TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

کازاخستان کە بە فەرمی بە کۆماری کازاخستان ناسراوە، وڵاتێکی ئاسیای ناوەڕاستە و لە باکوور و ڕۆژئاواوە هاوسنوورە لەگەڵ ڕووسیا، لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ چین، لە باشوورەوە قیرغیزستان و ئۆزبەکستان و لە باشووری ڕۆژئاوای تورکیا هاوسنوورە. ڕووبەری زەوییەکەی نزیکەی ٢.٧٢ ملیۆن کیلۆمەتری چوارگۆشەیە (١.٠٥ ملیۆن میل چوارگۆشە)، نۆیەمین وڵاتی گەورەیە لە جیهاندا. پایتەختی کازاخستان نور سوڵتانە، پێشتر بە ئاستانە ناسرابوو تا ساڵی ٢٠١٩ کە ناوەکەی بە ناوی نورسوڵتان نەزەربایڤ سەرۆکی دامەزرێنەری وڵاتەکەیەوە گۆڕدرا. بەڵام گەورەترین شاری کازاخستان ئەلماتییە. کازاخستان دیمەنێکی هەمەچەشنی هەیە و چەمی بەرفراوان نزیکەی دوو لەسەر سێی خاکەکەی پێکدەهێنن. هەروەها شاخەکانی وەک زنجیرە چیای ئەلتای و تیان شان لە باشووری ڕۆژهەڵات دەگرێتەوە. وڵاتەکە کەشوهەوای کیشوەری توند ئەزموون دەکات لەگەڵ هاوینەکانی گەرم و زستانی تاڵ سارد. کازاخستان بە نزیکەی ١٩ ملیۆن کەسەوە ژمارەی دانیشتووانەکەی کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە قەزاخی نەتەوەیی پێکدێت لەگەڵ کەمینەی بەرچاوی ڕووسی. زمانی فەرمی کازاخیە بەڵام زمانی ڕووسی بە شێوەیەکی بەرفراوان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا لەوانەش بازرگانی و حکومەت قسەی پێدەکرێت. ئابوری کازاخستان زۆر پشت بە سامانە سروشتییە دەوڵەمەندەکانی وەک نەوت، گاز، خەڵوز و کانزاکانی وەک یۆرانیۆم و مس دەبەستێت. یەکێکە لە بەرهەمهێنەرانی پێشەنگی جیهان لەم سەرچاوانەی کە بەشدارییەکی بەرچاویان لە گەشەی بەرهەمی ناوخۆییدا هەیە. لە ساڵانی ڕابردوودا هەوڵەکان دراوە بەرەو هەمەچەشنکردنی ئابوورییەکەی لە ڕێگەی گەشەپێدانی پیشەسازی لەوانەش ناوەندەکانی داهێنانی تەکنەلۆژیا. کازاخستان لە ساڵی ١٩٩١ سەربەخۆیی لە یەکێتی سۆڤیەت بەدەستهێنا و لەو کاتەوە سیاسەتەکانی لەسەر سەقامگیری سیاسی و گەشەی ئابووری پەیڕەو کردووە کە وەبەرهێنانی بیانی بۆ خۆیان ڕاکێشاوە. پەیوەندی دۆستانە لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ دەپارێزێت لە هەمان کاتدا چالاکانە بەشداری لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان دەکات لەوانە یەکێتی ئابووری ئۆراسیا (EAEU) و ڕێکخراوی هاوکاری شەنگەهای (SCO). کازاخستان کە لە ڕووی کولتوورییەوە دەوڵەمەندە، ئاهەنگی داب و نەریتە نەریتییەکانی وەک ناوریز مێیرامی (ساڵی نوێ) و کوربان ئایت (جەژنێکی ڕاستەوخۆ دوای حەج) دەگێڕێت. فۆرمەکانی مۆسیقای نەریتی و وەرزشەکانی وەک کۆکپار (یارییەکی ئەسپسواری) میراتی کولتووری وڵاتەکە پیشان دەدەن. لە کۆتاییدا دەڵێین کازاخستان نەتەوەیەکی فراوان و هەمەچەشنی ئاسیای ناوەڕاستە کە بە سامانە سروشتییەکانی و ئابووری گەشەسەندنی خێرا و هەوڵەکانی بەرەو مۆدێرنیزاسیۆن ناسراوە. بەردەوام هەوڵ دەدات داهاتوویەکی خۆشگوزەران بۆ خۆی دروست بکات و لە هەمان کاتدا ناسنامەی دەوڵەمەندی کولتووری خۆی بپارێزێت.

کازاخستان وڵاتێکە لە ئاسیای ناوەڕاست هەڵکەوتووە و دراوی تایبەتی خۆی هەیە، پێی دەوترێت تەنگەی کازاخستانی (KZT). تێنگێ دراوی فەرمی کازاخستان بووە لە ساڵی ١٩٩٣ەوە کە جێگەی ڕۆبڵی سۆڤیەتی گرتەوە. تا ئێستا یەک دۆلاری ئەمریکی بە نزیکەیی یەکسانە بە ٤٢٦ کیلۆ زێد. ڕەنگە نرخی ئاڵوگۆڕکردن بەپێی هۆکارە ئابوورییە جیاوازەکان بگۆڕێت. دراوەکە بە بەهای دراو و دراو دێت. دراوی بانکی بە جۆرەکانی ٢٠٠، ١٠٠٠، ٢٠٠٠، ٥٠٠٠ و ١٠ هەزار تێنگ بەردەستە. دراوەکان بە شێوەی بچووکتر وەک 1 tenge و بەرەو سەرەوە تا 500 tenge بەردەستە. لە کاتێکدا هەندێک لە بازرگانییەکان دراوی بیانی وەک دۆلاری ئەمریکی یان یۆرۆ بۆ هەندێک مامەڵە وەرئەگرن، بەڵام ئامۆژگاری دەکرێت دراوی ناوخۆیی لەبەردەستدا بێت بۆ خەرجییەکانی ڕۆژانە لە کازاخستان. دۆخی دراو لە کازاخستان بە گشتی لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا بە جێگیری ماوەتەوە. بەڵام ئەو گەشتیارانەی کە سەردانی دەکەن یان بۆ ماوەیەکی درێژ دەمێننەوە پێویستە ئاگاداربن لە هەر پێشهاتێک کە کاریگەری لەسەر نرخی ئاڵوگۆڕکردن یان ڕێساکانی پەیوەست بە ئاڵوگۆڕی دراو هەبێت. زۆر گرنگە لە کاتی ئاڵوگۆڕی پارەدا وریا بیت و دڵنیا بیت لەوەی کە لە بانکە ڕێگەپێدراوەکان یان خزمەتگوزارییە بەناوبانگەکانی ئاڵوگۆڕکردندا ئەوە دەکەیت بۆ ئەوەی لە ئەگەری فێڵکردن یان فەسڵی ساختە دوور بکەویتەوە. بە گشتی، هەبوونی تێگەیشتن لە tenge کازاخستانی و دۆخی ئێستای یارمەتی سەردانکەران دەدات لە بەڕێوەبردنی مامەڵە داراییەکان لەکاتی گەشتکردن لە کازاخستان بە شێوەیەکی کارا.

دراوی فەرمی کازاخستان بریتییە لە tenge (KZT)ی کازاخستان. سەبارەت بە نرخی ئاڵوگۆڕی نزیکەیی، تکایە ئاگاداربن کە دەتوانن بگۆڕدرێن و ڕەنگە جیاواز بن بەپێی سەرچاوە و کات. لێرەدا چەند نرخێکی نزیکەی ئاڵوگۆڕکردن تا مانگی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ دەخەینەڕوو: - 1 دۆلار (دۆلاری ئەمریکا) ≈ 434 KZT - 1 یۆرۆ (یۆرۆ) ≈ 510 KZT - 1 پاوەند (پاوەندی بەریتانی) ≈ 594 کیلۆ زێد - 1 JPY (یەنی ژاپۆنی) ≈ 3.9 KZT تکایە لەبیرتان بێت کە ئەم ڕێژانە تەنها بۆ مەبەستی زانیارییە و لەوانەیە لە هەر کاتێکدا جیاواز بن. بۆ زانینی نرخی ئاڵوگۆڕی نوێ و ورد، باشترە ڕاوێژ بە دامەزراوەیەکی دارایی متمانەپێکراو بکەیت یان ئامرازێکی گۆڕینی دراوی ئۆنلاین بەکاربهێنیت.

کازاخستان کە دەکەوێتە ناوچەی ئاسیای ناوەڕاست، بە درێژایی ساڵ چەندین جەژنی گرنگ بەڕێوەدەچێت. یەکێک لە فێستیڤاڵە هەرە گرنگەکان، ناوریز مەیرامی ناسراوە بە فێستیڤاڵی بەهار. ئەم جەژنە دێرینە سەرەتای بەهارە و هەموو ساڵێک لە ٢٢ی ئازاردا بەڕێوەدەچێت. ناوریز مێیرامی ئاهەنگێکی خۆش و پڕ لە ژیانە کە ڕەگ و ڕیشەی قووڵی لە نەریت و داب و نەریتی کازاخستاندا هەیە. هێمای یەکێتی و نوێبوونەوە و سەرەتای نوێیە. لەم فێستیڤاڵەدا خەڵک بە جلوبەرگی نەریتییەوە خۆیان دەپۆشن و بەشداری چالاکییە فەرهەنگییە جۆراوجۆرەکان دەکەن. یەکێک لە پێکهاتە سەرەکییەکانی ناوریز مێیرامی دانانی گوندێکی یورتە کە خەڵک بتوانن ژیانی کۆچەریی تێدا ئەزموون بکەن. یارییە تەقلیدییەکانی وەک "کۆکپار" کە یارییەکی ڕاکێشانی ئەسپە هاوشێوەی پۆلۆ بەڵام لەبری تۆپ بە لاشەی بزن یاری دەکرێت، لەم ماوەیەدا ڕێکدەخرێن. خێزانەکان کۆدەبنەوە بۆ چێژوەرگرتن لە ئاهەنگەکان بە خواردنە تەقلیدییەکانی وەک "بێشبارماک" (خواردنێکی گۆشت کە لەسەر نۆدل پێشکەش دەکرێت). جەژنێکی دیکەی گرنگ لە کازاخستان ڕۆژی سەرکەوتنە کە هەموو ساڵێک لە ٩ی ئایاردا بەڕێوەدەچێت. ئەم ڕۆژە یادی سەرکەوتن بەسەر ئەڵمانیای نازی لە جەنگی جیهانی دووەمدا دەکرێتەوە و ڕێز لە هەموو پێشمەرگە دێرینەکان دەگرێت کە لە کاتی جەنگدا بۆ ئازادی خەباتیان کردووە. ئاهەنگەکان بریتین لە نمایشی سەربازی، نمایشی یارییە ئاگرینەکان، مەراسیمی تاجە گوڵینە دانان لە یادگارییەکانی جەنگ و کۆنسێرت کە گۆرانی نیشتمانپەروەری تێدا نمایش دەکرێت. جگە لەوەش، "ڕووخانی ژانگیرو" یان ڕۆژی مۆدێرنیزاسیۆنی ڕۆحی شایەنی باسکردنی تایبەتە بەو پێیەی لەم دواییانەدا بۆ بەرەوپێشبردنی گەشەی ڕۆحی لەنێو هاوڵاتیاندا ناسێندرا لەنێو هەوڵەکانی مۆدێرنیزاسیۆن کە لەلایەن حکومەتی کازاخستانەوە ئەنجامدراون. ئەم ئاهەنگانە ڕۆڵێکی دانەبڕاو دەگێڕن لە پاراستنی کولتوری کازاخستان بە نمایشکردنی داب و نەریتی نەریتی کە بە نەوەکاندا دەگوازرێنەوە لە هەمان کاتدا ڕێز لە ڕووداوە مێژووییە گرنگەکان دەگرن کە کازاخستانیان لە قاڵب داوە بۆ ئەوەی ئەمڕۆ هەیەتی.

