TogTok

تێڕوانینێکی گشتی وڵات
دراوی نیشتمانی
گۆڕینی نرخ
جەژنە گرنگەکان
دۆخی بازرگانی دەرەکی
پۆتانسێلی گەشەپێدانی بازاڕ
بەرهەمەکانی فرۆشتنی گەرم لە بازاڕدا
تایبەتمەندی و تابوی کڕیار
سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی
سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردن
سیاسەتەکانی باجی هەناردەکردن
بڕوانامە پێویستەکان بۆ هەناردەکردن
لۆجستیکی پێشنیار کراو
کەناڵەکان بۆ پەرەپێدانی کڕیار

پاکستان کە بە فەرمی بە کۆماری ئیسلامی پاکستان ناسراوە، وڵاتێکە دەکەوێتە باشووری ئاسیا. بە ژمارەی دانیشتووانی زیاتر لە ٢٢٥ ملیۆن کەس، پێنجەم وڵاتی پڕ حەشیمەتە لە جیهاندا. لە ڕۆژهەڵاتەوە سنوورەکانی لەگەڵ هیندستان، لە باکووری ڕۆژهەڵاتی چین، لە باکووری ڕۆژئاوای وڵاتی ئەفغانستان و لە باشووری ڕۆژئاواوە لەگەڵ ئێراندا هاوبەشە. پاکستان کە ڕووبەرەکەی نزیکەی ٨٨١ هەزار و ٩١٣ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و بە جوگرافیای هەمەچەشنی ناسراوە. بەشی باکوور لە ناوچە شاخاوییەکان پێکهاتووە لەوانە K2 (دووەم بەرزترین لوتکەی جیهان)، دۆڵی گەشاوە و سەهۆڵبەندان. بەشی باشوور دەشتە فراوانەکانی تێدایە کە وردە وردە دەبنە بیابان. ئیسلام ئایینی باڵادەستە و نزیکەی ٩٦%ی پاکستانییەکان پەیڕەوی لێدەکەن. ئوردو و ئینگلیزی وەک زمانی فەرمی ناسراون لە کاتێکدا چەندین زمانی ناوچەیی لە سەرانسەری پارێزگا جیاوازەکاندا قسەیان پێدەکرێت. ئابووری پاکستان تێکەڵەیەک لە کەرتەکانی کشتوکاڵ و پیشەسازی و خزمەتگوزارییە. لە ڕیزبەندی یەکێک لە گەورەترین بەرهەمهێنەرانی پەتاتە لە جیهاندا و بەرهەمی کشتوکاڵی بەرچاوی وەک گەنم و برنج و نیسکی هەیە. پیشەسازییە سەرەکییەکان بریتین لە قوماش، دەرمان، ماددە کیمیاییەکان و بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێل. پاکستان سیستەمێکی پەرلەمانی هەیە کە سەرۆکێک وەک سەرۆکی دەوڵەت کاردەکات و سەرۆکوەزیران وەک سەرۆکی حکومەت کاردەکات. زۆرجار دیمەنە سیاسییەکەی بەهۆی گرژییە ناوچەییەکان و کاریگەرییە سەربازییەکان بە درێژایی مێژوو تەحەددیاتەکان پیشان دەدات. سەبارەت بە شوێنە گەشتیارییەکانی پاکستان؛ شوێنەکانی وەک قەڵای لاهور کە تەلارسازی موغەکان نیشان دەدەن؛ وێرانەکانی مۆهینجۆ-دارۆ کە شارستانیەتی کۆن و کۆنی دۆڵی ئیندوس پیشان دەدەن؛ دۆڵە جوانەکانی وەک دۆڵی سوات و دۆڵی هونزا سەردانکەران لە سەرانسەری جیهانەوە ڕادەکێشن بەهۆی جوانییە سروشتییەکانیانەوە. بەڵام پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە پاکستان ڕووبەڕووی چەندین تەحەدا دەبێتەوە لەوانە ئاستی هەژاری کە کاریگەری لەسەر بەشێکی زۆری دانیشتووانەکەی هەیە لەگەڵ پرسەکانی پەیوەست بە توندڕەوی کە بە تێپەڕبوونی کات سەریان هەڵداوە؛ بەڵام هەوڵەکان لە ئارادان بۆ چارەسەرکردنی ئەم نیگەرانیانە لە ڕێگەی چاکسازی ئابووری و ڕێوشوێنی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر. لە کۆتاییدا، پاکستان میراتێکی دەوڵەمەندی کولتووری پێشکەش دەکات کە تێکەڵ بە دیمەنە هەناسەبڕکێکانە بەڵام لەگەڵ کێشە کۆمەڵایەتی-ئابوورییەکانیشدا دەجەنگێت کە پێویستی بە هەوڵی بەردەوام هەیە بەرەو گەشەپێدان."

دۆخی دراوی پاکستان لە ژێر کاریگەری هۆکاری جۆراوجۆردایە. دراوی فەرمی پاکستان ڕوپیەی پاکستانییە (PKR). بانکی دەوڵەتی پاکستان کە وەک بانکی ناوەندی وڵاتەکە کاردەکات، سیاسەتی دراو بەڕێوەدەبات و دابینکردنی پارە لە سووڕانەوە ڕێکدەخات. نرخی ئاڵوگۆڕی دراوی PKR لە بەرامبەر دراوە سەرەکییەکانی دیکەدا بە پشتبەستن بە بارودۆخی بازاڕ و هۆکارە ئابوورییەکان دەگۆڕێت. بانکی ناوەندی دەستوەردان لە بازاڕی دراوی بیانی دەکات بۆ پاراستنی سەقامگیری و ڕێگریکردن لە ناجێگیرییەکی زۆر. بەڵام بەهای PKR بە تێپەڕبوونی کات بە هۆی هۆکاری جۆراوجۆری وەک هەڵاوسان و ناهاوسەنگی بازرگانی و تەحەددای جیۆپۆلەتیکی دابەزینی بەخۆیەوە بینیوە. پاکستان بە شێوەیەکی سەرەکی پشت بە هەناردەکردنی وەک قوماش و بەرهەمە کشتوکاڵییەکان و کانزاکان دەبەستێت بۆ بەدەستهێنانی یەدەگی دراوی بیانی. هاوسەنگی بازرگانی ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە دیاریکردنی بەهێزی یان لاوازی پارتی بەرامبەر بە دراوەکانی تر. ئەگەر هاوردەکردن بە شێوەیەکی بەرچاو لە هەناردەکردن زیاتر بێت، ئەوا دەتوانێت فشار بخاتە سەر ڕوپیەی پاکستانی. بۆ سەقامگیرکردنی یەدەگی دراوەکانی، پاکستان داوای هاوکاری دارایی لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی وەک سندوقی دراوی نێودەوڵەتی (IMF)یش دەکات یان لە سەرچاوە دوولایەنەکانەوە قەرز دەکات. ئەم جۆرە قەرزانە مەرجیان لەگەڵدایە کە پێویستیان بە جێبەجێکردنی چاکسازی پێکهاتەیی هەیە لە کەرتەکانی وەک باجدان، وزە، یان حوکمڕانیدا بۆ بەهێزکردنی ئابووری گشتییان. سەرەڕای ئەوەش، ئەو حەواڵەی کە لەلایەن پاکستانییەکانی دەرەوەی وڵاتەوە دەنێردرێت، سەرچاوەیەکی گرنگی ئاڵوگۆڕی بیانییە بۆ پاکستان. ئەم هاتنە ژوورەوە پشتگیری لە PKR دەکات لە ڕێگەی زیادکردنی یەدەگی فۆڕێکس و کەمکردنەوەی پشتبەستن بە سەرچاوە دەرەکییەکان. بە گشتی دۆخی دراوی پاکستان بە هەستیاری دەمێنێتەوە بەرامبەر بە هەردوو هۆکاری ئابووری ناوخۆیی و دەرەکی کە کاریگەرییان لەسەر ئەدای پاکستان لە بازاڕە داراییە جیهانییەکان هەیە. هەوڵەکان لە ڕێگەی سیاسەتی جۆراوجۆرەوە دەدرێن بۆ دڵنیابوون لە سەقامگیری لە هەمان کاتدا بەهێزکردنی ئابوورییان بۆ گەشەکردنی بەردەوام لە درێژخایەندا.

دراوی یاسایی پاکستان ڕوپیەی پاکستانییە (PKR). سەبارەت بە نرخە نزیکەکانی ئاڵوگۆڕکردن بەرامبەر بە دراوە سەرەکییەکانی جیهان، تکایە ئاگاداربن کە ئەم بەهایانە دەتوانن بگۆڕدرێن و هەمیشە باشترە لە سەرچاوەیەکی متمانەپێکراوەوە بۆ نرخەکانی کاتی ڕاستەقینە بزانن. بەڵام بەپێی نوێکردنەوەی زانیارییەکانم لە مانگی ئابی ٢٠٢١، لێرەدا چەند خەمڵاندنێکی ورد دەخەینەڕوو: 1 دۆلار = نزیکەی 167 PKR 1 یۆرۆ = نزیکەی 197 PKR 1 GBP = نزیکەی 230 PKR 1 JPY = نزیکەی 1.5 PKR 1 CNY (یوانی چینی) = نزیکەی 25 PKR تکایە لەبیرتان بێت کە ئەم ژمارانە ڕەنگە جیاواز بن و پێویستە ئاماژە بە سەرچاوە داراییە فەرمییەکان یان بانکەکان بکەن بۆ زانینی وردترین و نوێترین نرخەکانی ئاڵوگۆڕکردن.

