TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

کرواتیا کە بە فەرمی بە کۆماری کرواتیا ناسراوە، وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا. لە باکووری ڕۆژئاوا سنوورەکانی لەگەڵ سلۆڤینیا، لە باکووری ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ هەنگاریا، لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ سربیا، لە باشووری ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ بۆسنە و هەرزەگۆڤینا، هەروەها لە باشوورەوە لەگەڵ مۆنتینیگرۆ و دەریای ئەدریاتیک هاوبەشە. کرواتیا بە ژمارەی دانیشتووانەکەی نزیکەی ٤ ملیۆن کەس، خاوەنی میراتێکی کولتووری هەمەچەشنە کە کاریگەری پەیوەندییە مێژووییەکانی لەگەڵ شارستانییەتە جیاوازەکاندا هەیە لەوانە ڕۆمانی، بیزەنتین، عوسمانی و نەمسا-مەجارستان. زمانی فەرمی زمانی کرواتییە. پایتەختی کرواتیا زاگرێبە کە وەک ناوەندی سیاسی و کارگێڕی کاردەکات. زاگرێب بە مێژووی دەوڵەمەند و کولتوورە زیندووەکەی ناسراوە، تێکەڵەیەکی ئیکلێکتی لە تەلارسازی سەدەی ناوەڕاست پێشکەش دەکات شانبەشانی ژێرخانی مۆدێرن. کرواتیا شانازی بە دیمەنە جوانەکانەوە دەکات کە هەردوو ناوچەی کیشوەری دەگرێتەوە کە گرد و شاخەکانی وەرچەرخان لە بەشەکانی ناوەڕاستی وڵاتەکە و هەروەها ناوچە کەنارییەکان کە بە کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەر لە کەناراوەکانی درێژی ئەدریاتیک ڕازێنراونەتەوە. پارکە نەتەوەییە زۆرەکانی وەک پارکە نەتەوەییەکەی دەریاچەی پلیتڤیس و پارکە نەتەوەییەکەی کرکا جوانییە سروشتییە هەناسەبڕکێکان پیشان دەدەن. گەشتیاری ڕۆڵێکی بەرچاو لە ئابووری کرواتیادا دەگێڕێت بەهۆی شوێنە گەشتیارییە سەرنجڕاکێشەکانی وەک دوبرۆڤنیک - کە بە دیوارە کۆنەکانی شارەکەی ناسراوە - سپلیت - شوێنی کۆشکی دیۆکلیتیان - یان پولا لەگەڵ شانۆی ڕۆمانی. هەروەها سەردانکەران دەتوانن چێژ لە گەشتکردن بە کەشتی بەدرێژایی دوورگە دیمەندارەکانی وەک هڤار یان براک وەربگرن. چێشتخانەی نەریتی کرواتیا کاریگەرییەکانی وڵاتانی دراوسێی وەک ئیتاڵیا و هەنگاریا پیشان دەدات لە هەمان کاتدا پێچ و پەنا ناوخۆییەکان زیاد دەکات. خواردنە بەناوبانگەکان بریتین لە سێڤاپی (سۆسیس کبابی)، سارما (ڕۆڵی قەیسی پڕکراو)، خواردنە دەریاییەکانی وەک ڕیزۆتۆی ڕەش یان ماسی کبابی کە تازە لە دەریای ئەدریاتیکەوە دەگیرێت. کرواتیا لە ساڵی ١٩٩١ سەربەخۆ بوو لە یوگۆسلاڤیا بەڵام لەو ماوەیەدا ڕووبەڕووی ئاستەنگ بووەوە بەهۆی ململانێکانەوە کە تا ساڵی ١٩٩٥ بەردەوام بوو. لەو کاتەوە پێشکەوتنی بەرچاوی لە ڕووی سیاسی و ئابوورییەوە بەدەستهێناوە، لە ساڵی ٢٠٠٩ بووە ئەندامی ناتۆ و دواتر لە ساڵی ٢٠١٣دا ئەندامێتی یەکێتی ئەوروپا بووە. لە کۆتاییدا دەڵێین کرواتیا وڵاتێکی سەرنجڕاکێشە و تێکەڵەیەک لە جوانی سروشتی و مێژوویەکی دەوڵەمەند و خواردنی سەرنجڕاکێش و میوانداری گەرمی تێدایە. جا تۆ شارە کۆنەکان یان سەرسوڕهێنەرە سروشتییەکان سەرنجت ڕاکێشاوە، کرواتیا ئەزموونێکی ناوازە پێشکەش دەکات کە بێ گومان کاریگەرییەکی بەردەوام لەسەر هەر سەردانکەرێک بەجێدەهێڵێت.

کرواتیا کە بە فەرمی بە کۆماری کرواتیا ناسراوە، کونای کرواتی (HRK) وەک دراوی خۆی بەکاردەهێنێت. کونا دابەشکراوە بەسەر ١٠٠ لیپادا. وشەی "کونا" بە زمانی کرواتی بە واتای مارتن دێت و لە سەدەی ناوەڕاستەوە وەرگیراوە کە پێستی پەڕ وەک جۆرێک لە دراو بەکاردەهێنرا. کونا لە ٣٠ی ئایاری ١٩٩٤ ناسێندرا، دوای ئەوەی کرواتیا سەربەخۆیی لە یوگۆسلاڤیا وەرگرت، جێگەی دیناری یوگۆسلاڤیای گرتەوە. لەو کاتەوە دراوی فەرمی کرواتیا بووە. دراوی بانکی بە بەهاکانی HRK 10، 20، 50، 100، 200 دێت و دراوەکان بە دراوەکانی HRK 1، HRK2 و lipa بەردەستە. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە بەهۆی هەڵاوسان بە تێپەڕبوونی کات و گۆڕانکاری لە بارودۆخی ئابووری لە ئاستی جیهانی یان لەناو خودی کرواتیادا ̧ هەمیشە بیرۆکەیەکی باشە کە پێش گەشتکردن یان ئاڵوگۆڕی پارە، ئایین و بەردەستبوونی تایبەت پشتڕاست بکرێتەوە. بانکی نیشتمانی کرواتیا (Hrvatska Narodna Banka) بەرپرسیارە لە دەرکردن و ڕێکخستنی دراوی وڵاتەکە. ئەوان سەقامگیرییەکەی مسۆگەر دەکەن بە چاودێریکردنی نرخی ئاڵوگۆڕ لەگەڵ دراوەکانی تر و جێبەجێکردنی سیاسەتی دراو کە گەشەی ئابووری بەرەوپێش دەبات لە هەمان کاتدا هەڵاوسان لە ژێر کۆنتڕۆڵدا دەهێڵێتەوە. لەکاتی گەشتکردن بۆ کرواتیا یان ئەنجامدانی مامەڵەی بازرگانی لەناو وڵاتەکەدا، باشترە هەندێک پارەی کاش لەگەڵ خۆتدا هەڵبگریت بەهۆی ئاستی جیاوازی وەرگرتن بۆ کارتی بانکیی یان پارەدانی ئەلیکترۆنی. هەروەها دەتوانرێت دراوی بیانی لە هۆتێلەکان یان دامەزراوە گەورەکاندا وەربگیرێت؛ هەرچەندە فرۆشیارە بچووکەکان دەتوانن تەنها پارەدان بە کونا وەربگرن. بە کورتی، کرواتیا دراوی نیشتمانی خۆی بەکاردەهێنێت کە پێی دەوترێت کونا (HRK)، کە لە ساڵی 1994 ناسێندرا و جێگەی دیناری یوگۆسلاڤیای گرتەوە. دراوی بانکی لە HRK10 تا HR200 دەگۆڕێت لە کاتێکدا دراو لە HRK1 بەرەو سەرەوە بەردەستە لەگەڵ دراوی بچووکتری لیپا. هەرچەندە وەرگرتنی کارتی بانکیی لە سەرانسەری کرواتیا گەشە دەکات، بەڵام هەڵگرتنی هەندێک پارەی کاش هێشتا پێشنیار دەکرێت بە تایبەت لەکاتی مامەڵەکردن لەگەڵ فرۆشیارە بچووکەکان. بانکی نیشتمانی کرواتیا سەقامگیری مسۆگەر دەکات بە ڕێکخستنی دەرکردنی دراو و چاودێریکردنی هۆکارە ئابوورییەکان، ئەمەش ڕێگە بە سووڕانەوەی ڕێکوپێکی کونا دەدات لەناو وڵاتەکەدا.

دراوی فەرمی کرواتیا بریتییە لە کونای کرواتی (HRK). سەبارەت بە نرخە نزیکەکانی ئاڵوگۆڕکردن لەگەڵ دراوە سەرەکییەکانی جیهان، تکایە ئاگاداربن کە ئەم ڕێژانە ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات جیاواز بن. لێرەدا چەند نرخێکی ئاماژەپێکراوی ئاڵوگۆڕکردن تا مانگی شوباتی ٢٠٢٢ دەخەینەڕوو: 1 کونای کرواتی (HRK) بە نزیکەیی: - 0.13 یۆرۆ (یۆرۆ) - 0.17 دۆلاری ئەمریکی (USD) - 0.15 پاوەندی بەریتانی (GBP) - 15.48 یێنی ژاپۆنی (JPY) - 4.36 یوان ڕێنمینبی چینی (CNY) تکایە لەبەرچاو بگرن کە ئەم بەهایانە لە کاتی ڕاستەقینەدا نین و دەتوانن بەهۆی هۆکارە ئابوورییە جیاوازەکانەوە بگۆڕدرێن.

