TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

زیمبابۆی وڵاتێکی سنووردارە و دەکەوێتە باشووری ئەفریقا. سنوورەکانی لەگەڵ باشووری ئەفریقا، مۆزەمبیق، بۆتسوانا و زامبیا هاوبەشە. پایتەختی شاری هەرارە. ژمارەی دانیشتوانی وڵاتەکە نزیکەی ١٥ ملیۆن کەسە و بە نەتەوە جۆراوجۆرەکانی ناسراوە لەوانە شۆنا، ندێبێل، تۆنگا و چەند نەتەوەیەکی دیکە. زمانی ئینگلیزی و شۆنا و ندێبێلی زمانە فەرمییەکانن کە لە زیمبابۆی قسەیان پێدەکرێت. زیمبابۆی مێژوویەکی دەوڵەمەندی هەیە کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ چەندین سەدە پێش ئێستا و شانشینی بەهێزی جۆراوجۆر پێش کۆلۆنیالیزم حوکمڕانی خاکەکەیان کردووە. لە ساڵی ١٩٨٠ سەربەخۆیی لە دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی بەریتانیا بەدەستهێنا و بوو بە کۆمار. ئابووری زیمبابۆی زۆر پشت بە کشتوکاڵ دەبەستێت کە بەشێکی بەرچاو لە بەرهەمی ناوخۆیی پێکدەهێنێت. بەرهەمە سەرەکییەکان بریتین لە گەنمەشامی، تووتن، پەتاتە و گەنم. هەروەها وڵاتەکە خاوەنی سەرچاوەی کانزایی بەنرخی وەک زێڕ، پلاتینیۆم، ئەڵماس، و خەڵوز، کە بەشدارن لە ئابوورییەکەی. سەرەڕای ئەگەری گەشەسەندنی ئابووری بەهۆی زۆری سەرچاوە سروشتییەکان، زیمبابۆی ڕووبەڕووی ئاستەنگی جۆراوجۆر بووەتەوە وەک بەرزبوونەوەی هەڵاوسان، گەندەڵی، و ناسەقامگیری سیاسی لەم ساڵانەی دواییدا. ئەم بابەتانە کاریگەری خراپی لەسەر ئاستی ژیانی هاوڵاتیانی وڵاتەکەی داناوە. هەوڵەکان لەلایەن حکومەتەوە دراوە بۆ سەقامگیرکردنی ئابووری لەڕێگەی جێبەجێکردنی چاکسازییە ئابوورییەکانەوە. گەشتیاری ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە ئابووری زیمبابۆی بەهۆی جوانییە سروشتییەکەیەوە لەنێویاندا شلەمەنیەکانی ڤیکتۆریا – یەکێکە لە گەورەترین شلەمەنیەکانی جیهان. پارکە نەتەوەییەکەی هوانگە شوێنێکی دیکەی بەناوبانگە کە ئارەزومەندانی گیانلەبەرە کێوییەکان لە سەرانسەری جیهانەوە بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت. لە ڕووی ڕۆشنبیرییەوە، زیمبابۆی دیمەنێکی هونەری زیندووی هەیە و مۆسیقا و سەمای نەریتی ئاهەنگێکی زۆری بۆ دەگێڕدرێت. پەیکەرسازی یەکێکی ترە لە فۆرمەکانی هونەری دیار کە بەهرەی ناوخۆیی پیشان دەدات. هەروەها وڵاتەکە شانازی بە شوێنەوارە جیهانییەکانی یونسکۆوە دەکات وەک زیمبابۆی گەورە – شارێکی وێران و کۆن کە وەک بیرهێنانەوەی گرنگی مێژووییەکەی کاردەکات. لە کۆتاییدا، زیمبابۆی هەم دەرفەت و هەم تەحەددیات دەخاتە ڕوو لەکاتێکدا هەوڵدەدات بۆ گەشەپێدانی بەردەوام. میراتی دەوڵەمەندی کولتووری، تواناکانی بۆ کشتوکاڵ، و سەرسوڕهێنەرە دیمەنییەکان وای لێدەکات ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش.

زیمبابۆی، وڵاتێکی داخراوە و دەکەوێتە باشووری ئەفریقا، گەشتێکی پڕ لە گێژاوی بە دراوەکەیەوە کردووە. دۆلاری زیمبابۆی کە دراوی فەرمی وڵاتەکەیە، لە کۆتاییەکانی ٢٠٠٠دا ڕووبەڕووی هەڵاوسانی زۆر بووەوە. ئەمەش بووە هۆی بەرزبوونەوەی نرخی دراوی ناوخۆیی و نزیکەی بێ بەهای دراوی ناوخۆیی کرد. لە وەڵامی ئەو دۆخە ئابوورییە ترسناکەدا، زیمبابۆی لە ساڵی ٢٠٠٩دا سیستەمێکی فرە دراوی گرتەبەر. ئەم هەنگاوە ئامانجی سەقامگیرکردنی نرخەکان و گەڕاندنەوەی متمانە بوو بۆ ئابووری. بەڵام پشتبەستن بە دراوە بیانییەکان تەحەددیاتی وەک سنوورداربوونی دەستڕاگەیشتن بە پارەی کاش و کێشەی بازرگانی نێودەوڵەتی بەهۆی کێشەکانی ئاڵوگۆڕی دراوەوە دروستکرد. بۆیە لە مانگی حوزەیرانی ٢٠١٩ بانکی یەدەگی زیمبابۆی دراوێکی ناوخۆیی کە بە دۆلاری زیمبابۆی ناسراوە (ZWL$) وەک تاکە پارەی یاسایی خۆیان خستەوە بازاڕەوە. ئەم بڕیارە ئامانجی وەرگرتنەوەی کۆنترۆڵی دراوی و چارەسەرکردنی ناهاوسەنگییە ئابوورییە بنەڕەتییەکان بوو. دۆلاری نوێی زیمبابۆی هەم لە شێوەی فیزیکی (دراوی بانکی) و هەم بە شێوەی دیجیتاڵی (گواستنەوەی ئەلیکترۆنی) بوونی هەیە. نرخی دراوەکان لە ٢ دۆلاری زویل تا ٥٠ دۆلاری زەڤلیۆن دەست پێدەکات. بەڵام بەهۆی فشارە بەردەوامەکانی هەڵاوسان و نادڵنیایی ئابووری کە بەهۆی هۆکارە دەرەکییەکانی وەک سنووردارکردنی پەتای کۆڤید-١٩ و وشکەساڵی کاریگەری لەسەر بەرهەمی کشتوکاڵی – کە بۆ ئابووری زۆر گرنگە – ئاڵۆزتر بووە، نیگەرانییەکان سەبارەت بە سەقامگیری دروست بووە. بۆ سنووردارکردنی فشارەکانی هەڵاوسان کە زیاتر بەهۆی خەرجییەکانی حکومەتەوە لە توانای خۆیدا خراپتر دەبن لە کاتێکدا ڕووبەڕووی یەدەگی دەرەکی سنووردار دەبێتەوە کە لە بانکە ناوەندییەکانی دەرەوەدا هەڵگیراون؛ هەموارکردنە دەستوورییەکان ئەنجامدرا کە ڕێگە بە یاداشتەکانی بۆندەکان دەدرا کە لە ساڵی 2016ەوە دەرچوون شانبەشانی باڵانسی ئەلیکترۆنی لەسەر پلاتفۆرمی پارەدانی مۆبایل وەک ئیکۆکاش یان وەن مۆنی کە لە شوباتی 2020ەوە بوونە بەشێک لە دابینکردنی پارەی بانکی یەدەگ لە ژێر چوارچێوەی سیاسەتی دراوی نوێدا کە دیزاین کراوە بەدوای سەقامگیریدا دەگەڕێت لە ڕێگەی ئامانجکردنی گەشەی دابینکردنی پارە لە چوارچێوەی پارامێتەرەکانی دیاریکراودا لەکاتێکدا پێشخستنی دارایی دیسیپلین بە کەمکردنەوەی کورتهێنانی بودجە کە لە ڕێگەی قەرزکردنەوە دارایی دەکرێت نەک پەنابردنە بەر چاپکردنی پارەی زیاتر و بەم هۆیەوە نرخی ئاڵوگۆڕی جێگیر دەگەڕێتەوە بۆ دۆلاری زیمبابۆی. لە کۆتاییدا، دۆخی دراوی زیمبابۆی شاهیدی هەوراز و نشێو بووە. وڵاتەکە لە هەڵاوسانی زۆر توند و گرتنەبەری سیستەمی فرە دراوەوە بۆ دووبارە ناساندنەوەی دراوی خۆی گۆڕاوە. بەڵام تەحەددیاتی وەک هەڵاوسان و نادڵنیایی ئابووری بەردەوامن، پێویستی بە هەوڵی بەردەوام هەیە بۆ دڵنیابوون لە سەقامگیری و پەرەپێدانی گەشەی ئابووری بەردەوام.

نرخی یاسایی زیمبابۆی دۆلاری زیمبابۆیە (ZWL). بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە دوای ڕووبەڕووبوونەوەی هەڵاوسانی زۆر، زیمبابۆی تووشی قەیرانی دراو بوو و لە ساڵی ٢٠٠٩دا ڕژێمی فرە دراوی گرتەبەر. و بۆتسوانا پولا (BWP). سەبارەت بە نرخی نزیکەیی ئاڵوگۆڕی نێوان ئەم دراوە سەرەکیانە و دۆلاری زیمبابۆی پێش خستنەڕووی کۆمپانیای ZWL، ئەوان بریتی بوون لە: - 1 دۆلار = 361 ZWL - 1 ZAR = 26.5 ZWL - 1 BWP = 34.9 ZWL تکایە لەبەرچاو بگرن کە ئەم ڕێژانە بەهۆی هەڵاوسانی ئابووری و سیاسەتەکانی حکومەتەوە دەگۆڕدرێن.

