bilisaa (FTA) hedduu hojiirra oolchitee jirti. Waliigalteewwan kunneen meeshaalee addaa biyyoota michuu irraa galfamaniif filannoodhaan danqaawwan daldalaa hir’isuuf kan kaayyeffatanidha. Joorjiyaan dinagdee gurguddoo addunyaa waliin waliigaltee waliigaltee (FTA) irratti hirmaachuudhaan al-ergii isheef qaqqabummaa gabaa fooyya’aa kan barbaaddu yoo ta’u, biyyoota michuu irraa galtee irratti taarifa hir’ate argatti. Walumaagalatti imaammanni taarifa galtee Joorjiyaa dinagdee banaa sochii daldalaa idil-addunyaatiif mijatu eeguu irratti kan xiyyeeffate yoo ta’u, yeroo barbaachisaa ta’etti indaastiriiwwan biyya keessaa ijoo ta’an eeguu irratti kan xiyyeeffatedha.

Joorjiyaan biyya naannoo Kaakaas keessatti karaa qaxxaamuraa Baha Awurooppaa fi Dhiha Eeshiyaa irratti argamtudha. Biyyattiin indaastirii al-ergii ishee guddisuuf imaammata gibiraa mijataa fudhattee jirti. Meeshaaleen Joorjiyaa irraa ergaman gosa oomishaa irratti hundaa’uun gibira adda addaa ni kaffalu. Gosti gibiraa al-ergii irratti fe’amu baay’inaan gibira gatii dabalataa (VAT) dha. Joorjiyaa keessatti VAT %0 hanga %18 gidduutti argama. Haa ta’u malee, oomishaaleen tokko tokko kanneen akka meeshaalee yaalaa, nyaataa fi oomisha qonnaa bilisa ta’uu ykn reetii hir’ifamuu danda’u. VAT malees gibirri biroo hedduun meeshaalee al-ergii irratti raawwatamuu danda’an jiru. Isaan keessaa gibira eksaayizii, kan oomishaalee addaa kanneen akka alkoolii fi tamboo irratti kaffalamu; qaraxa gumurukaa mootummaan Joorjiyaa meeshaalee tokko tokko biyya alaatii galfaman ykn gara alaatti ergaman irratti kaa’u; fi kaffaltii naannoo oomishaalee naannoo miidhuu danda’aniif kaffalamu. Daldala alaa jajjabeessuu fi invastimantii hawwachuuf Joorjiyaan dhaabbilee hojii al-ergii irratti bobba’aniif gibira filannoo ni kenniti. Dhaabbileen al-ergii taasisan ulaagaalee addaa mootummaan Joorjiyaa kaa’e yoo guutan gibira galii dhaabbilee irraa bilisa ta’uu ykn hir’isuu murtaa’e irraa fayyadamoo ta’uu danda’u. Kana malees, Joorjiyaan biyyoota hedduu fi gareewwan naannoo kanneen akka Turkii, Yukireen, biyyoota CIS, Chaayinaa (Hong Kong), biyyoota miseensa Waldaa Daldala Walabaa Awurooppaa (EFTA) fi kanneen biroo waliin waliigaltee daldala bilisaa hojiirra oolchiteetti. Waliigalteewwan kunneen biyyoota hirmaatan gidduutti taarifa galtee dhabamsiisuu ykn hir’isuun gufuulee daldalaa hir’isuuf kan kaayyeffatanidha. Walumaagalatti imaammanni gibira al-ergii Joorjiyaa onnachiiftoota akka oomishaalee murtaa’aniif VAT hir’isuu fi dhaabbilee al-ergiidhaaf gibira filannoo ta’e kennuudhaan al-ergitootaaf haala daldalaa mijataa uumuuf kan akeekedha. Dabalataanis, waliigalteewwan daldala bilisaa idil-addunyaa al-ergitoota Joorjiyaadhaaf qaqqabummaa gabaa babal’isuu keessatti akka meeshaa barbaachisaa ta’ee tajaajilu, akkasumas qaraxa galtee biyyoota michuu gidduutti kaffalamu xiqqeessuudha.

