TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

ساو تۆم و پرینسیپ، بە فەرمی بە کۆماری دیموکراتی ساو تۆم و پرینسیپ ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست. وڵاتەکە لە دوو دوورگەی سەرەکی پێکدێت بە ناوەکانی ساو تۆمێ و پرینسیپی، هەروەها چەندین دوورگەی بچووکتر کە بەسەر کەنداوی گینیادا بڵاوبوونەتەوە. ساو تۆمێ و پرینسیپ کە ڕووبەرەکەی نزیکەی هەزار کیلۆمەتر چوارگۆشەیە و ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ٢٢٠ هەزار کەسە. زمانی پورتوگالی زمانی فەرمییە لە کاتێکدا ئایینی مەسیحی ئایینی باڵادەستە کە دانیشتووانەکەی پەیڕەوی لێدەکەن. سەرەڕای ئەوەی وڵاتێکی بچووکە و سەرچاوە سروشتییەکانی سنووردارە، بەڵام ساو تۆمێ و پرینسیپ خاوەنی چەند تایبەتمەندییەکی ناوازەیە کە وایکردووە سەرنجڕاکێش بێت بۆ سەردانکەران. دوورگەکان بە دیمەنە گەرمە سەرسوڕهێنەرەکانیان ناسراون کە پێکهاتوون لە دارستانە باراناوییە گەشاوە و گیا و گیاندارە جۆراوجۆرەکان. دوورگەی ساو تۆمێ میوانداری پیکۆ کاو گراندە دەکات – پڵاگێکی گڕکان کە بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش لە زەویەوە بەرز دەبێتەوە. لە ڕووی ئابوورییەوە، ساو تۆمێ و پرینسیپ بۆ بەردەوامبوونی بژێوی ژیانی زۆر پشت بە کشتوکاڵ دەبەستن. بەرهەمهێنانی کاکاو ڕۆڵێکی بەرچاو لە ئابوورییەکەیدا دەگێڕێت؛ لە هەمووی گرنگتر کاکاوێکی کوالیتی بەرز بەرهەم دەهێنێت کە بەشدارە لە بەرهەمهێنانی شوکولاتەی ناوخۆیی. سەرەڕای ئەوەش، پیشەسازییەکانی ماسیگرتن لە ساڵانی ڕابردوودا بە شێوەیەکی بەردەوام گەشەیان کردووە بەهۆی دەوڵەمەندی ژیانی دەریایی لە ئاوەکانی دەوروبەریدا. هەروەها گەشتیاری بەشێکی گرنگی هەیە لە ئابووریی ئەواندا چونکە سەردانکەران بەهۆی کەناراوە جوانەکانەوە ڕادەکێشرێن کە ئاوەکانیان وەک بلوری ڕوون و تەواون بۆ چالاکییەکانی غەواس و گەشتکردن بە ناو ئاودا. بە کەشوهەوای ئارامەکەی لەگەڵ میراتی کولتووری پارێزراو کە لە ڕێگەی مۆسیقا و سەمای نەریتی وەک تچیلۆلی یان دانکۆ کۆنگۆوە نیشان دەدرێت، زیاتر بەشدارن لە سەرنجڕاکێشانی گەشتیاری. لە ڕووی سیاسییەوە سەقامگیرە لە دوای بەدەستهێنانی سەربەخۆیی لە پورتوگال لە ساڵی ١٩٧٥؛ بەڵام تەحەددیاتی وەک کەمکردنەوەی هەژاری هێشتا نیگەرانییەکی بەردەوامە بۆ داڕێژەرانی سیاسەت سەرەڕای ئەو هەوڵانەی کە لە ژێر بەرنامەی پەرەپێدانی جۆراوجۆردا جێبەجێ کراون کە لەلایەن ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی وەک بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان یان بانکی نێودەوڵەتییەوە دەستیپێکردووە پشتگیری لەم دەستپێشخەرییانە دەکەن. لە کۆتاییدا، ڕەنگە ساو تۆمێ و پرینسیپ لە ڕووی جوگرافیاوە بچووک بن بەڵام جوانی سروشتی زۆر پێشکەش بکەن کە شایەنی دۆزینەوە بێت لەنێو ئەو ئاستەنگە ئابوورییانەی کە ڕووبەڕووی خەڵکی ناوچەکە دەبنەوە کە تامەزرۆی بەکارهێنانی ئەو دەرفەتانەن کە لە ڕێگەی گەشەپێدانی گەشتیاری و گەشەسەندنی بەردەوامەوە هێنراونەتە ئاراوە.

ساو تۆمێ و پرینسیپ کە دەکەوێتە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست، دراوی تایبەتی خۆی هەیە کە بە ساو تۆمێ و پرینسیپی دۆبرا (STD) ناسراوە. دۆبرا دراوی فەرمی وڵاتەکەیە و بەسەر ١٠٠ سەنتیمۆدا دابەشکراوە. ئەو هێمایەی کە بۆ دۆبرا بەکاردێت بریتییە لە Db. دۆبرا بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩٧٧ ناسێندرا دوای ئەوەی ساو تۆمێ و پرینسیپی سەربەخۆیی لە پورتوگال بەدەستهێنا. جێگەی ئیسکودۆی پورتوگالی گرتەوە وەک دراوی نیشتمانی خۆیان بە ڕێژەی گۆڕینی یەک بۆ یەک. لەو کاتەوە بە هۆی هۆکاری ئابوورییەوە هەڵاوسانی جۆراوجۆری بەسەردا هاتووە. وەک وڵاتێکی دوورگەیی وابەستە بە نەوت و سەرچاوەیەکی کەمی هەیە، ئابووری ساو تۆمێ و پرینسیپی زۆر پشت بە کشتوکاڵ دەبەستێت، بەتایبەتی بەرهەمهێنانی کاکاو. وڵاتەکە ڕووبەڕووی ئاستەنگە ئابوورییە بەرچاوەکان دەبێتەوە، لەوانە پرسی هەڵاوسان و ڕێژەیەکی بەرزی هەژاری. لە ڕووی نرخی ئاڵوگۆڕەوە، لە کاتێکدا بەهای یەک STD لە بەرامبەر دراوە سەرەکییە جیهانییەکان دەگۆڕێت، بەڵام بە گشتی بە بەراورد بە دراوەکانی دیکە تاڕادەیەک نزم دەمێنێتەوە. بەم شێوەیە، ئەو سەردانکەرانەی کە پلانی گەشتێکیان بۆ ساو تۆمێ و پرینسیپی هەیە، پێویستە ئاگاداربن کە دراوی بیانییان توانای کڕینی بەرچاوی دەبێت لەناو وڵاتەکەدا. گەشتیاران دەتوانن دراوی بیانی لە بانکەکان یان نووسینگەکانی ئاڵوگۆڕی ڕێگەپێدراو کە لە شارە گەورەکان یان فڕۆکەخانەکانی ساو تۆم و پرینسیپی بەردەستن ئاڵوگۆڕ بکەن. کارتی بانکیی تەنها لە هەندێک هۆتێل یان دامەزراوە گەورەکان وەرگیراوە؛ بۆیە باشترە سەردانکەران پارەی کاش بۆ خەرجییەکانی ڕۆژانە لەگەڵ خۆیان ببەن. زۆر گرنگە پێش سەردانی ساو تۆمێ و پرینسیپ سەبارەت بە هەر ئامۆژگارییەکی گەشتکردن یان سنووردارکردنێکی پەیوەست بە ئاڵوگۆڕی پارە لە بانکی ناوخۆیی یان دامەزراوەی دارایی خۆت بزانیت چونکە ڕەنگە ڕێساکانی دراو بەپێی وڵاتی زێدی خۆت جیاواز بن. بە گشتی تێگەیشتن لە دۆخی دراوی ساو تۆمێ و پرینسیپی پێش گەشتکردن یارمەتیدەرە بۆ دڵنیابوون لە مامەڵە داراییە نەرمەکان لە کاتی سەردانەکەتدا.

دراوی فەرمی ساو تۆمێ و پرینسیپی بریتییە لە ساو تۆم و پرینسیپی دۆبرا (STD). سەبارەت بە نرخی ئاڵوگۆڕ بۆ دراوە سەرەکییەکانی جیهان، لێرەدا بەهاکانی نزیکەیی تا مانگی ئەیلولی ٢٠٢١ دەخەینەڕوو: 1 دۆلار (دۆلاری ئەمریکا) ≈ 21,000 STD 1 یۆرۆ (یۆرۆ) ≈ 24,700 STD 1 پاوەند (پاوەندی بەریتانی) ≈ 28,700 STD 1 CNY (یوانی چینی) ≈ 3,200 STD تکایە ئاگاداربن کە نرخی ئاڵوگۆڕکردن بە تێپەڕبوونی کات دەگۆڕێت و ڕەنگە جیاواز بێت بەپێی دامەزراوە داراییە جیاوازەکان یان پلاتفۆرمی ئاڵوگۆڕکردن. هەمیشە باشتر وایە لە سەرچاوەیەکی متمانەپێکراو بزانیت بۆ زانینی نوێترین نرخەکان ئەگەر پێویستت بە زانیاری وردە.

