TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

نیکاراگوا وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و لە باکوورەوە هاوسنوورە لەگەڵ هندۆراس و لە باشوورەوە لەگەڵ کۆستاریکا. گەورەترین وڵاتی ئەمریکای ناوەڕاستە و ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ٦ ملیۆن کەسە. پایتەخت و گەورەترین شاری نیکاراگوا بریتییە لە ماناگوا. زمانی فەرمی ئیسپانییە، دراوی بەکارهێنراویش کۆردۆبای نیکاراگوایە. نیکاراگوا جوگرافیایەکی هەمەچەشنی هەیە، شاخەکانی گڕکان و دەریاچەی فراوان و کەنار دەریا جوانەکانی بەدرێژایی کەناراوەکانی زەریای هێمن لەخۆدەگرێت. بەناوبانگترین هێمای وڵاتەکە دەریاچەی نیکاراگوایە کە گەورەترین دەریاچەی ئەمریکای ناوەڕاستە. ئابووری نیکاراگوا زۆر پشت بە کشتوکاڵ دەبەستێت و قاوە یەکێکە لە هەناردە سەرەکییەکانی. پیشەسازییە سەرەکییەکانی دیکە بریتین لە بەرهەمهێنانی قوماش و گەشتیاری. حکومەت هەوڵەکانی بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی لە ڕێگەی هاندانەکانی باج و چاکسازی ئابوورییەوە داوە. نیکاراگوا خاوەنی میراتێکی کولتووری دەوڵەمەندە کە لە ژێر کاریگەری هۆزە ڕەسەنەکان و هەروەها کۆلۆنیالیزمی ئیسپانیادایە. مێژووەکەی قۆناغەکانی کۆلۆنیالیزم لە ژێر دەستی ئیسپانیادا دەگرێتەوە، دواتر بزووتنەوەکانی سەربەخۆیی لە سەدەی نۆزدەهەمدا. میراتی ئەم ڕووداوە مێژووییانە لە تەلارسازی و هونەر و مۆسیقا و ئەدەبیاتی نیکاراگوادا دەبینرێت. سەرەڕای ئەوەی بە درێژایی مێژووی خۆی لە هەندێک کاتدا ڕووبەڕووی ناسەقامگیری سیاسی بووەتەوە، بەڵام نیکاراگوا پێشکەوتنی بەرچاوی لە بوارەکانی وەک چاودێری تەندروستی و پەروەردەدا بەدەستهێناوە. بەڵام ڕێژەی هەژاری بە بەرزی دەمێنێتەوە و دەستڕاگەیشتن بە خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکان هێشتا دەتوانرێت بۆ هەندێک کۆمەڵگەی گوندنشین سنووردار بێت. گەشتیاری لە نیکاراگوا بەهۆی جوانی سروشتی و دەرفەتەکانی گەشتیاری ئیکۆتۆریزمەوە بە شێوەیەکی بەردەوام گەشە دەکات. سەردانکەران دەتوانن بە گڕکانەکانی وەک ماسایادا بگەڕێن یان بە پێ بەناو دارستانە باراناوییە گەشاوەکاندا بڕۆن کە پڕن لە جۆراوجۆری گیانلەبەرە کێوییەکان. بە کورتی، نیکاراگوا وڵاتێکە بە دیمەنە سەرسوڕهێنەرەکانی ناسراوە، کولتوری زیندوو کە ڕەگ و ڕیشەی لە نەریتە ڕەسەنەکاندا هەیە و لەگەڵ کاریگەرییەکانی ئیسپانیا تێکەڵکراوە، و زیادبوونی توانای گەشەپێدانی گەشتیاری سەرەڕای ئاستەنگە ئابوورییە کۆمەڵایەتییەکان.

نیکاراگوا وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و دراوەکەی بە کۆردۆبای نیکاراگوا (NIO) ناسراوە. نرخی ئێستای کۆردۆبای نیکاراگوا نزیکەی 1 USD بۆ 35 NIO یە. ئەم دراوە لە ساڵی ١٩١٢ خراوەتە بازاڕەوە و لەو کاتەوە بە چەندین گۆڕانکاریدا تێپەڕیوە. لە ساڵانی سەرەتاییدا بە کۆردۆبای زێڕین ناسرابوو، کە بە دراوی زێڕین ئاڵوگۆڕ دەکرا. بەڵام بەهۆی ناسەقامگیری ئابووری و گۆڕانکارییە سیاسییەکان، دراوەکە بە تێپەڕبوونی کات هەڵاوسانی بەرچاوی بەخۆیەوە بینی. هەڵاوسان تەحەدایەکی گەورە بووە بۆ ئابووری نیکاراگوا، ئەمەش بووەتە هۆی دابەزینی چەندین جار بەهای کۆردۆبای نیکاراگوا. لە هەوڵێکدا بۆ سەقامگیرکردنی ئابووری، ڕێوشوێنی جۆراوجۆر لەلایەن هەردوو دەسەڵاتی حکومەت و ڕێکخراوە داراییە نێودەوڵەتییەکانەوە جێبەجێ کراوە. بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشانە هەوڵی ڕێکخستنی نرخی ئاڵوگۆڕی دراوی بیانی و کۆنترۆڵکردنی ئاستی هەڵاوسان هەبووە. بانکی ناوەندی نیکاراگوا ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە بەڕێوەبردنی سیاسەتی دراو و پاراستنی سەقامگیری لەناو سیستەمی دارایی وڵاتدا. لە ساڵانی ڕابردوودا نیکاراگوا ڕووبەڕووی ئاستەنگی ئابووری بووەتەوە بەهۆی نائارامی سیاسی و کارەساتی سروشتی کە کاریگەرییان لەسەر گەشتیاری و وەبەرهێنان هەبووە. ئەم ڕووداوانە زیاتر کاریگەرییان لەسەر بەهای دراوەکەیان هەبوو. بەڵام هەوڵەکان لەلایەن هەردوو داڕێژەرانی سیاسەتی ناوخۆیی و هاوبەشە نێودەوڵەتییەکانەوە دەدرێن بۆ پشتگیریکردن لە بوژانەوەی ئابووری. بەگشتی، زۆر گرنگە بۆ ئەو کەسانەی کە سەردانی نیکاراگوا دەکەن یان بازرگانی دەکەن کە پێش ئەوەی بەشداری هەر مامەڵەیەکی دارایی بکەن کە کۆردۆباکانی نیکاراگوا بەشداربن، لە نرخەکانی ئاڵوگۆڕی ئاڵوگۆڕی ئێستا ئاگادار بن. سەرەڕای ئەوەش، باشترە ڕاوێژ لەگەڵ بانکە ناوخۆییەکان یان دابینکەرانی ئاڵوگۆڕی دراوی بیانی بەناوبانگ بکرێت بۆ زانیاری دروست سەبارەت بە نرخی ئاڵوگۆڕ.

دراوی یاسایی نیکاراگوا بریتییە لە کۆردۆبای نیکاراگوا (NIO). سەبارەت بە نرخە نزیکەکانی ئاڵوگۆڕکردن لەگەڵ دراوە سەرەکییەکانی جیهان، تکایە ئاگاداربن کە ئەمانە دەتوانن جیاواز بن و هەمیشە باشترە لە سەرچاوەیەکی متمانەپێکراوەوە بزانن. بەڵام تا مانگی ئەیلولی ٢٠٢١، لێرەدا چەند نرخێکی نزیکەی ئاڵوگۆڕکردن دەخەینەڕوو: - 1 دۆلاری ئەمریکی (USD) ≈ 34.5 کۆردباسی نیکاراگوا (NIO) - 1 یۆرۆ (EUR) ≈ 40.7 کۆردۆباسی نیکاراگوا (NIO) - 1 پاوەندی بەریتانی (GBP) ≈ 47.4 کۆردباسی نیکاراگوا (NIO) - 1 دۆلاری کەنەدی (CAD) ≈ 27.3 کۆردباسی نیکاراگوا (NIO) - 1 دۆلاری ئوسترالی (AUD) ≈ 25.2 کۆردباسی نیکاراگوا (NIO) تکایە لەبەرچاو بگرن کە ئەم ڕێژانە دەتوانن بگۆڕدرێن بەهۆی چەندین هۆکاری جیاواز وەک بارودۆخی ئابووری و هەڵاوسانی بازاڕ.

