TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریای باکوور ناسراوە، وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ئاسیا. کۆریای باکوور بە نزیکەی ٢٥ ملیۆن کەس، ڕووبەرەکەی نزیکەی ١٢٠ هەزار و ٥٤٠ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە. وڵاتەکە لە ڕووی جوگرافییەوە گۆشەگیرە و لە باکوور و باکووری ڕۆژئاوا سنوورەکانی لەگەڵ چین و لە باکووری ڕۆژهەڵات لەگەڵ ڕووسیا و لە باشوورەوە لەگەڵ کۆریای باشوور بە درێژایی ناوچەی داماڵینی سەربازی کۆریا (DMZ) کە بە قورسی قەڵاچۆ کراوە، هاوبەشە. پایتەختەکەی و گەورەترین ناوەندی شارەکەی پیۆنگیانگە. کۆریای باکوور ئایدۆلۆژیایەکی سۆسیالیستی پەیڕەو دەکات کە ئابوورییەکی فەرماندەیی هەیە کە بە کۆنترۆڵی دەوڵەت بەسەر پیشەسازییە گەورەکاندا تایبەتمەندە. حکومەت بە توندی هەموو لایەنەکانی ژیانی ئەو وڵاتە ڕێکدەخات و لە ژێر دەسەڵاتی تاک حزبی بە سەرۆکایەتی پارتی کرێکارانی کۆریا کاردەکات. سیستەمی سیاسی میللەت لە دەوری سێ نەوەی یەک لە دوای یەک لە سەرکردەکان لە بنەماڵەی دامەزرێنەرەکەیەوە کۆدەبێتەوە: کیم ئیل سونگ، کیم جۆنگ ئیل و کیم جۆنگ ئون. ڕێبەری باڵا کۆنترۆڵی بێئەندازە بەسەر کاروباری دەوڵەتدا هەیە و دەسەڵاتی کۆتایی هەیە. هەرچەندە کۆریای باکوور بەهۆی بەرنامەی مشتومڕاوی چەکی ئەتۆمی و تۆمەتەکانی پێشێلکردنی مافی مرۆڤ ڕووبەڕووی دابڕانی نێودەوڵەتی دەبێتەوە، بەڵام پێشکەوتنی بەرچاوی لە توانا سەربازییەکانیدا بەدەستهێناوە. ئەو وڵاتە بە بەردەوامی تاقیکردنەوەی مووشەکی ئەنجام دەدات کە زۆرجار گرژییەکان لە نیمچە دوورگەی کۆریادا بەرز دەکەنەوە و بەشدارن لە نیگەرانییەکانی ئەمنی جیهانی. لە ڕووی ئابوورییەوە کۆریای باکوور ڕووبەڕووی چەندین تەحەدا دەبێتەوە لەوانە سنووردارکردنی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکانی دەرەوە بەهۆی ئەو سزایانەی کە لەلایەن وڵاتانی دیکەوە سەپێنراون. لە ئەنجامدا ئاستی هەژاری لەنێو چینە گەورەکانی کۆمەڵگادا بە بەرزی دەمێنێتەوە لە کاتێکدا کەمیی خۆراک بە شێوەیەکی پچڕپچڕ بەردەوامە. لە ڕووی کولتوورەوە، کۆریای باکوور شانازییەکی زۆر بە نەریتەکانیانەوە دەکەن کە لە دەوری ڕێزگرتن لە سەرکردەکانیان و دڵسۆزی بەرامبەر بە وڵاتەکەیان دەسوڕێنەوە. زۆرجار بەرهەمە ئەدەبییەکان چیرۆکی قارەمانانە نیشان دەدەن کە ڕەنگدانەوەی ئایدۆلۆژیای سیاسین؛ جەژنە نیشتمانییەکان ئاهەنگ دەگێڕن بۆ ڕووداوە گرنگەکانی مێژووی خۆیان یان ڕێز لە دەستکەوتەکانی سەرکردەکانیان دەگرن. لە کاتێکدا گەشتیاری بە بەراورد لەگەڵ گەلانی دیکە بەهۆی گرژییە سیاسییەکانەوە سنووردارە، چیای پاکتو - کە بە پیرۆز دادەنرێت - ئەو سەردانکەرانە بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت کە ئارەزووی گەشتکردن بەم جوانییە سروشتییەدا دەکەن. سەرەڕای ئەوەش، خواردنی کۆری وەک کیمچی (سەوزەی چەورکراو) لە سەرانسەری جیهاندا ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە. بە گشتی کۆریای باکوور وەک نەتەوەیەکی ناوازە دەمێنێتەوە کە دۆخێکی سیاسی ئاڵۆز و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانی ئاڵۆزە.

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، دۆخێکی ناوازە و ئاڵۆزی دراوی هەیە. دراوی فەرمی کۆریای باکوور بریتییە لە وۆنی کۆریای باکوور (KPW). بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە KPW بە ئازادی بازرگانی و ئاڵوگۆڕی نێودەوڵەتی ناکرێ. نرخی ئاڵوگۆڕی دراوی وۆنی کۆریای باکوور بە شێوەیەکی بەرز لەلایەن حکومەتەوە کۆنترۆڵکراوە و بەهاکەی تاڕادەیەک لەناو وڵاتەکەدا جێگیرە. بەزۆری یەک دۆلاری ئەمریکی لە ئاڵوگۆڕە فەرمییەکاندا دەگۆڕێت بۆ نزیکەی ١٠٠-١٢٠ کیلۆوات و، بەڵام ئەم ڕێژەیە ڕەنگە لە بازاڕە ڕەشەکان یان کەناڵە نافەرمییەکان جیاواز بێت. دراوی بیانی بەگشتی بۆ مامەڵەی ڕۆژانە لە ناوخۆی کۆریای باکوور وەرناگیرێت. لەبری ئەوە، سەردانکەران پێویستە دراوی بیانی خۆیان بگۆڕنەوە بۆ KPW لە کاتی گەیشتنیان بە شوێنە دیاریکراوەکان وەک هۆتێل یان بانکە ناوخۆییەکان. تەنها دوای بەدەستهێنانی دراوی ناوخۆیی گەشتیاران دەتوانن بەشداری چالاکییە بازرگانییە ئاساییەکان بکەن وەک بازاڕکردن یان خواردن. بەکارهێنانی دراوی بیانی وەک دۆلاری ئەمریکی یان یوانی چینی لەم ساڵانەی دواییدا تا ڕادەیەک قبوڵکردنی بەدەستهێناوە بە شێوەیەکی سەرەکی بەهۆی زیادبوونی چالاکییەکانی گەشتیاری و بازرگانی دەرەکی کە وڵاتانی دراوسێی وەک چین و ڕووسیا تێیدا بەشدارن. بەڵام ئەم بەکارهێنانە هێشتا بە شێوەیەکی سەرەکی سنووردارە بۆ ناوچە تایبەتەکان کە بۆ بیانییەکان دیاریکراون نەک لە سەرانسەری وڵاتدا بەربڵاو بێت. پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە سزا ئابوورییەکان کە لەلایەن وڵاتانی جۆراوجۆرەوە بە هۆی نیگەرانییەکان لە بەرنامەی ئەتۆمی کۆریای باکوور سەپێنراون، دۆخی دراوی کۆریای باکوور زیاتر ئاڵۆزتر دەکەن. ئەم سزایانە مامەڵە داراییەکان لەگەڵ دامەزراوەکانی کۆریای باکوور سنووردار دەکەن، کە سنووردارکردنی هەردوو چالاکیی بازرگانی و وەبەرهێنان لەخۆدەگرێت کە ئەو وڵاتە تێیدا بەشدارن. بە گشتی لە کاتێکدا هاوڵاتیانی ئاسایی بە پلەی یەکەم پشت بە وۆنی کۆریای باکوور دەبەستن بۆ مامەڵەی ڕۆژانەیان لە سنوورەکانی وڵاتەکەدا، بەڵام تێڕوانینە نێودەوڵەتییەکان بەرامبەر بە ئابوورییەکەی بووەتە هۆی ئەوەی کە سنووردارکردنی جۆراوجۆر کاریگەری لەسەر سیستەمی دراوی کۆریای باکوور هەبێت.

دراوی یاسایی کۆریای باکوور بریتییە لە وۆنی کۆریای باکوور (KPW). نرخی دراوی وۆنی کۆریای باکوور بۆ دراوە گەورەکانی جیهان جێگیر نییە و دەتوانێت جیاوازییەکی بەرچاوی هەبێت بەهۆی چەندین هۆکاری جیاواز وەک سیاسەتی حکومەت و سزا نێودەوڵەتییەکان و سنوورداربوونی بەردەستبوونی ئاڵوگۆڕی دراوی بیانی. سەرەڕای ئەوەش، وەک نزیکبوونەوەیەک لەسەر بنەمای زانیارییە مێژووییەکان (کە گۆڕانکاری بەسەردا دێت)، 1 دۆلار بە نزیکەیی یەکسانە بە نزیکەی 9,000 کیلۆبایت. بەڵام تکایە ئاگاداربن کە ئەم بەهایانە نزیکەیین و لەوانەیە لە واقیعدا جیاوازییەکی بەرچاویان هەبێت.

