TogTok

Haala Waliigalaa Biyyaa
Maallaqa Biyyaalessaa
Sadarkaa Jijjiirraa
Ayyaana Barbaachisaa
Haala Daldala Alaa
Dandeettii Misooma Gabaa
Oomishaalee gurgurtaa ho'aa gabaa irratti
Amaloota maamilaa fi dhorkaa
Sirna bulchiinsa gumurukaa
Imaammata gibira galtee
Imaammata gibira al-ergii
Mirkaneessitoota al-ergiidhaaf barbaachisan
Loojistikii gorfame
Chaanaalii misooma bitaa

Kolombiyaan, ifatti Rippabiliika Kolombiyaa jedhamuun kan beekamtu, biyya Ameerikaa Kibbaa keessatti argamtudha. Seenaa badhaadhaa fi aadaa adda addaa kan qabdu Kolombiyaan yeroo baayyee "karra Ameerikaa Kibbaa" jedhamtee waamamti. Bal'ina lafaa tilmaamaan iskuweer kiiloo meetira miiliyoona 1.14 kan qabu yoo ta'u, daangaa Paanaamaan, Veenzuweelaa, Biraazil, Ikuwaadoor fi Peeruu waliin qooddata. Magaalaan guddoon Kolombiyaa Bogotaa jedhamti. Giddugala siyaasaa fi diinagdee biyyattii ta'uun tajaajila. Afaan hojii Kolombiyaa keessatti dubbatamu Ispeen yoo ta’u, afaanonni dhalootaan naannoo adda addaa keessatti dubbatamanis baay’eedha. Kolombiyaan baay'ina ummataa gara miliyoona 50 kan qabdu yoo ta'u, Laatiin Ameerikaa keessatti biyya baay'ina ummataa sadarkaa sadaffaa irratti argamti. Ummanni Kolombiyaa ho'aa fi keessummeessitoota daawwattootaaf taasisaniin beekama. Teessuma lafaa Kolombiyaa naannoolee ishee hunda keessatti garaagarummaa guddaa qaba. Kutaalee gaarreen Andees kanneen gama dhihaa isaatiin darban dabalatee gaarreen ajaa'ibsiisoo ta'an kan qabdudha. Bareedinni uumamaa isaas qarqara galaanaa qulqulluu qarqara galaanaa Paasifikii fi Galaana Kaaribiyaanii lamaanuu ni dabalata. Dinagdeedhaan yoo ilaalle, bunni indaastirii al-ergii Kolombiyaa keessatti gahee olaanaa qaba. Kana malees, dameewwan akka oomisha boba’aa, oomishaa, albuudaa fi qonnaatti adda adda ta’eera. Kolombiyaan yeroon qormaata keessaa qooda ishee kan qabdu ta’us waggoota kurnan darban keessatti gara tasgabbii fi badhaadhinaatti guddina guddaa galmeessiteetti. Haa ta'u malee,ammallee dhimmoonni akka walqixxummaa dhabuu,malaammaltummaa siyaasaa,fi daldala qoricha sammuu namaa hadoochu mudateera.Mootummaan Kolombiyaa naannolee adda addaa keessatti ijaarsa nagaa,araara,fi hammatamuu hawaasummaaf tattaaffii taasifamu irratti ciminaan hojjechuu itti fufeera. Xumura irratti,kolombiyaan adda addummaa aadaa ajaa'ibaa,bareedina uumamaa,namoota ho'aa,fi tattaaffii itti fufiinsa qabu gara nagaa taasiftu irraa kan ka'e adda baatee jirti.Qormaanni itti fufus,lammiileen kolombiyaan waa'ee egeree isaanii dandamatanii & abdii guddaa qabu.Magaalota socho'oo ta'an,lafa ajaa'ibaa,ayyaanota aadaa,&mi'aawaa ta'een cuisine,sabni addaa kun nama hundaaf waa dhiheessa!

Maallaqni Kolombiyaa Peesoo Kolombiyaa (COP) dha. Bara 1837 irraa eegalee maallaqa ofiisaa kan ta'ee fi yeroo baay'ee $ dhaan kan mallatteeffamudha. COPn saantima maallaqa adda addaatiin dhufa, kunis peesoo 50, 100, 200, fi 500 dabalatee. Nootiiwwan baankii maallaqa 1,000, 2,000, 5,000, 10,000, 20,000 fi dhiheenya kana gatiiwwan ol’aanoo haaraa kanneen akka:10.000;50.00;200.00;500.00n kan argamanidha. Sadarkaan jijjiirraa peesoo Kolombiyaa maallaqa biroo kan akka doolaara Ameerikaa ykn Yuuroo waliin garaagarummaa qabaachuu danda’a. Maallaqa biyya keessaa hangam akka ofii keessaniif argattan hubannoo gaarii argachuuf daldala faayinaansii kamiyyuu dura safartuu jijjiirraa amma jiru ilaaluun gaariidha. Magaalota gurguddoo Kolombiyaa ykn naannolee turistii kanneen akka Bogota ykn Cartagena International airports fi baankonni daldalaa tajaajila sharafa alaa imaltoonni maallaqa isaanii gara peso Kolombiyaatti jijjiiruu danda'an ni kennu. Kaardii liqii dhaabbilee baay'ee kan akka hoteelota ,mana nyaataa,fi giddugala daldalaa keessatti bal'inaan fudhatama qaba.Kaardii liqii bal'inaan fudhatama qabu Visa fi Mastercard ta'us yeroo hunda maallaqa harkaa qabaachuun gaarii dha manneen daldalaa xixiqqoo filannoo kana qabaachuu dhiisuu danda'aniif. Walumaagalatti,peesoo Kolombiyaa maallaqa ofiisaa guutuu Kolombiyaa keessatti fayyadamu yoo ta'u, safartuu jijjiirraa maallaqaa biroo wajjin wal bira qabamee yoo ilaalamu jijjiirama.Yeroo Kolombiyaa keessa deemtan maallaqa fayyadamuuf yoo karoorfattan daawwannaa keessan dura safartuu jijjiirraa yeroo ammaa qorachuun gaariidha.Dhaabbiileen hedduun kaffaltii kaardii liqiis ni fudhatu kanaaf maallaqaa fi kaardii lamaan walitti makuun yeroo turtii keessanitti faayidaa qabaachuu danda'a.Daawwattoota biyya alaa biyya bareedduu kana yeroo daawwatan maallaqa isaanii gara peesootti jijjiiruu barbaadaniif filannoowwan adda addaa ni jiru.

Maallaqni seera qabeessa Kolombiyaa peesoo Kolombiyaa (COP) dha. Tilmaama sharafa alaa maallaqa addunyaa gurguddoo waliin yoo ilaalle, maaloo lakkoofsa waliigalaa tokko tokko armaan gadii argadhaa. Haa ta’u malee, safartuun sharafa alaa yeroo hunda kan jijjiiramu ta’uu isaa fi sababoota hedduu irratti hundaa’uun garaagarummaa qabaachuu akka danda’u hubadhaa: 1 Doolaara Ameerikaa (~ USD) = Tilmaamaan Peesoo Kolombiyaa 3,900 hanga 4,000 (COP) . 1 Yuuroo (~ EUR) = Tilmaamaan 4,500 hanga 4,600 Peesoo Kolombiyaa (COP) . 1 Paawundii Biriteen Isteerliing (~ GBP) = Tilmaamaan Peesoo Kolombiyaa 5,200 hanga 5,300 (COP) . 1 Doolaara Kanaadaa (~ CAD) = Tilmaamaan Peesoo Kolombiyaa 3,000 hanga 3,100 (COP) . 1 Doolaara Awustiraaliyaa (~ AUD) = Tilmaamaan Peesoo Kolombiyaa 2,800 hanga 2,900 (COP) . Hubadhaa lakkoofsi kun kan agarsiisu qofa waan ta’eef sharafa alaa amma jiru calaqqisiisuu dhiisuu danda’a. Odeeffannoo safartuu jijjiirraa yeroo qabatamaa ykn yeroo isaa eeggate argachuuf maddoota amanamoo ykn dhaabbilee faayinaansii ilaaluun ni gorfama.

