TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

تونس، بە فەرمی بە کۆماری تونس ناسراوە، وڵاتێکی باکووری ئەفریقایە و دەکەوێتە کەنارەکانی دەریای ناوەڕاست. سنوورەکانی لەگەڵ جەزائیر لە ڕۆژئاوا و لیبیا لە باشووری ڕۆژهەڵاتەوە هاوبەشە. تونس بە ژمارەی دانیشتووانی زیاتر لە ١١ ملیۆن کەس، ڕووبەرەکەی نزیکەی ١٦٣ هەزار و ٦١٠ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە. تونس خاوەنی میراتێکی دەوڵەمەندی مێژوویی و کولتووری دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی کۆن. پێش ئەوەی لەلایەن فینیقی و ڕۆم و ڤاندال و عەرەبەکانەوە یەک لە دوای یەک کۆلۆنی بکرێت لەلایەن هۆزە ڕەسەنەکانی بەربەرەوە نیشتەجێ بوو. مێژووی وڵاتەکە شانشینە فەرمانڕەواکانی وەک کارتاجییەکان و نومیدییەکان لەگەڵ کاریگەرییەکانی فەتحکەرە جۆراوجۆرەکان لەخۆدەگرێت. پایتەختی تونس تونسە کە وەک ناوەندی ئابووری و سیاسی وڵاتەکە کاردەکات. شارە گەورەکانی دیکە بریتین لە سفاکس، سۆس و گابێس. زمانی فەرمی کە لە تونس قسەی پێدەکرێت، عەرەبییە؛ بەڵام فەرەنسی بەهۆی پەیوەندییە مێژووییەکانی کۆلۆنیالیزمەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان تێدەگات. تونس ئابوورییەکی هەمەچەشنی هەیە کە لەسەر بنەمای کشتوکاڵ، پیشەسازی بەرهەمهێنان (بەتایبەت قوماش)، کەرتەکانی خزمەتگوزاری وەک گەشتیاری و دارایی دامەزراوە. کەرتی کشتوکاڵییەکەی زەیتی زەیتون و میوەی لیمۆ لەگەڵ بەرهەمەکانی دیکەی وەک دانەوێڵە و سەوزە بەرهەم دەهێنێت. جگە لەوەش بە هەناردەکردنی فۆسفاتەکانیش ناسراوە کە بە شێوەیەکی بەرفراوان لە پێودا بەکاردەهێنرێن. گەشتیاری ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە ئابووری تونس بەهۆی کەنار دەریا جوانەکانی کە کەناراوەکانی شۆستەیی تێدایە لەگەڵ شوێنە مێژووییەکانی وەک وێرانە کارتاژەکان یان شاری کۆنی دۆگا کە لەلایەن یونسکۆوە وەک میراتی جیهانی ناسێنراوە. پێکهاتەی حکومەت لە تونس سیستەمێکی کۆماری پەرلەمانی پەیڕەو دەکات کە هەردوو سەرۆک و سەرۆک وەزیران دەسەڵاتی جێبەجێکردنیان بەدەستەوەیە. دوای بەدەستهێنانی سەربەخۆیی لە فەرەنسا لە ساڵی ١٩٥٦ لە کاتی دانوستانە ئاشتیخوازەکاندا بە سەرۆکایەتی حەبیب بۆرگویبا – بە باوکی سەربەخۆیی دادەنرێت – هەوڵەکانی مۆدێرنکردن ئەنجامدرا لەوانەش چاکسازییەکانی پەروەردە کە پێشکەوتنی لە دەستڕاگەیشتن بە چاودێری تەندروستیدا هێنایە ئاراوە. لە ساڵانی ڕابردوودا هەرچەندە ڕووبەڕووی هەندێک تەحەدای پەیوەست بە سەقامگیری سیاسی بووەوە لەگەڵ نیگەرانییە ئەمنییەکان بە تایبەتی دوای گواستنەوەی دیموکراسی دوای شۆڕشی بەهاری عەرەبی لە ساڵی ٢٠١١؛ سەرەڕای ئەوەش هەوڵدان بەرەو چاکسازی دیموکراسی و ڕاکێشانی وەبەرهێنان بۆ گەشەی ئابووری. لە کۆتاییدا، تونس نەتەوەیەکی مێژوویی گرنگ و هەمەچەشنی کولتوورییە و ئابوورییەکی گەشەسەندووە. بە سەیرانگا جوانەکانی و وێرانە دێرینەکانی و میوانداری گەرمی ناسراوە. لە کاتێکدا کە ڕووبەڕووی هەندێک ئاستەنگ دەبێتەوە، بەڵام بەردەوامە لە هەوڵدان بەرەو پێشکەوتن و گەشەپێدان لە کەرتە جیاوازەکاندا.

تونس، بە فەرمی بە کۆماری تونس ناسراوە، وڵاتێکی باکووری ئەفریقایە و دەکەوێتە کەنارەکانی دەریای ناوەڕاست. دراوی تونس دیناری تونسییە (TND)، هێماکەی DT یان د.ت. دیناری تونسی لە ساڵی 1958 خراوەتە بواری جێبەجێکردنەوە، لەگەڵ بەدەستهێنانی سەربەخۆیی تونس لە فەرەنسا، جێگەی فرانکی فەرەنسی گرتەوە. دابەشکراوە بەسەر یەکە بچووکەکاندا کە پێیان دەوترێت میلیم. لە یەک دیناردا هەزار ملیم هەیە. نرخی دیناری تونس بەرامبەر بە دراوە سەرەکییەکانی دیکەی وەک دۆلاری ئەمریکی و یۆرۆ دەگۆڕێت. بانکی ناوەندی تونس سیاسەتی دراو بەڕێوەدەبات و ڕێکدەخات بۆ دەستەبەرکردنی سەقامگیری و کۆنترۆڵکردنی هەڵاوسان لەناو وڵاتدا. خزمەتگوزاری ئاڵوگۆڕی بیانی دەتوانرێت لە بانکەکان و فڕۆکەخانەکان و نووسینگەکانی ئاڵوگۆڕی ڕێگەپێدراو لە سەرانسەری تونس بدۆزرێتەوە. باشتر وایە گەشتیاران پێش ئاڵوگۆڕی دراوەکانیان نرخەکان بەراورد بکەن بۆ ئەوەی گرێبەستێکی باشتر بەدەست بهێنن. ئامێری ATM بە شێوەیەکی بەرفراوان لە ناوچە شارییەکانی تونس بەردەستە؛ بەڵام باشترە ئامێری ATM بەکاربهێنرێت کە بە بانکەکانەوە بەستراوەتەوە نەک ئامێری سەربەخۆ بە هۆکاری ئەمنی. کارتی بانکیی لە هۆتێلە گەورەکان و چێشتخانەکان و مارکێتە گەورەکاندا بە شێوەیەکی بەرفراوان وەرگیراوە؛ بەڵام گرنگە هەندێک پارەی کاش بۆ دامەزراوە بچووکەکان هەڵبگریت کە ڕەنگە کارت وەرنەگرن یان ڕەنگە لە کاتی بەکارهێنانیدا پارەی زیادە وەربگیرێت. لە کاتی مامەڵەکردن لەگەڵ مامەڵەی کاش لە تونس، گرنگە گرنگی بە هەر یاداشتێکی ساختە بدرێت چونکە ئەمە لەم ساڵانەی دواییدا پرسێک بووە. بازرگانان بە شێوەیەکی گشتی قەڵەمی دیاریکردنی ساختە بەکاردەهێنن کە کاردانەوەی جیاوازیان هەیە لەسەر یاداشتە ڕاستەقینەکان بەرامبەر بە یاداشتە ساختەکان. بە گشتی لەکاتی سەردانی تونس یان بەشداریکردن لە هەر مامەڵەیەکی دارایی لەناو وڵاتدا ئەوەت لەبیربێت کە TND دراوی فەرمی ئەوانە و وریابە لە ئاڵوگۆڕی پارە لە شوێنە متمانەپێکراوەکان لە هەمان کاتدا خۆت لە ساختەکارییە ئەگەرییەکان بپارێزە.

تەندەری یاسایی: دیناری تونس (TND) لە خوارەوە نرخی دیناری تونس بەرامبەر هەندێک دراوە سەرەکییەکان (تەنها بۆ ئاماژە) : - دۆلاری ئەمریکی (USD) : نزیکەی 1 TND = 0.35 USD - یۆرۆ (یۆرۆ) : نزیکەی 1 TND = 0.29 یۆرۆ - پاوەندی بەریتانی (GBP) : نزیکەی 1 TND = 0.26 GBP - یێنی ژاپۆنی (JPY) : نزیکەی 1 TND = 38.28 JPY تکایە ئاگاداربن نرخی ئاڵوگۆڕکردن بەپێی هۆکارەکانی وەک کاتی ڕۆژ و بازاڕ و بارودۆخی ئابووری دەگۆڕێت. ئەم داتایانە تەنها بۆ ئاماژەدان و نرخەکانی ئاڵوگۆڕی کاتی ڕاستەقینە دەتوانرێت لە ڕێگەی دامەزراوە داراییەکان یان ماڵپەڕە ئۆنلاینەکانی ئاڵوگۆڕی دراوەوە بدۆزرێتەوە.