Joorjiyaan biyya naannoo Kaakaas, walqunnamtii Baha Awurooppaa fi Dhiha Eeshiyaa irratti argamtudha. Lafa adda addaa, seenaa badhaadhaa fi aadaa adda ta'een beekama. Waggoota dhiyoo asitti Joorjiyaan gabaa al-ergii ishee babal’isuu fi daldala alaa guddisuu irratti xiyyeeffatteetti. Qulqullinaa fi walsimannaa al-ergii ishee mirkaneessuuf Joorjiyaan sirna mirkaneessa al-ergii hojiirra oolchiteetti. Mirkaneessi kun oomishoonni ulaagaalee fi dambiiwwan murtaa’an qaamolee biyya keessaa fi idil-addunyaatiin kaa’aman akka guutan mirkaneessa. Mootummaan Joorjiyaa maalummaa meeshaalee al-ergii irratti hundaa’uun ragaa al-ergii gosa adda addaa kennuudhaaf itti gaafatamummaa qaba. Ragaaleen kunniin ragaa qulqullinaa ykn fayyaa oomisha qonnaa, ragaa qulqullina faayitoosii biqiltootaa fi oomisha biqiltootaa, ragaa fayyaa beeyladaa oomishaalee beeyladaa wajjin walqabatan, akkasumas ragaa mirkaneessa qulqullinaa sadarkaa isaa eeggate of keessatti qabachuu danda’a. Al-ergitoonni Joorjiyaa keessa jiran ragaalee kanaaf karaa dhaabbilee mootummaa dhimmi ilaallatu kan akka Ministeera Qonnaa ykn Ministeera Diinagdee iyyachuu qabu. Adeemsi iyyannoo sanadoota barbaachisoo ta’an kanneen istaandaardii hojiirra jiran kabajuu mirkaneessan dhiyeessuu of keessatti qabata. Mirkaneessi kennuu duras walsimannaa mirkaneessuuf inspeekshiniin gaggeeffamuu ni danda’a. Joorjiyaa keessatti mirkaneessa al-ergii argachuun al-ergiidhaaf faayidaa hedduu qaba. Duraa fi hunda dura, ulaagaalee qulqullinaa idil-addunyaa eeguu agarsiisuuf gargaara kunis amantaa fayyadamtoonni oomishaalee Joorjiyaa irratti qaban guddisa. Dabalataanis meeshaaleen al-ergii biyyoota ykn naannoleen xiyyeeffannoo argatan ulaagaalee akka guutan gochuudhaan gabaa argachuuf haala mijeessa. Biyya bakka itti geessan ykn gosa oomishaa hirmaate irratti hundaa'uun ulaagaaleen addaa garaagarummaa qabaachuu akka danda'an hubachuun barbaachisaadha. Al-ergitoonni ragaa argachuuf iyyachuu isaanii dura dambiiwwan gabaa xiyyeeffannoo qaban gadi fageenyaan akka qoratan jajjabeeffamu. Walumaagalatti, sirni mirkaneessa al-ergii Joorjiyaa al-ergii Joorjiyaa akka addunyaatti maqaa amanamaa uumuu keessatti gahee murteessaa qaba, akkasumas dameewwan adda addaa keessatti istaandaardii qulqullinaa hordofuu mirkaneessuudha.

Joorjiyaan biyya qaxxaamuraa Eeshiyaa Dhihaa fi Awurooppaa Bahaa irratti argamtu yoo taatu, carraa loojistikii adda addaa ni kenniti. Yaadonni loojistikii Joorjiyaa keessatti kennaman tokko tokko kunooti: 1. Bakka Tarsiimoo: Joorjiyaan Awurooppaa fi Eeshiyaa gidduutti akka riqichaatti kan tajaajiltu yoo ta’u, wiirtuu geejjibaa gaarii taati. Gabaa gurguddoo akka Raashiyaa, Turkii, Azarbaajaan, Iraan, fi biyyoota Giddugaleessa Eeshiyaatti dhihoo ta’uun ishee hojii loojistikiitif faayidaa tarsiimoo ni kenna. 2. Bu’uuraalee Geejjibaa: Joorjiyaan hojii loojistikii haala salphaan akka hojjetamuuf bu’uuraalee geejjibaa ishee irratti invastimantii guddaa gooteetti. Biyyattiin daandiiwwan kunuunsa gaarii qaban magaalota gurguddoo fi naannolee walqunnamsiisan kan meeshaaleen lafaan gahumsaan geejjibsiisan kan dandeessisan ta’uu isheetiin of jaja. 3. Buufata doonii: Joorjiyaan buufata doonii ammayyaa hedduu qarqara galaana Gurraacha irratti kan akka buufata doonii Pootaafi Baatuumii kan qabdudha. Buufatni doonii kunneen sarara doonii idileetiin gabaa addunyaa waliin walitti hidhamiinsa gaarii kan kennan yoo ta’u, konteenara dabalatee fe’umsa gahumsaan qabachuu ni kennu. 4. Walitti Hidhamiinsa Qilleensaa: Buufatni Xiyyaaraa Idil-addunyaa Tibiliisi Joorjiyaa keessatti geejjibaa fe’umsaatiif karra qilleensaa guddaa ta’ee tajaajila. Bakkeewwan idil-addunyaa adda addaatti kallattiin kan walqunnamsiisu yoo ta’u, tajaajila fe’umsa qilleensaa saffisaa dandeessisa. 5. Waliigaltee Daldala Walabaa: Biyyattiin biyyoota addunyaa hedduu waliin waliigalteewwan daldala bilisaa hedduu mallatteessitee jirti, kanneen keessaa Gamtaa Awurooppaa (EU), Koomanwelt Biyyoota Walaba (CIS), Chaayinaa, Turkii fi kkf, danqaawwan daldalaa hir’isuu fi loojistikii idil-addunyaa guddisuudha gochaalee. 6. Dhaabbilee Kuusaa: Bu’uuraaleen kuusaa Joorjiyaa waggoota darban keessatti fooyya’iinsa kan agarsiisan yoo ta’u, dhaabbileen ammayyaa teeknooloojiiwwan sadarkaa olaanaa kan akka sirna RFID kanneen inventarii gahumsaan hordofuuf gargaaraniin hidhamanii jiru. 7. Hojimaata Gumurukaa: Angawoonni Joorjiyaa hojimaata gumurukaa salphisuuf tarkaanfii fudhataniiru kunis harkifannaa adeemsa galtee ykn al ergii wajjin walqabatee dhufu baay’ee hir’isa. 8. Dhaabbilee Loojistikii: Dhaabbileen loojistikii biyya keessaa fi idil-addunyaa beekamoo ta’an hedduun Joorjiyaa keessatti tajaajila bal’aa kan akka fe’umsa dabarsuu, daldalaa gumurukaa, bulchiinsa kuusaa/raabsaa furmaata loojistikii amanamaa akkaataa barbaachisummaa daldalaa addaatiin qophaa’e mirkaneessuun socho’u. 9. Zoonii Misooma Diinagdee: Zooniin dinagdee addaa biyyattii keessatti hundeeffaman onnachiiftuu hawwataa kan akka gibira irraa bilisa ta’uu ykn gibira galii dhaabbilee irratti hir’ifame kan dhaabbilee loojistikii tarkaanfiiwwan baasii qusachuutiin fayyadamoo ta’an ni dhiyeessu. 10. Deeggarsa Mootummaa: Mootummaan Joorjiyaa barbaachisummaa damee loojistikii hubachuun imaammata guddina isaa jajjabeessuu hojiirra oolcheera. Guddina bu’uuraalee loojistikii biyyattii guddisuuf deeggarsa, invastimantii, fi onnachiiftuu ni kenna. Xumura irratti, Joorjiyaan bakki tarsiimoo qabdu, bu’uuraaleen geejjibaa ciccimoo, buufata doonii fi buufata xiyyaaraa gahumsa qaban, waliigalteewwan daldalaa mijataa, bakka kuusaa fi hojimaata gumurukaa sirrii ta’e waliin hojiiwwan loojistikii adda addaatiif bakka hawwataa ta’uu ishee taasisa. Deeggarsa mootummaa fi naannoo daldalaa guddachaa jiruun Joorjiyaan hojii daldala naannoo fi idil-addunyaa keessatti taphataa guddaa ta’uuf qophii xumurtee jirti.