نیکاراگوا، خاکی دەریاچە و گڕکانەکان، بە درێژایی ساڵ چەندین جەژنی گرنگ بەڕێوەدەچێت. ئەم جەژنانە ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕن لە نمایشکردنی کولتوور و مێژوو و نەریتی دەوڵەمەندی وڵات. یەکێک لە گرنگترین ئاهەنگەکانی نیکاراگوا ڕۆژی سەربەخۆییە لە ١٥ی ئەیلول. ئەم جەژنە یادی سەربەخۆیی نیکاراگوایە لە ئیسپانیا لە ساڵی ١٨٢١. چەند هەفتەیەک پێشتر ئاهەنگەکان بە نمایشی نیشتمانپەروەرانە و ڕازاندنەوەی شەقامەکان و چالاکییە کولتوورییەکان دەستپێدەکات کە لە سەرانسەری وڵاتدا بەڕێوەدەچن. کاتێکە کە خەڵکی نیکاراگوا کۆدەبنەوە بۆ ڕێزلێنان لە میراتی نیشتمانی خۆیان لە ڕێگەی مۆسیقا، نمایشی سەما، پێشانگای خواردنی نەریتی کە بە "فێریاس" ناسراوە، و نمایشی یارییە ئاگرینەکان. چالاکییە سەرەکییەکە لە ماناگوا بەڕێوەدەچێت کە نمایشێکی گەورە بە ئاڤێنیدا دی بۆلیڤاردا دەڕوات بۆ ئاهەنگگێڕان بەم ڕۆژە گرنگە. پشوویەکی دیکەی گرنگ بریتییە لە جەژنی کریسمس (ناڤیداد) لە ٢٥ی کانوونی دووەم. خەڵکی نیکاراگوا بە تامەزرۆییەوە پێشبینی ئەم ئاهەنگە دەکەن و زۆر پێشوەختە دەست بە ئامادەکارییەکان دەکەن. خێزانەکان ماڵەکانیان بە گڵۆپی زیندوو و ڕازاندنەوە دەڕازێننەوە لە کاتێکدا منداڵان بە تامەزرۆییەوە چاوەڕێی دیارییەکانی بابا نوئێل یان "ئێل نینۆ دیۆس" دەکەن. نەریتێکی ناوازە لە شەوی یەڵدا "لا گریتێریا"یە، کە خەڵک لە نیوەی شەودا کۆدەبنەوە بۆ هاوارکردنی دروشمی وەک "کێ بووەتە هۆی ئەم هەموو خۆشییە؟ مێری!" هێمای ڕاگەیاندنی لەدایکبوونی عیسا مەسیحە و دەستپێکی ئاهەنگەکانی جەژنی کریسمسە. سێمانا سانتا (هەفتەی پیرۆز) فێستیڤاڵێکی دیکەی دیارە کە لە سەرانسەری نیکاراگوا بەڕێوەدەچێت و بەزۆری لە نێوان مانگەکانی ئازار-نیساندا بەڕێوەدەچێت بە پشتبەستن بە بەروارەکانی جەژنی ئیستەر. لەم پشووەدا کە هەفتەیەک دەخایەنێت و پێش یەکشەممەی جەژنی ئیستەر، کاسۆلیکە پەرستراوەکان بەشداری لە کاروانە ئاینییەکان دەکەن کە گەشتەکەی عیسا بەرەو لەخاچدان پیشان دەدەنەوە. ئەم کاروانە ڕێزلێنانانە دەتوانرێت لە سەرانسەری شارەکاندا بەڕێوەبچێت و بەشداربووان جل و بەرگی کارەکتەری ئینجیلییان لەبەردایە وەک سەربازانی ڕۆمانی و عیسا خۆی خاچ یان پەیکەری هەڵگرتووە کە هێمای دیمەنە جیاوازەکانی سۆز و سۆزی مەسیحن. جگە لەم جەژنە گەورانە، ئاهەنگەکانی دیکەی دیار بریتین لە ڕۆژی جیهانی ژنان لە ٨ی ئازار کاتێک لە سەرانسەری کۆمەڵگادا ڕێز لە ژنان دەگیرێت؛ یادی لەدایکبوونی ڕوبێن داریۆ لە ١٨ی ژانویە، بە ئاهەنگ گێڕان بە بۆنەی شاعیری نەتەوەیی نیکاراگوا؛ و شەڕی ڕۆژی سان جاسینتۆ لە ١٤ی ئەیلول، یادکردنەوەی شەڕێکی بەرچاو لە خەباتی وڵات بۆ سەربەخۆیی. خەڵکی نیکاراگوا لە ڕێگەی ئەم جەژنە گرنگانەوە بە شانازییەوە کولتوور و نەریت و مێژووی خۆیان نمایش دەکەن و لە هەمان کاتدا هەستی شوناس و یەکێتی نەتەوەیی خۆیان بەهێز دەکەن.

نیکاراگوا گەورەترین وڵاتی ئەمریکای ناوەڕاستە و ئابوورییەکی هەمەچەشنی هەیە، بازرگانی ڕۆڵێکی بەرچاوی هەیە. هەناردەکردنی سەرەکی نیکاراگوا بریتییە لە بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک قاوە، گۆشتی مانگا، شەکر، تووتن، پەتاتە، میوە. وڵاتەکە بە بەرهەمهێنانی قاوە بە کوالێتی بەرز ناسراوە و یەکێکە لە هەناردەکارانی سەرەکی قاوەی ئۆرگانیک لە سەرانسەری جیهاندا. کاڵا گرنگەکانی دیکەی هەناردەکردن بریتین لە زێڕ، خواردنە دەریاییەکان، کرێش، قوماش و کەلوپەلی چەرم. ئەمریکا هاوبەشی سەرەکی بازرگانی نیکاراگوایە. کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان لە نیکاراگوا هاوردە دەکات و وەک شوێنی سەرەکی هەناردەکردنی نیکاراگوا کاردەکات. ئەمریکا بە پلەی یەکەم بەرهەمی کشتوکاڵی وەک قاوە و گۆشتی مانگا لە نیکاراگوا هاوردە دەکات. سەرەڕای ئەوەش، کاڵای جۆراوجۆری بەرهەم هێنراو وەکو قوماش هاوردە دەکرێن. هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکانی دیکەی نیکاراگوا بریتین لە وڵاتانی ناو ناوچەی ئەمریکای ناوەڕاست وەک ئەلسەلڤادۆر و هندۆراس. ئەم وڵاتانە بەشێکن لە چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ئازاد لەوانە CAFTA-DR (ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی ئەمریکای ناوەڕاست و کۆماری دۆمینیکان). ئەندامێتی لەم ڕێکەوتنەدا ڕێگە بە دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکانی ئەمریکای باکوور بە ئیمتیازات دەدات. هەروەها چین لە ساڵانی ڕابردوودا بووەتە یاریزانێکی گرنگ لە دیمەنی بازرگانی نیکاراگوادا. وەبەرهێنانی چینی بووەتە هۆی زیادبوونی پڕۆژەکانی ژێرخانی وڵاتەکە وەک ڕێگاوبان و بەندەرەکان لە هەمان کاتدا دەرفەتی نوێی هەناردەکردن بۆ چین پەرەپێدەدات. سەرەڕای ئەم ڕەوتە ئەرێنییانە لە گەشەسەندنی بازرگانیدا، شایەنی باسە کە ناسەقامگیری سیاسی دەتوانێت کاریگەری لەسەر پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان هەبێت کە دواتر کاریگەری لەسەر پەیوەندییە بازرگانییەکان دەبێت. سەرەڕای ئەوەش ئاستەنگە ناوخۆییەکانی وەک ڕێژەی هەژاری دەتوانن ڕێگری لە تواناکانی گەشەی ئابووری بکەن لەوانە وەبەرهێنانی بیانی کە دەتوانێت کاریگەری لەسەر مامەڵە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان هەبێت کە نیکاراگوا بەشدارن. بەگشتی، نیکاراگوا بەردەوامە لە پەرەپێدانی پەیوەندییە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکانی بە گەڕان بەدوای بازاڕی نوێ بۆ هەردوو هەناردەکردنی بەرهەمە دەوڵەمەندەکانیان لەسەر بنەمای کشتوکاڵی لە هەمان کاتدا سەیری بەرزکردنەوەی کەرتی بەرهەمهێنانیان دەکات لەڕێگەی ڕاکێشانی دەرفەتی وەبەرهێنانی بیانی کە لە ئەنجامدا گەشەی ئابووری سوودی بۆ خەڵکەکەی دەگەیەنێت. لە کۆتاییدا، نیکاراگوا پەیوەندییەکی بەهێزی لەگەڵ وڵاتانی وەک ئەمریکا، دراوسێکانی ئەمریکای ناوەڕاست، و چین دەپارێزێت.

نیکاراگوا کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، توانایەکی بەرچاوی هەیە بۆ گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. لێرەدا چەند هۆکارێکی سەرەکی دەخەینەڕوو کە تیشک دەخەنە سەر تواناکانی نیکاراگوا: 1. شوێنی ستراتیژی: نیکاراگوا پێگەیەکی ستراتیژی هەیە کە دەتوانێت وەک دەروازەیەک بۆ ئەو بازرگانیانە بێت کە ئامانجیان فراوانکردنی کارەکانیان لە ئەمریکای لاتین و کاریبی. نزیکی لە بازاڕە گەورەکانی وەک ئەمریکای باکوور و گەیشتن بە زەریای هێمن لە ڕێگەی کەناراوەکانی فراوانەوە، وای لێدەکات ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی. 2. کەشوهەوای لەبار بۆ وەبەرهێنان: وڵات چالاکانە هاندەری وەبەرهێنانی بیانییە لەڕێگەی پێشکەشکردنی هاندانەکانی باج و پێشخستنی ناوچەی بازرگانی ئازاد و جێبەجێکردنی سیاسەتی دۆستانەی بازرگانی. ئەمەش کۆمپانیا فرەنەتەوەییەکان ڕادەکێشێت کە بەدوای شوێنی بەرهەمهێنانی کاریگەری تێچوون یان دەرفەتی وەبەرهێناندا دەگەڕێن. 3. سامانە سروشتییە دەوڵەمەندەکان: نیکاراگوا خاوەنی سەرچاوەی نوێبووەوەی زۆرە لەوانە کەرتەکانی کشتوکاڵ، دارستان، کانگا و ماسیگرتن کە دەرفەت بۆ گەشەی هەناردەکردن دەخەنە ڕوو. بەرهەمەکانی وەک قاوە، شەکر، قوماش، بەرهەمە دەریاییەکان (کرێم)، کانزاکان (زێڕ)، و دار ئاسۆیەکی باشی بازاڕیان هەیە لە دەرەوەی وڵات. 4. پەرەپێدانی ژێرخانی: نیکاراگوا وەبەرهێنانێکی زۆر دەکات لە پەرەپێدانی ژێرخانی گواستنەوە وەک ڕێگاوبانەکان، بەندەرەکان (بۆ نموونە، پۆرتۆ کۆرینتۆ) هێڵی ئاسن (بۆ نموونە، کەناڵی گەورەی نێوان ئۆقیانوسەکان)، فڕۆکەخانەکان بۆ باشترکردنی پەیوەندی لەگەڵ باقی جیهان کە ئاسانکاری دەکات بۆ چالاکییە کارامەکانی هاوردەکردن/هەناردەکردن . 5. ڕێککەوتنە بازرگانییەکان: نیکاراگوا چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی واژۆ کردووە کە یارمەتی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ دەدات بۆ هەناردەکردنی وەک CAFTA-DR کە دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکانی ئەمریکای باکوور و ناوەڕاست بە ئیمتیازات دابین دەکات کە گەشەی ئابووری بەرز دەکاتەوە لە ڕێگەی زیادکردنی قەبارەی هەناردەکردنەوە. 6. پۆتانسێلی گەشتیاری: جوانی دیمەندارەکانی نیکاراگوا لەگەڵ شوێنە سەرنجڕاکێشەکانی وەک کەناراوەکانی سەرسوڕهێنەر بەدرێژایی هەردوو کەناراوەکان (دەریای کاریبی و زەریای هێمن)، گڕکانەکان لەوانەش دەریاچەی ماناگوا و دەریاچەی نیکاراگوا توانای گەشتیاری بێئەندازە دروست دەکات کە گەشەی ئابووری دەجوڵێنێت بەهۆی زیادبوونی سەردانکەران ساڵانە پێویستی بە خزمەتگوزاری/بەرهەمی ناوخۆیی هەیە لە ناوخۆییەوە بازرگانییەکان. بەڵام لە نێوان ئەم پۆتانسێلانەدا ڕەنگە هێشتا تەحەددیاتی وەک ناسەقامگیری سیاسی یان ڕێژەی تاوان هەبن کە داوای پراکتیکی بەڕێوەبردنی مەترسی کاریگەر دەکەن لەلایەن کۆمپانیا بیانییەکانەوە کە بیر لە چوونە ناو بازاڕی نیکاراگوا دەکەنەوە و هەڵسەنگاندنی ورد پێویست دەکەن پێش ئەوەی لێرە دەست بە کاروبار بکەن.