تونس بە درێژایی ساڵ چەندین جەژنی گرنگ بەڕێوەدەبات. لێرەدا چەند جەژنێکی سەرەکی ئەم وڵاتە دەخەینەڕوو: 1- ڕۆژی سەربەخۆیی: لە 20ی ئازاردا یادی سەربەخۆیی تونس دەکاتەوە لە فەرەنسا لە ساڵی 1956، ئەو ڕۆژە بە نمایش و یارییە ئاگرینەکان و بۆنە ڕۆشنبیرییەکان بەڕێوەدەچێت. ٢- ڕۆژی شۆڕش: لە ١٤ی ڕێبەندان بەڕێوەدەچێت، ئەم جەژنە ساڵڕۆژی شۆڕشی سەرکەوتووی تونس لە ساڵی ٢٠١١ کە بووە هۆی ڕووخانی ڕژێمەکەی زین ئەلعابیدین بن عەلی سەرۆک کۆماری تونس. ڕۆژێکە بۆ یادکردنەوەی ئەو قوربانیانەی کە دراون و ئاهەنگگێڕان بەبۆنەی لەدایک بوونی دیموکراسی لە تونس. 3. جەژنی ڕەمەزان: ئەم جەژنە ئیسلامیە کۆتایی هاتنی مانگی ڕەمەزانە، کە ماوەی مانگێکە بەڕۆژووبوون و موسڵمانان لە سەرانسەری جیهاندا بەڕێوەی دەبەن. لە تونس خەڵک بەشداری چالاکییە جەژنانە دەکەن وەک کۆبوونەوەی خێزانی و ئاڵوگۆڕی دیاری و چێژوەرگرتن لە خواردنی نەریتی. 4- ڕۆژی ئافرەتان: ڕۆژی 13ی ئابی هەموو ساڵێک یادی دەکرێتەوە، ڕۆژی ژنان بۆنەیەکی گرنگە بۆ داننان بە دەستکەوتەکانی مافەکانی ژنان و داکۆکیکردن لە یەکسانی جێندەری لە تونس. 5- ڕۆژی شەهیدان: هەموو ساڵێک لە 9ی نیساندا بەڕێوەدەچێت، ڕۆژی شەهیدان ڕێز لەو کەسانە دەگرێت کە لە کاتی خەباتی تونس دژی کۆلۆنیالیزمی فەرەنسا لە نێوان ساڵانی 1918-1923 و شەڕەکانی دیکەی سەربەخۆیی، گیانیان لەدەستدا. 6.فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی کارتاژ: ساڵانە لە مانگی تەمموز تا مانگی ئاب لە ساڵی 1964ەوە لە شانۆی کارتاژ لە نزیک تونس بەڕێوەدەچێت، ئەم فێستیڤاڵە نمایشی هونەری جۆراوجۆر وەک کۆنسێرتەکانی مۆسیقا (خۆجێیی و نێودەوڵەتی)، شانۆگەری و نمایشی سەما نمایش دەکات کە هەم هاووڵاتیانی ناوخۆیی و هەم گەشتیاران بە هەمان شێوە ڕادەکێشن. ئەم بۆنە جەژنانە دەرفەتێک بۆ تونسییەکان دەڕەخسێنن کە وەک نەتەوەیەک کۆببنەوە و لە هەمان کاتدا کولتوور و میراتی دەوڵەمەندی خۆیان بۆ سەردانکەرانی جیهان پیشان بدەن.

تونس وڵاتێکی بچووکی باکووری ئەفریقایە و ئابوورییەکی تێکەڵاوی هەیە لەگەڵ هەردوو کۆمپانیای دەوڵەتی و تایبەت. پێگەی جوگرافیای ستراتیژی هەیە، ئەمەش وایکردووە ببێتە ناوەندێکی سەرەکی بۆ بازرگانیکردن لە ناوچەی دەریای ناوەڕاست. هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکانی تونس بریتین لە یەکێتی ئەوروپا، بەتایبەتی فەرەنسا، ئیتاڵیا و ئەڵمانیا. لەم ساڵانەی دواییدا تونس بەهۆی ناسەقامگیری سیاسی و تەحەددای ئابوورییەوە دابەزینی بازرگانی بەخۆیەوە بینیوە. بەڵام هەوڵەکان دەدرێت بۆ هەمەچەشنکردنی پەیوەندییە بازرگانییەکانی لە دەرەوەی هاوبەشە تەقلیدییەکان. هەناردەکردنی سەرەکی وڵاتەکە بریتییە لە قوماش و جلوبەرگ، بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک زەیتی زەیتون و خورما، ئامێری کارەبایی، ئامێری میکانیکی، پارچەی ئۆتۆمبێل. تونس بە پیشەسازی قوماش ناسراوە، کە بەشدارییەکی بەرچاو لە داهاتی هەناردەکردنیدا دەکات. لە لایەنی هاوردەکردنەوە، تونس بە شێوەیەکی سەرەکی ئامێر و کەلوپەلی پێویست بۆ گەشەپێدانی پیشەسازی هاوردە دەکات. هاوردەکردنی بەرچاوی دیکە بریتین لە بەرهەمە پەیوەندیدارەکان بە وزەوە وەک ڕۆنی نەوت و وزەی کارەبا. تونس ڕێوشوێنی جۆراوجۆری گرتووەتەبەر بۆ بەرەوپێشبردنی بازرگانی نێودەوڵەتی. چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی لەگەڵ وڵاتانی وەک یەکێتی ئەوروپا، تورکیا، جەزائیر ئوردن و چەندانی تر دەرکردووە). ئەم ڕێککەوتنانە ئامانجیان کەمکردنەوەی باج لەسەر ئەو کاڵایانە کە لە نێوان ئەم وڵاتانەدا بازرگانییان پێوە دەکرێت و لە هەمان کاتدا دەرفەتی باشتری دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکان دروست دەکەن. جگە لەوەش، تونس بەشێکە لە ناوچەی بازرگانی ئازادی گەورەی عەرەبی (GAFTA) کە باجی گومرگی لە نێوان وڵاتانی ئەندامدا لەناو دەبات بە ئامانجی بەرزکردنەوەی یەکگرتنی بازرگانی عەرەبی نێوان هەرێمەکان بەگشتی، تونس ڕووبەڕووی هەندێک تەحەدا دەبێتەوە لە کەرتی بازرگانیدا بەڵام بەردەوامە لە هەوڵەکانی بۆ باشترکردن لە ڕێگەی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی لە ڕێگەی هاندانەوە لە هەمان کاتدا بەدوای بازاڕی نوێدا دەگەڕێت لە دەرەوەی هاوبەشە تەقلیدییەکانی

تونس کە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا، توانایەکی ئومێدبەخشی هەیە بۆ گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. وڵاتەکە کە بە کەشوهەوای سیاسی سەقامگیر و ژینگەی بازرگانی لەبار ناسراوە، چەندین دەرفەت بۆ بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان دەڕەخسێنێت. یەکەم: تونس سوودمەندە لە شوێنی ستراتیژی خۆی وەک دەروازەیەک بۆ هەردوو ئەوروپا و ئەفریقا. ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا (یەکێتی ئەوروپا) دامەزراندووە، کە ڕێگەی بە چوونە ناو بازاڕی یەکێتی ئەوروپا بەبێ باج دەدات. ئەم سوودە تونس دەکاتە شوێنێکی سەرنجڕاکێشی بەرهەمهێنان و دەرەکی. سەرەڕای ئەوەش، تونس ژێرخانی گەشەسەندنی باشی هەیە کە پشتگیری لە چالاکییەکانی بازرگانی دەرەکی دەکات. بەندەرەکانی بە ئاسانکاری مۆدێرن تەیارکراون، ئەمەش وا دەکات کارەکانی هاوردە و هەناردەکردنی کارا ئەنجام بدرێت. هەروەها وڵاتەکە تۆڕێکی ڕێگاوبانی بەرفراوانی هەیە کە شارە گەورەکان و وڵاتانی دراوسێ بەیەکەوە دەبەستێتەوە – کە ئاسانکاری بۆ گواستنەوە و لۆجستی لە سەرانسەری ناوچەکەدا دەکات. جگە لەوەش هێزی کاری لێهاتوو لە تونسدا سوودێکی کێبڕکێ پێشکەش بە وەبەرهێنەران دەکات. وڵاتەکە شانازی بە دانیشتووانێکی خوێندەوارەوە دەکات کە شارەزاییان لە زمانەکانی وەک عەرەبی، فەرەنسی و ئینگلیزیدا هەیە – ئەمەش ئاسانکاری دەکات بۆ ئەنجامدانی کاروبار لەگەڵ هاوبەشە نێودەوڵەتییە جیاوازەکان. بەم شێوەیە، کەرتەکانی وەک خزمەتگوزارییەکانی ئایتی، سەنتەری پەیوەندیکردن، بەرهەمهێنانی قوماش گەشەسەندنیان بەخۆوە بینیوە بەهۆی ئەم کۆمەڵە بەهرەمەندەی کە بەردەستە. جگە لەوەش، تونس لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا پێشکەوتنی بەرچاوی لە چاکسازییە ئابوورییەکان بەدەستهێناوە. حکومەت چالاکانە هانی وەبەرهێنانی بیانی دەدات لە ڕێگەی دەستپێشخەرییەکانی وەک هاندانەکانی باج و ڕێکارە کارگێڕییە ئاسانکراوەکان کە ئاسانکاری لە ئەنجامدانی کارەکاندا بەرەوپێش دەبەن. سەرەڕای ئەوەش، دروستکراوە لە تونس،وەک جل و بەرگ، مۆبیلیات، ئامێرە کارەباییەکان و هتد، ناسنامەیان لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان بەدەستهێناوە بەهۆی کاری دەستی کوالیتییان بە نرخێکی کێبڕکێکار ,پێکهاتەکانی ئۆتۆمبێل و ئەلیکترۆنیات . بەگشتی، سەقامگیری تونس، کراوەیی سیاسی، ژینگەی دۆستی بازرگانی، شوێنی ستراتیژی، و هێزی کاری لێهاتوو بەشدارن لە تواناکانی بۆ گەشەپێدانی زیاتر لە ڕووی بازاڕی بازرگانی دەرەکی.