وڵاتی کرواتیا کە وڵاتێکی جوانە و دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، چەندین جەژنی گرنگی هەیە کە گرنگییەکی بەرچاوی کولتووری و مێژوویییان هەیە. با هەندێک لەم ئاهەنگانە بکۆڵینەوە: 1- ڕۆژی سەربەخۆیی (Dan neovisnosti): لە 8ی تشرینی یەکەمدا ئاهەنگ دەگێڕدرێت، ئەم جەژنە نیشتمانییە بە بۆنەی ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی کرواتیا لە یوگۆسلاڤیا لە ساڵی 1991، ڕۆژەکە پڕە لە ڕووداوی نیشتمانپەروەرانەی وەک ڕێوڕەسمی هەڵکردنی ئاڵا و کۆنسێرت و نمایش و یارییە ئاگرینەکان. 2- ڕۆژی دەوڵەتداری (Dan državnosti): لە ساڵی 2000ەوە هەموو ساڵێک لە 25ی حوزەیران بەڕێوەدەچێت، ئەم جەژنە یادی پەسەندکردنی دەستوورە لەلایەن پەرلەمانی کرواتیا لە 25ی حوزەیرانی 1991. خەڵک بەشداری لە چالاکی جۆراوجۆر دەکەن وەک بەشداریکردن لە پێشانگە و کۆنسێرت یان بەشداریکردن لە پێشبڕکێی وەرزشی لە سەرانسەری وڵاتدا ڕێکخراوە. 3- ڕۆژی سوپاسگوزاری سەرکەوتن و نیشتمان (Dan pobjede i domovinske zahvalnosti): ئەم پشووە گشتییە لە 5ی ئاب بەڕێوەدەچێت، ڕێز لە بەرگریکارە ئازاکان دەگیرێت کە لە جەنگی سەربەخۆیی کرواتیا لە ساڵی 1991 تا 1995 شەڕیان کردووە، خەڵک ڕێزی خۆیان دەگرن بە سەردانی یادگارییەکان و بەشداریکردن لە بواری ئایینیدا ئاهەنگەکانی تایبەت بە سەربازە کەوتووەکان. 4- ڕۆژی جیهانی کرێکاران (Praznik rada): هەموو 1ی ئایار لەگەڵ زۆرێک لە وڵاتانی دیکە لە جیهاندا یاد دەکرێتەوە، کرواتیا جەخت لەسەر ئەو دەستکەوتانە دەکاتەوە کە کرێکاران لە سەرانسەری وڵاتدا لە ڕێگەی نمایش و بۆنە پەیوەندیدارەکان بە کارەوە بەدەستیان هێناوە. 5. دووشەممەی جەژنی ئیستەر (Uskrsni ponedjeljak) و کریسمس (Božić): وەک وڵاتێکی زۆرینەی ڕۆمانی کاسۆلیکی، هەردوو دووشەممەی جەژنی ئیستەر و کریسمس گرنگییەکی ئایینی بێئەندازەیان هەیە بۆ کرواتییەکان کە بەشداری لە خزمەتەکانی کڵێسادا دەکەن و دواتر کۆبوونەوەی خێزانیی دەکەن کە خواردنە نەریتییەکان پێکەوە تامیان لێدەکرێت. 6. ئێوارەکانی سەیرانگای ستڕۆسمایەر: هەرچەندە پشوویەکی فەرمی نیشتمانی نییە بەڵکو فێستیڤاڵێکی کولتووری بەناوبانگە کە ساڵانە لە نێوان ئایار و ئەیلول لە شاری زاگرێب بەڕێوەدەچێت – نمایشی هونەری جۆراوجۆری وەک نمایشی مۆسیقای زیندوو پیشان دەدات کە خەڵکی ناوچەکە و هەروەها گەشتیاران لە هەموو ناوچەکانی... جیهان. ئەم جەژنانە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە ناسنامەی کولتووری کرواتیا و دەرفەتێک بۆ خەڵک دەڕەخسێنن کە کۆببنەوە و ئاهەنگ بگێڕن بۆ مێژووی خۆیان و شانازی نەتەوەیی خۆیان پیشان بدەن.

کرواتیا وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، هاوسنوورە لەگەڵ سلۆڤینیا، هەنگاریا، سربیا، بۆسنە و هەرزەگۆڤینا، مۆنتینیگرۆ. کرواتیا وەک ئەندامێکی یەکێتی ئەوروپا (یەکێتی ئەوروپا) سوودی لە ڕێککەوتنەکانی بازرگانی ئازاد و فراوانکردنی دەرفەتەکانی هەناردەکردن وەرگرتووە. ئابووری کرواتیا زۆر پشت بە کەرتی خزمەتگوزارییەکەی دەبەستێت و گەشتیاریش بەشدارێکی سەرەکییە. وڵاتەکە شانازی بە کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەرەوە دەکات بەدرێژایی دەریای ئەدریاتیک، ساڵانە ملیۆنان گەشتیار بۆ خۆیان ڕادەکێشن. ئەم لێشاوەی سەردانکەران کاریگەری ئەرێنی لەسەر هەناردەکردنی کرواتیا هەبووە لە ڕووی خزمەتگوزارییەکانی وەک شوێنی نیشتەجێبوون، خزمەتگوزاری خواردن و کات بەسەربردن. کرواتیا جگە لە گەشتیاری، کاڵاکانی وەک ئامێر و کەرەستەی گواستنەوە وەک کەشتی و ئۆتۆمبێل هەناردە دەکات. کەرتی بەرهەمهێنان ڕۆڵێکی بەرچاوی لە ئابووری وڵاتەکەدا هەیە. پیشەسازییەکانی وەک بەرهەمهێنانی ماددە کیمیاییەکان (لەوانەش دەرمان)، قوماش، پرۆسێسکردنی کانزاکان، بەرهەمهێنانی وزە (بەتایبەت کارەبای ئاو)، پرۆسێسکردنی خۆراک (ماسیگرتن) بەشدارێکی گرنگن لە بازاڕی هەناردەکردندا. هاوبەشە سەرەکییەکانی هەناردەکردنی کرواتیا بریتین لە ئەڵمانیا – کە بەشێکی بەرچاو لە بازرگانییەکەی پێکدەهێنێت – دواتر ئیتاڵیا و سلۆڤینیا لە ناوچەی یەکێتی ئەوروپادا دێن. بەڵام لەگەڵ وڵاتانی وەک بۆسنە و هەرزەگۆڤینا بازرگانی دەرەوەی یەکێتی ئەوروپاش دەکات. سەبارەت بە هاوردەکردن بۆ خودی کرواتیا؛ ئامێر و ئامێرەکانی گواستنەوە بە شێوەیەکی بەرچاو شانبەشانی کاڵا بەکاربەرەکانی وەکو قوماش و هتد، ئەم بەرهەمانە زۆرجار لە ئەڵمانیاوە سەرچاوە دەگرن (هاوبەشە سەرەکییەکەی هاوردەکردن)، ئیتاڵیا، چین لەنێو ئەوانی تردا. سەرەڕای گەشەسەندنی ئابووری ئەم دواییە شەڕەکانی دوای سەربەخۆیی لە ماوەی ساڵانی نەوەدەکاندا بووە هۆی پاشەکشە؛ لە دوای پەیوەندیکردن بە یەکێتی ئەوروپا لە ساڵی ٢٠١٣ پێشکەوتنی بەردەوام بەرەو یەکگرتن لەگەڵ بازاڕە جیهانییەکان بەدی کراوە – دیارترینیان لەناو ئەوروپادا. بەگشتی، کرواتیا بەردەوامە لە بەهێزکردنی پێگەی خۆی لە ڕێگەی فراوانکردنی پیشەسازی گەشتیاری لەگەڵ هەمەچەشنکردنی هەناردەکردن، و دامەزراندنی پەیوەندی بازرگانی بەهێز لەگەڵ هەردوو وڵاتی یەکێتی ئەوروپا و هاوبەشە بازرگانییەکانی دەرەوەی یەکێتی ئەوروپا کە بەکۆمەڵ بەشدارن لە دیمەنی بازرگانی وڵات یارمەتیدەرە بۆ هاندانی گەشەپێدانی ئابووری بەردەوام ڕوونی دەکاتەوە کە بۆچی کرواتیا بە ئەستێرەیەکی هەڵکشاو دادەنرێت لەسەر شانۆی بازرگانی نێودەوڵەتی.

کرواتیا کە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، توانای بەرچاوی هەیە بۆ فراوانکردنی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. کرواتیا بە شوێنی جوگرافیای ستراتیژی و ئەندامێتی لە یەکێتی ئەوروپا (یەکێتی ئەوروپا)، چەندین سوودی بۆ دەرفەتی بازرگانی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات. یەکەم: کرواتیا سوودمەندە لە نزیکیی لە بازاڕە گەورەکانی ئەوروپا. شوێنی لەبارەکەی لە نێوان ئەوروپای ناوەڕاست و باڵکاندا، ڕێگە بە ئاسانی گەیشتن بە وڵاتانی دراوسێی وەک سلۆڤینیا، هەنگاریا و سربیا دەدات. ئەمەش ئاسانکاری دەکات بۆ یەکخستنی بازرگانی و ڕێگە بە گواستنەوەی کارامەی کاڵاکان دەدات لە سنوورەکانەوە. دووەم: ئەندامێتی کرواتیا لە یەکێتی ئەوروپا ڕێگەی پێدەدات بچێتە بازاڕێکی فراوانەوە کە زیاتر لە ٤٤٦ ملیۆن بەکارهێنەری تێدایە. ئەمەش دەرفەتی بەرچاو دەڕەخسێنێت بۆ ئەو بازرگانانەی کە دەیانەوێت کاڵا هەناردە بکەن یان هاوردە بکەن لەناو یەکێتی ئەوروپادا. سەرەڕای ئەوەش، بەشێک بوون لە یەکێتی ئەوروپا ڕێگە بە کۆمپانیاکانی کرواتیا دەدات سوودمەند بن لەو ڕێککەوتنە بازرگانیانەی کە یەکێتییەکە لەگەڵ وڵاتانی دیکەی جیهان دانوستانیان لەسەر کردووە. جگە لەوەش، کرواتیا خاوەنی کۆمەڵێک پیشەسازی جۆراوجۆرە کە بەشدارن لە توانای هەناردەکردنی. وڵاتەکە بە کەرتی گەشتیاری ناسراوە کە ساڵانە ملیۆنان سەردانیکەری بۆ خۆی ڕادەکێشێت. ئەمەش ئەگەری بێئەندازە بۆ پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری و بەرهەمەکانی پەیوەست بە میوانداری، نوسینگەی گەشتیاری، شوێنی نیشتەجێبوون، خواردن و خواردنەوە، دروستکردنی یادگاری لەنێو ئەوانی تردا دەخاتە ڕوو. جگە لە پیشەسازییە گەشتیارییەکان، کرواتیا بەهۆی میراتی دەوڵەمەندی دەریاییەوە تایبەتمەندە لە دروستکردنی کەشتی و تەکنەلۆژیای دەریایی. وڵاتەکە نەریتێکی دێرینی هەیە لە بەرهەمهێنانی کەشتی کوالیتی کە لە ئاستی جیهانیدا ناسراوە. سوودوەرگرتن لەم شارەزاییە دەتوانێت دەرگاکان بۆ هەناردەکردنی کەشتیەکان بکاتەوە و هەروەها هاندانی کەرتە یارمەتیدەرە پەیوەندیدارەکانی وەک بەرهەمهێنانی ئامێری ئەندازیاری دەریایی. سەرەڕای ئەوەش، کرواتیا خاوەنی سەرچاوەی سروشتی زۆرە لەوانە بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک شەراب، زەیتی زەیتون، هەنگوین، و بەرهەمهێنانی ماسی کوالیتی بەرز . لە کۆتاییدا، هاوکارییەکانی سەرانسەری پیشەسازی، سیاسەتی دۆستی بازرگانی، و هاندانەکانی وەبەرهێنان کە لەلایەن حکومەتی کرواتیا پێشکەش دەکرێن پابەندبوونیان نیشان دەدەن بۆ دروستکردنی ژینگەیەکی کاراکردن. شانبەشانی ژێرخانی دامەزراو، پێکەوە بیرۆکەی داهێنەرانە، توێژینەوە و پەرەپێدان، و هەمەچەشنکردنی ئابووری دەباتە پێشەوە وەبەرهێنەرانی بیانی کە بەدوای دەرفەتی گەشەکردنی درێژخایەندا دەگەڕێن. لە کۆتاییدا دەتوانین بڵێین، نزیکیی کرواتیا لە بازاڕە گەورەکانی ئەوروپا، ئەندامێتی لە یەکێتی ئەوروپا، پیشەسازییە جۆراوجۆرەکان، سەرچاوە سروشتییە زۆرەکان و سیاسەتە پاڵپشتییەکانی حکومەت بەشدارن لە توانای بەرچاوی بۆ فراوانکردنی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. بە ستراتیژی و وەبەرهێنانی دروست، کرواتیا دەتوانێت خۆی وەک ناوەندێک بۆ دەرفەتی بازرگانی نێودەوڵەتی جێگیر بکات.

