TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

ڤانواتو کە بە فەرمی بە کۆماری ڤانواتو ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ئوسترالیا و باکووری ڕۆژهەڵاتی کالیدۆنیای نوێ و ڕۆژئاوای فیجی. بە کۆی ڕووبەری زەوی کە زیاتر لە ١٢ هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، ڤانواتو لە ٨٣ دوورگە پێکهاتووە، کە نزیکەی ٦٥ دوورگەیان نیشتەجێیە. ڤانواتو لە ساڵی 1980 سەربەخۆیی خۆی لە هەردوو حاکمی کۆلۆنیالی بەریتانیا و فەرەنسا بەدەستهێنا و وەک کۆمارێکی دیموکراسی بە سیستمی پەرلەمانییەوە خۆی دامەزراند. پایتەخت و گەورەترین ناوەندی شاری پۆرت ڤیلا لە دوورگەی ئەفاتە. ژمارەی دانیشتوانی وڵاتەکە نزیکەی ٣٠٧,٨١٥ کەسە وەک لە ساڵی ٢٠٢١دا مەزەندە دەکرێت. زمانە فەرمییەکانی قسەکردن بریتین لە ئینگلیزی، فەرەنسی و بیسلاما – زمانێکی کرێۆلی ڕەسەنە کە لە ئینگلیزییەوە وەرگیراوە. ئایینی مەسیحی ئایینی باڵادەستە لە سەرانسەری ڤانواتو کە ئایینە جیاوازەکان پەیڕەو دەکرێن. ڤانواتو شانازی بە جوانی سروشتی سەرسوڕهێنەرەوە دەکات لەگەڵ دیمەنە وێنەکێشەکان کە پێکهاتووە لە دارستانە باراناوییە گەشاوەکان، کەناراوەکانی خۆڵاوی پاک و خاوێن کە بە ئاوە فیروزەییە ڕوونەکانی بلوری و بەردی مەرجانی پڕ لە ژیانی دەریایی ڕازاوەتەوە. دوورگەکان سەرگەرمی جۆراوجۆر پێشکەش بە گەشتیاران دەکەن وەک گەشتکردن بە گڕکانەکان لەسەر چیای یاسور یان گەڕان بە ئەشکەوتەکانی ژێر ئاو وەک ئەشکەوتی هەزارە. ئابووری زۆر پشت بە گەشتیاری دەبەستێت شانبەشانی هەناردەکردنی کشتوکاڵی وەک کۆپرا (گۆشتی گوێزی هیندی وشککراوە) و کاڤا (خواردنەوەیەکی تەقلیدی کە لە ڕووەکی پایپەر میتیستیکۆم دروستکراوە). سەرەڕای ئەوەش، ماسیگرتن ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە پشتگیریکردنی کۆمەڵگا ناوخۆییەکان. نەریتە دەوڵەمەندە کولتوورییەکان لە نێو خەڵکی نی-ڤانواتوادا زاڵن کە سەرەڕای کاریگەرییە کۆلۆنیالیزمەکان داب و نەریتە کۆنەکانیان پاراستووە. زۆرجار ڕێوڕەسمە نەریتییەکانی ئاهەنگگێڕان بە بۆنە و ئاهەنگەکانی وەک لەدایکبوون یان هاوسەرگیری بریتین لە نمایشی مۆسیقا بە بەکارهێنانی ئامێرەکانی وەکو فلوتەکانی بامبۆ یان تەپڵی درزاوی کە پێی دەوترێت "تام-تام". بەڵام سەرەڕای جوانی و میراتی کولتووری، ڤانواتو ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبێتەوە لەوانەش ئامادەیی بۆ کارەساتی سروشتی وەکو زریانەکان بەهۆی شوێنی جوگرافیای لەناو ناوچەی بوومەلەرزەی ئەڵقەی ئاگری زەریای هێمن. لە کۆتاییدا، ڤانواتو وەک بەهەشتێکی گەرم وەستاوە کە سەرسوڕهێنەرە سروشتییە جۆراوجۆرەکان و کولتوورێکی زیندوو و میواندارییەکی گەرم بۆ سەردانکەرانی پێشکەش دەکات. سەرەڕای هەندێک تەحەددا، میللەتەکە بەردەوامە لە گەشەکردن وەکو شوێنێکی ئیدیل لە باشووری زەریای هێمن.

ڤانواتو وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. دراوی فەرمی کە لە ڤانواتو بەکاردەهێنرێت بریتییە لە Vanuatu vatu (VT). هێما بۆ ڤاتو بریتییە لە "VT" و دابەشکراوە بەسەر ١٠٠ سانتیمدا. بانکی ناوەندی ڤانواتو کە بە بانکی یەدەگی ڤانواتو ناسراوە، دراوی ڤاتو دەردەکات و ڕێکدەخات. لە ساڵی ١٩٨٠ دامەزراوە، سەقامگیری و یەکپارچەیی لەناو سیستەمی دارایی وڵاتدا مسۆگەر دەکات. هەروەها بانکەکە چاودێری سیاسەتی دراویش دەکات بۆ بەرەوپێشبردنی گەشەی ئابووری و سەقامگیری دارایی. نرخی ئێستای ڤاتۆی ڤانواتو لە بەرامبەر دراوە سەرەکییەکانی دیکەی وەک دۆلاری ئەمریکی (USD)، دۆلاری ئوسترالی (AUD)، و یۆرۆ (EUR) جیاوازە. پێشنیار دەکرێت لە کاتی پلاندانان بۆ ئاڵوگۆڕی پارە لە ناوەندە ڕێگەپێدراوەکانی ئاڵوگۆڕی بیانی یان بانکەکان بزانرێت بۆ زانینی ڕێژەی ورد. لە ڕووی بەردەستبوونەوە، دەتوانرێت دەستڕاگەیشتن بە دراوی ناوخۆیی لە ڕێگەی چەند ڕێگەیەکەوە ئەنجام بدرێت. بانکەکان لە سەرانسەری شارۆچکە گەورەکاندا ئامادەن، خزمەتگوزاری گۆڕینی دراو پێشکەش دەکەن. سەرەڕای ئەوەش، ئامێری ATM لە ناوچە شارییەکان بەردەستە کە گەشتیاران دەتوانن بە بەکارهێنانی کارتی بانکیی یان بانکیی خۆیان پارەی کاش وەربگرن. لە کاتێکدا کارتی بانکیی لە هۆتێل و چێشتخانە و دامەزراوە گەورەکاندا بە شێوەیەکی بەرفراوان وەرگیراوە کە گەشتیاران دابین دەکەن، گرنگە هەندێک پارەی کاش لەگەڵ خۆتدا هەڵبگریت کاتێک سەردانی ناوچە گوندنشینەکان دەکەیت یان بازرگانی بچووکتر کە ڕەنگە پارەی ئەلیکترۆنی وەرنەگرن. هەروەها دەتوانرێت دراوە بیانییەکان لە نووسینگەکانی دراوی بیانی مۆڵەتپێدراودا بگۆڕدرێنەوە کە لە فڕۆکەخانەکان یان لە شارە گەورەکان لە سەرانسەری ڤانواتودا دەبینرێن. ئەم نووسینگانە بژاردەیەکی بەدیل بۆ بەدەستهێنانی دراوی ناوخۆیی دابین دەکەن. باشتر وایە سەردانکەران تێکەڵەیەک لە بژاردەی پارەدانیان هەبێت لەکاتی گەشتکردنیان لە ڤانواتو – پارەی کاش بۆ خەرجییەکانی ڕۆژانە کە ڕەنگە پارەدانی ئەلیکترۆنی نەتوانرێت و کارت بۆ ئاسانکاری لە شوێنەکانی تر. بە گشتی تێگەیشتن لە دۆخی دراوی ناوخۆیی ئەزموونێکی دارایی نەرمتر مسۆگەر دەکات لە هەمان کاتدا گەڕان بەدوای هەموو ئەو شتانەی کە ڤانواتو جوان پێشکەشی دەکات.

دراوی یاسایی ڤانواتو بریتییە لە دراوی ڤانواتو ڤاتو (VUV). سەبارەت بە نرخی ئاڵوگۆڕکردن بۆ دراوە سەرەکییەکان، تکایە ئاگاداربن کە ئەمانە ڕەنگە بگۆڕدرێن، بۆیە هەمیشە باشە کە لە سەرچاوەیەکی متمانەپێکراوەوە پشکنین بکەیت. بەڵام تا مانگی نۆڤەمبەری ٢٠٢١، لێرەدا نرخەکانی ئاڵوگۆڕی نزیکەیی دەخەینەڕوو: - 1 دۆلار (دۆلاری ئەمریکا) یەکسانە بە نزیکەی 113 VUV. - 1 یۆرۆ (یۆرۆ) یەکسانە بە نزیکەی 133 VUV. - 1 پاوەند (پاوەندی بەریتانی) یەکسانە بە نزیکەی 156 VUV. - 1 AUD (دۆلاری ئوسترالی) یەکسانە بە نزیکەی 82 VUV. - 1 JPY (یەنی ژاپۆنی) یەکسانە بە نزیکەی 1.03 VUV. تکایە لەبیرتان بێت کە ئەم نرخانەی ئاڵوگۆڕکردن دەتوانن جیاواز بن و باشترە پێش ئەنجامدانی هەر مامەڵەیەک پشتڕاستیان بکەنەوە.