ساو تۆمێ و پرینسیپ، وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست، چەندین جەژن و ئاهەنگی گرنگی هەیە کە بۆ خەڵکەکەی گرنگییان هەیە. یەکێک لەو فێستیڤاڵانە ڕۆژی سەربەخۆیی ساو تۆمێ و پرینسیپە کە هەموو ساڵێک لە ١٢ی تەمموزدا بەڕێوەدەچێت. ئەم جەژنە یادی ئازادی وڵاتەکەیە لە دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی پورتوگال، کە لە ساڵی ١٩٧٥ بەدەستی هێناوە، ڕۆژێکی شانازی نیشتمانی و نیشتمانپەروەرییە، کە بە بۆنەی جۆراوجۆر لەوانە نمایش، ڕێوڕەسمی هەڵکردنی ئاڵا، نمایشی کولتووری، و نمایشی یارییە ئاگرینەکان دیاری دەکرێت. پشوویەکی دیکەی گرنگ لە ساو تۆمێ و پرینسیپی ڕۆژی ئازادییە کە ساڵانە لە ٣٠ی ئەیلول بەڕێوەدەچێت. ئەم بەروارە گرنگییەکی مێژوویی هەیە چونکە لە ساڵی ١٩٧٤دا ڕزگاری لە ژێر کۆنترۆڵی پورتوگالییە. جەژنی سان سێباستیان (بە فێستیڤاڵی پەڕیش ناسراوە) بۆنەیەکی گرنگی کولتوورییە کە هەموو ساڵێک لە ٢٠ی ژانویەدا لە دوورگەی ساو تۆمێ بەڕێوەدەچێت. ئەم فێستیڤاڵە ڕێز لە سانت سێباستیان دەگرێت – پیرۆزی پارێزەری گوندی باتێپا – لە ڕێگەی سەما نەریتییەکانەوە کە پێیان دەوترێت "چیلۆلی" یان "دانسۆ کۆنگۆ". ئەم سەمایانە لەگەڵ ڕیتمەکانی تەپڵ لێدانی زیندوودا دەبن کە لەلایەن مۆسیقاژەنە ناوخۆییەکانەوە پێشکەش دەکرێن کە جلوبەرگی ڕەنگاوڕەنگیان لەبەردایە کە نوێنەرایەتی کارەکتەرە جیاوازەکانی فۆلکلۆری تچیلۆلی دەکەن. جگە لەوەش، کەرنەڤاڵ وەک ئاهەنگێکی دیکەی بنەڕەتی لە کولتوری ساو تۆمیادا خزمەت دەکات. ساڵانە لە مانگەکانی شوبات یان ئازاردا ئاهەنگ دەگێڕدرێت (بەپێی ساڵنامەی مەسیحییەکان)، کەرنەڤاڵ کاروانی سەمای خۆشی پڕ لە جلوبەرگی زیندوو و دەمامک دەهێنێتە سەر شەقامەکانی شارە گەورەکانی وەک شاری ساو تۆمێ یان سانتۆ ئەنتۆنیۆ دی سۆنا ڕیبیێرا. مۆسیقای نەریتی وەک "توکی توکی" زیندوویی بۆ ئاهەنگەکان زیاد دەکات لە کاتێکدا خەڵکی ناوچەکە بەشداری نمایشەکان دەکەن کە کولتوورە ناوازەکەیان پیشان دەدەن. ئەم ئاهەنگە ساڵانەیانە بۆ خەڵکی ساو تۆمێ و پرینسیپی گرنگییەکی زۆریان هەیە، چونکە ڕۆژی سەربەخۆیی خۆیان بە نرخی دەزانن و لە هەمان کاتدا ئاهەنگ دەگێڕن و میراتی کولتووری خۆیان دەپارێزن. ئەم فێستیڤاڵانە نەک هەر ڕووداوە مێژووییەکان دیاری دەکەن بەڵکو وەک نمایشێکی زیندوو بۆ نەریتە دەوڵەمەندەکان و مۆسیقا و ڕۆحی کۆمەڵایەتی وڵاتەکە کاردەکەن.

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، لە کەناراوەکانی ئەفریقای ناوەڕاست. ئابووری وڵاتەکە زۆر پشت بە کشتوکاڵ دەبەستێت، بەتایبەتی بەرهەمهێنانی کاکاو. هەناردەکردنی سەرەکی ساو تۆمێ و پرینسیپی بریتییە لە فاسۆلیا کاکاو کە بەشێکی بەرچاو لە کۆی بەهای هەناردەکردنی پێکدەهێنێت. هەروەها بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی دیکەی وەک زەیتی گوێزی هیندی و کۆپرا و قاوە هەناردە دەکرێن بۆ بەدەستهێنانی داهات. سەرەڕای ئەوەش، ماسی و خواردنە دەریاییەکان ڕێژەیەکی کەم لە هەناردەکردنی وڵاتەکە پێکدەهێنن. میللەت کاڵای جۆراوجۆر هاوردە دەکات لەوانە ئامێر و ئامێر، بەرهەمە نەوتییەکان، خۆراک، و کاڵای بەرهەم هێنراو. بەهۆی کەمی توانای پیشەسازییەوە، ساو تۆمێ و پرینسیپی زۆر پشت بە هاوردە دەبەستێت بۆ دابینکردنی پێداویستییە ناوخۆییەکانی. لە ڕووی هاوبەشە بازرگانییەکانەوە، پورتوگال یەکێکە لە سەرچاوە سەرەکییەکانی هاوردەکردنی ساو تۆمێ و پرینسیپی و هەروەها شوێنی مەبەست بۆ هەناردەکردنیان. هاوبەشە بازرگانییە گرنگەکانی دیکە بریتین لە وڵاتانی ناو کۆمەڵگەی ئابووری وڵاتانی ئەفریقای ناوەڕاست (ECCAS) وەک گینیا ئیکواتۆریال و گابۆن. ساو تۆمێ و پرینسیپ ماوەیەکە کار بۆ باشترکردنی پەیوەندییە بازرگانییەکانی لەگەڵ ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی وەک ڕێکخراوی بازرگانی جیهانی (WTO) بە مەبەستی زیادکردنی دەرفەتی وەبەرهێنانی بیانی و پێشخستنی گەشەی ئابووری. بەگشتی ئابووری ساو تۆمێ و پرینسیپی تاڕادەیەکی زۆر پشت بە هەناردەکردنی کشتوکاڵی دەبەستێت لەگەڵ هەندێک پشتبەستن بە هاوردەکردن بۆ بەکارهێنانی ناوخۆیی. ئامانجی حکومەت بەرزکردنەوەی هاوبەشی بازرگانییە لەگەڵ وڵاتانی جیاواز بە مەبەستی هەمەچەشنکردنی ئابوورییەکەی لە دەرەوەی کشتوکاڵ لە هەمان کاتدا وەبەرهێنانی بیانی بۆ گەشەپێدانی بەردەوام لە کەرتە جیاوازەکاندا ڕابکێشێت.

ساو تۆم و پرینسیپ، وڵاتێکی بچووکی دوورگەیی و دەکەوێتە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست، توانای بەکارنەهێنراوی بەرچاوی هەیە لە ڕووی پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکییەوە. یەکێک لەو هۆکارە سەرەکیانەی کە بەشدارە لە توانای بازرگانی ساو تۆمێ و پرینسیپی، شوێنی ستراتیژییەتی. ئەم وڵاتە دەکەوێتە کەنداوی گینیا و وەک دەروازەیەک بۆ بازاڕەکان لە هەردوو وڵاتی ڕۆژئاوای ئەفریقا و ناوەڕاستی ئەفریقا کاردەکات. ئەمەش دەستڕاگەیشتن بە بنکەیەکی بەکاربەری گەورە و دەرفەت بۆ بازرگانیکردن لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ دەڕەخسێنێت. جگە لەوەش، ساو تۆمێ و پرینسیپ شانازی بە سەرچاوە سروشتییە زۆرەکانەوە دەکات کە دەتوانرێت بۆ هەناردەکردن بەکاربهێنرێت. وڵاتەکە بە بەرهەمهێنانی کاکاو ناسراوە، کە بەهۆی کوالیتییەکەیەوە ناوبانگێکی نێودەوڵەتی بەدەستهێناوە. لەگەڵ زیادبوونی خواستی جیهانی بۆ بەرهەمە ئۆرگانیک و سەرچاوە بەردەوامەکان، ساو تۆمێ و پرینسیپی دەتوانن سوود لەم بازاڕە تایبەتە وەربگرن بە بەرزکردنەوەی شێوازەکانی بەرهەمهێنانی کاکاو و دامەزراندنی هاوبەشی بازرگانی بەهێز. جگە لە کاکاو، کەرتی کشتوکاڵی هەمەچەشنی ساو تۆمێ و پرینسیپی دەرفەتی زیاتر دەخاتە ڕوو. وڵاتەکە توانایەکی زۆری هەیە بۆ هەناردەکردنی قاوە و زەیتی خورما و میوەی ناوچە گەرمەکان و بەرهەمەکانی ماسی. بە وەبەرهێنانی دروست لە پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری، تەکنیکەکانی کشتوکاڵی مۆدێرن، پەروەردە لەسەر باشکردنی زنجیرە بەهاکان، هەروەها پابەندبوون بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکانی کوالیتی؛ ئەم کەرتانە دەتوانن گەشەیەکی بەهێز لە هەناردەکردندا ئەزموون بکەن. جگە لەوەش، بەهۆی زۆری ژیانی دەریاییەوە، ساو تۆمێ و پرینسیپ دەتوانن سوود لە پیشەسازییە زەریاییەکان وەربگرن وەک ماسیگرتن یان پرۆسێسکردنی خواردنە دەریاییەکان. کۆگای ماسی لەم ناوچەیەدا بە بەراورد لەگەڵ ناوچەکانی دیکەی جیهان تاڕادەیەک دەستی لێنەدراوە؛ بەم شێوەیە ئاسۆی سەرنجڕاکێش بۆ هەناردەکردنی ماسی دروست دەکات. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئاستەنگەکان هەن کە پێویستە لەبەرچاو بگیرێن لەکاتی هەڵسەنگاندنی توانای گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی لە ساو تۆمێ و پرینسیپ. ئەمانە بریتین لە سنوورداربوونی ئاسانکاری ژێرخانی (بەندەر/بەندەرەکان)، نەبوونی هێزی کاری لێهاتوو، و سەرمایەی وەبەرهێنانی ناتەواو. چارەسەرکردنی ئەم سنووردارکردنانە لە کردنەوەی توانای تەواودا زۆر گرنگ دەبێت. سەرەڕای ئەوەش، پێگەی جوگرافی ناوازەی ساو تۆم و پرینسیپ، سەرچاوە ستراتیژییەکان، و بازاڕە بەکارنەهێنراوەکان دەرفەتێک نەک تەنها بۆ هەمەچەشنکردنی ئابووری بەڵکو بۆ بەشداریکردن لە گەشەپێدانی بەردەوامیشدا دەڕەخسێنن. زۆر گرنگە حکومەت بە هاوکاری هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان وەبەرهێنان لە کەرتە سەرەکییەکان بکات و پەیوەندییە بازرگانییەکان بەرز بکاتەوە و سیاسەتەکان جێبەجێ بکات کە هاندەری وەبەرهێنانی بیانییە.