Agarsiisa daldalaa barbaachisoo

Joorjiyaan biyya qaxxaamuraa Eeshiyaa Dhihaa fi Awurooppaa Bahaa irratti argamtudha. Waggoota darban keessatti hariiroo daldalaa idil-addunyaa guddaa kan horate yoo ta’u, meeshaalee addunyaa irraa madda isaanii argachuuf karaalee barbaachisoo ta’an hundeessee jira. Dabalataanis, Joorjiyaan agarsiisa daldalaa fi agarsiisa beekamoo hedduu kan bitoota biyyoota adda addaa hawwatan ni keessummeessiti. Barreeffama kana keessatti, karaalee bittaa idil-addunyaa Joorjiyaa gurguddoo ta’an tokko tokko qorannee agarsiisa daldalaa beekamoo muraasa ni ibsina. Joorjiyaa keessatti karaan bittaa idil-addunyaa barbaachisaan tokko miseensummaa Dhaabbata Daldala Addunyaa (WTO) ta’uu isheeti. Akka miseensaatti Joorjiyaan waliigalteewwan adda addaa daldala addunyaa mijeessanii fi invastimantii biyya alaa jajjabeessan irraa fayyadamti. Qaama dhaabbata kanaa ta’uun dhaabbileen Joorjiyaa bitoota idil-addunyaa waliin akka bobba’anii fi gabaa isaanii akka babal’isaniif balbala bana. Gabaa addunyaa argachuuf karaan murteessaan biraa waliigaltee daldalaa biyyoota lamaaniiti. Joorjiyaan biyyoota hedduu kanneen akka Chaayinaa, Turkii, Yukireen, Azarbaajaan, Armeeniyaa fi kanneen biroo hedduu waliin waliigaltee mallatteessiteetti. Waliigalteewwan kunneen taarifa galtee hir’isuun ykn haala tokko tokko keessatti guutummaatti dhabamsiisuudhaan daldaltootaaf ilaalcha filannoo kan kennan ta’uu ibsameera. Kana malees, Zooniin Industirii Bilisaa (FIZ) invastimantii kallattiin alaa (FDI) gara biyyattii hawwachuu akkasumas indaastiriiwwan al-ergii irratti xiyyeeffatan guddisuu keessatti gahee olaanaa qabu. FIZn hojimaata bulchiinsaa sirrii ta’e, faayidaa gibiraa, tajaajila haala mijeessuu gumurukaa oomishtoota ykn dhaabbilee daldalaa zoonii kana keessatti socho’aniif ni kennu. Gama agarsiisa daldalaa fi taateewwan waggaa waggaan ykn yeroo baay’ee waggaa guutuu Joorjiyaa keessatti gaggeeffamaniin: 1. Giddugala Agarsiisa Idil-addunyaa Tibiliisii: Magaalaa guddoo Tibiliisii keessatti argama; agarsiisa hedduu dameelee adda addaa kan akka agarsiisa maashinoota nyaataa fi teeknooloojiiwwan qopheessan ni keessummeessa; meeshaalee ijaarsaa; meeshaalee mana keessaa; meeshaalee paakeejii fi maxxansaa; maashinoota huccuu & agarsiisa huccuu faashinii. 2. Batumi Medshow: Agarsiisni kun tajaajila turizimii yaalaa damee meeshaalee yaalaa & dhiyeessii dabalatee waggaa waggaan magaalaa Batumi keessatti gaggeeffamu irratti xiyyeeffata. 3.Ambiente Caucasus - Agarsiisa Daldala Idil-addunyaa Meeshaalee Fayyadamtootaa: Waltajjiin agarsiistonni oomishaalee damee meeshaalee manaa fi meeshaalee manaa wajjin walqabatan itti agarsiisan waggaa waggaan ExpoGeorgia Exhibition Center, Tbilisi keessatti gaggeeffama. 4. Caucasus Build: Taatee guddaa industirii ijaarsaa keessatti meeshaaleen ijaarsaa, arkitekcharii & oomishaaleen dizaayinii itti agarsiifaman. Agarsiisni kun oomishtoota, dhiyeessitoota, kontiraaktarootaa fi ogeessota biroo walitti fida. 5. Wayinii fi Gourmet Jaappaan - Joorjiyaan sagantaa waggaa waggaa Tookiyootti gaggeeffamu kana irratti hirmaachuun wayinii fi nyaata aadaa ishee mi'aawaa dhaggeeffattoota Jaappaanitti agarsiisu. 6. Anuga: Joorjiyaa mataa ishee keessatti kan hin keessummeessine ta’us, oomishtoonni Joorjiyaa agarsiisa daldala nyaataa idil-addunyaa beekamaa waggaa waggaan Jarmanii magaalaa Kolonitti gaggeeffamu kana irratti dammaqinaan hirmaatu. Al-ergitoota Joorjiyaa bitoota addunyaa irraa dhufan waliin walqunnamsiisuuf akka waltajjiitti tajaajila. Kunniin karaalee bittaa idil-addunyaa fi agarsiisa beekamoo Joorjiyaan dhiheessitu keessaa muraasa. Carraawwan kanneen fayyadamuun, daldaltoonni bu’a qabeessa ta’een networkii gurgurtaa isaanii akka addunyaatti babal’isuu kan danda’an yoo ta’u, adda addaa badhaadhaa oomishaalee Joorjiyaa bitoota idil-addunyaatti agarsiisuu danda’u.