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. خاوەنی میراتێکی دەوڵەمەندی کولتوورییە و بە درێژایی ساڵ چەندین فێستیڤاڵی گرنگی جۆراوجۆر بەڕێوەدەچێت. یەکێک لە فێستیڤاڵەکانی دیار کە لە ڤانواتو بەڕێوەدەچێت ناوی فێستیڤاڵی تۆکایە. ئەم فێستیڤاڵە لە مانگی تەمموزدا لە دوورگەی ئەمبریم بەڕێوەدەچێت و خەڵکی ناوچەکە و هەروەها گەشتیاران بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت. مەبەست لەم فێستیڤاڵە ڕێزلێنان لە ناگۆڵە کە ڕێوڕەسمێکی نەریتی کۆنە و ئاماژەیە بۆ پەیوەندی نێوان مرۆڤەکان و ڕۆحەکان. لە فێستیڤاڵی تۆکادا بەشداربووان جلوبەرگی ورد و درشت لەبەر دەکەن و سەمای سەرسامکەر ئەنجام دەدەن لە هەمان کاتدا نەریتە کولتوورییە ناوازەکانیان نمایش دەکەن. فێستیڤاڵێکی دیکەی بەرچاو کە لە ڤانواتو بەڕێوەدەچێت بە لاند دیڤینگ یان ن'گۆل ناسراوە. لە مانگی نیساندا لە دوورگەی پەنتەکۆست ڕوودەدات و بە یەکێک لە بوێرترین فێستیڤاڵەکانی جیهان دادەنرێت. غەواس لە زەویدا بریتییە لە بازدانی پیاوان لە تاوەرە بەرزەکانەوە کە دارەکانی ترێ بە دەوری پاژنەی پێیانەوە بەستراوەتەوە، ئەمەش هێمای وەرزێکی سەرکەوتووی دروێنەکردنی یامە. خەڵکی ناوچەکە پێیان وایە ئەم کردەوە نائاساییە بەرهەمی بەخشندە بۆ کۆمەڵگاکەیان مسۆگەر دەکات. هەروەها ڤانواتو هەموو ساڵێک لە ٣٠ی تەمموزدا یادی ئازادی خۆی لە دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزم دەکاتەوە لە دوای بەدەستهێنانی سەربەخۆیی لە فەرەنسا و بەریتانیا لە ساڵی ١٩٨٠. ئەو ڕۆژە نمایش و ڕێوڕەسمی بەرزکردنەوەی ئاڵا و نمایشی سەمای نەریتی و پێشانگای کولتووری لەخۆدەگرێت. سەرەڕای ئەوەش، ئاهەنگێکی دیکەی جێی سەرنج لە ڤانواتو بریتییە لە ڕێوڕەسمی وەرگرتنی نمرە یان ڕێوڕەسمی نەکامال کە لەلایەن هۆزە جیاوازەکانەوە لە کاتە جیاوازەکاندا بە درێژایی ساڵ لە سەرانسەری دوورگە جیاوازەکانی ڤانواتو بەڕێوەدەچێت. ئەم ڕێوڕەسمانە نیشانەی پێشکەوتنی تاکێکە بۆ تەمەنی گەورەیی یان بۆ پلەی باڵاتر لەناو پلەبەندی کۆمەڵایەتییەکەیدا. لە کۆتاییدا، ڤانواتو میوانداری چەندین فێستیڤاڵی گرنگ دەکات بە درێژایی ساڵ کە تیشک دەخەنە سەر کولتوری ڕەسەنی زیندووەکەی , لەوانە بۆنە و ئاهەنگەکانی وەک فێستیڤاڵی تۆکا , غەواس لە زەوی , ئاهەنگەکانی ڕۆژی سەربەخۆیی ,و ئاهەنگەکانی وەرگرتنی نمرە/ناکامال کە ڕەگیان قووڵە لە نەریت و کۆمەڵگاکان کۆدەکەنەوە بۆ ئاهەنگ گێڕان بە میراتی ناوازەیان

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. بە کەناراوەکانی پاک و خاوێن و بەردی مەرجانی و کولتوورە زیندووەکانی ناسراوە. لە ڕووی بازرگانییەوە، ڤانواتو زۆر پشت بە بەرهەم و خزمەتگوزارییە کشتوکاڵییەکان دەبەستێت. کشتوکاڵ کەرتێکی بەرچاوی ئابووری ڤانواتویە، کە بەشداری دەکات لە نزیکەی یەک لەسەر چواری بەرهەمی ناوخۆیی وڵات و بەشێکی زۆری دانیشتوانی وڵاتەکەی دامەزراندووە. هەناردەکردنی سەرەکی کشتوکاڵی بریتییە لە کۆپرا (گۆشتی گوێزی هیندی ووشککراوە)، دانەوێڵەی کاکاو، قاوە، کاڤا (بەرهەمێکی ڕەگی تەقلیدی و تایبەتمەندی دەرمانی) و گۆشتی مانگا. ئەم بەرهەمانە بە پلەی یەکەم هەناردەی ئوسترالیا، نیوزلەندا، ژاپۆن و هەندێک وڵاتی دراوسێی ناوچەی زەریای هێمن دەکرێن. جگە لە کشتوکاڵ، گەشتیاری ڕۆڵێکی سەرەکی لە پیشەسازی بازرگانی ڤانواتودا دەگێڕێت. وڵاتەکە بە جوانییە سروشتییە سەرسوڕهێنەرەکانی و چالاکییە سەرگەردانەکانی وەکو غەواس و گەشتکردن بە ناو ئاودا گەشتیاران بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت. داهاتی گەشتیاری بەشدارییەکی بەرچاو لە ئابووریدا دەکات لە ڕێگەی شوێنی نیشتەجێبوون لە هۆتێل، چێشتخانە، خزمەتگوزاری گواستنەوە، فرۆشتنی یادگاری و هتد. لە ساڵانی ڕابردوودا ڤانواتو هەوڵی داوە بۆ هەمەچەشنکردنی بنکەی هەناردەکردنی. حکومەت هەوڵی داوە هانی وەبەرهێنان لە کەرتەکانی دیکەی وەک بەرهەمهێنان و ماسیگرتن بدات. هەندێک لە کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنان بەرهەمی خۆراکی پرۆسێس کراو وەک زەیتی گوێزی هیندی و بەرهەمەکانی وەرگیراو لە فاسۆلیا کاکاو بۆ مەبەستی هەناردەکردن بەرهەم دەهێنن. بەڵام سەرەڕای ئەم هەوڵانە بەرەو هەمەچەشنکردن، ڤانواتو هێشتا لە کەرتی بازرگانیدا ڕووبەڕووی چەندین ئاستەنگ دەبێتەوە. گەشەپێدانی ژێرخانی سنووردار دەتوانێت تواناکانی هەناردەکردن سنووردار بکات لە کاتێکدا دووری جوگرافی دەبێتە هۆی زیادبوونی تێچووی گواستنەوە بۆ هەردوو هاوردەکردن و هەناردەکردن. سەرەڕای ئەوەش، هەندێک هەڵاوسان لە نرخی کاڵا جیهانییەکان کاریگەری لەسەر داهاتی هەناردەکردنی وڵاتەکەش هەیە. بەگشتی، ڤانواتو بە شێوەیەکی زۆر پشت بە هەناردەکردنی کشتوکاڵی دەبەستێت کە بە داهاتی چالاکییە گەشتیارییەکان تەواو دەکرێت وەک بەشداربووانی سەرەکی لە پیشەسازی بازرگانییەکەیدا سیاسەتەکانی پشتگیریکردنی کەرتە زیادەکانی وەک بەرهەمهێنان، ماسیگرتن و زۆر شتی تر، بۆ هاندانی گەشەی ئابووری لە هەمان کاتدا سەرمایەگوزاری لە خاڵە بەهێزەکانی ئێستا.

ڤانواتو وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن و لە ٨٣ دوورگە پێکهاتووە. سەرەڕای قەبارە و ژمارەی دانیشتووانەکەی، ڤانواتو توانایەکی زۆری هەیە بۆ گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی. یەکەم: ڤانواتو شوێنێکی جوگرافیای ناوازەی هەیە کە سوودی ستراتیژی بۆ بازرگانی پێشکەش دەکات. دەکەوێتە نێوان ئوسترالیا و نیوزلەندا، بە ئاسانی دەستگەیشتن بەم بازاڕە گەورانە. سەرەڕای ئەوەش، وەک دەروازەیەک بۆ وڵاتانی دیکەی دوورگەکانی زەریای هێمن و ناوچەکانی ئاسیا و زەریای هێمن کاردەکات. ئەم پێگە بەسوودە ڕێگە بە دامەزراندنی پەیوەندی بازرگانی بەهێز لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ دەدات. دووەم: ڤانواتو دەوڵەمەندە بە سەرچاوە سروشتییەکان کە دەتوانرێت بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی بقۆزرێتەوە. یەدەگی زۆری کانزاکانی وەک مەنگەنیز و مس هەیە کە دەتوانرێت هەناردەی جیهانی بکرێت. جگە لەوەش وڵاتەکە شانازی بە کەرتی کشتوکاڵی گەشەسەندووەوە دەکات کە بەرهەمەکانی بریتین لە کۆپرا (گوێزی ووشککراوە)، دانەوێڵەی کاکاو، دانەوێڵەی قاوە، و میوە گەرمەکانی وەک ئەناناس و پاپایا. ئەم بەرهەمە کشتوکاڵیانە لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان خواستێکی زۆریان لەسەرە. سێیەم: پیشەسازی گەشتیاری ڤانواتو دەرفەتی بێئەندازە بۆ داهاتی ئاڵوگۆڕی دراوی بیانی دەخاتە ڕوو لە ڕێگەی چالاکییە پەیوەندیدارەکانی بازرگانی وەک خزمەتگوزاری میوانداری و بەرهەمهێنانی یادگاری. کەناراوەکانی پاک و خاوێنی وڵاتەکە، بەردی مەرجانی پڕ لە ژیانی دەریایی و میراتی کولتووری دەوڵەمەند، وای لێدەکات ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ گەشتیاران لە سەرانسەری جیهاندا. جگە لەوەش، پەرەسەندنی گرنگیدان بە گەشتیاری ئیکۆیی هەیە، چونکە خەڵک زیاتر هۆشیار دەبنەوە سەبارەت بە بژاردەکانی گەشتکردنی بەردەوام. دارستانە باراناوییە دەست لێنەدراوەکانی ڤانواتو دەرفەتی زۆر بۆ چالاکییە ژینگەدۆستەکان وەک گەشتکردن بە پێ یان سەیرکردنی باڵندە دەڕەخسێنن. سەرەڕای ئەوەش، ڤانواتو لەم دواییانەدا هەوڵەکانی بۆ باشترکردنی ژێرخانی گرتووەتە ئەستۆ لەوانەش فراوانکردنی بەندەر و فڕۆکەخانەکان. ئەمەش دەبێتە هۆی ئاسانکاری گواستنەوەی کاڵا، خێراکردنی کارەکانی هاوردە-هەناردەکردن، و زیادکردنی توانا بازرگانییە گشتییەکان. سەرەڕای ئەوەش، ڤانواتو ڕووبەڕووی هەندێک تەحەدا دەبێتەوە لە ڕێگەی پەرەپێدانی توانای بازاڕی بازرگانییەوە. وڵاتەکە پێویستی بە چارەسەرکردنی پرسەکانی وەک ناتەواوی پەیوەندی گواستنەوە لە نێوان دوورگەکان، کەمی هێزی کاری لێهاتوو، و سەرچاوەی دارایی سنووردار. ئەم بەربەستانە پێویستە لە ڕێگەی وەبەرهێنانەوە لە... پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری، ڕاهێنانی سەرچاوە مرۆییەکان، و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI). لە کۆتاییدا، شوێنی جوگرافی ناوازەی ڤانواتو، سەرچاوە سروشتییە زۆرەکان و گەشەسەندنی پیشەسازی گەشتیاری توانای بەرچاو پێشکەش دەکەن بۆ گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی.

