TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

مۆریس وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە زەریای هیندی، لە کەنارەکانی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا. ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی یەک ملیۆن و ٣٠٠ هەزار کەسە، ڕووبەرەکەی نزیکەی ٢٠٤٠ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە. ئەم وڵاتە لە ساڵی ١٩٦٨ سەربەخۆیی لە دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی بەریتانیا بەدەستهێناوە و لەو کاتەوە بە سەقامگیری سیاسی و سیستەمی بەهێزی دیموکراسی ناسراوە. پایتەختەکەی بریتییە لە پۆرت لویس کە هەم وەک ناوەندی ئابووری و هەم وەک ناوەندی ڕۆشنبیری مۆریس کاردەکات. مۆریس شانازی بە دانیشتووانێکی هەمەچەشنەوە دەکات کە کاریگەرییەکانی گروپە نەتەوەییە جیاوازەکانی تێدایە لەوانە هیندۆ-مۆریس، کرێۆل، چین-مۆریس، و فەرەنسا-مۆریس. ئەم کۆمەڵگە فرە کولتورییە بووەتە هۆی ئەوەی کە نەریتی زیندوو کە تێکەڵ بە داب و نەریت و ئایینە جیاوازەکانی وەک ئایینی هیندۆسی، مەسیحی، ئیسلام و ئایینی بودا بوون. وەک نەتەوەیەکی دوورگەیی بەناوبانگە بە دیمەنە وێنەکێشەکانی و کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەر کە ئاوەکانی وەک بلوری ڕوونن، گەشتیاری ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە ئابووری مۆریسدا. سەردانکەران نەک تەنها کەناراوەکانی جوانی بەڵکو دارستانە گەشاوەکانی، یەدەگی گیانلەبەرە کێوییەکانی وەک پارکە نەتەوەییەکەی گەرووەکانی ڕووباری ڕەش کە شوێنی جۆرە ناوخۆییەکانی وەک ڕێوی فڕیو مۆریسانە، سەرنجی ڕادەکێشن. جگە لە گەشتیاری، مۆریس لە کەرتەکانی دیکەی وەک بەرهەمهێنانی قوماش، خزمەتگوزارییە داراییەکان (لەوانەش بانکی دەریایی)، خزمەتگوزاری تەکنەلۆژیای زانیاری (IT)، پەرەپێدانی خانووبەرە لەنێو ئەوانی تردا گەشە دەکات. لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا ئابوورییەکەی بە سەرکەوتوویی هەمەچەشن کردووە و بووەتە یەکێک لە پێشکەوتووترین وڵاتانی ئەفریقا. چێشتخانەی مۆریس ڕەنگدانەوەی میراتی فرە کولتورییە لە ڕێگەی خواردنەکانەوە کە کاریگەری لەسەر کاری هیندییە خواردنە دەریاییە تامدارەکان و هەروەها نەریتە چێشتلێنانەکانی فەرەنسی کە لە شیرینی وەکو شۆربای بولێتدا دیارە کە لە سەرانسەری وڵاتدا پێشکەش دەکرێت لە کاتی سەری ساڵی نوێی چینی یان dhal puri - خواردنی سەرەکی سەر شەقامەکان پڕکراوە لە پورەی نۆک زەردی دابەشکراوی بەهارات کە خەڵکی ناوچەکە چێژیان لێ وەردەگرن یان گەشتیاران بە هەمان شێوە. لە ساڵانی ڕابردوودا هەوڵەکان هەبوون بۆ پێشخستنی سەرچاوەی وزەی نوێبووەوە بە مەبەستی کەمکردنەوەی پشتبەستن بە سووتەمەنی بەردینی کە بەشدارن لە ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوامی جیهانی؛ ئەم دەستپێشخەرییانە بریتین لە دانانی کێڵگەی با ناوچە دەریاییەکان بەکارهێنانی دەریا سەرچاوەی بەدیل بەرهەمهێنانی کارەبا فراوانکردنی توانای وزەی سەوزی وڵات. لە کۆتاییدا دەڵێین مۆریس نەتەوەیەکی دوورگەیی جوانە کە تێکەڵەیەک لە کولتوورەکان و جوانی سروشتی سەرسوڕهێنەر و ئابوورییەکی هەمەچەشن پێشکەش دەکات. جا تۆ بەدوای پشوویەکی نامۆ لە کەنار دەریادا دەگەڕێیت یان بەدوای گیانلەبەرە کێوییەکان و ئەزموونە کولتوورییە ناوازەکاندا دەگەڕێیت – مۆریس هەمووی هەیە.

مۆریس کە بە فەرمی بە کۆماری مۆریس ناسراوە، نەتەوەیەکی دوورگەیی جوانە و دەکەوێتە زەریای هیندی. سەبارەت بە دۆخی دراوەکەی، دراوی مۆریس پێی دەوترێت ڕوپیەی مۆریس (MUR). یەک ڕوپیە دابەش دەکرێت بەسەر ١٠٠ سەنتدا. ڕوپیە مۆریسییەکان لە ساڵی ١٨٧٦ەوە دراوی فەرمی مۆریس بووە کاتێک جێگەی دۆلاری مۆریسی گرتەوە. دراوەکە لەلایەن بانکی مۆریسەوە ڕێکدەخرێت، کە بەرپرسیارە لە پاراستنی سەقامگیری نرخەکان و دەستەبەرکردنی سەقامگیری دارایی لە وڵاتەکەدا. نرخی ئێستای ئاڵوگۆڕی دراو بۆ یەک دۆلاری ئەمریکی بەرامبەر بە ڕوپیەی مۆریس لە دەوروبەری 40 MUR دەگۆڕێت. گرنگە لەبەرچاو بگرین کە نرخی ئاڵوگۆڕ دەتوانێت جیاواز بێت بەپێی هۆکارە ئابوورییەکان و بارودۆخی بازاڕ. لە ڕووی بەکارهێنانەوە، پارەی کاش بە شێوەیەکی بەرفراوان وەرگیراوە و لە سەرانسەری مۆریسدا بەکاردەهێنرێت، بەتایبەتی لە دامەزراوە بچووکەکان و بازاڕە ناوخۆییەکان. هەروەها کارتی بانکیی بە شێوەیەکی باو لە هۆتێل و چێشتخانە و دوکانە گەورەکانی فرۆشتنی تاکەکەسیدا وەرگیراوە. بەڵام هەمیشە باشترە هەندێک پارەی کاش لەگەڵ خۆتدا هەڵبگریت بۆ مامەڵەی بچووکتر یان ئەگەر پلانت هەیە سەردانی بەشە دوورەکانی دوورگەکە بکەیت کە ڕەنگە وەرگرتنی پارەی کارت سنووردار بێت. ئامێری وەرگرتنی پارەی ئۆتۆماتیکی) بە ئاسانی لە سەرانسەری شار و شارە گەورەکاندا دەستدەکەوێت کە گەشتیاران دەتوانن بە بەکارهێنانی کارتی بانکیی یان بانکیی خۆیان پارە وەربگرن. زۆربەی ATMەکان هەڵبژاردنێک لە نێوان زمانی ئینگلیزی و فەرەنسی پێشکەش دەکەن بۆ مامەڵەکردن. شایەنی باسە پێش ئەوەی گەشت بکەیت بۆ مۆریس، سوودی دەبێت کە بانکی خۆت ئاگادار بکەیتەوە لە نیازی بەکارهێنانی کارتەکانت لە دەرەوەی وڵات بۆ ئەوەی هیچ پچڕانێک ڕوونەدات بەهۆی زیادبوونی ڕێوشوێنی ئەمنی کە بانکەکان لە دژی چالاکییە ساختەکارییە ئەگەرییەکان دەیگرنەبەر. بەگشتی مۆریس سیستەمێکی دراوی گونجاو پێشکەش دەکات کە ژێرخانی باشی دامەزراو وەک بانک و ATM کە خزمەت بە خەڵکی ناوخۆیی و گەشتیاران دەکات.

دراوی فەرمی مۆریس بریتییە لە ڕوپیەی مۆریس (MUR). سەبارەت بە نرخی نزیکەی ئاڵوگۆڕی دراوە سەرەکییەکان، لێرەدا چەند نموونەیەک دەخەینەڕوو: 1 دۆلار = 40 MUR 1 یۆرۆ = 47 MUR 1 GBP = 55 MUR 1 AUD = 28 MUR تکایە ئاگاداربن کە ئەم نرخانەی ئاڵوگۆڕکردن دەتوانن بگۆڕدرێن و ڕەنگە بەپێی هەڵاوسانی بازاڕ جیاواز بن. بۆ زانینی ڕێژەی ورد و نوێ، باشتر وایە ڕاوێژ بە سەرچاوە داراییە متمانەپێکراوەکان بکەیت یان ئامرازەکانی گۆڕینی دراو بەکاربهێنیت.