کاتێک باس لە هەڵبژاردنی بەرهەمە بەناوبانگەکان دەکرێت بۆ هەناردەکردن لە بازاڕی ساو تۆمێ و پرینسیپ، چەند هۆکارێک هەن کە پێویستە لەبەرچاو بگیرێن. ئەمانەی خوارەوە چەند ئامۆژگاریەکن بۆ چۆنیەتی هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرمفرۆشەکان بۆ بازرگانی دەرەکی لەم وڵاتەدا. یەکەم: ئەنجامدانی توێژینەوەی بازاڕ بۆ تێگەیشتن لە خواست و ئارەزووەکانی بەکارهێنەران لە ساو تۆمێ و پرینسیپی زۆر گرنگە. دەتوانرێت ئەمە لە ڕێگەی ڕاپرسی، چاوپێکەوتن، یان شیکردنەوەی داتای فرۆشتنی پێشووەوە ئەنجام بدرێت. تێگەیشتن لەوەی کە چ بەرهەمێک لە ئێستاوە بەناوبانگە و دیاریکردنی هەر بۆشایییەک لە بازاڕدا، خاڵی دەستپێکی باشت پێدەبەخشێت بۆ هەڵبژاردنی شتە ئەگەرییەکان بۆ هەناردەکردن. دووەم: ڕەچاوکردنی بارودۆخی ئابووری ساو تۆمێ و پرینسیپی. بەهۆی پێگەی خۆی وەک وڵاتێکی دوورگەیی کە زۆر پشت بە هاوردەکردن دەبەستێت، ئەو کاڵایانەی کە بەها بۆ پارە پێشکەش دەکەن یان پێداویستییە تایبەتەکان پڕدەکەنەوە، ڕەنگە چانسی سەرکەوتنیان زیاتر بێت. بۆ نموونە، ڕەنگە ئەلیکترۆنیاتی بەکاربەر یان ئامێری کشتوکاڵی بە نرخێکی گونجاو خواستێکی زۆریان لەسەر بێت. سەرەڕای ئەوەش، لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەمەکاندا هۆکارە کولتوورییەکان لەبەرچاو بگرن. دانیشتوانی ساو تۆمێ و پرینسیپی پاشخانی کولتووری جۆراوجۆریان هەیە کە لە ژێر کاریگەری نەریتی ئەفریقا و پورتوگالیدان. گرنگە بەرهەمێک پێشکەش بکرێت کە دەنگدانەوەی لەگەڵ سەلیقە و ئارەزووە کولتوورییەکانیان هەبێت. بۆ نموونە، ئەو قوماشانەی کە دیزاینی تەقلیدییان هەیە یان پیشەسازییە ناوخۆییەکان دەتوانن کڕیاران بۆ لای خۆیان ڕابکێشن کە ئەم توخمە ناوازانەیان بە نرخ دەزانن. جگە لەوەش، گرنگی بە بژاردەی بەرهەمی بەردەوام بدە چونکە هۆشیاری ژینگەیی لە سەرانسەری جیهاندا گەشە دەکات لەنێویاندا ساو تۆمێ و پرینسیپی. بەرهەمەکانی وەک خۆراکی ئۆرگانیک یان شتومەکی ناوماڵ کە دۆستی ژینگەن لەوانەیە بینەرێکی وەرگر لە نێوان بەکارهێنەراندا بدۆزنەوە کە بەردەوامیی لە پێشینەدا دەزانن. لە کۆتاییدا پەیوەندی لەگەڵ بازرگانییە ناوخۆییەکان یان دابەشکەران دروست بکە کە دەتوانن ڕێنماییت بکەن لە هەڵبژاردنی بەرهەمە گونجاوەکان بۆ هەناردەکردن لەم بازاڕە تایبەتەدا. زانیارییەکانیان سەبارەت بە ڕەفتاری بەکاربەران ڕێگەت پێدەدات بڕیاری ئاگادارانە بدەیت لە هەمان کاتدا مەترسییەکانی پەیوەست بە هێنانە ناوەوەی کاڵای نوێ بۆ ناو خاکێکی نامۆ کەم دەکەیتەوە. لە کۆتاییدا، لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرمفرۆشەکان بۆ بازرگانی دەرەکی لە بازاڕی ساو تۆمێ و پرینسیپی: 1) ئەنجامدانی توێژینەوەی وردی بازاڕ 2) ڕەچاوکردنی بارودۆخی ئابووری 3) جێبەجێکردنی ئارەزووە کولتوورییەکان 4) جەختکردنەوە لەسەر بەردەوامیی 5) داوای ڕێنمایی لە بازرگانی ناوخۆیی یان دابەشکەرەکان بکە.

ساو تۆمێ و پرینسیپ، وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، تایبەتمەندی کڕیار و تابۆی تایبەتی خۆی هەیە. تایبەتمەندی کڕیار: 1- دۆستانە و کۆمەڵایەتی: خەڵکی ساو تۆم بە سروشتی گەرم و گوڕ و دۆستانە ناسراون. ئەوان پەیوەندییە کەسییەکان بەرز دەنرخێنن و بەهای دروستکردنی پەیوەندی لەگەڵ کەسانی دیکەدا دەدەن. 2- هەڵوێستی ئارام: خەڵکی ساو تۆمێ و پرینسیپی هەڵوێستێکی ئارامیان هەیە بەرامبەر بە بەڕێوەبردنی کات. ئەمەش بەو مانایەیە کە ڕەنگە کڕیارەکان هەمیشە لە کاتی خۆیدا نەبن یان بە توندی پابەند نەبن بە خشتەکان. 3- پێزانین بۆ بەرهەمە ناوخۆییەکان: زۆرجار کڕیارانی شاری ساو تۆمێ حەزێکی بەهێزیان بۆ کاڵا بەرهەم هێنراوەکانی ناوخۆ نیشان دەدەن، بەتایبەتی کاتێک باس لە بابەتی خۆراکی وەک کاکاو و قاوە و ماسی و میوەی ناوچە گەرمەکان دەکرێت. تابووەکان: 1. بێڕێزیکردن بە پیرەکان: لە کولتوری ساو تۆمیدا، پیرەکان کەسایەتییەکی زۆر ڕێزدارن و دەسەڵاتێکی بەرچاویان هەیە. بێڕێزیکردن یان سەرپێچیکردنیان بە هەموو شێوەیەک بە تابو دادەنرێت. 2. نمایشی سۆز و خۆشەویستی گشتی: بەگشتی لە فەزای گشتیدا لە ساو تۆمێ و پرینسیپدا بەهۆی نۆرمەکانی کولتوورییەوە سەبارەت بە حەیا و خۆبەزلزانین، نمایشی ئاشکرای سۆز و خۆشەویستی، ڕوخساری ڕوخسار دەبڕدرێت. 3- بەفیڕۆدانی خۆراک: بەو پێیەی کشتوکاڵ بەشێکی سەرەکیی ئابوورییە لە دوورگەکاندا، بەفیڕۆدانی خۆراک بە بێڕێزی سەیر دەکرێت بەرامبەر بەو هەوڵانەی بۆ بەرهەمهێنانی دەدرێن. بە گشتی، تێگەیشتن لە تایبەتمەندییەکانی کڕیار لە دۆستایەتی، کۆمەڵایەتی، حەزکردن بە بەرهەمە ناوخۆییەکان لەگەڵ ڕێزگرتن لە تابۆ کولتوورییەکانی پەیوەست بە دەسەڵاتی بەساڵاچووان، حەیا لە نمایشکردنی سۆز و خۆشەویستی گشتی، و دوورکەوتنەوە لە بەفیڕۆدان دەتوانێت یارمەتی بازرگانییەکان بدات کە بە شێوەیەکی کاریگەر خزمەت بە کڕیاران بکەن لە ساو تۆمێ و پرینسیپی

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، لە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست. وڵاتەکە سیستەمێکی ناوازەی بەڕێوەبردنی گومرگی لە شوێنی خۆیدا هەیە بۆ ڕێکخستنی ڕۆیشتنی کاڵا و گەشتیارانی چوونە ژوورەوە و دەرچوون لە سنوورەکانی. لە ساو تۆمێ و پرینسیپی، سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی ئامانجی دڵنیابوونە لە پابەندبوون بە ڕێسا نیشتمانییەکان و ستانداردە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان. لە کاتی چوونە ژوورەوە یان دەرچوون لە وڵات، پێویستە هەموو گەشتیاران بە پشکنینی کۆچبەری و گومرگیدا تێپەڕن. ئەم پشکنینانە بریتین لە پشتڕاستکردنەوەی پاسپۆرت یان بەڵگەنامەکانی تری گەشتکردن، ڕاگەیاندنی کاڵای باجخواز وەک شتومەکی بەنرخ یان بڕێکی زۆر لە هەندێک بەرهەمی وەک کحول یان تووتن. گرنگە سەردانکەران ئاگاداری چەند خاڵێکی سەرەکی بن سەبارەت بە ڕێساکانی گومرگی ساو تۆمێ و پرینسیپی: 1. شتومەکی قەدەغەکراو: هەندێک کەلوپەل هاوردەکردنی بۆ وڵات قەدەغەیە، لەوانە ماددە هۆشبەرەکان، دراوی ساختە، چەک، تەقەمەنی، پۆرنۆگرافی، یان هەر ماددەیەک کە زیان بە سەلامەتی گشتی بگەیەنێت. 2. بابەتی سنووردار: لەوانەیە سنووردارکردن هەبێت بۆ کاڵای تایبەت کە پێویستیان بە مۆڵەتی تایبەت یان مۆڵەتی تایبەت هەیە بۆ چوونە ژوورەوە. نموونەی چەکی ئاگرین، بەرهەمی جۆرە لەناوچوونەکان (وەک عاج)، بەرهەمی کشتوکاڵی (وەک ڕووەکی زیندوو)، دەرمان بەبێ ڕەچەتە. 3. ڕاگەیاندنی دراو: ئەو گەشتیارانەی کە زیاتر لە 10 هەزار یۆرۆیان هەڵگرتووە (یان هاوتاکەی بە دراوێکی تر) دەبێت لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتنیان لە ساو تۆم و پرینسیپی ڕایبگەیەنن. 4. دەرماڵەی بێ باج: دەرماڵەی بێ باج هەیە بۆ هەندێک کاڵا وەک جگەرە یان خواردنەوە کحولیەکان کاتێک بە ڕێژەیەکی کەم دەهێنرێن تەنها بۆ خواردنی کەسی. باشتر وایە پێش گەشتکردن سنوورەکانی ئێستا بپشکنیت. 5. هاوردە/هەناردەکردنی کاتی: ئەگەر پلانت هەیە کە ئامێری بەنرخی وەک کامێرا یان لاپتۆپ بە شێوەیەکی کاتی ببەیتە ناو وڵات کە بەنیازیت لەگەڵ خۆت بیبەیت لە کاتی ڕۆشتندا، دڵنیابە لەوەی بەڵگەنامەی دروستت هەبێت کە باس لەوە بکات کە ئەم شتانە مەبەست لێی فرۆشتن نەبوون لە ناوخۆی ساو تۆم و پرینسیپ. پێشنیار دەکرێت هەمیشە پێش گەشتکردن ڕاوێژ بە سەرچاوە فەرمییەکانی وەک باڵیۆزخانە یان کونسوڵخانەکانی ساو تۆمێ و پرینسیپ بکەیت بۆ ئەوەی لە نوێترین ڕێسا گومرگییەکان ئاگادار بیت. پابەندنەبوون بەم ڕێسایانە دەتوانێت ببێتە هۆی غەرامەکردن، دەستبەسەرداگرتنی کاڵاکان، یان تەنانەت ڕێکاری یاسایی.