زیمبابۆی، وڵاتێکی داخراوە لە باشووری ئەفریقا، چەندین جەژنی نیشتمانی گرنگی هەیە کە ڕەنگدانەوەی میراتی دەوڵەمەندی کولتووری و گرنگی مێژووییەکەیە. ڕۆژی سەربەخۆیی یەکێکە لە جەژنە هەرە گرنگەکانی زیمبابۆی. لە 18ی نیساندا ئاهەنگ دەگێڕدرێت، ئەو ڕۆژەیە کە زیمبابۆی لە ساڵی 1980 سەربەخۆیی لە دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی بەریتانیا بەدەستهێنا، ئەم جەژنە بە بۆنە جۆراوجۆرەکانی وەک نمایش، نمایشی یارییە ئاگرینەکان، کۆنسێرتەکانی مۆسیقا کە ئاواز و سەمای نەریتی زیمبابۆییان تێدایە، و وتاری سیاسی یاد دەکرێتەوە. ڕۆژی یەکگرتوویی یەکێکی دیکەیە لە جەژنە گرنگەکان کە لە ٢٢ی کانوونی دووەمدا بەڕێوەدەچێت. تیشک دەخاتە سەر گرنگی یەکێتی و ئاشتی لە نێوان نەتەوە جیاوازەکانی ناو زیمبابۆی. لەم ڕۆژەدا خەڵک بەشداری چالاکییەکان دەکەن کە هاوسەنگی لە نێوان کۆمەڵگە جۆراوجۆرەکاندا بەرەوپێش دەبەن لە ڕێگەی نمایشی کولتووری و پێشبڕکێی وەرزشی و گفتوگۆ سەبارەت بە ئاشتەوایی نیشتمانی. ڕۆژی قارەمانان لە دووەم دووشەممەی مانگی ئابی هەموو ساڵێکدا بۆ ڕێزلێنان لە پاڵەوانە کەوتووەکان کە خەباتیان بۆ ئازادی و سەربەخۆیی زیمبابۆی کردووە، بەڕێوەدەچێت. ئەم جەژنە ڕێز لەو تاکانە دەگرێت کە لە کاتی خەباتی چەکداری دژی کۆلۆنیالیزمدا گیانیان بەخت کرد یان بەشدارییەکی بەرچاویان لە هەوڵەکانی بنیاتنانی نەتەوەدا لە دوای سەربەخۆیی کرد. یادەکە بریتییە لە ڕێوڕەسمی ڕێزلێنان لە شوێنەوارە نیشتمانییەکان و گۆڕستانەکان کە تاجە گوڵینەیان تێدا دادەنرێت وەک نیشانەی ڕێزگرتن. ڕۆژی کرێکاران یان ڕۆژی کرێکاران هەموو ساڵێک دەکەوێتە یەکەمی ئایار لە سەرانسەری جیهان بەڵام بۆ زۆرێک لە تاکەکانی ناو زیمبابۆی گرنگی هەیە. جەخت لەسەر ماف و دەستکەوتەکانی کرێکاران دەکاتەوە لە هەمان کاتدا بانگەشە بۆ کرێی دادپەروەرانە و باشترکردنی بارودۆخی کارکردن دەکات. خەڵک بەشداری لە ڕێپێوان یان گردبوونەوەکان دەکەن کە لەلایەن سەندیکاکانی کرێکارانەوە لە سەرانسەری وڵاتدا ڕێکدەخرێن بۆ دەربڕینی نیگەرانییەکان یان داواکارییەکانی پەیوەست بە مافەکانی کرێکاران. جەژنی کریسمس فێستیڤاڵێکی ئایینی گرنگە کە لە سەرانسەری زیمبابۆی بە جۆش و خرۆشێکی زۆرەوە بەڕێوەدەچێت سەرەڕای ئەوەی تەنها نەتەوەیەکی مەسیحی کەمینە. لە ڕازاندنەوەی ماڵەکانەوە بە گڵۆپی ڕەنگاوڕەنگەوە تا بەشداریکردن لە نوێژەکانی کڵێسا لە نیوەی شەودا لە شەوی یەڵدا (کە بە مەسی نیوەشەو ناسراوە)، خەڵکی زیمبابۆی ئەم وەرزە جەژنە بە دڵ و گیان لە باوەش دەگرن بە ئاڵوگۆڕی دیاری، هاوبەشکردنی ژەمەکان لەگەڵ خۆشەویستان، گۆرانی وتن بە گۆرانی پێکەوە، و بەشداریکردن لە سەمای نەریتی. ئەم ئاهەنگە دیارانە تێڕوانینێک دەدەن بۆ لایەنە جۆراوجۆرەکانی کولتوور و مێژوو کە زیمبابۆی مۆدێرن لە قاڵب دەدەن لە هەمان کاتدا یەکێتی و شانازی نیشتمانی لە نێوان خەڵکەکەیدا پەروەردە دەکەن.

زیمبابۆی وڵاتێکی سنووردارە و دەکەوێتە باشووری ئەفریقا. ئابوورییەکی زۆر هەمەچەشنی هەیە کە پشت بە کەرتە جیاوازەکان دەبەستێت، لەوانە کشتوکاڵ، کانگا، بەرهەمهێنان و خزمەتگوزاری. لە ڕووی بازرگانییەوە، زیمبابۆی بە پلەی یەکەم بەرهەمی کشتوکاڵی وەک تووتن و پەتاتە و بەرهەمە باخدارییەکان هەناردە دەکات. ئەم کاڵایانە بە شێوەیەکی سەرەکی ڕەوانەی وڵاتانی دراوسێی ناوچەکە دەکرێت، هەروەها بۆ وڵاتانی وەک چین و ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی. هەروەها کانگا کەرتێکی گرنگە بۆ داهاتی هەناردەکردنی زیمبابۆی کە کانزاکانی وەک پلاتین و زێڕ و ئەڵماس بەشدارێکی بەرچاون. لە ڕووی هاوردەکردنەوە، زیمبابۆی بە شێوەیەکی سەرەکی ئامێر و کەلوپەل بۆ پیشەسازییەکانی وەک کانگا و بەرهەمهێنان دەهێنێت. هاوردەکردنی سەرەکی دیکە بریتین لە بەرهەمە نەوتییەکان و خۆراکەکان. ئەم وڵاتە بە پلەی یەکەم سەرچاوەی ئەم کاڵایانە لە وڵاتانی دراوسێی ئەفریقای وەک باشووری ئەفریقا و زامبیا وەردەگرێت. زیمبابۆی بەهۆی ناسەقامگیری سیاسی و ئاستەنگی ئابووری لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا ڕووبەڕووی هەندێک ئاستەنگ بووەتەوە لە کەرتی بازرگانیدا. بەڵام هەوڵەکان بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی و کردنەوەی پەیوەندییە بازرگانییەکان لەگەڵ وڵاتانی دیکە لە ڕێگەی چاکسازییەوە بە ئامانجی باشترکردنی شەفافیەت و ئاسانکاری بازرگانیکردن دراوە. هەروەها وڵاتەکە ئەندامی چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ناوچەییە کە ئاسانکاری بۆ بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی دیکەی ئەفریقا دەکات. ئەم ڕێککەوتنانە بریتین لە ناوچەی بازرگانی ئازادی کۆمەڵگەی گەشەپێدانی باشووری ئەفریقا (SADC) و بازاڕی هاوبەش بۆ ڕۆژهەڵات و باشووری ئەفریقا (COMESA). بەگشتی، لە کاتێکدا زیمبابۆی ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبێتەوە لە کەرتی بازرگانیدا بەهۆی پرسە ناوخۆییەکانی وەک هەڵاوسان و ناسەقامگیری سیاسی بەردەوامە لە بەشداریکردن لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا بە هەناردەکردنی بەرهەمە کشتوکاڵییەکان لەگەڵ سەرچاوە کانزاییەکان لە هەمان کاتدا هاوردەکردنی ئامێر/ئامێری پێویست بۆ پیشەسازییەکان کە بەرەو هەمەچەشنکردنی ئابووری لەناو وڵاتدا دەڕوات .

زیمبابۆی کە دەکەوێتە باشووری ئەفریقا، توانای بەرچاوی هەیە بۆ پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. وڵاتەکە بە سامانە سروشتییە زۆرەکان و شوێنێکی جوگرافیای ستراتیژی، دەرفەتی جۆراوجۆر بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی دەڕەخسێنێت. یەکەم: زیمبابۆی شانازی بە کۆمەڵێک سەرچاوەی کانزایی وەک زێڕ، پلاتین، ئەڵماس و خەڵوزەوە دەکات. ئەم کاڵا بەنرخانە لە ئاستی جیهانیدا خواستێکی زۆریان لەسەرە و دەتوانن سووتەمەنی گەشەی هەناردەکردن بدەن. سەرەڕای ئەوەش، وڵاتەکە یەدەگی زۆری بەرهەمە کشتوکاڵیەکانی هەیە لەوانە تووتن، گەنمەشامی و پەتاتە. کەرتی کشتوکاڵ توانای بێئەندازەی هەیە بۆ فراوانکردنی هەناردەکردن و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی. دووەم: شوێنی ستراتیژی زیمبابۆی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕە ناوچەییەکان لە باشوور و ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا بە ئاسانی دەڕەخسێنێت. وڵاتەکە ئەندامی چەندین کۆمەڵگەی ئابووری ناوچەییە وەک کۆمەڵگەی گەشەپێدانی باشووری ئەفریقا (SADC) و بازاڕی هاوبەش بۆ ڕۆژهەڵات و باشووری ئەفریقا (COMESA) کە ڕێککەوتنی بازرگانی ئیمتیازات لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ پێشکەش دەکەن. ئەمەش دەرگا بەڕووی بنکەیەکی کڕیاری گەورەتردا دەکاتەوە بۆ کاڵاکانی زیمبابۆی. جگە لەوەش، زیمبابۆی هەوڵدەدات بۆ باشترکردنی ژینگەی بازرگانی خۆی لەڕێگەی ڕێکخستنی ڕێساکان و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI). حکومەت سیاسەتەکانی جێبەجێ کردووە بە ئامانجی پێشخستنی پیشەسازییە هەناردەکراوەکان لە ڕێگەی هاندانەکانی باج و ناوچەی ئابووری تایبەت کە هاندەری هەم بەرهەمهێنانی ناوخۆییە بۆ هەناردەکردن و هەم جێگرەوەی هاوردەکردن. جگە لەوەش دەستپێشخەرییەکانی پەرەپێدانی ژێرخانی وڵات دەرفەتەکان بۆ زیادکردنی کارایی بازرگانی دەڕەخسێنن. وەبەرهێنان لە تۆڕەکانی گواستنەوە وەک ڕێگاوبان، بەندەرەکانی هێڵی ئاسن دەبێتە هۆی ئاسانکاری بۆ جووڵەی کاڵا بە ئاسانی لە ناو زیمبابۆی و هەروەها لە سنوورەکانەوە. بەڵام سەرەڕای ئەم پۆتانسێلانە تەحەددیات هەن کە پێویستیان بە سەرنجدان هەیە: ناجێگیری دراو کە دەتوانێت کاریگەری لەسەر کێبڕکێی نرخ هەبێت؛ نیگەرانییەکانی سەقامگیری سیاسی کە ڕەنگە وەبەرهێنەران ڕابگرێت؛ دەستڕاگەیشتن بە دارایی ناتەواو کە ڕێگری لە پلانەکانی فراوانکردن دەکات؛ گەندەڵی کە کاریگەری لەسەر ئاسانکاری کارکردن هەیە؛ چوارچێوەی دامەزراوەیی لاواز کە جێبەجێکردنی گرێبەستەکان قورس دەکات. بەگشتی، بازاڕی بازرگانی دەرەکی زیمبابۆی توانایەکی بەرچاوی بەکارنەهێنراو دەخاتە ڕوو کە بەهۆی سەرچاوە سروشتییە جۆراوجۆرەکانی، پێگەی ناوچەیی لەبار، سیاسەتە دۆستەکانی بازرگانی، و باشترکردنی ژێرخانی

لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەم بۆ بازاڕی هەناردەکردن لە زیمبابۆی، گرنگە هۆکارە کولتووری و ئابوورییە ناوازەکانی وڵاتەکە لەبەرچاو بگیرێت. لێرەدا چەند پێشنیارێک بۆ هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرمفرۆشەکان دەخەینەڕوو: 1. کەرەستەی کشتوکاڵ و کانگا: زیمبابۆی خاوەنی کەرتێکی کشتوکاڵی و کانگا بەهێزە. بۆیە دەتوانرێت ئامێری کشتوکاڵی، سیستەمی ئاودێری، تراکتۆر، ئامێری بەرهەمهێنانی پێو، هەروەها ئامێر و ئامێری کانگاکان هەڵبژاردەی باو بن. 2- بەرهەمی خۆراکی: بازاڕ لە زیمبابۆی داوای جۆرەها بەرهەمی خۆراکی دەکات وەک دانەوێڵە (گەنمەشامی، گەنم)، میوە، سەوزە، خۆراکی پرۆسێس کراو (کەلوپەلی قوتوو)، و خواردنەوە. هەروەها ڕەنگە ماددە خۆراکییە ئۆرگانیکەکان یان تەندروستییەکان لە نێو بەکارهێنەرانی مۆدێرندا پەسەند بکرێن. 3- قوماش و جلوبەرگ: خەڵکی زیمبابۆی ئارەزووی پەرەسەندنیان بۆ ڕەوتی مۆدە هەیە. دابینکردنی شتومەکی جل و بەرگی مۆدێرن وەک تیشێرت، کراس یان جل و بەرگی نەریتی کە دیزاینە ناوخۆییەکان لەخۆدەگرێت دەتوانێت سەرکەوتوو بێت. 4. کەرەستەی بیناسازی: لەگەڵ زیادبوونی خواست لەسەر پەرەپێدانی ژێرخانی لە ناوچە شارییەکانی زیمبابۆی، کەرەستەی بیناسازی وەک بلۆکی چیمەنتۆ/بۆری/کاشی/خشت یان ئامێری بیناسازی زۆر بەدوایدا دەگەڕێت. 5- بەرهەمی وزەی نوێبووەوە: لەگەڵ گرنگیدان بە ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام و کەمکردنەوەی پشتبەستنی بە سەرچاوەی کارەبای تەقلیدی، بەرهەمە نوێبووەکانی وزەی وەک پانێڵی خۆر یان تۆرباینەکانی با دەتوانن توانایەکی گەورەیان هەبێت. 6. کاری دەستی و شوێنەوار: زیمبابۆی بە پیشەسازییە بەتواناکانی ناسراوە کە پەیکەری جوان بەرهەم دەهێنن کە لە بەرد یان دار نەخشێنراو دروستکراون و دیزاینی ئاڵۆزیان هەیە؛ ئەم پیشە دەستیانە زۆرجار لە شوێنە گەشتیارییەکان لە ئاستی جیهانیدا دەفرۆشرێن. 7.Cosmetics & Personal Care Products: چاودێری جوانکاری لە نێو بەکارهێنەرانی زیمبابۆی بەهۆی ڕەوتی شارنشینییەوە ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە؛ بەم شێوەیە بەرهەمەکانی چاودێری پێست وەک غسول/پاککەرەوە/کرێمی دژە پیربوون لەگەڵ شتومەکی ماکیاژ کە بەپێی ڕەنگی جۆراوجۆری پێست دەگونجێت، ڕەنگە کارێکی باشیان هەبێت 8. ئامێری ئەلیکترۆنی و پەیوەندی- لەگەڵ زیادبوونی دزەکردنی تەکنەلۆژیا لە ناوچەکەدا، خواست لەسەر ئامێرە ئەلیکترۆنییەکانی وەک مۆبایلە زیرەکەکان، لاپتۆپەکان، و ئیکسسواراتەکان ڕەنگە بەڵێندەر بن. لە کاتی هەڵبژاردنی هەر بەرهەمێک بۆ هەناردەکردن بۆ زیمبابۆی زۆر گرنگە لێکۆڵینەوەی وردی بازاڕ ئەنجام بدرێت، بە لەبەرچاوگرتنی ڕەوتی ئێستا، پەسەندکردنی ناوخۆیی و کێبڕکێ. تێگەیشتن لە ئامانج و هێزی کڕینیان دەبێتە هۆی ئەوەی کە بازرگانەکان بڕیاری ئاگادارانە بدەن سەبارەت بە هەڵبژاردنی بەرهەم بۆ چوونە ناو بازاڕی زیمبابۆی بە سەرکەوتوویی.

زیمبابۆی کە دەکەوێتە باشووری ئەفریقا، تایبەتمەندی کڕیار و تابۆی تایبەتی خۆی هەیە. تێگەیشتن لەم تایبەتمەندیانە زۆر گرنگە بۆ ئەو بازرگانیانەی کە دەیانەوێت پەیوەندی لەگەڵ بازاڕی ناوخۆییدا بکەن. تایبەتمەندی کڕیار: 1. هۆشیاری بەها: زۆرێک لە کڕیارە زیمبابۆییەکان هەستیارن بە نرخ و بەدوای بەهایەکی باشدا دەگەڕێن بۆ پارەکانیان. پێدەچێت پێش ئەوەی بڕیاری کڕین بدەن نرخەکان بەراورد بکەن. 2. جەختکردنەوە لەسەر کوالیتی: کڕیاران لە زیمبابۆی بەرهەم و خزمەتگوزارییە کوالیتییەکان لە پێشینەی کارەکانیان دەدەن لە چاو نرخە کەمەکان. ئەو بزنسانەی کە ستانداردی بەرز دەپارێزن، چانسی زیاتریان هەیە بۆ ڕاکێشانی کڕیاری دڵسۆز. 3. پەیوەندی بەهێزی خێزان: خێزان ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێت لە کولتوری زیمبابۆی، بڕیارەکان سەبارەت بە کڕین زۆرجار لە ژێر کاریگەری بۆچوونی ئەندامانی خێزاندان. 4- ڕێزگرتن لە دەسەڵات: زیمبابۆییەکان ڕێزێکی زۆریان بۆ ئەو کەسانە هەیە کە لە پۆستە دەسەڵاتدارەکاندان، وەک خاوەن کار یان بەڕێوەبەران. مامەڵەکردن لەگەڵ کڕیاران بە ڕێز و پیشەیی زۆر گرنگە. 5. پەسەندکردنی پەیوەندییە کەسییەکان: دروستکردنی متمانە لە ڕێگەی پەیوەندییە کەسییەکانەوە زۆر گرنگە لەکاتی بازرگانیکردن لە زیمبابۆی. تابوەکانی کڕیار: 1- دوورکەوتنەوە لە ڕەخنەگرتن لە دەسەڵاتداران بە ئاشکرا: بە لەبەرچاوگرتنی کەشوهەوای سیاسی، زۆر گرنگە ڕەخنە لە بەرپرسانی حکومی یان دامەزراوەکان بە ئاشکرا نەگیرێت چونکە ڕەنگە ئەو کڕیارە ئەگەرییانە توڕە بکات کە دڵسۆزییەکی بەهێزیان هەیە بەرامبەریان. 2- ڕێزگرتن لە نۆرمەکانی کولتووری: گرنگە فێری داب و نەریتە ناوخۆییەکان بیت بۆ ئەوەی بەبێ مەبەست بێڕێزی بە کولتوور یان بیروباوەڕی ناوخۆیی نەکەیت. 3- وریابە لەگەڵ نوکتە و گاڵتەجاڕی: نوکتە لە سەرانسەری کولتوورەکاندا جیاوازە، بۆیە ژیرانەیە کە گاڵتەجاڕی بەکارنەهێنیت یان گاڵتە نەکەیت کە بە ئاسانی بە هەڵە تێبگەیت یان هێرشبەر بێت. بۆ ئەوەی سەرکەوتوو بن لە خزمەتکردنی کڕیارانی زیمبابۆی بە شێوەیەکی کاریگەر، پێویستە بازرگانەکان ئەم تایبەتمەندیانەی کڕیاران لەبەرچاو بگرن لە هەمان کاتدا ڕێز لە تابۆیە ناوخۆییەکان بگرن کە پەیوەندییان بە سیاسەت، کولتوور، ئایین، ڕەگەز/نەتەوە و هتدەوە هەیە، بەمەش پەیوەندی ئەرێنی کڕیاران پەروەردە دەکەن کە بەشدارییەکی بەرچاو دەکەن لە سەرکەوتنەکانیان لە بازاڕی وڵاتەکەدا . (تێبینی: ژمارەی وشەکانی سەرەوە لە ٣٠٠ وشە زیاترە)