Motora barbaacha waliigalaa

Joorjiyaa keessatti, motoroonni barbaacha baay’inaan itti fayyadaman kanneen armaan gadiiti: 1. Google - Mootora barbaacha addunyaa irratti adda duree ta'e. Barbaacha weeb, suuraa, viidiyoo, oduu, kaartaa fi kkf dabalatee tajaajila bal'aa ni kenna. Marsariitii: www.google.com.ge 2. Yandex - Motora barbaacha Raashiyaa beekamaa ta'ee fi Joorjiyaa keessattis bal'inaan itti fayyadamu. Tajaajila barbaachisoo biroo kan akka kaartaa fi fakkii waliin bu’aa barbaacha weebii bal’aa ni kenna. Marsariitii: www.yandex.com.tr 3. Bing - Barbaacha Microsoft kan bu'aa barbaacha weeb Google fi Yandex wajjin walfakkaatu garuu amaloota adda ta'an kan akka suuraa guyyaa fuula jalqabaa irratti dhiyeessu. Marsariitii: www.bing.com 4. Yahoo - Amma biyyoota hedduu keessatti akkas jaallatama ta'uu baatus, Yahoo ammallee Joorjiyaa keessatti fayyadamtoota guddaa qaba. Oduu, tajaajila iimeelii fi kkf waliin barbaacha weeb waliigalaa ni kenna. Marsariitii: www.yahoo.com 5. Baidoo- Tajaajila weebsaayitii Chaayinaa irratti hundaa’ee fi akkasumas mala barbaacha cimaa kaayyoo adda addaatiif Google ykn Bing wajjin walfakkaatu kan dhiyeessudha. Marsariitii: www.baidu.com Kunniin Joorjiyaa keessatti motora barbaacha yeroo baay’ee itti fayyadaman yoo ta’an; namoonni tokko tokko filannoo dhuunfaa ykn fedhii addaa irratti hundaa’uun kanneen adda addaa fayyadamuu filachuu danda’u.