پاکستان کە وڵاتێکی هەمەچەشن و دەوڵەمەندە لە ڕووی کولتوورییەوە، بە درێژایی ساڵ چەندین جەژنی نیشتمانی گرنگ بەڕێوەدەبات. ئەم فێستیڤاڵانە وردەکارییەک لە نەریت و مێژوو و ڕۆحی نیشتمانپەروەری وڵاتەکە دەخەنە ڕوو. لێرەدا چەند جەژنێکی سەرەکی پاکستان دەخەینەڕوو: 1. ڕۆژی پاکستان (23ی ئازار): ئەم ڕۆژە یادی بڕیارنامەی مێژوویی لاهور لە ساڵی ١٩٤٠ دەکرێتەوە کە ڕێگەی خۆشکرد بۆ دەوڵەتێکی سەربەخۆ بۆ موسڵمانان لە هیندستانی بەریتانیا. تیشک دەخاتە سەر هاودەنگی و یەکڕیزی نێوان هاووڵاتیان لە کاتێکدا خەبات و قوربانیدانی خۆیان لەبیر دەکەن. 2. ڕۆژی سەربەخۆیی (14ی ئاب): پاکستان لە ساڵی ١٩٤٧ لەم ڕۆژەدا سەربەخۆیی لە ژێر دەسەڵاتی بەریتانیا بەدەستهێنا، لە سەرانسەری وڵاتدا بە جۆش و خرۆشێکی زۆرەوە ئاهەنگ دەگێڕدرێت لە ڕێگەی ڕێوڕەسمی بەرزکردنەوەی ئاڵا، نمایش، یارییە ئاگرینەکان، بۆنە کولتوورییەکان و هەستکردن بە شانازییەکی نوێ. 3. ڕۆژی بەرگری (6ی ئەیلول): بۆ ڕێزلێنان لە بوێری هێزە چەکدارەکانی پاکستان لە کاتی شەڕی هیندستان و پاکستان لە ساڵی ١٩٦٥ دژی هیندستان چاودێری کراوە. ئەو ڕۆژە ڕێز لە شەهیدان دەگرێت کە لە کاتی بەرگریکردن لە زێدی خۆیان گیانیان بەخت کرد. 4. جەژنی ڕەمەزان: لە کۆتایی مانگی ڕەمەزاندا ئاهەنگ دەگێڕدرێت دوای ماوەی مانگێک بەڕۆژووبوون لەلایەن موسڵمانانی جیهانەوە. ئاهەنگەکان لە پاکستان بریتین لە نوێژی تایبەت لە مزگەوتەکان و دواتر جەژنانە کە خێزانەکان کۆدەبنەوە بۆ هاوبەشی ژەمەکان و ئاڵوگۆڕی دیاری. 5.جەژنی قوربان: هەروەها بە جەژنی بەکرە یان جەژنی قوربانی ناسراوە دەکەوێتە نزیکەی دوو مانگ دوای جەژنی ڕەمەزان کە موسڵمانان یادی ئامادەیی پێغەمبەر ئیبراهیم دەکەنەوە بۆ قوربانیکردنی کوڕەکەی وەک کردەوەیەکی گوێڕایەڵی بەرامبەر بە خوا (خودا). خەڵک بە قوربانیکردنی ئاژەڵەکانی وەک بزن یان مانگا ئاهەنگ دەگێڕن و لە هەمان کاتدا گۆشت لەگەڵ ئەندامانی خێزانەکەی و ئەوانەی پێویستیان پێیەتی، ئاهەنگ دەگێڕن. 6.میلاد ئون نەبی: ئەم جەژنە بەپێی نەریتی ئیسلامی لە بەرواری لەدایکبوونی پێغەمبەر محەمەد ڕوودەدات. شەقامەکان بە گڵۆپی دیکۆراتی ڕازێنراونەتەوە لەکاتێکدا خەڵک لە مزگەوتەکان کۆدەبنەوە بۆ نوێژی تایبەت. وتار، سروود، و کاروان ئەنجام دەدرێت کە تیشک دەخاتە سەر فێرکارییەکانی ژیانی پێغەمبەر محەمەد ئەم فێستیڤاڵانە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پاراستنی کولتوری پاکستان لە هەمان کاتدا پەروەردەکردنی یەکێتی لە نێوان هاوڵاتیانیدا. پاکستان بە ئاهەنگگێڕان بەم بۆنانە، بە شانازییەوە مێژوو و نەریت و میراتی هەمەچەشنی خۆی بۆ جیهان نیشان دەدات.

پاکستان وڵاتێکی گەشەسەندووە و دەکەوێتە باشووری ئاسیا. ئابوورییەکی هەمەچەشنی هەیە کە بۆ گەشەکردن و گەشەسەندنی زۆر پشت بە بازرگانی دەبەستێت. هاوبەشە بازرگانییە سەرەکییەکانی پاکستان بریتین لە چین، ئەمریکا، یەکێتی ئەوروپا، سعودیە و ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی. وڵاتەکە بە پلەی یەکەم قوماش و جلوبەرگ، کەلوپەلی چەرم، برنج، کەلوپەلی وەرزشی، ماددە کیمیاییەکان و ئامێری نەشتەرگەری هەناردە دەکات. ئەم بابەتە هەناردەکردنانە بەشدارییەکی بەرچاویان لە داهاتی ئاڵوگۆڕی دراوی بیانی پاکستاندا هەیە. لە لایەکی دیکەوە پاکستان بەرهەمی جۆراوجۆری وەک مەکینە و کەرەستە، بەرهەمە نەوتییەکان، ماددە کیمیاییەکان، کانزای ئاسن و بەرهەمە پۆڵاکان هاوردە دەکات. هەروەها وڵاتەکە ماددە خۆراکیەکانی وەک زەیتی خواردن و پەلەوەری هاوردە دەکات بەهۆی ئەوەی خواستی ناوخۆیی لە بەرهەمهێنان تێپەڕێنێت. لە ساڵانی ڕابردوودا پاکستان سەرنجی لەسەر باشترکردنی پەیوەندییە بازرگانییەکانی لەگەڵ وڵاتانی جیاواز لە ڕێگەی ڕێککەوتنە دوولایەنە جۆراوجۆرەکانەوە بووە. ڕێڕەوی ئابووری چین و پاکستان (CPEC) یەکێکە لەو دەستپێشخەرییە گرنگانە کە ئامانجی بەهێزکردنی پەیوەندییە ئابوورییەکانی نێوان هەردوو وڵاتە لەڕێگەی پڕۆژەکانی پەرەپێدانی ژێرخانی ئابوورییەوە. بەڵام هێزی ئەتۆمی بەو مانایەیە کە دەبێت پابەند بێت بە ڕێسا نێودەوڵەتییە توندەکانی پەیوەست بە گواستنەوەی تەکنەلۆژیای ئەتۆمی. کورتهێنانی بازرگانی پاکستان وەک تەحەدایەک دەمێنێتەوە چونکە پڕۆژە یاسای هاوردەکردنی لە داهاتی هەناردەکردن زیاترە. حکومەت سیاسەتەکان جێبەجێ دەکات بۆ بەرزکردنەوەی هەناردەکردن بە پێشکەشکردنی هاندان بۆ بازرگانییەکان بۆ هەمەچەشنکردنی بۆ نوێ هێڵەکانی بەرهەم یان چوونە ناو بازاڕە بەکارنەهێنراوەکانەوە. FDI) لە کەرتەکانی وەک تەکنەلۆژیای زانیاری، قوماش، و بازرگانی کشتوکاڵی.،کە دۆخی بازرگانی پاکستان زیاتر باشتر دەکات بەگشتی، دۆخی بازرگانی پاکستان توانای گەشەکردن نیشان دەدات، و بە جێبەجێکردنی ستراتیژییەکان، وڵاتەکە دەتوانێت هەوڵبدات بەرەو پڕکردنەوەی کورتهێنانی بازرگانی، بەدەستهێنانی زیاتری دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ لە ئاستی جیهانیدا، و هەمەچەشنکردنی بنەمای هەناردەکردنی. ئەمە لە کۆتاییدا دەبێتە هۆی بەدەستهێنانی گەشەپێدانی ئابووری بەردەوام بۆ ئەمە نەتەوەیەکی زیندوو..

پاکستان کە یەکێکە لە خێراترین ئابوورییەکانی باشووری ئاسیا، توانای گەشەسەندنی زیاتری لە بازاڕی بازرگانی دەرەکیدا هەیە. پاکستان بە ژمارەی دانیشتووانەکەی کە زیاتر لە ٢٢٠ ملیۆن کەسە و شوێنێکی جوگرافی ستراتیژییە کە پردێکی باشووری ئاسیا و ئاسیای ناوەڕاست و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی تێدایە، دەرفەتی بەرچاو بۆ بازرگانی و وەبەرهێنانی نێودەوڵەتی پێشکەش دەکات. یەکەم: پاکستان خاوەنی سەرچاوەی سروشتی زۆرە وەک خەڵوز، گازی سروشتی، یەدەگی نەوت، کانزاکانی وەک مس و زێڕ. دەتوانرێت سوود لەم سەرچاوانەی کەڵک وەربگیرێت بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی لە کەرتەکانی وەک کانگا و وزەدا. سەرەڕای ئەوەش پاکستان بە زەوییە بەپیتەکانی ناسراوە کە وای لێدەکات ببێتە هێزێکی کشتوکاڵی. هەناردەکردنی بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وەک برنج، قوماشی پەتۆ، میوە، سەوزە دەتوانێت بەشداربێت لە گەشەکردنی داهاتی دراوی بیانی. دووەم: بەرهەمهێنەرانی پاکستان هەنگاویان ناوە لە بەرهەمهێنانی قوماشدا کە تا ئێستاش کەرتێکی سەرەکییە و بەشدارییەکی بەرچاوی لە هەناردەکردندا کردووە. هێزی کاری لێهاتوو لە وڵاتدا بەشداری دەکات لە بەرهەمهێنانی جلوبەرگی کوالیتی بە نرخێکی کێبڕکێ. هەناردەکردنی قوماش گەشەیەکی بەردەوامی بەخۆیەوە بینیوە بەهۆی دەستڕاگەیشتن بە ئیمتیازات بەپێی ڕێککەوتنە دوولایەنە جیاوازەکان لەگەڵ وڵاتانی وەک یەکێتی ئەوروپا. سێیەم: زیادبوونی ژمارەی دانیشتوانی پاکستان بازاڕێکی بەرفراوانی بەکاربەر پێشکەش دەکات کە دەتوانێت کۆمپانیا بیانییەکان ڕابکێشێت کە بەدوای بازاڕی نوێدا دەگەڕێن بۆ فراوانکردنی کارەکانیان. شارنشینی خێرا خواست لەسەر پەرەپێدانی ژێرخانی دروست دەکات لەوانە پڕۆژەکانی نیشتەجێبوون و تۆڕەکانی گواستنەوە کە ڕێگاکان بۆ هاوردەکردنی کەرەستەی بیناسازی دەکاتەوە. جگە لەوەش، ڕێڕەوی ئابووری چین و پاکستان (CPEC) کە بەشێکە لە دەستپێشخەری پشتێن و ڕێگاوبانی چین (BRI)، توانای بازرگانی پاکستانی زیاتر بەرزکردووەتەوە بە پێشخستنی پەیوەندی نێوان بەندەری گوادەر لەسەر دەریای عەرەبی لەگەڵ چین لە ڕێگەی پڕۆژەکانی ژێرخانی ڕێگاوبان و هێڵی ئاسن. ئەمەش نەک هەر دەستڕاگەیشتن بە بازاڕەکانی ناوچەکە دابین دەکات بەڵکو پاکستان وەک دەروازەیەک لە نێوان ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاسیای ناوەڕاستدا جێگیر دەکات. سەرەڕای ئەوەش، حکومەتی پاکستان چاکسازی ئابووری جێبەجێکردووە بە ئامانجی باشترکردنی ئاسانکاری لە ئەنجامدانی کاروبارەکان لەڕێگەی کەمکردنەوەی ڕێسا سوورەکان و ئاسانکردنی ڕێساکان کە ژینگەیەکی سەرنجڕاکێش بۆ چالاکییە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان دابین دەکەن ئاسۆی وەبەرهێنان لە کۆتاییدا، توانای پەرەپێدانی بازاڕی بازرگانی دەرەکی پاکستان بەرچاوە. سەرچاوە سروشتییەکان، هێزێکی کاری لێهاتوو لە کەرتی بەرهەمهێنان، بازاڕێکی بەکاربەر کە لە گەشەکردندایە، و شوێنی جوگرافیای ستراتیژی بەشدارن لە سەرنجڕاکێشییەکەی. هاوبەشیکردن لەگەڵ پاکستان دەرفەتی گەشەکردن و قازانج لە چەندین کەرتدا بۆ کۆمپانیاکان دەڕەخسێنێت و دەتوانێت ببێتە هۆی پەیوەندییە ئابوورییە سوودبەخشەکانی هەردوولا.