کاتێک باس لە هەڵبژاردنی پڕفرۆشترین بەرهەمەکان دەکرێت بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەکی تونس، پێویستە چەند هۆکارێک لەبەرچاو بگیرێن. ئەم بنەمایانەی خوارەوە دەتوانن ڕێنمایی پرۆسەی هەڵبژاردنی بەرهەم بکەن: 1. شیکاری بازاڕ: ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەیەکی وردی بازاڕ بۆ دیاریکردنی ڕەوت و داواکاری و ئارەزووەکانی ئێستای بەکارهێنەرانی تونس. سەرنج بدەنە تێگەیشتن لە توانای کڕین و هەڵبژاردنی شێوازی ژیانیان و نوانسە کولتوورییەکان کە ڕەنگە کاریگەرییان هەبێت لەسەر بڕیارەکانی کڕینیان. 2. ناسینەوەی کەرتەکان: دەستنیشانکردنی ئەو کەرتانەی کە لە ئابووری تونسدا گەشە دەکەن و توانای گەشەکردنی هەناردەکردنیان هەیە. شیکردنەوەی کەرتەکانی وەکو قوماش، کشتوکاڵ، ماددە کیمیاییەکان، پرۆسێسی خۆراک، ئەلیکترۆنیات، بەرهەمهێنانی پارچەی ئۆتۆمبێل، کاڵا و خزمەتگوزارییەکانی پەیوەست بە گەشتیاری. بە ئامانجگرتنی بوارەکانی گەشەکردن یارمەتیدەر دەبێت بۆ زیادکردنی چانسی سەرکەوتن. 3. سوودی کێبڕکێ: ئەو بەرهەمانە لەبەرچاو بگرن کە تونس سوودی کێبڕکێی هەیە یان پێشنیاری فرۆشتنی ناوازەی هەیە بە بەراورد بە وڵاتانی دیکە. ئەمەش دەتوانێت لە ڕێگەی کاری دەستی کوالیتی یان کارامەیی نەریتییەوە بێت کە لە پیشەسازییەکانی تونسدا هەن یان بەردەستبوونی هەندێک کەرەستەی خاو لە ناوخۆدا. 4. پابەندبوون بە ڕێساکانی هاوردەکردن: دڵنیابوون لەوەی کە بەرهەمە هەڵبژێردراوەکان پابەندن بە ڕێسا و ستانداردەکانی هاوردەکردن کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی تونس و ڕێسا گومرگییەکانی وڵاتانی ئامانجدارەوە دانراون (ئەگەر کارپێکراو بێت). گەرەنتیکردنی پابەندبوون بەم یاسایانە دەبێتە هۆی نەرمکردنی پرۆسەکانی هاوردەکردن و ڕێگری لە ناکۆکی لە هێڵەکەدا دەکات. . 6. ستراتیژی نرخدانانی کێبڕکێ: لەکاتی هەڵبژاردنی بەرهەمەکاندا کاریگەریی تێچوون لەبەرچاو بگرە بۆ ئەوەی زۆرترین توانای کێبڕکێ هەبێت بۆ هەردوو بازاڕی بەکارهێنانی ناوخۆیی و هەناردەکردن. 7.باشکردنی براندکردن و پاکەتکردن: گرنگی بە ستراتیژییەکانی براندکردن بدە لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەمدا – لەوانەش هەڵبژاردنی ناوەکان کە دەنگدانەوەیەکی باشیان لەگەڵ بەکارهێنەرانی ناوخۆییدا هەیە – دیزاینەکانی پاکەتکردن بەرگدروو بکە کە سەرنجڕاکێشە بۆ ئارەزووەکانی بەشە ئامانجدارەکان لەکاتێکدا لە ڕکابەرەکان جیاوازە لەسەر ڕەفەکان. 8.پۆتانسێلی بازرگانی ئەلیکترۆنی: هەڵسەنگاندنی ئەوەی کە ئایا شتە هەڵبژێردراوەکان توانای فرۆشتنی بازرگانی ئەلیکترۆنییان هەیە چونکە پلاتفۆرمە تاکەکەسییە ئۆنلاینەکان لە سەرانسەری تونسدا بە خێرایی ناوبانگیان بەدەستهێناوە دوای پەتای کۆڤید-19؛ ئەمەش دەرفەتەکان دەکاتەوە لە دەرەوەی کەناڵە تەقلیدییەکانی فرۆشتنی خشت و زەوی لە ناو وڵاتدا. 9. تاقیکردنەوەی تاقیکاری: پێش دەستپێکردنی بەرهەمهێنان یان هاوردەکردنی تەواو، تاقیکردنەوەی تاقیکاری ئەنجام بدە بە بڕێکی کەمتر لە بەرهەمە هەڵبژێردراوەکان بۆ هەڵسەنگاندنی وەرگرتنیان لە بازاڕی تونس و ئەنجامدانی گونجانی پێویست ئەگەر پێویست بوو. بەکارهێنانی ئەم ڕێنماییانە دەبێتە هۆی ئەوەی کە بازرگانەکان بتوانن بەرهەمی فرۆشی گەرم لەناو بازاڕی بازرگانی دەرەکی تونسدا هەڵبژێرن، ئەمەش دەرفەتەکانی سەرکەوتنی بازرگانی بەرز دەکاتەوە لەکاتێکدا داواکاری و ئارەزووەکانی بەکارهێنەرانی تونس جێبەجێ دەکات.

تونس کە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا، بە تێکەڵەیەکی ناوازەی کاریگەرییەکانی عەرەب و بەربەر و ئەوروپی ناسراوە. وڵاتەکە خاوەنی میراتێکی کولتووری هەمەچەشن و دیمەنێکی سەرسوڕهێنەر و مێژوویەکی دەوڵەمەندی هەیە کە ژمارەیەکی بەرفراوانی سەردانیکەری نێودەوڵەتی بۆ خۆی ڕادەکێشێت. تێگەیشتن لە تایبەتمەندی و تابووەکانی کڕیار لە تونس دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە دڵنیابوون لە ئەزموونێکی سەرکەوتووی بازرگانی یان گەشتیاری. تایبەتمەندی کڕیار: 1. میوانداری: تونسییەکان بە میوانداری گەرم و سروشتی پێشوازیکردن ناسراون. شانازی بە میوانداریکردنی میوانەکان دەکەن و ئەزموونێکی چێژبەخشیان بۆ دابین دەکەن. 2. خێزان ئاڕاستەکراو: خێزانەکان ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە کۆمەڵگەی تونسدا. زۆرجار کڕیاران بەسەربردنی کات لەگەڵ خێزانەکانیان لە پێشینەن و لەوانەیە لە پرۆسەکانی بڕیاردان بەشداریان بکەن. 3- هۆشیاریی کات: لە تونس بەهایەکی زۆری هەیە بۆ جێبەجێکردنی کات، بۆیە گرنگە لەکاتی مامەڵەکردن لەگەڵ کڕیارە ناوخۆییەکان ئاگاداری وادەکان بیت. 4- کلتوری موزایەدە: مامەڵەکردن لەسەر نرخەکان کارێکی باو و ئاساییە لە بازاڕەکان و بزنسە بچووکەکان لە سەرانسەری تونس. زۆرجار کڕیاران چاوەڕێی ئەوە دەکەن پێش ئەوەی هەر کڕینێک کۆتایی پێبهێنن، دانوستان لەسەر نرخەکان بکەن. تابووەکان: 1- ئایین: ئایین بۆ زۆرێک لە تونسییەکان گرنگییەکی زۆری هەیە، بەو پێیەی ئیسلام ئەو باوەڕە باڵادەستەیە کە زۆرینەی دانیشتووان پەیڕەوی لێدەکەن. زۆر گرنگە ڕێز لە داب و نەریتی ئیسلامی بگیرێت و لە هەمان کاتدا دوور بکەویتەوە لە هەر تێبینی و ڕەفتارێکی بێ ڕێزی بەرامبەر بە ئایین. 2. شێوازی جل و بەرگ: تونس شێوازێکی جل و بەرگی تاڕادەیەک کۆنەپەرستانەی هەیە کە کاریگەری بەها ئیسلامییەکانی لەسەرە؛ بەم شێوەیە، پێشنیار دەکرێت لەکاتی کارلێککردن لەگەڵ خەڵکی ناوچەکە یان سەردانی شوێنە ئاینییەکان، جل و بەرگی بێگەرد لەبەر بکەیت. 3. مافەکانی ژنان: لە کاتێکدا لە ساڵانی ڕابردوودا هەنگاوی بەرچاو بەرەو مافەکانی ژنان نراوە، هەندێک بۆچوونی نەریتی سەبارەت بە ڕۆڵی جێندەری لەناو کۆمەڵگادا بەردەوامن. پێویستە هەستیاری کولتووری لە کاتی باسکردنی بابەتەکانی پەیوەست بە جێندەردا بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی لە گفتوگۆی ئەگەری هێرشبەرانە دوور بکەویتەوە. 4.سیاسەت: ئامۆژگاری دەکرێت دوور بکەویتەوە لە باسکردنی سیاسەت مەگەر لەلایەن هاوتا ناوخۆییەکانتەوە بانگهێشت نەکرابن چونکە گفتوگۆ سیاسییەکان دەتوانن هەستیار بن بەهۆی جیاوازی دیدگاکانەوە. تێگەیشتن لەم تایبەتمەندیانەی کڕیار و دوورکەوتنەوە لە تابویە ئەگەرییەکان یارمەتیدەر دەبێت بۆ دامەزراندنی پەیوەندییەکی ڕێزدار لە نێوان سەردانکەران/بازرگانی بیانی و تونسییەکان لە هەمان کاتدا ئەزموونە گشتییەکان لەم وڵاتە زیندووەی باکووری ئەفریقادا بەرز دەکاتەوە.

تونس وڵاتێکە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا، بە مێژوویەکی دەوڵەمەند و کولتوورە زیندووەکەی ناسراوە. کاتێک باس لە بەڕێوەبردنی گومرگی دەکرێت، تونس هەندێک ڕێسا و ڕێنمایی هەیە کە پێویستە جێبەجێ بکرێت. کۆنترۆڵی گومرگی لە تونس لەلایەن دەزگای گومرگی تونسەوە سەرپەرشتی دەکرێت کە لەژێر چاودێری وەزارەتی داراییدا کاردەکات. ئامانجی سەرەکی کۆنتڕۆڵی گومرگی دەستەبەرکردنی ئاسایشی سنوورە نیشتمانییەکانە، هاوکات ئاسانکاریی بازرگانی و ڕێگریکردن لە چالاکی نایاسایی وەک قاچاخچێتی. لە کاتی چوونە ناو تونس، گەشتیاران پێویستە بە ڕێگەی گومرگی لە فڕۆکەخانە یان خاڵە سنوورییە دیاریکراوەکاندا تێپەڕن. زۆر گرنگە هەموو بەڵگەنامە پێویستەکانی گەشتکردن بە ئاسانی لەبەردەستدا بن بۆ پشکنین لەلایەن ئەفسەرانی گومرگیەوە. ئەمانە بریتین لە پاسپۆرتێکی کارا لەگەڵ ڤیزەی گونجاو (ئەگەر پێویست بێت) و هەر بەڵگەنامەیەکی پشتگیری زیادە کە داوای کراوە بۆ مەبەستی تایبەتی سەردانەکەت. گرنگە پابەند بیت بە ڕێساکانی تونس سەبارەت بە شتە قەدەغەکراوەکان/سنووردارەکان. هەندێک لە شتە سنووردارە باوەکان بریتین لە چەکی ئاگرین، ماددە هۆشبەرەکان (مەگەر ڕێنمایی نەکرابێت)، کاڵای ساختە، شوێنەوارە کولتوورییەکان بەبێ مۆڵەتی دروست و بەرهەمی جۆرە لەناوچووەکان. هەروەها پێویستە گەشتیاران ئاگاداربن کە سنوورێک هەیە بۆ بڕی ئەو دراوەی کە دەتوانن بیهێننە ناو تونس یان بیبەنە دەرەوە. لە ئێستادا کەسانی سەروو ١٨ ساڵ دەتوانن تا ١٠ هەزار دیناری تونسی یان هاوتای دراوی بیانی بەبێ ڕاگەیاندن بهێنن؛ ئەو بڕە پارانەی کە لەم سنوورە زیاترە دەبێت لە گومرگەکاندا لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتندا ڕابگەیەنرێت. باشتر وایە هەر شتێکی بەنرخ وەکو ئەلیکترۆنیاتی گرانبەها یان زێڕینگەریی لە کاتی چوونە ناو تونسدا ڕابگەیەنیت. ئەمەش یارمەتیدەرە بۆ دوورکەوتنەوە لە ئاڵۆزییەکان لە کاتی ڕۆشتندا چونکە ڕەنگە بەڵگەی هەڵگرتنی پێویست بێت لەکاتی بەجێهێشتنی وڵات لەگەڵ ئەم شتانەدا. لەوانەیە ئەفسەرانی گومرگی تونس پشکنینی هەڕەمەکی بۆ کەسەکان و کەلوپەلەکانیان ئەنجام بدەن. گرنگە لە کاتی ئەم پشکنینانەدا هاوکاری بکەیت بە پێدانی زانیاری دروست کاتێک پرسیارت لێدەکرێت دەربارەی پلانی گەشتەکەت یان ئەو کاڵایانە کە لەگەڵ خۆتدا دەگوازرێنەوە. پابەندنەبوون بە ڕێساکانی گومرگی تونس لەوانەیە ببێتە هۆی غەرامە و دەرئەنجامە یاساییە ئەگەرییەکان؛ بۆیە زۆر گرنگە کە گەشتیاران پێش سەردانی وڵاتەکە خۆیان بە یاساکانی ئێستا ئاشنا بکەن. لە کۆتاییدا، تێگەیشتن لە سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی تونس زۆر گرنگە بۆ پرۆسەی چوونە ژوورەوە و دەرچوونێکی ئاسان. بە پابەندبوون بە ڕێساکان، گەشتیاران دەتوانن دڵنیابن لە پابەندبوون لەکاتێکدا چێژ لە کاتەکانیان وەردەگرن لەم وڵاتە جوانەی باکووری ئەفریقا.