مۆریس بە درێژایی ساڵ چەندین فێستیڤاڵی گرنگ بەڕێوەدەبات، کە ڕەنگدانەوەی میراتی کولتووری هەمەچەشنی وڵاتەکەیە. یەکێک لەو فێستیڤاڵانە دیوالییە کە بە فێستیڤاڵی ڕووناکی ناسراوە. ئەم فێستیڤاڵە هیندۆسییە بە شێوەیەکی گشتی دەکەوێتە نێوان مانگەکانی ئۆکتۆبەر و تشرینی دووەم و لە سەرانسەری دوورگەکەدا بە جۆش و خرۆشێکی زۆرەوە بەڕێوەدەچێت. دیوالی هێمای سەرکەوتنی ڕووناکی بەسەر تاریکیدا و چاکە بەسەر خراپەدا. لەم فێستیڤاڵەدا خەڵک ماڵەکانیان بە گڵۆپ و مۆم و نەخشی ڕەنگۆلی ڕەنگاوڕەنگ لە دەرەوەی دەرگاکانیان دەڕازێننەوە. هەروەها دیاری ئاڵوگۆڕ دەکەن و چێژ لە نمایشی یارییە ئاگرینەکان وەردەگرن. فێستیڤاڵێکی دیکەی بەرچاو لە مۆریس جەژنی ڕەمەزانە کە بۆ موسڵمانان کۆتایی هاتنی جەژنی ڕەمەزانە. ئەم بۆنە خۆشە خێزان و هاوڕێیان کۆدەکاتەوە بۆ ئەوەی جەژن بکەن لە خواردنە تایبەتەکان کە بۆ ئەم بۆنەیە ئامادەکراون و نوێژکردن لە مزگەوتەکان و بەشداریکردن لە کردەوەی خێرخوازی بۆ ئەوانەی کەمتر بەختیان هەیە. ساڵی نوێی چینی گرنگییەکی بێئەندازەی هەیە بۆ ئەوانەی بە ڕەچەڵەک چینین لە مۆریس. ئەم ئاهەنگە پڕ لە ژیانە لە دەوروبەری مانگی یەک یان شوباتی هەموو ساڵێکدا بەڕێوەدەچێت و داب و نەریتە نەریتییەکانی چینی وەک سەمای شێر، نمایشی ئەژدیها، تەقەمەنی، فێستیڤاڵی فانۆس و ئاهەنگی ورد و درشت پیشان دەدات. گەنیش چاتورتی یەکێکی دیکەیە لە فێستیڤاڵەکانی ئایینی کە لە مۆریسدا لە نێو هیندۆسەکاندا بە شێوەیەکی بەرفراوان بەڕێوەدەچێت. یادی لەدایکبوونی لۆرد گەنێشا دەکرێتەوە و بە شێوەیەکی گشتی هەموو ساڵێک دەکەوێتە مانگی ئاب یان ئەیلول. پەرستیارەکان بتی گڵینی پەروەردگار گەنێشا دروست دەکەن کە بەوپەڕی پەرستشەوە دەپەرسترێن پێش ئەوەی بە ڕێوڕەسمی نوقم بکرێن لە ئاوەکانی وەک ڕووبار یان دەریاکان. ڕۆژی سەربەخۆیی مۆریس لە ١٢ی ئازاردا بڕگەیەکی گرنگە لە مێژووی وڵاتەکەدا – ڕزگاربوونی لە دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی بەریتانیا لە ساڵی ١٩٦٨. وڵاتەکە ئەم ڕۆژە نیشتمانییە بە ڕێکخستنی بۆنە کولتوورییە جیاوازەکان لەوانەش نمایشەکان کە نمایشی مۆسیقای نەریتی وەک سەمای سێگا نمایش دەکەن لەگەڵ ڕێوڕەسمەکانی بەرزکردنەوەی ئاڵا هەموویان بەسەر دوورگەکەدا. ئەم بۆنە جەژنانە نەک تەنها کۆمەڵگەی فرە نەتەوەیی مۆریس نیشان دەدەن بەڵکو تیشک دەخەنە سەر پابەندبوونی بە لێبوردەیی ئایینی و ئاهەنگگێڕانی گشتگیر کە خەڵکی لە پاشخانی جیاوازەوە یەکدەخەن.

مۆریس وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە زەریای هیندی، لە کەنارەکانی ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا. ئابووری وڵاتەکە بە پلەی یەکەم لەسەر بنەمای بازرگانی دامەزراوە، هەروەها تۆڕێکی بەهێزی هاوبەشی بازرگانی نێودەوڵەتی پەرەپێداوە. مۆریس وەک ئابوورییەکی کراوە و ئاڕاستەی بازاڕ، چالاکانە بەشداری لە بازرگانی جیهانیدا دەکات. وڵاتەکە لە ڕێگەی ناوچەی بازرگانی ئازادی کیشوەری ئەفریقا (AfCFTA) ڕێککەوتنی بازرگانی لەگەڵ نەتەوە جیاوازەکان و گروپە ناوچەییەکان دامەزراندووە، لەوانە ئەمریکا، یەکێتی ئەوروپا (EU)، هیندستان، چین و وڵاتانی ئەفریقا. مۆریس کۆمەڵێک بەرهەم و خزمەتگوزاری بەرفراوان هەناردەی ناوچە جیاوازەکانی جیهان دەکات. هەندێک لە کاڵا سەرەکییەکانی هەناردەکردن بریتین لە قوماش و جلوبەرگ، شەکر، بەرهەمی ماسی (لەوانەش خواردنە دەریاییەکان)، ماددە کیمیاییەکان، پێکهاتەی ئەلیکترۆنی، کەرەستەی پاکەتکردن، زێڕینگەریی و خزمەتگوزارییە داراییەکان. یەکێتی ئەوروپا وەک یەکێک لە گەورەترین هاوبەشە بازرگانییەکانی مۆریس دەمێنێتەوە. بەپێی ڕێکەوتنی هاوبەشی ئابوورییان (EPA)، مۆریس بە بێ باج دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکانی یەکێتی ئەوروپا بۆ نزیکەی هەموو هەناردەکردنی بەهرەمەندە. لەلایەکی دیکەوە چین لە ساڵانی ڕابردوودا وەک هاوبەشێکی بازرگانی گرنگ بۆ مۆریس دەرکەوتووە. لە ڕووی هاوردەکردنەوە، مۆریس کاڵای جۆراوجۆر دەهێنێتە ناوەوە بۆ ئەوەی داواکارییەکانی بەکاربردنی ناوخۆیی تێر بکات. بابەتە سەرەکییەکانی هاوردەکردن بریتین لە بەرهەمە نەوتییەکان (وەک نەوتی خاو)، ئامێر و ئامێرەکان بۆ پیشەسازییەکانی وەک قوماش و کەرتەکانی گەشتیاری کەرەستەی پێویست بۆ پڕۆژەکانی پەرەپێدانی ژێرخانی. بەگشتی، مۆریس بەردەوامە لە یەکەمایەتیدان بە هەمەچەشنکردنی سەرچاوەکانی هەم بۆ پێداویستییەکانی هاوردەکردن وەک بازاڕەکانی هەناردەکار پێیان وایە کە سەقامگیری زیاتر بە تێپەڕبوونی کات مسۆگەر دەکات سەرەڕای ئەوەش هەوڵی بەردەوام لەلایەن دەسەڵاتدارانی مۆریساوە دەدرێت بۆ بەرزکردنەوەی تواناسازی لەنێوان خاوەنکارە ناوخۆییەکان کە سیستەمی پشتگیری بەهێزتریان بۆ دابین دەکات کە ڕێگە بە هەناردەکردنی باشتر دەدات زنجیرە بەهاکانی بەشداربووی ئەنجامدان سەرەڕای ئەوەش پێشخستنی چاکسازییە ئابوورییەکان بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی هێشتا گرنگە بۆ بەدەستهێنانی خۆشگوزەرانی گەشەی بەردەوام

مۆریس، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە زەریای هیندی، توانایەکی زۆری هەیە بۆ گەشەپێدانی بازرگانی و بازاڕ. سەرەڕای ژمارەی دانیشتووان و قەبارەی جوگرافیای تاڕادەیەک کەم، مۆریس پێشکەوتنی بەرچاوی بەدەستهێناوە لە بنیاتنانی ژینگەیەکی بازرگانی سەرنجڕاکێش کە لەبار بێت بۆ بازرگانی. یەکێک لەو هۆکارە سەرەکیانەی کە بەشدارە لە توانای بازرگانی مۆریسدا، شوێنی ستراتیژییەتی. دەکەوێتە چوارڕێیانی ئەفریقا و ئاسیا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، وەک دەروازەیەک بۆ ئەو کۆمپانیایانە کاردەکات کە دەیانەوێت کارەکانیان لە سەرانسەری ئەم ناوچانەدا فراوان بکەن. ژێرخانی گەشەسەندنی باشی وڵاتەکە، لەوانەش بەندەر و فڕۆکەخانە مۆدێرنەکان، سەرنجڕاکێشیی وڵاتەکە وەک ناوەندێکی بازرگانی زیاتر بەرز دەکاتەوە. جگە لەوەش مۆریس ڕێبازێکی چالاکانەی بەرەو ئازادکردنی بازرگانی پەیڕەو کردووە. چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی ناوچەیی و دوولایەنەی لەگەڵ وڵاتانی جۆراوجۆری جیهان واژۆ کردووە. ئەم ڕێککەوتنانە دەستڕاگەیشتن بە بازاڕە سەرەکییەکان بە ئیمتیازات بۆ بازرگانانی مۆریس دەبەخشن و لە هەمان کاتدا وەبەرهێنانی بیانی بۆ ناو وڵاتەکە ڕادەکێشن. سەرەڕای ئەوەش، مۆریس سوودمەندە لە دەستڕاگەیشتن بە بازاڕە پێشکەوتووەکانی گەورە وەک ئەوروپا بەبێ باج لە ڕێگەی ڕێککەوتنی هاوبەشی ئابووری لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا. هەروەها مۆریس بەهۆی چوارچێوەی ڕێکخستنی دروست و کەرتی بانکی بەهێزەوە خۆی وەک ناوەندێکی دارایی نێودەوڵەتی جێگیر کردووە. ئەم دۆخە دەرفەت بۆ بازرگانییە هەناردەکارەکان دەکاتەوە بۆ ئەوەی سوود لە خزمەتگوزارییە داراییەکانی وەک پارەدارکردنی بازرگانی و ئاسانکاری وەبەرهێنان وەربگرن. جگە لەوەش، کەرتە جۆراوجۆرەکان بەشدارییەکی بەرچاویان لە ئابووری مۆریسدا هەیە لە دەرەوەی پیشەسازییە تەقلیدییەکانی وەک کشتوکاڵ یان بەرهەمهێنانی قوماش. وڵاتەکە سەرکەوتوو بووە لە پەرەپێدانی کەرتە تایبەتەکانی وەک خزمەتگوزارییەکانی بانکی و دارایی دەریایی، پیشەسازی گەشتیاری و میوانداری (لەوانەش گەشتیاری پزیشکی)، خزمەتگوزارییەکانی تەکنەلۆژیای زانیاری (وەک ناوەندەکانی BPO)، بەرهەمهێنانی وزەی نوێبووەوە (کێڵگەی خۆر/با)، پرۆسێسکردنی خواردنە دەریاییەکان و پیشەسازی هەناردەکردن – ئەمانە تەنها هەندێک بوارن کە توانایەکی زۆر بەکارنەهێنراو بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکەن. لە کۆتاییدا، مۆریس دەرفەتی بەڵێندەر بۆ فراوانکردنی بازرگانی دەرەکی لە ڕێگەی پیشەسازییە جۆراوجۆرەکانەوە دەخاتە ڕوو لەگەڵ شوێنی جوگرافیای بەسوود، سیاسەتەکانی حکومەت کە پشتگیری چالاکییە بازرگانییەکان دەکەن، و خزمەتگوزارییە داراییە بەهێزەکان بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان کە دەیانەوێت شوێنپێی خۆیان لە ئەفریقا و دەرەوەی وڵات فراوان بکەن.

