महत्त्वपूर्णाः व्यापारप्रदर्शनानि
दक्षिण एशियायाः लघु भूपरिवेष्टितः देशः भूटान्-देशे व्यावसायिकविकासाय कतिपयानि महत्त्वपूर्णानि अन्तर्राष्ट्रीयक्रयणमार्गाणि प्रदर्शनीश्च सन्ति । तुल्यकालिकरूपेण एकान्तराष्ट्रत्वेन भूटानदेशः आर्थिकवृद्धिं पोषयितुं विदेशीयक्रेतृणां आकर्षणार्थं च प्रयत्नाः कुर्वन् अस्ति । भूटानदेशे अन्तर्राष्ट्रीयव्यापारस्य केचन प्रमुखमार्गाः अन्वेषयामः।
1. व्यापारविभागः (DoT) : DoT भूटानदेशे व्यापारस्य प्रवर्धनार्थं उत्तरदायी प्राथमिकसरकारीसंस्थासु अन्यतमः अस्ति । ते भूटानदेशस्य उत्पादानाम् प्रदर्शनार्थं क्रेता-विक्रेता-मेलनं, व्यापारमेला, प्रदर्शनी च इत्यादीनि विविधानि उपक्रमाः कुर्वन्ति
2. अन्तर्राष्ट्रीयव्यापारमेलाः : भूटानः प्रमुखेषु अन्तर्राष्ट्रीयव्यापारमेलासु भागं गृह्णाति यत्र व्यवसायाः स्वस्य उत्पादानाम् प्रदर्शनं कर्तुं शक्नुवन्ति तथा च सम्भाव्यक्रेतारं वा भागिनं वा अन्वेष्टुं शक्नुवन्ति। केचन महत्त्वपूर्णाः मेलाः अन्तर्भवन्ति- १.
- एम्बिएन्टे : जर्मनीदेशस्य फ्रैंकफर्टनगरे प्रतिवर्षं आयोजितः अयं प्रसिद्धः उपभोक्तृवस्तूनाम् मेला भूटानदेशस्य निर्यातकानां कृते स्वहस्तशिल्पं, वस्त्रं, आभूषणं, अन्येषां उत्पादानाम् प्रदर्शनस्य अवसरं प्रदाति।
- विश्वयात्राविपणनम् (WTM): यतः भूटानस्य अर्थव्यवस्थायां पर्यटनं प्रमुखेषु उद्योगेषु अन्यतमम् अस्ति; लण्डन्नगरे प्रतिवर्षं आयोजितः WTM मेला पर्यटनक्षेत्रस्य प्रतिनिधिभ्यः यात्रासङ्कुलानाम् प्रचारं कर्तुं साझेदारी-अवकाशानां अन्वेषणं च कर्तुं शक्नोति ।
- सार्क व्यापारमेला : सार्क (दक्षिण एशियाई क्षेत्रीय सहयोग संघ) इत्यस्य सदस्यत्वेन भूटान सार्कदेशैः आयोजितेषु क्षेत्रीयव्यापारमेलासु अपि भागं गृह्णाति एतेषु मेलासु भारत, बाङ्गला, नेपाल इत्यादिषु समीपस्थराष्ट्रेषु क्रेतृभिः सह अन्तरक्रिया सम्भवति ।
3. अन्तर्जाल-आधारित-मञ्चाः : ई-वाणिज्य-मञ्चाः विश्वव्यापीनां व्यवसायानां कृते अधिकाधिकं महत्त्वपूर्णं मार्गं जातम् । अन्तिमेषु वर्षेषु भूटानदेशस्य शिल्पिनः Etsy, Amazon Handmade इत्यादीनां ऑनलाइन-विपण्यस्थानानां लाभं गृहीत्वा वैश्विकरूपेण स्वस्य अद्वितीयहस्तनिर्मितशिल्पानां विक्रयं कर्तुं आरब्धवन्तः
4. दूतावासाः वाणिज्यदूतावासाः च : विदेशेषु स्थिताः कूटनीतिकमिशनाः भूटान-अन्तर्गतं स्थितानां सम्भाव्य-अन्तर्राष्ट्रीय-क्रेतृणां व्यावसायिकानां च मध्ये सुगमकर्तारूपेण अत्यावश्यक-भूमिकां निर्वहन्ति ते प्रायः एतादृशान् कार्यक्रमान् आयोजयन्ति येषु स्थानीयनिर्मातारः शिल्पिनः वा विभिन्नदेशेभ्यः क्रेतृभिः सह संजालं कर्तुं शक्नुवन्ति ।
5. पर्यटन उद्योगः - यद्यपि अन्तर्राष्ट्रीयक्रयणेन सह सख्तीपूर्वकं सम्बद्धः नास्ति तथापि भूटानस्य पर्यटन-उद्योगः देशस्य सांस्कृतिकविरासतां हस्तशिल्पेषु च रुचिं विद्यमानानाम् विदेशीयानां आगन्तुकानां आकर्षणं कृत्वा परोक्षरूपेण स्थानीयव्यापाराणां समर्थनं करोति। पर्यटकाः प्रत्यक्षतया स्थानीयानि उत्पादनानि क्रेतुं शक्नुवन्ति, येन शिल्पकारव्यापाराणां कृते स्ववस्तूनि प्रदर्शयितुं मार्गः प्राप्यते ।