تونس وڵاتێکە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا، بە ئابووری هەمەچەشن و شوێنی ستراتیژی ناسراوە. کاتێک باس لە باجی گومرگی هاوردەکردنی وڵات و سیاسەتی باج دەکرێت، هەندێک ڕێسای لە شوێنی خۆیدا هەیە. لە تونس باجی گومرگی هاوردەکردن لەسەر ئەو کاڵایانە وەردەگیرێت کە لە بازاڕەکانی دەرەوە دەچنە ناو وڵاتەکەوە. ڕێژەی باجی گومرگی بەپێی جۆری ئەو کاڵایانە دەگۆڕێت کە هاوردە دەکرێن. ڕەنگە هەندێک بەرهەم ڕێژەی باجیان زیاتر بێت لە هەندێکی تر بۆ پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان یان بێهیواکردنی هاوردەکردن کە کێبڕکێ لەگەڵ بەرهەمی ناوخۆیی دەکەن. جگە لەوەش تونس ئەندامی چەندین ڕێککەوتن و ڕێکخراوی بازرگانییە کە کاریگەرییان لەسەر سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردنی هاوردەکردن هەیە. بۆ نموونە، تونس وەک ئەندامێکی ڕێکخراوی بازرگانی جیهانی (WTO) ڕێساکانی بازرگانی نێودەوڵەتی جێبەجێ دەکات کە دڵنیای دەدات لە مامەڵەکردنی جیاکاری نەکردن لەگەڵ کاڵا هاوردەکراوەکان. سەرەڕای ئەوەش، تونس هەنگاوی بەرەو ئازادکردنی ڕژێمی بازرگانی خۆی ناوە بە واژۆکردنی ڕێککەوتننامەی بازرگانی ئازادی دوولایەنە لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر لە وڵاتان. ئەم ڕێککەوتنانە زۆرجار بڕگەگەلێک لەخۆدەگرن کە ئامانجیان کەمکردنەوە یان نەهێشتنی باج لەسەر کاڵا تایبەتەکانە کە لە نێوان وڵاتانی هاوبەشدا بازرگانییان پێوە دەکرێت. گرنگە هاوردەکاران ئاگاداربن کە جگە لە باجی گومرگی، ڕەنگە لە کاتی هێنانی کاڵا بۆ ناو تونس باجی دیکەش بخرێتە سەر. ئەم باجانە دەتوانن باجی بەهای زیادکراو (VAT) و باجی گومرگی بۆ هەندێک بەرهەمی وەک کحول یان تووتن لەخۆ بگرن. هەروەها بۆ ئاسانکاری بازرگانی و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی، تونس هاندانگەلێکی جۆراوجۆری وەک بەرنامەی لێخۆشبوون یان کەمکردنەوەی ڕێژەی باج بۆ ئەو کۆمپانیایانە جێبەجێ کردووە کە لە کەرت یان ناوچەی تایبەتدا خەریکن. تێگەیشتن لە سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردنی تونس لە کاتی بەشداریکردن لە بازرگانی نێودەوڵەتی لەگەڵ وڵاتەکەدا زۆر گرنگە. هاوردەکاران پێویستە پێش هاوردەکردنی کاڵا بۆ وڵاتەکە ڕاوێژ بە دەزگا پەیوەندیدارەکانی حکومەت بکەن وەک ئیدارەی گومرگی تونس بۆ زانیاری ورد لەسەر پۆلێنکردنی باجی بەرهەمی تایبەت و ڕێژەی باجی کارپێکراو.

ئامانجی سیاسەتی باجی هەناردەکردنی تونس بەرەوپێشبردنی گەشەی ئابووری و زیادکردنی هەردوو وەبەرهێنانی ناوخۆیی و دەرەکییە. وڵاتەکە ڕێوشوێنی جۆراوجۆری جێبەجێ کردووە بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنەران و بەرزکردنەوەی ئاستی هەناردەکردنی. لێرەدا چەند خاڵێکی سەرەکی سەبارەت بە سیاسەتی باجی هەناردەکردنی تونس دەخەینەڕوو: 1- سفر یان کەمکردنەوەی باج: تونس ڕێککەوتنی بازرگانی لەگەڵ چەند وڵات و بلۆکی ناوچەیی واژۆ کردووە، وەک یەکێتی ئەوروپا و یەکێتیی مەغریبی عەرەبی و ئەمەریکا کە مامەڵەی ئیمتیازات بۆ هەناردەی تونس دەکەن. ئەمەش سفر یان کەمکردنەوەی باج لەسەر کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان کە لە تونسەوە هەناردە دەکرێن دەگرێتەوە. 2- هاندانى باج: حکومەت هاندانى باج پێشکەش دەکات بۆ هاندانى وەبەرهێنان لە کەرتەکانى هەناردەکردن وەک کشتوکاڵ، قوماش، ئەلیکترۆنی، و پیشەسازی ئۆتۆمبێل. ئەم هاندانانە لەوانەیە لێخۆشبوون یان کەمکردنەوەی باجی داهاتی کۆمپانیاکان بۆ هەناردەکاران لەخۆ بگرن. 3- سندوقی بەرەوپێشبردنی هەناردەکردن: تونس سندوقی تایبەت بە پێشخستنی هەناردەکردنی دامەزراندووە لەڕێگەی پێشکەشکردنی هاوکاری دارایی بۆ هەناردەکاران لەڕێگەی بەخشین یان پلانی داراییەوە بە ئامانجی باشترکردنی توانای کێبڕکێیان لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکاندا. 4- ناوچەی بازرگانی ئازاد: وڵات ناوچەی بازرگانی ئازادی دروستکردووە کە کۆمپانیاکان دەتوانن بە کەمترین بیرۆکراسی کاربکەن و سوودی زیادە وەربگرن وەک هاوردەکردنی بێ باج لە کەرەستەی خاو کە بۆ بەرهەمهێنانی ئاڕاستەکراوی هەناردەکردن بەکاردەهێنرێت. 5. گەڕاندنەوەی باجی بەهای زیادکراو (VAT): هەناردەکاران دەتوانن داوای گەڕاندنەوەی باجی زیادە بکەن لەسەر ئەو شتانەی کە لە بەرهەمهێنانی کاڵاکان بۆ بازاڕەکانی دەرەوە بەکاردەهێنرێن. ئەمەش توانای کێبڕکێی تێچوون زیاد دەکات بە کەمکردنەوەی بارگرانی باجی ناڕاستەوخۆ لەسەر بەرهەمە هەناردەکراوەکان. 6. هاندانەکانی وەبەرهێنان: جگە لەو باجانەی کە کارپێدەکرێن بۆ کۆمپانیا هەناردەکارەکان قازانج لە هاندانە گرنگەکانی وەبەرهێنان کە بریتین لە لێخۆشبوونی باجی گومرگی لەسەر ئەو کاڵا سەرمایەدارانەی کە هاوردەکراون و ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ بۆ دامەزراندنی پڕۆژەی نوێ کە حسابی هاوردەکردن /هەناردەکردنی کراوەیان تێدابێت و لانیکەم 80%ی هەناردەکردنی تێدابێت بەرهەمهێنان لە باجی بەهای زیادکراو بەخشراوە کارگە نوێیەکان تا 10 ساڵ بەشداریکردن لە فۆڕمی لێخۆشبوون کۆتۆت حیسابی بۆ دەکرێت لەسەر کۆی گشتی بڕی وەبەرهێنراو بەم شێوەیە هەروەها کۆمپانیا هاوردەکردنی بەدەستهێنانی خزمەتگوزارییەکان پێشینە پارچەی یەدەگ دانانی وێستگە کاڵا نیمچە تەواوکراوەکان سوودمەندن لە مافەکانی مامەڵەکردنی تایبەت وەک Go/On پابەندبوون لەگەڵ وەرگرتنی هەموو باجەکان بەبێ سوود دەگەڕێندرێنەوە لە ماوەی 8 ساڵدا. ئەم سیاسەتانە بەشدارن لە هەوڵەکانی تونس بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی و زیادکردنی توانای کێبڕکێی هەناردەکردنی و هەمەچەشنکردنی ئابوورییەکەی. بە بەرەوپێشبردنی هەناردەکردن، وڵاتەکە ئامانجی ئەوەیە هەلی کار دروست بکات، داهاتی دراوی بیانی دروست بکات و گەشەپێدانی ئابووری بەردەوام پەروەردە بکات.