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریای باکوور ناسراوە، بە درێژایی ساڵ چەندین جەژنی گرنگ بەڕێوەدەبات. ئەم جەژنانە گرنگییەکی بەرچاوی کولتووری و سیاسی بۆ میللەت هەیە. یەکێک لە جەژنە هەرە گرنگەکانی کۆریای باکوور ڕۆژی خۆرە کە هەموو ساڵێک لە ١٥ی نیساندا بەڕێوەدەچێت. ئەم ڕۆژە یادی ساڵیادی لەدایک بوونی دامەزرێنەری کۆریای باکور، کیم ئیل سونگ دەکرێتەوە. کیم ئیل سونگ بەهۆی ئەوەی بە پاڵەوانێکی نیشتمانی و سەرۆکی هەمیشەیی ئەوان دادەنرا، ڕۆڵێکی سەرەکی هەبوو لە داڕشتنی کۆمەڵگەی کۆریای باکوور. لەم ڕۆژەدا چەندین چالاکیی جۆراوجۆر لە سەرانسەری وڵاتدا بەڕێوەدەچن لەوانە نمایشی گەورە، نمایشی یارییە ئاگرینەکان، پێشانگای هونەری کە دەستکەوت و دەستکەوتەکانی پیشان دەدەن. یەکێکی دیکە لە پشووە گرنگەکان ڕۆژی جیهانی کرێکارانە لە ١ی ئایاردا. کۆریای باکوور کە لە ئاستی جیهانیدا بۆ ڕێزگرتن لە ماف و بەشدارییەکانی کرێکاران لە سەرانسەری جیهاندا ئاهەنگ دەگێڕدرێت، گردبوونەوەیەکی بەرفراوانی کرێکاری ڕێکدەخات کە هاوڵاتیان پێکەوە بە لافیتەیەکەوە ڕێپێوان دەکەن کە بەها سۆسیالیستیەکان بەرەوپێش دەبەن و ڕێز لە میراتی چینی کرێکاریان دەگرن. ڕۆژی دامەزراندنی یان ڕۆژی ڕزگاری لە ١٥ی ئاب ڕووداوێکی جەوهەرییە لە مێژووی کۆریادا - سەربەخۆبوونی لە دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی ژاپۆن لە ساڵی ١٩٤٥ دوای کۆتایی هاتنی جەنگی جیهانی دووەم. ئەم ڕۆژە بە ڕێوڕەسمی نیشتمانپەروەرانە بەڕێوەدەچێت کە پێکهاتووە لە ڕێوڕەسمی بەرزکردنەوەی ئاڵا، نمایشی کولتووری کە مۆسیقای نەریتی و فۆرمەکانی سەما پیشان دەدات. ئاهەنگی دامەزراندنی کۆریای باکوور کە ساڵانە لە ٩ی ئەیلول بەڕێوەدەچێت، یادی دامەزراندنی کۆریای باکوور دەکاتەوە وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆ بە ناوی جۆسۆن لە ژێر سەرکردایەتی کیم ئیل سونگ دوای ئەوەی دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی ژاپۆن لە ساڵی ١٩٤٨ کۆتایی هات شانازی و یەکگرتوویی نەتەوەیی. سەرەڕای ئەوەش، جەژنە ئاینییەکانی وەکو ساڵی نوێی مانگی (Seollal) هەیە کە بەدوای ساڵنامەی مانگدا دێت کە لە نێوان مانگی یەک تا شوباتی هەموو ساڵێکدا ڕوودەدات و ئاهەنگ دەگێڕێت بۆ یەکگرتنی خێزان لە جەژنێکدا لەگەڵ یارییە نەریتیەکان کە لەنێوان خزمەکان لە سەرانسەری ماڵەکاندا ئەنجامدەدرێت لە سەرانسەری وڵاتدا. ئەم ئاهەنگە دیارانە ئەوە دەردەخەن کە چۆن فێستیڤاڵەکان نەک تەنها لە ڕووی کولتوورییەوە بەڵکو لە ڕووی سیاسییەوە ڕۆڵێکی دانەبڕاو دەگێڕن لە داڕشتنی ناسنامەی نەتەوەیی و بەهێزکردنی یەکێتی لەناو کۆمەڵگەی کۆریای باکووردا لە هەمان کاتدا تیشک دەخەنە سەر دەستکەوتە مێژووییەکانیان و بناغە ئایدیۆلۆژییەکانیان.

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، وڵاتێکی زۆر گۆشەگیرە و ڕووبەڕووی چەندین تەحەدای ئابووری و سنووردارکردنی بازرگانی بووەتەوە کە لەلایەن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە سەپێنراوە. بەهۆی ئەم هۆکارانەوە دۆخی بازرگانی کۆریای باکوور تاڕادەیەک سنووردارە. یەکێک لە لایەنە سەرەکییەکانی کاریگەری لەسەر بازرگانی کۆریای باکوور، پشتبەستنی زۆری بە چینە. چین وەک گەورەترین هاوبەشی بازرگانی کۆریای باکوور کاردەکات و نزیکەی 90%ی کۆی قەبارەی بازرگانی کۆریای باکوور پێکدەهێنێت. زۆربەی ئەم هەناردەکردنانە کەرەستەی خاون وەک کانزا و خەڵوز و قوماش. لە بەرامبەردا چین کەلوپەلی پێویست بۆ کۆریای باکوور دابین دەکات کە بریتین لە سووتەمەنی و خۆراک. جگە لە چین، کۆریای باکوور پەیوەندی بازرگانی سنووردار لەگەڵ چەند وڵاتێکی دیکەدا دەپارێزێت. ڕووسیا بەشێکی کەمتر لە هاوردە و هەناردەکردنیان پێکدەهێنێت و بە پلەی یەکەم بەرهەمە وزەییەکانی وەک نەوت و گاز بۆ میللەت دابین دەکات. لە ساڵانی ڕابردوودا هەوڵی هەردوو ڕووسیا و کۆریای باکوور هەبووە بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییە ئابوورییەکان لە ڕێگەی وەبەرهێنانی هاوبەش لە کەرتەکانی وەک ژێرخانی گواستنەوە. هەروەها هەناردەکردنی کۆریای باکوور سیستەمی چەکی وەک مووشەک لەخۆدەگرێت هەرچەندە ئەمانە بەهۆی بەرنامەی چەکی ئەتۆمییانەوە سزای توندی نێودەوڵەتییان لەسەرە. لە ئەنجامدا ئەمە توانای بەشداریکردنیان لە ئاڵوگۆڕی بازرگانی جیهانی شەرعیدا بە شێوەیەکی زۆر سنووردار دەکات. ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان چەندین خولی سزای بەسەر کۆریای باکووردا سەپاندووە بەهۆی تەماحی ئەتۆمی کۆریای باکوور لە هەوڵێکدا بۆ سنووردارکردنی پەرەپێدانی بەرنامەی چەکەکانیان. ئەم سزایانە بە تایبەتی پیشەسازییەکانی وەک کانگا، بەرهەمهێنانی ئامێری سەربازی، هاوردەکردنی کاڵای لوکس و ئەوانی دیکە دەکەنە ئامانج. بەگشتی، بەهۆی سنووردارکردنی دەستڕاگەیشتن لەگەڵ ئاستەنگە ئابوورییە بەرچاوەکان لەناو خودی وڵاتەکەدا - لەوانەش گەشەپێدانی ژێرخانی سنووردار - بازرگانی نێودەوڵەتی کۆریای باکوور بە بەراورد بە وڵاتانی دیکەی جیهان تاڕادەیەک کەم دەمێنێتەوە.

ئابووری کۆریای باکوور بە گۆشەگیری و بەشداریکردنی سنووردار لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا ناسراوە. بەڵام دەرفەتی ئەگەری هەیە بۆ ئەوەی وڵاتەکە دەست لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان بگرێت و پەرە بە کەرتی بازرگانی دەرەکی بدات. یەکەم: کۆریای باکوور خاوەنی سەرچاوە سروشتییەکانە کە دەتوانرێت هەناردە بکرێت بۆ بەدەستهێنانی داهات. وڵاتەکە یەدەگی بەرچاوی کانزاکانی وەک خەڵوز، کانزای ئاسن، زینک و تەنگستنی هەیە. ئەم سەرچاوانەی دەتوانن سەرنجڕاکێش بن بۆ کڕیارە بیانییەکان کە بەدوای سەرچاوەی متمانەپێکراوی کەرەستەی خاودا دەگەڕێن. دووەم: کۆریای باکوور هێزی کاری تاڕادەیەک هەرزانی هەیە بە بەراورد بە وڵاتانی دراوسێی وەک کۆریای باشوور و چین. ئەم سوودە کەم تێچوونە دەتوانێت وەبەرهێنەرانی بیانی بۆ لای خۆی ڕابکێشێت کە بەدوای بنکەی بەرهەمهێنانی کاریگەری تێچوون یان شوێنی دەرەکیدا دەگەڕێن. جگە لەوەش، شوێنی جوگرافی ستراتیژی کۆریای باکوور، دەستڕاگەیشتنێکی بەسوود بۆ بازاڕەکانی ناوچەکە وەک چین، ڕووسیا، ژاپۆن و کۆریای باشوور دەڕەخسێنێت. کۆریای باکوور بە بەکارهێنانی نزیکیی خۆی لەم یاریزانە ئابوورییە سەرەکییانە لە ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن، دەتوانێت سوود لە بەرزبوونەوەی پەیوەندییە بازرگانییەکان وەربگرێت کە توانای هەناردەکردنی بەرز دەکاتەوە. لە ساڵانی ڕابردوودا هەندێک پیشەسازی سووک لە ناوچە ئابوورییە تایبەتەکاندا کە لەلایەن حکومەتەوە دامەزراون، دەستیان بە سەرهەڵدان کردووە. ئەم ناوچانە سیاسەتی ئیمتیازات و هاندان پێشکەش دەکەن بە ئامانجی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی. لەگەڵ بەردەوامبوونی فراوانبوونی ئەم دەستپێشخەرییانە لەگەڵ بارودۆخی بازرگانی لەبارتر کە لەلایەن حکومەتی کۆریای باکوورەوە دانراوە؛ دەتوانێت کۆمپانیا فرەنەتەوەییەکان ڕابکێشێت کە بەدوای بنکەی بەرهەمهێنانی نوێدا دەگەڕێن یان بە تامەزرۆییەوە دەچنە ناو بازاڕە بەکارنەهێنراوەکانەوە لە باکووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا. بەڵام بۆ سەرکردایەتی کۆریای باکوور زۆر گرنگە کە چارەسەری نادڵنیاییە سیاسییەکانی دەوروبەری وڵاتەکە بکات، وەک نیگەرانییەکانی بڵاوبوونەوەی چەکی ئەتۆمی، سزا نێودەوڵەتییەکان، و گرژییەکان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ. ژینگەیەکی سیاسی سەقامگیر لەگەڵ چاکسازییەکان کە سنووردارکردنە ڕێکخراوەییەکان سووک دەکەن، هۆکاری گرنگن کە پێویستن بۆ ئاسانکاری بۆ یەکگرتنی زیاتر بۆ ناو بازاڕە جیهانییەکان. لە کۆتاییدا، کۆریای باکوور خاوەنی توانای پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکییە. دەرفەت هەیە لەناو کەرتەکانی وەک کانگا، بەرهەمهێنانی کار چڕ، و بەکارهێنانی شوێنی جوگرافیای ستراتیژی بەرەکان بەشدارییەکی بەرچاو دەکەن لە کردنەوەی ئەم توانایە و پەرەپێدانی بەشداریکردنی زیاتر لەگەڵ هاوبەشە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان.