کاتێک باس لە هەڵبژاردنی شتومەک دەکرێت بۆ بازاڕی گەشەسەندنی بازرگانی دەرەکی پاکستان، گرنگە هۆکارە کولتووری و ئابووری و جوگرافییەکانی وڵاتەکە لەبەرچاو بگیرێت. لێرەدا چەند پێشنیارێکتان بۆ دەخەینەڕوو سەبارەت بە چۆنیەتی هەڵبژاردنی بەرهەمە خواستراوەکان: 1- قوماش و جلوبەرگ: پاکستان بە پیشەسازی قوماشی بەهێز ناسراوە. بیر لە هەناردەکردنی جلوبەرگی پەتۆی کوالیتی بەرز بکەرەوە، وەک جل و بەرگ، ئیکسسوارات وەکو ئیسکارف یان شاڵ، و قوماشی ماڵەوە وەکو کەتان یان خاولی. 2. بەرهەمی کشتوکاڵی: پاکستان ئابوورییەکی کشتوکاڵی هەیە کە هەلی هەناردەکردنی جۆراوجۆری هەیە. گرنگی بە دروێنەکردنی میوەکانی وەک بامێ یان پرتەقاڵ بدە چونکە لە ئاستی جیهانیدا زۆر بەدواداچوونیان بۆ دەکرێت. سەرەڕای ئەوەش، جۆرەکانی برنج (وەک بەسمەتی) خواستێکی بەرچاویان هەیە. 3. کەلوپەلی چەرم: پاکستان خاوەنی پیشەسازییەکی چەرمە کە بە باشی دامەزراوە. هەناردەکردنی بەرهەمەکانی وەک پێڵاو، جزدان، جانتا/جانتا کە لە چەرمێکی کوالیتی بەرز دروستکراون دەتوانێت قازانج بکات. 4- کەلوپەلی وەرزشی: کەلوپەلی وەرزشی پاکستان بەهۆی کوالیتی دەستی و نرخەکەیەوە ناسنامەیەکی نێودەوڵەتی بەدەستهێناوە. گەڕان بەدوای هەناردەکردنی ئامێرەکانی کریکێت (لەوانەش بات و تۆپ)، تۆپی تۆپی پێ، جلوبەرگی وەرزشی/ئیکسسواراتەکانی پەیوەست بە تۆپی پێ یان هۆکی. 5. کاری دەستی: پیشەوانانی پاکستان کاری دەستی جوان دروست دەکەن کە ڕەنگدانەوەی میرات و کولتووری دەوڵەمەندی وڵاتەکەیە. مۆبیلیات/شتە دەستکردە دارەکان، سێتی سیرامیک/پۆرسلین بە دەست ڕەنگاوڕەنگ دەتوانن هەڵبژاردەی بەناوبانگ بن بۆ بازاڕەکانی دەرەوەی وڵات. 6.بەرهەمە خۆراکیەکان: بەهاراتەکان ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە خواردنی پاکستانیدا؛ بۆیە هەناردەکردنی بەهاراتەکانی وەک تۆوی زیرە/هێلکە/تۆزی زەنجەفیل دەتوانێت قازانجێکی شایستە بەدەستبهێنێت. هەروەها پێویستە کەسانی ئارەزومەند بەرهەمە خۆراکیەکانی دیکەی تایبەت بە پاکستان لەبەرچاو بگرن وەک شیرینی تەقلیدی (بۆ نموونە، گوڵەب جامون)، ترشیات/چەتنی کە لە میوە/سەوزەی نامۆ دروستکراون. . لەبیرت بێت کە لێکۆڵینەوەی وردی بازاڕ، پاراستنی ستانداردەکانی کوالیتی و بەدواداچوون بۆ ڕەوتە سەرهەڵداوەکان هەنگاوی گرنگن بۆ دیاریکردنی ئەوەی کە چ بەرهەمێکی تایبەت بە باشی لە بازاڕی بازرگانی دەرەکی پاکستاندا دەفرۆشرێت.

پاکستان وڵاتێکی باشووری ئاسیایە و میراتێکی دەوڵەمەندی کولتووری هەیە، بە تایبەتمەندییە ناوازەکانی کڕیاران و هەندێک تابۆی کولتووری ناسراوە. تێگەیشتن لەم لایەنانە دەتوانێت زۆر گرنگ بێت لە کاتی پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارە پاکستانییەکان. لە ڕووی تایبەتمەندی کڕیارەوە، پاکستانییەکان بە گشتی کەسانی گەرم و گوڕ و میواندۆستن و پەیوەندییە کەسییەکان بە نرخ دەزانن. دروستکردنی پەیوەندی بەهێز لەسەر بنەمای متمانە و ڕێزگرتن لە کارلێکەکانی بازرگانیدا زۆر گرنگە. گرنگە کات وەبەربهێنیت بۆ ناسینی کڕیارە پاکستانییەکانت لەسەر ئاستی کەسی پێش ئەوەی خۆت بخەیتە ناو بابەتە بازرگانییەکانەوە. هەروەها کڕیارانی پاکستان سەرنجی کەسی و خزمەتگوزاری نایابی کڕیاران بەرز دەنرخێنن. چاوەڕوانی وەڵامی خێرا بۆ پرسیارەکان و بەرهەم یان خزمەتگوزاری کوالیتی بەرز دەکەن. نیشاندانی پیشەیی و جێبەجێکردنی بەڵێنەکان بە نیشانەی متمانەپێکراوی دادەنرێت. کاتێک باس لە تابووە کولتوورییەکان دەکرێت، گرنگە ئاگاداری هەندێک بابەت بیت کە ڕەنگە لە پاکستان توڕە یان هەستیار بن: 1- ئایین: ئیسلام ڕۆڵێکی بەرچاوی هەیە لە کۆمەڵگەی پاکستاندا؛ بۆیە گرنگە خۆت بەدوور بگرین لە هەر باسێک یان کردارێک کە بێڕێزی بە ئیسلام یان بیروباوەڕی ئایینی تر بکات. 2- سیاسەت: لە پاکستاندا بابەتە سیاسییەکان دەتوانن زۆر هەستیار بن بەو پێیەی بۆچوونی جیاواز لەنێو دانیشتوواندا هەیە سەبارەت بە کەسایەتییە سیاسییەکان یان پارتەکان. باشتر وایە باسی سیاسەت نەکەیت مەگەر موکلەکەت دەست بەو جۆرە گفتوگۆیانە نەکات. 3- ڕۆڵی جێندەری: ڕۆڵی جێندەری نەریتی لە پاکستاندا باو بووە، کە زۆرجار پیاوان پۆستی دەسەڵاتیان لەناو ماڵ و بازرگانیدا هەیە. زۆر گرنگە کە پیشەییبوون بپارێزین لە هەمان کاتدا ڕێز لە داب و نەریتە ناوخۆییەکان بگرین سەبارەت بە داینامیکی جێندەری. 4.نۆرمەکانی کۆمەڵایەتی: PDA (نمایشکردنی سۆز و خۆشەویستی گشتی)، بەتایبەتی لە نێوان هاوسەرە بێ شووەکاندا، بەگشتی لە کۆمەڵگەی پاکستاندا بەهۆی بەها کۆنەپەرستانەوە وەک شتێکی نەگونجاو سەیر دەکرێت. باشتر وایە لەکاتی کارلێککردن لەگەڵ کڕیارەکاندا لە دەرەوەی سڵاوی ستاندارد پەیوەندی جەستەیی نەکەیت. 5.خۆراکە تابووەکان: پێویستە لە کاتی پێشکەشکردنی بژاردەی خۆراکدا لە خواردنی گۆشتی بەراز دوور بکەویتەوە لەبەرئەوەی موسڵمانان گۆشتی بەراز بە قەدەغە دەزانن بەهۆی بیروباوەڕی ئایینیەوە – ئەمەش هەم ئەو خواردنانە دەگرێتەوە کە لە کاتی کۆبوونەوەکاندا پێشکەش دەکرێن و هەروەها هەر دیارییەک کە پەیوەندی بە ماددە خۆراکییەکانەوە هەبێت دەبێت بەرهەمە گۆشتی بەرازەکان بەدەر بکات؟ تێگەیشتن لە تایبەتمەندییە ناوازەکانی کڕیار و ئاگاداربوون لە تابووە کولتوورییەکان یارمەتیدەر دەبێت بۆ دامەزراندنی پەیوەندی بازرگانی سەرکەوتوو لە پاکستان. ڕێزگرتن لە داب و نەریتە ناوخۆییەکان ڕێگەیەکی دوور دەبڕێت لە دروستکردنی متمانە و پەیوەندی لەگەڵ کڕیارە پاکستانییەکان.

سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی و ئامۆژگارییەکان بۆ پاکستان پاکستان کە دەکەوێتە باشووری ئاسیا، سیستەمێکی بەرفراوانی بەڕێوەبردنی گومرگی هەیە بۆ ڕێکخستنی هاوردە و هەناردەکردن. بەشی گومرگی وڵات ئەرکی دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ڕێساکانی بازرگانی و کۆکردنەوەی باج و باج و ڕێگریکردن لە چالاکییەکانی قاچاخ و ئاسانکاری بازرگانی نێودەوڵەتی لە ئەستۆدایە. لێرەدا چەند لایەنێکی سەرەکی سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی پاکستان لەگەڵ ئامۆژگاری گرنگ دەخەینەڕوو: 1. بەڵگەنامە: لە کاتی چوونە ژوورەوە یان دەرچوون لە پاکستان، گەشتیاران دەبێت خاوەنی پاسپۆرتی کارا یان بەڵگەنامەی تری گەشتیاری دانپێدانراو بن. سەرەڕای ئەوەش، پێویستە فۆڕمی ڕاگەیاندنی گومرگی بە وردی پڕبکرێتەوە بۆ ڕاگەیاندنی هەر کاڵایەک کە دەهێنرێتە ناو وڵات یان دەبرێتە دەرەوە. 2- شتومەکی قەدەغەکراو و سنووردار: هەندێک شتومەک هاوردەکردنیان بۆ پاکستان قەدەغەیە بەهۆی نیگەرانی سەلامەتی یان سنووردارکردنی یاسایی. ئەمەش ماددەی هۆشبەر، چەک، دراو یان کاڵای ساختە، ماددە قێزەونەکان، ماددە مەترسیدارەکان (وەک ماددە کیمیاییە ژەهراویەکان) و شوێنەوارە کولتوورییەکان بەبێ مۆڵەتی پێویست دەگرێتەوە. 3. حیساباتی باج: ڕێژەی باج دەگۆڕێت بەپێی سروشتی ئەو کاڵایانەی کە هاوردە/هەناردە دەکرێن و هەروەها بەهایان. ئەم ڕێژانە دەتوانرێت لە ڕێگەی پلاتفۆرمە ئۆنلاینەکانەوە دەستیان پێ بگات کە لەلایەن دەستەی داهاتی فیدراڵی (FBR) لە پاکستان دابین دەکرێن. 4. پاککردنەوەی کەناڵە سوورەکان: دوای گەیشتنیان بە فڕۆکەخانەکان یان بەندەرەکانی پاکستان، دوو کەناڵ هەیە - سەوز بۆ ئەو سەرنشینانەی کە هیچ شتێکی باجخواز/قەدەغەکراو/سنووردار هەڵنەگرن و سوور بۆ ئەوانەی کە پێویستە پێش پاککردنەوەیان لەلایەن دەسەڵاتدارانی گومرگیەوە ئەو جۆرە شتانە ڕابگەیەنن. 5. پشکنینی جانتا: باو و ئاساییە کە پشکنینی جانتا لە کاتی گەیشتنیان بە پاکستان ئەنجام بدرێت بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە ڕێساکانی هاوردەکردن. هاوکاری لەگەڵ بەرپرسان لەم پرۆسەیەدا دەتوانێت ڕێکارەکانی پاککردنەوە خێراتر بکات. 6. دەرماڵەی بێ باج: گەشتیاران دەتوانن سوودمەند بن لە دەرماڵەی بێ باج لەکاتی هێنانی کەلوپەلی کەسی بۆ وڵات لە سنوورێکی گونجاودا کە لەلایەن FBR دانراوە. 7.سیستەمی ئۆنلاین بەیاننامەی گومرگی (WeBOC): WeBOC ئاسانکاری دەکات بۆ مامەڵەی بێ کاغەز کە ڕێگە بە بازرگانان/هەڵگرانی نێودەوڵەتی/بریکاری گومرگی/ئۆپەراتۆرانی بازرگانی ئەلیکترۆنی دەدات بەیاننامەی ئەلیکترۆنی بە شێوەی ئۆنلاین پێشکەش بکەن پێش پرۆسەکانی پاککردنەوەی فیزیکی لە بەندەرەکان/فڕۆکەخانەکان/سنوورە وشکانییەکان. 8. گرنگی یارمەتی پیشەیی: بۆ ئەو کەسانە یان بازرگانیانەی کە پێداویستی هاوردە/هەناردەکردنی ئاڵۆزیان هەیە، داوای یارمەتی پیشەیی لە بریکارەکانی گومرگی یان بریکارەکانی پاککردنەوە دەتوانێت پرۆسەکە زۆر ئاسان بکات و دڵنیابێت لە پابەندبوون بە ڕێساکان. زۆر گرنگە ئاگاداری سیستەمی بەڕێوەبردنی گومرگی پاکستان بیت و پابەند بیت بە ڕێساکانی لە کاتی گەشتکردن بۆ یان هاوردەکردن/هەناردەکردنی کاڵا لەو وڵاتە. پابەندنەبوون لەوانەیە ببێتە هۆی سزا و دەستبەسەرداگرتنی کاڵا و ئاڵۆزی یاسایی. بۆیە باشتر وایە لە ڕێگەی سەرچاوە فەرمییەکانی حکومەتەوە ئاگاداری نوێترین یاساکانی گومرگی بن یان داوای ڕێنمایی لە کەسانی پسپۆڕی شارەزا بکەن لەکاتی پێویستدا.

پاکستان سیاسەتێکی تایبەت و وردی باجی هاوردەکردنی هەیە کە ئامانجی پاراستنی پیشەسازییە ناوخۆییەکانە و لە هەمان کاتدا بازرگانی نێودەوڵەتی بەرەوپێش دەبات. وڵاتەکە سیستەمێکی گومرگی پەیڕەو دەکات، کە باجی هاوردەکردن لەسەر کاڵا جۆراوجۆرەکان کە دەچنە ناو وڵاتەوە وەردەگیرێت. ڕێژەی باجی هاوردەکردن بەپێی جۆری بەرهەمەکە دەگۆڕێت. باجی گومرگی پاکستان (PCT) بەرهەمەکان بۆ بەشە جیاوازەکان، بابەتەکان و سەردێڕی لاوەکی پۆلێن دەکات، هەریەکەیان ڕێژەی تایبەتی باجی هاوردەکردنیان هەیە. ڕەنگە هەندێک بەرهەم بەهۆی ڕێککەوتنە دوولایەنەکان یان ڕێککەوتنە بازرگانییە ناوچەییەکان شایستەی لێخۆشبوون یان کەمکردنەوەی باج بن. بەیاننامەی گشتی مانیفێستی گشتی هاوردەکردن (IGM) ئیجبارییە بۆ هەموو ئەو بارانەی کە لە ڕێگەی دەریایی یان ئاسمانییەوە دەگەنە پاکستان. ئەم بەڵگەنامەیە یارمەتیدەرە بۆ دیاریکردنی باجی گومرگی کارپێکراو. باجی هاوردەکردن بە پلەی یەکەم لەسەر بنەمای بەهای کاڵا هاوردەکراوەکانە کە بە باجی ad-valorem ناسراون، کە وەک ڕێژەی سەدی بەهای CIF (Cost, Insurance & Freight)ی بەرهەمەکە حیسابی بۆ دەکرێت. ڕەنگە پارەی دیکە بریتی بن لە باجی فرۆشتن و باجی ڕاگرتن بەپێی سروشتی ئەو کاڵایانەی کە هاوردە دەکرێن. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە پاکستان هانی هاوردەکردنی کەرەستەی خاو و ئامێرەکانی پێویست بۆ بەرهەمهێنانی پیشەسازی دەدات لە ڕێگەی هاندانە جۆراوجۆرەکانەوە وەک کەمکردنەوەی باجی هاوردەکردن یان لێخۆشبوون. ئەم ستراتیژە ئامانجی بەرزکردنەوەی تواناکانی بەرهەمهێنانی ناوخۆییە لە هەمان کاتدا کەمکردنەوەی پشتبەستن بە هاوردەکردن بۆ کاڵای تەواو لەو کەرتانەدا. جگە لەوەش سنووردارکردن و قەدەغەکردن هەیە کە لەلایەن دەسەڵاتدارانی پاکستانەوە بەسەر هەندێک کاڵای وەک ماددە هۆشبەرەکان، دراوی ساختە، چەک و تەقەمەنیدا سەپێنراوە بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی گشتی و ئاسایشی نیشتمانی. بە گشتی، بەردەوام بوون لە سیاسەتەکانی باجی هاوردەکردنی پاکستان بۆ ئەو بازرگانیانەی کە خەریکی بازرگانی نێودەوڵەتین لەگەڵ ئەم وڵاتەدا، زۆر گرنگە. پێشنیار دەکرێت کە بازرگانەکان ڕاوێژ لەگەڵ دەڵاڵی گومرگی پیشەیی یان پسپۆڕانی یاسایی بکەن بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کاریگەر ئەم ڕێسایانە بەڕێوەببەن.

سیاسەتی باجی هەناردەکردنی پاکستان ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە داڕشتنی ئابووری وڵات و بەرەوپێشبردنی هەناردەکردنی. حکومەت ڕێوشوێنی جۆراوجۆری جێبەجێ کردووە بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی و بەرزکردنەوەی هەناردەکردن لە ڕێگەی سیاسەتی باجی لەبارەوە. بۆ دەستپێکردن، پاکستان ڕژێمێکی باجی تاڕادەیەک کەمی هەیە بۆ زۆربەی پیشەسازییەکانی هەناردەکردن. بۆ هاندانی بازرگانی و زیادکردنی توانای کێبڕکێ، هەناردەکردن لە باجی گشتی فرۆشتن (GST) و باجی بەهای زیادکراو (VAT) بەخشراوە. ئەمەش دڵنیای دەدات لەوەی هەناردەکاران بارگرانییان لەسەر نەبێت بە باجی زیادە لەسەر کاڵاکانیان کە بڕیارە بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان بن. جگە لەوەش، پاکستان چەندین هاندان و لێخۆشبوونی دارایی پێشکەش دەکات بۆ هاندانی هەناردەکردن. پیشەسازییەکانی هەناردەکردن چێژ لە کەمکردنەوەی باجی داهات یان لێخۆشبوونی تەواو لە باجی داهات بۆ ماوەیەکی دیاریکراو وەردەگرن. ئەمەش ڕێگە بە بازرگانەکان دەدات قازانجی زیاتر بهێڵنەوە و وەبەرهێنان بکەنەوە لە کارەکانیاندا و پشکی بازاڕیان فراوانتر بکەن لە ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیدا. هەروەها حکومەت باجی گومرگی سفر لەسەر هاوردەکردنی ئەو کەرەستە خاوانەی کە لە کاڵای بەرهەمهێناندا بەکاردەهێنرێن کە تەنها بۆ مەبەستی هەناردەکردنە، دابین دەکات. ئەمەش پەرە بە زیادکردنی بەها دەدات لە ناوخۆی وڵاتدا بە هەرزانکردنی بەرهەمهێنانی بەرهەمی تەواو لە ناوخۆدا نەک هاوردەکردنی بە تەواوی کۆکراوە یان لە شوێنێکی تر دروستکراوە. جگە لەوەش، پاکستان چەندین ناوچەی ئابووری تایبەتی (SEZ) دامەزراندووە کە بەرهەمهێنەران دەتوانن سوودمەند بن لە ڕێژەی باجی ئیمتیاز. ئەم ناوچانە کۆمەڵێک هاندان پێشکەش دەکەن وەک لێخۆشبوون لە باجی گومرگی لەسەر هاوردەکردنی ئامێرەکان، خێراکردنی دەرماڵەی دابەزینی بەها، کەمکردنەوەی کەمترین باجی بەدیل (MAT)، و لێخۆشبوون لە باجی ڕاگرتن لەسەر پاداشتەکان بۆ ماوەیەکی دیاریکراو. بە گشتی سیاسەتی باجی هەناردەکردنی پاکستان ئامانجی دابینکردنی ژینگەیەکی گونجاوە بۆ ئەو بازرگانیانەی کە سەرقاڵی هەناردەکردنی کاڵاکانن. بە دابینکردنی لێخۆشبوون لە باجی فرۆشتن، زێدەباری، باجی داهات بۆ داهاتی هەناردەکاران دوای گەیشتن بە هەندێک ئاست/درێژکردنەوە/گەڕانەوە/ئەولەویەت/جێگرەوەی هاوردەکردن/پاراستنی پیشەسازی ناوخۆیی/قەرزەکانی بازرگانی گەنجان بە ڕێژەی ئیمتیازاتی زیادکردن/بەخشینی ئامێر/ئامێر/هاردەکردنی ماددە خاوەکان/ ئاسانکارییەکانی دووبارە پارەدارکردنی موشارەقە/پەرەپێدانی سەرچاوە مرۆییەکان/پلانی گەرەنتی قەرزی هەناردەکردن/هاندانەکانی باج/پاکێجی پشتگیری بارهەڵگر/ستراتیژی هێڵی گومرگی/درێژکردنەوەی دەستڕاگەیشتن/دەستپێکردنی پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی/گەڕان بە بازاڕە نوێیەکان/پێشانگاکان/پێشانگاکان/دامەزراندنی پۆلە پیشەسازییەکان/ناوچەی پرۆسێسکردنی پیشەسازی/ هاندان بۆ داهێنان و گواستنەوەی تەکنەلۆژیا، حکومەت هانی پیشەسازییە ناوخۆییەکان دەدات بۆ گەشەکردن، هەمەچەشنکردنی بەرهەمەکانیان و گەڕان بەدوای بازاڕە نێودەوڵەتییە نوێیەکاندا.