تونس وڵاتێکە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا و بە ئابووریی هەمەچەشنی ناسراوە. یەکێک لە لایەنە گرنگەکانی ئابوری تونس پیشەسازی هەناردەکردنە کە بەشدارییەکی بەرچاو لە بەرهەمی ناوخۆیی وڵاتەکەدا دەکات. بە مەبەستی دڵنیابوون لە کوالیتی و سەلامەتی هەناردەی تونس، حکومەت سیستەمی بڕوانامەی هەناردەکردنی جێبەجێ کردووە. ئەم سیستەمە ئامانجی دڵنیابوونە لەوەی کە ئەو بەرهەمانەی لە تونسەوە هەناردە دەکرێن هەندێک ستانداردیان تێدایە و پابەندن بە ڕێسا نێودەوڵەتییەکان. پرۆسەی بڕوانامەدان چەند هەنگاوێک لەخۆدەگرێت. یەکەم: هەناردەکاران پێویستە خۆیان لە لایەنە پەیوەندیدارەکانی وەک وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی تونس تۆمار بکەن. پاشان پێویستە زانیاری ورد سەبارەت بە بەرهەمەکانیان بدەن، لەوانە تایبەتمەندییەکان، پرۆسەی بەرهەمهێنان و پاکەتکردن. دواتر هەناردەکاران پێویستە پشکنینی بەرهەمەکانیان ئەنجام بدەن کە لەلایەن دەزگا باوەڕپێکراوەکانی پشکنینەوە ئەنجام دەدرێت. ئەم پشکنینانە لایەنە جیاوازەکانی وەک کوالیتی بەرهەم، پابەندبوون بە ستانداردەکانی سەلامەتی، و نیشاندانی دروست هەڵدەسەنگێنن. کاتێک پشکنینەکە بە سەرکەوتوویی تەواو بوو، بڕوانامەی هەناردەکردن لەلایەن وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی یان لایەنە ڕێگەپێدراوەکانی دیکەی تونسەوە دەردەچێت. ئەم بڕوانامەیە وەک بەڵگەیەک کاردەکات کە کاڵا هەناردەکراوەکان هەموو مەرجە پێویستەکانی ناردنیان بەدیهێناوە. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە جۆرە جیاوازەکانی بەرهەم ڕەنگە پێویستیان بە بڕوانامە یان مۆڵەتی تایبەت هەبێت بەپێی سروشتی خۆیان. بۆ نموونە، بەرهەمە کشتوکاڵییەکان لەوانەیە پێویستیان بە بڕوانامەی تەندروستی ڕووەکی هەبێت کە بڕوانامەیان پێدەدات کە دوورن لە ئافات یان نەخۆشی. سیستەمی بڕوانامەی هەناردەکردنی تونس نەک تەنها دڵنیابوون لە کوالیتی کاڵا هەناردەکراوەکان بەڵکو ئاسانکاری بۆ پەیوەندییە بازرگانییەکانی نێوان تونس و هاوبەشە بازرگانییەکانی لە سەرانسەری جیهاندا دەکات. بە دابینکردنی دڵنیایی لەسەر کوالیتی بەرهەم و پابەندبوون بە ستانداردەکانی سەلامەتی لە ڕێگەی ئەم بڕوانامانەوە، هەناردەکارانی تونس دەتوانن متمانە لە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان بەدەستبهێنن و بە ئاسانی دەستیان بە بازاڕە نوێیەکان بگات. لە کۆتاییدا، تونس سیستەمێکی بڕوانامەی هەناردەکردنی جێبەجێ کردووە بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکان بۆ هەناردەکردنی هەمەچەشنی خۆی. ئەم سیستەمە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە ئاسانکاری پەیوەندییە بازرگانییەکانی نێوان تونس و هاوبەشە جیهانییەکانی لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە کوالیتی و سەلامەتی بەرهەم

تونس دەکەوێتە باکووری ئەفریقا، ژێرخانی لۆجستیکی گەشەسەندووی باشی هەیە کە پشتگیری لە چالاکییەکانی هاوردە و هەناردەکردنی دەکات. لێرەدا چەند خزمەتگوزارییەکی لۆجستی پێشنیار کراو لە تونس دەخەینەڕوو: 1. بەندەری ڕادێس: بەندەری ڕادێس گەورەترین و قەرەباڵغترین بەندەری تونسە، وەک ناوەندێکی سەرەکی بۆ گواستنەوەی کۆنتێنەر کاردەکات. خزمەتگوزاری گشتگیر پێشکەش دەکات بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ بار و هەڵگرتن و گواستنەوەی کاڵاکان لە ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیدا. 2. فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی تونس-کارتاج: وەک دەروازەی سەرەکی بۆ گواستنەوەی باری ئاسمانی، فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی تونس-کارتاج چارەسەری لۆجستیکی کارا پێشکەش بەو بازرگانیانە دەکات کە لە تونس کاردەکەن. خزمەتگوزارییەکانی وەک مامەڵەکردن لەگەڵ باری ئاسمانی، گومرگی، دامەزراوەی کۆگاکردن، و بژاردەی گەیاندنی خێرا پێشکەش دەکات. 3. گواستنەوەی ڕێگاوبان: تونس تۆڕێکی ڕێگاوبانی بەرفراوانی هەیە کە شارە گەورەکان و ناوچە پیشەسازییەکانی ناو وڵات بەیەکەوە دەبەستێتەوە. کۆمپانیا ناوخۆییەکانی بارهەڵگر خزمەتگوزاری گواستنەوەی متمانەپێکراو پێشکەش دەکەن بۆ گواستنەوەی کاڵاکان لە سەرانسەری وڵاتدا بە شێوەیەکی کارا. 4- هێڵی ئاسن: کۆمپانیای نیشتمانی هێڵی ئاسن خزمەتگوزاری گواستنەوەی شەمەندەفەر پێشکەش دەکات کە شوێنە سەرەکییەکانی تونس بە وڵاتانی دراوسێی وەک جەزائیر و لیبیا دەبەستێتەوە. ئەم شێوازەی گواستنەوە بە تایبەتی بۆ باری گەورە یان قورس گونجاوە. . 6. چارەسەری هەڵگرتنی کۆگا:تونس کۆمەڵێک کۆگای هەیە کە بەردەستە بۆ کرێ یان بەکرێدان کە چارەسەری هەڵگرتنی پارێزراو دابین دەکات کە بە تەکنەلۆژیای مۆدێرن وەک سیستەمی کۆنترۆڵکردنی کۆگا تەیار کراوە بۆ دڵنیابوون لە بەڕێوەبردنی کارامەی کاڵاکان. . 8.لایەنی سێیەم دابینکەرانی لۆجستی (3PL): کۆمەڵێک لە دابینکەرانی پیشەیی 3PL لە ناو تونس کاردەکەن پێشکەشکردنی چارەسەری لۆجستیکی یەکگرتوو کە کۆگاکردن، بەڕێوەبردنی دابەشکردن، و خزمەتگوزارییە بەها زیادکراوەکان وەک پاکەتکردن، دووبارە پاکەتکردن، ناردنی بار، و شارەزایی ڕاوێژکاری زنجیرەی دابینکردن لەخۆدەگرێت. بەگشتی، کەرتی لۆجستی تونس بەردەوامە لە پەرەسەندن، بۆ جێبەجێکردنی خواستی گەشەسەندوو لە کەرتی هاوردە/هەناردەکردن و بازاڕی ناوخۆیی، پێشکەشکردنی کۆمەڵێک خزمەتگوزاری متمانەپێکراو و کارا بۆ بازرگانەکان بۆ ئاسانکاری بازرگانی جیهانی.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

تونس کە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا، وڵاتێکە کە چەندین کەناڵ و پێشانگای گرنگی نێودەوڵەتی بۆ دابینکردن هەیە. تونس بە شوێنی ستراتیژی و گەشەسەندنی ئابووری، بووەتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ ئەو بازرگانییە جیهانییانەی کە هەوڵی فراوانکردنی تۆڕەکانیان و گەڕان بەدوای دەرفەتی نوێی بازاڕدا دەدەن. با لە خوارەوە هەندێک لە کەناڵە نێودەوڵەتییە گرنگەکانی تەداروکات و پێشانگاکانی وڵاتەکە بکۆڵینەوە: 1. سەنتەری پەرەپێدانی هەناردەکردن (CEPEX): CEPEX دەزگایەکی حکومییە و بەرپرسیارە لە بەرەوپێشبردنی هەناردەکردنی تونس لە سەرانسەری جیهاندا. ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە بەستنەوەی هەناردەکارانی تونس لەگەڵ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان. سیپێکس بۆنە جۆراوجۆرەکانی وەک پێشانگای بازرگانی، ئەرکی بازرگانی، و دانیشتنی هاوسەرگیری ڕێکدەخات بۆ ئاسانکاری کارلێکەکانی نێوان دابینکەرانی تونس و کڕیارە بیانییەکان. 2. دەسەڵاتی وەبەرهێنانی تونس (TIA): TIA کاردەکات بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی بۆ ناو تونس لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا. لەگەڵ هاتنە ناوەوەی وەبەرهێنەرانی نێودەوڵەتی بۆ وڵاتەکە، زۆرجار بەدوای هاوبەشیکردن لەگەڵ دابینکەرانی ناوخۆییدا دەگەڕێن یان بەشداری چالاکییەکانی تەداروکات دەکەن لە ناو ناوچەکەدا. 3. پێشانگای نێودەوڵەتی: تونس میوانداری چەندین پێشانگای گەورەی نێودەوڵەتی دەکات کە وەک سەکۆیەک بۆ تۆڕکردن و هاوکاریکردن و دەرفەتی بازرگانی کاردەکەن: - سیاماپ: پێشانگای نێودەوڵەتی ئامێرە کشتوکاڵییەکان ئامانجی پێشخستنی تەکنەلۆژیا و ئامێرە کشتوکاڵییەکانە لە باکووری ئەفریقا. - ITECHMER: ئەم پێشانگایە تیشک دەخاتە سەر پیشەسازی ماسیگرتن، نمایشکردنی ئامێرەکان، تەکنەلۆژیاکان، بەرهەمەکانی پەیوەست بە چالاکییەکانی ماسیگرتن. - SITIC AFRICA: چالاکییەکی ساڵانەیە کە تایبەتە بە پیشەییەکانی پیشەسازی تەکنەلۆژیای زانیاری (IT) لە سەرانسەری وڵاتە جیاوازەکانەوە. - پێشانگای پلاستیکی تونس: ئەم پێشانگایە پیشەگەرە نیشتمانی و نێودەوڵەتییەکان کۆدەکاتەوە کە لە کەرتی بەرهەمهێنانی پلاستیکدا کاردەکەن. - مێدێکسپۆ ئەفریقا تونس: وەک سەکۆیەک بۆ پیشەییەکانی چاودێری تەندروستی کاردەکات بۆ نمایشکردنی بەرهەم/خزمەتگوزارییەکانیان کە پێداویستییە پزیشکییەکان دەگرێتەوە. 4. پلاتفۆرمی ئۆنلاین B2B: لەم ساڵانەی دواییدا، سەرهەڵدانی پلاتفۆرمی ئۆنلاین هەبووە کە کڕیارە جیهانییەکان ڕاستەوخۆ بە دابینکەرانی تونسەوە دەبەستنەوە بەبێ سنووردارکردنی فیزیکی یان سنووردارکردنی جوگرافی. 5 . ژوورە بازرگانییە ناوخۆییەکان: تونس ژووری بازرگانی ناوخۆیی جۆراوجۆری هەیە کە دەرفەتی پشتگیری و تۆڕکردن بۆ هەردوو بازرگانی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی پێشکەش دەکەن. ئەم ژوورانە زۆرجار بۆنە بازرگانییەکان و ئەرکی بازرگانی و پێشانگە ڕێکدەخەن بۆ پێشخستنی بازرگانی دوولایەنە. 6 . کڕیارە جیهانییەکان: چەندین کۆمپانیای نێودەوڵەتی بەهۆی ژینگەی بازرگانی لەبار و هێزی کاری لێهاتوو و پێکهاتەی تێچووی کێبڕکێیەوە لە تونس بەشداری چالاکییەکانی تەداروکات دەکەن. ئەم کڕیارانە نوێنەرایەتی پیشەسازییەکانی وەک بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێل، قوماش/جل و بەرگ، ئەلیکترۆنیات، کەرتەکانی پرۆسێسکردنی بەرهەمە کشتوکاڵییەکان دەکەن. لە کۆتاییدا، تونس چەندین کەناڵی گرنگی نێودەوڵەتی بۆ دابینکردن و دەرفەتی پێشانگە بۆ ئەو بازرگانانە دابین دەکات کە دەیانەوێت دەستڕاگەیشتنەکانیان لە باکووری ئەفریقا فراوانتر بکەن. جا چ لە ڕێگەی دەزگا حکومییەکانی وەک CEPEX یان TIA یان بە بەشداریکردن لە پێشانگە نێودەوڵەتییەکان یان بەکارهێنانی پلاتفۆرمی ئۆنلاین بۆ کارلێکەکانی B2B، ڕێگایەکی زۆر لەبەردەستدایە بۆ کڕیارە جیهانییەکان کە دەیانەوێت دەستبخەنە ناو بازاڕەکانی تونسەوە.