بۆ دەستنیشانکردنی ئەو بەرهەمانەی کە زۆرترین فرۆشیان هەیە لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی نیکاراگوا، چەند هۆکارێک هەن کە پێویستە لەبەرچاو بگیرێن. نیکاراگوا بە ژمارەی دانیشتووانەکەی کە نزیکەی ٦ ملیۆن کەسە و ئابوورییەکی گەشەسەندووە، دەرفەت بۆ گەشەکردنی بەرهەمە جیاوازەکان دەڕەخسێنێت. لێرەدا دەتوانرێت چۆن مامەڵە لەگەڵ هەڵبژاردنی بەرهەمدا بکرێت: 1. شیکردنەوەی ڕەوتی بازاڕ: لێکۆڵینەوە لە ڕەوتی بازاڕی ئێستا لە کەرتی هاوردە/هەناردەی نیکاراگوا بۆ دیاریکردنی پۆلە بەرهەمە بەناوبانگەکان. ئەمەش دەتوانێت بریتی بێت لە لێکۆڵینەوە لە ئاماری بازرگانی، ڕاوێژکاری ڕاپۆرتەکانی پیشەسازی و شیکردنەوەی ڕەفتاری بەکاربەران. 2. ڕەچاوکردنی داواکاری ناوخۆیی: هەڵسەنگاندنی داواکاری بۆ بەرهەمە تایبەتەکان لە ناو خودی نیکاراگوادا. دیاری بکە کە چ کاڵایەک یان خزمەتگوزارییەک لە نێوان بەکارهێنەرانی ناوخۆییدا ڕەوتیان هەیە و چۆن لەگەڵ بازرگانی نێودەوڵەتیدا هاوتەریبن. 3. گرنگیدان بە بەرهەمە کشتوکاڵییەکان: نیکاراگوا کەرتێکی کشتوکاڵی بەهێزی هەیە و بە قاوە، گۆشتی مانگا، بەرهەمە شیرەمەنیەکان، تووتن، میوە (وەک مۆز)، و سەوزە (لەوانەش فاسۆلیا) ناسراوە. ئەم کاڵا کشتوکاڵیانە بەهۆی کوالیتی و زۆریانەوە توانای هەناردەکردنی زۆریان هەیە. 4. گەڕان بە سەرچاوە سروشتییەکان: لە پرۆسەی هەڵبژاردنی بەرهەمدا سوود لە سەرچاوە سروشتییە زۆرەکانی نیکاراگوا وەربگرە وەک دار، کانزا (زێڕ و زیو)، خواردنە دەریاییەکان/بەرهەمەکانی ماسیگرتن (لۆبستر، کرێم). 5. چارەسەری وزەی نوێبووەوە: وەک وڵاتێکی هۆشیاری ژینگەیی کە ئامانجی زیادکردنی بەکارهێنانی وزەی نوێبووەوەی بە شێوەیەکی بەرچاو تا ساڵی 2030، دەرفەتێکی فراوان هەیە بۆ هاوردەکردن کە پەیوەندی بە تەکنەلۆژیای وزەی پاکەوە هەیە وەک پانێڵی خۆر یان تۆرباینەکانی با. 6. بەرهەمە ژینگەدۆستەکان: لەگەڵ گەشەسەندنی هۆشیاری سەبارەت بە بەردەوامیی و دۆستی ژینگەیی لە ئاستی جیهانیدا و هەروەها لە ناو نیکۆاراگوا خۆیدا.، بیر لە هەڵبژاردنی شتومەکی وەک کەرەستەی پاکەتکردنی زیندوو/ئامراز یان قوماشی ئۆرگانیک بکەرەوە کە بە تایبەتی بەرەو ئەم بەشە بازاڕە تایبەتە دەگونجێت 7. بەرهەمە میراتییە کولتوورییەکان: کاری دەستی کە لەلایەن پیشەوانانی ناوخۆییەوە دروستکراون دەتوانن کڕیارە بەتواناکانی دەرەوەی وڵات بدۆزنەوە کە هونەری ڕەسەنی تایبەت بە کولتوری نیکاراگوا بەرز دەنرخێنن – بۆیە پێشکەشکردنی پشتگیری بۆ دەستپێشخەرییەکانی بازرگانی دادپەروەرانە ڕەنگە سوودبەخش بێت. 8. دەرفەتەکانی تۆڕکردن: بەشداریکردن لە پێشانگە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان یان بەشداریکردن لە بۆنە تۆڕییەکان کە پەیوەندییان بە بازاڕەکانی بازرگانی دەرەکی نیکاراگوا هەیە کە دەتوانیت پەیوەندییەکان دروست بکەیت، داواکارییەکانی بازاڕ هەڵسەنگێنیت و بەرهەمە ئەگەرییەکان هەڵسەنگێنیت بۆ هەناردەکردن. لەبیرت بێت کە ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی ورد، تێگەیشتن لە پێداویستییەکانی بازاڕی ئامانج و لەبەرچاوگرتنی خواستی ناوخۆیی هەنگاوی گرنگن بۆ هەڵبژاردنی سەرکەوتووی بەرهەم لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی نیکاراگوا.

نیکاراگوا وڵاتێکی ئەمریکای ناوەڕاستە و بە میراتی دەوڵەمەندی کولتووری و دیمەنە هەناسەبڕکێ و میواندارییە گەرمەکانی ناسراوە. نیکاراگواکان بەگشتی دۆستانەن و پێشوازییان لە سەردانکەران کردووە، ئەمەش وایکردووە کە شوێنێکی گونجاو بێت بۆ ئەو گەشتیارانەی کە دەیانەوێت تێکەڵەیەکی ناوازە لە نەریتە ڕەسەنەکان و کاریگەریی کۆلۆنیالیزمی ئیسپانیا ئەزموون بکەن. یەکێک لە تایبەتمەندییە دیارەکانی کڕیارانی نیکاراگوا خۆشەویستییان بۆ موزایەدە. مامەڵەکردن لەسەر نرخەکان لە بازاڕە ناوخۆییەکان و فرۆشیارانی سەر شەقامەکان و بازرگانییە بچووکەکاندا باو و ئاساییە. دانوستاندن لەسەر نرخەکان دەتوانرێت وەک بەشێکی ئاسایی پرۆسەی کڕین سەیر بکرێت و زۆرجار چاوەڕوان دەکرێت. بەڵام لە کاتی مامەڵەکردن لەگەڵ فرۆشیارە گەورەکان یان دامەزراوە ئاست بەرزەکان، ڕەنگە مامەڵەکردن بە نرخ نەزانرێت یان بە گونجاو نەزانرێت. تایبەتمەندییەکی دیکەی کڕیارانی نیکاراگوا، حەزیان لە پەیوەندییە کەسییەکانە لە مامەڵە بازرگانییەکاندا. دروستکردنی متمانە و دامەزراندنی پەیوەندییەکان لە ژینگەی بازرگانی ناوخۆییدا زۆر گرنگە. باو و ئاساییە کە زۆرێک لە مامەڵەکان لەسەر بنەمای پەیوەندییەکانی پێشوو یان پێشنیارەکانی کەسانی متمانەپێکراو بن. لە ڕووی تابۆ یان هەستیاری کولتوورییەوە کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێت لەکاتی کارلێککردن لەگەڵ کڕیارانی نیکاراگوا، گرنگە دوور بکەویتەوە لە باسکردنی سیاسەت مەگەر بانگهێشت نەکرێت بۆ ئەوەی. بابەتی سیاسی بە هۆی مێژووی نائارامی سیاسی و دووبەرەکی لە نێوان هاووڵاتیانی وڵاتەکەیدا دەتوانێ هەستیار بێت. سەرەڕای ئەوەش، زۆر گرنگە ڕێز لە داب و نەریت و ڕەوشتی ناوخۆیی بگیرێت لە کاتی کارلێککردن لەگەڵ کڕیارەکاندا. بۆ نموونە، ڕەنگە هەمیشە لە نیکاراگوادا بە توندی پابەند نەبێت بە کاتی خۆیەوە بە بەراورد بە کولتوورەکانی دیکە کە دواکەوتن وەک بێڕێزیکردن سەیر بکرێت. سەبر و نەرمی و نەرمی سیفەتێکی بەنرخن لەکاتی بازرگانیکردن لەم وڵاتەدا. بە گشتی تێگەیشتن لە تایبەتمەندییەکانی کڕیارانی نیکاراگوا بریتییە لە ناسینی خۆشەویستییان بۆ موزایەدەکردن لە هەمان کاتدا پاراستنی پەیوەندییە پیشەییەکان لەسەر بنەمای متمانە و ڕێزگرتن. ئاگاداربوون لە داب و نەریتە ناوخۆییەکان یارمەتیدەر دەبێت بۆ دڵنیابوون لە کارلێکی سەرکەوتوو لەگەڵ کڕیارەکان لە نیکاراگوا.

