TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

پەنەما وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و هاوسنوورە لەگەڵ هەردوو دەریای کاریبی و زەریای هێمن. ڕووبەرەکەی نزیکەی ٧٥ هەزار و ٤٢٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ٤.٣ ملیۆن کەسە. پایتەخت و گەورەترین شاری پەنەما شاری پەنەمایە کە وەک ناوەندێکی گرنگ بۆ دارایی و بازرگانی و گواستنەوە لە ناوچەکەدا کاردەکات. زمانی فەرمی کە قسەی پێدەکرێت ئیسپانییە. پەنەما بە کەناڵی سەرنجڕاکێشی پەنەما ناسراوە – ڕێڕەوێکی ئاوییە کە زەریای ئەتڵەسی و زەریای هێمن بەیەکەوە دەبەستێتەوە، ڕێگە بە کەشتییەکان دەدات خۆیان لە گەشتکردن بە دەوری ئەمریکای باشووردا بەدوور بگرن. کەناڵەکە ڕۆڵێکی بەرچاوی لە بازرگانی جیهانیدا هەبوو بە کەمکردنەوەی ماوەی گەشتکردن لە نێوان زەریاکاندا. وڵاتەکە بە درێژایی ساڵ کەشوهەوای گەرم و پلەکانی گەرما بەرزە. دەوڵەمەندە بە جۆراوجۆری زیندوو، پێکهاتووە لە دارستانە باراناوییە گەشاوەکان کە جۆرە جیاوازەکانی تێدایە لەوانە باڵندەی نامۆ، مەیموون، تەمبەڵی و جاگوار. بۆ ئارەزومەندانی سروشت، چەندین پارکی نیشتمانی وەک پارکی ناسیۆناڵ دارین هەیە کە دەرفەتی گەشتکردن و بینینی گیانلەبەرە کێوییەکان پێشکەش دەکەن. لە ڕووی ئابوورییەوە، پەنەما لە چەند دەیەی ڕابردوودا گەشەیەکی بەردەوامی بەخۆیەوە بینیوە بەهۆی شوێنی ستراتیژییەکەی وەک ناوەندێکی بازرگانی نێودەوڵەتی. ئابوورییەکەی زۆر پشت بە خزمەتگوزارییەکانی وەک بانکی و گەشتیاری دەبەستێت. دراوی وڵاتەکە ناوی بالبۆا؛ هەرچۆنێک بێت, دۆلاری ئەمریکی (USD) شانبەشانی ئەو دەسوڕێتەوە. لە ڕووی میراتی کولتوورییەوە، پەنەما نەریتە ڕەسەنەکان لەگەڵ کاریگەرییە ئیسپانییەکانی مێژووی کۆلۆنیالیزمەکەی تێکەڵ دەکات. مۆسیقای نەریتی وەک سەلسا و ڕیگەیتۆن دەتوانرێت لە سەرانسەری ناوەندە شارییە زیندووەکانیدا لە کاتی فێستیڤاڵەکان یان کۆبوونەوە زیندووەکاندا ببیسترێت. سەرەڕای ئەوەش، پەنەما شانازی بە خۆشی جۆراوجۆری چێشتلێنان دەکات کە کاریگەری ئەفریقی، ئەوروپی و کولتوورە ڕەسەنەکان کە دەیکەنە پەناگەیەک بۆ خۆشەویستانی خۆراک لە سەرانسەری جیهاندا. بەگشتی, پەنەما کۆمەڵێک شوێنی سەرنجڕاکێش پێشکەش بە سەردانکەران دەکات لە کەناراوەکانی جوانەوە بەدرێژایی هەردوو کەناراوەکان، بۆ شوێنە مێژووییەکان کە شارستانییەتە کۆنەکان پیشان دەدەن وەک شوێنی شوێنەواری ئێل کانۆ یان کڵێسای لا مێرسید.

پەنەما وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و دراوی فەرمی بە دراوی پەنەمانی ناسراوە (PAB). بالبۆا نرخێکی دیاریکراوی ئاڵوگۆڕی لەگەڵ دۆلاری ئەمریکی (USD) هەیە، واتە بەهاکانیان هاوتایە. بەکارهێنانی دۆلاری ئەمریکی وەکو پارەی یاسایی لە پەنەما وا دەکات هەم بۆ خەڵکی ناوچەکە و هەم بۆ گەشتیاران ئاسان بێت. ئەو دراوانەی کە لە پەنەما بەکارهێنراون هاوشێوەی ئەو دراوانەن کە لە ئەمریکادا دۆزراونەتەوە و کەسایەتییە دیارەکانی مێژووی پەنەمایان تێدایە. ئایینەکان بریتین لە ١، ٥، ١٠، ٢٠ و ٥٠ بالبۆا. هەروەها دراوەکان بۆ بڕێکی کەمتر بەکاردەهێنرێن و بە قەبارەی 1 سەنتسیمۆ (یەکسانە بە 0.01 دۆلار)، 5 سەنتسیمۆ (0.05 دۆلار)، 10 سەنتسیمۆ (0.10 دۆلار) و زیاتریش دێن. دۆخی دراوی پەنەما ناوازەیە بەهۆی پەیوەندییە بەهێزەکانی لەگەڵ ئەمریکا چ لە ڕووی سیاسی و چ لە ڕووی ئابوورییەوە. ئەم پەیوەندییە بەدرێژایی ساڵان سەقامگیری بۆ ئابووری پەنەما هێناوەتە ئاراوە، هەروەها گەشتوگوزار و بازرگانی نێودەوڵەتی بەرەوپێش بردووە. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە لەکاتێکدا دۆلار بە شێوەیەکی بەرفراوان لە سەرانسەری پەنەما وەرگیراوە، بەڵام باشترە هەندێک دراوی ناوخۆیی لەگەڵ خۆتدا هەڵبگریت بۆ کڕینی بچووک یان لەکاتی سەردانی ناوچە دوورەکان کە ڕەنگە دۆلاری ئەمریکی وەرنەگیرێت. بەگشتی، دۆخی دراوی پەنەما لە دەوری دراوی فەرمی خۆی دەسوڕێتەوە، بالبۆای پەنەما کە بەهایەکی یەکسانە لەگەڵ دۆلاری ئەمریکی ─ ئەمەش ئاسانکاری دەکات بۆ سەردانکەران بۆ بەڕێوەبردنی مامەڵە داراییەکان لەکاتێکدا بەدوای ئەم وڵاتە جوانەی ئەمریکای ناوەڕاستدا دەگەڕێن.

دراوی یاسایی پەنەما بریتییە لە بالبۆای پەنەما (PAB) کە هەمان بەهای دۆلاری ئەمریکی (USD)ی هەیە. نرخی ئاڵوگۆڕی دراو لە نێوان بالبۆای پەنەما و دراوە گەورەکانی جیهان وەک یۆرۆ و پاوەندی بەریتانی و یێنی ژاپۆنی دەگۆڕێت. بەو پێیەی نرخەکانی ئاڵوگۆڕ زۆرجار دەگۆڕێت، باشترە ماڵپەڕە داراییە بەناوبانگەکان بپشکنیت یان ڕاوێژ بە خزمەتگوزاری ئاڵوگۆڕی دراو بکەیت بۆ زانیاری نوێ و تایبەت لەسەر نرخە باوەکان.

پەنەما، وڵاتێکی جوانی ئەمریکای ناوەڕاستە، بە درێژایی ساڵ چەندین جەژنی گرنگ بەڕێوەدەبات. لێرەدا چەند ئاهەنگێکی گرنگ لە پەنەما دەخەینەڕوو: 1- ڕۆژی سەربەخۆیی: لە 3ی تشرینی دووەمدا ئاهەنگ دەگێڕدرێت، ڕۆژی سەربەخۆیی جیابوونەوەی پەنەمایە لە کۆڵۆمبیا لە ساڵی 1903، جێگەی سەرنجی ئەم جەژنە نمایشە نیشتمانپەروەرانەیە کە لە سەرانسەری وڵاتدا بەڕێوەدەچێت، کە خەڵک بە شانازییەوە ئاڵای نیشتمانی و جلوبەرگی نەریتی خۆیان نمایش دەکەن. 2- کەرنەڤاڵ: لە ماوەی چوار ڕۆژی پێش چوارشەممەی خۆڵەمێشدا بەڕێوەدەچێت، کە بە شێوەیەکی ئاسایی دەکەوێتە مانگی شوبات یان ئازار، کەرنەڤاڵ یەکێکە لە ئاهەنگە زیندوو و بەناوبانگەکانی پەنەما. نمایشی ڕەنگاوڕەنگ بە مۆسیقا و سەما و جلوبەرگی زیندوو شەقامەکان دەگرێتەوە لە کاتێکدا خەڵکی ناوچەکە و گەشتیاران بەشداری دەکەن بۆ ئاهەنگگێڕان بە ئاهەنگێکی خۆش. 3. ڕۆژی ئاڵا: هەموو 4ی تشرینی دووەم بەڕێوەدەچێت، ڕۆژی ئاڵا ڕێز لە هێمای نیشتمانی پەنەما دەگرێت – ئاڵاکەی. ڕێوڕەسمی تایبەت لە سەرانسەری قوتابخانەکان و شوێنە گشتیەکاندا بەڕێوەدەچێت کە خوێندکاران شیعری نیشتمانپەروەرانە دەخوێننەوە و سروودی نیشتمانی دەڵێنەوە لەکاتێکدا ئاڵاکە بەرز دەکەنەوە. 4- ڕۆژی شەهیدان: لە ساڵی 1964ەوە ساڵانە لە 9ی 1ی ڕێبەندان یادی شەهیدان دەکرێتەوە، ڕێز لەو کەسانە دەگیرێت کە لەکاتی ناڕەزایەتییەکانی دژ بە دەستوەردانی ئەمریکا لە سیاسەتەکانی پەنەما سەبارەت بە سەروەری بەسەر ناوچەی ناوچەی کەناڵدا گیانیان لەدەستداوە. 5.ڕۆژی کەناڵی پەنەما-لە 15ی ئابدا هەموو ساڵێک "ڕۆژی کەناڵی پەنەما" بەڕێوەدەچێت، کە یەکێک لە گرنگترین سەرسوڕهێنەرە ئەندازیارییەکانی جیهان دەگێڕدرێتەوە- کردنەوەی ئەم ڕێڕەوی ئاوییە مۆنۆمێنتالە کە دوو ئۆقیانوس بەیەکەوە دەبەستێتەوە. ئەم جەژنانە نەک هەر کولتوری پەنەما پیشان دەدەن بەڵکو هاندەری یەکێتییە لە نێوان دانیشتوانی هەمەچەشنەکەیدا بە پەروەردەکردنی هەستی شانازی نەتەوەیی و ڕۆحی کۆمەڵایەتی لە سەرانسەری ناوچە جیاوازەکاندا لەم بەهەشتە گەرمەدا.