پاکستان是一个以制造业为主导的发展中国家,出口占据了其经济增长重要地位了一些认证措施来确保其产品的质量和合规性。首先,巴基斯坦政府设立了“巴基斯坦标准与品质控制局”(دەسەڵاتی ستاندارد و کۆنترۆڵی کوالیتی پاکستان، PSQCA)来监管并确保产品符合国际和国内标准。这个机构承担着对各个行业中生产商品进行检查、认证和授权的任务。其次,PSQCA还为出口颁发认证证书,包括“巴基斯坦标志”(پاکستان مارک)品品质得到公正评估,并符合买家的要求。这些认证不仅提高了产品的竞争力,也有助于巴基斯坦向全球市场推广自身企业形象。此外,在进入一些特定市场时,某些商品可能需要符合特定标准或技术规范国际组织及相关行业协会积极合作,在提供所需技术指导、培训和测试设备等方面给予支持,并帮助企业获取相应必要的认证。总体而言,巴基斯坦非常重视出口认证,并致力于通过提供高质量产品和服务来增加其在彽际市场上的竞争力。这些措施将进一步帮助巴基斯坦实现经济增长和减少贸易赤字。

پاکستان کە دەکەوێتە باشووری ئاسیا، تۆڕێکی لۆجستیکی گەشەسەندوو و باشی هەیە کە بە شێوەیەکی کارا پێداویستییەکانی بازرگانی و تاکەکان دابین دەکات. لێرەدا چەند بژاردەیەکی لۆجستیکی پێشنیار کراو لە پاکستان دەخەینەڕوو. 1- ژێرخانی بەندەر: پاکستان شوێنی دوو بەندەری گەورەی دەریاییە - بەندەری کەراچی و بەندەری قاسم. ئەم بەندەرانە زۆربەی باری باری دەریایی کە دێنە ژوورەوە و دەرەوەی وڵات بەڕێوەدەبەن. ژێرخانی مۆدێرن و ئامێری پێشکەوتووی مامەڵەکردن و ڕێکارە گومرگییە کارامەکان پێشکەش دەکەن. 2. گواستنەوەی ڕێگاوبان: پاکستان تۆڕێکی بەرفراوانی گواستنەوەی ڕێگاوبانی هەیە کە شار و شارۆچکە گەورەکانی سەرتاسەری وڵات دەگرێتەوە. دەسەڵاتی ڕێگاوبانی نیشتمانی (NHA) پارێزگاری لە ڕێگا سەرەکییەکان دەکات کە ناوچە ئابوورییە سەرەکییەکانی وەک لاهور، کەراچی، ئیسلام ئاباد و پێشەوا بەیەکەوە دەبەستنەوە. 3- هێڵی ئاسن: سیستەمی هێڵی ئاسنی پاکستان شارە گەورەکانی ناوخۆ و هەروەها وڵاتانی دراوسێی وەک چین و ئێران بەیەکەوە دەبەستێتەوە. بژاردەیەکی کاریگەر لە ڕووی تێچوونەوە بۆ گواستنەوەی کاڵاکان بە مەودای دوورتر لە ناوخۆی وڵاتدا دابین دەکات. 4. خزمه تگوزاری بارهه ڵه کانی ئاسمانی: بۆ باره کانی هه ستیار به کات یان کاتێک دووری فاکته ڕ بێت، خزمه تگوزاری بارهه ڵه ئاسمانییه کان له ڕێگه ی فڕۆکه خانه نێوده وڵه تییه کان وه ک فڕۆکه خانه ی نێوده وڵه تی جینا له که ڕاچی یان فڕۆکه خانه ی نێوده وڵه تی ئه لاما ئیقبال له لاهور به ڕده سته . کۆمپانیا جۆراوجۆرەکانی بارهەڵگر لە ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیدا کاردەکەن بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کارا مامەڵە لەگەڵ پێداویستییەکانی گواستنەوەی باری ئاسمانیدا بکەن. 5 کۆمپانیاکانی گواستنەوەی بار: چەندین کۆمپانیای بەناوبانگی گواستنەوەی بار لە پاکستان کاردەکەن و چارەسەری لۆجستیکی گشتگیر پێشکەش دەکەن بۆ هاوردە و هەناردەکردن لە سەرانسەری جیهاندا. ئەم کۆمپانیایانە خزمەتگوزارییەکانی وەک یارمەتیدانی گومرگی، پشتگیری بەڵگەنامە، دامەزراوەی کۆگا، چارەسەری پاکەتکردن، خزمەتگوزاری گەیاندنی دەرگا بە دەرگا لەگەڵ سیستەمی بەدواداچوون پێشکەش دەکەن کە دڵنیای دەدات لە بەڕێوەبردنی زنجیرەی دابینکردن بە شێوەیەکی ڕێک و پێک. 6 دامەزراوەی کۆگا: بۆ دابینکردنی داواکارییەکانی هەڵگرتن بە شێوەیەکی کاریگەر لە سەرانسەری ناوچە جیاوازەکاندا، پاکستان چەندین کۆگا پێشکەش دەکات کە بە دامەزراوە مۆدێرنەکانی وەک کۆنترۆڵکردنی پلەی گەرمی بۆ کاڵا لەناوچووەکان یان بارودۆخی تایبەتی هەڵگرتن کە لەلایەن هەندێک پیشەسازی وەک دەرمان یان ماددە کیمیاییەکانەوە پێویستن، تەیارکراون. 7 کۆمپانیای گواستنەوەی جیهانی: هێڵە گەورەکانی کەشتیوانی نێودەوڵەتی خزمەتگوزاری بەردەوامی کۆنتێنەر بەڕێوەدەبەن کە بەندەرەکانی پاکستان بە شوێنە جیهانییەکان لە سەرانسەری جیهاندا دەبەستنەوە. ئەوان کاتی ترانزێتی متمانەپێکراو بە نرخێکی کێبڕکێ پێشکەش دەکەن بە سوودوەرگرتن لە ڕێگاکانی گواستنەوەی ڕاستەوخۆ لە بەندەرەکانەوە کە لە نزیکەوە هەڵکەوتوون لە ڕێگەی ناوەندەکانی گواستنەوەی کەشتی لە کەنداوی عەرەبی یان باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا. 8 پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی: لەگەڵ پەرەسەندنی بەناوبانگی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە پاکستان، چەندین بازاڕی ئۆنلاین سەریان هەڵداوە. ئەم پلاتفۆرمانە پشتگیری لۆجستیکی کارا پێشکەش دەکەن، لەوانەش خزمەتگوزاری کۆگاکردن و جێبەجێکردن، بۆ ئەو بازرگانیانەی کە بەرهەمەکانیان بە شێوەی ئۆنلاین دەفرۆشن. لە کۆتاییدا، ژێرخانی لۆجستی پاکستان کۆمەڵێک بژاردەی بەرفراوان پێشکەش دەکات بۆ ئاسانکاری جووڵەی کاڵاکان چ لە ناوخۆ و چ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا. لە بەندەرەکانەوە، ڕێگاوبانەکان، هێڵی ئاسنەکانەوە تا خزمەتگوزارییەکانی باری ئاسمانی و کۆمپانیاکانی گواستنەوەی بار - سەرچاوەی زۆر لەبەردەستدایە بۆ دابینکردنی پێداویستییە لۆجستییە جیاوازەکان بە شێوەیەکی کارا.

پێشانگای بازرگانی گرنگ

پاکستان وڵاتێکی گەشەسەندووە و دەکەوێتە باشووری ئاسیا و ژمارەی دانیشتووانەکەی زیاتر لە ٢٢٠ ملیۆن کەسە. سەرەڕای ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگی ئابووری، توانیویەتی کەناڵە گرنگەکانی تەداروکی نێودەوڵەتی دابمەزرێنێت و میوانداری پێشانگای بازرگانی بەرچاو بکات. لەم بابەتەدا بەدواداچوون بۆ هەندێک لە کڕیارە نێودەوڵەتییە گرنگەکان دەکەین بۆ پاکستان و پێشانگە بازرگانییە گەورەکان کە لەو وڵاتەدا بەڕێوەدەچن. پاکستان بە شێوەیەکی ستراتیژی هاوبەشی لەگەڵ چەند وڵاتێک کردووە بۆ بەرەوپێشبردنی بازرگانی و ڕاکێشانی کڕیارە نێودەوڵەتییەکان. چین یەکێکە لە هاوبەشە بازرگانییە پێشەنگەکانی، چەندین کۆمپانیای چینی وەبەرهێنان لە کەرتە جیاوازەکانی ئابووری پاکستاندا دەکەن. ڕێڕەوی ئابووری چین و پاکستان (CPEC) دەرفەتی بازرگانی نێوان هەردوو وڵاتی زیاتر بەرزکردەوە. جگە لەوەش پاکستان هاوکاری وڵاتانی وەک ئەمریکا، بەریتانیا، ئەڵمانیا، سعودیە و ئیمارات دەکات بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییە بازرگانییەکان. ئەم هاوبەشییانە دەبێتە هۆی هاتنی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI) بۆ پیشەسازییەکانی وەک قوماش، بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێل، تەکنەلۆژیای زانیاری (IT) و کشتوکاڵ. بۆ نمایشکردنی بەرهەمەکانی و ڕاکێشانی کڕیارە نێودەوڵەتییەکان لە سەرانسەری جیهان، پاکستان بە درێژایی ساڵ میوانداری چەندین پێشانگای بازرگانی دیار دەکات. هەندێک لەوانە بریتین لە: 1. کۆنفرانسی جیهانی فیدراسیۆنی نێودەوڵەتی جلوبەرگ: ئەم چالاکییە بەرهەمهێنەرانی پێشەنگی جلوبەرگ لە سەرانسەری جیهان کۆدەکاتەوە بۆ گەڕان بەدوای ئاسۆی بازرگانی لەناو پیشەسازی قوماشی پاکستان کە لە گەشەکردندایە. 2. پێشانگای پاکستان: ئەم پێشانگایە لەلایەن دەسەڵاتی گەشەپێدانی بازرگانی پاکستان (TDAP) ڕێکخراوە، ئامانجی تیشک خستنە سەر بەرهەمە پاکستانییەکانە لە چەندین کەرتدا وەکو قوماش و جلوبەرگ؛ کەلوپەلی چەرم؛ کەلوپەلی وەرزشی؛ پێداویستییەکانی نەشتەرگەری; کەلوپەلی ماڵەوە؛ کاری دەستی؛ بەرهەمی کشتوکاڵی; و زۆر شتی تر. . 4. کۆڕبەندی بازرگانی پاک و چین: ئەم کۆڕبەندە ئامانجی بەهێزکردنی پەیوەندییە بازرگانییە دوولایەنەکانی نێوان هەردوو وڵاتە لەڕێگەی دابینکردنی سەکۆیەک بۆ تۆڕکردن لەنێوان بازرگانانی پیشەسازییە جیاوازەکاندا. 5- هەفتەی جلوبەرگی بووک: ئەم چالاکییە گرنگی بە پیشەسازی مۆدەی بووک دەدات، کڕیارە نێودەوڵەتییەکان ڕادەکێشێت کە ئارەزووی جلوبەرگی بووک پاکستانی و جلوبەرگی تەقلیدی بووکێنی دەکەن. 6. خواردن و میوانداری پاکستان: ئەم پێشانگایە وەک سەکۆیەک بۆ هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان لە پیشەسازی خۆراک و میوانداریدا کاردەکات بۆ نمایشکردنی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکانیان، ئەمەش کڕیارە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لەو زۆرێک لە کەناڵە گرنگە نێودەوڵەتییەکانی دابینکردن و پێشانگە بازرگانییەکان کە پاکستان میواندارییان دەکات. ئەم چالاکییانە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە بەرزکردنەوەی هەناردەکردن و ڕاکێشانی وەبەرهێنانی بیانی و پێشخستنی گەشەی ئابووری و ڕەخساندنی هەلی کار لە کەرتە جیاوازەکان لە سەرانسەری وڵاتدا.