इदं महत्त्वपूर्णं यत् भूटानस्य लघु अर्थव्यवस्थायाः भौगोलिकचुनौत्यस्य च कारणात् बृहत्तरराष्ट्रानां तुलने अन्तर्राष्ट्रीयक्रयणस्य अवसराः सीमिताः भवितुम् अर्हन्ति परन्तु भूटानसर्वकारः व्यापारप्रवर्धनक्रियाकलापं वर्धयितुं अन्तर्राष्ट्रीयव्यापारवृद्ध्यर्थं स्थायिमार्गाणां निर्माणार्थं च सक्रियरूपेण कार्यं कुर्वन् अस्ति।
सामान्यानि अन्वेषणयन्त्राणि
भूटानदेशे सर्वाधिकं प्रयुक्तानि अन्वेषणयन्त्राणि निम्नलिखितरूपेण सन्ति ।
1. गूगलः - वैश्विकरूपेण सर्वाधिकं लोकप्रियं अन्वेषणयन्त्रं इति नाम्ना भूटानदेशे अपि गूगलस्य बहुधा उपयोगः भवति । एतत् अन्वेषणसेवानां विस्तृतश्रेणीं प्रदाति, भूटानसहितस्य विभिन्नक्षेत्राणां कृते स्थानीयकृतपरिणामान् च प्रदाति । www.google.com इत्यत्र जालपुटं द्रष्टुं शक्यते ।
2. याहू!: याहू! भूटानदेशे अन्यत् सामान्यतया प्रयुक्तं अन्वेषणयन्त्रम् अस्ति । एतत् वार्ता, ईमेलसेवा, अन्यविशेषताभिः सह जालसन्धानं प्रदाति । www.yahoo.com इत्यत्र जालपुटं द्रष्टुं शक्यते ।
3. Bing: Bing इत्यस्य उपयोगः भूटानदेशे बहवः जनाः अपि स्वस्य ऑनलाइन अन्वेषणार्थं कुर्वन्ति। एतत् नक्शा, अनुवाद, वार्ता अद्यतनम् इत्यादीनां विविधविशेषतानां सह जालसन्धानपरिणामान् प्रदाति । www.bing.com इत्यत्र Bing इति सञ्चिकां प्राप्तुं शक्नुवन्ति ।
4. बैडु : यद्यपि मुख्यतया चीनीयसर्चइञ्जिनरूपेण प्रसिद्धः अस्ति तथापि मण्डारिनभाषायाः ज़ोङ्गखाभाषायाः (भूटानस्य आधिकारिकभाषायाः) मध्ये सांस्कृतिकसादृश्यस्य भाषापरिचितस्य च कारणेन भूटानदेशस्य चीनीभाषिणां समुदायस्य मध्ये बैडुः लोकप्रियतां प्राप्तवान् बैडु इत्यनेन नक्शाः, चित्रसन्धानम् इत्यादिभिः अन्यैः विविधैः सेवाभिः सह जालसन्धानस्य सुविधा भवति । www.baidu.com इत्यत्र जालपुटं द्रष्टुं शक्यते ।
5. DuckDuckGo: उपयोक्तृगोपनीयता-केन्द्रित-दृष्टिकोणस्य कृते प्रसिद्धस्य DuckDuckGo इत्यस्य उपयोगः भूटानस्य केषाञ्चन व्यक्तिभिः अपि क्रियते ये स्वस्य ऑनलाइन-अन्वेषणस्य समये वर्धितां गोपनीयतां प्राथमिकताम् अददात् अथवा सूचना-सटीकतायां वा तटस्थतायां वा हस्तक्षेपं कुर्वन्तः व्यक्तिगत-निरीक्षण-एल्गोरिदम्-रहितं निष्पक्ष-परिणामान् प्राधान्यं ददति
जालपुटं duckduckgo.com इत्यत्र द्रष्टुं शक्यते ।
ज्ञातव्यं यत् यद्यपि एते भूटानदेशे सामान्यतया प्रयुक्ताः केचन अन्वेषणयन्त्राणि सन्ति तथापि बहवः निवासी अद्यापि स्वसमुदायस्य अथवा संस्थायाः अन्तः स्थानीयसामग्री-आविष्कारस्य स्वस्य प्राधान्यस्य आवश्यकतायाः वा आधारेण क्षेत्रीय-विशिष्ट-मञ्चानां उपयोगं कर्तुं शक्नुवन्ति
प्रमुख पीता पृष्ठ