پەنەما وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، ئەمریکای باکوور و باشوور لە ڕێگەی کەناڵی پەنەما بەیەکەوە دەبەستێتەوە. شوێنێکی ستراتیژی هەیە کە بەشداری کردووە لە پێگەی خۆی وەک ناوەندێکی گرنگ بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی. بازرگانی ڕۆڵێکی چارەنووسساز لە ئابووری پەنەمادا دەگێڕێت و بەشێکی بەرچاو لە بەرهەمی ناوخۆیی پەنەما پێکدەهێنێت. هەناردەی سەرەکی وڵاتەکە بریتین لە مۆز، کرێش، شەکر، قاوە، جل و بەرگ. سەرەڕای ئەوەش، بەهۆی بوونی ناوچەی ئازادی بازرگانی کۆڵۆن بە هەناردەکاری سەرەکی کاڵا ناسراوە. کەناڵی پەنەما یەکێکە لە لایەنە گرنگەکانی پیشەسازی بازرگانی پەنەما. زەریای ئەتڵەسی و زەریای هێمن بەیەکەوە دەبەستێتەوە و ڕێگایەکی کورتتر لە نێوان ئاسیا و ئەوروپا یان کەناری ڕۆژهەڵاتی ئەمریکای باکوور بۆ کەشتییەکان دابین دەکات. ئەم ڕێڕەو ئاوییە ستراتیژییە ئاسانکاری بۆ بازرگانی جیهانی دەکات بە کەمکردنەوەی کات و تێچووی کەشتیوانی. ناوچەی بازرگانی ئازادی کۆڵۆن هۆکارێکی دیکەی بەرچاوە لە سیناریۆی بازرگانی پەنەما. بە یەکێک لە گەورەترین ناوچە ئازادەکانی جیهان دادەنرێت و وەک ناوەندێکی دابەشکردنی کاڵا لە سەرانسەری جیهان کاردەکات. ئەم ناوچەیە ڕێگە بە کۆمپانیاکان دەدات کە کارەکانیان دابمەزرێنن بەبێ ئەوەی باجی هاوردەکردن یان باج لەسەر کاڵا هەناردەکراوەکان بدەن. جگە لەوەش، پەنەما ڕێککەوتنە بازرگانییە دووقۆڵییەکان لەگەڵ چەند وڵاتێکی وەک کەنەدا، شیلی، چین، مەکسیک، سەنگافورە و وڵاتانی دیکە دەپارێزێت. ئەم ڕێککەوتنانە ئامانجیان بەرەوپێشبردنی بازرگانییە لەڕێگەی کەمکردنەوەی بەربەستی گومرگی لەسەر هەندێک کاڵا و بەرزکردنەوەی دەرفەتی وەبەرهێنان لە نێوان گەلان. لە ساڵانی ڕابردوودا هەوڵەکان هەبوون بۆ هەمەچەشنکردنی ئابووری پەنەما لە دەرەوەی کەرتە تەقلیدییەکانی وەک کشتوکاڵ بەرەو پیشەسازییەکانی وەک خزمەتگوزاری لۆجستی لەوانەش ئامرازەکانی گواستنەوە و کۆگاکردن. لە چوارچێوەی ئەم ستراتیژییە هەمەچەشنییەدا، گەشەی گشتی لە هەردوو هاوردە و هەناردەکردندا بە تێپەڕبوونی کات بەدی کراوە بەهۆی ئەو سوودە جوگرافییە لەبارانەی کە پێشکەش دەکرێن بەهۆی ئەوەی لە دۆخێکی گرینگدا جێگیربوون کە ڕێگاکانی بازرگانی جیهانی بەیەکەوە دەبەستێتەوە. لە کۆتاییدا، تێکەڵەیەک لە جوگرافیای لەبار، ڕێڕەوی ئاوی گرنگی ستراتیژی پەنەما و ناوچە بازرگانییە ئازادەکان سیناریۆی پەنەمایان پاڵپشتووە. حکومەت بەردەوامە لە هەوڵەکانی بەرەو هەمەچەشنکردنی زیاتر کە لە ئەنجامدا گەشەسەندنی بەردەوام لە چالاکییە بازرگانییە گشتییەکاندا

پەنەما کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، توانایەکی بێئەندازەی هەیە بۆ پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. ئەم وڵاتە شوێنێکی ستراتیژی پێشکەش دەکات کە ئەمریکای باکوور و باشوور بەیەکەوە دەبەستێتەوە، ئەمەش وایکردووە ببێتە ناوەندێکی ئایدیاڵ بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی. یەکەم: پەنەما سوود لە کەناڵی پەنەما وەردەگرێت کە یەکێکە لە گرنگترین ڕێگاکانی کەشتیوانی لە جیهاندا. پەیوەندییەکی ڕاستەوخۆ لە نێوان زەریای ئەتڵەسی و زەریای هێمن دابین دەکات، ئەمەش ڕێگە بە گواستنەوەی کارامەی کاڵا لە نێوان ڕۆژهەڵاتی ئاسیا و ئەمریکا دەدات. پڕۆژەی فراوانکردنی کەناڵەکان کە لە ساڵی ٢٠١٦ تەواو بووە، توانای مامەڵەکردنی لەگەڵ کەشتییە گەورەکان زیادکردووە و توانای کێبڕکێی پەنەما وەک یاریزانێکی بازرگانی جیهانی زیاتر بەرزکردووەتەوە. دووەم: پەنەما شانازی بە ژێرخانی بەهێزەوە دەکات بۆ پشتگیریکردن لە چالاکییەکانی بازرگانی دەرەکی. فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی تۆکومێن وەک ناوەندێکی سەرەکی هاتوچۆی ئاسمانی لە ناوچەکەدا کاردەکات و گواستنەوەی باری ئاسمانی ئاسان دەکات. هەروەها وڵاتەکە خاوەنی تۆڕی ڕێگاوبانی باش پارێزراوە کە شارە گەورەکان بە بەندەر و ناوچە پیشەسازییەکان دەبەستێتەوە. سەرەڕای ئەوەش، ناوچە بازرگانییە ئازادەکانی وەک ناوچەی ئازادی کۆڵۆن هاندانەکانی وەک لێخۆشبوونی باج پێشکەش دەکەن بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنەرانی بیانی. جگە لەوەش، پەنەما خۆی وەک ناوەندێکی دارایی گرنگ لە ئەمریکای لاتین دامەزراندووە بەهۆی ڕێسا لەبارەکانی بۆ بانکی دەریایی و خزمەتگوزارییە داراییەکان. دراوەکەی دۆلاری ئەمریکییە کە بەشدارە لە سەقامگیری لە مامەڵە داراییەکاندا. ئەمەش کۆمپانیا فرەنەتەوەییەکان ڕادەکێشێت کە بەدوای خزمەتگوزاری بانکی متمانەپێکراودا دەگەڕێن لە هەمان کاتدا کارەکانی بازرگانی خۆیان فراوانتر دەکەن. جگە لەوەش، ژێرخانی پەیوەندییە کوالیتی بەرزەکان پەیوەندییەکی بێ کێشە لەگەڵ هاوبەشە جیهانییەکان و کڕیاران لە هەر شوێنێکی جیهانەوە دەکات. لەگەڵ دەستڕاگەیشتن بە ئینتەرنێتی متمانەپێکراو لەگەڵ تەکنەلۆژیای دیجیتاڵی پێشکەوتوو کە لە ساڵانی ڕابردوودا لەلایەن بازرگانەکانەوە وەرگیراون، جگە لەم سوودانە دەستپێشخەرییەکانی حکومەتی پەنەما بە ئامانجی هەمەچەشنکردنی ئابوورییەکەی وا دەکات سەرنجڕاکێش بێت بۆ وەبەرهێنانی بیانی. پەنەما بەدوای وەبەرهێناندا دەگەڕێت لە سەرانسەری کەرتەکاندا لەوانەش بەرهەمهێنانی بازرگانی کشتوکاڵی گەشتیاری لۆجستی وزەی نوێبووەوە و هتد بازاڕی بازرگانی لە کۆتاییدا، شوێنی ستراتیژی پەنەما سەرچاوەی گواستنەوەی کارامە ژێرخانی مۆدێرن بەهێزی کەرتی دارایی تۆڕی پەیوەندییەکانی متمانەپێکراو دەستپێشخەرییەکانی حکومەت کە پشتگیری لە وەبەرهێنان دەکەن ئەوە ڕوون دەکاتەوە کە ئەم وڵاتە خاوەنی توانایەکی بەرچاوی بەکارنەهێنراوە کاتێک باس لە پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی دەکرێت