زیمبابۆی وڵاتێکی داخراوە لە باشووری ئەفریقا و میراتێکی کولتووری هەمەچەشن و سامانە سروشتییە دەوڵەمەندەکانی هەیە. لە کاتی گەشتکردن بۆ زیمبابۆی گرنگە خۆت ئاشنا بکەیت بە ڕێسا گومرگییەکانی ئەو وڵاتە و ڕێکارەکانی کۆچبەری. سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی زیمبابۆی بەرپرسیارە لە ڕێکخستنی هاوردە و هەناردەکردنی کاڵا بۆ ناو وڵات و دەرەوەی وڵات. لە کاتی گەیشتنیان، پێویستە هەموو سەردانکەران بە کۆنترۆڵی کۆچبەریدا تێپەڕن کە پاسپۆرتەکان پشکنینیان بۆ دەکرێت بۆ ڕەوایەتی و ڕەنگە ڤیزەی چوونە ژوورەوە دەربکرێت. زۆر گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە هەندێک شتومەک چوونە ژوورەوە یان دەرچوون لە زیمبابۆی قەدەغەیە. لەوانە ماددەی هۆشبەر، چەکی ئاگرین، تەقەمەنی، کەلوپەلی ساختە و پۆرنۆگرافی. باشتر وایە پێش گەشتکردن لە دەسەڵاتی داهاتی زیمبابۆی (ZIMRA) بپرسیت بۆ ئەوەی دڵنیا بیت لەوەی کە پابەندیت بە هەموو ڕێسا پەیوەندیدارەکانەوە. دەرماڵەی بێ باج بۆ شتومەکی کەسی وەک جل و بەرگ و زێڕینگەریی و کامێرا و لاپتۆپ بەکاردێت. بەڵام هەر شتێک کە لەم دەرماڵانە زیاتر بێت، دەتوانرێت لە کاتی چوونە ژوورەوە یان دەرچوون، باج یان باجیان لەسەر بێت. پێشنیار دەکرێت پسوڵەی ئەو شتە بەنرخانەی کە لە دەرەوەی وڵات کڕدراون وەک بەڵگەی خاوەندارێتی هەڵبگیرێن. گەشتیاران پێویستە هەر دراوێک کە لە ١٠ هەزار دۆلاری ئەمریکی زیاتر بێت لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتنیان لە زیمبابۆی ڕابگەیەنن چونکە ئەگەر ئەمە نەکەن دەبێتە هۆی دەستبەسەرداگرتن یان سزادان. دراوی ناوخۆیی لە زیمبابۆی بریتییە لە دۆلاری RTGS (ZWL$)، بەڵام دراوە بیانییەکانی وەک دۆلاری ئەمریکی بە شێوەیەکی بەرفراوان وەرگیراون. بۆ ئاسانکاری تێپەڕین بە ئاسانی لە ڕێگەی گومرگی لە زیمبابۆی: 1. دڵنیابە لەوەی بەڵگەنامەکانی گەشتەکەت بە پاسپۆرت و ڤیزاشەوە کارا بن. 2. پێش پاککردنەوە خۆت ئاشنا بە بە شتە قەدەغەکراوەکان. 3. هەڵگرتنی پسوڵەی کڕینی بەنرخ کە لە دەرەوەی وڵات ئەنجام دراوە. 4. هەر بڕە پارەیەک کە زیاترە لە 10 000 دۆلاری ئەمریکی لە کاتی چوونە ژوورەوە یان دەرچوون ڕابگەیەنە. 5. ئامادەبوون بۆ ئەگەری پشکنینی جانتا لەلایەن بەرپرسانی گومرگەوە. بە گشتی، تێگەیشتن لە سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی زیمبابۆی دڵنیای دەدات لە پابەندبوون بە ڕێساکان لە هەمان کاتدا دوورکەوتنەوە لە دواکەوتن یان سزای ناپێویست لە کاتی سەردانەکەتدا

سیاسەتی باجی هاوردەکردنی زیمبابۆی بریتییە لە سەپاندنی باج لەسەر هەندێک کاڵای هاوردەکراو. ئامانج لێی پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان و بەرەوپێشبردنی بەرهەمی ناوخۆیی و بەدەستهێنانی داهاتە بۆ حکومەت. وڵاتەکە پێکهاتەیەکی گومرگی بەکاردەهێنێت کە کاڵاکان بەپێی گرنگی ئابووری و کاریگەرییە ئەگەرییەکانیان لەسەر بازاڕی ناوخۆیی پۆلێن دەکات بۆ چینە جیاوازەکان. باجی هاوردەکردن لە زیمبابۆی دەتوانێت لە نێوان 0% بۆ 40% بێت بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هاوردە دەکرێت. زۆرجار کاڵا سەرەکییەکانی وەک دەرمان و ماددە خۆراکییە سەرەتاییەکان لە باجی هاوردەکردن بەخشراون بۆ دڵنیابوون لە گونجاوی و دەستڕاگەیشتن بۆ دانیشتوانی گشتی. هەروەها حکومەت ڕێژەی گومرگی تایبەت جێبەجێ دەکات بۆ هاندان یان بێهیواکردنی بازرگانی لەگەڵ وڵاتان یان ناوچەی دیاریکراو. ئەمەش ڕەنگە بریتی بێت لە کەمکردنەوەی باج بۆ هاوردەکردن لە هەندێک هاوبەشی بازرگانی وەک بەشێک لە ڕێککەوتنە بازرگانییە دوولایەنەکان یان باجی زیاتر بۆ هاوردەکردن لەو وڵاتانەی کە وەک کێبڕکێ بۆ پیشەسازییە ناوخۆییەکان دادەنرێت. هەروەها زیمبابۆی ڕێوشوێنی کاتی وەک زیادە یان باجی زیادە لە کاتی قەیرانی ئابووری یان کاتێک کە کەرتە تایبەتەکان پێویستیان بە پاراستن هەیە جێبەجێ کردووە. لە ساڵانی ڕابردوودا، زیمبابۆی کاردەکات بۆ هەوڵەکانی یەکخستنی ناوچەیی وەک بوون بە ئەندامی ناوچەی بازرگانی ئازادی کۆمەڵگەی گەشەپێدانی باشووری ئەفریقا (SADC) کە ئامانجی پێشخستنی ئاسانکاری بازرگانی، کەمکردنەوەی بەربەستە بازرگانییەکان، و بەرزکردنەوەی بازرگانی نێوان هەرێمەکانە لە نێوان وڵاتانی ئەندام. لە ئەنجامدا هەوڵەکان بۆ هاوتەریبکردنی سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن لە ناوچەی سادکدا هەبووە. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە سیاسەتی باجی هاوردەکردنی زیمبابۆی دەگۆڕێت بە پشتبەستن بە پەرەسەندنی بارودۆخی ئابووری و ئەولەویەتەکانی حکومەت و ڕێککەوتنە نێودەوڵەتییەکان. باشترە ئەو کەسانە یان بازرگانیانەی کە بەشدارن لە بازرگانی نێودەوڵەتی لەگەڵ زیمبابۆی، پێش ئەوەی بەشداری هەر چالاکییەکی هاوردەکردن بکەن، ڕاوێژ بە سەرچاوە نوێکراوەکانی وەک بڵاوکراوە فەرمییەکانی حکومەت بکەن یان داوای ڕاوێژکاری پیشەیی بکەن.

زیمبابۆی، وڵاتێکی داخراوە لە باشووری ئەفریقا، سیاسەتی جۆراوجۆری باجی هەناردەکردنی جێبەجێکردووە بۆ هاندانی گەشەسەندنی ئابووری و پێشخستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان. ئامانجی وڵاتەکە زیادکردنی کۆکردنەوەی داهاتە لەڕێگەی باجدان لەسەر هەندێک کاڵای هەناردەکراو. سیاسەتی باجی هەناردەکردن لە زیمبابۆی گرنگی بە کەرتە تایبەتەکانی وەک کانگا و کشتوکاڵ دەدات. بۆ نموونە لە کەرتی کانگادا باجی هەناردەکردن هەیە کە لەسەر کانزا بەنرخەکانی وەک ئەڵماس و زێڕ دەسەپێندرێت. ئامانجی حکومەت قازانج لە سەرچاوە کانزاییە دەوڵەمەندەکانی وڵاتەکە بکات و لە هەمان کاتدا دڵنیابێت لەوەی کە بەشێکی بەرچاو لە پرۆسێسکردنی بەهای زیادکراو لەناو وڵاتدا ڕوودەدات. سەرەڕای ئەوەش، زیمبابۆی باجی هەناردەکردن لەسەر تووتن دەسەپێنێت، کە یەکێکە لە هەناردەکردنی سەرەکی کشتوکاڵی. ئەم باجە بە ئامانجی گرتنی بەشێک لەو قازانجانەیە کە ئەم پیشەسازییە قازانج بەخشە بەدەستی دەهێنێت لە هەمان کاتدا هاندانی پرۆسێسکردنی ناوخۆیی و بەرهەمهێنانی بەرهەمەکانی تووتن. جگە لەوەش، زیمبابۆی سیاسەتی لێخۆشبوونی باجی هەناردەکردنی جێبەجێکردووە بۆ بەرزکردنەوەی توانای کێبڕکێی هەندێک کەرت لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان. ئەم ستراتیژە باج لەسەر هەندێک کاڵا کە بە پێویست دادەنرێت بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی یان پێشخستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان لەناو دەبات یان کەمترینیان دەکات. کەرتە جیاوازەکان سوودمەندن لەم لێخۆشبوونانە، لەوانەش بەرهەمهێنان و کشتوکاڵ. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردنی زیمبابۆی بەهۆی کاریگەرییە نەرێنییەکانی لەسەر توانای کێبڕکێی بازرگانی و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI) ڕووبەڕووی ڕەخنە بووەتەوە. ڕەخنەگران دەڵێن باجی زۆر دەتوانێت هەناردەکاران و وەبەرهێنەران بێهیوا بکات لە پەیوەندیکردن بە ئابووری وڵاتەوە. لە کۆتاییدا، زیمبابۆی لە ڕێگەی سیاسەتی باجی هەناردەکردنەوە ستراتیژی جیاواز بەکاردەهێنێت بۆ بەرهەمهێنانی ڕژێمی داهات لە هەمان کاتدا کەرتە سەرەکییەکانی وەک کانگا و کشتوکاڵ بەرەوپێش دەبات. بەڵام داڕێژەرانی سیاسەت پێویستە هاوسەنگییەکی ناسک لە نێوان ئاستی باجدان و پەروەردەکردنی توانای کێبڕکێی نێودەوڵەتیدا لە کۆتاییدا لە کاتی جێبەجێکردنی ئەم ڕێوشوێنانەدا دروست بکەن.

