TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

جیبۆتی وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا. لە باکوورەوە لەگەڵ ئێریتریا و لە ڕۆژئاوا و باشووری ڕۆژئاوا لەگەڵ ئەسیوپیا و لە باشووری ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ سۆماڵ هاوسنوورە. جیبۆتی بە ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی یەک ملیۆن کەس، ڕووبەرەکەی نزیکەی ٢٣ هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە. هەروەها پایتەختی جیبۆتی بە جیبۆتی ناودەبرێت کە دەکەوێتە کەنارەکانی کەنداوی تادجورا. زۆرینەی دانیشتووانی موسڵمانن و زمانی عەرەبی و فەرەنسی زمانێکی بەرفراوانن لە وڵاتەکەدا. جیبۆتی شوێنێکی ستراتیژی هەیە چونکە لەسەر یەکێک لە قەرەباڵغترین ڕێگاکانی کەشتیوانی لە جیهاندا دانیشتووە. وەک ناوەندێکی سەرەکی ترانزێت بۆ بازرگانی نێوان ئەفریقا و ئاسیا و ئەوروپا کاردەکات بەهۆی ژێرخانی بەندەرەکانی و پەیوەندییەکانی لە ڕێگەی وڵاتانی دەریایی وەک ئەسیوپیا. ئابووری زۆر پشت بە چالاکییەکانی کەرتی خزمەتگوزارییەکان دەبەستێت وەک گواستنەوە، بانکی، گەشتیاری، و پەیوەندییەکان. سەرەڕای ئەوەش، جیبۆتی بە ناوچەی بازرگانی ئازادی ناسراوە کە وەبەرهێنان لەلایەن کۆمپانیا بیانییەکانەوە بۆ خۆی ڕادەکێشێت. وڵاتەکە پەیوەندی دیپلۆماسی بەهێزی لەگەڵ نەتەوە جیاوازەکاندا پەرەپێداوە لەوانە فەرەنسا (دەسەڵاتی کۆلۆنیالی پێشووی)، چین، ژاپۆن، سعودیە لەنێو ئەوانی تردا. هەروەها چەندین بنکەی سەربازی نێودەوڵەتی لە ناوخۆی جیبۆتیدا هەڵکەوتوون بەهۆی گرنگی جیۆپۆلەتیکییەکەیەوە. دیمەنی سروشتی جیبۆتی بە شێوەیەکی سەرەکی لە ناوچە بیابانییە وشکەکان پێکهاتووە کە پێکهاتەی گڕکانیان هەیە کە شاخەکانی وەک موسا عەلی (بەرزترین خاڵ) لەخۆدەگرێت کە نزیکەی ٢ کم لە ئاستی دەریاوە وەستاوە. بەڵام سەرەڕای ئەم بارودۆخە سەختانە شوێنە سەرنجڕاکێشە سروشتییە دیارەکان هەن لەوانە دەریاچەی ئەسال -یەکێک لە خوێترین دەریاچەی زەوی- کە بە ئیکۆسیستەمی ناوازەی ناسراوە. لە ڕووی مۆدێلی حوکمڕانییەوە سیستەمێکی نیمچە سەرۆکایەتی پەیڕەو دەکات کە سەرۆک ئیسماعیل عومەر گویلە لە ساڵی ١٩٩٩ەوە وەک سەرۆکی دەوڵەت و حکومەت کاری کردووە دوای ئەوەی سەرۆکەکەی پێش خۆی کە سەربەخۆیی لە فەرەنسا دامەزراند دوای ئەوەی لە ڕێگەی دەسەڵاتی کۆمۆنیستەوە سەرهەڵدا لە ساڵی ١٩٧٧دا ناوی خۆی گۆڕی بە کۆماری جیبوتی بە گشتی جیبۆتی وڵاتێکی ناوازەیە و میراتێکی دەوڵەمەندی کولتووری و جوانی سروشتی سەرنجڕاکێشی هەیە سەرەڕای سنوورداربوونی لە ڕووی قەبارە و سەرچاوەکانەوە. خۆی وەک یاریزانێکی گرنگ لە بازرگانی نێودەوڵەتی و گواستنەوەدا جێگیر کردووە، بەشداری کردووە لە گەشەپێدانی ئابوورییەکەی.

جیبۆتی، وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا، دراوی تایبەتی خۆی هەیە کە بە فرانکی جیبۆتی (DJF) ناسراوە. ئەم دراوە لە ساڵی ١٩٤٩ خراوەتە بازاڕەوە و لەو کاتەوە دراوی فەرمی جیبۆتی بووە. لە ئێستادا یەک فرانکی جیبۆتی دابەشکراوە بەسەر ١٠٠ سانتیمدا. فرانکی جیبۆتی تەنها لەلایەن بانکی ناوەندی جیبۆتیەوە دەردەچێت کە سووڕانەوەی جیبۆتی لە ناوخۆی وڵات بەڕێوەدەبات و کۆنترۆڵی دەکات. لە ئەنجامدا وەک یەدەگی نێودەوڵەتی یان دراوی ئاڵوگۆڕکردن بەکارناهێنرێت. بەهای فرانکی جیبۆتی تاڕادەیەک جێگیرە لە بەرامبەر دراوە سەرەکییەکانی وەک دۆلاری ئەمریکی و یۆرۆ. بەڵام پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە بەهۆی سنوورداربوونی دانپێدانانی نێودەوڵەتی و تایبەتمەندبوونی لە سنوورەکانی جیبۆتی، ئاڵوگۆڕی ئەم دراوە بە دراوی دیکە هەندێکجار دەتوانێت لە دەرەوەی وڵات چالاک بێت. لە ڕووی بەکارهێنانەوە، زۆربەی مامەڵەکان لە ناوخۆی جیبۆتی بە بەکارهێنانی پارەی کاش ئەنجام دەدرێن نەک بە ڕێگەی ئەلیکترۆنی. دەتوانرێت ئامێری ATM لە شارە گەورەکاندا بدۆزرێتەوە و هەردوو کارتی بانکی ناوخۆیی و هەروەها هەندێک کارتی بانکیی نێودەوڵەتی وەربگیرێت. وەرگرتنی کارتی بانکیی ڕەنگە جیاواز بێت بەپێی دامەزراوەکان. هەروەها دراوی بیانی وەک دۆلاری ئەمریکی یان یۆرۆ بە شێوەیەکی باو لە هۆتێلە هەڵبژێردراوەکان یان بازرگانییە گەورەکاندا وەرگیراون کە خزمەت بە گەشتیاران یان تاراوگەییەکان دەکەن لە شارە گەورەکانی وەک جیبۆتی سیتی یان تادجورا. بەڵام پێشنیار دەکرێت هەندێک دراوی ناوخۆیی لەبەردەستدا بێت بۆ مامەڵە بچووکەکان یان لەکاتی خۆبەخشین بۆ دەرەوەی ئەم ناوچە شارییانە. بەگشتی لەکاتی سەردانکردن یان ئەنجامدانی کاروبارەکان لە جیبۆتی، باشترە هەندێک دراوی بیانی بگۆڕدرێتەوە بۆ فرانکەکانی جیبۆتیی ناوخۆیی بۆ دڵنیابوون لە گەشتکردنێکی نەرم لەڕێگەی خەرجییەکانی ڕۆژانە و کارلێککردن لەگەڵ خەڵکی ناوخۆیی.

دراوی یاسایی جیبۆتی بریتییە لە فران. لێرەدا نرخی نزیکەی ئاڵوگۆڕی فرانسی جیبۆتی بەرامبەر بە هەندێک لە دراوە سەرەکییەکانی جیهان (تەنها بۆ ئاماژە) : - بەرامبەر دۆلاری ئەمریکی: 1 فران یەکسانە بە نزیکەی 0.0056 دۆلاری ئەمریکی - بەرامبەر بە یۆرۆ: 1 فرانگەر یەکسانە بە 0.0047 یۆرۆ - بەرامبەر لیرەی بەریتانی: 1 فرانگەر یەکسانە بە 0.0039 پاوند تکایە ئاگاداربن کە ئەم ڕێژانە تەنها بۆ ئاماژەدان و نرخە ڕاستەقینەکان دەتوانن بگۆڕدرێن بە پشتبەستن بە هەڵاوسانی بازاڕ. تکایە پێش ئەنجامدانی مامەڵەیەکی دیاریکراو نرخی ئاڵوگۆڕی ئێستا بزانە یان ڕاوێژ بە لایەنی پەیوەندیدار بکە.

یەکێک لە فێستیڤاڵە گرنگەکانی جیبۆتی ڕۆژی سەربەخۆییە کە لە ٢٧ی حوزەیران بەڕێوەدەچێت. ئەم ڕۆژە یادی سەربەخۆیی وڵاتەکەیە لە فەرەنسا لە ساڵی ١٩٧٧، ئاهەنگەکان بریتین لە ئاهەنگەکانی وەک نمایش، یارییە ئاگرینەکان، نمایشی کولتووری، پێشانگا بۆ پیشاندانی میراتی دەوڵەمەندی جیبۆتی. فێستیڤاڵێکی دیکەی بەرچاو ڕۆژی نیشتمانی ژنانە کە لە ٨ی ئازاردا بەڕێوەدەچێت. دان بە بەشداری و دەستکەوتەکانی ژنان لە لایەنە جۆراوجۆرەکانی کۆمەڵگادا دەنێت و ئاهەنگ دەگێڕێت. لەم ڕۆژەدا بۆنە و ڕێزلێنان لە ژنان لە ڕێگەی وتار و چالاکیی ڕۆشنبیری و ڕێوڕەسمی خەڵاتکردنەوە ڕێکدەخرێن. جەژنی ڕەمەزان فێستیڤاڵێکی گەورەی ئیسلامییە کە موسڵمانان لە سەرانسەری جیهاندا بەڕێوەی دەبەن. لە جیبۆتی گرنگییەکی زۆری هەیە بۆ کۆمەڵگەی موسڵمانان چونکە کۆتایی مانگی بەڕۆژووبوونی ڕەمەزانە. ئاهەنگەکان بریتین لە نوێژی کۆمەڵایەتی لە مزگەوتەکان و دواتر کۆبوونەوەی خێزانی و ئاهەنگگێڕان. هەروەها جیبۆتی بەهۆی زۆری دانیشتوانی کەمینە مەسیحییەکانەوە جەژنی کریسمس وەک پشوویەکی گشتی بەڕێوەدەبات. لە ٢٥ی کانوونی دووەمی هەموو ساڵێکدا مەسیحییەکان بەشداری لە نوێژی کڵێسادا دەکەن کە تێیدا گۆرانییەکانی گۆرانی دەڵێنەوە و یادی لەدایکبوونی عیسا مەسیح دەکەنەوە. جگە لەوەش ڕۆژی ئاڵا لە ٢٧ی تشرینی دووەم بەڕێوەدەچێت بۆ ڕێزلێنان لە هێما نیشتمانییەکانی جیبۆتی لەنێویاندا ئاڵاکەی. ڕۆژەکە نیشتمانپەروەری پیشان دەدات بە ڕێوڕەسمی بەرزکردنەوەی ئاڵا کە لە سەرانسەری شوێنە جیاوازەکانی وڵاتەکەدا بەڕێوەدەچێت لەگەڵ نمایشی کولتووری کە ئاهەنگ دەگێڕن بۆ ناسنامەی جیبۆتی. ئەم فێستیڤاڵانە هەم ڕەنگدانەوەی جۆراوجۆری ئایینی و هەم شانازی نەتەوەیی لەناو کولتوری جیبۆتیدا لە هەمان کاتدا دەرفەت بۆ خەڵک دەڕەخسێنن کە بە درێژایی ساڵ کۆببنەوە بۆ ئاهەنگگێڕان.