کاتێک باس لە هەڵبژاردنی بەرهەمی گەرم فرۆش دەکرێت بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەکی لە پەنەما، چەند هۆکارێکی سەرەکی هەن کە پێویستە لەبەرچاو بگیرێن. یەکەم: گرنگە لێکۆڵینەوەی وردی بازاڕ بکرێت بۆ دەستنیشانکردنی داواکاری و ڕەوتەکانی بازاڕی پەنەما. ئەمەش شیکردنەوەی ئارەزووەکانی بەکاربەر، هێزی کڕین و لایەنە کولتوورییەکان دەگرێتەوە کە ڕەنگە کاریگەرییان لەسەر ئارەزووەکانی بەرهەم هەبێت. تێگەیشتن لەوەی کە لە پەنەما چی دەفرۆشرێت یارمەتیدەر دەبێت بۆ تەسککردنەوەی هەڵبژاردنی بەرهەمە ئەگەرییەکان. دووەم: ئەو بەرهەمانە لەبەرچاو بگرن کە هاوتەریبن لەگەڵ چالاکییە ئابوورییەکان و پیشەسازییەکانی پەنەما. بۆ نموونە پەنەما بەهۆی کەناڵی بەناوبانگی پەنەما بە خزمەتگوزارییە دەریاییەکانی ناسراوە. ڕەچاوکردنی بەرهەمەکانی پەیوەست بە گواستنەوە و لۆجستی دەتوانێت بژاردەیەکی گونجاو بێت. سەرەڕای ئەوەش، کشتوکاڵ (لەوانەش هەناردەکردنی مۆز) و گەشتیاریش کەرتێکی بەرچاون لە ئابووری پەنەمادا. جگە لەوەش، سوودوەرگرتن لە هاوبەشییە ناوچەییەکان دەتوانێت سوودبەخش بێت لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرم فرۆشراوەکان بۆ هەناردەکردن. بەهۆی شوێنی ستراتیژییەکەی کە ئەمریکای باکوور و باشوور بەیەکەوە دەبەستێتەوە، پەنەما ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی جۆراوجۆری لەگەڵ وڵاتانی دراوسێی وەک کۆستاریکا، کۆڵۆمبیا، شیلی و مەکسیک هەیە. بۆیە ژیرانە دەبێت ئەو کاڵایانە لەبەرچاو بگیرێن کە لە ئێستاوە خواستیان زۆرە لەناو ئەم بازاڕە هاوبەشانەدا. سەرەڕای ئەوەش، ڕەچاوکردنی بەردەوامیی و بژاردەی دۆستی ژینگە دەتوانێت سەرنجی بەکارهێنەرانی پەنەما ڕابکێشێت کە تادێت هۆشیارتر دەبن سەبارەت بە پرسە ژینگەییەکان. بەرهەمەکانی وەک خۆراکی ئۆرگانیک یان کەلوپەلی ناوماڵ کە ژینگەدۆستن لەوانەیە لەنێو ئەم بەشە بەکاربەرەدا ناوبانگیان بەدەست بهێنن. دواجار بەڵام گرنگ دڵنیابوونە لە پابەندبوون بە ڕێسا و ستانداردە ناوخۆییەکان لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەمی هەناردەکردن بۆ بازاڕی پەنەما. لێکۆڵینەوە لە سیاسەتەکانی هاوردەکردن لەسەر پۆلە تایبەتەکانی کاڵا یارمەتیدەر دەبێت بۆ دوورکەوتنەوە لە هەر ئاڵۆزیەکی یاسایی. لە کۆتاییدا، لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرم فرۆشراوەکان بۆ بازرگانی دەرەکی لە بازاڕی پەنەما: 1) تێگەیشتن لە داواکاری و ڕەوتەکانی تایبەت بە بازاڕی پەنەما. 2) بیر لە هاوئاهەنگی لەگەڵ کەرتە سەرەکییەکانی وەک خزمەتگوزارییە دەریاییەکان یان کشتوکاڵ بکرێتەوە. 3) سوودوەرگرتن لە هاوبەشییە ناوچەییەکان لە ڕێگەی ڕێککەوتنەکانی بازرگانی ئازادەوە. 4) ئەگەر بتوانرێت لایەنەکانی بەردەوامی لەخۆبگرێت. 5) دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ڕێسا و ستانداردە ناوخۆییەکان. بە وردی لەبەرچاوگرتنی ئەم هۆکارانە لە کاتی ڕێکارەکانی هەڵبژاردنی بەرهەم، دەتوانیت چانسی سەرکەوتن لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی پەنەما زیاد بکەیت.

پەنەما کۆمەڵێک تایبەتمەندی و تابۆی جیاوازی کڕیارانی هەیە کە زۆر گرنگن بۆ تێگەیشتن لە کاتی بەڕێوەبردنی کاروبار یان کارلێککردن لەگەڵ خەڵکی ناوچەکە لە وڵاتەکەدا. تایبەتمەندی کڕیار: 1- ئەدەب: پەنەماییەکان بەهای ئەدەبیان دەدەن و چاوەڕێی ڕەفتاری بەڕێز دەکەن لەکاتی مامەڵەکردن لەگەڵ کڕیاران. گرنگە لە کاتی کارلێکەکاندا سڵاوی دروست بەکاربهێنیت، بڵێیت "por favor" (تکایە)، و "gracias" (سوپاس). 2- ڕێزگرتن لە بەساڵاچووان: تاکە بەتەمەنەکان لە کولتوری پەنەمادا ڕێزێکی زۆریان لێدەگیرێت، هەروەها نەریتە ڕێزگرتن بەرامبەریان. ئەم ڕێزە پێویستە لە کاتی کارلێککردن لەگەڵ کڕیارە بەتەمەنەکاندا درێژ بکرێتەوە. 3- نەرمی و نەرمی لە کاتدا: ڕەنگە لە پەنەمادا لە کاتی خۆیدا هێندە توند نەبێت وەک لە هەندێک کولتووری دیکەدا. کڕیاران زیاتر ڕێبازێکی ئارامتریان هەیە بۆ کات، بۆیە باشتر وایە سەبر و خۆگونجاندن هەبێت ئەگەر دواکەوتن یان گۆڕانکاری لە خشتەکاندا هەبێت. 4- پەیوەندی کەسی: دروستکردنی پەیوەندی کەسی زۆر گرنگە بۆ ئەنجامدانی کاروبار بە سەرکەوتوویی لە پەنەما. کڕیاران پێیان باشە کار لەگەڵ ئەو کەسانە بکەن کە بە شێوەیەکی شەخسی دەیانناسن و متمانەیان پێیان هەیە، بۆیە وەبەرهێنانی کات بۆ دامەزراندنی پەیوەندییەکان دەتوانێت مامەڵەیەکی بازرگانی داهاتوو ئاسان بکات. تابووەکان: 1- ڕەخنەگرتن لە دەسەڵاتداران: قسەکردنی نەرێنی لەسەر سەرکردە سیاسییەکان یان دامەزراوە حکومییەکان ڕەنگە هەندێک لە پەنەماییەکان توڕە بکات کە نیشتمانپەروەرییەکی بەهێزیان بەرامبەر بە وڵاتەکەیان هەیە. 2- دەست لێدان لە خەڵک بەشێوەیەکی ناپێویست: بەرکەوتنی جەستەیی لەدەرەوەی دەستگرتن لەوانەیە مرۆڤ ناڕەحەت بکات مەگەر پەیوەندییەکی نزیکی کەسی تیایدا نەبێت. 3. فڕێدانی لووت لە شوێنی گشتیدا: فڕێدانی لووت بە دەنگی بەرز یان بە ئاشکرا بە بێ ئەدەب دادەنرێت؛ پێویستە بە وریاییەوە بە بەکارهێنانی شانە یان دەستکێش ئەنجام بدرێت. 4- سووکایەتیکردن بە کولتوورە ڕەسەنەکان: پەنەما میراتێکی دەوڵەمەندی ڕەسەنی هەیە، بۆیە هەر لێدوانێکی بێ ڕێزی سەبارەت بە کولتوورە ڕەسەنەکان دەتوانێت ببێتە هۆی توڕەیی. تێگەیشتن لەم تایبەتمەندی و تابوانەی کڕیار دەبێتە هۆی دڵنیابوون لە کارلێکی نەرمتر لەگەڵ کڕیارانی پەنەما، پەروەردەکردنی پەیوەندی باشتر بە گشتی لە هەمان کاتدا دوورکەوتنەوە لە هەر بێڕێزیکردنێک یان تاوانێکی بێ مەبەست

پەنەما کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، سیستەمێکی بەڕێوەبردنی گومرگی بە باشی ڕێکخراوە. دەسەڵاتی گومرگی وڵاتەکە بە دەسەڵاتی گومرگی نیشتمانی (ANA بە زمانی ئیسپانی) ناسراوە. ANA بەرپرسیارە لە سەرپەرشتیکردنی هەموو هاوردە و هەناردەکردن بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ڕێسا نیشتمانییەکان. لە کاتی چوونە ناو پەنەما چەند ڕێسای گومرگی گرنگ هەیە کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێت. یەکەم: پێویستە گەشتیاران هەموو ئەو کاڵایانە ڕابگەیەنن کە دەیهێننە ناو وڵاتەوە، بە کەلوپەلی کەسی و دیاریشەوە. گرنگە بە وردی ئەو فۆڕمە پێویستانە پڕبکرێتەوە کە لەلایەن بەرپرسانی گومرگەوە دابینکراون. پەنەما یاسای تایبەتی هەیە سەبارەت بە دەرماڵەی بێ باج بۆ هەندێک شتومەک. ئەم دەرماڵانە بەپێی ماوەی مانەوە و مەبەستی سەردانەکە دەگۆڕێت. پێویستە گەشتیاران پێشوەخت خۆیان بەم دەرماڵانە ئاشنا بکەن بۆ ئەوەی هیچ ئاڵۆزییەک لەسەر سنوورەکە دروست نەبێت. جگە لەوەش، نابێت هەندێک شتومەکی قەدەغەکراو یان سنووردار بەبێ مۆڵەتی پێویست بهێنرێتە پەنەما. لەوانە چەکی ئاگرین، ماددە هۆشبەرەکان، کاڵای ساختە، و بەرهەمی جۆرە لەناوچووەکان لەنێو ئەوانی تردا. زۆر گرنگە پێش گەشتکردن خۆت بە لیستی شتە قەدەغەکراوەکان ئاشنا بکەیت بۆ ئەوەی لە هەر کێشەیەکی یاسایی ئەگەری دوور بکەویتەوە. دەسەڵاتدارانی گومرگی دەتوانن پشکنینی هەڕەمەکی لەسەر هەردوو کەسەکە و جانتاکانیان بکەن لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتنیان لە پەنەما. پێویستە گەشتیاران هاوکاری تەواوی ئەم پشکنینانە بکەن و زانیاری دروست پێشکەش بکەن ئەگەر لەلایەن ئەفسەرانی گومرگەوە داوای بکەن. سەرەڕای ئەوەش، زۆر گرنگە بەڵگەنامەی ناسنامەی ڕەوا وەک پاسپۆرت هەڵبگریت لەکاتی بەزاندنی سنوورەکان لە پەنەما. نەدانی ناسنامەی دروست لەوانەیە ببێتە هۆی دواکەوتن یان ڕەتکردنەوەی چوونە ژوورەوە. لە کۆتاییدا، پەنەما سیستەمێکی بەڕێوەبردنی گومرگی توند و لە هەمان کاتدا ڕێکخراو دەپارێزێت کە لەلایەن دەسەڵاتی نیشتمانی گومرگی (ANA) سەرپەرشتی دەکرێت. گەشتیاران پێویستە پابەندبن بە ڕێساکانی گومرگی وەک ڕاگەیاندنی هەموو ئەو کاڵایانە کە هێنراونەتە ناو وڵاتەوە بە وردی لەکاتێکدا ئاگاداری دەرماڵەی بێ باج و شتومەکی قەدەغەکراو/سنووردار بن. هاوکاری لە کاتی پشکنینی هەڕەمەکیدا لەگەڵ هەڵگرتنی بەڵگەنامەی ناسنامەی ڕەوا یارمەتیدەر دەبێت بۆ دڵنیابوون لە پرۆسەی چوونە ژوورەوە یان دەرچوونێکی نەرم لە کاتی سەردانی ئەم وڵاتە هەمەچەشنەی ئەمریکای ناوەڕاست