زیمبابۆی، وڵاتێکی داخراوە و دەکەوێتە باشووری ئەفریقا، بە بەرهەمە کشتوکاڵییە جۆراوجۆرەکانی ناسراوە کە بڕبڕەی پشتی پیشەسازی هەناردەکردنی پێکدەهێنن. میللەت خاوەنی جۆرەها کانزا و سەرچاوە سروشتییە دەوڵەمەندەکانە، کە زیاتر بەشدارن لە پێشکەشکردنی هەناردەکردنی. بڕوانامەی هەناردەکردن ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە دڵنیابوون لە کوالیتی و پابەندبوونی کاڵاکانی زیمبابۆی بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکان. دەزگای سەرەکی بڕوانامەی هەناردەکردنی وڵاتەکە کۆمەڵەی ستانداردەکانی زیمبابۆیە (SAZ) کە لەگەڵ دەزگا حکومییەکان کاردەکات بۆ گەرەنتیکردنی سەلامەتی و یەکسانیی بەرهەمەکان. بۆ بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک تووتن کە یەکێکە لە هەناردەکردنی سەرەکی زیمبابۆی، پرۆسەکانی بڕوانامەدان بریتین لە تاقیکردنەوەی توند بۆ جێبەجێکردنی ڕێسا نێودەوڵەتییەکانی تەندروستی و سەلامەتی. کۆمپانیای SAZ دڵنیای دەدات لەوەی کە تووتنی هەناردەکراو پابەندە بە ستانداردەکانی کوالیتی پیشەسازی کە لەلایەن ڕێکخراوەکانی وەک ISO (ڕێکخراوی نێودەوڵەتی بۆ ستانداردکردن)ەوە دانراون. جگە لە تووتن، زیمبابۆی کاڵای کشتوکاڵی دیکەی وەک پەتاتە، میوەی لیمۆ، قاوە، چا و شەکر هەناردە دەکات. هەریەکێک لەم بەرهەمانە ڕێکارەکانی بڕوانامەدانیان بەسەردا دێت کە لەلایەن SAZ یان دەزگا ڕێکخەری پەیوەندیدارەکانی ترەوە ئەنجام دەدرێن. ئەم پرۆسانە سەرنج دەخەنە سەر هۆکارەکانی وەک ئاستی پاکی، نەبوونی ماددە زیانبەخشەکان یان پاشماوەی ماددە کیمیاییەکان، پابەندبوون بە پێداویستییەکانی پاکەتکردن، و پابەندبوون بە شێوازەکانی بازرگانی دادپەروەرانە. سەبارەت بە هەناردەکردنی پەیوەست بە کانگاکان لە یەدەگی دەوڵەمەند بە کانزاکانی زیمبابۆی (وەک زێڕ یان ئەڵماس)، بڕوانامەی تایبەت پێویستە بۆ پشتڕاستکردنەوەی شێوازەکانی سەرچاوەگرتنی ئەخلاقی. پلانی بڕوانامەدانی پرۆسەی کیمبەرلی سەرپەرشتی بازرگانی ئەڵماس دەکات لە ئاستی جیهانیدا و دڵنیای دەدات لەوەی کە بەردی بەنرخ لە ناوچە جێناکۆکەکانەوە سەرچاوە ناگرن یان بەشدار نین لە پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ. جگە لەوەش، دەسەڵاتی ناوچەکانی پرۆسێسی هەناردەکردن (EPZA) پشتگیری بۆ ئەو بازرگانیانە دەکات کە لە ناوچە ئابوورییە تایبەتەکانی دیاریکراو لە زیمبابۆی کاردەکەن. ئەم دەزگا حکومییە ڕێنمایی سەبارەت بە ڕێکارەکانی هەناردەکردن پێشکەش دەکات و یارمەتی ئەو کۆمپانیایانە دەدات کە بەدوای باوەڕپێکردنی پێویستدا دەگەڕێن بۆ دەستڕاگەیشتن بە هاندانە جۆراوجۆرەکانی پەیوەست بە هەناردەکردنی کاڵاکان. بڕوانامەی هەناردەکردن وەک لایەنێکی گرنگ بۆ زیمبابۆی دەمێنێتەوە چونکە هەوڵدەدات خۆی وەک دابینکەرێکی متمانەپێکراو لە بەرهەمە کوالیتی بەرزەکان لە سەرانسەری جیهاندا جێگیر بکات لە هەمان کاتدا پابەند بێت بە پراکتیزە بازرگانییە ئەخلاقییەکان کە لەلایەن دامەزراوە جیهانییەکانەوە دانراون.

زیمبابۆی، دەکەوێتە باشووری ئەفریقا، وڵاتێکی دەریاییە و بە جوانی سروشتی و سەرچاوە زۆرەکانی ناسراوە. کاتێک باس لە پێشنیارەکانی لۆجستی لە زیمبابۆی دەکرێت، لێرەدا چەند هۆکارێکی گرنگ دەخەینەڕوو کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێن: 1- گواستنەوە: شێوازی سەرەکی گواستنەوە لە ناوخۆی زیمبابۆی گواستنەوەی ڕێگاوبانە. وڵاتەکە تۆڕێکی ڕێگاوبانی بەرفراوانی هەیە کە شار و شارۆچکە گەورەکان بەیەکەوە دەبەستێتەوە. واباشە کۆمپانیای گواستنەوەی ناوخۆیی متمانەپێکراو بەکرێ بگیرێت یان خزمەتگوزاری کوریەر بەکاربهێنرێت بۆ گواستنەوەی کاڵاکان لەناو وڵاتدا. 2. گواستنەوەی باری ئاسمانی: بۆ گواستنەوەی نێودەوڵەتی یان گەیاندنی بەپەلە، خزمەتگوزاری گواستنەوەی باری ئاسمانی لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی هەرارێ کە گەورەترین فڕۆکەخانەی زیمبابۆیە بەردەستە. چەندین هێڵی ئاسمانی نێودەوڵەتی خزمەتگوزاری بارهەڵگر بۆ هەرارێ و لە هەرارەوە بەڕێوەدەبەن، ئەمەش وایکردووە ببێتە بژاردەیەکی گونجاو بۆ ناردنی شتومەکی هەستیار بە کات. 3. بەندەر و بارهەڵگری دەریایی: هەرچەندە زیمبابۆی لە وشکانیدا دەچێتە ناو بەندەرەکانی دەریاوە لە ڕێگەی وڵاتانی دراوسێی وەک مۆزەمبیق (بەندەری بەیرا) و ئەفریقای باشوور (بەندەری دوربان). گواستنەوەی باری دەریایی دەتوانێت هەڵبژاردەیەکی ئابووری بێت بۆ هاوردەکردن یان هەناردەکردنی قەبارەی زیاتری کاڵا. 4. کۆگا: دامەزراوەی کۆگاکردن لە شارە گەورەکانی وەک هەرارێ و بولاوایۆدا هەیە. ئەم دامەزراوانە چارەسەری هەڵگرتن پێشکەش دەکەن کە بەپێی بەرهەمە جیاوازەکان گونجاون و هەروەها خزمەتگوزاری دابەشکردن پێشکەش دەکەن. 5. گومرگی: ڕێگەپێدانی گومرگی کارامە لە کاتی گواستنەوەی کاڵاکان بۆ سنوورەکان زۆر گرنگە. پێشتر خۆت ئاشنا بە ڕێساکانی هاوردەکردن/هەناردەکردن کە لەلایەن وەزارەتی گومرگی زیمبابۆیەوە سەپێنراون یان پەیوەندی لەگەڵ بریکارەکانی پاککردنەوەی گومرگی بکەن کە دەتوانن ڕێنماییتان بکەن لە پرۆسەکەدا بە شێوەیەکی ڕێک و پێک. 6.Track & Trace Systems: بیر لە بەکارهێنانی سیستەمی بەدواداچوون بکەرەوە کە لەلایەن کۆمپانیاکانی لۆجستیکەوە پێشکەش دەکرێت بۆ چاودێریکردنی جوڵەی بارەکانت لە خاڵی وەرگرتنەوە تا شوێنی گەیاندن بە وردی. 7.خزمەتگوزاری بیمە: پاراستنی بارەکەت لە مەترسییە ئەگەرییەکان لە کاتی گواستنەوەدا زۆر گرنگە؛ بەم شێوەیە سوودوەرگرتن لە داپۆشینی بیمە کە لەلایەن بیمەی متمانەپێکراوەوە دابین دەکرێت دەتوانێت ئارامی دەروونیت پێبدات بە درێژایی گەشتی لۆجستی. 8. دابینکەرانی خزمەتگوزاری لۆجستی/کۆکەرەوە: پەیوەندی لەگەڵ دابینکەرانی خزمەتگوزاری لۆجستیکی بەناوبانگ کە شارەزایی کارکردنیان هەیە لە چوارچێوەی بارودۆخی ناوازەی بازاڕی زیمبابۆی یارمەتیدەر دەبێت بۆ ڕێکخستنی کارەکانی زنجیرەی دابینکردنت بە شێوەیەکی کاریگەر. لە کۆتاییدا، زیمبابۆی، هەرچەندە داخراوە، بەڵام کۆمەڵێک بژاردەی لۆجستی وەک گواستنەوەی ڕێگاوبان، خزمەتگوزاری گواستنەوەی باری ئاسمانی لە ڕێگەی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی هەرارێ، و گواستنەوەی باری دەریایی لە ڕێگەی بەندەرەکانی دراوسێیەوە پێشکەش دەکات. هەروەها خزمەتگوزاری کۆگا و گومرگی بەردەستە. هاوبەشیکردن لەگەڵ پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری لۆجستیکی متمانەپێکراو و تێگەیشتن لە پێداویستییە یاساییەکان دەتوانێت ڕۆیشتنی کاڵا بە ئاسانی لە ناو زیمبابۆی و سنوورە نێودەوڵەتییەکاندا مسۆگەر بکات.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