جیبۆتی وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا. سەرەڕای قەبارە بچووکەکەی، ڕۆڵێکی بەرچاوی هەیە لە بازرگانی ناوچەییدا و وەک ناوەندێکی سەرەکی گواستنەوەی بار بۆ کاڵاکانی چوونە ژوورەوە و دەرچوون لە کیشوەرەکە کاردەکات. ئابوری جیبۆتی بەشێوەیەکی زۆر پشت بە بازرگانی دەبەستێت، بەو پێیەی هەڵکەوتەی ستراتیجی بەدرێژایی دەریای سوور وایکردووە سەرنجی هەردوو هاوبەشی بازرگانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی سەرنجڕاکێش بێت. هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکان بریتین لە ئەسیوپیا، سۆماڵ، سعودیە، چین و فەرەنسا. هەناردەکردنی سەرەکی وڵاتەکە بریتییە لە بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک قاوە، میوە، سەوزە، ئاژەڵ، و ماسی. جگە لەوەش جیبۆتی کانزاکانی وەک خوێ و جپس هەناردە دەکات. ئەم کاڵایانە بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕێگەی بەندەری جیبۆتیەوە دەگوازرێنەوە – یەکێکە لە قەرەباڵغترین بەندەرەکانی ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا – کە ئاسانکاری بۆ بازرگانی ناوچەیی دەکات. لە ڕووی هاوردەکردنەوە، جیبۆتی زۆر پشت بە هاوردەکردنی خۆراک دەبەستێت بەهۆی سنوورداربوونی بەرهەمی کشتوکاڵی ناوخۆیی. هاوردەکردنی سەرەکی دیکە بریتین لە بەرهەمە نەوتییەکان بەهۆی نەبوونی سەرچاوەی نەوتی ناوخۆیی. هەروەها ئامێر و ئامێرەکان هاوردە دەکرێن بۆ دابینکردنی پێداویستییەکانی پەرەپێدانی ژێرخانی. چین لە ڕێگەی دەستپێشخەری پشتێن و ڕێگاوبان (BRI) وەبەرهێنانێکی بەرچاوی لە پڕۆژەکانی ژێرخانی جیبۆتی کردووە. ئەم وەبەرهێنانە بریتییە لە دروستکردنی بەندەر، هێڵی ئاسن، دامەزراوەی فڕۆکەخانەکان کە پەیوەندییەکان لە ناو خودی جیبۆتیدا بەرز دەکەنەوە بەڵام هەروەها باشترکردنی دەستڕاگەیشتن بۆ وڵاتانی ئەفریقای دەریایی وەک ئەسیوپیا. جگە لەوەش، جیبۆتی خاوەنی چەندین ناوچەی ئابووری تایبەتە کە هاندانەکانی وەک کەمکردنەوەی باج و ڕێکارە ئاسانکراوەکان بۆ بازرگانەکان دابین دەکەن بۆ پێشخستنی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI) لە کەرتەکانی وەک بەرهەمهێنان و خزمەتگوزارییەکانی لۆجستی. بە لەبەرچاوگرتنی ئەم هۆکارانە، جیبۆتی لە ساڵانی ڕابردوودا گەشەیەکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە لەگەڵ ئاسۆیەکی گەشاوەتر بۆ گەشەپێدانی داهاتوو. بەڵام هێشتا ئاستەنگی جۆراوجۆر هەن لەوانە ڕێژەی بەرزی بێکاری، نەبوونی هێزی کارامە، سنووردارکردنی توانا، و بەربەستی بیرۆکراتی کە ڕەنگە ڕێگری لە پێشکەوتنی ئابووری زیاتر بکەن. هەمەچەشنکردنی ئابووری لە دەرەوەی پشتبەستن بە لۆجستیکی دەروازە بەرەو پیشەسازی دەتوانێت دەرفەتی زیاتر دروست بکات لەکاتێکدا چارەسەری نیگەرانییە بەردەوامەکان دەکات

جیبۆتی کە دەکەوێتە قۆڕنی ئەفریقا، توانایەکی بەرچاوی هەیە بۆ پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. سەرەڕای ئەوەی وڵاتێکی بچووکە و سەرچاوەی سنوورداری هەیە، بەڵام جیبۆتی شانازی بە پێگەی جوگرافیای بەسوود و ژێرخانی گەشەسەندوو و گەشەسەندووەوە دەکات کە وەک دەروازەیەک بۆ ئەفریقا کاردەکات. لایەنێکی گرنگ کە بەشدارە لە توانای جیبۆتی، شوێنی ستراتیژییەتی. وەک خاڵێکی ترانزێتێکی گرنگ بۆ ڕێڕەوی کەشتیوانی جیهانی کە ئاسیا و ئەوروپا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەیەکەوە دەبەستێتەوە کاردەکات. بەندەری جیبۆتی یەکێکە لە قەرەباڵغترین بەندەرەکانی ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا و وەک ناوەندێکی گرنگ بۆ بازرگانی ناوچەیی کاردەکات. ئەم پێگە بەسوودە وا لە وڵاتەکە دەکات کە وەبەرهێنانی بیانی لەو وڵاتانە ڕابکێشێت کە ئارەزووی دەستگەیشتن بە بازاڕەکانی ئەفریقا دەکەن. جگە لەوەش جیبۆتی چالاکانە وەبەرهێنانی لە پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووریدا کردووە. ئاسانکارییەکانی بەندەرەکانی فراوانتر کردووە و تۆڕەکانی گواستنەوەی وەک ڕێگاوبان، هێڵی ئاسن و فڕۆکەخانەکانی پەرەپێداوە بۆ بەرزکردنەوەی پەیوەندییەکان لەناو هەرێمەکەدا. ئەم دەستپێشخەرییانە بەشدارییان کردووە لە باشترکردنی کارایی بازرگانی و ڕاکێشانی کۆمپانیا فرەنەتەوەییەکان کە دەیانەوێت بنکەی ناوچەیی یان ناوەندی لۆجستیکی دابمەزرێنن. جگە لەوەش حکومەتی جیبۆتی سیاسەتەکانی جێبەجێ کردووە کە ئامانجیان بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانی دەرەکی و ئاسانکاری بازرگانی نێودەوڵەتییە. وڵاتەکە هاندان بۆ باج پێشکەش دەکات و ڕێکارە کارگێڕییەکانی ڕێکخراو بۆ ئەو بازرگانیانە دابین دەکات کە لە چوارچێوەی خاکەکەیدا کاردەکەن. سەرەڕای ئەوەش، بەشێکە لە چەندین کۆمەڵگەی ئابووری ناوچەیی وەک COMESA (بازاڕی هاوبەش بۆ ڕۆژهەڵات و باشووری ئەفریقا) کە دەستڕاگەیشتن بە بازاڕە جیاوازەکان بە ئیمتیازات دابین دەکەن. جیبۆتی خاوەنی توانای بەکارنەهێنراو لە کەرتەکانی وەک کشتوکاڵ، ماسیگرتن، بەرهەمهێنانی وزە (گەرمی زەوی)، خزمەتگوزاری (گەشتیاری)، بەرهەمهێنان ( قوماش)، خزمەتگوزاری لۆجستی (ناوەندەکانی کۆگاکردن و دابەشکردن)، لەنێو ئەوانی تردا. کۆمپانیا بیانییەکان دەتوانن ئەم دەرفەتانە بەکاربهێنن بە دامەزراندنی هاوبەشی لەگەڵ بازرگانییە ناوخۆییەکان یان وەبەرهێنان لەم کەرتانەدا ڕاستەوخۆ. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە سەرەڕای دەرفەتە ئەگەرییەکانی، تەحەددیاتیش هەن؛ لەوانەش سنوورداربوونی خواستی بازاڕی ناوخۆیی بەهۆی کەمی قەبارەی دانیشتووان یان کێشەکانی یەکسانی هێزی کڕین کە ڕووبەڕووی ئەو کەسانە دەبێتەوە کە لەوێ دەژین کە ئامانجکردنی هەناردەکردن دەکاتە چالاک بەڵام مەحاڵ نییە. لە دەرئەنجامدا, جیبۆتی توانایەکی گەورەی هەیە بۆ پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. شوێنی ستراتیژی و ژێرخانی گەشەسەندوو و سیاسەتە دۆستەکانی وەبەرهێنەران وای لێدەکات ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ وەبەرهێنانە بیانییەکان کە ئامانجیان دەستگەیشتن بە بازاڕەکانی ئەفریقایە. هەرچەندە ئاستەنگەکان هەن، بەڵام هەوڵەکانی جیبۆتی لە هەمەچەشنکردنی ئابوورییەکەی و باشترکردنی ئاسانکاری بازرگانی، هەلومەرجێکی لەبار بۆ ئەو بازرگانانە دروست دەکات کە ئارەزووی گەڕان بەدوای ئەم بازاڕە تازەپێگەیشتووەدا دەکەن.