پەنەما وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و سیاسەتی باج و گومرگی ناوازەی هەیە سەبارەت بە کاڵای هاوردە. حکومەتی پەنەما سیاسەتی تایبەتی باجدان بەسەر جۆرە جیاوازەکانی هاوردەکردندا دەسەپێنێت بۆ پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان و ڕێکخستنی بازرگانی و بەدەستهێنانی داهات بۆ وڵاتەکە. ڕێژەی باجی هاوردەکردن لە پەنەما بەپێی جۆری کاڵا هاوردەکراوەکان دەگۆڕێت. هیچ باجێکی گشتی هاوردەکردن لەسەر بەرهەمە سەرەکییەکانی وەک خۆراک، دەرمان، کتێب، یان کەرەستەی پەروەردەیی نییە. بەڵام شتومەکی لوکس وەک ئەلیکترۆنیاتی ئاست بەرز یان خواردنەوە کحولیەکان باجی زیاتریان لەسەرە. ئەو ئۆتۆمبێلانەی هاوردە دەکرێن بۆ پەنەما ڕووبەڕووی بارگرانییەکی بەرچاوی باج دەبنەوە کە بە باجی هاوردەکردن یان "arancel ad valorem" ناسراوە. ئەم باجە بە پشتبەستن بە بەهای CIF (Cost Insurance Freight)ی ئۆتۆمبێلەکە بە ڕێژەی ad valorem کە لە نێوان 5% بۆ 30% دایە، بەپێی قەبارە و جۆری بزوێنەری ئۆتۆمبێلەکە حیسابی بۆ دەکرێت. هەروەها شتومەکی جل و بەرگی هاوردەکراو لە پەنەما باجی تایبەتیان لەسەرە. ئەم باجانە لە نزیکەی 10% بۆ 15% بۆ زۆربەی بەرهەمە قوماشییەکان دەست پێدەکات. بەڵام هەندێک ئیستسناء بۆ هەندێک وڵات دەگونجێت کە ڕێککەوتنیان لەگەڵ پەنەما هەیە کە ڕێگە بە کەمکردنەوەی ڕێژەی گومرگی یان تەنانەت هاوردەکردنی بێ باج دەدات. جگە لەوەش، باجی زیادە هەیە کە لەسەر کاڵا تایبەتەکانی وەک جگەرە، کحول، جوانکاری، ئۆتۆمبێلی ماتۆڕ لە سەرووی مەودای نرخێکی دیاریکراوەوە سەپێنراوە – لەنێویاندا ئۆتۆمبێلی لوکس – و کاڵا هەڵبژێردراوەکانی دیکە کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی پەنەماناوە بە ناپێویست دادەنرێت. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم سیاسەتە باجانە ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕدرێن بەهۆی نوێکارییەکانی یاسا نیشتمانییەکان یان ڕێککەوتنە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان کە لەلایەن پەنەما لەگەڵ وڵاتانی جیاواز یان بلۆکە جیاوازەکاندا واژۆکراون. بۆیە هەمیشە باشتر وایە لەکاتی بیرکردنەوە لە هاوردەکردنی کاڵا بۆ پەنەما، ڕاوێژ بە زانیاری نوێکراوە لە سەرچاوە فەرمییەکانی حکومەتەوە بکرێت. بەگشتی، تێگەیشتن لە سیاسەتەکانی باجدان کە پەیوەندییان بە هاوردەکردنەوە هەیە، زۆر گرنگە بۆ ئەو کەس و بازرگانیانەی کە دەیانەوێت بازرگانی نێودەوڵەتی لەگەڵ پەنەمادا بکەن. یارمەتی دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ڕێسا ناوخۆییەکان دەدات لە هەمان کاتدا بە شێوەیەکی کاریگەر تێچوونەکانی پەیوەست بە هاوردەکردنی کاڵا بۆ ئەم وڵاتە حیساب دەکات.

پەنەما، وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، سیاسەتی باجی هەناردەکردنی هەیە کە ئامانجی گەشەپێدانی ئابووری و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانییە. لە پەنەما بە گشتی هیچ باجێکی هەناردەکردن لەسەر ئەو کاڵایانە ناسەپێندرێت کە لە ناوخۆی وڵاتدا بەرهەم دەهێنرێن یان بەرهەم دەهێنرێن. ئەم سیاسەتە هانی بازرگانەکان دەدات بۆ بەرهەمهێنانی زیاتر و فراوانکردنی کارەکانیان، بەشداریکردن لە ڕەخساندنی هەلی کار و گەشەپێدانی ئابووری گشتی. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە هەندێک ئیستسنای بۆ بەرهەمە تایبەتەکان هەیە. بۆ نموونە لەوانەیە باجی هەناردەکردن لەسەر سەرچاوە سروشتییەکانی وەک نەوت یان کانزاکان هەبێت. ئەم باجانە بۆ ئەوە جێبەجێ دەکرێن کە وڵات سوود لە سامانە سروشتییەکانی وەربگرێت و گەشەپێدانی بەردەوام بەرەوپێش ببات. سەرەڕای ئەوەش، پەنەما سیستەمێکی باجی بەهای زیادکراو (VAT)ی جێبەجێ کردووە کە بە "ITBMS" ناسراوە (Impuesto de Transferencia de Bienes Muebles y Servicios). ئەم باجە لەسەر هەردوو فرۆشتنی ناوخۆ و هەناردەکردنی کاڵا و خزمەتگوزاری بە ڕێژەی ٧٪ وەردەگیرێت. بەڵام ئەو بازرگانیانەی کە بەشداری هەندێک چالاکیی دیاریکراو دەکەن، لەوانەیە شایستەی لێخۆشبوونی تایبەت یان کەمکردنەوەی ڕێژەیەک بن. هەروەها پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە پەنەما چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ئیمتیازاتی لەگەڵ وڵاتانی دیکەدا هەیە، وەک ئەمریکا لە ڕێگەی ڕێککەوتنی بەرەوپێشبردنی بازرگانی ئەمریکا و پەنەما. ئەم ڕێککەوتنانە زۆرجار کەمکردنەوە یان نەهێشتنی باج بۆ بەرهەمە تایبەتەکان کە لە نێوان ئەم وڵاتانەدا هەناردە دەکرێن، دابین دەکەن. ئامانجیان بەرزکردنەوەی بازرگانی نێوان وڵاتانی هاوبەشە لەڕێگەی کەمکردنەوەی بەربەستەکانی چوونە ژوورەوە بۆ هەناردەکاران. بەگشتی، سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردنی پەنەما بەرەو پێشخستنی ئابوورییەکی کراوەیە کە هاندان بۆ بەرهەمهێنان و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە ڕێوشوێنی باجی دادپەروەرانە بۆ کەرتەکانی سەرچاوە چڕ. گرنگی حکومەت لەسەر پەرەپێدانی گەشەی ئابووری لە ڕێگەی پەیوەندییە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان و دابینکردنی دەرفەتی ستراتیژی بۆ بازرگانییە ناوخۆییەکانە بۆ ئەوەی لە بازاڕە جیهانییەکان گەشە بکەن.

پەنەما کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، هەناردەکردنی جۆراوجۆری هەیە کە بەشدارن لە گەشەسەندنی ئابوورییەکەی. بۆ دڵنیابوون لە کوالیتی و یاسایی بوونی ئەم هەناردەکردنانە، پەنەما پرۆسەی بڕوانامەدان بۆ هەندێک بەرهەم جێبەجێ دەکات. یەکێک لە هەناردەکردنی گرنگ لە پەنەما قاوەیە. پیشەسازی قاوە لە پەنەما بەناوبانگە بە بەرهەمهێنانی فاسۆلیا کوالیتی بەرز بە تامێکی ناوازە. بۆ بڕوانامەدان بە هەناردەکردنی قاوەیان، جووتیارانی پەنەما دەبێت پابەندبن بەو ڕێسایانەی کە لەلایەن ئۆتۆریداد دێل کافێ (دەسەڵاتی قاوە)ەوە دانراون. ئەمەش جێبەجێکردنی ستانداردەکانی تەندروستی و بەرهەمهێنان و هەروەها بە شێوەیەکی دروست ناوی بەرهەمەکانیان دەگرێتەوە. هەناردەکردنێکی دیکەی بەرچاو لە پەنەما خواردنە دەریاییەکانە. پەنەما بە کەناراوەکانی بەرفراوان و جۆراوجۆری زیندوو و دەوڵەمەندی دەریایی، پیشەسازییەکی ماسیگرتنی گەشەسەندووی هەیە. بۆ بەدەستهێنانی بڕوانامەی هەناردەکردن بۆ بەرهەمە دەریاییەکان، ماسیگر و هەناردەکارانی پەنەما دەبێت پابەندبن بەو ڕێنماییانەی کە لەلایەن ئۆتۆریداد دی لۆس ڕیکورسۆس ئاکواتیکۆس (دەسەڵاتی سەرچاوە ئاوییەکان)ەوە دامەزراون. ئەم ڕێنماییانە لایەنەکانی وەک شێوازەکانی ماسیگرتنی بەردەوام، مامەڵەکردنی دروست لەگەڵ خواردنە دەریاییەکان لە کاتی گواستنەوەدا، و ڕێوشوێنی کۆنترۆڵکردنی کوالیتی دەگرێتەوە. جگە لەوەش مۆز بەشێکی سەرەکییە لە هەناردەکردنی کشتوکاڵی پەنەما. ئەم وڵاتە لە ڕیزبەندی یەکەمی بەرهەمهێنەرانی مۆز لە سەرانسەری جیهاندایە. بۆ دڵنیابوون لەوەی کە مۆز لەگەڵ ستانداردە نێودەوڵەتییەکان بۆ سەلامەتی و کۆنترۆڵکردنی کوالیتی دەگونجێت، کێڵگە مۆزەکانی پەنەما پشکنینیان بۆ دەکرێت کە لەلایەن دەزگاکانی ڕێکخستنی وەک Ministerio de Desarrollo Agropecuario (وەزارەتی گەشەپێدانی کشتوکاڵی) ئەنجام دەدرێت. جگە لەم نموونە تایبەتانە، پیشەسازییە جیاوازەکانی دیکەی پەنەما پێویستیان بە بڕوانامەی هەناردەکردن هەیە بەپێی سروشتی خۆیان. هەندێک لە پێداویستییە باوەکان بۆ بەدەستهێنانی بڕوانامە بریتین لە پابەندبوون بە ڕێساکانی سەلامەتی بەرهەم، پابەندبوون بە شێوازەکانی بەردەوامیی ژینگەیی ئەگەر کارپێکراو بێت، ناونانی ورد کە لەگەڵ ستانداردە نێودەوڵەتییەکان بگونجێت. لە کۆتاییدا بەدەستهێنانی بڕوانامەی هەناردەکردن دڵنیای دەدات لەوەی کە ئەو بەرهەمانەی کە لە پەنەما سەرچاوە دەگرن پێوەرە پێویستەکان بۆ فرۆشتن لە ناوخۆ و نێودەوڵەتیدا بەدی دەکەن. دڵنیایی دەدات بە هاوردەکاران سەبارەت بە ڕەسەنایەتی , کوالیتی ,و پابەندبوونی یاسایی کاڵای پەنەما