کاتێک باس لە هەڵبژاردنی بەرهەمە بەناوبانگەکان دەکرێت بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەکی لە ڤانواتو، چەند هۆکارێک هەن کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێن. یەکەم: ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەییە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. ئابوورییەکەی زۆر پشت بە کشتوکاڵ و گەشتیاری و ماسیگرتن دەبەستێت. بۆیە ئەو بەرهەمانەی کە جێگەی ئەم پیشەسازیانە دەبن، ئەگەری سەرکەوتنیان لە بازاڕدا زیاتر دەبێت. لە ڕووی کشتوکاڵەوە، ڤانواتو بە بەرهەمە ئۆرگانییەکانی وەک دانەوێڵەی قاوە و دانەوێڵەی کاکاو و میوە گەرمەکانی وەک گوێزی هیندی و ئەناناس ناسراوە. ئەم بەرهەمانە بەهۆی کوالیتی بەرز و شێوازی بەرهەمهێنانیان کە دۆستی ژینگەیە، خواستێکی زۆریان لەسەرە لە ناوخۆ و چ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا. هەناردەکردنی ئەم بەرهەمە کشتوکاڵیانە دەتوانێت هەڵبژاردەیەکی نایاب بێت بۆ بە ئامانجگرتنی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. جگە لەوەش گەشتیاری بەشدارییەکی بەرچاوی ئابووری ڤانواتو دەکات. وڵاتەکە شانازی بە کەناراوەکانی پاک و ئەزموونی کولتووری و چالاکییە سەرگەرمییەکانی وەکو گەشتکردن بە ناو ئاو و غەواسەوە دەکات. بۆیە هەڵبژاردنی بەرهەمەکانی هاوتەریب لەگەڵ گەشتیاریدا دەرفەتی سەرکەوتن لە بازاڕی بازرگانی دەرەکیدا دەڕەخسێنێت. بۆ نموونە، ئیکسسواراتەکانی کەنار دەریا وەکو غسولەکانی دژەخۆر کە ئاستی SPF ی بەرزیان هەیە یان ئامێری گەشتیاری دۆستی ژینگە دەتوانن شتگەلێکی گەرم بفرۆشرێن. سەرەڕای ئەوەش، گرنگیدان بە دەستپێشخەرییە بەردەوامەکان دەتوانێت سەرکەوتن لە بازاڕی ڤانواتواشدا بهێنێتە ئاراوە. لە کاتێکدا گۆڕانی کەشوهەوا تەحەددا بۆ وڵاتانی دوورگەی بچووکی وەک ڤانواتو دروست دەکات، لە سەرانسەری جیهاندا ئارەزووی بەدیلەکانی ژینگەدۆستانە لە نێوان بەکارهێنەراندا زیاتر بووە. ژیرانە دەبێت بیر لە پێشکەشکردنی بەرهەمی دۆستی ژینگە بکەیتەوە وەکو کەرەستەی پاکەتکردنی زیندوو یان ئامێری بەهێزی خۆر. لە کۆتاییدا بەڵام گرنگە لەناو لایەنی پیشەسازی ماسیگرتن لە ئابووری ڤانواتوادا توانای گەورە بۆ هەڵبژاردنی بازرگانی دەرەکی هەیە. بەرهەمەکانی پەیوەست بە ئامێری ماسیگرتن وەکو چەقۆ یان چەقۆ دەتوانن خواستێکی بەرچاو بن لەلایەن هەردوو ماسیگرە ناوخۆییەکان و گەشتیارانەوە کە چێژ لە چالاکییەکانی ماسیگرتنی کات بەسەربردن وەردەگرن. بۆ کۆتایی هێنان، بازاڕی بازرگانی دەرەکی ڤانواتو دەرفەتی جۆراوجۆر پێشکەش دەکات کاتێک دێت کاتی هەڵبژاردنی بەرهەمە بەناوبانگەکان. بەرهەمی کشتوکاڵی بەردەوام ,بابەتەکانی پەیوەست بە گەشتیاری کە خزمەتیان دەکرد بەرەو کەنار دەریاکان لەگەڵ بژاردەی هۆشیاری ژینگە بێ گومان سەرنجی کڕیاران لەم بازاڕە تازەپێگەیشتوەدا ڕادەکێشێت. گرنگیدان بەم لایەنانە دەتوانێت یارمەتی هەناردەکاران بدات لە دۆزینەوەی سەرکەوتن لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی ڤانواتوا.

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەکانە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. زنجیرە دوورگەیەک لە ٨٣ دوورگە پێکهاتووە، کە بە دیمەنە گەشاوە و کەناراوەکانی جوان و کولتوری زیندوو ناسراون. یەکێک لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی گەلی ڤانواتو، سروشتی گەرم و گوڕ و پێشوازیکردنە. ئەوان بە میوانداری و دۆستایەتییان بەرامبەر بە سەردانکەران ناسراون. خەڵکی ناوچەکە شانازییەکی زۆر دەکەن بە هاوبەشکردنی میراتی دەوڵەمەندی کولتووری خۆیان لەگەڵ گەشتیاران، جا چ لە ڕێگەی سەمای نەریتی، کاری دەستی یان خواردنی ناوخۆییەوە بێت. سیفەتێکی دیکەی بەرچاوی خەڵکی ڤانواتو، بیروباوەڕی قووڵی ڕۆحییانە. وڵاتەکە تێکەڵەیەکی جۆراوجۆری ئایینی هەیە لەوانە ئایینی مەسیحی، باوەڕە ڕەسەنەکانی وەک کاستۆم (داب و نەریت)، و کولتەکانی بارهەڵگر. زۆرێک لە سەردانکەرانی ڤانواتو بە سەرنجڕاکێش دەزانن کە بەدواداچوون بۆ ڕێوڕەسم و ڕێوڕەسم و پراکتیزە جیاوازەکانی پەیوەست بەم سیستەمە بیروباوەڕانە بکەن. ڕێزگرتن لە داب و نەریتەکان لە کاتی سەردانی ڤانواتودا زۆر گرنگە. هەندێک تابۆ هەن کە پێویستە وەک نیشانەی ڕێزگرتن بەرامبەر بە کولتووری ناوخۆیی ڕەچاو بکرێن. بۆ نموونە دەست لێدانی سەری کەسێک یان پەنجە خستنە سەر کەسێک لە هەندێک ناوچەی کۆمەڵگەی ڤانواتودا وەک ئاماژەیەکی بێڕێزی سەیر دەکرێت. جگە لەوەش گرنگە لە کاتی کارلێککردن لەگەڵ خەڵکی ناوچەکە یان سەردانی گوندەکان لەبەر ڕێزگرتن لە داب و نەریتی ناوخۆیی، جل و بەرگی بێگەرد لەبەر بکەیت. ڕەنگە ئاشکراکردنی جل و بەرگ لە هەندێک شوێندا گونجاو نەبێت و دەتوانێت هەستەکانی تەقلیدی توڕە بکات. لە کاتێکدا خواردنەوەی کاڤا (خواردنەوەیەک کە لە ڕەگەوە دروست دەکرێت) لە کاتی کۆبوونەوە کۆمەڵایەتییەکان لە نێو خەڵکی ناوچەکەدا کارێکی باو و ئاساییە، بەڵام پێویستە گەشتیاران بە وریاییەوە لە کۆبوونەوەکانی خواردنەوەی کاڤا نزیک ببنەوە. باشتر وایە کاڤا بە ڕێژەیەکی مامناوەند بخورێت چونکە زیادەڕۆیی لە خواردنی ڕەنگە کاریگەری نەرێنی لەسەر تەندروستی هەبێت. بە گشتی، تێگەیشتن و وەرگرتنی نوانسە کولتوورییەکان لە هەمان کاتدا بەرز نرخاندنی جوانییە سروشتییەکان کە ڤانواتو پێشکەشی دەکات، ئەزموونێکی دەوڵەمەندکەر بۆ هەر گەشتیارێک کە خۆی دەخاتە ناو ئەم بەهەشتە گەرمەوە، دەبێتە هۆی ئەزموونێکی دەوڵەمەندکەر.

ڤانواتو کە بە فەرمی بە کۆماری ڤانواتو ناسراوە، دوورگەیەکی دوورگەیە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. وەک گەشتیارێک یان سەردانکەرێک بۆ ڤانواتو گرنگە ئاگاداری گومرگی و ڕێساکانی کۆچبەرییان بیت. سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی لە ڤانواتو بۆ پاراستنی وڵات لە هەڕەشە ئەگەرییەکان داڕێژراوە و لە هەمان کاتدا ئاسانکاری بۆ بازرگانی و گەشتە شەرعیەکان دەکات. لە کاتی گەیشتنیان بە یەکێک لە فڕۆکەخانە نێودەوڵەتییەکانی یان بەندەرەکانی دەریایی، پێویستە سەرجەم سەرنشینەکان ڕێکاری کۆچبەری و گومرگی ئەنجام بدەن. بۆ چوونە ناو ڤانواتو، زۆربەی سەردانکەران دەبێت پێشتر ڤیزە وەربگرن. بەڵام ئەوانەی لە هەندێک وڵاتەوە هاتوون لەوانەیە بۆ ماوەیەکی دیاریکراو مافی لێخۆشبوونی ڤیزەیان هەبێت. باشتر وایە پێش گەشتکردن لە نزیکترین باڵیۆزخانە یان کونسوڵخانەی ڤانواتو بزانیت. لەگەڵ گەیشتنتان پێویستە پاسپۆرتی کاراتان پێشکەش بکەن و لانیکەم شەش مانگی ماوە. جگە لەوەش، لەوانەیە داوات لێ بکرێت بەڵگەی پارەی پێویست بۆ مانەوەت لە ڤانواتو و بەڵگەی ڕێکخستنی گەشتەکانی پێشەوە یان گەڕانەوەت پێشکەش بکەیت. وەک بەشێک لە ڕێوشوێنەکانی ئاسایشی زیندەیی، هەموو سەردانکەران لە کاتی گەیشتنیان پشکنینی جانتاکانیان بۆ دەکرێت. گرنگە هیچ کەلوپەلێکی قەدەغەکراو وەک مادەی هۆشبەر، چەکی ئاگرین یان چەک هەڵنەگرن بۆ ناو وڵات. جگە لەوەش پێویستە بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک سەوزە و میوە ڕابگەیەنرێن و ئەگەر پێویست بوو بە شێوەیەکی دروست فڕێ بدرێن. ئەفسەرانی گومرگی دەسەڵاتی گەڕان بە جانتاکانیان هەیە بە شێوەیەکی هەڕەمەکی؛ بۆیە پێشنیار دەکرێت هیچ شتێک بەناوی کەسانی ترەوە پاکەت نەکەیت مەگەر ئاگاداری ناوەڕۆکەکەی بیت. بە درێژایی مانەوەت لە ڤانواتو، گرنگە ڕێز لە یاسا و نەریتە ناوخۆییەکان بگرێت. دوور بکەوەرەوە لە بەشداریکردن لە چالاکییە نایاساییەکانی وەک بازرگانیکردن بە ماددە هۆشبەرەکان یان قاچاخچێتی کاڵا چونکە سزای توند جێبەجێ دەکرێت. لەکاتی ڕۆشتن لە ڤانواتو، سەرنشینەکان دەبێت باجی ڕۆشتن لە فڕۆکەخانە بدەن پێش ئەوەی سواری گەشتەکەیان بن. زۆر گرنگە پسوڵەکەت وەک بەڵگەیەک بهێڵیتەوە کە ئەمە خەرج کراوە. بە گشتی، ئاشنابوون بەم ڕێسا گومرگییانە و ڕێزگرتن لە یاسا ناوخۆییەکان دڵنیای دەدات لە چوونە ژوورەوە و ڕۆشتنی بێ کێشە بۆ ئەم وڵاتە دوورگەییە جوانە – ئەزموونەکەت لە ڤانواتو دەکاتە ئەزموونێکی لەبیرنەکراو.