زیمبابۆی، وڵاتێکی داخراوە و دەکەوێتە باشووری ئەفریقا، چەندین کەناڵی گرنگ پێشکەش بە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دەکات و پێشانگای بازرگانی بۆ پەرەپێدانی بازرگانی پێشکەش دەکات. لێرەدا چەند زانیارییەکی سەرەکی سەبارەت بە کەناڵە گەورەکانی تەداروکات و پێشانگە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکانی وڵات دەخەینەڕوو: 1- پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی زیمبابۆی (ZITF): ZITF یەکێکە لە گەورەترین پێشانگە بازرگانییە ساڵانەیە فرە کەرتییەکان لە زیمبابۆی. سەکۆیەک بۆ بازرگانییە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان دابین دەکات بۆ نمایشکردنی بەرهەمەکانیان، دروستکردنی پەیوەندی و گەڕان بەدوای دەرفەتی بازرگانی نوێدا. پێشانگاکە کەرتە جیاوازەکانی وەک کشتوکاڵ، کانگا، بەرهەمهێنان، گەشتیاری، وزە، بیناسازی، و زۆر شتی تر دەگرێتەوە. 2. سەنتەری کۆنفڕانسی نێودەوڵەتی هەرارێ (HICC): وەک گەورەترین سەنتەری کۆنفڕانس لە شاری هاراری پایتەختی زیمبابۆی، HICC بە درێژایی ساڵ میوانداری چەندین بۆنە دەکات کە سەردانیکەرانی نێودەوڵەتی بۆ خۆیان ڕادەکێشن. چەندین کۆنفرانسی بەرز و پێشانگە لە HICC بەڕێوەدەچێت کە کەرتەکانی وەک تەکنەلۆژیا، دارایی، خزمەتگوزارییەکانی چاودێری تەندروستی لەنێو ئەوانی تردا دەگرێتەوە. 3. پێشانگای گەشتیاری جیهانی سەنگانای/هلانانی: ئەم چالاکییە ساڵانەیە گرنگی بە پێشخستنی پیشەسازی گەشتیاری زیمبابۆی دەدات لەڕێگەی کۆکردنەوەی دەزگاکانی گەشتیاری ناوخۆیی و بەڕێوەبەرانی گەشتیاری نێودەوڵەتی لە ژێر یەک سەقفدا. وەک سەکۆیەکی گرنگ بۆ تۆڕکردن لە نێوان دابینکەرانی بەرهەم/خزمەتگوزارییە پەیوەندیدارەکانی گەشتیاری لە زیمبابۆیەوە لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان لە سەرانسەری جیهاندا کاردەکات. 4. ئیندابای کانگا: هەرچەندە تایبەت نییە بە تەنیا بە زیمبابۆی بەڵام لەنێو وڵاتانی کانگاکانی ئەفریقادا بەناوبانگە لەوانە ئەوانەی لە ناوچەی باشووری ئەفریقادان؛ ئەمە بۆنەیەکی گرنگی جیهانی وەبەرهێنانی کانزاکانە کە ساڵانە لە کیپ تاون بەڕێوەدەچێت کە دەرفەتێک بۆ یاریزانە سەرەکییەکانی کەرتی کانگاکان دەڕەخسێنێت بۆ ئەوەی چاوپێکەوتن بەو وەبەرهێنەرانە بکەوێت کە دەیانەوێت بودجەی پڕۆژەکان یان کڕینی سەرچاوە لە ئەفریقا بکڕن. 5. دەرفەتی تەداروکاتی حکومەت: هەروەها حکومەتی زیمبابۆی هەلی تەداروکاتی جۆراوجۆر بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات لەڕێگەی وەزارەت و دەزگا جیاوازەکانی لە سەرانسەری کەرتەکانی وەک پەرەپێدانی ژێرخانی (دروستکردنی ڕێگاوبان)، خزمەتگوزاری چاودێری تەندروستی (ئامێری پزیشکی)، پەروەردە (چارەسەری تەکنەلۆژیا)، ئامێری کشتوکاڵی لەنێواندا هەندێکی تر. 6. بەشداریکردنی کەرتی تایبەت: جگە لە بۆنە فەرمییەکان کە لەلایەن حکومەتەکان یان پیشەسازییە تایبەتمەندەکانەوە ڕێکدەخرێن؛ چەندین دەستپێشخەری کەرتی تایبەت لەناو ئەم نەتەوەیەدا ئەنجام دەدرێن کە ڕەنگە بە یەکسانی کەناڵە گەشەسەندووەکان بخەنە ڕوو کە شایەنی لێکۆڵینەوەن. کۆڕبەندی بازرگانی، بۆنە ژووری بازرگانی، سیمپۆزیۆمی تایبەت بە پیشەسازی هەندێک چالاکیی کەرتی تایبەتن کە زۆرجار دەبێتە هۆی دەرفەتی بازرگانی بەرچاو بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییە ئارەزومەندەکان. زۆر گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە پەتای کۆڤید-١٩ بازرگانی و گەشت و گوزاری جیهانی پەکخستووە. بۆیە باشتر وایە لە ڕێگەی ماڵپەڕە فەرمییەکان یان کۆمەڵە بازرگانییە ناوخۆییەکانەوە ئاگاداری نوێترین زانیارییەکان بن سەبارەت بە پێشانگە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان لە زیمبابۆی. لە کاتێکدا زیمبابۆی لە ئێستادا ڕێگاکانی پۆتانسێل بۆ کەناڵە نێودەوڵەتییەکانی دابینکردن و پێشانگەکان پێشکەش دەکات، بەڵام زۆر گرنگە بۆ بازرگانەکان کە نەرمی و گونجاندن بپارێزن بەو پێیەی کە ڕەنگە داینامیکی بازاڕ بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕێت. بەم شێوەیە پەیوەندیکردن لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان وەک بازرگانی ناوخۆیی، باڵیۆزخانەکان، یان ژوورەکانی بازرگانی دەتوانێت تێڕوانینێکی زیاتر سەبارەت بە دەرفەتە بەردەستەکانی تایبەت بە پێداویستییەکانی کڕیار یان پیشەسازییەک دابین بکات.

بزوێنەری گەڕانی باو

لە زیمبابۆی زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕان بریتین لە گووگڵ و بینگ و یاهوو. ئەم بزوێنەرە گەڕانانە دەستڕاگەیشتنێکی خێرا بە بڕێکی زۆر زانیاری کە لە ئینتەرنێتدا بەردەستە، بەکارهێنەران دابین دەکەن. لێرەدا URL ی ئەم بزوێنەرە گەڕانە بەناوبانگانە لە زیمبابۆی دەخەینەڕوو: 1. گووگڵ - www.google.co.zw گووگڵ بە دووری زۆرترین بزوێنەری گەڕانە کە لە سەرانسەری جیهاندا بەکاردەهێنرێت و وەشانی ناوخۆیی هەیە بۆ بەکارهێنەرانی زیمبابۆی هەروەها. 2. بینگ - www.bing.com Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرە بەناوبانگەکانی گەڕان کە ئەنجامەکانی وێب شانبەشانی تایبەتمەندییە بەسوودەکانی وەک گەڕان بەدوای وێنە و ڤیدیۆدا دابین دەکات. 3. یاهوو - www.yahoo.co.zw هەروەها یاهوو کۆمەڵێک خزمەتگوزاری پێشکەش دەکات لەوانە گەڕان لە وێب، ئیمەیڵ، هەواڵ و چەندین سەرچاوەی دیکە. جگە لەم بژاردە سەرەکیانە، ڕەنگە هەندێک بزوێنەری گەڕانی ناوخۆیی یان ناوچەیی تایبەت بە زیمبابۆی هەبن؛ بەڵام بەکارهێنانیان سنووردارە بە بەراورد بەو پلاتفۆرمە نێودەوڵەتیانەی باسکراون. شایەنی باسە زۆرێک لە وێبگەڕەکان پێشوەختە بارکراون بە بژاردەی بزوێنەری گەڕانی پێشوەختە وەک کرۆم (لەگەڵ گووگڵ)، فایەرفۆکس (لەگەڵ گووگڵ یان یاهوو)، سەفاری (لەگەڵ گووگڵ یان یاهوو). بەکارهێنەران لە زیمبابۆی دەتوانن هەڵبژێرن کە هەریەکێک لەم بژاردانە بەکاربهێنن بە پشتبەستن بە ئارەزوو و پێداویستییە کەسییەکانیان بۆ گەڕان بەدوای زانیارییەکان بە شێوەیەکی کاریگەر بە شێوەی ئۆنلاین.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

لە زیمبابۆی، بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکان یان لاپەڕە زەردەکان کە لیستی بازرگانی گشتگیر و زانیاری پەیوەندیکردن پێشکەش دەکەن بریتین لە: 1. لاپەڕە زەردەکان زیمبابۆی - www.yellowpages.co.zw: ئەمە بەڕێوەبەرایەتی فەرمی ئۆنلاینە بۆ بازرگانییەکان لە زیمبابۆی. کۆمەڵێک پۆلی بەرفراوان پێشکەش دەکات لەوانە چێشتخانە، هۆتێل، سەنتەری بازرگانی، خزمەتگوزاری چاودێری تەندروستی و زۆر شتی تر. 2. ZimYellowPages - www.zimyellowpage.com: ZimYellowPages یەکێکە لە بەڕێوەبەرایەتییە پێشەنگەکانی زیمبابۆی. بنکەیەکی زانیاری بەرفراوان لە بازرگانییەکان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا لەوانە کشتوکاڵ، بیناسازی، پەروەردە، و گەشتیاری دابین دەکات. 3. بەڕێوەبەرایەتی زیمبابۆی - www.thedirectory.co.zw: بەڕێوەبەرایەتی زیمبابۆی ماڵپەڕێکی دیکەی دیارە کە لاپەڕە زەردەکانە و لیستە وردەکانی بازرگانی پێشکەش دەکات کە بەپێی پیشەسازی پۆلێنکراون. زانیاری بەسوود لەخۆدەگرێت وەک ناونیشان و ژمارەی تەلەفۆن و لینکی ماڵپەڕ و نەخشە. 4. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی یالوا زیمبابۆی - zimbabwe.yalwa.com: بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی یالوا بە تایبەتی گرنگی بە بازرگانی ناوخۆیی دەدات لەناو شارە جیاوازەکانی زیمبابۆی وەک هەرارێ و بولاوایۆ. 5. FindaZim Business Directory - findazim.com: FindaZim بەڕێوەبەرایەتییەکی بەکارهێنەر دۆستە و کۆمەڵێک بازرگانی بەرفراوانی لە سەرانسەری وڵاتدا هەیە. بەکارهێنەران دەتوانن بەدوای کۆمپانیاکاندا بگەڕێن بەپێی شوێنی دیاریکراو یان پیشەسازی. ئەم بەڕێوەبەرایەتیانە کۆمەڵێک پیشەسازی بەرفراوان دەگرێتەوە و دەتوانن یارمەتی تاکەکان بدەن بۆ دۆزینەوەی خزمەتگوزاری یان بەرهەمی پەیوەندیدار کە بەدوایدا دەگەڕێن لە ناوچە جیاوازەکانی زیمبابۆی بە ئاسانی.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

