TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

ناورۆ کە بە فەرمی بە کۆماری ناورۆ ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە مایکرۆنێزیا لە ناوەڕاستی زەریای هێمن. نائورو بە ڕووبەری تەنها ٢١ کیلۆمەتر چوارگۆشە، یەکێکە لە بچووکترین وڵاتەکانی جیهان. دەکەوێتە باکووری ڕۆژهەڵاتی ئوسترالیا و هیچ سنوورێکی وشکانی نییە. نائورو لە ساڵی ١٩٦٨ سەربەخۆیی لە ئوسترالیا بەدەستهێنا و بوو بە دەوڵەتێکی خاوەن سەروەری. ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ١٠ هەزار کەسە، ئەمەش وایکردووە ببێتە یەکێک لە وڵاتانی کەم دانیشتوو لە جیهاندا. خەڵکی لێرە بە پلەی یەکەم سەر بە نەتەوەی ناورون و زمانی ئینگلیزی وەک زمانی فەرمی خۆیان لە باوەش دەگرن. هەرچەندە قەبارەکەی بچووکە، بەڵام ناورو خاوەنی سەرچاوەی سروشتی بەرچاوە، ئەوانیش نەوتە فۆسفاتەکانن کە بۆ چەندین ساڵ بە شێوەیەکی بەرفراوان دەرهێنراون. ئەم یەدەگی فۆسفاتانە بەشدارییان لە گەشەسەندنی ئابووریدا کردووە بەڵام ئێستا تاڕادەیەکی زۆر کەم بووەتەوە. لە ئەنجامدا ناورو ڕووبەڕووی ئاستەنگی ئابووری بووەتەوە و زۆر پشتی بە هاوکارییە داراییەکان و ئەو داهاتە بەستووە کە لە ڕێگەی بانکی دەریاییەوە بەدەست دەهێنرێت. دیمەنی وڵاتەکە بە شێوەیەکی سەرەکی لە بەردی مەرجانی پێکهاتووە کە دەوری فەلاتێکی بەرزی ناوەڕاستی هەیە کە ڕووەکی بەپیتی ناوچە گەرمەکانی تێدایە. بەڵام تێکچوونی ژینگە بەهۆی کارەکانی کانگاکانەوە زیانێکی بەرچاوی بە زەوییەکە گەیاندووە. نائورو سیستەمێکی حکومەتی پەرلەمانی پەیڕەو دەکات کە سەرۆکێکی هەڵبژێردراو وەک سەرۆکی دەوڵەت و سەرۆکی حکومەت. پێکهاتەی سیاسی وڵات پەرلەمانێکی تاک پەرلەمان بە ناوی "ماڵی پەرلەمان" لەخۆدەگرێت. دەسەڵاتی دادوەری سەربەخۆیە لە دەسەڵاتی یاسادانان یان جێبەجێکردن. کولتوری ناورو نەریتە دەوڵەمەندەکان پیشان دەدات کە لە ژێر کاریگەری پراکتیزە ڕەسەنەکاندا بوون و لەگەڵ توخمە ڕۆژئاواییەکان تێکەڵاو بوون کە مێژووی کۆلۆنیالیزم هێناویەتی. مۆسیقا و سەمای نەریتی بەشێکی دانەبڕاون لە میراتی کولتووری خۆیان کە چیرۆکەکان پیشان دەدەن کە ڕەگیان لە قووڵایی کۆمەڵگاکەیاندا چەسپاوە. گەشتیاری ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە هاندانی چالاکییە ئابوورییەکان بۆ ئەم وڵاتە دوورگەییە دوور کە گەشتیاران دەتوانن کەناراوەکانی پاک و خاوێن بگەڕێن یان خۆیان بە چالاکییە ئاوییەکانی وەکو گەشتکردن بە ناو ئاو یان غەواسدا سەرقاڵ بکەن لە نێوان ژیانی دەریایی جۆراوجۆردا کە بەهۆی بەردی مەرجانی دەوروبەری دوورگەکەوە سەرنجی ڕادەکێشن. لە ساڵانی ڕابردوودا، ناورۆ ڕووبەڕووی هەندێک ڕەخنە بووەتەوە سەبارەت بەو ناوەندانەی دەستبەسەرکردن کە بەناوی ئوسترالیا بەڕێوەدەبرێن کە پەناخوازان تێیدا نیشتەجێکراون لەکاتێکدا چاوەڕێی دیاریکردنی دۆخی پرۆسێسکردن دەکەن. سەرەڕای ئەو تەحەددایانەی کە ئەم نەتەوە بچووکە ڕووبەڕووی دەبێتەوە، ناورۆ بەردەوامە لە هەوڵەکانی بۆ گەشەپێدانی بەردەوام و هەوڵەکانی بۆ هەمەچەشنکردنی ئابوورییەکەی داوە. سیستەمی پەروەردە و چاودێری تەندروستی دامەزراوە، بە ئامانجی باشترکردنی خۆشگوزەرانی گشتی هاووڵاتیانی. لە کۆتاییدا دەتوانین بڵێین ناورو نەتەوەیەکی دوورگەیی بچووکە و مێژوویەکی ناوازەی هەیە و کۆمەڵێک تەحەدای هەیە. جوانی سروشتی هەناسەبڕکێ و میراتی دەوڵەمەندی کولتووری وای لێدەکات ببێتە شوێنێکی سەرنجڕاکێش کە شایەنی گەڕانە.

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە زەریای هێمن و دراوی تایبەتی خۆی هەیە. دراوی ناورو بە دۆلاری ئوسترالی ناسراوە. بەو پێیەی نائورو بانکی ناوەندی و سیاسەتی دراوی تایبەتی خۆی نییە، دۆلاری ئوسترالی وەک دراوی فەرمی خۆی وەرگرتووە. بڕیاری بەکارهێنانی دۆلاری ئوسترالی بە هۆکاری مێژوویی و ئاسانکاری ئابووری درا. لە ساڵی ١٩١٤ نائورو بوو بە پارێزگاری بەریتانیا و دواتر دواتر لە ساڵی ١٩٢٠ کەوتە ژێر ئیدارەی ئوسترالیا، کاتێک ناورۆ لە ساڵی ١٩٦٨ سەربەخۆیی بەدەستهێنا، پەیوەندییەکی نزیکی لەگەڵ ئوسترالیا پاراست و بەردەوام بوو لە بەکارهێنانی دراوەکەی. بەکارهێنانی دۆلاری ئوسترالی چەند سوودێکی بۆ ناورۆ هەیە. یەکەم: سەقامگیری بۆ ئابوورییان دابین دەکات بەو پێیەی دەتوانن پشت بە دراوێکی دامەزراو ببەستن کە بەهایەکی باشی دیاریکراو و قبوڵکردنی بەربڵاوی هەبێت لەسەر ئاستی جیهانی. دووەم: بەشێک بوون لە سیستەمێکی ئابووری گەورەتری وەک ئوسترالیا ڕێگە بە زیادبوونی دەرفەتی بازرگانی و یەکگرتنی دارایی دەدات. بەڵام بەو پێیەی ناورۆ کۆنترۆڵی سیاسەتی دراوی خۆی نییە، ئەمەش بەو مانایەیە کە بڕیارەکان سەبارەت بە ڕێژەی سوود یان دابینکردنی پارە لەلایەن بانکی یەدەگی ئوسترالیا دیاری دەکرێن نەک لەلایەن هەر دەسەڵاتێکی ناوخۆییەوە. ئەم سنووردارکردنە ڕەنگە کاریگەری لەسەر توانای داڕێژەرانی سیاسەتی ناورو هەبێت بۆ چارەسەرکردنی ئاستەنگە ئابوورییە تایبەتەکان کە تایبەتن بە وڵاتەکەیان. بەگشتی بەکارهێنانی دۆلاری ئوسترالی وەک دراوی فەرمی خۆیان وەک چارەسەرێکی کاریگەرە بۆ ناورۆ بە لەبەرچاوگرتنی پەیوەندییە مێژووییەکانی لەگەڵ ئوسترالیا و یارمەتیدەرە لە پاراستنی سەقامگیری لەناو ئابوورییەکەیاندا لە هەمان کاتدا چێژ لە دەرفەتە جیاوازەکان وەردەگرن کە لەگەڵ بەشێک بوون لە سیستەمێکی ئابووری گەورەتردا دێن.

دراوی یاسایی ناورو دۆلاری ئوسترالییە (AUD). لە ئێستادا، نرخی نزیکەی ئاڵوگۆڕی هەندێک دراوە سەرەکییەکان بەرامبەر بە دۆلاری ئوسترالی بریتین لە: 1 AUD = 0.74 USD (دۆلاری ئەمریکا) 1 ئوسترالی = 0.67 یۆرۆ (یۆرۆ) 1 AUD = 102 JPY (یێنی ژاپۆنی) 1 AUD = 0.56 GBP (پاوەندی بەریتانی) 1 AUD = 6.81 CNY (یوانی چینی) تکایە ئاگاداربن کە ئەم نرخانەی ئاڵوگۆڕکردن لەوانەیە جیاواز بن و پێشنیار دەکرێت پێش ئەنجامدانی هەر گۆڕینی دراوێک لە سەرچاوەیەکی متمانەپێکراو یان دامەزراوەیەکی دارایی بۆ زانینی نرخەکانی کاتی ڕاستەقینە و ورد بزانن.