نیکاراگوا کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، ڕێسا و ڕێکاری تایبەتی گومرگی هەیە بۆ بەڕێوەبردنی سنوورەکانی. بۆ ئەوەی گەشتیاران بە ئاسانی بچنە ژوورەوە یان دەربچن لە وڵاتەکەدا، پێویستە هەندێک ڕەچاوکردن لەبەرچاو بگرن. یەکەم: لەکاتی چوونە ناو نیکاراگوا پاسپۆرت پێویستە و دەبێت لانیکەم بۆ ماوەی شەش مانگ لە دەرەوەی مانەوەی مەبەست لێی کارا بێت. ڕەنگە هاووڵاتیانی هەندێک وڵات پێش گەیشتنیان پێویستیان بە وەرگرتنی ڤیزە هەبێت، هاوڵاتییانی وڵاتانی دیکەش بەزۆری دەتوانن لە کاتی چوونە ژوورەوە کارتی گەشتیاری بەدەستبهێنن و پارەیەک وەردەگرن. لەڕووی ئەو کەلوپەلانەی کە دەتوانرێت بێ باج بهێنرێتە ناو وڵاتەوە، گەشتیاران ڕێگەیان پێدەدرێت کەلوپەلی تایبەتی وەک جل و بەرگ و ئامێری ئەلیکترۆنی بۆ بەکارهێنانی شەخسی لەگەڵ خۆیان بهێنن. بەڵام سنووردارکردنی توند هەیە بۆ هێنانی چەکی ئاگرین و تەقەمەنی بۆ نیکاراگوا بەبێ مۆڵەتی پێویست. هەروەها گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە هەندێک بەرهەمی کشتوکاڵی کەوتوونەتە ژێر ڕێساکانەوە. بۆ ڕێگریکردن لە هاتنە ناوەوەی ئافات یان نەخۆشی بیانی کە دەتوانێت زیان بە ئیکۆسیستەمی نیکاراگوا یان پیشەسازی کشتوکاڵی بگەیەنێت، نابێت میوە، سەوزە، تۆو یان هەر ماددەیەکی ڕووەکی تر بەبێ مۆڵەتی پێشوەختە بهێنرێتە ناو وڵاتەکەوە. لە ڕووی هەناردەکردن لە نیکاراگوا، ڕەنگە سنووردارکردن هەبێت بۆ دەرهێنانی هەندێک شوێنەواری کولتووری یان بەرهەمی جۆرە مەترسیدارەکانی وەک عاج. زۆر پێشنیار دەکرێت کە گەشتیاران پێشتر ڕاوێژ لەگەڵ دەسەڵاتدارانی نیکاراگوا بکەن ئەگەر پلانیان هەیە هەر شتێکی سنووردار هەناردە بکەن. سەرەڕای ئەوەش، ئەو کەسانەی کە بە بڕە پارەیەکی بەرچاوەوە گەشت دەکەن (زیاتر لە ١٠ هەزار دۆلار) پێویستە لە کاتی گەیشتنیان بە نیکاراگوا ڕایبگەیەنن. ئەگەر ئەو کارە نەکرێت، دەکرێت دەست بەسەردا بگیرێت لەلایەن بەرپرسانی گومرگییەوە. بە گشتی باشترە بۆ ئەو گەشتیارانەی کە دەچنە ناو نیکاراگوا یان دەردەچن پێش گەشتەکەیان لێکۆڵینەوە لە مەرجەکانی گومرگی بکەن و پابەندبن بە هەموو ڕێسا کارپێکراوەکان. ئەمەش یارمەتیدەر دەبێت بۆ دەستەبەرکردنی ئەزموونێکی بێ کێشە لە خاڵەکانی کۆنترۆڵکردنی سنوورەکانی نیکاراگوا لە هەمان کاتدا ڕێزگرتن لە یاساکانی وڵات و ڕێوشوێنەکانی پاراستنی ژینگە. (چاپێکی پێداچوونەوە)

نیکاراگوا وڵاتێکە کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و سیاسەتی باجی هاوردەکردنی جێبەجێ کردووە. وڵاتەکە باجی هاوردەکردن لەسەر کاڵا و کاڵا جۆراوجۆرەکان دەسەپێنێت کە دەهێنرێنە ناو خاکەکەیەوە. ڕێژەی باجی هاوردەکردن لە نیکاراگوا بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هاوردە دەکرێت دەگۆڕێت. ڕێژەکان دەتوانن لە نێوان 0% بۆ 40% بێت، بە تێکڕا ڕێژەی نزیکەی 16%. ئەم باجانە هەم بۆ کەرەستەی خاو و هەم بۆ بەرهەمە تەواوکراوەکان، لەوانەش کەلوپەلی کشتوکاڵی، ئامێر، ئەلیکترۆنی، ئۆتۆمبێل و بەرهەمە قوماشییەکان. هەروەها نیکاراگوا سیاسەتی تایبەتی دامەزراندووە بۆ پێشخستنی هەندێک کەرت لە ئابوورییەکەی لە ڕێگەی مامەڵەی باجی ئیمتیازییەوە. بۆ نموونە حکومەت هاندان پێشکەش دەکات بۆ پەرەپێدانی پڕۆژەکانی وزەی نوێبووەوە بە کەمکردنەوە یان لێخۆشبوونی باجی هاوردەکردن لەسەر ئامێرەکانی پەیوەست بەم کەرتە. سەرەڕای ئەوەش، نیکاراگوا چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی لەگەڵ وڵاتان و ناوچەکانی دیکە جێبەجێ کردووە بە مەبەستی کەمکردنەوە یان نەهێشتنی باج لەسەر هاوردەکردن لەم هاوبەشانە. یەکێک لە ڕێککەوتنە گرنگەکان ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی ئەمریکای ناوەڕاست و کۆماری دۆمینیکان (CAFTA-DR)ە، کە بازرگانی نێوان وڵاتانی بەشداربوو لە ڕێگەی کەمکردنەوەی بەربەستەکان و ئاسانکاری بۆ دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ بەرەوپێش دەبات. گرنگە بۆ ئەو بازرگانیانەی کە کاڵا هاوردە دەکەن بۆ نیکاراگوا ئاگاداری ئەم سیاسەتانەی باج بن چونکە دەتوانن کاریگەرییەکی بەرچاویان هەبێت لەسەر حیساباتی تێچوون و توانای کێبڕکێ. کۆمپانیاکان پێویستە ڕاوێژ لەگەڵ دەسەڵاتدارانی گومرگی ناوخۆیی بکەن یان داوای ڕاوێژکاری پیشەیی بکەن پێش ئەوەی بەشداری لە مامەڵە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان بکەن کە بازاڕەکانی نیکاراگوا دەگرێتەوە. بە گشتی سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردنی نیکاراگوا ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە ڕێکخستنی ڕۆیشتنی کاڵاکان بۆ ناو وڵاتەکە لە هەمان کاتدا پشتگیری پیشەسازییە ناوخۆییەکان و پێشخستنی گەشەی ئابووری دەکات.

نیکاراگوا وەک وڵاتێکی گەشەسەندوو، سیاسەتی جۆراوجۆری باجی هەناردەکردنی جێبەجێ کردووە بۆ پاڵپشتی ئابوورییەکەی و بەرەوپێشبردنی بازرگانی نێودەوڵەتی. ئەم سیاسەتە باجانە ئامانجیان هاندان بۆ هەناردەکردن و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانییە لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە گەشەی ئابووری بەردەوام. یەکەم: نیکاراگوا چەندین هاندان بۆ باج پێشکەش بە هەناردەکاران دەکات. وڵاتەکە لێخۆشبوون یان کەمکردنەوەی ڕێژەی باجی هەناردەکردن بۆ کاڵا و پیشەسازییە تایبەتەکان دابین دەکات کە بە ستراتیژی دادەنرێت بۆ گەشەپێدانی نیشتمانی. ئەمەش بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک قاوە، مۆز، شەکر و خواردنە دەریاییەکان دەگرێتەوە کە بۆ ئابووری وڵاتەکە زۆر گرنگن. سەرەڕای ئەوەش، نیکاراگوا لە چوارچێوەی چوارچێوەی بازرگانی ئازاد لەگەڵ چەند وڵاتێک لە ڕێگەی ڕێککەوتنی دوولایەنە یان فرەلایەنە کاردەکات. ئەم ڕێککەوتنانە زۆرجار باجی هەناردەکردن لەسەر هەندێک کاڵا کە لە نێوان ئەم وڵاتە هاوبەشانەدا بازرگانییان پێوە دەکرێت، لەناو دەبەن یان کەم دەکەنەوە. بۆ نموونە، ڕێککەوتنی بازرگانی ئازادی کۆماری دۆمینیکان-ئەمریکای ناوەڕاست-ئەمریکا (CAFTA-DR) ڕێگە بە چوونە ژوورەوەی بێ باج دەدات بۆ بازاڕی ئەمریکا بۆ زۆرێک لە بەرهەمەکانی نیکاراگوا. جگە لەوەش، نیکاراگوا هانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی دەدات بە پێشکەشکردنی کەمکردنەوەی باج و لێخۆشبوون لەسەر هەناردەکردنەکان کە لە وەبەرهێنانەکانەوە دروست دەبن کە لە ناوچە بازرگانییە ئازادییە دیاریکراوەکان (FTZs) ئەنجامدراون. ئەو کۆمپانیایانە کە لەناو ئەم FTZانەدا کاردەکەن، سوودەکانی وەک لێخۆشبوونی تەواو لە باجی هەناردەکردن و باجەکانی دیکەی پەیوەست بە هەناردەکردن بەهرەمەندن. هەروەها حکومەتی نیکاراگوا ڕێوشوێنی پشتیوانی پێشکەش دەکات بۆ بەرزکردنەوەی توانای کێبڕکێی پیشەسازییە هەناردەکارەکانی. ئەمەش بەرنامەکانی هاوکاری دارایی دەگرێتەوە کە پاڵپشتی تێچووی گواستنەوە دەکەن کە پەیوەندییان بە هەناردەکردنی کاڵاکانەوە هەیە بۆ دەرەوەی وڵات. ئەم یارمەتییانە یارمەتیدەرن بۆ کەمکردنەوەی تێچووی گشتی هەناردەکردن بۆ ئەو بازرگانیانەی کە لە نیکاراگوا کاردەکەن. بە گشتی سیاسەتی باجی هەناردەکردنی نیکاراگوا بە شێوەیەک داڕێژراوە کە ژینگەیەکی لەبار بۆ ئەو بازرگانیانە دروست بکات کە خەریکی بازرگانی نێودەوڵەتین. بە پێشکەشکردنی هاندان و لێخۆشبوون لە باجی هەناردەکردن بۆ بەرهەم و پیشەسازییە ستراتیژییەکان لە هەمان کاتدا پەرەپێدانی هاوبەشی ئابووری لە ڕێگەی ڕێککەوتنەکانی بازرگانی ئازاد و FTZ , حکومەت ئامانجیەتی ئابووری خۆی بەرز بکاتەوە لە ڕێگەی پێشخستنی هاتنی وەبەرهێنانی بیانی بەهێز و زیادکردنی داهاتی نیشتمانی لە ڕێگەی فراوانکردنی هەناردەکردنەوە.