Fuula keelloo gurguddoo

Fuulonni keelloo gurguddoon Joorjiyaa keessatti argaman kanneen armaan gadii of keessatti qabatu: 1. Fuula Keelloo Joorjiyaa: Kun galmee onlaayinii ofiisaa dhaabbilee daldalaa Joorjiyaa keessa jiraniiti. Manneen nyaataa, hoteelota, daldaltoota, hakiimota, abbootii seeraa fi kkf dabalatee industirii adda addaa tarreessuun bal’aa ni kenna. https://www.yellowpages.ge/ irraa argachuu dandeessu. 2. Allbiz Joorjiyaa: Allbiz gabaa B2B idil-addunyaa kan Joorjiyaa keessattis hojjetudha. Dhiyeessitoota, oomishtoota, fi tajaajila kennitoota dameelee adda addaa kanneen akka ijaarsaa, qonnaa, tajaajila IT, turizimii, fi kanneen biroo hedduu kanneen Joorjiyaa adda ta’an irratti barbaaduuf si dandeessisa. Marsariitiin isaanii https://ge.all.biz/en/ dha. 3. 1188.ge: Galmeen toora interneetii kun tarreeffama daldalaa gosoota hedduu kan akka hoteelotaa fi mana nyaataa, wiirtuuwwan daldalaa fi suuqiiwwan gurguddoo akkasumas dhaabbilee tajaajila adda addaa kan akka geejjibaa ykn tajaajila suphaa manaa Joorjiyaa keessatti kennan ni dhiheessa. Marsariitii isaanii http://www.wapieqimi.com/ daawwachuu dandeessu. 4. Zoominfo: While not exclusively on Georgia only businesses,zoominfo namoonni dhaabbilee odeeffannoo daldala addunyaa maraa kennuudhaan akka argatan gargaara. .https://www.zoominfo.com/ irratti ilaaluu dandeessu. 5. ქართ-Card.ge: Waltajjiin kun odeeffannoo waa'ee hir'ina gatii fi dhiyeessii addaa daldala adda addaa biyyattii keessatti socho'an irraa kenna.Keessattuu yoo waliigaltee ykn beeksisa addaa barbaaddan qabeenya faayidaa qabuudha.http:// kartacard.ge/om/ijoo Kunniin daayirektaroota fuula keelloo adda duree ta'an kanneen daldalaa fi tajaajila Joorjiyaa keessatti argachuuf jiran keessaa muraasa.Yoo industirii ykn naannoo addaa biyyattii keessa jiru barbaaddan,daayirektaroota dabalataa fedhiiwwan sana guutuu danda'an qorachuun gatii qabaachuu danda'a.Kun akka gargaaru abdii qabna!

Waltajjiiwwan daldalaa gurguddoo

Joorjiyaan biyya walqunnamtii Baha Awurooppaa fi Dhiha Eeshiyaa irratti argamtudha. Bal’inni isaa xiqqaa ta’us, gabaa guddachaa jiru waltajjiiwwan daldala elektirooniksii ta’ee mul’ateera. Waltajjiiwwan daldala elektirooniksii gurguddoo Joorjiyaa keessatti argaman keessaa muraasni kunooti: 1. MyMarket.ge: MyMarket waltajjiiwwan daldala elektirooniksii Joorjiyaa keessatti adda duree ta’an keessaa tokko yoo ta’u, meeshaalee elektirooniksii, meeshaalee manaa, meeshaalee faashinii fi kkf dabalatee oomishaalee adda addaa dhiyeessa. Marsariitii: www.mymarket.ge 2. Sali.com: Sali.com waltajjii daldala elektirooniksii beekamaa kan biraa kan faashinii fi oomishaalee akkaataa jireenyaa irratti xiyyeeffatudha. Uffata, meeshaalee gargaarsaa, meeshaalee miidhaginaa, meeshaalee mana faaya fi kkf filannoo adda addaa ni dhiheessa.Weebsaayitii: www.sali.com 3. Garee Daandii Siilkii: Gabaa onlaayinii garee Silkii Rood meeshaalee adda addaa kanneen akka elektirooniksii, meeshaalee mana keessaa, meeshaalee manaa, meeshaalee faashinii maqaa biyya keessaa fi idil-addunyaa irraa gatii madaalawaadhaan ni dhiheessa. Marsariitii: www.shop.silkroadgroup.net 4. Tamarai.ge: Tamarai Joorjiyaa keessatti gabaa onlaayinii guddachaa jiru yoo ta’u, hojii harkaan hojjetamuu fi hojiiwwan aartii adda ta’an kan artistoota biyya keessaa fi ogeeyyii harkaatiin aadaa aadaa Joorjiyaa addunyaa guutuutti beeksisuuf uumaman irratti kan adda ta’edha. Marsariitii: www.tamarai.ge 5. Beezone.ge: Beezone oomishaalee damma uumamaa kallattiin horsiistota beeyladaa Joorjiyaa biyya keessaa kanneen qulqullina oomishaa fi qulqullina oomishaa mirkaneessuuf gocha orgaanikii hordofan irraa maddan gurguruu irratti kan adda ta’edha. Oomishaalee kunuunsa gogaa damma irratti hundaa’an kanneen walqabatan akkasumas meeshaalee nyaataa uumamaa biroo kanneen akka muuzaa fi fuduraalee goggogaa waliin mi’aa damma adda addaa ni dhiyeessu. Marsariitii:www.beezone.ge 6.Smoke.ge:Smoke gabaa onlaayinii fedhii namoota tamboo xuuxan kan guutu yoo ta'u, oomishaalee tamboo waliin walqabatan kanneen akka sigaaraa,vaping kits,hookah sets,cigars,fi meeshaalee kanaan walqabatan bal'inaan dhiyeessuudha. Marsariitii:http://www.smoke .ge(maaloo bakka smoke .ge gidduu jiru balleessaa) Kunniin fakkeenyota muraasa qofa kanneen haala guddachaa jiru kan waltajjiiwwan daldala elektirooniksii har’a gabaa Joorjiyaa keessatti socho’an bakka bu’aniidha. Hubadhaa URLwwan asitti kennaman yeroon jijjiiramuu danda'u, akkasumas odeeffannoo yeroo ammaa argachuuf waltajjiiwwan maqaa isaaniitiin toora interneetii irratti barbaaduun gaariidha.

Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa gurguddoo

Biyyi naannoo Kaakaas Yureeshiyaa keessa jirtu Joorjiyaan, waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa baay’ee ummata isheetiin bal’inaan itti fayyadaman qabdi. Waltajjiiwwan kun akka mala qunnamtii beekamaa, odeeffannoo waliif qooduu fi namoota biroo wajjin wal qunnamsiisuutti tajaajilu. Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa beekamoo Joorjiyaa keessatti argaman tokko tokko URL marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Feesbuukii - www.facebook.com Feesbuukiin Joorjiyaa dabalatee waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa addunyaa irratti baay’ee jaallataman keessaa tokko ta’uun isaa shakkii hin qabu. Fayyadamtoonni piroofaayilii akka uumuu, hiriyootaafi maatii waliin akka wal qunnaman, suuraa fi qabiyyee akka qooddatan, garee fi taateewwan irratti akka hirmaatan ni taasisa. 2. Instaagiraamii - www.instagram.com Instagram waltajjii suuraa fi viidiyoo qooduun Joorjiyaa keessattis bal'inaan itti fayyadamudha. Fayyadamtoonni suuraa ykn viidiyoo gara piroofaayila isaaniitti ol kaa'uun namoonni biroo akka arganiifi karaa like, comment ykn ergaa kallattiin walqunnamsiisuu danda'u. 3. VKontakte (VK) - vk.com irratti kan argamu VKontakte (yeroo baay'ee VK jedhamuun beekama) waltajjii marsariitii hawaasummaa Raashiyaa keessatti hundaa'ee fi Feesbuukii wajjin wal fakkaatudha. Interface fayyadamtootaaf mijatuu fi amaloota adda addaa kan akka hiriyyoota ergaa erguu, hawaasa ykn fuula daldalaaf uumuun lammiilee Joorjiyaa biratti jaalala argateera. 4. Odnoklassniki - ok.ru jechuun kan beekamu Odnoklassniki (OK) marsariitii hawaasummaa kan biraa kan Raashiyaa keessatti argamu yoo ta'u, namoota mana barumsaa ykn yunivarsiitii keessatti waliin baratan deebisee walitti hidhuu irratti xiyyeeffata. Fayyadamtoonni Joorjiyaa yeroo baayyee waltajjii kana fayyadamuun hiriyyoota daree durii argachuuf ykn seenaa barnootaa irratti hundaa’uun networkii ijaaruuf. 5. Viidiyoo koo - www.myvideo.ge Myvideo marsariitii viidiyoo qooduun Joorjiyaa yoo ta'u, fayyadamtoonni viidiyoo mata duree adda addaa kan akka viidiyoo muuziqaa, kilippii fiilmii ykn vlog dhuunfaa irratti olkaa'uu danda'u. 6.Tiwiitara- twitter.com Tiwiitar Joorjiyaa keessattis bakka guddaa kan qabu yoo ta'u, fayyadamtoonni ergaawwan gaggabaaboo "tweets" jedhaman waa'ee dhimmoota adda addaa kan akka oduu haaromsa ykn yaada dhuunfaa irratti maxxansuu kan danda'an yoo ta'u, akkaawuntii namoota biroo hordofanii tiwiitara isaanii fudhachuu danda'u. Kunniin fakkeenya waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa beekamoo Joorjiyaa keessatti fayyadaman keessaa muraasa; haa ta'u malee, adeemsi haaraan uumamuu akka danda'u, yeroon darbaa deemuun jaalatamanis garaagarummaa qabaachuu akka danda'u hubachuun barbaachisaadha.