بزوێنەری گەڕانی باو

لە تونس، بزوێنەری گەڕان کە بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێت بریتین لە گووگڵ (www.google.com.tn) و بینگ (www.bing.com). ئەم دوو بزوێنەری گەڕانە بەهۆی ئەنجامی گەڕانی گشتگیر و ڕووکارە بەکارهێنەر دۆستەکانیانەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان لەنێو بەکارهێنەرانی ئینتەرنێتدا بەناوبانگن. بێ گومان گووگڵ زۆرترین بزوێنەری گەڕانە لە جیهاندا، کە کۆمەڵێک خزمەتگوزاری بەرفراوان پێشکەش دەکات جگە لە ئەرکی گەڕانی وێبی تەقلیدی. لە نەخشەکانەوە تا ئیمەیڵ، وەرگێڕان بۆ هاوبەشکردنی بەڵگەنامەکانی ئۆنلاین – گووگڵ بووەتە بەشێکی دانەبڕاو لە ژیانی دیجیتاڵیمان. لە تونس گووگڵ بە شێوەیەکی بەرفراوان بۆ گەڕان بە وێب، خزمەتگوزاری ئیمەیڵ لە ڕێگەی جیمەیڵ، نەخشە بۆ گەشتکردن یان دیاریکردنی شوێنە سەرنجڕاکێشەکان بەکاردەهێنرێت. Bing یەکێکی ترە لە هەڵبژاردە بەناوبانگەکانی نێوان بەکارهێنەرانی ئینتەرنێتی تونس چونکە ڕووکارێکی سەرنجڕاکێشی بینراو لەگەڵ تایبەتمەندییە بەسوودەکان دابین دەکات. هەروەها خزمەتگوزاری ناوخۆیی پێشکەش دەکات کە تایبەتە بە ناوچەی تونس. گەڕانی وێنە و ڤیدیۆی بینگ بە ئەنجامە پەیوەندیدارە زۆرەکانیان ناسراوە. جگە لەم دوو بزوێنەری گەڕانی نێودەوڵەتی گەورەیە، تونس بژاردەی ناوخۆیی خۆیشی هەیە کە بە تایبەتی پێداویستییەکانی بەکارهێنەرانی تونس دەگرێتەوە. هەندێک لە بزوێنەری گەڕانی ناوخۆیی تونس بریتین لە Tounesna (www.tounesna.com.tn)، کە گرنگی بە گەیاندنی ناوەڕۆکی پەیوەندیدار دەدات کە پەیوەندییان بە هەواڵ و ڕووداوەکانی تونسەوە هەیە؛ ئاچغالو (www.achghaloo.tn) کە بە پلەی یەکەم گرنگی بە پێشکەشکردنی ڕێکلامە پۆلێنییەکان دەدات، ئەمەش وایکردووە ببێتە سەکۆیەکی بەناوبانگ بۆ کڕین و فرۆشتنی بەرهەم؛ کۆمپانیای AlloCreche (www.allocreche.tn)، کە تایبەتە بە یارمەتیدانی دایک و باوکان بۆ دۆزینەوەی دامەزراوەی چاودێری منداڵان وەک نەمامگە یان باخچەی ساوایان لە دەوروبەریان. لە کاتێکدا گووگڵ و بینگ بەهۆی ناوبانگی جیهانی و پێشکەشکردنی بەرفراوانیانەوە زاڵن بەسەر پشکی بازاڕی گەڕانەکانی ئینتەرنێت لە تونسدا، ئەم بژاردە ناوخۆییانە بە تایبەتی پێداویستییەکان یان ئارەزووەکانی تونسییەکان دەگرێتەوە بە پێشکەشکردنی زانیاری زیاتری ئامانجدار سەبارەت بە نوێکردنەوەی هەواڵەکان لەسەر ئاستی نیشتمانی یان پەیوەستکردنی کڕیاران لەگەڵ فرۆشیاران لە چوارچێوەی سنوورەکانی تونس.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی لە تونس بریتین لە: 1. Pagini Jaune (www.pj.tn): ئەمە بەڕێوەبەرایەتی فەرمی لاپەڕە زەردەکانە لە تونس، کە لیستی بازرگانی گشتگیر لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا وەک چێشتخانە، هۆتێل، بانک، نەخۆشخانە و زۆر شتی تر دابین دەکات. ماڵپەڕەکە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات بەدوای بزنسەکاندا بگەڕێن بەپێی ناو یان پۆل. 2. Tunisie-Index (www.tunisieindex.com): Tunisie-Index یەکێکی ترە لە بەڕێوەبەرایەتییە بازرگانییە بەناوبانگەکانی ئۆنلاین لە تونس کە کۆمەڵێک لیست و زانیاری پەیوەندیکردن پێشکەش دەکات بۆ ئەو کۆمپانیایانە کە لە پیشەسازییە جیاوازەکاندا کاردەکەن. بەکارهێنەران دەتوانن بەدوای بزنسەکاندا بگەڕێن بە پشتبەستن بە شوێنەکەیان یان پێداویستییە خزمەتگوزارییە تایبەتەکانیان. 3. Yellow.tn (www.yellow.tn): Yellow.tn بنکەیەکی زانیاری بەرفراوان لە بزنسەکان دابین دەکات، کە پۆلێنکراون بۆ کەرتە جیاوازەکان وەکو خانووبەرە، خزمەتگوزاری ئۆتۆمبێل، دابینکەرانی چاودێری تەندروستی و زۆر شتی تر. هەروەها پێداچوونەوە و هەڵسەنگاندنی بەکارهێنەران پێشکەش دەکات بۆ یارمەتیدانی تاکەکان بۆ بڕیاردانی ئاگادارانە سەبارەت بە هەڵبژاردنی خزمەتگوزارییە گونجاوەکان. 4. Annuaire.com (www.annuaire.com/tunisie/): هەرچەندە Annuaire.com بە پلەی یەکەم بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی زمانی فەرەنسییە کە چەندین وڵات دەگرێتەوە لەوانە تونس (`Tunisie`)، بەڵام هێشتا بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت بۆ دۆزینەوەی کۆمپانیا ناوخۆییەکان لە سەرانسەری جیاوازدا کەرتەکان. 5. با کلیک لە تونس بکەین (letsclick-tunisia.com): با کلیک بکەین تونس پلاتفۆرمێکی کارلێککارانە دابین دەکات کە بزنسە ناوخۆییەکان دەتوانن پڕۆفایلی خۆیان دروست بکەن بە زانیاری ورد وەک نەخشەی شوێن، وێنە/ڤیدیۆ کە ئاسانکاری/خزمەتگوزارییەکانیان پیشان دەدەن، پێداچوونەوە/ڕیزبەندی کڕیاران و هتد. ، کە بەکارهێنەران ئاسانتر دەکات بۆ دۆزینەوەی دابینکەری خزمەتگوزاری متمانەپێکراو. ئەمانە هەندێک لە بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکانی لاپەڕە زەردەکانن لە تونس کە تاکەکان دەتوانن زانیاری ورد دەربارەی بزنسە ناوخۆییەکان بە ئاسانی بە شێوەی ئۆنلاین بدۆزنەوە.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

لە تونس چەندین پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی دیار هەیە. ئەوان ڕێگەیەکی گونجاو و دەستڕاگەیشتن بۆ خەڵک دابین دەکەن بۆ کڕینی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکان بە شێوەی ئۆنلاین. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە تونس دەخەینەڕوو: 1. جومیا تونس: جومیا یەکێکە لە گەورەترین بازاڕە ئۆنلاینەکان لە ئەفریقا، لەنێویاندا تونس. کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات، لەوانە ئەلیکترۆنیات، مۆدە، بەرهەمی جوانکاری، ئامێری ناوماڵ و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: www.jumia.com.tn 2. Mytek: Mytek پلاتفۆرمێکی بازرگانی ئەلیکترۆنییە کە تایبەتە بە ئەلیکترۆنیات و بەرهەمە تەکنەلۆژییەکان وەکو مۆبایلی زیرەک و لاپتۆپ و کامێرا و کۆنسۆلی یاریکردن و ئیکسسوارات. هەروەها خزمەتگوزاری گەیاندن لە سەرانسەری تونس پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.mytek.tn 3. Startech Tunisie: Startech Tunisie گرنگی بە بەرهەمە پەیوەندیدارەکانی تەکنەلۆژیا دەدات لەوانە کۆمپیوتەر، پێکهاتەکانی کۆمپیوتەر و ئامێرە لاوەکییەکان (وەک چاپکەر)، ئەلیکترۆنیاتی بەکاربەر (کۆمەڵە تەلەفزیۆنییەکان)، ئۆتۆماتیکیکردنی ئۆفیس (فۆتۆکۆپیێر)، کۆنسۆڵەکانی یارییە ڤیدیۆییەکان و نەرمەکاڵاکان — بە تایبەتی پلەیستەیشن 5 & ئەو ئامێرە لاوەکییە پەیوەندیدارەکان- لە نێوان ئەوانی تردا.[1] لە سەرانسەری وڵاتدا لە ناو تونسدا گەیاندن دەکات بە کرێی گواستنەوەی گونجاو بەپێی دووری لە کۆگاکەیان یان خاڵەکانی وەرگرتن؛ شێوازەکانی پارەدان بریتین لە خزمەتگوزاری گەیاندنی پارە یان پرۆسێسی ڕاستەوخۆی کارتی بانکیی لە ڕێگەی دەروازەی پارەدانی ئەلیکترۆنی خزمەتگوزاری دەروازەی ئینتەرنێتی ماستەرکارت (MiGS) کە لەلایەن گروپی پرۆسێسی پێشەکی ئوردنیەوە کاردەکات خزمەتگوزارییەکانی پارەدانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست MEPS-Visa Authorised) لەگەڵ پارەی نەختینەیی کە لە وەرگرتنی پارەی بانکی یان ATMەکاندا بەردەستە لە سەرانسەری پارێزگاکانی پارێزگا گەورەکان لە ئاستی ناوچەییدا کە پێویستە کڕیاران پەیوەندی بکەن بە ژمارەی داواکاری حجزکردنی پێشتر لە ڕێگەی هێڵی گەرمی تەلەفۆنەوە پێش ئەوەی بچنە سەر کەوانتەری کۆتایی هاتنی پارە ماڵپەڕ: www.startech.com.tn 4.یاسیر مۆڵ :www.yassirmall.com 5.ClickTunisie : کلیکتونیسی.نێت ئەم پلاتفۆرمە بازرگانییە ئەلیکترۆنییانە بەهۆی پێشکەشکردنی بەرهەمە بەرفراوانەکانیان و بژاردەی پارەدانی پارێزراو کە پێشکەش بە کڕیاران دەکرێن، ناوبانگیان لە وڵاتدا بەدەستهێناوە. تێبینی بکە لە کاتێکدا ئەم پلاتفۆرمانە بەناوبانگن و بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێن، هەمیشە باشترە پێش کڕینێک لێکۆڵینەوە و بەراوردکردنی نرخەکان، کوالیتی بەرهەمەکان، تێچووی ناردن و پێداچوونەوەی کڕیاران بکەیت.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