पूर्वहिमालये निहितः भूपरिवेष्टितः देशः भूटानः प्राचीनप्राकृतिकसौन्दर्यस्य, अद्वितीयसांस्कृतिकविरासतस्य च कृते प्रसिद्धः अस्ति यद्यपि अन्येषां केषाञ्चन देशानाम् इव अन्तर्जाल-सुलभतायाः स्तरः अस्य स्तरः न स्यात् तथापि भूटानस्य कृते ऑनलाइन-निर्देशिकाः अथवा पीत-पृष्ठानि इति कार्यं कुर्वन्ति इति अनेकाः प्रमुखाः जालपुटाः सन्ति
1. Yellow.bt: भूटान दूरसंचार लिमिटेडस्य आधिकारिकं ऑनलाइन निर्देशिकारूपेण Yellow.bt भूटाने व्यवसायान् सेवां च अन्वेष्टुं व्यापकं संसाधनम् अस्ति। वेबसाइट् विशिष्टवर्गान् अन्वेष्टुं वा विभिन्नक्षेत्रेषु ब्राउज् कर्तुं वा सरलं अन्वेषण-अन्तरफलकं प्रददाति । www.yellow.bt इत्यत्र भवन्तः तत् प्राप्तुं शक्नुवन्ति।
2. Thimphu Has It: एषा जालपुटं विशेषतया भूटानस्य राजधानीनगरे Thimphu इत्यत्र उपलभ्यमानव्यापाराणां सेवानां च विषये केन्द्रीभूता अस्ति। अस्मिन् सुलभतया नेविगेट् कर्तुं शक्यते निर्देशिका अस्ति यत्र भवान् आतिथ्यं, खुदरा, शिक्षा, स्वास्थ्यसेवा इत्यादीनां विभिन्नवर्गाणाम् आधारेण विशिष्टव्यापाराणां अन्वेषणं कर्तुं शक्नोति अधिकं अन्वेष्टुं www.thimphuhast.it इति सञ्चिकां पश्यन्तु।
3. बुमथाङ्ग व्यापारनिर्देशिका : बुमथाङ्ग भूटानस्य समृद्धसांस्कृतिकविरासतां, आश्चर्यजनकपरिदृश्यानां च कृते प्रसिद्धेषु मण्डलेषु अन्यतमम् अस्ति। इयं वेबसाइट् स्थानीयनिर्देशिकारूपेण कार्यं करोति यत्र विशेषतया बुमथाङ्गमण्डले उपलब्धानां व्यवसायानां सेवानां च विषये सूचनाः प्राप्यन्ते । www.bumthangbusinessdirectory.com इत्यत्र भवन्तः तत् प्राप्नुवन्ति ।
4. पारो पृष्ठानि : पारो पृष्ठानि मुख्यतया भूटानस्य पारोमण्डले केन्द्रितव्यापाराणां सेवानां च कवरं करोति-एषः क्षेत्रः स्वस्य प्रतिष्ठितव्याघ्रस्य नीडमठस्य (तक्त्सङ्गपल्फुगमठस्य) कृते प्रसिद्धः अस्ति वेबसाइट् इत्यत्र होटेल्-रेस्टोरन्ट्-तः आरभ्य भ्रमण-सञ्चालकानां, स्थानीय-दुकानानां च मध्ये एव पारो-मण्डलस्य अन्तः सूचीः प्रदत्ताः सन्ति । www.paropages.com इत्यत्र अधिकं अन्वेष्टुम्।
एतेषु वेबसाइट्-स्थानेषु भवद्भ्यः भूटानस्य विभिन्नक्षेत्रेषु संचालितानाम् विभिन्नव्यापाराणां विषये व्यापकसूचनाः प्रदातव्याः यथा थिम्फु, बुम्थाङ्ग, पारो इत्यादयः, येन देशस्य अन्तः विशेषाणि उत्पादानि वा सेवाः वा अन्वेष्टुं ते उपयोगिनो संसाधनाः भवन्ति।
कृपया ज्ञातव्यं यत् भूटानस्य दूरस्थस्थानस्य, सीमितस्य अन्तर्जालसंरचनायाः च कारणात् एतेषु केचन जालपुटाः अधिकडिजिटलरूपेण उन्नतराष्ट्रेषु पीतपृष्ठानां इव अद्यतनाः वा विस्तृताः वा न भवेयुः तथापि भूटानस्य व्यापारिकपरिदृश्यस्य मार्गदर्शनाय ते बहुमूल्याः संसाधनाः सन्ति ।
प्रमुख वाणिज्य मञ्च
पूर्वहिमालये स्थितः लघुः भूपरिवेष्टितः देशः भूटान्-देशे अन्तिमेषु वर्षेषु ई-वाणिज्यक्षेत्रे महती वृद्धिः अभवत् यद्यपि उद्योगः अद्यापि विकसितः अस्ति तथापि भूटाने कतिपयानि उल्लेखनीयाः ई-वाणिज्यमञ्चाः सन्ति । अत्र केचन मुख्याः स्वस्वजालस्थलैः सह सन्ति-