لە بازاڕی نێودەوڵەتیدا مۆریس بە بەرهەمە ناوازەکانی هەناردەکردن ناسراوە. شوێنی ستراتیژی ئەم وڵاتە دوورگەییە لە زەریای هیندیدا وای لێدەکات ببێتە ناوەندێک بۆ بازرگانی نێوان ئەفریقا و ئاسیا و ئەوروپا. بۆ دەستنیشانکردنی بەرهەمە گەرمفرۆشەکان لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی مۆریسدا، پێویستە چەند هۆکارێک لەبەرچاو بگیرێن. یەکەم: شیکردنەوەی شێوازی داواکاری و بەکاربردنی ناوخۆیی زۆر گرنگە. تێگەیشتن لەوەی کە چ بەرهەمێک لە نێو بەکارهێنەرانی مۆریسدا خواستێکی زۆری لەسەرە، دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە دیاریکردنی دەرفەتە ئەگەرییەکانی هەناردەکردن. ڕاپرسییەکانی ڕەفتاری بەکاربەران و لێکۆڵینەوەکانی بازاڕ دەتوانن تێڕوانینێکی بەنرخ لەبارەی ئارەزوو و ڕەوتەکان پێشکەش بکەن. دووەم: گرنگیدان بە سامانە سروشتییەکانی وڵات دەتوانێت سوودی هەبێت. مۆریس خاوەنی سەرچاوەی ڕەسەنی زۆرە وەکو قەیسی شەکر و قوماش و خواردنە دەریاییەکان و بەرهەمهێنانی ڕوم. ئەم پیشەسازیانە لە ڕووی مێژووییەوە گرنگ بوون بۆ ئابوورییەکەی و بەردەوامن لە هەڵگرتنی توانای هەناردەکردن لەسەر ئاستی جیهانی. جگە لەوەش، گەڕان بەدوای بازاڕە تایبەتەکاندا دەتوانێت ببێتە هۆی سەرکەوتن لە پیشەسازی بازرگانی دەرەکی مۆریسدا. پسپۆڕی لە بەرهەمە ناوازەکان یان تایبەتمەندەکان کە پێداویستی یان بەرژەوەندییە تایبەتەکانی بەکاربەر دابین دەکەن دەتوانێت قازانجێکی زۆری هەبێت. ئەمەش لەوانەیە کاڵای دۆستی ژینگە یان بەردەوام وەک جوانکاری ئۆرگانیک یان هونەر و پیشەسازی نەریتی لەخۆبگرێت. سەرەڕای ئەوەش، سوودوەرگرتن لە ڕێککەوتنە بازرگانییە دوولایەنەکان دەتوانێت بڕیارەکانی هەڵبژاردنی بەرهەم بەرز بکاتەوە. مۆریس سوودمەندە لە ڕێکخستنە جیاوازەکانی ئیمتیازات وەک یاسای دەرفەتی گەشەی ئەفریقای ئەمریکا (AGOA) کە دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکانی ئەمریکا بەبێ باج بۆ هەندێک پۆلی بەرهەمی شایستە دابین دەکات. دواجار بەڵام لە هەمووی گرنگتر پەروەردەکردنی پەیوەندی بەهێزە لەگەڵ هاوبەشە بازرگانییەکان لە ئاستی جیهانیدا بە بەشداریکردن لە پێشانگای پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی کە سەرنجیان لەسەر کەرتەکانی پەیوەندیدار بە هەناردەکردنی مۆریسیا وەک بۆنە قوماش/مۆدە (بۆ نموونە، پریمیێر ڤیژن)، پێشانگای خۆراکی کشتوکاڵی (بۆ نموونە، SIAL پاریس)، هتد). لە کۆتاییدا هەرچەندە خاوەن کارەکان کە دەیانەوێت بازاڕی بازرگانی دەرەکی مۆریس بکۆڵنەوە پێویستە لێکۆڵینەوەی ورد ئەنجام بدەن پێش هەڵبژاردنی بەرهەمەکانیان زۆر گرنگە کە ئاگاداری داواکارییەکانی بەکاربەری ناوخۆیی بن کە سەرچاوە ڕەسەنەکان بەکاربهێنن بازاڕە تایبەتەکان سوود لە ڕێککەوتنە دوولایەنەکان وەربگرن کە هاوبەشی بەهێز لەگەڵ هاوبەشە بازرگانییەکان لە ئاستی جیهانیدا پەروەردە بکەن

مۆریس وڵاتێکی دوورگەیی جوانە و دەکەوێتە زەریای هیندی. بە کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەر و ئاوە فیروزەییەکان و کولتوورە زیندووەکانی، بووەتە شوێنێکی گەشتیاری بەناوبانگ. لێرەدا چەند تایبەتمەندی و تابویەکی کڕیار دەخەینەڕوو کە دەبێت ئاگاداریان بیت لەکاتی کارلێککردن لەگەڵ کڕیارانی مۆریس. تایبەتمەندی کڕیار: 1. گەرم و گوڕ و دۆستانە: کڕیارانی مۆریس بە سروشتی گەرم و دۆستانە ناسراون. ئەوان کارلێکە ڕاستەقینەکان بەرز دەنرخێنن و پەیوەندییە کەسییەکان بە نرخ دەزانن. 2- کۆمەڵگەی فرە کولتوری: مۆریس شوێنی دانیشتووانێکی هەمەچەشنە کە کاریگەرییەکانی کولتوورە جیاوازەکانی وەک هیندی، ئەفریقی، چینی، ئەوروپییان هەیە. ئەم هەمەچەشنییە لە ئارەزووەکانی کڕیارەکانیاندا ڕەنگ دەداتەوە. 3- ڕێزگرتن: کڕیارانی مۆریس مەیلیان هەیە ڕێزێکی زۆریان بۆ کەسانی تر هەبێت و چاوەڕوانی هەمان ئاستی ڕێزگرتن لە بەرامبەردا دەکەن. 4- لێهاتوویی موزایەدە: موزایەدە لە بازاڕە ناوخۆییەکان یان دوکانە بچووکەکانی مۆریسدا کارێکی باو و ئاساییە. زۆرێک لە کڕیاران چێژ لە دانوستاندن لەسەر نرخەکان وەردەگرن پێش ئەوەی کڕینێک بکەن. تابووەکان: 1- هەستیاری ئایینی: خەڵکی مۆریس لە ڕووی ئاینییەوە هەمەچەشنن و هیندۆسەکان زۆرینەن و مەسیحییەکان و موسڵمانان لەنێو ئەوانی دیکەدا بەدوایدا دێت. زۆر گرنگە لە کاتی بەڕێوەبردنی کاروبارەکاندا ڕێز لە پراکتیزە و داب و نەریتە ئاینییە جیاوازەکان بگرێت. 2.بەربەستەکانی زمان: لە کاتێکدا زمانی ئینگلیزی بە شێوەیەکی بەرفراوان لە دوورگەکەدا قسە دەکرێت، زۆرێک لە خەڵکی ناوچەکەش وەک زمانی یەکەمی خۆیان بە کرێۆل یان فەرەنسی قسە دەکەن. دوور بکەوەرەوە لە گریمانەکردنی حەزی زمانی کەسێک بە پشتبەستن بە دەرکەوتنی؛ بەڵکو بە ئەدەبەوە بپرسە کە ئەوان پێیان باشە بە کام زمان پەیوەندی بکەن. 3.بەڕێوەبردنی کات: لە مۆریسدا بەهایەکی زۆری هەیە بۆ جێبەجێکردنی کات؛ بەڵام لە ڕووی کولتوورییەوە قبوڵ دەکات کە کۆبوونەوەکان دەتوانن درەنگ دەست پێبکەن یان زیاتر لە کاتی دیاریکراو بەردەوام بن بەهۆی گفتوگۆی نافەرمی پێشوەختە یان پشووەکانی کۆمەڵایەتی لە کاتی پشووەکاندا. لەبیرت بێت کە ئەم تایبەتمەندیانە ڕەنگە لە نێوان تاکەکاندا جیاواز بن بەپێی هۆکارەکانی وەک تەمەن، ئاستی خوێندن، یان پیشە بەڵام بە گشتی ڕەنگدانەوەی ئەو مەیلانەن کە لە نێوان زۆربەی کڕیارە مۆریسییەکان دەبینرێن. تێگەیشتن لەم تایبەتمەندیانەی کڕیار دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە بەرزکردنەوەی کاریگەری پەیوەندیکردن لە هەمان کاتدا دوورکەوتنەوە لە هەر تێنەگەیشتنێکی هەڵە یان تاوانێکی ئەگەری لەکاتی کارلێککردن لەگەڵ کڕیارەکانی مۆریس