تونس وەک نەتەوەیەکی پێشکەوتوو و بەیەکەوە بەستراو، پلاتفۆرمی جۆراوجۆری سۆشیال میدیای بۆ پەیوەندی و کارلێککردن لە باوەش گرتووە. لێرەدا چەند پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی سۆشیال میدیا لە تونس دەخەینەڕوو: 1. فەیسبووک: وەک پێشەنگی جیهانی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان، فەیسبووک بە شێوەیەکی بەرفراوان لە تونس بەکاردەهێنرێت. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێکانیان بکەن و وێنە و ڤیدیۆکان هاوبەش بکەن و بەشداری گروپەکان بکەن و لە هەواڵ و ڕووداوەکاندا ئاگاداربن. (ماڵپەڕ: www.facebook.com) 2- یوتیوب: ئەم پلاتفۆرمە ڤیدیۆ هاوبەشە لە تونس بەهرەمەندە لە بنکەیەکی بەکارهێنەری بەرفراوان. تونسییەکان یوتیوب بەکاردەهێنن بۆ سەیرکردن یان بارکردنی ڤیدیۆ، فۆڵۆوکردنی کەناڵە دڵخوازەکانیان یان دروستکەرانی ناوەڕۆک و دۆزینەوەی مۆسیقای نوێ یان ناوەڕۆکی کات بەسەربردن. (ماڵپەڕ: www.youtube.com) 3. ئینستاگرام: بەهۆی سەرنجڕاکێشی بینراو و سادەییەکەیەوە خۆشەویستە، ئینستاگرام بەهۆی هاوبەشکردنی وێنە و کورتە ڤیدیۆکانەوە ناوبانگێکی زۆری لەنێو تونسییەکان بەدەستهێناوە. بەکارهێنەران دەتوانن فۆڵۆوی هاوڕێکانیان یان کەسایەتییە ناودارەکان/مارکە/ئەستێرە دڵخوازەکانیان بکەن لەکاتێکدا بەشداری دەکەن لە ڕێگەی لایک، کۆمێنت، چیرۆک و زۆر شتی ترەوە! (ماڵپەڕ: www.instagram.com) 4. تویتەر: بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردێت بۆ هاوبەشکردنی بیرکردنەوەکان بە 280 پیت یان کەمتر لەگەڵ هاشتاگی (#)، تویتەر پلاتفۆرمی دیارێکی دیکەیە کە لەلایەن تونسییەکانەوە بەکاردەهێنرێت کە هەوڵدەدەن ئاگاداربن لە نوێکارییەکانی هەواڵ لەسەر سیاسەت، ڕووداوە وەرزشییەکان و بەشداریکردن لەگەڵ گفتوگۆ ناوخۆیی/جیهانیەکان بە شێوەی ئۆنلاین! (ماڵپەڕ: www.twitter.com) 5. لینکیدئین: بە گەورەترین سایتی تۆڕی پیشەیی جیهان ناسراوە – لینکیدئین پیشەییەکانی بوارە جیاوازەکان بەیەکەوە دەبەستێتەوە لە ئاستی جیهانیدا لەنێویاندا بازاڕی کارە زیندووەکەی تونس! بەکارهێنەران دەتوانن پرۆفایلی پیشەیی خۆیان دروست بکەن کە تیشک دەخاتە سەر ئەزموون/پەروەردە لەکاتێکدا پەیوەندی/تۆڕکردن بە شێوەیەکی پیشەیی. 6.تیک تۆک:تیک تۆک پلاتفۆرمێکی بەناوبانگە کە بەکارهێنەران دەتوانن ڤیدیۆی کورت دروست بکەن کە ڕۆتینی سەما لەخۆدەگرێت؛ سکیتەکانی کۆمیدی؛ دووانە کە شانبەشانی ڤیدیۆی بەکارهێنەرانی دیکە ئەنجام دەدرێن؛ گۆرانییەکانی لێو هاوکات لەلایەن هونەرمەندەکانی بەناوبانگ؛ هتد. 7.Snapchat:Snapchat یەکێکی ترە لە پلاتفۆرمەکانی سۆشیال میدیا کە بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت لەنێو گەنجانی تونسدا تایبەتمەندیەکانی وەک گرتنی وێنە/ڤیدیۆ پێشکەش دەکات کە دوای بینین نامێنێت (مەگەر پاشەکەوت نەکرێت)؛ چات/نامە ناردن؛ دروستکردنی چیرۆک بە بەکارهێنانی فلتەر/عەدەسەی تایبەت بە شوێن بۆ هاوبەشکردنی ئەزموونەکان دەستبەجێ. 8.Telegram: Telegram ئەپێکی نامە ناردنی خێرا و بەناوبانگە لە تونس بەهۆی تایبەتمەندییە نهێنییەکانی وەک چاتی کۆدکراو لە کۆتاییەوە بۆ کۆتایی، پەیامی خۆ لەناوبردن، کەناڵەکان بۆ پەخشکردنی زانیاری/هەواڵ و زۆر شتی تر. تونسییەکان بەکاریدەهێنن بۆ مانەوە لە پەیوەندی، هاوبەشکردنی فایل/وێنە/ڤیدیۆکان بە ئاشکرا یان تایبەت! تکایە ئاگاداربن کە ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لەو پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایانەی کە لە تونسدا بەناوبانگن. لەوانەیە پلاتفۆرمی ناوخۆیی تر یان گۆڕانکاری ناوچەیی تایبەت بە دیمەنی دیجیتاڵی تونس هەبن.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

تونس کۆمەڵێک کۆمەڵەی پیشەسازی هەمەچەشنی هەیە کە نوێنەرایەتی کەرتە جیاوازەکان دەکەن. بەشێک لە کۆمەڵە سەرەکییەکانی پیشەسازی لە تونس لەگەڵ ناونیشانی ماڵپەڕەکانیان بریتین لە: 1. یەکێتی پیشەسازی و بازرگانی و کاری دەستی تونس (UTICA) - www.utica.org.tn UTICA یەکێکە لە گەورەترین کۆمەڵە پیشەسازییەکان لە تونس و نوێنەرایەتی کەرتە جیاوازەکان دەکات لەوانە بەرهەمهێنان، بازرگانی، و پیشەسازی. ئامانجی پێشخستنی کارگێڕی و پشتیوانیکردنە لە گەشەپێدانی ئابووری لە وڵاتدا. 2. فیدراسیۆنی تەکنەلۆژیای زانیاری تونس (FTICI) - www.ftici.org FTICI نوێنەرایەتی کەرتی ئایتی دەکات لە تونس و کاردەکات بۆ پێشخستنی گۆڕانکاری دیجیتاڵی، پەرەپێدانی داهێنان، و پێشکەشکردنی پشتگیری بۆ ئەو کۆمپانیایانە کە لەم کەرتەدا کاردەکەن. 3. کۆنفیدراسیۆنی پیشەسازی تونس (CTI) - www.confindustrietunisienne.org CTI کۆمەڵەیەکە کە نوێنەرایەتی کۆمپانیا پیشەسازییەکان دەکات لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا وەک بەرهەمهێنان، کەرەستەی بیناسازی، ماددە کیمیاییەکان، قوماش و هتد. هەوڵدەدات توانای کێبڕکێ لە ڕێگەی هاوکاری لە نێوان ڕێکخراوە ئەندامەکاندا بەرز بکاتەوە. 4. کۆمەڵەی کۆمپانیاکانی تەکنەلۆژیای زانیاری (ATIC) - www.atic.tn کۆمپانیای ATIC ڕێکخراوێکە کە خزمەتگوزاری ئایتی و چارەسەرە تەکنەلۆژییەکان بەرەوپێش دەبات کە لەلایەن کۆمپانیاکانی تونسەوە پێشکەش دەکرێن چ لەسەر ئاستی نیشتمانی و چ لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی. 5. ژووری بازرگانی و پیشەسازی تونس (CCIT) - www.ccitunis.org.tn CCIT وەک دەزگایەکی نوێنەرایەتی بۆ بازرگانییەکان لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکاندا کاردەکات بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزارییەکانی وەک بەرنامەکانی ڕاهێنان، ڕووداوەکانی هاوسەرگیری بازرگانی لە هەمان کاتدا بەرپرسیارە لە دەرکردنی بڕوانامەی سەرچاوە. 6. کۆمەڵەی دەزگای بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانی بیانی (FIPA-Tunisia)-www.investintunisia.com فیپا-تونس بەرپرسیارە لە پێشخستنی دەرفەتەکانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی لەناو تونسدا بە تیشک خستنە سەر خاڵە بەهێزەکانی وڵاتەکە وەک شوێنێکی بازرگانی لە هەمان کاتدا ئاسانکاری بۆ ڕێکارەکانی وەبەرهێنان. 7 .فیدراسیۆنی تونس بازرگانی ئەلیکترۆنی و فرۆشتنی دوور(FTAVESCO-go )- https://ftavesco.tn/ ئەم کۆمەڵەیە گرنگی بە پێشخستنی و پەرەپێدانی کەرتەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی و فرۆشتنی دوور لە وڵات دەدات، پشتگیری ئەندامەکانی دەکات بە هاوبەشکردنی زانیاری، دەرفەتی تۆڕکردن، بەرنامەکانی ڕاهێنان، و چارەسەرکردنی هەر نیگەرانییەک کە پەیوەندی بەم پیشەسازیانەوە هەبێت. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە کۆمەڵە سەرەکییەکانی پیشەسازی لە تونس. هەر کۆمەڵەیەک ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە پێشخستنی و پشتگیریکردنی بازرگانییەکان لەناو کەرتەکانی خۆیاندا.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