سیاسەتی باجی هاوردەکردنی ساو تۆمێ و پرینسیپی کە وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، بە سادەیی و شەفافیەتی تایبەتمەندە. وڵاتەکە باجی هاوردەکردن لەسەر کۆمەڵێک کاڵای بەرفراوان وەردەگرێت کە لە دەرەوە دەهێنرێنە وڵاتەوە. باجی هاوردەکردن لە ساو تۆمێ و پرینسیپ بە پلەی یەکەم لەسەر بنەمای بەهای CIF (تێچوون، بیمە و بارهەڵگر)ی کاڵا هاوردەکراوەکانە. حکومەت سیستەمێکی یەکگرتووی باجی گومرگی جێبەجێکردووە کە بەرهەمە جیاوازەکان پۆلێن دەکات بۆ کۆدی گومرگی تایبەت بۆ ئەوەی باجیان ئاسان بێت. ئەم کۆدانە یارمەتیدەرن بۆ دیاریکردنی ڕێژەی باجی کارپێکراو بۆ هەر پۆلێکی بەرهەم. ڕێژەی باجی هاوردەکردن بەپێی جۆری کاڵا هاوردەکراوەکان دەگۆڕێت. بەگشتی، پێداویستییە سەرەتاییەکانی وەک کەلوپەلی خۆراک، دەرمان و کەرەستەی پەروەردەیی باجی هاوردەکردنی کەمتر یان سفر ڕادەکێشن بۆ دڵنیابوون لە گونجاوییان بۆ دانیشتووان. لە لایەکی دیکەوە، ڕەنگە شتومەکی لوکس یان بەرهەمە ناپێویستەکان ڕێژەی باجی زیاتریان لەسەر بێت وەک ئامرازێک بۆ بێهیواکردنی هاوردەکردنی ناپێویست و بەرەوپێشبردنی بەرهەمی ناوخۆیی. هەروەها بۆ ئاسانکاری بازرگانی و وەبەرهێنان، ساو تۆمێ و پرینسیپی چەندین ڕێککەوتنی ناوچەیی وەک ڕێککەوتنی هاوبەشی ئابووری لەگەڵ وڵاتانی ئەندامی یەکێتی ئەوروپا واژۆ کردووە. ئەم ڕێککەوتنانە ئامانجیان کەمکردنەوە یان نەهێشتنی باج لەسەر هەندێک کاڵا کە بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی هاوبەشدا دەکرێت. جگە لەوەش، گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ڕەنگە کرێ یان باجی زیادە هەبێت کە لەلایەن دەزگاکانی ڕێکخستنی یان دەزگا جیاوازەکانەوە بسەپێندرێت بەپێی سروشتی بەرهەمە هاوردەکراوەکان. بۆ نموونە، ڕەنگە هەندێک بەرهەمی کشتوکاڵی پێویستیان بە بڕوانامەی تەندروستی ڕووەکی هەبێت کە لەلایەن دەسەڵاتە پەیوەندیدارەکانەوە دەرچووە پێش ئەوەی بتوانن بچنە ناو وڵاتەوە. لە کۆتاییدا، سیاسەتی باجی هاوردەکردنی ساو تۆمێ و پرینسیپی ئامانجی پێشخستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکانە لە هەمان کاتدا دەستەبەرکردنی دەستڕاگەیشتن بە کاڵا سەرەکییەکان بۆ هاووڵاتیانی. سیستەمی باجدان تاڕادەیەک سادەیە و ڕێژەی جیاوازی هەیە لەسەر بنەمای پۆلەکانی بەرهەم کە لەلایەن سیستەمێکی باجی گومرگی دامەزراوەوە دیاری کراوە.

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، لە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست. ئابووری وڵاتەکە زیاتر پشت بە کشتوکاڵ و ماسیگرتن و بەرهەمهێنانی کاکاو دەبەستێت. لە ڕووی سیاسەتی باجی هەناردەکردنییەوە، کۆمپانیای ساو تۆمێ و پرینسیپی هەندێک باج دەخاتە سەر ئەو کاڵا تایبەتانەی کە لە وڵاتەوە هەناردە دەکرێن. سیستەمی باجدان ئامانجیەتی داهات بۆ حکومەت بەدەستبهێنێت لە هەمان کاتدا پیشەسازی ناوخۆیی بەرەوپێش ببات. وڵاتەکە باجی بەهای زیادکراو (VAT)ی لەسەر کاڵا جۆراوجۆرەکانی هەناردەکردن جێبەجێ کردووە. ئەم باجە لەسەر بەرهەمەکان بە پشتبەستن بە بەهای هەڵسەنگێندراویان لە هەر قۆناغێکی بەرهەمهێنان یان دابەشکردندا وەردەگیرێت. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ڕێژەی زێدەباری ڕەنگە جیاواز بێت بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هەناردە دەکرێت. سەرەڕای ئەوەش، ساو تۆمێ و پرینسیپ دەتوانن باجی گومرگی یان باجی هاوردە/هەناردەکردن لەسەر هەندێک شت بسەپێنن. ئەم باجانە بەزۆری بۆ پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان یان ڕێکخستنی ڕەوتی بازرگانی بەکاردەهێنرێن. بەڵام زۆر گرنگە هەناردەکاران لەوە تێبگەن کە وردەکارییە تایبەتەکان سەبارەت بە باجی هەناردەکردن دەتوانن بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕدرێن بەهۆی گۆڕانکاری لە سیاسەتەکانی حکومەت یان ڕێککەوتنە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان. بۆیە باشترە پێش ئەوەی لەگەڵ ساو تۆمێ و پرینسیپی بەشداری هەر چالاکیەکی هەناردەکردن بکەیت، ڕاوێژ بە لایەنە پەیوەندیدارەکان بکرێت یان داوای ڕاوێژکاری پیشەیی بکرێت. لە کۆتاییدا، سیاسەتی باجی هەناردەکردنی ساو تۆمێ و پرینسیپ بریتییە لە جێبەجێکردنی باجی بەهای زیادکراو (VAT) هەروەها سەپاندنی باجی گومرگی یان باجی هاوردە/هەناردەکردن لەسەر بنەمای کاڵای تایبەت. هەناردەکاران پێویستە پێش بەشداریکردن لە چالاکییە بازرگانییەکان لەگەڵ ئەم میللەتەدا، بە ڕاوێژکردن بە سەرچاوە حکومییەکان بۆ زانیاری دروست، لە ڕێساکانی ئێستادا ئاگاداربن.