1. DrukRide (https://www.drukride.com): DrukRide परिवहनसेवानां कृते भूटानस्य प्रमुखः ऑनलाइन-बाजारः अस्ति । अत्र कारभाडा, टैक्सीबुकिंग्, मोटरबाइकभाडा इत्यादीनि विविधानि सेवानि प्राप्यन्ते ।
2. Zhartsham (https://www.zhartsham.bt): Zhartsham एकः उदयमानः ई-वाणिज्यमञ्चः अस्ति यः स्वग्राहिभ्यः उत्पादानाम् विस्तृतश्रेणीं प्रदाति। इलेक्ट्रॉनिक्स तथा वस्त्रेभ्यः आरभ्य गृहसज्जा, पाकशालायाः उपकरणानि च, झार्टशमस्य उद्देश्यं विविध उपभोक्तृणां आवश्यकतानां पूर्तये अस्ति ।
3. पसलभूटान (http://pasalbhutan.com): पासलभूटान अन्यत् लोकप्रियं ऑनलाइन-शॉपिङ्ग्-मञ्चं वर्तते यत् फैशन-सौन्दर्य-वस्तूनाम् आरभ्य इलेक्ट्रॉनिक-गैजेट्-गृह-उपकरण-पर्यन्तं उत्पादानाम् एकं विस्तृतं संग्रहं प्रदाति
4. कुपाण्डा (http://kupanda.bt): कुपाण्डा एकः ऑनलाइन किराणां भण्डारः अस्ति यः ताजाः फलानि, शाकानि, मांसानि, दुग्धजन्यपदार्थाः, अन्ये च आवश्यकाः गृहवस्तूनि प्रत्यक्षतया ग्राहकानाम् द्वारे वितरितुं विशेषज्ञः अस्ति।
5. yetibay (https://yetibay.bt): yetibay एकः वर्धमानः ई-वाणिज्य-मञ्चः अस्ति यः भूटानी-शिल्पिभिः शिल्पिभिः निर्मितानाम् स्थानीय-उत्पादानाम् एकां सरणीं प्रदर्शयति ग्राहकाः अस्याः जालपुटस्य माध्यमेन पारम्परिकानि हस्तशिल्पानि, वस्त्राणि, चित्राणि, आभूषणं, इत्यादीनि क्रेतुं शक्नुवन्ति ।
6.B-Mobile Shop( https://bmobileshop.bhutanmobile.com.bt/ ): B-Mobile Shop स्मार्टफोनस्य कृते ऑनलाइन क्रयणविकल्पान् प्रदाति तथा च भूटान दूरसंचार(B mobile) द्वारा voice calls & internet browsing packages कृते प्रस्तावितानां योजनानां सह। वेबसाइट् इत्यत्र अन्ये दूरसंचारसम्बद्धाः उपसाधनाः यथा वायरलेस् रूटर इत्यादयः अपि विक्रीयन्ते ।
कृपया ज्ञातव्यं यत् उपर्युक्ताः मञ्चाः भूटाने संचालिताः मुख्याः ई-वाणिज्यजालस्थलाः सन्ति, तथापि अन्ये लघुमञ्चाः वा ऑनलाइन-भण्डाराः वा भवितुम् अर्हन्ति ये विशिष्टानि आलम्बनानि वा स्थानीयक्षेत्राणि वा पूरयन्ति
प्रमुखाः सामाजिकमाध्यममञ्चाः
भूटान हिमालयस्य लघुराज्यं विशिष्टसंस्कृतेः अस्पृष्टप्राकृतिकसौन्दर्यस्य च कृते प्रसिद्धम् अस्ति । भूटानदेशः तुल्यकालिकरूपेण एकान्तवासः भवेत् तथापि विश्वेन सह सम्बद्धतां प्राप्तुं विविधसामाजिकमाध्यममञ्चेषु अद्यापि तस्य उपस्थितिः अस्ति । अत्र भूटानदेशे प्रयुक्ताः केचन लोकप्रियाः सामाजिकमाध्यममञ्चाः तेषां वेबसाइट् URL इत्यनेन सह सन्ति:
1. फेसबुक (www.facebook.com/bhutanofficial): फेसबुकः भूटानदेशे सर्वाधिकं प्रयुक्तेषु सामाजिकमाध्यममञ्चेषु अन्यतमः अस्ति । एतेन जनाः प्रोफाइलं निर्मातुं, मित्रैः सह सम्पर्कं कर्तुं, अपडेट्, फोटो, विडियो च साझां कर्तुं शक्नुवन्ति ।
2. WeChat (www.wechat.com): WeChat इति सर्व-एक-सन्देश-प्रसारण-अनुप्रयोगः अस्ति यः भूटान-देशे सामाजिक-माध्यम-मञ्चरूपेण अपि कार्यं करोति । उपयोक्तारः पाठं, ध्वनिसन्देशं प्रेषयितुं, विडियो-कॉलं कर्तुं, निजीरूपेण अथवा सार्वजनिक-पोस्ट्-माध्यमेन फोटो-वीडियो-साझेदारी कर्तुं शक्नुवन्ति ।