لە ساڵانی ڕابردوودا کۆریای باکوور هەوڵەکانی بۆ بەرەوپێشبردنی بازرگانی دەرەکی و فراوانکردنی ئامادەیی خۆی لە بازاڕەکاندا داوە. کاتێک باس لە هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرم فرۆشراوەکان دەکرێت بۆ بازاڕی هەناردەکردن، پێویستە چەند هۆکارێک لەبەرچاو بگیرێن. یەکەم: دەستنیشانکردنی ئەو بەرهەمانە کە خواستێکی بەهێزیان لە بازاڕی جیهانیدا هەیە، زۆر گرنگە. ئەنجامدانی توێژینەوەی بازاڕ و شیکردنەوەی ڕەوتەکان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ دیاریکردنی ئەوەی کام بەرهەم لە ئێستادا بەناوبانگە و توانای بەرزی فرۆشتنی هەیە. بۆ نموونە ئەلیکترۆنیاتەکانی وەک مۆبایلە زیرەکەکان یان ئامێرەکانی ناوماڵ وەک ساردکەرەوە دەتوانن بژاردەیەکی باش بن چونکە ئەمانە شتگەلێکن کە خەڵک لە سەرانسەری جیهان ڕۆژانە بەکاریدەهێنن. دووەم: هەڵسەنگاندنی سوودی کێبڕکێی بەرهەمەکانی کۆریای باکوور زۆر گرنگە. پرۆسەی هەڵبژاردن پێویستە لەسەر ئەو کاڵایانە بێت کە تایبەتمەندی یان کوالیتی ناوازە پێشکەش دەکەن بە بەراورد بە بەرهەمە هاوشێوەکانی وڵاتانی دیکە. ئەمەش دەتوانێت تیشک خستنە سەر کاری دەستی نەریتی یان بەکارهێنانی کەرەستەی سەرچاوەی ناوخۆیی لەخۆبگرێت. بە نمایشکردنی ئەم تایبەتمەندییە جیاوازانە، هەناردەی کۆریای باکوور دەتوانێت لە بازاڕی نێودەوڵەتیدا جیاواز بێت. سەرەڕای ئەوەش، لەبەرچاوگرتنی توانای ئابووری بەرهەمهێنان و هەناردەکردنی هەندێک کاڵا زۆر گرنگە. شیکردنەوەی تواناکانی بەرهەمهێنان، تێچوون و سەرچاوەکان یارمەتیدەر دەبێت بۆ دیاریکردنی ئەوەی کە ئایا بەرهەمێکی دیاریکراو دەتوانرێت بۆ هەناردەکردن لەسەر ئاستێکی گەورەتر بتوانرێت یان نا. ئەمەش هەڵسەنگاندنی هۆکارەکانی وەک تێچووی کار، بەردەستبوونی ژێرخانی و توانا تەکنەلۆژییەکان لەخۆدەگرێت. جگە لەوەش، تێگەیشتن لە بازاڕە ئامانجدارە ئەگەرییەکان زۆر گرنگە لە کاتی هەڵبژاردنی شتومەکی گەرم فرۆشراو بۆ بازرگانی دەرەکی. ڕەنگە ناوچە جیاوازەکان ئارەزوو یان پێداویستی جیاوازیان هەبێت بۆ بەرهەمە تایبەتەکان. بۆیە گرنگە لە پێداویستییەکانی بەکاربەر تێبگەیت و بەپێی ئەو شتانە بگونجێنیت بە درووستکردنی تایبەتمەندییەکانی بەرهەم ئەگەر پێویست بوو. لە کۆتاییدا، دامەزراندنی هاوبەشی بەهێز لەگەڵ دابەشکەرانی متمانەپێکراو یان بریکارەکان کە شارەزاییان لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا هەیە، دەتوانێت زۆر ئاسانکاری بکات بۆ هەڵبژاردنی سەرکەوتووانەی شتە بەناوبانگەکان بۆ بازاڕەکانی هەناردەکردن. لە کۆتاییدا، هەڵبژاردنی کۆریای باکوور لە شتومەکی گەرم فرۆشراو لە بازرگانی دەرەکیدا دەبێت بریتی بێت لە ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی گشتگیر لە بازاڕ، هەڵسەنگاندنی سوودە کێبڕکێییەکان، هەڵسەنگاندنی توانای ئابووری، تێگەیشتن لە بازاڕە ئامانجدارەکان، و هاوبەشیکردن لەگەڵ دابەشکەرانی بەتوانا. بریکار

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، وڵاتێکە خاوەنی تایبەتمەندی کڕیارە ناوازەکانە و چەندین تابۆی کولتووری هەیە. تێگەیشتن لەم لایەنانە بۆ هەر کەسێک کە ئارەزووی پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارانی کۆریای باکوور دەکات، زۆر گرنگە. تایبەتمەندی کڕیار لە کۆریای باکوور بە توندی لە ژێر کاریگەری سیستەمی سۆسیالیستی و ئابووریی کۆنترۆڵکراوی دەوڵەتدایە. حکومەت ڕۆڵێکی بەرچاوی هەیە لە دیاریکردنی بژاردە و ئارەزووەکانی بەکاربەر. بەو مانایەیە کە کڕیاران بە شێوەیەکی گشتی هەڵبژاردەی سنوورداریان لەبەردەستدایە کاتێک باس لە کاڵا و خزمەتگوزارییەکان دەکرێت. زۆربەی ئەو بەرهەمانەی لە کۆریای باکوور بەکاردەهێنرێن لە ناوخۆدا بەرهەم دەهێنرێن یان لە ڕێگەی کەناڵە دەوڵەتییەکانەوە هاوردە دەکرێن. بەهۆی سروشتی گۆشەگیریی وڵاتەوە، بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبنەوە لە بە ئامانجگرتنی ڕاستەوخۆی ئەم بازاڕە. بەڵکو زۆرجار پێویستیان بە گەشتکردنە بەناو دەزگا حکومییەکان یان هاوبەشیکردن لەگەڵ کۆمپانیا ناوخۆییەکان کە پەیوەندییان لەگەڵ دەسەڵاتداران دامەزراندووە. لەکاتی پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارانی کۆریای باکوور یان هاوبەشە بازرگانییەکان، گرنگە ئاگاداری هەندێک تابۆی کولتووری بیت: 1- ڕەخنەگرتن یان بێ ڕێزیکردن لە سەرکردایەتی: لە کۆریای باکور نیشاندانی هەر جۆرە بێڕێزییەک بەرامبەر بە سەرکردەکانی بەتایبەت کیم جۆنگ ئون و سەرۆکەکانی پێش خۆی، بە توندی قەدەغەیە. ئەمەش کۆمێنتی سووکایەتیکردن یان گاڵتەکردن لەسەریان دەگرێتەوە. 2. بەشداریکردن لە گفتوگۆی سیاسی: باسکردنی بابەتگەلێکی سیاسی هەستیار کە پەیوەندییان بە سیاسەتەکانی ڕێژیمەوە هەیە، پێویستە دوور بخرێتەوە چونکە ناکۆکی دەتوانێت ببێتە هۆی ناکۆکی ئەگەری یان تەنانەت سەلامەتی کەسی بخاتە مەترسییەوە. 3- وێنەگرتن: وێنەگرتن بەبێ مۆڵەتی دەسەڵاتداران دەتوانێت لێکەوتەی جددی لێبکەوێتەوە بەو پێیەی سنووردارکردنی وێنەگرتن لە سەرتاسەری وڵاتدا باو بووە. 4- ئایین و هێما ئایینییەکان: موسوڵمانکردنی هەر ئایینێک جگە لە ئایدۆلۆژیای جوچە (ئایدۆلۆژیای فەرمی دەوڵەت) ڕەنگە وەک هەوڵێک بۆ تێکدانی ناسنامەی نەتەوەیی سەیر بکرێت و پێدەچێت بەرخۆدان بەرەوڕووی ببێتەوە. 5- لەبەرکردنی جلوبەرگی نادروست: جل و بەرگی کۆنەپەرستانە لە کاتی سەردانی کۆریای باکووردا باشترە.