کاتێک باس لە هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرمفرۆشەکان دەکرێت بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەوەی کرواتیا، چەند هۆکارێک هەن کە پێویستە لەبەرچاو بگیرێن. لێرەدا چەند پێشنیارێک بۆ چۆنیەتی هەڵبژاردنی بەرهەمە گونجاوەکان دەخەینەڕوو: 1. شیکردنەوەی ڕەوتی بازاڕ: لێکۆڵینەوە لە ڕەوتی بازاڕی ئێستا لە کرواتیا بۆ دیاریکردنی پۆلە بەرهەمە بەناوبانگەکان. بیر لە ئەنجامدانی ڕاپرسی یان ڕاوێژکاری لەگەڵ دابەشکەران و فرۆشیارە ناوخۆییەکان بکەرەوە بۆ کۆکردنەوەی تێڕوانینەکان سەبارەت بە ئارەزووەکانی بەکاربەر. 2. گرنگیدان بە خواستی ناوخۆیی: ئەو بەرهەمانە دیاری بکە کە لەگەڵ پێداویستی و ئارەزووە تایبەتەکانی بەکارهێنەرانی کرواتیادا بگونجێت. ئەمەش دەتوانێت کاڵاکانی پەیوەست بە گەشتیاری، کشتوکاڵ، خواردن و خواردنەوە، قوماش، ئیکسسواراتەکانی مۆدە و دیکۆری ماڵ لەخۆبگرێت. 3. بیر لە سوودی کێبڕکێ بکەرەوە: بەدوای ئەو پۆلە بەرهەمانەدا بگەڕێ کە کرواتیا سوودی کێبڕکێی بەسەر وڵاتانی دیکەدا هەیە. بۆ نموونە، کاری دەستی ناوخۆیی نەریتی یان بەرهەمە سروشتییە ناوازەکانی وەک جوانکاری لەسەر بنەمای لاڤاندەر یان ترافێلی ئیستریا ڕەنگە خواستێکی زیاتریان هەبێت بەهۆی ڕەسەنایەتییەوە. 4- کۆنتڕۆڵی کوالیتی: دڵنیابوون لەوەی کە بەرهەمە هەڵبژێردراوەکان ستانداردە نێودەوڵەتییەکانی کوالیتی دەگونجێن و پابەندن بە هەموو ڕێسا پێویستەکان سەبارەت بە هاوردە و هەناردەکردن لە هەردوو بازاڕی کرواتیا و ئامانج. 5- ڕکابەری نرخ: هەوڵبدە بۆ دانانی نرخێکی کێبڕکێ لە هەمان کاتدا قازانجێکی باش بپارێزیت. هەڵسەنگاندنی تێچوونەکانی پەیوەست بە بەرهەمهێنان، پاکەتکردن، گواستنەوە، باجی هاوردەکردن/باج پێش کۆتاییهێنان بە پۆلێکی بەرهەم. 6. هەمەچەشنکردنی مەودای بەرهەم: کۆمەڵێک بەرهەمی هەمەچەشن لەناو پۆلە هەڵبژێردراوەکاندا بخەرە ناو پۆلە هەڵبژێردراوەکانەوە بۆ ئەوەی زۆر پشت بە یەک شت نەبەسترێت. 7. بەردەوامیی ژینگەیی: زیادکردنی هۆشیاری بەکاربەر سەبارەت بە بەردەوامی لەبەرچاو بگرە لەکاتی هەڵبژاردنی بەرهەمەکان بۆ مەبەستی هەناردەکردن واتە، کەرەستە/پرۆسێسەکانی دۆستی ژینگە یان شتومەکی خۆراکی ئۆرگانیک لەوانەیە کڕیارانی هۆشیاری ژینگەیی لە بازاڕی کرواتیادا ڕابکێشن 8. دەرفەتەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی : بەدواداچوون بۆ دەرفەتەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی پۆتانسێل وەک فرۆشتنی ئۆنلاین بەردەوامە لە بەدەستهێنانی ناوبانگ لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکان لەوانەش بازاڕەکانی تاکەکەسی بە وردی شیکردنەوەی ڕەوتی بازاڕ لەکاتێکدا خواستی ناوخۆیی لەبەرچاو دەگریت لەگەڵ جەختکردنەوە لەسەر کۆنترۆڵی کوالیتی، بەردەوامیی، بازرگانی ئەلیکترۆنی، دەتوانیت بڕیاری ئاگادارانە بدەیت سەبارەت بەوەی کام پۆلی بەرهەم توانای سەرکەوتنیان هەیە لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی کرواتیا.

کرواتیا وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا و تایبەتمەندی و داب و نەریتی ناوازەی خۆی هەیە. تێگەیشتن لە تایبەتمەندی و تابووەکانی کڕیار دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە ئەنجامدانی کارلێکی بازرگانی سەرکەوتوو لەگەڵ کەسانی کرواتیا. تایبەتمەندی کڕیار: 1. میوانداری: خەڵکی کرواتیا بە میوانداری گەرمیان بەرامبەر بە میوانەکان ناسراون. شانازی بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزارییەکی نایاب و وا لە سەردانکەران دەکەن هەست بە ئاسوودەیی بکەن. 2- ئەدەب: کرواتییەکان بەهای ئەدەبیان دەدەن و سڵاوی فەرمی بەکاردەهێنن لەکاتی ناسینی کەسێک بۆ یەکەمجار. وتنی "دۆبار دان" (ڕۆژتان باش) یان "دۆبرۆ جوترۆ" (بەیانی باش) بە زەردەخەنەوە جێگەی پێزانینە. 3- پاراستن لە کاتی خۆیدا: لە کاتی خۆیدا بۆ چاوپێکەوتن گرنگە بۆ خەڵکی کرواتیا، بۆیە باشتر وایە بەپەلە بگەیتە کۆبوونەوەی بازرگانی یان بەشداری کۆمەڵایەتی. 4- پەیوەندی ڕاستەوخۆ: کرواتییەکان مەیلیان هەیە لە شێوازی پەیوەندیکردنیاندا ڕاستگۆ و ڕاستەوخۆ بن، بۆیە چاوەڕێی ئەوە بکەن کە بە ئاشکرا بۆچوونەکانیان دەرببڕن بەبێ ئەوەی لە دەوری دارستانەکە لێبدەن. 5. بەهاکانی خێزان: خێزان ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێت لە کولتوری کرواتیادا، کاریگەری لەسەر پرۆسەی بڕیاردان هەیە چ لە ڕووی کەسی و چ لە ڕووی پیشەییەوە. تابوەکانی کڕیار: 1- سیاسەت و مێژوو: دوور بکەوەرەوە لە باسکردنی بابەتگەلی سیاسی هەستیار یان ڕووداوە مێژووییەکانی ئەم دواییەی وەک شەڕی بەڵکان، چونکە ئەمانە هێشتا دەتوانن هەست و سۆزی بەهێز لەنێو هەندێک تاکدا ورووژێنن. 2- ئایین: هەرچەندە کرواتیا بە زۆری پەیڕەوی لە ئایینی مەسیحی (کاسۆلیکی) دەکات، بەڵام باشترە بە قووڵی بەشداری گفتوگۆ ئاینییەکان نەکەیت مەگەر بابەتەکە لەلایەن هاوتاکەتەوە ورووژێنرابێت. 3.بێڕێزیکردن بە گومرگ: ئە) ڕەفتاری گشتی – گرنگە لەکاتی سەردانیکردنی کڵێساکان، خانەقاکان، یان هەر شوێنێکی ئایینیدا، پارێزگاری لە ڕەوشت بەرز بکەیتەوە؛ جل و بەرگی بێگەرد لەبەر بکە و لە شوێنی پێویستدا بێدەنگی ڕەچاو بکە. ب) ڕەوشتی سەر مێز – ڕشتنی خواردن یان چەقۆکێشان لە کاتی ژەمەکاندا ڕەنگە بە نائەدەب هەژمار بکرێت؛ باشتر وایە لە کاتی نانخواردنی ئێوارەی بازرگانی یان کۆبوونەوە کۆمەڵایەتییەکاندا ڕەوشتی باشی سەر مێز ڕابهێنیت. ج) ئاماژەی دەست – لە کاتێکدا ڕەنگە ئاماژەکانی دەست لە سەرانسەری کولتوورەکاندا جیاواز بن، بەڵام پێویستە لە هەندێک ئاماژەی هێرشبەرانە وەک کفنی کراوە لە ژێر چەناگەی کەسێک دوور بکەونەوە چونکە دەتوانرێت وەک بێڕێزی لێکبدرێتەوە. د) پەیوەندی کۆمەڵایەتی - دوور بکەوەرەوە لە گفتوگۆکردن لەسەر بابەتە کەسییەکان مەگەر هاوتاکەت دەستپێشخەری ئەو جۆرە گفتوگۆیانە نەبێت. ڕێز لە سنوورە کەسییەکان بگرن و لە کاتی کارلێکەکانی بازرگانیدا بە پیشەیی بمێننەوە.