مۆریس وڵاتێکی دوورگەییە و دەکەوێتە زەریای هیندی، بە کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەر و میراتی دەوڵەمەندی کولتووری ناسراوە. کاتێک باس لە ڕێکارەکانی گومرگی و کۆچبەری دەکرێت، مۆریس سیستەمی کاریگەری داناوە بۆ دڵنیابوون لە چوونە ژوورەوە و دەرچوون بە شێوەیەکی ڕێک و پێک بۆ سەردانکەران. لەگەڵ گەیشتنیان بە فڕۆکەخانەکان یان بەندەرەکانی وڵات، پێویستە گەشتیاران پاسپۆرتێکی کارا پێشکەش بکەن کە لانیکەم ماوەی کارکردنی شەش مانگ زیاتر بێت لە ماوەی مانەوەیان. سەرەڕای ئەوەش، گەشتیاران لەوانەیە پێویستیان بە پێشکەشکردنی بەڵگەی شوێنی نیشتەجێبوون و بەڵگەنامەی گەڕانەوە یان گەشتکردن هەبێت. واباشە پێش سەفەرکردن لە باڵیۆزخانەی مۆریس یان کونسوڵخانەی مۆریس، پێداویستییە تایبەتەکانی ڤیزە بپشکنیت. ڕێساکانی گومرگی لە مۆریس بە توندی هاوردەکردنی ماددە هۆشبەرە نایاساییەکان، چەکی ئاگرین، تەقەمەنی، تەقەمەنی، کاڵای ساختە، بڵاوکراوە/کەرەستەی ناشایستە و هەر شتێک کە بە هەڕەشە بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانی دادەنرێت قەدەغە دەکەن. هەروەها پێویستە گەشتیاران ئاگاداری سنووردارکردنی هێنانی سەوزە و میوەی تازە بن بۆ وڵاتەکە بەهۆی نیگەرانییەکان لە پاراستنی کشتوکاڵی ناوخۆیی. دەرماڵەی بێ باج بۆ هەندێک بابەتی وەک جگەرە (تا ٢٠٠)، سیگار (تا ٥٠)، خواردنەوە کحولیەکان (تا ١ لیتر)، بۆن (تا ٠.٥ لیتر)، و کەلوپەلی کەسی دیکە بە ڕێژەیەکی گونجاو جێبەجێ دەکرێت. لە ئەگەری تێپەڕاندنی گەشتیاران لەم سنوورانە یان هەڵگرتنی شتومەکی قەدەغەکراو بەبێ مۆڵەتی دروست، لەوانەیە بەرپرسیار بن لە غەرامە یان سزا. لە کاتی ڕۆشتن لە مۆریسەوە پێشنیار دەکرێت سەردانکەران بەلایەنی کەمەوە سێ کاتژمێر پێش کاتی گەشتەکەیان بگەنە فڕۆکەخانە بەهۆی پشکنینی ئەمنی کە لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە ئەنجام دەدرێت. جانتاکان لە کاتی چوونە ژوورەوە بۆ بینای تێرمیناڵی فڕۆکەخانە لە ڕێگەی ئامێری سکانکردنی تیشکی ئێکسەوە تێدەپەڕن. بۆ دڵنیابوون لە ئەزموونێکی بێ کێشە لەکاتی تێپەڕبوون بە گومرگی مۆریس: 1. پێش گەشتەکەت ئاشنابە بە هەموو پێداویستییە پەیوەندیدارەکانی ڤیزە. 2. دڵنیابە لەوەی پاسپۆرتەکەت ڕەوایی پێویستی ماوەتەوە. 3.ڕاگەیاندنی هەموو شتە پێویستەکان لە کاتی پشکنینی گومرگیدا. 4. ڕێزگرتن لە یاسا ناوخۆییەکان سەبارەت بە ماددە یان کاڵا قەدەغەکراوەکان. 5- ئاگاداری دەرماڵەی بێ باج بە لە کاتی هێنانی شتومەک بۆ ناو مۆریس یان دەرەوەی مۆریس. 6. گەیشتن بە فڕۆکەخانە بە کاتێکی گونجاو بۆ پشکنینی ئەمنی پێش ڕۆشتن. بە پابەندبوون بەم ڕێنماییانە، سەردانکەرانی مۆریس دەتوانن زۆرترین سوود لە کاتەکانیان لەم وڵاتە جوانە وەربگرن و لە هەمان کاتدا ڕێز لە گومرگی و ڕێساکانی کۆچبەری بگرن.

مۆریس کە وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە زەریای هیندی، سیاسەتی تایبەتی خۆی هەیە بۆ باجی هاوردەکردن. مۆریس بە ئەندامی ڕێکخراوی بازرگانی جیهانی (WTO)، ڕێکەوتن و سیاسەتی بازرگانی نێودەوڵەتی پەیڕەو دەکات. بەگشتی مۆریس بە ڕێژەیەکی یەکسان باجی هاوردەکردن بە ڕێژەی ١٥٪ لەسەر زۆربەی ئەو کاڵایانە دەسەپێنێت کە دەچنە ناو وڵاتەکەوە. بەڵام ڕەنگە هەندێک بەرهەم باجی زیاتر ڕابکێشن یان تەنانەت بە تەواوی لە باجی هاوردەکردن بەخشراو بن بە پشتبەستن بە ڕێسا تایبەتەکان. بۆ نموونە، پێداویستییە سەرەتاییەکانی وەک خۆراکی سەرەکی وەک برنج، ئاردی گەنم، سەوزە، میوە بەزۆری لە باجی هاوردەکردن بەخشراون بۆ ئەوەی دڵنیابن لە گونجاوی و بەردەستبوونی بۆ دانیشتووان. بە هەمان شێوە، دەرمان و بەرهەمە گرنگەکانی چاودێری تەندروستی زۆرجار بەهرەمەندن لە کەمکردنەوە یان سفر باج بۆ پشتگیریکردنی تەندروستی گشتی. لە لایەکی دیکەوە، شتە لوکسەکانی وەک ئۆتۆمبێلی ئاست بەرز یان ئامێرە ئەلیکترۆنییەکان زیاتر باجی زیاتریان لەسەرە لە کاتی چوونە ژوورەوەدا. ئەمەش بۆ هاوسەنگکردنی درووستکردنی داهات لە هەمان کاتدا هاندانی زیادەڕۆیی لە بەکارهێنانی کاڵا ناپێویستەکان ئەنجام دەدرێت. سەرەڕای ئەوەش، ڕەچاوکردنی ژینگەیی ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە دیاریکردنی سیاسەتی باج بۆ هاوردەکردن. ئەو بەرهەمانەی کە زیان بە ئیکۆسیستەم دەگەیەنن وەک هەندێک مادەی کیمیایی یان ماددە مەترسیدارەکان لەوانەیە ڕووبەڕووی باجی زیاتر ببنەوە وەک بەشێک لە هەوڵەکان بۆ هاندانی پراکتیزە بەردەوامەکان و پاراستنی سەرچاوە سروشتییەکان. گرنگە بۆ ئەو بازرگانانە و ئەو کەسانەی کە بیر لە هاوردەکردنی کاڵا دەکەنەوە بۆ مۆریس کە لە هەر گۆڕانکارییەک لە ڕێساکانی گومرگیدا ئاگاداربن. زانیاری ورد سەبارەت بە باجی تایبەت دەتوانرێت لە ڕێگەی ماڵپەڕی دەسەڵاتی داهاتی مۆریس (MRA) یان لە ڕێگەی ڕاوێژکردن لەگەڵ پسپۆڕانی بازرگانی کە ئاشنان بە یاسا ناوخۆییەکان بدۆزرێتەوە. بەگشتی، سیاسەتی باجی هاوردەکردنی مۆریس ئامانجی دروستکردنی هاوسەنگییە لە نێوان پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان/توانای بەرهەمهێنانی ناوخۆیی لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە دەستڕاگەیشتن بە شتە سەرەکییەکان بە نرخێکی گونجاو پۆلی بەرهەم پێش دەستپێکردنی هەر چالاکیەکی بازرگانی لە مۆریس

مۆریس، وڵاتێکی دوورگەیی و دەکەوێتە زەریای هیندی، ڕێژیمێکی باجی لیبڕاڵ و کێبڕکێکار پەیڕەو دەکات کە ئامانج لێی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی و بەرەوپێشبردنی گەشەی ئابوورییە. وڵات کەشێکی لەباری باجی دامەزراندووە بۆ هاندانی هەناردەکردنی کاڵا جۆراوجۆرەکان. بەگشتی مۆریس هیچ باجێکی هەناردەکردن و باج لەسەر زۆربەی ئەو کاڵایانە ناسەپێنێت کە کەناراوەکانی بەجێدەهێڵن. ئەم سیاسەتە ئامانجی هاندانی بازرگانی نێودەوڵەتی و بەرزکردنەوەی توانای کێبڕکێی وڵات لە بازاڕی جیهانیدا. ڕێگە بە بازرگانەکان دەدات کە بە ئازادی بەرهەمەکانیان هەناردە بکەن بەبێ ئەوەی ڕووبەڕووی بارگرانی دارایی زیاتر ببنەوە لە شێوەی باجی هەناردەکردندا. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە مۆریس ڕەنگە هەندێک باج لەسەر کاڵا تایبەتەکان دابنێت بە پشتبەستن بە سروشتی یان پۆلێنکردنی پیشەسازی. بۆ نموونە، لەوانەیە باجی گومرگی لەسەر هەندێک شتومەکی لوکس یان کاڵای زیانبەخش بۆ تەندروستی گشتی وەک بەرهەمەکانی تووتن یان خواردنەوە کحولیەکان بسەپێندرێت. سەرەڕای ئەوەش، ڕەنگە هەندێک لە کەرتەکانی وەک بەرهەمهێنانی شەکر ڕێسای تایبەتیان هەبێت کە هەناردەکردنیان بەڕێوەدەبات. جگە لەم کەمترین ئیستسنایانە، مۆریس بەگشتی ژینگەیەکی گونجاو پێشکەش دەکات بۆ ئەو بازرگانیانەی کە بەشدارن لە هەناردەکردنی کۆمەڵێک کاڵا لەوانە قوماش، جلوبەرگ، زێڕینگەریی و کانزا بەنرخەکان، بەرهەمە خۆراکییە پرۆسێس کراوەکان وەک سەوزە و میوەی قوتوو، بەرهەمە ماسیییەکانی وەک خواردنی دەریایی و فیلێتی ماسی تازە لەنێویاندا زۆر کەسی تر. بۆ زیاتر پشتگیریکردن لە ئاسۆی گەشەی هەناردەکاران و بەرزکردنەوەی توانای کێبڕکێیان لە ئاستی جیهانیدا، مۆریس هاندەرە جۆراوجۆرەکان پێشکەش دەکات لەوانەش لێخۆشبوون لە باجی داهاتی کۆمپانیاکان لە ژێر هەندێک مەرجدا لە ڕێگەی ئەو لایەنانەی کە لە ناوچەی پرۆسێسی هەناردەکردن (EPZs) کاردەکەن. ئەم ناوچانە ئاسانکاری بۆ دامەزراندنی کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنان دەکەن کە بە پلەی یەکەم خەریکی چالاکییەکانی هەناردەکردنن. بەگشتی، مۆریس ژینگەیەکی لایەنگری هەناردەکردن بەرەوپێش دەبات بە هێشتنەوەی باجی هەناردەکردن لە کەمترین ئاستدا لە هەمان کاتدا هاندانی جۆراوجۆر پێشکەش بەو هەناردەکارانە دەکات کە لە ناوچە دیاریکراوەکاندا کاردەکەن. ئەم ڕێبازە یارمەتیدەرە بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی لە هەمان کاتدا هانی پیشەسازییە ناوخۆییەکان دەدات بۆ ئەوەی سەرنجیان لەسەر بەرهەمهێنانی کاڵای کوالیتی بەرز بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان بێت .