ناورو کە وڵاتێکی بچووکی دوورگەیە لە مایکرۆنێزیا، بە درێژایی ساڵ چەندین فێستیڤاڵی گرنگ بەڕێوەدەبات. لێرەدا چەند جەژنێکی گرنگ لە ناورۆ دەخەینەڕوو: 1- ڕۆژی سەربەخۆیی: لە 31ی 1 ئاهەنگ دەگێڕدرێت، ڕۆژی سەربەخۆیی ساڵڕۆژی سەربەخۆیی بەدەستهێنانی ناورو لە ئوسترالیا لە ساڵی 1968. ئاهەنگەکان بریتین لە نمایشی کولتووری و نمایش و چالاکی جۆراوجۆر کە نەریتی ناورۆیی پیشان دەدەن. 2. ساڵڕۆژی ئەنیبارێ: ئەم فێستیڤاڵە لە 7ی شوباتی هەموو ساڵێکدا بەڕێوەدەچێت، یادی دامەزراندنی کەنداوی ئەنیبارێ وەک قەزایەک لە ناو ناورۆ دەکاتەوە. بە سەمای نەریتی و نمایشی مۆسیقا و پێشبڕکێی وەرزشی ئاهەنگ دەگێڕدرێت. 3. ڕۆژی دەستوور: ڕۆژی دەستوور لە 17ی ئایاری هەموو ساڵێکدا بەڕێوەدەچێت، ڕۆژی دەستوور ڕێز لە پەسەندکردنی دەستووری ناورۆ دەگرێت لە ساڵی 1968. ئەم ڕۆژە بە پێشانگە و بۆنە کولتوورییەکان بەڕێوەدەچێت کە تیشک دەخاتە سەر ئەو بەها دیموکراسیانەی لە دەستوورەکەیاندا چەسپاون. 4- ڕۆژی ئەنگام: ساڵانە لە 26ی تشرینی یەکەمدا ئاهەنگ دەگێڕدرێت، ڕۆژی ئەنگام ڕێز لە کولتوور و داب و نەریتی نەریتی ناوروییەکان دەگرێت. ئاهەنگەکان نمایشی سەمای سەرنجڕاکێش لەخۆدەگرن کە ئەفسانە و ڕێوڕەسمە کۆنەکان نیشان دەدەن کە بە چەندین نەوە دەگوازرێنەوە. 5- ئاهەنگی جەژنی کریسمس: هاوشێوەی زۆرێک لە وڵاتانی دیکەی جیهان، جەژنی کریسمس جەژنێکی گرنگە بۆ مەسیحییەکان لە ناورۆ. خەڵکی ناورۆ ئاهەنگی جەژنی کریسمس بە ڕێوڕەسمی ئایینی لە کڵێساکان دەگێڕن و دواتر کۆبوونەوەی خێزانیی و ئاهەنگگێڕان. 6.فێستیڤاڵی کاریبی (ساڵی نوێی چینی): وەک وڵاتێکی فرە کولتوری پێشوازی لە کۆمەڵگە جۆراوجۆرەکانی وەک کۆچبەرانی چینی دەکات، ساڵی نوێی چینیش بە خۆشحاڵییەوە بە نمایشی ڕەنگاوڕەنگ ئاهەنگ دەگێڕدرێت کە سەمای ئەژدیها و نمایشی زیندوو لە سەرانسەری دوورگەکەدا نمایش دەکرێت. ئەم بۆنە ئاهەنگانە ڕێگە بە خەڵکی ناوچەکە دەدەن میراتی دەوڵەمەندی کولتووری خۆیان پیشان بدەن لە هەمان کاتدا پەروەردەی یەکگرتوویی کۆمەڵایەتی لە نێوان دانیشتووان و گەشتیارانی سەردانی ئەم وڵاتە دوورگەییە جوانەی زەریای هێمن دەکەن. بەگشتی گرنگییەکی تایبەت بە پاراستنی داب و نەریتی باوباپیران دەدرێت لە هەمان کاتدا کاریگەرییە مۆدێرنەکان لە باوەش دەگیرێت کە بە تێپەڕبوونی کات تابلۆی کولتووری نەیجیریایان دەوڵەمەند کردووە.

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە ناوەڕاستی زەریای هێمن. بە ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی 10 هەزار کەس، ئابووری وڵاتەکە بە شێوەیەکی زۆر پشت بە چەند کەرتێکی کەم دەبەستێت وەک کانگاکردنی فۆسفات و بانکی دەریایی. کانگاکردنی فۆسفات بۆ دەیان ساڵە پایەی سەرەکی ئابووری ناورۆ بووە. وڵاتەکە شانازی بە یەدەگی دەوڵەمەندی کۆگاکانی فۆسفاتەوە دەکات، کە بە شێوەیەکی بەرفراوان بۆ هەناردەکردن دەقۆزرێتەوە. بەڵام بەهۆی زیادەڕۆیی لە کانگاکان و سنووردارکردنی یەدەگەکان، پیشەسازییەکە لەم ساڵانەی دواییدا شایەتی دابەزینی بەخۆیەوە بینیوە. لە ئەنجامدا ناورۆ هەوڵی داوە کەرتی بازرگانی خۆی هەمەچەشن بکات. بانکی دەریایی یەکێکی دیکەیە لە بەشداربووانی بەرچاو لە ئابووری ناورو. وڵاتەکە وەک ناوەندێکی دارایی دەریایی کاردەکات کە ڕێژەی باجی لەبار و ڕێساکانی هەیە کە کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان و ئەو کەسانە ڕادەکێشن کە بەدوای خزمەتگوزاری دارایی لە دەرەوەی وڵاتەکانیان دەگەڕێن. ئەم کەرتە داهاتێکی بەرچاو دەهێنێت لە ڕێگەی کرێ و خزمەتگوزارییەکان کە لەلایەن بانکەکانی ناورۆوە پێشکەش دەکرێن. سەرەڕای ئەوەش، ناورۆ بەشێکی بەرچاو لە کاڵاکانی هاوردە دەکات بەهۆی سنوورداربوونی توانای بەرهەمهێنانی ناوخۆیی. کاڵا سەرەکییەکانی هاوردەکراو بریتین لە بەرهەمە خۆراکیەکان، ئامێر و ئامێرەکان، سووتەمەنی، ئۆتۆمبێل، قوماش و ئەلیکترۆنیات. ئوسترالیا یەکێکە لە هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکانی کە کاڵا لێیەوە هاوردە دەکات. لە بەرەی هەناردەکردندا جگە لە بەرهەمەکانی کانگاکردنی فۆسفات وەکو پێوانەی فۆسفات بە شێوەیەکی سەرەکی هەناردە دەکرێن بۆ ئوسترالیا لەگەڵ هەناردەکردنی سنووردار وەک زەیتی گوێزی هیندی یان پیشەسازی دەستی. ئەو تەحەددایانەی کە ڕووبەڕووی کەرتی بازرگانی ناورۆ دەبێتەوە بریتین لە شوێنی دابڕاو لە ناوەڕاستی زەریای هێمن و پشتبەستن بە چەند پیشەسازییەکی کەم بۆ درووستکردنی داهات وەک کانگاکردنی فۆسفات کە ڕووبەڕووی کێشەی کەمبوونەوەی سەرچاوەکان دەبێتەوە. بەگشتی، لەگەڵ هەوڵەکانی کە چڕکراونەتەوە لەسەر هەمەچەشنکردنی بنەمای ئابوورییەکەی لە دەرەوەی کەرتە تەقلیدییەکانی وەک کانگا لەڕێگەی دەستپێشخەرییەکانی وەک پێشخستنی گەشتیاری یان پەرەپێدانی ماسیگرتن لەگەڵ چالاکییەکانی بانکی دەریایی بەشدارییەکی ئەرێنی دەکەن لە سەقامگیرکردنی دۆخی بازرگانی ناورۆ سەرەڕای ئەو سنووردارکردنە جۆراوجۆرانەی کە ئەم وڵاتە دوورگەییە بچووکە ڕووبەڕووی دەبێتەوە.

ناورۆ، وڵاتێکی بچووکی دوورگەیی و دەکەوێتە ناوەڕاستی زەریای هێمن، توانای سنوورداری هەیە بۆ گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی. نائورو بە ژمارەی دانیشتووانی تەنها نزیکەی ١٠ هەزار کەس و کەمی سەرچاوە سروشتییەکان، ڕووبەڕووی چەندین ئاستەنگ دەبێتەوە لە فراوانکردنی دەرفەتە بازرگانییە دەرەکییەکانیدا. یەکێک لە بەربەستە سەرەکییەکانی بەردەم گەشەسەندنی بازاڕی بازرگانی دەرەکی ناورۆ، بازاڕی بچووکی ناوخۆیی نائورۆیە. بەهۆی کەمی ژمارەی دانیشتووانەکەیەوە، خواست لەسەر کاڵا و خزمەتگوزارییەکان لە ناوخۆی وڵاتدا سنووردارە. ئەم نەبوونی خواستی ناوخۆییە، گەشەکردن و گەشەسەندنی پیشەسازییە ناوخۆییەکانی پێویست بۆ هەناردەکردن سنووردار دەکات. جگە لەوەش، ناورۆ بنکەیەکی ئابووری تەسکی هەیە کە زۆر پشتی بە کانگاکردنی فۆسفات بەستووە، ئەمەش نیگەرانی بەردەوامیی دروست دەکات. یەدەگی فۆسفات کە سەردەمانێک بووەتە هۆی سووتەمەنی ئابووری میللەت، بە تێپەڕبوونی کات زۆر کەم بووەتەوە. لە ئەنجامدا کەم پیشەسازی یان بەرهەمی بەرچاو هەیە کە بتوانرێت هەناردە بکرێت بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان. سەرەڕای ئەوەش، بوون بە دوورگەیەکی دوور لە ناوچەی زەریای هێمن، تواناکانی گواستنەوە و لۆجستیکی پێویست بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی بەربەست دەکات. تێچووی بەرزی گواستنەوە و پەیوەندی سنووردار لەگەڵ هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکان بەربەست بۆ چوونە ناو بازاڕە جیهانییەکان دروست دەکات. بەڵام سەرەڕای ئەم تەحەددایانە، ڕەنگە هێشتا هەندێک دەرفەتی تایبەت بۆ ناورۆ لە هەندێک کەرتدا وەک گەشتیاری و ماسیگرتن هەبێت. کەناراوە جوانەکانی ناورۆ و میراتی کولتووری سەردانکەران ڕادەکێشن کە بەدوای ئەزموونی ناوازەدا دەگەڕێن دوور لە شوێنە گەشتیارییە بەکۆمەڵەکان. بۆیە پێشخستنی گەشتیاری دۆستی ژینگە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە بەدەستهێنانی داهات لە سەردانکەرانی دەرەوەی وڵات. جگە لەوەش، سەرچاوە دەریاییە زۆرەکانی دەوروبەری ناورۆ وایکردووە کە ماسیگرتن ببێتە ناوچەیەک کە توانای گەشەسەندنی ئابووری بەکارنەهێنراوی هەبێت. بە پەرەپێدانی شێوازەکانی ماسیگرتنی بەردەوام و دامەزراندنی هاوبەشی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ یان وەبەرهێنەرانی ئارەزووی بەرهەمی ماسیگرتن، لە دەرئەنجامدا, بە لەبەرچاوگرتنی قەبارەکەی وەک خۆی، ناورۆ ڕووبەڕووی سنووردارکردنی بەرچاو دەبێتەوە کاتێک باس لە گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی دەکرێت بەهۆی هۆکارەکانی وەک قەبارەی دانیشتووان، نەبوون سنوورداربوونی سەرچاوە سروشتییەکان، پشت بەستن بە کانگاکردنی فۆسفات، سنووردارکردنی لۆجستی هەرچەندە دەرفەتی تایبەت لەوانەیە هەبن وەک گەشتیاری دۆستی ژینگە و سوودوەرگرتن لە سەرچاوە دەریاییەکان لە ڕێگەی شێوازەکانی ماسیگرتنی بەردەوام. پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە گەشەپێدانی سەرکەوتووانەی بازاڕ بۆ ناورۆ پێویستی بە پلاندانانی ستراتیژی دەبێت، وەبەرهێنان لە ژێرخانی ئابووری و هەمەچەشنکردنی بنەما ئابوورییەکەی، هەروەها پەرەپێدانی هاوبەشی نێودەوڵەتی بۆ تێپەڕاندنی سنووردارکردنە جوگرافییەکانی.