کاتێک باس لە هەڵبژاردنی بەرهەمی گەرم فرۆش دەکرێت بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەکی جیبۆتی، چەند هۆکارێکی سەرەکی هەن کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێن. جیبۆتی کە دەکەوێتە قۆڕنی ئەفریقا، وەک دەروازەیەکی گرنگ بۆ بازرگانی نێوان ئەفریقا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باقی جیهان کاردەکات. بە شێوەیەکی ستراتیژی لە هێڵە سەرەکییەکانی کەشتیوانیدا جێگیرکراوە و خاوەنی ناوچەیەکی بازرگانی ئازادییە. یەکەم: بە لەبەرچاوگرتنی شوێنی جوگرافیای جیبۆتی و ڕۆڵی وەک ناوەندێکی ترانزێت بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی، پێدەچێت ئەو کاڵایانە کە ئاسانکاری بۆ لۆجستی و گواستنەوە دەکەن، خواستێکی زۆریان لەسەر بێت. ئەمە دەتوانێت شتگەلێکی وەکو کۆنتێنەری گواستنەوە یان ئامێری مامەڵەکردن لەگەڵ کۆنتێنەرەکان لەخۆبگرێت. جگە لە بەرهەمە پەیوەندیدارەکان بە لۆجستی، یارمەتیدانی کەرتی بیناسازی گەشەسەندوو لە جیبۆتی دەتوانێت قازانجێکیش هەبێت. وڵاتەکە وەبەرهێنانی بەرچاوی لە پڕۆژەکانی پەرەپێدانی ژێرخانی وەک بەندەر، ڕێگاوبان، هێڵی ئاسن و فڕۆکەخانەکان کردووە. بۆیە ڕەنگە کەرەستەی بیناسازی وەک چیمەنتۆ یان پۆڵا توانای بازاڕی بەهێزی هەبێت. پیشەسازی گەشتیاری جیبۆتی بوارێکی دیکەیە کە شایەنی ڕەچاوکردنە لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەم بۆ بازرگانی دەرەکی. وڵاتەکە شانازی بە دیمەنە سروشتییە سەرسوڕهێنەرەکانەوە دەکات و ئەو گەشتیارانە بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت کە ئارەزووی غەواس یان سەرگەرمی سەیرکردنی گیانلەبەرە کێوییەکان دەکەن. بەم شێوەیە کاڵا بازرگانییەکانی پەیوەست بە گەشتیاری وەک ئامێری دەرەوە (چێمە یان ئامێری گەشتکردن)، ئامێری غەواس یان دووڕوو دەتوانن سەرکەوتن بەدەستبهێنن لەنێو ئەو گەشتیارانەی کە بەناو جیبۆتیدا گەشت دەکەن. سەرەڕای ئەوەش، جیبۆتی ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبێتەوە سەبارەت بە ئاسایشی خۆراک بەهۆی سنوورداربوونی تواناکانی بەرهەمهێنانی کشتوکاڵی و بارودۆخی وشکی کەشوهەوا. هەڵبژاردنی بەرهەمە خۆراکییەکان کە دەتوانن ئەم پێداویستیانە چارەسەر بکەن، بکەنە ڕەچاوکردنی زیاتر. باشترکردنی دەستڕاگەیشتن بە خۆراکە پاکەتکراوەکانی گونجاو، وەک دانەوێڵە، میوەی وشککراوە، و سەوزەی قوتوو کە پێویستیان بە ساردکەرەوە نییە، لەوانەیە هەردوو داواکاری بەکاربەری ناوخۆیی لە ڕووی ئاسانکارییەوە دابین بکات لە هەمان کاتدا بەشداری بکات لە چارەسەرکردنی نیگەرانییەکانی ئاسایشی خۆراک. لە کۆتاییدا، جیبۆتوی هەروەها گرنگییەکی بەرچاوی لە وەبەرهێنانی وزەی نوێبووەوەدا نیشانداوە. ئەو بەرهەمانەی کە سەرنجیان لەسەر پانێڵە خۆرەکان، گەرمکەرەوەی ئاوی خۆر، تۆرباینەکانی بایە لە کۆتاییدا، بۆ هەڵبژاردنی بەرهەمە گەرم فرۆشراوەکان بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەکی جیبۆتی، زۆر گرنگە هۆکارەکانی وەک شوێنی ستراتیژی لە ڕێڕەوی بازرگانی نێودەوڵەتی، پێداویستییەکانی لۆجستی و گواستنەوە، پڕۆژەکانی پەرەپێدانی ژێرخانی، پێشکەشکردنی پیشەسازی گەشتیاری، نیگەرانییەکانی ئاسایشی خۆراک و سەرهەڵدان لەبەرچاو بگیرێن وەبەرهێنانی وزەی نوێبووەوە. ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی وردی بازاڕ و دیاریکردنی کەلێنەکان لە پێشکەشکردنی بەرهەمە هەبووەکاندا یارمەتیدەر دەبێت بۆ بەڕێوەبردنی پرۆسەی هەڵبژاردن بە شێوەیەکی کاریگەر.

جیبۆتی، وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا، تایبەتمەندی کڕیار و تابۆی کولتووری جیاوازی هەیە. تێگەیشتن لەم تایبەتمەندیانە زۆر گرنگە بۆ هەر بزنسێک یان تاکێک کە پلانی پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارانی جیبۆتی هەیە. یەکێک لە تایبەتمەندییە سەرنجڕاکێشەکانی کڕیارانی جیبۆتی، پەسەندکردنی بەهێزی پەیوەندییەکان و پەیوەندییە کەسییەکانە لە کارلێکەکانی بازرگانیدا. دروستکردنی متمانە لە ڕێگەی دامەزراندنی پەیوەندی کەسییەوە زۆر گرنگە بۆ هاوکارییە سەرکەوتووەکان. زۆرجار خەڵکی جیبۆتی پێش ئەوەی بەشداری هەر ڕێککەوتنێکی فەرمی بکەن، یەکەمایەتی دەدەن بە ناسینی ئەو کەسەی کە کاروباری بازرگانی لەگەڵدا دەکەن. جگە لەوەش میوانداری ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە کولتوری جیبۆتیدا. پێدەچێت کڕیاران لە کاتی دانوستانەکانی بازرگانی یان مامەڵەکردندا ڕەفتاری گەرم و گوڕ و دۆستانەیان بە نرخ بزانن. نیشاندانی ڕێزگرتن بەرامبەر بە پیرەکان یان ئەندامانی باڵا کە لە کاتی کۆبوونەوەکاندا ئامادە دەبن، بەهایەکی زۆری هەیە، چونکە تەمەن ئاماژەیە بۆ حیکمەت و ئەزموون لەناو کولتوورەکەیاندا. لە لایەکی دیکەوە هەندێک تابۆی کولتووری هەیە کە مرۆڤ پێویستە ئاگاداری بێت لەکاتی مامەڵەکردن لەگەڵ کڕیارانی جیبۆتی: 1- دوورکەوتنەوە لە نمایشکردنی سۆز و خۆشەویستی گشتی: لە کۆمەڵگەی کۆنەپەرستی جیبۆتیدا، نمایشکردنی سۆز و خۆشەویستی گشتی، وەک ماچکردن یان باوەشکردن، ڕوخساری ڕوخساریان لێدەکرێتەوە. گرنگە سنووری فیزیکی گونجاو بپارێزیت لەکاتی کارلێککردن لەگەڵ کڕیارەکاندا. 2. ڕێزگرتن لە نەریتی ئیسلامی: ئیسلام ئایینی باڵادەستە لە جیبۆتی؛ بۆیە گرنگە هەستیار بیت بەرامبەر بە داب و نەریت و پراکتیزە ئیسلامییەکان. بۆ نموونە لە مانگی ڕەمەزاندا (مانگی پیرۆزی ڕۆژوو)، ڕەچاوکردن دەبێت کە لەبەردەم تاکەکانی ڕۆژوودا نەخۆن و نەخۆنەوە. 3- جل و بەرگەکەت لەبەرچاو بگرە: جل و بەرگی بێگەرد و کۆنەپەرستانە لەبەر بکە کاتێک لەگەڵ کڕیارە جیبۆتیەکان کۆدەبیتەوە چونکە ڕەنگدانەوەی ڕێزگرتنە لە نۆرم و بەها کولتوورییەکانیان. . ئاگاداربوون لەم داینامیکییانە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە پەروەردەکردنی کارلێکی ئەرێنی لەگەڵ هەردوو کڕیاری نێر و مێ. بە ڕێزگرتن لەم تایبەتمەندیانەی کڕیار و دوورکەوتنەوە لە تابۆ کولتوورییەکان لەکاتی پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارانی جیبۆتی، بازرگانان و تاکەکان دەتوانن پەیوەندییەکی بەهێز دروست بکەن و هاوکارییە سەرکەوتووەکان لەم وڵاتە کولتوورییە ناوازەیەدا بەڕێوەببەن.

جیبۆتی، وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا، سیستەم و ڕێسای بەڕێوەبردنی گومرگی تایبەت بە خۆی هەیە. وەک تاکێک کە گەشت دەکات بۆ جیبۆتی، زۆر گرنگە خۆت ئاشنا بکەیت بە یاسا و ڕێنماییە گومرگییەکانی ئەو وڵاتە. وەزارەتی گومرگی جیبۆتی هەموو پرۆسەکانی هاوردە و هەناردەکردن بەڕێوەدەبات. سەردانکەران پێویستە هەر کاڵایەک کە دەیهێننە ناو وڵات یان دەیبەنە دەرەوەی وڵات لە خاڵی گومرگی دیاریکراودا ڕابگەیەنن. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە سنووردارکردن هەیە بۆ هەندێک بابەتی وەک چەک و ماددە هۆشبەرەکان و کەلوپەلی ساختە و پۆرنۆگرافی. هەڵگرتنی ئەو جۆرە شتانە دەبێتە هۆی سزای توند یان تەنانەت زیندانیکردن. جگە لەوەش، گەشتیاران دەبێت دڵنیابن لەوەی کە پاسپۆرتی کارایان هەیە کە لانیکەم ماوەی شەش مانگ لە بەرواری چوونە ژوورەوەیان بۆ جیبۆتی. سەرەڕای ئەوەش، پێشنیار دەکرێت بەڵگەنامەی گەشتیاری پەیوەندیدار وەک ڤیزە هەبێت ئەگەر پێویست بوو. لە کاتی گەیشتن بە جیبۆتی لە ڕێگەی ئاسمانی یان دەریاییەوە، پێویستە کارتی گەیشتن پڕبکەیتەوە کە لەلایەن بەرپرسانی کۆچبەرییەوە لە بەندەری چوونە ژوورەوە دابین کراوە. ئەم کارتانە پێویستیان بە زانیاری کەسی سەرەتایی هەیە لەگەڵ وردەکارییەکان سەبارەت بە مانەوەت لە جیبۆتی. ئەفسەرانی گومرگی دەتوانن پشکنینی هەڕەمەکی لەسەر جانتاکان بکەن لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتن بۆ مەبەستی ئەمنی. باشتر وایە بەبێ بەڵگەنامەی دروست بڕێکی زۆر پارەی کاش هەڵنەگرن چونکە ئەمە دەتوانێت گومانەکان لە کاتی پشکنیندا دروست بکات. ئەگەر پلانت هەیە دەرمان بهێنیتە ناو جیبۆتی بۆ بەکارهێنانی کەسی لە ماوەی مانەوەتدا، دڵنیابە لەوەی کە ڕەچەتەی دروستت هەیە بۆ هەر شتێک لە پزیشکەکەتەوە لەگەڵ نامەیەک کە بارودۆخی پزیشکیت ڕوون دەکاتەوە ئەگەر پێویست بوو. شایانی باسە کە گەشتیارانی نێودەوڵەتی بەگشتی ڕێگەیان پێدەدرێت بازاڕکردن بەبێ باج لە سنوورێکی گونجاودا کە لە ڕێساکانی گومرگیدا دیاری کراوە. بەڵام زۆر گرنگە ئەم سنوورانە تێپەڕ نەکەیت؛ ئەگەرنا، لەوانەیە تۆ بەرپرسیار بیت لە باج و باج لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتن. بۆ ئەوەی لە کاتی چوونە ژوورەوە یان دەرچوون لە جیبۆتی لە هەر ناڕەحەتییەک یان کێشەیەکی یاسایی ئەگەری لە خاڵە گومرگییەکان ڕوونەدات، هەمیشە پابەند بە یاسا و ڕێسا ناوخۆییەکانی پەیوەست بە هاوردە و هەناردەکردنەوە.

