TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

فەلەستین کە بە دەوڵەتی فەلەستین ناسراوە، وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. ڕووبەرەکەی نزیکەی ٦٠٢٠ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە و ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ٥ ملیۆن کەسە. فەلەستین لە ڕۆژهەڵات و باکورەوە هاوسنوورە لەگەڵ ئیسرائیل و ئوردن لە ڕۆژهەڵاتەکەیەوە هاوسنوورە. دەریای ناوەڕاست کەنارەکانی ڕۆژئاوای پێکدەهێنێت. پایتەختی فەلەستین قودسە کە بەهۆی گرنگییەکەی بۆ هەردوو ئیسرائیل و فەلەستینی بە شارێکی مشتومڕاوی دادەنرێت. دانیشتوانی فەلەستین زیاتر لەو عەرەبانە پێکدێن کە خۆیان بە فەلەستینی دەناسێنن. زۆرینەیان ئیسلام وەک ئایینەکەیان پەیڕەو دەکەن، کەمینەیەکی بەرچاویش ئایینی مەسیحی پەیڕەو دەکەن. بارودۆخی سیاسی فەلەستین ئاڵۆزە و بە قورسی لە ژێر کاریگەری ململانێی ئیسرائیل و فەلەستیندایە. لە ساڵی ١٩٩٣ەوە فەلەستین لە ژێر دەسەڵاتی فەلەستین (PA) بەڕێوەدەبرێت، کە دەزگایەکی خۆبەڕێوەبەری کاتییە و دوای دانوستانەکانی ئاشتی لەگەڵ ئیسرائیل دامەزراوە. بەڵام ناکۆکی بەردەوام هەیە سەبارەت بە سنوورەکان، نیشتەجێبوون و پرسە سەرەکییەکانی دیکەی نێوان ئیسرائیل و فەلەستین. لە ڕووی ئابوورییەوە، کشتوکاڵ ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە ئابووری فەلەستین و زەیتوون بەرهەمێکی بەرچاوە لەگەڵ سەوزە و میوەی لیمۆ. سەرەڕای ئەوەش، پیشەسازییە بازرگانییەکانی وەکو قوماش و پیشەسازی دەستی بەشدارن لە بەرهەمی ناوخۆیی. فەلەستینییەکان بەهۆی ناسەقامگیری سیاسی لە هەندێک بواردا ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبنەوە سەبارەت بە دەستڕاگەیشتن بە خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکانی وەک چاودێری تەندروستی و پەروەردە. جگە لەوەش، سنووردارکردنێک بۆ جووڵە هەیە کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئیسرائیلەوە سەپێنراوە کە دەتوانێت ڕێگری لە گەشەسەندنی ئابووری بۆ فەلەستینییەکان بکات. لە ڕووی کولتوور و میراتەوە، فەلەستین گرنگییەکی مێژوویی هەیە بۆ ئایینە جیاوازەکان لەوانە ئیسلام (مزگەوتی ئەقسا)، مەسیحییەت (کڵێسای لەدایکبوون)، جولەکە (دیواری گریانی)، ئەمەش وایکردووە نەک تەنها لە ڕووی سیاسییەوە گرنگ بێت بەڵکو لە ڕووی کولتووریشەوە هەمەچەشن بێت. بەگشتی، فەلەستین بەردەوامە لە هەوڵدان بۆ دانپێدانان وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆ لەسەر پلاتفۆرمە نێودەوڵەتییەکان بەڵام ڕووبەڕووی چەندین تەحەدای کۆمەڵایەتی-سیاسی دەبێتەوە بەهۆی کێشەکانی ئاوارەبوون کە ڕەگیان لە ململانێی ئیسرائیل و فەلەستین هەیە

فەلەستین کە بە فەرمی بە دەوڵەتی فەلەستین ناسراوە، وڵاتێکی بەشێکی دانپێدانراوە و دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. بەهۆی بەردەوامی ململانێی ئیسرائیل و فەلەستین و ئاڵۆزییە سیاسییەکانی دەوروبەری، فەلەستین کۆنترۆڵی تەواوی دراوی خۆی نییە. بەڵام هەنگاوی ناوە بۆ دامەزراندنی سیستەمێکی دراوی سەربەخۆ. لە ئێستادا دراوی فەرمی کە لە فەلەستین بەکاردێت بریتییە لە شیکلی نوێی ئیسرائیل (ILS) کە دوای دامەزراندنی ئیسرائیل لە ساڵی ١٩٤٨ هاتە ئاراوە، ILS بۆ مامەڵەی ڕۆژانە و چالاکییە داراییەکان لە هەردوو وڵاتی ئیسرائیل و فەلەستین بەکاردێت. وەکوو پارەی یاسایی لە خاکەکانی فەلەستین وەک کەناری ڕۆژئاوا و قودسی ڕۆژهەڵات کاردەکات. لەم ساڵانەی دواییدا پێشنیار هەبوون بۆ هێنانەکایەی دراوێکی جیاوازی فەلەستینی بۆ بەرزکردنەوەی سەربەخۆیی ئابوورییان. بیرۆکەی پشت ئەم دەستپێشخەرییە بریتییە لە بەهێزکردنی شوناسی نەتەوەیی بە هەبوونی دراوێکی دیاریکراو کە نوێنەرایەتی سەروەری فەلەستین بکات. هەندێک ناوی پێشنیارکراوی ئەم دراوە داهاتووە بریتین لە "پاوەندی فەلەستینی" یان "دینار". سەرەڕای ئەم ئاواتانە، سەربەخۆیی دارایی تەواو بۆ فەلەستین بەهۆی هۆکارە سیاسییە جیاوازەکانەوە کە کاریگەرییان لەسەر ئابوورییەکەی هەیە، هێشتا بە زەحمەت دەمێنێتەوە. لە ئێستادا دەسەڵاتدارانی فەلەستین بە پلەی یەکەم سەرنجیان لەسەر بەڕێوەبردنی ئابووری خۆیانە لە ئاستی بچووکدا بە کۆنترۆڵکردنی باج و سیاسەتە ئابوورییە تایبەتەکان بە خاکەکانیان. لە کۆتاییدا، لە کاتێکدا فەلەستین لە ئێستادا پشت بە شێکلی نوێی ئیسرائیل دەبەستێت وەک ئامرازی فەرمی ئاڵوگۆڕی خۆی، گفتوگۆکان بەردەوامن سەبارەت بە دامەزراندنی دراوێکی سەربەخۆ کە هێمای سەروەری نیشتمانییەکەی بێت و بەشداری بکات لە سەربەخۆیی ئابووری زیاتر.

دراوی یاسایی فەلەستین بریتییە لە شیکلی نوێی ئیسرائیل (ILS). نرخی ئاڵوگۆڕی نێوان ILS و دراوە سەرەکییەکانی جیهان، تا مانگی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١، بە نزیکەیی: - 1 دۆلار = 3.40 ILS - 1 یۆرۆ = 3.98 ILS - 1 GBP = 4.63 ILS تکایە ئاگاداربن کە نرخی ئاڵوگۆڕکردن دەگۆڕێت و ئەم بەهایانە تەنها ژمارەیەکی نزیکەیین لە کاتێکی دیاریکراودا.

فەلەستین وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەدرێژایی ساڵ چەند جەژنێکی گرنگ بەڕێوەدەبات. ئەم جەژنانە بەشێکی سەرەکییە لە کولتوور و مێژووی خۆیان. لێرەدا چەند فێستیڤاڵێکی بەرچاو دەخەینەڕوو کە لە فەلەستین بەڕێوەدەچن: 1- ڕۆژی سەربەخۆیی فەڵەستین: لە 15ی ئەم مانگە یادی ئەم ڕۆژە دەکرێتەوە، ئەم ڕۆژە یادی ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی فەلەستین دەکاتەوە لە ساڵی 1988، جەژنێکی نیشتمانییە کە فەلەستینییەکان بەشداری نمایش و بۆنە ڕۆشنبیرییەکان دەکەن و وتار لە سەرکردە سیاسییەکان وەردەگرن. 2- ڕۆژی زەوی: لە 30ی ئازاردا بەڕێوەدەچێت، ئەم جەژنە ڕووداوێکی بەرچاوە لە مێژووی فەڵەستیندا کاتێک شەش فەلەستینی لەکاتی ناڕەزایەتییەکانی دژ بە دەستبەسەرداگرتنی زەوی لەلایەن ئیسرائیلەوە لە ساڵی 1976 کوژران . 3- ڕۆژی نەکبە: ساڵانە لە 15ی ئایاردا بەڕێوەدەچێت، ڕۆژی نەکبە هێمای ئەو "کارەساتە"یە کە بۆ فەلەستینییەکان لە سەردەمی دروستبوونی ئیسرائیلدا لە ساڵی 1948دا ڕوویدا کاتێک سەدان هەزار کەس ناچاربوون وەک پەنابەر ماڵ و حاڵی خۆیان بەجێبهێڵن. ئەم ڕۆژە بە ڕێوڕەسمی یادکردنەوە و ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بە بەردەوامی ئاوارەبوونەکان بەڕێوەدەچێت. 4- جەژنی ڕەمەزان: ئەم فێستیڤاڵە کۆتایی هاتنی مانگی ڕەمەزانە، کە ماوەی مانگێکە بۆ ڕۆژووگرتن و نوێژکردن بۆ موسڵمانان لە سەرانسەری جیهاندا لەنێویاندا دانیشتوانی فەلەستین کە زۆرینەیان موسڵمانن. خێزانەکان بۆ ئاهەنگەکان کۆدەبنەوە و دیاری ئاڵوگۆڕ دەکەن لەکاتێکدا ئاهەنگ دەگێڕن بۆ کۆمەڵگا و سوپاسگوزاری. 5- ڕۆژی کریسمس: مەسیحییەکان دانیشتووانێکی کەمینەی بەرچاو لە ناو فەلەستین پێکدەهێنن- بەتایبەتی بەیتولمەقەدەس- و 25ی کانوونی دووەم گرنگییەکی ئایینی هەیە چونکە یادی لەدایکبوونی عیسا مەسیح دەکاتەوە بەپێی نەریتی مەسیحی لەگەڵ خزمەتە تایبەتەکانی کڵێسا کە لە سەرانسەری فەلەستین بەڕێوەدەچێت. ئەم فێستیڤاڵانە نەک هەر گرنگییەکی کولتوورییان هەیە بەڵکو وەک بیرهێنانەوەی خۆڕاگری و ناسنامەی فەلەستینییەکان لە نێوان ئەو تەحەدایە بەردەوامانەی کە خەڵکەکەی ڕووبەڕووی دەبنەوە.