مۆریس وڵاتێکە بەناوبانگە بە کولتوورە هەمەچەشن و زیندووەکەی و جوانییە سروشتییە سەرسوڕهێنەرەکانی و ئابوورییە گەشەسەندووەکەی. مۆریس وەک وڵاتێکی دوورگەیی کە دەکەوێتە زەریای هیندی، بووەتە یاریزانێکی دیار لە بازاڕی جیهانیدا بە گرنگیدان بە پیشەسازی هەناردەکردن. کاتێک باس لە بڕوانامەی هەناردەکردن دەکرێت، مۆریس پابەندبوونی توند بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکان مسۆگەر دەکات بۆ پاراستنی کوالیتی و یەکپارچەیی بەرهەمەکانی. وڵاتەکە گرنگییەکی زۆر بە بڕوانامەی هەناردەکردن دەدات چونکە ڕێگە بە بازرگانانی مۆریس دەدات دەستیان بە بازاڕە بیانییە قازانج بەخشەکان بگات و هاوبەشی بازرگانی بەهێز دروست بکەن. یەکێک لە بڕوانامە سەرەکییەکانی هەناردەکردن لە مۆریسدا بریتییە لە ISO 9001:2015، کە ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە ڕێکخراوێک سیستەمی بەڕێوەبردنی کوالیتی کاریگەرانەی جێبەجێکردووە. ئەم بڕوانامەیە دڵنیایی دەداتە کڕیارە ئەگەرییەکان کە بەرهەمە مۆریسییەکان ستانداردە نێودەوڵەتییەکانی کوالیتی دەگونجێن و بە بەکارهێنانی پرۆسەی متمانەپێکراو بەرهەم دەهێنرێن. بڕوانامەیەکی گرنگی دیکە بریتییە لە GMP (Good Manufacturing Practice)، کە دڵنیای دەدات لەوەی کە ئەو بەرهەمانەی لە مۆریس بەرهەم دەهێنرێن پابەندن بە ڕێنماییە توندەکانەوە کە لەلایەن دەسەڵاتە ڕێکخەرەکانەوە دانراون وەک ستانداردەکانی سەلامەتی خۆراک یان ڕێساکانی دەرمانسازی. ئەم بڕوانامەیە یارمەتی دامەزراندنی متمانە دەدات لەگەڵ هاوردەکاران کە سەلامەتی و کوالیتی بەرهەمەکە لە پێشینەن. جگە لەوەش، بڕوانامەی بازرگانی دادپەروەرانە گەرەنتی پراکتیزە ئەخلاقییەکان دەکات لەناو کەرتی کشتوکاڵدا بە دڵنیابوون لەوەی کە کرێکاران مووچەی دادپەروەرانەیان پێدەدرێت و لە ژێر بارودۆخێکی باشدا کاردەکەن. بەم بڕوانامەیە، هەناردەکارانی مۆریس دەتوانن دەست بخەنە ناو بازاڕەکانەوە کە بەکارهێنەران داوای بەرهەمی بەرپرسیار لە ڕووی کۆمەڵایەتییەوە دەکەن. لە کۆتاییدا، بڕوانامەی حەڵاڵ زۆر گرنگە بۆ هەناردەکاران کە وڵاتانی زۆرینە موسڵمان یان ئەو بازاڕانە دەکەنە ئامانج کە دانیشتووانێکی بەرچاوی موسڵمانیان تێدایە. ئەم بڕوانامەیە پشتڕاستی دەکاتەوە کە بەرهەمە خۆراکییەکان پابەندن بە مەرجە خۆراکییە ئیسلامییەکان و بەپێی بنەماکانی حەڵاڵ پرۆسێس کراون. لە کۆتاییدا، مۆریس بڕوانامەی هەناردەکردن بە جددی وەردەگرێت بۆ دڵنیابوون لە بەرهەمە کوالیتی بەرزەکان لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکاندا لەوانەش کەرتەکانی بەرهەمهێنان، کشتوکاڵ و میوانداری. ئەم بڕوانامانە نەک تەنها متمانەی بەکاربەران بەرز دەکەنەوە بەڵکو دەستڕاگەیشتن بە دەرفەتی بازرگانی نێودەوڵەتی بەنرخ بۆ بازرگانییەکانی مۆریس دەڕەخسێنن.

مۆریس وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە کەنارەکانی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا. سەرەڕای قەبارە بچووکەکەی، بەڵام ژێرخانی لۆجستیکی گەشەسەندووی باشی هەیە کە پاڵپشتی ئابووری و بازرگانی نێودەوڵەتی دەکات. پۆرت لویس بەندەری سەرەکییە و وەک ناوەندی چالاکییەکانی هاوردە و هەناردەکردن لە مۆریسدا کاردەکات. پەیوەندییەکی نایاب پێشکەش بە ڕێگا سەرەکییەکانی کەشتیوانی دەکات، ئەمەش وایکردووە ببێتە خاڵێکی ترانزێتێکی ئایدیاڵ بۆ کاڵاکان بۆ وڵاتانی دیکە و لە وڵاتانی دیکەوە. بەندەرەکە بە ئامرازی مۆدێرن تەیار کراوە، لەوانە تێرمیناڵی کۆنتێنەر، کۆگا و ئامێری کارامەی مامەڵەکردن لەگەڵ بار. بۆ خزمەتگوزارییەکانی گواستنەوەی باری ئاسمانی، فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سێر سیووساگور ڕامگولام دەروازەی سەرەکییە بۆ گواستنەوەی بار. چەندین تێرمیناڵی بارهەڵگری هەیە کە توانای مامەڵەکردن لەگەڵ جۆرە جیاوازەکانی بارکردنیان هەیە. فڕۆکەخانەکە بە شێوەیەکی گونجاو لە نزیک پۆرت لویس هەڵکەوتووە، ئەمەش ئاسانکاری دەکات بۆ یەکگرتنی بێ کێشە لە نێوان گواستنەوەی ئاسمانی و دەریایی. چەندین کۆمپانیای لۆجستی لە مۆریس کاردەکەن و خزمەتگوزاری گشتگیر پێشکەش دەکەن وەکو پاککردنەوەی گومرگی، دامەزراوەی کۆگا، تۆڕەکانی دابەشکردن، و چارەسەری گەیاندنی دەرگا بە دەرگا. ئەم کۆمپانیایانە ئەزموونی بەرفراوانیان هەیە لە بەڕێوەبردنی هەردوو پێداویستی لۆجستیکی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی. لە ڕووی گواستنەوەی ڕێگاوبانەوە لە ناو مۆریسدا، تۆڕێکی بەرفراوانی ڕێگاوبانەکان هەیە کە شارە گەورەکان و شارۆچکەکانی سەرتاسەری وڵات بەیەکەوە دەبەستنەوە. ئەمەش ڕێگە بە گواستنەوەی کارامەی کاڵاکان دەدات لە بەندەرەکان یان فڕۆکەخانەکانەوە بۆ شوێنە جیاوازەکانی ناو مۆریس. هەروەها مۆریس سوودمەندە لە هاوبەشییە لۆجستییە جیهانییەکان کە ئاسانکاری بۆ بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی دیکەی جیهان دەکات. ڕێککەوتنی بەسوود لەگەڵ کۆمەڵگە ئابوورییە ناوچەییەکانی وەک کۆمێسا (بازاڕی هاوبەش بۆ ڕۆژهەڵات و باشووری ئەفریقا) هەیە کە پەیوەندییەکانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ زیاتر بەرز دەکەنەوە. سەرەڕای ئەوەش، مۆریس شانازی بە ژێرخانی پەیوەندییە متمانەپێکراوەکانەوە دەکات کە پەیوەندییەکی بێ کێشە لە سەرانسەری پرۆسەی زنجیرەی دابینکردندا مسۆگەر دەکات. ئەمەش ڕێگە بە بازرگانەکان دەدات کە لە کاتی ڕاستەقینەدا بەدواداچوون بۆ بارەکانیان بکەن لە هەمان کاتدا بە شێوەیەکی کارا پەیوەندییان لەگەڵ هاوبەشە لۆجستیکییەکانیان هەیە. لە کۆتاییدا، مۆریس تۆڕێکی لۆجستیکی بەهێز پێشکەش دەکات کە پێکهاتووە لە بەندەر و فڕۆکەخانە مۆدێرنەکان، پەیوەندی ژێرخانی گواستنەوەی ڕێگاوبان لە سەرانسەری وڵات لەگەڵ چەندین پێشکەشکاری خزمەتگوزاری لۆجستی کە ئەزموونیان هەیە لە بەڕێوەبردنی کارەکانی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی بە شێوەیەکی کاریگەر. توانا لۆجستییە نایابەکانی لەم جۆرە دەیکەنە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ بەرهەمهێنەران/هەناردەکاران/هاوردەکاران کە ئارەزووی دەستخستنی بازاڕی جیهانی دەکەن.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