Kolombiyaan biyya duudhaa aadaa socho'aa fi ayyaanota barbaachisoo hedduu waggaa guutuu kabajaman qabdudha. Ayyaanotaa fi ayyaanota ijoo Kolombiyaa keessatti raawwataman tokko tokko kunooti: 1. Guyyaa Walabummaa (July 20th): Kolombiyaan bulchiinsa Ispeen jalaa walabummaa ishee guyyaa kana kabajatti. Ayyaanni kun akka biyyaatti agarsiisa, muuziqaa aadaa, agarsiisa shubbisaa, ibiddaa fi affeerraa daandii irratti qophaa’u kan dabalatudha. 2. Carnaval de Barranquilla (Fulbaana/Amajjii): Kun ayyaana kaarniival addunyaa irratti gurguddoo ta’an keessaa isa tokko yoo ta’u, UNESCOn akka Masterpiece of Oral and Intangible Heritage of Humanity jedhamuun beekamtii argateera. Parade halluu adda addaa kan floats, shubbisa aadaa akka cumbia fi mapalé, agarsiisa muuziqaa, fi uffata bal'aa qaba. 3. Festival de la Leyenda Vallenata (Ebla): Magaalaa Valledupar keessatti kan gaggeeffamu ayyaanni kun muuziqaa vallenato – gosa aadaa afoolaa Kolombiyaa UNESCOn hambaa Aadaa Hin Qabamne Dhala Namaa jedhamuun beekamtii argate kabaja. Ayyaanni kun dorgommii muuziqeessitoota gosa adda addaa gidduutti taasifamu kan hammatudha. 4. Semana Santa (Torban Qulqulluu): Ayyaanni amantii kun guutuu Kolombiyaatti torban Faasikaa Wiixata Faasikaa duratti raawwatama. Jila mul’ata macaafa qulqulluu agarsiisu, sirna amantii waldoota biyyattii keessatti gaggeeffamu of keessatti qabata. 5.Agarsiisa Kaali: Feria de Cali jedhamuunis kan beekamu yoo ta'u, Muddee hunda magaalaa Kaaliitti gaggeeffama - magaalaa guddoo saalsaa Kolombiyaa jedhamti. 6.Día de los Muertos (Guyyaa Du'anii) :Adoolessa 2 ayyaana addaa kana kan lammiileen Kolombiyaa namoota jaallatan du'an kabajuuf walitti qabaman.Daawwannaan bakka awwaalchaa,awwaala cinatti piknikii,qophii nyaataa addaa,fi faaya halluu adda addaa qabu dhagaa awwaalaa ni jira.Ayyaanni kun kan kaayyoon miseensota maatii jaallatamoo ta’an kanneen jireenya isaanii kabajaa osoo jiranii du’aan boqotan yaadachuudha. 7.Ayyaana Ummataa: Lammiileen Kolombiyaas guyyaa waggaa haaraa(January 1st),Guyyaa hojjettootaa(May 1st),Guyyaa Ayyaana Qillee(December 25th),fi kanneen biroo dabalatee ayyaana ummataa ni kabaju. Ayyaanotaa fi ayyaanonni kun hambaalee aadaa badhaadhaa Kolombiyaa kan agarsiisan yoo ta’u, eenyummaa biyyoolessaa ishee keessatti qaama barbaachisaa dha.

Kolombiyaan biyya Ameerikaa Kibbaa keessatti argamtuu fi dinagdee adda addaatiin beekamti. Sabni kun haala daldalaa socho’aa kan qabu yoo ta’u, galteenis ta’e al-ergiin guddina dinagdee isaa keessatti gahee murteessaa qaba. Kolombiyaan biyya al-ergii irratti xiyyeeffattutti adda durummaan meeshaalee akka zayitaa, dhagaa boba’aa, buna, banaanaa, daraaraa muramee fi warqee ergiti. Meeshaaleen kunneen galii al-ergii biyyattiif gumaacha olaanaa qabu. Keessattuu indaastiriin boba’aa Kolombiyaa al-ergii waliigalaa biyyattii keessaa harka guddaa waan qabuuf beekamaadha. Waggoota dhiyoo asitti oomisha aadaa bira darbee portfoolii al-ergii Kolombiyaa adda addaa gochuu irratti xiyyeeffannaan kennamee jira. Mootummaan carraa gabaa akka addunyaatti babal’isuuf dameelee aadaa hin taane kanneen akka tajaajila teeknooloojii odeeffannoo fi adeemsa hojii alaatti kennuu dammaqinaan guddiseera. Galtee alaa ilaalchisee Kolombiyaan meeshaalee adda addaa kanneen akka maashinarii fi meeshaalee geejjibaa, keemikaalota, meeshaalee fayyadamaa kanneen akka elektirooniksii fi uffata irratti hirkattee jirti. Ameerikaan galtee fi al-ergii irratti michoota daldalaa gurguddoo keessaa tokko taatee jirti; haa ta’u malee, biyyattiin biyyoota Laatiin Ameerikaa fi Awurooppaa waliinis hariiroo daldalaa cimaa qabdi. Dabalataanis, Kolombiyaan heddummina daldala idil-addunyaa ishee guddisuuf waliigalteewwan daldala bilisaa naannoo irratti hirmaachuu irratti dammaqinaan hojjettee jirti. Sabni kun qaama waliigaltee Gamtaa Paasifik kan Meksikoo Peeruu,fi Chiilii of keessatti hammateedha. Biyyoota miseensa ta’an gidduutti danqaa taarifaa hir’isuun daldala naannoo keessaa guddisuuf kan akeekedha. Qormaatni tokko tokko dandeettii daldala Kolombiyaa irrattis dhiibbaa geessisan jiru. Fakkeenyaaf,bu’uuraaleen misoomaa gahaa ta’uu dhabuun geejjibni meeshaalee naannolee keessatti gahumsa qabu gufachiisuu danda’a.Kana malees, wantootni hawaas-siyaasaa kanneen akka daldala qoricha sammuu namaa hadoochu ykn yaaddoo nageenyaa yeroo tokko tokko balaa invastimantii biyya alaa irratti dhiibbaa geessisuu danda’u.Haa ta’u malee,mootummaan tarkaanfiiwwan dhimmoota kana furuuf kaayyeffatan fudhachuu itti fufeera- invastimantii guddisuu -imaammata michuu & jalqabbii ijaarsa nagaa,guddina dinagdee tasgabbaa'aa itti fufsiisuuf. Walumaagalatti ,Haalli daldalaa Kolombiyaa carraa daldalaa adda addaa industirii hunda keessatti mul'achaa jiruun daayinamikii dha.Hoggansi qabeenya gahumsa qabu waliin tumsa tarsiimoo gabaa addunyaa keessatti haala gaariin isaan kaa'a,abdii guddina gara fuula duraa saba Ameerikaa Kibbaa kanaaf haala mijeessa.

Kolombiyaan akka biyya Ameerikaa Kibbaatti argamtutti gabaa daldala alaa ishee guddisuuf dandeettii guddaa qabdi. Qabeenya uumamaa adda addaa, oomisha qonnaa fi damee omishaa guddachaa jiruun Kolombiyaan dandeettii daldala idil-addunyaa hawwachuu fi dandeettii al-ergii ishee babal’isuu qabdi. Dandeettii gabaa daldala alaa Kolombiyaa keessatti wanti guddaan gumaachu tokko teessuma lafaa tarsiimoo isheeti. Ameerikaa Kaabaa fi biyyoota Laatiin Ameerikaa birootti dhihoo ta’uun isaa gabaa naannolee kanneenii salphaatti argachuuf kan dandeessisudha. Bu’uuraaleen geejjibaa biyyattii haala gaariin guddatan sochii meeshaalee daran kan mijeessan yoo ta’u, hojii raabsaaf wiirtuu gaarii ta’a. Kolombiyaan heddummina lubbu qabeeyyii badhaadhaa fi biyyee lalisaa ta’een kan beekamtu yoo ta’u, meeshaalee qonnaa adda addaa kanneen akka buna, banaanaa, daraaraa muramee fi firii tropical oomishuuf dandeessisa. Oomishaaleen kunneen qulqullinaa fi adda ta’uu isaanii irraa kan ka’e akka addunyaatti fedhii guddaa qabu. Gocha qonnaa guddisuu fi teeknooloojiiwwan akka qonna sirrii ykn mala misooma orgaanikii irratti invast gochuudhaan, Kolombiyaan adeemsa indaastirii nyaata orgaanikii fayyadamuu fi fayyadamtoota fayyaa irratti xiyyeeffatan addunyaa guutuutti tajaajiluu dandeessi. Dabalataanis, Kolombiyaan waggoota kurnan darban keessatti guddina dinagdee itti fufiinsa qabu argachaa turte. Guddinni kun fayyadamtoota Kolombiyaa amma meeshaalee addunyaa irraa galfaman hedduu gaafachaa jiran biratti galiin hojiirra ooluu danda’u akka dabalu taasiseera. Kunis dhaabbilee idil-addunyaa oomisha ykn tajaajila isaaniif gabaa haaraa barbaadaniif carraa ta’a. Kana malees, baasii humna namaa dorgommii fi onnachiiftuu mootummaatiin dhaabbileen addunyaa biyyattii keessatti dhaabbilee oomishaa hundeessuun dameen omishaa Kolombiyaa saffisaan babal’achaa dhufeera. Oomisha konkolaataa, indaastirii huccuu/uffata (keessattuu uffata ispoortii sochii qabu), oomishni haardwaara teeknooloojii dameewwan dandeettii guddaa agarsiisan tokko tokkodha. Abdiin kun jiraatus ammallee qormaatni furmaata argachuu qaban kanneen akka hojimaata birokraasii adeemsa qulqulleessuu gumurukaa wajjin walqabatee ykn marii daldalaa gita idil-addunyaa waliin taasifamuu fi iftoomina fooyya’aa barbaadu jiru. Dabalataanis imaammattoonni misooma itti fufiinsa qaban qabeenya uumamaa kunuunsuuf kaayyeffatan qormaata biraa xiyyeeffannoo barbaadu yoo ta’u, babal’ina dinagdee guddisuudha Xumura irratti,qabeenya uumamaa baay'ee waliin teessuma lafaa mijataa ta'een boba'e,Koolumbiyaan irra deddeebiin hirmaannaan dhiyeessii addunyaa irratti & argamuun humna hojjetaa ogummaa qabu+jalqabbii gara salphaatti daldala hojjechuutti fudhatame gabaa daldala alaa keessatti carraa guddinaa fidaa jira kanaanis guddina dinagdee waliigalaa guddisa. Tattaaffii mootummaa fi damee dhuunfaa itti fufiinsa qabuun, carraan misoomaa gabaa daldala alaa Kolombiyaa abdachiisaa ta’ee jira.