زیمبابۆی کە بە مێژووی دەوڵەمەند و کولتوورە هەمەچەشنەکەی ناسراوە، لەم ساڵانەی دواییدا گەشەیەکی بەرچاوی لە کەرتی بازرگانی ئەلیکترۆنیدا بەخۆیەوە بینیوە. چەندین پلاتفۆرمی گەورەی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە ناوخۆی وڵاتدا کاردەکەن، کۆمەڵێک بەرهەم و خزمەتگوزاری بەرفراوان پێشکەش بە هاووڵاتیانی دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە زیمبابۆی دەخەینەڕوو: 1. پۆلێنبەندی - پۆلێنبەندی یەکێکە لە پلاتفۆرمە پێشەنگەکانی بازاڕی ئۆنلاین لە زیمبابۆی. سەکۆیەک بۆ تاک و بازرگانەکان دابین دەکات بۆ کڕین و فرۆشتنی بەرهەم و خزمەتگوزاری جۆراوجۆر. ئەوان پۆلەکانی وەک ئۆتۆمبێل، موڵک، ئەلیکترۆنی، هەلی کار و زۆر شتی تر پێشکەش دەکەن. ماڵپەڕ: https://www.classifieds.co.zw/ 2. زیمال - زیمال پلاتفۆرمێکی کڕینی ئۆنلاینە کە گرنگی بە دابینکردنی کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان دەدات لە فرۆشیارە جیاوازەکانەوە لە سەرانسەری زیمبابۆی. بەکارهێنەران دەتوانن لەم پلاتفۆرمەدا کەلوپەلی ئەلیکترۆنی، جل و بەرگ، خواردن، شتومەکی ماڵەوە و زۆر شتی تر بدۆزنەوە. ماڵپەڕ: https://www.zimall.co.zw/ 3. Kudobuzz - Kudobuzz ماڵپەڕێکی بازرگانی ئەلیکترۆنییە کە ڕێگە بە بازرگانییە ناوخۆییەکان دەدات فرۆشگای ئۆنلاین تایبەت بە خۆیان دروست بکەن بۆ ئەوەی بەرهەم یان خزمەتگوزارییەکانیان ڕاستەوخۆ بە کڕیارەکانیان لە زیمبابۆی بفرۆشن. ماڵپەڕ: https://www.kudobuzz.com/zimbabwe 4. TechZim Marketplace - TechZim Marketplace تایبەتمەندە لە بەرهەمە پەیوەندیدارەکان بە تەکنەلۆژیا وەک مۆبایلە زیرەکەکان و لاپتۆپەکان بەڵام هەروەها پۆلەکانی تری وەک ئامێر و ئیکسسواراتەکانی ئۆتۆمبێل پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: https://marketplace.techzim.co.zw/ 5. MyShop - MyShop فرۆشگایەکی ئۆنلاینە کە بە پلەی یەکەم گرنگی بە فرۆشتنی کاری دەستی دروستکراوی ناوخۆیی، زێڕینگەریی، شتومەکی جل و بەرگ دەدات کە ئیلهامیان لە دیزاینە تەقلیدییە ئەفریقییەکان وەرگرتووە. ماڵپەڕ: https://myshop.co.zw/ 6.NOPA کڕینی ئۆنلاین – NOPA چەندین جۆری بەرهەم پێشکەش دەکات لەوانە خواردنی بەقاڵی، ئەلیکترۆنیات، جل و بەرگ، و ئامێری ناوماڵ لەگەڵ بژاردەی گەیاندن لە سەرانسەری زیمبابۆی بەردەستە. 7.Techfusion- Techfusion بە پلەی یەکەم گرنگی بە فرۆشتنی ئەلیکترۆنیات دەدات لەوانە مۆبایلە زیرەکەکان، لاپتۆپ، و ئیکسسوارات. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە زیمبابۆی. ئەم پلاتفۆرمانە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدەن بە ئاسانی بازاڕ بکەن بۆ کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان و ڕاستەوخۆ بگەیەنرێنە بەردەرگای ماڵەکەیان، ئەمەش ئەزموونێکی کڕینی گونجاو و کارا بۆ بەکارهێنەران لە سەرانسەری وڵاتدا دابین دەکات.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

لە زیمبابۆی چەندین پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا هەیە کە لەنێو هاوڵاتیانی وڵاتەکەیدا بەناوبانگن. ئەم پلاتفۆرمانە وەک ئامرازێک کاردەکەن بۆ ئەوەی خەڵک پەیوەندی بکەن و بۆچوونەکانیان هاوبەش بکەن و لە ڕووداوە هەنووکەییەکان ئاگادار بن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی سۆشیال میدیا لە زیمبابۆی دەخەینەڕوو: 1. فەیسبووک (www.facebook.com) فەیسبووک پلاتفۆرمێکی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانە کە بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت لە زیمبابۆی. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پڕۆفایلی دروست بکەن و پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن و بەشداری گروپەکان بکەن و وێنە و ڤیدیۆ هاوبەش بکەن و نوێکارییەکان بڵاو بکەنەوە. 2. واتسئەپ (www.whatsapp.com) واتسئەپ ئەپێکی نامە ناردنە کە لە زیمبابۆی بەناوبانگە. بەکارهێنەران دەتوانن نامەی کورت بنێرن، پەیوەندی دەنگی و ڤیدیۆیی بکەن، فایلەکان هاوبەش بکەن، چاتی گروپ دروست بکەن و زۆر شتی تر. 3. تویتەر (www.twitter.com) تویتەر پلاتفۆرمێکی دیکەی دیارە کە زۆرێک لە خەڵکی زیمبابۆی بەکاریدەهێنن بۆ دەربڕینی بۆچوونەکانیان بە ئاشکرا و بەدواداچوون بۆ نوێکارییەکانی هەواڵە ناوخۆییەکان یان بابەتەکانی ترێند لە ئاستی جیهانیدا. 4. ئینستاگرام (www.instagram.com) ئینستاگرام ئەپێکی هاوبەشکردنی وێنەکانە کە بەکارهێنەران دەتوانن وێنە یان ڤیدیۆ بە کەپشنەوە باربکەن لەگەڵ بژاردەی زیادکردنی فلتەر یان هاشتاگ. زۆرێک لە خەڵکی زیمبابۆی ئەم پلاتفۆرمە بۆ گێڕانەوەی چیرۆکی بینراو بەکاردەهێنن. 5. لینکدئین (www.linkedin.com) لینکیدئین گرنگی بە تۆڕی پیشەیی دەدات نەک پەیوەندی کەسی وەک پلاتفۆرمەکانی تر کە لە سەرەوە باسمان کرد. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە دەستڕاگەیشتن بەم پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایانە ڕەنگە جیاواز بێت بەپێی بەردەستبوونی پەیوەندی ئینتەرنێت لە سەرانسەری ناوچە جیاوازەکانی وڵات و هەروەها ئارەزووەکانی تاکەکەسی هەر بەکارهێنەرێک.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

زیمبابۆی وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ئەفریقا. بە پیشەسازییە هەمەچەشن و گەشەسەندووەکانی ناسراوە. هەندێک لە کۆمەڵە سەرەکییەکانی پیشەسازی لە زیمبابۆی بریتین لە: 1. کۆنفیدڕاڵی پیشەسازییەکانی زیمبابۆی (CZI) - CZI نوێنەرایەتی بەرژەوەندییەکانی کەرتەکانی بەرهەمهێنان و کانگا و خزمەتگوزاری دەکات لە زیمبابۆی. ئامانجیان پێشخستنی گەشەپێدانی پیشەسازی و دابینکردنی سەکۆیەک بۆ گفتوگۆ لە نێوان بازرگانەکان و حکومەت. ماڵپەڕ: www.czi.co.zw 2- ژووری بازرگانی نیشتمانی زیمبابۆی (ZNCC) - ZNCC گرنگی بە پێشخستنی بازرگانی و وەبەرهێنان و گەشەی ئابووری لە زیمبابۆی دەدات. پشتگیری لە بزنسەکان دەکات بە دابینکردنی دەرفەتی تۆڕکردن، خزمەتگوزاری داکۆکیکردن، و لێکۆڵینەوە لە بازاڕ. ماڵپەڕ: www.zimbabwencc.org 3- ژووری کانەکانی زیمبابۆی (COMZ) - COMZ نوێنەرایەتی کۆمپانیاکانی کانگاکان دەکات کە لە ناوچە دەوڵەمەندەکانی کانزاکانی زیمبابۆی کاردەکەن. ئەوان کاردەکەن بەرەو پراکتیکەکانی کانگاکردنی بەردەوام لە هەمان کاتدا بانگەشە بۆ ژینگەیەکی لەبار بۆ وەبەرهێنان دەکەن. ماڵپەڕ: www.chamberofminesofzimbabwe.com 4. یەکێتی جووتیارانی بازرگانی (CFU) - CFU نوێنەرایەتی جووتیاران دەکات لە سەرانسەری کەرتە کشتوکاڵییە جیاوازەکاندا وەک بەرهەمهێنانی بەرهەم، بەخێوکردنی ئاژەڵ، باخداری و زۆر شتی تر. کۆمەڵەکە هەوڵدەدات بۆ پاراستنی مافی جووتیاران و پشتیوانی لە بەرژەوەندییەکانیان. ماڵپەڕ: لە ئێستادا بەردەست نییە. 5. کۆمەڵەی میوانداری زیمبابۆی (HAZ) - HAZ پیشەسازی گەشتیاری و میوانداری بەرەوپێش دەبات لە ڕێگەی پێشکەشکردنی بەرنامەی ڕاهێنان، خزمەتگوزاری داکۆکیکردن، و دەرفەتی تۆڕکردن بۆ ئەندامان لەناو ئەم کەرتانەدا. ماڵپەڕ: www.haz.co.zw . ماڵپەڕ: www.baz.org.zw 7. یەکێتی پەیوەندییەکانی زانیاری تەکنەلۆژیای زیمبابۆی (ZICTU)- ZICTU هەوڵدەدات پەرەپێدانی ژێرخانی ICT لە ناو هەموو کەرتەکاندا لە سەرانسەری وڵاتدا پێشبخات. ئەوان یارمەتی گۆڕینی دیجیتاڵی دەدەن بە پێشکەشکردنی پێشنیارەکانی سیاسەت، پەیوەندیکردن لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان، و پێشکەشکردنی پشتگیری پێویست بۆ پیشەسازی تەکنەلۆژیا. ماڵپەڕ: www.zictu.co.zw ئەمانە تەنها چەند کۆمەڵەیەکی پیشەسازی گەورەن لە زیمبابۆی. ئەوان ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پشتگیریکردنی بازرگانییەکان، ئاسانکاری بۆ گەشەکردن، و داکۆکیکردن لە سیاسەتی لەبار لەناو کەرتەکانی خۆیاندا. تکایە ئاگاداربن کە ماڵپەڕەکان و زانیارییەکانی پەیوەندیکردن ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕدرێن، بۆیە هەمیشە باشترە پێش ئەوەی بچیتە ناویانەوە، دۆخی ئێستایان پشتڕاست بکەیتەوە.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