نیکاراگوا وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، بە بەرهەم و پیشەسازییە هەمەچەشنەکانی هەناردەکردن ناسراوە. بە مەبەستی دڵنیابوون لە کوالیتی و سەلامەتی ئەم هەناردەکردنانە، نیکاراگوا بڕوانامەی هەناردەکردنی جۆراوجۆری جێبەجێکردووە. یەکێک لە بڕوانامە سەرەکییەکانی پێویست بۆ هەناردەکردنی نیکاراگوا، بڕوانامەی سەرچاوەیە. ئەم بەڵگەنامەیە پشتڕاستی دەکاتەوە کە کاڵا هەناردەکراوەکان لە نیکاراگوا بەرهەم هێنراون یان بەرهەم هێنراون. زانیاری گرنگ سەبارەت بە سەرچاوەی بەرهەمەکان دەدات و لەوانەیە وردەکارییەکانی وەک پرۆسەی بەرهەمهێنانیان، کەرەستە بەکارهێنراوەکان و تایبەتمەندییە پەیوەندیدارەکانی دیکە لەخۆبگرێت. سەرەڕای ئەوەش، نیکاراگوا داوا لە هەناردەکاران دەکات بڕوانامەی تەندروستی ڕووەکی بۆ هەندێک بەرهەمی کشتوکاڵی بەدەستبهێنن. ئەم بڕوانامەیە دڵنیای دەدات لەوەی کە ئەو ڕووەکە و بەرهەمە ڕووەکییانەی کە هەناردە دەکرێن دوورن لە ئافات، نەخۆشی، یان هەر زیندەوەری زیانبەخش کە مەترسی لەسەر ئیکۆسیستەمی وڵاتانی دیکە یان کەرتە کشتوکاڵییەکان دروست بکات. بڕوانامەیەکی دیکەی گرنگ بۆ هەندێک لە هەناردەکردنی نیکاراگوا مۆڵەتی هەناردەکردنی تەندروستییە (SEA). ئەم بڕوانامەیە گەرەنتی ئەوە دەکات کە بەرهەمە خۆراکیەکان لەگەڵ ستانداردە نێودەوڵەتییەکانی تەندروستی و سەلامەتیدا دەگونجێن. SEA دڵنیای دەدات لەوەی کە هیچ ماددەیەکی زیانبەخش یان پیسکەرێک لەم ماددە خۆراکیانەدا نییە بە پشکنینی وردی پرۆسەکانی بەرهەمهێنان و دامەزراوەکانیان. جگە لەوەش، ڕەنگە هەندێک بڕوانامەی تایبەتی پەیوەست بە پیشەسازی پێویست بێت بەپێی جۆری بەرهەمی هەناردەکردن. بۆ نموونە، ئەو قوماشانەی کە بۆ بازاڕە سەرەکییەکانی وەک ئەوروپا یان ئەمریکای باکوور دانراون زۆرجار پێویستیان بە پابەندبوون بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکانی وەک بڕوانامەی ئاڵوگۆڕی ئۆرگانیک یان بڕوانامەی ستانداردی جیهانی قوماشی ئۆرگانیک (GOTS) هەیە بۆ پشتڕاستکردنەوەی شێوازەکانی بەرهەمهێنانی قوماشی ئۆرگانیک. ئەم بڕوانامانەی هەناردەکردن ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پاراستنی ناوبانگی نیکاراگوا وەک هاوبەشێکی بازرگانی جێی متمانە. ئەوان متمانە بە وڵاتانی هاوردەکار دەدەن سەبارەت بە کوالیتی و سەلامەتی کاڵاکانی نیکاراگوا لە هەمان کاتدا پابەند دەبن بە ڕێساکانی بازرگانی نێودەوڵەتی. زۆر گرنگە هەناردەکاران بە توندی پابەند بن بەم مەرجانە بۆ دڵنیابوون لە مامەڵەی سنووربەزێن بە شێوەیەکی نەرم و نیان و لە هەمان کاتدا سوودمەند بن لە دەرفەتە فراوانەکانی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ.

نیکاراگوا کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، چەندین سوودی لۆجستی پێشکەش بەو بازرگانانە و خاوەنکارانە دەکات کە دەیانەوێت زنجیرەی دابینکردنیان لە ناوچەکەدا دابمەزرێنن. لێرەدا چەند هۆکارێکی سەرەکی دەخەینەڕوو کە نیکاراگوا دەکاتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ کارەکانی لۆجستی: 1- شوێنی ستراتیژی: نیکاراگوا لە نێوان ئەمریکای باکوور و باشوور هەڵکەوتووە و وەک پەیوەندییەکی گرنگ لە نێوان ئەم دوو کیشوەرەدا کاردەکات. سوود لە هەردوو کەناری ئەتڵەسی و زەریای هێمن وەردەگرێت، ئەمەش ڕێگە بە گەیشتن بە ڕێگا سەرەکییەکانی کەشتیوانی نێودەوڵەتی دەدات بە ئاسانی. 2- پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری: لەم ساڵانەی دواییدا نیکاراگوا وەبەرهێنانی بەرچاوی لە پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووریدا ئەنجامداوە. ئەمەش بریتییە لە باشترکردنی تۆڕەکانی ڕێگاوبان و فراوانکردنی بەندەرەکانی وەک کۆرینتۆ و پۆرتۆ ساندینۆ لە کەنارەکانی زەریای هێمن و دروستکردنی کەناڵێکی نوێ کە هەردوو کەنارەکە بەیەکەوە دەبەستێتەوە. ئەم باشترکردنانە کارایی گواستنەوە و پەیوەندیکردن بەرز دەکەنەوە. 3- ناوچەی بازرگانی ئازاد: نیکاراگوا چەندین ناوچەی بازرگانی ئازادی لە سەرتاسەری وڵاتدا دامەزراندووە بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی و پێشخستنی پیشەسازییە هەناردەکارەکان. ئەم ناوچانە هاندان بۆ باج، ڕێکارەکانی گومرگی ڕێکخراو و سوودی دیکە بۆ کارەکانی لۆجستی پێشکەش دەکەن. 4. تێچووی کێبڕکێ: بە بەراورد لەگەڵ وڵاتانی دراوسێی وەک کۆستاریکا یان پەنەما، نیکاراگوا تێچووی کار و تێچووی کارکردن کەمتر پێشکەش دەکات لەکاتێکدا ستانداردی کوالیتی دەپارێزێت. ئەمەش وای لێدەکات ببێتە بژاردەیەکی سەرنجڕاکێش بۆ ئەو کۆمپانیایانە کە بەدوای چارەسەری لۆجستیکی کاریگەردا دەگەڕێن. 5. هێزی کاری لێهاتوو: نیکاراگوا شانازی بە هێزێکی کاری گەنجەوە دەکات کە مووچەی تاڕادەیەک کەمیان هەیە بە بەراورد بە وڵاتانی دیکەی ناوچەکە. بەردەستبوونی کرێکارانی لێهاتوو دڵنیای دەدات لە مامەڵەکردنی کارا لەگەڵ ئەرکە لۆجستییە جیاوازەکان وەک کارەکانی کۆگاکردن یان بەڕێوەبردنی کۆگا. 6. پشتگیری حکومەت: حکومەتی نیکاراگوا چالاکانە پشتگیری لە وەبەرهێنانی بیانی دەکات بە پێشکەشکردنی هاندان وەک لێخۆشبوون لە باجی هاوردەکردن لەسەر ئامێر و ئامێرە پێویستەکان بۆ کارەکانی لۆجستی. 7.ئاسایش و سەقامگیری: لەگەڵ بارودۆخی سیاسی سەقامگیر لە ساڵانی ڕابردوودا لەگەڵ ڕێژەی کەمی تاوان بە بەراورد بە هەندێک وڵاتی دراوسێ، نیکاراگوا ژینگەیەکی ئاسایش لەبار بۆ چالاکییە بازرگانییەکان لەوانەش ئەوانەی پەیوەستن بە لۆجستیکەوە دابین دەکات. 8.سەرچاوەکانی وزەی نوێبووەوە: نیکاراگوا لە ڕێگەی کێڵگە باییەکان، پڕۆژەکانی خۆر و هتدەوە سوودی لە توانای وزەی نوێبووەوە وەرگرتووە. بەردەستبوونی وزەی پاکی زۆر تێچووی کارکردن کەمدەکاتەوە و هەروەها هەوڵەکانی بەردەوامیی لە نێوان کارەکانی لۆجستیدا بەرەوپێش دەبات. بە کورتی، نیکاراگوا سوودی ستراتیژی پێشکەش بە بازرگانان و خاوەنکارەکان دەکات لە ڕووی شوێنەکەی، پەرەپێدانی ژێرخانی، تێچووی کێبڕکێ، هێزی کاری لێهاتوو , پشتگیری حکومەت , ئاسایش و سەقامگیری و بەکارهێنانی سەرچاوەکانی وزەی نوێبووەوە. ئەم هۆکارانە وای لێدەکەن کە ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ دامەزراندنی کارەکانی لۆجستیکی کارا لە ئەمریکای ناوەڕاست.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