Gabaa daldala alaa Kolombiyaa keessatti oomishaalee beekamoo ta’an filachuuf yeroo jennu wantoota ilaalamuu qaban hedduudha. Kolombiyaan dinagdee adda addaa qabdi, industirii adda addaa kan akka qonnaa, boba’aa fi gaazii, huccuu, fi albuudaa. Kana malees, biyyattiin waliigalteewwan daldala bilisaa carraa daldala idil-addunyaa ishee guddisan hedduu mallatteessitee jirti. Filannoo oomishaa irratti xiyyeeffannoon kennamuu danda’u tokko meeshaalee qonnaati. Kolombiyaan bunaa fi daraaraa qulqullina olaanaa qabu oomishuun beekamti. Oomishaaleen kunneen fedhii idil-addunyaa cimaa kan qaban yoo ta’u, biyya alaatti bu’a qabeessa ta’een gabaaf dhiyaachuu danda’u. Bunaa fi daraaraa malees, qonnaan biroo Kolombiyaa irraa ergamu banaanaa, baaqelaa kookaa fi fuduraalee tropical kan dabalatudha. Naannoo biraan ilaalamuu qabu huccuu fi uffata dha. Kolombiyaan indaastirii huccuu guddachaa jiru kan uffata fiber uumamaa kan akka suufii ykn quncee talbaa irraa hojjetame oomishuuf qabdi. Dameen kun meeshaalee uffataa dizaayiniin isaanii yeroo ammaa ykn adda ta’e erguuf carraa ta’uu danda’u ni kenna. Kana malees, indaastiriin albuudaa Kolombiyaa albuuda akka dhagaa boba’aa, warqee, emeraaldii ykn niikeelii sadarkaa idil-addunyaatti daldaluuf carraa dhiheessa. Indaastiriiwwan kana keessatti ykn dameewwan fedhii biroo kamiyyuu keessatti meeshaalee gurgurtaa ho’aa filachuuf, biyyoota adda addaa keessatti haala fedhii biyya keessaa cinatti qorannoo gabaa gaggeessuu fi haala addunyaa madaaluun barbaachisaa dha. Adeemsa kana keessatti wantoota ijoo ilaalamuu qaban gabaa xiyyeeffannoo ta’e bakka fedhiin oomishaalee addaa baay’ee ykn dorgommii xiqqaa ta’uu danda’u adda baasuu; fedhii fayyadamtootaa madaaluu; itti fufiinsa irratti xiyyeeffachuu; daangeffama galtee/al-ergii ilaalchisee dambiiwwan seeraa hubachuu; dandeettii loojistikii hojii al-ergii deeggaruuf barbaachisan qorachuu; dorgommii gatii oomishaalee walfakkaatan addunyaa maraa wajjin wal bira qabamee yoo ilaalamu xiinxaluu. Dabalataanis,, to’annoo qulqullinaa walfakkaatu mirkaneessuuf oomishtoota/oomishtoota biyya keessaa waliin hariiroo uumuunis hawwata oomishaalee filatamoo fayyadamtoota biyya alaa biratti guddisuu danda’a. Walumaagalatti,meeshaalee qonnaa kan akka buna ykn daraaraa akkasumas huccuu/uffata dizaayinii adda ta’e dabalatee irratti xiyyeeffachuun gabaa daldala alaa Kolombiyaa keessatti meeshaalee gurgurtaa ho’aa ta’an yeroo filataman faayidaa qabaachuu danda’a . Haa ta’u malee,milkaa’ina mirkaneessuuf,filannoon oomishaa mijaawaa ta’e qorannoo gabaa gadi fageenya qabu,filannoo maamiltootaa,adeemsa,akkaataa fedhii,fi ilaalcha seeraa daldala idil-addunyaa marsee jiru irratti hundaa’uu qaba.Tarsiimoolee kana hojiirra osoo oolan,oomishtoota biyya keessaa waliin hariiroo uumuu fi hordofuunis gatii akka qabu ni mirkaneessa tarkaanfiiwwan to’annoo qulqullinaa.

Biyyi Ameerikaa Kibbaa keessatti argamtu Kolombiyaan amala maamiltootaa adda ta’ee fi dhorkaa ilaalcha keessa galfamuu qabu qabdi. Amaloota Maamiltootaa: 1.1. 1. Ho’aa fi Dhuunfaa: Lammiileen Kolombiyaa hariiroo dhuunfaaf iddoo guddaa kan kennan yoo ta’u, namoota biroo wajjin wal amantaa uumuuf dursa kennu. Walqunnamtii michoomaa kan dinqisiifatan siʼa taʼu, yeroo baayʼee namoota dhuunfaa beekan ykn walitti dhufeenya uume waliin daldala gochuu filatu. 2. Maatii irratti kan xiyyeeffate: Aadaa Kolombiyaa keessatti maatiin gahee guddaa qaba, kanaaf yaadni maatii fi yaadni murtii bittaa irratti dhiibbaa guddaa qaba. 3. Barbaachisummaa Bifa: Lammiileen Kolombiyaa qophii fi uffannaa dhuunfaa irratti xiyyeeffannoo kennu. Yeroo baay’ee uffata gaarii uffachuun akka mallattoo kabaja ofii fi namoota biroof agarsiisutti ilaalama, keessumaa bakka daldalaa keessatti. 4. Aadaa Waliigaltee: Maamiltoota Kolombiyaa biratti, keessumaa gabaa biyya keessaa keessatti ykn yeroo meeshaalee gatii guddaa qaban bitatan, gatii irratti daldaaluun ykn mariisisuun waanuma jiruudha. 5. Amanamummaa Cimaa: Lammiileen Kolombiyaa maamiltoota amanamoo garmalee ta’anii fi hariiroo yeroo dheeraa dhaabbilee waliin qabaniif iddoo guddaa kennan ta’uu barbaadu. Taboo: 1.1. 1. Hanga walitti dhufeenya cimaa wal amantaa irratti ijaarame horattanitti mata dureewwan miira namaa kakaasan kan akka siyaasaa ykn amantii irratti mari’achuu irraa of qusadhaa. 2.Mariin hojiin walqabatee yeroo taateewwan hawaasummaa taasifamu lammiileen Kolombiyaa yeroo baayyee dhimmoota ogummaa walqunnamtii dhuunfaa irraa adda baasuu waan filataniif fudhatama gaarii argachuu dhiisuu danda’a. 3.Aadaa, duudhaa, aadaa Kolombiyaa akka nama aarsutti fudhatamuu waan danda'uuf yaada hamaa hin kenninaa. 4.Lammiileen Kolombiyaa akka waliigalaatti walga’ii hawaasummaa fi walgahii daldalaa irratti sa’aatii eeguu waan dinqisiifataniif dhimma sa’aatii eeguu irraa fagaachuu. Amaloota maamiltootaa kana hubachuun daldaltoonni mala isaanii maamiltoota Kolombiyaa waliin haala gaariin bu’a qabeessa ta’een akka hirmaatan kan gargaaru yoo ta’u, walta’iinsi milkaa’aan akka guddatu mirkaneessuuf dhorkaa aadaa yaada keessa galchuun ni gargaara

Bulchiinsa fi Dambii Gumurukaa Kolombiyaa keessatti Ameerikaa Kibbaatti kan argamtu Kolombiyaan bulchiinsa gumurukaa fi dambiiwwan addaa imaltoonni yeroo biyyattii seenan ykn bahan beekuu qaban qabdi. Dambiiwwan kunneen dhangala’aa meeshaalee to’achuu fi seerota daldala idil-addunyaa akka kabajaman mirkaneessuuf kan kaayyeffatanidha. Tokkoffaa, daawwattoonni hundi yeroo Kolombiyaa galan paaspoortii seera qabeessa ta’e dhiyeessu qabu. Paaspoortiin kun guyyaa seene irraa eegalee yoo xiqqaate ji’a jaha hafe qabaachuu qaba. Dabalataanis, lammiileen biyya alaa tokko tokko gara Kolombiyaa osoo hin imalin dura viizaa barbaaduu danda’u. Lammummaan kee viizaa akka barbaadu sakatta’uu fi yoo barbaachisaa ta’e argachuun murteessaadha. Mi’a ilaalchisee imaltuun kamiyyuu yeroo Kolombiyaa ga’u unka ibsa gumurukaa guutuu qaba. Unkaan kun odeeffannoo waa’ee meeshaalee gara biyyattiitti fidaman kan akka meeshaalee dhuunfaa ykn meeshaalee daldalaaf yaadaman kamiyyuu of keessatti qabata. Yeroo sakatta’iinsaatti rakkoon akka hin uumamneef meeshaalee hunda sirritti labsuun barbaachisaa dha. Kolombiyaan meeshaalee murtaa’oo sababoota adda addaa kan akka yaaddoo fayyaa ykn kunuunsa aadaatiin biyyattii keessaa galfamuu ykn gara alaatti galfamuu danda’an irratti daangaa kaa’a. Fakkeenyonni qawwee dhukaasaa, qoricha sammuu namaa hadoochu, meeshaalee sobaa, meeshaalee arkiyooloojii fi oomishaalee sanyiiwwan balaa jala jiran kan dabalatudha. Imaltoonni dhimmoota seeraa kamiyyuu akka hin uumamneef meeshaalee daangeffaman kana dursanii beekuu qabu. Qondaaltonni gumurukaa buufata xiyyaaraa fi bakka Kolombiyaa seenan birootti akka tasaa ykn shakkii irratti hundaa’uun sakatta’iinsa gaggeessu. Inspeekshiniiwwan kun maashiniiwwan raajii eksiree fi mi’a harkaan sakatta’uu kan dabalatudha. Adeemsa kana keessatti yeroo gaaffii gaafataman odeeffannoo amanamaa kennuudhaan qondaaltota waliin tumsi gochuun barbaachisaa dha. Meeshaalee murtaa’oo gibira ykn qaraxa osoo hin kaffaliin gara Kolombiyaa fidaman irratti qaraxa irraa bilisa ta’e irratti daangaa addaa akka jiru hubatamuu qaba. Daangaawwan kun dhugaatii alkoolii, oomishaalee tamboo, . meeshaalee elektirooniksii, faaya, fi kanneen biroo. Xumura irratti,sirna bulchiinsa gumurukaa isaanii ilaalchisee yeroo Kolombiyaa seenan ykn bahan xiyyeeffannoon barbaachisaan kennamuu qaba. Dambiiwwan kana beekuun adeemsa seensaa ykn bahuu haala salphaan akka ta’u kan taasisu yoo ta’u, walxaxiinsa seeraa kamiyyuu ni hambisa.