جیبۆتی، وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا، سیاسەتی باجی هاوردەکردنی تایبەت بە خۆی هەیە بۆ ڕێکخستنی ڕۆیشتنی کاڵاکان بۆ ناو وڵاتەکە. حکومەتی جیبۆتی باجی هاوردەکردن لەسەر بەرهەمە جۆراوجۆرەکان دەسەپێنێت وەک ئامرازێک بۆ پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکانی و بەدەستهێنانی داهات بۆ میللەتەکە. ڕێژەی باجی هاوردەکردن لە جیبۆتی بەپێی جۆری ئەو کاڵایانە دەگۆڕێت کە هاوردە دەکرێن. پێداویستییە سەرەتاییەکانی وەک خۆراکی سەرەکی، دەرمان و کاڵا سەرەکییەکان بە شێوەیەکی گشتی ڕێژەی باجیان کەمترە یان تەنانەت ڕەنگە بە تەواوی لە باجی هاوردەکردن بەخشراو بن. ئەمەش بۆ دڵنیابوون لەوەی کەلوپەلی سەرەکی بە نرخێکی گونجاو بۆ هاووڵاتیان بمێنێتەوە و هاندانی بەردەستبوونیان لە ناوخۆی وڵاتدا. لە لایەکی دیکەوە شتە لوکسەکانی وەک ئەلیکترۆنیاتی ئاست بەرز و ئۆتۆمبێل و بەرهەمە مارکەییەکان ڕێژەی باجی هاوردەکردنی زیاتر ڕادەکێشن. ئەم باجانە وەک ڕێوشوێنێک کاردەکەن کە ئامانج لێی سنووردارکردنی بەکارهێنانی کاڵای لوکس هاوردەکراو و پێشخستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکانە لە هەر کاتێکدا کە بتوانرێت. جیبۆتی سیستەمێکی گومرگی پەیڕەو دەکات بۆ حیسابکردنی باجی هاوردەکردن. باجەکان بە پشتبەستن بە بەهای گومرگی کاڵا هاوردەکراوەکان حیسابی بۆ دەکرێت کە تێچوونەکانیان، پارەی بیمە (ئەگەر پێویست بێت)، کرێی گواستنەوە تا بەندەرەکان/خاڵەکانی چوونە ژوورەوەی جیبۆتی، و هەر پارەیەکی زیادە کە لە کاتی ناردن یان گەیاندندا وەرگیراوە، لەخۆدەگرێت. گرنگە ئەو کەسانە یان بازرگانیانەی کە کاڵا هاوردە دەکەن بۆ جیبۆتی ئاگاداربن کە ڕەنگە ڕێسای تایبەتیش جێبەجێ بکرێت بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هاوردە دەکرێت. هەندێک بەرهەمی وەک چەکی ئاگرین، ماددە هۆشبەرەکان، کەرەستەی مەترسیدار پێویستیان بە مۆڵەتی تایبەت یان مۆڵەتی لایەنە پەیوەندیدارەکان هەیە جگە لە ڕێکارە ئاساییەکانی گومرگی. بە گشتی تێگەیشتن لە سیاسەتی باجی هاوردەکردنی جیبۆتی زۆر گرنگە لە کاتی بەشداریکردن لە بازرگانی نێودەوڵەتی لەگەڵ ئەم نەتەوەیە. بازرگانانی ئەگەری پێویستە ڕاوێژ لەگەڵ فەرمانگە گومرگییە ناوخۆییەکان بکەن یان داوای ڕاوێژکاری پیشەیی لە پسپۆڕانی لۆجستیک بکەن کە دەتوانن زانیاری ورد سەبارەت بە ئەرک و ڕێسا تایبەتەکانی پەیوەست بە کاڵا تایبەتەکان پێشکەش بکەن.

جیبۆتی کە دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا، سیاسەتێکی تایبەتی باجی هەناردەکردنی جێبەجێ کردووە بۆ ڕێکخستنی چالاکییە بازرگانییەکانی. وڵات ئامانجی بەرزکردنەوەی گەشەی ئابووری و دەستەبەرکردنی بەردەوامیی لە ڕێگەی ئەم ڕێوشوێنانەدایە. جیبۆتی بە پلەی یەکەم کاڵاکانی وەک ئاژەڵ و خوێ و ماسی و بەرهەمی کشتوکاڵی جۆراوجۆر هەناردە دەکات. بۆ کۆنترۆڵکردن و بەدەستهێنانی داهات لەو هەناردەکردنانە، حکومەت لەسەر بنەمای چەند هۆکارێک باجی داناوە. ئاژەڵداری هەناردەکردنێکی بەرچاوە بۆ جیبۆتی. حکومەت باج لەسەر هەناردەکردنی ئاژەڵ بە ڕێژەی 5% لە کۆی بەهاکە وەردەگرێت. ئەم باجدانە یارمەتی بەردەوامبوونی ئابووری ناوخۆیی دەدات و هاندەری پراکتیزەکردنی بەردەوامە لە بەخێوکردنی ئاژەڵدا. خوێ یەکێکی ترە لەو کاڵا گرنگانەی کە لەلایەن جیبۆتیەوە هەناردە دەکرێت بەهۆی یەدەگی زۆرەوە. هەناردەکاران ڕێژەی باجیان لەسەرە کە لە نێوان 1% بۆ 15% دەبێت بەپێی هۆکارە جیاوازەکانی وەک بڕی هەناردەکراو و جۆری بەرهەم. ئەم ستراتیژە یارمەتیدەرە لە ڕێکخستنی دەرهێنانی خوێ لە هەمان کاتدا سوود لە بەهای بازرگانییەکەی وەردەگرێت. ماسیگرتن بەشدارییەکی بەرچاو لە ئابووری جیبۆتیدا دەکات. وڵاتەکە نزیکەی 10% باجی هەناردەکردن لەسەر بەرهەمەکانی ماسی دەسەپێنێت بە پشتبەستن بە بەهای بازاڕیان لە کاتی هەناردەکردندا. ئەم ڕێوشوێنە ڕێگە بە بەڕێوەبردنی بەردەوامی کۆگاکانی ماسی دەدات لە هەمان کاتدا داهات بۆ هەوڵەکانی پاراستن دروست دەکات. هەروەها بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک میوە، سەوزە، دانەوێڵەی قاوە و بەهارات بەشێک لە پیشەسازی هەناردەکردنی جیبۆتی پێکدەهێنن. بەڵام لە ئێستادا هیچ باج و باجێکی تایبەت لەسەر هەناردەکردنی کشتوکاڵی جێبەجێ نەکراوە. ئەم ڕێبازە چالاکانە ئامانجی پێشخستنی گەشەی کشتوکاڵی و دابینکردنی هاندانە بۆ جووتیاران بەبێ ئەوەی بارگرانی لەسەر باجی زیادەیان لەسەر بێت. لە کۆتاییدا، جیبۆتی سیاسەتێکی باجی هەناردەکردن جێبەجێ دەکات کە بەپێی کەرتە جیاوازەکانی ناو ئابوورییەکەی گونجاوە. بەم کارە ئامانجیەتی هاوسەنگییەک لە نێوان درووستکردنی داهات و بەردەوامیی ئابووریدا دروست بکات لە هەمان کاتدا هاندانی پراکتیزە دۆستەکانی ژینگە لە پیشەسازییە سەرەکییەکانی وەک بەخێوکردنی ئاژەڵ و دەرهێنانی خوێدا.