زیمبابۆی وڵاتێکی سنووردارە و دەکەوێتە باشووری ئەفریقا. ئابوورییەکی هەمەچەشنی هەیە و کشتوکاڵ و کانگا و گەشتیاری کەرتی دیارن. لە خوارەوە هەندێک لە ماڵپەڕە ئابووری و بازرگانییەکانی پەیوەست بە زیمبابۆی لەگەڵ URLەکانیان دەخەینەڕوو: 1. دەسەڵاتی وەبەرهێنانی زیمبابۆی: ئەم ماڵپەڕە زانیاری لەسەر دەرفەتی وەبەرهێنان لە کەرتە جیاوازەکانی ئابووری زیمبابۆی دەدات. ماڵپەڕ: http://www.zia.co.zw/ 2- بۆرسەی زیمبابۆی (ZSE): کۆمپانیای ZSE بەرپرسیارە لە ئاسانکاری کڕین و فرۆشتنی پشک و زەمانەت لە زیمبابۆی. ماڵپەڕ: https://www.zse.co.zw/ ٣. ماڵپەڕ: http://www.mfa.gov.zw/ 4. بانکی یەدەگی زیمبابۆی (RBZ): RBZ بانکی ناوەندییە کە بەرپرسیارە لە جێبەجێکردنی سیاسەتی دراو و هەروەها ڕێکخستنی دامەزراوە بانکییەکان. ماڵپەڕ: https://www.rbz.co.zw/ 5. کۆنفیدڕاڵی پیشەسازییەکانی زیمبابۆی (CZI): CZI نوێنەرایەتی پیشەسازییە جیاوازەکانی ناو وڵات دەکات و ئامانجی پێشخستنی گەشەپێدانی پیشەسازی و توانای کێبڕکێیە. ماڵپەڕ: https://czi.co.zw/ 6. کۆمپانیای بەبازاڕکردنی کانزاکانی زیمبابۆی (MMCZ): ئەم ماڵپەڕە زانیاری سەبارەت بە هەناردەکردنی کانزاکان لە زیمبابۆیەوە دەدات لەوانەش ڕێکارەکان، نرخەکان، و پێداویستییەکانی مۆڵەتدان. ماڵپەڕ: http://mmcz.co.zw/ 7. دەسەڵاتی نیشتمانی ئاسایشی کۆمەڵایەتی (NSSA): NSSA بەرنامەکانی ئاسایشی کۆمەڵایەتی بەڕێوەدەبات بە ئامانجی پێشکەشکردنی پشتگیری داهات بۆ کەسانی شایستە لە ناو زیمبابۆی. ماڵپەڕ: https://nssa.org.zw/ 8. کۆمپانیای گەرەنتی قەرزی هەناردەکردن (ECGC) - هەرچەندە ئەم ماڵپەڕە گرنگی بە گەرەنتی قەرزی هەناردەکردن دەدات لە هیندستانەوە بۆ وڵاتانی جیاواز لەوانەش زیمباباوێ بەڵام لایەنە جیاوازەکانیش دەگرێتەوە سەبارەت بە ئابووری و بازرگانی نێوان دوو وڵات ماڵپەڕ :https ://www .ecgc .in /ku /خزمەتگوزارییەکانمان/هەناردەکردن-قەرز -گەرەنتی /وڵاتانی -داپۆشراو /ئەفریقا .html تکایە ئاگاداربن کە هەمیشە پێشنیار دەکرێت زانیاری پشتڕاست بکرێتەوە و سەرچاوە فەرمییەکانی حکومەت بەکاربهێنرێت بۆ وەرگرتنی وردترین و نوێترین زانیاری.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

لێرەدا چەند ماڵپەڕێک دەخەینەڕوو کە دەتوانیت داتای بازرگانی زیمبابۆی تێیدا بدۆزیتەوە: 1. دەزگای نیشتمانی ئاماری زیمبابۆی (ZIMSTAT): ئەم ماڵپەڕە فەرمییە کۆمەڵێک زانیاری ئاماری دەخاتە ڕوو، لەوانەش داتای بازرگانی. دەتوانن دەستتان بگات بە ڕاپۆرت و بڵاوکراوەکانی بازرگانی بە سەردانی ماڵپەڕەکەیان لە https://www.zimstat.co.zw/. 2- بانکی یەدەگی زیمبابۆی: بانکی ناوەندی زیمبابۆی هەروەها ئاماری بازرگانی لە ماڵپەڕەکەیان پێشکەش دەکات. دەتوانن زانیاری ورد لەسەر هەناردەکردن و هاوردەکردن بدۆزنەوە بە سەردانی بەشی ئامارەکانیان لە https://www.rbz.co.zw/statistics. 3- بنکەدراوەی کۆمترەیدی نەتەوە یەکگرتووەکان: ئەم بنکەدراوە جیهانییە ڕێگەت پێدەدات کە داتای بازرگانی نێودەوڵەتی بگەڕێیت و وەریبگریتەوە، لەوانەش زانیاری لەسەر هاوردە و هەناردەی زیمبابۆی. لە ڕێگەی ماڵپەڕی UN Comtrade لە https://comtrade.un.org/ دەستت بگات بە بنکەدراوە. 4.زانیاری کراوەی بانکی جیهانی: بانکی جیهانی دەستڕاگەیشتنێکی بێبەرامبەر بە کۆمەڵێک زانیاریی بەرفراوانی گەشەپێدانی جیهانی دابین دەکات، لەوانەش ئاماری بازرگانی بۆ وڵاتانی وەک زیمبابۆی. بچۆ بۆ پلاتفۆرمی داتا کراوەکانیان لە https://data.worldbank.org/ و لە ژێر پۆلی "بازرگانی"دا بەدوای "زیمبابۆی"دا بگەڕێ. 5.ئەتڵەسی بازرگانی جیهانی: ئەتڵەسی بازرگانی جیهانی بنکەیەکی زانیاریی ئۆنلاینە کە داتای هەناردە و هاوردەکردنی گشتگیر لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە لە سەرانسەری جیهان پێشکەش دەکات، سەدان وڵات دەگرێتەوە لەنێویاندا زیمبابۆی. لە ڕێگەی ماڵپەڕەکەیانەوە دەستت بگات بەم بنکەدراوە لە http://www.gtis.com/products/global-trade-atlas/gta-online.html. تکایە ئاگاداربن کە لە کاتێکدا ئەم ماڵپەڕانە بە پلەی جیاواز زانیاری ورد دەدەن، بەڵام سەرچاوەیەکی بەناوبانگن بۆ لێکۆڵینەوە لە زانیارییە بازرگانییەکان لە پەیوەندی لەگەڵ ئابووری زیمبابۆی.

پلاتفۆرمی B2b

لە زیمبابۆی چەندین پلاتفۆرمی B2B هەیە کە تاک و بازرگانەکان دەتوانن بۆ پێداویستیەکانیان بەکاریان بهێنن. ئەم پلاتفۆرمانە بازاڕێکی مەجازی دابین دەکەن کە بازرگانەکان دەتوانن کاڵا و خزمەتگوزارییەکان بکڕن و بفرۆشن، پەیوەندی لەگەڵ هاوبەشە ئەگەرییەکان دروست بکەن و تۆڕەکانیان فراوان بکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمەکانی B2B لە زیمبابۆی لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1- AfricaPace - پلاتفۆرمی دیجیتاڵییە کە پیشەییەکانی بازرگانی لە ئەفریقا بەیەکەوە دەبەستێتەوە، لەنێویاندا زیمبابۆی. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پەیوەندی لەگەڵ هاوبەشە ئەگەرییەکان بکەن، هاوکاری بکەن لە پڕۆژەکاندا و زانیاری هاوبەش بکەن. ماڵپەڕ: www.africapace.com 2. TradeFare International - پلاتفۆرمی بازرگانی ئۆنلاینە کە بازرگانی نێوان کڕیاران و فرۆشیاران لە ئاستی جیهانیدا ئاسان دەکات. هەروەها تێڕوانینێک لە ڕەوتی بازاڕ و شیکاری دەدات بۆ یارمەتیدانی بازرگانەکان بۆ بڕیاردانی ئاگادارانە. ماڵپەڕ: www.tradefareinternational.com 3. Go4WorldBusiness - پلاتفۆرمی نێودەوڵەتی B2B کە هاوردەکاران و هەناردەکاران لە سەرانسەری جیهان بەیەکەوە دەبەستێتەوە، لەنێویاندا بازرگانییەکانی زیمبابۆی. کۆمەڵێک پۆلی بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات بۆ مەبەستی کڕین یان فرۆشتن لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکاندا وەک کشتوکاڵ، ئەلیکترۆنیات، قوماش و هتد. ماڵپەڕ: www.go4worldbusiness.com 4.LinkedIn- لینکیدئین سایتێکی تۆڕی پیشەیی بەکارهێنراوە کە بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت کە تاکەکان دەتوانن پرۆفایلی دروست بکەن کە تیشک دەخاتە سەر لێهاتووییەکانیان، ئەزموونەکانیان لە هەمان کاتدا ڕێگایەک بۆ بازرگانییەکان دابین دەکات بۆ پیشاندانی بەرهەم/خزمەتگوزارییەکان لە ڕێگەی دروستکردنی لاپەڕەی کۆمپانیاکانەوە. ماڵپەڕ:www.linkedin.com. 5.Techzim Market- Techzim Market ماڵپەڕێکی بازرگانی ئەلیکترۆنییە کە گرنگی بە پیشەسازی تەکنەلۆژیا دەدات لە زیمبابۆی. ماڵپەڕ:market.techzim.co.zw ئەم پلاتفۆرمانە خزمەت بە پیشەسازی یان کەرتە جیاوازەکان دەکەن بەڵام دەرفەت بۆ کارلێکەکانی بازرگانی بۆ بازرگانی لە زیمبابۆی دەڕەخسێنن. ئەم ماڵپەڕانە دەتوانرێت زیاتر لێکۆڵینەوەیان لەسەر بکرێت بەپێی پێداویستییە تایبەتەکانت چونکە کارایی جۆراوجۆر/پرۆسەی داواکاری پێشکەش دەکەن. ڕەنگە هەندێکیان پێویستیان بە تۆمارکردن/ناو تۆمارکردن هەبێت پێشتر کاتێک بۆ لێکۆڵینەوە لە تایبەتمەندییەکانی هەریەکەیان، پێداچوونەوەی بەکارهێنەران، و خزمەتگوزارییەکانی پشتگیری کڕیار تەرخان بکە پێش ئەوەی هەڵبژاردنەکەت دڵخۆش بکەیت بە گەڕان!