Imaammanni gibira galtee Kolombiyaa dhangala’aa meeshaalee gara biyyattiitti darban to’achuu fi indaastiriiwwan biyya keessaa eeguuf kan akeekedha. Biyyattiin oomishaalee adda addaa irratti qaraxa galtee kan kennitu yoo ta’u, sirna walsimsiisaa hawaasa Andees jalatti ramadamuu isaanii irratti hundaa’uun. Kolombiyaan akka waliigalaatti taarifa ad valorem kan gatii oomishaa irraa dhibbeentaadhaan shallagamu hojiirra oolchiti. Sadarkaan taarifaa gosa meeshaalee biyya alaatii galfaman irratti hundaa’uun garaagarummaa qaba. Fakkeenyaaf, meeshaaleen nyaataa bu’uuraa kanneen akka qamadii, ruuzii, fi boqqolloo meeshaalee qananiin guutaman kanneen akka konkolaataa ykn elektirooniksii wajjin wal bira qabamee yoo ilaalamu taarifa gadi aanaa qabu. Dabalataanis, Kolombiyaan sirna taarifaa sadarkaa sadii: filannoo, idilee fi adda ta’e qacarti. Taarifni filannoo biyyoota Kolombiyaan waliigaltee daldala bilisaa (FTA) waliin qabdu irratti kan raawwatamu yoo ta’u, oomishaalee adda ta’an irratti reetii hir’ifame ykn bilisa ta’uu kan dhiyeessudha. Ammatti Kolombiyaan biyyoota akka Ameerikaa fi Meksikoo waliin waliigaltee waliigaltee (FTA) qabdi. Kana malees, Kolombiyaan meeshaalee murtaa'oo kanneen akka alkoolii, oomisha tamboo, fi boba'aa biyya alaatii galfamu irratti gibira addaa dabalataa "gibira fayyadama addaa" jedhamu hojiirra oolchuu dandeessi. Gibirri kunneen mootummaaf galii argamsiisuudhaan fayyadama garmalee abdii kutachiisuuf kan kaayyeffatedha. Ka’umsa ykn kaayyoo isaanii irratti hundaa’uun dameewwan dinagdee murtaa’an Zoonii Gumuruuka Addaa (Zonas Francas) ykn Zoonii Daldala Walabaa (Zonas de Libre Comercio) jedhamanii ramadaman keessatti, galteen tokko tokko qaraxa galtee irraa gartokkoon ykn guutummaatti bilisa ta’uu irraa fayyadamoo ta’uu akka danda’u hubatamuu qaba. Walumaagalatti imaammanni gibira galtee Kolombiyaa indaastiriiwwan biyya keessaa eeguu fi hariiroo daldalaa idil-addunyaa waliigaltee filannootiin guddisuu waliin madaala. Meeshaalee biyya alaatii galfaman haala bu’a qabeessa ta’een to’achuudhaan gabaa biyya keessaa keessatti dorgommii haqa qabeessa ta’e mirkaneessuudhaan mootummaaf galii maddisiisuu kaayyeffateera.

Imaammanni gibira al-ergii Kolombiyaa guddina dinagdee guddisuu fi dorgommii gabaa idil-addunyaa guddisuuf kan akeekedha. Biyyattiin dameelee adda addaatiin al-ergii jajjabeessuuf tarkaanfiiwwan adda addaa hojiirra oolchitee jirti. Walumaagalatti Kolombiyaan oomishaalee irra caalaan isaanii irratti gibira al-ergii hin kaa’u. Murteen kun tarsiimoo mootummaan invastimantii biyya alaa hawwachuu fi daldala guddisuuf qabu kan calaqqisiisudha. Haa ta’u malee, meeshaaleen tokko tokko qaraxa al-ergii kan kaffalan yoo ta’u, kanneen ala ta’an muraasni jiru. Kanneen kanaan ala ta’an keessaa tokko al-ergii dhagaa boba’aa ti. Kolombiyaan akka addunyaatti biyyoota dhagaa boba’aa erguun gurguddoo ta’an keessaa tokko yoo taatu, gatii idil-addunyaa ishee irratti hundaa’uun al-ergii dhagaa boba’aa irratti ad valorem royalty hojiirra oolchiti. Dhibbeentaan kun wantoota akka qulqullinaa fi haala gabaa irratti hundaa’uun garaagarummaa qaba. Kan biraan kan adda ta’e emerald yoo ta’u, kunis dambiiwwan gibiraa addaa misooma indaastirii biyya keessaa deeggaruuf kaayyeffatan kan qabanidha. Warri emeraaldii ergitan hojimaata addaa eeguu fi gatii oomishaa irratti hundaa’uun kaffaltii kaffaluu qabu. Kana malees, oomishaaleen qonnaa waliigaltee daldala idil-addunyaa ykn yaaddoo fayyaa biyyoota galchan keessatti mul’atuun yeroo Kolombiyaa irraa ergamu daangaa qulqullinaa ykn fayyaa faayitoosii mudachuu danda’a. Dambiiwwan kana kabajuun baasii dabalataa ykn ulaagaalee al-ergitootaaf barbaachisan of keessaa qabaachuu danda’a. Walumaagalatti, Kolombiyaan imaammata gibira al-ergii mijataa kan babal’ina daldalaa jajjabeessuuf tattaaffii taasiftu keessaa tokko ta’e fudhattee jirti. Gibira al-ergii meeshaalee irra caalaan isaanii dhabamsiisuudhaan ykn gadi aanaa taasisuudhaan mootummaan guddina dinagdee kakaasuu fi invastimantii hawwachuuf kan kaayyeffate yoo ta’u, dameen tokko tokko dambiiwwan faayinaansii barbaachisoo ta’an akka eegan taasisa.

Kolombiyaan biyya Ameerikaa Kibbaa keessatti argamtu aadaa badhaadhaa, heddummina lubbu qabeeyyii fi dinagdee guddachaa jiruun beekamuudha. Mootummaan Kolombiyaa qulqullinaa fi walsimannaa oomishaalee biyyattii irraa ergamaa jiran mirkaneessuuf adeemsa mirkaneessa al-ergii cimaa hojiirra oolcheera. Qonna, oomishaa, fi keemikaalaa dabalatee industirii adda addaatiif ragaan al-ergii barbaachisaadha. Adeemsi kun oomishoonni istaandaardii idil-addunyaa akka guutanii fi dambiiwwan biyyoonni biyya alaa galchan kaa’an akka eegan tarkaanfiiwwan dachaa kan of keessaa qabudha. Adeemsa mirkaneessa al-ergii keessatti tarkaanfiin jalqabaa Ragaa Ka’umsaa argachuudha. Barreeffamni kun oomishni sun Kolombiyaa irraa madda isaa kan mirkaneessu yoo ta’u, walnyaatinsa isaa ykn mala oomisha isaa irratti odeeffannoo kenna. Bittoonni meeshaalee Kolombiyaa dhugaa ta’an bitachaa akka jiran mirkaneessa. Itti aansuudhaan, al-ergitoonni ulaagaalee qulqullinaa addaa industirii isaanii irratti raawwatiinsa qaban eeguu qabu. Fakkeenyaaf, oomishoonni qonnaa itti fayyadama qoricha aramaa, gocha qonna orgaanikii fi nageenya nyaataa ilaalchisee dambiiwwan ciccimoo guutuu qabu. Oomishtoonni tarkaanfiiwwan to’annoo qulqullinaa oomishni isaanii ulaagaa nageenya idil-addunyaa akka guutu taasisu hordofuu qabu. Oomishaaleen dambiiwwan hojiirra jiranii fi istaandaardii qulqullinaa kan eegan ta’ee erga fudhatamee booda qaamolee hayyamamaniin kanneen akka Ministeera Qonnaa ykn Inistiitiyuutii Istaandardii fi Mirkaneessaa (ICONTEC) tiin sakatta’ama. Dhaabbileen kunneen adeemsa omishaa ykn oomishaa hunda keessatti sakatta’iinsa ni raawwatu. Maalummaa oomisha al-ergii irratti hundaa’uun mirkaneessi dabalataa kan akka ragaa faayitoosanitarii meeshaalee qonnaaf yookiin ragaalee dambiiwwan addaa industirii adda ta’an kan akka ISO 9000 dhaabbilee omishaaf akka eegamu mirkaneessu barbaachisuu danda’a. Dhumarratti, ragaaleen barbaachisoo ta’an hundi milkaa’inaan erga argamanii booda; al-ergitoonni Hayyama Al-ergii karaa DIAN (Dirección de Impuestos y Aduanas Nacionales) iyyachuu ni danda’u, kunis meeshaalee isaanii Kolombiyaa irraa seeraan akka erguuf hayyama isaaniif kenna. Xumura irratti, Kolombiyaatti mirkaneessi al-ergii adeemsa gadi fageenya qabu istaandaardii idil-addunyaa akka eegamu mirkaneessuu kan of keessatti hammatedha. Oomisha isaaniif mirkaneessitoota kana argachuudhaan; Daldaltoonni Kolombiyaa dhugummaa ka’umsa oomishaa fi adeemsa oomishaa qulqullina olaanaa qabu ilaalchisee mirkaneessa kennuudhaan sadarkaa idil-addunyaatti amanamummaa argachuu danda’u. (Hub: Lakkoofsi jechootaa seensa hin dabalatu)