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریای باکوور ناسراوە، سیستەمێکی گومرگی و کۆنترۆڵی سنووری توندی هەیە. ئەو سەردانکەرانەی کە دەچنە ناو وڵات یان دەردەچن دەبێت پابەندی ئەم ڕێسایانە بن. لێرەدا چەند خاڵێکی سەرەکی سەبارەت بە کۆچبەری و گومرگی کۆریای باکوور دەخەینەڕوو: 1. مەرجەکانی چوونە ژوورەوە: هەموو سەردانکەرانی کۆریای باکوور دەبێت خاوەنی پاسپۆرتێکی کارا بن و لانیکەم شەش مانگی کارکردنیان ماوە. جگە لەوەش پێویستە ڤیزەیەک کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی پیۆنگیانگەوە دەربچێت. باشتر وایە لە ڕێگەی نوسینگەی گەشتیاری ڕێگەپێدراو یان بەڕێوەبەری گەشتیارییەوە داواکاری پێشکەش بکەیت. 2- ناوچە سنووردارەکان: ڕەنگە هەندێک ناوچە لە ناو کۆریای باکووردا سنووردار بن بۆ بیانییەکان بەبێ مۆڵەتی تایبەت، وەک دامەزراوە سەربازییەکان، بینا حکومییە هەستیارەکان و ناوچەکانی نزیک ناوچەی بێ سەربازی (DMZ). 3. ڕاگەیاندنی گومرگی: لەکاتی گەیشتن بە کۆریای باکور، ناچارە سەرجەم ئامێرە ئەلیکترۆنیەکان بە مۆبایل و لاپتۆپ و کامێرا و هارد دیسکی دەرەکی بۆ بەرپرسانی گومرگ لە فڕۆکەخانە ڕابگەیەنرێت. ئەگەر ئەمە نەکرێت، لەوانەیە ببێتە هۆی دەستبەسەرداگرتن یان دەرئەنجامە یاساییە ئەگەرییەکان. 4. کەلوپەلی کۆنتڕۆڵکراو: هاوردەکردنی هەندێک کەلوپەلی وەک مادە هۆشبەرەکان (لەوانەش ئەو دەرمانانەی کە ساختە ئیفێدرینیان تێدایە)، کەرەستەی پۆرنۆگرافی، دەق/شتە ئاینیەکان کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی حکومەتەوە پەسەند نەکراون، چەک/چەکی ئاگرین (بەدەر لە کەرەستەی وەرزشی)، و ئەدەبیاتی هەستیاری سیاسی بە توندی قەدەغەیە. 5. ڕێساکانی دراو: دراوی بیانی کە لە 10,000 دۆلاری ئەمریکی زیاتر بێت یان هەر بڕە پارەیەکی هاوتا دەبێت لە کاتی چوونە ژوورەوە بۆ کۆریای باکوور ڕابگەیەنرێت. 6. سنووردارکردنی وێنەگرتن: گرتنی وێنە بەبێ مۆڵەتی دەسەڵاتداران لەوانەیە ببێتە هۆی کێشە لەگەڵ بەرپرسانی ناوخۆیی؛ باشتر وایە پێش وێنەگرتن داوای ڕێنمایی لە ڕێبەرەکەت بکەیت. 7.بەکارهێنانی تەکنەلۆژیا: ئینتەرنێت بۆ گەشتیاران لە کۆریای باکوور سنووردارە و زۆربەی ماڵپەڕەکان بلۆک کراون؛ هەروەها سنووردارکردن هەیە بۆ بەکارهێنانی ئامێرە چالاککراوەکانی جی پی ئێس. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە پێشێلکردنی هەر یاسایەک کە لەلایەن گومرگی کۆریای باکوورەوە دامەزراوە، دەتوانێت لێکەوتەی سەختی لێبکەوێتەوە لەوانە دەستبەسەرکردن یان دیپۆرتکردنەوە لەو وڵاتە. هەمیشە پێش سەردانەکەت ڕاوێژ بە دەزگا حکومییە پەیوەندیدارەکان یان بریکارە گەشتیارییە بەئەزموونەکان بکە بۆ وەرگرتنی زانیاری نوێ لەسەر ڕێساکانی هاوردەکردن و هەناردەکردن.

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، سیاسەتێکی ناوازەی باجی هاوردەکردنی هەیە کە ئامانجی پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان و پەرەپێدانی پشتبەستن بەخۆیە. وڵاتەکە باجی جۆراوجۆر بەسەر کاڵا هاوردەکراوەکاندا دەسەپێنێت بۆ کۆنترۆڵکردنی لێشاوەکانیان و پشتگیریکردنی بەرهەمهێنەرانی ناوخۆیی. یەکێک لە لایەنە سەرەکییەکانی سیاسەتی باجی هاوردەکردنی کۆریای باکوور، سەپاندنی باجی گومرگییە. هاوردەکاران لە کاتی چوونە ناو وڵاتدا پێویستە ڕێژەیەکی دیاریکراو لە کۆی بەهای کاڵا هاوردەکراوەکان وەک باجی گومرگی بدەن. ئەم ڕێژانە بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هاوردە دەکرێت دەگۆڕێت و دەتوانێت لە ڕێژەیەکی تاڕادەیەک نزمەوە تا ڕێژەیەکی بەرز بێت. سەرەڕای ئەوەش، کۆریای باکوور باجی بەهای زیادکراو (VAT) لەسەر کاڵا هاوردەکراوەکان بە ڕێژەی جیاواز دەسەپێنێت. باجی زیادە لەسەر هەردوو بەهای تێچوون، بیمە و گواستنەوەی بار (CIF)ی هاوردەکردن و هەر باجێکی گومرگی کارپێکراو وەردەگیرێت. ڕێژەی باجی زیادە لە کۆریای باکوور دەتوانێت لە 13% بۆ 30% جیاواز بێت بەپێی پۆلی بەرهەمەکان. هەروەها کۆریای باکوور دەتوانێت باجی زیادە وەک باجی گومرگی یان باجی تایبەتی بەکاربردن لەسەر شتگەلێکی تایبەت وەک کاڵای لوکس یان هەندێک کاڵا کە لەلایەن حکومەتەوە بە زیانبەخش یان ناپێویست دادەنرێت جێبەجێ بکات. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە بەهۆی بەربەستە بازرگانییە توندەکان و سنووردارکردنی دەستڕاگەیشتن بە زانیاری سەبارەت بە سیاسەتەکانی کۆریای باکوور، ڕەنگە زانیاری ورد سەبارەت بە ڕێژەی سەدی تایبەت یان ئەو مادانەی کە باجیان لەسەرە، ڕەنگە بە ئاسانی لە سەرچاوە گشتییەکاندا بەردەست نەبن. جگە لەوەش شایانی باسە ئەو سزا نێودەوڵەتیانەی کە لەلایەن وڵاتانی وەک بڕیارنامەکانی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە بەسەر کۆریای باکووردا دانراون، چەندین هاوردەکردن بۆ وڵاتەکە سنووردار دەکەن، بەتایبەتی پەیوەست بە ئامێری سەربازی و سەرچاوە ستراتیژییەکان. بەگشتی، سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردنی کۆریای باکوور بە ئامانجی بەهێزکردنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان داڕێژراون لە هەمان کاتدا هاندانی پشتبەستن بە بەرهەمە بیانییەکان لەڕێگەی تێکەڵەیەک لە باجی گومرگی و جێبەجێکردنی باجی زیادە لەگەڵ باجی زیادەی ناوبەناو کە بە شێوەیەکی هەڵبژێردراو دەسەپێندرێت.

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، سیاسەتێکی ناوازەی باجی هەناردەکردنی هەیە. وڵاتەکە بۆ بەدەستهێنانی داهات و بەردەوامبوونی ئابوورییەکەی زۆر پشت بە هەناردەکردن دەبەستێت. بەڵام بەهۆی ئەو زانیارییە سنووردارانەی کە لەبەردەستدان سەبارەت بە سیاسەت و ڕێسا بەرفراوانەکانی باجی هەناردەکردنی کۆریای باکوور، پێشکەشکردنی شیکارییەکی قووڵ زەحمەتە. بەگشتی باجی هەناردەکردنی کۆریای باکوور بە ئامانجی بەرزکردنەوەی پیشەسازییە ناوخۆییەکانە لە هەمان کاتدا هاندانی هەندێک هەناردەکردن. ئامانجی حکومەت پاراستن و پێشخستنی پیشەسازییە سەرەکییەکانە کە بۆ خۆبژێوی و ئاسایشی نیشتمانی زۆر گرنگن. لە ئەنجامدا کاڵاکانی وەک خەڵوز، کانزا، قوماش، بەرهەمە دەریاییەکان و کاڵاکانی تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو بەشدارییەکی بەرچاو لە هەناردەکردنی وڵاتەکەدا دەکەن. بەپێی ڕاپۆرتەکانی سەرچاوە جیاوازەکان لەوانە پانێڵی پسپۆڕانی نەتەوە یەکگرتووەکان سەبارەت بە گروپەکانی چاودێریکردنی سزاکانی کۆریای باکوور و دەسەڵاتدارانی کۆریای باشوور؛ هیچ وردەکارییەکی تایبەت سەبارەت بە ژمارە دراوییەکان یان ڕێژەی باجی سەپێندراو لەسەر ئەم کاڵایانە لەبەردەستدا نییە. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە کۆریای باکوور بەهۆی بەرنامە مشتومڕاوییەکەی بۆ چەکی ئەتۆمی، چەندین سزای نێودەوڵەتی بووە. ئەم سزایانە چالاکییە بازرگانییەکانی لەگەڵ وڵاتانی دیکەدا زۆر سنووردار کردووە لە هەوڵێکدا بۆ ڕێگریکردن لە پێشکەوتنی زیاتری توانا ئەتۆمییەکانیان. جگە لەوەش، بە لەبەرچاوگرتنی سروشتی نهێنی سیاسەتەکانی حکومەتی کۆریای باکوور و سنوورداربوونی کەناڵەکانی پەیوەندی لەگەڵ ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان یان ئابوورییە جیهانییەکان؛ بەدەستهێنانی زانیاری ورد سەبارەت بە سیاسەتی فەرمی باجی هەناردەکردنیان دەتوانێت چالاک بێت. داتای ناتەواو ڕێگری دەکات لە تێگەیشتنێکی گشتگیر لەم بابەتە. لە دەرئەنجامدا; لە کاتێکدا کۆریای باکوور بێ گومان باج دەخاتە سەر کاڵا هەناردەکراوەکانی وەکو کانزاکانی خەڵوز قوماش بەرهەمە دەریاییەکان و کاڵاکانی تەکنەلۆژیا؛ تایبەتمەندییەکان سەبارەت بە ڕێژەی باج یان ژمارە دراوییەکان بە کەمی ماونەتەوە بەهۆی هۆکارەکانی وەک سزا نێودەوڵەتییەکان و شەفافیەتی سنووردار لەناو خودی وڵاتەکەدا