پەنەما وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، بە شوێنی ستراتیژی لە نێوان ئەمریکای باکوور و باشوور ناسراوە. سوودی جوگرافی وڵاتەکە وای لێدەکات ببێتە ناوەندێکی ئایدیاڵ بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی و کارەکانی لۆجستی. یەکێک لە پێشنیارەکانی لۆجستیکی سەرەکی لە پەنەما کەناڵی پەنەمای بەناوبانگی جیهانییە. کەناڵەکە زەریای ئەتڵەسی و زەریای هێمن بەیەکەوە دەبەستێتەوە، کەشتییەکان دەتوانن کات و دووری پاشەکەوت بکەن بە دوورکەوتنەوە لە گەشتە خیانەتکارەکەی دەوروبەری کیپ هۆرن. دەروازەیەکی بنەڕەتییە بۆ بازرگانی دەریایی جیهانی، ڕێگە دەدات کاڵاکان بە شێوەیەکی کاراتر لە سەرانسەری کیشوەرەکاندا بگوازرێنەوە. جگە لە کەناڵی پەنەما، پەنەما ژێرخانی گواستنەوەی کارامەی بەرزی پەرەپێداوە کە پشتگیری پیشەسازی لۆجستیکی دەکات. وڵاتەکە ڕێگاوبان و فڕۆکەخانە و تۆڕی شەمەندەفەر و بەندەرەکانی بە باشی پارێزراون کە جووڵەی بێ کێشەی کاڵاکان لە ناو وڵات و دەرەوەی وڵات ئاسان دەکەن. فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی تۆکومێن لە شاری پەنەما وەک ناوەندێکی سەرەکی بارهەڵگری ئاسمانی لە ناوچەکەدا کاردەکات. گەشتی ڕاستەوخۆ بۆ شوێنە جیاوازەکانی جیهان پێشکەش دەکات و ئاسانکاری پێشکەوتووی هەیە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ باری ئاسمانی بە شێوەیەکی ڕێک و پێک. ئەم فڕۆکەخانەیە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە ئاسانکاریکردنی بارکردنی هەستیار بە کات و پشتگیریکردنی زنجیرەکانی دابینکردنی نێودەوڵەتی. جگە لەوەش سیستەمی بەندەری پەنەما بە باشی گەشەسەندووە و دوو بەندەری گەورەی هەیە - بالبۆا لە لای زەریای هێمن و کریستوباڵ لە دیوی ئەتڵەسی. ئەم بەندەرانە دامەزراوەی مۆدێرنیان هەیە کە بە تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو تەیارکراون بۆ بارکردن و دابەزاندن و هەڵگرتن و دابەشکردنی کۆنتێنەرەکانی بارهەڵگر بە شێوەیەکی کارا. ئەوان بە شێوەیەکی ستراتیژی لە نزیک هێڵەکانی کەشتیوانی سەرەکی جێگیرکراون کە ئەمەش وایان لێدەکات ببنە خاڵێکی گونجاو بۆ گواستنەوەی بار بۆ ئەو کاڵایانە کە لە نێوان کیشوەرەکاندا دەڕۆن. هەروەها پەنەما ناوچەی بازرگانی ئازادی جۆراوجۆر (FTZ) پێشکەش دەکات کە سوودی لۆجستی پێشکەش بەو بازرگانیانە دەکات کە لەناو ئەواندا کاردەکەن. ئەم ناوچانە هاندان بۆ باج، ڕێکارەکانی گومرگی ڕێکخراو، و دەستڕاگەیشتن بە خزمەتگوزارییە لۆجستیکی یەکگرتووەکان وەک کۆگاکردن، پاکەتکردن، ناونانی و دابەشکردن پێشکەش دەکەن. ئەم FTZیانە چەندین کۆمپانیا ڕادەکێشن کە دەیانەوێت کارەکانی زنجیرەی دابینکردنیان باشتر بکەن یان ناوەندەکانی دابەشکردنی ناوچەیی دابنێن. سەرەڕای ئەوەش، پەنەما وەبەرهێنانی بەرچاوی کردووە لە پەرەپێدانی پارکە لۆجستییەکانیدا، وەک پارکە پیشەسازییەکانی ناوچەی ئازادی کۆڵۆن. ئەم پارکانە شوێنی تایبەت بە کۆمپانیاکان بۆ دانانی ناوەندەکانی دابەشکردن، دامەزراوەی بەرهەمهێنان، و کۆگاکانی هەڵگرتن دابین دەکەن. بە شوێنی ستراتیژی و ژێرخانی مۆدێرنیان، ئەم پارکە لۆجستییانە ژینگەیەکی لەبار پێشکەش بە بازرگانییەکان دەکەن کە ئامانجیان ڕێکخستنی کارەکانیانە لە ناوچەکەدا. لە کۆتاییدا، شوێنی ستراتیژی پەنەما و ژێرخانی لۆجستیکی باش گەشەسەندوو، وای لێدەکات ببێتە هەڵبژاردەیەکی ئایدیاڵ بۆ ئەو بازرگانیانەی کە دەیانەوێت زنجیرەکانی دابینکردنیان باشتر بکەن. کەناڵی پەنەما بەناوبانگی جیهانی، فڕۆکەخانە و بەندەرەکانی کارا، ناوچە بازرگانییە لەبارەکان، و پارکە لۆجستیکییەکان بەشدارن لە دروستکردنی تۆڕێکی بێ کێشە کە پشتگیری لە جوڵەی کاڵاکان دەکات لە نێوان کیشوەرەکاندا.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

پەنەما وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، وەک ناوەندێکی گرنگ بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی کاردەکات و کەناڵی جۆراوجۆری بۆ پەرەپێدانی تەداروکی نێودەوڵەتی دامەزراندووە. سەرەڕای ئەوەش، میوانداری چەندین پێشانگای بازرگانی و پێشانگای سەرەکی دەکات. یەکەم: یەکێک لە گرنگترین کەناڵە نێودەوڵەتییەکانی تەداروکات لە پەنەما ناوچەی بازرگانی ئازادی کۆڵۆن (CFTZ)ە. کۆمپانیای CFTZ گەورەترین ناوچەی بازرگانی ئازادە لە ئەمریکا و وەک ناوەندێکی گەورەی دابەشکردنی جیهانی کاردەکات. چەندین هاندان بۆ باج بۆ کۆمپانیاکان دابین دەکات، وەکو لێخۆشبوون لە باجی هاوردەکردن و باجی بەهای زیادکراو، ئەمەش وایکردووە ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان. CFTZ خزمەت بە کۆمەڵێک پیشەسازی بەرفراوان دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، قوماش، پێڵاو، ئامێر، و ئۆتۆمبێل. کەناڵێکی دیکەی دیار بۆ تەداروکی نێودەوڵەتی لە پەنەما ناوچەی ئابووری تایبەتی پەنەما پاسیفیکۆیە (PPSEA). PPSEA ناوچەیەکی ئابووری تایبەتە کە دەکەوێتە نزیک شاری پەنەما کە سوودی جۆراوجۆر پێشکەش بەو بازرگانیانە دەکات کە سەرقاڵی چالاکییەکانی بازرگانی دەرەکین. ئەم سوودانە بریتین لە ڕێکخستنی ڕێکارەکانی گومرگی و سوودەکانی باج. ناوچەکە دەرفەتی زۆر بۆ ئەو کۆمپانیایانە دەڕەخسێنێت کە دەیانەوێت کاڵا بەدەستبهێنن یان کارەکانی بەرهەمهێنان دابمەزرێنن. جگە لەوەش ساڵانە چەندین پێشانگای بازرگانی بەناوبانگ هەیە کە لە پەنەما بەڕێوەدەچن کە کڕیارە گەورەکانی نێودەوڵەتی بۆ خۆیان ڕادەکێشن. یەکێک لەو ڕووداوانە بریتییە لە Expocomer - Exposition of International Trade. ئێکسپۆکۆمەر پێشانگەرانی وڵاتانی جیاواز کۆدەکاتەوە و بەرهەمەکان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا وەک کەرەستەی بیناسازی، خواردن و خواردنەوە، ئامێری تەکنەلۆژیا، ئامێری پزیشکی لەنێو ئەوانی تردا نمایش دەکەن. ئەم پێشانگایە ڕێگە بە بازرگانەکان دەدات پەیوەندی لەگەڵ هاوبەشە ئەگەرییەکان یان کڕیارە ئەگەرییەکان لەسەر ئاستی جیهانی بکەن. سەرەڕای ئەوەش، پێشانگای هاوردەکردنی نێودەوڵەتی چین-ئەمریکای لاتین (CLAIIE) کە ساڵانە بەڕێوەدەچێت سەکۆیەکی ناوازە پێشکەش دەکات بۆ کڕیارە چینییەکان کە ئارەزووی سەرچاوەی بەرهەمەکانیان لە وڵاتانی ئەمریکای لاتین لەنێویاندا پەنەما کەلوپەلەکان. سەرەڕای ئەوەش، لوتکەی ساڵانەی لۆجستی کە لەلایەن ژووری بازرگانی پیشەسازی و کشتوکاڵەوە ڕێکخراوە نەک تەنها وەک پێشانگەیەک بەڵکو پێکدێت لە سیمینارەکان کە پسپۆڕانی پیشەسازی باس لە پرسە گرنگەکان دەکەن کە تایبەتن بە پەرەپێدانی کەرتی لۆجستیکی چ لەسەر ئاستی ناوچەیی و چ لە ئاستی جیهانیدا. بەشداربووان لە کەرتەکانی گواستنەوە، لۆجستی و بەڕێوەبردنی زنجیرەی دابینکردنەوە ڕادەکێشێت، دەرفەتێک بۆ تۆڕکردن و فراوانکردنی بازرگانی لە سنوورەکاندا دەڕەخسێنێت. لە کۆتاییدا، پەنەما چەندین کەناڵی گرنگی نێودەوڵەتی دابین دەکات لەوانە ناوچەی بازرگانی ئازادی کۆڵۆن (CFTZ) و ناوچەی ئابووری تایبەتی پەنەما پاسیفیکۆ (PPSEA). سەرەڕای ئەوەش، میوانداری پێشانگە بازرگانییە سەرەکییەکانی وەک Expocomer، CLAIIE، و Annual Logistics Summit دەکات کە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان ڕادەکێشن و سەکۆیەک بۆ بازرگانییەکان دابین دەکەن بۆ دامەزراندنی پەیوەندی لەگەڵ هاوبەشە ئەگەرییەکان یان کڕیارە ئەگەرییەکان. ئەم دەستپێشخەرییانە وایکردووە پەنەما ببێتە یاریزانێکی بەرچاو لە بازرگانی جیهانیدا بە ئاسانکاری بۆ چالاکییەکانی تەداروکی بیانی.