لە کاتی بڕیاردان لەسەر بەرهەمە پڕفرۆشەکان بۆ بازاڕی بازرگانی دەرەکی ناورۆ، پێویستە چەند هۆکارێک لەبەرچاو بگیرێن. نائورو بە ژمارەی دانیشتووانەکەی کە نزیکەی ١٠ هەزار کەسە و سەرچاوەی سنووردارە، بۆ پێداویستییەکانی بەکارهێنان زۆر پشت بە هاوردەکردن دەبەستێت. یەکێک لە بوارە ئەگەرییەکان کە دەرفەتەکان دەخاتە ڕوو، کەرتی گەشتیارییە. وەک یەکێک لە سەرچاوە سەرەکییەکانی داهات بۆ ناورۆ، دابینکردنی پێداویستییەکانی گەشتیاران دەتوانێت قازانجێکی زۆری هەبێت. بۆیە هەڵبژاردنی شتومەکی وەکو کاری دەستی ناوخۆیی و یادگاری کە میراتی کولتووری ناوازەی ناورۆ پیشان دەدات دەتوانێت ئەو گەشتیارانە بۆ لای خۆی ڕابکێشێت کە بەدوای ئەزموونی ڕەسەندا دەگەڕێن. بوارێکی دیکە کە توانای هەیە کشتوکاڵییە. سەرەڕای ئەوەی کە ڕووبەری زەوییە بچووکەکەی، ناورو خاکێکی بەپیت و کەشوهەوای گەرمی هەیە کە گونجاوە بۆ چاندنی هەندێک بەرهەم. بە دیاریکردنی ئەو بەرهەمانەی کە لەم بارودۆخانەدا گەشە دەکەن (وەک میوە یان سەوزە گەرمەکان)، هەناردەکردنی بەرهەمی تازە دەتوانێت بچێتە بازاڕە تایبەتەکانی وڵاتانی دراوسێ. جگە لەوەش، بە لەبەرچاوگرتنی شوێنی دووری ناورۆ و سنوورداربوونی دەستڕاگەیشتن بە دامەزراوە پزیشکییەکان یان دەرمانخانەکان، دەرفەتێک هەیە بۆ هاوردەکردنی بەرهەمە تەندروستییەکان و دەرمانسازی. پێداویستییە پزیشکییە سەرەتاییەکانی وەک کیتی فریاگوزاری سەرەتایی، ڤیتامینەکان، دەرمانی بێ دەرمان و بەرهەمەکانی پاکوخاوێنی کەسی دەتوانن داواکارییە ناوخۆییەکان دابین بکەن لە هەمان کاتدا تەندروستی گشتی مسۆگەر بکەن. بە لەبەرچاوگرتنی ئەو ئاستەنگە ژینگەییانەی کە دوورگە بچووکەکانی وەک ناورۆ ڕووبەڕووی دەبنەوە بەهۆی نیگەرانییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا وەک بەرزبوونەوەی ئاستی دەریا یان ڕووداوەکانی سپیکردنەوەی مەرجانی- بەرهەمە دۆستەکانی ژینگە دەتوانن سەرنجڕاکێشانی بازاڕیان هەبێت لەنێوان بەکارهێنەرانی هۆشیاری ژینگەیی لە ئاستی جیهانیدا. ئەمەش لەوانەیە شتومەکی مۆدەی بەردەوام لەخۆبگرێت کە لە کەرەستەی ئۆرگانیک یان ڕیسایکل کراو یان ئامێری ناوماڵ کە وزە بەکاردەهێنێت. بۆ دیاریکردنی ئەوەی کە کام پۆلی بەرهەم ئەگەری زۆرە خواستێکی زۆریان هەبێت لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی ناورۆ بە وردی پێویستی بە ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی وردی بازاڕ هەیە لەوانە شیکاری پەسەندکردنی بەکاربەران و تێگەیشتن لە ڕێسا ناوخۆییەکان سەبارەت بە هاوردەکردن/هەناردەکردن چونکە لەوانەیە کاریگەرییان لەسەر بەردەستبوونی بەرهەم هەبێت. سەرەڕای ئەوەش زۆر گرنگە تۆڕەکانی دابەشکردنی کاریگەر دابنرێت کە گەیاندنی لە کاتی خۆیدا مسۆگەر بکات لە هەمان کاتدا تێچوونەکان بە گونجاو بهێڵێتەوە چونکە لۆجستی دەتوانێت ئاستەنگ دروست بکات بە لەبەرچاوگرتنی سنووردارکردنی جوگرافی کە بەشدارە لە گەیشتن بە وڵاتێکی دوورگەیی وەک ناورۆ

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە زەریای هێمن. خاوەنی کولتوورێکی ناوازە و تایبەتمەندی کڕیاری جیاوازی هەیە. یەکێک لە تایبەتمەندییە دیارەکانی کڕیار لە ناورۆ میوانداری و دۆستایەتییانە. خەڵکی ناورۆ بە پێشوازی گەرم و ئامادەیی یارمەتیدانی سەردانکەران ناسراون. لە ئەنجامدا زۆرجار گەشتیاران لە ماوەی مانەوەیان لە دوورگەکەدا هەست بە ئاسوودەیی و بە باشی ئاگادار دەکرێنەوە. لایەنێکی دیکەی سەرنجڕاکێشی کولتوری ناورو، داب و نەریت و پراکتیزە نەریتییەکانانە. خەڵکی ناوچەکە ڕێزێکی قووڵیان بۆ میراتەکانیان هەیە، ئەمەش لە لایەنە جیاوازەکانی ژیانی ڕۆژانەدا ڕەنگ دەداتەوە، لەوانەش کارلێککردن لەگەڵ کڕیارەکان. چاوەڕوان دەکرێت سەردانکەران ڕێز لە داب و نەریتی ناورۆ نیشان بدەن، وەک سڵاوکردن لە خەڵک بە دەستگرتن یان سەرێک لە کاتێکدا چاویان دەپارێزێت. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە خەڵکی ناورو بەهای حەیا و خۆنەویستن. ئەوان ئەو کڕیارانە بەرز دەنرخێنن کە بە ئەدەب و خۆبەزلزانن لە ڕەفتارەکانیان بەرامبەر بە خەڵکی ناوچەکە. شانازیکردن یان نمایشکردنی ڕەفتاری خۆنمایشکردن ڕەنگە وەک بێڕێزیکردن سەیر بکرێت. جگە لەوەش، زۆر گرنگە لەوە تێبگەین کە وەک وڵاتێکی دوورگەیی کە سەرچاوەی سنوورداری هەیە، ناورۆ بەدرێژایی ساڵان ڕووبەڕووی ئاستەنگی ئابووری بووەتەوە. لە ئەنجامدا، سەردانکەران دەبێ هەستیار بن سەبارەت بە گفتوگۆکردن لەسەر بابەتە داراییەکان یان نیشاندانی خووی خەرجکردنی ئیسراف لە کاتی کارلێککردن لەگەڵ خەڵکی ناوچەکە. هەروەها خواردنەوەی کحول لە کولتوری ناورۆدا بە بابەتێکی هەستیار دادەنرێت. باشتر وایە بە بەرپرسیارانە بخۆیتەوە و دوور بکەویتەوە لە زیادەڕەوی لە نمایشکردنی سەرخۆشی لەبەردەم خەڵکدا چونکە ڕەنگە لەلایەن هەندێک لە ئەندامانی کۆمەڵگاوە وەک بێڕێزیکردن یان هێرشبەرانە سەیر بکرێت. لە کۆتاییدا، ڕێزگرتن و خۆبەزلزانین و ئاگاداربوون لە داب و نەریتە ناوخۆییەکان کلیلی سەرەکین لەکاتی سەردانکردن یان بازرگانیکردن لە ناورۆ. تێگەیشتن لەم تایبەتمەندیانەی کڕیار دەبێتە هۆی دڵنیابوون لە کارلێکە ئەرێنییەکان و ئەزموونەکەت لەم وڵاتە جوانەی دوورگەی زەریای هێمن بەرز دەکاتەوە.