Kolombiyaan biyya Ameerikaa Kibbaa keessatti argamtu yoo taatu, heddummina lubbu qabeeyyii badhaadhaa, aadaa socho'aa fi dinagdee guddachaa jiruun beekamtudha. Waggoota dhiyoo asitti Kolombiyaan hojii daldalaa babal’achaa jiru deeggaruuf bu’uuraalee loojistikii ishee fooyyessuu irratti guddina guddaa galmeessiteetti. Yaada loojistikii Kolombiyaa keessaa wantoota ijoo ta’an keessaa muraasni kunooti: 1. Buufata Doonii fi Buufata Xiyyaaraa: Kolombiyaan buufata doonii gurguddoo daldala idil-addunyaatiif karra barbaachisaa ta’ee tajaajilan hedduu qabdi. Buufatni doonii Kaartaajenaa buufata doonii guddaa biyyattii yoo ta’u, Laatiin Ameerikaaf wiirtuu geejjibaa ijoo ta’ee hojjeta. Buufatni doonii Buenaventura buufata doonii barbaachisaa biraa qarqara galaanaa Paasifikii irratti argamu yoo ta'u, Eeshiyaa fi Ameerikaa Kaabaa waliin walitti hidhamiinsa gaarii qaba. Buufata doonii malees Kolombiyaan buufataalee xiyyaaraa walitti hidhamiinsa gaarii qaban kanneen akka Buufata Xiyyaaraa Idil-addunyaa El Dorado Bogota fi Buufata Xiyyaaraa Idil-addunyaa Joozee Maariyaa Kordoovaa Medellin kan qabdu yoo ta’u, geejjibni fe’umsa qilleensaa gahumsa qabu haala mijeessa. 2. Neetwork Daandii: Neetworkiin daandii Kolombiyaa waggoota darban keessatti haalaan fooyya’ee waan jiruuf, meeshaalee biyyattii keessatti geejjibsiisuun salphaa ta’eera. Daandiin guddaan Paan-Ameerikaa magaalota gurguddoo naannoolee adda addaa Kolombiyaa keessa jiran kan walqunnamsiisu yoo ta’u, hojii loojistikiidhaaf walitti hidhamiinsa walxaxaa ta’e kenna. 3. Giddugala Loojistikii: Fedhii dhaabbilee kuusaa fi raabsaa dabalaa dhufe guutuuf naannoolee Kolombiyaa adda addaa keessatti wiirtuuwwan loojistikii hedduun uumamaniiru. Giddu-galli kun tajaajila walitti hidhame kan akka mana kuusaa, qaphxii, asxaa, qulqullina gumurukaa, fi furmaata geejjibaa ni kennu. 4. Zoonii Daldala Walabaa: Kolombiyaan Zoonii Daldala Walabaa (FTZ) kanneen onnachiiftuu gibiraa fi gabaa al-ergii salphaatti argachuu ykn meeshaalee jallisii baasii hir’ifameen galchuu danda’an moggaafteetti. Dhaabbileen FTZ keessatti socho’an hojimaata gumurukaa sirrii ta’ee fi ba’aa bulchiinsaa gadi aanaa ta’e argachuu danda’u. 5.Waliigaltee Daldala Idil-addunyaa: Hariiroo daldalaa addunyaa daran guddisuuf Kolombiyaan waliigalteewwan daldala idil-addunyaa dachaa kan akka Gamtaa Paasifik (Meksikoo waliin, Peeruu & Chiilii), Mercosur (Arjentiinaa waliin, Biraazil & Paaraaguway), fi Waliigaltee Hawaasa Andees(Booliiviyaa,Ikuwaadoor& Peeruuf). Waliigalteewwan kunneen biyyoota miseensa ta’an gidduutti meeshaaleen salphaatti akka socho’an kan taasisan yoo ta’u, danqaaleen daldalaa hir’ate. 6.Teeknooloojii fi Dijiitaalaayizeeshinii: Kolombiyaan damee loojistikii ishee keessatti teeknooloojii fudhachuun gahumsaa fi iftoomina akka dabalu taasiseera. Fayyadamni waltajjiiwwan dijitaalaa ergaawwan yeroo qabatamaa keessatti hordofuu, bulchiinsa dhiyeessii sansalataa fooyya’aa, fi qindoominni qooda fudhattoota adda addaa gidduutti fooyya’aa ta’e ni dandeessisa. Yaadonni loojistikii kun Kolombiyaan bu’uuraalee misoomaa ciccimoo sochii meeshaalee gahumsa qabuun biyyattii keessaa akkasumas daldala idil-addunyaa deeggaran misoomsuuf kutannoo qabdu kan calaqqisiisanidha. Bakka tarsiimoo fi invastimantii loojistikii irratti itti fufee jiruun Kolombiyaan suuta suutaan neetworkii dhiyeessii addunyaa keessatti taphataa beekamaa ta’aa jirti.

Agarsiisa daldalaa barbaachisoo

Ameerikaa Kibbaatti kan argamtu Kolombiyaan, dhaabbilee daldalaa carraa bittaa isaanii babal’isuuf barbaadaniif karaalee bittaa idil-addunyaa barbaachisoo ta’an hedduu fi agarsiisa daldalaa ni dhiheessiti. Waggoota dhiyoo asitti Kolombiyaan guddina dinagdee guddaa kan argatte yoo ta’u, bitattoota idil-addunyaatiif gabaa hawwataa taateetti. Karaalee ijoo bitoonni idil-addunyaa qoratan tokko tokko armaan gaditti dhiyaataniiru: 1. Waldaa Dhiyeessitoota Aadaa Hin Taane Idil-addunyaa Kolombiyaa (ACOPI): ACOPI dhaabbata kabaja guddaa qabuu fi dameelee aadaa hin taane Kolombiyaa sadarkaa idil-addunyaatti babal’isuuf hojjetudha. Isaanis dhiyeessitoota Kolombiyaa fi bitoota idil-addunyaa industirii adda addaa kanneen akka huccuu, hojii harkaa, meeshaalee manaa fi kkf keessatti kallattiin qunnamtii ni mijeessa. 2. ProColombia: ProColombia dhaabbata mootummaa daldala alaa, invastimantii, turizimii, fi maqaa biyyaa Kolombiyaa keessatti beeksisuuf itti gaafatamummaa qabuudha. Oomisha Kolombiyaa agarsiisuu fi dhiyeessitoota biyya keessaa bitoota addunyaa waliin walqunnamsiisuuf waggaa guutuu addunyaa guutuutti taateewwan hedduu qopheessu. 3. Waltajjiiwwan Walsimsiisaa Daldalaa: Waltajjiiwwan kun bitoota idil-addunyaa dhiyeessitoota Kolombiyaa ykn michoota tarsiimoo barbaadaniif carraa networkii gaarii ta’e ni kennu. Manneen daldalaa biyya keessaa yeroo baayyee taateewwan akkasii kan daldaltoonni michoota ta’uu danda’an fuulaa fuulatti wal arguu danda’anitti qopheessu. 4. Expominas Fair: Agarsiisni daldalaa waggaa waggaadhaan Bogotaatti gaggeeffamu kun agarsiistota biyyaalessaa fi idil-addunyaa industirii adda addaa kanneen akka meeshaalee ijaarsaa, meeshaalee maashinarii, meeshaalee indaastirii huccuu/uffata & dhiyeessii fi kkf irraa hawwata ogeeyyii industirii fi carraa daldalaa haaraa argachuu. 5. ExpoCamello: Addatti damee hojii harkaa irratti kan xiyyeeffate agarsiisni kun akka waltajjii bal’aa ta’ee ogeeyyii harkaa guutuu Kolombiyaa maamiltoota biyyaalessaa fi idil-addunyaa hojii harkaa aadaa kan akka suphe dhooftuu, huccuu, faaya hojjechuu fi kkf irratti fedhii qaban waliin walqunnamsiisu ta’ee tajaajila.. 6. Andina Link: Agarsiisa telekoomii Laatiin Ameerikaa keessatti waggaa waggaan Cartagena de Indias keessatti gaggeeffamu keessaa isa tokko ta’ee; taphattoonni indaastirii gurguddoon teeknooloojiiwwan isaanii isa haaraa tajaajila tamsaasaa wajjin walqabatan kanneen tajaajila saatalaayitii dabalatee akkasumas. 7. FITAC - CIATI International Fair on Foreign Trade & Customs Management: Agarsiisni kun daldala alaa, bulchiinsa gumurukaa, loojistikii, fi tajaajiloota kanaan walqabatan irratti xiyyeeffata. Ogeeyyiin indaastirichaa daldala idil-addunyaa keessatti adeemsa haaraa fi kalaqa irratti mari’achuuf waltajjii gatii guddaa qabu ta’a. 8. Feria Internacional de Bogotá (FIB): Agarsiisa Daldala Idil-addunyaa Bogota jedhamuunis kan beekamu FIB agarsiisa daldalaa Laatiin Ameerikaa keessatti beekamaa ta’e keessaa isa tokkodha. Industiriiwwan adda addaa kan akka qonnaa, teeknooloojii, faashinii, anniisaa haaromfamuu fi kkf kan uwwisu yoo ta’u.. agarsiistota biyyaalessaa fi idil-addunyaa oomisha isaanii agarsiisuu fi networkii daldalaa isaanii babal’isuuf barbaadan kumaatamaan lakkaa’aman hawwata. Sababa weerara COVID-19 addunyaa irraa kan ka’e agarsiisni daldalaa fi taateewwan hedduun yeroo biraatti darbuu ykn gara bifa (virtual format)tti jijjiiramuu akka danda’an eeruun barbaachisaadha. Kanaafuu, bitoonni idil-addunyaa taateewwan Kolombiyaa keessatti raawwataman ilaalchisee odeeffannoo haaraa argachuun barbaachisaa dha. Xumura irratti, Kolombiyaan bitoota idil-addunyaa carraa bittaa barbaadaniif karaalee barbaachisoo ta’an hedduu dhiyeessiti. Waltajjiiwwan kunneen dhiyeessitoota Kolombiyaa dameelee adda addaa keessatti saaxilamummaa kan kennan yoo ta’u, biyyattii keessatti babal’ina daldalaaf karaalee networkii bal’aa kan kennan ta’uu ibsameera.