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، لە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست. وڵاتەکە بە پلەی یەکەم بەرهەمی کشتوکاڵی هەناردە دەکات، بە شێوەیەکی سەرەکی کاکاو و قاوە. بۆ هەناردەکردنی کاڵاکانی، ساو تۆمێ و پرینسیپ داوا لە هەناردەکاران دەکات بڕوانامەی هەناردەکردن یان مۆڵەتی هەناردەکردن بەدەستبهێنن. ئەم پرۆسەی بڕوانامەدان دڵنیای دەدات لەوەی کە بەرهەمە هەناردەکراوەکان هەندێک ستانداردی کوالیتییان تێدایە و پابەندن بە ڕێسا نێودەوڵەتییەکان. بۆ بەدەستهێنانی بڕوانامەی هەناردەکردن، هەناردەکاران پێویستە پابەندبن بەو ڕێکارە تایبەتانەی کە لەلایەن دەسەڵاتە حکومییەکانەوە دانراون کە بەرپرسن لە بازرگانی و بازرگانی. سەرەتا پێویستە ناوی خۆیان تۆمار بکەن لە بەش یان دەزگای پەیوەندیدار، وەک وەزارەتی کشتوکاڵ یان وەزارەتی بازرگانی بەپێی پۆلی بەرهەمەکانیان. پاشان هەناردەکاران پێویستە بەڵگەنامەیەک پێشکەش بکەن کە پابەندبوون بە ستانداردەکانی کوالیتی و پێداویستییە ڕێکخراوەییەکان نیشان بدات. ئەمە لەوانەیە بڕوانامەی سەرچاوە، بڕوانامەی تەندروستی ڕووەکی (بۆ بەرهەمە کشتوکاڵییەکان)، بەڵگەی پابەندبوون بە ڕێساکانی تەندروستی و سەلامەتی (بۆ بەرهەمە خۆراکییەکان)، هەروەها بەڵگەنامە پەیوەندیدارەکانی دیکەی تایبەت بە پیشەسازییەکەیان لەخۆبگرێت. دەسەڵات پێش دەرکردنی بڕوانامەی هەناردەکردن پشکنین یان وردبینی لەسەر کاڵاکان ئەنجام دەدات. ئەم پرۆسەیە دڵنیای دەدات لەوەی کە هەموو شتە هەناردەکراوەکان هەم پێداویستییە ناوخۆییەکان و هەم ڕێسا بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان کە لەلایەن وڵاتانی مەبەستەوە سەپێنراون، جێبەجێ دەکەن. هەروەها هەناردەکاران دەبێ ئاگاداربن کە وڵاتانی جیاواز لەوانەیە سنووردارکردنی هاوردەکردنی زیادە یان مەرجی کاڵای تایبەتیان هەبێت. ئەمانە دەتوانن بریتی بن لە باج، کۆتایی، ستانداردەکانی ناونانی، یان پابەندبوون بە ڕێکەوتننامە نێودەوڵەتییەکانی وەک کۆدێکس ئەلیمێنتاریۆس بۆ سەلامەتی خۆراک. گرنگە هەناردەکارانی ساو تۆمێ و پرینسیپ ئاگاداربن لە هەر گۆڕانکارییەک لە ڕێساکان کە کاریگەری لەسەر هەناردەکردنیان هەبێت. پێویستە پێش هەناردەکردنی کاڵا لە کەناراوەکانی ساو تۆمێ و پرینسیپەوە ڕاوێژ بە کۆمەڵە بازرگانییە ناوخۆییەکان یان بەڕێوەبەرایەتییە حکومییەکان بکەن کە بەرپرسیارن لە بازرگانی نێودەوڵەتی بۆ زانیاری نوێ سەبارەت بە ڕێکارەکانی مۆڵەتدان و بڕوانامەدانی پێویست.

ساو تۆم و پرینسیپ، دەکەوێتە ناوەڕاستی ئەفریقا، دوورگەیەک کە لە دوو دوورگەی سەرەکی پێکهاتووە. هەرچەندە وڵاتێکی بچووکە و ژمارەی دانیشتووانەکەی کەمێک زیاتر لە ٢٠٠ هەزار کەسە، بەڵام ئابوورییەکی گەشەسەندووی هەیە کە بەهۆی کشتوکاڵ و ماسیگرتن و گەشتیارییەوە سووتەمەنی پێدەدرێت. کاتێک باس لە پێشنیارەکانی لۆجستی دەکرێت بۆ ساو تۆمێ و پرینسیپی، لێرەدا چەند خاڵێکی سەرەکی دەخەینەڕوو کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێن: 1. ژێرخانی بەندەر: وڵاتەکە دوو بەندەری سەرەکی هەیە - بەندەری ساو تۆمێ و بەندەری نێڤێس. ئەم بەندەرانە وەک دەروازەیەکی گرنگ بۆ هاوردە و هەناردەکردن کاردەکەن. بەندەری ساو تۆمێ ئاسانکاری بۆ هەردوو مامەڵەکردن لەگەڵ بار و گواستنەوەی سەرنشینەکان پێشکەش دەکات. 2. پەیوەندی ئاسمانی: فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ساو تۆمێ وەک فڕۆکەخانەی سەرەکی کاردەکات کە وڵاتەکە بە شوێنە نێودەوڵەتییەکان دەبەستێتەوە. ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە گواستنەوەی کاڵاکان بە خێرایی و کارا. 3. تۆڕی ڕێگاوبان: لە کاتێکدا تۆڕی ڕێگاوبان لە دوورگەکان وردە وردە بەرەو باشتر دەچێت، هێشتا سنوورداربوون لە ڕووی پەیوەندی نێوان شار و شارۆچکەکانەوە هەیە. ڕەنگە گواستنەوە لە ناوچە شارییەکان بە بەراورد بە ناوچە دوورەکان تاڕادەیەک ئاسانتر بێت. 4. گواستنەوەی ناوخۆیی: بۆ لۆجستیکی ناوخۆیی لەناو دوورگەکاندا، بەکرێگرتنی کۆمپانیاکانی گواستنەوەی ناوخۆیی یان هاوبەشیکردن لەگەڵ دابینکەرانی لۆجستیکی بەئەزموون دەتوانێت جوڵەی کاڵاکان بە ئاسانی لە نێوان شوێنەکاندا مسۆگەر بکات. 5. دامەزراوەی کۆگا: ژێرخانی کۆگا لە ساو تۆمێ و پرینسیپ لە گەشەکردندایە بەڵام ڕەنگە هێشتا هاوتای ستانداردە نێودەوڵەتییەکان نەبێت. بەڵام بژاردە هەیە بۆ هەڵگرتنی کاڵاکان بە شێوەیەکی پارێزراو تاوەکو ئامادە دەبن بۆ دابەشکردن یان هەناردەکردن. 6. ڕێساکانی گومرگی: خۆت ئاشنا بە ڕێساکانی گومرگی بکە لە کاتی هاوردەکردن یان هەناردەکردنی کاڵا بۆ/لە ساو تۆم و پرینسیپەوە بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە مەرجە یاساییەکان. 7. هاوبەشییە متمانەپێکراوەکان: بەهۆی قەبارەی تاڕادەیەک بچووکترەکەی بە بەراورد لەگەڵ وڵاتانی دیکە، دۆزینەوەی هاوبەشی ناوخۆیی متمانەپێکراو کە ئەزموونی بەڕێوەبردنی ئاستەنگە لۆجستیکییەکانیان هەیە دەتوانێت بەنرخ بێت لە دڵنیابوون لە بەڕێوەبردنی کارامەی زنجیرەی دابینکردن. 8. کۆمپانیاکانی پشتگیری لۆجستی: بیر لە بەشداریکردنی کۆمپانیاکانی پشتگیری لۆجستیکی ناوخۆیی یان نێودەوڵەتی بکەنەوە کە شارەزایی کارکردنیان هەیە لە ناو ئەفریقای ناوەڕاست یان بە تایبەتی کەرتی بازرگانی بەڕازیل بۆ گواستنەوەیەکی نەرمتر کاتێک باس لە هاوردەکردن یان هەناردەکردن دەکرێت. لەبیرت بێت، ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی ورد و داوای ئامۆژگاری لە پسپۆڕان هەنگاوی گرنگن بۆ دامەزراندنی ئۆپەراسیۆنە سەرکەوتووەکانی لۆجستی لە ساو تۆمێ و پرینسیپی.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، لە کەناراوەکانی ئەفریقای ناوەڕاست. سەرەڕای قەبارەکەی، چەندین کەناڵ و پێشانگای گرنگی پەرەپێدانی کڕیارانی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات بۆ ئەو بازرگانانەی کە دەیانەوێت ئامادەیی خۆیان لە وڵاتەکەدا فراوانتر بکەن. 1. پێشانگای نێودەوڵەتی ساو تۆمێ (FISTP): پێشانگای نێودەوڵەتی ساو تۆمێ پێشانگایەکی بازرگانی ساڵانەیە لە شاری ساو تۆمی پایتەختی شاری ساو تۆمێ و پرینسیپی بەڕێوەدەچێت. وەک سەکۆیەک بۆ کۆمپانیا ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان کاردەکات بۆ نمایشکردنی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکانیان. پێشانگاکە کڕیارانی پیشەسازییە جیاوازەکان بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت لەوانە کشتوکاڵ، گەشتیاری، بیناسازی، و بەرهەمهێنان. 2. تۆڕی بازرگانی جیهانی وڵاتانی دوورگە بچووکە گەشەسەندووەکانی ئەفریقا (SIDS-GN): ساو تۆمێ و پرینسیپ بەشێکە لە تۆڕی SIDS-GN کە ئامانجی بەرزکردنەوەی بازرگانییە لە نێوان وڵاتانی دوورگەی بچووک لە سەرانسەری جیهان. ئەم تۆڕە سەکۆیەکی بەنرخ بۆ پەرەپێدانی بازرگانی دابین دەکات لە ڕێگەی پەیوەستکردنی دابینکەران لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکانی وڵاتانی دیکەی SIDS. 3. ڕوانگەی بازرگانی یەکێتی ئەفریقا: ڕوانگەی بازرگانی یەکێتی ئەفریقا دەستپێشخەرییەکە کە بازرگانی نێوان هەرێمەکان لەناو ئەفریقادا بەرەوپێش دەبات لەڕێگەی پێشکەشکردنی زانیاری بازاڕ، بەرەوپێشبردنی دەرفەتی بازرگانی و ئاسانکاری بۆ یەکسانکردنی نێوان کڕیاران و فرۆشیاران. ئەم پلاتفۆرمە دەتوانێت یارمەتی بەستنەوەی بازرگانییەکانی ساو تۆمێ و پرینسیپ بدات لەگەڵ کڕیارە نێودەوڵەتییەکانی وڵاتانی دیکەی ئەفریقا. 4. پلاتفۆرمی ئۆنلاین B2B: چەندین پلاتفۆرمی ئۆنلاین B2B وەک Alibaba.com یان GlobalSources.com بەرکەوتنی جیهانی بۆ ئەو بازرگانیانە دابین دەکەن کە دەیانەوێت بگەنە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان، لەوانە ساو تۆم و پرینسیپ. ئەم پلاتفۆرمانە ڕێگە بە کۆمپانیاکان دەدەن کە بەرهەم یان خزمەتگوزارییەکانیان پیشان بدەن لە هەمان کاتدا پەیوەندییان لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان لە سەرانسەری جیهاندا بکەن. 5. باڵیۆزخانە و نوێنەرایەتییە بازرگانییەکان: هەروەها ئەو کۆمپانیایانە کە ئارەزووی هەناردەکردنی کاڵا یان خزمەتگوزارییان هەیە بۆ ساو تۆمێ و پرینسیپ دەتوانن هاوبەشی لەگەڵ باڵیۆزخانەکانی بیانیدا بگەڕێن یان بەشداری لە ئەرکە بازرگانییەکان بکەن کە لەلایەن دەزگا حکومییەکانی وڵاتەکەی خۆیانەوە ڕێکدەخرێن کە بەشدارن لە پێشخستنی هەناردەکردن بۆ دەرەوە. 6.دەستپێشخەرییەکانی حکومەت: حکومەتی ساو تۆمێ دەستپێشخەرییەکانی وەک تانەدان لە سوودەکانی باج/دانوستاندن لەسەر هاوردەکردن جێبەجێ کردووە. حکومەتی ناوخۆیی لە ڕێگەی ئەم دەستپێشخەرییانەوە هانی هاوبەشی نێوان کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان و کۆمپانیا ناوخۆییەکان دەدات. لە کۆتاییدا، ساو تۆمێ و پرینسیپ کەناڵە جیاوازەکانی پەرەپێدانی کڕیارانی نێودەوڵەتی وەک پێشانگای بازرگانی، تۆڕە ناوچەییەکان، پلاتفۆرمی ئۆنلاین B2B، باڵیۆزخانەکان و دەستپێشخەرییەکانی حکومەت پێشکەش دەکەن. ئەم ڕێگایانە دەرفەتی بەنرخ بۆ بازرگانەکان دەڕەخسێنن بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان و فراوانکردنی بوونی خۆیان لەم وڵاتە دوورگەییەدا. بەڵام گرنگە بۆ بازرگانەکان پێش ئەوەی بچنە ناو ئەم بازاڕەوە لێکۆڵینەوەی گشتگیر لە بازاڕدا بکەن و لە تەحەددا و دەرفەتە ناوازەکانی ساو تۆمێ و پرینسیپی تێبگەن.