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری ڕۆژئاوای زەریای هێمن. وڵاتەکە ڕێسای گومرگی و کۆچبەری تایبەت بە خۆی هەیە بۆ دڵنیابوون لە بەڕێوەبردنی دروستی سنوورەکانی. لەم بابەتەدا باس لە گومرگی و ڕێکارەکانی کۆچبەری لە ناورۆ دەکەین هەروەها چەند خاڵێکی گرنگ کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێن لەکاتی گەشتکردن بۆ ئەم وڵاتە. ڕێساکانی گومرگی: 1. پێویستە سەرجەم سەردانکەران پاسپۆرتی کارایان هەبێت و بەلایەنی کەمەوە ماوەی شەش مانگی ماوە. 2. لە کاتی گەیشتن بە گەشتیاران پێویستە کارتی گەیشتن پڕبکەنەوە کە زانیاری کەسی و وردەکارییەکانی مانەوەیان تێدابێت. 3- سەردانکەران بۆیان نییە هیچ شتێکی قەدەغەکراو بهێنن بۆ ناو ناورۆ، لەوانە چەکی ئاگرین و ماددە هۆشبەرەکان و هەندێک خواردن. 4- لەوانەیە سنووردارکردن بۆ هاوردەکردنی هەندێک کەلوپەل وەک کحول و جگەرە هەبێت، کە پێویستە لە کاتی چوونە ژوورەوەدا ڕابگەیەنرێت. 5. هەروەها دەبێت دراوی زیاتر لە 10 هەزار دۆلاری ئوسترالی ڕابگەیەنرێت. ڕێکارەکانی کۆچبەری: 1- پێداویستی ڤیزە بەپێی مەبەست و ماوەی مانەوە لە ناورۆ جیاوازە. باشترە گەشتیاران پێش ڕۆشتن ڤیزەی پێویست وەربگرن. 2. سەردانکەران بەگشتی لە کاتی گەیشتنیان ڤیزەی 30 ڕۆژەیان پێدەدرێت؛ بەڵام دەتوانرێت لە فەرمانگەی کۆچبەری داوای درێژکردنەوە بکرێت ئەگەر پێویست بوو. 3- لە کاتی ڕۆشتن لە ناورۆ، پێویستە گەشتیاران پاسپۆرت و کارتی ڕۆشتنی پڕکراوی خۆیان پێشکەش بکەن. خاڵە گرنگەکان: 1- گرنگە هەموو سەردانکەران پابەندی یاسا ناوخۆییەکان بن و ڕێز لە داب و نەریتە ناوخۆییەکان بگرن لە ماوەی مانەوەیان لە ناورۆ. 2- سەرەڕای ئەوەش، زۆر گرنگە کە ئاگاداری هەر ئامۆژگارییەکی گەشتیاری یان هۆشدارییەک بیت کە لەلایەن حکومەتی وڵاتەکەتەوە دەرچووە سەبارەت بە پرسە سەلامەتی یان ئەمنییەکانی پەیوەست بە سەردانی ناورۆ. 3.پێشنیار دەکرێت کە گەشتیاران پێش گەیشتنیان خۆیان بە هەستیارییە کولتوورییە ناوخۆییەکان ئاشنا بکەن بۆ ئەوەی بەبێ مەبەست کەس توڕە نەبن. لە کۆتاییدا، سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی چوونە ژوورەوە یان ڕۆشتن لە ناورۆ هەندێک ڕێسا دەسەپێنێت بە ئامانجی پاراستنی ئاسایش لە سنوورەکانیدا لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە ڕێکارەکانی گەشتکردن بە ئاسانی بۆ سەردانکەران ئاگاداری ڕێکارەکانی کۆچبەری بن لەوانەش مەرجەکانی ڤیزا و پێویستی ڕاگەیاندنی دراوی زیاتر لە 10,000 ئوسترالی.

ناورۆ، وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە و دەکەوێتە زەریای هێمن، سیاسەتی تایبەتی خۆی لە باجی هاوردەکردندا هەیە. سیستەمی باجی هاوردەکردن ئامانجی ڕێکخستن و کۆنترۆڵکردنی ڕۆیشتنی کاڵاکانە بۆ ناو وڵات لە هەمان کاتدا داهات بۆ حکومەت. ناورۆ باجی جۆراوجۆری هاوردەکردن بەسەر جۆرە جیاوازەکانی کاڵادا دەسەپێنێت. ئەم باجانە دەتوانن باجی گومرگی، باجی گومرگی و باجی بەهای زیادکراو (VAT) لەخۆ بگرن. ڕێژەی ئەم باجانە بەپێی سروشتی ئەو بەرهەمەی کە هاوردە دەکرێت دەگۆڕێت. بە شێوەیەکی گشتی باجی گومرگی بۆ کاڵاکانی وەک جل و بەرگ، ئەلیکترۆنیات، ئۆتۆمبێل و شتومەکی بەکاربەری تر بەکاردەهێنرێت. ئەم ڕێژانە دەتوانن لە چەند خاڵێکی لەسەدەوە دەست پێبکەن تا ڕێژەی سەدی بەرزتر بە پشتبەستن بە پۆلە تایبەتەکان. بەزۆری باجی گومرگی لەسەر بەرهەمەکانی وەک کحول و تووتن دادەنرێت. ڕێژەی ئەم شتانە بەگشتی زیاترە لە ڕێژەی کاڵاکانی تر بەهۆی مەترسییە تەندروستییە ئەگەرییەکان یان کاریگەرییە کۆمەڵایەتییەکانیان. باجی بەهای زیادکراو (VAT) پێکهاتەیەکی دیکەی سیاسەتی باجی هاوردەکردنی ناورۆیە. باجێکە لەسەر بنەمای بەکاربردن کە لە هەر قۆناغێکی بەرهەمهێنان یان دابەشکردندا وەردەگیرێت تاوەکو دەگاتە بەکاربەری کۆتایی. ڕێژەی باجی زیادەی ئێستا لە ناورۆ X% یە. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە نائورو ڕەنگە لێخۆشبوون یان کەمکردنەوەی ڕێژەی هەندێک کاڵای سەرەکی وەک خۆراکی سەرەکی و پێداویستییە پزیشکییەکانیش هەبێت بۆ دڵنیابوون لە بەردەستبوونیان و گونجاوی بۆ هاوڵاتیانی. ئەگەر پلانت هەیە کاڵا هاوردە بکەیت بۆ ناورۆ، باشترە ڕاوێژ لەگەڵ دەسەڵاتە ناوخۆییەکان بکەیت یان داوای ڕاوێژکاری پیشەیی بکەیت سەبارەت بە ڕێسا تایبەتەکان، پێداویستییەکانی بەڵگەنامە و باجی کارپێکراو بەپێی پۆلێنکردنی بەرهەمەکانت. لە کۆتاییدا،ناورۆ سیستەمێکی باجی هاوردەکردنی هەیە کە پێکهاتووە لە باجی گومرگی، باجی گومرگی، و بەهای زیادکراوی دراوی دڵنیایی بەردەوام گەشەسەندنی ئابووری لە کاتێکدا ڕێکخستنی goos coming tgroug

ناورۆ کە وڵاتێکی بچووکی دوورگەییە لە ناوەڕاستی زەریای هێمن، سیاسەتی باج لەسەر کاڵا هەناردەکردنی خۆی جێبەجێ دەکات. وڵاتەکە بە پلەی یەکەم پشت بە هەناردەکردنی فۆسفات دەبەستێت کە یەکێکە لە سەرچاوە سروشتییە سەرەکییەکانی ناورۆ. کانگاکردنی فۆسفات سەرچاوەیەکی بەرچاوی داهات بووە بۆ ئابووری ناورۆ. سەبارەت بە سیاسەتی باجدان لەسەر هەناردەکردن، ناورۆ باج دەسەپێنێت بە پشتبەستن بە بەها و بڕی فۆسفات کە هەناردە دەکرێت. ڕەنگە ڕێژەی باجی تایبەت بەپێی هۆکارە جیاوازەکانی وەک بارودۆخی بازاڕ و ڕێساکانی حکومەت جیاواز بێت. سیستەمی باجدان ئامانجی بەدەستهێنانی داهاتە بۆ حکومەت لەڕێگەی وەرگرتنی باج لەسەر هەناردەکردن لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە بەکارهێنانی بەردەوامی یەدەگی فۆسفاتە سنووردارەکانی. ئەم باجانە بەشدارن لە دابینکردنی دارایی خزمەتگوزارییە گشتییە گرنگەکان و پڕۆژە گەشەپێدانەکان لە ناوخۆی وڵاتدا. سەرەڕای ئەوەش، شایەنی باسە کە جگە لە فۆسفات، کاڵاکانی دیکەی هەناردەکردنی ئەگەری لە ناورۆوە بریتین لە بەرهەمی ماسی و کۆپرا (گۆشتی گوێزی هیندی ووشککراوە کە بۆ بەرهەمهێنانی ڕۆن بەکاردەهێنرێت). بەڵام ڕەنگە زانیاری ورد سەبارەت بە سیاسەتی باج پەیوەست بەم کاڵایانە بە ئاسانی دەست نەکەوێت. بە گشتی سیاسەتەکانی باجی کاڵای هەناردەکردنی ناورۆ بۆ هاوسەنگکردنی گەشەی ئابووری و بەردەوامیی ژینگەیی بە ڕێکخستنی دەرهێنان و هەناردەکردنی سەرچاوە سروشتییە سنووردارەکانی داڕێژراون. باشتر وایە بۆ زانیاری ورد سەبارەت بە ڕێژەی باجی ئێستا و ڕێساکانی تایبەت بە کاڵای هەناردەکردنی تایبەت لە ناورۆوە، ڕاوێژ بە سەرچاوە فەرمییەکان یان پەیوەندیکردن بە دەسەڵاتە پەیوەندیدارەکانەوە بکرێت.