Motora barbaacha waliigalaa

Kolombiyaatti, motoroonni barbaacha yeroo baay’ee itti fayyadamnu: 1. Google - Mootora barbaacha addunyaa irratti baay'ee beekamaa ta'e, Google Kolombiyaa keessattis bal'inaan itti fayyadama. www.google.com.co irraa argachuu dandeessu. 2. Bing - Motora barbaacha addunyaa irratti bal'inaan itti fayyadamu kan biraa, Bing Kolombiyaa keessattis jaallatamaadha. www.bing.com irratti argachuun ni danda’ama. 3. Yahoo - Yahoo Search lammiilee Kolombiyaa baay’ee ta’aniin barbaacha toora interneetii isaaniif itti fayyadamu. www.search.yahoo.com irratti argachuu dandeessu. 4. DuckDuckGo - Iccitii fayyadamtootaa dursa kennuudhaan kan beekamu DuckDuckGo namoota dhuunfaa nageenya toora interneetii isaaniif yaaddoo qaban biratti Kolombiyaa keessattis jaalala argateera. Duckduckgo.com irratti argachuun ni danda'ama. 5. Yandex – Yandex motora barbaacha Raashiyaa yoo ta’u qabiyyee fi tajaajila naannoo isaa irraa kan ka’e Kolombiyaa dabalatee kutaalee Laatiin Ameerikaa keessatti jaalala hamma tokko argateera. yandex.ru irratti argachuu dandeessu. 6 Ecosia- Motorri barbaacha addaa kun barbaacha hunda waltajjii isaa fayyadamuun godhame waliin biqiltuu dhaaba kunis fayyadamtoota naannoo irratti xiyyeeffatan Kolombiyaa akkasumas addunyaa irratti hawwateera. ecosia.org irratti argachuu dandeessu 7 SearchEncrypt- DuckDuckGo wajjin walfakkaatuun, SearchEncrypt icciitii fooyya’aa fi muuxannoo barbaacha nageenya qabu waadaa seena. Bu'aa icciitii ta'e durtii fida. www.searchencrypt.com irratti argachuu dandeessu Hubadhaa tarreen kun kanneen yeroo baay’ee itti fayyadaman kan hammatu ta’us Kolombiyaa keessatti motoroonni barbaacha naannoo ykn addaa kanneen fedhii addaa ykn fedhii namoota dhuunfaa daangaa biyyattii keessa jiranii guutan jiraachuu danda’u

Fuula keelloo gurguddoo

Kolombiyaan Ameerikaa Kibbaatti kan argamtu yoo ta’u, galmeewwan fuula keelloo gurguddoo hedduu kan qabdu yoo ta’u, isaanis daldalaa fi tajaajila argachuuf kan gargaarudha. Kanneen beekamoo ta’an keessaa muraasni marsariitiiwwan isaanii wal-simu waliin kunooti: 1. PaginasAmarillas.co (Fuula Keelloo Kolombiyaa) - www.paginasamarillas.com.co Kun Kolombiyaa keessatti daayirektaroota onlaayinii bal’aa ta’an keessaa isa tokkodha. Gosoota adda addaa kan akka mana nyaataa, hoteelota, tajaajila ogummaa, dhaabbilee eegumsa fayyaa, fi kkf kan hammatudha. 2. AmarillasInternet.com - www.amarillasinternet.com/kolombiyaa Amarillas Internet dhaabbileen daldalaa piroofaayilii daldalaa uumuu fi tajaajila isaanii beeksisuuf waltajjii ni kenna. Tarreefama industirii adda addaa kan akka daldala gurgurtaa, konkolaataa, ijaarsaa fi kkf of keessatti qabata. 3. Proveedores.com (Galmee Dhiyeessitootaa) - www.proveedores.com/colombia Proveedores galmee bal’aa dhiyeessitootaa fi oomishtoota Kolombiyaa keessatti dameelee adda addaa kanneen akka huccuu, maashinarii fi meeshaalee, industirii keemikaalaa fi pilaastikii keessatti dhiyeessa. 4. Directorio de Negocios en Kolombiyaa (Daayirektarii Daldalaa Kolombiyaa) - www.directorionegocios.com/colombia Daayirektarri kun abbootii qabeenyaa fi abbootii qabeenyaa daldalaa Kolombiyaa keessa jiran walitti hidhuu irratti xiyyeeffata. Fayyadamtoonni daldala addaa akka barbaadan ykn gosoota akka dhaabbilee faayinaansii fi inshuraansii ykn dhaabbilee gabaa akka daawwatan dandeessisa. 5. Guias Local (Qajeelfama Naannoo) - https://www.guiaslocal.co/ . Guias Local qajeelfama onlaayinii kan manneen daldalaa fi tajaajiloota naannoo adda addaa magaalota Kolombiyaa kanneen akka Bogotá Cartagena Medellín Barranquilla Cali fi kanneen biroo keessatti tarreessudha. Fuulonni keelloo kunniin odeeffannoo quunnamtii daldala naannoo guutuu biyyattii keessatti argachuuf karaa mijataa ta’e ni dhiyeessu. Gorsa mana nyaataa barbaaddanis ykn dhiyeessaa tajaajila ogeessaa ykn dhiyeessaa Kolombiyaa keessa jiru waliin wal qunnamuuf yoo barbaaddan galmeewwan kun odeeffannoo barbaachisaa ta’e gahumsaan argachuuf isin gargaaru