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. وەک دوورگەیەک بۆ ئابوورییەکەی زۆر پشت بە هاوردەکردن دەبەستێت. سیاسەتی باجی هاوردەکردنی وڵات ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە ڕێکخستنی بازرگانی و بەدەستهێنانی داهات بۆ حکومەت. لە ڤانواتو کاڵا هاوردەکراوەکان لە کاتی گەیشتنیان باج و باجی جۆراوجۆریان لەسەرە. ڕێژەی باجی هاوردەکردن بەپێی سروشتی ئەو کاڵایانە دەگۆڕێت کە هاوردە دەکرێن. بەگشتی سێ جۆر باج هەیە کە بۆ بەرهەمە هاوردەکراوەکان دەگونجێت: باجی گومرگی، باجی بەهای زیادکراو (VAT) و باجی گومرگی. باجی گومرگی بریتییە لەو باجانەی کە بەسەر کاڵای تایبەتدا دەسەپێندرێت لە کاتی چوونە ژوورەوەی ڤانواتو. ئەم باجانە بە پشتبەستن بە بەهای گومرگی بەرهەمەکە حیسابی بۆ دەکرێت، کە تێچوون و بیمە و پارەی گواستنەوەی بار لەخۆدەگرێت. ڕێژەی باجی گومرگی لە 0% بۆ 50% دەگۆڕێت، ئەمەش بەپێی پۆلێنکردنی بەرهەمەکە بەپێی کۆدەکانی سیستەمی هاوسەنگ (HS)ی ڤانواتو. باجی بەهای زیادکراو (VAT) پێکهاتەیەکی دیکەی گرنگی سیاسەتی باجی هاوردەکردنی ڤانواتویە. لەسەر زۆربەی کاڵا هاوردەکراوەکان بە ڕێژەیەکی ستانداردی 12.5% وەردەگیرێت کە لەسەر بەهای گومرگییان بەکاردەهێنرێت لەگەڵ هەر باجێکی گومرگی کارپێکراو. هەروەها هەندێک کاڵا لە کاتی هاوردەکردنی بۆ ڤانواتو باجی گومرگی ڕادەکێشن. باجی گومرگی زیاتر بۆ شتومەکی وەک کحول، بەرهەمەکانی تووتن، سووتەمەنی و ئۆتۆمبێلی لوکس بە نرخێکی جیاواز دەگونجێت. سەرەڕای ئەوەش، گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ڕەنگە کرێی کارگێڕی پەیوەست بە هاوردەکردنی کاڵاکان بۆ ڤانواتو هەبێت کە دەبێت لەلایەن کەسانێک یان ئەو بازرگانیانەی کە بەشدارن لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا بیدەن. پێویستە جەخت لەوە بکرێتەوە کە ئەم زانیاریانە تێڕوانینێکی گشتی لە سیاسەتی باجی هاوردەکردنی ڤانواتو دەدەن چونکە هەر حاڵەتێکی تایبەت ڕەنگە ڕەچاوکردنی ناوازەی هەبێت یان لێخۆشبوون لەسەر بنەمای هۆکارە جیاوازەکانی وەک ڕێککەوتنی بازرگانی یان ناوچە ئابوورییە تایبەتەکان لە ناو وڵاتەکەدا. لە کۆتاییدا، لە کاتی هاوردەکردنی بۆ ڤانواتو پێویستە هەردوو باجی گومرگی و باجی زیادە لەبەرچاو بگرێت لەگەڵ باجی گومرگی ئەگەری پێویست بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە هەموو ڕێسا و باجەکانی پەیوەندیدار.

ڤانواتو، وڵاتێکی بچووکی دوورگەیی و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن، سیستەمێکی باجی ناوازەی هەیە کاتێک باس لە هەناردەکردنی کاڵا دەکرێت. وڵاتەکە سیاسەتێکی باجدان لەسەر بنەمای بەکاربردن پەیڕەو دەکات کە بە باجی بەهای زیادکراو (VAT) ناسراوە. لە ڤانواتو بەگشتی هەناردەکردن لە باجی زیادە بەخشراوە. ئەمەش بەو مانایەیە کە بازرگانییە ناوخۆییەکان ناچار نین باجی زیادە بدەن لەسەر ئەو کاڵا و خزمەتگوزارییانەی کە بڕیارە بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان بن. لە ئەنجامدا ئەم لێخۆشبوونە وەک هاندەرێک بۆ ئەو بازرگانیانەی کە خەریکی چالاکییەکانی هەناردەکردنن، کاردەکات. حکومەتی ڤانواتو گرنگی پێشخستنی پیشەسازییەکانی هەناردەکردن دەناسێت بۆ بەرزکردنەوەی گەشەی ئابووری و هەمەچەشنکردنی ڕێڕەوی داهاتەکانی. بە بەخشینی هەناردەکردن لە باجی زیادە، وڵات ئامانجی هاندانی بازرگانەکانە بۆ فراوانکردنی بوونی خۆیان لە بازاڕەکانی دەرەوە. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە هەموو کاڵا یان خزمەتگوزارییەکان ئەم لێخۆشبوونە بەهرەمەند نین. ڕەنگە هەندێک سنووردارکردن و ڕێسا جێبەجێ بکرێت بەپێی سروشتی ئەو بەرهەمە یان خزمەتگوزارییەی کە هەناردە دەکرێت. بۆ نموونە، هەندێک شتومەکی تایبەت وەک شوێنەوارە کولتوورییەکان یان جۆرە لەناوچووەکان ڕەنگە پێویستیان بە مۆڵەتی زیادە یان بەڵگەنامە هەبێت پێش ئەوەی بتوانرێت هەناردە بکرێن. جگە لەوەش، لە کاتێکدا کە باجی زیادە بۆ هەناردەکردنی دەرەوەی ڤانواتو خۆی ناگونجێت، بەڵام ڕەنگە هێشتا باج لەلایەن ئەو وڵاتانەی مەبەستەوە بسەپێندرێت کە ئەم بەرهەمانە تێیدا کۆتاییان دێت. هەر وڵاتێکی هاوردەکار سیاسەت و ڕێسای باجی تایبەتی خۆی هەیە کە هاوردەکاران دەبێت پابەندبن پێیەوە. بە کورتی، ڤانواتو سیاسەتێکی باجی لەباری هەیە کاتێک باس لە هەناردەکردنی کاڵا دەکرێت - لەگەڵ لێخۆشبوون لە باجی زیادە. ئەمەش وا دەکات ئەو بازرگانییە ناوخۆییانەی کە سەرقاڵی چالاکییە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکانن، لە ڕێگەی کەمکردنەوەی تێچوونەکانیان و هاندانی فراوانکردنی بازاڕ لە دەرەوەی وڵات، بتوانن لە کێبڕکێدا بمێننەوە.