فەلەستین کە بە دەوڵەتی فەلەستین ناسراوە، وڵاتێکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە و دەکەوێتە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوەڕاست. بەهۆی بارودۆخی سیاسی ئاڵۆز و ململانێی بەردەوام لەگەڵ ئیسرائیل، فەلەستین لەڕووی بازرگانی و گەشەسەندنی ئابوورییەوە ڕووبەڕووی ئاستەنگی جۆراوجۆر دەبێتەوە. فەلەستین ئابوورییەکی تاڕادەیەک بچووکی هەیە کە زۆر پشت بە یارمەتی دەرەکی و حەواڵە دەبەستێت. هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکانی بریتین لە ئیسرائیل، وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا، ئوردن، میسر و ئەمریکا. بەڵام بەهۆی ئەو ڕێوشوێنە سنووردارانەی کە لەلایەن داگیرکاری و کۆنترۆڵکردنی ئیسرائیلەوە بەسەر سنوورەکان و خاڵەکانی پشکنیندا سەپێنراوە، فەلەستین ڕووبەڕووی بەربەستی بەرچاو دەبێتەوە لە توانای بەشداریکردنی لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا. هەناردەکردنی سەرەتایی فەلەستین بریتییە لە بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک زەیتی زەیتون، میوە (بەتایبەت میوەی لیمۆ)، سەوزە (لەوانەش تەماتە)، خورما، بەرهەمە شیرەمەنیەکان (وەک پەنیر)، قوماش/ کەلوپەلی جلوبەرگ (لەوانەش چەرموو)، کاری دەستی/کاری هونەری کە لە شووشە یان سیرامیک. هەروەها گەشتیاری پیشەسازییەکی گرنگە بۆ ئابووری فەلەستین؛ بەڵام کاریگەری زۆری لەسەر بووە بەهۆی سنووردارکردنی گەشتەکانی پەیوەست بە ململانێی بەردەوام. لە لایەنی هاوردەکردنەوە، فەلەستین بەهۆی سنوورداربوونی سەرچاوەی وزەی ناوخۆییەوە، بە زۆری بەرهەمەکانی سووتەمەنی/وزە وەک ڕۆنی نەوت/بەنزین هاوردە دەکات. هاوردەکردنی سەرەکی دیکە بریتین لە ماددە خۆراکیەکان لەوانە دانەوێڵە (وەک گەنم)، گۆشت/بەرهەمەکانی پەلەوەر؛ ئامێر/ئامێرەکان؛ ماددە کیمیاییەکان؛ ئامێرە کارەباییەکان؛ کەرەستەی بیناسازی و هتد. فەلەستین ڕووبەڕووی چەندین بەربەست دەبێتەوە لەبەردەم بازرگانیدا وەک سنووردارکردنی ئیسرائیل بۆ جووڵەی کاڵا/خەڵک لە ڕێگەی خاڵە پشکنینەکان/دیوارەکان/ڕێوشوێنە ئەمنییەکانەوە کە لەناو خاکە داگیرکراوەکاندا دانراون کە کاریگەرییان لەسەر هەردوو ڕەوتی بازرگانی هاوردەکردن/هەناردەکردن هەیە. ئەم سنووردارکردنانە زۆرجار دەبێتە هۆی دواکەوتن/سەختی لە گواستنەوەی کاڵاکان کە دەتوانێت تێچوونەکان زیاد بکات و کاریگەری نەرێنی لەسەر توانای کێبڕکێی بازرگانی/هەناردەکارانی فەلەستین هەبێت. هەوڵەکان لەلایەن حکومەتی فەلەستینییەکان لەگەڵ ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان/ڕێکخراوە ناحکومییەکان/ئەکتەرە تایبەتەکانی وەک بانکی نێودەوڵەتی و UNCTAD دەدرێن بەرەو بەهێزکردنی بەرنامەکانی بنیاتنانی توانا بۆ بەرزکردنەوەی ئەدای هەناردەکردنی فەلەستین/ڕکابەری لە ڕێگەی پشتگیریکردنی ڕاهێنانی تەکنیکی/خزمەتگوزاری ڕاوێژکاری، و دەستپێشخەرییەکانی بەرزکردنەوەی ژێرخانی بەرەو ئاسانکاریکردنی دەستڕاگەیشتنێکی زیاتر/ ئاسانکاری بۆ کاڵای هەناردەکراو/هاوردەکراو گرتنەبەری ڕێوشوێنی وەک سادەکردنەوە/هاوئاهەنگی ڕێکارەکانی کۆنترۆڵکردن، پرۆسەی پاککردنەوەی گومرگی، وەبەرهێنان لە تۆڕەکانی لۆجستی/گواستنەوە/دابەشکردن و هەروەها پێشخستنی هاوکاری/ڕێککەوتنەکانی بازرگانی ناوچەیی/نێودەوڵەتی.

توانای پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی فەلەستین زۆرە. سەرەڕای تەحەددای سیاسی و جوگرافی و ئابووری، چەند هۆکارێک هەن کە بەشدارن لە تواناکانیدا. یەکەم: فەلەستین شوێنێکی ستراتیژی لە نێوان ئەفریقا و ئاسیادا هەیە، دەروازەیەکی بۆ ڕێڕەوی بازرگانی نێوان هەردوو کیشوەرەکە پێشکەش دەکات. ئەم سوودە جوگرافییە ڕێگەی پێدەدات وەک ناوەندێکی دابەشکردن بۆ ئەو کاڵایانە بێت کە دەچنە ناو هەردوو هەرێمەکە یان دەردەچن. دووەم: فەلەستین خاوەنی هێزێکی کاری خوێندەوار و لێهاتووە. وڵاتەکە وەبەرهێنانی لە بەرنامەکانی پەروەردە و ڕاهێنانی پیشەیی کردووە بۆ بەرزکردنەوەی سەرمایەی مرۆیی خۆی. ئەم هێزە کارییە ڕاهێنراوە دەتوانێت بەشداری بکات لە کەرتە جیاوازەکانی وەک بەرهەمهێنان، خزمەتگوزاری، تەکنەلۆژیا، و کشتوکاڵ. سێیەم: حکومەتی فەلەستین سیاسەتەکانی بۆ هاندانی وەبەرهێنانی بیانی لە ڕێگەی هاندانەکانی وەک کەمکردنەوەی باج و ڕێساکانی ئاسانتر جێبەجێ کردووە. ئەم ڕێوشوێنانە کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان ڕادەکێشن کە بەدوای بازاڕی نوێ یان بژاردەی بەرهەمهێنانی کەم تێچووندا دەگەڕێن. سەرەڕای ئەوەش، گەشتیاری نوێنەرایەتی بوارێکی دیکەی دەرفەت دەکات بۆ گەشەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی فەلەستین. شوێنە پیرۆزەکانی قودس و بەیتولمەقەدەس ساڵانە ملیۆنان گەشتیار بۆ خۆیان ڕادەکێشن. بە وەبەرهێنان لە پەرەپێدانی ژێرخانی و بەرەوپێشبردنی شوێنەوارە کولتوورییەکان لە سەرانسەری وڵات وەک ئەریحا یان هیبرۆن کە گرنگییەکی شوێنەوارییان هەیە هەروەها ناوچە جوانکارییە سروشتییەکان وەک کەنارەکانی دەریای مردوو یان شاخەکانی گردەکانی ڕامەڵڵا دەتوانن یارمەتیدەر بن لە دروستکردنی هەلی کار لە پیشەسازییەکانی پەیوەست بە گەشتیاری وەک دامەزراوەی نیشتەجێبوون یان... ریکخەرەکانی گەشت. سەرەڕای ئەم ئاسۆیانە بۆ گەشەکردن، زۆر گرنگە چارەسەری ئەو تەحەددایانەی کە هەن کە پەیوەندییان بە ناسەقامگیری سیاسییەوە هەیە لەناو هەرێمدا. ململانێی بەردەوام لەگەڵ ئیسرائیل کاریگەری لەسەر دەستڕاگەیشتن بە سەرچاوەکان هەیە، تۆڕەکانی گواستنەوە لەوانەش خاڵەکانی کۆنترۆڵکردنی سنوورەکان کە زۆرجار تووشی داخستنی دەبن کە کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر ڕەوتی هاوردە/هەناردەکردن هەیە. لە کۆتاییدا، فەلەستین توانایەکی بەرچاوی بەکارنەهێنراوی لە بازاڕی بازرگانی دەرەکیدا هەیە بەهۆی شوێنی ستراتیژی لە نێوان ئەفریقا و ئاسیا، پەروەردەکردنی هێزێکی کاری خوێندەوار، سیاسەتەکانی ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی، و دەرفەتەکان لە گەشتیاری ئایینیدا پۆتانسێل بە تەواوی