جیبۆتی کە دەکەوێتە قۆڕنی ئەفریقا، وڵاتێکە بە پێگەی ستراتیژی ناسراوە وەک دەروازەیەکی سەرەکی بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی. جیبۆتی وەک ئابوورییەکی تازەپێگەیشتوو، گرنگی بە هەمەچەشنکردنی هەناردەکردنی خۆی داوە بۆ پێشخستنی گەشەکردن و گەشەسەندنی ئابووری. لایەنێکی گرنگ بۆ وڵاتانی هەناردەکاری وەک جیبۆتی بەدەستهێنانی بڕوانامەی هەناردەکردنە. بڕوانامەی هەناردەکردن دڵنیای دەدات لەوەی کە بەرهەمەکان هەندێک ستاندارد و مەرجی دیاریکراویان هەیە کە لەلایەن وڵاتانی هاوردەکارەوە دانراون. متمانە بە کڕیاران دەچێنێت و یارمەتی ڕێگریکردن لە بەربەستە بازرگانییە ئەگەرییەکان دەدات. حکومەتی جیبۆتی ڕێوشوێنی جۆراوجۆری داناوە بۆ ئاسانکاری پرۆسەی هەناردەکردن بۆ ئەو بازرگانیانەی کە لە سنوورەکانیدا کاردەکەن. هانی هەناردەکاران دەدات بۆ بەدەستهێنانی بڕوانامەی پەیوەندیدار وەک ISO 9001:2015 (بڕوانامەی سیستەمی بەڕێوەبردنی کوالیتی) یان HACCP (خاڵەکانی کۆنترۆڵکردنی گرینگی شیکاری مەترسی) بۆ سەلامەتی خۆراک. جگە لەم بڕوانامە گشتیانە، کەرتە تایبەتەکان مەرجی باوەڕپێکردنی تایبەت بە خۆیان هەیە. بۆ نموونە هەناردەکردنی کشتوکاڵی پێویستی بە بڕوانامەی تەندروستی ڕووەکی هەیە بۆ دڵنیابوون لەوەی کە بەرهەمە ڕووەکییەکان دوورن لە ئافات یان نەخۆشی زیانبەخش بۆ بەرهەمە کشتوکاڵییەکان لە وڵاتی هاوردەکاردا. جگە لەوەش، هەناردەکارانی جیبۆتی دەبێت پابەندبن بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکان کە لەلایەن ڕێکخراوەکانی وەک ڕێکخراوی نێودەوڵەتی بۆ ستانداردکردن (ISO) دامەزراون و پابەندبن بەو ڕێنماییانەی کە لەلایەن دەزگا ناوچەییەکانی وەک بازاڕی هاوبەش بۆ ڕۆژهەڵات و باشووری ئەفریقا (COMESA) داڕێژراون. بۆ زیاتر ڕێکخستنی پرۆسەکانی هەناردەکردن، جیبۆتی سیستەمی ئەلیکترۆنی وەک ASYCUDA World جێبەجێ کردووە. ئەم سیستەمە کۆمپیوتەرییەی بەڕێوەبردنی گومرگی ڕێگە بە پرۆسێسی کارامەی بەڵگەنامەکان دەدات و پاککردنەوە لە خاڵە سنوورییەکان خێراتر دەکات. لە کۆتاییدا، بەدەستهێنانی بڕوانامەی هەناردەکردن زۆر گرنگە بۆ دڵنیابوون لە کارەکانی بازرگانی نەرم و نیان بۆ هەناردەکارانی جیبۆتی. ئەم وڵاتە ئەفریقییە بە پابەندبوون بە ستاندارد و ڕێسا نێودەوڵەتییەکانی کوالیتی، دەتوانێت پێگەی خۆی وەک یاریزانێکی متمانەپێکراو لە بازرگانی جیهانیدا چەسپێنێت و لە هەمان کاتدا دڵنیابێت لە گەیاندنی بەرهەمە سەلامەتەکان لە سەرانسەری جیهاندا.

جیبۆتی دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا، بەهۆی شوێنی ستراتیژییەوە ناوەندێکی گەورەی لۆجستییە. لێرەدا چەند تێڕوانینێکی لۆجستیکی پێشنیارکراوی سەبارەت بە جیبۆتی دەخەینەڕوو. 1- بەندەری جیبۆتی: بەندەری جیبۆتی یەکێکە لە قەرەباڵغترین و مۆدێرنترین بەندەرەکانی ئەفریقا. وەک دەروازەیەک بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی کاردەکات، وڵاتانی دەرەوەی زەوی وەک ئەسیوپیا و باشووری سودان بە بازاڕە جیهانییەکانەوە دەبەستێتەوە. بە ئاسانکارییە پێشکەوتووەکان و کارەکانی کارا، خزمەتگوزاری جۆراوجۆر پێشکەش دەکات وەک مامەڵەکردن لەگەڵ کۆنتێنەرەکان، مامەڵەکردن لەگەڵ باری بەکۆمەڵ، و خزمەتگوزاری گواستنەوەی بارکردن. هەروەها تێرمیناڵی تایبەتی هەیە بۆ ناردنی نەوت. 2. تێرمیناڵی کۆنتێنەری دۆرالێ: ئەم تێرمیناڵە شانبەشانی بەندەری جیبۆتی کاردەکات و لەلایەن کۆمپانیای دی پی وۆرلدەوە بەڕێوەدەبرێت کە بەڕێوەبەری بەندەرێکی بەناوبانگە. ژێرخانی نایابی هەیە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ کارەکانی کۆنتێنەر بە قەبارەیەکی گەورە بە شێوەیەکی کارا. پەیوەندییەکی بێ کێشە لەگەڵ هێڵە گەورەکانی کەشتیوانی لە سەرانسەری جیهاندا دابین دەکات، ڕێگەیەکی گونجاو پێشکەش بە هاوردەکاران و هەناردەکاران دەکات بۆ گواستنەوەی کاڵاکان. 3- تۆڕەکانی گواستنەوە: جیبۆتی وەبەرهێنانێکی زۆری لە باشترکردنی تۆڕەکانی گواستنەوەی خۆیدا کردووە بۆ ئاسانکاری جووڵەی کاڵاکان بە ئاسانی لە ناوخۆی وڵات و لە سنوورەکانەوە. ژێرخانی ڕێگاوبانەکان شارە گەورەکان بە شێوەیەکی کارا بە دامەزراوە سەرەکییەکانی بەندەرەوە دەبەستێتەوە، لە کاتێکدا پەیوەندییەکانی هێڵی ئاسن شێوازێکی بەدیل بۆ گواستنەوەی بار لە ناوچەکانی ناوەوەی وڵاتەوە پێشکەش دەکەن. 4- ناوچەی بازرگانی ئازاد: جیبۆتی شانازی بە چەندین ناوچەی بازرگانی ئازادەوە دەکات کە وەبەرهێنانی بیانی بۆ خۆی ڕادەکێشێت بەهۆی سیاسەتی لەبار و هاندانیان بۆ ئەو بازرگانیانەی سەرقاڵی چالاکی بەرهەمهێنان یان بازرگانین. ئەم ناوچانە پشتگیری ژێرخانی متمانەپێکراو وەک دامەزراوەی کۆگاکردن لەگەڵ سوودەکانی باج پێشکەش دەکەن کە وایان لێدەکات ببێتە بژاردەیەکی سەرنجڕاکێش بۆ دامەزراندنی ناوەندەکانی دابەشکردن یان بارەگای ناوچەیی. 5. دامەزراوەی بارهەڵگری ئاسمانی: بۆ باری هەستیار بە کات یان کاڵا بەنرخەکان کە پێویستیان بە گواستنەوەی ئاسمانی هەیە، فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی حەسەن گۆلد ئاپتیدۆن لە جیبۆتی خزمەتگوزاری مامەڵەکردن لەگەڵ بارێکی نایاب پێشکەش دەکات لەگەڵ دامەزراوەیەکی باشی ئامێری لەوانەش شوێنی هەڵگرتنی پلەی گەرمی کۆنترۆڵکراو بۆ بەرهەمە لەناوچووەکان یان بەرهەمە هەستیارەکان. 6. پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری لۆجستی: چەندین کۆمپانیای نێودەوڵەتی لۆجستی بوونی خۆیان لە جیبۆتی جێگیر کردووە بەهۆی گرنگییەکەی وەک ناوەندێکی بازرگانی ناوچەیی. ئەم پێشکەشکارانەی خزمەتگوزاری کۆمەڵێک خزمەتگوزاری لۆجستیکی بەرفراوان پێشکەش دەکەن وەک گواستنەوەی بار، پاککردنەوەی گومرگی، کۆگاکردن، و دابەشکردن، دڵنیابوون لە زنجیرەکانی دابینکردنی کارا و متمانەپێکراو بۆ بازرگانییەکان. لە کۆتاییدا دەتوانین بڵێین، شوێنی ستراتیژی جیبۆتی، دامەزراوە مۆدێرنەکانی بەندەر، تۆڕەکانی گواستنەوەی گەشەسەندوو و ناوچە بازرگانییە ئازادە سەرنجڕاکێشەکان، وای لێدەکات ببێتە هەڵبژاردەیەکی نایاب بۆ کارەکانی لۆجستی لە ناوچەکەدا. وەبەرهێنانەکانی ژێرخانی وڵات و بوونی پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری لۆجستی نێودەوڵەتی بەشدارن لە توانای کێبڕکێی وڵاتەکە وەک یاریزانێکی سەرەکی لە بازرگانی جیهانیدا.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