نیکاراگوا وڵاتێکی زیندووە لە ئەمریکای ناوەڕاست کە چەندین دەرفەتی بازرگانی و بازرگانی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات. وڵاتەکە کەناڵی سەرەکی نێودەوڵەتیی تەداروکی هەیە و میوانداری چەندین پێشانگای بازرگانی و پێشانگای گرنگی دەکات. 1. ناوچەی بازرگانی ئازاد: نیکاراگوا چەندین ناوچەی بازرگانی ئازادی (FTZ)ی هەیە کە هاندانێکی سەرنجڕاکێش پێشکەش بە کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان دەکەن کە دەیانەوێت کارەکانی بەرهەمهێنان یان دابەشکردن دابمەزرێنن. ئەم FTZیانە، وەک زۆنا فرانکا پاسیفیکا، زۆنا فرانکا ئەسترۆ نیکاراگوا، و زۆنا فرانکا لاس مێرسیدس، کەشوهەوای بازرگانی لەبار بە سوودی باج و ڕێکارەکانی گومرگی ڕێکخراو دابین دەکەن. 2. پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی: لەگەڵ گەشەکردنی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە سەرانسەری جیهاندا، بازرگانییەکانی نیکاراگوا دەتوانن دەستیان بگات بە پلاتفۆرمە جیاوازەکانی ئۆنلاین بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارە جیهانییەکان. ماڵپەڕەکانی وەک ئەمازۆن، ئیبەی، عەلی بابا، و پلاتفۆرمی B2B وەک سەرچاوەی جیهانی دەرفەتێک بۆ هەناردەکارانی نیکاراگوا دەڕەخسێنن بۆ گەیشتن بە بنکەیەکی کڕیاری فراوانتر. 3- پرۆنیکاراگوا: پرۆنیکاراگوا دەزگای نیشتمانی بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانە کە بەرپرسیارە لە ڕاکێشانی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI) بۆ ناو وڵاتەکە. یارمەتی وەبەرهێنەرانی ئەگەری دەدات لە ڕێگەی پێشکەشکردنی زانیاری لەسەر دەرفەتەکانی بازاڕ، ئاسانکاری بۆ ناساندنی بازرگانی، پێشکەشکردنی زانیاری هاندانەکانی وەبەرهێنان، و یارمەتیدان لە دامەزراندنی هاوبەشی ستراتیژی. 4- فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ماناگوا: بەهۆی ئەوەی دەروازەی سەرەکییە بۆ نیکاراگوا لەڕێگەی گەشتە ئاسمانییەکانەوە، فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ماناگوا وەک کەناڵێکی گرنگ بۆ سەردانی کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کاردەکات بۆ گەڕان بەدوای دەرفەتەکانی دابینکردن لە ناوخۆی وڵاتەکەدا. 5. پێشانگای پیشەسازی ئێکسپیکا: پێشانگای پیشەسازی ئێکسپیکا یەکێکە لە پێشانگە بازرگانییە گرنگەکانی نیکاراگوا کە پێشکەوتنە پیشەسازییەکان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا وەک ئامێر و ئامێری کشتوکاڵی، کەرەستە و تەکنەلۆژیای بیناسازی لەنێو ئەوانی تردا پیشان دەدات. ئەم چالاکییە سەکۆیەک بۆ هەردوو کۆمپانیای نیشتمانی و نێودەوڵەتی دابین دەکات بۆ نمایشکردنی بەرهەم/خزمەتگوزارییەکانیان و پەروەردەکردنی هاوکارییە بازرگانییەکان. 6. پێشانگای ئاپن: پێشانگایەکی تری بازرگانی دیارە کە لەلایەن کۆمەڵەی بەرهەمهێنەرانی هەناردەکارانی نیکاراگوا (APEN) ڕێکدەخرێت. ئەم پێشانگایە گرنگی بە ناساندنی بەرهەمەکانی نیکاراگوا دەدات لە سەرانسەری کەرتەکانی وەک خواردن و خواردنەوەکان لەوانەش بەرهەمهێنان/فرۆشتنی قاوە و کاکاو؛ قوماش و جلوبەرگ؛ وزەی نوێبووەوە و تەکنەلۆژیای پاک و هتد. خاڵی کۆبوونەوە بۆ هەناردەکاران و کڕیارە نێودەوڵەتییەکان دابین دەکات. 7. پێشانگای نێودەوڵەتی نیکاراگوا (FENICA): FENICA پێشانگایەکی بازرگانی ساڵانەیە کە لە ماناگوا بەڕێوەدەچێت و بازرگانییە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان کۆدەکاتەوە بۆ نمایشکردنی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکان لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکانی وەک کشتوکاڵ، بیناسازی، ئۆتۆمبێل، تەکنەلۆژیا و زۆر شتی تر. ئامانجی بەرزکردنەوەی پەیوەندییە بازرگانییەکانی نێوان بازرگانانی نیکاراگوا و کۆمپانیا بیانییەکانە. 8. بۆنەی یەکسانکردنی بازرگانی: بۆنە جۆراوجۆرەکانی یەکسانکردنی بازرگانی لە نیکاراگوا ڕێکدەخرێن بە ئامانجی بەستنەوەی دابینکەرانی ناوخۆیی لەگەڵ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان. ئەم ڕووداوانە سەکۆیەک بۆ کۆبوونەوەی ڕووبەڕوو، دەرفەتی تۆڕکردن لە نێوان یاریزانانی پیشەسازیدا، پەروەردەکردنی هاوبەشیکردن دەڕەخسێنن. لە کۆتاییدا، نیکاراگوا چەندین کەناڵی گرنگ بۆ دابینکردنی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات، لەوانە ناوچەی بازرگانی ئازاد، پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی، دەزگاکانی بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنان وەک پرۆنیکاراگوا لەگەڵ میوانداریکردنی پێشانگای بازرگانی بەرچاو وەک پێشانگای پیشەسازی ئێکسپیکا، ئێکسپۆ ئەپن، و فێنیکا. ئەم ڕێگایانە بەشدارن لە گەشەی ئابووری وڵات لە ڕێگەی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی و ئاسانکاری بۆ هاوکارییە بازرگانییەکان لەسەر هەردوو ئاستی نیشتمانی و جیهانی.

بزوێنەری گەڕانی باو

لە نیکاراگوا ئەو بزوێنەری گەڕانە باوانەی کە بەکاردەهێنرێن هاوشێوەی ئەوانەن کە لە سەرانسەری جیهاندا بەکاردەهێنرێن. لێرەدا هەندێک لە بەناوبانگترین بزوێنەری گەڕان لە نیکاراگوا لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. گووگڵ (https://www.google.com.ni) - گووگڵ زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕانە لە نیکاراگوا و هەروەها لە ئاستی جیهانیدا. پلاتفۆرمێکی گشتگیر و بەکارهێنەر دۆستانە بۆ هەموو جۆرە گەڕانێک دابین دەکات. 2. Bing (https://www.bing.com) - Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرە بەناوبانگەکانی گەڕان کە گەڕان بەدوای وێب و وێنە و ڤیدیۆ و نەخشەدا دابین دەکات. 3. یاهوو! (https://search.yahoo.com) - یاهوو! کۆمەڵێک خزمەتگوزاری پێشکەش دەکات لەوانە گەڕان لە وێب، هەواڵ، ئیمەیڵ و زۆر شتی تر. 4. DuckDuckGo (https://duckduckgo.com) - DuckDuckGo بە تایبەتمەندییە تایبەتەکانی ناسراوە کە گرنگی بە پاراستنی نهێنی دەدات و بەڵێن دەدات کە بەدواداچوون بۆ چالاکییەکانی بەکارهێنەران نەکات یان زانیاری کەسی کۆ نەکاتەوە. 5. یاندێکس (https://yandex.com/) - هەرچەندە بە شێوەیەکی سەرەکی بنکەکەی لە ڕووسیایە، بەڵام یاندێکس ئەزموونێکی گەڕانی متمانەپێکراو پێشکەش دەکات بە تایبەتمەندی جۆراوجۆری وەک وێنە و گەڕان بەدوای هەواڵەکاندا. 6. ئیکۆسیا (https://www.ecosia.org/) - ئیکۆسیا بەدیلێکی ژینگەدۆستە کە داهاتەکەی بەکاردەهێنێت بۆ چاندنی نەمام لە سەرانسەری جیهاندا لە هەمان کاتدا گەڕانی متمانەپێکراو لە وێبدا دابین دەکات. 7. Ask.com (http://www.ask.com/) - Ask.com ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پرسیاری تایبەت بکەن یان وشەی سەرەکی بەکاربهێنن بۆ دابینکردنی ئەنجامە پەیوەندیدارەکان. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە بزوێنەری گەڕان کە بە شێوەیەکی باو لە نیکاراگوا بەکاردەهێنرێن؛ بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە تاکەکان ڕەنگە حەزیان لە پلاتفۆرمە ناوخۆییەکان یان تایبەتەکانی دیکەی تایبەت بە خۆیان هەبێت بە پشتبەستن بە پێداویستییە تایبەتەکانیان یان بەرژەوەندییەکانیان

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

نیکاراگوا کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، چەندین بەڕێوەبەرایەتی دیار و بەرچاوی لاپەڕە زەردی هەیە کە دەتوانێت سوودی هەبێت بۆ دۆزینەوەی بزنس و خزمەتگوزارییەکان. لێرەدا هەندێک لە بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکان لەگەڵ ناونیشانی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. پاگیناس ئاماریلاس نیکاراگوا (لاپەڕە زەردەکان نیکاراگوا) ماڵپەڕ: https://www.paginasamarillas.com.ni/ ئەمە یەکێکە لە بەناوبانگترین بەڕێوەبەرایەتییەکانی لاپەڕە زەردەکان لە نیکاراگوا. لیستێکی گشتگیر لە بزنس و خزمەتگوزارییە جیاوازەکان لە سەرانسەری شارە جیاوازەکاندا پێشکەش دەکات. 2. Directorio Telefónico de Nicaragua (بەڕێوەبەری تەلەفۆنی نیکاراگوا) ماڵپەڕ: http://www.tododirectorio.com.ni/ ئەم بەڕێوەبەرایەتییە لیستی بەرفراوانی زانیاری پەیوەندیکردن بۆ کەس و کارەکان لە نیکاراگوا پێشکەش دەکات. 3- سیوداد ئۆرتێگا ماڵپەڕ: https://ciudadortega.com/ هەرچەندە تەنها بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕە زەردەکان نییە، بەڵام Ciudad Ortega زانیاری بەسوود سەبارەت بە بازرگانییە ناوخۆییەکان، وردەکارییەکانی پەیوەندیکردن و پێداچوونەوە لەخۆدەگرێت. 4. مایپایمس ئۆنلاین ماڵپەڕ: https://mipymesonlinenic.blogspot.com/ ئەم بەڕێوەبەرایەتییە ئۆنلاینە بە تایبەتی سەرنجی لەسەر کۆمپانیا بچووک و مامناوەندەکان (SMEs) لە نیکاراگوایە. 5. نیکانێت ماڵپەڕ: https://www.nicanet.net/ ئەم پلاتفۆرمە وەکو بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی کاردەکات کە زانیاری لەسەر پیشەسازییە جیاوازەکان دەدات لەوانە میوانداری، بەرهەمهێنان، دەزگاکانی گەشتیاری لەنێو ئەوانی تردا. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە هەندێک لە ماڵپەڕە نێودەوڵەتییەکانی لاپەڕە زەردەکان ڕەنگە لیستی نیکاراگوایان هەبێت ئەگەر بەدوای کۆمپانیای فرەنەتەوەیی تایبەتدا دەگەڕێیت کە لە ناوخۆی وڵاتەکەدا کاردەکەن. لەبیرت بێت ئەم بەڕێوەبەرایەتیانە بە وریاییەوە بەکاربهێنیت چونکە ماڵپەڕەکان دەتوانن بگۆڕدرێن یان ڕەنگە نوێکان بە تێپەڕبوونی کات سەرهەڵبدەن – هەمیشە پێش ئەوەی هەر بڕیارێک یان پەیوەندییەک بدەیت بە پشتبەستن بە زانیارییە پێشکەشکراوەکان سەرچاوە متمانەپێکراوەکان پشتڕاست بکەرەوە.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