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ئاسیا. نەتەوەیەکی زۆر نهێنی و گۆشەگیرە، زانیاری سنوورداری هەیە سەبارەت بە ڕێکارەکانی بڕوانامەی هەناردەکردنی. بە لەبەرچاوگرتنی سروشتی نهێنی کۆریای باکوور، ڕەنگە زانیاری ورد سەبارەت بە بڕوانامەی هەناردەکردنی کۆریای باکوور بە ئاسانی دەست نەکەوێت. بەڵام دەتوانرێت گریمانە بکرێت کە کۆریای باکوور وەک هەر وڵاتێکی دیکە هەندێک ڕێسا و ڕێکاری هەناردەکردنی هەبێت بۆ دڵنیابوون لە کوالیتی و پابەندبوونی کاڵا هەناردەکراوەکانی. بڕوانامە پێویستەکانی باو بۆ هەناردەکردن بریتین لە بڕوانامەی سەرچاوە بۆ پێشکەشکردنی بەڵگەی ئەوەی کە بەرهەمەکان لە کوێ بەرهەم هێنراون یان بەرهەم هێنراون. سەرەڕای ئەوەش، ڕەنگە بڕوانامەی تەندروستی پێویست بێت بۆ بەرهەمە خۆراکیەکان یان کاڵا کشتوکاڵییەکان بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتییان بۆ بەکارهێنان. بەپێی ئەو پیشەسازییە تایبەتانەی کە بەشدارن لە هەناردەکردن لە کۆریای باکوورەوە، ڕەنگە بڕوانامەی زیادە پێویست بێت. بۆ نموونە ئەگەر ئامێر یان ئامێری کارەبایی هەناردە بکەن، لەوانەیە پێویستیان بە بڕوانامەی بەرهەم هەبێت کە نیشان بدات کە بەرهەمەکانیان لەگەڵ ستانداردە نێودەوڵەتییەکان دەگونجێت. هەروەها هەناردەکارانی کۆریای باکوور پێویستیان بە پابەندبوون دەبێت بە ڕێسا بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان کە لەلایەن ڕێکخراوە جیاوازەکانی وەک ڕێکخراوی بازرگانی جیهانی (WTO) یان بلۆکە بازرگانییە ناوچەییە تایبەتەکانی وەک ئاسیان یان ئاپێکەوە سەپێنراون. بەڵام بەهۆی گرژییە سیاسییەکان و گەمارۆ ئابوورییەکان کە لەلایەن زۆرێک لە وڵاتانی جیهانەوە بەسەر کۆریای باکووردا سەپێنراون لەسەر نیگەرانییەکان لە بەرنامە ئەتۆمییەکەی و پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ؛ بازرگانی نێودەوڵەتی لەگەڵ کۆریای باکوور بە توندی سنووردار کراوە. لە ئەنجامدا، دەستڕاگەیشتن بە زانیاری ورد سەبارەت بە پرۆسەکانی ئێستای بڕوانامەدانی هەناردەکردن دەتوانێت سنووردار بێت. لە کۆتاییدا، لە کاتێکدا دەتوانرێت گریمانە بکرێت کە کۆریای باکوور جۆرێک لە مەرجەکانی بڕوانامەی هەناردەکردنی هاوشێوەی وڵاتانی دیکەی هەیە؛ بەهۆی ئەو زانیارییە سنووردارانەی کە لە دەرەوە بەردەستن لەگەڵ سنووردارکردنی سیاسی لەسەر چالاکییە بازرگانییەکان کە کۆریای باکووری تێدایە؛ لە ئێستادا وردەکاری گشتگیر سەبارەت بە پرۆسەی تایبەتی بڕوانامەدانی هەناردەکردنیان پێشکەشکردنی چالاکە.

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ئاسیا. بەهۆی ئابووری داخراو و بە توندی ڕێکخراو، لۆجستی لە کۆریای باکوور دەتوانێت چالاک بێت. بەڵام لێرەدا چەند بژاردەیەکی لۆجستیکی پێشنیار کراو بۆ وڵاتەکە دەخەینەڕوو: 1. بارهەڵگری ئاسمانی: چارەسەری بارهەڵگری ئاسمانی لە ڕێگەی ئایر کۆریۆ کارگۆ کە کۆمپانیای نیشتمانی هەڵگری کۆریای باکوورە بەردەستە. ئەوان خزمەتگوزاری گواستنەوە پێشکەش دەکەن بۆ هەردوو کاڵای سەرچاوەی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی. 2. گواستنەوەی شەمەندەفەر: تۆڕی شەمەندەفەر لە کۆریای باکوور تاڕادەیەک گەشەسەندووە و وەک شێوازێکی گرنگی گواستنەوە لە ناوخۆی وڵاتدا کاردەکات. نووسینگەی هێڵی ئاسنی پیۆنگیانگ کارەکانی شەمەندەفەر بەڕێوەدەبات، پەیوەندی بە شارە گەورەکانی وەک پیۆنگیانگ و هامهۆنگەوە دابین دەکات. 3. بارهەڵگری دەریایی: بەندەری نامپۆ بەندەری سەرەکی دەریاییە بۆ ناردنی کاڵا بۆ ناو کۆریای باکوور یان دەرەوەی کۆریای باکوور. خزمەتگوزاری گواستنەوەی کۆنتێنەری نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات و مامەڵە لەگەڵ کاڵا بەکۆمەڵەکانی وەک خەڵوز و کانزاکان دەکات. 4- گواستنەوەی ڕێگاوبان: ژێرخانی ڕێگاوبان لە کۆریای باکور لە ناوچە جیاوازەکاندا جیاوازە بەڵام بە تێپەڕبوونی کات بەردەوامە لە باشتربوون. کۆمپانیا ناوخۆییەکانی بارهەڵگر خزمەتگوزاری بارهەڵگر بۆ گەیاندنی ناوخۆیی لە ناوخۆی وڵاتدا پێشکەش دەکەن. 5. دامەزراوەی کۆگا: لە شارە گەورەکانی وەک پیۆنگیانگ، کۆگای جۆراوجۆری سەر بە دەوڵەت بۆ مەبەستی هەڵگرتن بەردەستە. زۆرجار ئەم دامەزراوانە مامەڵە لەگەڵ دابەشکردنی کاڵاکانیشدا دەکەن. 6. ڕێساکانی گواستنەوە: زۆر گرنگە پابەند بیت بە ڕێساکانی گومرگی کۆریای باکوور لەکاتی هاوردەکردن یان هەناردەکردنی کاڵا بۆ ناو/لە وڵاتەوە بەهۆی کۆنترۆڵی توندی حکومەت لەسەر چالاکییە بازرگانییەکان. 7. پێشکەشکاری خزمەتگوزاری لۆجستی: بەو پێیەی کە کارەکانی لۆجستی دەتوانێت ئاڵۆز بێت بەهۆی ڕێساکانی حکومەت و دەستڕاگەیشتنێکی سنووردار بە زانیاری دەربارەی دابینکەرانی ناوخۆیی، هاوبەشیکردن لەگەڵ پێشکەشکاری خزمەتگوزاری لۆجستیکی بەناوبانگ کە ئاشنایە بە ئەنجامدانی کاروبار لە کۆریای باکوور زۆر پێشنیار دەکرێت. تێبینی: زۆر گرنگە کە لە دۆخی جیۆپۆلەتیکی ئێستا ئاگادار بیت لەکاتێکدا هەر چالاکیەکی پەیوەست بە بازرگانی کە پەیوەندی بە کۆریای باکوورەوە هەبێت یان پەیوەندی بە کۆریای باکوورەوە هەبێت، لەبەرئەوەی سزاکان ڕەنگە کاریگەرییان لەسەر پەیوەندییە بازرگانییەکان هەبێت بە بەردەوامی. لە کۆتاییدا، سەرەڕای تەحەددیاتی سیستەمی ئابووری داخراوەکەی، بژاردەی جیاواز لەبەردەستدایە(باری ئاسمانی، گواستنەوەی شەمەندەفەر، گواستنەوەی بەندەر، گواستنەوەی ڕێگاوبان) بۆ گواستنەوەی کاڵا بۆ ناوەوە و دەرەوەی کۆریای باکوور. زۆر گرنگە کە ئاگاداری ڕێساکانی گومرگی بیت و بیر لە هاوبەشیکردن لەگەڵ دابینکەرێکی خزمەتگوزاری لۆجستیکی متمانەپێکراو بکەیتەوە بۆ ئەوەی کارێکی لۆجستیکی نەرم و نیان لە وڵاتەکەدا هەبێت.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریای باکوور ناسراوە، وڵاتێکە بەهۆی ئابووریی دابڕاو و بە توندی ڕێکخراوە بازرگانییە نێودەوڵەتیی و ئابوورییەکانی سنووردارە. بەڵام هەندێک کڕیاری گرنگی نێودەوڵەتی و کەناڵی گەشەپێدان و پێشانگە هەن کە ڕۆڵیان لە کەرتی بازرگانی کۆریای باکووردا هەیە. 1. چین: چین یەکێکە لە هاوبەشە بازرگانییە گرنگەکان بۆ کۆریای باکوور. وەک کەناڵێکی گرنگ بۆ هەردوو هاوردە و هەناردەکردن لە نێوان هەردوو وڵاتدا کاردەکات. کۆمپانیا چینییەکان لە کۆریای باکووردا بەشداری پیشەسازییە جیاوازەکان دەکەن، لەوانە کانگا، بەرهەمهێنان، کشتوکاڵ و پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری. 2. ڕوسیا: هەروەها ڕووسیا پەیوەندی ئابووری لەگەڵ کۆریای باکوور هەیە، بەتایبەتی لە ڕووی سەرچاوە وزەی وەک بەرهەمە نەوتییەکان یان گازی سروشتی. جگە لەوەش کۆمپانیا ڕووسیەکان بەشدارییان لە هەندێک پڕۆژەی ژێرخانی وڵاتەکەدا کردووە. 3. کۆریای باشوور: سەرەڕای گرژییە سیاسییەکانی نێوان هەردوو وڵات، کۆمپانیاکانی کۆریای باشوور لە مێژوودا خەریکی بازرگانی بوون لەگەڵ کۆریای باکوور. هەندێک کۆمپانیای هاوبەش و کۆمەڵگەی پیشەسازی دیار بە هاوبەشی لەلایەن کۆمپانیاکانی کۆریای باشوورەوە شانبەشانی هاوتاکانیان لە کۆریای باکوورەوە دامەزران. 4. بەرنامەی گەشەپێدانی نەتەوە یەکگرتووەکان (UNDP): بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان بەشداری لە چەندین پڕۆژەی گەشەپێدان لە ناوخۆی کۆریای باکووردا کردووە کە ئامانجیان باشترکردنی کەرتەکانی وەک کشتوکاڵ، دامەزراوەکانی چاودێری تەندروستی، سیستەمی پەروەردە یان پراکتیکەکانی بەڕێوەبردنی کارەساتەکانە. 5. پێشانگە نێودەوڵەتییەکان: ١. بە لەبەرچاوگرتنی سنووردارکردنی کارلێکی بازرگانی بە بەراورد لەگەڵ وڵاتانی دیکەی جیهان بەهۆی ئەو سزایانەی کە لەلایەن نەتەوە جیاوازەکانەوە بەسەریدا سەپێنراوە بەهۆی نیگەرانییەکانی بڵاوبوونەوەی چەکی ئەتۆمی یان پێشێلکردنی پرسەکانی مافی مرۆڤ؛ دەرفەتەکانی پێشانگای نێودەوڵەتی لە ناو خودی کۆریای باکووردا تاڕادەیەک سنووردارە. هەرچەندە ناوبەناو بۆنە هەبووە وەک پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی بەهاری پیۆنگیانگ کە ڕێگە بە بازرگانانی بیانی دەدات بەرهەمەکانیان نمایش بکەن. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە بەهۆی ئەو سزا سەرەتاییانەی کە لەلایەن چەند وڵاتێکەوە بەسەر کۆریای باکووردا سەپێنراون لەوانە ئەمریکا و وڵاتانی ئەندامی یەکێتی ئەوروپا زۆرێک لە کۆمپانیا ڕۆژئاواییەکان سنووردار دەکات کە ڕاستەوخۆ بەشداری بازرگانی لەگەڵیاندا بکەن. بەم شێوەیە ئەم کەناڵانەی تەداروکی ڕاستەوخۆ ڕەنگە بۆ هەموو کڕیارە نێودەوڵەتییە ئەگەرییەکان کە ئارەزووی بازرگانی لەگەڵ ئەم میللەتە دەکەن، نەتوانرێت جێبەجێ بکرێت. سەرەڕای ئەوەش، هێشتا سەرنجڕاکێشە ئەگەر چالاک نەبێت بۆ بازرگانییە ناوخۆیی یان ناوچەییەکانی ئاسیا کە دەرفەتە ئەگەرییەکان لەگەڵ کۆریای باکووردا بگەڕێن. تکایە ئاگاداربن کە زانیارییەکانی پێشکەشکراو تێڕوانینێکی گشتی و وردەکارییە تایبەتەکان ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕدرێن لەگەڵ پەرەسەندنی دۆخی جیۆپۆلەتیکی.