بزوێنەری گەڕانی باو

پاکستان دیمەنێکی دیجیتاڵی هەمەچەشن و گەشەسەندنی هەیە، چەندین بزوێنەری گەڕانی بەناوبانگ لەلایەن بەکارهێنەرانی ئینتەرنێتەوە بەکاردەهێنرێن. لە خوارەوە چەند بزوێنەری گەڕان کە بە شێوەیەکی باو لە پاکستان بەکاردەهێنرێن لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1- گووگڵ (www.google.com.pk): گووگڵ زۆرترین بزوێنەری گەڕانە کە لە سەرانسەری جیهاندا بەکاردێت و پاکستانیش دەگرێتەوە. ئەنجامی گەڕانی گشتگیر و خزمەتگوزاری زیادەی جۆراوجۆر وەک نەخشە و ئیمەیڵ و وەرگێڕان پێشکەش دەکات. 2. Bing (www.bing.com): Bing یەکێکی ترە لە بزوێنەرەکانی گەڕان کە بە شێوەیەکی بەرفراوان ناسراوە و لە پاکستان بەکاردێت. گەڕان بەدوای وێب، گەڕان بەدوای وێنە، نوێکردنەوەی هەواڵ و تایبەتمەندیەکانی تر دابین دەکات. 3. یاهوو (www.yahoo.com): یاهوو بزوێنەرێکی گەڕانی ناسراوە کە گەڕان لە وێبدا لەگەڵ نوێکردنەوەی هەواڵ و خزمەتگوزاری ئیمەیڵ و ڤیدیۆ و زانیاری دارایی و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات. 4. DuckDuckGo (duckduckgo.com): DuckDuckGo گرنگی بە نهێنی دەدات لە کاتی گەڕانەکانی ئۆنلاین بە بەدواداچوون بۆ داتای بەکارهێنەر یان کەسایەتیکردنی ئەنجامەکان بە پشتبەستن بە چالاکییەکانی ڕابردوو. 5- یاندێکس (yandex.com): یاندێکس بزوێنەری گەڕانە کە بنکەکەی لە ڕووسیایە و لەگەڵ خزمەتگوزارییەکانی دیکەی وەک نەخشە، وێنە، ڤیدیۆ، نوێکردنەوەی هەواڵ تایبەت بە ڕووسیا و وڵاتانی دراوسێی وەک پاکستان توانای گەڕان لە وێبدا دابین دەکات. 6. Ask.com (www.ask.com): Ask.com ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات بە شێوەی زمانی سروشتی پرسیار بکەن نەک گەڕان لەسەر بنەمای وشەی سەرەکی کە بە شێوەیەکی باو لە پلاتفۆرمەکانی تردا دەبینرێت. 7. ئیکۆسیا (www.ecosia.org/pk/): ئیکۆسیا بزوێنەرێکی گەڕانە کە ژینگەدۆستە و قازانجەکانی بەکاردەهێنێت بۆ چاندنی نەمام لە ئاستی جیهانیدا بۆ پڕۆژەکانی بەردەوامی لە هەمان کاتدا بەکارهێنەران دەتوانن گەڕانی بەردەوامی وێب ئەنجام بدەن. 8. بایدو (baidu.pk.baidu-URL1.cn/EN)): بەناوبانگترین بزوێنەری گەڕانی ناوخۆیی چینە کە بە پلەی یەکەم گرنگی بە خزمەتکردنی بینەرانی چینی دەدات؛ هەروەها تواناکانی گەڕان بەدوای ئینگلیزیدا بۆ بەکارهێنانی جیهانی لەناو چیندا دابین دەکات کە بەرەو وڵاتانی دراوسێی وەک پاکستان درێژدەبێتەوە. تێبینی: تکایە پێش ئەوەی بچیتە ناو هەر ماڵپەڕێکەوە دڵنیابە کە ئامێرەکەت ڕێوشوێنی ئاسایشی دروستی وەک نەرمەکاڵای دژەڤایرۆسی هەیە بۆ ئەوەی خۆت لە هەڕەشە یان چالاکیی زیانبەخشی ئۆنلاین بپارێزیت.

لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی

لە پاکستان چەندین بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕەی زەرد دیار هەیە کە زانیاری بازرگانی و خزمەتگوزارییەکان دەدەن. لە خوارەوە هەندێک لە بەڕێوەبەرایەتییە سەرەکییەکانی لاپەڕە زەردەکانی وڵات لەگەڵ ماڵپەڕەکانی خۆیان دەخەینەڕوو: 1. لاپەڕە زەردەکانی پاکستان (https://www.yellowpagespakistan.com/) لاپەڕە زەردەکان پاکستان بەڕێوەبەرایەتییەکی گشتگیرە لە ڕێگەی ئۆنلاینەوە کە لیستێکی بازرگانی جۆراوجۆر لە سەرانسەری وڵاتدا دەخاتە ڕوو. چەندین پۆلی وەک چاودێری تەندروستی، پەروەردە، گەشتیاری، گواستنەوە و زۆر شتی تر دەگرێتەوە. 2. بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی پاکستان (http://www.businessdirectory.pk/) بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی پاکستان کۆمەڵێک لیستی بازرگانی بەرفراوان لە کەرتە جیاوازەکانی وەک کشتوکاڵ، ئۆتۆمبێل، بیناسازی، دارایی و چەندین کەرتی دیکە پێشکەش دەکات. وەک سەکۆیەک بۆ پەیوەستکردنی کڕیاران بە بازرگانی پاکستانییەوە کاردەکات. 3. کەراچی سنۆب (http://karachisnob.com/) کەراچی سنۆب بەڕێوەبەرایەتییەکی تایبەتی لاپەڕە زەردەکانە کە بە پلەی یەکەم گرنگی بە شاری کەراچی دەدات – یەکێکە لە گەورەترین شارەکانی پاکستان. ئەم پلاتفۆرمە زانیاری دەربارەی چێشتخانە، هۆتێل، بوتیکەکانی مۆدە، ئارایشتگاکان ,و خزمەتگوزارییەکانی تری پەیوەست بە شێوازی ژیان دەدات. 4. لاهورپەیج (http://lahorepages.com/) لاهورپەیج یەکێکی ترە لە بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕە زەردەکان کە تایبەتە بە خزمەتکردنی شاری لاهور – یەکێکە لە شارە گەورەکانی پاکستان کە بە مێژوو و کولتووری دەوڵەمەندی ناسراوە. ئەم ماڵپەڕە کۆمەڵێک لیستی بازرگانی بەرفراوان لە چەندین پیشەسازییەوە پێشکەش دەکات. 5. پەیجەکانی ئیسلام ئاباد (https://www.islamabadpages.com/) لاپەڕەکانی ئیسلام ئاباد بە تایبەتی سەرنج دەخاتە سەر بازرگانی و خزمەتگوزارییەکانی ناو ئیسلام ئاباد – پایتەختی پاکستان کە بە ژێرخانی مۆدێرن و دامەزراوە حکومییەکانی ناسراوە. ماڵپەڕەکە لیستێکی بەرفراوان پێشکەش دەکات کە پیشەسازییە جیاوازەکانی ئامادە لە ئیسلام ئاباد دەگرێتەوە. 6. پەیجەکانی پیندیبیز (https://pindibizpages.pk/) PindiBizPages بە تایبەتی خزمەت بە ڕاوالپیندی دەکات – شارێکی قەرەباڵغی تەنیشت ئیسلام ئاباد کە سۆز و جەنجاڵی ناوازەی خۆی و جەنجاڵی بازرگانی هەیە. بەکارهێنەران دەتوانن لە ڕێگەی ئەم بەڕێوەبەرایەتییەوە زانیاری دەربارەی بزنسە ناوخۆییەکان لە Rawalpindi بدۆزنەوە. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن کە بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕە زەردەکانی سەرەکی لە پاکستاندا دەخەنە ڕوو کە سەکۆیەک بۆ بازرگانەکان دابین دەکەن بۆ پیشاندانی خزمەتگوزارییەکانیان و بۆ بەکارهێنەران بۆ دۆزینەوەی زانیاری پەیوەندیدار. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە لەوانەیە بەڕێوەبەرایەتی لاپەڕەی زەردی تایبەت بە ناوچەیی یان پیشەسازی دیکەش بەردەست بن.