ڤانواتو کە بە فەرمی بە کۆماری ڤانواتو ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. وڵاتەکە بە شێوەیەکی سەرەکی بەرهەمی کشتوکاڵی و سامانە سروشتییەکان هەناردە دەکات. ڤانواتو کۆمەڵێک کاڵای هەناردەکردنی بەرفراوانی هەیە. یەکێک لە هەناردەکردنی سەرەکییەکەی بریتییە لە کۆپرا کە ئاماژەیە بۆ ناوکی گوێزی هیندی وشککراوە کە بۆ دەرهێنانی ڕۆن بەکاردەهێنرێت. بەرهەمهێنانی کۆپرا ڕۆڵێکی بەرچاوی هەیە لە ئابووری وڵاتدا و هەلی کار بۆ زۆرێک لە خەڵکی ناوخۆ دەڕەخسێنێت. هەناردەکردنێکی گرنگی دیکەی ڤانواتو کاڤایە، کە ڕووەکێکە تایبەتمەندی هێورکەرەوەی هەیە و بە شێوەیەکی باو دەکرێتە خواردنەوەیەکی تەقلیدی. هەناردەکردنی کاڤا بەهۆی کاریگەرییە ئارامکەرەوەکانی و سوودە تەندروستییە ئەگەرییەکانییەوە، ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە لە ئاستی جیهانیدا. سەرەڕای ئەوەش، ڤانواتو دار و بەرهەمە دارەکانی وەک پلەی وود و دارە بڕاوەکان یان پۆشراوەکان هەناردە دەکات. دارستانە دەوڵەمەندەکانی دوورگەکان سەرچاوەی زۆر بۆ ئەم پیشەسازییە دابین دەکەن. هەروەها ماسیگرتن بەشدارە لە بازاڕی هەناردەکردنی ڤانواتو. کیلۆمەترێک کەناراوەکانی پاک و خاوێنی پشتگیری لە چالاکییە جۆراوجۆرەکانی ماسیگرتن دەکات لەوانە پرۆسێسکردنی تونە و قوتوکردن. جۆراوجۆری زیندوویی دەریایی وڵاتەکە وای لێدەکات ببێتە سەرچاوەیەکی سەرنجڕاکێش بۆ بەرهەمە دەریاییەکان. ڤانواتو دڵنیای دەدات لەوەی کە هەناردەکردنی لەگەڵ ستانداردە نێودەوڵەتییەکان لە ڕێگەی پرۆسەی بڕوانامەدانەوە. حکومەتی نیشتمانی داوا لە هەناردەکاران دەکات پابەندبن بە ڕێسا تایبەتەکانی وەک ڕێوشوێنی کۆنترۆڵکردنی کوالیتی، ستانداردەکانی سەلامەتی، و پابەندبوون بە پێداویستییەکانی تەندروستی ڕووەکی (ئەگەر هەناردەکردنی ڕووەک یان بەرهەمی بنەمای ڕووەکی). ئەم بڕوانامانە دڵنیای دەدەن لەوەی کە کاڵا هەناردەکراوەکان لە کوالیتیدا یەکدەنگن لە هەمان کاتدا تەندروستی و سەلامەتی بەکاربەران لە دەرەوەی سنوورەکاندا دەپارێزن. جگە لەوەش ڤانواتو ڕێککەوتنە بازرگانییەکانی لەگەڵ چەند وڵاتێکدا دەپارێزێت بۆ ئاسانکاری گەشەی هەناردەکردن. ڕێکخستنەکانی هاوبەشی وەک ڕێککەوتنە بازرگانییە ئیمتیازییەکان ئامانجیان کەمکردنەوەی بەربەستە بازرگانییەکانە وەک باج لەسەر کاڵا تایبەتەکان لە نێوان گەلانی بەشداربوو. لە کۆتاییدا، هەناردەکردنی سەرەکی ڤانواتو بریتییە لە کۆپرا (گوێزی هندی)، کاڤا (خواردنەوەیەکی تەقلیدی)، بەرهەمی دار و بەرهەمە دەریاییەکانی وەک تونە. لە ڕێگەی پابەندبوون بە پرۆسەکانی بڕوانامەدان کە لەلایەن حکومەتەوە دانراون و پاراستنی ڕێککەوتنە بازرگانییەکان لەگەڵ وڵاتانی دیکە، ڤاناوتاو بەردەوامە لە بەرزکردنەوەی پێگەی خۆی لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان لە هەمان کاتدا دڵنیای دەدات لە جێبەجێکردنی ستانداردەکانی کوالیتی بەرهەم.

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەییە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. پێگەی جوگرافیای ناوازەی، لۆجستی و گواستنەوە دەکاتە لایەنێکی چارەنووسساز لە کارەکانی وڵاتدا. لێرەدا چەند پێشنیارێک بۆ لۆجستی لە ڤانواتو دەخەینەڕوو: 1- بارهەڵگری دەریایی: بەو پێیەی ڤانواتو دوورگەیەکەو زیاتر لە 80 دوورگەی هەیە، بارهەڵگری دەریایی ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە گواستنەوەی کەلوپەل لە نێوان ناوچە جیاوازەکانی وڵاتدا. کەناری پۆرت ڤیلا وەک ناوەندێکی سەرەکی بازرگانی دەریایی کاردەکات و چەندین کۆمپانیای کەشتیوانی خزمەتگوزاری بۆ ڤانواتو و گەڕانەوە پێشکەش دەکەن. 2. باری ئاسمانی: بۆ ئەو شتانەی کە هەستیارن بە کات یان بەهایەکی زۆر، باری ئاسمانی شێوازی گواستنەوەی پەسەندکراوە. فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی باوەرفیڵد لە پۆرت ڤیلا وەک دەروازەی سەرەکی بۆ گواستنەوەی باری ئاسمانی بۆ ناو ڤانواتو کاردەکات. چەندین هێڵی ئاسمانی نێودەوڵەتی گەشتی ئاسایی بۆ ڤانواتو و گەڕانەوە ئەنجام دەدەن، ئەمەش گواستنەوەی کارامەی کاڵاکان مسۆگەر دەکات. 3. گواستنەوەی ڕێگاوبان: لە دوورگە سەرەکییەکانی وەک ئەفاتە و سانتۆ، گواستنەوەی ڕێگاوبان بە باشی پەرەی پێدراوە لەگەڵ تۆڕێک لە ڕێگەی قیرتاوکراو کە شارۆچکە و گوندە گەورەکان بەیەکەوە دەبەستێتەوە. کۆمپانیا ناوخۆییەکانی بارهەڵگر خزمەتگوزارییەکانیان بۆ گواستنەوەی کاڵا لەناو ئەم ناوچانەدا پێشکەش دەکەن. 4. دامەزراوەی کۆگا: بەردەستبوونی دامەزراوەی کۆگا زۆر گرنگە بۆ هەڵگرتن و دابەشکردنی کاڵا بە شێوەیەکی دروست لە ناوخۆی ڤانواتو. هەم کۆگای تایبەت هەن کە خاوەندارێتی کۆمپانیا لۆجستیکەکان دەکەن و هەم دامەزراوەی بەڕێوەبردن لەلایەن حکومەتەوە کە دەتوانن جۆرەها بارهەڵگر لەخۆبگرن. 5.خزمەتگوزاری کرۆس دۆکینگ: بۆ ئەوەی کارەکانی زنجیرەی دابینکردن ڕێکبخرێت، خزمەتگوزاری کرۆس دۆکینگ لە بەندەر و فڕۆکەخانە گەورەکانی ڤانواتو بەردەستە. ئەمەش ڕێگە دەدات بە گواستنەوەی کارامەی کاڵاکان لە شێوازێکی گواستنەوە بۆ شێوازێکی تر بەبێ پێویستی بە هەڵگرتنی درێژخایەن. . 7. هاوبەشی دابەشکردنی ناوخۆیی: هاوبەشیکردن لەگەڵ دابەشکەرانی ناوخۆیی یان فرۆشیارانی جوملە دەتوانێت یارمەتی بازرگانییەکان بدات لە ڕێگەی تەحەددیاتی تایبەت بەم ناوچەیەدا. ئەم هاوبەشە ناوخۆییانە تێگەیشتنێکی باشتریان لە بازاڕی ناوخۆیی هەیە و دەتوانن گەیاندنی کۆتا میل ئاسانکاری بکەن، لە کۆتاییدا ڕەزامەندی کڕیاران بەرز دەکەنەوە. بە گشتی ژێرخانی لۆجستی ڤانواتو بەردەوام لە باشتربووندایە بۆ ئەوەی داواکارییە گەشەسەندووەکان دابین بکات. بەڵام بەهۆی سروشتی جوگرافی وڵاتەکە، گرنگە بۆ بازرگانەکان پێشوەختە پلان دابنێن و پێشبینی تەحەددیاتی ئەگەری بکەن لە هەمان کاتدا پێشنیارەکانی لۆجستیکی بەردەست بۆ سەرکەوتن لە ڤانواتو کەڵک وەربگرن.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. سەرەڕای قەبارە و شوێنی دووری، شانازی بە چەندین کەناڵی گرنگی تەداروکات و پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی دەکات کە بەشدارن لە گەشەسەندنی ئابووری. یەکێک لە ڕێگا گرنگەکان بۆ تەداروکی نێودەوڵەتی لە ڤانواتو لە ڕێگەی دەزگا فەرمییەکانی حکومەتەوەیە. دەستەی نیشتمانی دابینکردن و تەندەرەکانی ڤانواتو (NSTB) ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێت لە دابینکردنی کاڵا و خزمەتگوزارییەکان بۆ وەزارەتە جیاوازەکانی حکومەت. بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان دەتوانن بەشداری لە پرۆسەکانی تەندەردا بکەن کە لەلایەن NSTB ڕێکدەخرێن بۆ کێبڕکێکردن لەسەر گرێبەستە حکومییەکان. کەناڵێکی دیکەی بنەڕەتی تەداروکات لە ڕێگەی ڕێکخراوە ناحکومییەکان و ڕێکخراوە فریاگوزارییەکانەوەیە کە لە ڤانواتو کاردەکەن. ئەم ڕێکخراوانە زۆرجار سەرچاوەی کاڵا لە ئاستی نێودەوڵەتیدا بۆ پشتگیریکردنی پڕۆژەکانیان، وەک ئامێری کشتوکاڵی، پێداویستی پزیشکی، کەرەستەی پەروەردەیی و کەرەستەی بیناسازی. بە هاوبەشیکردن لەگەڵ ئەم ڕێکخراوانە یان بوون بە دابینکەر بۆیان، بازرگانەکان دەتوانن دەست لەم بازاڕە وەربگرن. لە ڕووی پێشانگای بازرگانی و پێشانگاکانەوە، ڤانواتو میوانداری پێشانگای بازرگانی ساڵانەی "Made In Vanuatu" دەکات. ئەم چالاکییە بەرهەمە ناوخۆییەکان لە پیشەسازی دەستیەوە تا بەرهەمی کشتوکاڵی نمایش دەکات و ڕێگە بە کۆمپانیا ناوخۆییەکان و هەروەها بازرگانانی نێودەوڵەتی دەدات پەیوەندی لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان بکەن. سەکۆیەک بۆ نمایشکردنی بەرهەمە ناوازەکانی ڤانواتو لە هەمان کاتدا پێشخستنی دەرفەتەکانی تۆڕی بازرگانی دابین دەکات. سەرەڕای ئەوەش، بەشداریکردن لە پێشانگە بازرگانییە ناوچەییەکان دەتوانێت سوود بەو بازرگانیانەش بگەیەنێت کە لە ڤانواتو کاردەکەن. بۆنە بازرگانییەکانی وەک فێستیڤاڵی هونەر و کولتووری میلانیزیا سەردانکەرانی وڵاتانی دراوسێی وەک پاپوای نیوگینیا، فیجی، دوورگەکانی سلێمان و نیو کالیدۆنیا بۆ لای خۆیان ڕادەکێشن. ئەم جۆرە بۆنانە ئاڵوگۆڕی کولتووری پەرەپێدەدەن و لە هەمان کاتدا کارلێکی بازرگانی نێوان وڵاتانی بەشداربوو ئاسان دەکەن. جگە لەوەش، نزیکیی ڤانواتو لە ئوسترالیا دەیکاتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ هاوردەکارانی ئوسترالی کە بەدوای بەرهەم یان خزمەتگوزارییە ناوازەکاندا دەگەڕێن کە لەگەڵ ئارەزووەکانی بازاڕی ئامانج یان ستانداردە ئەخلاقییەکانیاندا بگونجێت ئامانج)، خزمەتگوزاری/بەرهەمەکانی پەیوەست بە گەشتیاری، وەک دامەزراوە گەشتیارییە ژینگەییەکان، چارتەری ماسیگرتن، بەرهەمهێنانی ڤانێلا و هتد کڕیارە ئەگەرییەکان لە بازاڕی گەورەی بەکاربەری ئوسترالیا ڕابکێشن. جگە لەوەش، بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان دەتوانن بەدواداچوون بۆ پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی بکەن بۆ دەستگەیشتن بە بازاڕی ڤانواتو. بازاڕە ئۆنلاینەکانی وەک عەلی بابا لەلایەن بازرگانی ناوخۆییەوە بەکارهێنراون بۆ هەناردەکردنی بەرهەمەکانی وەک کاڤا و کاری دەستی. بە هاوبەشیکردن لەگەڵ ئەم پلاتفۆرمانە یان بەکارهێنانی ستراتیژییەکانی بازرگانی دیجیتاڵی کە دانیشتوانی ناوخۆیی دەکاتە ئامانج، کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان دەتوانن سوود لەم ڕەوتە گەشەسەندووەی بازرگانی ئەلیکترۆنی وەربگرن. لە کۆتاییدا، سەرەڕای قەبارە بچووکەکەی و شوێنی دوور، ڤانواتو چەندین کەناڵی گرنگی نێودەوڵەتی تەداروکات و پێشانگای بازرگانی بۆ بازرگانییەکان دابین دەکات. لە تەندەری حکومەتەوە تا هاوبەشی ڕێکخراوە ناحکومییەکان، دەرفەت بۆ کۆمپانیاکان هەیە بۆ دابینکردنی کاڵا و خزمەتگوزاری. هەروەها بەشداریکردن لە پێشانگە بازرگانییەکانی وەک پێشانگای بازرگانی "Made In Vanuatu" یان بۆنە ناوچەییەکان ئاسانکاری دەکات بۆ تۆڕکردنی بازرگانی. سەرەڕای ئەوەش، هاوردەکارانی ئوسترالی کە بەدوای بەرهەم/خزمەتگوزاری ناوازەدا دەگەڕێن، لەوانەیە دابینکەری پۆتانسێل لە پیشەسازییەکانی ڤانواتودا بدۆزنەوە کە ئاراستەکراوی هەناردەکردنن.