کازاخستان وڵاتێکی بێ زەوییە لە ئاسیای ناوەڕاست و بە سامانە سروشتییە دەوڵەمەندەکانی ناسراوە، بەتایبەتی لە بواری وزە و کشتوکاڵدا. وڵاتەکە چالاکانە بەشداری لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا کردووە، کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوانی هەناردەی وڵاتانی جۆراوجۆر کردووە. کاڵا سەرەکییەکانی هەناردەکردنی کازاخستان بریتین لە نەوت و گاز، کانزاکان (وەک مس، ئەلەمنیۆم و زینک)، ماددە کیمیاییەکان، ئامێرەکان و ئامێرە میکانیکییەکان. ئەو وڵاتە گەورەترین بەرهەمهێنەری نەوتە لە ئاسیای ناوەڕاست و یەدەگی بەرچاوی غازی سروشتی هەیە. لە ئەنجامدا سووتەمەنی کانزاکان بەشێکی بەرچاو لە کۆی هەناردەی کازاخستان پێکدەهێنن. کازاخستان جگە لە سەرچاوەکانی وزە، بەرهەمی کشتوکاڵی وەک گەنم، جۆ، پەتاتە، میوە و سەوزە هەناردە دەکات. وڵاتەکە زەوییەکی کشتوکاڵی بەپیتی هەیە کە ڕێگە بە بەرهەمهێنانی بەرهەمی کوالیتی بەرز دەدات. ئەم هەناردە کشتوکاڵیانە لەڕێگەی بەدەستهێنانی داهات لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکانەوە بەشدارن لە هاوسەنگی بازرگانی کازاخستان. لە کاتێکدا وڵاتەکە بە پلەی یەکەم پشت بە هەناردەکردنی کاڵاکان دەبەستێت بۆ بەردەوامبوونی ئابوورییەکەی، هەروەها بەرهەمی جۆراوجۆر هاوردە دەکات لەوانە ئامێر و ئامێرەکان، ئۆتۆمبێل (بەتایبەت ئۆتۆمبێل)، دەرمان و کاڵای بەکاربەر. هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکانی کازاخستان بریتین لە ڕووسیا - کە بەهۆی هۆکاری مێژووییەوە پەیوەندییە ئابوورییە نزیکەکانی لەگەڵدا هەیە - چین، ئیتاڵیا ئەڵمانیا و فەرەنسا. ئەم وڵاتانە سەرچاوەی وزە هاوردە دەکەن هەروەها کاڵاکانی تری کازاخستان. بۆ ئاسانکاری چالاکییە بازرگانییەکان کە گەشەی ئابووری بەرەوپێش دەبەن لە ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیدا، حکومەتی کازاخستان ڕێوشوێنی وەک واژۆکردنی ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی لەگەڵ چەند وڵاتێکدا گرتۆتەبەر لەوانە تورکیا، یەکێتی ئابووری ئۆراسیا، و بەشداریکردنی چالاکانە لە ڕێکخراوە ناوچەییەکانی وەک ڕێکخراوی هاوکاری شەنگەهای (SCO). بە گشتی، کازاخستان شانازی بە ڕۆڵێکی چالاکەوە دەکات لە بازرگانی جیهانیدا بە سەرمایەگوزاریکردن لە سەرچاوە سروشتییە زۆرەکانی لەگەڵ هەمەچەشنکردنی پۆرتفۆلیۆی هەناردەکردنی. لەگەڵ هەوڵە بەردەوامەکان بەرەو کردنەوەی دەرفەتی نوێ، پێشبینی دەکەم کە کازاخستان بەردەوام بێت لە پەرەپێدانی پێگەی خۆی لەناو بازاڕە نێودەوڵەتییەکان.

کازاخستان کە دەکەوێتە ئاسیای ناوەڕاست، توانای بەرچاوی هەیە بۆ گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. پێش هەموو شتێک وڵات دەوڵەمەندە بە سامانە سروشتییەکانی وەک نەوت و گاز و کانزاکان. ئەم سەرچاوە زۆرە دەرفەت بۆ هاوبەشی بازرگانی نێودەوڵەتی و وەبەرهێنان دەڕەخسێنێت. سەرەڕای ئەوەش، کازاخستان سنوورەکانی لەگەڵ چەندین وڵاتدا هاوبەشە لەوانە چین و ڕووسیا. ئەم ئابوورییە دراوسێیانە دەستڕاگەیشتن بە بازاڕە گەورەکانی بەکاربەران دابین دەکەن و وەک ڕێڕەوی ترانزێتی پۆتانسێل بۆ بازرگانی نێوان ئەوروپا و ئاسیا کاردەکەن. پێگەی ستراتیژی وڵاتەکە بەدرێژایی ڕێگای ئاوریشمی کۆن زیاتر پێگەی خۆی وەک ناوەندێک بۆ بازرگانی ناوچەیی بەرز دەکاتەوە. جگە لەوەش کازاخستان چالاکانە بووە لە دامەزراندنی بارودۆخی بازرگانی لەبار بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنەرانی بیانی. حکومەت چاکسازی جۆراوجۆری جێبەجێ کردووە بە ئامانجی باشترکردنی ئاسانکاری کارکردن لە ڕێگەی ئاسانکردنی ڕێکارە کارگێڕییەکان و بەرزکردنەوەی پاراستنی یاسایی. ئەم هەوڵانە بووەتە هۆی زیادبوونی هاتنی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی. لە ساڵانی ڕابردوودا کازاخستان ئابووری خۆی هەمەچەشن کردووە دوور لە پشتبەستن بە داهاتی نەوت بە گرنگیدان بە کەرتەکانی وەک کشتوکاڵ، بەرهەمهێنان، لۆجستی، گەشتیاری و وزەی نوێبووەوە. ئەم ستراتیژییە هەمەچەشنکردنە دەرفەت بۆ ئەو بازرگانییە نێودەوڵەتییانە دەڕەخسێنێت کە دەیانەوێت بچنە ناو یان فراوانکردنی ئامادەیی خۆیان لەم پیشەسازییە گەشەسەندووانەدا. جگە لەوەش، کازاخستان ئەندامی ڕێکخراوە ناوچەییە جیاوازەکانی وەک یەکێتی ئابووری ئۆراسیا (EAEU) و ڕێکخراوی هاوکاری شەنگەهای (SCO)یە. ئەم ئەندامێتییانە پەیوەندییە بازرگانییەکان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ ئاسان دەکەن و لە هەمان کاتدا دەستڕاگەیشتن بە ڕێککەوتنە بازرگانییە ئیمتیازییەکان لەگەڵ وڵاتانی ئەندامدا دابین دەکەن. لە کۆتاییدا بەڵام گرنگە، حکومەتی کازاخستان چالاکانە هانی گەشەکردن دەدات بە سەرکردایەتی داهێنان لە ڕێگەی دەستپێشخەرییەکانی وەک بەرنامەی "کازاخستانی دیجیتاڵی" کە هەوڵدەدات ئیکۆسیستەمێکی دیجیتاڵی لەباربکات بۆ توانای کێبڕکێی ئابووری. بە گشتی، سەرچاوە سروشتییە فراوانەکانی کازاخستان لەگەڵ شوێنی جوگرافیای لەبار، وای لێدەکات ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ وەبەرهێنانی بازرگانی دەرەکی. پابەندبوونی حکومەت بە باشترکردنی بارودۆخی بازرگانی زیاتر توانای خۆی وەک بازاڕێکی گەشەسەندوو بۆ کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان کە بەدوای دەرفەتی نوێدا دەگەڕێن لە ئاسیای ناوەڕاستدا بەرز دەکاتەوە.