پلاتفۆرمە بازرگانییە سەرەکییەکان

پاکستان وڵاتێکە لە باشووری ئاسیا و بازاڕێکی دیجیتاڵی بە خێرایی گەشە دەکات. لێرەدا هەندێک لە پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی بازرگانی ئەلیکترۆنی لە پاکستان و URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. Daraz.pk - گەورەترین بازاڕی ئۆنلاین لە پاکستان، کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان لە ئەلیکترۆنیاتەوە تا مۆدە و پێداویستییە سەرەکییەکانی ماڵەوە پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: daraz.pk 2. جومیا - پلاتفۆرمی بازرگانی ئەلیکترۆنی بەناوبانگە کە چەندین بەرهەمی جۆراوجۆر دابین دەکات، لەوانە ئەلیکترۆنیات و مۆدە و ئامێر و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: jumia.pk 3. Yayvo.com - پێشکەشکردنی پۆلە بەرهەمە جۆراوجۆرەکانی وەک ئەلیکترۆنیات، جلوبەرگی مۆدە، بەرهەمی جوانکاری، ئامێری ناوماڵ و هتد، Yayvo.com پلاتفۆرمێکی بازرگانی ئەلیکترۆنی سەرهەڵدەدات لە پاکستان. ماڵپەڕ: yayvo.com 4- Goto.com.pk - ماڵپەڕێکی گشتگیر بۆ بازاڕکردنی ئۆنلاین کە بابەتی جۆراوجۆری وەکو جل و بەرگ و ئیکسسوارات، ئەلیکترۆنیات و مۆبایل، بەرهەمی ماڵەوە و ژیان لەگەڵ چەندین پۆلی تر بە نرخێکی کێبڕکێکار دابین دەکات. ماڵپەڕ: goto.com.pk 5- Shophive - کارێکی بازرگانی ئەلیکترۆنی سەرنجڕاکێشە کە ئامێرە ئەلیکترۆنیەکانی وەک مۆبایلی زیرەک یان لاپتۆپ لەگەڵ شتەکانی تری وەک ئامێر و کۆنسۆلی یاریکردن پێشکەش دەکات. ماڵپەڕ: shophive.com 6- HomeShopping.pk - ئەم پلاتفۆرمە ئۆنلاینە بە پلەی یەکەم گرنگی بە ئەلیکترۆنیاتی بەکاربەر دەدات لە هەمان کاتدا شتومەکی تری وەک جل و بەرگ و کەلوپەلی ناوماڵ دەفرۆشێت. ماڵپەڕ: homeshopping.pk 7- iShopping.pk – لەگەڵ کۆمەڵێک بەرهەمی بەرفراوان لە ئامێرە تەکنەلۆژییەکانەوە تا ئیکسسواراتەکانی شێوازی ژیان و شتومەکی جل و بەرگ بۆ پیاوان/ژن/منداڵان؛ ئایشۆپینگ لە ڕێگەی داواکردنی ئۆنلاینەوە ئاسانکاری بۆ کڕیارە پاکستانییەکان دابین دەکات. ماڵپەڕ: ishopping.pk 8- سیمبیۆ – تەرخانکردنی چەندین پۆلی بەرهەم لەوانە ئەلیکترۆنیات، ئامێری وەرزشی/جل و بەرگی یان پێداویستی تەندروستی و جوانکاری؛ سیمبیۆس بژاردەی جۆراوجۆر پێشکەش دەکات بە نرخێکی کێبڕکێ. ماڵپەڕ: symbios.pk گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم لیستە تەواو نییە چونکە پلاتفۆرمی نوێ بەردەوامە لە سەرهەڵدان لە دیمەنی دیجیتاڵی هەمیشە گەشەسەندوو لە کەرتی بازرگانی ئەلیکترۆنی پاکستان.

پلاتفۆرمە سەرەکییەکانی سۆشیال میدیا

لە پاکستان کۆمەڵێک پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا هەن کە بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن هاووڵاتیانی وڵاتەکەیەوە بەکاردەهێنرێن. لێرەدا لیستێک لە هەندێک لەوانەی بەناوبانگ لەگەڵ URLەکانیان دەخەینەڕوو: 1. فەیسبووک: بەناوبانگترین پێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتیەکانە لە پاکستان. خەڵک بەکاریدەهێنن بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ هاوڕێ و خێزان و هاوبەشکردنی وێنە و ڤیدیۆ و بەشداریکردن لە گروپ و کۆمەڵگە جیاوازەکان. URL: www.facebook.com 2- تویتەر: ئەم پلاتفۆرمە مایکرۆبلۆگکردنە لە پاکستانیشدا تاڕادەیەک بەناوبانگە. بەکارهێنەران دەتوانن کورتە پەیامەکان بڵاوبکەنەوە کە بە تویت ناسراون و فۆڵۆوی ئەوانی تر بکەن و لە نوێترین هەواڵ و ڕەوتەکان ئاگادار بن. URL: www.twitter.com 3- ئینستاگرام: بە گرنگیدان بە هاوبەشکردنی وێنە ناسراوە، بەدرێژایی ساڵان ناوبانگێکی بێئەندازەی لە پاکستان بەدەستهێناوە. بەکارهێنەران دەتوانن وێنە یان ڤیدیۆ بڵاوبکەنەوە، فۆڵۆوی کەسانی دیکە بکەن، هاشتاگە جیاوازەکان بگەڕێن و لە ڕێگەی کۆمێنت و نامەی ڕاستەوخۆوە کارلێک بکەن. URL: www.instagram.com 4. سناپچات: ئەم ئەپەی نامە ناردنی مالتیمیدیایە ڕێگە بە بەکارهێنەران دەدات وێنە یان کورتە ڤیدیۆیەک بنێرن کە دوای بینینی بۆ ماوەیەکی دیاریکراو نامێنن. هەروەها تایبەتمەندیەکانی وەک فلتەر، ستیکەر، عەدەسە و چیرۆکی بنەمادار بە شوێن پێشکەش دەکات. URL: www.snapchat.com 5.Whatsapp- هەرچەندە بە پلەی یەکەم وەک پلاتفۆرمی نامە ناردنی خێرا سەیر دەکرێت نەک تۆڕێکی سۆشیال میدیا. URL :www.whatsapp.com 6.TikTok- گەشەیەکی تەقینەوەی بەخۆیەوە بینیوە لەنێو گەنجانی پاکستان کە کورتە ڤیدیۆکلیپ دروست دەکەن کە لە ئەکاونتی تایبەتی خۆیاندا باری دەکەن بۆ ئەوەی فۆڵۆوەرەکانیان سەرقاڵ بکەن. URL :www.tiktok.com 7.LinkedIn - سایتێکی تۆڕی پیشەیی کە پیشەگەرەکانی بوارە جیاوازەکان پەیوەندییان بە یەکەوە هەیە. تکایە ئاگاداربن کە ئەمانە تەنها چەند نموونەیەک لە پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی سۆشیال میدیا لە پاکستان؛ ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات پلاتفۆرمی نوێ سەرهەڵبدەن لەگەڵ پێشکەوتنی زیاتری تەکنەلۆژیا

کۆمەڵە پیشەسازییە گەورەکان

پاکستان چەندین کۆمەڵەی گەورەی پیشەسازی هەیە کە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە نوێنەرایەتیکردن و پێشخستنی بەرژەوەندییەکانی کەرتە جیاوازەکان. لێرەدا چەند کۆمەڵەیەکی پیشەسازی دیار لە پاکستان دەخەینەڕوو: 1. فیدراسیۆنی ژوورەکانی بازرگانی و پیشەسازی پاکستان (FPCCI) - FPCCI دەزگای لوتکە کە نوێنەرایەتی هەموو ژوورەکانی بازرگانی و پیشەسازی دەکات لە سەرانسەری پاکستان. ئامانجی پەروەردەکردنی ژینگەیەکی بازرگانی لەبار و بەرزکردنەوەی گەشەی ئابوورییە. ماڵپەڕ: https://fpcci.org.pk/ 2. ژووری بازرگانی و پیشەسازی لاهور (LCCI) - LCCI یەکێکە لە گەورەترین ژوورە ناوچەییەکان، نوێنەرایەتی بازرگانییەکان دەکات لە لاهور، پایتەختی پارێزگای پەنجاب. ماڵپەڕ: https://www.lcci.com.pk/ 3. ژووری بازرگانی و پیشەسازی کەراچی (KCCI) - KCCI ژوورێکی دیکەی ناوچەیی گرنگە کە ئەو بازرگانیانە دەگرێتەوە کە لە کەراچی کاردەکەن، ناوەندی دارایی و گەورەترین شاری پاکستان. ماڵپەڕ: https://www.karachichamber.com/ 4. کۆمەڵەی کارگەکانی قوماشی سەرجەم پاکستان (APTMA) - APTMA نوێنەرایەتی کارگەکانی قوماش دەکات لە سەرانسەری پاکستان، کە بەشێکی گرنگی ئابووری وڵاتەکە پێکدەهێنن. ماڵپەڕ: http://aptma.org.pk/ 5. کۆمەڵەی بەرهەمهێنەرانی چیمەنتۆی سەرجەم پاکستان (APCMA) - APCMA وەک ڕێکخراوێکی چەتر بۆ بەرهەمهێنەرانی چیمەنتۆ لە پاکستان کاردەکات، بەشدارییەکی بەرچاو دەکات لە پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری. ماڵپەڕ: https://www.apcma.com/ 6.All پاکستان کۆمەڵەی میڵەکانی برنج(APRIMA)- APRIMA بەرپرسیارە لە بەرەوپێشبردنی هەناردەکردنی برنج fromPakistan.It نوێنەرایەتی برنج میلەکان دەکات لە سەرانسەری 7.کۆمەڵەی بەرهەمهێنەران و هەناردەکارانی کۆڵی پاکستان (PHMEA)- PHMEA نوێنەرایەتی بەرهەمهێنەرانی کۆترە/هەناردەکاران دەکات کە بەشدارن لە بەرهەمە بەها زیادکراوەکانی قوماش. 8.کۆمەڵەی بەرهەمهێنەرانی ئۆتۆمبێلی پاکستان(PAMA)- ئەم کۆمەڵەیە کۆمپانیاکانی ئۆتۆمبێل/بەرهەمهێنەران پێکدەهێنێت کە چالاکییەکانی بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێل لە ناوخۆی پاکستان بەرەوپێش دەبەن ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لەنێو زۆرێک لە کۆمەڵە پیشەسازییەکانی دیکەدا کە کاردەکەن بۆ بەرزکردنەوەی گەشەی کەرتە جیاوازەکان و داکۆکیکردن لە بەرژەوەندییەکانیان لە هەردوو ئاستی نیشتمانی و نێودەوڵەتیدا. بە گەڕان بەدوای ماڵپەڕەکانیان کە لە سەرەوە باسمان کرد، دەتوانیت تێڕوانینێکی زیاتر لە دیمەنی پیشەسازی پاکستان بەدەستبهێنیت.