3. इन्स्टाग्राम (www.instagram.com/explore/tags/bhutan) : इन्स्टाग्रामः भूटानीयुवानां मध्ये लोकप्रियः अस्ति ये # bhutandiaries इत्यादीनां हैशटैगस्य उपयोगेन सुन्दर परिदृश्यानां, सांस्कृतिकघटनानां, भोजनस्य, फैशनप्रवृत्तेः इत्यादीनां फोटो-वीडियो-साझेदारी-करणाय तस्य उपयोगं कुर्वन्ति अथवा #विजिटभूतान्।
4. ट्विटर (www.twitter.com/BTO_Official) - भूटानस्य आधिकारिकं ट्विटर-हैण्डल् तेषां कृते नीतीनां उपक्रमानाञ्च विषये सर्वकारात् वार्ता-अद्यतनं प्रदाति।
5. यूट्यूब (www.youtube.com/kingdomofbhutanchannel) - अयं यूट्यूब-चैनलः पर्यटन-आकर्षणानि प्रकाशयन्तः प्रचार-वीडियो-सहितं भूटानस्य संस्कृति-परम्पराणां विषये विविध-वृत्तचित्रेषु प्रवेशं प्रदाति |.
6. लिङ्क्डइन (www.linkedin.com/company/royal-government-of-bhuta-rgob) - भूमिशाही सरकारस्य लिङ्क्डइन पृष्ठं देशस्य अन्तः व्यावसायिकसहकार्यं वा रोजगारं वा रुचिं विद्यमानानाम् व्यक्तिनां संयोजनेन व्यावसायिकसंजालस्य अवसरान् प्रदाति
7.टिकटोक: यद्यपि भूटानस्य विशेषरूपेण प्रतिनिधित्वं कुर्वन्तः विशिष्टाः टिकटोकखाताः न भवेयुः परन्तु व्यक्तिः प्रायः # Bhutandiaries अथवा #DiscoverBhutan इत्यादिभिः हैशटैगैः टिकटोक् इत्यत्र अस्य मंत्रमुग्धराष्ट्रस्य प्रासंगिकं यात्रानुभवं सांस्कृतिकक्रियाकलापं च प्रकाशयति।
कृपया ज्ञातव्यं यत् भूटाने सामाजिकमाध्यममञ्चानां उपलब्धता लोकप्रियता च भिन्ना भवितुम् अर्हति, कालान्तरे च नूतनाः मञ्चाः उद्भवितुं शक्नुवन्ति ।
प्रमुख उद्योग संघ
भूटान् पूर्वहिमालये स्थितः लघु भूपरिवेष्टितः देशः अस्ति । अल्पजनसंख्यायुक्तं राष्ट्रं भवति चेदपि भूटानस्य अनेकाः प्रमुखाः उद्योगसङ्घाः सन्ति ये देशस्य आर्थिकविकासे विभिन्नक्षेत्राणां प्रवर्धनयोः च महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहन्ति भूटानस्य केचन मुख्याः उद्योगसङ्घाः अत्र सन्ति-
1. भूटान वाणिज्य-उद्योगसङ्घः (BCCI): बीसीसीआई भूटानस्य प्राचीनतमेषु प्रभावशालिषु च व्यापारिकसङ्गठनेषु अन्यतमम् अस्ति । एतत् आन्तरिकविदेशीयव्यापारयोः प्रतिनिधित्वं करोति, देशे व्यापारस्य, वाणिज्यस्य, उद्योगविकासस्य च समर्थनं कुर्वतीनां नीतीनां वकालतम् करोति ।
जालपुटम् : https://www.bcci.org.bt/
2. भूटानी भ्रमणसञ्चालकानां संघः (ABTO) : एबीटीओ भूटानदेशे पर्यटनक्रियाकलापानाम् प्रचारार्थं दायित्वं धारयति । भ्रमणसञ्चालकानां कृते सहकार्यं कर्तुं, सामान्यचुनौत्यं सम्बोधयितुं, स्थायिपर्यटनप्रथानां दिशि कार्यं कर्तुं च महत्त्वपूर्णमञ्चरूपेण कार्यं करोति ।
जालपुटम् : http://www.abto.org.bt/
3. भूटानस्य होटल-रेस्टोरन्ट-सङ्घः (HRAB) : HRAB देशे सर्वत्र होटेल्-रेस्टोरन्ट-इत्येतयोः प्रतिनिधित्वं कृत्वा आतिथ्यक्षेत्रस्य विकासाय कार्यं करोति । एतत् सेवागुणवत्तामानकानां सुधारणं, सांस्कृतिकविरासतां संरक्षणं प्रवर्धयितुं, अस्मिन् क्षेत्रे व्यावसायिकवृद्धिं पोषयितुं च केन्द्रीक्रियते ।