بۆ ئەوەی بەرهەمە بەناوبانگەکان بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەکی لە کازاخستان هەڵبژێردرێت، گرنگە هۆکارە ئابووری و کولتووری و بەکاربەرییەکانی وڵاتەکە لەبەرچاو بگیرێت. ئەم هەنگاوانەی خوارەوە دەتوانن یارمەتیدەر بن لە پرۆسەی هەڵبژاردنی بەرهەم: 1. شیکاری بازاڕ: ئەنجامدانی شیکارییەکی ورد بۆ بازاڕی کازاخستان بۆ دەستنیشانکردنی ڕەوت و داواکاری جۆراوجۆر. لە توانای کڕینی بەکارهێنەران و ئارەزووەکانیان و خووەکانی شێوازی ژیانیان تێبگە. 2. دەستنیشانکردنی کەرتەکانی گەشەکردن: دەستنیشانکردنی کەرتە سەرەکییەکانی گەشەسەندن لە ئابووریی کازاخستان وەک بیناسازی، وزە، کشتوکاڵ، پەیوەندییەکان و گەشتیاری. تەرکیز لەسەر هەڵبژاردنی ئەو بەرهەمانە بکە کە لەگەڵ پێداویستییەکانی ئەم کەرتانەدا بگونجێت. 3. ڕەچاوکردنی کولتووری: لە کاتی هەڵبژاردنی بەرهەم بۆ کازاخستان ڕەچاوکردنی ڕەچاوکردنی کولتووری. ڕێز لە داب و نەریتە ناوخۆییەکان بگرن لەکاتی هەڵبژاردنی ئەو شتانەی کە ئەگەری زۆرە لەلایەن بەکارهێنەرانەوە پێشوازییەکی باشیان لێ بکرێت. 4. توێژینەوەی کێبڕکێ: لێکۆڵینەوە لەو ڕکابەرە ناوخۆییانە بکە کە پێشتر بە سەرکەوتوویی لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی کازاخستان کاردەکەن. پێشکەشکردنی بەرهەمەکانیان دەستنیشان بکە و هەوڵبدە بۆشایی یان دەرفەتێک بدۆزیتەوە کە بەرهەمە ناوازەکانی خۆت تێیدا گەشە بکات. 5. دڵنیایی جۆری: دڵنیابوون لەوەی بەرهەمە هەڵبژێردراوەکان لەگەڵ ستانداردە کوالیتی بەرزەکاندا دەگونجێن کە لە هەردوو بازاڕی نێودەوڵەتی و ڕێساکانی هاوردەکردنی کازاخستان وەرگیراون. 6. ڕکابەری نرخ: لەکاتی هەڵبژاردنی بەرهەم بۆ هەناردەکردن، ڕەچاوکردنی ستراتیژی نرخدانان بۆ ئەوەی لە بازاڕی کازاخستاندا بە ڕکابەری بمێنێتەوە بەبێ ئەوەی سازش لەسەر کوالیتی بکرێت. 7. بژاردەکانی گونجاندن: بژاردەکانی گونجاندنی بەرهەمە هەڵبژێردراوەکان بە تایبەتی بۆ پێداویستییەکان یان ئارەزووەکانی بەکارهێنەرانی کازاخستان بکۆڵەرەوە بەبێ ئەوەی تایبەتمەندییە سەرەکییەکانیان بە شێوەیەکی بەرچاو بگۆڕیت. 8.پێداچوونەوە بە لیستی کاڵا قەدەغەکراوەکان:تێگەیشتن لە کاڵا قەدەغەکراوەکان تۆمار بکە بە پشکنینی دەزگاکانی ڕێکخستنی وەک ماڵپەڕی یەکێتی گومرگی یان هەر ڕێکخراوێکی حکومی پەیوەندیدار پێش ئەوەی بڕیار بدەیت کام شت دەتەوێت هەناردە/هاوردە بکەیت بۆ/دەرەوەی کازاخستان. 9.پێداویستییەکانی لۆجستی: لایەنە لۆجستیکییەکان لەبەرچاو بگرن لەوانە تێچووی گواستنەوە کە پەیوەندییان بە هەناردەکردنی کاڵاکانەوە هەیە لە وڵاتەکەتەوە بۆ کازاخستان لەکاتی هەڵبژاردنی شتومەکی گونجاو بۆ مەبەستی بازرگانی دەرەکی. 10. هاوکاری هاوبەشەکان: چانسی سەرکەوتنت بەهێز بکە بە هاوبەشیکردن لەگەڵ دابەشکەرانی ناوخۆیی یان بریکارەکان کە زانیاری باشیان لەسەر بازاڕەکانی ناوچەیی هەیە چونکە دەتوانن تێڕوانینێکی بەنرخ سەبارەت بە هەڵبژاردنی ڕەوتی بەناوبانگ لە نێوان کڕیارەکاندا پێشکەش بکەن کە دڵنیابوون لە دانانی سەرکەوتووانەی شتە هەڵبژێردراوەکان. 11. ستراتیژییەکانی بازاڕکردن: پەرەپێدانی ستراتیژییەتی بازرگانی کاریگەر کە لەگەڵ بازاڕی کازاخستاندا بگونجێت. تیشک بخەرە سەر تایبەتمەندی و سوودە ناوازەکانی بەرهەمە هەڵبژێردراوەکان بۆ ئەوەی بەکارهێنەرانی ئەگەری ڕابکێشن. بە جێبەجێکردنی ئەم هەنگاوانە دەتوانیت بڕیاری ئاگادارانە بدەیت سەبارەت بە هەڵبژاردنی بەرهەمی باو بۆ بازرگانی دەرەکی لە کازاخستان، ئەمەش چانسی سەرکەوتنت لەم بازاڕەدا زیاد دەکات.

کازاخستان کە بە فەرمی بە کۆماری کازاخستان ناسراوە، وڵاتێکی دەریاییە و دەکەوێتە ناوەڕاستی ئاسیا. کازاخستان بە دانیشتووانێکی هەمەچەشن و میراتی کولتووری دەوڵەمەند، تایبەتمەندی ناوازەی کڕیاران نیشان دەدات. یەکێک لە تایبەتمەندییە دیارەکانی کڕیار لە کازاخستان هەستی بەهێزی میواندارییە. کازاخییەکان بە سروشتی گەرم و گوڕ و پێشوازیکردنیان لە بەرامبەر میوانەکاندا ناسراون. لە کاتی بازرگانیکردن یان کارلێککردن لەگەڵ کڕیاران لەم وڵاتەدا، گرنگە بەرامبەر ئەم میواندارییە بکرێتەوە بە نیشاندانی ڕێز و پێزانین بۆ نەریتەکانیان. تایبەتمەندییەکی دیکەی بەرچاوی کڕیار لە کازاخستان، حەزکردنیان بۆ پەیوەندییە کەسییەکان و کارلێکی ڕووبەڕوو. دروستکردنی متمانە لە ڕێگەی پەیوەندییە کەسییەکانەوە زۆر گرنگە لە کاتی بەڕێوەبردنی کاروبار لەم وڵاتەدا. ژیرانە دەبێت کات لە پەروەردەکردنی پەیوەندییەکان وەبەربهێنرێت بە بەشداریکردن لە کۆبوونەوە کۆمەڵایەتییەکان یان بانگهێشتکردنی کڕیارەکان بۆ ژەمەکان لە دەرەوەی شوێنی کار. لە ڕووی تابۆ یان هەستیاری کولتوورییەوە، چەند دانەیەکیان هەن کە مرۆڤ پێویستە ئاگاداریان بێت لەکاتی مامەڵەکردن لەگەڵ کڕیارانی کازاخستان. یەکەم: گرنگە دوور بکەویتەوە لە باسکردنی بابەتگەلێکی هەستیار وەک سیاسەت یان ئایین مەگەر لایەنی بەرامبەر خۆیان بیهێننە ئاراوە. زۆرجار ئەم بابەتانە دەتوانن مشتومڕ بن و ئەگەری هەیە ببنە هۆی بارودۆخی ناڕەحەت. سەرەڕای ئەوەش، لە کولتوری کازاخستاندا، کاتبەسەربردن بەهایەکی زۆری هەیە؛ بۆیە گەیشتن لە کاتی خۆیدا بۆ کۆبوونەوە و کاتەکانی چاوپێکەوتن زۆر گرنگە بۆ پاراستنی متمانەی پیشەیی. دواکەوتن بەبێ ئەوەی داوای لێبوردنێکی ڕاستەقینە بکەیت، زیان بە پەیوەندییە بازرگانییەکان دەگەیەنێت. جگە لەوەش، زۆر گرنگە لە کاتی چاوپێکەوتن لەگەڵ کڕیارەکان یان بەشداریکردن لە بۆنە فەرمیەکان لە کازاخستان، جل و بەرگی بێگەرد لەبەر بکەیت. ئەمەش واتە دوورکەوتنەوە لەو جلوبەرگانەی کە پێستی زۆر یان جلوبەرگی نەگونجاو دەردەخەن کە ڕەنگە بە بێڕێزیکردن بەرامبەر بە داب و نەریتی ناوخۆیی هەژمار بکرێت. بە گشتی تێگەیشتن لە تایبەتمەندییەکانی کڕیار و هەستیاری کولتووری کازاخستان دەتوانێت کارلێکە بازرگانییە سەرکەوتووەکانی ناو وڵاتەکە زۆر بەرز بکاتەوە. بە نیشاندانی ڕێزگرتن لە داب و نەریتی نەریتی، بنیاتنانی پەیوەندی کەسی لەسەر بنەمای متمانە، دوورکەوتنەوە لە بابەتگەلی هەستیار لە کاتی گفتوگۆکان و ڕێزگرتن لە نۆرمەکانی ناوخۆیی سەبارەت بە کاتی خۆی و جل و بەرگی گونجاو، بەشدار دەبێت لە ئەزموونی بازرگانی ئەرێنی لەگەڵ کڕیارانی کازاخستانی.

کازاخستان وڵاتێکی دەریاییە لە ئاسیای ناوەڕاست و سیستەمێکی گومرگی و کۆچبەری ناوازە لە سنوورەکانیدا جێگیرکراوە. لێرەدا چەند لایەنێکی سەرەکی سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی کازاخستان و چەند ڕەچاوکردنی گرنگ بۆ گەشتیاران دەخەینەڕوو: سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی: 1- کۆچکردن: لەکاتی گەیشتنیان، پێویستە سەرجەم سەردانکەرەکان پاسپۆرتێکی کارا پێشکەش بکەن کە لانیکەم شەش مانگی ماوە. ڕەنگە پێویستی بە ڤیزە هەبێت، بەپێی ڕەگەزنامەی گەشتیارەکە. سەردانکەران دەبێت فۆڕمی کۆچبەری پڕبکەنەوە، کە لەلایەن ئەفسەرانی سنوورەوە مۆری لەسەر دەکرێت. 2. بەیاننامەی گومرگی: گەشتیاران پێویستە فۆڕمی بەیاننامەی گومرگی پڕبکەنەوە، کە ئاماژە بە هەر شتێک دەکات کە دەیهێننە وڵات کە لە دەرماڵەی بێ باج یان شتومەکی سنووردار/قەدەغەکراو (وەک چەکی ئاگرین یان مادەی هۆشبەر) زیاتر بێت. واباشە ئەم فۆڕمە تا ڕۆشتن هەڵبگیرێت چونکە لەوانەیە لەلایەن ئەفسەرانی گومرگی داوای بکرێت. 3. ڕاگەیاندنی دراو: هیچ سنوورێک بۆ بڕی ئەو دراوەی کە دەتوانرێت بهێنرێتە ناو کازاخستان نییە؛ بەڵام، ئەو بڕە پارانەی کە لە 10,000 دۆلار زیاترە (یان هاوتای) دەبێت لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتندا ڕابگەیەنرێن. 4. دەرماڵەی بێ باج: دەرماڵەی بێ باج بۆ کەلوپەلی کەسی وەک جلوبەرگ و ئەلیکترۆنی بە گشتی گونجاوە؛ بەڵام ڕەنگە سنووردارکردنەکان بۆ هەندێک بەرهەمی وەک کحول و تووتن جێبەجێ بکرێت. ڕەچاوکردنی گرنگ: 1. شتومەکی قەدەغەکراو: کازاخستان یاسای توندی هەیە سەبارەت بە هاوردەکردن/هەناردەکردنی کاڵای تایبەت وەک ماددە هۆشبەرەکان/مادەی هۆشبەر، چەکی ئاگرین، تەقەمەنی، شوێنەوارە کولتوورییەکان بەبێ بەڵگەنامە/مۆڵەتی دروست و هتد. زۆر گرنگە پێش گەشتکردن خۆت ئاشنا بکەیت بەم ڕێسایانە بۆ ئەوەی خۆت لێی دوور بکەویتەوە سزاکان یان پرسە یاساییەکان. 2. ماددە کۆنترۆڵکراوەکان: هەڵگرتن یان بەکارهێنانی مادەی هۆشبەر/مادەی هۆشبەر لە کازاخستان بە توندی قەدەغەیە و لێکەوتەی توندی لەگەڵدایە لەوانەش زیندانیکردن. 3. بەرهەمە ئاژەڵییەکان/سنووردارکردنی خۆراک: هاوردەکردنی هەندێک بەرهەمی خۆراکی وەک میوە/سەوزەی تازە یان بەرهەمە ئاژەڵییەکان وەک گۆشت/شیرەمەنی ڕەنگە پێویستی بە مۆڵەت/بەڵگەنامەی زیادە هەبێت بەهۆی ڕێسا تەندروستییەکان کە لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە جێبەجێ دەکرێن. 4. پشتڕاستکردنەوەی بەڵگەنامەکانی گەشت/بەڵگەنامە : بەڵگەنامەکانی گەشتەکەت بە سەلامەتی بهێڵەرەوە لەگەڵ ڤیزەی پێویست بۆ چوونە ژوورەوە لە ماوەی مانەوەت لە کازاخستان. کۆپییەکی پاسپۆرت و بەڵگەنامەی گەشتەکەت لەگەڵ خۆتدا بێت لە هەموو کاتێکدا. دڵنیابە لە پێدانی زانیاری دروست بە ئەفسەرانی کۆچبەری، چونکە ناتەبایی نێوان زانیارییەکانی پێشکەشکراو و بەڵگەنامە ڕاستەقینەکان ڕەنگە نیگەرانییەکان دروست بکات. زۆر گرنگە پێش گەشتکردن بۆ کازاخستان لێکۆڵینەوەی ورد ئەنجام بدەیت و لە نوێترین ڕێسا و مەرجەکان ئاگادار ببیتەوە. پابەندبوون بە ڕێساکانی گومرگی دەبێتە هۆی مسۆگەرکردنی چوونە ژوورەوەی بە شێوەیەکی ڕێکوپێک بۆ ناو وڵات بەبێ هیچ کێشەیەکی یاسایی و ئاڵۆزیی.