کرواتیا دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، سیستەمێکی بەڕێوەبردنی گومرگی دامەزراوی هەیە بۆ ڕێکخستنی جووڵەی کاڵا و خەڵک لە سنوورەکانییەوە. ئیدارەی گومرگی وڵات بەرپرسیارە لە دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ڕێساکانی هاوردە/هەناردەکردن، کۆکردنەوەی باج و باج، ڕێگریکردن لە چالاکییە نایاساییەکانی وەک قاچاخ و ساختەکردن، و ئاسانکاریکردنی بازرگانی. لە کاتی چوونە ناو کرواتیا لە ڕێگەی ئاسمانی یان دەریاییەوە، پێویستە گەشتیاران پاسپۆرت یان ناسنامەی کارایان پێشکەش بکەن بۆ هاووڵاتیانی یەکێتی ئەوروپا. هاووڵاتییانی غەیرە یەکێتی ئەوروپا بۆ چوونە ناو وڵاتەکە دەبێت ڤیزەی کارایان هەبێت. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە کرواتیا بەشێک نییە لە ناوچەی شنگن، بۆیە ڕەنگە مەرجی چوونە ژوورەوەی جیاواز جێبەجێ بکرێت ئەگەر پلانت هەیە بەردەوام بیت لە گەشتەکەت لەناو ناوچەی شنگن. ڕێساکانی گومرگی ڕێگە بە گەشتیاران دەدەن کە شتومەکی کەسی لەگەڵ خۆیان بهێنن بۆ بەکارهێنانی کەسی بەبێ باج. بەڵام سنوورێک بۆ دەرماڵەی بێ باج بۆ بەرهەمە تووتنییەکان و خواردنەوە کحولیەکان دانراوە. ئەگەر ئەم سنوورانە تێپەڕاند، لەوانەیە باج یان باجی زیادە بدەیت. ڕەنگە هەندێک کاڵا بۆ چوونە ناو کرواتیا سنووردار یان قەدەغە بکرێن. ئەمانە دەتوانن بریتی بن لە چەکی ئاگرین، ماددە هۆشبەرەکان، بەرهەمە ساختەکان کە پێشێلکردنی مافی خاوەندارێتی فیکری (وەک براندی دیزاینەری ساختە)، جۆرە پارێزراوەکانی ڕووەک و ئاژەڵ کە لەلایەن CITES (پەیماننامەی بازرگانی نێودەوڵەتی جۆرە لەناوچووەکان)ەوە ڕێکدەخرێن، هتد.. زۆر گرنگە خۆت بەمانە ئاشنا بکەیت سنووردارکردن پێش گەشتەکەت بۆ ئەوەی هیچ ئاڵۆزیەکی یاسایی ڕوونەدات. لە کاتی بەجێهێشتنی کرواتیا بە کاڵای کڕدراو کە لە هەندێک ئاستدا تێپەڕیوە (لە ئێستادا بە 3000 HRK دانراوە)، ڕەنگە پێویست بێت بەڵگەی پارەدان وەک پسوڵە یان فاکتورە پێشکەش بکرێت کاتێک بە کۆنترۆڵی گومرگیدا تێدەپەڕیت لە خاڵەکانی ڕۆشتن. جگە لەوەش، باشترە نەک تەنها لە کرواتیا بەڵکو لەکاتی گەشتکردن بۆ هەر شوێنێکی دیکە لە ئاستی نێودەوڵەتیدا هەمیشە هەر بڕە پارەیەکی بەرچاو لە کاتی چوونە ژوورەوە یان دەرچوون لە وڵاتەکەدا کە بڕی زیاتر لە ١٠ هەزار یۆرۆ بێت، ڕابگەیەنیت. لە کۆتاییدا، کرواتیا سیستەمێکی گشتگیری بەڕێوەبردنی گومرگی هەیە کە بۆ ڕێکخستنی هاوردە/هەناردەکردن بە شێوەیەکی کارا و پاراستنی یاسایی لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا داڕێژراوە. بە ئاشنابوون بە ڕێساکانیان کە پێشتر سەردانیان کردووە یارمەتیدەر دەبێت بۆ دڵنیابوون لە تێپەڕبوونی بێ کێشە بە سنوورەکانی کرواتیادا بەبێ هیچ کێشەیەک.

کرواتیا سیاسەتێکی پێشکەوتووی باجی کاڵای هاوردەکردنی هەیە کە بۆ هاندانی گەشەی ئابووری و پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان داڕێژراوە. وڵاتەکە ئاستی جیاواز لە باج لەسەر کاڵا هاوردەکراوەکان بە پشتبەستن بە پۆلێنکردن و سەرچاوەکانیان دەسەپێنێت. بۆ زۆربەی بەرهەمەکان، کرواتیا باجی دەرەکی هاوبەش (CET)ی یەکێتی ئەوروپا جێبەجێ دەکات، کە باجەکان بۆ وڵاتانی ئەندام دیاری دەکات. تێکڕای ڕێژەی CET لە دەوروبەری 5% بۆ بەرهەمە غەیرە کشتوکاڵیەکانە، بەڵام دەتوانێت زیاتر بێت بۆ هەندێک کاڵای وەک شتومەکی لوکس یان بەرهەم کە کاریگەری نەرێنی لەسەر تەندروستی یان ژینگە هەبێت. جگە لە CET، کرواتیا باجی تایبەتی بۆ هەندێک پیشەسازیش هەیە بۆ پاراستنی بەرهەمی ناوخۆیی. لەوانە کەرتەکانی وەک کشتوکاڵ، قوماش، و پۆڵا. ئەم باجە زیادانە ئامانجیان دابینکردنی پاراستن بۆ بەرهەمهێنەرانی کرواتیا لەڕێگەی کەمترکردنی کێبڕکێی کاڵا هاوردەکراوەکان لەڕووی نرخەوە. جگە لەوەش، کرواتیا هەندێک ڕێککەوتنی بازرگانی ئیمتیازات لەگەڵ وڵاتانی هەڵبژێردراو پێشکەش دەکات کە ڕێژەی گومرگی کەمتر یان سفر لەسەر کاڵا تایبەتەکان دەدەن. ئەم ڕێککەوتنانە بە ئامانجی بەرەوپێشبردنی پەیوەندییە بازرگانییەکان و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانییە. شایەنی باسە کە کرواتیا ڕێگە بە هاوردەکردنی بێ باج دەدات لە ژێر هەندێک مەرجی وەک وەرگرتنی کاتی، یارمەتیدانی پرۆسێسی ناوخۆیی، دووبارە هەناردەکردنەوە دوای چاککردنەوە یان دەستکاریکردن، یان لێخۆشبوون کە لەلایەن ڕێککەوتننامە نێودەوڵەتییەکان یان ڕێککەوتنە دوولایەنەکانەوە دراوە. بە گشتی سیاسەتی باجی کاڵای هاوردەکردنی کرواتیا بەدوای هاوسەنگییەکدا دەگەڕێت لە نێوان پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان و پێشخستنی بازرگانی نێودەوڵەتی. پشتگیری لە بازرگانییە ناوخۆییەکان دەکات لە هەمان کاتدا هێشتا ڕێگە بە کێبڕکێی دادپەروەرانە دەدات کە هاوتەریب لەگەڵ پابەندبوونەکانی وەک وڵاتێکی ئەندامی یەکێتی ئەوروپا.

وڵاتی کرواتیا کە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، سیاسەتی باجی تایبەتی خۆی هەیە سەبارەت بە کاڵای هەناردەکردن. حکومەتی کرواتیا باجی جۆراوجۆر بەسەر بەرهەمە هەناردەکراوەکاندا دەسەپێنێت بۆ ڕێکخستنی بازرگانی و بەدەستهێنانی داهات بۆ ئابووری وڵاتەکە. یەکێک لەو باجە سەرەکیانەی کە لەسەر کاڵای هەناردەکراو وەردەگیرێت، باجی بەهای زیادکراو (VAT)ە. ڕێژەی ستانداردی VAT لە کرواتیا 25% یە، بەڵام هەندێک بەرهەم ڕێژەی کەمکردنەوەیان بۆ دەکرێت بە ڕێژەی 13% و تەنانەت 5%. هەناردەکاران پێویستە ئەم باجە بخەنە ناو ستراتیژییەکانی نرخدانانەوە بەو پێیەش. جگە لە باجی زیادە، ڕەنگە باجی گومرگیش هەبێت کە بەسەر هەندێک کاڵادا بسەپێندرێت لەکاتی هەناردەکردن لە کرواتیا. ئەم باجانە بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هەناردە دەکرێت دەگۆڕێت و بە تایبەتی بۆ پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان یان جێبەجێکردنی سیاسەتی بازرگانی کە لە ڕێککەوتنە نێودەوڵەتییەکان لەسەری ڕێککەوتوون، داڕێژراون. شایەنی باسە کە کرواتیا هەروەها ڕێککەوتنی گومرگی ئیمتیازاتی لەگەڵ هەندێک وڵات یان بلۆکی بازرگانی جێبەجێ کردووە کە باجی هاوردەکردنی کەمکردنەوە یان نەهێشتنی بەرهەمە تایبەتەکان دابین دەکەن. ئەم ڕێکخستنانە ئامانجیان بەرەوپێشبردنی بازرگانی دوولایەنە و ئاسانکارییە بۆ هاوکارییە ئابوورییەکان. هەناردەکاران پێویستە پابەندبن بە هەموو ڕێسا پەیوەندیدارەکان و کاغەزەکان لەکاتی هەناردەکردنی کاڵا لە کرواتیا. لەوانەیە پێویستیان بە بەدەستهێنانی مۆڵەت، بڕوانامە، مۆڵەتی پێویست یان پشکنینیان بۆ بکرێت پێش ئەوەی بارکردن ئەنجام بدرێت. پابەندنەبوون بەم مەرجانە دەتوانێت ببێتە هۆی دواکەوتن لە خاڵە گومرگییەکان یان سزای سەپێنراو لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە. بە گشتی سیاسەتەکانی باجی کاڵای هەناردەکردنی کرواتیا ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە ڕێکخستنی چالاکییە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان لە هەمان کاتدا بەشداری لە ڕژێمی داهاتی بەرچاو دەکەن بۆ ئابووری وڵاتەکە. ئامۆژگاری هەناردەکاران دەکرێت کە ئاگاداربن لە هەر گۆڕانکارییەک کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی کرواتیا ئەنجامدراوە سەبارەت بە ڕێژەی باج، لێخۆشبوون، یان ڕێسا پەیوەندیدارەکانی تر لە ناو کەرتی پیشەسازی تایبەتی خۆیاندا.