بزوێنەری گەڕانی باو

لە پەنەما زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕان بریتین لە: 1- گووگڵ: بەناوبانگترین بزوێنەری گەڕانە لە سەرانسەری جیهاندا، گووگڵ بە شێوەیەکی بەرفراوان لە پەنەماش بەکاردەهێنرێت. ماڵپەڕەکە دەتوانرێت لەم لینکەدا ببینرێت www.google.com.pa. 2- Bing: هەروەها بزوێنەری گەڕانی مایکرۆسۆفت بەناوی Bing لەنێو بەکارهێنەرانی ئینتەرنێت لە پەنەما تاڕادەیەک بەناوبانگە. دەتوانن سەردانی بکەن لە www.bing.com. 3- گەڕانی یاهوو: هەرچەندە وەک جاران باڵادەست نەبووە، بەڵام گەڕانی یاهوو هێشتا بنکەیەکی بەکارهێنەری بەرچاوی لە پەنەما هەیە. دەتوانن لەم لینکەدا دەستیان پێ بگات www.search.yahoo.com. 4- DuckDuckGo: بە شێوازی تایبەتی خۆی ناسراوە، DuckDuckGo لە سەرانسەری جیهاندا ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە و لەلایەن هەندێک لە بەکارهێنەرانی ئینتەرنێتەوە لە پەنەماش بەکاردەهێنرێت. ماڵپەڕەکە دەتوانرێت لە duckduckgo.com بدۆزرێتەوە. 5- یاندێکس: لە کاتێکدا بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕووسیا بەکاردێت، یاندێکس خزمەتگوزاری گەڕانی خۆی پێشکەش بە وڵاتانی دیکەش دەکات لەوانەش پەنەما. دەتوانن لە ماڵپەڕی yandex.com سەردانی بکەن. 6.Ecosia: Ecosia بزوێنەرێکی گەڕانە کە دۆستی ژینگەیە و داهاتی ڕیکلامەکانی بەکاردەهێنێت بۆ چاندنی دار لە سەرانسەری جیهان و بەهۆی ئەرکی ژینگەیی خۆیەوە ناوبانگێکی جیهانی بەدەستهێناوە کە بەکارهێنەرانی پەنەماش دەگرێتەوە address bar یان بە سادەیی درێژکراوە/زیادکراوەکەیان لە ماڵپەڕی فەرمی خۆیانەوە دابەزێنن گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە لە کاتێکدا ئەمانە بزوێنەری گەڕانن کە بە شێوەیەکی باو لە پەنەما بەکاردەهێنرێن، زۆرێک لە دانیشتوانی پەنەما هەروەها وەشانی نێودەوڵەتی ئەم پلاتفۆرمانە وەک google.com یان bing.com بەکاردەهێنن نەک وەشانی تایبەت بە وڵات وەک google.com.pa یان bing بەکاربهێنن .com.pa.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

لە پەنەما، بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکانی لاپەڕە زەردەکان بریتین لە: 1. Paginas Amarillas - ئەمە یەکێکە لە بەناوبانگترین بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕە زەردەکان لە پەنەما. لیستێکی گشتگیر لە بزنس، خزمەتگوزاری و پیشەییەکان لە سەرانسەری پۆلە جیاوازەکاندا پێشکەش دەکات. ماڵپەڕی پاگیناس ئاماریلاس بریتییە لە www.paginasamarillas.com. 2. Panamá Directo - ئەم بەڕێوەبەرایەتییە گرنگی بە بەستنەوەی بەکارهێنەران دەدات بە بازرگانی و خزمەتگوزارییە ناوخۆییەکان لە پەنەما. کۆمەڵێک پۆلی بەرفراوان پێشکەش دەکات، لەوانە چێشتخانە، هۆتێل، دابینکەرانی چاودێری تەندروستی و زۆر شتی تر. دەتوانن سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن لە www.panamadirecto.com. 3. Guía Local - Guía Local یەکێکی ترە لە بەڕێوەبەرایەتییە دیارەکانی لاپەڕە زەردەکان لە پەنەما کە یارمەتی بەکارهێنەران دەدات زانیاری دەربارەی بزنس و خزمەتگوزارییە ناوخۆییەکان بدۆزنەوە. کەرتە جۆراوجۆرەکانی وەک بریکاری ئۆتۆمبێل، فرۆشگاکانی باشترکردنی ماڵ، دامەزراوە پەروەردەییەکان و زۆر شتی تر دەگرێتەوە. ماڵپەڕی گویا لۆکاڵی بریتییە لە www.guialocal.com.pa. 4. لاپەڕە زەردەکان پەنەما - وەک لە ناوەکەیەوە دەردەکەوێت، ئەم بەڕێوەبەرایەتییە ئۆنلاینە وەک سەرچاوەیەکی متمانەپێکراو بۆ دۆزینەوەی بزنسەکان لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکانی پەنەمادا کاردەکات. لە چێشتخانەکانەوە تا ناوەندەکانی بازرگانی تا پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری پیشەیی، لاپەڕە زەردەکانی پەنەما لیستی گشتگیر پێشکەش دەکات لەگەڵ وردەکاری پەیوەندی و ناونیشانی هەر بزنسێک کە لە پلاتفۆرمەکەیاندا هاتووە. ماڵپەڕەکەیان دەتوانن لەم لینکەدا ببینن www.yellowpagespanama.com. 5.Simple Panamá – Simple Panamá پلاتفۆرمێکی پۆلێنکراوی ئۆنلاینە کە چەندین پۆل لەخۆدەگرێت وەک کڕین و فرۆشتنی کاڵا یان لیستی خانووبەرە لەگەڵ دابینکردنی زانیاری پەیوەندیدار سەبارەت بە پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری ناوخۆیی وەک لۆریچی یان کارەباچی و هتد. خەڵک دەتوانن هەر جۆرە یارمەتیەک بدۆزنەوە کە پێویستیانە جا ڕاهێنەری پەروەردەیی بێت/وانەکان/تەنانەت کردنەوەی کارەکان هەموویان لە ژێر یەک چەتردا بەردەستن. لینکی ماڵپەڕەکە لە خوارەوە هاتووە: www.simplepanama.com ئەمانە چەند بەڕێوەبەرایەتییەکی سەرەکی لاپەڕە زەردەکانن لە پەنەما کە دەتوانیت بەکاریان بهێنیت بۆ دۆزینەوەی زانیاری دەربارەی ئەو بزنس یان خزمەتگوزارییانەی کە لەوانەیە پێویستت پێیان بێت لەکاتی سەردانکردن یان نیشتەجێبوونت لە وڵاتەکەدا.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