کازاخستان بەهۆی ئەوەی ئەندامی یەکێتی ئابووری ئۆراسیایە، سیاسەتێکی هاوبەشی گومرگی دەرەکی بۆ کاڵا هاوردەکراوەکان پەیڕەو دەکات. یەکێتی ئەوروپا وڵاتانی وەک ڕووسیا، بێلاڕوس، ئەرمینیا و قرقیزستان لەخۆدەگرێت. بەپێی ڕێساکانی یەکێتی ئەوروپا، کازاخستان خشتەی گومرگی هاوئاهەنگ بۆ کاڵا هاوردەکراوەکان جێبەجێ دەکات. ڕێژەی گومرگی لە کازاخستان بەپێی پۆلێنکردنی بەرهەمەکان بۆ پۆلە جیاوازەکان دەگۆڕێت. بۆ نموونە، شتە سەرەکییە سەرەتاییەکانی وەک خۆراک و دەرمان زۆرجار باجی هاوردەکردنیان کەمترە یان بە تەواوی لە باج بەخشراون. لە لایەکی دیکەوە، ئەو شتە لوکسانە یان ئەو کاڵایانە کە بە ناپێویست دادەنرێت، ڕەنگە باجی زیاتری بۆ خۆیان ڕابکێشن. بەگشتی کازاخستان سیستەمێکی ڕێژەیی تایبەتی جێبەجێ کردووە کە باجی هاوردەکردن لەسەر بنەمای هۆکاری تایبەت وەک کێش یان بڕی شتومەکی هاوردەکراو وەردەگیرێت. پۆلە جیاوازەکانی بەرهەم ڕێژەی باجی جیاوازیان هەیە کە دەتوانێت لە 0% تا ڕێژەی سەدی زیاتر بێت. جگە لەوەش، ڕەنگە باج و ڕسوماتی زیادە هەبێت کە بەپێی یاسا نیشتمانییەکان بۆ هەندێک کاڵا بەکاربهێنرێت. بۆ نموونە، ڕەنگە باجی گومرگی لەسەر هەندێک جۆری خواردنەوە کحولیەکان و بەرهەمە تووتنییەکان وەربگیرێت بۆ ئەوەی هاندەری زیادەڕۆیی لە خواردنەوەدا بێت. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە کازاخستان ناوبەناو ڕێژەی گومرگی خۆی بەپێی هۆکارە ئابوورییە جیاوازەکان یان ڕێککەوتنەکانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ لە چوارچێوەی یەکێتی ئەوروپادا ڕێکدەخات. بۆ دیاریکردنی باجی وردی هاوردەکردن کە بۆ بەرهەمێکی دیاریکراو لە کازاخستان دەگونجێت، باشترە ڕاوێژ بە سەرچاوە فەرمییەکانی وەک دەسەڵاتدارانی گومرگی کازاخستان یان ڕاوێژکاری بازرگانی پیشەیی کە پسپۆڕن لە ڕێساکانی بازرگانی نێودەوڵەتی لە ناو ئاسیای ناوەڕاستدا بکرێت.

کازاخستان کە دەکەوێتە ئاسیای ناوەڕاست، سیاسەتێکی باجی باشی بۆ کاڵاکانی هەناردەکردن هەیە. وڵاتەکە ڕێوشوێنی جۆراوجۆری جێبەجێ کردووە بۆ هاندان و پاڵپشتیکردنی کەرتی هەناردەکردنی. یەکەم: کازاخستان باجی بەهای زیادکراو (VAT) لەسەر ئەو کاڵایانە دەسەپێنێت کە هەناردە دەکرێن. بەڵام ئەم باجە بەزۆری بە ڕێژەی سفر بۆ هەندێک کاڵا دیاری دەکرێت کە وەک پێداویستی باج نەدراو بۆ هەناردەکردن دیاری کراوە. ئەمەش یارمەتیدەرە لە بەرەوپێشبردنی توانای کێبڕکێی بەرهەمە کازاخستانییەکان لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان بە کەمکردنەوەی تێچووی گشتییان. سەرەڕای ئەوەش، وڵاتەکە لێخۆشبوونی تایبەت لە باجی گومرگی بۆ کاڵای هەناردەکردنی هەڵبژێردراو پێشکەش دەکات. ئەم لێخۆشبوونانە ئامانجیان هاندانی بەرهەمهێنان و هەناردەکردنی کاڵای تایبەتە کە لە ڕووی ستراتیژییەوە بە گرنگ دادەنرێت یان توانای گەشەکردنی بەرزیان هەیە. لیستی کاڵا لێخۆشبووەکان جار جار پێداچوونەوەی بۆ دەکرێت و نوێ دەکرێتەوە بە پشتبەستن بە بارودۆخی بازاڕ و ئەولەویەتەکانی نیشتمانی. جگە لەوەش، کازاخستان چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی جیاواز و بلۆکە ناوچەییەکان واژۆ کردووە بۆ ئاسانکاری ڕەوتی بازرگانی و کەمکردنەوەی بەربەستە بازرگانییەکان. ئەم ڕێکەوتنانە زۆرجار بڕگەکانی پەیوەست بە کەمکردنەوە یان نەهێشتنی باج لەسەر پۆلە بەرهەمە دیاریکراوەکان لە چوارچێوەی هێڵە کاتییە ڕێککەوتووەکاندا لەخۆدەگرن. جگە لەوەش حکومەت لە ڕێگەی بەرنامەی جۆراوجۆری وەکو بەخشین، قەرز، پلانی بیمە و گەرەنتی پشتیوانی دارایی پێشکەش بە هەناردەکاران دەکات. ئەم ڕێوشوێنانە یارمەتی کەمکردنەوەی مەترسییە داراییەکانی پەیوەست بە چالاکییەکانی هەناردەکردن دەدەن و متمانە لە نێوان هەناردەکاران بەرز دەکەنەوە. لە کۆتاییدا بەڵام گرنگ ئەوەیە کە کازاخستان ناوچەی ئابووری تایبەتی لە سەرانسەری وڵاتدا دامەزراندووە بۆ ئەوەی هەردوو وەبەرهێنانی ناوخۆیی و دەرەکی بۆ پیشەسازییە ئامانجدارەکان ڕابکێشێت. زۆرجار کۆمپانیاکانی تایبەت بە باجی زیادە پێشکەش دەکەن وەک کەمکردنەوەی ڕێژەی باجی داهاتی کۆمپانیاکان یان تەنانەت لێخۆشبوونی تەواو لە هەندێک باج بۆ ئەو بازرگانییە شایستە کە لەم ناوچانەدا کاردەکەن. لە کۆتاییدا، سیاسەتی باجی کاڵای هەناردەکردنی کازاخستان بریتییە لە تێکەڵەیەک لە زێدەباری سفر بۆ هەندێک بەرهەم لەگەڵ لێخۆشبوونی باجی گومرگی کە کاڵا تایبەتەکان دەکاتە ئامانج کە لە ڕووی ستراتیژییەوە گرنگن بۆ گەشەی ئابووری. ڕێککەوتنە بازرگانییەکان زیاتر دەرفەتەکانی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ بەرز دەکەنەوە لە کاتێکدا دەستپێشخەرییەکانی پشتیوانی دارایی حکومەت ئامانجیان کەمکردنەوەی مەترسییەکانی پەیوەست بە چالاکییەکانی هەناردەکردنە. بەگشتی ئەم ڕێوشوێنانە بەشدارن لە دروستکردنی ژینگەیەکی کاراکردن کە لەبار بێت بۆ پێشخستنی هەناردەکردن لە کازاخستانەوە.