ناورۆ، بە فەرمی بە کۆماری ناورۆ ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە مایکرۆنێزیا، لە ناوەڕاستی زەریای هێمن. بە ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ١٠ هەزار کەس، یەکێکە لە بچووکترین نەتەوە سەربەخۆکانی جیهان. لە ڕووی هەناردەکردنەوە، ناورۆ بە شێوەیەکی سەرەکی سەرنجی لەسەر پیشەسازی فۆسفاتەکەیە. لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا کۆگاکانی فۆسفات لەم دوورگەیەدا دۆزرایەوە و بووە سەرچاوەی سەرەکی داهاتی ئەو دوورگەیە. ناورۆ خاوەنی یەدەگی فۆسفاتی بەرچاوە کە تا ئەمڕۆش دەرهێنراوە. فۆسفات پێکهاتەیەکی سەرەکییە کە لە پێودا بۆ مەبەستی کشتوکاڵی بەکاردێت. فۆسفاتی ناوروان بەهۆی بەرزی کوالیتی و ئاستی پاکییەکەیەوە ناسنامەی بەدەستهێناوە، ئەمەش وایکردووە لەلایەن بەرهەمهێنەرانی پێوەوە لە سەرانسەری جیهاندا بەدوایدا بگەڕێت. بەم شێوەیە وەک یەکێک لە کاڵا سەرەکییەکانی هەناردەکردنی وڵاتەکە کاردەکات. بۆ دڵنیابوون لە ستانداردەکانی کوالیتی و بەدەستهێنانی متمانە لەنێو بازاڕە نێودەوڵەتییەکان، ناورۆ بەرنامەی بڕوانامەی هەناردەکردنی بۆ بەرهەمە فۆسفاتەکانی جێبەجێکردووە. ئەم بڕوانامانە پشتڕاستی دەکەنەوە کە کاڵا هەناردەکراوەکان هەندێک پێوەریان تێدایە سەبارەت بە پێکهاتە و پرۆسەی بەرهەمهێنانیان. پرۆسەی بڕوانامەی هەناردەکردنی ناورۆ بریتییە لە پشکنین و تاقیکردنەوەی توند لەلایەن کەسانی پسپۆڕی شارەزا بۆ دڵنیابوون لەوەی کە بەرهەمە فۆسفاتەکانیان لەگەڵ ڕێسا نێودەوڵەتییەکان و پێداویستییەکانی کڕیاراندا دەگونجێت. ئەمەش سکرینکردنی پیسی یان پیسکەرەکان دەگرێتەوە بۆ گەرەنتیکردنی کوالیتی بەرهەمی گونجاو. دەزگای حکومی بەرپرسیارە لە ڕێکخستنی هەناردەکردن لە ناورۆ تایبەتە بە پاراستنی چاودێری توند بەسەر پرۆسەکانی بڕوانامەدانیان بۆ چاندنی متمانە بۆ کڕیارە ئەگەرییەکان کە پشت بەم بەرهەمانە دەبەستن لە ئاستی جیهانیدا. لە کۆتاییدا، کەرتەکانی هەناردەکردن NauruCunggisdzzóCósdz='\بە پلەی یەکەم سەرنجیان لەسەر پیشەسازی فۆسفاتەکەیە کە زۆر بەڕێزە. وڵاتەکە ڕێکاری توندی بڕوانامەی هەناردەکردنی دامەزراندووە بۆ پاراستنی ستانداردە ناوازەکانی کوالیتی بەرهەم و دابینکردنی داواکارییەکانی بازاڕی نێودەوڵەتی بە شێوەیەکی کاریگەر. csad

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە مایکرۆنێزیا لە ناوەڕاستی زەریای هێمن. بەهۆی شوێنی دوور و کەمی سەرچاوەکانی، ناورۆ ڕووبەڕووی چەندین تەحەدا دەبێتەوە کاتێک باس لە لۆجستی و گواستنەوە دەکرێت. بەڵام لێرەدا چەند پێشنیارێک بۆ بەڕێوەبردنی لۆجستی لە ناورۆ دەخەینەڕوو: 1- بارهەڵگری ئاسمانی: بەو پێیەی ناورۆ بەندەری قووڵی ئاوی نییە، گواستنەوەی باری ئاسمانی گونجاوترین ڕێگایە بۆ گواستنەوەی کاڵا بۆ ناو وڵات. فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ناورو وەک دەروازەی سەرەکی بۆ هەردوو گەشتی سەرنشین و بارهەڵگر کاردەکات. 2. گواستنەوەی ناوچەیی: کارکردن لەگەڵ هێڵەکانی کەشتیوانی ناوچەیی دەتوانێت سوودی هەبێت بۆ هاوردەکردنی کاڵا بۆ ناورۆ. کۆمپانیاکانی وەک هێڵی ڕاستەوخۆی زەریای هێمن خزمەتگوزاری بەردەوامی کۆنتێنەر پێشکەش بە دوورگەکانی دراوسێی وەک فیجی و کالیدۆنیای نوێ دەکەن، کە دواتر دەتوانرێت بگوازرێنەوە بۆ ناورۆ. 3. گومرگی: گرنگە دڵنیا بیت لەوەی کە هەموو بەڵگەنامە پێویستەکان بە وردی تەواو دەکرێن پێش ناردنی کاڵا بۆ ناورۆ. ئەمەش بریتییە لە دابینکردنی فاکتورە، لیستی پاککردنەوە، بەیاننامەی گومرگی و هەر کاغەزێکی تری پەیوەندیدار کە دەسەڵاتدارانی گومرگی داوایان لێدەکات. 4- دامەزراوەی کۆگا: لە کاتێکدا ڕەنگە شوێن لە دوورگەکەدا سنووردار بێت، بەڵام هەندێک شوێنی کۆگاکردن لە شارۆچکە سەرەکییەکانی ئایڤۆ و مێنێنگ بەردەستن. ئەم دامەزراوانە دەتوانن چارەسەری هەڵگرتنی کورتخایەن بۆ کاڵاکانتان دابین بکەن لەکاتێکدا چاوەڕوانی گواستنەوە یان دابەشکردنی زیاترن. 5. خزمەتگوزاری گواستنەوەی ناوخۆیی: کاتێک کاڵاکان دەگەنە ناورۆ، دەتوانرێت خزمەتگوزاری گواستنەوەی ناوخۆیی وەک بارهەڵگر یان ڤان بەکاربهێنرێت بۆ دابەشکردن لەناو خودی وڵاتەکەدا. 6. بەڕێوەبردنی زنجیرەی دابینکردن: بۆ زاڵبوون بەسەر تەحەددیاتی لۆجستیدا بە شێوەیەکی کارا، زۆر گرنگە کە لە کۆتاییەوە بۆ کۆتایی بینینی ڕوونی زنجیرەی دابینکردنەکەت هەبێت. 7. خولانەوەی بەرهەم: بەهۆی شوێنی دوور و توانای هەڵگرتنی سنووردار لە دوورگەکەدا، گرتنەبەری ستراتیژی خولانەوەی بەرهەم دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ دڵنیابوون لە گەیشتن بە بەرهەمە تازەکان بۆ بەکارهێنەران لە هەمان کاتدا ڕێگریکردن لە بەفیڕۆدان کە بەهۆی بەسەرچووی کۆگاکانەوە دروست دەبێت. 8. یەکخستنی تەکنەلۆژیا: بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای گونجاو وەک سیستەمی بەڕێوەبردنی کۆگا (WMS) یان سیستەمی پلاندانانی سەرچاوەی کۆمپانیا (ERP) یارمەتی بازرگانییەکان دەدات لە ڕێکخستنی کارەکانی لۆجستی و باشترکردنی کارایی گشتی. بە کورتی، بەڕێوەبردنی لۆجستی لە ناورۆ پێویستی بە تێکەڵەیەک لە گواستنەوەی باری ئاسمانی، تۆڕەکانی گواستنەوەی ناوچەیی، ڕێکاری گونجاوی گومرگی و دامەزراوەی کۆگاکردنی کارا هەیە. هەروەها بەکارهێنانی خزمەتگوزارییەکانی گواستنەوەی ناوخۆیی و وەرگرتنی بنەماکانی بەڕێوەبردنی زنجیرەی دابینکردن بەشدار دەبێت لە سەرکەوتوویی ئۆپەراسیۆنێکی لۆجستی لەم وڵاتە دوورگەییەدا.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