هەڵبژاردنی بەرهەمە پڕفرۆشەکان بۆ بازاڕی بازرگانی نێودەوڵەتی فەلەستین پێویستی بە ڕەچاوکردنی وردی هۆکارە جیاوازەکان هەیە. لێرەدا چەند ڕێنماییەک دەخەینەڕوو کە دەبێت پەیڕەوی لێبکەین: 1. توێژینەوەی بازاڕ: ئەنجامدانی توێژینەوەی وردی بازاڕ بۆ دەستنیشانکردنی خواست لەسەر پۆلە جیاوازەکانی بەرهەم لە فەڵەستین. هۆکارەکانی وەک ئارەزووی کولتووری، ئاستی داهات و ڕەوتە بەردەوامەکان لەبەرچاو بگرن. 2. بەرهەمهێنانی ناوخۆیی: هەڵسەنگاندنی توانای پێشخستنی کاڵا بەرهەم هێنراوەکانی ناوخۆ بۆ پاڵپشتی ئابووری ناوخۆیی و هاندانی ڕەخساندنی هەلی کار. 3. کشتوکاڵ و بەرهەمە خۆراکییەکان: فەلەستین کەرتێکی دەوڵەمەندی کشتوکاڵی هەیە، بەمەش بەرهەمە خۆراکییەکان دەبێتە هەڵبژاردەیەکی نایاب بۆ هەناردەکردن. سەرنج بدە بە زەیتی زەیتون و خورما و میوەی لیمۆ و بادەم و خواردنە تەقلیدییەکانی فەلەستینی بە کوالێتی بەرز. 4. کاری دەستی و قوماش: کاری دەستی فەلەستین لە سەرانسەری جیهاندا بە ناوازەیی و کاری دەستی بەناوبانگە. فەرشەکانی دەست تواوە، سیرامیک، شتومەکی کۆفە هەڵبژێرە کە میراتی ناوخۆیی نیشان دەدەن یان جل و بەرگی نەریتی وەکو ئیسکارفی کەفییە. 5. بەرهەمی خوێی دەریای مردوو: دەریای مردوو بە تایبەتمەندییە چارەسەرییەکانی ناسراوە؛ لێرەوە ئەو بەرهەمانەی لێیەوە وەرگیراون وەک خوێی حەمام، سابونەکانی دەوڵەمەند بە کانزاکان دەتوانن لەنێو کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کە ئارەزووی بەرهەمەکانی تەندروستی دەکەن، بەناوبانگ بن. 6. چارەسەری وزەی بەردەوام: بە لەبەرچاوگرتنی گرنگیدانی فەلەستین بە سەرچاوەی وزەی نوێبووەوە بەهۆی بەردەستبوونی سەرچاوە سنووردارەکان، پێشکەشکردنی پانێڵی خۆر یان تۆرباینەکانی با وەک چارەسەری داهێنەرانە لەبەرچاو بگرن کە بەشدارن لە ئامانجەکانی بەردەوامی لە هەمان کاتدا پێداویستییەکانی وزە. 7.بەرهەمەکانی تەکنەلۆژیا: ناساندنی ئامێرە تەکنەلۆژییە بەرزەکان وەک مۆبایلە زیرەکەکان و لاپتۆپەکان لەگەڵ بژاردەی زمانی ناوخۆیی و پێداویستییە تایبەتەکانی بەرنامەکان یارمەتی بەدەستهێنانی کێشکردن لە نێوان کەسانی شارەزای تەکنەلۆژیا 8.ئامێری چاودێری تەندروستی و دەرمانسازی؛ بە لەبەرچاوگرتنی زیادبوونی گەشەپێدانی دامەزراوەکانی چاودێری تەندروستی پێویستی بە پێداویستییە پزیشکییە گرنگەکان هەیە کە یارمەتیدەرن بۆ باشترکردنی ستانداردەکانی چاودێری تەندروستی لە سەرانسەری وڵاتدا پێشنیاری ئەوە دەکات کە ئامێری پزیشکی گرنگ لەخۆبگرێت کە دەرمانی تایبەتمەند بە یەکەمایەتی هاوکارییەکانی بەرهەمهێنانی ناوخۆیی لە نێوان دابینکەرانی دەرەوەی وڵات پسپۆڕان لە ناو فەلەستین دڵنیا دەبێتەوە لە دەستڕاگەیشتن بە کوالیتی کوالیتی بەرهەم لە سەرانسەری ناوچەکانی کە بە پێچەوانەوە کەم خزمەتگوزارییان پێدەدرێت . 10.ئەزموونی کولتووری: دەستنیشانکردنی دەرفەتەکان بۆ پێشخستنی گەشتیاری و ئەزموونە کولتوورییەکان. ئەمەش دەتوانێت بریتی بێت لە ڕێکخستنی گەشتی ڕێنمایی، ئاسانکاری بۆ نمایشی مۆسیقا یان سەمای نەریتی فەلەستینی، یان کۆڕکردنی کلاسەکانی چێشتلێنان لە چێشتخانە ناوخۆییەکان. لەبیرت بێت کە هەڵبژاردنی سەرکەوتووی بەرهەم پێویستی بە هەڵبژاردنی ئەو بەرهەمانە هەیە کە لەگەڵ ئەولەویەتەکانی ئابووری فەلەستین، ئامانجەکانی کڕیاران و توانای لۆجستیکیدا بگونجێت. لە نوێترین ڕەوتی بازاڕدا بمێنەرەوە بۆ دڵنیابوون لە پەیوەندی بەردەوامی بازاڕ و توانای کێبڕکێ.

فەلەستین دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، خاوەنی میراتێکی دەوڵەمەندی کولتووری و دانیشتووانێکی هەمەچەشن. خەڵکی فەلەستین بە میوانداری گەرم و بەخشندەیی بەرامبەر میوانەکان ناسراون. شانازی بە بەها و داب و نەریتی نەریتی خۆیانەوە دەکەن کە زۆرجار لە دەوری خێزان و کۆمەڵگا دەسوڕێنەوە. یەکێک لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی کڕیارانی فەلەستینی، هەستی بەهێزی دڵسۆزییانە بەرامبەر بە بازرگانییە ناوخۆییەکان. فەلەستینییەکان پێیان باشە پشتگیری لە فرۆشیارە بچووکەکان بکەن نەک زنجیرە نێودەوڵەتییەکان، چونکە ئەوان لە پێشینەی کارەکانیاندایە بۆ بەرزکردنەوەی ئابووری ناوخۆیی. ئەوان خزمەتگوزاری کەسی بەرز دەنرخێنن و پەیوەندی درێژخایەن لەگەڵ خاوەن کارەکان لەسەر بنەمای متمانە دروست دەکەن. لایەنێکی دیکەی گرنگ کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێت لە کاتی مامەڵەکردن لەگەڵ کڕیارە فەلەستینییەکان، وابەستەیی بەهێزی ئەوانە بە خاک و مێژووەکەیانەوە. بەو پێیەی فەلەستین دۆخێکی سیاسی کێشەدارە، باشترە خۆت بەدوور بگرێت لە بەشداریکردن لە گفتوگۆی سیاسی هەستیار مەگەر بەڕوونی لەلایەن کڕیارەکەتەوە بانگهێشت نەکرێت. پێویستە ڕێزگرتن لە ناسنامە و کولتوری فەلەستینی بە درێژایی هەر کارلێکێک بپارێزرێت. لە ڕووی ئادابەوە، ڕێزگرتن بەرامبەر بە گەورەکان لەناو کۆمەڵگەی فەلەستیندا زۆر گرنگە. قسەکردن لەگەڵیان بە ناونیشانی دروست و بەکارهێنانی زمانی ئەدەب بە شتێکی بنەڕەتی دادەنرێت. سەرەڕای ئەوەش، حەیا لە ڕەفتار و جلوبەرگدا لەم کۆمەڵگە کۆنەپەرستەدا زۆر بەرز دەنرخێنرێت. لە کاتی ئەنجامدانی کاروبار یان دانوستان لەسەر گرێبەست لەگەڵ فەلەستینییەکان، دروستکردنی متمانە لە ڕێگەی پەیوەندییە کەسییەکانەوە زۆر گرنگە. زۆرجار کۆبوونەوەکان بە قسەی بچووک یان پرسیارکردن لەبارەی ئەندامانی خێزانەوە دەستپێدەکات پێش ئەوەی بچنە سەر بابەتە بازرگانییەکان. سەبر کلیلە چونکە زۆرێک لە بڕیارەکان ڕەنگە پێویستیان بە کۆدەنگی لە چەندین لایەنی پەیوەندیدار هەبێت. هەروەها پێویستە دوورکەوتنەوە لە بابەتگەلی ئایینی لە کاتی گفتوگۆکاندا وەک تابۆیەکی گرنگ لەناو کولتوری فەلەستیندا تێبگەین مەگەر بە تایبەتی لەلایەن هاوتاکەتەوە باسی نەکرێت. بە گشتی تێگەیشتن لە نوانسە کولتوورییەکان لەوانە دڵسۆزی بەرامبەر بە بازرگانییە ناوخۆییەکان، قەدرزانی بۆ بەها نەریتییەکان لەگەڵ دوورکەوتنەوە لە گفتوگۆی سیاسی یان بابەتگەلی ئایینی یارمەتیدەر دەبێت بۆ دروستکردنی پەیوەندی سەرکەوتوو لەگەڵ کڕیارە فەلەستینییەکان لە هەمان کاتدا ڕێزگرتن لە داب و نەریت و تابووەکانیان

فەلەستین کە بە فەرمی بە دەوڵەتی فەلەستین ناسراوە، نەتەوەیەکە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. وەک دەوڵەتێکی خاوەن سەروەری خاوەنی سیستەمی گومرگی و بەڕێوەبردنی سنوورەکانی خۆیەتی. دەسەڵاتی سەرەکی بەرپرسیار لە سەرپەرشتیکردنی گومرگ و کۆنترۆڵکردنی سنوورەکان لە فەلەستین، وەزارەتی گومرگی فەلەستینە (PCD). ڕۆڵی سەرەکی PCD ڕێکخستن و ئاسانکاری بازرگانی نێودەوڵەتییە لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە پابەندبوون بە یاسا و ڕێسا پەیوەندیدارەکان. لە خاڵە جیاوازەکانی چوونە ژوورەوە لە سەرانسەری فەلەستین کاردەکات لەوانە دەروازە سنوورییەکان، فڕۆکەخانەکان، و بەندەرەکانی دەریایی. بۆ دڵنیابوون لە گەشتە ئاسانەکانی سنوورەکانی فەلەستین، چەند خاڵێکی گرنگ هەیە کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێت: 1. بەڵگەنامەی گەشتیاری ڕەوا: دڵنیابە لەوەی کە خاوەنی پاسپۆرتێکی کارا و ڕەوایی بەس ماوەتەوە. سەرەڕای ئەوەش، پێش گەشتکردن بۆ فەلەستین بزانە کە ئایا پێویستت بە ڤیزە هەیە یان نا. 2. شتومەکی سنووردار: ئاشنابوون بە لیستی کاڵا قەدەغەکراوەکان یان ئەو شتانەی کە پێویستیان بە مۆڵەتی تایبەت یان مۆڵەت هەیە پێش چوونە ناو فەڵەستین. 3. ڕاگەیاندنی کاڵا: ڕاگەیاندنی هەموو ئەو کاڵایانە کە لە فەڵەستین هێنراونەتە ناو فەلەستین یان دەرهێنراون بەپێی مەرجەکانی گومرگی. ڕانەگەیاندنی شتومەک دەتوانێت غەرامە یان لێکەوتەی یاسایی لێبکەوێتەوە. 4. ڕێساکانی دراو: پابەندبوون بە ڕێسا دراوەکانەوە بە ڕاگەیاندنی دراو کە لە کاتی چوونە ژوورەوە یان دەرچوون لە وڵاتدا، کە لە هەندێک ئاستدا تێپەڕیوە. 5- ماددەی کۆنتڕۆڵکراو: هەڵگرتن یان بازرگانیکردن بە مادەی هۆشبەری نایاسایی لە فەلەستین بە توندی قەدەغەیە و سزای توندی لێدەکەوێتەوە. 6.پشکنینی ئاسایش: چاوەڕوانی پشکنینی ئاسایشی ڕۆتینی بکە لە خاڵەکانی چوونە ژوورەوە کە لەوانەیە سکانکردنی جانتا و لێپرسینەوە لەلایەن بەرپرسانی کۆچبەری بۆ مەبەستی ئەمنی لەخۆبگرێت. 7.بەرهەم و ڕووەکی ئاژەڵان: ڕێسای توند هاوردەکردن/هەناردەکردنی بەرهەمە ئاژەڵییەکان (وەک گۆشت) و ڕووەکەکان بەهۆی نەخۆشییە ئەگەرییەکان یان زیانبەخشەکانەوە بەڕێوەدەبات؛ بەم شێوەیە دەبێت لە کاتی گەیشتن یان ڕۆشتن بەو پێیە ڕابگەیەنرێن. 8.چەکی ئاگرین و تەقەمەنی: یاسای توند سەبارەت بە هەڵگرتنی چەکی ئاگرین لە فەلەستین جێبەجێ دەکرێت؛ چەکی ئاگرین دەبێت لە کاتی گەیشتن لەگەڵ بەڵگەنامەی گونجاو لە لایەنە پەیوەندیدارەکانی ناو وڵاتی خۆتەوە بۆ مەبەستی گواستنەوەی یاسایی ئەگەر پێویست بێت، ڕابگەیەنرێت، شایانی باسە کە پەڕینەوە بۆ ناو ئیسرائیل لە خاکەکانی فەلەستینەوە پێویستی بە ڕێکاری زیاتر هەیە بەهۆی ئاڵۆزییە سیاسییەکانی نێوان ئەو دوو ناوچەیە. بۆ دڵنیابوون لە سەردانێکی سەلامەت و بێ کێشە بۆ فەلەستین، باشترە ڕاوێژ بە باڵیۆزخانە یان کونسوڵخانەکەت بکەیت بۆ وەرگرتنی زانیاری نوێ سەبارەت بە مەرجەکانی چوونە ژوورەوە و پابەندبوون بە هەموو ڕێسا و ڕێکارەکانی گومرگی.