जालपुटम् : http://hrab.org.bt/
4. रॉयल सोसाइटी फॉर प्रोटेक्शन आफ् नेचर (RSPN): आरएसपीएन इत्यस्य उद्देश्यं अनुसन्धानं, शिक्षाप्रसारकार्यक्रमाः, वन्यजीवसंरक्षणं, वनसंरक्षणं, स्थायिकृषिप्रथाः इत्यादीनां पर्यावरणविषयाणां विषये वकालत-अभियानानां माध्यमेन जैवविविधतायाः संरक्षणं भवति।
जालपुटम् : https://www.rspnbhutan.org/
5. भूटानस्य निर्माणसङ्घः (CAB): सीएबी आवासीयभवनानि वा वाणिज्यिकप्रतिष्ठानानि इत्यादीनि सहितं विविधक्षेत्रेषु सडकनिर्माणं, भवननिर्माणपरियोजनासु इत्यादिषु आधारभूतविकासपरियोजनासु सम्बद्धानां निर्माणकम्पनीनां प्रतिनिधित्वं करोति, अस्मिन् क्षेत्रे सम्बद्धचिन्तानां चर्चायै सामूहिकमञ्चं प्रदाति .
आधिकारिकजालस्थलं उपलब्धं नास्ति
6. भूटानस्य सूचनाप्रौद्योगिकीसञ्चारसङ्घः (ITCAB): आईटीसीएबी डिजिटलसाक्षरतापरिकल्पनानां प्रवर्धनार्थं महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहति, तथा च सूचनाप्रौद्योगिकीक्षेत्रं वर्धयति इति नीतीनां कार्यक्रमानां च वकालतम् करोति। एतत् हितधारकान् संयोजयितुं, ज्ञानसाझेदारीम् प्रोत्साहयितुं, नवीनतां पोषयितुं च प्रयतते ।
जालपुटम् : https://www.itcab.org.bt/
एतानि भूटानदेशस्य मुख्यउद्योगसङ्घस्य कतिचन उदाहरणानि एव सन्ति । एतेषु प्रत्येकं संघं स्वस्वक्षेत्रेषु महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहति, भूटानस्य समग्र-आर्थिक-वृद्धौ विकासे च योगदानं ददाति ।
व्यापारिकव्यापारजालस्थलानि
दक्षिण एशियायां स्थितस्य देशस्य भूटान-देशेन सह सम्बद्धाः अनेकाः आर्थिक-व्यापार-जालपुटाः सन्ति । अत्र केचन प्रमुखाः सन्ति- १.
1. आर्थिककार्याणां मन्त्रालयः (www.moea.gov.bt): भूटानस्य आर्थिककार्याणां मन्त्रालयस्य आधिकारिकजालस्थले व्यापारनीतीनां, नियमानाम्, निवेशस्य अवसरानां, आर्थिकविकासयोजनानां च सूचनाः प्राप्यन्ते
2. भूटान-वाणिज्य-उद्योग-सङ्घः (www.bcci.org.bt): भूटान-वाणिज्य-उद्योग-सङ्घस्य कृते वेबसाइट् भूटान-देशेन सह व्यापारे रुचिं विद्यमानानाम् आन्तरिक-अन्तर्राष्ट्रीय-व्यापाराणां कृते विविधानि संसाधनानि प्रदाति एतत् घटनानां, व्यापारनिर्देशिकानां, व्यापारसांख्यिकीयानां, नीतिवकालतस्य च सूचनां ददाति ।
3. व्यापारविभागः (www.trade.gov.bt): व्यापारविभागेन परिपालितं एतत् ई-वाणिज्य-पोर्टल् व्यवसायान् भूटाने आयात/निर्यात-अनुज्ञापत्राणां अनुज्ञापत्राणां च कृते ऑनलाइन-पञ्जीकरणस्य अनुमतिं ददाति। अस्मिन् व्यापारसम्झौतानां, शुल्कदराणां, सीमाशुल्कप्रक्रियाणां, विपण्यप्रवेशस्य च सूचना अपि अन्तर्भवति ।
4. रॉयल मौद्रिक प्राधिकरण (www.rma.org.bt) : भूटानदेशे मौद्रिकनीतिनिर्माणस्य दायित्वं शाही मुद्राप्राधिकरणस्य अस्ति । तेषां आधिकारिकजालस्थले बैंकविनियमानाम्, विनिमयदराणां, वित्तीयस्थिरतायाः प्रतिवेदनानां च प्रासंगिकानां आर्थिकदत्तांशस्य च अद्यतनसूचनाः प्राप्यन्ते ।