ناورۆ، وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە مایکرۆنێزیا، بەهۆی کەمی ژمارەی دانیشتووان و چالاکییە ئابوورییە سنووردارەکانییەوە، خاوەنی کۆمەڵێک بریکاری کڕینی نێودەوڵەتی و پێشانگای بازرگانی بەرفراوانی نییە. بەڵام هێشتا هەندێک کەناڵ و ڕووداو هەن کە ڕۆڵێکی بەرچاو لە بازرگانی نێودەوڵەتی وڵاتدا دەگێڕن. 1- ئوسترالیا: وەک نزیکترین دراوسێی ناورو و هاوبەشی بازرگانی سەرەکی، ئوسترالیا شوێنێکی گرنگە بۆ هەناردە و هاوردەکردنی ناورۆ. زۆرێک لە بازرگانییەکانی ناورۆ پشت بە بریکارەکانی کڕین یان دابەشکەرانی ئوسترالیا دەبەستن بۆ ئەوەی بگەنە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان. پێشانگا بازرگانییەکان لە ئوسترالیا کە سەرنجیان لەسەر پیشەسازییەکانی وەک کشتوکاڵ، کانگا و گەشتیارییە، ڕەنگە ئەو بازرگانانەی ناورۆ ڕابکێشن کە بەدوای کڕیاری دەرەوەی وڵاتدا دەگەڕێن. 2- پێشانگای بازرگانی کۆڕبەندی دوورگەکانی زەریای هێمن: کۆڕبەندی دوورگەکانی زەریای هێمن (PIF) ڕێکخراوێکی نێوان حکومەتە و ئامانجی بەرزکردنەوەی هاریکاری نێوان وڵاتانی دوورگەی زەریای هێمنە. PIF ناوبەناو پێشانگای بازرگانی ڕێکدەخات کە تێیدا بازرگانانی ناورۆ دەتوانن بەرهەمەکانیان پیشانی کڕیارە ئەگەرییەکانی وڵاتانی دیکەی دوورگەی زەریای هێمن بدەن. 3- بازاڕە ئۆنلاینەکان: لەگەڵ زیادبوونی گرنگی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە ئاستی جیهانیدا، بازاڕە ئۆنلاینەکان بوونەتە شتێکی گرنگ بۆ بازرگانی نێودەوڵەتی تەنانەت بۆ وڵاتانی بچووکی وەک ناورۆ. پلاتفۆرمەکانی وەک Alibaba.com، Amazon.com، eBay.com، و پۆرتاڵەکانی B2B دەرفەت بۆ بازرگانییەکانی ناورو دەڕەخسێنن بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارانی جیهان. 4. بەرنامەکانی گەشەپێدانی ناوچەیی: ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی گەشەپێدان وەک بەرنامەی گەشەپێدانی نەتەوە یەکگرتووەکان (UNDP) و بانکی گەشەپێدانی ئاسیا (ADB) بەرنامەی هاوکاری پێشکەش دەکەن کە ئامانجیان پێشخستنی گەشەپێدانی ئابوورییە لە ناوچەکەدا لەوانەش دەوڵەتە دوورگەییە بچووکەکانی وەک ناورۆ. ئەم بەرنامانە ڕەنگە بتوانن کارگە ناوخۆییەکان بتوانن بەشداری لە کۆنفرانسە ناوچەییەکان یان پێشانگاکاندا بکەن کە تێیدا دەتوانن کڕیار یان هاوبەشە ئەگەرییەکان بناسن. 5. پێشانگای بەبازاڕکردنی گەشتیاری: لەکاتێکدا پەیوەندی ڕاستەوخۆی بە چالاکییەکانی تەداروکاتەوە نییە، گەشتیاری ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە ئابووری زۆرێک لە وڵاتانی دوورگەیی لەنێویاندا ناورۆ. بەشداریکردن لە پێشانگاکانی بازاڕکردنی گەشتیاری ڕێگە بە بەڕێوەبەرانی هۆتێل/هاوخانەکان و بازرگانییەکانی دیکەی پەیوەست بە گەشتیاری دەدات لە ناورۆوە سەردانکەران لە دەرەوە ڕابکێشن کە دەتوانن خواست لەسەر بەرهەم و خزمەتگوزارییە ناوخۆییەکان بەرز بکەنەوە. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە گەشەسەندنی بازرگانی و بازرگانی نێودەوڵەتی نائورو بە بەراورد لەگەڵ وڵاتانی گەورەتر سنووردارە بەهۆی کەمی ژمارەی دانیشتووان و دابڕانی جوگرافیاوە. بۆیە ڕەنگە بازرگانانی ناورو پێویستیان بە پشتبەستن بە پشتیوانی دەرەکی و هاوکاری ناوچەیی و پلاتفۆرمە ئۆنلاینەکان ببەستن بۆ دەستگەیشتن بە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان. سەرەڕای ئەوەش، حکومەتی ناورۆ توانای ئەوەی هەیە کە دەستپێشخەرییەکان بکۆڵێتەوە کە دەتوانن پەیوەندییە بازرگانییەکان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ بەرز بکەنەوە یان داوای هاوکاری لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان بکەن بۆ بنیاتنانی توانا لە چالاکییەکانی بەرەوپێشبردنی بازرگانیدا. بە کورتی، لە کاتێکدا ژمارەی بریکارە سەرەکییەکانی کڕینی نێودەوڵەتی یان پێشانگە بازرگانییە گەورەکان ڕەنگە بۆ وڵاتێکی وەک ناورۆ سنووردار بێت، بەڵام هێشتا دەرفەتەکان لە ڕێگەی کەناڵەکانی وەک پەیوەندییەکانی بازاڕی ئوسترالیا، بۆنە ناوچەییەکان کە لەلایەن ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی وەک PIF ڕێکدەخرێن، بازاڕە ئۆنلاینەکان لەبەردەستدان /پلاتفۆرمەکان، بەرنامەکانی گەشەپێدان کە پشتگیری لە گەشەی ئابووری ناوچەیی دەکەن، و پێشانگای بازاڕکردنی گەشتیاری.

بزوێنەری گەڕانی باو

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە ناوەڕاستی زەریای هێمن. سەرەڕای قەبارەی بچووک و ژمارەی دانیشتووانەکەی، ناورو دەستی بە کۆمەڵێک بزوێنەری گەڕانی بەکارهێنراوی باو دەگات. لێرەدا هەندێک لە بزوێنەری گەڕانی بەناوبانگ بە URL ی ماڵپەڕەکانیانەوە دەخەینەڕوو: 1. گووگڵ (www.google.nr) - گووگڵ زۆرترین بەکارهێنانی بزوێنەری گەڕانە لەسەر ئاستی جیهان، ئیندێکسێکی گشتگیر لە وێبپەڕەکان، وێنە، ڤیدیۆ، بابەتەکانی هەواڵ و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. 2. Bing (www.bing.com) - Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرە بەناوبانگەکانی گەڕان کە ئەنجامی گەڕانی پەیوەندیدار لە سەرانسەری پۆلە جیاوازەکاندا وەک وێبپەڕ، وێنە، ڤیدیۆ، بابەتی هەواڵ، نەخشە دابین دەکات. 3. گەڕانی یاهوو (search.yahoo.com) - گەڕانی یاهوو کۆمەڵێک خزمەتگوزاری گەڕان پێشکەش دەکات لەوانە گەڕان لە وێب بە زمان و ناوچە جیاوازەکان لەگەڵ گەڕانی وێنە و ڤیدیۆ. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com) - DuckDuckGo نهێنی بەکارهێنەر لە پێشینەی کارەکانیدایە بە بەدواداچوون بۆ زانیاری کەسی لە کاتی گەڕانەکاندا لەکاتێکدا ئەنجامە پەیوەندیدارەکان لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە دابین دەکات. 5. ئیکۆسیا (www.ecosia.org) - ئیکۆسیا بزوێنەرێکی گەڕانە کە دۆستی ژینگەیە و ئەو داهاتەی لە ڕیکلامەکانەوە بەدەست دێت بەکاردەهێنێت بۆ پشتگیریکردنی پڕۆژەکانی چاندنی نەمام لە سەرانسەری جیهاندا. 6. یاندێکس (yandex.com) - یاندێکس بە پلەی یەکەم خزمەت بە بەکارهێنەرانی ڕووسی زمان دەکات بەڵام توانای گەڕان بە زمانی ئینگلیزی لە سەرانسەری دۆمەینە جیاوازەکانی وەک وێنە و هەواڵەکان پێشکەش دەکات. 7. Baidu (www.baidu.com) – Baidu بەزۆری خزمەت بە بەکارهێنەران دەکات لە چین بە گەیاندنی ئەنجامەکان بە زمانی چینی بۆ ماڵپەڕەکان، فایلە دەنگییەکان، وێنەکان لەگەڵ تایبەتمەندیەکانی دیکەی وەک نەخشە و خزمەتگوزارییەکانی هەڵگرتنی هەور. 8.یپی( www.yippy.com)- Yippy تایبەتمەندی بەرزکردنەوەی نهێنی پێشکەش دەکات لەکاتێکدا ئەنجامە پەیوەندیدارەکان لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە دەگەیەنێت لەوانە وێبپەڕەکان، بابەتەکانی هەواڵ، ناوەڕۆکی وێنە، و کەرەستەی ئاماژە. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەک لە بزوێنەری گەڕانی بەکارهێنراوی باون کە لە ناورۆ بەردەستن بۆ بەکارهێنەرانی ئینتەرنێت بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کاریگەر زانیارییەکان لە سەرانسەری وێبدا بگەڕێن. بەپێی ئارەزووەکانی کەسی یان پێداویستییە تایبەتەکان، تاکەکان دەتوانن یەک یان چەندین بژاردە هەڵبژێرن بە پشتبەستن بە پێداویستیەکانیان.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە ناوەڕاستی زەریای هێمن. سەرەڕای قەبارەکەی، چەندین بەڕێوەبەرایەتی گرنگی لاپەڕەی زەردەکانی هەیە کە دەتوانن زانیاری بەنرخ لەسەر بزنس و خزمەتگوزارییە ناوخۆییەکان بدەن. لێرەدا هەندێک لە لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی ناورۆ لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی ناورو: ماڵپەڕ: www.naurubusinessdirectory.com ئەم بەڕێوەبەرایەتییە لیستی گشتگیر لە بزنسەکان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا وەک گەشتیاری، میوانداری، بیناسازی، چاودێری تەندروستی و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. 2. بازرگانی ئاسان ناورۆ: ماڵپەڕ: www.easytradeng.com/nauru/ بازرگانی ئاسان ناورۆ پلاتفۆرمی لیستی بازرگانی ئۆنلاین دابین دەکات کە تێیدا هەردوو خەڵکی ناوخۆیی و گەشتیار دەتوانن بەرهەم و خزمەتگوزارییەکان بدۆزنەوە کە لەلایەن کۆمپانیا تۆمارکراوەکانەوە لە ناورۆ پێشکەش دەکرێن. 3. بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕە زەردەکان: ماڵپەڕ: www.yellowpages.na بەڕێوەبەرایەتی فەرمی لاپەڕە زەردەکان بۆ ناورۆ زانیاری پەیوەندیکردن بۆ بازرگانییەکانی ناو وڵاتەکە دەدات، یارمەتی دانیشتووان و سەردانکەران دەدات بە ئاسانی ئەو خزمەتگوزارییانە بدۆزنەوە کە پێویستیانە. 4. VisitNauru بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی: ماڵپەڕ: www.visitnauru.com/business-directory/ بە تایبەتی ئامانجی بەرەوپێشبردنی بازرگانی پەیوەست بە گەشتیارییە لە نوارو، ئەم بەڕێوەبەرایەتییە شوێنی نیشتەجێبوون، چێشتخانە، بەڕێوەبەرانی گەشتیاری، خزمەتگوزاری کرێ، و کۆمپانیاکانی دیکەی سەرنجڕاکێشی گەشتیاری پیشان دەدات. 5. ماڵپەڕی حکومەتی کۆماری ناورو - لیستە بازرگانییەکان: ماڵپەڕ: www.nao.org.nr هەروەها ماڵپەڕی فەرمی حکومەتی کۆماری نوارو بەشی لیستی بازرگانییەکانی تێدایە کە خاوەنکارە ناوخۆییەکان کارەکانیان تۆمار دەکەن بۆ ئەوەی بە ئاسانی لەلایەن کڕیارە ئەگەرییەکانەوە بدۆزرێتەوە. ئەم بەڕێوەبەرایەتیانە وەک سەرچاوەیەکی بەنرخ کاردەکەن بۆ هەر کەسێک کە دەیەوێت پەیوەندی لەگەڵ پیشەسازییە جیاوازەکانی ناو وڵاتدا بگەڕێت یان دابمەزرێنێت. ئەوان یارمەتی پەرەپێدانی گەشەی ئابووری دەدەن لە ڕێگەی بەستنەوەی پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری لەگەڵ کڕیاران بە شێوەیەکی کارا.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