سیاسەتی باجی هاوردەکردنی فەلەستین ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە ڕێکخستنی ڕۆیشتنی کاڵاکان بۆ ناو وڵات. حکومەتی فەلەستین باج لەسەر کاڵا هاوردەکراوەکان جێبەجێ دەکات بۆ پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان و بەدەستهێنانی داهات بۆ ئابووری و دەستەبەرکردنی کێبڕکێی دادپەروەرانە لە بازاڕدا. فەلەستین کاڵاکان بەپێی سروشت و سەرچاوە و ئامانجەکانیان پۆلێن دەکات بۆ پۆلێنبەندی گومرگی جیاواز. بەشی گومرگی ئەم پۆلێنکردنانە دیاری دەکات و بەو پێیەش ڕێژەی گومرگی تایبەت دەسەپێنێت. باجی هاوردەکردن بۆ بەرهەمە جۆراوجۆرەکانی وەک ئەلیکترۆنیات، قوماش، کەلوپەلی خۆراک، ئامێر، ئۆتۆمبێل و زۆر شتی تر دەگرێتەوە. ڕێژەی باجی هاوردەکردن لە فەلەستین بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هاوردە دەکرێت جیاوازە. زۆرجار پێداویستییە سەرەتاییەکانی وەکو خۆراکە سەرەکییەکان باجی کەمتریان لێ وەردەگیرێت یان بە تەواوی لێبەخشراون بۆ کەمکردنەوەی بارگرانی تێچوون لەسەر هاوڵاتیان. بە پێچەوانەوە، شتومەکی لوکس یان بەرهەمە ناپێویستەکان بە شێوەیەکی گشتی ڕووبەڕووی باجی زیاتر دەبنەوە بۆ ئەوەی بەکارهێنانیان بێهیوا بکەن. جگە لەوەش، ڕەنگە فەلەستین بەشداری لە ڕێککەوتنە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان بکات کە کاریگەرییان لەسەر ڕێژەی باجی هاوردەکردنی هەیە. ڕێککەوتنە بازرگانییەکان دەتوانن ببنە هۆی کەمبوونەوەی ڕێژەی گومرگی بۆ هەندێک وڵات یان پیشەسازی تایبەت بە پشتبەستن بە ڕێککەوتنی بەرامبەر لەگەڵ هاوبەشە بازرگانییەکان. بۆ پابەندبوون بە ڕێسا گومرگییەکانی فەلەستین سەبارەت بە هاوردەکردن و سیاسەتەکانی باجی پەیوەندیدار بە شێوەیەکی کاریگەر: 1. هاوردەکاران دەبێت بە وردی سەرجەم کاڵا هاوردەکراوەکان ڕابگەیەنن بە پێدانی بەڵگەنامەی ورد. 2- هاوردەکاران پێویستە ئاگاداری پێداویستییە تایبەتەکانی بەرهەم بن وەک بەڵگەنامەی بڕوانامە یان مۆڵەتی پێویست بۆ هەندێک پۆل. 3. پێویستە شێوازی گونجاوی بەهادان بەکاربهێنرێت لەکاتی ڕاگەیاندنی بەهای گومرگیدا بۆ مەبەستی باجخواز. 4- پێدانی باجی هاوردە لە کاتی خۆیدا زۆر گرنگە بۆ ئەوەی لە کاتی گومرگیدا سزا یان دواکەوتن نەبێت. زۆر گرنگە بۆ ئەو بازرگانانەی کە بازرگانی نێودەوڵەتی لەگەڵ فەلەستین دەکەن کە خۆیان بەم سیاسەتانەی باجی هاوردەکردن ئاشنا بکەن لە هەمان کاتدا بە سەرکەوتوویی بارکردن بۆ وڵاتەکە ئامادە بکەن.

فەلەستین کە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، سیاسەتێکی تایبەتی باج سەبارەت بە کاڵای هەناردەکردن جێبەجێ دەکات. ئامانجی وڵاتەکە لە ڕێگەی سیستەمی باجدانییەوە گەشەی ئابووری و خۆپاراستن بەرەوپێش ببات. لە فەلەستین هەناردەکردنی کاڵاکان باجیان لەسەرە، کە بە پلەی یەکەم بە "باجی هەناردەکردن" ناسراوە. ئەم باجە لەسەر ئەو کاڵایانە دەسەپێنرێت کە وڵات بەجێدەهێڵن بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان. ڕێژەی باجی تایبەت بەپێی جۆری ئەو بەرهەمەی کە هەناردە دەکرێت دەگۆڕێت. حکومەتی فەلەستین دەسەڵاتی باجی هەناردەکردنی دامەزراندووە کە بەرپرسیارە لە سەرپەرشتیکردنی کۆکردنەوە و جێبەجێکردنی ئەو باجانە. ئەوان دڵنیا دەبن لەوەی کە هەناردەکاران پابەندی هەموو ڕێسا پەیوەندیدارەکانن و بەپەلە باجەکانیان دەدەن. هەناردەکاران پێویستە پێش ئەنجامدانی هەر مامەڵەیەکی بازرگانی نێودەوڵەتی خۆیان لە دەسەڵاتی باجی هەناردەکردن تۆمار بکەن و مۆڵەتی فەرمی هەناردەکردن بەدەستبهێنن. سەرەڕای ئەوەش، پێویستە بەڵگەنامەی وردی پەیوەست بە هەناردەکردنەکانیان پێشکەش بکەن، وەکو فاکتورەی بازرگانی، لیستی پاککردنەوە، بەڵگەنامەی گواستنەوە و بڕوانامەی سەرچاوە. ڕێژەی باجی هەناردەکردنی کارپێکراو بە پشتبەستن بە کۆدی سیستەمی هاوسەنگ یان کۆدی HS کە بۆ بەرهەمە جیاوازەکان دیاری کراوە پۆلێن دەکرێن. ئەم کۆدانە نوێنەرایەتی شێوازێکی ستاندارد دەکەن کە لە ئاستی جیهانیدا بۆ پۆلێنکردنی کاڵا بازرگانییەکان بەکاردەهێنرێت. هەر کۆدێکی HS هاوتایە لەگەڵ ڕێژەیەکی دیاریکراوی باج کە لەلایەن وەزارەتی دارایی فەلەستینەوە دیاری کراوە. گرنگە هەناردەکاران لە فەلەستین ئاگاداری هەر گۆڕانکارییەک یان هەموارکردنەوەیەک بن کە لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە ئەنجامدراوە سەبارەت بە پۆلێنکردنی بەرهەمەکان یان ڕێژەی باج کە لە بازاڕە جیاوازەکانی جیهاندا کارپێکراوە. ئەمەش یارمەتیدەرە بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون و کەمترین ناکۆکی یان دواکەوتنی ئەگەری لە کاتی پرۆسەکانی هەناردەکردندا. جگە لەوەش، هەندێک ڕێککەوتنی بازرگانی دوولایەنە یان فرەلایەنە کە لە نێوان فەلەستین و وڵاتانی دیکەدا واژۆ دەکرێن، ڕەنگە مامەڵەی گومرگی ئیمتیازات بۆ بەرهەمە تایبەتەکان پێشکەش بکەن. ئەم ڕێککەوتنانە ئامانجیان بەرزکردنەوەی پەیوەندییە بازرگانییەکانە لەڕێگەی کەمکردنەوە یان نەهێشتنی باجی گومرگی لەسەر ئەو بابەتە هەڵبژێردراوانەی کە بەکۆمەڵ لەسەری ڕێککەوتوون. بە کورتی: فەلەستین باجی هەناردەکردن بەسەر ئەو کاڵایانە دەسەپێنێت کە سنوورەکانی بەجێدەهێڵن؛ هەناردەکاران دەبێت خۆیان لە دەسەڵاتی باجی هەناردەکردن تۆمار بکەن؛ بەڵگەنامەی دروست پێویستە؛ ڕێژەی باج بە پشتبەستن بە کۆدەکانی HS دیاری دەکرێت؛ هەناردەکاران پێویستە لە ڕێسا تایبەتەکانی بازاڕدا ئاگادار بن؛ ڕەنگە بەپێی هەندێک ڕێککەوتنی بازرگانی کە لەلایەن فەلەستینەوە واژۆ کراوە، مامەڵەی گومرگی ئیمتیازات هەبێت. بە گشتی 归纳:巴勒斯坦对外销售的商品征收出口税。出口商需要遵守税务规定,注册并获得官方庇口根据商品的HS码分类确定,并可能根据不同贸易协议享受优惠关税待遵循正确的文件提交和更新市场规定以确保合规性。