Waldaalee industirii gurguddoo

Biyya naannoo Kaakaas Yureeshiyaa keessa jirtu Joorjiyaan waldaalee indaastirii adda addaa kan qabdudha. Waldaalee indaastirii gurguddoo Joorjiyaa keessa jiran keessaa muraasni marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Waldaa Qonnaan Bultoota Joorjiyaa Marsariitii: http://www.qonnaan bultoota georgian.com/ 2. Mana Maree Daldalaa fi Industirii Joorjiyaa Marsariitii: http://www.gcci.ge/?lang_id=ENG 3. Waldaa Baankota Joorjiyaa Marsariitii: https://baankota.org.ge/ 4. Waldaa Tuurizimii Joorjiyaa Marsariitii: http://gta.gov.ge/ 5. Waldaa Ogeessota Misoomsitoota Riil Isteeti Joorjiyaa (APRE) . Marsariitii: https://apre.ge/ 6. Mana Maree Daldalaa Ameerikaa Joorjiyaa Marsariitii: https://amcham.ge/ 7. Federeeshinii EuroBanks (Oomishtootaa fi Dhiyeessitoota) . Marsariitii: http://febs-georgia.com/en/ 8. Gamtaa Industirii Uumamaa "Neetwork Aartii Faayaa". Fuula Feesbuukii: https://www.facebook.com/fineartsnetworkunion 9. Ejensii Wayinii Biyyaalessaa Joorjiyaa Marsariitii: https://www.gwa.gov.ge/eng 10.Dhaabbata Misooma TQO Joorjiyaa (GITA) . Marsariitii:http://gita.gov.ge/eng/index.php Waldaaleen indaastirii kunneen damee isaanii guddisuu fi bakka bu’uu, walta’iinsa dhaabbilee daldalaa gidduutti guddisuu, tajaajila deeggarsa kennuu, jijjiirama imaammataaf lobbiin gochuu, taateewwan qopheessuu, fi miseensotaaf carraa networking industirii isaanii keessatti kennuu keessatti gahee murteessaa qabu. Hubadhaa tarreen kun guutuu ta’uu dhiisuu danda’a sababiin isaas waldaaleen indaastirii barbaachisoo biroo dameelee ykn naannoo addaa irratti hundaa’an Joorjiyaa keessatti jiraachuu danda’u.

Marsariitii daldalaa fi daldalaa

Joorjiyaan biyya qaxxaamuraa Awurooppaa fi Eeshiyaa irratti argamtuu fi dinagdeen ishee guddachaa jirudha. Daldalaa fi invastimantiif carraa adda addaa ni kenna. Marsariitiiwwan dinagdee fi daldalaa beekamoo Joorjiyaa keessatti argaman tokko tokko kunooti: 1. Joorjiyaa Keessatti Invast gochuu (www.investingeorgia.org): Weebsaayitiin mootummaa ofiisaa kun waa’ee carraa invastimantii, dameewwan, imaammata, onnachiiftuu, fi sochii daldalaa Joorjiyaa keessatti odeeffannoo bal’aa kenna. 2. Ejensii Invastimantii Biyyaalessaa Joorjiyaa (www.gnia.ge): Ejensiin Invastimantii Biyyaalessaa Joorjiyaa carraa daldalaa guddisuu fi dameelee ijoo, seera, dambiiwwan, imaammata gibiraa irratti odeeffannoo kennuudhaan, akkasumas invastaroota ta’uu danda’aniif deeggarsa kennuudhaan invastimantii biyya alaa hawwachuuf kaayyeffateera . 3. Intarpiraayizii Joorjiyaa (www.enterprisegeorgia.gov.ge): Weebsaayitiin kun sagantaalee adda addaa kanneen akka iskiimii deeggarsa maallaqaa al-ergitootaaf dorgommii oomishaalee fi tajaajiloota Joorjiyaa guddisuudhaan hojiiwwan al-ergii irratti xiyyeeffatan guddisuu irratti xiyyeeffata. 4. Ministeera Diinagdee fi Misooma Itti Fufiinsa Qabu Joorjiyaa (www.economy.ge): Weebsaayitiin ministeerichaa ofiisaa imaammata dinagdee, haaromsa, seerota/dambiiwwan daldalaa fi invastimantii biyyattii waliin walqabatan irratti odeeffannoo haaraa ni kenna. 5. Mana Maree Daldalaa fi Industirii Joorjiyaa (www.gcci.ge): GCCIn daldala biyya keessaaf carraa networking kennuudhaan akkasumas michoota idil-addunyaa waliin walqunnamsiisuudhaan hariiroo daldalaa Joorjiyaa keessatti guddisuu keessatti gahee murteessaa qaba. 6. Waajjira Deeggarsa Daldalaa Galma Magaalaa Tibiliisii (https://bsp.tbilisi.gov.ge/en/): Waltajjiin kun tajaajila adda addaa kan akka gargaarsa hayyamaa kennuu, waa’ee daldala jiruu odeeffannoo kennuudhaan Tibiliisii keessatti daldala jalqabuu ykn babal’isuuf haala mijeessuu kaayyeffateera iddoowwan ykn lafa invastimantii daangaa magaalattii keessatti hojjetamuuf. 7. Tajaajila Galii Ministeera Maallaqaa - Kutaa Gumurukaa (http://customs.gov.ge/610/home.html#/home/en/landing-page1/c++tab/page_20_633/): Weebsaayitiin Kutaa Gumurukaa of keessaa qaba dambiiwwan gumurukaa ilaalchisee odeeffannoon gatii guddaa qabu, hojimaata meeshaalee gara/Joorjiyaa irraa galchuu/erguu dabalatee reetii qaraxaa dabalatee gareewwan meeshaalee adda addaa irratti mul’ateera - kun sochii daldalaa yeroo bobba’an meeshaa murteessaadha. Weebsaayitoonni kun namoota gama dinagdee fi daldalaa Joorjiyaa qorachuuf fedhii qabaniif akka qabeenya gatii guddaa qabuutti tajaajiluu danda’u. Waa’ee carraa invastimantii, hojimaata al-ergii/galchuu, imaammata dinagdee, fi deeggarsa mootummaa daldala biyya keessaa fi alaatif argamu ilaalchisee odeeffannoo bal’aa ni kennu.