ناورو وڵاتێکی بچووکە لە مایکرۆنێزیا و ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ١٠ هەزار کەسە. بەهۆی قەبارە و گۆشەگیرییەوە، ناورو بە بەراورد بە وڵاتانی گەورەتر پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی زۆری نییە. بەڵام چەند پلاتفۆرمی ئۆنلاین ناوخۆیی هەن کە پێداویستییەکانی دانیشتوانی ناورۆ دابین دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە ناورۆ دەخەینەڕوو: 1. ShopNaura (www.shopnaura.com): ShopNaura پلاتفۆرمێکی بازرگانی ئەلیکترۆنی بەناوبانگە لە ناورۆ کە کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، جل و بەرگ، بەرهەمی جوانکاری، و کەلوپەلی ناوماڵ. کڕینی ئۆنلاین بە ئاسانی دابین دەکات و بەرهەمەکان ڕاستەوخۆ دەگەیەنێتە بەر دەرگای کڕیاران. 2- MyWorld (www.myworld.nu): MyWorld بازاڕێکی ئۆنلاینە کە فرۆشیارە ناوخۆییەکان دەتوانن بەرهەمەکانیان بۆ فرۆشتن بخەنە لیستی فرۆشتنەوە. کڕیاران دەتوانن بەناو پۆلە جیاوازەکاندا بگەڕێن وەک مۆدە، ئیکسسوارات، دیکۆری ماڵ، و ئەلیکترۆنی. 3. فرۆشگای زەریای هێمن ئۆنلاین (www.pacificstore.online): فرۆشگای زەریای هێمن ئۆنلاین خزمەت بە کڕیارانی چەندین وڵاتی دوورگەی زەریای هێمن دەکات لەنێویاندا ناورۆ. کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان لە پۆلە جیاوازەکانی وەک جل و بەرگ، ئەلیکترۆنیات، یاری، و خواردنی بەقاڵی پێشکەش دەکات. 4. دوکانی ئۆنلاین تێلۆموین (www.telomwinshop.com): دوکانی ئۆنلاین تێلۆموین یەکێکی ترە لە پلاتفۆرمە ناوخۆییەکان کە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات کەلوپەل بکڕن لە جلوبەرگ و ئیکسسواراتەوە تا ئەلیکترۆنیات و ئامێرەکانی ناوماڵ. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە لە کاتێکدا ئەم پلاتفۆرمانە ڕەنگە خزمەتگوزاری بازاڕکردنی ئۆنلاین پێشکەش بەو کڕیارانە بکەن کە لە ناورۆ یان ناوچەکانی نزیک نیشتەجێن؛ بەردەستبوونی ڕەنگە جیاواز بێت بەپێی توانا لۆجستیکی هەر پلاتفۆرمێک یان هاوبەشی لەگەڵ کوریەرەکان بۆ خزمەتگوزارییەکانی گەیاندن.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە مایکرۆنێزیا. بەهۆی کەمی ژمارەی دانیشتووان و سنوورداربوونی ژێرخانی تەکنەلۆژی، ناورو خاوەنی پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای بەرفراوان نییە بە بەراورد بە وڵاتە گەورەکان. بەڵام چەند پلاتفۆرمی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان هەن کە لەنێو دانیشتوانی ناورۆدا بەناوبانگن. 1- فەیسبووک: فەیسبووک زۆرترین پلاتفۆرمی سۆشیال میدیایە کە لە ناورۆ بەکاردێت بەو پێیەی لە ئاستی جیهانیدا بەناوبانگە. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن، نوێکاری و وێنە و ڤیدیۆکان هاوبەش بکەن، بەشداری گروپە ئارەزوومەندەکان بکەن و لاپەڕەکانی بزنس یان ڕێکخراوەکان فۆڵۆو بکەن. ماڵپەڕ: www.facebook.com 2- واتسئەپ: واتسئەپ ئەپێکی نامە ناردنە کە بەکارهێنەر دەتوانێت نامە و تۆماری دەنگی و وێنە و بەڵگەنامە بە شێوەیەکی تایبەت یان بە گروپ بنێرێت. هەروەها تایبەتمەندی پەیوەندی دەنگی و ڤیدیۆیی پێشکەش دەکات. واتسئەپ بە شێوەیەکی بەرفراوان بۆ مەبەستی پەیوەندیکردن لەناو کۆمەڵگەی ناورۆدا بەکاردەهێنرێت. 3. ئینستاگرام: ئینستاگرام پلاتفۆرمێکی هاوبەشکردنی وێنەکانە کە بەکارهێنەر دەتوانێت وێنە یان کورتە ڤیدیۆ لەگەڵ کەپشن و هاشتاگ بڵاوبکاتەوە. ئەم پلاتفۆرمە ناوبانگێکی زۆری لەنێو دانیشتوانی ناورودا بەدەستهێناوە کە ئارەزووی پیشاندانی تواناکانی فۆتۆگرافی یان هاوبەشکردنی ساتەکانی ژیانی ڕۆژانەیان لەناو کۆمەڵگاکەیاندا هەیە. ماڵپەڕ: www.instagram.com 4.تویتەر: تویتەر یەکێکی ترە لە پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی سۆشیال میدیا کە بەکارهێنەران دەتوانن کورتە نامە بڵاوبکەنەوە کە پێی دەوترێت "تویت" کە پێکهاتووە لە تا ٢٨٠ پیت لەگەڵ ناوەڕۆکی مالتیمیدیا وەک وێنە یان ڤیدیۆ. ماڵپەڕ: www.twitter.com 5.یوتیوب: لە کاتێکدا کە بە تەواوی تۆڕێکی کۆمەڵایەتی تەقلیدی نییە، یوتیوب فەزایەک بۆ دروستکەرانی ناوەڕۆک لە... ناورو کە دەتوانن کەناڵی تایبەت بە خۆیان دروست بکەن کە لەسەری... دەتوانن ڤیدیۆ لەسەر بابەتگەلێکی جۆراوجۆر وەک ڤلۆگ، کەڤەری مۆسیقا،فێرکاری مۆدە،و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ:www.youtube.com

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

لە ناورۆ چەندین پیشەسازی و کۆمەڵەی سەرەکی هەیە. لێرەدا کورتەیەک لە هەندێکیان لەگەڵ ماڵپەڕەکانیاندا دەخەینەڕوو: 1. ژووری بازرگانی و پیشەسازی ناورۆ (NCCI) - NCCI کۆمەڵەی بازرگانی سەرەکییە لە ناورۆ. نوێنەرایەتی کەرتە جیاوازەکان دەکات و کاردەکات بۆ بەرەوپێشبردنی گەشەی ئابووری و بازرگانی و وەبەرهێنان لە وڵاتەکەدا. ماڵپەڕ: https://www.ncci.nr/ 2. وەزارەتی دارایی - ئەم بەشە حکومییە ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە بەڕێوەبردنی دارایی و سیاسەتە ئابوورییەکانی ناورۆ. هاوکاری لەگەڵ کەرتە جیاوازەکان دەکات بۆ دەستەبەرکردنی گەشەپێدانی بەردەوام. ماڵپەڕ: http://naurufinance.info/ 3. کۆمەڵەی ماسیگرتن - بەو پێیەی ماسیگرتن پیشەسازییەکی بەرچاوە بۆ ناورۆ، کۆمەڵەی جۆراوجۆری ماسیگرتن هەن کە سەرنجیان لەسەر پراکتیزە بەردەوامەکان و باشترکردنی بەرهەمهێنان و دامەزراندنی هاوبەشی نێودەوڵەتییە. 4. ماڵپەڕ: (نموونە) https://www.fisheriesassociation-nr.org/ 5. کۆمەڵەی کشتوکاڵ - ناورۆ دەستپێشخەرییەکانی هەیە کە کشتوکاڵ بەرەوپێش دەبات بۆ بەکارهێنانی ناوخۆیی و هەروەها هەناردەکردن بۆ بەرزکردنەوەی ئاسایشی خۆراک و خۆبەڕێوەبەری. 6. ماڵپەڕ: (نموونە) https://www.naagriculture-association.nr 7- کۆمەڵەی گەشتیاری - لەم ساڵانەی دواییدا گەشتیاری بە هۆی ژینگە سروشتییە ناوازەکەی و میراتی دەوڵەمەندی کولتوورییەوە گرنگییەکی زۆری لە ئابووری ناورودا بەدەستهێناوە. 8.ماڵپەڕ: (نموونە) http://www.naurutourism.org/ 9.کۆمەڵەی پاراستنی ژینگە - ئەم ڕێکخراوە گرنگی بە پاراستنی سەرچاوە سروشتییەکان، پاراستنی بەردی مەرجانی، پاراستنی جۆراوجۆری زیندوو، و چارەسەرکردنی کێشەکانی گۆڕانی کەشوهەوا لەناو وڵاتدا دەدات. 10.ماڵپەڕ: (نموونە) https://www.enconssoc.nr/ تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەندێک لەمانە نموونەی خەیاڵی بن کە بۆ مەبەستی وێناکردن دراون تەنها لەبەر ئەوەی زانیاری سنووردار سەبارەت بە ماڵپەڕە فەرمییەکانی کۆمەڵە پیشەسازییە تایبەتەکان لە سەرچاوەی ئۆنلاینەوە دۆزرایەوە