کرواتیا وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا. کرواتیا وەک ئەندامێکی ئاواتخوازی یەکێتی ئەوروپا ڕێوشوێنی توندی جێبەجێ کردووە بۆ دڵنیابوون لە کوالیتی و ستانداردی کاڵا هەناردەکراوەکانی. وڵاتەکە ڕێسا نێودەوڵەتییەکان پەیڕەو دەکات و پابەندە بە پرۆسەی جۆراوجۆری بڕوانامەدان بۆ پیشەسازی هەناردەکردنی. یەکێک لە گرنگترین بڕوانامەکان بۆ هەناردەکردنی کرواتیا بریتییە لە ISO 9001 کە دڵنیای دەدات لەوەی بەرهەمەکان لەگەڵ ستانداردە بەرزەکانی بەڕێوەبردنی کوالیتی بەرزدا دەگونجێن. ئەم بڕوانامەیە لایەنە جیاوازەکانی وەک ڕازیبوونی کڕیار، پرۆسەی بەرهەمهێنانی کارا، و باشترکردنی بەردەوام دەگرێتەوە. بڕوانامەیەکی دیکەی بنەڕەتی بریتییە لە نیشانەی CE کە ئاماژەیە بۆ ئەوەی بەرهەمێک مەرجەکانی تەندروستی و سەلامەتی و پاراستنی ژینگەی ئەوروپی بەدی دەهێنێت. ڕێگە بە هەناردەکارانی کرواتیا دەدات بچنە بازاڕی ئەوروپا بەبێ تاقیکردنەوە یان هەڵسەنگاندنی زیاتر لە تاکەکانی وڵاتانی ئەندامی یەکێتی ئەوروپا. جگە لەوەش کرواتیا بڕوانامەی تایبەتی بۆ هەندێک پیشەسازیش بەدەستهێناوە. بۆ نموونە لە کەرتی گەشتیاریدا – یەکێکە لە شۆفێرە ئابوورییە سەرەکییەکانی کرواتیا – زۆرجار هۆتێلەکان پێویستە هەڵسەنگاندنی فەرمی ئەستێرەیان هەبێت بە پشتبەستن بە ئاسانکاری و خزمەتگوزارییەکانیان. سەرەڕای ئەوەش، بڕوانامە ئۆرگانیکەکان لە بازاڕە جیهانییەکان گرنگی زیاتریان بەدەستهێناوە بەهۆی گەشەسەندنی خواستی بەکاربەران بۆ بەرهەمە ئۆرگانیکەکان. زۆرێک لە بەرهەمهێنەرانی کرواتیا بڕوانامەی ئۆرگانیکیان بەدەستهێناوە وەک بڕوانامەی ئۆرگانیکی یەکێتی ئەوروپا یان بڕوانامەی ئۆرگانیکی USDA بۆ جێبەجێکردنی ئەم بەشەی بازاڕ. بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی خۆراک و ستانداردەکانی پاکوخاوێنی لە دەرەوەی وڵات، بڕوانامەکانی HACCP (خاڵی کۆنترۆڵکردنی گرینگی شیکاری مەترسی) بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن هەناردەکارانی کرواتیاشەوە پەسەند دەکرێن. ئەم بڕوانامەیە گەرەنتی ئەوە دەکات کە بەرهەمهێنەرانی خۆراک لە هەموو قۆناغێکی بەرهەمهێناندا پرۆتۆکۆڵی توند پەیڕەو دەکەن. لە کۆتاییدا، کرواتیا بڕوانامەی هەناردەکردن بە جددی وەردەگرێت بە پابەندبوون بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکان لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکاندا وەک سیستەمی بەڕێوەبردنی کوالیتی (ISO 9001)، ڕێساکانی سەلامەتی (نیشانەی CE)، هەڵسەنگاندنی گەشتیاری (پۆلێنکردنی ئەستێرەکان)، بەرهەمهێنانی ئۆرگانیک (بڕوانامەی ئۆرگانیک)، و سەلامەتی خۆراک (HACCP). ئەم بڕوانامانەی هەناردەکردن بەها بۆ کاڵاکانی کرواتیا زیاد دەکەن لە هەمان کاتدا پەیوەندییە بازرگانییەکان لەگەڵ وڵاتانی دیکە لە سەرانسەری جیهان بەرەوپێش دەبەن.

کرواتیا دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، وڵاتێکە بە کەناراوەکانی جوان بەدرێژایی دەریای ئەدریاتیک و میراتی دەوڵەمەندی کولتووری ناسراوە. کاتێک باس لە لۆجستی و گواستنەوە دەکرێت، کرواتیا چەندین بژاردە پێشکەش دەکات کە دەتوانێت ئاسانکاری بۆ جووڵەی کاڵاکان بە شێوەیەکی کارا بکات. یەکێک لە خزمەتگوزارییە لۆجستییە پێشنیار کراوەکان لە کرواتیا بریتییە لە گواستنەوەی ڕێگاوبان. وڵاتەکە تۆڕێکی ڕێگاوبانی گەشەسەندوو و باشی هەیە کە ڕێگە بە گەیشتن بە ناوچە جیاوازەکانی ناو کرواتیا دەدات بە ئاسانی و هەروەها ئاسانکاری دەکات بۆ بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ. ژمارەیەکی زۆر لە کۆمپانیاکانی گواستنەوەی بار و گواستنەوە هەن کە خزمەتگوزاری گواستنەوەی ڕێگاوبانی متمانەپێکراو پێشکەش دەکەن، کە دڵنیابوون لە گەیاندنی کاڵا لە کاتی خۆیدا. جگە لە گواستنەوەی ڕێگاوبان، گواستنەوەی نێوان ڕێگاکان بژاردەیەکی دیکەی لەبارە لە کرواتیا. گواستنەوەی نێوان شێوازەکان شێوازە جیاوازەکانی گواستنەوە وەک شەمەندەفەر و دەریا تێکەڵ دەکات بۆ باشترکردنی کارایی. کرواتیا بە شوێنی ستراتیژییەکەی لەسەر دەریای ئادریاتیک، دەرفەتی نایاب بۆ کەشتیوانی نێودەوڵەتی بێ کێشە لە ڕێگەی ڕێگا دەریاییەکانەوە دەڕەخسێنێت. چەندین بەندەر بەردەستە، لەوانە ڕیجێکا و سپلیت کە وەک دەروازەیەکی سەرەکی بۆ بازرگانی دەریایی کاردەکەن. جگە لەوەش خزمەتگوزاری گواستنەوەی باری ئاسمانی لە کرواتیا لە ڕێگەی فڕۆکەخانە نێودەوڵەتییەکانی وەک فڕۆکەخانەی زاگرێبەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان بەردەستە. باری ئاسمانی دەتوانێت چارەسەرێکی کارا بێت بۆ بارکردنی هەستیار بە کات یان کاتێک کە مەودا پرسێکە. ژمارەیەکی زۆر لە کۆمپانیاکانی لۆجستی خزمەتگوزاری گواستنەوەی باری ئاسمانی پێشکەش دەکەن کە دڵنیای دەدەن لە گەیاندنی خێرا چ لە ناوخۆ و چ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا. بۆ ئاسانکاری ڕێکارەکانی پاککردنەوەی گومرگی بە شێوەیەکی کارا، پێشنیار دەکرێت لەگەڵ دەڵاڵی گومرگی بەئەزموون یان بریکارەکان کاربکرێن کە تێگەیشتنێکی قووڵیان لە ڕێساکانی گومرگی کرواتیا هەیە. دەتوانن یارمەتیدەر بن لە ڕێکخستنی پرۆسەکە لە ڕێگەی بەڕێوەبردنی پێداویستییەکانی بەڵگەنامە و یارمەتیدان لە هەر کێشەیەکی ئەگەری کە لەوانەیە لە کاتی هاوردەکردن یان هەناردەکردندا سەرهەڵبدات. لە کۆتاییدا، دامەزراوەکانی کۆگاکردن ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە کارەکانی لۆجستیدا. لە کرواتیا، کۆگای جۆراوجۆر لە سەرانسەری وڵاتدا بەردەستە کە چارەسەری هەڵگرتن بۆ جۆرە جیاوازەکانی کاڵا پێشکەش دەکەن. کارکردن لەگەڵ دابینکەرانی کۆگا بەناوبانگەکان دڵنیای دەدات لە بەڕێوەبردنی دروستی کۆگا و کاریگەری زنجیرەی دابینکردن بەرز دەکاتەوە. بە کورتی، کاتێک باس لە پێشنیارەکانی لۆجستی لە کرواتیا دەکرێت: بیر لە بەکارهێنانی گواستنەوەی ڕێگاوبان بکەرەوە بەهۆی تۆڕە بەرفراوانەکەیەوە؛ بەدواداچوون بۆ بژاردەی ئینتەرمۆداڵی بە بەکارهێنانی بەندەرەکانی دەریای ئەدریاتیک؛ بەکارهێنانی خزمەتگوزارییەکانی گواستنەوەی باری ئاسمانی لە ڕێگەی فڕۆکەخانە نێودەوڵەتییەکان؛ هاوکاری لەگەڵ دەڵاڵی گومرگی بەئەزموون بۆ وەرگرتنی گومرگی بە ئاسانی؛ و سوود لە دامەزراوەی کۆگاکردنی متمانەپێکراو وەربگرن بۆ باشکردنی بەڕێوەبردنی هەڵگرتن و کۆگا.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