کازاخستان وڵاتێکە دەکەوێتە ئاسیای ناوەڕاست، بە سامانە سروشتییە فراوانەکانی و شوێنی ستراتیژی ناسراوە. وڵات وەک هەناردەکارێکی سەرەکی سیستەمێکی کارامەی دامەزراندووە بۆ دڵنیابوون لە کوالیتی و ڕەسەنایەتی هەناردەکردنی لە ڕێگەی ڕێکاری جۆراوجۆری بڕوانامەدانەوە. یەکێک لە بڕوانامە سەرەکییەکان بۆ هەناردەکردن لە کازاخستانەوە بڕوانامەی ڕەچەڵەکی (CO)یە. ئەم بەڵگەنامەیە پشتڕاستی دەکاتەوە کە ئەو کاڵایانەی لە کازاخستان بەرهەم دەهێنرێن یان پرۆسێس دەکرێن، پێوەرە تایبەتەکان بەدی دەکەن کە لەلایەن ڕێککەوتنە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکانەوە دانراون. CO بەڵگە دەخاتە ڕوو کە بەرهەمەکان لەم وڵاتە سەرچاوە دەگرن، کە دەتوانێت یارمەتی هاوردەکاران بدات بۆ داوای مامەڵەی ئیمتیاز یان سوود بەپێی ڕێکەوتنە بازرگانییەکانی وەک GSP (سیستەمی گشتی پەسەندکردن). جگە لەوەش کازاخستان ستانداردە نێودەوڵەتییەکانی کوالیتی و سەلامەتی بەرهەمیش پەیڕەو دەکات. هەناردەکاران دەبێت بڕوانامەی پەیوەندیدار وەک ISO 9001 (سیستەمی بەڕێوەبردنی کوالیتی) و ISO 22000 (سیستەمی بەڕێوەبردنی سەلامەتی خۆراک) بەدەستبهێنن بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ستانداردە جیهانییەکان. ئەم بڕوانامانە لە سەرانسەری جیهاندا بە شێوەیەکی بەرفراوان ناسراون و یارمەتیدەرن بۆ دروستکردنی متمانە لە نێوان کڕیارە ئەگەرییەکان. جگە لەم بڕوانامانە، کازاخستان ڕێسای تایبەت بۆ هەندێک پۆلی بەرهەمیش جێبەجێ دەکات. بۆ نموونە، کاڵا کشتوکاڵییەکان پێویستیان بە بڕوانامەی تەندروستی ڕووەکی هەیە بۆ نیشاندانی پابەندبوون بە ڕێساکانی تەندروستی ڕووەک. بە هەمان شێوە، ماددە کیمیاییەکان و ماددە مەترسیدارەکان پێویستیان بە لاپەڕەی زانیاری سەلامەتی (SDS) هەیە کە وردەکاری پێکهاتەکانیان، ڕێنماییەکانی مامەڵەکردن و مەترسییە ئەگەرییەکانیان دەخاتە ڕوو. بۆ ئاسانکاری زیاتر بۆ هەناردەکردن، دەسەڵاتدارانی کازاخستان لە ڕێگەی ڕێکخراوەکانی وەک کازاخستان ئینڤێست – کۆمپانیایەکی نیشتمانی بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنان- هاوکاری پێشکەش دەکەن کە خزمەتگوزاری پشتگیری گشتگیر پێشکەش دەکەن لەوانە زانیاری لەسەر پێداویستییەکانی هەناردەکردن، داتای توێژینەوەی بازاڕ کە ئاسانکاری دەکات بۆ دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکانی دەرەوە. بەگشتی ,کازاخستان ئەولەویەت دەدات بە دڵنیابوون لە ستانداردەکانی بڕوانامەی هەناردەکردن بۆ پەیوەندییە بازرگانییە بێ کێشەکان لە ئاستی جیهانیدا لە هەمان کاتدا پێشخستنی دەرفەتەکانی وەبەرهێنان لەناو وڵاتەکەدا. لە کۆتاییدا، ڕێکارەکانی بڕوانامەدانی هەناردەکردنی کازاخستان پشت بە بڕوانامەی سەرچاوە دەبەستن وەک بەڵگەی بەرهەمەکان کە لە کازاخستانەوە سەرچاوەیان گرتووە. سەرەڕای ئەوەش، کازاخستان بە توندی پابەندە بە پراکتیزەکردنی ستانداردە نێودەوڵەتییە هاوسەنگەکان. بەرهەمە کشتوکاڵییەکان، پێویستی بە بڕوانامەی تەندروستی ڕووەکی هەیە لە کاتێکدا ماددە کیمیاییەکان کە پێویستیان بە SDS. دامەزراوەکانی ئاسانکاری یارمەتی هەناردەکاران دەدەن لە دابینکردنی داتای بازاڕ، دەرفەتی وەبەرهێنان و بڵاوکردنەوەی زانیارییەکانی پێویستی هەناردەکردن.

کازاخستان گەورەترین وڵاتی جیهانە کە لە زەویدا نییە، دەکەوێتە ناوچەی ئاسیای ناوەڕاست. پێگەی جوگرافیای ستراتیژی هەیە، ئەوروپا و ئاسیا بەیەکەوە دەبەستێتەوە، ئەمەش وایکردووە ببێتە ناوەندێکی گرنگ بۆ بازرگانی و لۆجستی. لێرەدا چەند خزمەتگوزارییەکی لۆجستیکی پێشنیارکراوی و زانیاری دەربارەی کازاخستان دەخەینەڕوو: 1. هێڵی ئاسمانی: کازاخستان چەندین فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی هەیە وەک فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی نورسوڵتان نەزەربایێڤ لە نور سوڵتان (پێشتر ئاستانە) و فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ئەلماتی لە ئەلماتی. ئەم فڕۆکەخانانە خزمەتگوزاری بارهەڵگری ئاسمانی پێشکەش دەکەن، لەوانە گواستنەوەی کاڵاکان لە ڕێگەی ئاسمانییەوە بۆ شوێنە جیاوازەکان. 2. هێڵی ئاسن: کازاخستان تۆڕێکی هێڵی ئاسنینی فراوانی هەیە کە بە وڵاتانی دراوسێی وەک چین و ڕووسیا دەبەسترێتەوە. وڵاتەکە وەک بەشێکی گرنگی دەستپێشخەری پشتێنەی ئابووری ڕێگای ئاوریشم کاردەکات، کە بازرگانی لە ڕێگەی گواستنەوەی شەمەندەفەرەوە بەرەوپێش دەبات. 3. گواستنەوەی ڕێگاوبان: ژێرخانی ڕێگاوبان لە کازاخستان گەشەیەکی باشی هەیە، تۆڕێکی بەرفراوان لە ڕێگاوبانەکان کە ناوچە جیاوازەکانی ناوخۆی وڵات و وڵاتانی دراوسێ بەیەکەوە دەبەستێتەوە. گواستنەوەی بار لە ڕێگەی ڕێگاوبانەوە بۆ لۆجستیکی ناوخۆیی باو بووە. 4- بەندەرە دەریاییەکان: هەرچەندە ڕاستەوخۆ هاوسنوورە لەگەڵ هیچ ئۆقیانوس و دەریایەک، بەڵام کازاخستان بەندەرە دەریاییەکانی سەر دەریای خەزەر بۆ کەشتیوانی نێودەوڵەتی کەڵک وەردەگرێت. بەندەری ئاکتاو ناوەندێکی سەرەکییە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ بار، پەیوەندی بە بەندەرەکانی تری دەریای خەزەرەوە پێشکەش دەکات. 5. ڕێکارەکانی گومرگی: لە کاتی ئەنجامدانی چالاکییەکانی هاوردە/هەناردەکردن لە کازاخستان، زۆر گرنگە ئاشنا بیت بە ڕێساکانی گومرگی بۆ دڵنیابوون لە گواستنەوەی کاڵاکان بە شێوەیەکی ڕێکوپێک لە سنوورەکانەوە. بەڵگەنامەسازی دروست و پابەندبوون بە مەرجەکانی گومرگی پێویستە بۆ کارەکانی لۆجستیکی کارا. 6. کۆمپانیاکانی لۆجستی: ژمارەیەکی زۆر کۆمپانیای لۆجستیکی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی لە کازاخستان کار دەکەن و کۆمەڵێک خزمەتگوزاری پێشکەش دەکەن وەک ناردنی بار، چارەسەری کۆگا، هاوکاری گومرگی، سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی (TMS)، ڕاوێژکاری زنجیرەی دابینکردن و هتد. 7. دامەزراوەی کۆگا: دامەزراوەی کۆگا لە سەرانسەری شارە گەورەکانی وەک نور-سوڵتان (ئاستانا)، ئەلماتی، و کاراگاندی بەردەستە کە شوێنی هەڵگرتن بۆ مەبەستی بەڕێوەبردنی کۆگا یان کارەکانی cross-docking دابین دەکات. 8.پرۆژەی پەرەپێدانی ژێرخانی لۆجستی: بۆ زیاتر بەرزکردنەوەی توانا لۆجستییەکانی، کازاخستان پڕۆژەی پەرەپێدانی ژێرخانی جۆراوجۆری جێبەجێکردووە. دەروازەی خۆرگۆس کە بەندەرێکی گەورەی وشکە لەسەر سنووری چین لەگەڵ چین، ئامانجی بەرزکردنەوەی بازرگانییە لەڕێگەی بەرزکردنەوەی ئامرازەکانی گواستنەوە و مامەڵەکردن. ئەمانە تەنها هەندێک لە خزمەتگوزارییە لۆجستیکی پێشنیار کراوەکان و زانیارییە سەبارەت بە کازاخستان. وەک ئابوورییەکی خێرا گەشەسەندوو لەگەڵ زیادبوونی چالاکییە بازرگانییەکان، کازاخستان چەندین دەرفەت بۆ بەڕێوەبردنی کارا و کاریگەرانەی زنجیرەی دابینکردن پێشکەش دەکات. واباشە ڕاوێژ بە پسپۆڕانی ناوخۆیی یان پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری لۆجستی بکرێت بۆ پێداویستییە تایبەتەکان لەکاتی مامەڵەکردن لەگەڵ لۆجستی لە کازاخستان.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

کازاخستان وڵاتێکی خێرا گەشەسەندووە لە ئاسیای ناوەڕاست، هەروەها چەندین کڕیاری گرنگی نێودەوڵەتی بۆ دابینکردن و پەرەپێدانی بۆ خۆی ڕادەکێشێت. وڵاتەکە کەناڵی جۆراوجۆر بۆ کڕینی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات و بەشداری لە پێشانگە بازرگانییە بەرچاوەکاندا دەکات بۆ نمایشکردنی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکانی. یەکێک لە کەناڵە سەرەکییەکانی تەداروکی نێودەوڵەتی لە کازاخستان، ناوەندی دارایی نێودەوڵەتی ئاستانە (AIFC). AIFC وەک ناوەندێکی دارایی نێودەوڵەتی دامەزراوە بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنان و پێشخستنی چالاکییە بازرگانییەکان. سەکۆیەک بۆ کۆمپانیا بیانییەکان دابین دەکات بۆ تۆڕکردن و بەشداریکردن لە هاوبەشیکردن و بەشداریکردن لە بازرگانی لەگەڵ کازاخستان. زۆرێک لە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان بەهۆی ڕێسا لەبارەکانی و هاندانەکانی باج و ژینگەی بازرگانی شەفافەوە، AIFCیان پێ باشترە. کەناڵێکی دیکەی سەرەکی بۆ تەداروکات لە کازاخستان لە ڕێگەی تەندەری حکومەتەوەیە. حکومەت بەردەوام تەندەر بۆ کەرتە جیاوازەکان وەک پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری، پڕۆژەی وزە، پڕۆژەی بیناسازی، سیستەمی چاودێری تەندروستی و هتد ڕادەگەیەنێت، کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کە دەیانەوێت کاڵا یان خزمەتگوزاری دابین بکەن دەتوانن بە پێشکەشکردنی پێشنیاری کێبڕکێکار لەم تەندەرانەدا بەشداری بکەن. هەروەها کازاخستان چەندین پێشانگای بازرگانی دیار ڕێکدەخات کە وەک پلاتفۆرمێک بۆ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کاردەکەن. پێشانگای ئاستانە لە ساڵی ٢٠١٧ بەڕێوەچوو و ملیۆنان سەردانیکەری لە سەرانسەری جیهانەوە بەشدارییان کرد. داهێنانی لە کەرتە جیاوازەکانی وەک وزە، تەلارسازی، گواستنەوە و هتد نمایش کرد، دەرفەتی بۆ بازرگانەکان ڕەخساند بۆ ئەوەی هاوبەشی لەگەڵ کۆمپانیا کازاخستانییەکان دروست بکەن. جگە لە پێشانگای ئاستانە، پێشانگای دیکەی تایبەت بە پیشەسازی هەیە کە بە درێژایی ساڵ بەڕێوەدەچێت کە تایبەتن بە کەرتە تایبەتەکانی وەک پیشەسازی نەوت و گاز (KIOGE)، پیشەسازی کانگا (MiningWorld Central Asia)، کشتوکاڵ و پرۆسێسی خۆراک (AgriTek/FoodTek)، هتد. ئەم پێشانگایانە تێڕوانینێکی گشتی گشتگیر لە پیشەسازییە تایبەتەکانی ناو کازاخستان پێشکەش دەکەن لە هەمان کاتدا دەرفەتی تۆڕکردن لە نێوان بازرگانییە ناوخۆییەکان و یاریزانە جیهانییەکان ئاسان دەکەن. جگە لەوەش، وەبەرهێنەرانی بیانی زۆرجار بەشداری لەو کۆڕبەندانەدا دەکەن کە لەلایەن دامەزراوە دیارەکانی کازاخستانەوە ڕێکدەخرێن وەک ژووری نیشتمانی کارگێڕانی ئاتامێکن یان ئەنجومەنی وەبەرهێنەرانی بیانی بە سەرۆکایەتی سەرۆکی کازاخستان خۆی کە ڕێگەیەکی دیکە بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ کەسایەتییە کاریگەرەکانی ناو کۆمەڵگەی بازرگانی وڵاتەکە دابین دەکات. لە ساڵانی ڕابردوودا بازرگانی ئەلیکترۆنی وەک کەناڵێکی گرنگ بۆ تەداروکی نێودەوڵەتی لە کازاخستان سەریهەڵداوە. چەندین بازاڕی ئۆنلاین دامەزراون بۆ ئاسانکاری بازرگانی مەجازی لە نێوان کڕیاران و فرۆشیاران. پلاتفۆرمەکانی وەک چۆکۆترەڤڵ، کاسپی، تەکنۆدۆم و چەندانی تر ناوبانگیان بەدەستهێناوە و کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکەن کە دەتوانرێت سەرچاوەی نێودەوڵەتییان هەبێت. بە گشتی، کازاخستان کەناڵی جۆراوجۆر بۆ دابینکردنی نێودەوڵەتی وەک AIFC، تەندەری حکومەت، پێشانگای بازرگانی/پێشانگا، کۆڕبەندی ئاستی بەرز، و پلاتفۆرمە بازرگانییە ئەلیکترۆنییەکانی گەشەسەندوو دابین دەکات. ئەم ڕێگایانە ڕێگە بە کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دەدەن کە سوود لە بازاڕی گەشەسەندووی وڵاتەکە وەربگرن لە هەمان کاتدا هاوبەشی لەگەڵ بازرگانییەکانی کازاخستان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا پەرەپێبدەن. تێبینی: ژمارەی وشەکان لە ٦٠٠ وشە زیاترە؛ ئەمە وەڵامێکە کە لەلایەن مۆدێلی زمانی OpenAI GPT-3 دروستکراوە و لەوانەیە پێویستی بە دەستکاریکردنی زیاتر هەبێت بۆ ئەوەی لە سنووری کاراکتەرەکاندا جێی ببێتەوە.