بزوێنەری گەڕانی باو

لە ساو تۆم و پرینسیپ زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕان بریتین لە گووگڵ و بینگ و یاهوو. ئەم بزوێنەرە گەڕانانە دەستڕاگەیشتن بە بڕێکی زۆر زانیاری لە ئینتەرنێتدا دابین دەکەن و بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن خەڵکی ناوچەکەوە بۆ پرسیارەکانی گەڕان بەکاردەهێنرێن. لە خوارەوە ماڵپەڕەکانی ئەم بزوێنەری گەڕانە کە بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێن: 1. گووگڵ - www.google.st بێ گومان گووگڵ یەکێکە لە بەناوبانگترین بزوێنەری گەڕان لەسەر ئاستی جیهان بەهۆی خزمەتگوزارییە بەرفراوانەکانییەوە، لەوانە گەڕان بەدوای وێب، گەڕان بەدوای وێنە، نەخشە، خزمەتگوزاری ئیمەیڵ (جیمەیڵ) و زۆر شتی تر. 2. بینگ - www.bing.com Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرەکانی گەڕان کە زۆر بەکاردەهێنرێت و تایبەتمەندی هاوشێوەی وەک گەڕان لە وێبدا لەگەڵ تایبەتمەندیەکانی دیکەی وەک کۆکەرەوەی هەواڵ و خزمەتگوزاری وەرگێڕان دابین دەکات. 3. یاهوو - www.yahoo.com یاهوو جگە لە تایبەتمەندی گەڕانی متمانەپێکراو لەسەر بنەمای وێب خزمەتگوزاری جۆراوجۆر پێشکەش دەکات. خزمەتگوزاری پۆست (یاهوو مەیل)، نوێکردنەوەی هەواڵ، زانیاری دارایی (یاهوو فاینانس)، نوێکاری وەرزشی و هتد دابین دەکات، ئەمەش وایکردووە ببێتە پلاتفۆرمێکی گشتگیر بۆ بەکارهێنەران. ئەم سێ بژاردەیەی لە سەرەوە ئاماژەیان پێکراوە لە ساو تۆم و پرینسیپی بە شێوەیەکی بەرفراوان دەستیان پێدەگات چونکە لە زۆربەی وڵاتانی جیهاندا بە شێوەیەکی باو بەردەستن. بەکارهێنەرانی ناوخۆیی دەتوانن یەکێکیان هەڵبژێرن بە پشتبەستن بە ئارەزووی کەسی یان پێداویستییە تایبەتەکان لەکاتی گەڕان بە ناوەڕۆکی ئۆنلاین یان ئەنجامدانی لێکۆڵینەوە.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی بچووکی ئەفریقایە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا. بەهۆی ئەوەی وڵاتێکی گەشەسەندووە، ڕەنگە بەڕێوەبەرایەتییەکی بەرفراوانی لاپەڕە زەردەکانی نەبێت وەک لە وڵاتانی پێشکەوتووتردا دەبینرێت. بەڵام هێشتا هەندێک بەڕێوەبەرایەتی و ماڵپەڕی بەرچاو هەن کە دەتوانن زانیاری لەسەر خزمەتگوزاری و بزنسە جیاوازەکان لە ساو تۆمێ و پرینسیپی بدەن. 1. لاپەڕە زەردەکان STP - بەڕێوەبەرایەتی فەرمی ئۆنلاین بۆ کاروبارەکان لە ساو تۆمێ و پرینسیپی. پۆلە جیاوازەکانی وەک شوێنی نیشتەجێبوون، چێشتخانە، گواستنەوە، بازاڕکردن و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: https://www.yellowpages.st/ 2. تریپ ئایدڤایزەر - هەرچەندە بە شێوەیەکی سەرەکی بە ماڵپەڕی گەشتیاری ناسراوە، بەڵام تریپ ئایدڤایزەر لیستەکانی خزمەتگوزارییە جیاوازەکانی وەک هۆتێل، چێشتخانە، شوێنە سەرنجڕاکێشەکان و هتد، لە ساو تۆم و پرینسیپیش دابین دەکات. ماڵپەڕ: https://www.tripadvisor.com/ 3. لۆنلی پلانێت - هاوشێوەی تریپ ئایدڤایزەر بەڵام بە گرنگیدان بە پێشنیارەکانی گەشتکردن لە سەرانسەری جیهاندا. لیستی شوێنەکانی نیشتەجێبوون، چێشتخانەکان، شوێنە گەشتیارییەکان لە سەرانسەری ساو تۆمێ و پرینسیپی لەخۆدەگرێت. ماڵپەڕ: https://www.lonelyplanet.com/ 4. Apontador São Tomé e Príncipe - بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی بەناوبانگی بەڕازیلی کە هەروەها لیستەکان بۆ خزمەتگوزارییە جیاوازەکان لە Sao Tome و Principe پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: https://www.apontador.com.br/em/st/sao_tome_e_principe 5. Infobel - ماڵپەڕێکی جیهانییە بۆ بەڕێوەبەرایەتی تەلەفۆن کە زانیاری پەیوەندیکردن بۆ بازرگانییەکان دەدات بە پشتبەستن بە شوێنە تایبەتەکان لە سەرانسەری جیهان لەوانەش ساو تۆم و پرینسیپی. ماڵپەڕ: https://www.infobel.com/ku/world تکایە ئاگاداربن کە ئەم سەرچاوانەی ڕەنگە تەواو نەبن یان هەمیشە نوێ نەبن بەهۆی گۆڕانی خێرای سروشتی زانیاری پەیوەندییەکانی بزنسەکان لە ڕێگەی ئۆنلاینەوە. پێشنیار دەکرێت پێش ئەوەی هەر بەڵێنێک یان پەیوەندیکردن بە دامەزراوەکانەوە ڕاستەوخۆ بۆ وردترین وردەکارییەکان، ئەو زانیاریانەی لەم سەرچاوانەوە بەدەست هاتوون پشتڕاست بکرێتەوە.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

ساو تۆم و پرینسیپی وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، لە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقا. بەهۆی قەبارە و دۆخی ئابوورییەوە، ساو تۆمێ و پرینسیپ چەندین پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی سەرەکییان نییە. بەڵام چەند ماڵپەڕێکی ئۆنلاین هەن کە بەرهەم و خزمەتگوزاری پێشکەش بە دانیشتووان دەکەن. 1. BuyInSTP: ئەمە یەکێکە لە پلاتفۆرمە پێشەنگەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە ساو تۆم و پرینسیپی. کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، مۆدە، بەرهەمی جوانکاری، ئامێری ناوماڵ و زۆر شتی تر. ماڵپەڕەکە لەم لینکەدا بەردەستە www.buyinstp.st. 2. Bazar STP: Bazar STP یەکێکی ترە لە بازاڕە ئۆنلاینەکانی بەناوبانگی ساو تۆمێ و پرینسیپی کە فرۆشیارە ناوخۆییەکان دەتوانن ڕیکلام بۆ بەرهەمەکانیان بکەن بۆ فرۆشتن. پۆلە جیاوازەکانی وەک جل و بەرگ، ئیکسسوارات، کەلوپەلی ناوماڵ، کتێب و هتد لەخۆدەگرێت، دەتوانرێت لە ماڵپەڕەکەیان www.bazardostp.com ببینرێت. 3. Olx STP: Olx پلاتفۆرمێکی نێودەوڵەتییە بۆ ڕێکلامە پۆلێنکراوەکان کە لە ساو تۆم و پرینسیپیش کاردەکات و ڕێگە بە تاکەکان دەدات کەلوپەلی نوێ یان بەکارهێنراو وەک ئۆتۆمبێل، ئەلیکترۆنیات، کەلوپەلی ناوماڵ یان موڵکی خانووبەرە لە ناوخۆدا بکڕن و بیفرۆشن بە بڵاوکردنەوەی ڕێکلامی بێبەرامبەر لە ماڵپەڕەکەیان (www.olx.st). تکایە ئاگاداربن کە ئەم پلاتفۆرمە بازرگانییە ئەلیکترۆنییانە ڕەنگە هەڵبژاردنی بەرهەمێکی سنوورداریان هەبێت بە بەراورد بە پلاتفۆرمە نێودەوڵەتییە گەورەکان بەهۆی قەبارەی بازاڕی تاڕادەیەک بچووکی دانیشتوانی ساو تۆمێ و پرینسیپی (نزیکەی ٢٠٠ هەزار). سەرەڕای ئەوەش، ڕەنگە بەردەستبوون جار جارە جیاواز بێت چونکە ژێرخانی فرۆشتنی تاکەکەسی ئۆنلاین بەردەوامە لە گەشەکردن لەم وڵاتەدا.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