کرواتیا کە وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، چەندین کەناڵی گرنگی نێودەوڵەتی بۆ دابینکردن و پێشانگای بازرگانی پێشکەش دەکات. ئەم ڕێگایانە دەرفەت بۆ بازرگانەکان دەڕەخسێنن بۆ پەرەپێدانی تۆڕەکان، پەرەپێدانی بەرهەمەکانیان و ڕاکێشانی کڕیارە ئەگەرییەکان لە سەرانسەری جیهان. با هەندێک لەو گرنگانە بکۆڵینەوە: 1. پێشانگە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان: کرواتیا بە درێژایی ساڵ میوانداری پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی جۆراوجۆر دەکات. هەندێک لەوانە بریتین لە: - پێشانگای زاگرێب: گەورەترین پێشانگای بازرگانییە لە وڵاتی کرواتیا کە کۆمەڵێک پیشەسازی بەرفراوان دەگرێتەوە وەک گەشتیاری، بیناسازی، کشتوکاڵ، پرۆسێسکردنی خۆراک، و زۆر شتی تر. - پێشانگای ئۆتۆمبێلی سپلیت: پێشانگای نێودەوڵەتی ساڵانەیە کە تیایدا تیشک دەخاتە سەر ئۆتۆمبێل و پیشەسازییە پەیوەندیدارەکان. - پێشانگای بەلەمی دوبرۆڤنیک: بۆنەیەکی دیار و تایبەتە بە پیشەگەرەکانی پیشەسازی یەخت و بەلەم. 2. ڕووداوەکانی بازرگانی بۆ بازرگانی (B2B): ئەم ڕووداوانە کارلێکی ڕاستەوخۆ لە نێوان دابینکەرانی کرواتیا و کڕیارە نێودەوڵەتییەکان ئاسان دەکەن کە دەیانەوێت هاوبەشی بازرگانی دابمەزرێنن یان سەرچاوەی کاڵا لە کرواتیا وەربگرن. نموونە لەوانە: - کۆبوونەوەکانی CroExpo B2B: ئەم چالاکییە لەلایەن ژووری ئابووری کرواتیا ڕێکخراوە و کۆمپانیا ناوخۆییەکان لەگەڵ وەبەرهێنەرانی بیانی کۆدەکاتەوە کە ئارەزووی هاوکاریکردن لەگەڵ بازرگانییەکانی کرواتیا دەکەن. - ڕووداوەکانی دەڵاڵی: بە درێژایی ساڵ، چالاکییەکانی دەڵاڵی لە شارە جیاوازەکانی سەرتاسەری کرواتیا بەڕێوەدەچن کە بەشداربووان دەتوانن هاوبەشە ئەگەرییەکان بۆ هاوکارییەکانی توێژینەوە یان وەبەرهێنانی هاوبەش کۆببنەوە. 3. پلاتفۆرمەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی: بۆ بەرزکردنەوەی دەستڕاگەیشتن بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کە دەیانەوێت بەرهەمە کرواتیاییەکان لە دوورەوە یان ئۆنلاین لە ڕێگەی پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنیەوە دابین بکەن، زۆر گرنگە. هەندێک لە پلاتفۆرمی متمانەپێکراو کە کڕیارە جیهانییەکان بە دابینکەرانی کرواتیا دەبەستنەوە بریتین لە: - Alibaba.com: پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی فرەنەتەوەیی ناسراوە کە بازرگانییە بچووکەکان بەیەکەوە دەبەستێتەوە لە ئاستی جیهانیدا. - EUROPAGES: بەڕێوەبەرایەتییەکی ئۆنلاین کە کۆمپانیا ئەوروپییەکانی تێدایە کە بەکارهێنەران دەتوانن لەگەڵ دابینکەرانی کەرتە جیاوازەکاندا بگەڕێن و پەیوەندی بکەن. 4. بەرنامەکانی پشتیوانی حکومەت: حکومەتی کرواتیا ڕۆڵێکی چالاک دەگێڕێت لە پێشخستنی چالاکییەکانی هەناردەکردن بە پێشکەشکردنی بەرنامەی پشتیوانی لەوانەش هاندانە داراییەکان وەکو یارمەتییەکان یان یارمەتییەکان بۆ بەشداریکردن لە پێشانگە نێودەوڵەتییەکان یان ئەرکە بازرگانییەکان لە دەرەوەی وڵات. 5. هاوکاری ژوورەکانی بازرگانی: ١. ژووری ئابووری کرواتیا و ژوورە بازرگانییە ناوخۆییە جیاوازەکان هاوکاری ئەو بازرگانیانە دەکەن کە بەدوای کڕیاری نێودەوڵەتیدا دەگەڕێن. ئەوان سیمینار و بۆنە تۆڕییەکان ڕێکدەخەن و ڕێنمایی پێشکەش دەکەن سەبارەت بە بابەتە پەیوەندیدارەکانی هەناردەکردن. 6. بۆنە نێودەوڵەتییەکانی تۆڕکردن: هەروەها بەشداریکردن لە پێشانگە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان و کۆنفرانسە تایبەتەکانی پیشەسازی لە دەرەوەی کرواتیا ڕێگەیەکی کاریگەرە بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان. ڕووداوەکانی وەک ئەمانە کەسانی پسپۆڕ لە وڵاتە جیاوازەکانەوە ڕادەکێشن، دەرفەت بۆ بازرگانەکان دەڕەخسێنن بۆ فراوانکردنی تۆڕەکانیان. لە کۆتاییدا، کرواتیا چەندین کەناڵی گرنگی نێودەوڵەتی دابین دەکات وەک پێشانگای بازرگانی، بۆنە B2B، پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی، بەرنامەکانی پشتگیری حکومەت، یارمەتی ژوورەکانی بازرگانی، و بۆنە نێودەوڵەتییەکانی تۆڕکردن. ئەم ڕێگایانە زۆر گرنگن لە ئاسانکاری پەرەپێدانی بازرگانی و ڕاکێشانی کڕیارە جیهانییەکان کە ئارەزووی دابینکردنی بەرهەم لە کرواتیا دەکەن.

بزوێنەری گەڕانی باو

کرواتیا وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا. هەروەها کرواتیا وەک زۆرێک لە وڵاتانی دیکە بزوێنەری گەڕانی بەناوبانگی خۆی هەیە کە بە شێوەیەکی باو لەلایەن دانیشتووانەکەیەوە بەکاردەهێنرێت. لێرەدا چەند بزوێنەرێکی گەڕان کە بە شێوەیەکی باو لە کرواتیا بەکاردەهێنرێن لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1- گووگڵ کرواتیا: چاپی کرواتی گووگڵ بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت و ئەنجامی گەڕانەکان دەدات کە تایبەتە بە بەکارهێنەرانی کرواتیا. ماڵپەڕ: https://www.google.hr/ 2. یاهوو! هرڤاتسکا: یاهوو! هەروەها وەشانی ناوخۆیی هەیە بۆ بەکارهێنەرانی کرواتیا، کە خزمەتگوزاری جۆراوجۆری ئۆنلاین پێشکەش دەکات لەوانە ئیمەیڵ، هەواڵ و کارایی گەڕان. ماڵپەڕ: http://hr.yahoo.com/ 3- Bing Hrvatska: هەروەها بزوێنەری گەڕانی Bing ی مایکرۆسۆفت وەشانێکی ناوخۆیی پێشکەش بە کرواتییەکان دەکات بۆ ئەنجامدانی گەڕانی ئۆنلاین و دۆزینەوەی زانیاری پەیوەندیدار لە سەرانسەری وێبدا. ماڵپەڕ: https://www.bing.com/?cc=hr 4. Najdi.hr: ئەم بزوێنەری گەڕانە کە بنکەکەی لە کرواتیایە، ئامانجی دابینکردنی ناوەڕۆکی ناوخۆیی و ئەنجامە پەیوەندیدارەکانە بە تایبەتی بۆ بەکارهێنەرانی کرواتیا و ناوچەکانی دەوروبەری. ماڵپەڕ: http://www.najdi.hr/ 5. گەڕانی WebHR HRVATSKA (webHRy): یەکێکی ترە لە بزوێنەرە بەناوبانگەکانی گەڕانی کرواتیا کە ناسراوە بە گەیاندنی زانیاری متمانەپێکراو لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە لە ئینتەرنێت لە هەمان کاتدا گرنگی بە بابەتگەلێکی تایبەت دەدات کە جێگەی سەرنجی کرواتییەکان وەک هەواڵ، وەرزش، هونەر و هتد.. ماڵپەڕ: http: //webhry.trilj.net/ ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە بزوێنەری گەڕان کە بە شێوەیەکی باو لە کرواتیا بەکاردەهێنرێن؛ بەڵام شایەنی باسە کە زۆرێک لە کرواتییەکان هێشتا بە پلەی یەکەم گووگڵ وەک هەڵبژاردەی پێشوەختە بەکاردەهێنن بەهۆی بەناوبانگبوونی جیهانی و خزمەتگوزارییە بەرفراوانەکانی. تکایە ئاگاداربە کە تەکنەلۆژیاکان بە خێرایی پەرەدەسەنن بە تێپەڕبوونی کات بۆیە هەمیشە باشترە پێش بەکارهێنانیان بە شێوەیەکی بەرفراوان بەپێی پێداویستییەکان یان ئارەزووەکانت، دۆخی ئێستا یان بوونی ئەم ماڵپەڕانە پشتڕاست بکەیتەوە.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

لە کرواتیا، بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکانی لاپەڕە زەردەکان بریتین لە: 1. لاپەڕە زەردەکان کرواتیا (www.yellowpages.hr): ئەمە بەڕێوەبەرایەتی فەرمی لاپەڕە زەردەکانە بۆ بازرگانییەکان لە کرواتیا. لیستێکی گشتگیر لە پیشەسازی و کەرتە جیاوازەکان پێشکەش دەکات، لەوانەش زانیاری پەیوەندیکردن، خزمەتگوزارییەکانی پێشکەشکراو، و وردەکاری زیاتر سەبارەت بە هەر بزنسێک. 2. Telefonski Imenik (www.telefonski-imenik.biz): یەکێکی دیکە لە بەڕێوەبەرایەتییە دیارەکانی لاپەڕە زەردەکان لە کرواتیا، Telefonski Imenik پلاتفۆرمێکی بەکارهێنەر دۆستانە بۆ گەڕان بەدوای بزنسەکاندا بە پشتبەستن بە شوێن یان پۆلەکان دابین دەکات. لیستە وردەکانی لەگەڵ ناونیشان و ژمارەی تەلەفۆن و ماڵپەڕی کۆمپانیا جیاوازەکان لە سەرانسەری وڵات لەخۆدەگرێت. 3. لاپەڕە زەردەکانی کرواتیا (www.croatianyellowpages.com): ئەم بەڕێوەبەرایەتییە ئۆنلاینە سەرنج دەخاتە سەر پەیوەستکردنی کڕیارە نێودەوڵەتییەکان لەگەڵ بزنسەکانی کرواتیا. لیستی بەرفراوانی کۆمپانیاکانی کەرتە جیاوازەکانی وەک گەشتیاری، بەرهەمهێنان، فرۆشتنی تاکەکەسی، خزمەتگوزاری تەکنەلۆژیا و زۆر شتی تر لەخۆدەگرێت. 4. Hrvatske Žute Stranice (www.zute-stranice.org/hrvatska-zute-stranice): بەڕێوەبەرایەتییەکی لاپەڕە زەردەکان کە لە ناوخۆدا ناسراوە و کۆمەڵێک پۆل پێشکەش دەکات بۆ گەڕان لێیەوە؛ Hrvatske Žute Stranice زانیاری بەنرخ سەبارەت بە بازرگانییە ناوخۆییەکان لە سەرانسەری کرواتیا دەدات بە بەکارهێنەران – لەوانەش ناونیشان و ژمارەی تەلەفۆن. 5. Privredni vodič - Oglasnik Gospodarstva (privrednivodic.com.hr): بە پلەی یەکەم گرنگی بە کۆمپانیا پیشەسازییەکان و بەرهەمهێنەرانی کرواتیا دەدات؛ ئەم بەڕێوەبەرایەتییە لاپەڕە زەردەکان بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن ئەو کەسانەی کە بەدوای پەیوەندی B2B دەگەڕێن لەناو کەرتی بەرهەمهێنانی درێژخایەنی وڵاتدا بەکاردەهێنرێت. ئەم بەڕێوەبەرایەتیانە سەرچاوەی بەنرخ بۆ ئەو کەسانە دابین دەکەن کە بەدوای زانیاری پەیوەندیکردن یان خزمەتگوزارییە تایبەتەکاندا دەگەڕێن کە لەلایەن بازرگانییە ناوخۆییەکانەوە لە کرواتیا پێشکەش دەکرێن. باشتر وایە سەردانی ماڵپەڕەکانیان بکەن بۆ زانیاری وردتر بەپێی پێداویستییە تایبەتەکان.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