پەنەما وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، بە ئابووری قەرەباڵغی و گەشەسەندنی دیمەنە دیجیتاڵییەکانی ناسراوە. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە پەنەما دەخەینەڕوو: 1. لینیۆ (www.linio.com.pa): لینیۆ یەکێکە لە گەورەترین بازاڕەکانی ئۆنلاین لە پەنەما، کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، مۆدە، ئامێری ناوماڵ، یاری و زۆر شتی تر. بژاردەی کڕین و گەیاندنی پارێزراو بۆ کڕیاران لە سەرانسەری وڵاتدا دابین دەکات. 2- کۆپا شۆپ (www.copashop.com): کۆپا شۆپ پلاتفۆرمێکی بازرگانی ئەلیکترۆنییە کە لەلایەن هێڵی ئاسمانی کۆپا کە کۆمپانیای نیشتمانی پەنەما بەڕێوەدەبرێت. بازاڕکردنی بێ باج لەسەر بەرهەمە جیاوازەکانی وەک بۆن و جوانکاری و ئەلیکترۆنیات و ئیکسسوارات بۆ ئەو گەشتیارانەی کە لەگەڵ هێڵی ئاسمانی کۆپا دەفڕن پێشکەش دەکات. 3. بازاڕکردنی ئیستافیتا (www.estafetashopping.com): کڕینی کۆمپانیای ئیستافیتا پلاتفۆرمێکی تایبەتی بازاڕکردنی ئۆنلاینە کە بە پلەی یەکەم گرنگی بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری گواستنەوەی نێودەوڵەتی دەدات بۆ پەنەما لە فرۆشیارە بەناوبانگەکانی ئەمریکاوە وەک ئەمازۆن و ئیبەی. 4. مالتیماکس (www.multimax.net): مالتیماکس زنجیرەیەکی ناسراوی فرۆشتنی تاکەکەسی ئەلیکترۆنییە لە پەنەما کە هەروەها پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی بەڕێوەدەبات کە ڕێگە بە کڕیاران دەدات بە ئاسانی کەلوپەلی ئەلیکترۆنی وەک مۆبایلە زیرەکەکان، لاپتۆپ، تەلەفزیۆن، ئامێری ناوماڵ لە ڕێگەی ماڵپەڕەکەیانەوە بکڕن. 5. Miprecio Justo (www.mipreciojusto.com.pa): Miprecio Justo بازاڕێکی ناوخۆیی ئۆنلاینە کە تاکەکان دەتوانن بەرهەمەکانیان بۆ فرۆشتن یان مەبەستی زیادکردن هاوشێوەی پلاتفۆرمەکانی وەک مۆدێلی ستایلەکانی eBay یان MercadoLibre لیست بکەن. 6. Melocompro (www.melocompro.com.pa): Melocompro وەک پلاتفۆرمی پۆلێنبەندی ئۆنلاین کاردەکات کە کڕیاران و فرۆشیاران لە ناوخۆی پەنەما بەیەکەوە دەبەستێتەوە بۆ بابەتی جۆراوجۆر لەوانە ئۆتۆمبێل، ئەلیکترۆنیات، موڵکی خانووبەرە لەنێو ئەوانی تردا کە ئاسانکاری بۆ مامەڵەی پارێزراو لە نێوان لایەنە پەیوەندیدارەکاندا دەکات. تکایە ئاگاداربن کە ئەمانە تەنها هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنین لە پەنەما بەڵام لەوانەیە پلاتفۆرمە ناوخۆییە بچووکەکانی تر هەبن کە خزمەت بە پیشەسازییە تایبەتەکان یان بازاڕە تایبەتەکان دەکەن لە ناو وڵاتەکەدا.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

پەنەما کە وڵاتێکی ئەمریکای ناوەڕاستە و بە کولتووری دەوڵەمەند و هەمەچەشنی دانیشتووانی ناسراوە، چەندین پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای هەیە کە بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن دانیشتووانەکەیەوە بەکاردەهێنرێن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی سۆشیال میدیا لە پەنەما لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. فەیسبووک: فەیسبووک بەناوبانگترین تۆڕی کۆمەڵایەتییە لە پەنەما بەو پێیەی لە سەرانسەری جیهاندا هەیە. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پڕۆفایلی دروست بکەن و پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن و نوێکاری و وێنە و ڤیدیۆ هاوبەش بکەن و بەشداری گروپ یان ڕووداوەکان بکەن. بۆ چوونە ناو فەیسبووک سەردانی https://www.facebook.com/ بکەن. 2. ئینستاگرام: ئینستاگرام پلاتفۆرمێکی هاوبەشکردنی وێنەیە کە بەکارهێنەر دەتوانێت وێنە و ڤیدیۆ بە کەپشن و هاشتاگەوە باربکات. هەروەها تایبەتمەندی ناردنی نامە و توانای شوێنکەوتنی ئەکاونتی بەکارهێنەرانی دیکە پێشکەش دەکات. لە ئینستاگرام لە https://www.instagram.com/ بە دیمەنە زیندووەکانی پەنەمادا بگەڕێ. 3. تویتەر: تویتەر وا لە بەکارهێنەران دەکات کە کورتە نامە بڵاوبکەنەوە کە پێی دەوترێت "تویت" کە فۆڵۆوەرەکانیان یان هەر کەسێک کە بەدوای بابەتێکی دیاریکراودا دەگەڕێت بە بەکارهێنانی هاشتاگەکان دەتوانن بیبینن. پەنەماییەکان ئەم پلاتفۆرمە بەکاردەهێنن بۆ هاوبەشکردنی نوێکاری هەواڵەکان، بۆچوونی کەسی، ڕەوتەکان و هتد، لە ماوەی ٢٨٠ پیت لە هەر تویتێکدا. لە تویتەر لە https://twitter.com/ بزانە چی لە پەنەما لە ترێنددایە. 4- لینکدئین: لینکدئین سایتێکی تۆڕی پیشەیی یە کە بە پلەی یەکەم بۆ مەبەستی گەڕان و پەیوەندیکردن لەگەڵ هاوکاران یان پیشەگەرەکانی پیشەسازی لە سەرانسەری جیهاندا بەکاردێت. لە ژینگەی بازرگانی پەنەمادا، زۆرجار پیشەگەرەکان لینکیدئین وەک ئامرازێک بۆ گەشەکردنی پیشە و دەرفەتی تۆڕکردن لە ئاستی جیهانیدا لە https://www.linkedin.com/ بەکاردەهێنن. 5. تیک تۆک: تیک تۆک ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە لە ئاستی جیهانیدا بەهۆی ڤیدیۆ کورتە فۆرمەکانیەوە کە داهێنان پیشان دەدەن لە ڕێگەی ڕەوت یان تەحەدای جۆراوجۆرەوە. بەکارهێنەران دەتوانن لێو-سینک، مۆنتاژ، سەما، و چەندین ڤیدیۆی تری سەرگەرمی دروست بکەن. هەروەها پەنەماییەکان چالاکانە بەشداری لەم پلاتفۆرمەدا دەکەن. ناوەڕۆکی خۆت دروست بکە یان ڤیدیۆی ترێند لە پەنەما لە تیک تۆک لە https://www.tiktok.com/en/ بگەڕێ. 6.WhatsApp : واتسئەپ ئەپێکی نامە ناردنە بە شێوەیەکی بەرفراوان لە سەرانسەری جیهاندا بەکاردەهێنرێت. پەنەماییەکان زۆر پشتیان بە واتسئەپ بەستووە بۆ مەبەستی پەیوەندیکردن،وەک ناردنی نامەی کورت، پەیوەندی دەنگی و ڤیدیۆیی، هاوبەشکردنی فایلە میدیاییەکان، هتد.دەتوانرێت لە ڕێگەی https://www .whatsapp.com/. 7. سناپچات: سناپچات ئەپێکی نامە ناردنی مالتیمیدیایە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ هاوبەشکردنی وێنەی خێرا و کورتە ڤیدیۆ بەکاردێت. بەکارهێنەران دەتوانن سناپەکان لەگەڵ هاوڕێکانیان بگرن و هاوبەشی بکەن یان لە ماوەی دیاریکراودا لەسەر ستۆریەکەیان بڵاوی بکەنەوە. ناوەڕۆکی سەرنجڕاکێش لە پەنەما لە سناپچات بدۆزەرەوە بە دابەزاندنی ئەپەکە یان سەردانی https://www.snapchat.com/. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لەو پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایانەی کە بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن پەنەماییەکانەوە بەکاردەهێنرێن. بەڵام لەوانەیە پلاتفۆرمی ناوخۆیی دیکە هەبن کە تایبەتتر بە دانیشتووان یان بەرژەوەندییەکانی وڵاتەکە بگونجێن.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

پەنەما وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و بە شوێنی ستراتیژی ناسراوە، ئەمریکای باکوور و باشوور بەیەکەوە دەبەستێتەوە. خاوەنی چەندین کۆمەڵەی پیشەسازی دیارە کە نوێنەرایەتی کەرتە جیاوازەکانی ئابووری دەکەن. لێرەدا هەندێک لە کۆمەڵە پیشەسازییە سەرەکییەکانی پەنەما دەخەینەڕوو: 1. ژووری بازرگانی و پیشەسازی و کشتوکاڵی پەنەما (CCIAP) - CCIAP نوێنەرایەتی بازرگانییەکانی پیشەسازییە جۆراوجۆرەکانی وەک کشتوکاڵ، بەرهەمهێنان، خزمەتگوزارییەکان و زۆر شتی تر دەکات. ماڵپەڕ: https://www.cciap.com/ 2. کۆمەڵەی بانکەکانی پەنەما (ABP) - ABP نوێنەرایەتی ئەو بانکانە دەکات کە لە پەنەما کاردەکەن و کاردەکات بۆ پێشخستنی سیستەمێکی دارایی سەقامگیر. ماڵپەڕ: http://www.abpanama.com/ 3. کۆمەڵەی نیشتمانی فرۆشیارانی خانووبەرە (ANACOOP) - ANACOOP گرنگی بە نوێنەرایەتیکردنی پیشەییەکانی خانووبەرە دەدات کە بەشدارن لە فرۆشتن، کرێ، پڕۆژەکانی گەشەپێدان، بەڕێوەبردنی موڵک لە پەنەما. ماڵپەڕ: http://anacoop.net/ 4. کۆمەڵەی کۆمپانیاکانی بیمە (AAPI) - AAPI نوێنەرایەتی کۆمپانیاکانی بیمە دەکات کە لەناو بازاڕی پەنەمادا کاردەکەن و ئامانجی پێشخستنی شەفافیەت و پیشەییبوونە لەناو کەرتی بیمەدا. ماڵپەڕ: https://www.panamaseguro.org/ 5. ژووری نیشتمانی گەشتیاری (CAMTUR) - CAMTUR پەرە بە چالاکییە گەشتیارییەکانی وەک هۆتێل، بەڕێوەبەرانی گەشتیاری، چێشتخانە دەدات بۆ بەرزکردنەوەی توانای گەشەکردنی پیشەسازی گەشتیاری. ماڵپەڕ: https://camturpanama.org/ 6. ژووری کەشتیوانی پەنەما (CMP) - CMP نوێنەرایەتی ئەو کۆمپانیایانە دەکات کە پەیوەندییان بە چالاکییەکانی گواستنەوەی دەریاییەوە هەیە وەک دەزگاکانی خزمەتگوزاری تۆماری کەشتی یان بریکارەکانی کەشتیوانی لە سەرتاسەری وڵاتدا. ماڵپەڕ: https://maritimechamber.com/ 7. ئەنجومەنی نیشتمانی بیناسازی (CNC)- CNC بەرپرسیارە لە ڕێکخستنی چالاکییەکانی بیناسازی لە هەمان کاتدا پێشخستنی باشترین پراکتیزەکان و چالاککردنی گەشەپێدانی ژێرخانی بەردەوام. ماڵپەڕ: http://cnc.panamaconstruye.com/ ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن؛ چەندین کۆمەڵەی دیکە هەن کە خزمەت بە کەرتە جیاوازەکان دەکەن وەک کشتوکاڵ، ڕێکخراوەکانی بەرهەمهێنانی وزە/کارایی تایبەت بە هەندێک پیشەسازی یان پیشە. تکایە ئاگاداربن کە ماڵپەڕەکان و زانیارییە تایبەتەکان ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕدرێن، بۆیە باشترە لە کاتی پێویستدا بەدوای نوێترین زانیاریدا بگەڕێیت.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