فەلەستین کە وڵاتێکی بچووکە بەڵام لە ڕووی مێژووییەوە گرنگە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لە لایەن زۆربەی وڵاتانی جیهانەوە وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆ ناساندنی فەرمی نییە. لە ئەنجامدا خاوەنی سیستەمی بڕوانامەی هەناردەکردنی خۆی نییە. بەڵام هەندێک ڕێکخراو و دەسەڵاتداران فەلەستین بە ناوی جۆراوجۆری وەک دەوڵەتی فەلەستین یان خاکی داگیرکراوی فەلەستین دەناسن. ئابووری فەلەستین بەهۆی سنوورداربوونی سەرچاوە ناوخۆییەکان و بەرزی ڕێژەی بێکاری زۆر پشت بە هەناردەکردن دەبەستێت. بەو پێیەی فەلەستین پرۆسەی بڕوانامەی هەناردەکردنی تایبەتی خۆی نییە، زۆرجار هەناردەکاران پێویستیان بە پابەندبوونە بەو ڕێسایانەی کە لەلایەن وڵاتانی هاوردەکارەوە دانراون یان لەگەڵ دەزگا دەرەکییە دانپێدانراوەکان کاربکەن بۆ پشتڕاستکردنەوە. ئەم ڕێکخراوانە دەتوانن بڕوانامەی سەرچاوە یان یەکسانبوون دەربکەن بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ستانداردە نێودەوڵەتییەکان. لە پراکتیکدا، هەناردەکارانی فەلەستینی بە شێوەیەکی باو بڕوانامەی دامەزراوە نێودەوڵەتییە دانپێدانراوەکان بۆ بەرهەمەکانیان بەکاردەهێنن بۆ بەدەستهێنانی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ لە ئاستی جیهانیدا. ئەم بڕوانامانە لەوانەیە بریتی بن لە ISO 9001 (بەڕێوەبردنی کوالیتی)، ISO 14001 (بەڕێوەبردنی ژینگە)، و HACCP (سەلامەتی خۆراک). جگە لەوەش بڕوانامەی حەڵاڵ پێویستە بۆ ئەو بەرهەمانەی کە بۆ بازاڕە موسڵمانەکان دیزاین کراون. بۆ ئاسانکاری چالاکییە بازرگانییەکان و پشتیوانیکردن لە بازرگانییە فەلەستینییەکان، هەندێک ڕێککەوتنی بازرگانی لە نێوان فەلەستین و وڵاتانی دیکە یان بلۆکی ئابووریدا هەیە. بۆ نموونە یەکێتی ئەوروپا بە پشتبەستن بە یاسا تایبەتەکانی بنەچە کە لەسەری ڕێککەوتوون، مامەڵەی ئیمتیازات بە زۆرێک لە کاڵا فەلەستینییەکان دەکات. گرنگە ئابووری فەلەستین چوارچێوەی دامەزراوەیی خۆی بەهێزتر بکات و بەدوای دانپێدانانی فراوانتردا بگەڕێت وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆ بۆ دامەزراندنی سیستەمێکی هەمەلایەنەی بڕوانامەدانی هەناردەکردن کە ڕاستەوخۆ نوێنەرایەتی بەرژەوەندییە نیشتمانییەکانی بکات لە بازرگانی نێودەوڵەتیدا. ئەمەش دەبێتە هۆی بەرزکردنەوەی دەرفەتە ئابوورییەکان لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ستاندارد و ڕێساکانی کوالیتی جیهانی. لە کۆتاییدا، هەرچەندە فەلەستین بەهۆی سنوورداربوونی دانپێدانانی نێودەوڵەتی وەک دەوڵەتێکی خاوەن سەروەری سیستەمێکی فەرمی بڕوانامەی هەناردەکردنی نییە، بەڵام هەناردەکارانی ئەم ناوچەیە زۆرجار پشت بە بڕوانامەی دانپێدانراوی نێودەوڵەتی دەبەستن کە لەلایەن دەزگا دەرەکیەکانەوە پێشکەش دەکرێن یان پابەندن بە ڕێساکانی وڵاتانی هاوردەکار. پێویستە هەوڵی زیاتر بدرێت بۆ دانپێدانانی فراوانتر بە سەروەری فەلەستین بە مەبەستی دامەزراندنی چوارچێوەیەکی تایبەت بە بڕوانامەی هەناردەکردنی نیشتمانی کە ڕەنگدانەوەی بارودۆخە ناوازەکەی بێت و گەشەسەندنی ئابووری بەردەوام بەرەوپێش ببات.

فەلەستین تۆڕێکی لۆجستیکی دامەزراوی هەیە کە ئاسانکاری بۆ گواستنەوەی کاڵاکان لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات دەکات. لێرەدا چەند پێشنیارێکی سەرەکی بۆ لۆجستی لە فەلەستین دەخەینەڕوو: 1. بەندەرەکان: فەلەستین دوو بەندەری سەرەکی دەریایی هەیە، ئەوانیش بەندەری غەززە و بەندەری ئەشدۆد. ئەم بەندەرانە مامەڵە لەگەڵ باری کۆنتێنەردا دەکەن و ئاسانکاری بۆ بازرگانیکردن لەگەڵ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان دەکەن. 2- فڕۆکەخانەکان: فڕۆکەخانەی سەرەکی کە خزمەت بە فەلەستین دەکات، فڕۆکەخانەی بن گوریۆنە لە ئیسرائیل کە دەکەوێتە نزیک تەلئەبیب. ئەم فڕۆکەخانە نێودەوڵەتییە زۆرجار بۆ مەبەستی گواستنەوەی باری ئاسمانی بەکاردەهێنرێت، مامەڵە لەگەڵ هەردوو باری هاوردەکردن و هەناردەکردن دەکات. 3- ژێرخانی ڕێگاوبان: فەلەستین بە تۆڕێکی ڕێگاوبانی باش پارێزراو بەیەکەوە بەستراوەتەوە، ئەمەش ڕێگە بە گواستنەوەی بێ کێشە دەدات بەسەر شارە جیاوازەکان و وڵاتانی دراوسێی وەک ئیسرائیل و ئوردن و میسردا. 4- پاککردنەوەی گومرگی: بۆ دڵنیابوون لە کارەکانی لۆجستیکی بە ئاسانی، پابەندبوون بە ڕێساکانی گومرگی لە فەلەستین زۆر گرنگە. بەڵگەنامەسازی و تێگەیشتنی دروست لە ڕێکارەکانی هاوردەکردن/هەناردەکردن پێویستە بۆ دوورکەوتنەوە لە دواکەوتن یان ئاڵۆزییەکان لە خاڵە سنوورییەکان. 5. گواستنەوەی بار: پەیوەندیکردن لەگەڵ کۆمپانیا بە ئەزموونەکانی گواستنەوەی بار دەتوانێت سوودی هەبێت بۆ ڕێکخستنی گواستنەوەی کارا لە فەلەستین. ئەم کۆمپانیایانە تایبەتمەندن لە هەماهەنگی هەموو لایەنەکانی گواستنەوەی کەشتیوانی وەک بەڵگەنامە، پێداویستییەکانی گومرگی، دامەزراوەی هەڵگرتن، هەڵبژاردنی شێوازەکانی گواستنەوە (هەوا/دەریایی/وشکانی)، هتد. 6.ئامرازی کۆگا: کۆگای جۆراوجۆر لە سەرانسەری فەلەستین بەردەستە بۆ هەڵگرتنی کاڵا پێش دابەشکردن یان لە قۆناغی ترانزێتدا. بەکارهێنانی ئەم ئاسانکاریانە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە باشکردنی بەڕێوەبردنی زنجیرەی دابینکردن لە ڕێگەی کەمکردنەوەی تێچووی کۆگا و دڵنیابوون لە گەیاندنی لە کاتی خۆیدا. 7.بازرگانی و ڕێککەوتنەکانی سنوور بەزاندن: وەک خاوەنکارێکی ئاواتخوازی کە دەچێتە ناو بازاڕی فەلەستین یان دەرفەتی هەناردەکردن لەم ناوچەیەوە لەبەرچاو دەگرێت؛ ئاگاداربوون لە ڕێککەوتنە سنووربەزێنەکانی نێوان حکومەتی فەلەستین و هاوبەشە بازرگانییەکانی دەتوانێت سوودەکان پێشکەش بکات سەبارەت بە کەمکردنەوەی باج یان مامەڵەی ئیمتیازات بەپێی ئەو جۆرە ڕێکخستنانە 8. چارەسەری بازرگانی ئەلیکترۆنی- لەگەڵ پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا کە کاریگەری لەسەر شێوازەکانی بازرگانی جیهانی هەیە؛ گەڕان بەدوای پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی کە خزمەت بە کڕیارە فەلەستینییەکان دەکەن، ڕەنگە سوودبەخش بێت لە کاتی پەرەپێدانی ستراتیژی لۆجستیکی خۆت لەم بەشەی بازاڕدا ئەم پێشنیارانە ئامانجیان ئەوەیە کە تێڕوانینتان بۆ ژێرخانی لۆجستیکی فەلەستین دابین بکەن؛ بەڵام هەمیشە ڕاوێژ بە سەرچاوە فەرمییە پەیوەندیدارەکان بکە یان داوای یارمەتی پیشەیی بکە لەکاتی پلاندانان بۆ کارەکانی لۆجستی لە فەلەستین بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە هەر ڕێسایەکی نوێکراوە و زۆرترین کارایی کارکردن.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