کرواتیا کە وڵاتێکە و دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، چەندین پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی بەناوبانگی هەیە کە پێداویستییەکانی کڕینی ئۆنلاین دابین دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە کرواتیا لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. Njuškalo - گەورەترین پلاتفۆرمی پۆلێنبەندی لە کرواتیا، کە کۆمەڵێک بەرهەم و خزمەتگوزاری بەرفراوان پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.njuskalo.hr 2. Mall.hr - فرۆشگایەکی پێشەنگی ئۆنلاین لە کرواتیا کە بەرهەمی جۆراوجۆر دابین دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، مۆدە، ئامێری ناوماڵ، و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: www.mall.hr 3. بەستەرەکان - پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنییە کە ئەلیکترۆنیات و کۆمپیوتەر و مۆبایلە زیرەکەکان و ئامێری ناوماڵ و بەرهەمەکانی تری پەیوەست بە تەکنەلۆژیا پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.links.hr 4. Elipso - فرۆشیارێکی ناسراوی ئۆنلاین تایبەتە بە ئەلیکترۆنیاتی بەکاربەر و ئامێرەکانی ناوماڵ وەک تەلەفزیۆن و مۆبایل و لاپتۆپ و ئامێری چێشتخانە و هتد ماڵپەڕ: www.elipso.hr 5. دوکانی ئۆنلاین کۆنزوم – دوکانێکی خواردنی ئۆنلاینە کە بەکارهێنەران دەتوانن شتومەکی خۆراکی وەک بەرهەمی تازە، بەرهەمە شیرەمەنیەکان، پێداویستی ناوماڵ بکڕن لە هەمان کاتدا بژاردەیەکیان هەیە بۆ خزمەتگوزاری گەیاندنی ماڵەوە لە ناوچە تایبەتەکانی کرواتیا. ماڵپەڕ(تەنها لە ناوخۆدا بەردەستە): shop.konzum.hr 6. سپۆرت ڤیژن – فرۆشیارێکی بەناوبانگی جلوبەرگی وەرزشییە و کۆمەڵێک پێڵاوی وەرزشی و جلوبەرگی گشتگیر لە براندە جیاوازەکانەوە پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ (تەنها لە ناوخۆدا بەردەستە): www.svijet-medija.hr/sportvision/ 7. Žuti klik – ماڵپەڕێکی بازرگانی ئەلیکترۆنی تایبەتە بە فرۆشتنی کتێبی نووسەرانی کرواتی لەگەڵ هەڵبژاردنی بەرفراوانی ئەدەبیاتی بیانی. ماڵپەڕ (تەنها لە ناوخۆدا بەردەستە): zutiklik.com ئەمانە هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنین کە لە کرواتیا کاردەکەن کە بژاردەی جۆراوجۆر بۆ پێداویستییە جیاوازەکانی بەکاربەران دابین دەکەن لە کاڵای گشتیەوە تا بەرهەمە تایبەتمەندەکانی وەک ئەلیکترۆنیات یان کتێب. تکایە ئاگاداربن کە بەردەستبوون و پێشکەشکردن لەم ماڵپەڕانەدا ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات جیاواز بێت؛ لێرەوە پێشنیار دەکرێت کە ڕاستەوخۆ سەردانی ئەو ماڵپەڕە ئاماژەپێکراوانە بکەیت بۆ زانیاری دروست لەسەر خزمەتگوزارییەکانیان و لیستی بەرهەمەکانی ئێستا. (تکایە ئاگاداربە کە ڕەنگە URLەکان بگۆڕدرێن)

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

وڵاتی کرواتیا کە وڵاتێکی جوانە و دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، کۆمەڵێک پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای بەناوبانگی هەیە کە بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن دانیشتووانەکەیەوە بەکاردەهێنرێن. لێرەدا چەند پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی سۆشیال میدیا لە کرواتیا لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. فەیسبووک: گەورەترین و زۆرترین بەکارهێنانی تۆڕە کۆمەڵایەتیەکانە لە سەرانسەری جیهاندا، فەیسبووک لە کرواتیاشدا بەناوبانگێکی زۆری هەیە. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن، وێنە و ڤیدیۆکان هاوبەش بکەن، بەشداری گروپ و بۆنەکان بکەن و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: www.facebook.com 2- ئینستاگرام: پلاتفۆرمی هاوبەشکردنی وێنە و ڤیدیۆیە کە خاوەندارێتی فەیسبووک دەکات، ئینستاگرام بەناوبانگیەکی بێئەندازە لەنێو کرواتییەکاندا هەیە کە زۆر حەز بە هاوبەشکردنی ناوەڕۆکی سەرنجڕاکێشی بینراو دەکەن. بەکارهێنەران دەتوانن فۆڵۆوی هاوڕێیان، کاریگەرەکان، یان براندەکان بکەن کە ئارەزووی دەکەن لەکاتێکدا وێنە و ڤیدیۆی خۆیان بڵاودەکەنەوە. ماڵپەڕ: www.instagram.com 3- تویتەر: پلاتفۆرمی مایکرۆبلۆگکردنە کە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات کورتە نامە بڵاوبکەنەوە کە پێی دەوترێت "تویت"، تویتەر بنکەیەکی بەرچاوی بەکارهێنەرانی لە کرواتیاش هەیە. خەڵک دەتوانن بەدوای ئەو ئەکاونتە سەرنجڕاکێشانەدا بگەڕێن کە وەک کەسایەتییە ناودارەکان، دەزگاکانی هەواڵ، یان کەسایەتییە گشتیەکان لە هەمان کاتدا ڕێگەیان پێدەدات بیروڕاکانیان لەسەر بابەتگەلی جۆراوجۆریش بەیەکەوە باس بکەن. ماڵپەڕ: www.twitter.com 4- لینکدئین: بە گەورەترین پلاتفۆرمی تۆڕی پیشەیی جیهان ناسراوە، لینکدئین دەرفەت بۆ کرواتییەکان دەڕەخسێنێت بۆ پەیوەندی لەگەڵ هاوکارەکان یان خاوەنکارە ئەگەرییەکان لە هەمان کاتدا لە ڕێگەی پڕۆفایلی پیشەیی ئۆنلاینەوە لێهاتوویی و ئەزموونەکانیان پیشان دەدەن. 5.LinkShare 网站链接分享平台 لەنێو بەکارهێنەرانی کرواتیاشدا. 6.YouTube:گەورەترین ماڵپەڕی هاوبەشکردنی ڤیدیۆیە لە ئاستی جیهانیدا،بەکارهێنەران دەتوانن لە هەر گۆشەیەکی وڵاتەوە دروستکەرانی ناوەڕۆکی نوێ بدۆزنەوە لە هەمان کاتدا شوێنێک بۆ هونەرمەندەکانی ناوخۆیی、ڤلۆگەرەکان、و یوتیوبەرەکان دابین دەکات بۆ نمایشکردنی کارەکانیان. 7.ڤایبەر:ئەپێکی نامە ناردنە هاوشێوەی واتسئەپ،ڤایبەر بەکارهێنەران دەتوانن نامە بنێرن،پەیوەندی وەربگرن،و بەشداری لە گفتوگۆی گروپیدا بکەن.هەروەها بەکارهێنەران دەتوانن ناوەڕۆکی مالتیمیدیا وەک وێنە،ڤیدیۆ،و نامەی دەنگی هاوبەش بکەن. تکایە ئاگاداربن کە ئەم لیستە تەواو نییە، چونکە لەوانەیە تۆڕ/پلاتفۆرمی ناوچەیی دیکەی سەرهەڵداو هەبن کە تایبەتن لە ناو کرواتیا.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

کرواتیا، وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، بە پیشەسازییە جۆراوجۆرەکانی و کۆمەڵە چالاکەکانی ناسراوە. لێرەدا هەندێک لە کۆمەڵە سەرەکییەکانی پیشەسازی لە کرواتیا لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. ژووری ئابووری کرواتیا (Hrvatska gospodarska komora) - کۆمەڵەی پێشەنگ کە نوێنەرایەتی بازرگانی و بەرژەوەندییە ئابوورییەکان دەکات لە کرواتیا. ماڵپەڕ: http://www.hgk.hr 2. کۆمەڵەی خاوەنکارانی کرواتیا (Hrvatska udruga poslodavaca) - دەزگایەکی نوێنەرایەتی خاوەنکاران و کۆمپانیاکانی کارکردنە لە کرواتیا. ماڵپەڕ: https://www.hup.hr 3. کۆمەڵەی بانکی کرواتیا (Hrvatska udruga banaka) - کۆمەڵەیەکە کە هاوکاری نێوان بانکەکان و سەقامگیری دارایی و گەشەپێدانی پیشەسازی بەرەوپێش دەبات. ماڵپەڕ: https://www.hub.hr 4. کۆمەڵەی بازرگانی بچووکی کرواتیا (Hrvatski mali poduzetnici) - ڕێکخراوێکە پشتگیری و داکۆکی لە خاوەن بزنسە بچووکەکان و خاوەنکارەکان دەکات لە کرواتیا. ماڵپەڕ: http://hmp-croatia.com/ 5. کۆمەڵەی گەشتیاری کرواتیا (Turistička zajednica Hrvatske) - پەرە بە چالاکییە گەشتیارییەکان، بۆنە و شوێنە گەشتیارییەکان دەدات لە سەرانسەری کرواتیا. ماڵپەڕ: https://croatia.hr/ku-GB/پەڕەی سەرەکی 6. کۆمەڵەی تەکنەلۆژیای زانیاری کرواتیا (Društvo informatičara Hrvatske) - کۆمەڵگەیەکی پیشەیی کە پیشەییەکانی ئایتی بەیەکەوە دەبەستێتەوە و پێشخستنی پیشەسازی بەرەوپێش دەبات. ماڵپەڕ: https://dih.hi.org/ 7. ژووری پیشەسازی کرواتیا (Hrvatska obrtnička komora) - نوێنەرایەتی بەرژەوەندی پیشەسازی و پیشەسازی دەستی دەکات لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکانی کرواتیا. ماڵپەڕ: https://hok.hr/en/homepage/ 8. یەکێتی ئەندازیارانی میکانیکی و کارەبا/کۆمەڵەکان – کۆمەڵەکانی SMEEI/CMEI(UDSI/SIMPLIT/SIDEA/SMART/BIT/PORINI/DRAVA)/ هێڵی بەرهەمهێنانی ناوازەی DRAVA کە تەکنەلۆژیای ئاو-بزوێنەر بەکاردەهێنن - کۆمەڵەیەک کە ئەندازیاران کۆدەکەنەوە کە لە بواری میکانیکیدا کاردەکەن، کارەبایی، و بوارە پەیوەندیدارەکان. ماڵپەڕ: http://www.siao.hr/ 9. دەزگای خۆراکی کرواتیا (Hrvatska agencija za hranu) - بەرپرسیارە لە سەلامەتی خۆراک و جێبەجێکردنی ستانداردەکان لە کەرتی کشتوکاڵی و خۆراکی وڵاتەکەدا. ماڵپەڕ: https://www.haah.hr/ 10. کۆمەڵەی کرواتیا بۆ پەیوەندییە گشتیەکان (Hrvatska udruga za odnose s javnošću) - تۆڕێکی پیشەیی بۆ پزیشکانی پەیوەندییە گشتیەکان کە پەرە بە پراکتیزە ئەخلاقییەکان و پەرەپێدانی پیشەسازی دەدات. ماڵپەڕ: https://huo.hr/en/home-1 تکایە ئاگاداربن کە ئەمە لیستێکی تەواو نییە، بەڵام تێڕوانینێکی گشتی لە هەندێک کۆمەڵەی سەرەکی پیشەسازی لە کرواتیا دەدات.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