ماڵپەڕی بازرگانی و بازرگانی

پاکستان کە دەکەوێتە باشووری ئاسیا، ئابوورییەکی گەشەسەندوو و دەرفەتی بازرگانی زۆری هەیە. وڵاتەکە شانازی بە چەندین ماڵپەڕی کاریگەری ئابووری و بازرگانییەوە دەکات کە ئاسانکاری بۆ بازرگانی و وەبەرهێنانی نێودەوڵەتی دەکەن. لێرەدا چەند ماڵپەڕێکی دیار و بەرچاوی ئابووری و بازرگانی پاکستان لەگەڵ URL ی هاوبەشیان دەخەینەڕوو: 1. وەزارەتی بازرگانی (MoC): ئەم ماڵپەڕە فەرمییە حکومییە زانیاری لەسەر سیاسەتی بازرگانی وڵات، دەرفەتی وەبەرهێنان، پێداویستییەکانی بەڵگەنامەی هەناردەکردن، و ئاماری پەیوەندیدار دەدات. ماڵپەڕ: http://www.commerce.gov.pk/ 2. دەستەی وەبەرهێنانی پاکستان (BOI): BOI گرنگی بە پێشخستنی وەبەرهێنانی ڕاستەوخۆی بیانی (FDI) دەدات لەڕێگەی پێشکەشکردنی زانیاری پێویست لەسەر کەرتە سەرەکییەکان، هاندان بۆ وەبەرهێنەران، و ئاسانکاری بۆ دامەزراندنی بازرگانی لە پاکستان. ماڵپەڕ: http://www.boi.gov.pk/ 3. دەسەڵاتی گەشەپێدانی بازرگانی پاکستان (TDAP): TDAP وەک پردێک لە نێوان هەناردەکارانی پاکستان و کڕیارە نێودەوڵەتییەکان کاردەکات بە ڕێکخستنی پێشانگە، ئاسانکاری بۆ کۆبوونەوەکانی B2B، پێشکەشکردنی ڕاپۆرتی توێژینەوەی بازاڕ، و هاوبەشکردنی زانیاری بەنرخی پەیوەست بە هەناردەکردن. ماڵپەڕ: http://www.tdap.gov.pk/ 4. فیدراسیۆنی ژوورە بازرگانی و پیشەسازییەکانی پاکستان (FPCCI): FPCCI دەزگای لوتکە کە نوێنەرایەتی ژوورەکانی بازرگانی ناوچە جیاوازەکانی پاکستان دەکات. کاردەکات بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانی بازرگانییەکان لە ڕێگەی هەوڵەکانی داکۆکیکردن لە هەمان کاتدا پەرەپێدانی پەیوەندییە بازرگانییە دوولایەنەکان لە سەرانسەری جیهاندا. ماڵپەڕ: http://www.fpcci.org.pk/ 5. دەسەڵاتی پەرەپێدانی کۆمپانیا بچووک و مامناوەندەکان (SMEDA): SMEDA یارمەتی کۆمپانیا بچووک و مامناوەندەکان (SMEs) دەدات لە ڕێگەی پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری پشتگیری وەک پلانی پەرەپێدانی بازرگانی، توێژینەوەی ئیمکانی تایبەت بە پیشەسازی، بەرنامەی ڕاهێنان بۆ خاوەنکاران، و هەماهەنگی سەرچاوەکان. ماڵپەڕ: https://smeda.org.pk/ 6. ژووری بازرگانی و پیشەسازی کەراچی (KCCI): KCCI نوێنەرایەتی ئەو بازرگانیانە دەکات کە بنکەکەیان لە کەراچییە - یەکێکە لە ناوەندە بازرگانییە سەرەکییەکانی پاکستان - خزمەتگوزاری جۆراوجۆر پێشکەش دەکات بۆ ئاسانکاری بازرگانیکردن لە ئاستی ناوخۆیی و هەروەها جیهانیدا. ماڵپەڕ: https://www.karachichamber.com/ 7. ژووری بازرگانی و پیشەسازی لاهور (LCCI): LCCI ژوورێکی تری بازرگانی کاریگەرە، کە نوێنەرایەتی کۆمەڵگەی بازرگانی دەکات لە لاهور. ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە پێشخستنی بازرگانی و پاراستنی بەرژەوەندییەکانی بازرگانییەکان. ماڵپەڕ: https://lahorechamber.com/ 8- بۆرسەی پاکستان (PSX): PSX بۆرسەی سەرەکی وڵاتەکەیە، سەکۆیەکی کارا بۆ کۆمپانیاکان دابین دەکات بۆ کۆکردنەوەی سەرمایە لەڕێگەی پێشکەشکردنی گشتی لە هەمان کاتدا دەرفەتی وەبەرهێنەران دەدات بۆ وەبەرهێنان لە زەمانەتنامە جۆراوجۆرەکانی لیستبراودا. ماڵپەڕ: https://www.psx.com.pk/ ئەم ماڵپەڕانە وەک سەرچاوەیەکی بەنرخ بۆ ئەو کەس و ڕێکخراوانە کاردەکەن کە ئارەزووی گەڕان بەدوای دەرفەتە ئابووری و بازرگانییەکانی پاکستاندا دەکەن. تکایە ئاگاداربن کە ڕەنگە هەندێک ماڵپەڕ پێویستیان بە تۆمارکردن یان بەشداریکردن هەبێت بۆ دەستگەیشتن بە زانیارییە تایبەتەکان.

ماڵپەڕەکانی پرسیارکردنی داتا بازرگانیکردن

چەندین ماڵپەڕی پرسیارکردن لە داتای بازرگانی بۆ پاکستان هەیە. لێرەدا هەندێکیان لەگەڵ URL ی تایبەت بە خۆیان دەخەینەڕوو: 1. دەسەڵاتی گەشەپێدانی بازرگانی پاکستان (TDAP): ماڵپەڕی فەرمی TDAP زانیاری گشتگیر لەسەر بازرگانی نێودەوڵەتی پاکستان، ئاماری هەناردە-هاوردە، پێداویستییەکانی دەستڕاگەیشتن بە بازاڕ و دەرفەتەکانی بازرگانی دەدات. دەتوانیت داتای بازرگانی بدۆزیتەوە بە چوونە ناو بەشەکانی "ئامار" یان "زانیاری بازرگانی"یان. ماڵپەڕ: https://www.tdap.gov.pk/ 2- نووسینگەی ئاماری پاکستان (PBS): PBS بەرپرسیارە لە کۆکردنەوە و بڵاوکردنەوەی ئاماری ئابووری و کۆمەڵایەتی لە وڵاتەکەدا. ئەوان داتا و ڕاپۆرتی وردی بازرگانی پێشکەش دەکەن لەوانە هاوردەکردن، هەناردەکردن، هاوسەنگی بازرگانی، دابەشبوون لەسەر ئاستی وڵات و زۆر شتی تر. ماڵپەڕ: http://www.pbs.gov.pk/ 3. بانکی دەوڵەتی پاکستان (SBP): وەک بانکی ناوەندی وڵات، SBP داتای ئابووری جۆراوجۆر پێشکەش دەکات لەوانە یەدەگی دراوی بیانی، باڵانسی حیسابی جارەکی، بەیاننامەی باڵانسی پارەدان، ئاماری هاوردە-هەناردەکردن لەنێو ئەوانی تردا. ماڵپەڕ: https://www.sbp.org.pk/ 4- دەستەی داهاتی فیدراڵی (FBR): FBR بەرپرسیارە لە بەڕێوەبردنی باج لە پاکستان. ئەوان زانیاری لەسەر ڕێژەی باجی گومرگی و باج و هەروەها ڕێنماییەکانی پەیوەست بە هاوردە و هەناردە دەدەن. ماڵپەڕ: http://www.fbr.gov.pk/ 5. وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی قوماش: ماڵپەڕی ئەم وەزارەتە زانیاری لەسەر سیاسەتەکانی بەرەوپێشبردنی هەناردەکردن پێشکەش دەکات هەروەها دەستڕاگەیشتن بە بنکەدراوە پەیوەندیدارەکان کە وردەکارییەکانی بازاڕ و بەرهەمە سەرەکییەکانی هاوردە/هەناردەکردن لەخۆدەگرن. ماڵپەڕ: http://commerce.gov.pk/ تکایە ئاگاداربن کە هەندێک لەو ماڵپەڕانەی کە لە سەرەوە باسکراون لەوانەیە پێویستیان بە تۆمارکردن یان گەشتێکی تایبەت هەبێت بۆ دەستگەیشتن بە بنکەدراوە یان بەڵگەنامەکانی پەیوەست بە بازرگانی بە وردی. پێشنیار دەکرێت ڕاستەوخۆ سەردانی ئەم ماڵپەڕە فەرمیانە بکرێت بۆ وەرگرتنی زانیارییە بازرگانییە وردەکان و نوێکان نەک تەنها پشت بە پلاتفۆرمی لایەنی سێیەم یان سەرچاوە نافەرمیەکان ببەسترێت.

پلاتفۆرمی B2b

پاکستان ئابوورییەکی تازەپێگەیشتووە و گرنگی بە پەرەپێدانی کەرتی B2B دەدات. لە پاکستان چەندین پلاتفۆرمی B2B هەن کە بازرگانییەکان بەیەکەوە دەبەستنەوە و بازرگانی لە ناوخۆی وڵات و جیهانیدا ئاسان دەکەن. لێرەدا هەندێک لە دیارەکان لەگەڵ URL ی ماڵپەڕەکانیان دەخەینەڕوو: 1. Tradekey (https://www.tradekey.com/): Tradekey یەکێکە لە پلاتفۆرمە پێشەنگەکانی B2B لە پاکستان، کڕیاران و دابینکەرانی پیشەسازییە جیاوازەکان لە سەرانسەری جیهان بەیەکەوە دەبەستێتەوە. 2- عەلی بابا پاکستان (https://www.alibaba.com/countrysearch/PK/pakistan.html): عەلی بابا کە پلاتفۆرمی بەناوبانگی جیهانی B2B یە، بەشێکی تایبەتی هەیە بۆ دابینکەران و بەرهەمهێنەرانی پاکستان بۆ ئەوەی بەرهەمەکانیان پیشانی کڕیارە نێودەوڵەتییەکان بدەن. 3. ExportersIndia (https://pakistan.exportersindia.com/): ExportersIndia سەکۆیەک بۆ هەناردەکارانی پاکستان دابین دەکات بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان لە سەرانسەری جیهان و پەرەپێدانی بەرهەمەکانیان لە ئاستی نێودەوڵەتیدا. 4. Eworldtrade (https://www.pakistanbusinessdirectory.pk/): Eworldtrade بەڕێوەبەرایەتییەکی بازرگانی گشتگیر پێشکەش دەکات لە پاکستان لەگەڵ چەندین کۆمپانیای تۆمارکراو لە سەرانسەری پیشەسازییە جیاوازەکاندا، ئەمەش ئاسانکاری دەکات بۆ تۆڕکردن و دەرفەتەکانی بازرگانی. 5. پاکبیز (http://pakbiz.com/): پاکبیز وەک بازاڕێکی ئۆنلاین کاردەکات کە بازرگانییە پاکستانییەکان دەتوانن بەرهەم/خزمەتگوزارییەکانیان بخەنە لیستی بەرهەمەکانیانەوە، کارلێک لەگەڵ کڕیارە ئەگەرییەکان بکەن لە ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیدا، و بنکەی کڕیارەکانیان فراوانتر بکەن. 6. BizVibe - بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی هاوردە و هەناردەکردنی پاکستان: BizVibe گرنگی بە بەستنەوەی بازرگانییەکان دەدات لە ئاستی جیهانیدا لە ڕێگەی بەڕێوەبەرایەتی ئۆنلاینێکی گشتگیرەوە کە زانیاری دەربارەی هاوردەکاران، هەناردەکاران، بەرهەمهێنەران، دابەشکەران و هتد دەدات، لە چەندین پیشەسازیدا لە ناو پاکستاندا. ئەمانە تەنها چەند نموونەیەکن لە پلاتفۆرمە بەناوبانگەکانی B2B لە پاکستان؛ لەوانەیە ماڵپەڕی دیکەی تایبەت بە شوێنی تایبەت هەبن کە خزمەت بە پیشەسازییە تایبەتەکانیش بکەن. گرنگە بۆ بازرگانەکان زیاتر لێکۆڵینەوە لەم پلاتفۆرمانە بکەن و ئەو پلاتفۆرمە هەڵبژێرن کە باشترین گونجاوە لەگەڵ پێداویستییەکانیان بۆ گەڕان بەدوای دەرفەتی بازرگانی نوێ لە ناوخۆ و جیهانیدا.