جیبۆتی، وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا، بەهۆی شوێنی ستراتیژییەوە لە یەکتربڕینی ڕێگا بازرگانییە گەورەکان، وەک دەروازەیەکی گرنگ بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی کاردەکات. ئەمەش چەندین کڕیاری سەرەکی نێودەوڵەتی بۆ خۆی ڕاکێشاوە و دەرفەتی بۆ پیشەسازییە جیاوازەکان ڕەخساندووە. یەکێک لە گرنگترین کەناڵەکانی گەشەپێدان بۆ تەداروکی نێودەوڵەتی لە جیبۆتی بەندەرەکانیەتی. بەندەری سەرەکی وڵاتەکە، پۆرت دی جیبۆتی، وەک یەکێک لە قەرەباڵغترین بەندەرەکانی ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا ناسراوە و وەک خاڵێکی ترانزێتێکی گرنگ بۆ ئەو کاڵایانە کاردەکات کە بەرەو/لە ئەسیوپیا و وڵاتانی دیکەی دراوسێی دەریاوە دەڕۆن. زۆرێک لە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان ئەم بەندەرە بۆ هاوردەکردن و هەناردەکردنی کاڵا بەکاردەهێنن، ئەمەش وایکردووە ببێتە ناوەندێکی سەرەکی بۆ بازرگانی ناوچەیی. کەناڵێکی دیکەی گەشەپێدانی سەرەکی بۆ تەداروکی جیهانی لە جیبۆتی ناوچە بازرگانییە ئازادەکانیەتی (FTZs). وڵاتەکە چەندین کۆمپانیای FTZ دامەزراندووە کە هاندانەکانی وەک کەمکردنەوەی باج و ئاسانکردنی ڕێکارەکانی گومرگی پێشکەش دەکەن بۆ ڕاکێشانی کۆمپانیا بیانییەکان کە دەیانەوێت کارەکانیان یان دامەزراوەی هەڵگرتن دابنێن. ئەم FTZانە دەرفەت بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دەڕەخسێنن کە سەرچاوەی بەرهەمەکان لە پیشەسازییە جیاوازەکانی وەک بەرهەمهێنان، لۆجستیک و خزمەتگوزارییەکان وەربگرن. لە ڕووی پێشانگە و پێشانگای بازرگانییەوە، جیبۆتی میوانداری چەند بۆنەیەکی بەرچاو دەکات کە بەشداریی بازرگانییە نیشتمانی و نێودەوڵەتییەکان وەردەگرن. یەکێک لەو چالاکییانە "پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی جیبۆتی"یە، کە ساڵانە لە کۆتایی مانگی شوبات یان سەرەتای مانگی ئازاردا بەڕێوەدەچێت. ئەم پێشانگایە وەک سەکۆیەک بۆ نمایشکردنی بەرهەمەکانی کەرتە جیاوازەکانی وەک کشتوکاڵ، تەکنەلۆژیا، بیناسازی، قوماش، پرۆسێسی خۆراک و هتد کاردەکات، کە کڕیارە بەتواناکان لە سەرانسەری جیهانەوە بۆ خۆی ڕادەکێشێت. سەرەڕای ئەوەش، پێشانگای تایبەت بە کەرتەکان هەیە کە لە بۆنەیەکدا ڕێکدەخرێن. بۆ نموونە: 1. "پێشانگای نێودەوڵەتی ئاژەڵداری و بازرگانی کشتوکاڵی" گرنگی بە پێشخستنی بەرهەمە کشتوکاڵییەکان دەدات لەوانەش تەکنیکەکانی بەخێوکردنی ئاژەڵ. 2. "پێشانگای نێودەوڵەتی گەشتیاری جیبۆتی" تیشک دەخاتە سەر خزمەتگوزارییەکانی پەیوەست بە گەشتیاری؛ کۆکردنەوەی بەڕێوەبەرانی گەشتیاری، هۆتێلدار و نوسینگە گەشتیارییەکان. 3. "پێشانگای بەندەر و کەشتیوانی جیبۆتی" پێشکەوتنەکانی گواستنەوەی دەریایی، ژێرخانی بەندەر، خزمەتگوزاری لۆجستی، و پیشەسازییە پەیوەندیدارەکان پیشان دەدات. بەشداریکردن لەم پێشانگایانەدا، کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دەتوانن بەدواداچوون بۆ تواناکانی جیبۆتی بکەن، پەیوەندی بازرگانی نوێ دروست بکەن، و سەرچاوەی بەرهەم یان خزمەتگوزاری لە هەردوو پێشانگای نیشتمانی و نێودەوڵەتی وەربگرن. هەروەها ئەم بۆنانە سەکۆیەک بۆ هاوبەشکردنی زانیاری لە ڕێگەی سیمینار و کۆنفڕانس و دەرفەتی تۆڕکردنەوە دەڕەخسێنن. لە کۆتاییدا، جیبۆتی کەناڵە سەرەکییەکانی تەداروکی نێودەوڵەتی لە ڕێگەی بەندەرەکانی و ناوچە بازرگانییە ئازادەکانییەوە پێشکەش دەکات. سەرەڕای ئەوەش، وڵاتەکە میوانداری پێشانگای بازرگانی جۆراوجۆر دەکات کە کڕیارانی کەرتە جیاوازەکان بۆ خۆیان ڕادەکێشن. ئاگاداربوون لەم دەرفەتانە دەتوانێت یارمەتی بازرگانان بدات کە سوود لە تواناکانی جیبۆتی وەربگرن وەک دەروازەیەک بۆ بازرگانی ناوچەیی لە ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا.

بزوێنەری گەڕانی باو

لە جیبۆتی زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕان هاوشێوەی ئەو بزوێنەری گەڕانە کە لە ئاستی جیهانیدا بەکاردەهێنرێت. لێرەدا چەند بزوێنەری گەڕانی بەناوبانگ دەخەینەڕوو کە خەڵکی جیبۆتی زۆرجار بەکاری دەهێنن، لەگەڵ URL ی ماڵپەڕە هاوبەشەکانیان: 1- گووگڵ - زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕانە لە جیهاندا، گووگڵ لە جیبۆتیشدا بەناوبانگێکی زۆری هەیە. کۆمەڵێک ئەنجامی وێبی گشتگیر پێشکەش دەکات لەگەڵ تایبەتمەندی جۆراوجۆری زیادە وەک نەخشە و وێنە. ماڵپەڕ: www.google.com 2. Bing - لەلایەن مایکرۆسۆفتەوە پەرەی پێدراوە، Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرە بەناوبانگەکانی گەڕان کە بژاردەی گەڕانی جۆراوجۆر پێشکەش دەکات لەوانە وێب، وێنە، ڤیدیۆ، هەواڵ و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: www.bing.com 3- یاهوو - هەرچەندە وەک جاران لە سەرانسەری جیهاندا باڵادەست نەبوو، بەڵام هێشتا یاهوو بنکەیەکی بەکارهێنەری لە جیبۆتی هەیە کە گەڕان بەدوای وێب و وێنەدا پێشکەش دەکات لەگەڵ ئەنجامەکانی هەواڵ. ماڵپەڕ: www.yahoo.com 4. DuckDuckGo - بە شێوازی گەڕان بەدوای ئینتەرنێتدا ناسراوە کە گرنگی بە نهێنی دەدات، DuckDuckGo بەدواداچوون بۆ چالاکیی بەکارهێنەرانی ناکات و پرۆفایلی ناکات. ماڵپەڕ: www.duckduckgo.com 5. یاندێکس - لە کاتێکدا بە پلەی یەکەم سەرنجی لەسەر خزمەتکردنی بەکارهێنەران و بازاڕەکانی ڕووسی زمانە لە ناو ئەوروپای ڕۆژهەڵات و ئاسیا، یاندێکس وەشانی جیهانی پێشکەش دەکات کە ئەنجامی وێبی متمانەپێکراو لە سەرانسەری چەندین زماندا دابین دەکات. ماڵپەڕ: www.yandex.com 6. Baidu (百度) - بەزۆری لەلایەن چینی زمانەکانەوە لە سەرانسەری جیهان بەکاردەهێنرێت بەڵام بۆ گەڕانی ئینگلیزیش بەردەستە، Baidu خزمەتگوزاری گەڕان پێشکەش دەکات کە تایبەتە بە وڵاتانی وەک چین کە ڕەنگە هەندێک پلاتفۆرمی نێودەوڵەتی سنووردار بکرێن. ماڵپەڕ: www.baidu.com (وەشانی ئینگلیزی بەردەستە) ئەمانە هەندێک بزوێنەری گەڕانن کە بە شێوەیەکی باو لە جیبۆتی بەکاردەهێنرێن کە تاکەکان بەکاریدەهێنن بۆ گەڕان بەدوای وێبی جیهانی بە شێوەیەکی کاریگەر و دەستگەیشتن بە زانیارییە پەیوەندیدارەکان بە پێداویستییەکانیان بە شێوەی ئۆنلاین.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

لە جیبۆتی، بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکانی لاپەڕە زەردەکان بریتین لە: 1. لاپەڕە زەردەکان جیبۆتی: ئەمە بەڕێوەبەرایەتی فەرمی لاپەڕە زەردەکانی جیبۆتییە و زانیاری پەیوەندیکردن بۆ بازرگانی و ڕێکخراو و خزمەتگوزارییە جیاوازەکانی وڵاتەکە دەدات. ماڵپەڕەکە دەتوانن لەم لینکەدا ببینن www.yellowpages-dj.com. 2- Annuaire Djibouti: Annuaire Djibouti یەکێکی ترە لە بەڕێوەبەرایەتییە دیارەکانی لاپەڕە زەردەکان کە کۆمەڵێک بازرگانی و خزمەتگوزاری بەرفراوان لە سەرانسەری وڵات دەگرێتەوە. بژاردەی گەڕان بەپێی پۆل یان وشەی سەرەکی پێشکەش دەکات و دەتوانرێت لە www.annuairedjibouti.com دەستی پێبگات. 3. Djibsélection: ئەم بەڕێوەبەرایەتییە ئۆنلاینە گرنگی بە پێدانی زانیاری دەدات دەربارەی بزنسە ناوخۆییەکان لەوانە چێشتخانە، هۆتێل، دوکان، و خزمەتگوزارییە پیشەییەکان لە شاری جیبۆتی. ماڵپەڕەکە دەتوانرێت لەم لینکەدا بدۆزرێتەوە www.djibselection.com. 4. لاپەڕە زەردەکانی Pages Pro: Pages Pro بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی بەناوبانگە کە لیستەکانی پیشەسازییە جیاوازەکانی جیبۆتی لەخۆدەگرێت وەکو فرۆشتنی تاکەکەسی، بەرهەمهێنان، پەیوەندییەکان، دارایی و زۆر شتی تر. دەتوانرێت سەردانی ماڵپەڕەکە بکرێت لەم لینکەدا www.pagespro-ypd.jimdo.com/en/journal/officiel-pages-pro-yellow-pages. 5. لاپەڕە زەردەکانی ئەفریقا - جیبۆتی: لاپەڕە زەردەکانی ئەفریقا لیستی بەرفراوانی کۆمپانیاکان پێشکەش دەکات کە لە کەرتە جیاوازەکاندا کاردەکەن لە چەندین وڵاتی ئەفریقا لەنێویاندا جیبۆتی. وردەکاری پەیوەندیکردن بۆ بازرگانییەکان لە کشتوکاڵەوە تا بیناسازی تا گەشتیاری لە لاپەڕەی بەشی بازاڕی وڵاتەکەدا (www.africayellowpasonline.com/market/djhib) دابین دەکات. تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەندێک ماڵپەڕ تەنها وەشانی فەرەنسییان هەبێت چونکە یەکێکە لەو زمانە فەرمیانەی کە لە جیبۆتی قسەی پێدەکرێت.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