مۆریس کە بە کۆماری مۆریس ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەییە و دەکەوێتە زەریای هیندی. سەرەڕای قەبارە بچووکەکەی، مۆریس وەک ناوەندێکی بازرگانی نێودەوڵەتی بەرچاو دەرکەوتووە کە کەناڵە گرنگە جیاوازەکانی دابینکردنی نێودەوڵەتی و دەرفەتی پێشانگای تێدایە. یەکێک لە کەناڵە نێودەوڵەتییە دیارەکانی تەداروکات لە مۆریس ناوچە ئابوورییە تایبەتەکانە (SEZs). ئەم ناوچانە ژینگەیەکی لەبار پێشکەش بە بازرگانەکان دەکەن بۆ دانانی کارەکان و بەشداریکردن لە بازرگانی جیهانیدا. بانکی ناوەندیی ئەمریکا هاندەرە جۆراوجۆرەکانی وەک سوودی باج، ڕێکارە گومرگییە ڕێکخراوەکان، و ئاسانکاری ژێرخانی نایاب پێشکەش دەکەن. ئەمەش وا دەکات مۆریس ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کە دەیانەوێت سەرچاوەی بەرهەم یان خزمەتگوزاری لە بەرهەمهێنەرانی ناوخۆیی یان پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری وەربگرن. جگە لە SEZs، کەناڵێکی دیکەی گرنگی دابینکردن لە مۆریسدا ڕێککەوتننامە جۆراوجۆرەکانی بازرگانی ئازادە کە لەگەڵ چەند وڵاتێک لە سەرانسەری ناوچە جیاوازەکاندا واژۆی کردووە. ئەم ڕێککەوتنە ئازادییە بازرگانیانە بە کەمکردنەوە یان نەهێشتنی باج لەسەر ئەو کاڵا و خزمەتگوزارییانەی کە لە نێوان وڵاتانی ئەندامدا بازرگانییان پێوە دەکرێت، دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکان بە ئیمتیازات بۆ بازرگانەکان دابین دەکەن. بۆ نموونە، مۆریسۆس ڕێککەوتنی ئازادی بازرگانی لەگەڵ کۆمەڵگەی گەشەپێدانی باشووری ئەفریقا (SADC) هەیە، کە ڕێگە بە کۆمپانیاکان دەدات بچنە بازاڕێکەوە کە زیاتر لە ٣٠٠ ملیۆن کەسی تێدایە. هەروەها مۆریس بە درێژایی ساڵ میوانداری چەندین پێشانگای بەرچاو دەکات کە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان ڕادەکێشن و دەرفەتی بازرگانی بەرەوپێش دەبەن. یەکێک لە ڕووداوە سەرنجڕاکێشەکان "The Salon International de l'Artisanat de Maurice" (SIAM)ە، کە پیشەسازی ناوخۆیی و بەرهەمەکانی کەرتە جیاوازەکانی وەک قوماش، زێڕینگەریی، پیشەسازی دەستی، و پرۆسێسی خۆراک پیشان دەدات. سیام سەکۆیەکی نایاب بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دابین دەکات بۆ ناسینی پیشەوانانی مۆریس و گەڕان بەدوای هاوکارییە بازرگانییە ئەگەرییەکان. پێشانگەیەکی دیکەی دیار لە مۆریس بریتییە لە "کۆڕبەندی ئەفریقا بۆ پێشەوەی بانکی ئەفریقا". ئەم کۆڕبەندە سەرنج دەخاتە سەر پێشخستنی دەرفەتەکانی وەبەرهێنان لەناو ئەفریقا لەڕێگەی بەستنەوەی خاوەنکارە ئەفریقییەکان لەگەڵ وەبەرهێنەرانی بەتوانا لە سەرانسەری جیهان. وەک سەکۆیەک بۆ تۆڕکردن و گەڕان بەدوای هاوبەشییەکان لە سەرانسەری کەرتەکانی وەک دارایی، کشتوکاڵ، تەکنەلۆژیا، وزەی نوێبووەوە لەنێو ئەوانی تردا کاردەکات. سەرەڕای ئەوەش، "مۆریتێکس" پێشانگای ساڵانەی گرنگی دیکەیە کە لە مۆریس بەڕێوەدەچێت. پەرە بە کەرتە جیاوازەکانی وەک قوماش و مۆدە و زێڕینگەریی دەدات. پێشانگاکە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت کە بەدوای بەرهەمی کوالیتی بەرزدا دەگەڕێن لە پیشەسازی بەناوبانگی قوماشی مۆریس. جگە لەوەش، مۆریس بە ئەندامی هەردوو کۆمەڵەی لێواری زەریای هیندی (IORA) و کۆمۆنوێڵتی گەلان، چالاکانە بەشداری لە پێشانگە ناوچەیی و جیهانییەکان دەکات کە لەلایەن ئەم ڕێکخراوانەوە ڕێکدەخرێن. ئەم پێشانگایانە دەرفەت بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دەڕەخسێنن کە پەیوەندی لەگەڵ بازرگانانی وڵاتە جیاوازەکانی ناو هەرێم و دەرەوەی ناوچەکە بکەن. لە کۆتاییدا، مۆریس چەندین کەناڵی سەرەکیی تەداروکی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات لە ڕێگەی SEZ و FTA، ئەمەش وایکردووە ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ ئەو بازرگانانەی کە بەدوای دەرفەتی بازرگانی جیهانیدا دەگەڕێن. سەرەڕای ئەوەش، پێشانگەکانی وەک SIAM، Africa Forward Together Forum "Mauritex"، لەگەڵ بەشداریکردن لە بۆنە ناوچەیی/جیهانییەکان بەشدارن لە دامەزراندنی پەیوەندییە بازرگانییە گرنگەکان.

بزوێنەری گەڕانی باو

مۆریس، وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە زەریای هیندی، چەندین بزوێنەری گەڕانی بە شێوەیەکی باو بەکارهێنراوی هەیە. ئەم بزوێنەرە گەڕانانە یارمەتی خەڵکی مۆریس دەدەن بۆ دەستگەیشتن بە زانیاری و خزمەتگوزاری و سەرچاوەکان بە شێوەی ئۆنلاین. لێرەدا هەندێک لەو بزوێنەری گەڕانە بەناوبانگانە دەخەینەڕوو کە لە مۆریسدا بەکاردەهێنرێن لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان: 1. گووگڵ - زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕانە لەسەر ئاستی جیهان، گووگڵ لە مۆریسیشدا بەناوبانگە. ئەنجامی گەڕانی گشتگیر و خزمەتگوزاری جۆراوجۆری دیکەی وەک نەخشە، ئیمەیڵ (جیمەیڵ)، هەڵگرتنی هەور (گوگڵ درایڤ) و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.google.mu 2- یاهوو - بزوێنەرێکی تری گەڕانی ناسراوە لەسەر ئاستی جیهان، یاهوو کۆمەڵێک خزمەتگوزاری پێشکەش دەکات لەوانە هەواڵ، ئیمەیڵ (یاهوو مەیل)، زانیاری دارایی، و نوێکاری وەرزشی. ماڵپەڕ: www.yahoo.com 3- Bing - بزوێنەری گەڕانی مایکرۆسۆفت Bing بە هۆی ڕووکارە سەرنجڕاکێشەکەی لە ڕووی بینراو و تایبەتمەندییە ناوازەکانی وەک گەڕان بەدوای وێنە و یەکخستنی لەگەڵ کارەکانی مایکرۆسۆفت ئۆفیس، ناوبانگێکی زۆری لە سەرانسەری جیهاندا بەدەستهێناوە. ماڵپەڕ: www.bing.com 4. DuckDuckGo - بە گرنگیدانی بەهێزی تایبەتمەندی ناسراوە، DuckDuckGo بەدواداچوون بۆ داتای بەکارهێنەر ناکات یان ئەنجامی گەڕان بە کەسی ناکات بە پشتبەستن بە گەڕانەکانی پێشوو یان زانیاری شوێن. ئەنجامی گەڕانی بێلایەن دەدات لە هەمان کاتدا ڕێز لە نهێنی بەکارهێنەر دەگرێت. ماڵپەڕ: www.duckduckgo.com 5. ئیکۆسیا - بەدیلێکی ژینگەدۆستە بۆ بزوێنەری گەڕانی تەقلیدی، ئیکۆسیا بەشێکی بەرچاو لە داهاتی ڕیکلامەکانی دەبەخشێتە چاندنی نەمام لە سەرانسەری جیهاندا بۆ بەرەنگاربوونەوەی دارستانبڕین بە شێوەیەکی کاریگەر لە هەمان کاتدا گەڕانی متمانەپێکراو لە ئینتەرنێتدا دابین دەکات؛ بەم شێوەیەش لە چەندین بەرەدا ڕووبەڕووی گۆڕانی کەشوهەوا دەبێتەوە. ماڵپەڕ: www.ecosia.org 6.Searx- Searx بزوێنەرێکی مێتاسێرچ سەرچاوە کراوە کە ئەنجامەکان لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە کۆدەکاتەوە لە هەمان کاتدا دڵنیایی دەدات لە نهێنی بەکارهێنەر بە ڕێگریکردن لە بەدواداچوون یان تۆمارکردنی زانیاری کەسی. ماڵپەڕ: searx.me ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە بزوێنەری گەڕان کە بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێن لە مۆریس کە دەستڕاگەیشتنێکی متمانەپێکراو بە زانیارییەکان لە سەرانسەری بابەتگەلێکی بەرفراواندا دابین دەکەن. تکایە ئاگاداربە کە بەردەستبوونی ڕەنگە جیاواز بێت بەپێی ئارەزووەکانی تاک و گۆڕانکارییەکان بە تێپەڕبوونی کات.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

مۆریس کە نەتەوەیەکی دوورگەیی سەرنجڕاکێشە لە زەریای هیندی، بە کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەر و کولتوورە زیندووەکانی و مێژوویەکی دەوڵەمەند ناسراوە. لێرەدا هەندێک لە بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکانی لاپەڕە زەردەکان دەخەینەڕوو کە دەتوانن یارمەتیت بدەن لە دۆزینەوەی خزمەتگوزاری و بزنسەکان لە مۆریس: 1. Yellow.mu (www.yellow.mu): ئەم بەڕێوەبەرایەتییە گشتگیرە ئۆنلاینە پیشەسازییە جیاوازەکانی وەک بازاڕکردن، میوانداری، تەندروستی و تەندروستی، نوسینگەی گەشتیاری و زۆر شتی تر دەگرێتەوە. 2. لاپەڕە زەردەکانی برامەر (www.brameryellowpages.com): لاپەڕە زەردەکانی برامەر سەکۆیەک بۆ گەڕان بەدوای بزنسەکاندا دابین دەکات بە پشتبەستن بە پۆلەکانی پیشەسازی و شوێنەکانیان لە سەرانسەری مۆریس. 3. لاپەڕە زەردەکانی مۆریس (www.mauritiusyellowpages.info): ئەم بەڕێوەبەرایەتییە زانیاری پەیوەندیکردن پێشکەش دەکات بۆ کۆمپانیا جیاوازەکان کە لە کەرتە جیاوازەکاندا کاردەکەن وەک گەشتیاری، خزمەتگوزاری دارایی، بریکاری خانووبەرە، چێشتخانە و کافێ و هتد. 4. Africavenue (mauritius.africavenue.com): Africavenue بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی ئۆنلاینە کە چەندین وڵاتی ئەفریقا دەگرێتەوە لەنێویاندا مۆریس. لێرەدا دەتوانن وردەکاری پەیوەندییەکانی پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری ناوخۆیی لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکاندا بدۆزنەوە. 5. imEspace (www.imespacemaurice.com/business-directory.html): imEspace بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی لەگەڵ بەشی پۆلێنکراوی تایبەت بە پەرەپێدانی بەرهەم یان خزمەتگوزارییەکان کە لەلایەن خاوەنکاران یان کۆمپانیاکانی مۆریسیاوە پێشکەش دەکرێن دابین دەکات. 6. Yelo.mu (www.yelo.mu): Yelo.mu پلاتفۆرمێکی ئاسان پێشکەش دەکات بۆ گەڕان و دۆزینەوەی شوێنی پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری بە پشتبەستن بە پۆلی پیشەسازی خۆیان لەناو مۆریس. ئەم بەڕێوەبەرایەتیانە دەبێت یارمەتیت بدەن بە ئاسانی ئەو بزنس یان خزمەتگوزارییانە بدۆزیتەوە کە بەدوایاندا دەگەڕێیت لە بازاڕە ناوخۆییەکانی مۆریسدا.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