Waltajjiiwwan daldalaa gurguddoo

Kolombiyaan, akka dinagdee saffisaan guddachaa jiruutti, Laatiin Ameerikaa keessatti, guddina waltajjiiwwan daldala elektirooniksii irratti guddina guddaa argiteetti. Biyyattiin waltajjiiwwan bittaa onlaayinii amanamoo fi beekamoo adda addaa kanneen fedhii fayyadamtoota adda addaa guutan dhiyeessiti. Waltajjiiwwan daldala elektirooniksii gurguddoo Kolombiyaa keessatti argaman keessaa muraasni marsariitii isaanii waliin kunooti: 1. MercadoLibre Kolombiyaa - Mercadolibre.com.co Laatiin Ameerikaa keessatti gabaa daldala elektirooniksii gurguddoo keessaa tokko ta’uu isaatiin, MercadoLibre oomishaalee bal’aa gosoota adda addaa keessatti elektirooniksii, uffata, meeshaalee manaa fi kkf dabalatee dhiyeessa. 2. Liiniyoo - Linio.com.co Linio gabaa onlaayinii beekamaa ta'ee fi oomishaalee faashinii fi bareedina irraa kaasee hanga meeshaalee manaa fi teeknooloojiitti filannoo bal'aa dhiyeessuudha. 3. Falabella - Falabella.com.co Falabella Kolombiyaa keessatti manneen daldalaa gurguddoo sibiilaafi dhagaa hojjetan keessaa tokko qofa osoo hin taane akka waltajjii toora interneetii maamiltoonni meeshaalee adda addaa kanneen akka uffata, meeshaalee manaa, elektirooniksii fi kkf itti bitachuu danda’anitti hojjeta. 4. Lentesplus - Lentesplus.com.co jedhamuun beekama Addatti oomishaalee ijaa kanneen akka kontaktii leensii fi ujummoo aduu irratti kan xiyyeeffate Lentesplus maamiltoonni meeshaalee mul'ataan walqabatan gatii dorgomaa ta'een akka bitatan waltajjii mijataa dhiyeessa. 5. Dafiti Kolombiyaa - Dafiti.com.co Dafitiin uffata gurgurtaa faashinii irratti kan adda ta’e, uffata dhiiraa fi dubartootaaf qophaa’e bal’inaan kan argamu yoo ta’u, kophee fi meeshaalee maqaawwan beekamoo irraa dhufan waliin ta’a. 6. Jumbo Kolombiyaa - Jumbo.com.co Jumbo akka mana gurgurtaa onlaayinii kan tajaajilu yoo ta’u, maamiltoonni bakka suuqii fiizikaalaa dhiyoo isaaniitti mi’a gurgurtaa akka geejjibsiifamu ykn akka fudhatan haala mijataa ta’een akka ajajan kan taasisudha. 7. Éxito Virtual (Grupo Éxito) – Vaayirasii Vaayirasii.Koo.Koo/ . Waltajjiin vaartuwalii Grupo Éxito oomishaalee adda addaa kanneen gurgurtaa irraa kaasee hanga meeshaalee kunuunsa fayyaa ykn wantoota mana keessaa barbaachisoo ta'an karaa marsariitii isaanii dhiyeessa. 8. Alkosto - alkosto.com irratti kan argamu Alkosto meeshaalee elektirooniksii bal’aa kanneen akka televijiinii, laptop, bilbila ismaartii meeshaalee fi meeshaalee manaa waliin dhiyeessuudhaan beekama. 9. Mana Kuusaa Avianca - Avianca.com/co/es/avianca-store Daandiiwwan xiyyaaraa gurguddoo Kolombiyaa keessaa tokko kan taate Avianca, mana daldalaa onlaayinii imaltoonni mi'a, meeshaalee elektirooniksii fi meeshaalee gargaarsaa dabalatee oomishaalee imala waliin walqabatan akka bitatan dandeessisu hojjeta. Waltajjiiwwan daldala elektirooniksii kunneen tajaajila amanamaa fi dhiyeessii oomishaa adda addaatiin fayyadamtoota Kolombiyaa biratti jaalalaa fi amantaa horataniiru. Weebsaayitoonni caqafaman jijjiirama ykn dheerina naannoo (.co) kan domeenii Kolombiyaa adda ta’e qabaachuu akka danda’an yaada keessa galchaa.

Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa gurguddoo

Biyya Ameerikaa Kibbaa sochii guddaa qabdu Kolombiyaan, waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa adda addaa lammiileen ishee namoota biroo waliin wal qunnamsiisuu fi waliin hojjechuuf itti fayyadaman qabdi. Waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa beekamoo Kolombiyaa keessatti argaman tokko tokko kunooti: 1. Feesbuukii - Akka addunyaatti waltajjiiwwan bal’inaan itti fayyadaman keessaa tokko ta’ee, Feesbuukiin Kolombiyaa keessattis baay’ee jaallatamaadha. Namoonni waan haaraa, suuraa, viidiyoo qooduuf, akkasumas hiriyootaafi maatii waliin wal qunnamuuf itti fayyadamu: www.facebook.com. 2. Instagram - Suuraa fi viidiyoo qooduuf xiyyeeffannoo mul'ataa kennuudhaan kan beekamu Instagram, Kolombiyaatti jaalala guddaa argateera. Fayyadamtoonni yeroo dhuunfaa isaanii qooddatanii qabiyyee namoota biroo irraa qoratu: www.instagram.com. 3. WhatsApp - Appii ergaa mobaayilaa lammiileen Kolombiyaa meeshaalee adda addaa irratti dhuunfaan ykn gareen walqunnamtiidhaaf bal'inaan itti fayyadaman: www.whatsapp.com. 4. Twitter - Waltajjii maaykiroo biloogii fayyadamtoonni ergaa barreeffamaa gabaabaa "tweets" jedhaman itti maxxansuu danda'an. Lammiileen Kolombiyaa oduu haaraa hordofuuf, haala yeroo irratti mari’achuuf, fi namoota dhiibbaa uumuu danda’an waliin wal qunnamuuf Twitter fayyadamu: www.twitter.com. 5. LinkedIn - Waltajjii networking ogummaa toora interneetii lammiileen Kolombiyaa walitti dhufeenya ogummaa isaanii ijaaruu fi bu’aa hojii isaanii agarsiisuuf itti fayyadaman: www.linkedin.com. 6. Snapchat - Dhaloota dargaggoo Kolombiyaa keessatti suuraa ykn viidiyoo yeroodhaaf "snaps" jedhamuun beekamu hiriyoota isaanii waliin qooduun gammadan biratti beekamaadha: www.snapchat.com. 7. TikTok - Waltajjii miidiyaa hawaasaa baay'ee beekamaa ta'ee fi fayyadamtoonni viidiyoo gabaabaa funyaan walsimsiisuu ykn shubbisaa dargaggoota Kolombiyaa biratti harkifannaa argate akka uumuuf hayyamu: www.tiktok.com. 8. Twitch - Adda durummaan taphoota viidiyoo kallattiin tamsa'an irratti kan xiyyeeffate ta'us tamsaasa muuziqaa, qabiyyee kalaqaa uumuu (hojii aartii ykn pirojektoota DIY), agarsiisa haasawa fi kkf, kanneen uumamtoota qabiyyee Kolombiyaa fi daawwattoota walqixa hawwataniin walqabatees kan hammatudha :www.twitch.tv 9. YouTube - Waltajjii viidiyoo qooduun lammiileen Kolombiyaa qabiyyee fayyadamtoonni uumaman kan akka vlog, viidiyoo muuziqaa, barnoota itti ilaalan ykn meeshaalee barnootaa uumamtoota biyya keessaa akkasumas adeemsa addunyaa irraa argatan itti argatan :www.youtube.com Tarreen kun guutuu akka hin taane yaadadhu, akkasumas waltajjiiwwan miidiyaa hawaasaa biyya keessaa ykn naannoo biroo Kolombiyaa keessatti jaallataman jiraachuu danda’u. Haala miidiyaa hawaasaa biyyattii keessatti haala yeroo fi guddinaa odeeffannoo argachuun murteessaadha.

Waldaalee industirii gurguddoo

Ameerikaa Kibbaatti kan argamtu Kolombiyaan dinagdee adda addaa kan qabdu yoo ta’u, dameelee indaastirii adda addaa qabdi. Waldaalee indaastirii gurguddoo Kolombiyaa fi marsariitiiwwan isaanii kunooti: 1. Waldaa Abbootii Qabeenyaa Biyyaalessaa Kolombiyaa (ANDI) - ANDI fedhii abbootii qabeenyaa Kolombiyaa bakka bu’ee guddina daldalaa dameelee adda addaa keessatti ni guddisa. Marsariitii: https://www.andi.com.co/ 2. Waldaa Injinaroota Boba’aa Kolombiyaa (ACIPET) - ACIPET guddinaa fi guddina injinariingii boba’aa fi hojiiwwan kanaan walqabatan Kolombiyaa keessatti guddisuu irratti xiyyeeffata. Marsariitii: https://www.acipet.com/ 3. Federeeshinii Waldaalee Barnootaa Kolombiyaa (FECODE) - FECODE waldaa ogeessota barnootaa Kolombiyaa bakka bu’ee mirga isaanii leellisuu fi sadarkaa barnootaa fooyyessuuf hojjetudha. Marsariitii: https://fecode.edu.co/ 4. Waldaa Dhaabbilee Teeknooloojii Odeeffannoo Kolombiyaa (ACTI) - ACTI waldaa indaastirii dhaabbilee teeknooloojii Kolombiyaa bakka bu’ee hojjetu yoo ta’u, dorgomtummaa damee IT cimsuuf hojjeta. Marsariitii: http://www.acti.org.co/ irratti argama. 5. Federeeshinii Misoomsitoota Buna Kolombiyaa (FNC) - FNCn qonnaan bultoota bunaa Kolombiyaa bakka bu’ee, gochaalee oomisha bunaa itti fufiinsa qaban kan deeggaru yoo ta’u, qulqullina midhaan bunaa Kolombiyaatiif addunyaa irratti beekamtii akka argatu taasisa. Marsariitii: https://federaciondecafeteros.org/lafederacion.aspx irratti kan argamu 6. Waldaa Waldaalee Tuurizimii Biyyaalessaa (ASOTURGUA) – ASOTURGUA waldaalee turizimii adda addaa naannolee keessatti walitti fidee misooma turizimii Kolombiyaa keessatti qooda fudhattoota damee kana keessa jiran gidduutti networkii uumuudhaan guddisa. Marsariitii: http://asoturgua.vailabcolombia.com/index.php/sobre-asoturgua/asociados irratti kan argamu ta’uu ibsameera 7. Waldaa Injinaroota Konkolaataa (ACOSEC) – ACOSEC guddinaa fi guddina indaastirii konkolaataa Kolombiyaa keessatti leellisuudhaan injinaroota konkolaataa gidduutti beekumsa waliif qooduun guddisuu irratti xiyyeeffata. Marsariitii: https://acosec.wixsite.com/acosec Tarreen armaan olii kun guutuu akka hin taane, akkasumas waldaaleen indaastirii biroo hedduun Kolombiyaa keessatti dameelee adda ta’aniif tajaajilan akka jiran hubadhaa.