بزوێنەری گەڕانی باو

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، بە سیستەمی ئینتەرنێتی زۆر سنووردار و سانسۆرکراو کاردەکات. لە ئەنجامدا دەستڕاگەیشتن بە بزوێنەری گەڕانی جیهانی بەناوبانگی وەک گووگڵ یان بینگ سنووردارە یان بە تەواوی لە ناوخۆی وڵاتدا بەردەست نییە. بەڵام کۆریای باکور سیستەمی ئینترانتی تایبەتی خۆی پەرەپێداوە کە ڕێگە بە هاوڵاتیان دەدات بچنە ناو ماڵپەڕ و سەرچاوە ناوخۆییەکان. بزوێنەری گەڕانی سەرەکی کە لە کۆریای باکوور بەکاردێت ناوی "Naenara"ە کە بە زمانی کۆری بە واتای "وڵاتەکەم" دێت. ناینارا وێب پۆرتاڵێکی ڕەسەنە کە لەلایەن حکومەتەوە بۆ سنووردارکردنی ئینتەرنێت لە ناوخۆی وڵاتدا دابینکراوە. هەم وەک بزوێنەری گەڕان و هەم وەک پلاتفۆرمی زانیاری بۆ کەرتە جیاوازەکان لەوانە هەواڵ، پەروەردە، گەشتیاری، ڕۆشنبیری، و پیشەسازی. ماڵپەڕی فەرمی بۆ ناینارا بریتییە لە http://www.naenara.com.kp/. بزوێنەرێکی دیکەی گەڕان کە لە ناوخۆدا بەڕێوەدەبرێت و لە کۆریای باکوور بەردەستە، بریتییە لە "کوانگمیۆنگ" کە وەرگێڕدراوە بۆ "گەشاوە". کوانگمیۆنگ خزمەتگوزارییەکانی ئینترانت لە سەرانسەری وڵاتدا پێشکەش دەکات کە لە ڕێگەی کۆمپیوتەری سەر مێزەوە لە کتێبخانەکان یان دامەزراوە پەروەردەییەکان لە سەرانسەری وڵاتدا دەستیان پێدەگات. سەرەڕای ئەوەش، کۆریای باکوور دەتوانن ماڵپەڕە کۆنتڕۆڵکراوەکانی دەوڵەت وەک KCTV (تەلەفزیۆنی ناوەندی کۆریا) و KCNA (ئاژانسی هەواڵی ناوەندی کۆریا) بەکاربهێنن بۆ کۆکردنەوەی زانیاری دەربارەی هەواڵ و کاروباری ئێستای ناو وڵات. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم بزوێنەرە گەڕانانە بە پلەی یەکەم ناوەڕۆکێک پێشکەش دەکەن کە لەلایەن حکومەتی کۆریای باکوورەوە کۆکراونەتەوە؛ بۆیە، لەوانەیە زانیاری نێودەوڵەتی بەرفراوان یان دیدگای جۆراوجۆر پێشکەش نەکەن بە بەراورد بە بزوێنەری گەڕانی جیهانی کە لە شوێنەکانی دیکەدا بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێن. بە گشتی لە کاتێکدا خەڵکی کۆریای باکوور بژاردەی سنوورداریان هەیە کاتێک باس لە دەستگەیشتن بە زانیارییەکان بە شێوەی ئۆنلاین دەکرێت بەهۆی سنووردارکردنی حکومەت و سیاسەتەکانی سانسۆرەوە، بەڵام بە پلەی یەکەم پشت بە پلاتفۆرمە ناوخۆییەکانی وەک ناینارا و کوانگمیۆنگ دەبەستن بۆ پێداویستییەکانی گەڕانیان.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، وڵاتێکی زۆر نهێنی و گۆشەگیرە. بەهۆی سروشتی داخراوەکەیەوە، دەستڕاگەیشتن بە زانیاری دەربارەی کۆریای باکوور و سەرچاوەکانی سنووردارە. بەڵام دەتوانم چەند زانیارییەکی گشتیتان پێ بدەم سەبارەت بە بەڕێوەبەرایەتی و ماڵپەڕە دیارەکانی کۆریای باکوور: 1- ئاژانسی هەواڵی ناوەندی کۆریا (KCNA)- ئاژانسی فەرمی کۆریای باکوور زانیاری لەسەر سیاسەت، ئابووری، کولتوور، کۆمەڵگە و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان دەدات. ماڵپەڕ: http://www.kcna.kp/ 2- ڕۆدۆنگ سینمون - ڕۆژنامەی پارتی کرێکارانی دەسەڵاتدار بە پلەی یەکەم لە ڕوانگەی سیاسییەوە هەواڵەکان ڕووماڵ دەکات. ماڵپەڕ: http://rodong.rep.kp/en/ 3. ناینارا - ماڵپەڕێکی فەرمی حکومەت کە زانیاری جۆراوجۆری تێدایە لەسەر گەشتیاری، ڕۆشنبیری، هەلی بازرگانی، و وەبەرهێنان لە کۆریای باکوور. ماڵپەڕ: https://korea-dpr.com/ 4. بانکی بازرگانی ڕیوگیۆنگ - ئەم ماڵپەڕە بانکییە خزمەتگوزارییە بانکییەکانی بەردەست لە ناوخۆی وڵاتدا پیشان دەدات. ماڵپەڕ: https://ryugyongbank.com/ 5- ئایر کۆریۆ - هێڵی ئاسمانی نیشتمانی کۆریای باکوور خشتەی گەشتەکان و ئاسانکاری حجزکردنی بۆ شوێنە ناوخۆیی و سنووردارەکانی نێودەوڵەتی دابین دەکات. ماڵپەڕ: http://www.airkoryo.com.kp/en/ 6. ستۆدیۆی هونەری مانسودای – یەکێکە لە گەورەترین ستۆدیۆکانی هونەری لە کۆریای باکوور کە تایبەتە بە بەرهەمهێنانی پەیکەر، تابلۆ، یادگاری کە تیشک دەخاتە سەر مێژوو و کولتوری کۆماری دیموکراتیکی کۆریای باشوور. ماڵپەڕ: لە ئێستادا لە دەرەوەی وڵات دەستی پێناگات. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم ماڵپەڕانە دەتوانن بگۆڕدرێن یان لەوانەیە لە دەرەوەی کۆریای باکوورەوە دەستیان پێ نەگات بەهۆی سنووردارکردنی ئینتەرنێت لەناو وڵاتەکەدا. تکایە لەبیرتان بێت کە بەهۆی سنوورداربوونی زانیارییە بەردەستەکانی گشتی سەبارەت بە خزمەتگوزاری و بازرگانییەکانی کۆریای باکوور، لەوانەیە ئەو لیستەی سەرەوە تەواو یان نوێ نەبێت لەوەی کە سەرچاوە میدیاییە فەرمییەکانیان ئاشکرای دەکەن