نیکاراگوا وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و هەرچەندە بە جوانی سروشتی و پیشەسازی گەشتیاری ناسراوە، بەڵام هێشتا کەرتی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە گەشەکردندایە. چەند پلاتفۆرمی سەرەکی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە نیکاراگوا هەیە کە پێداویستییەکانی بازاڕکردنی ئۆنلاین دابین دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. Bendito Extranjero (https://benditoextranjero.com.ni): ئەم پلاتفۆرمە کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، کەلوپەلی ناوماڵ، ئیکسسواراتەکانی مۆدە و زۆر شتی تر. 2- ئۆلکس نیکاراگوا (https://www.olx.com.ni): ئۆلکس پلاتفۆرمێکی ڕیکلامی پۆلێنکراوی ئۆنلاینە کە تاکەکان دەتوانن بەرهەمی جۆراوجۆری بەکارهێنراو یان نوێی وەک ئۆتۆمبێل، موڵکی خانووبەرە، مۆبیلیات و کاڵای بەکاربەری دیکە بکڕن و بفرۆشن . 3. بازاڕی کراوە نیکاراگوا (https://openmarket.com.ni): بازاڕی کراوە بازاڕێکی ئۆنلاین بۆ بازرگانەکان دابین دەکات بۆ ئەوەی بەرهەمەکانیان ڕاستەوخۆ بە بەکارهێنەران بفرۆشن. پۆلی جۆراوجۆر پێشکەش دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، جل و بەرگ، بەرهەمی جوانکاری، ئامێری ناوماڵ و زۆر شتی تر. 4. تیێنداس ماکس (http://www.tiendasmax.com): تیێنداس ماکس یەکێکە لە گەورەترین زنجیرەکانی فرۆشتنی تاکەکەسی لە نیکاراگوا کە فرۆشگای فیزیکی لە سەرانسەری وڵاتدا هەیە. هەروەها پلاتفۆرمێکی ئۆنلاین پێشکەش دەکەن کە کڕیارەکان دەتوانن بە شتە جیاوازەکانی وەک ئەلیکترۆنیات، ئامێری چێشتخانە، یاری یان مۆبیلیاتدا بگەڕێن. 5. مێرکادۆلیبرێ نیکاراگوا (https://www.mercadolibre.com.ni): مێرکادۆلیبرێ وەک بازاڕێکی ئۆنلاین کاردەکات کە کڕیاران و فرۆشیاران لە سەرانسەری ئەمریکای لاتین بە نیکاراگواشەوە بەیەکەوە دەبەستێتەوە. بەکارهێنەران دەتوانن کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان لە پۆلە جیاوازەکانەوە بدۆزنەوە وەک ئەلیکترۆنیات، شتومەکی مۆدە و هەروەها خزمەتگوزارییەکانی وەک بلیتکردن یان لیستی خانووبەرە. تکایە ئاگاداربن کە لە کاتێکدا ئەم پلاتفۆرمانە بە دابینکردنی چارەسەری بازرگانی ئەلیکترۆنی لە نیکاراگوا ناسراون، ڕەنگە ڕادەی پێشکەشکردنەکانیان لە سایتێکەوە بۆ سایتێکی تر جیاواز بێت. هەمیشە گرنگە دڵنیابوون لە بەردەستبوونی بەرهەم، بژاردەی گواستنەوە لە ناوخۆی وڵاتدا پێش ئەوەی هەر کڕینێک لەسەر ئەم پلاتفۆرمانە ئەنجام بدەیت. سەرەڕای ئەوەش، دیمەنی بازرگانی ئەلیکترۆنی نیکاراگوا لە گەشەکردندایە، بۆیە باشترە چاوتان لەسەر هەر پلاتفۆرمێکی نوێی سەرهەڵدەدات کە ڕەنگە لە داهاتوویەکی نزیکدا سەرهەڵبدات.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

نیکاراگوا کە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست، چەندین پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای بەناوبانگی هەیە کە هاووڵاتیانی بەکاریان دەهێنن. لێرەدا چەند ماڵپەڕێکی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان لە نیکاراگوا کە زۆرترین بەکارهێنانیان هەیە: 1. فەیسبووک: فەیسبووک لە نیکاراگوا بە شێوەیەکی بەرفراوان بەناوبانگە و وەک سەکۆیەکی سەرەکی بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ هاوڕێ و خێزان و هاوبەشکردنی نوێکاری و وێنەکان و بەشداریکردن لە گروپ یان بۆنە. دەتوانن لەم لینکەدا بچنە ناو فەیسبووک www.facebook.com. 2. واتسئەپ: واتسئەپ ئەپێکی نامە ناردنە و ڕێگە بە بەکارهێنەر دەدات نامەی کورت بنێرێت و پەیوەندی دەنگی یان ڤیدیۆیی بکات و فایلەکانی مالتیمیدیا هاوبەش بکات و چاتی گروپ دروست بکات. لەسەر مۆبایلە زیرەکەکان بەردەستە بۆ داگرتن و دەتوانرێت لە ڕێگەی وێبگەڕەوە لە www.whatsapp.com دەستی پێبگات. 3- تویتەر: هەروەها تویتەر لە نیکاراگوا بە شێوەیەکی باو وەک پلاتفۆرمی مایکرۆبلۆگ بەکاردێت کە بەکارهێنەران دەتوانن کورتە نامە بڵاوبکەنەوە کە پێی دەوترێت تویت. زۆرجار بەکارهێنەران نوێکاری هەواڵ، بیرکردنەوەی کەسی، وێنە، یان لینکی بابەتەکانی سەرنجڕاکێش هاوبەش دەکەن. دەتوانن ناوتان تۆمار بکەن یان بچنە ناو تویتەر لە www.twitter.com. 4- ئینستاگرام: ئینستاگرام پلاتفۆرمێکی سۆشیال میدیایە لەسەر بنەمای بینراو بە شێوەیەکی بەرفراوان لەنێو خەڵکی نیکاراگوادا بەناوبانگە بەهۆی هاوبەشکردنی وێنە و ڤیدیۆ لەگەڵ فۆڵۆوەرەکانیان. مرۆڤەکان بۆ نمایشکردنی داهێنانەکانیان یان بەڵگەنامەکردنی ڕووداوە گرنگەکانی ژیانیان بەکاریدەهێنن. بۆ بەشداریکردن لە ئینستاگرام سەردانی www.instagram.com بکەن. . ئەکاونتێک دروست بکە یان بچۆرە ناو لینکیدئین لە www.linkedin.com. 6.تیک تۆک:تیک تۆک ناوبانگێکی جیهانی بەدەستهێناوە لەنێویاندا نیکاراگوا لەم ساڵانەی دواییدا بەهۆی گرنگیدان بە ڤیدیۆی کورت فۆرم کە لەلایەن بەکارهێنەرانەوە دروستکراون کە زۆرجار گۆرانی یان ڕەوتی بەناوبانگیان تێدایە. بۆ بەشداریکردن لە تیک تۆک دەتوانن سەردانی www.tiktok.com بکەن 7.سکایپ: سکایپ پلاتفۆرمی پەیوەندیکردنە کە بەکارهێنەران دەتوانن پەیوەندی دەنگی و چاتی ڤیدیۆیی لە نێوان کۆمپیوتەر و تابلێت و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان و هتد بکەن. بەشداری سکایپ بکە بە سەردانی https://www.skype.com/ ئەمانە تەنها هەندێک لەو پلاتفۆرمە سۆشیال میدیایە زۆرانەن کە خەڵکی نیکاراگوا بۆ پەیوەندی کۆمەڵایەتی و پەیوەندیکردن و هاوبەشکردنی زانیاری بەکاریان دەهێنن. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات ناوبانگی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بگۆڕێت، بۆیە هەمیشە باشترە پشکنین بۆ نوێترین زانیاری بکەیت.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

نیکاراگوا کە وڵاتێکی ئەمریکای ناوەڕاستە، چەندین کۆمەڵەی پیشەسازی گەورەی هەیە کە نوێنەرایەتی کەرتە جیاوازەکان دەکەن. لێرەدا هەندێکیان لەگەڵ ناونیشانی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. ژووری بازرگانی و خزمەتگوزارییەکانی نیکاراگوا (Cámara de Comercio y Servicios de Nicaragua) ماڵپەڕ: http://www.ccs.org.ni/ ئەم کۆمەڵەیە پەرە بە پەرەپێدانی بازرگانی و خزمەتگوزارییەکان دەدات لە نیکاراگوا. 2. کۆمەڵەی بەرهەمهێنەران و هەناردەکارانی نیکاراگوا (Asociación de Productores y Exportadores de Nicaragua) ماڵپەڕ: http://www.apen.org.ni/ کۆمپانیای APEN نوێنەرایەتی بەرهەمهێنەران و هەناردەکاران دەکات لە نیکاراگوا، بە ئامانجی بەرزکردنەوەی توانای کێبڕکێی کەرتی هەناردەکردنی وڵاتەکە. 3. کۆمەڵەی نیشتمانی کۆمپانیا تایبەتەکان (Consejo Superior de la Empresa Privada) ماڵپەڕ: https://www.cosep.org.ni/ کۆسێپ نوێنەرایەتی کۆمپانیا تایبەتەکان دەکات لە نیکاراگوا، داکۆکی لە سیاسەتەکان دەکات کە پشتگیری لە گەشەی ئابووری دەکەن. 4. ژووری گەشتیاری نیکاراگوا (Cámara Nacional de Turismo de Nicaragua) ماڵپەڕ: https://canatur-nicaragua.com/) ژوورەکە گرنگی بە پێشخستنی پەرەپێدانی پیشەسازی گەشتیاری و بەردەوامیی لە نیکاراگوا دەدات. 5. کۆمەڵەی بانکی نیکاراگوا (Asociación Bancaria de Nicaragua) ماڵپەڕ: https://asobanp.com/) ئەم کۆمەڵەیە نوێنەرایەتی ئەو بانکانە دەکات کە لە نیکاراگوا کاردەکەن، کە هاوکاری لەناو کەرتی بانکیدا پەروەردە دەکات. 6. ژووری بیناسازی نیکاراگوا (Cámara Nicaraguense de la Construcción) ماڵپەڕ: https://cnic.org.ni/) CNIC کاردەکات بۆ پێشخستنی شێوازەکانی بیناسازی بەردەوام و باشترکردنی پیشەسازی بیناسازی گشتی لە نیکاراگوا. 7. کۆمەڵەی پیشەسازی کشتوکاڵی نیکاراگوا (Unión Nacional Agropecuaria - UNAG) ماڵپەڕ: http://unagnikaragua.com/) UNAG نوێنەرایەتی بەرهەمهێنەرانی کشتوکاڵی وڵات دەکات، ئامانجی باشترکردنی بەرهەمهێنان و پشتگیریکردنی گەشەپێدانی گوندەکانە. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان کە لە نیکاراگوا بەردەستن. هەر کۆمەڵەیەک ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە پشتیوانیکردن لە گەشەکردن و گەشەپێدانی پیشەسازییەکانی خۆیان لە وڵاتدا.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