کرواتیا وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپا، بە کەنار دەریا جوانەکانی بەدرێژایی دەریای ئادریاتیک و میراتی دەوڵەمەندی کولتووری ناسراوە. لە خوارەوە هەندێک لە ماڵپەڕە ئابووری و بازرگانییەکانی پەیوەست بە کرواتیا دەخەینەڕوو: 1. ژووری ئابووری کرواتیا (Hrvatska Gospodarska Komora): ژووری ئابووری کرواتیا کۆمەڵەیەکی بازرگانی سەربەخۆیە کە خزمەتگوزاری جۆراوجۆر پێشکەش دەکات بۆ پشتگیریکردنی چالاکییە ئابوورییەکان لە کرواتیا. ماڵپەڕەکەیان زانیاری لەسەر ڕێساکانی بازرگانی، دەرفەتی وەبەرهێنان، پێشانگای بازرگانی و بۆنە تۆڕییەکان پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.hgk.hr/en 2. دەزگای کرواتیا بۆ کۆمپانیا بچووک و ناوەند و داهێنان و وەبەرهێنان (HAMAG-BICRO): HAMAG-BICRO دەزگایەکی حکومییە و سەرنجی لەسەر پشتگیریکردنی کۆمپانیا بچووک و مامناوەندەکان (SMEs) و پێشخستنی داهێنان و ڕاکێشانی وەبەرهێنان لە کرواتیایە. ئەوان بەرنامەی پارەدان، خزمەتگوزاری ڕاوێژکاری، دەرفەتی هاوکاری نێودەوڵەتی و دەستڕاگەیشتن بە پارەی یەکێتی ئەوروپا پێشکەش دەکەن. ماڵپەڕ: www.hamagbicro.hr/en 3. وەزارەتی ئابووری و کارگێڕی و پیشەسازی (Ministarstvo gospodarstva poduzetništva i obrta): ئەم وەزارەتە بەرپرسیارە لە پەرەپێدانی سیاسەتی ئابووری و پێشخستنی پیشەسازی کارگێڕی و پیشەسازی دەستی لە کرواتیا. ماڵپەڕەکەیان زانیاری لەسەر هاندانەکانی وەبەرهێنان، ڕێساکانی بازرگانی، ڕاپۆرتی توێژینەوەی بازاڕ، دەستپێشخەرییەکانی بەرەوپێشبردنی هەناردەکردن دەدات. ماڵپەڕ: mgipu.gov.hr/homepage-36/36 4. InvestInCroatia - دەزگای بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانی کرواتیا (CIPA): CIPA وەک دامەزراوەی حکومەتی ناوەندی کاردەکات کە بەرپرسیارە لە ڕاکێشانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI) بۆ کرواتیا. ماڵپەڕەکەیان وردەکارییەکانی پڕۆژەکانی وەبەرهێنان پێشکەش دەکات کە لە کەرتە جیاوازەکاندا بەردەستن وەک پیشەسازی گەشتیاری و میوانداری یان کەرتی ئایتی. ماڵپەڕ: www.investcroatia.gov.hr/en/homepage-16/16 . ماڵپەڕ: www.epp.hgk.hr/hp_en.htm ئەم ماڵپەڕانە پێویستە تێڕوانینێکی گشتگیرتان بۆ بکەن لە دیمەنی ئابووری و بازرگانی لە کرواتیا، و سەرچاوە پێشکەش بکەن بۆ پشتگیریکردنی بازرگانی و وەبەرهێنەران و هەناردەکارانی ئارەزووی وڵاتەکە.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

لێرەدا چەند ماڵپەڕێک دەخەینەڕوو کە دەتوانیت داتای بازرگانی بۆ کرواتیایان تێدا بدۆزیتەوە: 1- نووسینگەی ئاماری کرواتیا (CBS) - ماڵپەڕی فەرمی CBS بەشێک لە ئاماری بازرگانی دەرەکی دەخاتە ڕوو. دەتوانن زانیاری ورد لەسەر هاوردەکردن و هەناردەکردن و هاوسەنگی بازرگانی بدۆزنەوە. ماڵپەڕ: https://www.dzs.hr/Eng/ 2. TradeMap - ئەم ماڵپەڕە دەستڕاگەیشتن بە ئاماری بازرگانی نێودەوڵەتی و پێوەرەکانی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ بۆ وڵاتانی جیاواز لەوانەش کرواتیا دابین دەکات. ماڵپەڕ: https://www.trademap.org/Country_SelProductCountry_TS.aspx?nvpm=1%7c191%7c240%7c245%7cکۆی گشتی+%28جیهان+%29&nv5p=1%7c241%7بازرگانی+کتۆت&nv4p=1%7c191%7ئەکتەری+لەگەڵ+کۆکردنەوە هەناردەکردن 3. سەنتەری بازرگانی نێودەوڵەتی (ITC) - ITC بنکەیەکی زانیاری پێشکەش دەکات کە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات لە ئاماری هاوردەکردن و هەناردەکردن بەپێی وڵات، بەرهەم، یان ساڵ بۆ کرواتیا بگەڕێن. ماڵپەڕ: http://trademap.org/(S(zpa0jzdnssi24f45ukxgofjo))/Country_SelCountry.aspx?nvpm=1|||||187|||2|1|2|2|(4)| دوورگەکانی فارۆ&pType=H4#UNTradeLnk 4- یۆرۆستات - نووسینگەی ئاماری یەکێتی ئەوروپا داتای گشتگیر لەسەر پێوەرە ئابوورییە جیاوازەکان دەخاتە ڕوو، لەنێویاندا ئاماری بازرگانی نێودەوڵەتی بۆ کرواتیا. ماڵپەڕ: https://ec.europa.eu/eurostat/data/database?fedef_essnetnr=e4895389-36a5-4663-b168-d786060bca14&node_code=&lang=en 5. بنکەدراوەی کۆمترەیدی نەتەوە یەکگرتووەکان - ئەم بنکەدراوە زانیاری ورد لەسەر ئاستی کاڵاکان سەبارەت بە بازرگانی نێودەوڵەتی کاڵا بۆ کرواتیا پێشکەش دەکات وەک لەلایەن وڵاتانی هاوردە و هەناردەکارەوە ڕاپۆرت کراوە. ماڵپەڕ: https://comtrade.un.org/ تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەندێک ماڵپەڕ پێویستیان بە تۆمارکردن یان بەشداریکردن هەبێت بۆ دەستگەیشتن بە تەواوی داتای بازرگانی خۆیان.

پلاتفۆرمی B2b

کرواتیا کە وڵاتێکی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەوروپایە، چەندین پلاتفۆرمی B2B ی هەیە کە خزمەت بە پیشەسازییە جۆراوجۆرەکان دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە دیارەکانی B2B لە کرواتیا لەگەڵ ناونیشانی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. کرۆترەید - کرۆترەید بازاڕێکی ئۆنلاینە کە بزنسەکان لە کرواتیا بەیەکەوە دەبەستێتەوە و ڕێگەیان پێدەدات بەرهەم و خزمەتگوزاری بکڕن و بفرۆشن. ماڵپەڕ: www.crotrade.com 2. Biznet.hr - Biznet.hr پلاتفۆرمێکی تایبەتی B2B یە بۆ پیشەسازی ئایتی لە کرواتیا. کۆمپانیاکان دەتوانن خزمەتگوزاری و بەرهەمەکانیان لە بواری ICT بەرەوپێش ببەن، هاوبەشی ئەگەری بدۆزنەوە و هاوکاری بکەن لە پڕۆژەکاندا. ماڵپەڕ: www.biznet.hr 3. Energetika.NET - Energetika.NET پلاتفۆرمێکی گشتگیری B2B یە کە تایبەتە بە کەرتی وزە لە کرواتیا. زانیاری دەربارەی هەواڵ، ڕووداو، تەندەر، هەلی کار، شیکاری بازاڕ و زۆر شتی تر لەناو پیشەسازی وزەدا دەدات. ماڵپەڕ: www.xxxx.com 4- Teletrgovina - Teletrgovina پلاتفۆرمێکی پێشەنگی B2B یە بۆ ئامێرەکانی پەیوەندی لە کرواتیا. بازرگانەکان دەتوانن بەرهەمی جۆراوجۆری پەیوەندییەکان وەک ڕاوتەر، سویچ، کێبڵ، ئەنتێنە و زۆر شتی تر لەم پلاتفۆرمەدا لە دابینکەرانی جیاواز لە سەرانسەری وڵاتدا بدۆزنەوە. 5. بازاڕی HAMAG-BICRO - HAMAG-BICRO (ئاژانسی کرواتیا بۆ کۆمپانیا بچووک و ناوەندەکان) بازاڕێکی ئۆنلاین دابین دەکات کە کۆمپانیا بچووک و ناوەندەکانی کرواتیا بە کڕیارە بیانییەکان لە سەرانسەری جیهاندا دەبەستێتەوە لە ڕێگەی چالاکییەکانی بەرەوپێشبردنی بازرگانییەوە. 6.CrozillaBiz – CrozillaBiz پۆرتاڵێکی گشتگیری خانووبەرەی B2B پێشکەش دەکات کە بە تایبەتی بۆ ئەو موڵکە بازرگانیانە دیزاین کراوە کە بەردەستە بۆ فرۆشتن یان بەکرێدان لە سەرانسەری کرواتیا. تێبینی: تکایە ئاگاداربن کە هەمیشە باشترە پێش بەکارهێنانی هەریەکێک لەم پلاتفۆرمانە یان ئەنجامدانی هەر مامەڵەیەکی بازرگانی لە ڕێگەیانەوە لێکۆڵینەوەی ورد بکەیت