چەندین ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانی پەیوەندیدار بە تونسەوە هەیە، کە زانیاری لەسەر ژینگەی بازرگانی وڵاتەکە و دەرفەتەکانی وەبەرهێنان و چالاکییە بازرگانییەکان دەدەن. لێرەدا چەند نموونەیەک دەخەینەڕوو: 1. دەسەڵاتی وەبەرهێنانی تونس (TIA) - ماڵپەڕی فەرمی دەزگای حکومەتی تونس کە بەرپرسە لە پێشخستنی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI) لە کەرتە جیاوازەکانی ئابووریدا. ماڵپەڕ: https://www.tia.gov.tn/en/ 2. سەنتەری پەرەپێدانی هەناردەکردن (CEPEX) - ئەم پلاتفۆرمە زانیاری گشتگیر پێشکەش دەکات لەسەر دەرفەتەکانی هەناردەکردن لە تونس، ڕەوتی بازاڕ، بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی، و ڕووداوە بازرگانییەکان. ماڵپەڕ: https://www.cepex.nat.tn/ 3. یەکێتی کشتوکاڵ و ماسیگرتنی تونس (UTAP) - ماڵپەڕەکە گرنگی بە بەرهەمە کشتوکاڵییەکان و پیشەسازییەکانی ماسیگرتن دەدات لە تونس، سەرچاوە بۆ وەبەرهێنەرانی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی دابین دەکات. ماڵپەڕ: http://www.utap.org.tn/index.php/ku/home-english 4. بانکی ناوەندی تونس (BCT) - وەک بانکی ناوەندی وڵات، ئەم ماڵپەڕە نیشاندەری ئابووری، نوێکردنەوەی سیاسەتی دراو، ڕێساکانی تایبەت بە دامەزراوە داراییەکانی کە لە تونس کاردەکەن، پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: https://www.bct.gov.tn/site_en/cat/37 . ماڵپەڕ: https://bvmt.com.tn/ 6. وەزارەتی پیشەسازی وزە و کانەکان - ئەم وەزارەتە حکومییە سەرپەرشتی پڕۆژەکانی گەشەپێدانی پیشەسازی دەکات لە چەند کەرتێکی وەکو بەرهەمهێنان و بەرهەمهێنانی وزە. ماڵپەڕ: http://www.miematunisie.com/En/ 7. وەزارەتی بازرگانی و گەشەپێدانی هەناردەکردن – گرنگی بە پێشخستنی پەیوەندییە بازرگانییە دوولایەنەکان دەدات لە هەمان کاتدا پشتگیری لە بازرگانییە نیشتمانییەکان دەکات لە ڕێگەی بەرنامە و دەستپێشخەرییە جیاوازەکانەوە ماڵپەڕ: http://trade.gov.tn/?lang=en گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم ماڵپەڕانە دەگۆڕدرێن یان لەوانەیە پێویستیان بە وەرگێڕان لە زمانی ڕەسەنی خۆیانەوە بۆ زمانی ئینگلیزی چونکە ڕەنگە هەندێک بەش تەنها بە زمانی عەرەبی یان فەرەنسی کە زمانە فەرمییەکانی تونسن بەردەست بن.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕی داتای بازرگانی بەردەستە بۆ پرسیارکردن لە زانیاری دەربارەی تونس. لێرەدا لیستێک لە هەندێک لە دیارەکان دەخەینەڕوو: 1. پەیمانگای نیشتمانی ئامار (INS): دەسەڵاتی ئاماری فەرمی لە تونس داتای بازرگانی گشتگیر لە ماڵپەڕەکەیدا دەدات. دەتوانن لەم لینکەدا دەستیان پێ بگات www.ins.tn/en/Trade-data. 2. سەنتەری بازرگانی نێودەوڵەتی (ITC): ITC داتای بازرگانی و هەواڵگری بازاڕی بەرفراوان پێشکەش دەکات بۆ وڵاتانی جیاواز، لەنێویاندا تونس. سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن لە www.intracen.org بۆ دەستگەیشتن بە ئاماری بازرگانی تونس. 3. چارەسەری بازرگانی یەکگرتووی جیهانی (WITS): ئەم پلاتفۆرمە داتای بازرگانی ورد لە سەرچاوە نێودەوڵەتییە جیاوازەکانەوە، لەوانەش نەتەوە یەکگرتووەکان و بانکی جیهانی پێشکەش دەکات. دەتوانن سەردانی ماڵپەڕەکەیان بکەن لە wits.worldbank.org و تونس وەک وڵاتی سەرنجڕاکێش هەڵبژێرن. 4. گومرگی تونس: ماڵپەڕی گومرگی تونس زانیاری تایبەت دەخاتە ڕوو کە پەیوەندی بە چالاکییەکانی هاوردە-هەناردەکردن، باجی گومرگی، باج، ڕێساکان و زۆر شتی ترەوە هەیە. پۆرتاڵی بازرگانییان لە www.douane.gov.tn/en بە زمانی ئینگلیزی بدۆزەرەوە یان فەرەنسی هەڵبژێرە بەپێی ئارەزووی خۆت. 5. بنکەدراوەی کۆمترەیدی نەتەوە یەکگرتووەکان: ئەم پلاتفۆرمە ئاماری بازرگانی نێودەوڵەتی کاڵا لە زیاتر لە 200 وڵات و خاکەوە کۆدەکاتەوە، لەنێویاندا تونس. لە بنکەدراوەی ئەواندا بگەڕێ لە comtrade.un.org/data/ و لە ژێر بەشی هەڵبژاردنی وڵاتدا "تونس" هەڵبژێرە. 6.بازرگانی سوید: بزنس سوید کۆمپانیایەکی ڕاوێژکاری جیهانییە کە تێڕوانینێکی گشتگیری بازاڕ بۆ ئەو بازرگانیانەی ئارەزووی بازرگانیکردن لەگەڵ وڵاتانی جیاواز لە سەرانسەری جیهاندا پێشکەش دەکات، لەنێویاندا ڕاپۆرتەکانی شیکاری بازاڕی تونس لە export.gov/globalmarkets/country-guides/. ئەمانە تەنها چەند بژاردەیەکن بۆ دەستگەیشتن بە داتای بازرگانی لەسەر تونس؛ هەر ماڵپەڕێک تایبەتمەندی تایبەتی خۆی هەیە و شێوازی کۆکردنەوەی خۆی هەیە کە پێداویستی یان ئارەزووە جیاوازەکان دەگرێتەوە کاتێک باس لە دەرهێنانی زانیاری پەیوەندیدار سەبارەت بە چالاکییە بازرگانییەکانی ئەم وڵاتە دەکرێت.

پلاتفۆرمی B2b

تونس کە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا، چەندین پلاتفۆرمی B2B ی هەیە کە مامەڵەی بازرگانی و پەیوەندی نێوان کڕیاران و دابینکەران ئاسان دەکات. ئەم پلاتفۆرمانە ئامانجیان بەرەوپێشبردنی بازرگانی و گەشەسەندنی ئابوورییە لە وڵاتدا. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمەکانی B2B کە لە تونس بەردەستن لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان: 1. پارکە پیشەسازییەکەی بیزەرتێ (BIP) - https://www.bizertepark.com/index-en.html BIP پلاتفۆرمی B2B یە کە گرنگی بە پێشخستنی چالاکییە پیشەسازییەکان و بەستنەوەی ئەو کۆمپانیایانە دەدات کە لە ناوچەی بیزەرتێ کاردەکەن. خزمەتگوزاری جۆراوجۆر پێشکەش دەکات وەکو بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی، هەواڵی پیشەسازی، و ئامرازەکانی هاوسەرگیری. 2. ناوەندی بازرگانی تونس (TBH) - http://www.tunisbusinesshub.com/en/ TBH دایرێکتۆرێکی ئۆنلاینێکی گشتگیرە کە کۆمپانیا تونسییەکانی کەرتە جیاوازەکان پیشان دەدات. سەکۆیەک بۆ بازرگانییەکان دابین دەکات بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ هاوبەشە ئەگەرییەکان یان دابینکەران لە ڕێگەی تواناکانی گەڕان و فۆڕمی پرسیارکردنەوە. 3. سۆتێکس - http://sottex.net/eng/ سۆتێکس بازاڕێکی قوماشی ئۆنلاینە کە بەرهەمهێنەرانی قوماشی تونس بە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دەبەستێتەوە. پلاتفۆرمەکە پرۆفایلی وردی بەرهەمهێنەران، لیستی بەرهەمەکان، هەروەها ئامرازەکانی پەیوەندیکردن بۆ دانوستانی ڕاستەوخۆ پێشکەش دەکات. 4. مێدیلاب تونس - https://medilabtunisia.com/ مێدیلاب تونس وەک پلاتفۆرمی B2B کاردەکات کە بە تایبەتی بۆ کەرتی پزیشکی لە تونس دیزاین کراوە. ڕێگە بە پیشەییەکانی چاوەدێری تەندروستی دەدات کە سەرچاوەی ئامێرە پزیشکییەکان، پێداویستییەکان، دەرمانسازییەکان، یان بەرهەمە پەیوەندیدارەکان بە دامەزراوەکان وەربگرن بە پەیوەستکردنیان بە دابینکەرانی ناوخۆیی. 5. هەلی کار لە تانیت - https://tanitjobs.com/ هەرچەندە تەنها سەرنجی لەسەر مامەڵەکانی B2B نییە وەک پلاتفۆرمەکانی تر کە لە سەرەوە باسمان کرد، بەڵام تانیت جۆبس خزمەتگوزارییەکی بنەڕەتی پێشکەش دەکات بە خزمەتکردنی وەک پۆرتاڵێکی پێشەنگی کار لە تونس کە بازرگانەکان دەتوانن کاندیدی شایستە بۆ ڕۆڵی تایبەت بدۆزنەوە. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لەو پلاتفۆرمە B2B ی ئێستا لە تونس کە خزمەت بە پیشەسازی و کەرتە جیاوازەکانی ناو ئابووری وڵاتەکە دەکەن. گەڕان بەدوای ئەم ماڵپەڕانەدا زانیاری زیاترت پێدەبەخشێت و یارمەتیت دەدات پەیوەندی لەگەڵ بازرگانەکانی تونس بکەیت بۆ هاوکارییە ئەگەرییەکان یان دەرفەتی بازرگانی.