5. Druk Holding & Investments Ltd (www.dhi.bt): इयं Druk Holding & Investments Ltd. इत्यस्य आधिकारिकजालस्थलम् अस्ति, यत् खननजलविद्युत् परियोजनासु इत्यादिषु सामरिकक्षेत्रेषु सर्वकारेण कृतनिवेशानां निरीक्षणं करोति तथा च अन्येषु प्रमुखेषु उद्योगेषु राष्ट्रियरूपेण योगदानं ददाति सामाजिक आर्थिक विकास लक्ष्य।
6. भूटानस्य पर्यटनपरिषदः (www.tourism.gov.bt): यदा मुख्यतया अर्थशास्त्रं वा व्यापारं वा स्वतः एव न अपितु पर्यटनप्रवर्धनं प्रति केन्द्रितं भवति; पर्यटनपरिषदः वेबसाइट् अस्मिन् क्षेत्रे निवेशस्य अवसरान् प्रकाशयति यत्र पारिस्थितिकीपर्यटनपरियोजनानि सन्ति यत्र विदेशीयसंस्थाभिः सह सहकार्यस्य अन्वेषणं कर्तुं शक्यते स्म।
एतानि जालपुटानि आर्थिकनीतिविनियमैः सम्बद्धानां सूचनानां श्रेणीं प्रददति; अनुज्ञापत्रस्य आवश्यकताः; निवेशस्य अवसराः; विपण्यविश्लेषणम्; अन्येषां मध्ये पर्यटनप्रवर्धनं यत् भूटानस्य अन्तः वा तत्र वा व्यापारिकक्रियाकलापानाम् सुविधां दातुं शक्नोति।
कृपया ज्ञातव्यं यत् कस्यापि व्यावसायिकनिर्णयस्य पूर्वं आधिकारिकमार्गेण सूचनायाः सत्यापनम् अथवा सम्बन्धितप्रधिकारिभिः सह परामर्शः करणीयः।
दत्तांशप्रश्नजालस्थलानां व्यापारः
भूटानदेशे आयातनिर्यातक्रियाकलापानाम् प्रबन्धनं सहितं व्यापारसम्बद्धानां विषयाणां निरीक्षणं राजस्वशुल्कविभागस्य (DRC) दायित्वं भवति डीआरसी देशे सर्वासु व्यापारसम्बद्धसूचनानाम् कृते "भूटानव्यापारसूचनाप्रणाली" (BTIS) इति एकं मञ्चं प्रदाति । इदं ऑनलाइन-पोर्टल् व्यापारिणां, व्यवसायानां, अन्येषां च हितधारकाणां कृते व्यापारसांख्यिकीयानां, सीमाशुल्कप्रक्रियाणां, शुल्कानां, नियमानाम्, इत्यादीनां विषये महत्त्वपूर्णदत्तांशं प्राप्तुं व्यापककेन्द्ररूपेण कार्यं करोति
अत्र भूटानस्य व्यापारदत्तांशसम्बद्धानि कानिचन जालपुटानि सन्ति ।
1. भूटान व्यापार सूचना प्रणाली (BTIS): 1.1.
जालपुटम् : http://www.btis.gov.bt/
इयं बीटीआईएसस्य आधिकारिकजालस्थलं भवति यत् उपयोक्तृभ्यः आयात/निर्यातघोषणासु प्रवेशः, सीमाशुल्कदराणां जाँचः, उत्पादवर्गीकरणस्य अथवा सामञ्जस्यपूर्णप्रणाली (HS) कोडस्य आधारेण करदायित्वस्य च जाँचः इत्यादीनि विविधानि विशेषतानि प्रदाति
2. राष्ट्रीय सांख्यिकी ब्यूरो : १.
जालपुटम् : http://www.nsb.gov.bt/
राष्ट्रीयसांख्यिकीयब्यूरो भूटानस्य आर्थिकसांख्यिकीम् प्रदाति यत्र विभिन्नक्षेत्रेषु आयातनिर्यातयोः सूचनाः सन्ति । उपयोक्तारः स्वप्रकाशनविभागे विदेशव्यापारसम्बद्धानि विस्तृतानि सांख्यिकीयप्रतिवेदनानि प्राप्नुवन्ति ।
3. निर्यात-आयात बैंक आफ भूटान लिमिटेड : १.
जालपुटम् : https://www.eximbank.com.bt/
यद्यपि एषा जालपुटं मुख्यतया भूटानदेशे निर्यात-आयातक्रियाकलापैः सम्बद्धानि वित्तीयसेवानि प्रदातुं केन्द्रीभूता अस्ति तथापि देशस्य विदेशव्यापारस्य आँकडानां विषये उपयोगी अन्वेषणं अपि प्रददाति
4. आर्थिककार्याणां मन्त्रालयः : १.