بزوێنەری گەڕانی باو

لە کازاخستان چەندین بزوێنەری گەڕان هەیە کە بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێن لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان. ئەم بزوێنەرە گەڕانانە یارمەتی بەکارهێنەران دەدەن بۆ دۆزینەوەی زانیاری لەسەر بابەتگەلێکی جیاواز، لەوانە هەواڵ، کات بەسەربردن، پەروەردە و زۆر شتی تر. لێرەدا چەند بزوێنەری گەڕانی بەناوبانگ لە کازاخستان دەخەینەڕوو: 1- یاندێکس - یاندێکس کۆمپانیایەکی فرەنەتەوەیی ڕووسییە و گەورەترین بزوێنەری گەڕان لە ڕووسیا بەڕێوەدەبات و لە کازاخستانیش بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت. ئەنجامی گەڕانی پەیوەندیدار لەگەڵ خزمەتگوزارییە زیادەکانی وەک ئیمەیڵ، نەخشە و هەواڵەکان دابین دەکات. ماڵپەڕ: www.yandex.kz 2. گووگڵ - گووگڵ بەناوبانگترین بزوێنەری گەڕانە لەسەر ئاستی جیهان و هەروەها بە شێوەیەکی بەرفراوان لە کازاخستان بەکاردێت. ئەنجامی گەڕانی ورد، نەخشە، خزمەتگوزاری وەرگێڕان، ئیمەیڵ (جیمەیڵ)، هەڵگرتنی هەور (گوگڵ درایڤ) و چەندین تایبەتمەندی دیکە پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.google.kz 3. Mail.Ru - Mail.Ru کۆمپانیایەکی ئینتەرنێتی ڕووسییە کە خزمەتگوزاری جۆراوجۆری ئۆنلاین پێشکەش دەکات لەوانە بژاردەی بزوێنەری گەڕان کە بە شێوەیەکی بەرفراوان لە کازاخستان بەکاردەهێنرێت. گرنگی بە گەیاندنی ناوەڕۆکی کەسی دەدات کە خزمەت بە بەرژەوەندییەکانی تاکەکەسی دەکات. ماڵپەڕ: www.mail.ru 4. ڕامبلێر - ڕامبلێر وێب پۆرتاڵێکی تری ڕووسییە کە کۆمەڵێک خزمەتگوزاری ئۆنلاین جۆراوجۆر پێشکەش دەکات وەک خزمەتگوزاری وێبمەیل (Rambler Mail)، پلاتفۆرمی کۆکردنەوەی هەواڵ (Rambler News)، خوێندنەوەی بورجەکان (Rambler Horoscopes)، و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: www.rambler.ru 5- Bing - هەرچەندە بەشێوەیەکی بەرفراوان وەک ئەو بژاردانەی پێشتر باسمان کرد بەکارناهێنرێت، بەڵام Bing لەلایەن مایکرۆسۆفتەوە وەک بەدیلێک دەمێنێتەوە بۆ گەڕان لە ئینتەرنێت لە کازاخستان بۆ هەندێک بەکارهێنەر. ماڵپەڕ: www.bing.com گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم بزوێنەرە گەڕانە بەناوبانگانەی جیهانی یان ناوچەیی زۆرجار لە ڕێگەی وەشانی ناوخۆیی یان دۆمەینی تایبەت بە وڵاتەوە دەستیان پێدەگات بۆ بەرزکردنەوەی ئەزموونی بەکارهێنەر و پەیوەندی. تکایە لەبیرت بێت کە ئەم زانیاریانە ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕدرێن بەهۆی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا یان گۆڕانکاری لە هەڵبژاردەکانی بەکارهێنەر؛ بۆیە هەمیشە باشترە لەکاتی گەڕان بەدوای زانیاری تایبەتدا بە بەکارهێنانی هەریەکێک لەم پلاتفۆرمانە پشکنینی نوێکارییەکانی ئێستا بکەیت.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

کازاخستان، دەکەوێتە ئاسیای ناوەڕاست، وڵاتێکە کە ئابوورییەکی هەمەچەشن و پیشەسازی جۆراوجۆری هەیە. لە خوارەوە بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکانی لاپەڕە زەردەکان لە کازاخستان لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان: 1. لاپەڕە زەردەکانی کازاختلیکۆم (www.yellowpages.kz): ئەم بەڕێوەبەرایەتییە پیشەسازییە جیاوازەکان دەگرێتەوە و زانیاری پەیوەندیکردن بۆ بازرگانییەکان لە سەرانسەری وڵاتدا دابین دەکات. 2. 2GIS کازاخستان (www.2gis.kz): ئەم ماڵپەڕە بەڕێوەبەرایەتییەکی بەرفراوانی بازرگانی و خزمەتگوزارییەکان لە کازاخستان پێشکەش دەکات، لەوانە ژمارەی تەلەفۆن، ناونیشان، کاتی کارکردن، و پێداچوونەوەی کڕیاران. 3. Allbiz کازاخستان (kazakhstan.all.biz): Allbiz بازاڕێکی ئۆنلاینە کە لیستی بازرگانی لە چەندین وڵاتدا دابین دەکات، لەنێویاندا کازاخستان. زانیاری لەسەر کەرتە جیاوازەکانی وەک کشتوکاڵ، بیناسازی، گواستنەوە، و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. 4. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی Expat.com (www.expat.com/en/business/asia/kazakhstan): Expat.com بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی تایبەتی هەیە بۆ ئەو کۆمپانیایانە کە لە شارە جیاوازەکانی کازاخستان کاردەکەن. پرۆفایلی وردی کۆمپانیا ناوخۆییەکان لەخۆدەگرێت بۆ یارمەتیدانی تاراوگەییەکان بۆ دۆزینەوەی بەرهەم یان خزمەتگوزارییە پەیوەندیدارەکان. 5. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی ژووری بازرگانی کازاخستان-بەریتانیا (kbcc.org.uk/membership/business-directory): ژووری بازرگانی کازاخستان-بەریتانیا بەڕێوەبەرایەتییەک دەپارێزێت کە بازرگانی ئەندامەکانی پیشان دەدات کە لە کەرتە جیاوازەکانی ناوخۆی کازاخستاندا کاردەکەن. 6. لاپەڕە زەردەکانی UCell (yellowpages.ucell.by): UCell یەکێکە لە پێشەنگەکانی دابینکەرانی پەیوەندییەکان لە ناوچەکەدا کە هەروەها پلاتفۆرمی لاپەڕە زەردەکانی ئۆنلاین بەڕێوەدەبات کە وردەکاری پەیوەندیکردن بۆ بازرگانییەکان لە سەرانسەری پیشەسازییەکان پێشکەش دەکات. 7. پۆرتاڵی بازرگانی Tourister-KZ (business.tourister.kz/en/kompanyi-kategoriej-i-tipy-obrazovaniya-v-kategoriya-sovershivsheesya-obrozovanie.html): بە گرنگیدان بە دامەزراوە پەروەردەییەکان و ناوەندەکانی ڕاهێنان لە ناوخۆی وڵات، پۆرتاڵی بازرگانی Tourister-KZ لیستێکی قوتابخانەکانی ئاستە جیاوازەکان و هەروەها پرۆگرامە پەروەردەییە تایبەتمەندەکانی تێدایە کە لەبەردەستی خوێندکاراندان. ئەمانە چەند بەڕێوەبەرایەتییەکی دیار و بەرچاوی لاپەڕە زەردەکانن لە کازاخستان کە دەتوانن زانیاری گشتگیر سەبارەت بە بازرگانی و خزمەتگوزاری و دامەزراوە پەروەردەییە جیاوازەکانی وڵاتەکە پێشکەش بکەن.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