لە مۆریس چەندین پلاتفۆرمی گەورەی بازرگانی ئەلیکترۆنی هەیە. لێرەدا لیستێکیان لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. LaCase.mU - (https://www.lacase.mu/): LaCase.mU یەکێکە لە پلاتفۆرمە پێشەنگەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە مۆریس. کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات، لەوانە ئەلیکترۆنیات، مۆدە، ئامێری ناوماڵ و زۆر شتی تر. 2. پرایسگورو - (https://priceguru.mu/): پرایسگورو یەکێکی ترە لە ماڵپەڕە بەناوبانگەکانی بازاڕکردنی ئۆنلاین لە مۆریس. پۆلی جۆراوجۆری بەرهەمەکانی وەک مۆبایل، لاپتۆپ، کامێرا، ئامێری چێشتخانە و زۆر شتی تر دابین دەکات. 3. MyTmart - (https://mtmart.mu/): MyTmart بازاڕێکی ئۆنلاینە کە دەتوانیت هەڵبژاردنی هەمەچەشنی شتومەکی وەک ئەلیکترۆنیات و بەرهەمی جوانکاری و ئیکسسواراتەکانی مۆدە و زۆر شتی تر بدۆزیتەوە. 4. Souq.com - (https://uae.souq.com/mu-en/): Souq.com پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی نێودەوڵەتییە کە هەروەها لە مۆریس کاردەکات و بژاردەی بازاڕکردنی هەمەچەشنی وەک جل و بەرگ، ئیکسسوارات، ئەلیکترۆنیات و ئامێرەکان پێشکەش دەکات . 5. گوروی تاکەکەسی – (https://www.retailguruglobal.com/mu_en/): گوروی تاکەکەسی کاڵای بەکاربەری جۆراوجۆر لەوانەش ئەلیکترۆنیات و ئامێری ناوماڵ لە براندە بەناوبانگەکانەوە بە نرخێکی کێبڕکێکار دابین دەکات. ئەمانە هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنین لە مۆریس کە دەتوانیت کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان بدۆزیتەوە بۆ کڕین بە ئاسانی لە ئاسوودەیی ماڵەکەتەوە یان لەکاتی ڕۆشتندا لە ڕێگەی ماڵپەڕەکانیانەوە.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

مۆریس، وڵاتێکی دوورگەیی وێنەکێشە لە زەریای هیندی، کۆمەڵگەیەکی ئۆنلاین و زیندوو و پەرەسەندنی هەیە. لێرەدا چەند پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای بەناوبانگی مۆریس لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1- فەیسبووک (https://www.facebook.com) - فەیسبووک زۆرترین پلاتفۆرمی سۆشیال میدیایە لە مۆریس بەکاردێت. بەکارهێنەران دەتوانن پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن، وێنە و ڤیدیۆکان بڵاوبکەنەوە، بەشداری گروپەکان بکەن و پەیجەکانی ئارەزووی فۆڵۆو بکەن. 2- تویتەر (https://www.twitter.com) - تویتەر پلاتفۆرمێکی تری بەناوبانگە کە بەکارهێنەران دەتوانن کورتە نامەی تێدا بڵاوبکەنەوە کە پێیان دەوترێت تویت. بە شێوەیەکی باو بۆ نوێکردنەوەی هەواڵەکان و شوێنکەوتنی کەسایەتییە گشتیەکان یان ڕێکخراوەکان و بەشداریکردن لە گفتوگۆکان بە بەکارهێنانی هاشتاگەکان بەکاردەهێنرێت. 3. ئینستاگرام (https://www.instagram.com) - وەک پلاتفۆرمێکی بینراو سەنتەری بینراو، ئینستاگرام ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات وێنە و کورتە ڤیدیۆ لەگەڵ فۆڵۆوەرەکانیان هاوبەش بکەن. زۆرێک لە بەکارهێنەرانی مۆریس جوانی سروشتی دوورگەکە یان توانای وێنەگرتنی خۆیان لەسەر ئەم پلاتفۆرمە نمایش دەکەن. 4. لینکدئین (https://www.linkedin.com) - لینکدئین بە پلەی یەکەم بۆ مەبەستی تۆڕی پیشەیی بەکاردێت. بەکارهێنەران دەتوانن پەیوەندی لەگەڵ پیشەگەرەکانی پیشەسازییە جیاوازەکاندا دروست بکەن، لە ڕێگەی پڕۆفایلی کارامەییەکانیانەوە پیشان بدەن، بەدوای هەلی کاردا بگەڕێن یان ناوەڕۆکی پەیوەندیدار بە بازرگانی بڵاوبکەنەوە. 5. تیک تۆک (https://www.tiktok.com) - تیک تۆک ناوبانگێکی بەرچاوی لە سەرانسەری جیهاندا بەدەستهێناوە بەهۆی ڕووکارە بەکارهێنەر دۆستەکەیەوە کە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات ڤیدیۆی کورت دروست بکەن کە لەسەر میوزیک یان کلیپی دەنگی دانراون. زۆرێک لە تاکەکان لەم پلاتفۆرمەدا بەهرەکانی وەک سەما یان کۆمیدی نمایش دەکەن. 6. یوتیوب (https://www.youtube.com)- یوتیوب بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن بەکارهێنەرانی مۆریسیاوە بەکاردەهێنرێت بۆ گەڕان یان بارکردنی ناوەڕۆکی ڤیدیۆ لە سەرانسەری ژانرە جیاوازەکاندا لەوانە ڤیدیۆکلیپ، فێرکاری، ڤلۆگ و هتد. 7.WhatsApp(whatsapp.org)- واتسئەپ وەک ئەپێکی سەرەکی نامە ناردن لە مۆریس کاردەکات. خەڵک بە شێوەیەکی بەرفراوان بۆ ناردنی نامە بۆ هاوڕێیان/ئەندامانی خێزان/گرووپەکان و هەروەها پەیوەندی دەنگی/ڤیدیۆیی بەکاریدەهێنن. 8.Tinder( www.tinder.com)- هەروەها ئەپی پەیوەندی خۆشەویستی Tinder بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێت لەنێو گەنجانی مۆریس کە بەدوای پەیوەندی سۆزداریدا دەگەڕێن بە شێوەی ئۆنلاین گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم پلاتفۆرمانە تایبەت بە وڵات نین بەڵکو بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن ئەو کەسانەی کە لە مۆریس نیشتەجێن بەکاردەهێنرێن. سەرەڕای ئەوەش، لەوانەیە پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای دیکە هەبن کە بەرژەوەندییە تایبەتەکان یان دیمۆگرافیای تایبەت لە ناو کۆمەڵگەی ئۆنلاین مۆریسدا جێبەجێ بکەن.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

مۆریس وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە زەریای هیندی. بە کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەر و میراتی کولتووری دەوڵەمەند و ئابوورییە هەمەچەشنەکانی ناسراوە. وڵاتەکە چەندین کۆمەڵەی پیشەسازی هەیە کە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پێشخستنی و پشتگیریکردنی کەرتە جیاوازەکان. هەندێک لە کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکانی مۆریس بریتین لە: 1. ژووری بازرگانی و پیشەسازی مۆریس (CCIM): CCIM ڕێکخراوێکی گرنگە کە نوێنەرایەتی بازرگانییەکان دەکات لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکانی مۆریس. ئەوان خزمەتگوزارییە سەرەکییەکان پێشکەش بە هەردوو کۆمپانیای ناوخۆیی و نێودەوڵەتی دەکەن کە دەیانەوێت وەبەرهێنان یان دامەزراندنی کارەکانیان لە دوورگەکەدا بکەن. ماڵپەڕەکەیان دەتوانن لەم لینکەدا بدۆزنەوە: www.ccim.mu 2. کۆمەڵەی بانکەرانی مۆریس (MBA): MBA نوێنەرایەتی ئەو دامەزراوە بانکییانە دەکات کە لە مۆریس کاردەکەن و ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە پێشخستنی گەشەکردن و پەرەپێدانی کەرتی بانکی لە دوورگەکەدا. ئەوان وەک سەکۆیەک بۆ هاوبەشکردنی باشترین پراکتیزەکان، دەرفەتەکانی تۆڕکردن، و چارەسەرکردنی ئەو تەحەددایانەی کە ڕووبەڕووی ئەو بانکانە دەبنەوە کە لە مۆریس کاردەکەن، کاردەکەن. دەتوانن سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن لەم لینکەدا: www.mbamauritius.org 3. کۆمەڵەی بەرهەمهێنەرانی قوماش (TEXMA): TEXMA کۆمەڵەیەکە نوێنەرایەتی بەرهەمهێنەرانی قوماش دەکات کە لە مۆریس کاردەکەن. ئامانجیان پێشخستنی گەشەی بەردەوامی کەرتی قوماش لە ڕێگەی داکۆکیکردن، دەرفەتی تۆڕکردن، لێکۆڵینەوە، بەرنامەی ڕاهێنان، و دەستپێشخەرییەکانی پەرەپێدان لەناو پیشەسازییەکەدا. بۆ زانیاری زیاتر لەسەر TEXMA دەتوانن سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن: www.texma.mu 4. یەکێتی تەکنەلۆژیای زانیاری و پەیوەندییەکان (ICTU): ICTU وەک دەزگایەکی نوێنەرایەتی بۆ ئەو بازرگانیانەی کە بەشدارن لە تەکنەلۆژیای زانیاری و کەرتەکانی پەیوەندیکردن لە ناو مۆریسدا کاردەکات پیشەسازییەکان، و پشتگیری لە ڕێگەی خزمەتگوزارییە جۆراوجۆرەکانەوە پێشکەش دەکەن. لەوانەیە وردەکاری زیاتر دەربارەی ICTU لە ماڵپەڕەکەیاندا بدۆزیتەوە: www.itcu.mu 5.دەزگای بەرەوپێشبردنی خزمەتگوزارییە داراییەکان (FSPA) : FSPA ڕێکخراوێکە کە وەبەرهێنانەکان بەرەوپێش دەبات لە کەرتی خزمەتگوزارییە داراییەکان لەوانە بیمە، بیمەکردنەوە، سندوقەکان، پلاندانانی باجی نێودەوڵەتی، و چالاکییە پەیوەندیدارەکانی تر. زانیاری زیاتر سەبارەت بە FSPA دەتوانرێت لەم لینکەدا بدۆزرێتەوە: www.fspa. org.mu. ئەمانە تەنها هەندێک لە کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکانن لە مۆریس. هەر کۆمەڵەیەک ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێت لە پشتگیریکردن و پێشخستنی پیشەسازییەکانی خۆیان لە دوورگەکەدا. سەرەڕای ئەوەش، چەندین کۆمەڵەی دیکەی تایبەت بە کەرتەکان هەن کە خزمەت بە پیشەسازییە جیاوازەکانی وەک کشتوکاڵ، گەشتیاری، بەرهەمهێنان و زۆر شتی تر دەکەن.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