بزوێنەری گەڕانی باو

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەی جوانە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. سەرەڕای ئەوەی کە شوێنی دوورە، بەڵام دەستی دەگات بە چەندین بزوێنەری گەڕان کە بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێن و لەنێو دانیشتووانەکەیدا بەناوبانگن. لێرەدا هەندێک لە بزوێنەری گەڕان کە زۆرترین بەکارهێنراو لە ڤانواتو دەخەینەڕوو: 1. گووگڵ (www.google.vu): بێ گومان گووگڵ بەناوبانگترین و بەکارهێنراوترین بزوێنەری گەڕانە لە سەرانسەری جیهاندا، لەنێویاندا لە ڤانواتو. ئەنجامی گەڕانی گشتگیر بۆ بابەتگەلی جۆراوجۆر دابین دەکات و ڕووکارێکی بەکارهێنەر دۆستی هەیە. 2- Bing (www.bing.com): Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرەکانی گەڕان کە بە شێوەیەکی بەرفراوان ناسراوە و لە ڤانواتو بەکاردێت، توانای گەڕان بەدوای وێبدا هاوشێوەی گووگڵ پێشکەش دەکات. ئەنجامە جێی متمانە و تایبەتمەندی زیادە وەک گەڕان بەدوای وێنە و ڤیدیۆدا دابین دەکات. 3. یاهوو! گەڕان (search.yahoo.com): یاهوو! هەروەها گەڕان لەلایەن ئەو کەسانەی لە ڤانواتو دەژین وەک بەدیلێک بۆ گووگڵ و بینگ بەکاردەهێنرێت. ئەنجامە پەیوەندیدارەکان دەدات لە هەمان کاتدا نوێکاری هەواڵ و پێشبینی کەشوهەوا و خزمەتگوزارییە ئۆنلاینەکانی تر پێشکەش دەکات. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo بزوێنەرێکی گەڕانە کە سەرنجی لەسەر تایبەتمەندییە و لە ئاستی جیهانیدا ناوبانگەکەی گەشە دەکات و دڵنیایی دەدات لە نهێنی بەکارهێنەران بە هەڵنەگرتنی زانیارییە کەسییەکانیان یان بەدواداچوون بۆ هەڵسوکەوتی گەڕانیان. 5- یاندێکس (yandex.ru): لە کاتێکدا بەقەد گووگڵ یان بینگ ناسراو نییە، یاندێکس لە نێو کۆمەڵگە ڕووسی زمانەکان لە سەرانسەری جیهاندا بەناوبانگە، لەنێویاندا هەندێک لە دانیشتوانی ڤانواتو کە بە زمانی ڕووسی یان ئۆکراینی قسە دەکەن. 6. ئیکۆسیا (www.ecosia.org): ئیکۆسیا لە بزوێنەری گەڕانی دیکە جیاوازە، چونکە بە داهاتی بەرهەمهێنانی لە کلیکی ڕیکلام لە ماڵپەڕەکەیاندا دار دەچێنێت لە هەمان کاتدا توانای گەڕانی وێبی جێگەی ڕەزامەندی بۆ بەکارهێنەرانی ڤانواتو دەگەیەنێت. 7 . StartPage (www.startpage.com): StartPage گەرەنتی نهێنی بەکارهێنەر دەکات بە ڕۆڵگێڕان وەک ناوەندێک لە نێوان گەڕانەکانی بەکارهێنەران و ئەلگۆریتمەکەی گووگڵ بەبێ ئەوەی هیچ زانیارییەکی کەسی یان چالاکییەکی ئۆنلاین سەبارەت بە زاراوە گەڕانەکان پاشەکەوت بکات. ئەم بزوێنەرە گەڕانانەی کە بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێن دەتوانرێت لە هەر شوێنێکەوە بە هێڵی ئینتەرنێت دەستیان پێ بگات، ئەمەش ڕێگە بەو تاکانە دەدات کە لە ڤانواتو نیشتەجێن بۆ گەڕان و بەدەستهێنانی زانیاری دەربارەی بابەتگەلی جۆراوجۆر، هەواڵ، وێنە، ڤیدیۆ و زۆر شتی تر.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەی جوانە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. هەرچەندە ڕەنگە قەبارەکەی بچووک بێت، بەڵام کۆمەڵێک خزمەتگوزاری و بازرگانی بەرفراوان پێشکەش دەکات کە دەتوانرێت لە لاپەڕە زەردەکانی سەرەکیدا بدۆزرێتەوە. لێرەدا هەندێک لە بەڕێوەبەرایەتییە سەرەتاییەکانی لاپەڕە زەردەکان لە ڤانواتو، لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان: 1. لاپەڕە زەردەکان ڤانواتو - ماڵپەڕی فەرمی لاپەڕە زەردەکان ڤانواتو بەڕێوەبەرایەتییەکی بەرفراوانی بازرگانی و خزمەتگوزارییە ناوخۆییەکان پێشکەش دەکات. دەتوانن لەم لینکەدا بچنە ناو لاپەڕە زەردەکانیان www.yellowpages.vu. 2. کتێبی تەلەفۆن - کتێبی تەلەفۆن سەرچاوەیەکی تری متمانەپێکراوە بۆ دۆزینەوەی لیستەی بازرگانی و زانیاری پەیوەندیکردن لە سەرتاسەری ڤانواتو. ماڵپەڕەکەیان لەم لینکەدا دەستدەکەوێت www.phonebook.vu. 3. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی - ماڵپەڕی بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی خزمەت بە پیشەسازی و جۆرە جیاوازەکانی بازرگانی دەکات کە لە ناو ڤانواتودا کاردەکەن. دەتوانرێت بە شێوەی ئۆنلاین لەم لینکەدا دەستی پێبگات www.businessdirectory.vanuatutravel.info. 4. VLOOP - VLOOP پلاتفۆرمێکی داهێنەرانەیە کە خەڵکی ناوچەکە و گەشتیاران و بازرگانانی ڤانواتو بەیەکەوە دەبەستێتەوە لە ڕێگەی خزمەتگوزارییەکی بەڕێوەبەرایەتی ئۆنلاین کە بە "VLOOP Yellow Pages" ناسراوە. ماڵپەڕەکەیان دەتوانن لەم لینکەدا ببینن www.vloop.com.vu/yellow-pages. 5.Vanbiz Directories - ئەم بەڕێوەبەرایەتییە بازرگانییە ئۆنلاینە کۆمەڵێک پیشەسازی بەرفراوان لە ناو ڤانواتو دەگرێتەوە، لەوانە شوێنی نیشتەجێبوون، فرۆشتنی تاکەکەسی، چێشتخانە، نوسینگەی گەشتیاری و زۆر شتی تر. دەتوانرێت لیستە گشتگیرەکانیان لە www.vanbiz.com ببینرێت. ئەم بەڕێوەبەرایەتییە لاپەڕە زەردانە زانیاری بەنرخ لەسەر بازرگانییە ناوخۆییەکان پێشکەش دەکەن وەک ژمارەی پەیوەندیکردن، ناونیشان، ماڵپەڕەکان (ئەگەر بەردەست بن)، بەرهەم/خزمەتگوزارییە پێشکەشکراوەکان و هتد، ئەمەش ڕێگە بە دانیشتووان یان سەردانکەران دەدات بە ئاسانی شوێنی ئەو دامەزراوە جۆراوجۆرانە بدۆزنەوە کە ڕەنگە پێویستیان پێی بێت لەکاتی مانەوە یان ژیانیان لە ڤاناوتاو.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. هەرچەندە ڕەنگە بوونی بەهێزی لە پیشەسازی بازرگانی ئەلیکترۆنیدا نەبێت بە بەراورد بە وڵاتانی دیکە، بەڵام چەند پلاتفۆرمێکی ئۆنلاین هەن کە وەک پلاتفۆرمی سەرەکی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە ڤانواتو کاردەکەن. ئەم پلاتفۆرمانە بەرهەم و خزمەتگوزاری جۆراوجۆر پێشکەش دەکەن بۆ ئەوەی هەم دانیشتوانی ناوخۆیی و هەم کڕیارە نێودەوڵەتییەکان جێبەجێ بکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە ڤانواتو دەخەینەڕوو: 1- Vtastiq.com: ئەمە یەکێکە لە ماڵپەڕە پێشەنگەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی ڤانواتو کە کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات، لەوانە ئەلیکترۆنیات، بابەتی مۆدە، بەرهەمی جوانکاری، کەلوپەلی ناوماڵ و زۆر شتی تر. ماڵپەڕەکە بژاردەی پارەدانی پارێزراو و خزمەتگوزاری ناردنی متمانەپێکراو لە ناو ڤانواتودا پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: https://www.vtastiq.com/ 2- وڵاتی سەرسوڕهێنەری پریسیلا (priscillaswonderland.com): بازاڕێکی ئۆنلاینە کە دەتوانیت شتومەکی دەستی ناوازە بدۆزیتەوە کە لەلایەن پیشەسازییە ناوخۆییەکانی ڤانواتوەوە دروستکراون. کۆمەڵێک کاری هونەری و زێڕینگەریی و جلوبەرگ و ئیکسسوارات و کاری دەستی نەریتی جۆراوجۆر پێشکەش دەکەن. ماڵپەڕ: https://www.priscillaswonderland.com/ 3. مۆڵی بازرگانی ئۆنلاین مارتینتار (mosm.vu): وەک یەکێک لە یەکەم مۆڵەکانی بازرگانی ئۆنلاین لە ڤانواتو، مارتینتار بەرهەمی جۆراوجۆر پێشکەش دەکات لە مۆدە و ئیکسسواراتەوە تا ئەلیکترۆنیات و شتومەکی بەقاڵی بە نرخێکی کێبڕکێ. ماڵپەڕ: http://mosm.vu/ 4. سەبەتەی دوورگە (islandcart.net): ئەم پلاتفۆرمە گرنگی بە دابینکردنی ئەزموونێکی ئاسان بۆ کڕینی ئۆنلاین دەدات بۆ کڕیاران لە ڤانواتو بە پێشکەشکردنی هەڵبژاردنی بەرفراوانی بەرهەمەکانی وەک جل و بەرگ، ئامێرەکان، بەرهەمە تەندروستییەکان و تەواوکەرەکان لەنێو ئەوانی تردا. ماڵپەڕ: http://islandcart.net/ تکایە ئاگاداربن کە ئەم ماڵپەڕانە ڕەنگە بەردەستبوونی بەرهەم یان ناوچەی تایبەتی گەیاندنیان هەبێت لە ناو یان دەرەوەی ڤانوتاو بەهۆی هۆکارە جیاوازەکانی وەک سنووردارکردنی لۆجستی یان بازاڕە ئامانجدارەکان. هەمیشە پێشنیار دەکرێت پێش ئەنجامدانی هەر کڕینێک یان پابەندبوونێک مەرج و ڕێساکانی هەر پلاتفۆرمێک پشتڕاست بکرێتەوە.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. سەرەڕای قەبارەکەی، بەڵام لە چەندین پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای بەناوبانگدا ئامادەیی هەیە. ئەمانەی خوارەوە هەندێک لەو پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایانەن کە خەڵکی ڤانواتو بەکاریدەهێنن لەگەڵ لینکی ماڵپەڕەکانیان: 1. فەیسبووک (https://www.facebook.com) - فەیسبووک یەکێکە لەو تۆڕە کۆمەڵایەتیانەی کە زۆرترین بەکارهێنانی هەیە لەسەر ئاستی جیهان، لەنێویاندا ڤانواتو. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن، وێنە و ڤیدیۆکان هاوبەش بکەن، بەشداری گروپ و بۆنە و هتد بکەن. 2. ئینستاگرام (https://www.instagram.com) - ئینستاگرام پلاتفۆرمێکی هاوبەشکردنی وێنە و ڤیدیۆیە کە خەریکە ناوبانگێکی زۆری لە سەرانسەری جیهاندا بەدەستهێناوە. زۆرێک لە تاکەکانی ڤانواتو بەکاریدەهێنن بۆ بڵاوکردنەوەی ئەزموونی ڕۆژانەیان، بڵاوکردنەوەی ناوەڕۆکی بینراو وەک وێنە و کورتە ڤیدیۆ، فۆڵۆوی بەکارهێنەرانی تر و هتد. 3. تویتەر (https://twitter.com) - تویتەر وەکو پلاتفۆرمی مایکرۆبلۆگکردن کاردەکات کە بەکارهێنەران دەتوانن بیروڕا یان بۆچوونەکانیان لە کورتە نامە کورتەکاندا بەیەکەوە ببەستنەوە کە پێی دەوترێت تویت. خەڵکی ڤانواتو ئەم پلاتفۆرمە بۆ مەبەستی جۆراوجۆر بەکاردەهێنن وەک نوێکردنەوەی هەواڵەکان، پەیوەندیکردن لەگەڵ کەسایەتییە ناودارەکان یان کاریگەرەکان، یان دەربڕینی نیگەرانییەکانیان. 