Weebsaayitoota gaaffii daataa daldalaa

Joorjiyaadhaaf marsariitiiwwan gaaffii daataa daldalaa hedduun jiru. Isaan keessaa muraasni URL isaanii walgitan waliin kunooti: 1. Waajjirri Istaatistiksii Biyyaalessaa Joorjiyaa (Geostat) - Waajjirri istaatistiksii ofiisaa Joorjiyaa daataa daldalaa bal’aa fi odeeffannoo istaatiksii galtee fi al-ergii wajjin walqabatu ni kenna. Marsariitii: https://www.geostat.ge/en/modules/categories/17/istaatistiksii-daldalaa 2. Ministeera Diinagdee fi Misooma Itti Fufiinsa Qabu Joorjiyaa - Weebsaayitiin Ministeerichaa odeeffannoo daldala idil-addunyaa, istaatiksii galtee/al-ergii, safartuu taarifaa, xiinxala gabaa, fi carraa invastimantii dabalatee ni kenna. Marsariitii: http://www.economy.ge/?lang_id=ENG&sec_id=237 3. Daataa Banaa Baankii Addunyaa - Baankiin Addunyaa daldala idil-addunyaa meeshaalee fi tajaajilootaaf kuusaawwan odeeffannoo bal’aa kan kennu yoo ta’u, kunis istaatiksii bal’aa meeshaalee daldalaa Joorjiyaa galtee fi al-ergii dabalatee. Marsariitii: https://data.baankii addunyaa.org/ 4. Giddugala Daldala Idil-addunyaa (ITC) - ITCn kuusaawwan deetaa daldalaan walqabatan adda addaa kan dhiyeessu yoo ta’u, kunis piroofaayilii daldalaa biyya addaa bal’aa Joorjiyaa dabalatee yoo ta’u, kunis gatii al-ergii/sadarkaa gosa oomishaatiin akkasumas piroofaayilii galtee kan dabalatudha. Marsariitii: https://baabura.unctad.org/ 5. UN Comtrade Database - Kuusaan odeeffannoo Dhaabbata Mootummoota Gamtoomaniin kunuunfamu kun, waa’ee galtee fi al-ergii Joorjiyaa ibsa addaa dabalatee, odeeffannoo daldala meeshaalee idil-addunyaa bal’inaan walitti qabame dhiyeessa. Marsariitii: https://comtrade.un.org/ Weebsaayitoonni kun maddoota amanamoo sochii daldalaa Joorjiyaa sadarkaa biyyaatti akkasumas ilaalcha idil-addunyaatiin odeeffannoo sirrii fi yeroo ammaa ta’e argachuu dandeessanidha.

Waltajjiiwwan B2b

Joorjiyaan biyya walqunnamtii Baha Awurooppaa fi Dhiha Eeshiyaa irratti argamtudha. Diinagdee guddachaa jiru kan qabu yoo ta’u, waltajjiiwwan B2B hedduu kanneen daldala daldalaaf haala mijeessan qaba. Waltajjiiwwan B2B Joorjiyaa keessa jiran tokko tokko URL marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. Mana Maree Daldalaa fi Industirii Joorjiyaa (GCCI) - GCCI qaama bakka bu’aa ofiisaa daldalaa Joorjiyaa keessatti argamu yoo ta’u, daldala fi misooma daldalaa guddisa. Waltajjii onlaayinii dhaabbileen daldalaa itti walqunnamsiisuu fi tumsuu danda’an ni kennu: http://gcci.ge/ 2. MarketSpace - MarketSpace waltajjii daldala elektirooniksii B2B Joorjiyaa keessatti adda duree ta’eedha, bitootaa fi dhiyeessitoota industirii adda addaa keessatti wal qunnamsiisa. Oomishaalee fi tajaajiloota adda addaa dhiyeessa: https://www.marketspace.ge/ 3. Tbilisi Business Hub - Waltajjiin onlaayinii kun daldala biyya keessaa Joorjiyaa michoota idil-addunyaa waliin walqabsiisee tumsa daldalaa, carraa invastimantii, fi networking guddisuuf: https://tbilisibusinesshub.com/ 4. TradeKey[Geo] - TradeKey[Geo] gabaa B2B idil-addunyaa kan galchitoota addunyaa, al-ergii, oomishtoota, dhiyeessitoota, fi raabsitoota dhaabbilee Joorjiyaa keessa jiran waliin daldala hojjechuuf fedhii qaban tajaajiludha: https://georgia.tradekey.com/ 5. ExpoGeorgia - ExpoGeorgia waggaa guutuu agarsiisa daldalaa fi agarsiisa adda addaa qopheessa, kunis industirii Joorjiyaa biyya keessaa akkasumas addunyaa irratti beeksisa. Weebsaayitiin isaanii taateewwan dhufan kanneen dhaabbileen daldalaa itti walqunnamuu danda’an irratti odeeffannoo kenna: http://expogeorgia.ge/en/ Kunniin fakkeenya muraasa waltajjiiwwan B2B Joorjiyaa keessatti argaman kanneen guddina daldalaa biyyattii keessattis ta’e idil-addunyaa guddisuuf tajaajila adda addaa dhiyeessanidha.