جیبۆتی وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا. لە کاتێکدا پیشەسازی بازرگانی ئەلیکترۆنییەکەی هێشتا لە گەشەکردندایە، چەند پلاتفۆرمێک هەن کە وەک بازاڕی سەرەکی ئۆنلاین لە جیبۆتی خزمەت دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە دیارەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە جیبۆتی لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1- جومیا جیبۆتی (https://www.jumia.dj/): جومیا یەکێکە لە پلاتفۆرمە پێشەنگەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە ئەفریقا و لە جیبۆتیش ئامادەیی هەیە. بەرهەمی جۆراوجۆر پێشکەش دەکەن، لەوانە ئەلیکترۆنیات، مۆدە، جوانکاری، و کەلوپەلی ناوماڵ. 2. ئەفریمالین جیبۆتی (https://dj.afrimalin.org/): ئەفریمالین پلاتفۆرمێکی ئۆنلاین بۆ تاک و بازرگانەکان دابین دەکات بۆ کڕین و فرۆشتنی بەرهەمەکان لە سەرانسەری پۆلە جیاوازەکاندا وەک ئۆتۆمبێل، خانووبەرە، ئەلیکترۆنیات، و خزمەتگوزارییەکان. 3. مۆبایل45 (http://mobile45.com/): مۆبایل45 تایبەتمەندە لە فرۆشتنی مۆبایل و تابلێت و ئیکسسوارات و کەلوپەلی ئەلیکترۆنی تر بە شێوەی ئۆنلاین. کڕیاران دەتوانن بەناو کۆمەڵێک براندی بەرفراواندا بگەڕێن کە لە پلاتفۆرمەکەیاندا بەردەستن. 4. خزمەتگوزارییەکانی i-Deliver (https://ideliverservices.com/): خزمەتگوزارییەکانی i-Deliver گرنگی بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری گەیاندن دەدات بۆ بەرهەمە جیاوازەکان کە لەلایەن کڕیارانەوە بە شێوەی ئۆنلاین لە ناو شاری جیبۆتی داوا دەکرێن. 5. بازاڕکردنی ئۆنلاین کارفۆر (https://www.carrefourdj.dj/en/eshop.html): کارفۆر زنجیرەیەکی فرۆشتنی تاکەکەسییە کە لە ئاستی جیهانیدا ناسراوە و پلاتفۆرمی کڕینی ئۆنلاین بەڕێوەدەبات کە خزمەت بە کڕیارەکانی دەکات لە شاری جیبۆتی. ئەم پلاتفۆرمانە ئاسانکاری پێشکەش بەو بەکارهێنەرانە دەکەن کە پێیان باشە بەرهەمەکان بە شێوەی ئۆنلاین بکڕن نەک سەردانی فرۆشگا فیزیکییەکان. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە بەهۆی قەبارەی تاڕادەیەک بچووکتری بازاڕی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە جیبۆتی بە بەراورد بە وڵاتانی دیکەی جیهان، ئەم پلاتفۆرمانە ڕەنگە بژاردەی بەرهەمی سنووردار یان بەردەستبوونی خزمەتگوزاری تایبەتیان هەبێت بە پشتبەستن بە بارودۆخی ناوخۆیی. بە گشتی،前面介绍了几个在Djigouti比较主要的电商平台,ئەوان بەرهەمی جۆراوجۆر پێشکەش دەکەن لە ئەلیکترۆنیات و مۆدە و جوانکارییەوە تا کەلوپەلی ناوماڵ. کڕیاران دەتوانن لە ڕێگەی ماڵپەڕەکانیانەوە بە ئاسانی بازاڕ بکەن.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

جیبۆتی وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە ناوچەی قۆڕنی ئەفریقا. سەرەڕای ئەوەی ژمارەی دانیشتووان و قەبارەی تاڕادەیەک کەمترە، بەڵام هێشتا جیبۆتی لە پلاتفۆرمە جیاوازەکانی سۆشیال میدیادا ئامادەیی هەیە. لێرەدا هەندێک لە تۆڕە کۆمەڵایەتییە بەناوبانگەکانی جیبۆتی و ناونیشانی وێبی تایبەت بە خۆیان دەخەینەڕوو: 1- فەیسبووک: وەک زۆرترین پلاتفۆرمی کۆمەڵایەتی بەکاردەهێنرێت لە سەرانسەری جیهاندا، فەیسبووک بنکەیەکی بەکارهێنەری بەرچاوی لە جیبۆتیشدا هەیە. دەتوانن لە www.facebook.com دەستی پێ بگات. 2- تویتەر: زۆرێک لە کەس و ڕێکخراوەکان لە جیبۆتی تویتەر بەکاردەهێنن بۆ هاوبەشکردنی هەواڵ و بۆچوون و نوێکارییەکان. دەتوانن سەردانی ئەم سایتە مایکرۆبلۆگکردنە بکەن لە www.twitter.com. 3- ئینستاگرام: بە سەرنجڕاکێشیی بینراوی ناسراوە، ئینستاگرامیش لای خەڵکی جیبۆتی بەناوبانگە کە چێژ لە هاوبەشکردنی وێنە و ڤیدیۆ لەگەڵ فۆڵۆوەرەکانیان وەردەگرن. لە ئینستاگرام لە www.instagram.com بگەڕێ. 4. لینکدئین: بۆ ئەو کەسە پیشەییانەی کە دەیانەوێت تۆڕ دروست بکەن یان بەدوای هەلی کاردا بگەڕێن لە جیبۆتی، لینکدئین سەکۆیەک بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ هاوتەمەنەکان و خاوەنکارە ئەگەرییەکان بە هەمان شێوە دابین دەکات. ناونیشانی ماڵپەڕەکە بریتییە لە www.linkedin.com. 5. سناپچات: بە تایبەتمەندی کاتی هاوبەشکردنی وێنە ناسراوە، سناپچات لە نێو بەکارهێنەرانی گەنجتر لە جیبۆتی و هەروەها لە سەرانسەری جیهاندا ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە. ناونیشانی ماڵپەڕەکە بریتییە لە www.snapchat.com. 6. یوتیوب: زۆرێک لە تاکەکانی جیبۆتی ناوەڕۆک لە یوتیوب دروست دەکەن و هاوبەشی دەکەن، لەوانە ڤلۆگ، ڤیدیۆکلیپ، فیلمی دیکۆمێنتاری، یان کەرەستەی پەروەردەیی. دەتوانن لەم پلاتفۆرمە ڤیدیۆکاندا بگەڕێن لە www.youtube.com. 7.TikTok:TikTok پلاتفۆرمێکی کورتە ڤیدیۆ هاوبەشکردنە کە گەشەیەکی گەورەی بەخۆیەوە بینیوە لە ئاستی جیهانیدا /. 8.Whatsapp:لەکاتێکدا بە توندی بە ئەپێکی سۆشیال میدیای تەقلیدی نازانرێت، لە Djbouiti(لە ڕاستیدا ئەفریقا بەگشتی) بەکارهێنانی Whatsapp dominates.Communities بە شێوەیەکی بەرفراوان گروپەکانی whatsapp بەکاردەهێنن، و وەک ئامرازێکی پەیوەندی سەرەکی لەناو جیبۆتیدا خزمەت دەکات. پێویستە ئەپی واتسئەپ لە ئەپ ستۆری مۆبایلەکەت دابەزێنیت. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا لە جیبۆتی، و لەوانەیە پلاتفۆرمی ناوچەیی یان تایبەت بە وڵاتەکەی تر هەبن. سەرەڕای ئەوەش، هەمیشە باشترە پێش ئەوەی زانیاری کەسی بە شێوەی ئۆنلاین هاوبەش بکەیت، ڕەسەنایەتی و سەلامەتی هەر ماڵپەڕێک یان پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا پشتڕاست بکرێتەوە.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

جیبۆتی وڵاتێکی بچووکە و دەکەوێتە قۆڕنی ئەفریقا. سەرەڕای قەبارەی خۆی، چەندین کۆمەڵەی پیشەسازی گەورەی پەرەپێداوە کە ڕۆڵی بەرچاو لە ئابووری وڵاتدا دەگێڕن. لە خوارەوە هەندێک لە کۆمەڵە پیشەسازییە سەرەتاییەکان لە جیبۆتی لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان: 1. ژووری بازرگانی و پیشەسازی جیبۆتی (CCID): CCID کۆمەڵەیەکی پێشەنگە کە گرنگی بە پێشخستنی و پەرەپێدانی بازرگانی و بازرگانی و وەبەرهێنان لە ناوخۆی جیبۆتی دەدات. ماڵپەڕەکەیان www.cciddjib.com ە. 2. کۆمەڵەی بانکەکان (APBD): APBD نوێنەرایەتی کەرتی بانکی دەکات لە جیبۆتی و کاردەکات بۆ بەرزکردنەوەی کارایی و سەقامگیری و گەشەکردن لەناو ئەم پیشەسازییەدا. زانیاری زیاتر دەتوانن لەم لینکەدا بدۆزنەوە www.apbd.dj. 3. کۆمەڵەی هۆتێلەکانی جیبۆتی (AHD): ئامانجی AHD پەرەپێدان و پێشخستنی گەشتیارییە لەڕێگەی دڵنیابوون لە ستانداردە بەرزەکان لە هەموو لایەنەکانی کەرتی میوانداری لە ناوخۆی جیبۆتی. ماڵپەڕەکەیان www.hotelassociation.dj ە. 4. کۆمەڵەی پیشەگەرانی خانووبەرە (AMPI): AMPI گرنگی بە نوێنەرایەتیکردنی بریکارەکانی خانووبەرە، گەشەپێدەران، وەبەرهێنەران و پیشەییەکان دەدات بۆ بەشداریکردن لە پەرەپێدان و ڕێکخستنی چالاکییەکانی خانووبەرە لە جیبۆتی. بۆ زانیاری زیاتر دەربارەی AMPI، سەردانی www.amip-dj.com بکەن. 5.یەکێتی گواستنەوەی شارەکانی جیبۆ(دەسەڵاتی گواستنەوەی گشتی شارەکان) : ئەم کۆمەڵەیە هەوڵدەدات بۆ باشترکردنی سیستەمی گواستنەوەی گشتی شارەکان لە سەرانسەری وڵات لە ڕێگەی هاوکاری نێوان بەڕێوەبەرانی گواستنەوە. ئەوان ئامادەیییەکی ئۆنلاینیان پەرەپێداوە لە: https://transports-urbains.org/ 6.Djoubarey Shipping Agents' Syndicate(DSAS) : DSAS وەک سەکۆیەک بۆ دەزگاکانی کەشتیوانی کاردەکات کە لە دەرەوە کاردەکەن یان بەندەرەکانی ناو یان پەیوەست بە خاکی djoubarea بەستراوەوە .com/en/ ئەم کۆمەڵانە چالاکانە لەگەڵ پیشەسازییەکانی خۆیان پەیوەندی دەکەن بە ڕێکخستنی بۆنە تۆڕییەکان، دابینکردنی دەستڕاگەیشتن بە سەرچاوە و ڕاهێنان، هەروەها نوێنەرایەتیکردنی بەرژەوەندی ئەندامەکانیان لە بابەتە داڕشتنی سیاسەت و ڕێکخستن. ئەوان بەشدارییەکی بەرچاو دەکەن لە گەشەکردن و پەرەپێدانی ئابووری جیبۆتی لە ڕێگەی پێشخستنی چالاکییە تایبەتەکانی کەرتەکان، پەروەردەکردنی هاوکارییەکان و داکۆکیکردن لە بارودۆخی بازرگانی لەبار.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