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

لە کۆریای باکوور چەند پلاتفۆرمێکی سەرەکی بازرگانی ئەلیکترۆنی هەیە. بەڵام بەهۆی سنوورداربوونی ئینتەرنێت و سنوورداربوونی چالاکییە ئۆنلاینەکان، جۆراوجۆری و بەردەستبوونی ئەم پلاتفۆرمانە بە بەراورد بە وڵاتانی دیکە تا ڕادەیەک سنووردارە. لێرەدا یەک دوو ماڵپەڕی بازرگانی ئەلیکترۆنی بەناوبانگی کۆریای باکوور لەگەڵ URLی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. منولسەنگ (만물상): ماڵپەڕ: http://www.manmulsang.com/ مانمولسانگ یەکێکە لە گەورەترین پلاتفۆرمەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە کۆریای باکوور کە کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان وەک جل و بەرگ و ئەلیکترۆنیات و ئامێری ناوماڵ و کەلوپەلی خۆراک پێشکەش دەکات. 2. ناینارا (내나라): ماڵپەڕ: http://naenara.com.kp/ ناینارا ماڵپەڕێکی فەرمی دەوڵەتییە کە وەک پۆرتاڵێکی ئۆنلاین بۆ خزمەتگوزارییە جیاوازەکان لەوانەش بازاڕکردن کاردەکات. دەستڕاگەیشتن بە چەندین فرۆشگا کە لەلایەن حکومەتەوە بەڕێوەدەبرێت کە کتێب و تابلۆ و شتومەکی مۆدەی نەریتی کۆری وەک هانبۆک و مۆر و زۆر شتی تر دەفرۆشن. 3. ئاریرانگ مارت (아리랑마트): ماڵپەڕ: https://arirang-store.com/ ئاریرانگ مارت پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە دەتوانیت کاڵای نەریتی کۆری لە ناوچە جیاوازەکانی ناو کۆریای باکوور بکڕیت وەک بەرهەمە کشتوکاڵییەکان (لەوانەش جینسێنگ)، خواردنە تایبەتەکان، کاری دەستی کە لەلایەن پیشەسازییە ناوخۆییەکانەوە دروستکراون. تکایە ئاگاداربن بەهۆی ئەو سزایانەی کە لەلایەن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە بەسەر کۆریای باکووردا سەپێنراوە و ئەو سنووردارکردنانەی کە بەسەر چالاکییە ئابوورییەکانیدا دانراون، ڕەنگە چوونە ناو ئەم ماڵپەڕانە لە دەرەوەی وڵات بەردەست نەبێت یان پێویستی بە مۆڵەتی تایبەتمەند هەبێت لەناو خودی وڵاتەکەدا. سەرەڕای ئەوەش، گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە زانیارییەکان سەبارەت بە بازرگانی ئەلیکترۆنی لە کۆریای باکوور سنووردارە و دەتوانێت گۆڕانکاری بەسەردا بێت بە لەبەرچاوگرتنی سروشتی داخراوی ئابوورییەکەی و سنووردارکردنی ئینتەرنێت.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریای باکوور ناسراوە، وڵاتێکی داخراوە و دەستڕاگەیشتن بە ئینتەرنێت سنووردارە و کۆنترۆڵی توندی حکومەت بەسەر کەناڵەکانی ڕاگەیاندن و پەیوەندیکردندا هەیە. لە ئەنجامدا زۆر کەم پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا بۆ هاوڵاتیانی کۆریای باکوور بەردەستە. ئەمەش هەندێک لەو پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایانەی کە لە کۆریای باکوور بەکاردەهێنرێن: 1. ئینترانت: کوانگمیۆنگ - ئەمە تۆڕێکی ناوخۆییە کە لەناو کۆریای باکووردا دەتوانرێت دەستی پێبگات و زانیاری سنووردار سەبارەت بە هەواڵ و پەروەردە و نوێکارییەکانی حکومەت دەدات. لە دەرەوەی وڵاتەوە دەستی پێناگات. ماڵپەڕ: N/A (تەنها لە کۆریای باکوور دەستت پێدەگات) 2. خزمەتگوزاری ئیمەیڵ: Naenara - خزمەتگوزاری ئیمەیڵی دەوڵەتییە و لەلایەن حکومەتەوە بۆ مەبەستی پەیوەندی فەرمی پێشکەش دەکرێت. ماڵپەڕ: http://www.naenara.com.kp/ 3- پۆرتاڵی هەواڵ: ئوریمینزۆکری - ماڵپەڕێکە کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی کۆریای باکوورەوە بەڕێوەدەبرێت و بابەتەکانی هەواڵ و ڤیدیۆ و ماددە پڕوپاگەندەییەکان بڵاودەکاتەوە کە ئایدۆلۆژیاکانیان بەرەوپێش دەبەن. ماڵپەڕ: http://www.uriminzokkiri.com/index.php 4. پلاتفۆرمی هاوبەشکردنی ڤیدیۆ - کەناڵی یوتیوبی تەلەفزیۆنی ئاریرەنگ-مێاری ڤیدیۆی هەڵبژێردراوی پەخشە تەلەفزیۆنییەکانیان دەخاتە ڕوو کە بابەتگەلێکی جۆراوجۆر دەگرێتەوە لەوانە ڕۆشنبیری، کات بەسەربردن، گەشتیاری و هتد. ماڵپەڕ : https://www.youtube.com/user/arirangmeari گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم پلاتفۆرمانە بە شێوەیەکی زۆر لەلایەن دەسەڵاتدارانی دەوڵەتەوە کۆنترۆڵ دەکرێن و بە پلەی یەکەم وەک ئامرازێک بۆ بڵاوکردنەوەی پڕوپاگەندە کاردەکەن نەک ئاسانکاری بۆ کارلێکە کۆمەڵایەتییە کراوەکان وەک پلاتفۆرمە سۆشیال میدیاییە ئاساییەکانی ڕۆژئاوا وەک فەیسبووک یان تویتەر. بەهۆی سنووردارکردنی ئازادی ڕادەربڕین و سنووردارکردنی دەستڕاگەیشتن بە ئینتەرنێت لە کۆریای باکوور , ژینگەیەکی ئۆنلاینێکی زۆر ڕێکخراو دروستکردووە کە تۆڕە کۆمەڵایەتییە جیهانییە بەناوبانگەکانی وەک فەیسبووک یان تویتەر بەردەست نین یان دەستیان پێناگات بۆ هاووڵاتیانی. تکایە لەبیرتان بێت کە ئەم زانیاریانە ڕەنگە بگۆڕدرێن بەهۆی هۆکاری جۆراوجۆر کە بەشدارن لە دەستڕاگەیشتن بە ناوەڕۆکی ئۆنلاین لەناو ئەم هەرێمەدا؛ بۆیە باشترە ڕاوێژ بە سەرچاوە نوێیەکان بکەیت ئەگەر پێویستت بە زانیاری وردە سەبارەت بە دۆخی ئێستا و بەردەستبوونی پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا لە کۆریای باکوور.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، چەندین کۆمەڵەی پیشەسازی گەورەی هەیە کە نوێنەرایەتی کەرتە جیاوازەکانی ئابووری وڵاتەکەی دەکەن. ئەم کۆمەڵانە ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕن لە بەرەوپێشبردن و ڕێکخستنی چالاکییە ئابوورییەکان لە ناوخۆی وڵاتدا. لێرەدا هەندێک لە کۆمەڵە سەرەکییەکانی پیشەسازی لە کۆریای باکوور دەخەینەڕوو: 1- ژووری بازرگانی و پیشەسازی کۆریا: ژووری بازرگانی و پیشەسازی کۆریا یەکێکە لە ڕێکخراوە بازرگانییە دیارەکانی کۆریای باکور. ئامانجی سەرەکیی بریتییە لە پێشخستنی بازرگانی و بازرگانی چ لە ئاستی ناوخۆ و چ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا. بەڵام زانیاری تایبەت سەبارەت بە چالاکییەکانیان و وردەکارییەکانی ماڵپەڕەکانیان دەگمەنە. 2- بانکی گەشەپێدانی دەوڵەتی: بانکی گەشەپێدانی دەوڵەتی گرنگی بە داراییکردنی پڕۆژەی ژێرخانی گەورە، گەشەپێدانی پیشەسازی، بازرگانی دەرەکی، بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانی بیانی، کارەکانی بانکی و هتد دەدات، کە ئامانج لێی بەرزکردنەوەی گەشەی ئابوورییە لەناو کۆریای باکووردا. 3. کۆمەڵەی گشتی بۆ زانست و تەکنەلۆژیا: ئەم کۆمەڵەیە پشتگیری لە توێژینەوەی زانستی و پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا دەکات لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکانی کۆریای باکوور. هاندەری داهێنانە لە ڕێگەی ئاسانکاری هاوکاری نێوان دامەزراوە جیاوازەکانی توێژینەوە. 4. فیدراسیۆنی گشتی سەندیکاکان: فیدراسیۆنی گشتی سەندیکاکان نوێنەرایەتی کرێکاران دەکات لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکان لە کۆریای باکور. ئەوان کاردەکەن بۆ دەستەبەرکردنی پراکتیزەکردنی دادپەروەرانەی کار، پاراستنی مافی کرێکاران، باشترکردنی بارودۆخی کارکردن و هتد. 5. کۆمیسیۆنی پلاندانانی دەوڵەت: هەرچەندە خۆی کۆمەڵەیەکی پیشەسازی نییە، بەڵام کۆمیسیۆنی پلاندانانی دەوڵەت سەرپەرشتی پلاندانانی ئابووری دەکات لە کۆریای باکوور بە هەماهەنگیکردنی پیشەسازییە جیاوازەکان بۆ گەیشتن بە ئامانجە ئابوورییە نیشتمانییەکان بە شێوەیەکی کاریگەر. بەداخەوە بەهۆی سنوورداربوونی دەستڕاگەیشتن بە زانیارییەکان لە سەرچاوەکانی کۆریای باکوور لە ماڵپەڕە فەرمییەکان یان دۆمەینی ئینتەرنێت کە لەناو تۆڕە نێودەوڵەتییەکان تۆمارکراون بەهۆی سیاسەتەکانی حکومەت سەبارەت بە دەستڕاگەیشتن بە ئۆنلاین لە دەرەوەی وڵاتەکەیان؛ زەحمەتە وردەکارییەکانی ماڵپەڕی تایبەت بۆ ئەم کۆمەڵانە بخەینەڕوو کە لە سەرەوە باسمان کرد. لە کۆتاییدا تێبینی بکە کە بە دەستڕاگەیشتنێکی سنووردار یان جێی متمانە نەبوو بە داتاکان سەبارەت بەم ڕێکخراوانە لە سەرچاوە دەرەکییەکانەوە زانیارییەکانمان سەبارەت بە بوونی هەریەکەیان لە وێبدا سنووردار دەکات؛ ڕەنگە بەدەستهێنانی زانیاری نوێ دەربارەیان بە شێوەی ئۆنلاین چالاک بێت