چەندین ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانی هەیە کە پەیوەندییان بە نیکاراگواوە هەیە. لێرەدا لیستێک لە هەندێکیان لەگەڵ URL ی هاوبەشیان دەخەینەڕوو: 1. پرۆنیکاراگوا: ئەم ماڵپەڕە دەرفەتی وەبەرهێنانی بیانی لە نیکاراگوا بەرەوپێش دەبات و زانیاری لەسەر کەرتە سەرەکییەکان و هاندانەکانی وەبەرهێنان و دەرفەتەکانی بازرگانی دەدات. URLی ماڵپەڕ: www.pronicaragua.org 2- بانکی ناوەندی کۆماری نیکاراگوا: ماڵپەڕی فەرمی بانکی ناوەندی نیکاراگوا داتای ئاماری و نیشاندەری ئابووری و سیاسەتی دراو و زانیاری دارایی سەبارەت بە ئابووری وڵاتەکە پێشکەش دەکات. URLی ماڵپەڕ: www.bcn.gob.ni 3. وەزارەتی گەشەپێدان و پیشەسازی و بازرگانی (MIFIC): ماڵپەڕی MIFIC زانیاری لەسەر سیاسەتی بازرگانی و ڕێساکان و بەرنامەکانی بەرەوپێشبردنی هەناردەکردن و کەشوهەوای وەبەرهێنان و ڕاپۆرتی توێژینەوەی بازاڕ و ڕێکارەکانی گومرگی لە نیکاراگوا دەدات. URLی ماڵپەڕ: www.mific.gob.ni 4. هەناردەکردن لە نیکاراگوا (XFN): XFN پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە یارمەتی بەستنەوەی هەناردەکارانی نیکاراگوا دەدات لەگەڵ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کە ئارەزووی بەرهەمە کشتوکاڵییەکان دەکەن وەک قاوە، فاسۆلیا کاکاو، مەلاسەی قەیسی شەکر لەنێو ئەوانی تردا. URLی ماڵپەڕ: www.exportingfromnicaragua.com 5. کۆمپانیای ناوچەی ئازاد (CZF): ماڵپەڕی CZF زانیاری لەسەر ناوچە ئابوورییە تایبەتەکان لە ناو نیکاراگوا پێشکەش دەکات کە هاندان بۆ بەرهەمهێنانی کاڵای هەناردەکراو وەکوو قوماش/جل و بەرگ یان ئەلیکترۆنی/پێکهاتەی ئەلیکترۆنی پێشکەش دەکات کە بەدوای کاردا دەگەڕێن لەم ناوچانەدا دەتوانن بە وردی بدۆزنەوە زانیاری لەسەر ڕێکاری مۆڵەتدان و ئەو سوودانەی کە لەلایەن پرۆگرامی ناوچە ئازادەکانەوە لە ڕێگەی ئەم ماڵپەڕەوە پێشکەش دەکرێن. URLی ماڵپەڕ: www.czf.com.ni (ئیسپانی) ئەم ماڵپەڕانە سەرچاوەی بەنرخیان تێدایە بۆ هەر کەسێک کە ئارەزووی گەڕان بەدوای دەرفەتەکانی بازرگانی یان بەشداریکردن لە بازرگانی نێودەوڵەتی لەگەڵ نیکاراگوا دەکات.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

لێرەدا چەند ماڵپەڕێکی پرسیارکردنی داتای بازرگانی بۆ نیکاراگوا دەخەینەڕوو: 1. بانکی ناوەندی نیکاراگوا (Banco Central de Nicaragua) ماڵپەڕ: https://www.bcn.gob.ni/ بانکی ناوەندی نیکاراگوا بنکەیەکی زانیاری گشتگیر لەسەر بازرگانی دابین دەکات، لەوانەش زانیاری لەسەر هاوردەکردن و هەناردەکردن و باڵانسی پارەدان. بەکارهێنەران دەتوانن دەستیان بە ڕاپۆرت و زانیارییە ئامارییە جیاوازەکان بگات کە پەیوەندییان بە بازرگانییەوە هەیە. 2. وەزارەتی گەشەپێدان و پیشەسازی و بازرگانی (Ministerio de Fomento, Industria y Comercio) ماڵپەڕ: http://www.mific.gob.ni/ وەزارەتی گەشەپێدان و پیشەسازی و بازرگانی لە نیکاراگوا زانیاری پەیوەندیدار بە بازرگانی وەک ئاماری هاوردە و هەناردەکردن پێشکەش دەکات. هەروەها ماڵپەڕەکە دەستڕاگەیشتن بە ڕاپۆرتەکان سەبارەت بە پێوەرە بازرگانییەکان و ڕێککەوتنە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان دابین دەکات. 3. پەیمانگای نیشتمانی بۆ زانیاری گەشەپێدان (Instituto Nacional de Información para el Desarrollo - INIDE) ماڵپەڕ: http://www.inide.gob.ni/ کۆمپانیای INIDE لە نیکاراگوا ئاماری ئابووری لەوانەش زانیاری لەسەر بازرگانی دەرەکی پێشکەش دەکات. ماڵپەڕەکەیان ئامرازەکان پێشکەش دەکات بۆ پرسیارکردن لە داتاکان سەبارەت بە هاوردەکردن، هەناردەکردن، هاوسەنگی بازرگانی، هاوبەشەکانی وڵات، پۆلێنکردنی کاڵاکان و هتد. 4. بانکی جیهانی - داتای کراوە ماڵپەڕ: https://data.worldbank.org/ پلاتفۆرمی داتای کراوەی بانکی نێودەوڵەتی سەرچاوەیەکی بەسوودە بۆ دەستگەیشتن بە داتای بازرگانی نێودەوڵەتی بۆ وڵاتانی جیاواز لە سەرانسەری جیهاندا. بەکارهێنەران دەتوانن بە تایبەتی بەدوای ژمارە بازرگانییەکانی نیکاراگوادا بگەڕێن لەناو ئەم پلاتفۆرمەدا. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ڕەنگە بەردەستبوون و وردی داتاکان لە سەرانسەری ئەم ماڵپەڕانەدا جیاواز بێت. باشتر وایە لە کاتی ئەنجامدانی شیکاری یان لێکۆڵینەوەیەکی ورد لەسەر داتاکانی بازرگانی نیکاراگوا، زانیارییەکان لە چەندین سەرچاوەی متمانەپێکراوەوە بپشکنرێت.

پلاتفۆرمی B2b

نیکاراگوا وڵاتێکە دەکەوێتە ئەمریکای ناوەڕاست و چەندین پلاتفۆرمی B2B ی هەیە کە بۆ کاروبارەکان بەردەستە. لێرەدا چەند دانەیەکیان لەگەڵ ناونیشانی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. Tradekey نیکاراگوا (www.nicaragua.tradekey.com): ئەم پلاتفۆرمە کڕیاران و فرۆشیارانی پیشەسازییە جیاوازەکان بەیەکەوە دەبەستێتەوە، کۆمەڵێک بەرهەم و خزمەتگوزاری بەرفراوان پێشکەش دەکات کە تایبەتن بە بازاڕی نیکاراگوا. 2. GlobalTrade.net - نیکاراگوا (www.globaltrade.net/Nicaragua): ئەم پلاتفۆرمە ئۆنلاینە زانیاری بازرگانی و پێشەنگی بازرگانی و دەستڕاگەیشتن بە هاوبەشە بازرگانییەکان لە نیکاراگوا دابین دەکات. دەرفەتی تۆڕکردن پێشکەش بەو بازرگانانە دەکات کە دەیانەوێت کارەکانیان لە وڵاتەکەدا فراوانتر بکەن. 3. MercaBid (www.mercabid.com): MercaBid بازاڕێکی ئۆنلاینە کە مامەڵەی B2B لە نێوان کڕیاران و دابینکەران لە ئەمریکای لاتین، لەنێویاندا نیکاراگوا ئاسان دەکات. بەرهەمی جۆراوجۆر پێشکەش دەکات لە سەرانسەری چەندین پیشەسازی وەک کشتوکاڵ، تەکنەلۆژیا، بیناسازی و زۆر شتی تر. 4. Alibaba.com - دابینکەرانی نیکاراگوا (www.alibaba.com/countrysearch/NI/nicaragua.html): Alibaba.com بازاڕێکی ناسراوی جیهانی B2B کە کڕیاران و دابینکەران لە سەرانسەری جیهان بەیەکەوە دەبەستێتەوە. بەشی "دابینکەرانی نیکاراگوا"یان دابینکەرانی پیشەسازییە جیاوازەکان دەخاتە ڕوو کە بنکەکانیان لە نیکاراگوایە. 5. تۆڕی بازرگانی ئەمریکای ناوەڕاست - CABEI (https://cablenetwork.neovantasolutions.com/): تۆڕی بازرگانی ئەمریکای ناوەڕاست پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە دەرفەتەکانی بازرگانی لەناو ئەمریکای ناوەڕاستدا بەرەوپێش دەبات، لەنێویاندا نیکاراگوا. ڕێگە بە کۆمپانیاکان دەدات بەرهەم/خزمەتگوزارییەکانیان پیشان بدەن و پەیوەندی لەگەڵ کڕیار یان هاوبەشە ئەگەرییەکان بکەن. تکایە ئاگاداربن کە ئەم پلاتفۆرمانە ڕەنگە فۆکەس یان پێداویستی جیاوازیان هەبێت بۆ بەشداریکردن وەک ئەندامێک یان بەکارهێنانی خزمەتگوزارییەکانیان. باشتر وایە پێش ئەوەی بەشداری هەر چالاکیەک یان مامەڵەیەک لەسەری بکەیت، بە وردی لێکۆڵینەوە لە هەر پلاتفۆرمێک بکەیت.