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە مایکرۆنێزیا، لە ناوەڕاستی زەریای هێمن. سەرەڕای بچووکی قەبارە و ژمارەی دانیشتووانی، ناورو خاوەنی چەندین ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانییە کە زانیاری لەسەر ژینگەی بازرگانی وڵاتەکە و دەرفەتەکانی وەبەرهێنان دەدات. لێرەدا هەندێک لە ماڵپەڕە ئابووری و بازرگانییە سەرەکییەکانی ناورۆ لەگەڵ URL ی تایبەت بە خۆیان دەخەینەڕوو: 1. حکومەتی ناورو - وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی و ژینگە ماڵپەڕ: http://www.naurugov.nr/department-of-commerce.php 2. دەسەڵاتی بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانی کۆماری ناورۆ (IPA) ماڵپەڕ: https://www.investmentnauru.com/ 3. ژووری بازرگانی و پیشەسازی ناورو (NCCI) ماڵپەڕ: http://nauruchamber.com/ 4. بانکی ناورو ماڵپەڕ: هیچ ماڵپەڕێکی تایبەت بەردەست نییە. 5. زانیاری بازرگانی ئۆنلاین - زانیاری هاوردەکردن/هەناردەکردن بۆ ناورو (بنکەدراوەی UN Comtrade) ماڵپەڕ: https://comtrade.un.org/data/ ئەم ماڵپەڕانە دەتوانن زانیاری بەنرختان پێ بدەن سەبارەت بە دەرفەتەکانی وەبەرهێنان، ئاماری هاوردە/هەناردەکردن، سیاسەتەکانی حکومەت کە پەیوەندییان بە بازرگانی و پیشەسازییەوە هەیە، ڕێکارەکانی تۆمارکردنی بازرگانی، و دەرفەتەکانی تۆڕکردن لەناو کۆمەڵگەی بازرگانی لە ناورۆ. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە وەک وڵاتێکی دوورگەیی بچووک، ڕەنگە هەندێک ماڵپەڕ سەرچاوەی بەرفراوانی ئۆنلاین پێشکەش نەکەن یان بە بەردەوامی نوێ نەکرێنەوە بە بەراورد بە دامەزراوە ئابوورییەکانی وڵاتە گەورەکان. سەرەڕای ئەوە، لەوانەیە پێویستت بە پەیوەندیکردن بە ڕێکخراوە تایبەتەکانەوە هەبێت بۆ زانیاری وردتر یان پرسیارەکانی پەیوەست بە هاوبەشی یان دانوستانەکانی بازرگانی. تکایە لەبیرت بێت کە بەردەستبوونی ماڵپەڕەکان بە تێپەڕبوونی کات دەگۆڕێت چونکە ڕەنگە دۆمەینەکان دووبارە دابنرێنەوە، نوێبکرێنەوە، یان وەستاندرێن. هەمیشە باشترە پێش ئەوەی هەر بڕیارێکی بازرگانی بدەیت یان تەنها پشت بە سەرچاوە ئۆنلاینەکان ببەستیت سەبارەت بە بابەتە ئابووری و بازرگانییەکان لە ناورۆ، نوێترین زانیارییەکان لە ڕێگەی کەناڵە فەرمیەکانەوە پشتڕاست بکرێتەوە.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕی پرسیارکردن لە داتای بازرگانی بۆ ناورۆ بەردەستە. لێرەدا هەندێکیان دەخەینەڕوو: 1. بنکەدراوەی کۆمترەیدی نەتەوە یەکگرتووەکان - ئەمە بنکەیەکی زانیاری بازرگانی نێودەوڵەتییە کە لەلایەن بەشی ئاماری نەتەوە یەکگرتووەکانەوە پارێزگاری لێدەکرێت. داتای بازرگانی گشتگیر، لەوانەش هاوردە و هەناردە، بۆ وڵاتانی جیاواز لە سەرانسەری جیهاندا دابین دەکات. ماڵپەڕەکە بۆ زانیارییە تایبەتەکانی ناورۆ بریتییە لە: https://comtrade.un.org/data/CN2020/NA/all?years=2019,2018 2. چارەسەری بازرگانی یەکگرتووی جیهانی (WITS)ی بانکی نێودەوڵەتی - WITS دەستڕاگەیشتن بە بازرگانی کاڵای نێودەوڵەتی و داتای گومرگی دابین دەکات. زانیاری ورد لەسەر هاوردە و هەناردەکردن بۆ وڵاتانی جیاواز لەخۆدەگرێت، لەنێویاندا ناورۆ. ماڵپەڕەکە بریتییە لە: https://wits.worldbank.org/CountrySnapshot/en/NAU 3.ئابووری بازرگانی - ئابووری بازرگانی کۆمەڵێک پێوەرە ئابووری و داتای بازاڕی دارایی لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە پێشکەش دەکات، لەوانەش ئاماری بازرگانی بۆ وڵاتە جیاوازەکانی وەک ناورۆ. ماڵپەڕەکە دەتوانرێت لەم لینکەدا بدۆزرێتەوە: https://tradingeconomics.com/countries. 4. ڕوانگەی ئاڵۆزی ئابووری (OEC) - OEC چەندین پێوەرێکی ئابووری پێشکەش دەکات و ئاسانکاری دەکات بۆ گەڕان بەدوای ئاڵۆزی ئابووری لە ئاستی جیهانیدا لە ڕێگەی نوێنەرایەتیکردنی بینراوی پەیوەندییە ئابوورییەکانی نێوان وڵاتان لەسەر بنەمای هەناردەکردن یان هاوردەکردنی بەرهەمەکانیان. دەتوانن زانیارییەکانی ناورو لەم لینکەدا بدۆزنەوە: http://atlas.cid.harvard.edu/explore/tree_map/export/nru/all/show/2018/. ئەم ماڵپەڕانە پێویستە تێڕوانینێکی گشتگیرتان پێ بدەن سەبارەت بە چالاکییە بازرگانییەکانی ناورۆ و یارمەتیت بدەن بۆ شیکردنەوەی ڕەوتی هاوردە-هەناردەکردنی بە شێوەیەکی کاریگەر

پلاتفۆرمی B2b

ناورۆ وڵاتێکی دوورگەیی بچووکە و دەکەوێتە باشووری زەریای هێمن. سەرەڕای قەبارەکەی، ناورۆ تەکنەلۆژیای لە باوەش گرتووە و چەندین پلاتفۆرمی B2B ی پەرەپێداوە کە مامەڵەی بازرگانی ئاسان دەکەن. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمەکانی B2B کە لە ناورۆ بەردەستن: 1. ناوروبیز: ئەمە پلاتفۆرمێکی گشتگیرە لە B2B کە دابینکەران، بەرهەمهێنەران، دابەشکەران، و فرۆشیارانی تاکەکەسی لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکاندا بەیەکەوە دەبەستێتەوە. بەکارهێنەران دەتوانن بەدوای بەرهەم یان خزمەتگوزارییەکان بگەڕێن، پەیوەندی لەگەڵ هاوبەشە بازرگانییە ئەگەرییەکان بکەن و دانوستان لەسەر گرێبەستەکان بکەن. ماڵپەڕ: www.naurubiz.com 2. PacificTradeOnline: ئەم پلاتفۆرمە B2B یە گرنگی بە پێشخستنی بازرگانی نێوان ناورۆ و وڵاتانی تری دوورگەی زەریای هێمن دەدات. بەرهەمەکانی کەرتە جیاوازەکان پیشان دەدات لەوانە کشتوکاڵ، ماسیگرتن، بەرهەمهێنان، و گەشتیاری. بەکارهێنەران دەتوانن دەرفەتەکان بۆ هاوکاریکردن بگەڕێن و پەیوەندی بازرگانی لەگەڵ بازرگانییەکانی ناوچەکەدا دروست بکەن. ماڵپەڕ: www.pacifictradeonline.com/nauru 3. TradeKey-Nauru: TradeKey بازاڕێکی نێودەوڵەتی B2B یە کە لیستەکانی بازرگانییەکان لە سەرانسەری جیهان لەخۆدەگرێت؛ بەڵام چەندین کۆمپانیای ناورۆیشی تێدایە کە بەدوای هاوبەشی بازرگانی جیهانیدا دەگەڕێن. بەکارهێنەران دەتوانن لە ڕێگەی سیستەمی نامە ناردنی پلاتفۆرمەکەوە بەدوای بەرهەم یان خزمەتگوزارییە تایبەتەکاندا بگەڕێن و ڕاستەوخۆ پەیوەندی لەگەڵ دابینکەران یان کڕیاران بکەن. ماڵپەڕ: www.tradekey.com/country/nu/nauru 4. exporters.sg - Nauru بەڕێوەبەرایەتی دابینکەران: exporters.sg بەڕێوەبەرایەتییەکی تایبەت بە دابینکەران پێشکەش دەکات کە بنکەکەی لە ناورو لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندایە وەک کشتوکاڵ، سەرچاوەی وزە، کەرەستەی بیناسازی، ماددە کیمیاییەکان، ئەلیکترۆنیەکان،و زیاتر. لەگەڵ زانیاری پەیوەندیکردن بۆ دەستپێکردنی پرسیاری بازرگانی. ماڵپەڕ: www.exporters.sg/suppliers/nu_NAURU/index.html تکایە تێبینی بکە کە بەردەستبوون و بەناوبانگی ئەم پلاتفۆرمانە ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕێت بەهۆی گۆڕانی داینامیکی بازاڕ یان پلاتفۆرمە سەرهەڵداوەکان. هۆکارەکانی وەک متمانەپێکردن، پێداچوونەوە، و فیدباکەکانی بەکارهێنەر لەبەرچاو بگرن پێش ئەوەی بەشداری لە هەر پلاتفۆرمێکی تایبەتدا بکەیت. هەروەها، شایەنی ئەوەیە کە ناوچەیی یان نێودەوڵەتی بگەڕێیت پلاتفۆرمی B2B کە ڕەنگە ناورو وەک وڵاتێکی بەشداربوو بۆ دەرفەتی بازرگانی فراوانتر ڕیزبەندی کردبێت.