जालपुटम् : http://www.moea.gov.bt/
आर्थिकविकाससम्बद्धानि नीतयः निर्मातुं भूटानस्य कृते अन्तर्राष्ट्रीयव्यापारसाझेदारीसुलभं कर्तुं च आर्थिककार्याणां मन्त्रालयस्य महती भूमिका अस्ति तेषां जालपुटे विदेशीयव्यापारसम्बद्धानि प्रासंगिकानि प्रतिवेदनानि प्रकाशनानि वा प्रदातुं शक्नुवन्ति।
कृपया ज्ञातव्यं यत् एतानि जालपुटानि कालान्तरे परिवर्तनं कर्तुं शक्नुवन्ति; तेषु प्रवेशात् पूर्वं तेषां उपलब्धतायाः सत्यापनम् सर्वदा अनुशंसितम् ।
B2b मञ्चाः
"थण्डर ड्रैगनस्य भूमिः" इति नाम्ना प्रसिद्धः भूटानः पूर्वहिमालये स्थितः देशः अस्ति । लघुराष्ट्रत्वेन भूटान् क्रमेण डिजिटलीकरणं आलिंगितवान् अस्ति तथा च व्यावसायिकपरस्परक्रियाणां लेनदेनस्य च सुविधायै स्वस्य बी टू बी मञ्चानां विकासं आरब्धवान् अस्ति अत्र भूटानस्य केचन B2B मञ्चाः तेषां तत्सम्बद्धजालस्थलैः सह सन्ति:
1. भूटानव्यापारपोर्टल (http://www.bhutantradeportal.gov.bt/): एतत् एकं आधिकारिकं ऑनलाइनमञ्चं वर्तते यत् आयातनिर्यातविनियमानाम्, व्यापारप्रक्रियाणां, सीमाशुल्कस्य, अन्येषां प्रासंगिकव्यापारसम्बद्धविवरणानां च विषये व्यापकसूचनाः प्रदाति।
2. Druk Enterprise Solutions (http://www.drukes.com/): Druk Enterprise Solutions भूटानस्य एकः प्रमुखः B2B प्रौद्योगिकी कम्पनी अस्ति या व्यवसायानां कृते विविधानि सॉफ्टवेयर समाधानं प्रदाति। तेषां सेवासु उद्यमसंसाधननियोजन (ERP) सॉफ्टवेयर, लेखाप्रणाली, सूचीप्रबन्धनसाधनम् इत्यादयः सन्ति ।
3. थोकविक्रेतासंजालभूटान (https://www.wholesalersnetwork.com/country/bhutna.html): एकस्य ऑनलाइननिर्देशिकामञ्चस्य रूपेण एषा वेबसाइट् भूटानस्य अन्तः विभिन्नक्षेत्रेषु कार्यं कुर्वतां थोकविक्रेतृणां वितरकाणां च सूचीं संकलयति। देशे सम्भाव्य-आपूर्तिकर्ताभिः सह सम्बद्धतां प्राप्तुं इच्छन्तीनां व्यवसायानां कृते एतत् बहुमूल्यं संसाधनं भवति ।
4. ITradeMarketplace (https://itrade.gov.bt/): भूटानदेशस्य आर्थिककार्याणां मन्त्रालयेन विकसितस्य अस्य मार्केटप्लेसस्य उद्देश्यं स्थानीयनिर्मातृणां/आपूर्तिकर्तानां तथा च घरेलू अपि च अन्तर्राष्ट्रीयबाजाराणां सम्भाव्यक्रेतृणां मध्ये व्यापारस्य अवसरान् प्रवर्धयितुं वर्तते। अस्मिन् कृषिपदार्थाः, हस्तशिल्पाः, वस्त्राणि इत्यादयः विविधाः उद्योगाः सन्ति ।
5. MyDialo (https://mydialo.com/bt_en/): MyDialo एकः उदयमानः B2B ई-वाणिज्य-मञ्चः अस्ति यः भूटान-सहितस्य बहु-देशेषु व्यवसायान् एकस्य सुविधाजनक-बाजार-समाधानस्य अन्तः संयोजयति
इदं महत्त्वपूर्णं यत् अस्य अर्थव्यवस्थायाः सीमितपरिमाणस्य कारणतः अन्येषां राष्ट्रानां तुलने तुल्यकालिकरूपेण मन्दतरस्य स्वीकरणस्य दरस्य कारणात्' भूटानदेशे B2B मञ्चानां संख्या बृहत्तरेषु देशेषु इव विस्तृता नास्ति। परन्तु पूर्वोक्ताः मञ्चाः व्यापारावकाशानां अन्वेषणं कर्तुं वा भूटानदेशस्य भागिनानां सह सम्पर्कं स्थापयितुं वा रुचिं विद्यमानानाम् व्यवसायानां कृते आरम्भबिन्दुं प्रददति।