چەندین ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانی هەیە کە پەیوەندییان بە مۆریسەوە هەیە. لێرەدا هەندێکیان بە URL ی تایبەت بە خۆیانەوە دەخەینەڕوو: 1. دەستەی گەشەپێدانی ئابووری مۆریس (EDB): دەزگای فەرمی بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنان و ئاسانکاری بۆ وڵات. ماڵپەڕ: https://www.edbmauritius.org/ 2. دەستەی وەبەرهێنان (BOI) مۆریس: ئەو ڕێکخراوەیە کە بەرپرسیارە لە ڕاکێشانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی لە کەرتە سەرەکییەکان. ماڵپەڕ: https://www.investmauritius.com/ 3. پارکە بازرگانییەکانی مۆریس لیندەد (BPML): دامەزراوەیەکی سەر بە حکومەتە و بەرپرسیارە لە پەرەپێدان و بەڕێوەبردنی پارکە بازرگانییەکان لە وڵاتەکەدا. ماڵپەڕ: http://www.bpm.mu/ 4. بۆرسەی مۆریس (SEM): بۆرسەی فەرمی کە کارئاسانی بۆ چالاکی بازرگانی دەکات و زانیاری بازاڕ دەدات. ماڵپەڕ: https://www.stockexchangeofmauritius.com/ 5. فیدراسیۆنی ژوورە بازرگانی و پیشەسازییەکان لە مۆریس (FCCIM): نوێنەرایەتی بەرژەوەندییەکانی کەرتە بازرگانییە جیاوازەکان دەکات و چالاکییە ئابوورییەکان بەرەوپێش دەبات. ماڵپەڕ: https://fccimauritius.org/ 6. وەزارەتی دارایی و پلاندانانی ئابووری و گەشەپێدان: زانیاری لەسەر سیاسەتی ئابووری و ڕێوشوێنی بودجە و پلانی گەشەپێدان دەدات. ماڵپەڕ: http://mof.govmu.org/English/Pages/default.aspx 7. بانکی مۆریس (BOM): بانکی ناوەندی بەرپرسە لە داڕشتنی سیاسەتی دراو و ڕێکخستنی کەرتی بانکی. ماڵپەڕ: https://www.bom.mu/en 8. دامەزراوەی نیشتمانی بەهێزکردن (NEF): پشتگیری لە دەستپێشخەرییەکانی بەهێزکردنی ئابووری-کۆمەڵایەتی دەکات کە گرنگی بە گروپە لاوازەکانی ناو کۆمەڵگا دەدات. ماڵپەڕ: http://nef.intnet.mu/main.php 9. کۆمەڵەی هەناردەکردن: - کۆمەڵەی ناوچەی پرۆسێسی هەناردەکردن (کۆمەڵەی EPZ) ماڵپەڕ: http://epza.intnet.mu/ - دەسەڵاتی پەرەپێدانی کارگە بچووک و مامناوەندەکان ماڵپەڕ: https://sme.mgff.smei.mu/Main/default.aspx ئەم ماڵپەڕانە زانیاری بەنرخ لەسەر دەرفەتەکانی وەبەرهێنان، سیاسەتی بازرگانی، پێوەرە ئابوورییەکان و هەواڵە پەیوەندیدارەکانی پەیوەست بە مۆریس پێشکەش دەکەن. لەبیرت بێت پێش ئەوەی هەر بڕیارێکی بازرگانی بدەیت، وردی و دراوی ئەو زانیاریانەی کە لەم ماڵپەڕانەدا خراوەتەڕوو پشتڕاست بکەیتەوە.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

مۆریس وڵاتێکە دەکەوێتە زەریای هیندی، بە پیشەسازی بازرگانی گەشەسەندوو ناسراوە. ئەگەر بەدوای زانیاری بازرگانی پەیوەست بە مۆریسدا دەگەڕێیت، لێرەدا چەند ماڵپەڕێک دەخەینەڕوو کە دەتوانیت زانیاری پێویستیان تێدا بدۆزیتەوە: 1- ئامار مۆریس - دەزگای ئاماری فەرمی مۆریس داتای ئابووری جۆراوجۆر دەخاتە ڕوو، لەوانەش ئاماری بازرگانی. دەتوانن سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن لە www.statisticsmauritius.govmu.org. 2. دەستەی گەشەپێدانی ئابووری (EDB) - EDB ی مۆریس بەرپرسیارە لە پێشخستنی وەبەرهێنان و بازرگانی لە وڵاتدا. ئەوان زانیاری بازرگانی گشتگیر لە ماڵپەڕەکەیان پێشکەش دەکەن، کە دەتوانرێت لە www.edbmauritius.org دەستیان پێ بگات. 3. فەرمانگەی ناوەندی ئامار (CSO) - دەزگایەکی دیکەی حکومییە کە زانیاری ئاماری لەسەر کەرتە جیاوازەکان دەدات، لەوانەش داتای بازرگانی نێودەوڵەتی. دەتوانن لە ماڵپەڕەکەیان بگەڕێن لە www.cso.govmu.org. 4. چارەسەری بازرگانی یەکگرتووی جیهانی (WITS) - WITS پلاتفۆرمێکە کە لەلایەن بانکی جیهانییەوە پەرەی پێدراوە و دەستڕاگەیشتن بە زانیاری گشتگیری بازرگانی نێودەوڵەتی و خزمەتگوزاری-بازرگانی بۆ چەند وڵاتێک پێشکەش دەکات، لەنێویاندا مۆریس. دەتوانیت دەستت بگات بە زانیارییە پەیوەندیدارەکانی بازرگانی بۆ مۆریس لە ڕێگەی سەردانی wits.worldbank.org. 5.Global Trade Atlas- ئەم پلاتفۆرمە ئۆنلاینە ئاماری وردی هاوردەکردن و هەناردەکردن لە سەرانسەری جیهاندا پێشکەش دەکات، پێشکەشکردنی تێڕوانینێک بۆ بەرهەم و کاڵا جۆراوجۆرەکان کە لەلایەن وڵاتە جیاوازەکانی وەک مۆریسەوە بازرگانییان پێوەدەکرێت. بەستەری ماڵپەڕەکە بریتییە لە www.gtis.com/insight/global-trade-atlas تکایە ئاگاداربن کە ئەم ماڵپەڕانە بە تێپەڕبوونی کات دەگۆڕدرێن یان نوێ دەکرێنەوە؛ بۆیە زۆر گرنگە پێش ئەوەی تەنها پشت بە URLەکانی دابینکراو ببەسترێت، وردبینییان پشتڕاست بکرێتەوە.

پلاتفۆرمی B2b

مۆریس، وڵاتێکی دوورگەیی جوانە و دەکەوێتە زەریای هیندی، چەندین پلاتفۆرمی ناسراوی B2B ی هەیە کە مامەڵەی بازرگانی و پەیوەندیکردن ئاسان دەکات. لێرەدا لیستێک لە چەند پلاتفۆرمە دیارەکانی B2B لە مۆریس لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. "بازرگانی مۆریس" - پلاتفۆرمێکی فەرمییە کە وەک دەنگی بازرگانییەکانی مۆریس خزمەت دەکات. ماڵپەڕەکە زانیاری لەسەر پیشەسازییە جیاوازەکان، بۆنە و دەرفەتەکانی تۆڕکردن و سەرچاوە بۆ بازرگانییەکان دەدات. URLی ماڵپەڕ: https://www.businessmauritius.org/ 2. "پۆرتاڵی بازرگانی مۆریس" - ئەم پلاتفۆرمە زانیاری گشتگیری پەیوەست بە بازرگانی پێشکەش بە هاوردەکاران و هەناردەکاران و وەبەرهێنەرانی ئارەزووی مۆریس دەکات. دەستڕاگەیشتن بە ڕێساکانی بازرگانی، ڕاپۆرتەکانی شیکاری بازاڕ، ڕێنماییەکانی وەبەرهێنان و سەرچاوە بازرگانییەکانی تر دابین دەکات. URLی ماڵپەڕ: http://www.tradeportal.mu/ 3. "شاری زیرەکی مۆکا" - شاری زیرەکی مۆکا پڕۆژەیەکی داهێنەرانەی گەشەپێدانی شارەکانە کە ژیانی بەردەوام و گەشەسەندنی ئابووری لە مۆریس بەرەوپێش دەبات. پلاتفۆرمی B2B یان بازرگانییەکان لە ناو ئیکۆسیستەمی شارە زیرەکەکاندا بەیەکەوە دەبەستێتەوە و هاوکاری لە نێوان لایەنە پەیوەندیدارەکاندا لە ڕێگەی بەرنامە و دەستپێشخەرییە جیاوازەکانەوە پەروەردە دەکات. URLی ماڵپەڕ: https://mokasmartcity.com/ 4- "کارگە مۆریس" - ئەرکی ئەم ڕێکخراوە حکومییە بریتییە لە پێشخستنی هەناردەکردنی ئەو کاڵایانە کە لە مۆریسۆس دروستکراون لەسەر ئاستی جیهانی لە هەمان کاتدا ئاسانکاری بۆ وەبەرهێنانی نێودەوڵەتی لە کەرتی بەرهەمهێنانی وڵاتەکەدا. ماڵپەڕەکەیان وەک ناوەندێک کاردەکات بۆ ئەو بەرهەمهێنەرانەی کە بەدوای کڕیار یان دەرفەتی وەبەرهێناندا دەگەڕێن لە سەرانسەری جیهانەوە. URLی ماڵپەڕ: https://emauritius.org/enterprise-mauritius . URLی ماڵپەڕ: https://www.maubankcare.mu/بانکی-بازرگانی/ناوەندەکانی-بازرگانی تکایە ئاگاداربن کە ئەم لیستە تەواو نییە چونکە ڕەنگە پلاتفۆرمی نوێ سەرهەڵبدەن یان پلاتفۆرمی هەبوو بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕدرێن؛ بەم شێوەیە ڕاوێژکردن بە بەڕێوەبەرایەتییەکانی بازرگانی ناوخۆیی یان ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی زیاتر یارمەتیدەر دەبێت لەکاتێکدا بەدوای پلاتفۆرمی تایبەتی B2B لە مۆریسدا دەگەڕێیت.