ساو تۆمێ و پرینسیپ، وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، بەهۆی قەبارە و ژمارەی دانیشتووانەکەیەوە ژمارەیەکی سنوورداری پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای بەردەستە. بەڵام وەک زۆرێک لە وڵاتانی دیکە دەستڕاگەیشتن بە هەندێک سایتی تۆڕە کۆمەڵایەتییە جیهانییە بەناوبانگەکان. لە خوارەوە چەند پلاتفۆرمێکی سۆشیال میدیا دەخەینەڕوو کە بە شێوەیەکی باو لە ساو تۆمێ و پرینسیپی بەکاردەهێنرێن: 1- فەیسبووک: یەکێک لە تۆڕە کۆمەڵایەتییە بەناوبانگەکانی جیهان لە ساو تۆمێ و پرینسیپیشدا باو بووە. فەیسبووک ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات لە ڕێگەی پڕۆفایلی تایبەتمەندەوە پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن، نوێکارییەکان، وێنە، ڤیدیۆکان هاوبەش بکەن، بەشداری گروپ و پەیجەکان بکەن بە پشتبەستن بە ئارەزووەکانیان. ماڵپەڕ: www.facebook.com 2- واتسئەپ: هەرچەندە بە شێوەیەکی نەریتی بە پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا نازانرێت، بەڵام واتسئەپ ڕۆڵێکی جەوهەری دەگێڕێت لە بەستنەوەی خەڵک لە ساو تۆم و پرینسیپی بە ڕێگەدان بە خزمەتگوزاری نامە ناردنی خێرا. بەکارهێنەران دەتوانن پەیوەندی دەنگی یان پەیوەندی ڤیدیۆیی بکەن هەروەها نامەی کورت یان فایلەکانی مالتیمیدیا بە شێوەیەکی تایبەت یان لەناو گروپەکاندا بنێرن. ماڵپەڕ: www.whatsapp.com 3- ئینستاگرام: بە گرنگیدان بە هاوبەشکردنی ناوەڕۆکی بینراو وەک وێنە و ڤیدیۆ ناسراوە، هەروەها لە ساو تۆمێ و پرینسیپی بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت لەلایەن ئەو کەسانەی کە چێژ لە هاوبەشکردنی ساتەکانی ژیانیان لەگەڵ فۆڵۆوەرەکانیان وەردەگرن. ماڵپەڕ: www.instagram.com 4- تویتەر: ئەم سایتە مایکرۆبلۆگکردنە وا لە بەکارهێنەران دەکات کە کورتە نامە بڵاوبکەنەوە کە پێی دەوترێت تویت کە دەتوانێت لینکی دەقی یان ناوەڕۆکی مالتیمیدیا وەک وێنە یان ڤیدیۆ لەخۆبگرێت. تویتەر لەلایەن زۆرێک لە تاکەکانی ساو تۆمێ و پرینسیپەوە بەکاردەهێنرێت کە دەیانەوێت نوێکاری هەواڵەکان یان بیرکردنەوەکان لەگەڵ بینەرێکی فراوانتردا هاوبەش بکەن. ماڵپەڕ: www.twitter.com 5. لینکدئین: بە پلەی یەکەم بۆ مەبەستی تۆڕی پیشەیی لە سەرانسەری جیهاندا بەکاردێت لەوانە ساو تۆم و پرینسیپی؛ لینکیدئین ڕێگە بە تاکەکان دەدات کە پرۆفایلی پیشەیی دروست بکەن کە تیشک دەخاتە سەر دەستکەوتەکانی ئەزموونی کارکردنیان لە هەمان کاتدا پەیوەندی لەگەڵ پیشەییەکانی دیکەی پیشەسازییە جیاوازەکاندا دەکەن. ماڵپەڕ: www.linkedin.com 6. یوتیوب (دەستگەیشتن بە سنووردار): لە کاتێکدا لە ڕووی تەکنیکییەوە بە پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای تەقلیدی خۆی دادەنرێت بەڵکو زیاتر بە ماڵپەڕێکی هاوبەشکردنی ڤیدیۆی ئۆنلاین دادەنرێت، یوتیوب پلاتفۆرمێک پێشکەش بە بەکارهێنەرانی ساو تۆمێ و پرینسیپی دەکات بۆ بارکردن و بینینی ڤیدیۆ لەسەر بابەتگەلێکی جیاواز. ماڵپەڕ: www.youtube.com گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە بەردەستبوون و بەناوبانگبوونی ئەم پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایانە ڕەنگە لە ساو تۆم و پرینسیپی جیاواز بێت، ئەمەش بەپێی ئارەزووەکانی تاک و هۆکارەکانی وەک پەیوەندی ئینتەرنێت.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

ساو تۆمێ و پرینسیپ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا لە کەناراوەکانی ئەفریقای ناوەڕاست. سەرەڕای بچووکی قەبارە و ژمارەی دانیشتووان، وڵاتەکە چەندین کۆمەڵەی سەرەکی پیشەسازی هەیە کە ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕن لە پێشخستنی گەشەپێدانی ئابووری و پاراستنی بەرژەوەندییەکانی کەرتە جیاوازەکان. لێرەدا چەند کۆمەڵەیەکی گەورەی پیشەسازی لە ساو تۆمێ و پرینسیپی لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. ژووری نیشتمانی بازرگانی، پیشەسازی، کشتوکاڵ و خزمەتگوزارییەکان (CNCIAS) - CNCIAS نوێنەرایەتی بەرژەوەندییەکانی بازرگانی دەکات لە سەرانسەری چەندین کەرت لە ساو تۆم و پرینسیپ. ماڵپەڕ: http://www.cciasstp.com/ 2. کۆمەڵەی بەرەوپێشبردنی گەشتیاری (APT) - APT کاردەکات بۆ بەرەوپێشبردنی گەشتیاری لە ساو تۆمێ و پرینسیپی، بەرزکردنەوەی بینینی لە ئاستی نێودەوڵەتیدا، و دڵنیابوون لە گەشەکردنی بەردەوام. ماڵپەڕ: https://www.sao-tome.st/ 3. کۆمەڵەی نیشتمانی جووتیاران (ANAGRI) - ANAGRI نوێنەرایەتی بەرژەوەندی جووتیاران دەکات بە پاڵپشتیکردنی پێشکەوتنی کشتوکاڵی، پێشکەشکردنی هاوکاری تەکنیکی بۆ جووتیاران، ئاسانکاری بۆ گەیشتن بە بازاڕ بۆ بەرهەمە کشتوکاڵییەکان و هتد. ماڵپەڕ: بەردەست نییە 4. کۆمەڵەی پیشەسازی (ACI) - ACI گرنگی بە پێشخستنی گەشەپێدانی پیشەسازی دەدات لە ناو ساو تۆمێ و پرینسیپ بە داکۆکیکردن لە سیاسەتەکان کە پشتگیری پیشەسازییەکانی بەرهەمهێنان دەکەن لە هەمان کاتدا چارەسەرکردنی ئاستەنگەکانیان. ماڵپەڕ: بەردەست نییە 5. کۆمەڵەی ماسیگرەکان (AOPPSTP) - ئامانجی AOPPSTP پاراستنی مافەکانی ماسیگرەکان، پێشخستنی شێوازەکانی ماسیگرتنی بەردەوام، دابینکردنی بەرنامەی ڕاهێنان بۆ گەشەپێدانی پیشەیی ماسیگرەکان و هتد. ماڵپەڕ: بەردەست نییە 6. کۆمەڵەی وزەی نوێبووەوە (ADERE-STP) - ADERE-STP سەرچاوەی وزەی نوێبووەوە وەک وزەی خۆر بەرەوپێش دەبات بۆ کەمکردنەوەی پشتبەستن بە سووتەمەنی بەردینی لە هەمان کاتدا چارەسەرکردنی نیگەرانییە ژینگەییەکانی پەیوەست بە بەرهەمهێنانی وزە. ماڵپەڕ: بەردەست نییە ئەم کۆمەڵە پیشەسازیانە چالاکانە لەگەڵ بازرگانییە ناوخۆییەکان پەیوەندی دەکەن بۆ بەرزکردنەوەی توانای کێبڕکێیان لە ڕێگەی بەرنامەکانی بنیاتنانی توانا وەک وۆرک شۆپ، کۆنفرانسی سیمینارەکان بە ئامانجی باشترکردنی کارایی لەناو کەرتەکانی خۆیاندا. تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەموو ڕێکخراوەکان ماڵپەڕیان لەبەردەستدا نەبێت، بەڵام دەتوانن ڕاستەوخۆ پەیوەندییان پێوە بکەن بۆ زانیاری زیاتر.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