کازاخستان وەک یەکێک لە خێراترین ئابوورییەکانی ئاسیای ناوەڕاست، شایەتی گەشەسەندنی بەرچاوی لە کەرتی بازرگانی ئەلیکترۆنیدا بەخۆیەوە بینیوە. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە کازاخستان لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. Wildberries.kz: Wildberries بازاڕێکی بەناوبانگی ئۆنلاینە کە کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات لەوانە جل و بەرگ و ئەلیکترۆنیات و کەلوپەلی ناوماڵ و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: www.wildberries.kz 2. Lamoda.kz: Lamoda فرۆشیارێکی مۆدەی ئۆنلاینە و بە کۆمەڵەیەکی بەرفراوانی جلوبەرگ و پێڵاو و ئیکسسوارات بۆ پیاوان و ئافرەتان ناسراوە. ماڵپەڕ: www.lamoda.kz 3. Kaspi.kz: کاسپی تەنها پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی نییە بەڵکو کۆمپانیایەکی پێشەنگی تەکنەلۆژیای داراییە کە خزمەتگوزاری جۆراوجۆری دیجیتاڵی وەک پارەدانی ئۆنلاین و چارەسەری بانکی پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.kaspi.kz 4. Technodom.kz: Technodom تایبەتمەندە بە ئەلیکترۆنیات و کەرەستەی ناوماڵ، هەڵبژاردەیەکی بەرفراوان لە مۆبایلە زیرەکەکان و لاپتۆپ و تەلەفزیۆن و ئامێرەکانی چێشتخانە و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: www.technodom.kz 5. Chocolife.me/kz: Chocolife پلاتفۆرمێکی بەناوبانگە کە گرنگی بە دابینکردنی گرێبەست و داشکاندن دەدات بۆ بەرهەم و خزمەتگوزارییە جیاوازەکان لەوانە ئەزموونی خواردن لە چێشتخانەکان، چارەسەری سپا، پاکێجی سەفەر و هتد ماڵپەڕ: www.chocolife.me/kz 6. Gulliver.com : Gulliver بازاڕێکی دامەزراوە کە پۆلە بەرهەمە جۆراوجۆرەکانی وەک جل و بەرگ و ئیکسسوارات تا ئەلیکترۆنیات و ئامێرەکان لە فرۆشیارە ناوخۆییەکانەوە تا براندە نێودەوڵەتییەکان پێشکەش دەکات. 7.Avito-KZ.avito.ru - Avito-KZ ڕیکلامی پۆلێنکراوی بۆ تاکەکان دابین دەکات بۆ کڕین یان فرۆشتنی شتومەکی نوێ یان بەکارهاتوو وەکو کەلوپەلی ناوماڵ یان ئۆتۆمبێل. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەک لە پلاتفۆرمە دیارەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە کازاخستان کە خزمەت بە پێداویستییە جیاوازەکان دەکەن لە مۆدەوە تا ئەلیکترۆنیات تا گرێبەستی داشکاندن لەسەر خزمەتگوزاری/بەرهەمی جۆراوجۆر.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

لە کازاخستان چەندین پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای بەناوبانگ هەیە کە خەڵک بۆ پەیوەندیکردن و پەیوەندیکردن لەگەڵ یەکتردا بەکاریان دەهێنن. لێرەدا کۆمەڵێک لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی کازاخستان دەخەینەڕوو: 1. VKontakte (VK): پلاتفۆرمێکی سۆشیال میدیای ئۆنلاین ڕوسییە و لە کازاخستان بە شێوەیەکی بەرفراوان بەناوبانگە. بەکارهێنەران دەتوانن پڕۆفایلی دروست بکەن و وێنە و ڤیدیۆ هاوبەش بکەن و بەشداری گروپەکان بکەن و نامە بۆ بەکارهێنەرانی تر بنێرن. ماڵپەڕ: https://vk.com/ 2- Odnoklassniki: هاوشێوەی VKontakte، Odnoklassniki یەکێکی ترە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان کە بنکەکەی لە ڕووسیایە و ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات هاوپۆلەکانیان بدۆزنەوە و پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێکانیان بکەن و نوێکارییەکان و ناوەڕۆکی میدیایی هاوبەش بکەن. ماڵپەڕ: https://ok.ru/ 3- فەیسبووک: لە کاتێکدا فەیسبووک بە شێوەیەکی بەرفراوان لە سەرانسەری جیهاندا وەک پلاتفۆرمێکی پێشەنگی سۆشیال میدیا ناسراوە، بەڵام بنکەیەکی بەکارهێنەری بەرچاوی هەیە لە کازاخستان. خەڵک بەکاری دەهێنن بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ هاوڕێیان، بڵاوکردنەوەی پۆست یان بابەتەکانی سەرنجڕاکێش، بەشداریکردن لە گروپ یان بۆنە. ماڵپەڕ: https://www.facebook.com 4. ئینستاگرام: ئینستاگرام لە نێو گەنجانی کازاخستاندا بەناوبانگێکی بێئەندازەیە بەهۆی بڵاوکردنەوەی وێنە و ڤیدیۆ لەگەڵ کەپشن یان هاشتاگ بۆ دەربڕینی خۆیان بە شێوەیەکی داهێنەرانە.لینکەکان دەتوانرێت لە پلاتفۆرمە کۆمەڵایەتییەکانی تردا بڵاوبکرێنەوە بۆ گەیشتنێکی فراوانتر.ماڵپەڕ :https://instagram.com 5.Telegram :Telegram ناوبانگێکی بێئەندازەی بەدەستهێناوە لە ساڵانی ڕابردوودا وەک ئەپێکی نامە ناردنی پارێزراو کە بەکارهێنەران دەتوانن نامە، وێنە، ڤیدیۆ بنێرن & بازرگانی کاڵاکان لە ناوخۆدا. بەستەری ماڵپەڕەکە بریتییە لە -https//web.telegram.org. 6.تویتەر : تویتەر ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێت لەنێو گەنجان و کاریگەرەکان لە بڵاوکردنەوەی هەواڵ و بۆچوون و ڕووداوەکان و هتد. بەکارهێنەران فۆڵۆوی یەکتر دەکەن، تویتەکانیان ڕیتویت دەکەن. 7.یوتیوب: یوتیوب لەنێو بەکارهێنەرانی ئینتەرنێتی کازاخستانیدا زۆر بەناوبانگ دەمێنێتەوە چونکە سەیری ڤیدیۆکان دەکەن کە لەلایەن کەسانێک یان ڕێکخراوەکانەوە لە سەرانسەری جیهان بڵاودەکرێنەوە. یارمەتیدەر دەبێت ئەگەر بەدوای زیاتردا دەگەڕێیت لە تەنها دەق و وێنە. لینکی پلاتفۆرمی ڤیدیۆیی https://www.youtube ە .com/ . ئەمانە هەندێک لەو پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایە دیارانەن کە لە کازاخستان بەکاردەهێنرێن. لەبیرت بێت کە ڕەنگە جەماوەری ئەم پلاتفۆرمانە لە نێوان گروپە تەمەنییە جیاوازەکان یان ناوچە جیاوازەکانی ناو وڵاتدا جیاواز بێت.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

کازاخستان کە دەکەوێتە ئاسیای ناوەڕاست، خاوەنی کۆمەڵێک پیشەسازی جۆراوجۆرە کە لەلایەن کۆمەڵە پیشەییە جیاوازەکانەوە پشتگیری دەکرێن. ئەم کۆمەڵانە ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕن لە پێشخستنی بەرژەوەندی و گەشەپێدانی کەرتەکانی خۆیان. لێرەدا هەندێک لە کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکانی کازاخستان دەخەینەڕوو: 1. کۆمەڵەی کازنێرجی: ئەم کۆمەڵەیە نوێنەرایەتی بەرژەوەندییەکانی کەرتی وزەی کازاخستان دەکات، لەوانە کۆمپانیاکانی نەوت و گاز، کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنانی کارەبا، و دابینکەرانی خزمەتگوزاری. ماڵپەڕەکەیان https://www.kazenergy.com/ ە. 2. ژووری نیشتمانی کارگێڕانی ئاتامێکن: ئاتامێکن وەک ڕێکخراوێکی چەتر بۆ چەندین کۆمەڵەی تایبەت بە پیشەسازی لە کازاخستان کاردەکات. نوێنەرایەتی بەرژەوەندییەکانی کۆمپانیا بچووک و مامناوەندەکان دەکات لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا. دەتوانن زانیاری زیاتر لەم لینکەدا بدۆزنەوە https://atameken.kz/. 3. یەکێتی پیشەسازی و خاوەنکاران (یەکێتی "BI"): ئەم کۆمەڵەیە گرنگی بە پێشخستنی بەرژەوەندییەکانی کارگە پیشەسازی و بەرهەمهێنانەکان دەدات لە کازاخستان لە ڕێگەی دەستپێشخەری جۆراوجۆر و کاری داکۆکیکردنەوە. زانیاری زیاتر دەتوانن لەم لینکەدا ببینن https://bi.kz/en. 4.KAZAKH INVEST - دەزگای بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنان: KAZAKH INVEST ئامانجی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانییە بۆ هەمەچەشنکردنی ئابووری کازاخستان لە ڕێگەی پشتگیریکردنی وەبەرهێنەران بە درێژایی گەشتی وەبەرهێنانیان بە خزمەتگوزارییەکانی وەک زیرەکی بازاڕ، ئاسانکاری پڕۆژە، پشتگیری پەیوەندییەکانی حکومەت و هتد.. ماڵپەڕەکەیان http:/ . /invest.gov.kz/ku/. 5.کۆمەڵەی نیشتمانی کانزا "کازاخستان": نوێنەرایەتی پیشەسازی کانگا لە کازاخستان لەوانەش کۆمپانیاکانی دەرهێنان کە پەیوەندییان بە کانزاکانی وەک خەڵوز، کارەکانی کانزای کانزای یۆرانیۆم و هتد.. زیاتر دەربارەیان لێرە: http://nma.kz/ 6.کۆمەڵەی نیشتمانی بۆ تەعاونەکانی گەشەپێدان (NADC): NADC پشتگیری لە ڕێکخراوە هاوبەشەکان دەکات کە نوێنەرایەتی چەندین کەرت دەکەن وەک تەعاونەکانی کشتوکاڵ، دوکانەکانی خواردن، ماسیگرتن و هتد..ماڵپەڕەکەیان هیچ URL نەدۆزراوەتەوە. تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەندێک لە کۆمەڵە پیشەییەکان ماڵپەڕەکانیان تەنها بە زمانەکانی کازاخستی یان ڕووسی بەردەست بێت بەهۆی گرنگیدانی ناوخۆیی یان سنووردارکردنی سەرچاوەکانی ئینگلیزی.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