Marsariitii daldalaa fi daldalaa

Kolombiyaan marsariitiiwwan dinagdee fi daldalaa adda addaa kanneen carraa invastimantii, dambiiwwan daldalaa fi hubannoo gabaa irratti odeeffannoo kennan qabdi. Kanneen beekamoo ta’an keessaa muraasni kunooti: 1. ProColombia (www.procolombia.co): ProColombia dhaabbata mootummaa al-ergii, turizimii, fi invastimantii biyya alaa Kolombiyaa guddisuuf itti gaafatamummaa qabuudha. Weebsaayitiin isaanii damee daldalaa Kolombiyaa, carraa invastimantii, gabaasa odeeffannoo gabaa fi istaatiksii daldalaa irratti odeeffannoo bal’aa kenna. 2. Bogota keessatti invast gochuu (www.investinbogota.org): Weebsaayitiin kun magaalaa guddoo Kolombiyaa Bogota keessatti invastimantii guddisuu irratti xiyyeeffata. Waa'ee dameewwan ijoo dinagdee Boogotaa kanneen akka tajaajila IT, indaastiriiwwan kalaqaa, saayinsii jireenyaa, tajaajila loojistikii,fi oomishaa odeeffannoo bal'aa kenna. 3. Daldala Kolombiyaa (www.coltrade.org): Ministeera Industirii Daldalaa fi Tuurizimii Kolombiyaatiin kan hojjetamu marsariitiin kun waliigalteewwan daldalaa akkasumas dambiiwwan galtee/al-ergiidhaaf bu’uura seeraa kennuudhaan hariiroo daldala idil-addunyaa biyyoota biroo waliin jiru guddisuuf gargaara. Daldala biyya alaa dhaabbilee Kolombiyaa waliin daldala hojjechuuf fedhii qabaniif galmee al-ergitoota galmaa’an dhiyeessuudhaan haala mijeessa. 4. Superintendencia de Industria y Comercio (SIC) (www.sic.gov.co): SIC abbaa taayitaa mootummaa imaammata dorgommii fi mallattoo daldalaa Kolombiyaa keessatti to’atudha.Seerota eegumsa fayyadamtootaa fi gocha dorgommii haqa qabeessa ta’een walqabatan hojiirra oolchuuf itti gaafatamummaa qabu. 5.Banco de la República(https://www.banrep.gov.co/en/ ): Banco de la República baankii giddugaleessaa Kolombiyaa imaammata maallaqaa hojiirra oolchudha.Agarsiistota dinagdee,satii,fi gabaasa qorannoo faayinaansii gatii guddaa qaban ni kenna dhaabbilee daldalaa Kolombiyaa keessatti socho’aniif ykn invastimantii godhaniif barbaachisaa dha. Weebsaayitoonni kun namoota dhuunfaa/dhaabbilee carraa dinagdee qorachuuf ykn daldala Kolombiyaa waliin hariiroo daldalaa uumuuf fedhii qabaniif qabeenya barbaachisoo ta’an ni dhiyeessu. Hubadhaa, marsariitiiwwan yeroo yeroon fooyya’iinsa ykn jijjiirama qabaachuu akka danda’an; murtoo kamiyyuu osoo hin kennin dura yeroo hunda isaan daawwachuun ykn haala amma jiran mirkaneessuun gaariidha.

Weebsaayitoota gaaffii daataa daldalaa

Marsariitiiwwan daataa daldalaa Kolombiyaa itti argachuu dandeessan tokko tokko kunooti: 1. DANE - Kutaa Bulchiinsa Biyyaalessaa Istaatistiksii: (https://www.dane.gov.co/) Weebsaayitiin mootummaa ofiisaa kun waa’ee Kolombiyaa odeeffannoo istaatiksii adda addaa, daataa daldalaa dabalatee ni kenna. Istaatistiksii daldalaa barbaaduu kan dandeessan "Daldala Alaa" filachuun menu guddaa irraa. 2. ProColombia: (https://procolombia.co/en) ProColombia dhaabbata mootummaa daldala idil-addunyaa, turizimii, fi invastimantii Kolombiyaa keessatti guddisuuf itti gaafatamummaa qabuudha. Weebsaayitiin isaanii istaatiksii al-ergii fi galtee, daataa damee addaa, fi hubannoo gabaa irratti odeeffannoo gatii guddaa qabu ni kenna. 3. Furmaata Daldala Walitti Makamaa Addunyaa (WITS): (https://wits.worldbank.org/) WITS kuusaawwan odeeffannoo Baankii Addunyaatiin bulfamu yoo ta’u, dhangala’aa daldala idil-addunyaa fi taarifa irratti odeeffannoo bal’aa kan kennudha. "Kolombiyaa" akka biyya fedhii keessaniitti filachuudhaan, daataa daldala biyyoota lamaanii bal'aa argachuu dandeessu. 4. UN Comtrade: (https://comtrade.un.org/) UN Comtrade kuusaa istaatiksii daldala idil-addunyaa ofiisaa kan Kutaa Istaatistiksii Dhaabbata Mootummoota Gamtoomaniin kunuunfamuudha. Lakkoofsa galtee fi al-ergii Kolombiyaa barbaaduu dandeessa, paarameeteroota barbaachisoo kanneen akka meeshaa, michuu biyyaa ykn naannoo ifteessuudhaan. 5. Observatory of Economic Complexity: (https://oec.world/en/profile/country/col) Observatory of Economic Complexity mul’ataa fi xiinxala agarsiistota dinagdee biyyoota addunyaa guutuu, al-ergii fi galtee Kolombiyaa gosoota oomishaa adda addaa keessatti dabalatee dhiyeessa. Daataa marsariitiiwwan kana irraa argaman yeroo tokko tokko mala adda addaa ykn yeroo gabaasaa adda addaa qabaachuu waan danda’aniif sirrii ta’uu fi barbaachisummaa isaa mirkaneessuu hin dagatinaa.

Waltajjiiwwan B2b

Kolombiyaan biyya Ameerikaa Kibbaa keessatti sochii guddaa qabdu yoo taatu, waltajjiiwwan B2B adda addaa kanneen networking daldalaa fi daldalaaf dhiheessitudha. Kanneen armaan gadii waltajjiiwwan B2B Kolombiyaa keessatti beekamoo ta’an tokko tokko marsariitii isaanii waliin: 1. ConnectAmericas (www.connectamericas.com): Waltajjiin kun qaama Baankii Misooma Ameerikaa Gidduu yoo ta’u, Kolombiyaa dabalatee daldala guutuu Ameerikaa irraa walitti hidhuuf kan akeekedha. Carraa daldalaa, faayinaansii fi invastimantii ni kenna. 2. ProColombia (www.procolombia.co): ProColombia dhaabbata mootummaa al-ergii, turizimii fi invastimantii Kolombiyaa guddisuuf itti gaafatamummaa qabuudha. Weebsaayitiin isaanii carraa daldalaa Kolombiyaa irratti odeeffannoo gatii guddaa qabu kan kennu yoo ta’u, dhiyeessitoota biyya keessaa fi bitoota idil-addunyaa gidduutti walitti dhufeenya akka uumamu ni mijeessa. 3. Alianza Empresarial para el Comercio (www.alibox.co): Alianza Empresarial para el Comercio dhaabbilee biyya keessaa sadarkaa idil-addunyaatti qaqqabummaa isaanii babal’isuuf fedhii qaban gidduutti walqunnamtii mijeessuudhaan al-ergii Kolombiyaa guddisuu irratti xiyyeeffata. 4. BizLatinHub (www.bizlatinhub.com): Kolombiyaa qofaaf adda ta’uu baatus, BizLatinHub waltajjii B2B adda duree ta’ee fi Kolombiyaa dabalatee guutuu Laatiin Ameerikaa keessatti hojjetudha. Abbootii qabeenyaa ogeeyyii biyya keessaa tarsiimoo gabaa seensaa, ulaagaalee seeraa, filannoo faayinaansii fi tajaajiloota birootiin gargaarsa kennuu danda’an waliin walqunnamsiisu. 5. Importadores.com.co: Waltajjiin kun daldaltoota Kolombiyaa oomishaalee biyya alaa irraa galchuu barbaadan dhiyeessitoota ykn oomishtoota idil-addunyaa waliin wal qunnamsiisuudhaan gargaara. 6.Buscainmueble.com: Namoota indaastirii qabeenyaa ykn dameewwan walqabatan keessa jiraniif qabeenya daldalaa ykn gurgurtaa/bittaa lafaa Kolombiyaa keessatti barbaadaniif, buscainmueble.com magaalota adda addaa keessatti tarreefama bal’aa ni kenna. Kunniin fakkeenya muraasa waltajjiiwwan B2B Kolombiyaa keessatti argamaniidha; waltajjiiwwan dabalataa dinagdee biyyattii adda addaa keessatti industirii ykn dameewwan addaa tajaajilan jiraachuu danda’u. 请注意,特定平台是否适合您的业务需求仍需要进一步调查及了解,先仔细阅读其网站上的条款和条件,并确保了解其服务和收费详情。