ساو تۆم و پرینسیپ، بە فەرمی بە کۆماری دیموکراتی ساو تۆم و پرینسیپ ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە کەنداوی گینیا، لە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەڕاست. سەرەڕای ئەوەی وڵاتێکی کەم گەشەسەندووە و ئابوورییەکی بچووکی هەیە، بەڵام چەندین ماڵپەڕ هەیە کە دەتوانیت زانیاری لەسەر چالاکییە ئابووری و بازرگانییەکانی ساو تۆمێ و پرینسیپی لێ بدۆزیتەوە. لێرەدا چەند شتێکی سەرنجڕاکێش دەخەینەڕوو: 1. دەزگای نیشتمانی وەبەرهێنان (ANIP) - ئەم ماڵپەڕە فەرمییە زانیاری لەسەر دەرفەتی وەبەرهێنان لە ساو تۆمێ و پرینسیپ دەدات، لەوانەش کەرتەکانی وەک کشتوکاڵ، ماسی، وزە، گەشتیاری، پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری، و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: http://www.anip.st/ 2- ژووری بازرگانی - ژووری بازرگانی ساو تۆمێ و پرینسیپی ئامانجی بەرەوپێشبردنی گەشەی ئابوورییە لەڕێگەی پشتگیریکردنی بازرگانییەکانی وڵاتەوە. ماڵپەڕەکەیان سەرچاوە پێشکەش بە خاوەنکارە ناوخۆییەکان دەکات هەروەها زانیاری بۆ وەبەرهێنەرانی بیانی کە ئارەزووی هاوبەشیکردن یان وەبەرهێنان لە کارگە ناوخۆییەکان دەکەن. ماڵپەڕ: https://ccstp.org/ 3. وەزارەتی ئابووری و هاوکاری نێودەوڵەتی - ئەم وەزارەتە حکومەتە بەرپرسیارە لە هەماهەنگی سیاسەتە ئابوورییەکان و پەروەردەکردنی دەستپێشخەرییەکانی هاوکاری نێودەوڵەتی. ماڵپەڕەکە نوێکارییەکان لەسەر پێشهاتە ئابوورییەکانی ناوخۆی وڵات دەخاتە ڕوو و تیشک دەخاتە سەر دەرفەتەکانی وەبەرهێنان. ماڵپەڕ: https://www.economia.st/ 4. بانکی ناوەندی - بانکۆی ناوەندی ساو تۆمێ دۆ پرینسیپی بەرپرسیارە لە جێبەجێکردنی سیاسەتی دراو لەناو وڵاتدا. لە کاتێکدا ماڵپەڕەکەیان بە پلەی یەکەم سەرنجی لەسەر خزمەتگوزارییە داراییەکانە کە لەلایەن خودی بانکی ناوەندییەوە پێشکەش دەکرێن نەک ناوەڕۆکی تایبەتی پەیوەست بە بازرگانی؛ هێشتا دەتوانێت تێڕوانینێکی بەنرخ پێشکەش بکات سەبارەت بەو سیاسەتانەی کە کاریگەرییان لەسەر ئابووری نیشتمانی هەیە. ماڵپەڕ: https://www.bcstp.st/ 5. دەزگای بەرەوپێشبردنی هەناردەکردن (STPEXPORT) - STPExport وەک کاتالیستێک کاردەکات بۆ ناسینەوەی بازاڕەکانی هەناردەکردن لەکاتێکدا بەرهەمە ناوخۆییەکان لە ساو تۆمێ ئی پرینسیپەوە بەرەوپێش دەبات لە ئاستی جیهانیدا. پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان بەم شێوەیە پەیوەندییە بازرگانییەکان بەرز دەکاتەوە و بەرهەمی ناوخۆیی زیاتر بەرز دەکاتەوە ماڵپەڕ :https://stlexport.st تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەندێک ماڵپەڕ تەنها بە زمانی پورتوگالی بەردەست بن، چونکە زمانی فەرمی ساو تۆمێ و پرینسیپە.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە ناوەڕاستی ئەفریقا. بەهۆی قەبارە و کەمی سەرچاوەکانی، ئابوورییەکەی زۆر پشت بە هەناردەکردنی کاکاو دەبەستێت. هەرچەندە ڕەنگە سەرچاوەی سنووردار هەبێت بۆ زانیارییە بازرگانییەکان سەبارەت بە ساو تۆمێ و پرینسیپی، بەڵام چەند ماڵپەڕێک هەن کە هەندێک زانیاری دەربارەی چالاکییە بازرگانییەکانی دەدەن. لێرەدا هەندێک لەو پلاتفۆرمانە دەخەینەڕوو کە دەتوانیت لێیان بکۆڵیتەوە: 1. سەنتەری بازرگانی نێودەوڵەتی (ITC) - ITC سەرچاوەیەکی متمانەپێکراوە بۆ ئاماری بازرگانی جیهانی. ئەوان داتای بازرگانی بۆ وڵاتانی جۆراوجۆر دابین دەکەن، لەوانە ساو تۆمێ و پرینسیپی. دەتوانن سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن لە https://www.intracen.org/Traderoot/. بە هەڵبژاردنی "پڕۆفایلی وڵات" و گەڕان بەدوای Sao Tome و Principe، دەتوانیت دەستت بگات بە زانیارییە جیاوازەکانی پەیوەست بە بازرگانی. 2. بنکەدراوەی کۆمترەیدی نەتەوە یەکگرتووەکان - بنکەدراوەی کۆمترەیدی نەتەوە یەکگرتووەکان داتای بازرگانی نێودەوڵەتی گشتگیر لە زیاتر لە 170 وڵاتی جیهانەوە پێشکەش دەکات، لەنێویاندا ساو تۆم و پرینسیپی. دەتوانیت بەدوای کاڵای تایبەتدا بگەڕێیت یان تێڕوانینێکی گشتی لە شێوازەکانی بازرگانی گشتی وڵاتەکە بەدەستبهێنیت بە داخڵکردنی پارامێتەرەکانی دڵخواز لە ماڵپەڕەکەیان: https://comtrade.un.org/data/. 3. چارەسەری بازرگانی یەکگرتووی جیهانی بانکی نێودەوڵەتی (WITS) - WITS دەستڕاگەیشتنێکی بەرفراوان بە بنکەدراوەی بازرگانی کاڵا جیهانیەکان دابین دەکات کە لەلایەن گروپی بانکی نێودەوڵەتی لە https://wits.worldbank.org/ پارێزگاری لێدەکرێت. دەتوانیت وڵاتی دڵخوازت هەڵبژێریت (ساو تۆم و پرینسیپی)، گروپ یان پۆلە بەرهەمە تایبەتەکان هەڵبژێریت، ساڵانی بەرژەوەندی، و زانیاری لەسەر هاوردەکردن، هەناردەکردن، باج و زانیارییە بەنرخەکانی تر بەدەستبهێنیت. تکایە ئاگاداربن کە بەو پێیەی ساو تۆمێ و پرینسیپ ئابوورییەکی بچووکترە و سەرچاوەیەکی سنوورداری هەیە کە بە شێوەی ئۆنلاین بەردەستە سەبارەت بە چالاکییە بازرگانییەکانیان بە تایبەتی؛ لەوانەیە ئەم ماڵپەڕانە ئاماری ورد یان نوێیان نەبێت کە ئابوورییە گەورەکان پێشکەشی دەکەن. پێشنیار دەکرێت کە زانیارییە بەدەست هاتووەکان لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە پشتڕاست بکرێتەوە پێش ئەوەی پشت بە شێوەیەکی بەرفراوان ببەسترێت بە هەر پلاتفۆرمی تاکەکەسی کاتێک لێکۆڵینەوە لە وردەکارییە وردەکان دەکەیت سەبارەت بە ئەدای بازرگانی ساو تۆم و پرینسیپ.

پلاتفۆرمی B2b

ساو تۆمێ و پرینسیپی وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە کەنارەکانی ڕۆژئاوای ئەفریقا. سەرەڕای قەبارە و شوێنی دووری، چەند پلاتفۆرمی B2B ی هەیە کە خزمەت بە بازرگانییەکانی وڵاتەکە دەکەن. لێرەدا هەندێکیان دەخەینەڕوو: 1. پۆرتاڵی بازرگانی STP: ئەم پلاتفۆرمە وەکو بەڕێوەبەرایەتییەکی ئۆنلاین بۆ بزنسەکانی ساو تۆم و پرینسیپی کاردەکات. دەستڕاگەیشتن بە زانیاری پەیوەندی و وردەکارییەکان سەبارەت بە کۆمپانیا جیاوازەکان کە لە کەرتە جیاوازەکاندا کاردەکەن دابین دەکات. ماڵپەڕ: www.stptradeportal.com 2. تۆڕی بازرگانی ساو تۆم: پلاتفۆرمی تۆڕی B2B یە کە ئامانجی بەستنەوەی بازرگانییە لە ناو ساو تۆم و پرینسیپ و هەروەها لەگەڵ هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان کە ئارەزووی هاوکاریکردن لەگەڵ کۆمپانیا ناوخۆییەکان دەکەن. ماڵپەڕ: www.saotomebusinessnetwork.com 3. EDBSTP - دەستەی گەشەپێدانی ئابووری ساو تۆم و پرینسیپ: لە کاتێکدا بە تەواوی پلاتفۆرمی B2B نییە، ئەم دامەزراوەیە کە لەلایەن حکومەتەوە بەڕێوەدەبرێت ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێت لە پێشخستنی دەرفەتەکانی بازرگانی و وەبەرهێنان و گەشەپێدانی ئابووری لەناو وڵاتدا. ئەوان زانیاری دەربارەی هاوبەشە بازرگانییە ئەگەرییەکان یان دەرفەتەکانی وەبەرهێنان لە ماڵپەڕەکەیاندا دەدەن: www.edbstp.org . ماڵپەڕ: www.stpbizmarketplace.com 5. ژووری بازرگانی، پیشەسازی، کشتوکاڵ، و خزمەتگوزارییەکانی ساو تۆمێ ئی پرینسیپی (CCIA-STP): CCIA-STP وەک دامەزراوەیەکی گرنگ بۆ پەرەپێدانی بازرگانی لە وڵاتدا خزمەت دەکات بە دابینکردنی سەرچاوە بۆ بۆنە تۆڕییەکان، پێشانگای بازرگانی/پێشانگاکان، خزمەتگوزارییەکانی یەکسانکردنی بازرگانی لە نێوان ئەندامەکانیدا لەگەڵ خزمەتگوزارییە بەها زیادکراوەکانی دیکە وەک بەرنامەکانی ڕاهێنان بۆ خاوەنکارەکان- بەم شێوەیە ناڕاستەوخۆ کارلێکەکانی B2B لە نێوان ئەندامەکانیدا پەروەردە دەکات. تکایە ئاگاداربن کە لە کاتێکدا ئەم پلاتفۆرمانە لە کاتی نووسینی ئەم وەڵامەدا (2024) بوونیان هەیە، باشتر وایە بەردەستبوون/ڕەوایی ئێستایان پشتڕاست بکرێتەوە چونکە پێشکەوتنی تەکنەلۆژی و گۆڕانکاری لە دیمەنی بازرگانیدا دەتوانێت ببێتە هۆی نوێکردنەوە یان سەرهەڵدانی پلاتفۆرمی نوێ.