لە جیبۆتی چەندین ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانی هەیە. لێرەدا هەندێکیان بە URL ی تایبەت بە خۆیانەوە دەخەینەڕوو: 1. وەزارەتی ئابووری و دارایی - https://economie-finances.dj/ ئەم ماڵپەڕە پلاتفۆرمی فەرمی وەزارەتی ئابووری و داراییە لە جیبۆتی. زانیاری لەسەر سیاسەتە ئابوورییەکان، دەرفەتەکانی وەبەرهێنان، یاساکان و ڕاپۆرتە داراییەکان دەدات. 2. ژووری بازرگانی و پیشەسازی جیبۆتی - http://www.ccicd.org ئەم ماڵپەڕە نوێنەرایەتی ژووری بازرگانی و پیشەسازی دەکات لە جیبۆتی. وەک ناوەندێک بۆ ئەو بازرگانیانەی کە بەدوای هاوبەشی بازرگانی، دەرفەتی وەبەرهێنان، بۆنە و خزمەتگوزارییەکانی پەیوەست بە بازرگانیدا دەگەڕێن کاردەکات. 3. پۆرت دی جیبۆتی - http://www.portdedjibouti.com ماڵپەڕی بەندەری جیبۆتی زانیاری لەسەر بەندەری گەورەی وڵاتەکە پێشکەش دەکات، کە دەکەوێتە یەکتربڕینی نێوان ئەفریقا و ئاسیا و ئەوروپا. وردەکارییەکانی ئەو خزمەتگوزارییانەی لە بەندەرەکەدا پێشکەش دەکرێن لەگەڵ ڕێکارەکانی هاوردەکردن/هەناردەکردن دەخاتە ڕوو. 4. دەسەڵاتی ناوچەی ئازاد (DIFTZ) - https://diftz.com ماڵپەڕی DIFTZ لەلایەن دەسەڵاتی ناوچەی ئازادی جیبۆتی (DIFTZ) بەڕێوەدەبرێت. ئەم ماڵپەڕە ئەو هاندانانە پیشان دەدات کە بەردەستن بۆ ئەو بازرگانانەی کە ئارەزووی دامەزراندنی کارەکانیان لە ناوچەی ناوچەی ئازادی خۆیاندا هەیە. 5 دەزگای بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنان (IPA) - http://www.ipa.dj ماڵپەڕی دەزگای بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنان تیشک دەخاتە سەر دەرفەتەکانی وەبەرهێنان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکانی جیبۆتی وەکو بازرگانی کشتوکاڵی، گەشتیاری، بەرهەمهێنان و هتد، لە هەمان کاتدا ئامۆژگاری یاسایی و سەرچاوە پێشکەش بە وەبەرهێنەران دەکات. 6 بانکی ناوەندی جیبۆتی - https://bcd.dj/ ئەمە سایتی فەرمی بانکی ناوەندی جیبۆتییە کە تێڕوانینێک دەدات بۆ چوارچێوەی سیاسەتی دراو کە ئەم دامەزراوەیە پەسەندی کردووە لەگەڵ ئامارە ئابوورییەکانی پەیوەست بە هەر کەسێک کە ئارەزووی بازرگانی لەگەڵ دیجبۆتی یان وەبەرهێنان دەکات ئەم ماڵپەڕانە زانیاری بەنرختان پێدەدەن سەبارەت بە دەرفەتەکانی وەبەرهێنان، ڕێساکانی بازرگانی، سیاسەتی ئابووری و هۆکارە گرنگەکانی تر کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێن لەکاتی بازرگانیکردن لە جیبۆتی. هەمیشە پێشنیار دەکرێت بۆ وەرگرتنی نوێترین و متمانەپێکراوترین زانیاری سەبارەت بە ئابووری و بازرگانی وڵات، ڕاوێژ بەم پلاتفۆرمە فەرمییانە بکرێت.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕی پرسیارکردن لە داتای بازرگانی بۆ جیبۆتی بەردەستە. لێرەدا لیستێک لە هەندێکیان لەگەڵ URL ی تایبەت بە خۆیان دەخەینەڕوو: 1- ژووری بازرگانی و پیشەسازی جیبۆتی: ماڵپەڕی فەرمی ژووری بازرگانی و پیشەسازی جیبۆتی دەستڕاگەیشتن بە داتای بازرگانی، لەوانەش هاوردەکردن و هەناردەکردن و هەلی وەبەرهێنان لە جیبۆتی دابین دەکات. URL: http://www.ccidjibouti.org 2. بانکی ناوەندی جیبۆتی: ماڵپەڕی بانکی ناوەندی ئاماری بازرگانی گشتگیر پێشکەش دەکات، لەوانەش باڵانسی پارەی وڵات و قەرزی دەرەکی و نرخی ئاڵوگۆڕ. URL: https://www.banquecentral.dj 3- دەزگای نیشتمانی بۆ بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنان (NAPD): NAPD زانیاری لەسەر پڕۆژەکانی وەبەرهێنان لە کەرتە جیاوازەکانی ناوخۆی جیبۆتی دەدات. ماڵپەڕەکەیان ئاماری بازرگانیش لەخۆدەگرێت. URL: http://www.investindjib.com/en 4. داتاکانی بانکی جیهانی - ئاماری بازرگانی بۆ جیبۆتی: بانکی نێودەوڵەتی لە ڕێگەی پلاتفۆرمی داتا کراوەکانییەوە دەستڕاگەیشتن بە پێوەرە ئابوورییە جیاوازەکان دابین دەکات. دەتوانن ئاماری پەیوەندیدار بە بازرگانی بۆ جیبۆتی لەم ماڵپەڕەدا بدۆزنەوە. URL: https://data.worldbank.org/country/djibouti 5. بنکەدراوەی نەتەوە یەکگرتووەکان COMTRADE - لاپەڕەی پڕۆفایلی DJI: COMTRADE بنکەیەکی زانیاری گشتگیرە کە ئاماری بازرگانی کاڵای بازرگانی نێودەوڵەتی کۆدەکاتەوە کە لەلایەن زیاتر لە 200 وڵاتی جیهانەوە ڕاپۆرتکراون، لەوانەش زانیاری لەسەر هاوبەشە بازرگانییەکان و پۆلەکانی بەرهەم. URL: https://comtrade.un.org/data/https://shop.trapac.dj/ ئەم ماڵپەڕانە پێویستە تێڕوانینێکی بەنرختان بۆ دابین بکەن سەبارەت بەو چالاکییە بازرگانیانەی کە لە جیبۆتی ڕوودەدەن. لەبیرت بێت پێش ئەوەی هەر بڕیارێکی بازرگانی بدەیت یان تەنها پشتیان پێ ببەستیت بۆ مەبەستی شیکاری، وردی و متمانەپێکراوی داتاکان لەم سەرچاوانە پشتڕاست بکەیتەوە. تێبینی بکە کە ڕەنگە ناونیشانی وێب بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕێت؛ بۆیە دڵنیابە لە گەڕان بە بەکارهێنانی وشەی سەرەکی پەیوەندیدار ئەگەر لە هەر خاڵێکی دیاریکراودا دەستیان پێنەگات.

پلاتفۆرمی B2b

لە جیبۆتی چەندین پلاتفۆرمی B2B هەیە، کە ئاسانکاری بۆ مامەڵەی بازرگانی بۆ بازرگانی و دەرفەتی تۆڕکردن دەکات. لێرەدا چەند نموونەیەک لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. ژووری بازرگانی جیبۆتی - پلاتفۆرمی فەرمی بۆ ئەو بزنسانەی لە جیبۆتی کاردەکەن، سەرچاوە و بۆنە و دەرفەتی تۆڕکردن پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: https://www.ccfd.dj/ 2. ڕێکخراوی بەرەوپێشبردنی بازرگانی ئەفریقا (ATPO) - پلاتفۆرمێکە کە گرنگی بە بەرەوپێشبردنی بازرگانی لەناو ئەفریقا دەدات، ATPO بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی دابین دەکات و پەیوەندییەکانی B2B ئاسان دەکات. ماڵپەڕ: https://atpo.net/ 3. GlobalTrade.net - بازاڕێکی نێودەوڵەتی B2B کە بازرگانییەکانی جیبۆتی بە هاوبەشە جیهانییەکانەوە دەبەستێتەوە. کۆمەڵێک خزمەتگوزاری بەرفراوان پێشکەش دەکات وەک ڕاپۆرتی توێژینەوەی بازاڕ و یەکسانکردنی بازرگانی. ماڵپەڕ: https://www.globaltrade.net/ 4. ئەفریکتا - بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی ئەفریقییە لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا لەنێویاندا کۆمپانیاکانی جیبۆتی. ئەم پلاتفۆرمە ڕێگە بە خاوەن کارەکان دەدات کە بزنسەکانیان بخەنە لیستی کارەکانیانەوە و بەدوای هاوبەشییە ئەگەرییەکان لە ناو ئەفریقادا بگەڕێن. ماڵپەڕ: http://afrikta.com/ 5. Tradekey - پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی جیهانی B2B کە کڕیاران و فرۆشیاران لە سەرانسەری جیهان بەیەکەوە دەبەستێتەوە، لەنێویاندا ئەو کۆمپانیایانە کە لە جیبۆتی کاردەکەن. ماڵپەڕ: https://www.tradekey.com/ 6. تۆڕی ئەفریترەید – بازاڕێکی ئۆنلاین کە هەناردەکاران لە ئەفریقا بە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دەبەستێتەوە و ئاسانکاری بۆ بازرگانی نێوانیان دەکات؛ هەروەها لیستەکانی کۆمپانیاکانی جیبۆتی لەخۆدەگرێت. ماڵپەڕ: http://www.afritrade-network.com/ ئەم پلاتفۆرمانە تایبەتمەندی جۆراوجۆر پێشکەش دەکەن لە بەڕێوەبەرایەتی کۆمپانیاکانەوە تا خزمەتگوزاری ئاسانکاری بازرگانی بۆ هەردوو بازرگانی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی کە دەیانەوێت لەگەڵ هاوتاکانیان لە جیبۆتی پەیوەندی بکەن. تکایە ئاگاداربن کە پێشنیار دەکرێت هەمیشە پێش ئەوەی بەشداری هەر مامەڵەیەک یان هاوکارییەک بکەیت، شەرعیەتی و متمانەپێکراوی هەر پلاتفۆرمی ئۆنلاین پشتڕاست بکرێتەوە.