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

چەندین ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانی هەیە کە پەیوەندییان بە کۆریای باکوورەوە هەیە. لێرەدا لیستێک لە هەندێکیان لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. دەزگای بەرەوپێشبردنی بازرگانی-وەبەرهێنانی کۆریا (KOTRA) - دەزگای حکومییە کە بەرپرسیارە لە بەرەوپێشبردنی بازرگانی و وەبەرهێنان لە کۆریای باکوور. ماڵپەڕ: www.kotra.or.kr 2. ناوەندی زانیاری ئابووری و بازرگانی DPRK - زانیاری گشتگیر لەسەر چالاکییە ئابووری و بازرگانییەکان لە کۆریای باکوور دەدات. ماڵپەڕ: www.north-korea.economytrade.net 3. پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی پیۆنگیانگ - ماڵپەڕی فەرمی بۆ پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی ساڵانە کە لە پیۆنگیانگ بەڕێوەدەچێت، کە چەندین کاڵا و خزمەتگوزاری تێدایە کە بەردەستە بۆ هاوردە-هەناردەکردن. ماڵپەڕ: pyongyanginternationaltradefair.com 4- ئاژانسی هەواڵی ناوەندی کۆریا (KCNA)- وەک ئاژانسی هەواڵی دەوڵەتی کۆریای باکوور کاردەکات، کە چەندین بابەت دەگرێتەوە لەوانە نوێکاری ئابووری و بازرگانی نێودەوڵەتی. ماڵپەڕ: www.kcna.kp 5. ناینارا (پەیمانگای گەشەپێدانی ئابووری لەسەر بنەمای زانیاری) - پۆرتاڵێکی ئۆنلاین کە زانیاری لەسەر کەرتە جیاوازەکانی وەک کشتوکاڵ، پیشەسازی، گەشتیاری، دەرفەتی وەبەرهێنان، سیاسەتەکان و هتد پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: naenara.com.kp 6. گروپی وەبەرهێنانی نێودەوڵەتی دایپۆنگ - گرنگی بە ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی دەدات بۆ کۆریای باکوور لە ڕێگەی پێدانی زانیاری لەسەر پڕۆژەکانی وەبەرهێنان، سیاسەت، ڕێساکان، و ئاسانکاری بۆ دەرفەتەکانی بازرگانی. ماڵپەڕ: daepunggroup.com/en/ 7. دەستەی کارگێڕی ناوچەی ئابووری تایبەتی ڕاسۆن - ماڵپەڕێکی تایبەتە بە بەرەوپێشبردنی ناوچەی ئابووری تایبەتی ڕاسۆن کە دەکەوێتە باکووری ڕۆژهەڵاتی کۆریای باکوور بە گرنگیدانی تایبەت بە پیشەسازییەکانی وەک لۆجستی، بەرهەمهێنان، کشتوکاڵ و هتد، ماڵپەڕ: rason.sezk.org/eng/ تکایە تێبینی بکە کە چوونە ناو ئەم ماڵپەڕانە ڕەنگە هەندێک سنووردارکردن یان سنووردارکردن هەبێت بەپێی شوێنەکەت یان سیاسەتەکانی دەستڕاگەیشتن بە ئینتەرنێتی ناوچەیی سەبارەت بە ناوەڕۆکی کۆریای باکوور. واباشە لە کاتی گەڕان بەم ماڵپەڕانەدا وریا بیت چونکە زانیاری دروست سەبارەت بە دۆخی ئابووری لە ڕژێمە نهێنییەکاندا هەندێک جار دەتوانێت سنووردار بکرێت یان بخرێتە ژێر سانسۆرەوە لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕ هەیە کە دەتوانیت داتای بازرگانی بۆ کۆریای باکوور بدۆزیتەوە. لێرەدا هەندێکیان دەخەینەڕوو: 1- کۆترا (دەزگای پەرەپێدانی بازرگانی-وەبەرهێنانی کۆریا) - ئەم ماڵپەڕە زانیاری لەسەر بازرگانی و وەبەرهێنانی کۆریا دەدات، لەنێویاندا ئاماری بازرگانی بۆ کۆریای باکور. ماڵپەڕ: https://www.kotra.or.kr/ 2. UN Comtrade - بنکەدراوەی ئاماری بازرگانی نێودەوڵەتی نەتەوە یەکگرتووەکان زانیاری لەسەر ڕەوتی بازرگانی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات، لەنێویاندا داتاکانی کۆریای باکوور. ماڵپەڕ: https://comtrade.un.org/data/ 3. ڕوانگەی ئاڵۆزی ئابووری - ئەم پلاتفۆرمە ڕێگەت پێدەدات بەدواداچوون بۆ داتا و ئاماری بازرگانی نێودەوڵەتی بۆ وڵاتانی جیاواز، لەنێویاندا کۆریای باکوور. ماڵپەڕ: http://atlas.cid.harvard.edu/explore/ نەخشەی_دار/هەناردەکردن/prk/all/show/2018/ 4. ئەتڵەسی ئاڵۆزی ئابووری - هاوشێوەی ڕوانگەی ئاڵۆزی ئابووری، ئەم ماڵپەڕە بینین و شیکاری کارلێککارانە بۆ داینامیکی ئابووری جیهانی پێشکەش دەکات، لەوانەش هاوبەشە بازرگانییەکان و بەرهەمەکان بۆ کۆریای باکوور. ماڵپەڕ: https://atlas.media.mit.edu/ku/profile/وڵات/prk// 5. ئەتڵەسی بازرگانی جیهانی - ئەم سەرچاوەیە دەستڕاگەیشتن بە داتای هاوردە/هەناردەکردنی گشتگیر لە سەرچاوە فەرمییەکان لە سەرانسەری جیهاندا دابین دەکات، کە زانیاری ورد لەسەر چالاکییە بازرگانییەکانی کۆریای باکوور لەخۆدەگرێت. ماڵپەڕ: http://www.gtis.com/gta.jsp 6. ئابووری بازرگانی - ئەم ماڵپەڕە کۆمەڵێک پێوەرە ئابووری و زیرەکی بازاڕ پێشکەش دەکات، لەوانەش ئاماری بازرگانی بۆ وڵاتانی جۆراوجۆری وەک کۆریای باکوور. ماڵپەڕ: https://tradingeconomics.com/. لەبیرت بێت کە بەهۆی سزاکان و شەفافیەتێکی سنووردار لە ڕاپۆرتکردن لەلایەن ڕژێمەوە لە پیۆنگیانگ، ڕەنگە بەردەستبوون و وردی داتاکان لە سەرانسەری ئەم پلاتفۆرمانانە و سەرچاوەکانی دیکەدا جیاواز بێت کە تایبەتن بە چاودێریکردنی ڕەوتی بازرگانی جیهانی.

پلاتفۆرمی B2b

لە کۆریای باکوور چەندین پلاتفۆرمی B2B هەیە کە مامەڵە و هاوکاری بازرگانی ئاسان دەکات. لێرەدا هەندێکیان لەگەڵ لینکی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1- کۆمەڵەی بازرگانی دەرەوەی کۆریا (KFTA) - ئەم پلاتفۆرمە بازرگانییەکانی کۆریای باکوور بە کڕیار و دابینکەرانی نێودەوڵەتی دەبەستێتەوە. بنکەیەکی زانیاری گشتگیر لە بەرهەم و کۆمپانیا و زانیاری بازرگانی دابین دەکات. ماڵپەڕ: http://www.kfta.or.kr/eng/ 2. ژووری بازرگانی و پیشەسازی کۆریا (KCCI) - KCCI پلاتفۆرمی B2B پێشکەش دەکات کە کۆمپانیاکانی کۆریای باکوور دەتوانن بەرهەم و خزمەتگوزارییەکانیان پیشان بدەن بۆ هاوبەشە ئەگەرییەکان لە سەرانسەری جیهاندا. ماڵپەڕ: http://www.korcham.net/ 3. بانکی هەناردە-هاوردەکردنی کۆریا (Eximbank) - Eximbank هاوکاری دەکات لە ئاسانکاری دارایی بازرگانی بۆ هەناردەکارانی کۆریای باکوور لە ڕێگەی پلاتفۆرمی ئۆنلاینەکەیەوە. هەروەها زانیاری لەسەر بازاڕە جۆراوجۆرەکانی هەناردەکردن و دەرفەتە بازرگانییەکان دەدات. ماڵپەڕ: http://english.eximbank.co.kr/ 4- AIC Corporation - AIC Corporation کۆمپانیایەکی دەوڵەتییە و بەرپرسیارە لە پێشخستنی بازرگانی نێوان کۆمپانیاکانی کۆریای باکوور و هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان. پلاتفۆرمەکەیان لیستی بەرهەمەکانی پیشەسازییە جیاوازەکان لەخۆدەگرێت. ماڵپەڕ: N/A 5. دەزگای بەرەوپێشبردنی بازرگانی ئەوروپا-کۆریا (EK-BPA) - EK-BPA گرنگی بە پەرەپێدانی هاوبەشی نێوان وڵاتانی ئەوروپا و بازرگانی کۆریای باکوور دەدات لەڕێگەی پۆرتاڵی ئۆنلاین B2B. ماڵپەڕ: https://ekbpa.com/home 6. کۆمپانیای بازرگانی نێودەوڵەتی بەهاری پیۆنگیانگ (PSITC) - PSITC بازاڕێکی ئۆنلاین بەڕێوەدەبات کە بەرهەمە جیاوازەکانی بەرهەمهێنەرانی کۆریای باکوور پیشان دەدات، کراوە دەبێت بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ دابینکەرانی وڵاتەکە. ماڵپەڕ: http://psitc.co.kr/main/index.asp تکایە ئاگاداربن کە بەهۆی بارودۆخی سیاسییەوە، ڕەنگە هەندێک ماڵپەڕ نەتوانرێت دەستیان پێ بگات یان بەردەستبوونیان بە تێپەڕبوونی کات جیاواز بێت. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە پیشەسازییە سزادراوەکانی پەیوەست بە چەک، ئامێری سەربازی، کەرەستەی ئەتۆمی یان کاڵای دوو بەکارهێنراو ڕەنگە دەستیان پێنەگات یان بەردەست نەبن بۆ بازرگانیکردن بەهۆی سزاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ سەر کۆریای باکوور. ڕەتکردنەوەی بەرپرسیاریەتی: ئەو زانیاریانەی سەرەوە تەنها بۆ مەبەستی ئاماژەدان. ئامۆژگاری دەکرێت پێش ئەوەی مامەڵەی بازرگانی بکەیت، ڕەسەنایەتی و یاسایی بوونی هەر پلاتفۆرمێک پشتڕاست بکرێتەوە.