فەلەستین، وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، خاوەنی چەندین کەناڵ و پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی گرنگە کە وەک سەکۆی بەرچاو بۆ گەشەپێدانی ئابووری و ڕاکێشانی کڕیارانی بیانی کاردەکەن. با لە خوارەوە هەندێک لەم کەناڵ و پێشانگە سەرەکیانە بکۆڵینەوە. 1. پێشانگای بازرگانی نێودەوڵەتی: فەلەستین بەشداری لە پێشانگە بازرگانییە نێودەوڵەتییە جیاوازەکان دەکات بۆ نمایشکردنی بەرهەمەکانی و ڕاکێشانی کڕیارە ئەگەرییەکان لە سەرانسەری جیهانەوە. هەندێک لە پێشانگە بازرگانییە دیارەکان بریتین لە: - پێشانگای هاوردە و هەناردەکردنی فەلەستین: ئەم پێشانگایە ساڵانە بە هاوکاری هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان ڕێکدەخرێت، تیشک دەخاتە سەر کەرتە جۆراوجۆرەکانی وەک کشتوکاڵ، قوماش، بەرهەمهێنان، گەشتیاری، و زۆر شتی تر. - پێشانگای پیشەسازی نێودەوڵەتی هیبرۆن: ساڵانە لە شاری هیبرۆن بەڕێوەدەچێت، ئەم پێشانگایە تیشک دەخاتە سەر بەرهەمە پیشەسازییەکانی وەک مەکینە، کەرەستە، ماددە کیمیاییەکان، کەرەستەی بیناسازی، ئەلیکترۆنیات و هتد. - پێشانگای نێودەوڵەتی بەیتولمەقەدەس (BELEXPO): ئەم پێشانگایە کەرتە جیاوازەکانی وەک پیشەسازی/بەرهەمەکانی پرۆسێسکردنی خۆراک و ئامێری کشتوکاڵی نمایش دەکات. 2. پێشانگای بازاڕی فەلەستین: ئەم پێشانگایانە سەرنج دەخەنە سەر پێشخستنی بازرگانی ناوخۆیی لە ڕێگەی ئاسانکاری پەیوەندی ڕاستەوخۆ لەگەڵ هەردوو هاوردەکاری ناوچەیی و جیهانی: - پێشانگای فەلەستین: بە پاڵپشتی وەزارەتی ئابووری نیشتمانی دەسەڵاتی فەلەستین (PNA)، ئەم چالاکییە پیشەسازییە جیاوازەکان پیشان دەدات بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییە بازرگانییەکانی نێوان فەلەستین لە هەمان کاتدا هاندانی هاوبەشی لەگەڵ بەشداربووانی نێودەوڵەتی. - پێشانگای بەرهەمە فەلەستینییەکان (PPE): ئەم پێشانگایە لەلایەن یەکێتی کۆمەڵگە هاوبەشەکانی بەکاربەران (UCCS) ڕێکخراوە، ئامانجی پێشخستنی کاڵا فەلەستینییەکانە لەسەر ئاستی جیهانی لەڕێگەی کۆبوونەوەکانی B2B لەنێوان بەرهەمهێنەران/جملەفرۆشان/هەناردەکاران. 3. پلاتفۆرمی بازرگانی بۆ بازرگانی: - بازاڕی ئۆنلاین PalTrade: بازاڕی ئۆنلاین کە لەلایەن سەنتەری بازرگانی فەلەستین (PalTrade) پەرەی پێدراوە ڕێگە بە بازرگانەکان دەدات ڕاستەوخۆ پەیوەندی لەگەڵ هاوردەکارانی ناوخۆیی/نێودەوڵەتی بکەن لە ڕێگەی پلاتفۆرمێکی دیجیتاڵی ئاسان بۆ بەکارهێنان. - پلاتفۆرمی ArabiNode: لەلایەن کۆمپانیای Palestination for E-commerce Solutions Ltd. بەڕێوەدەبرێت، وەک دەروازەیەکی دیجیتاڵی کاردەکات کە هەناردەکارانی فەلەستین لەگەڵ وڵاتانی عەرەبی لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا دەبەستێتەوە. 4. نوێنەرایەتییە بازرگانییەکان: لەسەر هەردوو ئاستی نیشتمانی و ناوچەیی ڕێکخراون، ئەرکە بازرگانییەکان بە ئامانجی بەهێزکردنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان و گەڕان بەدوای دەرفەتە بازرگانییەکان لە فەلەستین: - نوێنەرایەتییە ئابوورییەکانی فەلەستین: بە سەرۆکایەتی وەزارەتی ئابووری نیشتمانی، ئەم نوێنەرایەتیانە ئەو وڵاتانە دەکەنە ئامانج کە توانای هاوکاری بازرگانی و وەبەرهێنانیان هەیە. - کۆڕبەندی بازرگانی نێودەوڵەتی عەرەبی: ئەم کۆڕبەندە بازرگانانی فەلەستینی بە هاوتاکانی گەلانی دیکەی عەرەبی دەبەستێتەوە لە ڕێگەی ئەو بۆنەیانەی کە هاندەری تۆڕکردنن و گەڕان بەدوای هاوبەشییە ئەگەرییەکان. 5. ڕێککەوتننامەکانی هاوکاری: ١. - ڕێککەوتننامەی بازرگانی ئازاد (FTAs): فەلەستین چەندین ڕێککەوتنی بازرگانی ئازاد لەگەڵ هاوبەشە ناوچەییەکانی وەک ئوردن، میسر، تونس و مەغریب واژۆ کردووە. ئەم ڕێککەوتنانە ئامانجیان بەرزکردنەوەی پەیوەندییە بازرگانییەکانە لەڕێگەی نەهێشتن یان کەمکردنەوەی باج لەسەر کاڵای تایبەت. - پەیماننامەی وەبەرهێنانی دوولایەنە (BITs): BITs پارێزگارییەکی بەرچاو بۆ وەبەرهێنەرانی بیانی لە فەلەستین دابین دەکات. ئەوان ڕەوتی وەبەرهێنان لە نێوان وڵاتانی بەشداربوودا بەرەوپێش دەبەن لە هەمان کاتدا مامەڵەی دادپەروەرانە بۆ بازرگانییە بیانییەکان مسۆگەر دەکەن. لە کۆتاییدا، فەلەستین کەناڵە بازرگانییە نێودەوڵەتییە جیاوازەکانی وەک پێشانگای بازرگانی، پلاتفۆرمی بازرگانی بۆ بازرگانی، نوێنەرایەتی بازرگانی و ڕێککەوتنی هاوکاری بەکاردەهێنێت بۆ پەرەپێدانی ئابوورییەکەی بە شێوەیەکی کاریگەر و فراوانکردنی بوونی خۆی لە بازاڕی جیهانیدا. ئەم دەستپێشخەرییانە دەرفەتی چارەنووسساز بۆ بازرگانییە فەلەستینییەکان دەڕەخسێنن بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان و پەرەپێدانی گەشەی ئابووری.

بزوێنەری گەڕانی باو

فەلەستین ناوچەیەکی ناکۆکی لەسەرە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و خاوەنی دەوڵەتی سەربەخۆی دانپێدانراوی خۆی نییە. بەڵام هەندێک بزوێنەری گەڕانی بەناوبانگ هەن کە بە شێوەیەکی باو لەلایەن ئەو کەسانەی کە لە فەلەستین نیشتەجێن بەکاردەهێنرێن. ئەم بزوێنەرە گەڕانانە یارمەتی بەکارهێنەران دەدەن بۆ دۆزینەوەی زانیاری و هەواڵ و سەرچاوەی تری ئۆنلاین. لێرەدا چەند بزوێنەری گەڕانێکی باو لە فەلەستین بەکاردەهێنرێن: 1. گووگڵ (www.google.ps): گووگڵ بەناوبانگترین و بە شێوەیەکی بەرفراوانترین بزوێنەری گەڕانە لە جیهاندا، لەنێویاندا فەلەستین. بەکارهێنەران دەتوانن دەستیان بگات بە تایبەتمەندییە جۆراوجۆرەکانی وەک گەڕان لە وێب، وێنە، بابەتەکانی هەواڵ، ڤیدیۆ، نەخشە و زۆر شتی تر. 2. Bing (www.bing.com): Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرە ناسراوەکانی گەڕان کە خزمەتگوزاری هاوشێوەی گووگڵ پێشکەش دەکات. ئەنجامی گەڕانی وێب و هەروەها وێنە، ڤیدیۆ، بابەتی هەواڵ لەگەڵ ناوەڕۆکی ناوخۆیی بۆ بەکارهێنەرانی فەلەستینی پێشکەش دەکات. 3. یاهوو (www.yahoo.com): یاهوو بزوێنەرێکی تری گەڕانە کە بە شێوەیەکی بەرفراوان ناسراوە و تایبەتمەندی جۆراوجۆری هەیە وەک گەڕان بەدوای وێبدا بۆ زانیاری گشتی یان پرسیاری تایبەت پەیوەست بە فەلەستین. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo بەدیلێکە کە سەرنجی لەسەر تایبەتمەندییە بۆ بزوێنەری گەڕانی تەقلیدی وەک گووگڵ یان بینگ کە بەدواداچوون بۆ داتای بەکارهێنەر ناکات یان ڕێکلامە کەسییەکان پیشان نادات. 5. یاندێکس (yandex.com): کۆمپانیای یاندێکس کۆمپانیایەکی فرەنەتەوەییە کە بنکەکەی لە ڕووسیایە و خزمەتگوزارییەکانی وەک گەڕانی وێب کە بە شێوەیەکی ناوخۆیی بۆ بەکارهێنەرانی فەلەستینی پێشکەش دەکات. 6.Ecosia(ecosia.org): ئیکۆسیا وێبگەڕێکی ئینتەرنێتی دۆستی ژینگەیە کە داهاتەکانیان لە ڕیکلامەکانەوە بەکاردەهێنن بۆ چاندنی دار و ژیانی بەردەوام بەرەوپێش دەبات لە هەمان کاتدا گەڕانی گشتگیر پێشکەش دەکات لەبیرت بێت کە ئەمانە تەنها هەندێک لەوانەن کە بە شێوەیەکی باو لە فەلەستین بەکاردەهێنرێن؛ هەروەها تاکەکان دەتوانن بژاردەی دیکەی نێودەوڵەتی یان ناوچەیی تایبەت بەکاربهێنن بە پشتبەستن بە ئارەزووەکانیان. تکایە ئاگاداربن کە هەستیارییە سیاسییەکان دەوری ئەم بابەتە دەدەن بەهۆی بەردەوامی ململانێی ئیسرائیل و فەلەستین؛ ڕەنگە هەندێک مشتومڕ لەسەر ئەوە بکەن کە ئایا هەندێک ناوچە دەبێ بە بەشێک لە فەلەستین یان ئیسرائیل هەژمار بکرێن.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

فەلەستین کە بە فەرمی بە دەوڵەتی فەلەستین ناسراوە، وەک وڵاتانی دیکە بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕەی زەردەکانی فەرمی نییە. بەڵام چەندین پلاتفۆرم و دایرێکتۆری ئۆنلاین هەن کە زانیاری لەسەر بازرگانی و خزمەتگوزارییەکان لە فەلەستین دەدەن. لێرەدا چەند پلاتفۆرمە سەرەکییەکان دەخەینەڕوو کە دەتوانیت بەکاریان بهێنیت بۆ دۆزینەوەی بزنس لە فەلەستین: 1. لاپەڕە زەردەکان فەلەستین (www.yellowpages.palestine.com): ئەمە بەڕێوەبەرایەتییەکی ئۆنلاینە کە بە تایبەتی تایبەتە بە پەیوەستکردنی بەکارهێنەران لەگەڵ بزنسەکانی فەلەستین. پۆلە جیاوازەکانی وەک چێشتخانە و هۆتێل و خزمەتگوزاری پزیشکی و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. 2. Pal Trade (www.paltrade.org): Pal Trade پلاتفۆرمێکی ئابوورییە کە بەڕێوەبەرایەتی کۆمپانیا فەلەستینییەکانی بەشدار لە بازرگانی یان بازرگانی پەیوەست بە بازرگانی و بەرهەمهێنان دابین دەکات. 3. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی فەلەستین (www.businessdirectorypalestine.com): ئەم ماڵپەڕە لیستی گشتگیری ئەو کۆمپانیایانە پێشکەش دەکات کە لە کەرتە جیاوازەکانی ناو فەلەستین کاردەکەن. بەڕێوەبەرایەتییەکە یارمەتی بەکارهێنەران دەدات کە پەیوەندی لەگەڵ ڕێکخراوە جیاوازەکاندا بکەن بۆ هاوکاری یان زانیاری بازرگانی ئەگەری. 4. ڕامەڵڵا ئۆنلاین (www.ramallahonline.com): لە کاتێکدا بە توندی پلاتفۆرمی لاپەڕە زەردەکان نییە، ڕاماڵا ئۆنلاین وەک ڕێنمایییەکی بەرفراوان بۆ دۆزینەوەی بزنس و خزمەتگوزارییەکان لە سەرانسەری ناوچە جیاوازەکانی ناو فەلەستین کاردەکات. 5. ئەپی Business-Palestine Directory: لەسەر هەردوو ئامێری ئەندرۆید و ئای ئۆ ئێس بەردەستە، ئەم ئەپە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات بەناو پۆلە جیاوازەکاندا بگەڕێن لەوانە خزمەتگوزاری ئۆتۆمبێل، چێشتخانە، هۆتێل، سەنتەری بازرگانی لەنێو ئەوانی تردا تایبەت بە شارە جیاوازەکانی ناو فەلەستین تکایە ئاگاداربن کە ئەم پلاتفۆرمانە ڕەنگە لە ڕووی ڕووماڵکردنیان یان پێداچوونەوەی بەکارهێنەرانەوە جیاواز بن؛ بۆیە باشترە لە کاتی گەڕان بەدوای بەرهەم یان خزمەتگوزارییە تایبەتەکان لە فەلەستین چەندین سەرچاوە بگەڕێیت.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