کازاخستان کە وڵاتێکی ئاسیای ناوەڕاستە، کۆمەڵێک ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانی هەیە کە زانیاری بەنرخ بۆ بازرگانی و وەبەرهێنەران دەدەن. لێرەدا چەند ماڵپەڕێکی سەرەکی بە URLەکانیانەوە دەخەینەڕوو: 1. وەبەرهێنانی کازاخستان (www.invest.gov.kz): دەزگایەکی پەرەپێدانی وەبەرهێنانە کە سەر بە حکومەتە و زانیاری گشتگیر لەسەر دەرفەتەکانی وەبەرهێنان، کەرتەکانی گرنگیدان، هاندانەکانی باج و ژینگەی بازرگانی لە کازاخستان پێشکەش دەکات. 2. دەزگای نیشتمانی هەناردەکردن و وەبەرهێنان (www.export.gov.kz): پشتگیری پێشکەش بە هەناردەکارانی ناوخۆیی دەکات و یارمەتی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی دەدات لە ڕێگەی بەرنامە جۆراوجۆرەکانی هەناردەکردن. ماڵپەڕەکە زانیارییە پەیوەندیدارەکانی بازاڕ، ئاماری هەناردەکردن، ساڵنامەی ڕووداوە بازرگانییەکان و هتد پێشکەش دەکات. 3. ژووری بازرگانی و پیشەسازی کازاخستان (www.atameken.kz): وەک گەورەترین کۆمەڵە کە نوێنەرایەتی خاوەنکارەکان دەکات لە کازاخستان، ئەمە سەرچاوەیەکی بەنرخە بۆ ئەو بازرگانیانەی کە بەدوای دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ یان دەرفەتی هاوبەشی لە ناوخۆی وڵاتدا دەگەڕێن. خزمەتگوزاری بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی پێشکەش دەکات لەگەڵ ساڵنامەی بۆنە و ئامرازە بەسوودەکانی تر. 4. سەنتەری دارایی نێودەوڵەتی ئاستانە (aifc.kz): دروستکراوە بۆ پەرەپێدانی ئاستانە وەک ناوەندێکی دارایی نێودەوڵەتی کە ئاسیا بە ئەوروپا دەبەستێتەوە و یارمەتی هەمەچەشنکردنی ئابووری نیشتمانی دەدات لە دەرەوەی پشتبەستن بە نەوت؛ ئەم پلاتفۆرمە چەندین دەرفەت بۆ ئەو وەبەرهێنەرانە دەخاتە ڕوو کە ئارەزووی کەرتەکانی پەیوەست بە دارایی دەکەن. 5. وەزارەتی بازرگانی و یەکگرتن (miti.gov.kz/en): وەزارەتی حکومەت بەرپرسیارە لە داڕشتنی سیاسەتی بازرگانی، ئاسانکاری بۆ چالاکییەکانی بازرگانی دەرەکی لە هەمان کاتدا پاراستنی بەرژەوەندی پیشەسازییە ناوخۆییەکان لە ڕێگەی ڕێسای جۆراوجۆرەوە؛ یارمەتی بازرگانان دەدات بە زانیاری پەیوەندیدار سەبارەت بە یاسا/ڕێساکان سەبارەت بە هاوردە/هەناردەکردن. 6. یەکێتی ئەتامێکن (atameken.org/en): ڕێکخراوێکە کە سەرنجی لەسەر پەرەپێدانی SME لە کازاخستان بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری ڕاوێژکاری پەیوەست بە کارگێڕی لە سەرانسەری چەندین کەرتدا: کشتوکاڵ و پیشەسازییەکانی پرۆسێسکردنی خۆراک لەنێویاندا بوون؛ ماڵپەڕەکە میوانداری چەندین سەرچاوە/ئامراز دەکات کە بەسوودن بۆ خاوەن کارەکان/وەبەرهێنەران بە هەمان شێوە. 7. نەخشەی پیشەسازی کازاخستان 2025 (industrializationmap2015.com): ئەم پلاتفۆرمە ئەو بوارە یەکەمایەتییانە دەخاتە ڕوو کە لەلایەن حکومەتەوە وەک بەشێک لە ستراتیژی گەشەپێدانی پیشەسازی تا ساڵی 2025 دەستنیشانکراون؛ وردەکارییەکانی پڕۆژەکانی وەبەرهێنان، شوێنەکان و هاندانەکان بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنەران دەخاتە ڕوو. ئەم ماڵپەڕانە کۆمەڵێک زانیاری و سەرچاوەی گشتگیر پێشکەش دەکەن کە پەیوەندییان بە دەرفەتەکانی وەبەرهێنان، سیاسەتی بازرگانی، تێڕوانینەکانی بازاڕ و ڕێساکانی بازرگانی لە کازاخستان هەیە. باشتر وایە هەر پلاتفۆرمێک بە پشتبەستن بە پێداویستییە تایبەتەکان یان کەرتە گرنگەکان بۆ زانیارییە پەیوەندیدارەکان بکۆڵرێتەوە.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕی پرسیارکردن لە داتای بازرگانی بۆ کازاخستان بەردەستە. لێرەدا چەند دانەیەکیان لەگەڵ ناونیشانی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. کۆگای نیشتمانی بازرگانی کازاخستان (CNTR): ئەم ماڵپەڕە فەرمییە ئاماری بازرگانی گشتگیر و زانیاری سەبارەت بە هاوردەکردن، هەناردەکردن، باج و ڕێساکان دەخاتە ڕوو. لەلایەن وەزارەتی بازرگانی و یەکگرتنەوە بەڕێوەدەبرێت. ماڵپەڕ: http://www.cntr.kz 2. چارەسەری بازرگانی یەکگرتووی جیهانی (WITS) - کازاخستان: WITS دەستپێشخەرییەکە لەلایەن بانکی نێودەوڵەتییەوە کە دەستڕاگەیشتن بە ئاماری بازرگانی نێودەوڵەتی و داتای گومرگی گومرگی پێشکەش دەکات. بنکەدراوەی ئەوان زانیاری ورد لەسەر هاوردەکردن، هەناردەکردن، هاوبەشە بازرگانییەکان و زۆر شتی تر لەخۆدەگرێت. ماڵپەڕ: https://wits.worldbank.org/CountryProfile/ku/KAZ 3. GlobalTrade.net - پۆرتاڵی هاوردە-هەناردەی کازاخستان: GlobalTrade.net پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە یارمەتی کۆمپانیاکان دەدات لە دۆزینەوەی دەرفەتی بازرگانی نێودەوڵەتی. پۆرتاڵەکە سەرچاوەی بەسوود لەسەر ڕێساکانی هاوردە-هەناردەکردن، ڕاپۆرتەکانی توێژینەوەی بازاڕ، ڕووداوە بازرگانییەکان و پەیوەندییە تایبەتەکانی پیشەسازی دابین دەکات. ماڵپەڕ: www.globaltrade.net/expert-guides/country-profile/کازاخستان/دەستگەیشتن بە بازاڕ 4. ئابووری بازرگانی - کازاخستان هاوسەنگی بازرگانی: ئەم ماڵپەڕە گرنگی بە دابینکردنی پێوەرە ئابوورییەکان دەدات لە وڵاتە جیاوازەکانەوە لەوانەش داتای هاوسەنگی بازرگانی بۆ کازاخستان. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات کە ڕەوتە مێژووییەکان بکۆڵنەوە و هەروەها پێشبینییەکان بۆ هاوردە و هەناردەکردنی وڵاتەکە شی بکەنەوە. ماڵپەڕ: https://tradingeconomics.com/kazakhstan/هاوسەنگی بازرگانی ئەم ماڵپەڕانە دەتوانن یارمەتیت بدەن بۆ دۆزینەوەی زانیاری ورد سەبارەت بە ڕەوتی بازرگانی کازاخستان وەک هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکانی، کاڵا سەرەکییەکانی هەناردەکردن-هاوردەکردن، ئەو باجانەی کە لەسەر بەرهەم یان کەرتە تایبەتەکان جێبەجێ دەکرێن، هەروەها ژمارەکانی هاوسەنگی بازرگانی گشتی. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە بەردەستبوونی داتاکان لەوانەیە لە سەرانسەری ئەم پلاتفۆرمانەدا جیاواز بێت بەهۆی ستانداردە جیاوازەکانی ڕاپۆرتکردن یان فرێکوێنسیی نوێکردنەوەکان کە لەلایەن سەرچاوە تایبەتەکانەوە پێشکەش دەکرێن. بۆیە پێشنیار دەکرێت لەکاتی ئەنجامدانی هەر لێکۆڵینەوەیەک کە پەیوەندی بە بازرگانی نێودەوڵەتی کازاخستانەوە هەبێت، ئاماژە بە چەندین سەرچاوە بکرێت

پلاتفۆرمی B2b

کازاخستان وڵاتێکە دەکەوێتە ئاسیای ناوەڕاست و چەندین پلاتفۆرمی B2B ی هەیە کە خزمەت بە پیشەسازییە جیاوازەکان دەکەن. لێرەدا چەند پلاتفۆرمە دیارەکانی B2B لە کازاخستان لەگەڵ ناونیشانی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1- عەلی بابا: ئەم پلاتفۆرمە جیهانییەی B2B کڕیاران و دابینکەرانی پیشەسازییە جیاوازەکانی جیهان بەیەکەوە دەبەستێتەوە، لەنێویاندا ئەو کۆمپانیایانە کە لە کازاخستان کاردەکەن. ماڵپەڕ: www.alibaba.com 2. TradeKey: TradeKey بازاڕێکی نێودەوڵەتی B2B ی ئۆنلاینە کە بازرگانی نێوان هەناردەکاران و هاوردەکاران لە سەرانسەری جیهان ئاسان دەکات، لەنێویاندا بازرگانییەکان لە کازاخستان. ماڵپەڕ: www.tradekey.com 3. EC21: ئەم پلاتفۆرمە کۆمەڵێک بەرهەم و خزمەتگوزاری بەرفراوان پێشکەش بە کڕیاران و فرۆشیاران دەکات لە ئاستی جیهانیدا، ئەو بزنسانەی لە کازاخستان کاردەکەن لەگەڵ هاوبەشە ئەگەرییەکان لە سەرانسەری جیهاندا دەبەستێتەوە. ماڵپەڕ: www.ec21.com 4. سەرچاوە جیهانییەکان: سەرچاوە جیهانییەکان لە ڕێگەی بازاڕی ئۆنلاینەکەیەوە کۆمەڵێک چارەسەری سەرچاوەگرتنی گشتگیر پێشکەش دەکات، ئەمەش ئاسانکاری دەکات بۆ بازرگانی نێوان کڕیاران و دابینکەران لە ئاستی جیهانیدا، لەوانە ئەوانەی کە بنکەکانیان لە کازاخستانن. ماڵپەڕ: www.globalsources.com 5. Made-in-China.com: وەک یەکێک لە پلاتفۆرمە پێشەنگەکانی B2B لە چین، Made-in-China.com کۆمپانیاکانی کازاخستان بە دابینکەرانی چینەوە دەبەستێتەوە لە سەرانسەری چەندین پیشەسازیدا. ماڵپەڕ: www.made-in-china.com 6. HKTDC (ئەنجوومەنی گەشەپێدانی بازرگانی هۆنگ کۆنگ): HKTDC میوانداری پلاتفۆرمی سەرچاوەگرتنی بازرگانی بۆ بازرگانی ئۆنلاین دەکات کە خاوەنکارە کازاخستانییەکان بە دابینکەرانی کوالیتی لە هۆنگ کۆنگ و ناوچەکانی دیکەی جیهانەوە دەبەستێتەوە. ماڵپەڕ: www.hktdc.com 7- ECVV (Made-in-China): ECVV یەکێکی ترە لە پلاتفۆرمە دیارەکانی چینی B2B کە خزمەتگوزاری بازرگانی جیهانی پێشکەش بەو کۆمپانیایانە دەکات کە بنکەکانیان لە وڵاتانی وەک کازاخستاندایە. ماڵپەڕ: en.ecvv.co.kr. 8.MachineryZone – 专注于工程、建筑和农业行业的平台。这些是کازاخستان的一些知名的B2B平台,可以帮助当地企业与国内外潜在合作伙伴建立联立台可可促贸展。请注意,平台的网址可能会有变化,请查证后使用。