لێرەدا چەند ماڵپەڕێکی ئابووری و بازرگانی پەیوەست بە پەنەما بە URL ی تایبەت بە خۆیان دەخەینەڕوو: 1. وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی (MICI) - www.mici.gob.pa ماڵپەڕی فەرمی وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی، کە پەرەپێدانی ئابووری و بازرگانی دەرەکی و وەبەرهێنان لە پەنەما بەرەوپێش دەبات. 2. دەسەڵاتی گومرگی نیشتمانی (ANA) - www.ana.gob.pa ماڵپەڕی دەسەڵاتی گومرگی نیشتمانی زانیاری لەسەر ڕێساکانی گومرگی، ڕێکارەکان، باجەکان، و بەڵگەنامەکانی هاوردە/هەناردەکردن لە پەنەما دەدات. 3. ژووری بازرگانی و پیشەسازی و کشتوکاڵی پەنەما (CCIAP) - www.panacamara.com ڕێکخراوی CCIAP یەکێکە لە کاریگەرترین ڕێکخراوە بازرگانییەکان لە پەنەما. ماڵپەڕەکەیان سەرچاوە بۆ خاوەنکارەکان، نوێکردنەوەی هەواڵی بازرگانی، ساڵنامەی ڕووداوەکان، دەرفەتی تۆڕکردن، و خزمەتگوزاری ئەندامان پێشکەش دەکات. 4. پرۆئینڤێکس - پرۆئینڤێکس.میسی.گۆب.پا کۆمپانیای پرۆینڤێکس دەزگایەکی پەرەپێدانی وەبەرهێنانە لە ژێر دەستی MICI کە ئامانجی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانییە بۆ بەرزکردنەوەی توانای کێبڕکێی پەنەما. ماڵپەڕەکە زانیاری گشتگیر لەسەر دەرفەتەکانی وەبەرهێنان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا لەگەڵ یاسا و ڕێسای پەیوەندیدار دەدات. 5. دەزگای پەرەپێدانی هەناردەکردن و سەرنجڕاکێشانی وەبەرهێنان (PROINVEX) - www.proinvex.mici.gob.pa/en/ وەشانی ئینگلیزی PROINVEX زانیاری ورد دەدات بە وەبەرهێنەرانی نێودەوڵەتی سەبارەت بە دەرفەتەکانی وەبەرهێنان لە کەرتە جیاوازەکانی وەک لۆجستی، پیشەسازی بەرهەمهێنان، پڕۆژەکانی گەشتیاری لە ناو پەنەما. 6. کۆمەڵەی بەڕێوەبەرانی بازرگانی پەنەما (APEDE) - www.apede.org APEDE سەرنج دەخاتە سەر پێشخستنی گەشەی ئابووری بەردەوام لە پەنەما لە ڕێگەی کۆنفرانسەکانەوە کە باس لە پرسە بازرگانییەکانی ئێستا دەکەن کە کاریگەرییان لەسەر گەشەپێدانی وڵاتەکە هەیە. ماڵپەڕەکە سەرچاوەی بازرگانی بەسوود لەخۆدەگرێت وەک بڵاوکراوەکانی توێژینەوەکان کە لەلایەن ئەندامانی APEDE ئەنجامدراون. 7. بانکۆ ناسیۆناڵ دی پەنەما - bgeneral.com/bnp.html ماڵپەڕی فەرمی بانکۆ نیشتمانی دی پەنەما زانیاری سەبارەت بە خزمەتگوزارییە بانکییەکان دەدات کە بەردەستن بۆ ئەو بازرگانیانەی کە لە ناوخۆی وڵاتدا کاردەکەن و هەروەها بەرهەمە داراییەکان کە بەپێی پێداویستییە بازرگانییە تایبەتەکان داڕێژراون. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ماڵپەڕ و URLەکان ئەگەری گۆڕانکارییان بەسەردا دێت، بۆیە پێشنیار دەکرێت جار جارە وردبینی ئەم سەرچاوانە بکرێت.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕی پرسیارکردن لە داتای بازرگانی بۆ پەنەما هەیە. لێرەدا لیستێک لە هەندێک لە دیارەکان لەگەڵ URL ی تایبەت بە خۆیان دەخەینەڕوو: 1. پەیمانگای ئاماری پەنەما (Instituto Nacional de Estadística y Censo - INEC): ئەم ماڵپەڕە فەرمییە حکومییە ئاماری بازرگانی گشتگیر و زانیاری لەسەر هاوردە و هەناردەکردن لە پەنەما دەدات. یوڕڵ: https://www.inec.gob.pa/ 2. وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی (Ministerio de Comercio e Industrias - MICI): هەروەها ماڵپەڕی MICI داتای بازرگانی پێشکەش دەکات، لەوانەش ڕاپۆرت لەسەر هاوردەکردن، هەناردەکردن، باج، و ڕێساکانی گومرگی. یوڕڵ: https://www.mici.gob.pa/ 3- TradeMap: داتابەیسێکی ئۆنلاینە کە لەلایەن سەنتەری بازرگانی نێودەوڵەتی (ITC) پارێزگاری لێدەکرێت، دەستڕاگەیشتن بە ئاماری بازرگانی ورد بۆ پەنەما و هەروەها وڵاتانی دیکەی جیهان دابین دەکات. URL: https://www.trademap.org/ 4. چارەسەری بازرگانی یەکگرتووی جیهانی (WITS): WITS سەکۆیەک بۆ شیکاری بازرگانی و بینین پێشکەش دەکات، لەوانەش دەستڕاگەیشتن بە داتای بازرگانی کاڵای بازرگانی نێودەوڵەتی پەنەما. URL: https://wits.worldbank.org/پڕۆفایلی وڵات/ku/PAN 5. GlobalTrade.net: ئەم پلاتفۆرمە هەناردەکاران و هاوردەکاران بەیەکەوە دەبەستێتەوە لە ئاستی جیهانیدا لە هەمان کاتدا تێڕوانینەکانی تایبەت بە وڵاتەکان پێشکەش دەکات بۆ بازاڕەکان، ڕێساکان، دابینکەران، و کڕیاران لە پەنەما. URL: https://www.globaltrade.net/c/c/Panama.html ئەم ماڵپەڕانە دەتوانن سەرچاوەی بەنرخ بن بۆ بەدەستهێنانی زانیاری تایبەت لەسەر هاوردەکردن، هەناردەکردن، هاوبەشە بازرگانییەکانی پەنەما، باج، ڕێکارەکانی گومرگی لەنێو زانیارییە پەیوەندیدارەکانی دیکەی پەیوەست بە بازرگانی نێودەوڵەتی لە وڵاتەکەدا.

پلاتفۆرمی B2b

پەنەما وەک وڵاتێک کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، چەندین پلاتفۆرمی B2B ی هەیە کە پێداویستییەکانی بازرگانی دابین دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە دیارەکانی B2B لە پەنەما لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. سۆلوسیۆنز ئیمپریساریالێس (https://www.soluciones-empresariales.net) Soluciones Empresariales پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە بازرگانییەکان لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکانی پەنەما بەیەکەوە دەبەستێتەوە. تایبەتمەندیەکانی وەک لیستی بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی، کەتەلۆگی بەرهەم، و ئامرازەکانی پەیوەندی بۆ کارلێکەکانی B2B بێ کێشە پێشکەش دەکات. 2. کۆمێرسیالیزۆرا ئینتەرناشناڵ دی پرۆدکتۆس (http://www.cipanama.com) کۆمپانیای Comercializadora Internacional de Productos (CIP) پلاتفۆرمێکی بازرگانی نێودەوڵەتییە و بنکەکەی لە پەنەمایە. گرنگی بە بەستنەوەی کڕیاران و دابینکەران دەدات لە ئاستی جیهانیدا بە پێشکەشکردنی کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان لە سەرانسەری پۆلە جیاوازەکاندا وەک ئەلیکترۆنیات، کەلوپەلی ناوماڵ، ئامێر، قوماش و زۆر شتی تر. 3. ژووری بازرگانی پەنەما (https://panacamara.org) ژووری بازرگانی پەنەما وەک پلاتفۆرمی B2B کاردەکات کە دەرفەتەکانی بازرگانی و وەبەرهێنان لە ناوخۆی پەنەما بەرەوپێش دەبات. لە ڕێگەی ماڵپەڕەکەیانەوە، بازرگانەکان دەتوانن تۆڕ لەگەڵ ئەندامانی دیکەی ژوورەکەدا تۆڕ بکەن و هاوکاری یان هاوبەشییە ئەگەرییەکان بکۆڵنەوە. 4. پەنجیڤا (https://panama.panjiva.com) پەنجیڤا پلاتفۆرمێکی بازرگانی جیهانییە کە داتای هاوردە و هەناردەکردن بۆ ئەو کۆمپانیایانە دابین دەکات کە بەدوای دەرفەتی بازرگانیدا دەگەڕێن لە سەرانسەری جیهاندا. لە کاتێکدا کە بە تایبەتی تایبەت نییە بە بازاڕی پەنەما، بەڵام زانیاری گشتگیر لەسەر دابینکەران و کڕیاران پێشکەش دەکات کە بەشدارن لە چالاکییە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکانی پەیوەست بە پەنەما. تکایە ئاگاداربن کە ئەمانە تەنها چەند نموونەیەک لە پلاتفۆرمی B2B کە لە پەنەما بەردەستن؛ لەوانەیە هەندێکی تر هەبن کە شایەنی لێکۆڵینەوەن زۆر بە پشتبەستن بە پێداویستییە تایبەتەکانی پیشەسازی یان شوێنی تایبەت.