لە فەلەستین پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی بریتین لە: 1. Souq.com (www.souq.com): یەکێکە لە گەورەترین ماڵپەڕەکانی بازاڕکردنی ئۆنلاین لە فەلەستین، کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان پێشکەش دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، مۆدە، جوانکاری، ئامێری ناوماڵ و زۆر شتی تر. 2. جومیا فەلەستین (www.jumia.ps): جومیا یەکێکی ترە لە پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی کە بابەتی جۆراوجۆری وەکو ئەلیکترۆنیات، کەرەستەی مۆدە بۆ پیاوان و ئافرەتان، کەلوپەلی ناوماڵ، و خواردنی بەقاڵی دابین دەکات. 3. پلاستیکی قودس (www.jerusalemplastic.com): ئەم پلاتفۆرمە گرنگی بە فرۆشتنی بەرهەمە پلاستیکیەکانی وەک کەلوپەلی پلاستیکی ناوماڵ و کەلوپەلی چێشتخانە دەدات. 4. ئاساجێل مۆڵز (www.assajjelmalls.com): ئاساجێل مۆڵز بازاڕێکی ئۆنلاینە کە چەندین بەرهەمی جۆراوجۆر پێشکەش دەکات لەوانە ئەلیکترۆنیات، جلوبەرگ بۆ پیاوان و ئافرەتان، ئیکسسوارات، کەلوپەلی دیکۆری ماڵ و هتد. 5. سوپەر دوکان (www.superdukan.ps): سایتێکی بازرگانی ئەلیکترۆنییە بە تایبەتی پێداویستیەکانی بازاڕکردنی خواردن لە فەلەستین دابین دەکات لەگەڵ کۆمەڵێک بابەتی خۆراک کە بەردەستە بۆ کڕینی ئۆنلاین. 6. Euro Store PS (www.eurostore.ps): Euro Store PS تایبەتمەندە لە فرۆشتنی ئامێرە کارەباییەکانی وەک ساردکەرەوە، ئامێری جل شۆردن، و تەندروستی لەگەڵ ئامێرەکانی تری ناوماڵ. 7.Tamalli Market( tamalli.market) : پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە گرنگی بە خزمەتگوزاری گەیاندنی خۆراک دەدات لە چێشتخانە و کافێ ناوخۆییەکانی فەلەستینی کە خواردنی جیاواز پێشکەش دەکەن. ئەمانە هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنین لە فەلەستین کە کڕیاران دەتوانن بە ئاسانی لە ماڵەکانیانەوە بازاڕ بکەن بە گەڕان لە ڕێگەی ماڵپەڕەکانیانەوە

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

فەلەستین وەک وڵاتێک کۆمەڵێک پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای هەیە کە لەلایەن دانیشتووانەکەیەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێن. لێرەدا چەند پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی سۆشیال میدیا لە فەلەستین لەگەڵ ماڵپەڕە هاوبەشەکانیان دەخەینەڕوو: 1- فەیسبووک (www.facebook.com): فەیسبووک بەناوبانگترین تۆڕی کۆمەڵایەتییە لە فەڵەستین، خاوەنی بنکەیەکی زۆری بەکارهێنەرە. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکانیان بکەن و وێنە و ڤیدیۆکان هاوبەش بکەن و بەشداری گروپ یان پەیجەکانی ئارەزووی خۆیان بکەن. 2. ئینستاگرام (www.instagram.com): ئینستاگرام بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن فەلەستینییەکانەوە بەکاردەهێنرێت بۆ هاوبەشکردنی ناوەڕۆکی بینراو وەک وێنە و ڤیدیۆ. لەناو تاکەکاندا ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە و هەروەها ئەو بازرگانانەی کە دەیانەوێت بەرهەم یان خزمەتگوزارییەکانیان بەرز بکەنەوە. 3- تویتەر (www.twitter.com): تویتەر لە فەلەستینیشدا تاڕادەیەک بەناوبانگە، وەک پلاتفۆرمی مایکرۆبلۆگکردن کاردەکات کە بەکارهێنەران دەتوانن کورتە نامە یان تویتەکان بڵاوبکەنەوە کە دەتوانرێت لەلایەن کەسانی دیکەوە لایک یان ڕیتویت بکرێت. 4- سناپچات (www.snapchat.com): سناپچات بە شێوەیەکی باو لەلایەن فەلەستینیەکانەوە بەکاردێت بۆ هاوبەشکردنی وێنە و ڤیدیۆ لە کاتی ڕاستەقینەدا کە دوای بینینی نامێنێت. 5. واتسئەپ (www.whatsapp.com): لە کاتێکدا بە پلەی یەکەم بە ئەپی نامە ناردنی خێرا ناسراوە، واتسئەپ وەک سەکۆیەکی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانیش کاردەکات بۆ ئەوەی فەلەستینییەکان یەک بە یەک یان لە ڕێگەی چاتی گروپییەوە پەیوەندی بکەن. 6. لینکدئین (www.linkedin.com): لینکدئین بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن کەسانی پسپۆڕەوە لە فەلەستین بەکاردەهێنرێت بۆ تۆڕ و دروستکردنی پەیوەندی لەناو پیشەسازییەکانی خۆیاندا. 7- تێلێگرام (telegram.org): تێلێگرام بەهۆی تایبەتمەندییە پارێزراوەکانی نامە ناردن و کەناڵەکانیەوە ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێناوە کە ڕێگە بە بەکارهێنەرانی فەلەستین دەدەن بەشداری بکەن لە بابەتگەلێکی تایبەت کە ئارەزووی دەکەن. 8- تیک تۆک (www.tiktok.com): تیک تۆک لە نێو گەنجانی فەلەستینیدا زیاتر بەناوبانگ بووە بەهۆی دروستکردنی ڤیدیۆی کورت فۆرم کە بەهرە، داهێنان، یان تەنها ناوەڕۆکی سەرگەرمی پیشان دەدات. 9. یوتیوب (www.youtube.com): یوتیوب وەکو سەکۆیەک کاردەکات کە دروستکەرانی ناوەڕۆکی فەلەستینی ڤیدیۆ بلۆگەکان ("ڤلۆگ")، ڤیدیۆکلیپەکان، مادەی پەروەردەیی، فیلمی دیکۆمێنتاری و زۆر شتی تر هاوبەش دەکەن. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە لەکاتێکدا ئەم پلاتفۆرمانە بە شێوەیەکی باو لە فەلەستین ئەمڕۆ بەکاردەهێنرێن، ڕەنگە بەردەستبوونیان بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕێت بە پشتبەستن بە پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و ئارەزووەکانی بەکارهێنەر.

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

فەلەستین خاوەنی چەندین کۆمەڵەی گەورەی پیشەسازییە کە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە بەرەوپێشبردن و پاڵپشتیکردنی کەرتە جیاوازەکانی ئابووری وڵات. لێرەدا هەندێک لە کۆمەڵە پیشەسازییە دیارەکانی فەلەستین لەگەڵ ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. ئینکوباتۆری ICT فەلەستین (PICTI): PICTI ڕێکخراوێکی پێشەنگە کە پشتگیری و پەروەردەی داهێنان و کارگێڕی دەکات لە چوارچێوەی کەرتی تەکنەلۆژیای زانیاری و پەیوەندی (ICT) لە فەلەستین. ماڵپەڕ: http://picti.ps/en/ 2- ژووری بازرگانی فەلەستینی ئەمریکی (PACC): ڕێکخراوێکی تایبەتە بە پەرەپێدانی پەیوەندییە بازرگانییەکانی نێوان فەلەستین و ئەمریکا و هاندانی گەشەی ئابووری و دابینکردنی سەرچاوە بۆ بازرگانییەکانی هەردوو وڵات. ماڵپەڕ: https://www.pal-am.com/ 3. کۆمەڵەی ژنانی بازرگانانی فەلەستینی (ئەسالا): کۆمەڵەیەکە کە پەرە بە بەهێزکردنی ئابووری ژنان دەدات بە دابینکردنی سەرچاوەی جۆراوجۆر، بەرنامەی ڕاهێنان، هەلی تۆڕکردن، و خزمەتگوزاری پشتیوانی بۆ بەرزکردنەوەی تواناکانی بازرگانی. ماڵپەڕ: https://asala-pal.org/ 4. فیدراسیۆنی پیشەسازییەکانی فەلەستین (PFI): PFI نوێنەرایەتی کەرتە پیشەسازییە جیاوازەکان دەکات لە فەلەستین لە هەمان کاتدا چالاکانە کاردەکات بۆ بەهێزکردنی توانای کێبڕکێی پیشەسازییە ناوخۆییەکان لە ڕێگەی داکۆکیکردن، دەستپێشخەرییەکانی داڕشتنی سیاسەت، ڕاهێنانی پیشەیی، و بەرنامەکانی بنیاتنانی توانا. ماڵپەڕ: http://www.pfi.ps/ 5. یەکێتی لیژنەکانی کاری کشتوکاڵی فەلەستین (UAWC): یەکێتییەکی جووتیارانە کە داکۆکی لە پراکتیزە کشتوکاڵییە بەردەوامەکان دەکات لە فەلەستین لە هەمان کاتدا خزمەتگوزاری پشتیوانی پێشکەش بە جووتیاران دەکات وەک بەرنامەی بنیاتنانی توانا، هاوکاری تەکنیکی، ڕێنمایی بازاڕکردن و هتد.. ماڵپەڕ: http: //uawc.org/en 6. کۆمەڵەی بانکەکان لە فەلەستین (ABP): ئامانجی ABP بەهێزکردنی ڕۆڵی بانکەکانە لەناو کەرتی داراییدا لەڕێگەی پێشخستنی باشترین پراکتیزەکان، هاوکاری نێوان بانکەکان لە سەرانسەری بوارە جیاوازەکاندا وەک پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای بانکی یان ستراتیژییەکانی بەڕێوەبردنی مەترسی لە هەمان کاتدا دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ڕێوشوێنە ڕێکخراوەییەکان کە لەلایەن... دەسەڵاتداران. ماڵپەڕ: https://www.abp.org.ps/default.aspx?iid=125&mid=127&idtype=1 7.کۆمەڵە پزیشکییەکانی فەلەستین: چەندین کۆمەڵەی پزیشکی لە فەلەستین هەن، لەوانە کۆمەڵەی پزیشکی فەلەستین، کۆمەڵەی ددان، کۆمەڵەی دەرمانسازی، کۆمەڵەی پەرستاری، و زۆر شتی تر. ئەم ڕێکخراوانە کاردەکەن بۆ نوێنەرایەتیکردنی بەرژەوەندییەکانی پیشەییەکانی چاودێری تەندروستی و باشترکردنی ستانداردە پزیشکییەکان لە فەلەستین. ماڵپەڕ: بۆ هەر کۆمەڵەیەک جیاوازە. لەبیرت بێت کە ماڵپەڕەکانی تایبەت بە خۆیان بپشکنن بۆ زانیاری نوێ و وردەکاری زیاتر لەسەر چالاکییەکانی هەر کۆمەڵەیەک.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