4. لینکدئین (https://www.linkedin.com) - لینکدئین بە پلەی یەکەم سەرنجی لەسەر تۆڕی پیشەیی و دەرفەتەکانی پەرەپێدانی پیشەیە لە سەرانسەری جیهان. هەرچەندە ڕەنگە لە ڤانواتو بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکارنەهێنرێت بە بەراورد بەو پلاتفۆرمانەی تر کە لە سەرەوە باسمان کرد؛ پیشەییەکانی کەرتە جیاوازەکان لینکیدئین بەکاردەهێنن بۆ مەبەستی گەڕان بەدوای کار یان دامەزراندنی پەیوەندی بازرگانی. 5. یوتیوب (https://www.youtube.com) - یوتیوب پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە بۆ هاوبەشکردنی ڤیدیۆ کە تاکەکان دەتوانن ڤیدیۆی خۆیان باربکەن یان سەیری ناوەڕۆک بکەن کە لەلایەن کەسانی دیکەوە دروستکراون لە سەرانسەری جیهاندا. خەڵکی ڤانواتو یوتیوب بۆ مەبەستی کات بەسەربردن بەکاردەهێنن وەک سەیرکردنی ڤیدیۆکلیپەکان یان ڤلۆگەکان کە لەلایەن هونەرمەندان یان دروستکەرانی ناوەڕۆکەوە بڵاودەکرێنەوە. 6.TikTok(https://www.tiktok.com)- تیک تۆک بەهۆی فۆرماتێکی ناوەڕۆکی ڤیدیۆی کورت فۆرمەوە ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە لە ئاستی جیهانیدا . گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ڕەنگە ناوبانگ و بەکارهێنانی ئەم پلاتفۆرمانە لەناو ڤانواتودا جیاواز بێت، چونکە پەیوەستە بە ئارەزووەکانی تاک و دەستگەیشتن بە ئینتەرنێت.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. وەک نەتەوەیەکی گەشەسەندوو، ئابوورییەکەی پشت بە پیشەسازییە جۆراوجۆرەکان دەبەستێت بۆ گەشەکردن و گەشەکردن. لێرەدا هەندێک لە کۆمەڵە پیشەسازییە سەرەکییەکانی ڤانواتو لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. ژووری بازرگانی و پیشەسازی ڤانواتو (VCCI) - VCCI کۆمەڵەی بازرگانی پێشەنگە لە ڤانواتو، نوێنەرایەتی چەندین کەرت دەکات لەوانە کشتوکاڵ، گەشتیاری، بەرهەمهێنان، و خزمەتگوزاری. ماڵپەڕ: www.vcci.vu 2. کۆمەڵەی هۆتێل و هاوینەهەواری ڤانواتو (VHRA) - ئامانجی VHRA بەرەوپێشبردن و پشتگیریکردنی پیشەسازی میواندارییە لە ڤانواتو. ئەندامەکانی بریتین لە هۆتێل، هاوینەهەواری، میوانخانە و دابینکەرانی دیکەی شوێنی نیشتەجێبوون. ماڵپەڕ: www.vanuatuhotels.vu 3. کۆمەڵەی بەرهەمهێنەرانی زەیتی گوێزی هیندی (PACO) - PACO نوێنەرایەتی بەرهەمهێنەرانی زەیتی گوێزی هیندی دەکات لە ڤانواتو بە پێشکەشکردنی داکۆکیکردن و پشتگیری بۆ ئەو ئەندامانەی کە سەرقاڵی ئەم پیشەسازییەن. ماڵپەڕ: N/A 4. کۆمەڵە کشتوکاڵییەکان - چەندین کۆمەڵەی کشتوکاڵی هەن کە خزمەت بە بەرهەمە جیاوازەکان دەکەن وەکو کشتوکاڵی کاکاو، قاوە، کاڤا، کۆپرا/بەرهەمی گوێزی هیندی، میوە/سەوزە/گوێز/کشتوکاڵی ماسی. -- پەیمانگای گوێزی هیندی کاکاو سنووردار (CCIL) – گرنگیدان بە توێژینەوە و پەرەپێدانی کاکاو: N/A -- لیژنەی پەرەپێدانی پیشەسازی قاوە (CIDC): N/A -- کۆمەڵەی جووتیارانی کاڤا – پشتگیریکردنی بەرهەمهێنەرانی کاڤا: N/A -- کۆمەڵەی کڕیارانی کۆپرا- نوێنەرایەتی کڕیارانی بەرهەمەکانی کۆپرا/گوێزی هیندی دەکات: N/A 5.کۆمەڵەی سەنتەری دارایی ڤانواتو (VFCA) - VFCA پەرە بە پراکتیزە داراییە بەرپرسیارەکان دەدات لەناو کەرتی بانکی دەریایی لە هەمان کاتدا دڵنیای دەدات لە پابەندبوون بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکان بۆ شەفافیەت و ڕێوشوێنی دژە سپیکردنەوەی پارە. ماڵپەڕ: www.financialcentres.gov.vU/professionals/vfca 6.کۆڕبەندی بازرگانی ڤانوااکو پاتی- ئەم ڕێکخراوە ئامانجیەتی کەرتی تایبەت بەشدار بکات لە گفتوگۆکردن لەسەر پەرەپێدانی بازرگانی و سیاسەتە ئابوورییەکان. تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەندێک لە کۆمەڵەکان ماڵپەڕی تایبەتیان نەبێت یان ڕەنگە دەستڕاگەیشتنیان سنووردار بێت. باشتر وایە بەدوای نوێترین زانیاریدا بگەڕێیت بۆ پیشەسازییە تایبەتەکان یان سەردانی پۆرتاڵەکانی بازرگانی حکومەت بکەیت بۆ وەرگرتنی سەرچاوەی زیاتر.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەی جوانە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. سەرەڕای ئەوەی وڵاتێکی تاڕادەیەک بچووکە، بەڵام چەندین ماڵپەڕی گرنگی هەیە کە پەیوەندییان بە ئابووری و بازرگانییەکەیەوە هەیە. لێرەدا چەند ماڵپەڕە ئابووری و بازرگانییە دیارەکانی ڤانواتو دەخەینەڕوو: 1. دەسەڵاتی بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانی ڤانواتو (IPA): ماڵپەڕی IPA زانیاری سەبارەت بە وەبەرهێنان لە ڤانواتو دەدات، لەوانە تۆمارکردنی بازرگانی، هاندان بۆ وەبەرهێنەران، و دەرفەتی وەبەرهێنان. دەتوانن سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن لە https://www.investvanuatu.org/. 2. کۆمیسیۆنی خزمەتگوزارییە داراییەکانی ڤانواتو (VFSC): ئەم دەسەڵاتە ڕێکخراوەییە سەرپەرشتی پێشکەشکارانی خزمەتگوزارییە داراییەکان دەکات لە ڤانواتو، لەوانەش بانکی، بیمە، مۆڵەتدانی زەمانەت و خزمەتگوزارییەکانی متمانە. ماڵپەڕی فەرمی ئەوان بریتییە لە http://www.vfsc.vu/. 3. ژووری بازرگانی و پیشەسازی ڤانواتو (VCCI): VCCI نوێنەرایەتی بەرژەوەندییەکانی بازرگانییەکان دەکات لە ڤانواتو بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزارییە جۆراوجۆرەکانی وەک پشتگیری بازرگانی، دەرفەتی تۆڕکردن، بەرنامەی ڕاهێنان، و داکۆکیکردن لە باشترکردنی سیاسەت. دەتوانن لەم لینکەدا زیاتر بزانن http://vcci.vz/. 4. وەزارەتی بازرگانی: ماڵپەڕی وەزارەتی بازرگانی زانیاری لەسەر سیاسەتەکانی بازرگانی نێودەوڵەتی، ڕێکارەکانی هاوردەکردن/هەناردەکردنی کاڵا بۆ ناو/لە ڤاناواتوا، ئاماری بازرگانی و ڕاپۆرتی شیکاری داتاکان پێشکەش دەکات.. سەردانی لاپەڕەی فەرمی حکومەتەکەیان بکەن لە https://doftrade.gov .vau/ . 5.Vanuatucustoms: ئەمە ماڵپەڕی فەرمی بەشی گومرگی کە وردەکاری ڕێساکانی هاوردە-هەناردە، باج، گومرگی و هتد. سەیری ماڵپەڕەکەیان بکەن https://customsinlandrevenue.gov.vato زانیاری نوێ سەبارەت بە ڕێکارەکانی گومرگی بەدەست بهێنە. ئەم ماڵپەڕانە سەرچاوەی بەنرختان بۆ دابین دەکەن ئەگەر ئارەزووی بازرگانی یان وەبەرهێنانتان هەیە لە ڤاناوتاوا.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕی پرسیارکردن لە داتای بازرگانی بۆ ڤانواتو بەردەستە. لە خوارەوە هەندێکیان لەگەڵ ناونیشانی وێبی تایبەت بە خۆیان دەخەینەڕوو: 1. نووسینگەی ئاماری نیشتمانی ڤانواتو: ئەمە ماڵپەڕی فەرمی فەرمانگەی ئاماری نیشتمانی ڤانواتویە، لەوێ دەتوانیت ئاماری جۆراوجۆری ئابووری و بازرگانی بدۆزیتەوە، لەوانەش داتای هاوردە و هەناردەکردن. ماڵپەڕ: http://www.vnso.gov.vu/ 2. سەنتەری بازرگانی نێودەوڵەتی (ITC): ITC زانیاری و خزمەتگوزاری پەیوەندیدار بە بازرگانی پێشکەش دەکات بۆ پشتگیریکردنی بازرگانییەکان لە ئاستی جیهانیدا. ئاماری بازرگانی گشتگیر بۆ ڤانواتو پێشکەش دەکات، لەوانە هەناردەکردن، هاوردەکردن، باج و شیکاری بازاڕ. ماڵپەڕ: https://www.intracen.org/ 3. بنکەدراوەی هاوبەشی نەتەوە یەکگرتووەکان: بنکەدراوەی بازرگانی هاوبەشی نەتەوە یەکگرتووەکان سەرچاوەیەکی بەنرخە بۆ دەستگەیشتن بە زانیارییە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان لە سەرانسەری جیهاندا. دەتوانیت لەم پلاتفۆرمەدا بەدوای زانیارییە تایبەتەکانی هاوردە-هەناردەکردندا بگەڕێیت کە پەیوەندییان بە ڤانواتوەوە هەیە. ماڵپەڕ: https://comtrade.un.org/ 4. چارەسەری بازرگانی یەکگرتووی جیهانی (WITS): WITS زانیاری وردی پەیوەست بە بازرگانی لە سەرچاوە نێودەوڵەتییە جیاوازەکانەوە پێشکەش دەکات. دەتوانیت لە ڕێگەی ئەم پلاتفۆرمەیەوە دەستت بگات بە زانیاری گشتگیر لەسەر ئەدای بازرگانی دەرەکی بەپێی وڵات. ماڵپەڕ: https://wits.worldbank.org/ 5. ئابووری بازرگانی - ڤانواتو زانیاری بازرگانی: ئابووری بازرگانی پێوەرەکانی ئابووری و پێشبینی بازاڕ لە سەرانسەری جیهاندا دابین دەکات، لەوانەش تێڕوانینەکانی بازرگانی بۆ وڵاتە جیاوازەکانی وەک ڤانواتو. ماڵپەڕ: https://tradingeconomics.com/vanuatu تکایە ئاگاداربن کە ئەم ماڵپەڕانە ئاستی جیاوازی وردەکاری پێشکەش دەکەن و لەوانەیە پێویستیان بە تۆمارکردن یان بەشداریکردنی زیاتر هەبێت لە هەندێک حاڵەتدا بۆ دەستگەیشتن بە ڕاپۆرتی ورد یان کۆمەڵە داتا تایبەتەکانی پەیوەست بە چالاکییەکانی بازرگانی کاڵای ڤانواتوا. هەمیشە گرنگە لەکاتی بەکارهێنانی ئەم جۆرە پلاتفۆرمەدا وردبینی و متمانەپێکراوی سەرچاوەکان بپشکنیت چونکە بەردەستبوونی بنکەدراوەی ئاماری فەرمی ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕێت

پلاتفۆرمی B2b

ڤانواتو وڵاتێکی دوورگەی زەریای هێمنە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. لە کاتێکدا ڕەنگە کۆمەڵێک پلاتفۆرمی B2B ی بەرفراوانی نەبێت، بەڵام چەند بژاردەیەک لەبەردەستدایە بۆ ئەو بزنسانەی کە لە بازاڕی ڤانواتو کاردەکەن یان ئارەزووی دەکەن. لێرەدا چەند پلاتفۆرمی B2B دەخەینەڕوو کە دەتوانرێت سوودیان لێ وەربگیرێت: 1. ژووری بازرگانی و پیشەسازی ڤانواتو (VCCI): VCCI کۆمەڵەیەکی بازرگانییە کە نوێنەرایەتی کەرتە جیاوازەکانی ڤانواتو دەکات. ئەوان سەرچاوە و پشتگیری بۆ بازرگانییە ناوخۆییەکان دابین دەکەن، لەوانەش دەرفەتی تۆڕکردن، بەرنامەکانی پەرەپێدانی بازرگانی، و دەستڕاگەیشتن بە دابینکەرانی ناوخۆیی و پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری. ماڵپەڕەکەیان بریتییە لە: https://www.vcci.com.vu/ 2. بازرگانی ڤانواتو: بازرگانی ڤانواتو پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە ئامانجیەتی بازرگانی نێوان بازرگانییەکانی بنکەکەی لە ڤانواتو و هەردوو بازاڕی ناوچەیی و نێودەوڵەتی بەرەوپێش ببات. زانیاری لەسەر ئەو بەرهەم و خزمەتگوزارییانە دەدات کە کۆمپانیاکانی ڤانواتوا پێشکەشی دەکەن لەگەڵ زانیاری پەیوەندیکردنیان. هەروەها پلاتفۆرمەکە ئاسانکاری دەکات بۆ پرسیارکردنی بازرگانی، هاوتاکردنی بازرگانی، و دەرفەتەکانی وەبەرهێنان لە ڤانواتو پیشان دەدات. ماڵپەڕەکەیان بریتییە لە: https://tradevanuatu.com/ 3. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی نی-ڤان: ئەم پلاتفۆرمە ئۆنلاینە وەک بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی نی-ڤان (کەسانی ڤانواتوان) لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا کاردەکات لەوانە گەشتیاری، کشتوکاڵ، میوانداری، بیناسازی، فرۆشتنی تاکەکەسی لەنێو ئەوانی تردا. زانیاری پەیوەندیکردن سەبارەت بەم کۆمپانیایانە پێشکەش دەکات کە ڕێگە بە ڕێکخراوەکانی تر دەدات پەیوەندییان پێوە بکەن بۆ هاوبەشی یان هاوکاری ئەگەری. 4.پلاتفۆرمی ڤانترەید(尚未上线): تکایە تێبینی بکە کە لە کاتێکدا ئەم پلاتفۆرمانە دەتوانن وەک خاڵی دەستپێک بۆ بەشداریکردنی B2B لە بازاڕی Vanautua , زۆر گرنگە بۆ ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی زیاتر لەسەر گونجاوی هەر پلاتفۆرمێک بەپێی پێداویستییە تایبەتەکان یان ئارەزووەکان بە تایبەتی بۆ پێداویستییەکانی ئەم هەرێمە. بە گشتی، بوونی ڤاناتوا لەناو بازاڕی جیهانیی سەرەکیدا ڕەنگە سنووردار بێت بە بەراورد بە وڵاتانی پێشکەوتووتر، بەڵام ئەم پلاتفۆرمانە ڕێگایەک پێشکەش دەکەن کە لە ڕێگەیانەوە بازرگانەکان دەتوانن دەرفەتەکان بگەڕێن یان هاوبەشی لە ناو بازاڕی ناوازەی ڤاناتوادا دروست بکەن.