چەندین ماڵپەڕی ئابووری و بازرگانی هەیە کە پەیوەندییان بە فەلەستینەوە هەیە. لێرەدا چەند دانەیەکیان دەخەینەڕوو: 1. سەنتەری بازرگانی فەلەستین (PalTrade) - وەک دەروازەیەک بۆ بازرگانی فەلەستین کاردەکات، زانیاری لەسەر دەرفەتی وەبەرهێنان، بەرەوپێشبردنی هەناردەکردن، هەواڵگری بازاڕ، و ئاسانکاری بازرگانی دەدات. ماڵپەڕ: https://www.paltrade.org/en 2- دەزگای بەرەوپێشبردنی وەبەرهێنانی فەلەستین (PIPA) - ئاسانکاری بۆ وەبەرهێنان لە فەڵەستین دەکات لەڕێگەی پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری پاڵپشتی بۆ وەبەرهێنەران و پێشخستنی توانای وەبەرهێنانی وڵات. ماڵپەڕ: http://www.pipa.ps/ 3. دەسەڵاتی دراوی فەلەستین (PMA) - بانکی ناوەندی فەرمی فەلەستینە کە بەرپرسە لە بەڕێوەبردنی سیاسەتی دراو و ڕێکخستنی دامەزراوە داراییەکان. ماڵپەڕ: https://www.pma.ps/ 4. ژووری بازرگانی و پیشەسازی بەیتولمەقەدەس (BCCI) - نوێنەرایەتی کۆمەڵگەی بازرگانی دەکات لە شاری بەیتولمەقەدەس، پێشخستنی بازرگانی ناوخۆیی و پشتگیریکردنی پڕۆژەکانی گەشەپێدانی ئابووری. ماڵپەڕ: http://bethlehem-chamber.com/ 5. ژووری بازرگانی و پیشەسازی نابلوس - گرنگی بە بەرزکردنەوەی چالاکییە بازرگانییەکان دەدات لە ناوچەی نابلوس لە ڕێگەی بۆنە تۆڕییەکان، بەرنامەکانی ڕاهێنان، لێکۆڵینەوەی بازاڕ، و داکۆکیکردن. ماڵپەڕ: http://nabluscic.org 6. ژووری بازرگانی و پیشەسازی غەززە (GCCI) - ئامانجی پەرەپێدانی پەیوەندییە بازرگانییەکان و بەشداریکردنە لە گەشەی ئابووری لە کەرتی غەززە لە ڕێگەی خزمەتگوزارییە جیاوازەکانەوە وەک ڕاپۆرتی توێژینەوەی بازاڕ، ڕووداوەکانی تۆڕکردن و هتد. ماڵپەڕ: https://gccigaza.blogspot.com 7. دەسەڵاتی ناوچەی پیشەسازی و ناوچە ئازادەکانی فەلەستین (PIEFZA)- بەرپرسیارە لە بەڕێوەبردنی ناوچە پیشەسازییەکان لە سەرانسەری چەندین شارۆچکەی فەلەستین لە ڕێگەی ڕاکێشانی وەبەرهێنان کە ئاسانکاری بۆ گەشەپێدانی پیشەسازی دەکات. ماڵپەڕ: https://piefza.ps/en/ تکایە ئاگاداربن کە بەردەستبوون یان بەکارهێنانی ئەم ماڵپەڕانە ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕێت بەپێی نائارامی ناوچەیی یان هۆکارەکانی تر کە کاریگەرییان لەسەر دەستڕاگەیشتن بە ئینتەرنێت لە ناوچەکەدا هەیە.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

لێرەدا هەندێک ماڵپەڕی پرسیارکردنی داتای بازرگانی بۆ فەلەستین دەخەینەڕوو، لەگەڵ URL ی تایبەت بە خۆیان: 1- نوسینگەی ناوەندی ئاماری فەلەستین (PCBS): دەزگای ئاماری فەرمی فەلەستین داتای بازرگانی و پێوەرە ئابوورییەکانی تر دەخاتە ڕوو. URL: http://www.pcbs.gov.ps/ ٢. URL: http://www.mne.gov.ps/ 3. پۆرتاڵی بازرگانی فەلەستین: زانیاری گشتگیر سەبارەت بە بارودۆخی بازرگانی و ڕێسا و باج و دەرفەتی بازاڕ لە فەلەستین پێشکەش دەکات. یوڕڵ: https://palestineis.net/ 4. بنکەدراوەی کۆمترادی نەتەوە یەکگرتووەکان: داتای بازرگانی جیهانی بەرفراوان دەدات لەوانەش ئاماری هاوردە و هەناردەکردن بۆ وڵاتانی جیاواز، لەنێویاندا فەلەستین. URL: https://comtrade.un.org/data/ 5. پلاتفۆرمی داتا کراوەکانی بانکی نێودەوڵەتی: دەستڕاگەیشتن بە داتاکانی گەشەپێدانی جیهانی پێشکەش دەکات، لەوانەش هاوردە و هەناردەکردنی کاڵا بۆ وڵاتانی جیاواز، وەک فەلەستین. URL: https://data.worldbank.org/ 6. سەنتەری بازرگانی نێودەوڵەتی (ITC): ئاماری بازرگانی و ئامرازەکانی شیکاری بازاڕ و زانیارییە پەیوەندیدارەکانی دیکە سەبارەت بە ڕەوتی بازرگانی نێودەوڵەتی کە فەلەستین دەگرێتەوە دەخاتە ڕوو. URL: https://www.trademap.org/Home.aspx تکایە ئاگاداربن کە بەردەستبوون و وردی زانیارییە بازرگانییە تایبەتەکان لەوانەیە لە سەرانسەری ئەم ماڵپەڕانەدا جیاواز بێت. پێشنیار دەکرێت بەدواداچوون بۆ چەندین سەرچاوە بکرێت بۆ بەدەستهێنانی تێگەیشتنێکی گشتگیرتر لە شێوازەکانی بازرگانی وڵات.

پلاتفۆرمی B2b

فەلەستین وڵاتێکە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، چەندین پلاتفۆرمی B2B (بازرگان بۆ بازرگانی)ی هەیە کە خزمەت بە پیشەسازی و کەرتە جیاوازەکان دەکات. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە دیارەکانی B2B لە فەلەستین لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. تۆڕی بازرگانی فەلەستین (www.paltradenet.org): ئەم پلاتفۆرمە وەکو بەڕێوەبەرایەتییەکی گشتگیر بۆ کۆمپانیا و بازرگانییە فەلەستینییەکان لە سەرانسەری کەرتە جیاوازەکاندا کاردەکات. ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات بگەڕێن و پەیوەندی لەگەڵ هاوبەشە بازرگانییە ئەگەرییەکان لە ناو فەلەستین بکەن. 2. هاوڕێی بازرگانی فەلەستینی (www.pbbpal.com): هاوڕێی بازرگانی فەلەستینی سەکۆیەکی ئۆنلاین بۆ دەرفەتەکانی تۆڕی B2B دابین دەکات. پەیوەندی نێوان بازرگانییە ناوخۆییەکان ئاسان دەکات، هاوکاری و گەشەکردن بەرەوپێش دەبات. 3. پاڵترەید (www.paltrade.org): پاڵترەید ڕێکخراوی فەرمی بەرەوپێشبردنی بازرگانییە لە فەلەستین. ماڵپەڕەکەیان کۆمەڵێک خزمەتگوزاری پێشکەش دەکات وەکو هەواڵگری بازاڕ، پێشانگای بازرگانی، و بۆنە بازرگانییەکان کە بازرگانییە ناوخۆییەکان بە هاوبەشە نێودەوڵەتییەکانەوە دەبەستێتەوە. 4. FPD - فیدراسیۆنی ژوورە بازرگانی و پیشەسازییەکانی فەلەستین پلاتفۆرمی دیجیتاڵی: هەرچەندە زانیاری تایبەتی URL لە ئێستادا بەردەست نییە، بەڵام FPD وەک پلاتفۆرمی دیجیتاڵی کاردەکات کە ژوورە بازرگانییە جیاوازەکان لە سەرانسەری چەندین شاری فەلەستین بەیەکەوە دەبەستێتەوە. 5. کۆمەڵەی هەناردەکارانی فەلەستین - PEA ('http://palestine-exporters.org/'): ماڵپەڕی PEAA وەک سەرچاوەیەکی ئۆنلاین بۆ هەناردەکارانی هەڵکەوتوو لە فەلەستین کاردەکات. پلاتفۆرمەکە یارمەتی هەناردەکاران دەدات لە ڕێگەی پێدانی زانیاری لەسەر بازاڕەکانی هەناردەکردن، ستراتیژییەکانی پەرەپێدانی بەرهەم، و دەرفەتی تۆڕکردن لەگەڵ کڕیارە نێودەوڵەتییەکان. 6.PAL-X.Net - بازاڕی فەلەستینی ئەلیکترۆنی ('https://www.palx.net/'): PAL-X.Net بازاڕێکی ئۆنلاینە کە دابینکەرانی کەرتە جیاوازەکانی ناو بازاڕی فەلەستین کۆدەکاتەوە بۆ ئەوەی بیانبەستێتەوە لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان چ لە ئاستی ناوخۆیی و چ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەک لە پلاتفۆرمی B2B کە لە فەلەستین بەردەستن؛ لەوانەیە پلاتفۆرمی تایبەتمەندی زیادە هەبن کە خزمەت بە پیشەسازییە تایبەتەکان یان شوێنی تایبەت لە ناو ئابووری وڵاتەکەدا بکەن.